Publikacja Fuzje i przej´cia spółek kapitałowych. Zagadnienia … · 2012-10-05 · Skorzystaj...

André HelinKristof Zorde

Anna BernaziukRafał Kowalski

Wydanie 2.

Fuzje i przejćia spółek

kapitałowychZagadnienia rachunkowe i podatkowe

Fuzje i przejćia spółek kapitałowychA

. Helin | K

. Zorde | A

. Bernaziuk | R. K

owalski

André Helin Kristof Zorde Anna Bernaziuk

Dr André Helin, Prezes Zarzàdu BDO – biegły rewident z ogromnym mi´dzynarodowym doÊwiadcze-niem, Danish State Authorized Public Accountant. Jako uznany autorytet i eks pert w dziedzinie audytu,rachunkowoÊci, finansów i biznesu jest te˝ cenionym doradcà i wykładowcà, autorem wielu pod rćz -ni ków i artykułów stanowiàcych standard w polskiej rachunkowoÊci.

Dr Kristof Zorde, Wiceprezes BDO – uznany autorytet w zakresie rynków kapitałowych, gospodarkifinansowej, prywatyzacji, teorii inwestycji i rachunkowoÊci. Przeprowadził wiele emisji euroobligacji dlanajwi´kszych Êwiatowych firm m.in. Banku Âwiatowego, IBM czy Coca-Cola. Uczestniczył w restruktu-ryzacjach i przejćiach wielu przedsi´biorstw.

Dr Anna Bernaziuk, Członek zarzàdu BDO, audit partner – biegły rewident z bogatym doÊwiadczeniemw procesach badania i upubliczniania spółek, fuzjach i przejćiach. Wy kła dowca specjalizujàcy si´ w te -matyce Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci, konsolidacji sprawozdaƒ finansowych, instru-mentów finansowych, fuzji i przej´ç.

Rafał Kowalski, doradca podatkowy – ceniony fachowiec specjalizujàcy si´ w fuzjach i prze jćiach, odwielu lat zwiàzany z praktykà doradztwa podatkowego. Wykładowca i autor publikacji o tematycepodatkowej.

Rafa∏ Kowalski

Publikacja Fuzje i przejćia spółek kapitałowych. Zagadnienia rachunkowe i podatkowestanowi praktyczny przewodnik w zakresie stosowania procedur i rozwiàzaƒ dotyczàcychprzeprowadzania procesów połàczeniowych w ramach spółek kapitałowych.

Autorzy ksià˝ki, opierajàc si´ na pytaniach klientów firmy BDO Sp. z o.o. oraz swoim doÊ -wiadczeniu stworzyli praktycznà pozycj´, która pomo˝e lepiej zrozumieç skomplikowaneprzepisy regulujàce fuzje i przejćia. W kontekÊcie nabycia i łàczenia spółek kapitałowychdecydujàcà rol´ odgrywajà szczegółowo opisane przez Autorów aspekty prawne, finan-sowe, rachunkowe, a tak˝e podatkowe wspomnianych procesów. Bardzo wa˝nà rol´ pełniàtak˝e praktyczne porady dotyczàce tego, w jaki sposób przygotowaç si´ do kontaktów z potencjalnie przejmowanym przedsi´biorstwem, dlaczego warto skorzystaç z pomocydoradców przy procesie przejćia i jak wa˝ne jest przeprowadzenie analizy due diligence.

W ksià˝ce przedstawiono:

• opis procesów przejćia i due diligence, • aspekty proceduralne wymagane przepisamiKSH, poczàwszy od etapu przygotowawczego, podejmowania uchwał i wreszcie rejestracjipołàczenia w krajowym rejestrze sàdowym, • ujćie skutków połàczenia w sprawozdaniufinansowym sporzàdzanym zarówno zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowoÊci, jak i MSR, • skutki ekonomiczno-finansowe wybranych połàczeƒ spółek, • praktyczne przykładyilustrujàce zastosowanie MSR do ujćia skutków połàczenia w ksi´gach rachunkowych, • zmiany MSR w zakresie ujmowania i rozliczania skutków połàczeƒ, • podatkowe aspektyfuzji i przej´ç.

Wydanie 2.

www.ksiegarnia.beck.pl; tel. 22 31 12 222; fax 22 33 77 601

Skorzystaj z dost´pu do aktów prawnych on-line!Wejdê na stron´ www.legalis.pl/beckplus i po zalogowaniu

wprowadê kod ze zdrapki, a uzyskasz bezpłatny dost´pdo wybranych aktów prawnych.

Fuzje_tw 8/28/12 11:20 AM


kapitałowych

strFuzje 7/4/12 12:08 PM Page 1

Wydawnictwo C.H. BeckWarszawa 2012

André HelinKristof Zorde

Anna BernaziukRafał Kowalski


kapitałowychZagadnienia rachunkowe i podatkowe

Wydanie 2.


