Publikacja ZEKJ wybory do PE 2014

Wybory do Parlamentu

Europejskiego w Polsce 2014

Porównanie kampanii partii i komitetów

wyborczych

Zespół Ekspertów Klubu Jagiellońskiego

2

© Copyright by Klub Jagielloński

Redakcja: Michał Dulak

Klub Jagielloński

Rynek Główny 34 (Pałac Spiski)

31-010 Kraków

NIP: 676-17-88-105

Tel/fax: 12 429 02 73

Email: [email protected]

www.kj.org.pl

3

Spis treści

1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 4

2. System wyborczy w wyborach do Parlamentu Europejskiego (Kamil Stolarek) ................................. 5

3. KW Platforma Obywatelska RP (Kamil Sikora)..................................................................................... 13

4. KW Prawo i Sprawiedliwość (Kamil Sikora) ......................................................................................... 22

5. KW Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy (Joanna Babiarz) ...................................................... 29

6. KKW Europa Plus Twój Ruch (Maciej Stanisławski) .............................................................................. 36

7. KW Polskie Stronnictwo Ludowe (Kamil Sikora) ................................................................................. 41

8. KW Polska Razem Jarosława Gowina (Natalia Matusz) ....................................................................... 49

9. KW Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro (Kamil Sikora) ....................................................................... 57

10. KW Kongres Nowej Prawicy (Adrian Koładka) ..................................................................................... 64

11. KWW Ruch Narodowy (Joanna Babiarz) ............................................................................................... 75

12. Inne komitety (Michał Dulak) ................................................................................................................ 80

13. O autorach .............................................................................................................................................. 94

4

1. Wprowadzenie

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. zbiegły się z 10 rocznicą przystąpienia Polski do

Unii Europejskiej. Były to także trzecie wybory do tego ciała, w których brały udział polskie

ugrupowania polityczne. Z tych względów może się wydawać, że Polska jest już dojrzałym

członkiem struktur europejskich i ma wszelkie predyspozycje do tego, aby odgrywać coraz

większą i podmiotową rolę. Przykładem tego, że tak się w rzeczywistości dzieje jest fakt

wybrania byłego premiera polskiego rządu Donalda Tuska na stanowisko Przewodniczącego

Rady Europejskiej. Pytania o znaczenie Polski w UE nie padają tylko przy okazji spotkań na

szczeblu szefów rządów i głów państw, ale także tuż przed wyborami do jedynego ciała

przedstawicielskiego w UE – Parlamentu Europejskiego. Jest to więc wystarczający argument

do tego, aby kontynuować i pogłębiać prace analityczne dotyczące samej instytucji

parlamentu, ale także percepcji tego ciała przez partie polityczne i inne podmioty krajowe.

Niniejszy raport ma na celu dołożyć cegiełkę do dyskusji i badań prowadzonych wokół

znaczenia wyborów do Parlamentu Europejskiego w państwach członkowskich.

W kolejnych rozdziałach przedstawione zostały najważniejsze komitety wystawiające swoich

kandydatów w wyborach do PE w maju 2014 r. Analiza każdego z nich prowadzona była wokół

trzech tematów: kandydatów wystawionych w wyborach, tematów i narzędzi stosowanych

w kampanii oraz działań prowadzonych w Małopolsce i województwie świętokrzyskim przez

dany komitet. Do opisu wykorzystana publicznie dostępne wyborcze dane statystyczne oraz

informacje z oficjalnych strona i materiałów wyborczych komitetów. Ta prosta, ale zarazem

zintegrowana publikacja pozwoliła dostarczyć zwięzły materiał, który z powodzeniem może

być wykorzystywany przy różnego rodzaju analizach porównawczych dotyczących polskich

wyborów do PE.

Życzymy miłej lektury!

Michał Dulak

5

Kamil Stolarek

2. System wyborczy w wyborach do Parlamentu Europejskiego

System wyborczy, rozumiany jako ogół procedur regulujących całokształt procesu

wyborczego w wyborach do Parlamentu Europejskiego, charakteryzuje się pewną

odmiennością w stosunku do ordynacji wyborczej w wyborach krajowych, tj. wyborów

prezydenckich, parlamentarnych, czy też samorządowych. Na uwagę zasługuje przede

wszystkim fakt połączenia pewnych zasad prawodawstwa europejskiego, jak i krajowego.

Prawodawstwo europejskie, tj. unijne, obejmuje te zasady, które podczas procesu wyborczego

obowiązują we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, tzw. wspólne zasady.

Są nimi zasada reprezentacji proporcjonalnej oraz zasada niepołączalności poselskiego

mandatu z pewnymi funkcjami (incompatibilitas). Prawo krajowe natomiast wiąże się

ze szczegółowymi przepisami, które obowiązują tylko w jednym państwie członkowskim,

np. w Rzeczypospolitej Polskiej. W zależności od konkretnego państwa zróżnicowana jest

liczba okręgów wyborczych oraz faktyczny system wyborczy1.

Biorąc pod uwagę zasady wspólne dla wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej,

należy podkreślić, że ich podstawę prawną stanowią artykuły: 20, 22 i 223 Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)2. Trzeba również pamiętać, że wspólne zasady były

zmieniane wraz z postępującym rozwojem procesu integracji europejskiej. „W traktatach

założycielskich przewidziano początkowo mianowanie posłów do Parlamentu Europejskiego

przez parlamenty krajowe, wzięto jednak również pod uwagę możliwość powszechnych

wyborów bezpośrednich. Rada wprowadziła tę zasadę w życie aktem z 20 września 1976 r.”3.

Z kolei Traktat z Maastricht z 1992 r. wprowadził wybory o ujednoliconej procedurze. Wówczas

zadaniem Parlamentu Europejskiego było sporządzenie wniosku w tej kwestii (kwestia

tworzenia okręgów wyborczych, wysokość progu wyborczego, wybór metody podziału

mandatów), którego przyjęcie wymagało jednomyślności ze strony Rady. Jednak Radzie nie

udało się wypracować porozumienia względem żadnego wniosku, pomimo sporządzonych

1 R. Rosa, Parlament Europejski: procedury wyborcze, s. 1, http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/pl/FTU_1.3.4.pdf [dostęp: 12.07.2014]. 2 Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C:2010:083:FULL&from=PL [dostęp: 12.07.2014]. 3 R. Rosa, op. cit., s. 1.

6

raportów J. Seitlingera, R. Bocklera oraz K. de Gutcha4. Dlatego też została wprowadzona

(Traktat Amsterdamski) możliwość przyjęcia poszczególnych, tzw. wspólnych zasad.

Następnie zmieniono akt z 1976 r., przez co wdrożono zasadę proporcjonalnej reprezentacji

i zasadę incompatibilitas5. Z kolei Traktat Lizboński zaliczył bierne i czynne prawo wyborcze do

katalogu praw podstawowych, o czym mówi art. 39 Karty Praw Podstawowych Unii

Europejskiej.

Tym samym również czynne i bierne prawo wyborcze zaliczane jest do zasad wspólnych,

przy czym należy podkreślić, że chodzi głównie o takie prawo, ale dla osób, które nie są

obywatelami danego państwa, a w nim zamieszkują. Zgodnie z literą prawa unijnego,

„(…) każdy obywatel Unii mający miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie

jest obywatelem, ma prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu

Europejskiego w Państwie Członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania”6.

Ponadto, „(…) żaden obywatel Unii mający miejsce zamieszkania w państwie członkowskim,

którego nie jest obywatelem, oraz który na mocy indywidualnego orzeczenia sądu lub decyzji

administracyjnej podlegającej zaskarżeniu został pozbawiony prawa do kandydowania

w wyborach na podstawie prawa państwa członkowskiego miejsca zamieszkania lub państwa

członkowskiego pochodzenia, nie może wykonywać tego prawa w państwie członkowskim

zamieszkania w wyborach do Parlamentu Europejskiego”7.

Jeżeli chodzi o zasadę proporcjonalnej reprezentacji posłów danego państwa

członkowskiego w Parlamencie Europejskim, należy powiedzieć o wymogu stosowania

w wyborach do PE systemu list wyborczych lub systemu pojedynczego głosu przechodniego8.

Z kolei zasadę incompatibilitas należy rozumieć w taki sposób, że stanowisko posła

do Parlamentu Europejskiego nie może być łączone ze stanowiskiem osoby, wchodzącej

w skład rządu państwa członkowskiego UE, członka Komisji Europejskiej, sędziego, rzecznika

4 S. Bachrynowski, Ujednolicenie ordynacji wyborczych do Parlamentu Europejskiego, „Państwo i Prawo” 2010, nr 3, s. 57-58. 5 Decyzja Rady z dnia 25 czerwca i 23 września 2002 roku zmieniająca Akt dotyczący wyboru przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, dołączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, EURATOM (2002/772/WE, Euratom). 6 Art. 22 ust. 2 TFUE. 7 Art. 6 Dyrektywy Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz. UE L 329, 30.12.1993), zmieniony dyrektywą 2013/1/UE. 8 Decyzja Rady z dnia 25 czerwca i 23 września 2002 roku zmieniająca Akt dotyczący wyboru przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, dołączony do decyzji Rady 76/787/EWWiS, EWG, EURATOM (2002/772/WE, Euratom).

7

generalnego lub sekretarza Trybunału Sprawiedliwości. Zasada ta obowiązuje również: „(…)

członka Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, członka komitetów lub innych

organów utworzonych zgodnie z traktatami w celu gospodarowania środkami finansowymi

Unii lub pełnienia stałej i bezpośredniej funkcji w administracji, funkcji członka Rady

Dyrektorów, Komitetu Zarządzającego lub personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego

oraz czynnego urzędnika lub innego pracownika instytucji Unii Europejskiej lub powiązanych

z nimi wyspecjalizowanych organów”9. Kolejne funkcje (członek Komitetu Regionów i członek

Sądu Pierwszej Instancji (obecnie Sądu), członek zarządu Europejskiego Banku Centralnego

oraz Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, a także poseł do parlamentu europejskiego)

zostały dodane w latach 1997-2002.

Z kolei w przypadku szczegółowych regulacji krajowych, procedury wyborcze

w poszczególnych państwach mogą znacznie od siebie odbiegać. W przypadku polskiej

ordynacji wyborczej w wyborach do Parlamentu Europejskiego, wszelkie przepisy były

początkowo uregulowane ustawą z dnia 23 stycznia 2004 r. – Ordynacja wyborcza

do Parlamentu Europejskiego, która jednak utraciła swoją moc prawną z dniem

31 lipca 2011 roku. Od tego momentu system wyborczy w polskich wyborach do PE regulowany

jest przez ustawę z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.

Analizując system wyborczy w wyborach do Parlamentu Europejskiego w poszczególnych

państwach UE, należy wymienić kilka jego części składowych, którymi są m. in.: progi

wyborcze, reguła przeliczania głosów na mandaty, granice okręgów wyborczych, prawo do

głosowania, prawo do kandydowania, minimalny wiek, kandydatury, termin wyborów,

zatwierdzenie wyników i zasady prowadzenia kampanii wyborczej.

Każde państwo członkowskie ma prawo do ustalania minimalnego progu wyborczego,

który jednak nie może przekraczać 5%. Większość państw UE, w tym również Polska, posiada

próg wyborczy równy 5% (Litwa, Słowacja, Czechy, Rumunia, Węgry). Z kolei w Austrii, we

Włoszech i w Szwecji próg ten wynosi 4%, a w Grecji 3%. Najniższy próg wyborczy występuje na

Cyprze i jest równy 1,8%10.

Zgodnie ze wspomnianą zasadą proporcjonalności, jej realizacja w wyborach do PE

może się przejawiać w drodze zastosowania systemu list partyjnych lub pojedynczego głosu

przechodniego (a tym samym list preferencyjnych). „Ordynacja preferencyjna polega na tym,

9 R. Rosa, op. cit., s. 2. 10 Ibidem, s. 2.

8

że głos wyborcy stanowi listę uszeregowanych według jego preferencji. Wyborca ustawia

zgłoszonych kandydatów według swej preferencji, np. oznaczając niektórych

z nich (lub wszystkich) numerami: „1” obok najlepszego kandydata, „2” obok następnego

itd. Tworzy się w ten sposób tzw. listę preferencyjną. Przykładami tego rozwiązania

są m. in. metoda Schultzego czy głosowanie metodą pojedynczego głosu przechodniego

(single transferable vote – STV)11. Biorąc pod uwagę możliwość zastosowania głosowania

preferencyjnego podczas omawianych wyborów, to istnieje ona w 14 państwach

członkowskich, zaś w kolejnych 13 państwach ona nie występuje. Na szczególną uwagę

zasługuje przypadek Wielkiej Brytanii, gdzie tylko w jednej części terytorialnej państwa,

tj. Irlandii Północnej, stosuje się system głosowania preferencyjnego.

O ile powyższy podział dzieli państwa członkowskie na dwie grupy, o tyle bardziej

skomplikowana kwestia ma miejsce w kwestii alokacji mandatów, ze względu na zróżnicowane

formuły przeliczania głosów na mandaty:

Metoda d’Hondta – Austria, Belgia, Czechy, Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia,

Francja, Hiszpania, Holandia, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Węgry

Metoda Hare-Niemeyera – Bułgaria, Grecja, Litwa, Włochy

Metoda Sainte-Laguë – Łotwa, Niemcy, Szwecja

Metoda STV – Irlandia, Malta

Metoda Droopa – Słowacja

Metody mieszane – Cypr (d’Hondt/Droop), Luksemburg (d’Hondt/Hagenbach

-Bischoff), Polska (d’Hondt/Hare-Niemeyer), Wielka Brytania (d’Hondt poza Irlandią

Północą, gdzie stosuje się formułę STV)12.

Podobnie zróżnicowana sytuacja występuje w przypadku granic okręgów wyborczych.

W większości państw podczas wyborów do PE tak naprawdę nie występuje podział na okręgi

wyborcze. Jednak państwa UE mają prawo do tworzenia takich okręgów ze względu

na krajowe uwarunkowania, m. in. podział administracyjny (np. województwa, departamenty,

regiony, hrabstwa). Dlatego też ów podział występuje w 6 spośród 28 unijnych państw:

Belgia – 3 językowe kolegia wyborcze i 4 regionalne okręgi wyborcze;

Francja – 8 regionalnych okręgów wyborczych;

Irlandia – 4 regionalne okręgi wyborcze; 11 S. Bachrynowski, op. cit., s. 54. 12 S. Bachrynowski, op. cit., s. 59, Directorate-General for Internal Policies, The European elections: EU legislation, national provisions and civic participation, 2014.

9

Polska – 13 regionalnych okręgów wyborczych;

Wielka Brytania – 13 regionalnych okręgów wyborczych;

Włochy – 5 regionalnych okręgów wyborczych13.

Jeżeli chodzi o polskie okręgi wyborcze w wyborach do PE, to są one określone w Kodeksie

wyborczym.14 Poniższa rycina przedstawia podział terytorium Polski na wspomniane trzynaście

okręgów wyborczych.

Mapa 1: Polskie okręgi wyborcze w wyborach do Parlamentu Europejskiego

Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:European_Parliament_ constituencies_Poland.svg?uselang=pl

[dostęp: 12.07.2014]

Okręg nr 1 (obejmuje obszar województwa pomorskiego)

Okręg nr 2 (obejmuje obszar województwa kujawsko-pomorskiego)

Okręg nr 3 (obejmuje obszar województwa podlaskiego i województwa warmińsko-

mazurskiego)

Okręg nr 4 (obejmuje obszar części województwa mazowieckiego: m. st. Warszawy

oraz

powiatów: grodziskiego, legionowskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskie

go, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego)

13 S. Bachrynowski, op. cit., s. 54-59. 14 Załącznik nr 3 do ustawy z dnia 5 stycznia 2011 – Kodeks wyborczy.

10

Okręg nr 5 (obejmuje obszar części województwa mazowieckiego: powiatów

- ciechanowskiego, gostynińskiego, mławskiego, płockiego, płońskiego, przasnyskiego,

sierpeckiego, sochaczewskiego, żuromińskiego, żyrardowskiego, białobrzeskiego,

grójeckiego, kozienickiego, lipskiego, przysuskiego, radomskiego, szydłowieckiego,

zwoleńskiego, garwolińskiego, łosickiego, makowskiego, mińskiego, ostrołęckiego,

ostrowskiego, pułtuskiego, siedleckiego, sokołowskiego, węgrowskiego,

wyszkowskiego

oraz miast na prawach powiatu - Płock, Radom, Ostrołęka i Siedlce)

Okręg nr 6 (obejmuje obszar województwa łódzkiego)

Okręg nr 7 (obejmuje obszar województwa wielkopolskiego)

Okręg nr 8 (obejmuje obszar województwa lubelskiego)

Okręg nr 9 (obejmuje obszar województwa podkarpackiego)

Okręg nr 10 (obejmuje obszar województwa małopolskiego i województwa

świętokrzyskiego.)

Okręg nr 11 (obejmuje obszar województwa śląskiego)

Okręg nr 12 (obejmuje obszar województwa dolnośląskiego i województwa opolskiego)

Okręg nr 13 (obejmuje obszar województwa lubuskiego i województwa zachodnio-

pomorskiego)

Z kolei czynne prawo wyborcze we wszystkich krajach UE, poza Austrią (16 lat), wynosi

18 lat. Bardziej zróżnicowana sytuacja występuje w kwestii udziału w głosowaniu,

który w jednych państwach jest dobrowolny, a w innych obowiązkowy. Obligatoryjność

głosowania ma miejsce w Belgii, Luksemburgu, na Cyprze i w Grecji, a obowiązek oddania

głosu dotyczy nie tylko obywateli tych państw, lecz również pozostałych obywateli Unii

Europejskiej, którzy są zarejestrowani na ich terytorium15.

Różnica ma miejsce również w minimalnym wieku, jaki uprawnia do kandydowania

w wyborach do Parlamentu Europejskiego, a więc w biernym prawie wyborczym.

O ile w większości państw członkowskich wiek ten wynosi 18 lat, o tyle wymóg ukończenia

21 lat obejmuje obywateli: Belgii, Bułgarii, Cypru, Czech, Estonii, Irlandii, Litwy, Łotwy, Polski

i Słowacji. Z kolei w Rumunii wymagane są 23 lata, a we Włoszech i w Grecji można

kandydować dopiero po ukończeniu 25 roku życia. Kwestia kandydatur związana jest również

15 R. Rosa, op. cit., s. 3.

11

z różnicą desygnowania kandydatów do tych wyborów. Przykładowo w Czechach, Danii, Grecji,

Holandii, czy też w Niemczech i Szwecji, takie prawo posiadają jedynie partie i organizacje

polityczne. W pozostałych państwach członkowskich Unii Europejskiej, a tym samym również

w Polsce, kandydaci mogą być zgłaszani do rejestracji na listach poszczególnych komitetów

wyborczych pod warunkiem uzyskania wymaganej liczby podpisów poparcia wyborców.

W niektórych przypadkach obligatoryjne jest również zdeponowanie pewnej kwoty

pieniężnej16. Ze względu na dużą ilość państw członkowskich w Unii Europejskiej (28),

zróżnicowany zostaje również termin przeprowadzenia samych wyborów. Rada zawsze

wyznacza trzydniowy termin wyborów, a w gestii danego państwa leży już wybór konkretnego

dnia. W niektórych państwach mogą to być wybory dwudniowe. W Polsce wybory

do Parlamentu Europejskiego, podobnie jak inne wybory, odbywają się zawsze w dzień wolny

od pracy, tj. w niedzielę17.

Ostatnią z ważnych kwestii opisujących zróżnicowanie systemu wyborczego do PE

w poszczególnych państwach członkowskich są zasady prowadzenia kampanii wyborczej.

„W większości państw członkowskich zasady prowadzenia kampanii wyborczych (dozwolone

źródła finansowania, przedziały czasowe emisji, publikowanie wyników wyborów) są tożsame

z zasadami obowiązującymi w odniesieniu do wyborów krajowych”18. Dlatego też zasady

prowadzenia polskiej kampanii wyborczej przed wspominanymi wyborami zostały zapisane

w Kodeksie wyborczym. Warto jedynie dodać, że wybory (w Polsce) do Parlamentu

Europejskiego są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się

w głosowaniu tajnym19.

Reasumując, system wyborczy w wyborach do Parlamentu Europejskiego jest dość

skomplikowany, głównie ze względu na różnorodność krajowych unormowań

w poszczególnych kwestiach składających się na omawiany proces wyborczy.

Bibliografia rozdz. 2:

Bachrynowski S., Ujednolicenie ordynacji wyborczych do Parlamentu Europejskiego, „Państwo i Prawo”

2010, nr 3.

16 Ibidem, s. 3. 17 Ibidem, s. 4; Art. 4 § 1 Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 – Kodeks wyborczy. 18 R. Rosa, op. cit., s. 4. 19 Zob. art. 328 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 – Kodeks wyborczy.

12

Decyzja Rady z dnia 25 czerwca i 23 września 2002 roku zmieniająca Akt dotyczący wyboru przedstawicieli

do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich, dołączony do decyzji Rady

76/787/EWWiS, EWG, EURATOM (2002/772/WE, Euratom).

Directorate-General for Internal Policies, The European elections: EU legislation, national provisions and

civic participation, 2014.

Dyrektywa Rady 2013/1/UE z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniająca dyrektywę 93/109/WE w odniesieniu do

szczegółowych warunków wykonywania prawa kandydowania w wyborach do Parlamentu

Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego

nie są obywatelami (Dz. UE. L 26/27, 26.01.2013)

Dyrektywa Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania

prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii

mających miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz. UE L 329,

30.12.1993)

Rosa R., Parlament Europejski: procedury wyborcze, s. 1,

http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/pl/FTU_1.3.4.pdf [dostęp: 12.07.2014].

Ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 – Kodeks wyborczy.

Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C:2010:083:FULL&from=PL [dostęp:

12.07.2014].

Mapa okręgów wyborczych do Parlamentu Europejskiego,

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:European_Parliament_ constituencies_Poland.svg?uselan

g=pl [dostęp: 12.07.2014]

13

Kamil Sikora

3. KW Platforma Obywatelska RP

W dniu wyborów do Parlamentu Europejskiego 25 maja Platforma Obywatelska (PO)

odniosła już siódme z rzędu zwycięstwo w wyborach20. Początek kampanii wskazywał, że

pierwszy raz od 2007 r., to największa partia opozycyjna - Prawo i Sprawiedliwość przełamie

hegemonię Donalda Tuska i jego ugrupowania. Tak się jednak nie stało, w głównej mierze

dzięki umiejętnie przeprowadzonej kampanii wyborczej, opartej na osobach doświadczonych

oraz dzięki zaangażowaniu się w samą kampanię premiera Donalda Tuska i ministra spraw

zagranicznych Radosława Sikorskiego. Choć komitet wyborczy nie ustrzegł się wpadek (m.in.

bardzo słaby spot wyborczy Michała Boniego21), to kolejne wyborcze zwycięstwo stało się

faktem.

3.1. Kandydaci

W dniu 16 kwietnia Platforma Obywatelska zarejestrowała swoje listy wyborcze do

Parlamentu Europejskiego22 (lista nr 8). Statystycznie prezentują się one następująco - 130 osób

w tym: 55 kobiet, 75 mężczyzn. Wśród tzw. „jedynek” wyborczych starano się zachować

parytet płci – 6 z tych miejsc przypadło kobietom, a 7 mężczyznom. Średnia wieków liderów

list wyniosła 59 lat. Warto zauważy także stosunkowo wysoki odsetek kandydatów mogących

pochwalić się stopniem doktorskim – było to aż 46% kandydatów. Tyle samo osób na listach

KW PO posiadało tylko sam tytuł magistra. Szczegółowe zestawienie statystyczne KW PO

znajduje się w tabeli 1.

Tabela 1. Zestawienie statystyczne KW Platforma Obywatelska RP

20 Państwowa Komisja Wyborcza ,Wyniki głosowania, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/ [dostęp: 15.07.2014]. 21 M. Boni, Nie mówi Boniemu, bo nie!, https://www.youtube.com/watch?v=9-yU0hqw9YQ [dostęp: 15.07.2014]. 22 Państwowa Komisja Wyborcza, Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 kwietnia 2014 r. o komitetach wyborczych utworzonych w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego, zarządzonymi na dzień 25 maja 2014 r., http://pkw.gov.pl/obwieszczenia-i-komunikaty-pe/komunikat-panstwowej-komisji-wyborczej-z-dnia-7-kwietnia-2014-r-o-komitetach-wyborczych-utworzonych-w-zwiazku-z-wyborami-do-parlamentu-europejskiego-zarzadzonymi-na-dzien-25-maja-2014-r.html [dostęp: 15.07.2014].

14

Kategoria Wielkość

Odsetek kobiet na listach kandydatów ogółem 42%

Odsetek mężczyzn na listach kandydatów ogółem 58%

Najczęściej występujące wykształcenie i/ lub zawód

kandydatów

przedsiębiorca

(14%)

Odsetek kandydatów będących członkami PO 65%

Odsetek kandydatów niezależnych 35%

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z PKW.

Niewątpliwie siłą Platformy Obywatelskiej był fakt, że w majowej kampanii wyborczej

udział wzięło 16 z 25 dotychczasowych europosłów23. Platforma Obywatelska będąca u władzy

nieprzerwanie od 2007 r., stworzyła silne listy wyborcze. Jej kandydaci mogli pochwalić się

doświadczeniem tak w polityce krajowej i europejskiej, ponieważ oprócz dotychczasowych

eurodeputowanych, posłów do parlamentu krajowego na listach znaleźli się także byli

ministrowie oraz samorządowcy. Na listach można było także odnaleźć nazwiska osób

wcześniej nie związanych z polityką (np. Otylia Jędrzejczak), co wpisywało się w ogólną

tendencję zapraszania na listy wyborcze aktorów czy sportowców.

3.2. Główne motywy i narzędzia kampanii

Głównym rywalem PO w walce o mandaty w Parlamencie Europejskim było Prawo

i Sprawiedliwość. Pod koniec lutego sytuacja partii rządzącej wyglądała w sondażach bardzo

niekorzystnie. Aż 10 pp przewagi PiS nad PO w sondażu TNS Polska24 było sygnałem, że

o powtórzenie wyniku wyborczego z 2009 r. (25 mandatów dla PO, przy 15 dla PiS25) będzie

23 A. Łada, 41 dotychczasowych posłów do Parlamentu Europejskiego na listach wyborczych, http://www.isp.org.pl/site.php?id=1075 [dostęp: 15.07.2014] Wśród nich znaleźli się: okręg warszawski: Danuta Huebner - europosłanka i b. unijna komisarz ds. polityki regionalnej; okręg łódzki: Jacek Saryusz-Wolski – euro deputowany; okręg śląski: Jerzy Buzek - b. premier i b. szef PE; okręg pomorski: Janusz Lewandowski - obecny komisarz UE ds. budżetu i programowania finansowego; okręg lubuski i zachodniopomorski: Dariusz Rosati - szef sejmowej komisji finansów, okręg warmińsko-mazursko-podlaski: Barbara Kudrycka - b. minister nauki i szkolnictwa wyższego, okręg małopolsko-świętokrzyski: Róża Thun – europosłanka, okręg podkarpacki: Elżbieta Łukacijewska – europosłanka, okręg lubelski: Michał Kamiński - były spin doktor PiS. 24 M. Olech, W nowym sondażu TNS Polska zwiększa się przewaga PiS nad PO, http://300polityka.pl/news/2014/02/19/w-nowym-sondazu-tns-polska-zwieksza-sie-przewaga-pis-nad-po/ [dostęp: 15.07.2014]. 25 Państwowa Komisja Wyborcza, Wyniki wyborów, http://pe2009.pkw.gov.pl/PUE/PL/WYN/M/index.htm [dostęp: 15.07.2014].