Propozycje cytowania: A. Helin, [w:] Fuzje i przejęcia spółek kapitałowych. Zagadnienia rachunkowe i podatkowe, rozdz. 1, Nb 73, Warszawa 2012

Wydawca: Joanna Ziemiecka

Projekt okładki i stron tytułowych: GRAFOS

Publikację polecają eksperci z Monitora Podatkowego

© Wydawnictwo C.H. Beck 2012

Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: IDENTIA Michał Majchrzak Druk i oprawa: Totem, Inowrocław

ISBN 978-83-255-3773-9

ISBN ebook 978-83-255-3774-6

V

Spis treści

Wykaz skrótów ................................................................................................................. IX Rozdział 1. Zagadnienia wstępne.................................................................................. 1

I. Uwagi wstępne ............................................................................................. 2 II. Proces przejęcia przedsiębiorstwa ................................................................ 5

A. Formy przejęcia ....................................................................................... 5 B. Kupno akcji lub udziałów........................................................................ 5 C. Przejęcie składników majątku ................................................................. 9 D. Fuzja (połączenie) przedsiębiorstw ......................................................... 10 E. Przejęcie w zamian za akcje .................................................................... 12 F. Wykup menedżerski i wykup pracowniczy ............................................. 12

III. Typowe motywy nabywcy przedsiębiorstwa ............................................... 12 A. Motywy związane z efektami synergii .................................................... 13 B. Motywy związane z efektem finansowym .............................................. 13

IV. Motywy przy sprzedaży spółek kapitałowych ............................................. 18 A. Koncentracja na zasadniczej działalności ............................................... 18 B. Finansowanie innych części przedsiębiorstwa ........................................ 19 C. Wycofanie z aktywnej działalności ......................................................... 19 D. Nieporozumienia wśród udziałowców .................................................... 19 E. Oportunizm .............................................................................................. 20 F. Prywatyzacja ........................................................................................... 20

V. Tryb nabycia przedsiębiorstwa ..................................................................... 20 A. Rola doradcy finansowego ...................................................................... 21 B. Ustalenie strategii rozwoju ...................................................................... 22 C. Zidentyfikowanie przedmiotu nabycia .................................................... 26 D. Nawiązanie kontaktu z potencjalnym sprzedawcą lub partnerem fuzji .. 28 E. Zakres i tryb analizy due diligence .......................................................... 32 F. Wycena wartości spółki ........................................................................... 53 G. Warunki przejęcia .................................................................................... 61 H. Przejęcie spółki nabytej ........................................................................... 65 I. Integracja działalności i struktury spółki nabytej z organizacją nabywcy . 67

VI. Wrogie przejęcia .......................................................................................... 69 VII. Finansowanie środkami przejętego przedsiębiorstwa .................................. 72

Rozdział 2. Fuzje spółek kapitałowych ........................................................................ 74 I. Przyczyny i metody łączenia spółek kapitałowych ...................................... 75 II. Aspekty proceduralne łączenia spółek ......................................................... 77

A. Zakres regulacji prawnej ......................................................................... 77 B. Rodzaje połączeń ..................................................................................... 78 C. Zdolność łączenia się spółek ................................................................... 79 D. Plan połączenia ........................................................................................ 85 E. Złożenie wniosku o wyznaczenie biegłego w celu zbadania planu

połączenia ................................................................................................ 101 F. Zawiadomienie wspólników (akcjonariuszy) spółek uczestniczących

w połączeniu o prawie wglądu do planu połączenia ............................... 104 G. Zwołanie zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia

akcjonariuszy) ......................................................................................... 106

VI

Spis treści

H. Badanie planu połączenia przez biegłego ............................................... 107 I. Sprawozdanie zarządu ............................................................................. 108 J. Udostępnienie dokumentów wspólnikom ............................................... 109 K. Uchwała o połączeniu ............................................................................. 110 L. Rejestracja połączenia spółek i ogłoszenie o połączeniu ........................ 112 Ł. Odrębny zarząd majątkiem spółki przejętej ............................................ 112 M. Dzień połączenia ..................................................................................... 114 N. Szczególne procedury połączenia ........................................................... 115

Rozdział 3. Rozliczenie skutków połączenia w świetle ustawy o rachunkowości i MSSF 3 (2004) .............................................................................................................. 133

I. Uwagi wstępne ............................................................................................. 133 II. Metoda rozliczenia skutków połączenia ...................................................... 136

A. Ustawa o rachunkowości ......................................................................... 136 B. Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 3 ............... 142

III. Identyfikacja podmiotu przejmującego ........................................................ 142 IV. Ustalenie ceny nabycia ................................................................................. 144 V. Przypisanie ceny nabycia do możliwych zidentyfikowanych aktywów

i zobowiązań przejętej spółki ....................................................................... 145 VI. Ujawnienie wartości firmy bądź ujemnej wartości firmy ............................ 153

A. Wartość firmy .......................................................................................... 153 B. Ujemna wartość firmy ............................................................................. 155

VII. Przejęcia odwrotne ....................................................................................... 158 VIII. Dane porównawcze ...................................................................................... 159 IX. Podsumowanie różnic między ustawą o rachunkowości a MSSF 3 ............ 160

Rozdział 4. Ekonomiczno-finansowe skutki połączeń wybranych spółek kapitałowych ................................................................................................................... 165

I. Uwagi wstępne ............................................................................................. 165 II. Połączenie LBO ........................................................................................... 166

A. Charakterystyka transakcji ...................................................................... 166 B. Cel połączenia ......................................................................................... 169 C. Analiza korzyści, zagrożeń, mocnych i słabych stron procesu połączenia

oraz ustalenie parytetu wymiany ............................................................. 169 D. Rozliczenie skutków połączenia ............................................................. 172

II. Połączenie jednostek pod wspólną kontrolą ................................................ 176 A. Struktura właścicielska i przedmiot działalności .................................... 176 B. Cel połączenia, jego korzyści i zagrożenia ............................................. 178 C. Wyceny łączących się podmiotów i ustalenie parytetu wymiany ........... 180 D. Rozliczenie skutków połączenia ............................................................. 184

III. Połączenie odwrotne .................................................................................... 191 A. Krótka charakterystyka łączących się grup kapitałowych ...................... 191 B. Cel połączenia oraz analiza jego korzyści i zagrożeń ............................. 197 C. Ustalenie parytetu wymiany na podstawie wyceny ................................ 199 D. Skutki transakcji połączeniowej .............................................................. 200

IV. Analiza porównawcza różnic w prezentacji ekonomiczno-finansowych skutków połączeń ......................................................................................... 209 A. Połączenie LBO ....................................................................................... 209 B. Połączenie jednostek będących pod wspólną kontrolą ............................ 213 C. Połączenie odwrotne ................................................................................ 217

Rozdział 5. Przykłady zastosowanych zasad rachunkowości przy nabyciu i połączeniu według MSSF 3 (2004) i ustawy o rachunkowości ................................. 222

I. Ustalanie ceny przejęcia i przejęcie odwrotne ............................................. 222 II. Wartości niematerialne i prawne w procesie połączeń jednostek

gospodarczych .............................................................................................. 230 A. Metody wyceny wartości niematerialnych i prawnych ........................... 230 B. Przykłady oceny wyodrębnienia wartości niematerialnych i prawnych

w procesie połączenia .............................................................................. 233

VII

Spis treści

III. Kilkuetapowe połączenie jednostek gospodarczych według MSSF 3 przed zmianą ................................................................................................ 239

IV. Przykłady połączeń według ustawy o rachunkowości ................................. 245 Rozdział 6. Zmiany w ujmowaniu skutków połączeń wprowadzone znowelizowanym MSSF 3 (MSSF 3R) ........................................................................................................ 278

I. Podsumowanie zmian ................................................................................... 278 A. Prawa ponownie nabyte na warunkach rynkowych ................................ 303 B. Zastępcze prawa do wynagrodzenia w formie akcji ............................... 303

II. Zmiany udziału w jednostce zależnej nieprowadzące do utraty kontroli .... 318 III. Zmiana udziału w jednostce zależnej w wyniku sprzedaży lub dodatkowej

emisji akcji, w której jednostka dominująca nie bierze udziału (nieprowadząca do utraty kontroli) .............................................................. 323

Rozdział 7. Aspekty podatkowe fuzji ........................................................................... 326 I. Zasada sukcesji ............................................................................................. 327 II. Obowiązki w zakresie rejestracji dla celów podatkowych i rozliczenie

podatkowe spółki przejmowanej (spółek łączących się) ............................. 333 A. Zgłoszenia do ewidencji podatników i ewidencji statystycznej

– obowiązki ............................................................................................. 333 B. Przejęcie spółki i utworzenie oddziału .................................................... 335 C. Obowiązki podatników i płatników w zakresie składania zeznań

i deklaracji podatkowych ......................................................................... 336 III. Opodatkowanie spółki przejmującej (nowo zawiązanej) ............................. 359

A. Opodatkowanie nadwyżki przejętego majątku ........................................ 359 B. Nadużycie prawa ..................................................................................... 364

IV. Rozliczenie straty podatkowej spółki przejmowanej ................................... 368 V. Amortyzacja ................................................................................................. 370

A. Ustalenie wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych .................................................................... 370

B. Ustalenie stawek i metod amortyzacji ..................................................... 373 C. Wartość firmy .......................................................................................... 374

VI. Opodatkowanie fuzji transgranicznych ........................................................ 374 VII. Zaliczanie wydatków na konsolidację do kosztów uzyskania przychodów 380

A. Charakterystyka wydatków ..................................................................... 380 B. Regulacje podatkowe .............................................................................. 381 C. Wydatki spółki przejmującej ................................................................... 381 D. Wydatki spółki przejmowanej ................................................................. 385 E. Wydatki na niedoszłą fuzję ...................................................................... 386 F. Wnioski ................................................................................................... 387

VIII. Kasy fiskalne ................................................................................................ 389 IX. Skutki podatkowe umorzenia zobowiązań spółki przejmującej wobec spółki

przejmowanej ............................................................................................... 392 X. Przychody i koszty rozliczane w czasie ....................................................... 395 XI. Rezerwy utworzone przez spółkę przejmowaną (łączącą się) ..................... 396 XII. Opodatkowanie wspólnika spółki przejmowanej (łączącej się) ................... 398