15

niezwykle ciężko. W kolejnych miesiącach sytuacja zaczęła zmieniać się na korzyść PO

i sondaże zaczęły pokazywać wzrastające poparcie dla Donalda Tuska i jego komitetu. Duże

znaczenie miał tutaj pogłębiający się kryzys na Ukrainie zapoczątkowany wydarzeniami na

Krymie. Konflikt ukraińsko-rosyjski oraz panująca w związku z tym atmosfera strachu

i niepewności była wykorzystywana, jako ważny punkt odniesienia, w kampanii wyborczej PO.

Świadczy to tym wypowiedź D. Tuska z marca 2014 r., który wprost stwierdził, że „(…) wybory

europejskie być może są o tym, czy dzieci w Polsce 1 września w ogóle pójdą do szkoły” 26.

Temat bezpieczeństwa i solidarności z Ukrainą stał się główną osią poruszanych

tematów podczas minionej kampanii. Za tą tezą najmocniej przemawia samo hasło wyborcze

PO – Silna Polska w bezpiecznej Europie (rys. 1). Szeroko temat bezpieczeństwa Polski i UE był

omawiany na Radzie Krajowej PO 22 marca27. Premier będąc na Podkarpaciu, podczas

spotkania z lokalnymi politykami PO również poruszył wątek Ukrainy, NATO i UE28. W kontekst

szeroko pojętego bezpieczeństwa wpisywały się także tematy związane z zabezpieczeniem

energetycznym Polski, a szczególnie podnoszona w czasie kampanii kwestia unii

energetycznej29 .

Rysunek 1. Hasło wyborcze KW Platforma Obywatelska RP

26 Tusk z Kliczką na konwencji PO. Premier straszy wojną?, http://wpolityce.pl/polityka/188477-tusk-z-kliczka-na-konwencji-po-premier-straszy-wojna-te-wybory-europejskie-byc-moze-sa-o-tym-czy-dzieci-w-polsce-1-wrzesnia-w-ogole-pojda-do-szkoly-zobacz-spot-po [dostęp: 15.07.2014]. 27 PAP, Tusk: konflikt ukraińsko-rosyjski niebezpieczny dla Europy, http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3402375,tusk-konflikt-ukrainskorosyjski-niebezpieczny-dla-europy,id,t.html?cookie=1 [dostęp: 15.07.2014]; Silna Polska, bezpieczni Polacy, http://www.platforma.org/aktualnosc/35897/silna-polska-bezpieczni-polacy [dostęp: 15.07.2014]; J. Noch, Donald Tusk: Świat stanął na krawędzi konfliktu, a nie wszyscy w Europie zdają sobie sprawę z poziomu ryzyka, http://natemat.pl/93675,donald-tusk-swiat-stanal-na-krawedzi-konfliktu-a-nie-wszyscy-w-europie-zdaja-sobie-sprawe-z-poziomu-ryzyka [dostęp: 15.07.2014]. 28 Premier na Podkarpaciu, https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/premier-na-podkarpaciu.html [dostęp: 15.07.2014]. 29 Zjednoczona Europa przeciwko energetycznemu uciskowi Rosji, http://www.platforma.org/aktualnosc/36942/zjednoczona-europa-przeciw-energetycznemu-uciskowi-rosji [dostęp: 15.07.2014].

16

Źródło: Oficjalny profil partii na portalu Facebook, www.facebook.com/PlatformaObywatelska?fref=ts

Mniej istotnym z punktu widzenia wartości merytorycznej, ale skutecznym

w budowaniu poparcia okazały się dwie rocznice: 25 rocznica wyborów czerwcowych,

a wcześniej 10 rocznica polskiej obecności w UE. Oba te wydarzenia zostały wykorzystane

przez PO do wzmocnienia przekazu wyborczego tej partii. Burzę medialną wywołał spot

z okazji 10-lecia Polski w UE30, który został skrytykowany przez opozycję. Patrząc jednak na

uzyskane przez PO wyniki w wyborach 25 maja można postawić tezę, że opisane wyżej

wydarzenia nie miały większego wpływu na wzrost poparcia dla tej partii. Przyczynić to tego

mógł się zbyt optymistyczny przekaz pomijający negatywne aspekty członkostwa Polski w UE

oraz mocno osadzona w świadomości społecznej świadomość, że wejście Polski do struktur UE

było wspólnym wysiłkiem różnych rządów.

W ciągu całej kampanii wyborczej, PO zorganizowała trzy konwencje wyborcze (Sopot,

Katowice, w Świętokrzyskim) oraz jeden szczyt regionalnych i lokalnych przywódców

politycznych Europejskiej Partii Ludowej w Poznaniu31. W czasie kampanii wykorzystywano

standardowe narzędzia, takie jak spoty wyborcze, plakaty, etc. Zauważalny był także udział

w kampaniach wyborczych tzw. cele brytów, co z jednej strony miało poprawić wizerunek

partii, a z drugiej umożliwiałoby przyciągnięcie wyborców. Na listach wyborczych PO odnaleźć

można było osoby niezwiązane wcześniej z polityką (Otylia Jędrzejczak, Bogdan Wenta).

Osoby te jednak nie otrzymały wysokich miejsc, które gwarantowałyby zdobycie mandatu. Jak

się jednak okazało w trakcie kampanii angażowanie cele brytów w kampanię jest obarczone

3010 lat świetlnych - 10 lat w Unii Europejskiej, https://www.youtube.com/watch?v=pTZuH-Az4cc [dostęp: 15.07.2014]. 31 Informacje zaczerpnięte ze strony internetowej Platformy Obywatelskiej, http://www.platforma.org/ [dostęp: 15.07.2014].

http://www.facebook.com/PlatformaObywatelska?fref=ts

17

równie dużym ryzykiem, co obietnicą zysków, szczególnie jeżeli chodzi o przygotowanie

merytoryczne32.

Ważnym narzędziem w kampanii był Internet, którego rola z wyborów na wybory jest

coraz większa. Platforma Obywatelska posiada swoje profile na portalach społecznościowych

(Facebooku, Twitter), jest również obecna na portalu Youtube. W kampanii (głównie

w spotach wyborczych) wykorzystano celebrytów (m.in. Tomasz Karolak33) oraz osoby

cieszące się szacunkiem społeczeństwa (m.in. prof. Władysław Bartoszewski)34. Tym

sposobem starano się pokazać szerokie poparcie osób z różnych kręgów i podkreślić przewagę

PO nad PiS-em. Potwierdzeniem takiej strategii są słowa przewodniczącego klubu

parlamentarnego PO w Sejmie Rafała Grupińskiego: „Platforma Obywatelska jest partią

o szerokich skrzydłach, ma skrzydło konserwatywne i liberalne, jesteśmy partią ogarniającą

duże spektrum poglądów. Są w PO politycy, przy których Michał Kamiński jest liberałem, jeśli

chodzi o poglądy, są też politycy dawnej lewicy” 35. Zarzutem wobec takiej strategii jest to, że

partia w ten sposób staje się bezideowa, skoro reprezentuje zwolenników tak prawicy jak

i lewicy. Jak jednak pokazują sondaże wyborów, taka metoda budowania zaplecza partii

zyskała zwolenników. Pokazują to także sondaże wyborcze sprzed majowych wyborów. Jak

można zauważyć na wykresie 1, dopiero na przełomie kwietnia i maja PO zaczęła uzyskiwać

podobne wyniki w sondażach co PiS36. Z tygodnia na tydzień PiS tracił przewagę uzyskaną

w lutowych sondażach na rzecz PO.

Wykres 1. Zmiana poparcia dla PO i PiS w sondażach przeprowadzonych przez w Polsce

32 Jędrzejczak i Żurawski: Porozumienie z Kioto? Nie wiem. Jaki kraj przewodniczy Unii Europejskiej? Nie doczytałem, gazeta.pl, http://wybory.gazeta.pl/ParlamentEuropejski2014/1,137162,15907222,Jedrzejczak_i_Zurawski__Porozumienie_z_Kioto__Nie.html [dostęp: 15.07.2014]. 33 Spot wyborczy prof. Tomasza Grodzkiego, https://www.youtube.com/watch?v=d8lbwPr7Hm8#t=11 [dostęp: 15.07.2014]. 34 Człowiek Europy - czlowiekeuropy.pl, https://www.youtube.com/watch?v=CDrsLYWsA_w [dostęp: 15.07.2014]. 35 PO jest partią o szerokim spektrum poglądów, http://grupinski.pl/pl-news-full-1216.html [dostęp: 15.07.2014]. 36 Sondaż.wp.pl, www.wp.pl, http://sondaz.wp.pl/ [dostęp: 15.07.2014].

18

Źródło: opracowanie własne

3.3. Kampania w Małopolsce i Świętokrzyskim

Pierwsze miejsce na liście PO w okręgu wyborczym nr 10 uzyskała Róża Gräfin von Thun

und Hohenstein37. Pierwszy raz wybrana została w 2009 r. z listy PO38. Porównując listy

wyborcze innych okręgów, lista PO okręgu 10 nie wyróżniała się niczym specjalnym. Pierwsze

trzy miejsca przypadły osobom znanym (B. Wenta) oraz europosłom (R. Thun, B. Sonik).

Podczas minionej kadencji Parlamentu Europejskiego, Róża Thun trzykrotnie zdobyła

nagrodę Europosła Roku, przyznawaną przez miesięcznik The Parliament Magazine najbardziej

pracowitym posłom PE39. Cała kampanię eurodeputowanej można określić jako dobrze

zorganizowaną. R. Thun odbyła liczne spotkania z wyborcami oraz aktywnie brała udział

w debatach i dyskusjach. Eurodeputowana starała się także pokazywać, co już zrobiła dla

Małopolski i województwa świętokrzyskiego40. Z tymi działaniami korespondować miało hasło

37 Wybory europejskie 2014: kandydaci z Małopolski [LISTY], Dziennik.pl, http://wiadomosci.dziennik.pl/wybory/artykuly/448754,wybory-do-europarlamentu-2014-jedynki-w-krakowie-thun-duda-senyszyn-gowin-hartman-siekierski.html [dostęp: 15.07.2014]: Róża GRÄFIN VON THUN UND HOHENSTEIN, Bogdan Wenta, Bogusław Sonik, Elżbieta Achinger, Grzegorz Świt, Andrzej Gut-Mostowy, Stanisław Bisztyga, Katarzyna Pacewicz-Pyrek, Ludomir Handzel, Lidia Gądek. 38 Państwowa Komisja Wyborcza, Wyniki wyborów/Lista wybranych posłów http://pe2009.pkw.gov.pl/PUE/PL/WYN/M/index_pos.htm [dostęp: 15.07.2014]. 39 Róża Thun ponownie z Nagrodą Europosła Roku, http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,15645296,Roza_Thun_ponownie_z_Nagroda_Europosla_Roku.html [dostęp: 15.07.2014]. 40 https://www.youtube.com/watch?v=Ltiptt6uXtY&list=UUZrIqdC9O3KaKTInPG122og

22 25 25 27 28 26 27 28 35

28 32 32,13

30 31 30 29 31

25 31 32

30 30

31 31,78

0

10

20

30

40

50

60

70

ZMIANA POPARCIA DLA PO I PIS

PiS

PO

19

wyborcze pani euro poseł - Róża od konkretów41 (rys. 2). Z pewnością warty uwagi jest fakt, że

do udziału w kampanii udało się jej można zaprosić sławne osoby, które wzięły głównie udział

przy tworzeniu spotów wyborczych42. Wydaje się, że punktem kulminacyjnym kampanii Róży

Thun była celna i dowcipna riposta w postaci spotu wyborczego, który był odpowiedzią na klip

video jej rywala z okręgu nr 10 prof. Ryszarda Legutko43. Eurodeputowana nie stroniła od

wykorzystywania mediów społecznościowych w kampanii wyborczej. Jej profil na Facebooku

był regularnie aktualizowany, również konto na Twitterze było czynnym narzędziem w walce

o głosy wyborców. W efekcie z okręgu 10 do Parlamentu Europejskiego oprócz R. Thun dostał

się również Bogdan Wenta. Sporym rozczarowaniem był wynik Bogusława Sonika, który nie

został posłem PE na kolejną kadencję.

Rysunek 2. Hasło wyborcze Róża Gräfin von Thun und Hohenstein

Źródło: Oficjalny profil kandydatki na portalu Facebook, www.facebook.com/rozathun?fref=ts

Podsumowując całą kampanię Platformy Obywatelskiej do Parlamentu Europejskiego

zaznaczyć trzeba, że po pierwsze nie udało się powtórzyć sukcesu z 2009 r. (25 mandatów),

jednak patrząc na to jak wyglądała sytuacja na początku lutego, ostateczna minimalna

przewaga PO nad PiS, to kolejny sukces Donalda Tuska44. 32,13% (wykres 1) to wynik gorszy od

41 Róża od konkretów - oto hasło wyborcze Róży Thun, http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,35824,15799443,Roza_od_konkretow___oto_haslo_wyborcze_Rozy_Thun.html [dostęp: 15.07.2014]. 42 Spot wyborczy Róża Maria r n on Thun und ohenstein, https://www.youtube.com/watch?v=ma8p6GXFRcY [dostęp: 15.07.2014]; J. Gądek, Artyści w kampanii Róży Thun. Bo "nie jest oszołomem”, http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/artysci-w-kampanii-rozy-thun-bo-nie-jest-oszolomem/7gvq5 [dostęp: 15.07.2014]. 43 Nie będzie lekutko - Róża Thun, https://www.youtube.com/watch?v=1loIfjjhVaM [dostęp: 15.07.2014]. 44 Państwowa Komisja Wyborcza, Wyniki wyborów, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/komitety/view/44 [dostęp: 15.07.2014].

http://www.facebook.com/rozathun?fref=ts

20

tego uzyskanego w 2009 r. (44,43%), ale umożliwił wprowadzenie PO do Parlamentu

Europejskiego 19 europosłów45.

Cała kampania PO z punktu widzenia niezależnego obserwatora mogła martwić

w jednym aspekcie – zabrakło spójnego programu wyborczego. Większość działań była

podejmowana ad hoc i w tym kontekście warto się zastanowić, kto wygrałby majowe wybory,

gdyby nie eskalacja konfliktu na Ukrainie, który zdecydowanie pomógł odbudować się PO.

Z pewnością siłą Platformy w majowych wyborach byli jej liderzy, tak na listach wyborczych, jak

i politycy pierwszego planu (Donald Tusk, Radosław Sikorski, Bronisław Komorowski – mimo

swojej apolityczności). Ułatwiło to sukcesywne odbudowywanie poparcia i zaufania

w społeczeństwie . Nie szła jednak za tym wartość merytoryczna. Liderzy PO skupiali się raczej

na ostrzeganiu wyborców przed możliwym zwycięstwem Prawa i Sprawiedliwości (zarzucając

politykom PiS-u hipokryzję i krytykując ich pomysły), czy wejściu do Parlamentu Europejskiego

Nowej Prawicy Janusza Korwin-Mikkego niż konfrontacji programowej. Jak pokazała ta

kampania, idea programu wyborczego nie jest już tak istotna jak jeszcze kilka lat temu. Wyścig

wyborczy pokazał, że równie istotne jest granie na emocjach i uczuciach obywateli,

wzbudzając strach i niepewność przed Jarosławem Kaczyńskim czy Januszem Korwin-Mikkem

Bibliografia rozdz. 3

Łada A., 41 dotychczasowych posłów do Parlamentu Europejskiego na listach wyborczych, Instytut Spraw Publicznych, http://www.isp.org.pl/site.php?id=1075

Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, www.pkw.gov.pl

Strony internetowe mediów:

Wiadomosci.onet.pl

Krakow.gazeta.pl

300polityka.pl

Demagog.org.pl

Wiadomosci.dziennik.pl

Gazeta.pl

Wp.pl

45 K. Sikora, Europosłowie kadencji 2014-2019, http://demagog.org.pl/wp-content/uploads/2014/05/Europos%C5%82owie-2014-2019.pdf [dostęp: 15.07.2014]: Jerzy Buzek, Michał Boni, Danuta Huebner, Róża Thun, Janusz Lewandowski, Dariusz Rosati, Jacek Saryusz-Wolski, Bogdan Zdrojewski, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Danuta Jazłowiecka, Barbara Kudrycka, Elżbieta Łukacijewska, Jan Olbrycht, Julia Pitera , Marek Plura, Adam Szejnfeld, Jarosław Wałęsa, Bogdan Wenta,Tadeusz Zwiefka.

http://www.isp.org.pl/site.php?id=1075

http://www.pkw.gov.pl/

21

Dziennikpolski24.pl

Strony i serwisy internetowe Platformy Obywatelskiej:

Oficjalna strona Platformy Obywatelskiej

Kanał Róży Thun na Youtube.com, https://www.youtube.com/channel/UCZrIqdC9O3KaKTInPG122og

Oficjalny profil Róży Thun na Facebooku, https://www.facebook.com/roza.thun.3?ref=ts&fref=ts

Grupinski.pl

https://www.youtube.com/channel/UCZrIqdC9O3KaKTInPG122og

22

Kamil Sikora

4. KW Prawo i Sprawiedliwość

Okres kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego wskazywał, że Prawo

i Sprawiedliwość po raz pierwszy od 2007 r. może znaleźć się przed Platformą Obywatelską w

powszechnych wyborach. Przez większość okresu kampanii wyborczej PO posiadał kilka

punktów procentowych przewagi nad PiS46. Jednak na kilka dni przed terminem wyborów to

właśnie ta druga partia zwyciężała w sondażach. W efekcie pierwsze wyniki wyborów 25 maja

2014 r. wskazały na wygraną PIS. Z tych względów analiza sposobu prowadzenia kampanii

przez tę partię jest szczególnie warta uwagi, gdyż pozwoli odpowiedzieć na pytanie, co

doprowadziło do tak wyrównanego wyniku wyborczego.

4.1. Kandydaci

Od pierwszych wyborów do PE w Polsce w 2004 r. stopniowo zwiększa się liczba

deputowanych do PE wybranych z list PiS. Oznacza to, że rośnie liczba osób, które posiadają

doświadczenie w tematyce europejskiej nie tylko od strony teoretycznej, ale też praktycznej.

W trzeciej już kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego Prawo i Sprawiedliwość

mogło wykorzystać doświadczenie z poprzednich kampanii, ponieważ wybory do PE

charakteryzują się odmienną specyfiką (głównie bardzo niska frekwencja wyborcza), i jak

pokazała cała kampania, PiS przegrał na finiszu.

Rejestracja komitetu wyborczego oraz losowanie numeru dla komitetu obyło się bez

żadnych problemów47. Komitet wyborczy na czele z liderem partii Jarosławem Kaczyńskim,

otrzymał numer czwarty48.


46 Poparcie dla partii politycznych, http://wybory.millwardbrown.com/, [dostęp: 21.11.2014] 47Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22752 [dostęp: 21.11.2014] 48 Partyjne numerki. PKW rozlosowała numery list wyborczych, 25 kwietnia 2014 r., http://polska.newsweek.pl/numery-list-wyborczych-losowanie-pkw-newsweek-pl,artykuly,284769,1.html [dostęp: 21.11.2014]

http://wybory.millwardbrown.com/

http://www.pis.org.pl/article.php?id=22752

http://polska.newsweek.pl/numery-list-wyborczych-losowanie-pkw-newsweek-pl,artykuly,284769,1.html

23

Okres kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego został zdominowany przez kilka

konkretnych wydarzeń, które w różny sposób wpłynęły na końcowy wynik tego ugrupowania.

Pierwsze tygodnie kampanii to okres wzmocnionej aktywności PiS-u w kwestię konfliktu

ukraińsko-rosyjskiego oraz jego negatywnych skutkach dla Polski, m.in. problem z eksportem

polskich jabłek czy wieprzowiny za wschodnią granicę.

Paradoksalnie wojna Ukrainy z Rosją była dla PiS-u okazją do wzmocnienia swojej pozycji w

Polsce. Liderzy partii już w lutym mówili o konieczności zjednoczenia się49 w kwestii tegoż

konfliktu, niemniej jednak później idea wspólnej polityki wschodniej polityki zagranicznej

została zepchnięta na rzecz coraz ostrzejszych ataków na obóz rządzący oraz UE za

nieudolność50 w konflikcie ukraińskim51. Konflikt Ukrainy z Rosją zdominował pierwsze

tygodnie kampanii wyborczej i był z różną intensywnością poruszany52 przez cały okres aż do

25 maja.

Ciekawym wydaje się fakt, że 24 lutego Prawo i Sprawiedliwość opublikowało nowy

program rolny53, skierowany do tej również do tej części elektoratu, który jest

w zainteresowaniu PSL-u. Program ten, choć był częścią IV Kongresu Prawa i Sprawiedliwości,

wyznaczył swego rodzaju początek kampanii oraz główne jej motywy. Kilka dni później PiS

opublikował dokument Program Prawa i Sprawiedliwości 201454, w którym można odnaleźć

kilka punktów i tez, które w istotny sposób powinny zdefiniować poruszaną tematykę

kampanii wyborczej. Cały dokument liczy 168 stron; kwestie europejskie poruszone zostały w

punkcie piątym Polska w Europie i na świecie. W tym rozdziale w sposób konkretny i przejrzysty,

PiS przedstawia swoją koncepcję Polski w strukturach unijnych i zamyka ją w kilku punktach:

1. Unia wielu centrów regionalnych, a nie podzielona na jedno centrum decyzyjne w strefie

euro i zależne od niego peryferia.

2. Unia równych państw, a nie hierarchii między państwami.

3. Unia deregulacji, a nie kolejnych sankcji, zakazów i nakazów.

4. Unia solidarności, bo właśnie solidarność buduje wspólnotę, a solidarność oznacza, że Unia

tak szybko się rozwija, jak jej najsłabsze państwo, a nie, że płacimy nawzajem za swoje błędy.

49 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22734, [dostęp: 21.11.2014] 50 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22742 [dostęp: 21.11.2014] 51 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22759 [dostęp: 21.11.2014] 52 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22780 [dostęp: 21.11.2014] 53 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22722 [dostęp: 21.11.2014] 54 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22715 [dostęp: 21.11.2014]







24

5. Unia demokracji, a demokracja jest organizowana w państwach członkowskich, bowiem

w tych państwach istnieje realny lud obywatelski, reszta to utopia i mrzonka.

6. Unia otwarta, która zawsze pozostawia możliwość dołączenia nowych państw do swojego

składu.

7. Unia zbudowana na trwałych korzeniach tożsamości cywilizacyjnej, a nie na

konstruktywizmie społecznym55.

Tak przedstawiony program, a raczej jego zarys, europejski PiS-u mógłby być podstawą

do prowadzenia skonkretyzowanej kampanii wyborczej, ale tak jak wyżej zostało zauważone,

reprezentanci tej partii skupili się na innych problemach. Obok kwestii ukraińskiej, poruszano

kwestie dotyczące edukacji – od darmowego podręcznika, przez referendum

ws. sześciolatków56 na zniesieniu opłaty za drugi kierunek studiów57. Innym ważnym

problemem poruszanym podczas kampanii była kwestia bezpieczeństwa energetycznego

Polski. Politycy PiS-u często wypowiadali się w tej kwestii, jasno przedstawiając stanowisko

partii5859.

Warto także nadmienić, że podobnie jak inne ugrupowania biorące udział w kampanii

wyborczej do PE, PiS bardziej skupiał się bardziej na kwestiach wewnętrznych niż na aspektach

stricte europejskich czy unijnych. Nie ma się czemu dziwić, frekwencja w wyborach do PE nigdy

nie przekroczyła 30%, więc i kampania może być prowadzona w inny sposób niż te dotyczące

wyborów parlamentarnych czy samorządowych. Problemy związane z sejmowy protestem

rodziców dzieci niepełnosprawnych, bolączki polskiego sektora wydobywczego i eksportu

węgla, to tematy, które w medialnej próżni wiosny 2014 były poruszane, przez Prawo

i Sprawiedliwość. Tę tezę potwierdza fakt, że PiS nie przedstawił odrębnego i samodzielnego

programu, który poruszałby zasadnicze problemy obecności Polski w strukturach unijnych.

Sposób przeprowadzenia samej kampanii również nie różnił się od tego co zaoferowały

inne komitety wyborcze. Mając na uwadze fakt, że w 2015 r. odbędą się w Polsce wybory

prezydenckie i parlamentarne, poszczególne komitety wyborcze partii politycznych w dość

oszczędny i skromny sposób prowadziły działania marketingowe. Spoty z poszczególnymi

kandydatami dostępne w Internecie i lokalnych telewizjach; billboardy, ulotki wyborcze i udział

w lokalnych debatach – tak w wielkim skrócie można opisać kampanię w wykonaniu PiS-u.

55 Program Prawa i Sprawiedliwości 2014, str. 158-158 56 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22825 [ dostęp: 21.11.2014] 57 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22854 [dostęp: 21.11.2014] 58 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22849 [dostęp: 21.11.2014] 59 Oficjalna strona partii PIS, http://www.pis.org.pl/article.php?id=22862 [dostęp: 21.11.2014]





25

4.3. Nowe media

Wydaje się, że partia Jarosława Kaczyńskiego nie wykorzystała, albo nie chciała

wykorzystać potencjału jakim w dzisiejszych czasach jest Internet. Na oficjalnych profilach na

portalach społecznościowych60 Prawa i Sprawiedliwości można było zobaczyć tylko zdjęcia

z spotkań z wyborami czy z innych okazji (np. z rocznicy katastrofy smoleńskiej. Komitet nie

udostępniał na tych profilach nawet swoich spotów wyborczych. Na Facebooku dominowały

zdjęcia z cytatami konkretnych polityków (J. Kaczyński, A. Hoffman, M. Błaszczak, etc.), które

były mało kreatywne i mało interesujące.

Komitet wyemitował kilkanaście spotów wyborczych – to kolejne podobieństwo jak idzie

o sposób prowadzenia kampanii do Parlamentu Europejskiego, ponieważ również PO czy KNP

głównie tym narzędziem starały się przekonać wyborców do oddania na nich głosów

w majowym głosowaniu. Jednak również trzeba zauważyć, że często tematyka spotów nijak

miała się do kwestii europejskich. Wystarczy obejrzeć spot wyemitowany 11 kwietnia61; jego

tematyka w nikły sposób nawiązuje do wyborów do Parlamentu Europejskiego.

Wyreżyserowano także nagrania62 bezpośrednio atakujące Platformę Obywatelską, więc

znowu można pytać, czy taki kierunek kampanii był słuszny i potrzebny.

Wykres. 1. Poparcie dla PIS i PO w kampanii wyborczej do PE w 2014 r.

60 Oficjalny profil PIS na portalu Facebook, https://www.facebook.com/kppis/photos/a.158883182131.128856.157458232131/10151887783392132/?type=1&theater liczba polubień na dzień 15 marca 2014 [dostęp: 21.11.2014]; https://twitter.com/pis_org_pl - oficjalne konto PiS na Twitterze [dostęp: 21.11.2014] 61 https://www.youtube.com/watch?v=Cgpo7Wj_I10 [dostęp: 21.11.2014] 62 https://www.youtube.com/watch?v=_UXhSfET45M [dostęp: 21.11.2014]

https://www.facebook.com/kppis/photos/a.158883182131.128856.157458232131/10151887783392132/?type=1&theater

https://www.facebook.com/kppis/photos/a.158883182131.128856.157458232131/10151887783392132/?type=1&theater

https://twitter.com/pis_org_pl

https://www.youtube.com/watch?v=Cgpo7Wj_I10

https://www.youtube.com/watch?v=_UXhSfET45M

26

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z wybranych badań sondażowych


Pierwsze miejsce na liście wyborczej okręgu, w skład którego wchodzą województwo

Małopolskie oraz Świętokrzyskie, otrzymał prof. Ryszard Legutko. Dobrze przeprowadzona

kampania wyborcza zapewniła prof. Legutce ponowne uzyskania mandatu europosła.