A. Opodatkowanie wspólnika będącego osobą prawną ............................... 398 B. Opodatkowanie wspólnika będącego osobą fizyczną ............................. 398

XIII. Wpłaty z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa ........................... 400 XIV. Ubezpieczenia społeczne ............................................................................. 400 XV. Podatki i opłaty lokalne ................................................................................ 401

A. Podatek od nieruchomości....................................................................... 401 B. Podatek od środków transportowych ...................................................... 402

XVI. Połączenie a działalność w specjalnych strefach ekonomicznych ............... 402 XVII. Kontynuacja uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy .................... 406

A. Zasady ogólne.......................................................................................... 406 B. Przejęcie .................................................................................................. 407

VIII

Spis treści

C. Łączenie przez zawiązanie nowej spółki ................................................. 410 D. Ocena ....................................................................................................... 410

XVIII. Opodatkowanie dopłat w procedurze fuzji .................................................. 411 A. Podatki dochodowe ................................................................................. 411 B. Podatek od czynności cywilnoprawnych od dopłat ................................ 411 C. Podatek od czynności cywilnoprawnych od podwyższenia kapitału

przy fuzjach ............................................................................................. 412 XIX. Inne obowiązki sprawozdawcze (informacje podatkowe ORD

i sprawozdania GUS) ................................................................................... 413 A. Informacje podatkowe (ORD) ................................................................. 413 B. Sprawozdania dla GUS ........................................................................... 414

XX. Podsumowanie ............................................................................................. 414 Bibliografia ...................................................................................................................... 416Indeks rzeczowy ............................................................................................................... 421

IX

Wykaz skrótów

1. Źródła prawaDyrektywa . . . . . . . . dyrektywa Rady 2009/133/WE z 19.10.2009 r. w sprawie wspólnego2009/133/WE systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia,

podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymia-ny udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa człon-kowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz.Urz. UE L Nr 310, s. 34)

KasyRejR . . . . . . . . . rozporządzenie Ministra Finansów z 28.11.2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące

oraz warunków ich stosowania (Dz.U. Nr 212, poz. 1338 ze zm.)KC . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)KH . . . . . . . . . . . . . . rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.10.1933 r. – Kodeks

handlowy (Dz.U. Nr 82, poz. 600 ze zm.) – akt nieobowiązującyKP . . . . . . . . . . . . . . . ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21,

poz. 94 ze zm.)KRS . . . . . . . . . . . . . ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz.U.

z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.)KSH . . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94,

poz. 1037 ze zm.)MSSF 3R . . . . . . . . . rozporządzenie Komisji (UE) Nr 149/2011 z 18.2.2011 r. zmieniają-

ce rozporządzenie (WE) Nr 1126/2008 przyjmujące określone mię-dzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporzadzeniem (WE) Nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zmian Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finan-sowej (MSSF) – znowelizowana wersja MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych (Dz.Urz. UE L 2011 Nr 46, s. 1)

NIPU . . . . . . . . . . . . ustawa z 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.)

ObrInstrFinU . . . . . . ustawa z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.)

OfrPubU . . . . . . . . . . ustawa z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439 ze zm.)

OrdPod . . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 749)

PCCU . . . . . . . . . . . . ustawa z 9.9.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.)

PDOFizU . . . . . . . . . ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)

PDOPrU . . . . . . . . . . ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.)

X

Wykaz skrótów

PrPapW . . . . . . . . . . . ustawa z 21.8.1997 r. – Prawo o publicznym obrocie papierami warto-ściowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 111, poz. 937 ze zm.) – akt nieobowiązujący

PrywU . . . . . . . . . . . . ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm.)

RachU . . . . . . . . . . . . ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.)

TFUE . . . . . . . . . . . . Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 ze zm.)

VATU . . . . . . . . . . . . ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.)

2. Organy i instytucjeKNF . . . . . . . . . . . . . Komisja Nadzoru FinansowegoKPW . . . . . . . . . . . . . Komisja Papierów WartościowychKRS . . . . . . . . . . . . . Krajowy Rejestr SądowyPSE . . . . . . . . . . . . . . Polskie Sieci ElektroenergetyczneRMSR . . . . . . . . . . . Rada do spraw Międzynarodowych Standardów RachunkowościSKI . . . . . . . . . . . . . . Stały Komitet do spraw InterpretacjiURE . . . . . . . . . . . . . Urząd Regulacji EnergetykiWGPW . . . . . . . . . . . Warszawska Giełda Papierów WartościowychZUS . . . . . . . . . . . . . Zakład Ubezpieczeń Społecznych

3. Publikatory i czasopismaMoP . . . . . . . . . . . . . Monitor PrawniczyPB . . . . . . . . . . . . . . . Prawo BankowePPH . . . . . . . . . . . . . Przegląd Prawa HandlowegoPS . . . . . . . . . . . . . . . Prawo Spółek

4. InneDCF . . . . . . . . . . . . . metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnychEBO . . . . . . . . . . . . . employees buy out (wykup pracowniczy)FV . . . . . . . . . . . . . . . fair value (wartość godziwa)IPO . . . . . . . . . . . . . . initial public offering (pierwsza emisja papierów wartościowych

do publicznego obrotu)j.p. . . . . . . . . . . . . . . jednostka pieniężnaKRŚT . . . . . . . . . . . . Klasyfikacja Rodzajowa Środków TrwałychKŚT . . . . . . . . . . . . . Klasyfikacja Środków TrwałychLBO . . . . . . . . . . . . . levarage by out (połączenie lewarowane długiem)M&A . . . . . . . . . . . . merger and acquisition (fuzje i przejęcia)MBO . . . . . . . . . . . . . management buy out (wykup menedżerski)MSR . . . . . . . . . . . . . Międzynarodowe Standardy RachunkowościMSSF . . . . . . . . . . . . Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości FinansowejR&D . . . . . . . . . . . . . Research&Development (prace badawczo-rozwojowe)SE . . . . . . . . . . . . . . . spółka europejskaSPE . . . . . . . . . . . . . . special purposes entities (konsolidacja jednostki specjalnego

przeznaczenia)US GAAP . . . . . . . . . US Generally Accepted Accounting Principles (Ogólnie Zaakceptowane

Zasady Rachunkowości w USA)

about:blankAKT%5b%5dBASIC.70212440

1

Rozdział 1. Zagadnienia wstępne

Spis treściNb

I. Uwagi wstępne ...................................................................................... 1 II. Proces przejęcia przedsiębiorstwa ......................................................... 5

A. Formy przejęcia ............................................................................... 5 B. Kupno akcji lub udziałów ................................................................ 6

1. Ograniczenia w przeniesieniu własności .................................. 7 2. Prywatyzacja pośrednia ............................................................ 8 3. Spółki w obrocie publicznym ................................................... 10

C. Przejęcie składników majątku.......................................................... 15 D. Fuzja (połączenie) przedsiębiorstw.................................................. 18

1. Połączenie przez przejęcie (inkorporację) ................................ 19 2. Połączenie przez zawiązanie nowej spółki ............................... 20

E. Przejęcie w zamian za akcje ............................................................ 21 F. Wykup menedżerski i wykup pracowniczy ..................................... 22

III. Typowe motywy nabywcy przedsiębiorstwa ......................................... 23 A. Motywy związane z efektami synergii ............................................ 24 B. Motywy związane z efektem finansowym ....................................... 26

1. Zmiana w pozycji rynkowej przez przejęcie konkurenta ......... 31 2. Dywersyfikacja produktowa lub rynkowa ................................ 32 3. Zabezpieczenie źródeł dostaw .................................................. 33 4. Zapewnienie kanałów dystrybucji ............................................ 34 5. Ekonomia skali .......................................................................... 35 6. Wejście w posiadanie licencji, umów agencyjnych itp. ............ 36 7. Optymalizacja podatkowa ......................................................... 37 8. Ekspansja przez przejmowanie przedsiębiorstw ....................... 38 9. Zrealizowanie nadwyżki finansowej ......................................... 3910. Lokata kapitału .......................................................................... 40

IV. Motywy przy sprzedaży spółek kapitałowych....................................... 42 A. Koncentracja na zasadniczej działalności ........................................ 43 B. Finansowanie innych części przedsiębiorstwa................................. 44 C. Wycofanie z aktywnej działalności .................................................. 45 D. Nieporozumienia wśród udziałowców ............................................. 46 E. Oportunizm ...................................................................................... 47 F. Prywatyzacja .................................................................................... 48

V. Tryb nabycia przedsiębiorstwa .............................................................. 49 A. Rola doradcy finansowego ............................................................... 50 B. Ustalenie strategii rozwoju .............................................................. 51 C. Zidentyfikowanie przedmiotu nabycia ............................................ 59 D. Nawiązanie kontaktu z potencjalnym sprzedawcą lub partnerem

fuzji .................................................................................................. 63 1. Forma zgłoszenia zainteresowania ........................................... 64 2. Reprezentacja zgłaszającego ..................................................... 65 3. Do kogo powinno być skierowane zgłoszenie

zainteresowania? ....................................................................... 66 4. Kiedy zainteresowanie powinno być zgłoszone? ..................... 67

2


5. Wizyta w przedsiębiorstwie ...................................................... 68 6. Ustalenia wynikające z fazy kontaktu ....................................... 69

E. Zakres i tryb analizy due diligence .................................................. 73 1. Istota due diligence ................................................................... 73 2. Obszary badania due diligence. Informacje wstępne ................ 76 3. Przegląd historycznej strategii rozwoju działalności ................ 77 4. Ogólny przegląd obecnej kondycji przedsiębiorstwa ............... 80 5. Rachunkowość i systemy obiegu informacji ............................ 85 6. Sprzedaż .................................................................................... 91 7. Zakupy, zaopatrzenie i transport ............................................... 99 8. Zarządzanie aktywami/majątkiem ............................................ 102 9. Zarządzanie ryzykiem ............................................................... 11210. Prognozy finansowe .................................................................. 11311. Przegląd podatkowy ................................................................... 11412. Stan prawny .............................................................................. 116