Europoseł aktywnie uczestniczył w kampanii wyborczej. Był obecny na spotkaniach

z wyborcami. M. in. w Zakopanem63, Nowym Sączy64, Kielcach65 czy Krakowie. Sam kandydat

prowadził profil na Facebooku66 oraz stronę internetową67. Prof. zaprezentował także kilka

spotów wyborczych z swoim osobistym udziałem i należy przyznać, że nagrania prezentują się

bardzo dobrze tak w sferze technicznej jak i merytorycznej. Warto zauważyć, że spot Co Polacy

mogą dać Europie - Prof. Ryszard Legutko - Wybory 201468 został wyświetlony prawie 70 tys.

razy. 6 kwietnia wyemitowana została także gazetka podsumowująca dotychczasową

63 P. Pełka, Jarosław Kaczyński w Zakopanem: Dominuje interes władzy, a my potrzebujemy innej Polski, 25 kwietnia 2014 r., http://www.tygodnikpodhalanski.pl/?mod=news&strona=1&id=22762 [dostęp: 21.11.2014] 64 Oficjalna strona R. Legutko, http://rlegutko.pl/aktualnosci/prof-ryszard-legutko-w-naszej-telewizji-sadeckiej,2235.html [dostęp: 21.11.2014] 65 J. Kędracki, Mało nas w Krakowie. Małopolsko-świętokrzyskie pojedynki wyborcze, 22 maja 2014 r., http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,16014345,Malo_nas_w_Krakowie__Malopolsko_swietokrzyskie_pojedynki.html?order=najfajniejsze_odwrotnie [dostęp: 21.11.2014] 66 Oficjalna profil R. Legutko na profilu Facebook, https://www.facebook.com/profLegutko?fref=ts [dostęp: 21.11.2014] 67 Oficjalna strona R. Legutko http://rlegutko.pl/ [dostęp: 21.11.2014] 68 https://www.youtube.com/watch?v=B8Folia1LQY [dostęp: 21.11.2014]

31 33

31 30 31 31 32 32 34

23 22 26

25 26 26

29 25

31

0

10

20

30

40

50

60

70

Homo Homini 14.02

TNS Polska 19.02

TNS Polska 9.03

Homo Homini 11.03

TNS Polska 14.03

Homo Homini

8.04

TNS Polska 14.04

TNS Polska 19.05

TNS Polska 22.05

Poparcie % PiS Poparcie % PO

http://www.tygodnikpodhalanski.pl/?mod=news&strona=1&id=22762

http://rlegutko.pl/aktualnosci/prof-ryszard-legutko-w-naszej-telewizji-sadeckiej,2235.html

http://rlegutko.pl/aktualnosci/prof-ryszard-legutko-w-naszej-telewizji-sadeckiej,2235.html

http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,16014345,Malo_nas_w_Krakowie__Malopolsko_swietokrzyskie_pojedynki.html?order=najfajniejsze_odwrotnie


https://www.facebook.com/profLegutko?fref=ts

http://rlegutko.pl/

https://www.youtube.com/watch?v=B8Folia1LQY

27

działalność profesora w Parlamencie Europejskim69. Kandydat PiS-u brał udział również

w debatach z udziałem innych kandydatów, z wyjątkiem tych debat, na które zaproszenie byli

kandydaci Komitetu Wyborczego Europa Plus Twój Ruch (uzasadnienie takiej decyzji w wpisie

na Facebooku z 28 kwietnia). Europoseł był także obecny w innych mediach, nie tylko tych

lokalnych; był gościem m.in. Programu Trzeciego Polskiego Radia70, czy Gościa Niedzielnego71.

Tak przeprowadzona kampania została doceniona przez wyborców i prof. Legutko został

posłem Parlamentu Europejskiego na nową kadencję 2014-2019.

***

PiS kolejny raz z rzędu przegrał wybory z Platformą Obywatelską, choć pierwsze prognozy

jeszcze z 25 maja wskazywały, że to właśnie Prawo i Sprawiedliwość uzyskało największe

poparcie72. Ostatecznie to Komitet Wyborczy PO, po podliczeniu wszystkich głosów, okazał się

zwycięzcą wyborów do Parlamentu Europejskiego73. W okręgu 10 mandat z listy PiS-u uzyskał

prof. Legutko, na którego głosowało 81201 osób74 i był to wynik lepsze o ponad 20 tys. głosów

w porównaniu z wyborami w 2009 r., jednak wtedy R. Legutko startował z okręgu 1275.

Zarówno w Małopolsce jak i Świętokrzyskim, PiS uzyskało najlepszy procentowy wynik76.

Bibliografia rodz. 4

P. Pełka, Jarosław Kaczyński w Zakopanem: Dominuje interes władzy, a my potrzebujemy innej Polski, 25

kwietnia 2014 r., http://www.tygodnikpodhalanski.pl/?mod=news&strona=1&id=22762

69 Oficjalna strona R. Legutko, http://rlegutko.pl/aktualnosci/gazeta-ryszard-legutko-w-parlamencie-europejskim,2218.html [dostęp: 21.11.2014] 70 Legutko: Unia Europejska jest impotentna w sytuacjach poważnego zagrożenia, 15 maja 2014 r., http://www.polskieradio.pl/9/301/Artykul/1125768,Legutko-Unia-Europejska-jest-impotentna-w-sytuacjach-powaznego-zagrozenia [dostęp: 21.11.2014] 71 P. Legutko, Rozbić monopol, 15 maja 2014 r., http://gosc.pl/doc/1999374.Rozbic-monopol [dostęp: 21.11.2014] 72 Dane z Państwowej Komisji Wyborczej z 91 proc. okręgów: PiS - 32,35 (19 mandatów) PO - 31,29 (19 mandatów) SLD-UP - 9,55 proc. (5 mandatów) PSL - 7,21 proc. (4 mandaty) Nowa Prawica - 7,06 proc. (4 mandaty) 73 http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/ [dostęp: 21.11.2014] 74 j.w. 75 http://pe2009.pkw.gov.pl/PUE/PL/WYN/M/12.htm [dostęp: 21.11.2014] 76 http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/wojewodztwo/view/26 [dostęp: 21.11.2014] http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/wojewodztwo/view/12 [dostęp: 21.11.2014]

http://www.tygodnikpodhalanski.pl/?mod=news&strona=1&id=22762

http://rlegutko.pl/aktualnosci/gazeta-ryszard-legutko-w-parlamencie-europejskim,2218.html

http://rlegutko.pl/aktualnosci/gazeta-ryszard-legutko-w-parlamencie-europejskim,2218.html

http://www.polskieradio.pl/9/301/Artykul/1125768,Legutko-Unia-Europejska-jest-impotentna-w-sytuacjach-powaznego-zagrozenia


http://gosc.pl/doc/1999374.Rozbic-monopol

http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/

http://pe2009.pkw.gov.pl/PUE/PL/WYN/M/12.htm

http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/wojewodztwo/view/26

http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/wojewodztwo/view/12

28

Partyjne numerki. PKW rozlosowała numery list wyborczych, 25 kwietnia 2014 r.,

http://polska.newsweek.pl/numery-list-wyborczych-losowanie-pkw-newsweek-

pl,artykuly,284769,1.html

J. Kędracki, Mało nas w Krakowie. Małopolsko-świętokrzyskie pojedynki wyborcze, 22 maja 2014 r.,

http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,16014345,Malo_nas_w_Krakowie__Malopolsko_swietokrzyskie

_pojedynki.html?order=najfajniejsze_odwrotnie

Legutko: Unia Europejska jest impotentna w sytuacjach poważnego zagrożenia, 15 maja 2014 r.,

http://www.polskieradio.pl/9/301/Artykul/1125768,Legutko-Unia-Europejska-jest-impotentna-w-

sytuacjach-powaznego-zagrozenia

P. Legutko, Rozbić monopol, 15 maja 2014 r., http://gosc.pl/doc/1999374.Rozbic-monopol

Poparcie dla partii politycznych, http://wybory.millwardbrown.com/

Strony i serwisy internetowe Prawa i Sprawiedliwości:

Oficjalna profil R. Legutko na profilu Facebook,

Oficjalna strona R. Legutko, www.rlegutko.pl

Oficjalne konto PiS na Twitterze

Program Prawa i Sprawiedliwości 2014,

Oficjalny profil PIS na portalu Facebook,







http://gosc.pl/doc/1999374.Rozbic-monopol


http://www.rlegutko.pl/

29

Joanna Babiarz

5. KW Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy

Po wyborach do Sejmu i Senatu w 2011 r. przed Sojuszem Lewicy Demokratycznej stanęło

ambitne wyzwanie odzyskania zaufania elektoratu. Trzy lata temu partia ta osiągnęła jeden

z najgorszych wyników w swojej historii, wchodząc do Sejmu dopiero jako piąte ugrupowanie.

Przed SLD znalazły się wówczas Ruch Palikota i Polskie Stronnictwo Ludowe. Nowy

przewodniczący SLD – Leszek Miller – w nadchodzących wyborach do PE miała za zadanie

utrzymanie, a nawet powiększenie liczby mandatów, które ta partia otrzymała w poprzednich

euro wyborach. W 2009 r. SLD zajęła trzecie miejsce, za PO i PIS, zdobywając w sumie

7 mandatów w PE.

5.1. Kandydaci

W wyborach do Parlamentu Europejskiego wystartowało 130 kandydatów

reprezentujących Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unię Pracy, z czego 45% kandydatów

stanowiły kobiety, a pozostałe 55% to byli mężczyźni. Pomimo tego, że listy tworzył koalicyjny

komitet dwóch partii to dominowali na nich członkowie SLD, których było 98. Członków

UP było tylko 4. Warto zwrócić uwagę na niski udział osób bezpartyjnych na liście komitetu

w porównaniu do innych partii. Największą grupą zawodową na listach byli nauczyciele, którzy

stanowią 20% wszystkich kandydatów (26 os.). Kolejną grupą są ekonomiści stanowiący niecałe

15% wszystkich przedstawicieli (19 os.), a w dalszej kolejności inżynierowie – 10% (15 os.).

Co ciekawe wszyscy eurodeputowani, którzy uzyskali mandat w 2009 r. startowali

ponownie do PE – sześciu z nich nadal z list SLD-UP, natomiast jeden (Marek Siwiec) z list KW

Twój Ruch. W efekcie SLD straciło dotychczasowy stan posiadania uzyskując 5 mandatów.

Cztery z nich otrzymali dotychczasowi euro posłowie – Lidia Geringer de Oedenberg, Adam

Gierek, Bogusław Liberadzki i Janusz Zemke. Piąty mandat zdobyła Krystyna Łybacka nie

zasiadająca dotychczas w PE.

Tabela 1. Zestawienie statystyczne KW Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy

30




Średni wiek kandydatów 53

Wiek najmłodszego kandydata 23

Wiek najstarszego kandydata 79


kandydatów Nauczyciele (20%)

Odsetek kandydatów będących członkami SLD i UP 78%




Głównym hasłem Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy ogłoszonym na inauguracji

kampanii do Parlamentu Europejskiego w dniu 13 kwietnia 2014 roku, było "Polska wygranych

szans". Pod tą sentencją kryło się 10 postulatów zaprezentowanych na tejże konferencji, które

partia chciałaby zrealizować po dostaniu się do PE. Znalazły się wśród nich:

• kwestia zatrudnienia i bezrobocia,

• rozwój gospodarki przez reindustrializację,

• kwestia finansowania bankrutujących banków,

• rozszerzenie praw socjalnych,

• walka z dyskryminacją oraz o prawa kobiet,

• wolność jednostki,

• poprawa zdrowia i bezpieczeństwa obywateli,

• budowa lepszego społeczeństwa obywatelskiego,

• wzmocnienie ochrony przyrody,

• promowanie wartości europejskich na świecie.

Spośród tych 10 punktów programu wyborczego najczęściej w mediach SLD-UP poruszało

zagadnienia dotyczące bezrobocia, zwłaszcza wśród młodych osób oraz kwestię dotyczącą

dofinansowywania banków europejskich. Warto zwrócić uwagę na spójność programu

31

wyborczego z innymi dokumentami programowymi tego ugrupowania. Wszystkie powyższe

punkty były zgodne z manifestem Europejskiej Partii Socjalistów, ogłoszonym 1 marca 2014

roku oraz z programem Sojuszu Lewicy Demokratycznej pt. "Jutro bez obaw", w którym

zabrakło jedynie zagadnienia dotyczącego pomocy bankom.

Analizując sam przebieg kampanii Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy należy

stwierdzić, że była ona zakrojona na szeroką skalę. Zorganizowano wiele konwencji oraz

spotkań z kandydatami w terenie, na przykład w weekend majowy odbyły się w całej Polsce

pikniki europejskie pod szyldem "Weekend Lewicy", podczas których można było spotkać

wszystkich 130 kandydatów tych partii W dniu 17 maja 2014 r. w Poznaniu odbył się Kongres

Europy, na który przybyło około 3 tysięcy działaczy lewicy z całej Polski. Partia zorganizowała

również happening "SLD budzi Polskę". W dniach od 19 maja do 23 maja 2014 roku w centrum

Warszawy działacze SLD m. in. Wojciech Olejniczak, Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska czy

Grzegorz Gruchalski, rozdawali kawę mieszkańcom stolicy. Oprócz wyżej wymienionych działań

partie posłużyły się często wykorzystywanym narzędziem do prowadzenia tzw. aktywnej

kampanii, a mianowicie autobusem wyborczym, który pomalowany na charakterystyczny dla

partii czerwony kolor, woził kandydatów na europosłów po całej Polsce (rys. 1)

Rysunek 1. Grafika przedstawiająca plan podróży czerwonego autobusu SLD-UP w

maju 2014 roku.

32

Źródło: http://sld.org.pl/aktualnosci/12173-czerwony_autobus_na_trasie.html [dostęp: 20.07.2014]

Sami kandydaci SLD-UP byli częstymi gośćmi w głównych mediach w kraju, co było szczególnie

widoczne w miesiącu wyborów. Doskonałym miernikiem tej aktywności komitetu był

"Kalendarz medialny" zamieszczony na stronie internetowej ugrupowania77.

Wartą przypomnienia inicjatywą wybroczą komitetu była przeprowadzona w Internecie

akcja pn. "Kurs na kobiety w PE"78. Jej celem było przedstawienie bliżej polskim wyborcom

sylwetek kobiet startujących z list SLD-UP w wyborach do Parlamentu Europejskiego

w poszczególnych województwach. Oprócz podstawowego dossier, czytelnik mógł poznać

zainteresowania czy opinie innych osób na temat kandydatki. Działania te były spójne

z przekonaniami elektoratu lewicy, dla którego kwestie równouprawnienia są istotną

wartością w podejmowaniu decyzji wyborczych. Kolejną inicjatywą SLD-UP łączącą przekaz

programowy z przystępnymi formami przekazu oferowanymi przez Internet był "Tydzień

wygranych szans"79. Inicjatywa ta rozpoczęła się 12 maja 2014 roku. Codziennie w formie

krótkich filmów przedstawiciele SLD-UP przedstawiali propozycje tej koalicji dotyczące pracy,

edukacji, zdrowia, służb mundurowych i seniorów oraz rolnictwa. Każdy z tematów był także

oznaczony tzw. hashtagiem, który umożliwiał proste rozprzestrzenianie informacji w mediach

społecznościowych.

Koalicja SLD-UP aktywnie korzystała w czasie kampanii z narzędzi internetowych. Dużą

aktywność można było zanotować na profilach tych kandydatów, którzy startowali

z pierwszego miejsca na liście ze swojego okręgu wyborczego i są już znani szerokiemu gronu

odbiorców. Na przykład na portalu społecznościowym Facebook, na profilu Joanny Senyszyn,

najczęściej w odstępach dwudniowych, były dodawane materiały pokazujące szeroki zakres

działania kandydatki do Parlamentu Europejskiego, np. dodana 16 kwietnia 2014 roku

fotorelacja z inauguracji kampanii wyborczej w Kielcach, zdjęcia z pobytu w Starachowicach

18 kwietnia 2014 roku. Niską aktywność można było zauważyć u kandydatów startujących

77 Przykładowy harmonogram obecności w mediach kandydatów SLD-UP: 23.05 Katarzyna Piekarska, TOK FM; Wojciech Olejniczak, Polsat News ; 22.05 Krystyna Łybacka Polsat News; Krystian Legierski TVN24; 21.05 Joanna Senyszyn Polsat News; Marek Balicki TVN24; 14.05 Longin Pastusiak TOK FM; Anna Kalata Trójka Polskiego Radia; 13.05 Grzegorz Gruchalski TOK FM 78 Oficjalny portal partii SLD, http://www.sld.org.pl/aktualnosci/12266-kurs_na_kobiety_w_pe_lodzkie.html [dostęp:30.10.2014]. 79 Oficjalny portal partii SLD, http://www.sld.org.pl/aktualnosci/12253-rusza_tydzien_wygranych_szans_dzien_1_praca.html [dostęp: 30.10.2014].

http://www.sld.org.pl/aktualnosci/12266-kurs_na_kobiety_w_pe_lodzkie.html

http://www.sld.org.pl/aktualnosci/12253-rusza_tydzien_wygranych_szans_dzien_1_praca.html

http://www.sld.org.pl/aktualnosci/12253-rusza_tydzien_wygranych_szans_dzien_1_praca.html

33

z dalszych miejsca na listach. Dla przykładu średni odstęp dodawania wpisów na profilu

kandydata nr 5 z okręgu nr 4, Krystiana Legierskiego, wynosił 5 dni (analiza wpisów od

28 marca do 20 maja 2014 roku, 11 wpisów z tego okresu). Analogiczna sytuacja miała miejsce

na serwisie społecznościowym Twitter – dużą aktywność wykazywały się tzw. "jedynki" oraz

osoby znane na scenie politycznej. Na profilu Wojciecha Olejniczaka w samym miesiącu maju

(1-23 maja) jest dodanych ponad 140 wpisów. Dla porównania na profilu Piotra

Gadzinowskiego, kandydata startującego z miejsca 10 w tym samym okręgu, co Wojciech

Olejniczak od 1 do 22 maja pojawiło się 29 wpisów. Większość wpisów, na przykładzie profilu

Wojciecha Olejniczaka, dotyczyła informacji o obecności kandydata w mediach (np. wpisy z

14 maja o udziale w debacie w Radiowej Trójce oraz TVP), ale znalazły się tam także fotorelacje

ze spotkań z wyborcami, takie jak akcja "SLD budzi Polskę", czy też wpisy dotyczące

postulatów partii (np. informacja z 16 maja dotycząca propozycji do polskiego rolnictwa).

Komitet wykorzystywał także tradycyjne narzędzie prowadzenia kampanii. Oprócz

plakatów z wizerunkami kandydatów, partia wyprodukowała spoty wyborcze, zachęcające do

głosowania oraz przybliżające sylwetki kandydatów, a także spoty propagujące postulaty

Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy. Przykładem był jednominutowy film "Proste

pragnienia", który podsumowywał kampanię przypominając główne hasła komitetu. Główny

przekaz spotu opierał się na przedstawieniu postulatów SLD-UP, takich jak godne zarobki,

możliwość uczenia się czy dobra emerytura, jako podstawowych potrzeb przeciętnego

Polaka. Klip wyborczy kończył się konkluzją zachęcającą do głosowania na SLD. Inny spot

SLD-UP "Wybierz #Kurs na zmianę" przedstawiał zalety partii rządzących w Europie, których

poglądy są lewicowe. Znalazły się nim hasła "Europa pracy i wysokich zarobków, zdrowia

i bezpiecznego życia, równości i praw kobiet", które są sztandarowymi postulatami

z manifestu Europejskiej Partii Socjalistów. Spot również kończy się zachętą do oddania głosu

na koalicję SLD-UP.


Kampania w okręgu nr 10 nie wyróżniała się na tle działań komitetu w całym kraju i była

ściśle wprzęgnięta w ogólnopolską strategię wybroczą SLD-UP. W dniu 4 maja 2014 roku do

Krakowa przyjechał czerwony autobus SLD, który jeździł po kraju zachęcając Polaków do

oddania swych głosów na Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy. Sami kandydaci byli

34

chętnie brali udział w różnych lokalnych akcjach społecznych. Na przykład 13 maja 2014 roku

w dzielnicy Krakowa, Nowej Hucie, miała miejsce akcja sprzątania tejże dzielnicy połączona

z warsztatami dla dzieci i seniorów z kreatywnego wykorzystania surowców wtórnych, w

której uczestniczyły kandydatki SLD-UP Dominika Biesiada i Joanna Senyszyn. Innym

przykładem tego typu zaangażowania kandydatów z Małopolski była wizyta Dominiki Biesiady

przy płycie upamiętniającej zamordowanych w 1936 roku robotników.. Kandydaci brali też

udział w wielu debatach wyborczych organizowanych przez krakowskie wyższe uczelnie, np.

udział Joanny Senyszyn w Wyborczej Debacie Liderów na Uniwersytecie Ekonomicznym w dniu

28 kwietnia 2014 roku, czy udział Jerzego Jaskiernii w debacie "Kierunek Europa" na

Uniwersytecie Jagiellońskim 21 maja 2014 roku. Co ciekawe, kandydaci SLD-UP w Małopolsce

nie wykorzystywali niektórych tradycyjnych narzędzi kampanii wyborczej. W okręgu nr

10 swoje spoty wyborcze miały tylko Dominika Biesiada, którego tematem przewodnim był los

Ukraińców w Polsce oraz Joanna Senyszyn, który jest zapisem z jej wystąpienia o prawach

człowieka.

Reasumując, kampania wyborcza Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy miała

szeroki zasięg i została przeprowadzona profesjonalny w sposób. Zastosowano szeroki

wachlarz narzędzi propagujących poglądy partii i zachęcających do oddania głosu na koalicję

SLD i UP, począwszy od zwykłych wpisów na oficjalnych stronach kandydatów czy oficjalnej

stronie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, poprzez częste wystąpienia w mediach i udziale

w otwartych spotkaniach z wyborcami. Można stwierdzić, że wyborca nie miał problemów

z dotarciem do przekazu komitetu. W efekcie SLD-UP zdobyło 9,44% głosów, co dało temu

komitetowi trzeci wynik i umożliwiło wprowadzenie 5 deputowanych do Parlamentu

Europejskiego.

Bibliografia rozdz. 5:

Oficjalny portal partii SLD, http://www.sld.org.pl


Oficjalne konto małopolskiego oddziału Sojuszu Lewicy Demokratycznej na Facebooku

Konta kandydatów – Joanny Senyszyn, Krystiana Legierskiego, Wojciecha Olejniczaka na

Facebooku

Konta kandydatów – Piotra Gadzinowskiego oraz Wojciecha Olejniczaka na Twitterze

http://www.sld.org.pl/


36

Maciej Stanisławski

6. KKW Europa Plus Twój Ruch

Celem każdej partii politycznej podczas wyborów parlamentarnych jest uzyskanie jak

największej liczby głosów, co przekłada się na liczbę reprezentantów i realną siłę decyzyjną.

Patrząc w ten sposób na kampanię wyborczą do Parlamentu Europejskiego (PE) w 2014 r.,

prowadzoną przez Komitet Wyborczy Europa Plus Twój Ruch (EPTR) należy stwierdzić, że

poniósł on porażkę. Niezwykle istotnym czynnikiem składającym się na ilość mandatów jest

udana kampania wyborcza. Dlatego, w niniejszy rozdziale przeanalizowana zostanie kampania

wyborcza tego komitetu, co pozwoli stwierdzić przyczyny słabego wyniku EPTR.

6.1. Kandydaci

Ważnym atutem EPTR byli wyraziści i znani liderzy, tacy jak Janusz Palikot, Ryszard

Kalisz, czy Aleksander Kwaśniewski. Ten fakt jest szczególnie istotny, gdyż przeciętnemu

obywatelowi taka partia jak Twój Ruch kojarzy się tylko i wyłącznie z kontrowersyjnym

i medialnym J. Palikotem. Rzeczywiście, analizując przebieg kampanii to szczególnie lider

Twojego Ruchu był szczególnie widoczny, dzięki czemu w regionach promowano kandydatów,

którzy niejednokrotnie nie byli powszechnie znanymi.

Podczas pierwszych eurowyborów komitetu EPTR jego władze rygorystycznie

przestrzegały promowanej przez siebie zasady parytetu wystawiając dokładnie tyle samo

mężczyzn oraz kobiet na swoich listach. Co ciekawe, nawet pierwsze miejsca na listach

wyborczych, które normalnie przypadają mężczyznom, były układane według wspomnianej

zasady. W 6 z 13 okręgów wyborczych istniejących w kraju pierwsze miejsce przypadło właśnie

kobiecie. Partia niosąca na sztandarach hasła równości często jednak była atakowana za

sztuczne kreowanie statystyk. Według przeciwników i krytyków EPTR w okręgach, gdzie na

pierwszych miejscach na liście znalazły się kobiety, możliwość uzyskania mandatu była

praktycznie niemożliwa. Przykładem tego była okręgi uznawane za konserwatywne, czyli

okręg 8 – Lubelszczyzna oraz okręg nr 9 – Podkarpacie, gdzie liderami list były kolejno Barbara

Nowacka oraz Marta Niewczas.

37

Tabela 1. Zestawienie statystyczne KKW Europa Plus Twój Ruch







kandydatów prawnik (12%)

Odsetek kandydatów będących członkami partii polit. 71%


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PKW.

W wyborach do PE 2014 średni wiek kandydatów EPTR wynosił 44 lata. Najmłodszy

z kandydatów liczył sobie 26 lat, co jest pewnym odstępstwem na tle pozostałych komitetów,

gdzie najmłodsi kandydaci mieli 21 lat. Wykształcenie oraz wykonywane zawody kandydatów

EPTR nie odbiegały od reprezentowanych przez kandydatów pozostałych ugrupowań i nie

powinniśmy doszukiwać się w nich znaczącego wpływu na wynik analizowanych wyborów.

Najliczniej reprezentowane grupy zawodowe wśród komitetu EPTR to: prawnicy (16 os.),

ekonomiści (15 os.), nauczyciele akademiccy (9 os.) oraz dziennikarze (9 os.). Zdecydowana

większość kandydatów posiadała wykształcenie wyższe. Na listach znalazł się także spory

odsetek osób należących do partii politycznych. Wynikało to z tego, że w skład komitetu EPTR

wchodziły jeszcze dwie partie oprócz Twojego Ruchu – Partia Demokratyczna – demokraci.pl

(9 kandydatów na listach) oraz Stronnictwo Demokratyczne (7 kandydatów na listach).


Podczas wystąpień, debat przedwyborczych, a także w spotach wyborczych EPTR

poruszał różne tematy i problemy istotne dla społeczeństwa starając się przekonać do siebie

potencjalny elektorat. Najczęściej nawiązywano do najważniejszych punktów programu

wyborczego komitetu, czyli: więcej demokracji, więcej samorządności, wymuszenie zmiany

38

pokoleniowej w instytucjach państwowych, edukacja seksualna, uproszczenie podatków,

równość, legalizacja marihuany, większa integracja w ramach Unii Europejskiej, zmniejszenie

udziału Kościoła w życiu publicznym, oraz wypowiedzenie konkordatu80. Ostatnie dwa hasła

używane był nadzwyczaj często i trafiając do poszczególnych grup miały zagwarantować

umocnienie antyklerykalnego elektoratu. Strategia ta miała oczywiście swoje konsekwencje,

zbyt radykalne postulaty mogły zniechęcić bardziej umiarkowany elektorat, który wciąż

sympatyzował z niektórymi aspektami programowymi Twojego Ruchu, np. liberalizmem

gospodarczym. Niemniej jednak należy stwierdzić, że postulaty EPTR z pewnością nie były

adresowane do konserwatywnego elektoratu.

Analizując kampanię prowadzoną przez poszczególnych kandydatów można stwierdzić, że

ogólnopartyjny program konsekwentnie był promowany przez osoby startujące z list EPTR.

Kandydaci sami często zaznaczali podczas wystąpień, że ich priorytetem jest propagowanie

takich wartości jak równość seksualna, ograniczenie roli kościoła, itd.), co było zbieżne

z oficjalnym programem partii.