F. Wycena wartości spółki ................................................................... 117 1. Wartość księgowa ..................................................................... 118 2. Wartość aktywów netto ............................................................. 119 3. Wartość z likwidacji .................................................................. 120 4. Wartość rynkowa ....................................................................... 121 5. Skapitalizowane przyszłe zyski ................................................ 123 6. Metoda zdyskontowanych przepływów gotówkowych

(DCF) ........................................................................................ 124 G. Warunki przejęcia ............................................................................ 132 H. Przejęcie spółki nabytej ................................................................... 151 I. Integracja działalności i struktury spółki nabytej z organizacją

nabywcy ........................................................................................... 156 VI. Wrogie przejęcia .................................................................................... 162VII. Finansowanie środkami przejętego przedsiębiorstwa ........................... 174

I. Uwagi wstępne

1. Funkcjonowanie współczesnej gospodarki w ramach rynku kapitałowego, swo-bodny, często ponadnarodowy przepływ myśli technicznej, technologicznej i eko-nomicznej stworzyły podstawy gospodarki globalnej. Swoboda przepływu kapita-łu, prowadząca do złożoności powiązań handlowych, kapitałowych i organizacyjnych podmiotów gospodarczych, stała się decydującym czynnikiem wpływającym na moż-liwości współdziałania podmiotów kreujących rynek. Po okresie tworzenia podmio-tów gospodarczych powstających w ramach podziałów przedsiębiorstw państwowych, które podlegały kolejnym podziałom mającym na celu wyodrębnienie poszczegól-nych centrów produkcji, następuje obecnie proces łączenia interesów oraz koncentra-cja i konsolidacja kapitałów.

Realizacja postawionych przed zarządami celów szczególnie w zakresie wzrostu wartości przedsiębiorstwa, wzrostu efektywności gospodarowania czy maksymaliza-cji zysku wymaga ciągłego poszukiwania nowych form działania oraz racjonalizacji. Jedną z popularnych obecnie możliwości rozwoju jest proces łączenia jednostek gos-podarczych, którego celem jest m.in.:1) wzmocnienie pozycji rynkowej;2) pozyskanie nowych grup klientów;3) przejęcie konkurenta;4) rozszerzenie i dywersyfikacja asortymentu produkcji;

1

3

I. Uwagi wstępne

5) poszukiwanie oszczędności w kosztach zarządzania, reklamy, marketingu, badań czy rozwoju, pozyskanie niewykazywanych w sprawozdaniach finansowych ak-tywów, w postaci zasobów tkwiących w ludzkich możliwościach, ich wiedzy, do-świadczeniu itp.

Nabywcami w procesie fuzji i przejęć są z reguły inwestorzy giełdowi, inwestorzy finansowi.

2. Fuzje i przejęcia (merger and acquisition – M&A) stanowią podstawę rozwoju korporacji od ponad 100 lat. Pomimo braku jednoznacznych dowodów ich pozytyw-nego wpływu na kondycję i zyski przedsiębiorstwa, fuzje i przejęcia coraz częściej są traktowane jak jeden z elementów szeroko pojętego planu jej rozwoju [J.C. Hooke, Fuzje i przejęcia. Jak skutecznie przeprowadzić transakcję?, Warszawa 2002, s. 7]. Pro-ces ten jest jednak ściśle związany ze stanem gospodarki, a także sytuacją na świecie i w kraju. Z jednej strony, pogrążenie się gospodarki światowej w kryzysie, utrzymująca się niepewność i wysoki poziom zadłużenia poszczególnych krajów powodują większą ostrożność przy podejmowaniu decyzji oraz poszukiwanie organicznych dróg rozwo-ju, ograniczając niejako wzrosty przez przejęcia. Z drugiej strony, kryzys gospodarczy może stwarzać szanse dla przejęć na bardziej korzystnych warunkach z punktu widze-nia podmiotów przejmujących. Z kolei silniejszy rynek kapitałowy i kredytowy powo-dują, że prywatne przedsiębiorstwa wykazują większą pewność co do swoich planów związanych z fuzjami i przejęciami, a wzrost konkurencyjności między bankami i in-stytucjami finansowymi również korzystnie wpływa na uzyskanie możliwości finan-sowania transakcji oraz poprawę klimatu gospodarczego. Reasumując, wzrost zaufania i wynikająca z lepszych warunków gospodarczych poprawa sytuacji przedsiębiorstw oraz dostęp do źródeł bardziej stabilnego finansowania przyczyniają się do znacznego rozszerzenia globalnych perspektyw w zakresie transakcji M&A. Natomiast kryzys go-spodarczy może zarówno sprzyjać procesom konsolidacji przedsiębiorstw, jak i znie-chęcać do fuzji i przejęć, na skutek dużej niepewności panującej na rynku.

W 2011 roku wolumen przeprowadzonych na całych świecie transakcji M&A zamknął się kwotą 2,27 tryliona USD, co oznacza znikomy wzrost w stosunku do 2010 roku, w którym wolumen ten wyniósł 2,19 tryliona USD. Około 48% globalnych transakcji fuzji i przejęć to transakcje przeprowadzone na rynku amerykańskim, 30% to transakcje przeprowadzone w Europie oraz 22% transakcji przeprowadzono na rynku azjatyckim.