Podobnie jak inne komitety w czasie kampanii do PE w 2014 r. także i EPTR wykazywał dużą

aktywność w Internecie. Było to zrozumiałe szczególnie ze względu na wiek sympatyków. Na

portalu społecznościowym Facebook główny profil partii zdobył ok. 85.000 “polubień”, co

było prawie dwa razu większą liczbą niż profile liderów komitetu, takich jak Janusz Palikot

(blisko 37.000 „polubień”)81 i Ryszard Kalisz (50.000 „polubień”)82.

Podczas kampanii komitet EPTR oczywiście wykorzystywał też tradycyjne narzędzia

marketingu politycznego. Na ulicach wszystkich miast w Polsce można było zobaczyć

billboardy i plakaty z kandydatami na pomarańczowym tle jednoznacznie kojarzonym

z ugrupowaniem, którego liderem jest Janusz Palikot. Nie zabrakło też wieców, spotkań, debat

z kandydatami oraz spotów wyświetlanych w telewizji, oraz nadawanych w radiu.

Nieprzypadkowo w czasie kampanii opublikowana została książka Janusza Palikota pt. "Zdjąć

Polskę z krzyża". Publikacja, której głównym tematem jest relacja państwa z Kościołem miała

na celu wzmocnienie antyklerykalnych postulatów Twojego Ruchu. Uzupełnieniem tradycyjnej

kampanii prowadzonej poprzez media była intensywna kampania terenowa w postaci

regularnych spotkań z obywatelami, czego najlepszym przykładem był tzw. projekt

80 Program Twojego Ruchu "Plan Zmian 2014-2019", http://twojruch.eu/wp-content/uploads/2014/09/plan-zmian.pdf, [dostęp: 23.11.2014] 81Oficjalne profile powiązane z osobą Janusza Palikota, https://www.facebook.com/pages/Janusz-Palikot/108647139159952?fref=ts [dostęp: 4.07.2014]. 82 Oficjalny profil Ryszarda Kalisza, https://www.facebook.com/ryszard.kalisz [dostęp: 4.07.2014]

http://twojruch.eu/wp-content/uploads/2014/09/plan-zmian.pdf

https://www.facebook.com/pages/Janusz-Palikot/108647139159952?fref=ts

https://www.facebook.com/pages/Janusz-Palikot/108647139159952?fref=ts

https://www.facebook.com/ryszard.kalisz

39

“Gandziobusem po legal!“. Akcja ta była inicjatywą jednego z kandydatów - Macieja

Kowalskiego z ruchu Wolnych Konopi – który jeździł po całej Polsce przekonując do poparcia

postulatów legalizacji miękkich narkotyków83.

***

W dniu 25 maja 2014 r. komitet EPTR zdobył 3,58% głosów, co nie pozwoliło mu na

wprowadzenie żadnego kandydata do PE. Już w trakcie kampanii sondaże nie był łaskawe dla

Janusza Palikota, ale rzadko przewidywały tak zły wynik. W ostatniej fazie kampanii tendencja

spadkowa nasilała się, co osłabiało morale w partii84. Na kilka dni przed wyborami „jedynka”

największego okręgu w Polsce Kazimierz Kutz na swoim facebookowym profilu napisał:

„Najgorsza kampania wyborcza dobiegła końca. Żałuję że zdecydowałem się na

kandydowanie.”, post później został edytowany i zastąpiono drugie zdanie słowami „Dobrze

że się kończy”85.

Jeśli chodzi o samą kampanię to nie powinniśmy oceniać jej aż tak surowo. Analizując

strategię EPTR patrząc pod kątem zasad marketingu politycznego większość działań

zaplanowana było poprawnie. Partia od początku posiadała zdefiniowaną grupę odbiorców,

do których kierowane były działania. Utrata poparcia uwarunkowana była bieżącą sytuacją

polityczną oraz zawiedzeniem się części elektoratu brakiem zmian mimo tak licznej

reprezentacji Twojego Ruchu w Sejmie. Do tak znacznego odpływu elektoratu przyczyniła się

także kampania partii Janusza Korwin Mikkego, która swoim radykalnym przekazem pozyskała

głosy młodych osób, sympatyzującymi w 2011 r. z Twoim Ruchem.


Oficjalny profil na portalu Facebook Janusza Palikota, https://www.facebook.com/pages/Janusz-

Palikot/108647139159952?fref=ts

Oficjalny profil na portalu Facebook Ryszarda Kalisza, https://www.facebook.com/ryszard.kalisz

Oficjalny blog Janusza Palikota "Poletko Pana P. Dziennik Janusza Palikota",

http://palikot.blog.onet.pl/2014/05/05/gandziobusem-po-legal/

83 Poletko Pana P. Dziennik Janusza Palikota, http://palikot.blog.onet.pl/2014/05/05/gandziobusem-po-legal/ [dostęp: 30.10.2014]. 84 Poparcie partii politycznych, http://wybory.millwardbrown.com/ 85 Wiadomość opublikowana na oficjalnym profilu Kazimierza Kutza w dniu 22 maja 2014 r., https://www.facebook.com/kazimierz.kutz?fref=ts [dostęp: 4.07.2014].

http://palikot.blog.onet.pl/2014/05/05/gandziobusem-po-legal/


https://www.facebook.com/kazimierz.kutz?fref=ts

40

Oficjalny profil na portalu Facebook Kazimierza Kutza,

https://www.facebook.com/kazimierz.kutz?fref=ts

Program Twojego Ruchu "Plan Zmian 2014-2019", http://twojruch.eu/wp-content/uploads/2014/09/plan-

zmian.pdf

Statystyki PKW dotyczące kandydatów KW EPTR w wyborach do Parlamentu Europejskiego 2014,

http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety/view/39



41

Kamil Sikora

7. KW Polskie Stronnictwo Ludowe

25 maja 2014 r. Polacy wybrali 51 nowych posłów do Parlamentu Europejskiego. Z pięciu

komitetów wyborczych, które przekroczyły wymagany 5% próg wyborczy, znalazło się Polskie

Stronnictwo Ludowe, co oznacza, że Ludowcy będą mieli swoich przedstawicieli w Brukseli

w kolejnej, już trzeciej kadencji8687. Symptomatyczne jest to, że PSL w każdych kolejnych

eurowyborach uzyskiwał podobny wynik procentowy (2004 – 6,34% 2009 – 7,01% 2011 – 6,80%)

co przekłada się na cztery mandaty do Parlamentu Europejskiego. To wiele mówi o specyfice

Polskiego Stronnictwa Ludowego – ugrupowania nakierunkowanego na konkretny elektorat,

które potrafi dostosować się do okoliczności i stworzyć koalicję tak z partią centroprawicową

(PO) jak i lewicową (SLD). Państwowa Komisja Wyborcza88 w drodze losowania, przyznała

komitetowi wyborczemu numer 9.

7.1. Kandydaci

Polskie Stronnictwo Ludowe, podobnie jak pozostałe ogólnopolskie komitety

wyborcze, zarejestrowało89 130 kandydatów w 13 okręgach wyborczych90. Jeżeli idzie

o kwestie statystyczne, to wygląda to w sposób następujący. Grafika nr 1 ilustruje procentowy

podział: kobiet jest 40% (52), natomiast mężczyzn 60% (78). Z kolei grafika nr 2 pokazuje dane

statystyczne w kwestii wieku zgłoszonych kandydatów – uśrednione dane są do siebie

zbliżone. Warto również popatrzeć na dane statystyczne tzw. „jedynek”, czyli liderów

poszczególnych okręgów wyborczych. I tak zauważyć można, że wśród 13 osób z pierwszych

miejsc znajduje się tylko jedna kobieta.

86 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://www.pe2004.pkw.gov.pl/ [dostęp: 18.10.2014] 87 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://pe2009.pkw.gov.pl/PUE/PL/WYN/M/index.htm [dostęp: 18.10.2014] 88 Rozlosowano numery list kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego, 25 kwietnia 2014 r., http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1109100,Rozlosowano-numery-list-kandydatow-w-wyborach-do-Parlamentu-Europejskiego [dostęp: 18.10.2014] 89 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety/view/46 [dostęp: 18.10.2014] 90 Pełne zestawienie wszystkich kandydatów KW PSL, http://www.psleuropa.pl/ [dostęp: 19.10.2014]

http://www.pe2004.pkw.gov.pl/

http://pe2009.pkw.gov.pl/PUE/PL/WYN/M/index.htm

http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1109100,Rozlosowano-numery-list-kandydatow-w-wyborach-do-Parlamentu-Europejskiego

http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1109100,Rozlosowano-numery-list-kandydatow-w-wyborach-do-Parlamentu-Europejskiego


http://www.psleuropa.pl/

42

Tabela 1. Zestawienie statystyczne KW Polskie Stronnictwo Ludowe







Odsetek kandydatów z wyższym wykształceniem 73%


kandydatów inżynier (18%)

Odsetek kandydatów będących członkami PSL 86%


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PKW

Czy można wysunąć jakiekolwiek wnioski z tak prezentujących się danych

statystycznych? Ogólnie rzecz biorąc, komitet jest bardzo zmaskulinizowany - 60% wszystkich

kandydatów to mężczyźni; aż 12 „jedynek” to także przedstawiciele płci męskiej. Wiekowo,

kandydaci nie odbiegają statystycznie od innych zgłoszonych komitetów; to samo tyczy się

jeżeli idzie o kwestie wykształcenie czy doświadczenia politycznego – z pewnością procentuje

tu fakt, że spora część kandydatów posiada już doświadczenie w polityce, za czym idą dwie

konstatacje. Po pierwsze, PSL nie miało problemów z zapełnieniem list wyborczych; po drugie:

doświadczenie polityczne mogło zostać wykorzystane w kampanii wyborczej91.

Wybory do Parlamentu Europejskiego postanowieniem Prezydenta RP z dnia 19 lutego,

zostały rozpisane na dzień 25. maja br.92 PSL swój komitet wyborczy zarejestrowało 24 lutego,

co potwierdzają dane PKW93.


91 Dane „jedynek” pochodzą z Raport badania ilościowego. Jedynki portalu Demagog.org.pl http://demagog.org.pl/wp-content/uploads/2014/05/Raport_Mapa_Jedynek.pdf [dostęp: 18.10.2014] 92 Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 lutego 2014 r. w sprawie zarządzenia wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego, Dz.U. 2014 poz. 31, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140000231 [dostęp: 19.10.2014] 93 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://pkw.gov.pl/g2/oryginal/2014_04/b09c9240f2338192d0552b910d21cfcc.pdf [dostęp: 19.10.2014]

http://demagog.org.pl/wp-content/uploads/2014/05/Raport_Mapa_Jedynek.pdf

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140000231

http://pkw.gov.pl/g2/oryginal/2014_04/b09c9240f2338192d0552b910d21cfcc.pdf

43

Na oficjalnej stronie KW PSL94 można znaleźć dwa dokumenty, które w swej treści

dotykają kwestii związanych z Unią Europejską. Pierwszy z tych dokumentów, Polskie

priorytety europejskiej polityki PSL95, to lista 12 punktów, które opisują rolę PSL-u w procesie

integracji RP z strukturami unijnymi, ale wskazuje także najważniejsze, według Ludowców,

priorytety polskiej działalności w Unii Europejskiej. Wyróżnić można kilka strategicznych celów

i zadań, jakie zakłada sobie PSL: reprezentacja, ochrona i wspieranie strategicznych interesów

i potrzeb, wspieranie wyrównywania poziomu rozwoju gospodarczego i warunków życia ludzi w

krajach członkowskich czy ochrona i umacnianie europejskiej tożsamości. Drugi dokument

traktujący o kwestiach europejskich to Tradycja – nowoczesność - Polska96. Pięć punktów

kryjących się pod hasłem Europa to:

1. Eurorealizm

2. Europejski model społeczny

3. Gdzie bije serce Europy

4. Wspólna polityka rolna

5. Praca dla młodych

Posiadanie jakiegokolwiek programu europejskiego niesie, w tym wypadku, dwie

konsekwencje. Po pierwsze, krytycy mogą zarzucić, że programy są zaledwie kilkustronicowe,

bardzo ogólnikowe (żeby nie powiedzieć populistyczne); z drugiej strony zaletą jest sam fakt

posiadanych dokumentów i wyznaczenie priorytetów w polityce na poziomie europejskim, ale

znowu – krytycy będą mogli łatwo konfrontować tezy kandydatów z programami wyborczymi.

Mając pokrótce zarysowany europejski program wyborczy oraz charakterystykę

kandydatów KW PSL, skupić należy się teraz na głównych motywach kampanii, czyli na tym: co

mówili kandydaci, politycy i reprezentacji PSL-u w mediach i jak ten przekaz miał się do

programu wyborczego. Kampania wyborcza do majowych eurowyborów w swych

początkowych tygodniach została zdominowana przez konflikt Ukrainy i Federacją Rosyjską.

Dwa główne obozy polityczne, PO i PiS, skutecznie korzystały z konfliktu za naszą wschodnią

granicą, strasząc nieuchronnym konfliktem zbrojnym i tym, że Polskie dzieci mogą nie pójść do

94 Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/ [dostęp: 19.10.2014] 95 Oficjalna strona PSL, http://prasowka.psl.pl/POLSKIE_PRIORYTETY_EUROPEJSKIEJ_POLITYKI_PSL_1.pdf [dostęp: 19.10.2014] 96 Oficjalna strona PSL http://prasowka.psl.pl/TRADYCJA_NOWOCZESNOSC_POLSKA_1.pdf [dostęp: 19.10.2014]

http://www.komitetwyborczypsl.pl/

http://prasowka.psl.pl/POLSKIE_PRIORYTETY_EUROPEJSKIEJ_POLITYKI_PSL_1.pdf

http://prasowka.psl.pl/TRADYCJA_NOWOCZESNOSC_POLSKA_1.pdf

44

szkoły 1 września97. W cieniu konfliktu na wschodzie, Polskie Stronnictwo Ludowe prowadziło

cichą, i jak się okazało, skuteczną kampanię wyborczą.

Zdjęcie 1. Hasło wyborcze PSL

Źródło: http://www.psleuropa.pl/, [dostęp: 19.10.2014]

Kampania prowadzona pod hasłem Tradycja - nowoczesność - Polska miała skupić się na

kilku zasadniczych kwestiach, o których mówił m.in. Adam Jarubas: Ludowcy chcą, by w trakcie

kampanii do PE debatować m.in. o rozwoju gospodarczym i innowacyjności, rynku pracy

i szansach dla młodych, problemach demograficznych, bezpieczeństwie energetycznym,

rolnictwie, rozwoju obszarów wiejskich i bezpieczeństwie żywnościowym. PSL chce, by dyskusja

w kampanii do PE dotyczyła też: wyzwań stojących przed UE, strategii Europa 2020, walki

z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, rozwoju regionalnego, bezpieczeństwa zewnętrznego

i polityki zagranicznej UE98.

W podobnym tonie wypowiadali się także: Krzysztof Kosiński dla Dziennik Gazeta

Prawna, mówiąc o europejskich siłach obronnych, zmianach, które powinny objąć sfery

podatkową i budżetową oraz o zwiększeniu znaczenia Polski w OZE (Odnawialne Źródła

97 Tusk z Kliczką na konwencji PO. Premier straszy wojną? „Te wybory europejskie być może są o tym, czy dzieci w Polsce 1 września w ogóle pójdą do szkoły”. Zobacz spot PO, 22 marca 2014 r., http://wpolityce.pl/polityka/188477-tusk-z-kliczka-na-konwencji-po-premier-straszy-wojna-te-wybory-europejskie-byc-moze-sa-o-tym-czy-dzieci-w-polsce-1-wrzesnia-w-ogole-pojda-do-szkoly-zobacz-spot-po [dostęp: 19.10.2014] 98Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/kampania_do_pe_nie_tylko_o_ukrainie_-_wazne_rolnictwo_i_rynek_pracy/ [dostęp: 19.10.2014]


http://wpolityce.pl/polityka/188477-tusk-z-kliczka-na-konwencji-po-premier-straszy-wojna-te-wybory-europejskie-byc-moze-sa-o-tym-czy-dzieci-w-polsce-1-wrzesnia-w-ogole-pojda-do-szkoly-zobacz-spot-po



http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/kampania_do_pe_nie_tylko_o_ukrainie_-_wazne_rolnictwo_i_rynek_pracy/

http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/kampania_do_pe_nie_tylko_o_ukrainie_-_wazne_rolnictwo_i_rynek_pracy/

45

Energii)99; Andrzej Grzyb, Jarosław Kalinowski oraz prezes Janusz Piechociński mówili

o solidarności gospodarczej i ludzkiej w kontekście problemów na Ukrainie, które mają swoje

konsekwencje dla Polski (embargo na polską wieprzowinę).

Przekaz Polskiego Stronnictwa Ludowego w kampanii był spójny z programami

wyborczymi i jasny, ale skierowany na konkretną grupę odbiorców (rolników, mieszkańców

mniejszych miast i wsi). Prognozy ludowców co do wyborczego tryumfu okazały się

przesadzone. Już podczas styczniowej konwencji PSL, prezes Janusz Piechociński mówił

o chęci zdobycia 6 mandatów, a na początku kampanii, Dariusz Klimczak, zapowiadał, że celem

PSL-u jest osiągnięcie 8%100.

W kampanii wykorzystano tradycyjne materiały kampanijne. Na dobrym poziomie jest

główny spot wyborczy PSL-u, który wygląda bardzo nowocześnie, przejrzyście i przemawia do

odbiorcy101.

5 kwietnia w Warszawie odbyła się Krajowa Konwencja Wyborcza102 podczas której

przyjęto deklarację programową103. Prezes Piechociński podczas konwencji mówił: Nie byliśmy

na Majdanie, nie licytowaliśmy się, kto lepiej pomoże Ukrainie, ale mamy w sobie tę roztropność,

o której mówił już Arystoteles. Wiemy, jaką cenę zapłacili Polacy za drogę do wolnej Polski,

dlatego mówimy: Ważna jest Ukraina i Europa, ale dla PSL - dla tych, którzy żywią i bronią ciągle

ważna jest Polska i Polacy. Z chłopskiej tradycji wyrastają prawdy, które dziś nie tylko trzeba

powiedzieć, ale wykrzyczeć do narodu: że naród zjednoczony jest zwycięski, a podzielony

najczęściej przegrywa. Jesteśmy więc tymi oraczami, którzy mają odwagę powiedzieć: Nie

krzykiem i agresją, ale pracą i szacunkiem można uczynić Polskę lepszą104.

7.2.1. Nowe media

99 Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/priorytety_psl_w_wyborach_do_parlamentu_europejskiego/ [dostęp: 19.10.2014] 100 Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/eurokampania_2014._startujemy/ [dostęp: 19.10.2014] 101 https://www.youtube.com/watch?v=mcGuQjSxCNU [dostęp: 19.10.2014] 102 Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/razem_dla_polski_i_europy/ [dostęp: 19.10.2014] 103 Oficjalna strona PSL, http://prasowka.psl.pl/DEKLARACJA_WYBORCZA_1.pdf [dostęp: 19.10.2014] 104 Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/razem_dla_polski_i_europy/ [dostęp: 19.10.2014]

http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/priorytety_psl_w_wyborach_do_parlamentu_europejskiego/

http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/eurokampania_2014._startujemy/

https://www.youtube.com/watch?v=mcGuQjSxCNU

http://www.komitetwyborczypsl.pl/aktualnosci/razem_dla_polski_i_europy/

http://prasowka.psl.pl/DEKLARACJA_WYBORCZA_1.pdf


46

Polskie Stronnictwo Ludowe w dość ograniczony sposób wykorzystywało w kampanii

wyborczej tzw. nowe media. Profil PSL-u na takich portalach jak Facebook czy Twitter nie

cieszyły się zbytnią popularnością, ale nie jest to nic nadzwyczajnego, wiedząc do kogo

skierowany był program wyborczy, tj. do mieszkańców mniejszych miast, wsi i rolników. Na

Twitterze najbardziej aktywny był minister Kosiniak-Kamysz.

7.3. Kampania w Świętokrzyskim i Małopolsce

Kandydatem PSL-u, który był najbardziej rozpoznawalnym w Małopolsce

i w Świętokrzyskim był Czesław Siekierski. Polityk ludowców przez całą kampanię był aktywny

na swoich profilach społecznościowych, organizował spotkania wyborcze, prowadził osobisty

blog105 i stronę internetową106. Europoseł Siekierski zdobył drugie miejsce w rankingu

najlepszych posłów PE tygodnika Polityka107. Brał udział w debatach w Krakowie108

i programach telewizyjnych109; można go było również spotkać na licznych spotkaniach nie

związanych stricte z polityką.

***

Kampania Polskiego Stronnictwa Ludowego po raz kolejny zakończyła się sukcesem,

choć niewątpliwie wynik Kongresu Nowej Prawicy Janusza Korwin-Mikkego zmusi ludowców

w kolejnych wyborach do jeszcze większej mobilizacji i intensyfikacji działań politycznych.

Cztery uzyskane mandaty eurposłów przy poparciu 6,80%110 to wynik porównywalny do

poprzednich osiągnięć tego ugrupowania w eurowyborach w 2004 i 2009 roku choć sondaże

przedwyborcze nie były tak optymistyczne (grafika nr VI).

105 Oficjalna strona Czesława Siekierskiego, http://siekierski.blog.pl/ [dostęp: 19.10.2014] 106 Oficjalna strona Czesława Siekierskiego, http://www.siekierski.pl/ [dostęp: 19.10.2014] 107 Świętokrzyski europoseł PSL wysoko w rankingu „Polityki", 7 maja 2014 r., http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,15913239,Swietokrzyski_europosel_PSL_zwyciezca_rankingu__Polityki_.html#LokKielTxt [dostęp: 19.10.2014] 108 B. Kuraś, Eurowybory - pierwsze starcie. Debata liderów list, 28 marca 2014 r., http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,15699568,Eurowybory___pierwsze_starcie__Debata_liderow_list.html#LokKrakTxt [dostęp: 19.10.2014] 109 łos Europy – rolnictwo i ochrona środowiska, 11 maja 2014 r., http://regionalna.tvp.pl/15129092/przedwyborcza-debata-juz-dzis-o-godz-1550-ogladaj-rowniez-online [dostęp: 19.10.2014] 110 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://pkw.gov.pl/g2/oryginal/2014_05/966be725a42d277a1cd313ba2af21e6f.pdf [dostęp: 19.10.2014]

http://siekierski.blog.pl/

http://www.siekierski.pl/

http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,15913239,Swietokrzyski_europosel_PSL_zwyciezca_rankingu__Polityki_.html#LokKielTxt


http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,15699568,Eurowybory___pierwsze_starcie__Debata_liderow_list.html#LokKrakTxt


http://regionalna.tvp.pl/15129092/przedwyborcza-debata-juz-dzis-o-godz-1550-ogladaj-rowniez-online


http://pkw.gov.pl/g2/oryginal/2014_05/966be725a42d277a1cd313ba2af21e6f.pdf

47

Komitet Wyborczy Polskie Stronnictwo Ludowe prowadziło do Parlamentu Europejskiego

czterech kandydatów111 (grafika nr VII). Najwyższy procent poparcia Komitet uzyskał

w regionach wschodnich i południowych oraz w centralnej Polsce (Świętokrzyskie), czyli

w regionach typowo rolniczych. To tylko pokazuje skuteczność kampanii wyborczej tego

komitetu.

Bibliografia rodz. 7

Oficjalna strona Czesława Siekierskiego, http://www.siekierski.pl/

Świętokrzyski europoseł PSL wysoko w rankingu „Polityki", 7 maja 2014 r.,

http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,15913239,Swietokrzyski_europosel_PSL_zwyciezca_rankingu__

Polityki_.html#LokKielTxt

B. Kuraś, Eurowybory - pierwsze starcie. Debata liderów list, 28 marca 2014 r.,

http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,44425,15699568,Eurowybory___pierwsze_starcie__Debata_lidero

w_list.html#LokKrakTxt

Głos Europy – rolnictwo i ochrona środowiska, 11 maja 2014 r.,


Oficjalna strona Komitetu Wyborczego PSL, http://www.komitetwyborczypsl.pl/

Oficjalna strona PSL, http://www.psl.pl

Tusk z Kliczką na konwencji PO. Premier straszy wojną? „Te wybory europejskie być może są o tym, czy

dzieci w Polsce 1 września w ogóle pójdą do szkoły”. Zobacz spot PO, 22 marca 2014 r.,

http://wpolityce.pl/polityka/188477-tusk-z-kliczka-na-konwencji-po-premier-straszy-wojna-te-wybory-

europejskie-byc-moze-sa-o-tym-czy-dzieci-w-polsce-1-wrzesnia-w-ogole-pojda-do-szkoly-zobacz-spot-

po

Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 lutego 2014 r. w sprawie zarządzenia

wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego, Dz.U. 2014 poz. 31,

Raport badania ilościowego. Jedynki portalu Demagog.org.pl http://demagog.org.pl/wp-

content/uploads/2014/05/Raport_Mapa_Jedynek.pdf

Pełne zestawienie wszystkich kandydatów KW PSL, http://www.psleuropa.pl/

Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://www.pe2004.pkw.gov.pl/

111 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/komitety/view/46 [dostęp: 19.10.2014]







http://www.psl.pl/








http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/komitety/view/46

49

Natalia Matusz

8. KW Polska Razem Jarosława Gowina

Polska Razem Jarosława Gowina to najmłodszy twór na polskiej scenie politycznej.

Powstała na bazie ruchu “1 godzina” dnia 7 grudnia 2013 r., kiedy to miała miejsce konferencja

założycielska ugrupowania. Opisywana poniżej kampania jest pierwszą w historii, w której

partia wzięła udział. W niniejszej części pracy postaram się przybliżyć jej przebieg biorąc pod

uwagę strukturę kandydatów na listach oraz sposób prowadzenia kampanii (ze szczególnym

uwzględnieniem działań w obrębie Małopolski).

Tworząc poniższą analizę opierałam się głównie na danych pochodzących

z Państwowej Komisji Wyborczej oraz źródłach internetowych.

8.1. Kandydaci

Polsce Razem Jarosława Gowina, pomimo niedługiego stażu na scenie politycznej,

udało się zarejestrować listy we wszystkich okręgach w wyborach do Parlamentu

Europejskiego, co dało łączną sumę 129 kandydatów (w większości po 10 w okręgu, wyjątek

stanowi okręg numer 1 w Gdańsku - 9 kandydatów). Średnia wieku osób zaprezentowanych na

listach wynosiła 44 lata i co ciekawe taka średnia utrzymuje się także przy podziale na płci.

Najmłodszy kandydat miał 24 lata, natomiast najstarsza osoba ubiegająca się o mandat

europosła 69 lat.

Partia zachowała parytety i na listach znalazła się spora liczba kobiet - 43% w stosunku

do 57% mężczyzn. Natomiast kobieta nie była liderem listy w żadnym z okręgów - w sześciu

z nich najwyższe miejsce zajmowane przez tzw. płeć piękną to miejsce numer 2. Najmniej

kobiet znalazło się na liście w Gdańsku - 3 na 9.

Tabela 1. Zestawienie statystyczne KW Polska Razem Jarosława Gowina




50





kandydatów

nauczyciel/

wykładowca

Odsetek kandydatów będących członkami PRJG 62%



PRJG “reklamowała” partię jako trafiającą do szerokiego grona odbiorców także

poprzez kandydatów reprezentujących szeroko pojętą specjalistyczną, ekspercką wiedzę

z różnych dziedzin. Biorąc pod uwagę zawody zadeklarowane przez kandydatów jako

wyuczone najbardziej reprezentowaną grupą byli nauczyciele, w tym wykładowcy akademiccy,

a następnie prawnicy (adwokaci, radcowie prawni), ekonomiści oraz przedsiębiorcy (wykres

1.). Na listach odnajdziemy także studenta, chemika, florystę czy teologa.

Spośród 129 zaprezentowanych osób znaczna większość należała do partii -

80 kandydatów (62%), natomiast 49 to kandydaci niezależni (38%; najwięcej w okręgu

wyborczym nr 10 we Wrocławiu, gdzie sześć na 10 osób nie była członkiem PRJG)112.

Wykres 1. Zawody wykonywane przez kandydatów PRJG w wyborach do PE w 2014 r.

112 Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, www.pe2014.pkw.gov.pl, stan na na 07.07.2014 r.


51



Kampania Polski Razem Jarosława Gowina różniła się tym od kampanii wiodących

w sondażach partii - Platformy Obywatelskiej czy Prawa i Sprawiedliwości, iż partia ta nie

posiadała zbyt dużych funduszy. Spowodowane to było brakiem dofinansowania wynikającym

z krótkiego okresu działania partii. Z tego też względu w założeniach partia postawiła na

tańsze formy prowadzenia działań promocyjnych - bezpośrednie spotkania z wyborcami oraz

działania w Internecie113.

8.2.1. Program wyborczy

Program przedstawiony przez Polskę Razem nosił nazwę “Wielka Polska w Małej

Unii”114. Został on opracowany przez zespół ekspertów pod przewodnictwem byłego dziś

europosła Pawła Kowala. Do jego głównych założeń należało: skuteczne zabieganie o polskie

interesy na arenie europejskiej; strzeżenie wyższości Konstytucji RP ponad prawem unijnym;

dążenie do tego, aby firmy zaczęły płacić podatki w Polsce, a także obrona polskich

113 http://polskarazem.pl/sondaz-gowin-na-podium/ [dostęp: 10.08.2014] 114 Wielka Polska w małej Unii – program europejski PRJG, http://polskarazem.pl/wielka-polska-w-malej-unii-program-europejski-prjg/ [dostęp: 10.08.2014]

prawnik 12%

przedsiębiorca 8%

menadżer 5%

nauczyciel/wykładowca

18%

dziennikarz 5%

inżynier 4%

politolog 4%

ekonomista 9%

pozostałe 35%

http://polskarazem.pl/wielka-polska-w-malej-unii-program-europejski-prjg/

http://polskarazem.pl/wielka-polska-w-malej-unii-program-europejski-prjg/

52

przedsiębiorców przed zagranicznymi, międzynarodowymi koncernami; wsparcie dla rodzin

i wzrostu demograficznego; obrona polskiego gazu łupkowego, węgla, wędlin; zmniejszenie

unijnej biurokracji; dopuszczenie rodaków do możliwości zajmowania takich samych stanowisk

w UE jak Niemcy czy Francuzi; dążenie do tego, aby nasz kraj zamiast “błagającego” o pomoc

stał się siłą napędową Wspólnot, a Unia powróciła do swoich korzeni i stała się Europą

Ojczyzn, zbudowaną w oparciu o konserwatywne wartości.

Całość kampanii do PE została zdominowana przez kwestię ukraińską - począwszy od

wystąpień na Majdanie, aneksję Krymu, aż po zbrojne wtargnięcie Rosji na wschodnie tereny

naszego sąsiada. Co jakiś czas udało się jednak poruszyć inne, ważne z punktu widzenia polityki

głównie wewnętrznej, tematy. Jednym z nich była reforma ZUS - partia Jarosława Gowina

opowiadała się za całkowitą likwidacją niewydolnej instytucji oraz zastąpienie ZUS-u, KRUS-u

i Urzędu Skarbowego jedną, bardziej wydolną instytucją. Ponadto poruszano temat

zmniejszenia wydatków państwa z 44 do 35% PKB, co miałoby zostać wpisane do Konstytucji,

a także wprowadzenie jednolitego opodatkowania zarobków na poziomie 20%, aby pracujący

obywatele dostawali tyle, ile wynosi ich pensja brutto. W trakcie kampanii pojawił się

w debacie publicznej także temat sześciolatków. Partia pod wodzą J. Gowina przyłączyła się do

grupy posłów dążących do przeprowadzenia referendum w tej sprawie.

Konwencja Polski Razem Jarosława Gowina, w całości poświęcona tematowi emigracji i

zarobków miała miejsce 12 kwietnia 2014 roku w Warszawie. Punktem kulminacyjnym miała być

wizyta ówczesnego kandydata na prezydenta Ukrainy - Petra Poroszenki. Hucznie

zapowiadane wystąpienie owszem miało miejsce, było to jedynie krótkie pozdrowienie

w postaci nagrania wideo, skierowane nie tyle do partii, co do jednego z liderów - Pawła

Kowala115.

8.2.2. Sondaże

Na starcie kampanii wyborczej w wypowiedzi radiowej Jarosław Gowin przyznał, iż liczy

na osiągnięcie dwucyfrowego wyniku w wyborach do europarlamentu116, podobnie

115 https://www.youtube.com/watch?v=YFx7TLqImw0, [dostęp: 10.08.2014] 116 Jarosław Gowin: Sąd najwyższy stwierdził, że decyzje moje były skuteczne, 31.01.2014 http://www.tokfm.pl/Tokfm/10,115170,15365708,Jaroslaw_Gowin__Sad_najwyzszy_stwierdzil__ze_decyzje.html [dostęp: 10.08.2014]

https://www.youtube.com/watch?v=YFx7TLqImw0

53

przewidywał Adam Bielan117. Jednocześnie w wypowiedziach zdecydowanie odrzucano

możliwość nieprzekroczenia progu wyborczego przez partię. Sondaże zaś dawały partii

Jarosława Gowina od 0% do nawet 7%. Uzyskany końcowy wynik (3.08%) poniżej progu

wyborczego umożliwiającego uzyskanie mandatu, nie stanowił zaskoczenia, jednak dla partii

zaczynającej swoją działalność na polskiej scenie politycznej, nie był powodem do dumy.

8.2.3. Konflikty

W trakcie kampanii nie zabrakło także wewnątrzpartyjnych konfliktów. Pojawiały się

głosy o koalicji PRJG z Solidarną Polską, jednak większość członków partii J. Gowina była

przeciwna takowej współpracy118. W międzyczasie partię opuścił jeden z jej założycieli -

Przemysław Wipler, który dołączył do Kongresu Nowej Prawicy, co stanowiło osłabienie

przekazu i odejście części środowiska republikańskiego z szeregów partii.

8.2.4. Narzędzia wykorzystane w kampanii

Jak zaznaczone zostało wyżej w rozdziale, kampania partii Jarosława Gowina ze

względu na mniejszą liczbę funduszy musiała w swej istocie być kampanią niedrogą, co

przekładało się między innymi na zmniejszenie liczby emitowanych spotów, czy ich

“budżetowe” wykonanie. Pierwszy z zaprezentowanych spotów nosił tytuł “Wyobraź sobie

Polskę Razem”119. Zarówno w tym jak i większości następnych główną postacią był sam

Jarosław Gowin, zwracający się bezpośrednio do odbiorcy. Partia przedstawiała w spotach

siebie jako tę, która jako jedyna ma plan na przyszłość dla Polski.

Kolejny z serii spotów nawiązywał do tematu emigracji i opuszczonego przez rodziców

wyjeżdżających z granicę dziecka. Wykonane za pomocą nowoczesnych technologii spoty

poruszały także temat homoseksualizmu i presji na działania otwierające osobom o odmiennej

preferencji seksualnej możliwość adopcji dzieci, która miała pojawiać się ze strony środowisk

chadecko-socjalistycznych Europie.

117 Oficjalna strona partii Polska Razem Jarosława Gowina, http://polskarazem.pl/adam-bielan-w-tvp-info-wierze-w-dwucyfrowy-wynik/ [dostęp: 10.08.2014] 118 http://www.radio.opole.pl/gosc-poranka/2014/jaroslaw-gowin-18-marca.html [dostęp: 10.08.2014] 119 https://www.youtube.com/watch?v=-ki7z4ZO4MQ (10.08.2014)

54

Kampania oparta w dużej mierze na działaniach w Internecie sprawiła, iż partia

zdeterminowana koniecznością wybicia się wśród internautów, stawiała na niekiedy

niekonwencjonalne i nowoczesne rozwiązania. Pierwszą z zaprezentowanych akcji nosiła

nazwę “Żyj po Polsku”. Projekt polegał na eksperymencie, w trakcie którego Jarosław Gowin

w krótkich spotach publikowanych w Internecie, a także na stronie internetowej

www.zyjpopolsku.pl opisywał jak kupować i spożywać produkty wyłącznie polskiego

pochodzenia. Działanie takie miało być przykładem patriotyzmu gospodarczego, czyli

propagowania polskich producentów dóbr i usług kosztem zagranicznych koncernów, które

zdominowały polski rynek. Kolejne odcinki akcji miały pojawiać się regularnie począwszy od

1 kwietnia 2014 roku120. W efekcie opublikowano jedynie 9 części w tym m.in wizytę J. Gowina

w markecie czy w barze z burgerami. W ramach akcji “Żyj po Polsku” zorganizowano także cykl

spotkań wyborców z kandydatami PRJG w wyborach do Parlamentu Europejskiego

Kolejnym z wartych uwagi działań była multifunkcjonalna aplikacja powstała na

urządzenia mobilne. Aplikacja ta stanowiła z jednej strony źródło skumulowanej wiedzy

o działaniach partii (m. in. program, głoszone aktualnie postulaty, aktualności, kandydaci) dla

wyborców, mediów a także wolontariuszy pomagających w kampanijnych bojach. Co ciekawe,

aplikacja posiadała komponent tzw. rywalizacji, dzięki któremu za pomoc w działaniach

komitetu można było uzyskać punkty wymieniane później na nagrody, taki jak np. spotkania

z politykami partii.

Wśród wykorzystywanych w kampanii aplikacji znalazł się także licznik pensji, tzw.

kalkulator Gowina. Pokazywał on, ile przeciętny Polak zarobiłby przy uwzględnieniu

proponowanych przez Polskę Razem działań w sferze podatkowej. Także w czasie zamieszania

w kwestii finansowania partii z zagranicy, sztab PRJG postanowił stworzyć kolejną aplikację,

tym razem pn. “Ruble czy marki”. Polegała ona na zbieraniu rubli, euro lub złotówek,

w zależności od tego, czy wybrało się możliwości otrzymywania z Moskwy lub z Berlina czy od

obywateli.

Brak jest informacji o skali zainteresowania aplikacjami, natomiast jeśli chodzi o spoty

prezentowane przez partię Jarosława Gowina, skala ich odbioru nie może zadowalać.

Najczęściej oglądanym filmikiem był, jak wspomniano wyżej, spot rozpoczynający akcję “Żyj po

Polsku”, który dotarł do niemal 20 000 widzów, co porównując do spotów partii, które

120 Pierwszy odcinek z serii “Zyj po Polsku” osiągnął nieosiągalną jak dotąd dla PRJG widownię - obejrzało go niemal 20 000 osób, w porównaniu z innymi z serii, gdzie zainteresowanie sięgało maksymalnie kilku tysięcy.

55

osiągnęły podobny wynik wyborczy, takich jak Solidarna Polska (spoty o oglądalności ok.

40 000 odtworzeń) czy Europa Plus Twój Ruch (ok. 300 000 odtworzeń) jest słabym wynikiem.

8.3. Kampania w Małopolsce

W dniu 3 lutego 2014 roku zaprezentowana została Małopolska lista kandydatów do

Parlamentu Europejskiego z list PRJG. Otwierał ją sam szef centralnych struktur Jarosław

Gowin. Oprócz niego wysokie miejsca na listach zajęli Adam Bielan (europoseł), Jan Puchała

(samorządowiec) oraz Jadwiga Emilewicz (była dyrektor Muzeum PRL w Krakowie).

Kampania partii w Małopolsce, szczególnie w jej stolicy, w Krakowie, w dużej mierze

pokrywała się w prowadzonymi w tym samym czasie działaniami mającymi na celu

przeprowadzenie referendum w sprawie Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2022. Zorganizowanej

przy tej okazji akcji Krakowianie Decydują, zebrano ponad 4000 podpisów pod uchwałą

w sprawie referendum nad igrzyskami. Sztandarową inicjatywą, zaproponowaną w czasie

kampanii był projekt budowy w Krakowie Centrum Badań nad Przyszłością im. Stanisława

Lema, jako sposób na bardziej konstruktywne wykorzystanie funduszy europejskich niż

przeznaczanie ich na organizację olimpiady zimowej. Działania w Małopolsce i województwie

świętokrzyskim polegały głównie na bezpośrednich spotkaniach z wyborcami w każdym

powiecie. Dodatkowo, sporym echem w kraju odbiło się wsparcie, jakie w wyborach do

Parlamentu Europejskiego uzyskała Jadwiga Emilewicz, (kandydat nr 4 na małopolsko-

Świętokrzyskiej liście) od Jana Rokity, byłego kandydata na premiera i byłego posła Platformy

Obywatelskiej.


Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, www.pe2014.pkw.gov.pl

Wielka Polska w małej Unii – program europejski PRJG, http://polskarazem.pl/wielka-polska-w-malej-

unii-program-europejski-prjg/

Portal Youtube, https://www.youtube.com/

Jarosław Gowin: Sąd najwyższy stwierdził, że decyzje moje były skuteczne, 31.01.2014

http://www.tokfm.pl/Tokfm/10,115170,15365708,Jaroslaw_Gowin__Sad_najwyzszy_stwierdzil__ze_

decyzje.html

Oficjalna strona partii Polska Razem Jarosława Gowina, http://polskarazem.pl/

56

Strona Radio Opole, http://www.radio.opole.pl/gosc-poranka/2014/jaroslaw-gowin-18-marca.html

57

Kamil Sikora

9. KW Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Majowe wybory do Parlamentu Europejskiego potwierdziły tezę o monopolu partyjnym

PO i PiS. Kiedy 7 listopada 2011 r. powstał klub parlamentarny Solidarna Polska, nikt tak

naprawdę nie wierzył, że grupa byłych posłów PiS może skruszyć dominację tej partii po

prawej stronie sceny politycznej. Wybory do PE tylko to utrwaliły ten stan rzeczy. Niecałe 4%

uzyskane przez Komitet Wyborczy Solidarna Polska Zbigniewa Ziobry to mimo wszystko wynik

dobry, jednak wciąż za niski żeby w jakikolwiek sposób zagrozić Jarosławowi Kaczyńskiemu121.

9.1. Kandydaci

Statystyki wszystkich zarejestrowanych kandydatów, którzy brali udział w kampanii

wyborczej do Parlamentu Europejskiego ilustruje tabela 1. W dniu 16 kwietnia 2014 r.

Państwowa Komisja Wyborcza zarejestrowała listy wyborcze Komitetu Wyborczego Solidarnej

Polski Zbigniewa Ziobro. Komitet otrzymał w drodze losowania numer pierwszy122.

Zarejestrowanych zostało 128 kandydatów w 13 okręgach wyborczych123. Po przeanalizowaniu

wszystkich kandydatów, możemy zaobserwować, że spośród 128 kandydatów 55 stanowiły

kobiety, a 73 mężczyźni.

Tabela 1. Zestawienie statystyczne KW Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro




121 Prezes PiS wzywa do zjednoczenia prawicy. "Zapominamy o wszystkim, co było złe", 12 lipca 2014 r., Wyborcza.pl, http://wyborcza.pl/1,75478,16313250,Prezes_PiS_wzywa_do_zjednoczenia_prawicy___Zapominamy.html [dostęp: 14.07.2014]

122 Oficjalna strona partii Solidarna Polska, #WyboryPE: Listy kandydatów Solidarnej Polski http://www.solidarna.org.pl/wyborype-listy-kandydatow-solidarnej-polski/#1[dostęp: 14.07.2014]

123 Państwowa Komisja Wyborcza, Komitet Wyborczy Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety/view/35 [dostęp: 14.07.2014]

http://wyborcza.pl/1,75478,16313250,Prezes_PiS_wzywa_do_zjednoczenia_prawicy___Zapominamy.html


58





kandydatów

przedsiębiorca

(14%)

Odsetek kandydatów będących członkami SP 65%



Jeżeli popatrzymy na dane dotyczące tzw. „jedynek” na listach wyborczych Solidarnej

Polski, to statystyka dotycząca płci wygląda gorzej124. Na tych miejscach dominowali mężczyźni

(12 os.), i tylko 1 kobieta – Beata Kempa w okręgu nr 12. Średnia wieku liderów listy wyniosła

48 lat. Jako najczęściej wykonywany zawód wskazywali prowadzenie swojej firmy. Jak

pokazuje wykres 1, kandydaci na eurodeputowanych startujący z list Solidarnej Polski w

znacznym stopniu posiadają wykształcenie wyższe (67%), jednak to, co ma większe znaczenie

w przypadku prowadzenia kampanii wyborczej to doświadczenie polityczne kandydatów.

Wśród liderów list znaleźli się posłowie, euro posłowie, a także byli ministrowie (wykres 1).

Wykres 1. doświadczenie polityczne „jedynek” Solidarnej Polski

Źródło: Raport: mapa jedynek, http://demagog.org.pl/?attachment_id=962, Demagog.org.pl

124 Raport: mapa jedynek, http://demagog.org.pl/?attachment_id=962, Demagog.org.pl, [dostęp: 14.07.2014]

57% 22%

14%

7%

Doświadczenie polityczne

Posłowie

Europosłowie

Ministrowie

Wicepremierowie

http://demagog.org.pl/?attachment_id=962

http://demagog.org.pl/?attachment_id=962

59


Solidarna Polska już w czerwcu 2013 r. zaprezentowała swój europejski program wyborczy,

który stał się odnośnikiem do działań partii w majowej kampanii w 2014 r. Sam program

europejski pod nazwą Europejski Dekalog Solidarnej Polski125 składał się z 10 punktów:

1. Więcej miejsc pracy. Wyższe płace w Polsce.

2. Wsparcie dla polskich rodzin na europejskim poziomie.

3. Sprawiedliwy podział środków unijnych.

4. Złotówka musi pozostać polską walutą narodową.

5. Równe dopłaty dla polskich rolników.

6. Likwidacja pakietu klimatyczno-energetycznego.

7. Gaz łupkowy szansą dla Polski.

8. Koniec Traktatu Lizbońskiego, powrót do EWG.

9. Precz z lewicową propagandą za unijne pieniądze.

10. Dość unijnej biurokracji.

Kampania wyborcza oficjalnie rozpoczęła się pod koniec lutego, po ogłoszeniu przez

prezydenta RP Bronisława Komorowskiego daty wyborów do PE126. Zaznaczyć jednak trzeba,

że cała kampania i wszystkie tematy związane z Unią Europejską zeszły na dalszy plan

w związku z konfliktem ukraińsko-rosyjskim. W dniu 4 maja podczas konwencji wyborczej

w Warszawie, zostało przedstawione hasło wyborcze Solidarnej Polski: Bezpieczna i uczciwa

Polska127 (rys. 1). Takie też był główne przesłanie Zbigniewa Ziobry i jego komitetu w kampanii –

skupienia się na kwestiach związanych z Polską, a nie na problemach Unii Europejskiej. Na

potwierdzenie tej tezy wystarczy powrócić do wydarzeń z marca, kiedy to m.in. poseł

Arkadiusz Mularczyk walczył o poprawę sytuacji dzieci niepełnosprawnych i ich rodziców128.

125 Solidarna Polska, Europejski Dekalog Solidarnej Polski, http://www.solidarna.org.pl/wp-content/uploads/2013/06/Europejski-Dekalog-Solidarnej-Polski.pdf (14.07.2014) 126 Prezydent zarządził: 25 maja wybory do Parlamentu Europejskiego, 19 luty 2014 r., tvn24.pl, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/prezydent-zarzadzil-25-maja-wybory-do-parlamentu-europejskiego,399982.html (14.07.2014)

127 Solidarna Polska, Konwencja SP w Warszawie, http://www.solidarna.org.pl/konwencja-sp-w-warszawie/#more-3067 (14.07.2014) 128 Rząd znajdzie pieniądze? Rodzice chcą wyższych zasiłków, 22 marca 2014 r., Trzeci Program Polskiego Radia, http://www.polskieradio.pl/9/300/Artykul/1081599/ (14.07.2014)

http://www.solidarna.org.pl/wp-content/uploads/2013/06/Europejski-Dekalog-Solidarnej-Polski.pdf

http://www.solidarna.org.pl/wp-content/uploads/2013/06/Europejski-Dekalog-Solidarnej-Polski.pdf

http://www.solidarna.org.pl/konwencja-sp-w-warszawie/#more-3067

http://www.solidarna.org.pl/konwencja-sp-w-warszawie/#more-3067

http://www.polskieradio.pl/9/300/Artykul/1081599/

60

Innym przykładem niech będzie walka Tomasza Adamka, utytułowanego boksera, który skupił

się na pomocy górnikom129 i ogólnie na kwestii bezrobocia. Tak jak na listach innych komitetów

wyborczych, również na listach Solidarnej Polski pojawili się celebryci, na czele ze

wspomnianym już T. Adamkiem. Dla małych ugrupowań, takich jak Solidarna Polska, obecność

na listach wyborczych znanych osobistości może pomóc w kampanii wyborczej, dzięki

popularności danego kandydata.

Rysunek 1. Hasło wyborcze komitetu Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Źródło: Oficjalna strona partii Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro, www.solidarna.org.pl

Kampania do Parlamentu Europejskiego w wykonaniu Solidarnej Polski była skromna

i bardzo spokojna, co można tłumaczyć faktem, że w 2015 r. odbędą się wybory prezydenckie

i parlamentarne, które pociągnął za sobą duże koszty. Komitet Wyborczy Solidarnej Polski

w kampanii wyborczej wykorzystywał zarówno tradycyjne media (radio, telewizja, prasa), jak

również był obecny w Internecie, a dokładnie w portalach społecznościowych (Facebook,

Twitter) czy na kanale Youtube. Ze względu na dużą rozpoznawalność liderów list to oni byli

głównymi twarzami kampanii. Prym wiedli tu poseł Jacek Kurski i Tomasz Adamek, którzy

bardzo często występowali w programach telewizyjnych, nie tylko tych publicystycznych, ale

również w programach porannych (tzw. śniadaniowych).

129Adamek chce walczyć o miejsca pracy. Prezesa JSW wyzwał na ring, 2 maja 2014 r., Gazeta.pl http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35063,15892949,Adamek_chce_walczyc_o_miejsca_pracy__Prezesa_JSW_wyzwal.html (14.07.2014)

http://www.solidarna.org.pl/

http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35063,15892949,Adamek_chce_walczyc_o_miejsca_pracy__Prezesa_JSW_wyzwal.html

http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35063,15892949,Adamek_chce_walczyc_o_miejsca_pracy__Prezesa_JSW_wyzwal.html

61

Jeżeli idzie o samą treść spotów i reklamówek wyborczych, to nie odbiegała ona od

przekazu tej partii polityce krajowej. Solidarna Polska ostrzegała przed rządami PO czy PiS-u

i równocześnie pokazywała jakie są jej priorytety i na czym europosłowie chcą się skupić

w pracując w PE. Spoty nie wykraczały poza utarte schematy i standardy w kwestii technicznej

i treściowej.

Niewątpliwie problemem małych ugrupowań, takich jak Solidarna Polska, była słaba

rozpoznawalność całego komitetu wyborczego. Poza kilkoma znanymi politykami, reszta osób

umieszczonych na listach miała utrudnione zadanie budowania swojego wizerunku. W związku

z tym do mediów zapraszanych było niewielu kandydatów Solidarnej Polski, a ci który się

w nich pojawiali to najczęściej osoby z kierownictwa tej partii. Stąd też można stwierdzić, że

z powodu ograniczonej rozpoznawalności kandydatów z list Solidarnej Polski ucierpieć musiała

cała kampania tego ugrupowania. Warto zaznaczyć, że reprezentanci Solidarnej Polski

w spotach mówili głownie o problemach, które dotyczą rodziny. Wiązało się z tym hasło

„Bardziej solidarne i sprawiedliwe państwo”130, którego głównym założeniem była taka

absorpcja środków unijnych, aby można je było w większym stopniu przeznaczać na poprawę

warunków pracy i pomoc najuboższym.

W kampanii nie mogło zabraknąć ataków131 na obecny rząd Donalda Tuska, jak i poprzedni,

na czele którego stał Jarosław Kaczyński. Kandydaci Solidarnej Polski mówili m.in. o: kwestii

podatków, błędzie podniesieniu wieku emerytalnego, jednomandatowych okręgach

wyborczych, finansowaniu partii politycznych, emeryturach byłych Ubeków, dekomunizacji

i lustracji, etc. Na podstawie poruszanych tematów w czasie kampanii można było więc

stwierdzić, że Solidarna Polska budowała swój obraz, jako ugrupowanie prawicowe

o znamionach socjalnych i akcentach eurosceptycznych (sprzeciw wobec wprowadzeniu euro

w Polsce). Elementy takiego przekazu widoczne były m.in. wywiadach lidera Solidarnej Polski,

Zbigniewa Ziobro: [Zbigniew Ziobro – przyp. autor] zwrócił uwagę, że „Unia Europejska nie jest

„dobrą ciocią”, która tylko rozdaje pieniądze”, dlatego też „polscy politycy powinni jak najlepiej

dbać o polskie interesy”. Lider Solidarnej Polski stwierdził, iż nie udało się przeforsować rozwiązań

korzystnych dla gospodarki narodowej, czego efektem jest m. in. upadek przemysłu

stoczniowego. Ziobro deklaruje, że sprzeciwi się proponowanemu przez Niemcy opodatkowaniu

energii węglowej. Zapowiedział też protestowanie przeciwko sytuacji, w której rolnicy w krajach

130 Solidarna Polska, Tadeusz Cymański do Europarlamentu, https://www.youtube.com/watch?v=1CK03AD9Bhk (14.07.2014) 131 Solidarna Polska, Wiarygodność w polityce, https://www.youtube.com/watch?v=CvDQu48l-LI (14.07.2014)

https://www.youtube.com/watch?v=1CK03AD9Bhk

https://www.youtube.com/watch?v=CvDQu48l-LI

62

Europy Zachodniej otrzymują wyższe dotacje niż rolnicy w Polsce. Ponadto, Solidarna Polska

odnosi się krytycznie do utworzenia strefy euro, a także legalizacji związków homoseksualnych

i przyznaniu im prawa do adopcji.132

***

Warto zwrócić uwagę, jak kształtowały się opinie wyborców i ich preferencje wyborcze

w przypadku Solidarnej Polski (wykres 2) 133. Komitet Solidarnej Polski 25 maja w wyborach do

Parlamentu Europejskiego uzyskał relatywnie wysoki wynik. Głównym rywalem o głosy

wyborców na prawej stronie sceny politycznej dla Solidarnej Polski byli: Prawo

i Sprawiedliwość, Polska Razem Jarosława Gowina, a nawet Kongres Nowej Prawicy Janusza

Korwin-Mikkego. Walka toczyła się między komitetami Zbigniewa Ziobry i Jarosława Gowina,

ponieważ z oczywistych względów żadna z tych partii nie mogła zagrozić dominacji PIS

Jarosława Kaczyńskiego po prawej stronie sceny politycznej. Trudno było też zawalczyć

o elektorat Nowej Prawicy. Na przeszkodzie stały tutaj różnice w programie gospodarczym –

państwo ograniczone kontra państwo socjalne. W efekcie Solidarna Polska uzyskała134 3,89%

głosów, co uplasowało to ugrupowanie na 6 miejscu135. Najwyższe poparcie Solidarna Polska

otrzymała na terenach południowej i wschodniej Polski, gdzie ugrupowania prawicowe od lat

mają silną pozycję. Niższe poparcie uzyskano z kolei w okręgach w centrum i na północy kraju,

gdzie dominują ugrupowania bardziej centrowe i lewicowe.