3. W Polsce 2011 rok dla rynku fuzji i przejęć był wyjątkowy i rekordowy. Jeśli jest prawdą, że rynek fuzji i przejęć świadczy o dojrzałości gospodarki, to test ten w odnie-sieniu do naszej gospodarki wypadł nieźle. Aktywni byli wszyscy: od polskich przed-siębiorstw przez fundusze po inwestorów branżowych.

Wielkość transakcji była nieporównywalna z transakcjami z ostatnich lat. Ubiegły rok był przełomowy również pod względem wejścia do Polski globalnych funduszy private equity, które już wcześniej interesowały się naszym rynkiem, ale nigdy jesz-cze na taką skalę, jak w ubiegłym roku. Duże transakcje przyciągnęły na nasz rynek globalnych graczy.

Największe transakcje, uczestnikami których były takie przedsiębiorstwa jak: Po-lkomtel, BZ WBK, Żabka, Emitel Dialog, TVN, Aster, miały istotne znaczenie dla kształtu poszczególnych sektorów gospodarki. Transakcją roku, zarówno pod wzglę-dem wielkości, jak i znaczenia dla sektora telekomunikacyjnego, była sprzedaż Po-lkomtel S.A. Trudno oczekiwać wielu takich spektakularnych transakcji w 2012 roku.

2

3

4


Bardzo duże zainteresowanie wśród funduszy private equity przedsiębiorstwem Żabka Polska Sp. z o.o. świadczy o tym, że sektor detaliczny, rynek supermarketów i mniejszych form jest bardzo interesujący dla inwestorów. Wiele wskazuje na to, że sektor ten będzie cieszył się dużym powodzeniem również w 2012 roku. Wynika to stąd, że segment handlu detalicznego jest bardzo rozdrobniony, jest na nim wielu uczestników, którzy mają stosunkowo małe sieci handlowe, i dlatego może ulec proce-som dalszej konsolidacji konsolidacji. Zainteresowanymi inwestorami mogą być fun-dusze private equity czy inwestorzy branżowi, tacy jak Carrefour, Auchan czy Tesco.

Do wielu transakcji fuzji i przejęć może dojść na rynku usług internetowych i w seg-mencie telekomunikacyjnym. Stosunkowo nową branżę stanowi rynek usług świad-czonych przy użyciu Internetu, którą cechuje bardzo duży potencjał wzrostu.

Sporym zainteresowaniem cieszy się również sektor ochrony zdrowia, w którym od dłuższego czasu trwa proces konsolidacyjny, a przejmowaniem poszczególnych placówek i szpitali zainteresowana jest wyspecjalizowana grupa funduszy.

4. Wiele wskazuje na to, że 2012 rok może okazać się rokiem kupującego, a sprze-dającym trudniej będzie negocjować satysfakcjonujące warunki.

W przeciwieństwie do 2011 roku, kiedy większość transakcji pokazała, że sprze-dający nie narzekali na brak ofert, teraz wydaje się, że ten trend już się odwraca. Kil-ka projektów, które miały się rozpocząć na przełomie roku, zostało odłożonych, gdyż sprzedający ocenili, że nie będą w stanie otrzymać odpowiednio wysokich zwrotów z inwestycji albo wzbudzić odpowiedniego zainteresowania wśród inwestorów.

Wpływ na liczbę i wartość transakcji M&A może mieć kryzys w strefie euro, cho-ciaż wiele firm i funduszy nadal ma dobrą sytuację finansową i teoretycznie może in-westować. Istotne ograniczenie stanowi dostępność kredytu akwizycyjnego, która jest pochodną kłopotów banków w strefie euro. Coraz większe ograniczenia regulacyjne, na jakie napotykają banki, powoduje, że są one coraz mniej skłonne do pożyczania pieniędzy na nabycia spółek i akwizycje.

Zdobywanie kapitału przez giełdę również może być utrudnione, ze wzglę-du na ogólną niepewność oraz niskie wyceny, które spowodowały zawieszenie lub wstrzymanie wielu IPO (initial public offering – pierwsza oferta publiczna).

Tabela 1 zawiera informacje dotyczące realizowanych transakcji przejęć w Polsce.

Tab. 1. Realizowane transakcje przejęć w Polsce w 2011 roku (mln zł)

Inwestor Spółka przejmowana Przybliżona wartość

Bianco Santander Bank BZ WBK 16 500

Zygmunt Solorz-Żak Polkomtel S.A. 15 100

Cyfrowy Polsat S.A. Telewizja Polsat S.A. 3 900

Tauron Polska Energia Górnośląski Zakład Energetyczny S.A. 3 600

PGNiG S.A. Vattenfal Heat Poland S.A. 3 000

Montagu Private Equity (EM Bidco sp. z o.o.) TP Emitel Sp. z o.o 1 700

Dalkia Polska S.A. SPEC S.A. 1 400

Mid Europa Partners (Lontano Investments) Żabka Polska Sp.z o.o. 1 400

Eurocash S.A. Grupa Tradis 1 100

Netia S.A. Telefonia Dialog S.A. 1 000

Źródło: badania własne na podstawie dostępnych informacji.