Podsumowując całą kampanię wyborczą do Parlamentu Europejskiego w wykonaniu

Solidarnej Polski uderza jednak zasadnicza kwestia, a mianowicie zewnętrzny obserwator mógł

odnieść wrażenie, że komitet nie chciał, albo nie miał odpowiednio wysokich środków

finansowych żeby lepiej i skuteczniej prowadzić całą kampanię. Mimo tej obserwacji oraz tego,

jak kształtowały się opinie wyborców, wynik 3,98% jest osiągnięciem, którego mało kto się

spodziewał – wielu zakładało, że dość nowoczesna kampania wyborcza w oparciu o media

społecznościowe w wykonaniu Polski Razem zapewni ugrupowaniu Jarosława Gowina wynik

lepszy niż Solidarnej Polski. Jak się okazało, Solidarna Polska, która obecna jest na scenie

polityczne zdecydowanie dłużej niż np. Polska Razem, otrzymała wyższe poparcie (wykres 2).

132 A. Koładka, Zbigniew Ziobro o ochronie polskich interesów w UE, http://demagog.org.pl/komentarz/zbigniew-ziobro-o-ochronie-polskich-interesow-w-ue/ (14.07.2014) 133 M. Kolanko, Sondaż, http://300polityka.pl/tag/sondaz/ (14.07.2014) 134 Państwowa Komisja Wyborcza, Komitet Wyborczy Solidarna Polska Zbiegniewa Ziobro, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/komitety/view/35 (14.07.2014) 135Państwowa Komisja Wyborcza, Frekwencja wyborcza, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/ (14.07.2014)

http://demagog.org.pl/komentarz/zbigniew-ziobro-o-ochronie-polskich-interesow-w-ue/


http://300polityka.pl/tag/sondaz/


http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/

63

Pokazuje to, że o wyniku wyborczym decyduje nie tylko sama kampania, ale również to, od jak

dawna dane ugrupowanie jest obecne w polityce.

Wykres 2. Zmiany poparcia dla Solidarnej Polski w sondażach w czasie kampanii do PE w 2014

r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z wybranych ośrodków badania opinii publicznej


Prezes PiS wzywa do zjednoczenia prawicy. "Zapominamy o wszystkim, co było złe", 12 lipca 2014 r.,

Wyborcza.pl,

http://wyborcza.pl/1,75478,16313250,Prezes_PiS_wzywa_do_zjednoczenia_prawicy___Zapominamy.

html

Raport: mapa jedynek, http://demagog.org.pl/?attachment_id=962

Oficjalna strona Państwowej Komisji Wyborczej, http://pe2014.pkw.gov.pl/

A. Koładka, Zbigniew Ziobro o ochronie polskich interesów w UE,


M. Kolanko, Sondaż, http://300polityka.pl/tag/sondaz/

Portal Youtube, Youtube.com

Rząd znajdzie pieniądze? Rodzice chcą wyższych zasiłków, 22 marca 2014 r., Trzeci Program Polskiego

Radia, http://www.polskieradio.pl/9/300/Artykul/1081599/

Prezydent zarządził: 25 maja wybory do Parlamentu Europejskiego, 19 luty 2014 r., tvn24.pl,

http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/prezydent-zarzadzil-25-maja-wybory-do-parlamentu-

europejskiego,399982.html

Oficjalna strona Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobro, http://www.solidarna.org.pl/

Adamek chce walczyć o miejsca pracy. Prezesa JSW wyzwał na ring, 2 maja 2014 r., Gazeta.pl

http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35063,15892949,Adamek_chce_walczyc_o_miejsca_pracy__Pr

ezesa_JSW_wyzwal.html

2

3 3

2

3

1,7 1

2

3

3,98

poparcie dla KW SPZZ

wys. Poparcia

64

Adrian Koładka

10. KW Kongres Nowej Prawicy

Udział każdego aktora politycznego w wyborach - nie tylko interesującego nas

Kongresu Nowej Prawicy (KNP136) - zawsze pociąga za sobą szereg podstawowych pytań.

Chodzi tu zwłaszcza o to, czym charakteryzowali się zgłoszeni przez dany komitet wyborczy

(KW) kandydaci, w jaki sposób prowadził on kampanię wyborczą (jakie problemy poruszano

i jakie narzędzia marketingu wyborczego wykorzystano), oraz dlaczego osiągnięto taki, a nie

inny wynik wyborczy. Celem niniejszego rozdziału jest udzielenie odpowiedzi na powyższe

pytania, w odniesieniu do KNP.

10.1. Kandydaci KNP- profil socjodemograficzny

Współcześnie, w warunkach polityki skoncentrowanej na kandydacie, pierwszoplanową

rolę odgrywają osobiste atrybuty i wizerunek osób ubiegających się o urzędy publiczne137.

Mając to na uwadze, spróbujemy nakreślić profil socjodemograficzny138 kandydatów KNP.

Tabela 1. Profil socjodemograficzny kandydatów Kongresu Nowej Prawicy







Odsetek kandydatów z wyższym wykształceniem 55%

Najczęściej występujące wykształcenie i/ lub zawód przedsiębiorca

136 Formalnie komitet wyborczy zarejestrowano jako „Nową Prawicę – Janusza Korwin – Mikke”, jednakże ze względów stylistycznych w niniejszym rozdziale będziemy posługiwać się nazwą „Kongres Nowej Prawicy” oraz skrótem „KNP”. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 maja 2014 r. o wynikach wyborów posłów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w dniu 25 maja 2014 r., dostępne na stronie PKW pod adresem http://pkw.gov.pl/wyniki-wyborow-i-referendow/wybory-i-referenda.html, (27.06.14). 137 W. Cwalina, A. Falkowski, Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, Gdańsk 2006, s. 148. 138 Profil uwzględnia dane z każdej z 13 zarejestrowanych list wyborczych Kongresu.

http://pkw.gov.pl/wyniki-wyborow-i-referendow/wybory-i-referenda.html

65

kandydatów (14%)

Odsetek kandydatów będących członkami KNP 65%


Źródło: oprac. własne na podst. danych PKW, http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety/view/42, [dostęp: 04.07.14].

Jak widać, w sensie ilościowym na listach Kongresu dominowali mężczyźni, jednakże

występująca między nimi a kobietami proporcja nie odbiega znacząco od zaobserwowanej w

przypadku pozostałych KW139. Trzeba jednak pamiętać, że od samego faktu obecności na liście

istotniejsze jest zajmowane na niej miejsce, a zwłaszcza najwyższe140 - tzw. „jedynka”. W tym

aspekcie KNP wypada zdecydowanie mniej korzystnie - na żadnej z list kobieta nie zajęła

pierwszej pozycji141. Podobna sytuacja miała też miejsce w przypadku KW Polski Razem

Jarosława Gowina. Pozostałe komitety przynajmniej na jednej liście umieściły kobietę na

najwyższym miejscu142.

W komunikowaniu wyborczym niebagatelną rolę odgrywa komunikacja niewerbalna,

w tym wygląd fizyczny kandydatów143. Aparycja w oczywisty sposób związana jest z wiekiem.

Średni wiek kandydatów KNP sięgał 40 lat. Tym samym, w kontekście psychologicznego

mechanizmu stereotypizacji, prawdopodobne, że wyeliminowało to problem negatywnych

skojarzeń z osobami młodymi (kojarzonymi np. z brakiem doświadczenia) oraz starszymi

(kojarzonymi m. in. z nadmierną zachowawczością). Jednocześnie, wydaje się, że kandydatom

w analizowanej grupie wiekowej można by przypisać pozytywne cechy, charakterystyczne dla

obu wymienionych grup (a więc zorientowanie na zmiany, gdy mówimy o osobach młodych,

czy też rozwaga, gdy mamy na myśli osoby starsze).

Ponad połowa kandydatów KNP legitymuje się wyższym wykształceniem144. Największą

grupę zawodową stanowią przedsiębiorcy, a w drugiej kolejności nauczyciele (9%). Trzecią co

139 Zob. http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety, (04.07.14). Jedynie koalicyjny KW Europa Plus Twój Ruch zachował parytet, zgłaszając równą liczbę kobiet i mężczyzn. Wzięto tu pod uwagę tylko te KW, które zarejestrowały listy w każdym z 13 okręgów wyborczych. 140 J. Klimczak- Ziółek, Kobieta jako podmiot i przedmiot w parlamentarnej kampanii wyborczej (2005 r.), [w:] Marketing polityczny. Szansa czy zagrożenie dla współczesnej demokracji?, red. P. Pawełczyk, Poznań 2007, s. 208. 141 http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety/view/42, (04.07.14). 142 Porównaj http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety, (04.07.14). Wzięto pod uwagę tylko te KW, które zarejestrowały listy w każdym z 13 okręgów wyborczych. 143 W. Cwalina, A. Falkowski, op. cit., s. 190- 191. 144 Wielkość ta może być nieco większa, natomiast nie powinna być niższa. Nieścisłość obliczeń wynika z trudności w ustaleniu posiadania lub nie wyższego wykształcenia w przypadku danych informujących jedynie o wykonywanym przez kandydatów zawodzie, udostępnionych przez PKW.


http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety


http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/komitety

66

do wielkości grupą reprezentowaną na listach byli studenci (8%)145. Z kilku powodów taki skład

list wyborczych może mieć znaczenie z punktu widzenia postrzegania kandydatów przez

wyborców. Po pierwsze, wykształcenie jest jednym z komponentów wizerunku polityka,

mogącym odgrywać rolę „przewagi konkurencyjnej” nad kontrkandydatami, wywołującym

skojarzenia z wysokimi kompetencjami i profesjonalnym przygotowaniem do sprawowania

urzędu146. Skoro tak, ilościową przewagę kandydatów z wyższym wykształceniem można

uznać za atut oferty wyborczej KNP. Po drugie, tak duży udział przedsiębiorców może z jednej

strony sugerować posiadanie stosownych predyspozycji do zajęcia stanowiska. Z drugiej

jednak, jeśli wziąć pod uwagę badania zaufania do poszczególnych zawodów w Polsce, gdzie

grupa ta zajmuje miejsce w ostatniej piątce profesji147, można przyjąć, iż wpłynie to negatywnie

na chęć udzielenia poparcia. Po trzecie, prawdopodobne, że zagrożenie to zrównoważy

porównywalna obecność nauczycieli - grupy zawodowej uplasowanej w pierwszej dziesiątce

darzonych największym zaufaniem148.

Wreszcie, zwraca uwagę spory odsetek kandydatów niezależnych (niebędących

formalnie członkami KNP). Biorąc pod uwagę niezwykle krytyczny stosunek Polaków do

polityki i polityków w ogóle149, fakt ten uznać trzeba za atut oferty Kongresu. Sugeruje to

wyborcy, że nie ma do czynienia z ugrupowaniem reprezentującym interesy (wyłącznie)

polityków, ale także innych, mniej zdyskredytowanych w oczach opinii publicznej grup

społecznych.

10.2. Główne motywy i narzędzia kampanii wyborczej

Analizę kampanii wyborczej KNP pod kątem treści rozpocząć trzeba od porównania

założeń Programu wyborczego do PE 2014150 z Programem KNP151 (czyli stałym dokumentem

145 Te dwie grupy (nauczyciele i studenci) nie zostały uwzględnione w tabeli 3.8.1., jednakże ich udział w ogólnej liczbie kandydatów ustalono w oparciu o te same dane. 146 M. Cichosz, Wizerunek lidera politycznego, [w:] Marketing polityczny. W poszukiwaniu strategii wyborczego sukcesu, red. M. Jeziński, Toruń 2005, s. 82- 86. 147 Zob. http://www.gfk.com/pl/news-and-events/press-room/press-releases/strony/miedzynarodowe-badanie-zaufania-do-zawodow.aspx, (05.07.14). 148 Ibidem. 149 Zob. np. raporty z badań CBOS, dotyczące stosunku do partii politycznych, rządu czy polityków. Raporty są dostępne pod adresem http://www.cbos.pl/PL/publikacje/raporty.php, (05.07.14). 150 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/program-wyborczy-do-pe-2014, (05.07.14). 151 http://nowaprawicajkm.pl/info/program-wyborczy/program-kongresu-nowej-prawicy/item/program-kongresu-nowej-prawicy, (05.07.14).

http://www.gfk.com/pl/news-and-events/press-room/press-releases/strony/miedzynarodowe-badanie-zaufania-do-zawodow.aspx

http://www.gfk.com/pl/news-and-events/press-room/press-releases/strony/miedzynarodowe-badanie-zaufania-do-zawodow.aspx

http://www.cbos.pl/PL/publikacje/raporty.php

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/program-wyborczy-do-pe-2014

http://nowaprawicajkm.pl/info/program-wyborczy/program-kongresu-nowej-prawicy/item/program-kongresu-nowej-prawicy

http://nowaprawicajkm.pl/info/program-wyborczy/program-kongresu-nowej-prawicy/item/program-kongresu-nowej-prawicy

67

programowym partii). Jeśli porównamy sekcję Programu KNP dotyczącą polityki zagranicznej152

z założeniami Programu wyborczego, dostrzeżemy ich zasadniczą spójność. Według

pierwszego z dokumentów celem wobec UE jest „utrzymanie i rozszerzenie zasady wolnego

przejazdu ludzi („Schengen”) i towarów (EO )” przy braku „instytucjonalnej nadbudowy

i biurokratycznych absurdów”. W Programie wyborczym koncepcja ta zostaje utrzymana:

„Celem KNP jest likwidacja UE poprzez redukcję (…) do strefy wolnego handlu - pierwotnej

Europejskiej Wspólnoty ospodarczej”. Różnica dotyczy zastosowanego języka, i sprowadza się

do jego radykalizacji. Program KNP nie zakłada (a przynajmniej nie bezpośrednio) „likwidacji”

UE. Co więcej, w Programie wyborczym KNP określa się jako „jedyna w Polsce partia

konsekwentnie i bezkompromisowo antyunijna”, która w PE „chce odgrywać rolę twardej

opozycji (…) dążąc do ośmieszenia, ograniczenia a w końcu zlikwidowania eurosocjalizmu”.

Z punktu widzenia strategii wyborczej, takie zaostrzenie retoryki wydaje się uzasadnione, gdyż

ułatwia wyróżnienie się na tle konkurentów wyborczych.

Dużo istotniejsza od spójności samych dokumentów programowych zdaje się zgodność

treści kampanii wyborczej z ich założeniami. Rozdźwięk między oficjalnie głoszonymi

postulatami a rzeczywistymi działaniami może doprowadzić do utraty wiarygodności w oczach

elektoratu. Analiza wypowiedzi poszczególnych polityków KNP pozwala wysunąć wniosek

o ich spójności z Programem wyborczym do PE 2014 (a zatem pośrednio także z Programem

KNP). Przykładowo, szef sztabu wyborczego Krzysztof Szpanelewski podawał w wątpliwość

korzyści, jakie wynikają dla Polski w związku z wykorzystywaniem funduszy UE153.

W podobnym tonie wypowiadał się pierwszy wiceprezes partii Artur Dziambor154. W opinii

prezesa KNP, Janusza Korwin – Mikke, wygłoszonej na konwencji wyborczej w Pałacu Kultury

i Nauki, aby zlikwidować UE, konieczne jest najpierw uzyskanie mandatów

eurodeputowanych155. Zdaniem Michała Marusika, „jedynki” KNP w Warszawie156, stolicę

Polski „przeniesiono do Brukseli”157, co oznaczać ma odebranie państwu suwerenności.

152 Z racji specyfiki wyborów do PE analizie poddana zostanie wyłącznie ta część Programu. 153 http://www.prawy.pl/z-kraju/53-wywiady10/5058-krzysztof-szpanelewski-nowa-prawica-dla-politykow-lustracja-dla-zbrodniarzy-stryczek, (07.07.14). 154 Zob. np. http://nowaprawicajkm.pl/home/item/artur-dziambor-pawel-zalewski, (07.08.14). 155 http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/785748,kongres-nowej-prawicy-szykuje-sie-do-wyborow.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+GazetaPrawna+%28GazetaPrawna.pl%29&utm_content=Bloglines, (07.07.14). 156 Okręg wyborczy nr 4. 157 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/przenieli-stolic-z-moskwy-do-brukseli, (07.08.14).

http://www.prawy.pl/z-kraju/53-wywiady10/5058-krzysztof-szpanelewski-nowa-prawica-dla-politykow-lustracja-dla-zbrodniarzy-stryczek

http://www.prawy.pl/z-kraju/53-wywiady10/5058-krzysztof-szpanelewski-nowa-prawica-dla-politykow-lustracja-dla-zbrodniarzy-stryczek

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/artur-dziambor-pawel-zalewski

http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/785748,kongres-nowej-prawicy-szykuje-sie-do-wyborow.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+GazetaPrawna+%28GazetaPrawna.pl%29&utm_content=Bloglines



http://nowaprawicajkm.pl/home/item/przenieli-stolic-z-moskwy-do-brukseli

68

Podsumowując, głównym motywem kampanii wyborczej KNP była krytyka UE,

uzasadniana przez poszczególnych kandydatów w podobny sposób. Jak to już zostało

zasygnalizowane, zauważalna jest spójność założeń dokumentów programowych z treścią

kampanii wyborczej, co sprzyja wiarygodności oferty wyborczej. Świadczy to również

o zdyscyplinowaniu działaczy i polityków Kongresu, oraz dowodzi ich homogeniczności

ideowej.

W tym miejscu warto dodać, że „antyunijna” retoryka kampanii wyborczej nie

korespondowała ze stosunkiem Polaków do UE. Jeśli odwołamy się do badań opinii publicznej

z marca br., a zatem z okresu poprzedzającego kampanię wyborczą, dowiemy się, iż odsetek

zwolenników integracji europejskiej osiągnął pułap 89%, przy spadku odsetka przeciwników do

7%158. Tak wysoki poziom „proeuropejskości” w społeczeństwie polskim stanowił istotną

barierę dla osiągnięcia przez Kongres sukcesu wyborczego. Biorąc pod uwagę

zasygnalizowaną konsekwencję oraz spójność przekazu kampanii, można przyjąć, że sztab

wyborczy KNP był świadomy tego ryzyka, orientując się na przeciwny UE segment elektoratu.

Jeśli chodzi o wykorzystane instrumentarium, kampanię KNP można określić jako

bezpośrednią, a przy tym w dużym stopniu opartą na wykorzystaniu Internetu.

Co się tyczy narzędzi bezpośrednich, zastosowano przede wszystkim adresowane

ogólnie - ukierunkowane na szeroką publiczność159. Przykładem mogą być tu konwencje

wyborcze organizowane w większych miastach (takich jak Toruń, Bydgoszcz160, Warszawa161,

Lublin162 i Wrocław163) albo wiece („Wielki Wiec Kongresu Nowej Prawicy” w Krakowie164 czy

mieszczące się w tej kategorii „Wielka Konferencja Prawicy”165 i „Wielki Finał Kampanii Nowej

Prawicy JKM”166, zorganizowane w Warszawie), w tym poświęcone w całości głównemu

motywowi kampanii (m. in. „Wielki Wiec AntyUnijny” w Katowicach167), bądź inne wpisujące

się w jego ramy wydarzenia (np. „Manifestacja antyunijna Nowej Prawicy” w Kielcach168).

158 Zob. Komunikat z badań CBOS nr 52/2014, Warszawa 2014, s. 5. Komunikat dostępny jest pod adresem http://www.cbos.pl/PL/publikacje/raporty.php, (07.07.14). 159 M. Kolczyński, Strategie komunikowania politycznego, Katowice 2008, s. 329. 160 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/konwencje-wyborcze-nowej-prawicy-w-toruniu-i-bydgoszczy, (08.07.14). 161 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielka-konwencja-wyborcza-w-warszawie, (07.08.14). 162 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielka-konwencja-wyborcza-w-lublinie-ju-jutro, (07.08.14). 163 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/konwencja-wyborcza-we-wrocawiu, (07.08.14). 164 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-wiec-w, (08.07.14). 165 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-kongres-prawicy-za-nami-relacja, (07.08.14). 166 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-fina-kampanii-nowej-prawicy-na-placu-zamkowym-w-warszawie-2, (07.08.14). 167 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-wiec-antyunijny, (08.07.14). 168 https://www.facebook.com/events/746858918705913/?ref=22, (08.07.14).


http://nowaprawicajkm.pl/home/item/konwencje-wyborcze-nowej-prawicy-w-toruniu-i-bydgoszczy

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielka-konwencja-wyborcza-w-warszawie

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielka-konwencja-wyborcza-w-lublinie-ju-jutro

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/konwencja-wyborcza-we-wrocawiu

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-wiec-w

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-kongres-prawicy-za-nami-relacja

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-fina-kampanii-nowej-prawicy-na-placu-zamkowym-w-warszawie-2

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/wielki-wiec-antyunijny

https://www.facebook.com/events/746858918705913/?ref=22

69

Trzeba też wspomnieć o charakterystycznych dla KNP działaniach podejmowanych od lat,

niezwiązanych z bieżącymi potrzebami marketingu wyborczego, ale prowadzonych

równolegle z kampanią. Chodzi tu zwłaszcza o organizowanie „PalPITacji”, wydarzenia

polegającego na symbolicznym paleniu kopii zeznań podatkowych obok budynków urzędów

skarbowych w wybranych polskich miastach (w tym roku zaplanowano ponad

30 happeningów)169, a także spotkaniach członków i sympatyków KNP w obrębie

poszczególnych struktur terenowych partii. Za przykład posłużyć może oddział kielecki, który

w czasie kampanii170 zorganizował 10 spotkań171). Pomimo, że opisane działania nie były

bezpośrednio związane z tematyką kampanii wyborczej do PE to należy brać pod uwagę, że

wywarły one wpływ na wzmocnienie przekazu kampanii KNP. Dzięki nim utrwalił się wizerunku

KNP jako partii konserwatywnej172, nieodchodzącej od przyjętej ideologii173 dla potrzeb

konkurencji wyborczej. Pozwoliło to też Kongresowi wyróżnić się na tle oponentów174.

Drugim filarem kampanii wyborczej KNP uczynił Internet. Posłużono się tu dwoma

instrumentami: mediami społecznościowymi - Facebook, Twitter i YouTube - oraz oficjalną

stroną internetową partii (w tym jej struktur terenowych), a także blogiem J. Korwin-

Mikkego175.

Partia jest szczególnie aktywna na portalu Facebook nie tylko w trakcie kampanii

wyborczej. Jej profil zgromadził 215 200 polubień (w dużym uproszczeniu może to oznaczać

liczbę osób sympatyzujących, a częściowo zapewne także popierających KNP), przy 45 700

„osób, które o tym mówią”176.Wielkość ta oznacza ilość osób, które podjęły aktywność na

profilu np. komentując zamieszczoną na nim treść, a zatem w pewnym sensie informuje

o zaangażowaniu użytkowników w jego współtworzenie. W przypadku portalu Twitter

analogiczna do polubień miara osób obserwujących wynosi 5167177. Wielkości te warto zestawić

z profilami J. Korwin-Mikkego na wspomnianych portalach - na portalu Facebook liczba

polubień wynosi 442 300 (a więc ponad dwukrotnie więcej) przy 60 800 „osobach, które o tym

169 http://rzg.pl/radio-zielona-gora/palpitacja-2014-kongres-nowej-prawicy-ugrillowal-pit-y-na-deptaku/, (07.08.14). Trudno zweryfikować, czy udało się zorganizować zaplanowaną liczbę wydarzeń. 170 Chodzi tu o okres od początków marca do dnia wyborów. 171 Zob. https://www.facebook.com/KongresNowejPrawicyKielce, (09.07.14). 172 K. Sobolewska- Myślik, Partie i systemy partyjne na świecie, Warszawa 2005, s. 70- 73. 173 Ibidem, s. 38- 39. 174 A. Antoszewski, R. Herbut, Leksykon politologii, Wrocław 2004, s. 135. 175 Zob. http://korwin-mikke.pl/, (09.07.14). 176 https://www.facebook.com/KongresNowejPrawicy/likes, (09.07.14). 177 https://twitter.com/NowaPrawica, (09.07.14).

http://rzg.pl/radio-zielona-gora/palpitacja-2014-kongres-nowej-prawicy-ugrillowal-pit-y-na-deptaku/

https://www.facebook.com/KongresNowejPrawicyKielce

http://korwin-mikke.pl/

https://www.facebook.com/KongresNowejPrawicy/likes

https://twitter.com/NowaPrawica

70

mówią” (więcej o około1/3)178; z kolei na portalu Twitter obserwujących jest 27 500 (czyli ponad

pięciokrotnie więcej)179. Inni politycy KNP również prowadzą swoje profile w omawianych

portalach (np. „jedynka” w okręgu małopolsko- świętokrzyskim Stanisław Żółtek), jednakże

ich popularność jest nieporównywalnie niższa. Przywołane liczby trafnie obrazują znaczenie,

jakie dla potencjału całego ugrupowania ma jego lider.

Zasadniczo Internet pełnił w kampanii wyborczej KNP pięć funkcji. Po pierwsze, służył

prezentacji programu wyborczego. Po drugie, za jego pośrednictwem informowano

o wydarzeniach organizowanych bądź to przez KNP, bądź też przez inne podmioty, ale

z udziałem jego kandydatów. Po trzecie, zachęcano do udzielenia finansowego wsparcia

komitetowi wyborczemu. Po czwarte, informowano o proceduralnych aspektach procesu

głosowania180. Po piąte wreszcie, za pośrednictwem portalu Youtube publikowano spoty

wyborcze.

Łącznie zrealizowano przynajmniej 13 spotów, z czego 9 promowało konkretnych

kandydatów, a 4 poświęcono partii jako całości181. Pod kątem treści cechowała je

monotematyczność: pozostawały w pełni zgodne z głównym motywem kampanii. Trzeba tu

dodać, że emisja spotów odbywała się nie tylko za pośrednictwem YT, ale także telewizji -

pojawiły się m. in. na stacjach „TVN” i „Polsat”182. Jeśli uwzględnimy też udział kandydatów w

programach telewizyjnych takich jak „TAK CZY NIE”183, „Nowy Dzień” (stacja „Polsat

News”)184, debacie poświęconej UE zorganizowanej przez „TVP Katowice”185, czy wypowiedzi

dla „TV Superstacja”186, dojdziemy do wniosku, że kampania wyborcza KNP, co prawda

skupiała się na nowych mediach (Internet), jednakże wykorzystywała również media

tradycyjne (telewizję).

Warto zwrócić jeszcze uwagę na dwie interesujące taktyki wyborcze. Pierwsza to

odwołanie się do autorytetu powszechnie rozpoznawalnego polityka (lub innej osoby

178 https://www.facebook.com/janusz.korwin.mikke/likes, (09.07.14). 179 https://twitter.com/korwinmikke, (09.07.14). 180 Aktywność tą można uznać za sprzyjającą procesowi wyborczemu (np. frekwencji wyborczej), i jako taką ocenić pozytywnie. 181 W obliczeniach uwzględniono wyłącznie spoty opublikowane na oficjalnej stronie internetowej KNP. 182 http://www.nowaprawicajkm.pl/home/item/spoty-wyborcze-nowej-prawicy-jkm-w-tvn-i-polsacie-2, (10.07.14). 183 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/a, (14.07.14). 184 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/marcin-krzywkowski-w-polsat, (14.07.14). 185 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/debata-o-ue, (14.07.14). 186 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/micha-marusik-o-finiszu-kampanii-wyborczej-w-superstacji, (14.07.14).

https://www.facebook.com/janusz.korwin.mikke/likes

https://twitter.com/korwinmikke

http://www.nowaprawicajkm.pl/home/item/spoty-wyborcze-nowej-prawicy-jkm-w-tvn-i-polsacie-2

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/a

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/marcin-krzywkowski-w-polsat

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/debata-o-ue

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/micha-marusik-o-finiszu-kampanii-wyborczej-w-superstacji

71

publicznej187) w celu ułatwienia mniej popularnym kandydatom zaistnienia w świadomości

wyborców. Przykładem może być plakat wyborczy Magdaleny Banduły188, na którym obecny

jest J. Korwin-Mikke189. Druga to próby neutralizowania negatywnego wizerunku KNP,

spowodowanego np. wypowiedziami jego prezesa na temat kobiet190. Chodzi tu m. in. o udział

Marty Bejnar – Bejnarowicz w programie „Karty na stół” („TVP Gorzów Wielkopolski”), gdzie

tłumaczyła, dlaczego zdecydowała się kandydować z listy Kongresu191. Publiczna demonstracja

poparcia dla KNP przez kobietę mogła przynajmniej częściowo zniwelować koszty

wizerunkowe związane ze wspomnianymi wypowiedziami.

10.3. Wynik wyborczy KNP- próba wyjaśnienia i oceny

Po ogłoszeniu wyników wyborów pojawiły się opinie, jakoby rezultat uzyskany przez

KNP był niemałym zaskoczeniem192. Warto zastanowić się, czy stanowisko to jest zasadne.

Poniższa tabela, zestawiająca wyniki uzyskane przez KNP (wcześniej Unię Polityki

realnej – UPR) w dotychczasowych wyborach do PE, zdaje się skłaniać do udzielenia

odpowiedzi twierdzącej. W 2014 r., w stosunku do lat poprzednich, zwiększono poparcie

kilkukrotnie - takie odstępstwo od reguły niezwykle niskich wyników wyborczych rzeczywiście

może zaskakiwać193. Jednakże z drugiej strony, w świetle wybranych sondaży

przedwyborczych poparcie dla KNP wahało się od 3%194 do aż 10%195, przy czym im bliżej dnia

elekcji, tym przewidywane wyniki były wyższe196. Zatem ostateczny rezultat rzędu 7,15% nie

odbiegał od nich w stopniu znaczącym. Szczególnie zwraca uwagę fakt, że przy utrzymującej

się we wszystkich trzech przypadkach na zbliżonym poziomie frekwencji w br. KNP

187 W przypadku KNP był to publicysta Stanisław Michalkiewicz. Zob. http://nowaprawicajkm.pl/home/item/stanisaw-michalkiewicz-wspiera-knp, (14.07.14). 188 Okręg wyborczy nr 10. 189 http://wmeritum.pl/wp-content/uploads/2014/04/MagdaCover.png, (11.07.14). 190 Zob. np. http://www.tvn24.pl/wybory-do-europarlamentu,97,m/korwin-mikke-o-gwaltach-kobiety-udaja-ze-stawiaja-opor-i-to-jest-normalne,430014.html, (11.07.14). 191 http://www.tvp.pl/gorzow-wielkopolski/publicystyka/karty-na-stol/wideo/17042014-gosc-marta-bejnar-bejnarowicz-nowa-prawica-janusza-korwin-mikke/14842143, (11.07.14). 192 Zob. np. http://www.tvp.info/15360558/trzy-najwieksze-zaskoczenia-eurowyborow-czyli-druzyna-korwina, (11.07.14). 193 Reguła ta nie dotyczy tylko wyborów do PE, ale wyborów przeprowadzanych w Polsce po 1989 r. w ogóle. 194 http://www.rmf24.pl/raport-eurowybory-2014/sondaze/news-pis-na-czele-wyscigu-do-europarlamentu,nId,1104962, (11.07.14). 195 http://nowaprawicajkm.pl/home/item/nowa-prawica-trzeci-si-polityczn-w-wyborach-do-pe, (11.07.14). 196 Zob. http://300polityka.pl/news/2014/05/03/najwazniejsze-trendy-w-sondazach-przed-kluczowym-etapem-kampanii-knp-moze-liczyc-na-3-mandaty/, (11.07.14).

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/stanisaw-michalkiewicz-wspiera-knp

http://wmeritum.pl/wp-content/uploads/2014/04/MagdaCover.png

http://www.tvn24.pl/wybory-do-europarlamentu,97,m/korwin-mikke-o-gwaltach-kobiety-udaja-ze-stawiaja-opor-i-to-jest-normalne,430014.html

http://www.tvn24.pl/wybory-do-europarlamentu,97,m/korwin-mikke-o-gwaltach-kobiety-udaja-ze-stawiaja-opor-i-to-jest-normalne,430014.html

http://www.tvp.pl/gorzow-wielkopolski/publicystyka/karty-na-stol/wideo/17042014-gosc-marta-bejnar-bejnarowicz-nowa-prawica-janusza-korwin-mikke/14842143

http://www.tvp.pl/gorzow-wielkopolski/publicystyka/karty-na-stol/wideo/17042014-gosc-marta-bejnar-bejnarowicz-nowa-prawica-janusza-korwin-mikke/14842143

http://www.tvp.info/15360558/trzy-najwieksze-zaskoczenia-eurowyborow-czyli-druzyna-korwina

http://www.rmf24.pl/raport-eurowybory-2014/sondaze/news-pis-na-czele-wyscigu-do-europarlamentu,nId,1104962

http://www.rmf24.pl/raport-eurowybory-2014/sondaze/news-pis-na-czele-wyscigu-do-europarlamentu,nId,1104962

http://nowaprawicajkm.pl/home/item/nowa-prawica-trzeci-si-polityczn-w-wyborach-do-pe

http://300polityka.pl/news/2014/05/03/najwazniejsze-trendy-w-sondazach-przed-kluczowym-etapem-kampanii-knp-moze-liczyc-na-3-mandaty/

http://300polityka.pl/news/2014/05/03/najwazniejsze-trendy-w-sondazach-przed-kluczowym-etapem-kampanii-knp-moze-liczyc-na-3-mandaty/

72

zwielokrotnił poparcie. Pozwala to zakwestionować opinię niektórych politologów, jakoby

przyczyną takiego wyniku była niska frekwencja197.

Tabela 2. Wyniki KNP i frekwencja wyborcza w wyborach do PE (lata 2004- 2014)

Rok wyborów do

PE Wynik UPR/KNP (%)

Wynik w liczbach

bezwzględnych Frekwencja

2004 1,87 113 675 20,87%

2009 1,10 81 146 24,53%

2014 7,15 505 586 23,82%

Źródło: oprac. własne na podst. Obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej o wynikach wyborów posłów do

Parlamentu Europejskiego dla lat 2004 – 2014, http://pkw.gov.pl/wyniki-wyborow-i-referendow/wybory-i-

referenda.html, [dostęp: 08.07.14].

Jeżeli przeanalizujemy wyniki kandydatów KNP, którzy otrzymali mandat, bez trudu

zauważymy ponad dwukrotną przewagę J. Korwin-Mikkego nad pozostałymi198. Fakt ten zdaje

się potwierdzać zasugerowaną wcześniej wagę osobistej popularności prezesa partii. Tak duża

dysproporcja świadczy też o braku bardziej rozpoznawalnych polityków i działaczy KNP.

Pod kątem geografii wyborczej KNP najlepsze rezultaty osiągną w województwach

południowo - wschodnich (z wyjątkiem warmińsko- mazurskiego), najsłabsze natomiast

w regionach północno - zachodnich (z wyjątkiem świętokrzyskiego)199. Pokrywa się to

z relatywnie trwałym rozkładem terytorialnym preferencji wyborczych w Polsce200.

Prawie ¾ osób głosujących na Kongres to osoby młode (w wieku 18 – 39 lat), głównie

mężczyźni (74,2%)201. Biorąc to pod uwagę, oparcie kampanii wyborczej na Internecie można

ocenić jako zasadne.

Reasumując, osiągnięty przez KNP wynik wyborczy można nazwać sukcesem, zwłaszcza

na tle dwóch poprzednich elekcji do PE. Trzeba jednak pamiętać, że tegoroczne wybory

ujawniły dwie poważne słabości Kongresu. Pierwsza, to generalny brak rozpoznawalnych

liderów, innych niż J. Korwin-Mikke, i wiążące się z tym uzależnienie partii od osoby prezesa. 197 Opinię taką wyraził np. Radosław Markowski. Zob. http://wybory.gazeta.pl/ParlamentEuropejski2014/1,137162,16033592,Trzy_czwarte_glosujacych_na_Korwin_Mikkego_to_wyborcy.html, (11.07.14). 198 Zob. http://pe2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/komitety/view/42, (11.07.14). 199 Ibidem. 200 A. Dudek, Historia polityczna Polski 1989 – 2012, Kraków 2013, s. 43. 201http://wybory.gazeta.pl/ParlamentEuropejski2014/1,137162,16033592,Trzy_czwarte_glosujacych_na_Korwin_Mikkego_to_wyborcy.html, (11.07.14).



http://wybory.gazeta.pl/ParlamentEuropejski2014/1,137162,16033592,Trzy_czwarte_glosujacych_na_Korwin_Mikkego_to_wyborcy.html





73

Druga to radykalny, sprzeciwiający się UE program wyborczy, który utrudnia agitację wśród

większości Polaków, popierających członkostwo. Jednocześnie, wynikający z tego programu

jasny, spójny przekaz wyborczy w pewnym stopniu wpłynął na sukces. Jako inną przyczynę

można wskazać sprawny sposób prowadzenia kampanii (kombinacja bezpośredniego kontaktu

z wyborcami z szerokim wykorzystaniem Internetu), a także niewielką frekwencję wyborczą

(mimo poczynionego zastrzeżenia można sobie wyobrazić słabszy rezultat KNP, gdyby była

ona wyższa). Nadchodzące wybory samorządowe i parlamentarne pokażą, czy Kongresowi

uda się utrzymać lub zwiększyć wypracowany poziom poparcia w przyszłości.


Antoszewski A., Herbut R., Leksykon politologii, Wrocław 2004

Cwalina W., Falkowski A., Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, Gdańsk 2006

Dudek A., Historia polityczna Polski 1989 – 2012, Kraków 2013

Jeziński M. (red.), Marketing polityczny. W poszukiwaniu strategii wyborczego sukcesu, Toruń 2005

Kolczyński M., Strategie komunikowania politycznego, Katowice 2008

Pawełczyk P. (red.), Marketing polityczny. Szansa czy zagrożenie dla współczesnej demokracji?, Poznań

2007

Sobolewska- Myślik K., Partie i systemy partyjne na świecie, Warszawa 2005

Strona internetowa CBOS, http://www.cbos.pl/PL/publikacje/raporty.php


Strona internetowa GFK, http://www.gfk.com/pl/news-and-events/press-room/press-

releases/strony/miedzynarodowe-badanie-zaufania-do-zawodow.aspx

Strona internetowa Janusza Korwin – Mikke, http://korwin-mikke.pl/

Strona internetowa Kongresu Nowej Prawicy, http://nowaprawicajkm.pl/

Strona internetowa Państwowej Komisji Wyborczej, http://pkw.gov.pl/wyniki-wyborow-i-

referendow/wybory-i-referenda.html

Profil Janusza Korwin – Mikke na portalu Facebook, https://www.facebook.com/janusz.korwin.mikke

Profil Janusza Korwin – Mikke na portalu Twitter, https://twitter.com/korwinmikke

Profil Kongresu Nowej Prawicy na portalu Facebook,

https://www.facebook.com/KongresNowejPrawicy

Profil Kongresu Nowej Prawicy na portalu Twitter, https://twitter.com/NowaPrawica [dostęp: 09.07.14]

Kongres Nowej Prawicy szykuje się do wyborów,

http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/785748,kongres-nowej-prawicy-szykuje-sie-do-

wyborow.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+GazetaPra

wna+%28GazetaPrawna.pl%29&utm_content=Bloglines

Korwin – Mikke o gwałtach: „Kobiety udają, że stawiają opór i to jest normalne”,

http://www.tvn24.pl/wybory-do-europarlamentu,97,m/korwin-mikke-o-gwaltach-kobiety-udaja-ze-

stawiaja-opor-i-to-jest-normalne,430014.html

Kto głosował na Korwin – Mikkego?,

http://wybory.gazeta.pl/ParlamentEuropejski2014/1,137162,16033592,Trzy_czwarte_glosujacych_na

_Korwin_Mikkego_to_wyborcy.html



74

Najważniejsze trendy w sondażach, http://300polityka.pl/news/2014/05/03/najwazniejsze-trendy-w-

sondazach-przed-kluczowym-etapem-kampanii-knp-moze-liczyc-na-3-mandaty/ [dostęp: 04.07.14]

PiS na czele wyścigu do Europarlamentu, http://www.rmf24.pl/raport-eurowybory-2014/sondaze/news-

pis-na-czele-wyscigu-do-europarlamentu,nId,1104962

Trzy największe zaskoczenia eurowyborów, czyli drużyna Korwina, http://www.tvp.info/15360558/trzy-

najwieksze-zaskoczenia-eurowyborow-czyli-druzyna-korwina

Wywiad z Krzysztofem Szpanelewskim dla portalu Prawy.pl, http://www.prawy.pl/z-kraju/53-

wywiady10/5058-krzysztof-szpanelewski-nowa-prawica-dla-politykow-lustracja-dla-zbrodniarzy-

stryczek

75

Joanna Babiarz

11. KWW Ruch Narodowy

Ruch Narodowy powstał na kanwie Marszu Niepodległości zorganizowanego w dniu

11 listopada 2012 r. Jest to zrzeszenie kilkunastu organizacji, wśród których znalazły się m.in.

Młodzież Wszechpolska, Obóz Narodowo-Radykalny oraz partia polityczna Unia Polityki

Realnej. W wyborach Ruch Narodowy wystartował jako obywatelski komitet wyborczy

wyborców z listą o numerze 2.

11.1. Kandydaci

W wyborach do Parlamentu Europejskiego wystartowało 128 kandydatów

reprezentujących Ruch Narodowy, z czego 41% kandydatów stanowiły kobiety, a pozostałe 59%

to byli mężczyźni. Spośród kandydatów na europosłów z listy Ruchu Narodowego najwięcej

było studentów - 25% wszystkich kandydatów. Było to ewenement w skali kraju, porównując

inne komitety. Kolejną grupą są przedsiębiorcy, którzy stanowią 13% wszystkich kandydatów,

a potem informatycy – niecałe 5%. Kolejna interesującą informacją o tej liście jest to, że ze

wszystkich 128 osób kandydujących na stanowiska europosłów w wyborach do PE z tego

komitetu, tylko 11% z nich przynależało do partii politycznej – wszyscy do Unii Polityki Realnej

(14 os.). Pozostałe 89% kandydatów było bezpartyjnych.


W kampanii do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. hasło przewodnie Ruchu

Narodowego brzmiało "Radykalna zmiana", pod którym to kryły się propozycje głębokich

przemiany na politycznej, gospodarczej oraz ideowej płaszczyźnie funkcjonowania państwa.

Wśród tematów poruszanych w mediach znalazły się antysystemowe nawoływania do

odrzucenia obecnej władzy rządzącej, obrony oraz promocji polskich wartości i tradycji.

Pomniejszymi tematami poruszanymi przez Ruch Narodowy była kwestia odrzucenia pakietu

klimatycznego, co zdaniem tego komitetu mogłoby poprawić sytuację polskiego przemysłu,

a także wypowiedzenie paktu fiskalnego oraz potrzeba militaryzacji narodu, w związku

76

z pojawiającymi się gwałtownymi sytuacjami zagrażającymi suwerenności państwa polskiego.

Wszystkie ze wspomnianych postulatów nawiązywały bezpośrednio do Deklaracji

ideowej Ruchu Narodowego, uchwalonej przez Radę Decyzyjną Ruchu Narodowego jeszcze

w 2013 roku202. Dominującymi wątkami w Deklaracji są: wolność – jednostki, narodu czy

państwa oraz tożsamość, czyli zachowanie pamięci o spuściźnie polskich przodków oraz

kultywowanie patriotycznych wartości i postaw. Drugim dokumentem, z którego czerpano w

czasie kampanii do PE był Program Ruchu Narodowego ogłoszony na Drugim Kongresie tej

partii w dniu 3 maja 2014 roku203. Pomimo tego, że dokument ten został przyjęty na trzy

tygodnie przed wyborami do PE to dominowały w nim postulaty krajowe, takie jak reforma

systemu podatkowego, jawność wydatków publicznych czy ubezpieczenia społeczne dla

zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych.

Ruch Narodowy, mający poparcie oscylujące w granicy 1%, rzadko pojawiał się

w głównych mediach publicznych lub popularnych portalach internetowych, by móc

przedstawić swoje stanowiska szerszej rzeszy odbiorców. Z tego względu należy zauważyć

fakt, że RN był obecny na debatach wyborczych organizowanych przez Telewizję Polską np.

22 maja 2014 roku, gdzie wystąpił lider RN Robert Winnicki, 14 maja 2014 roku, w której wziął

udział Krzysztof Bosak czy 11 maja 2014 roku, gdzie pojawił się Aleksander Krejckant. Kandydaci

Ruchu Narodowego gościli również w radio np. w dniach 19-20 maja 2014 Artur Zawisza był

gościem w Pierwszym Programie Polskiego Radia i prowadził rozmowy m. in. na temat pakietu

klimatycznego, polityki wschodniej oraz problemów Parlamentu Europejskiego. Inny kandydat

RN, tzw. „jedynka” w okręgu nr 4, Krzysztof Bosak brał udział w dyskusji w dniu 12 maja 2014

roku na antenie Pierwszego Programu Polskiego Radia, oraz tego samego dnia w Programie

Trzecim Polskiego Radia. W mediach występowały także kobiety startujące z list Ruchu

Narodowego. Przedstawicielki warszawskiego okręgu nr 5, Magdalena Korzeniewska oraz

Joanna Sapijaszko pojawiły się w Polskim Radiu RDC 11 maja 2014 roku.

Częściej niż w mediach kandydaci startujący z list Ruchu Narodowego pojawiali się na

konwencjach, wiecach czy debatach. Partia w dużej mierze skupiała się więc na

bezpośrednich spotkaniach z polskimi wyborcami, co dobrze pokazuje przykład Małopolski

(mapa 1). Oprócz tego Ruch Narodowy tworzył również spoty wyborcze, które są dobrym

narzędziem do przedstawiania poglądów w szybkim i przekonywający sposób. Najbardziej

202 Deklaracja ideowa Ruchu Narodowego, http://ruchnarodowy.org/deklaracja-ideowa, [dostęp: 30.07.2014]. 203 Postulaty Programowe Ruchu Narodowego z II Kongresu Ruchu Narodowego, 3 maja 2014, http://narodowcy2014.pl/program/ [dostęp: 30.07.2014].

http://ruchnarodowy.org/deklaracja-ideowa

77

rozpoznawalnymi spotami partii są: "Radykalna zmiana" , nawiązujący do hasła przewodniego

w bieżącej kampanii, czy też "Obalić stół", który nawiązuje do jednego z postulatów partii,

mówiący rozbiciu układu interesów rządzącego w kraju.

Kolejnym polem działalności wyborczej komitetu był Internet, a konkretnie strona dla

sympatyków RN oraz oficjalne profile osób kandydujących założone na portalu

społecznościowym Facebook, która odnotowuje wysoką aktywność jeśli chodzi o dodawanie

nowych informacji oraz konta kandydatów na europosłów w serwisie społecznościowym

Twitter, na którym kandydaci, oprócz dodawania materiałów zachęcających do głosowania na

nich, dzielili się swoimi spostrzeżeniami, przemyśleniami na temat otaczającej ich

rzeczywistości. Na takich typu stronach kandydaci najczęściej dodawali zdjęcia ze spotkań,

grafiki z hasłami głoszonymi przez partię oraz spoty wyborcze i nagrania z wydarzeń,

w których brali udział.

11.3. Kampania w Małopolsce i woj. świętokrzyskim

Kampania w okręgu nr 10 przebiegała na takich samych zasadach jak kampania

ogólnokrajowa. Opierała się w dużej mierze na bezpośrednich spotkaniach z mieszkańcami.

Analizując mapa nr 1 można stwierdzić, że Ruch Narodowy chciał dotrzeć do każdego

większego miasta w Małopolsce. W samym Krakowie, oprócz rozwieszania plakatów

z wizerunkami kandydatów, można było wziąć udział w Małopolskim Konwencie Ruchu

Narodowego 10 maja 2014 roku, spotkać się z Krzysztofem Kobylasem w dniu 19 maja 2014 w

okolicy Rynku Głównego i Plant oraz uczestniczyć w Wyborczej Debacie Liderów 28 kwietnia

2014 roku organizowanej na Uniwersytecie Ekonomicznym oraz 29 kwietnia 2014 roku

w debacie zorganizowanej przez Klub Dziennikarski "Pod Gruszą".

Mapa 1. Harmonogram spotkań z wyborcami KWW Ruch Narodowy.

78

Źródło: http:/narodowcy2014.pl/page/10/, [dostęp: 18.07.2014]

Najbardziej aktywnym kandydatem w sieci z listy nr 2 w okręgu nr 10 był Robert

Winnicki, honorowy Prezes Młodzieży Wszechpolskiej oraz członek Rady Decyzyjnej Ruchu

Narodowego. Regularnie dodawał ona na swoim profilu w portalu Facebook różnorodne

materiały, takie jak zdjęcia z wieców wyborczych, czy spoty wyborcze m. in. z nim oraz jego

babcią Marią, gdzie zachęcał do udziału w wyborach osoby starsze204.

204 Spot pt. "Zabierz babcię na wybory!", https://www.youtube.com/watch?v=nHqVy-H39kA, [dostęp: 30.07.2014].

https://www.youtube.com/watch?v=nHqVy-H39kA

79

Reasumując, kampania wyborcza Ruchu Narodowego bazowała w dużej mierze na

organizacji spotkań z jak największą liczbą osób. Głównym celem tej strategii było

ocieplenie wizerunku kandydatów i przełamania stereotypowego wizerunku Ruchu

Narodowego, jaki wykreowały główne media w Polsce. Komitet wybroczy Ruchu

Narodowego był aktywny także w Internecie. Poprzez to medium starali się dotrzeć

przede wszystkim do młodych wyborców, którzy, jak pokazane zostało na początku,

stanowili nie tylko największą grupę wśród kandydatów, ale także potencjalny elektorat

tego ugrupowania. Działania podejmowane przez Ruch Narodowy w czasie kampanii do

PE nie okazały się skuteczne. Komitet zdobył 1,4% głosów, co nie dało szans na udział

w podziale mandatów.


Deklaracja ideowa Ruchu Narodowego, http://ruchnarodowy.org/deklaracja-ideowa

Postulaty Programowe Ruchu Narodowego z II Kongresu Ruchu Narodowego, 3 maja 2014,

http://narodowcy2014.pl/program/

Spot pt. "Zabierz babcię na wybory!", https://www.youtube.com/watch?v=nHqVy-H39kA


http://ruchnarodowy.org/deklaracja-ideowa

http://narodowcy2014.pl/program/

https://www.youtube.com/watch?v=nHqVy-H39kA


80

Michał Dulak

12. Inne komitety

Na zakończenie należy poświęcić kilka słów innym komitetom, które startowały

w wyborach do Parlamentu Europejskiego w dniu 25 maja 2014 r. Oprócz wymienionych

we wcześniejszych rozdziałach ogólnopolskich komitetów wyborczych, czyli takich, które

zarejestrowały swoje listy we wszystkich trzynastu okręgach wyborczych w kraju,

w wyborach brały udział także mniejsze podmioty. W Państwowej Komisji Wyborczej

zarejestrowało się w sumie trzy tego typu komitety. Były to komitety wyborcze partii

politycznych: KW Demokracja Bezpośrednia, KW Samoobrona i KW Partia Zieloni.

Charakteryzowały się one tym, że zarejestrowały swoje komitety tylko w kilku okręgach.

Dlatego też, w niniejszej publikacji poświęcono im mniej miejsca. Niemniej jednak,

zasadne jest o nich wspomnieć, gdyż prowadzona przez nich kampania różniła się od

kampanii komitetów ogólnopolskich, nie tylko posiadanymi zasobami, ale także bardziej

lokalną perspektywą.

12.1. Komitet Wyborczy Demokracja Bezpośrednia

Komitet ten wystawił listy w 6 okręgach – nr 1 obejmującym województwo

pomorskie; nr 3 obejmującym województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie;

nr 6 obejmującym województwo łódzkie; nr 8 obejmującym województwo lubelskie;

nr 10 obejmującym województwa małopolskie i świętokrzyskie oraz w okręgu

nr 11 obejmującym województwo śląskie. W sumie na listach KW Demokracji

Bezpośredniej znalazło się 48 kandydatów.

12.1.1. Ludzie

Jak pokazuje statystyka kandydatów zawarta w tabeli 1 na listach we wszystkich

6 kręgach znalazło się 20 kobiet i 28 mężczyzn. Procentowy udział obu płci wskazuje, że

81

partia starała się utrzymać zasadę parytetu na listach, jednak analiza kandydatów na

pierwszych miejscach (tzw. jedynek) pokazuje, dominację mężczyzn. Jedynie w okręgu nr

10 liderem listy była kobieta – Joanna Bachlej. Średni wiek kandydatów wynosił 35 lat i był

drugim najniższym wśród komitetów wyborczych, tuż przed KW Ruch Narodowy (31 lat).

Najmłodszy kandydat na listach KW Demokracja Bezpośrednia miał 21 lat, a najstarszy

75 lat.

Tabela 1. Statystyka wyborcza KW Demokracja Bezpośrednia








kandydatów

Student i

studentka 29%

Odsetek kandydatów będących członkami partii 52%


Źródło: opracowanie własne na podstawie PKW, 2014

Niski średni wiek kandydatów KW Demokracja Bezpośrednia głównie z dużej liczby

studentów i studentek na listach (14 os.). Drugim zawodem najczęściej wykonywanym

przez kandydatów tego komitetu był przedsiębiorca (6 os.), a następnie informatyk

(5 os.), inżynier (4 os.), ekonomista (3 os.) i psycholog (2 os.). Co ciekawe, komitet

wyborczy zrzeszał nie tylko członków partii Demokracja Bezpośrednia. Takich osób było

najwięcej, bo aż 14, jednak na listach znaleźli się też członkowie Polskiej Partii Piratów

(6 os.) oraz Partii Libertariańskiej (5 os.).

12.1.2. Główne motywy i narzędzia kampanii

Postulaty programowe partii Bezpośrednia Demokracja i jednocześnie komitetu

wyborczego zawarte zostały w dokumencie pt. „Turkusowa (R)ewolucja”). Propozycje

w nim zawarte odnoszą się do mechanizmów zwiększających udział obywateli życiu

82

politycznym oraz dającym możliwość szerszej kontroli społecznej działań władzy.

Konkretnie propozycje mówią o wykorzystywaniu referendum w takiej skali, jak

w Szwajcarii, możliwości bezpośredniego wyboru prokuratorów, odwoływania posła

i senatora przez obywateli w trakcie kadencji, ułatwionej ścieżki legislacyjnej dla

obywatelskich projektów ustaw, a także wetowania ustaw przez obywateli i liberalizacji

prawa własności intelektualnej w Internecie205.

Zarysowanej wyżej najważniejsze punkty programu dotyczą głównie krajowego

kontekstu politycznego. Nie przeszkadzało to transponować jego główne założenia na

poglądy związane z polityką europejską i instytucjami europejskimi. W czasie kampanii

wyborczej do PE dziennik „Rzeczpospolita” przeprowadziła ankietę, w której pytała

„jedynki”, jakie jest ich spojrzenie na poszczególne sprawy dotyczące UE206. Ankietę tę

wypełniła także KW Demokracja Bezpośrednia. Zgodnie ze swoimi poglądami na pytania

o wprowadzenie waluty euro w Polsce, wejścia do Unii Bankowej, federalizacji UE oraz

pytań o kwestie poszczególnych polityk unijnych (rolnej, gospodarczej, energetycznej)

komitet odpowiadał w sposób jednolity. Wskazywał albo na przeprowadzenie

ogólnopolskiego referendum w danej sprawie, albo poddania danej kwestii pod osąd

obywateli za pomocą innych narzędzie partycypacyjnych207.

Działania związane z wyborami do Parlamentu Europejskiego KW Demokracja

Bezpośrednia rozpoczęła pod koniec stycznia 2014 r. Wtedy to, przez kila tygodni

organizowana wspólne spotkania partii Demokracja Bezpośrednia, Polskiej Partii Piratów

oraz Partii Libertariańskiej. Wydarzenia (nazywane również „spotkaniami

prawyborczymi”) te służyły zachęceniu osób o podobnych poglądach do zaangażowania

się w działalność poszczególnych partii oraz we wspólne działania kampanijne

w nadchodzących miesiącach. Spotkania odbywały się w Poznaniu (31 stycznia), Lublinie

(2 luty), Białymstoku (7 luty), Wrocławiu (7 luty), Rzeszowie (8 luty), Łodzi (9 luty)

i Warszawie (14 luty)208.

Prowadzona przez KW Demokracja Bezpośrednia kampania charakteryzowała się

z jednej strony szczegółowym programem z wyraźnie skonkretyzowanymi pomysłami na

205 Program partii Demokracja Bezpośrednia, http://db.org.pl/program_demokracji_bezposredniej.php, [dostęp: 10.09.2014]. 206 Ankieta „Rzeczpospolitej”, http://www.rp.pl/temat/1094980.html, [dostęp: 10.09.2014]. 207 Oficjalny profil partii na portalu Facbook, https://www.facebook.com/DemokracjaBezposrednia/posts/594809893947454, [dostęp: 10.09.2014]. 208 Na podstawie profilu na portalu Facebook KW Demokracja Bezpośrednia.

http://db.org.pl/program_demokracji_bezposredniej.php

http://www.rp.pl/temat/1094980.html

https://www.facebook.com/DemokracjaBezposrednia/posts/594809893947454

83

usprawnienie systemu politycznego państwa. Z drugiej strony trzeba zaznaczyć, że

program ten nie był sprofilowany pod tematykę europejską. Dlatego też, narracja

prowadzonej przez komitet kampanii charakteryzowała się ogólną krytyką działania

posłów oraz zepsutego, zdaniem działaczy komitetu, systemu partyjnego. W kampanii,

prowadzonej głównie z wykorzystaniem Internetu, KW Demokracja Bezpośrednia

przedstawiała siebie jako „najbardziej antysystemową partię” oraz „alternatywę dla

partiokracji”, która jest pomijana przez media głównego nurtu209. Działacze komitetu

sami siebie opisywali jako „antypolitycy”. Używano nawet mocnych stwierdzeń, mówiąc,

że polityka jest „śmierdzącą sprawą”210. Często w kampanii przewijał się temat

wprowadzenia referendum, jako obligatoryjnego narzędzia podejmowania decyzji przez

obywateli.

Wyraźny był wątek pozycjonowania się KW Demokracja Bezpośrednia wobec

innych komitetów. Jako głównego rywala wskazywano KW Kongres Nowej Prawicy.

Krytykowano jego hasła dotyczące rozumienia „antysystemowości”, a także zdania na

temat demokracji. Działanie takie było zrozumiałe, gdyż obie partie tworzące komitety

określają się jako antysystemowe. Była więc to kwestia pozyskania bardzo zbliżonych do

siebie grup elektoratu.

Kandydaci KW Demokracja Bezpośrednia w czasie kampanii brali udział

w debatach organizowanych wokół wyborów do PE. W dniu 21 maja 2014 r. Samorząd

Studentów Wydziału Prawa i Administracji UJ, Stowarzyszenie Młodzi dla Polski, Koło

Naukowe Prawa Unii Europejskiej TBSP UJ oraz Europejskie Centrum Rozwoju Europa

Jutra zorganizowali ogólną dyskusję kandydatów z poszczególnych partii. Z ramienia KW

Demokracja Bezpośrednia wziął w niej udział Michał Broniewicz kandydat w okręgu nr 10.

Przykładem debat tematycznych była dyskusja pt. „Elektroniczna Inicjatywa

Ustawodawcza – Dlaczego w Unii Europejskiej funkcjonuje, a w Polsce nie?”

zorganizowana przez Instytut Spraw Obywatelskich na początku maja 2014 r.211 Wystąpił

w niej przewodniczący partii Demokracja Bezpośrednia Adam Kotucha.

209Oficjalny portal partii na portalu Facebook, https://www.facebook.com/DemokracjaBezposrednia/posts/619928781435565, [dostęp: 10.09.2014]. 210 Poszczególne wyrażenia pochodzą z wpisów komitetu na oficjalnym profilu na portalu Facebook. 211 Politycy chcą rozwijać "demokrację elektroniczną", 6 maja 2014 r., http://wiadomosci.onet.pl/kraj/politycy-chca-rozwijac-demokracje-elektroniczna/qc0f9, [dostęp: 10.09.2014].

https://www.facebook.com/DemokracjaBezposrednia/posts/619928781435565

http://wiadomosci.onet.pl/kraj/politycy-chca-rozwijac-demokracje-elektroniczna/qc0f9


84

12.1.3. Nowe media

KW Demokracja Bezpośrednia, jak większość współczesnych ugrupowań

politycznych, wykorzystywała w czasie kampanii nowe media na dużą skalę. Profil partii

na portalu społecznościowym Facebook „polubiło” ponad 13 tys. os., natomiast na

portalu Twitter profil ugrupowania obserwuje 127 użytkowników. Oba portale

wykorzystywano przede wszystkim do przedstawiania swoich kandydatów oraz

chwalenia się statystykami zebranych podpisów, co miało sugerować rosnące poparcie

dla działań komitetu.

Interesującą kampanię KW Demokracja Bezpośrednia prowadziła na swoim kanale

na portalu YouTube, mają prawie 300 subskrybentów, czyli użytkowników regularnie

obserwujących aktywność kanału. W czasie kampanii pojawiały się krótkie filmy,

w których główną rolę odgrywał młody mężczyzna, w żartobliwy sposób przedstawiał

życie polityczne w kraju. Głównym motywem w było kpienie z polityków. Odnoszono się

głównie do potocznych opinii o politykach. W sposób karykaturalny opisywano ich pracę,

działalność, język, którym się posługują oraz niespełnione obietnice.

***

W dniu 25 maja 2014 r. KW Demokracja Bezpośrednia zdobyła 16 222 głosy, co

stanowiło 0,23% wszystkich ważnie oddanych głosów w wyborach. Największe poparcie

komitet uzyskał w okręgu nr 10 – 4 717 głosów (0,52%) oraz w okręgu nr 11 – 3 244 głosy

(0,38%). Tym samym komitet nie uzyskał żadnego mandatu.

12.2. Komitet Wyborczy Partia Zieloni

KW Partia Zieloni był drugim z komitetów, który nie zarejestrował list wyborczych we

wszystkich 13 okręgach w kraju. Zrobił to tylko w 5: okręg wyborczy nr 1 obejmujący

województwo pomorskie; okręg wyborczy nr 4 obejmującym Warszawę i osiem

powiatów województwa mazowieckiego (grodziski, legionowski, nowodworski, otwocki,

piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni i wołomiński); okręg wyborczy

85

nr 6 obejmujący województwo łódzkie; okręg wyborczy nr 11 obejmujący województwo

śląskie oraz okręg wyborczy nr 13 obejmujący województwa lubuskie

i zachodniopomorskie. Z list KW Partia Zieloni w wymienionych okręgach wystartowało

47 osób.

12.2.1. Ludzie

KW Partia Zieloni w dużo większym stopniu niż inne komitety zastosowało się do

zasady parytetu płci na listach. Wśród kandydatów znalazły się 23 kobiety

(49% wszystkich startujących z listy) oraz 24 mężczyzn (51%). Co ciekawe, kobiety

dominowały także wśród liderów list w poszczególnych okręgach. Jedynie w okręgu

nr 6 „jedynką” był mężczyzna.

Średni wiek kandydatów wyniósł 42 lata. Wśród kobiet był wyższy (43 lata) niż

u mężczyzn (41 lat). Najmłodszy kandydat startujący z list KW Partia Zieloni miał 21 lat,

a najstarszy 65.

Tabela 2. Statystyka wyborcza KW Partia Zieloni








kandydatów

Dziennikarz - 8,5%

i nauczyciele - 8,5%

Odsetek kandydatów będących członkami partii 65,9%

Odsetek kandydatów niezależnych 34,1%


KW Partia Zieloni był bardzo zróżnicowany pod względem zawodów

wykonywanych przez jego kandydatów. Najliczniejsza grupa zawodowa to czterech

dziennikarzy i czterech nauczycieli. Z list tego komitetu startowali też księgowi (2 os.),

politolodzy (2 os.), socjolodzy (2 os.) oraz studenci (2 os.). Pozostali kandydaci byli

86

reprezentantami pojedynczych zawodów. Ponad 2/3 osób kandydujących z list KW Partia

Zielonych było członkami partii politycznych. W sumie reprezentowane były cztery

ugrupowania. Najliczniejsi byli członkowie partii Zieloni (18 os.). Oprócz nich startowała

także jedna osoba, która zadeklarowała członkostwo w partii Zieloni 2004. Co ciekawe,

partia Zieloni 2004 formalnie nie istniej, gdyż przekształciła się w marcu 2013 r. w partię

Zieloni, a stara nazwa została zastrzeżona, jako historyczna. Oprócz wspomnianych osób,

na listach znalazło się 7 członków Partii Kobiet i 5 członków Polskiej Partii Socjalistycznej.


Kampania wyborcza KW Partia Zieloni rozpoczęła się 1 marca 2014 r. w Warszawie.

Działaniem KW Partia Zieloni, które poruszało ogólnoeuropejską tematykę i wypisywało

się w kampanię wyborczą do PE była akcja demonstracji przeciwko Transatlantic Trade

and Investment Partnership (TTIP). Jest to projekt porozumienia handlowego pomiędzy

Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi. Negocjacje nad nim prowadzone są od 2013 r.,

a ich efekt ma znieść bariery handlowe między sygnatariuszami. Krytyka ze strony partii

Zieloni dotyczyła kwestii celnych. W oświadczeniach na portalu społecznościowym

Facebook pisali: „Cła między USA i UE już i tak są niskie. Dlatego TTIP będzie miało na celu

zniesienie tzw. „barier pozacłowych”. Skutkiem może być obniżenie unijnych standardów

społecznych i ekologicznych, np. dotyczących produkcji żywności, upraw roślin

modyfikowanych genetycznie czy wydobycia gazu łupkowego”212.

Kampania KW Partia Zielonych, była jedną z niewielu, która ukierunkowana była

nie tylko na scenę krajową, ale też europejską. W tym celu wykorzystywano plakaty

(głównie w zamieszczane w Internecie) z informacją, jak głosować za granicą (zdjęcie 1),

a także plakaty prezentujące ponadkrajowy wymiar głoszonych przez partię haseł

(zdjęcie 2).

Zdjęcie 1. Plakat z instrukcją, w jaki sposób głosować za granicą.

212 10 powodów dla których warto głosować na Zielonych, https://www.facebook.com/partiazieloni/photos/a.10152168124027695.1073741852.48391402694/10152153263687695/?type=1, [dostęp: 10.09.2014].

https://www.facebook.com/partiazieloni/photos/a.10152168124027695.1073741852.48391402694/10152153263687695/?type=1

https://www.facebook.com/partiazieloni/photos/a.10152168124027695.1073741852.48391402694/10152153263687695/?type=1

87

Źródło: http://partiazieloni.pl/, [dostęp: 10.09.2014].

Przy wsparciu grupy politycznej Zielonych w Parlamencie Europejskim polska

partia Zieloni w czasie kompanii wydała elektroniczną publikację pt. „10 spraw na 10 lat,

czyli zielone pomysły na Polskę w Europie”213. Przedstawiano w niej nie tyle wizje, co

dobre praktyki działań krajowych i europejskich w 10 obszarach takich jak np. rolnictwo,

partycypacja obywatelska, ekologiczny transport i energetyka.

Zdjęcie 2. Plakaty KW Partia Zieloni

213 10 spraw na 10 lat, czyli zielone pomysły na Polskę w Europie, https://greens-efa-service.eu/10spraw10lat/#84, [dostęp: 10.09.2014].

http://partiazieloni.pl/

https://greens-efa-service.eu/10spraw10lat/#84

https://greens-efa-service.eu/10spraw10lat/#84

88

Źródło: http://partiazieloni.pl/, [dostęp: 10.09.2014].

Warto na koniec zauważyć, że na kampanię KW Partia Zieloni składały się

samodzielne inicjatywy podejmowane przez wchodzące w skład komitetu partie.

Oczywiście działania przez nie prowadzone były zbieżne z programem całego komitetu

wyborczego, jednak każda z partii promowała głównie swoich kandydatów214.

12.2.3. Nowe media

214 Sylwetka kandydatki Elżbiety Jachlewskiej z okr. 12 miejsce nr 1 na Liście Zielonych do Parlamentu Europejskiego, 15 maja 2014, http://partiakobiet.com.pl/?p=5917, [dostęp: 10.09.2014].; Kandydatka w wyborach do PE nr 3 na liście KW Partia Zieloni, lista nr 12 – Marzena Demczuk, 16 maja 2014 r., http://partiakobiet.com.pl/?p=5947, [dostęp: 10.09.2014].

http://partiazieloni.pl/

http://partiakobiet.com.pl/?p=5917

http://partiakobiet.com.pl/?p=5947

89

Podstawowym narzędziem stosownym przez KW Partia Zielonych był profil Zieloni

na portalu społecznościowym Facebook. W czasie kampanii wyborczej do PE miał on

prawie 6 tys. „polubień”. Służył on do zamieszczania informacji o spotkaniach, debatach,

akcjach podejmowanych przez kandydatów komitetu oraz członków partii Zieloni.

Pozostałe portale z segmentu tzw. nowych mediów, czyli YouTube (69 subskrybentów)

oraz Twitter (1545 obserwujących użytkowników) służyły raczej, jako narzędzie

wspomagające kampanię w Internecie, a nie jako odrębne kanały prowadzenia innego

rodzaju kampanii. Na portalu YouTube, ze względu na swoją specyfikę, służył do

zamieszczania filmów z debat z udziałem kandydatów Komitetu a także wypowiedzi osób

publicznych popierających KW Partia Zielonych. Materiały te były później promowane

przez portal Twitter.

W kontekście kampanii w Internecie warto wspomnieć o akcji prowadzonej na

wymienionych wcześniej portalach pt „Poznajcie 10 powodów dla których warto

głosować na Zielonych”. W zależności od funkcjonalności portali zamieszczano na nich

dłuższe teksty (Facebook) lub plakaty (Twitter, Facebook), które opisywały najważniejsze

postulaty komitetu wyborczego w formie krótkich haseł np. „Chronimy klimat

i przyrodę”, „Walczymy o nowy zielony przemysł”, „Powstrzymamy TTIP!”, czy też

„Chcemy likwidacji rajów podatkowych”215.

***

W dniu wyborów 25 maja 2014 r. KW Partia Zielonych zdobył 22 481 głosy, czyli 0,32%

wszystkich głosów ważnie oddanych w kraju. Najwięcej osób, bo 7 503, głosowało na ten

komitet w okręgu nr 4 (0,98% poparcia). Najmniej zaś w okręgu wyborczym nr 1 - 2 943

osoby (0,64% ważnie oddanych głosów). Tym samym KW Partia Zielonych nie zdobyła

żadnego mandatu.

12.3. Komitet Wyborczy Samoobrona

215Oficjalny profil partii na portalu Twitter, https://twitter.com/Zieloni/status/469909491132403712, [dostęp: 10.09.2014].

https://twitter.com/Zieloni/status/469909491132403712

90

Trzecią partią, która nie zrejestrowała list wyborczych we wszystkich okręgach

w kraju w wyborach do PE była Samoobrona. KW Samoobrona udało się to zrobić jedynie

w dwóch okręgach: nr 3 obejmującym województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie

oraz nr 6 obejmującym województwo łódzkie. Z list z obu okręgów wystartowało łącznie

19 osób.

12.3.1. Ludzie

Na listach wyborczych KW Samoobrona dominowali mężczyźni (12 osób), którzy

stanowili 63% kandydatów. Średnia wieku wszystkich osób na listach wyniosła 53 lata.

Obok Koalicyjnego Komitetu Wyborczego Sojuszu Lewicy Demokratycznej-Unii Pracy był

to najstarszy pod względem struktury wiekowej kandydatów komitet. Najmłodszy

kandydat miał 28 lat, a najstarszy 79 lat. Na listach komitetu znaleźli się tylko członkowie

partii Samoobrona. Struktura kandydatów pod względem wykonywanego zawodu była

bardzo niejednorodna. Najliczniej reprezentowani byli rolnicy, w tym technicy rolnictwa,

oraz emeryci.

Tabela 3. Statystyka wyborcza KW Samoobrona








kandydatów

Rolnik (w tym

technik rolnictwa)

– 21%

Odsetek kandydatów będących członkami partii 100%




91

Samoobrona po wyborach parlamentarnych w 2007 r. przestała być partią

odgrywającą istotną rolę w polityce krajowej. Z partii odeszli liderzy oraz szeregowi

członkowie, a sama organizacja podzieliła się na mniejsze struktury. Przykładem tego były

próby zarejestrowania list wyborczych partii Samoobrona Odrodzenie pod

przewodnictwem byłego działacza Samoobrony Henryka Dzido216. Według zapowiedzi

obecnych liderów Samoobrony kampania wyborcza do PE miała być szansą do powrotu

na scenę polityczną oraz przyciągnięcia tych działaczy, którzy odeszli z partii po 2007 r.217

Przed rozpoczęciem kampanii wyborczej Samoobrona podjęła rozmowy z Polskim

Stronnictwem Ludowym o współpracy w czasie zbliżających się wyborów. Ostatecznie

kandydacie Samoobrony nie wystartowali z list PSL, a wspólne rozmowy zakończyły się

deklaracjami poparcia programowego Samoobrony dla PSL218.

W czasie kampanii wyborczej Samoobrona poruszała głównie kwestie związane

polską wsią i jej sytuacja w UE. Jak wskazywał przewodniczący Samoobrony Lech

Kuropatwiński jednym z takich tematów były dopłaty obszarowe dla rolników w Polsce219.

Ponadto, partia postulowała także ograniczenie liberalizacji i deregulacji obrotu

gospodarczego, nawiązanie ścisłej współpracy gospodarczej, technologicznej i naukowej

z Rosją, Białorusią, Ukrainą i Chinami, a także zapewnienie takich uregulowań prawnych

i środków finansowych, aby doprowadzić do „(…) zrównoważonego poziomu życia

poszczególnych społeczeństw europejskich”220.

KW Samoobrona nie wykorzystywała tzw. nowych mediów w czasie kampanii. Co

prawda, na portalu Twitter w czasie kampanii funkcjonował lokalny profil tej partii

w Łodzi, jednak zamieszczane na nim treści trudno traktować, jako oficjalne stanowiska

Samoobrony221. Ze względu na zarejestrowanie list tylko w dwóch okręgach, zgodnie

z ordynacją wyborczą do PE komitetowi przysługiwało wykorzystanie czasu antenowego

216 Wpisy do rejestru sądowego, Monitor Sądowy i Gospodarczy, http://www.imsig.pl/pozycja/2013/38/2600,SAMOOBRONA_ODRODZENIE, [dostęp: 10.09.2014]. 217 Samoobrona wraca do gry: Na początek wybory do PE, 6 marca 2014, http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/782249,samoobrona-wraca-do-gry-na-poczatek-wybory-do-pe.html, [dostęp: 10.09.2014]. 218 Samoobrona będzie startować do PE. Rozmawia z PSL o wspólnym starcie, 25 stycznia 2014, http://wiadomosci.onet.pl/kraj/samoobrona-bedzie-startowac-do-pe-rozmawia-z-psl-o-wspolnym-starcie/trq5n, [dostęp: 10.09.2014]. 219 Ibidem. 220 Zasady programowe Samoobrony w wyborach do Parlamentu Europejskiego, http://www.samoobrona.org.pl/pages/02.Partia/00.Aktualnosci/index.php?document=0767.html, [dostęp: 10.09.2014]. 221Oficjalny profil partii na portalu Twitter, https://twitter.com/Samoobrona1.

http://www.imsig.pl/pozycja/2013/38/2600,SAMOOBRONA_ODRODZENIE

http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/782249,samoobrona-wraca-do-gry-na-poczatek-wybory-do-pe.html

http://wiadomosci.onet.pl/kraj/samoobrona-bedzie-startowac-do-pe-rozmawia-z-psl-o-wspolnym-starcie/trq5n

http://wiadomosci.onet.pl/kraj/samoobrona-bedzie-startowac-do-pe-rozmawia-z-psl-o-wspolnym-starcie/trq5n

http://www.samoobrona.org.pl/pages/02.Partia/00.Aktualnosci/index.php?document=0767.html

https://twitter.com/Samoobrona1

92

jedynie w mediach regionalnych222. Dlatego też, medialnie KW Samoobrona było obecna

tylko i wyłącznie w publicznych mediach lokalnych223. Ponadto, potencjalni wyborcy

Samoobrony zamieszkiwali głównie obszary wiejskie, stąd też kampania partii

charakteryzowała się głównie bezpośrednimi spotkaniami z mieszkańcami w danych

okręgach wyborczych224.

***

W dniu 25 maja 2014 r. KW Samoobrona zdobył łącznie 2729 głosów – 1517 głosów

w okręgu nr 3 i 1212 głosów o kręgu nr 6. Dało to poparcie na poziome 0,04% , co

uniemożliwiło zdobycie mandatów.



Program partii Demokracja Bezpośrednia, http://db.org.pl/program_demokracji_bezposredniej.php

Ankieta „Rzeczpospolitej”, http://www.rp.pl/temat/1094980.html

Oficjalny profil partii na portalu Facbook, https://www.facebook.com/DemokracjaBezposrednia/

Politycy chcą rozwijać "demokrację elektroniczną", 6 maja 2014 r.,


10 powodów dla których warto głosować na Zielonych,

https://www.facebook.com/partiazieloni/photos/a.10152168124027695.1073741852.483914026

94/10152153263687695/?type=1

Oficjalna strona Partii Zieloni, http://partiazieloni.pl/

10 spraw na 10 lat, czyli zielone pomysły na Polskę w Europie, https://greens-efa-

service.eu/10spraw10lat/#84

Sylwetka kandydatki Elżbiety Jachlewskiej z okr. 12 miejsce nr 1 na Liście Zielonych do Parlamentu

Europejskiego, 15 maja 2014, http://partiakobiet.com.pl/?p=5917

222 Art. 78 pkt. 3 Ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. - Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego. 223Debata wyborcza 12.05.2014, http://www.tvp.pl/bialystok/publicystyka/bez-kantow/wideo/debata-wyborcza-12052014/15169944 [dostęp: 10.09.2014]. 224Samoobrona przedstawiła kandydatów do PE, 4 maja 2014, http://www.tvp.pl/lodz/aktualnosci/spoleczne/samoobrona-przedstawila-kandydatow-do-pe/15061444 [dostęp: 10.09.2014].

http://www.tvp.pl/bialystok/publicystyka/bez-kantow/wideo/debata-wyborcza-12052014/15169944

http://www.tvp.pl/bialystok/publicystyka/bez-kantow/wideo/debata-wyborcza-12052014/15169944

http://www.tvp.pl/lodz/aktualnosci/spoleczne/samoobrona-przedstawila-kandydatow-do-pe/15061444

93

Kandydatka w wyborach do PE nr 3 na liście KW Partia Zieloni, lista nr 12 – Marzena Demczuk, 16 maja

2014 r., http://partiakobiet.com.pl/?p=5947

Wpisy do rejestru sądowego, Monitor Sądowy i Gospodarczy,

http://www.imsig.pl/pozycja/2013/38/2600,SAMOOBRONA_ODRODZENIE

Samoobrona wraca do gry: Na początek wybory do PE, 6 marca 2014,

http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/782249,samoobrona-wraca-do-gry-na-poczatek-

wybory-do-pe.html

Zasady programowe Samoobrony w wyborach do Parlamentu Europejskiego,

http://www.samoobrona.org.pl/pages/02.Partia/00.Aktualnosci/index.php?document=0767.h

tml

Oficjalny profil partii Samoobrona na portalu Twitter, https://twitter.com/Samoobrona1

Ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. - Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego

Debata wyborcza 12.05.2014, http://www.tvp.pl/bialystok/publicystyka/bez-kantow/wideo/debata-

wyborcza-12052014/15169944

Samoobrona przedstawiła kandydatów do PE, 4 maja 2014,

http://www.tvp.pl/lodz/aktualnosci/spoleczne/samoobrona-przedstawila-kandydatow-do-

pe/15061444

94

13. O autorach

Joanna Babiarz – studentka stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie

Ekonomicznym w Krakowie. Krakowianka interesująca się historią XX-wiecznej psychiatrii.

Członek Zespołu Ekspertów Klubu Jagiellońskiego, gdzie odpowiada za analizy dotyczące

współczesnych relacji między państwami. Współtworzy „Horyzont Jagielloński”, czyli

publikowany cyklicznie przegląd najważniejszych faktów, analiz i komentarzy z prasy i

serwisów dotyczących stosunków międzynarodowych.

Natalia Matusz - studentka prawa i stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie

Jagiellońskim w Krakowie. Zainteresowana tematyką ukraińską w stosunkach

międzynarodowych, procesem karnym XXI wieku i polityką krajową. Uczestniczka

projektu "Demagog" oraz "Monitoring wyborów do Parlamentu Europejskiego" w Klubie

Jagiellońskim.

Adrian Koładka – absolwent licencjackich studiów administracyjnych i magisterskich

studiów politologicznych na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie, oraz

studiów podyplomowych z zarządzania projektami na Wyższej Szkole Europejskiej im. ks.

Józefa Tischnera w Krakowie; od kilku lat związany z trzecim sektorem, obecnie

koordynator Małopolskiej Grupy Regionalnej IPMA Young Crew Poland oraz koordynator

Debat Jagiellońskich w ramach Zespołu Ekspertów Klubu Jagiellońskiego; do jego

zainteresowań naukowych należą stosunki międzynarodowe (zwłaszcza na obszarze

poradzieckim) i zarządzanie (głównie zarządzanie projektami).

Kamil Sikora – student politologii na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych

Uniwersytetu Jagiellońskiego i teologii na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II.

Członek Klubu Jagiellońskiego. Analityk portalu Demagog.org.pl oraz redaktor

BlogFCB.com. Zainteresowany filozofią polityki, konstytucjonalizmem, problemem

totalitaryzmu oraz myślą polityczną. Pochodzi z Śląska Cieszyńskiego.

95

Kamil Stolarek – absolwent politologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN oraz

polityki społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; członek zespołu

powołanego do realizacji projektu „EUVOX 2014 – POLSKA”, a także zespołu

realizującego projekt „Monitoring kampanii wyborczej w wyborach do Parlamentu

Europejskiego” organizowanego przez Klub Jagielloński oraz portal Jagielloński24.pl;

członek Koła Naukowego Studentów Instytutu Politologii Uniwersytetu Pedagogicznego,

członek zespołu redaktorskiego w studenckim magazynie „Beton Akademicki”;

współtwórca książki „Dlaczego Palikot?” autorstwa Radosława Marzęckiego i Łukasza

Stacha oraz laureat konkursu „Eurostaż II” w województwie małopolskim.

Maciej Stanisławski – student politologii oraz stosunków międzynarodowych

Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie; prezes Koła Naukowego Studentów

Instytutu Politologii UP; członek zespołu redaktorskiego magazynu "Beton Akademicki"

wydawanego przez Instytut Politologii UP; członek zespołu realizującego projekt

„Monitoring kampanii wyborczej w wyborach do Parlamentu Europejskiego 2014”

organizowanego przez Klub Jagielloński oraz portal Jagielloński24.pl.

Michał Dulak - student studiów doktoranckich na Wydziale Studiów Międzynarodowych i

Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania w pracy naukowej skupiają

się na relacjach i mechanizmach administracji publicznej w Polsce w jej kontaktach z

instytucjami Unii Europejskiej. Członek Klubu Jagiellońskiego, gdzie od 2009 r.

współtworzył Barometr Rozwoju Małopolski. Od 2010 do 2013 r. pracował w Zespole

Planowania Strategicznego w Departamencie Polityki Regionalnej Urzędu

Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Obecnie kieruje pracami Ośrodka

Studiów o Mieście (OSOM).

Publikacja ZEKJ wybory do PE 2014

Documents

Transcript of Publikacja ZEKJ wybory do PE 2014