4

5

II. Proces przejęcia przedsiębiorstwa


A. Formy przejęcia

Przejęcie przedsiębiorstwa może przybierać różne formy. Opisany niżej proces prze-jęcia znajduje zastosowanie w przypadku każdej formy transakcji, w której kontro-la nad przedsiębiorstwem przechodzi od jednej osoby czy grupy osób (fizycznych lub prawnych) do innej. Pokazano w nim najbardziej typowe formy przejęć i poda-no ich krótką charakterystykę. Za punkt wyjścia przyjęto dwie główne formy prze-jęć: 1) przez kupno akcji lub udziałów lub 2) bezpośrednio przez kupno składników majątkowych. Najistotniejsza różnica między tymi dwoma formami polega na tym, że przy bezpośrednim kupnie składników majątkowych nie występuje ryzyko przeję-cia nieznanych zobowiązań. Decyzja o przejęciu przedsiębiorstwa przez kupno akcji lub udziałów – w obliczu tego ryzyka – może być motywowana wymogami prywa-tyzacji, ograniczeniem kosztów transakcji lub przepisami. Inne różnice mogą wystą-pić przy sposobie finansowania i przy podatkowym rozliczeniu tej samej transakcji.

B. Kupno akcji lub udziałów

Przejęcie przedsiębiorstwa przez kupno akcji lub udziałów przedstawia rysunek 1.

1. Ograniczenia w przeniesieniu własności1. Specjalne formy i ograniczenia w przeniesieniu własności akcji lub udziałów

występujące w Polsce dotyczą przede wszystkim transakcji prywatyzacji pośredniej, dużych pakietów akcji w obrocie publicznym, spółek o znaczeniu strategicznym i spó-łek z koncesjonowaną działalnością. Oprócz ograniczeń dotyczących pewnych typów transakcji, istnieją również ograniczenia dotyczące pewnego typu inwestorów, mia-nowicie inwestorów zagranicznych.

Inwestorzy zagraniczni mogą prowadzić działalność gospodarczą w Polsce tylko w ramach spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto, gdy w skład majątku przejmowanego przedsiębiorstwa wchodzą grunty, przejęcie własno-ści przez osoby zagraniczne wymaga specjalnego zezwolenia.

2. Prywatyzacja pośrednia2. Artykuł 33 ustawy z 30.8.1990 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn.

Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm., zwana dalej PrywU) stanowi, że udostęp-nienie akcji lub udziałów w procesie prywatyzacji pośredniej może nastąpić w trybie:1) oferty ogłoszonej publicznie;2) przetargu publicznego;3) negocjacji podjętych na podstawie publicznego zaproszenia.4) przyjęcia oferty w odpowiedzi na wezwanie ogłoszone na podstawie art. 72–74 lub

art. 91 ust. 6 ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439 ze zm.).

5) aukcji ogłoszonej publicznie,6) sprzedaży akcji w obrocie zorganizowanym w rozumieniu ustawy z 29.7.2005 r.

o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.),

5

6

7

8

6


7) sprzedaży na podstawie oferty publicznej akcji objętych prospektem emisyjnym lub memorandum informacyjnym w rozumieniu ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizo-wanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, sporządzonym w związku z tą ofertą lub dopuszczeniem tych akcji do obrotu na rynku regulowanym,

8) stabilizacji pomocniczej na warunkach określonych w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) Nr 2273/2003 z 22.12.2003 r. wykonującego dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zwolnień dla programów odkupu i stabilizacji instrumentów finansowych (Dz.Urz. UE L Nr 336 z 23.12.2003 r., s. 33) oraz poprzez udzielanie pożyczek akcji w celu realizacji stabilizacji pomocniczej,

9) sprzedaży akcji, poza obrotem zorganizowanym w rozumieniu przepisów ustawy z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z użyciem systemu kojarzą-cego oferty kupna i sprzedaży, zorganizowanego i prowadzonego przez spółkę pro-wadzącą rynek regulowany.

sprzedający

A

A

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI AKCJI LUB UDZIAŁÓWPRZED...

kupujący

100

B

100%

A

A

– Sprzedający posiada akcje w spółce A– Kupujący posiada gotówkę w kasie lub w banku

sprzedający

100

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI AKCJI LUB UDZIAŁÓWPO...

kupujący

A

B

100%

A

– Sprzedający otrzymał kwotę wynikającą ze sprzedaży akcji

– Kupujący stał się właścicielem akcji w spółce A, płacąc gotówką lub przelewem bankowym

Rys. 1. Przejęcie przez kupno akcji lub udziałów Źródło: opracowanie własne.

7


2. Mimo upublicznienia procedury i stworzenia przez to konkurencji wśród kupu-jących oraz wystąpienia sytuacji korzystnej dla Skarbu Państwa jako sprzedającego, z punktu widzenia potencjalnego inwestora taka procedura prywatyzacyjna nie jest zachęcająca, występują bowiem:1) czynnik niepewności – inwestor nie jest pewien, czy uda mu się przejąć przedsię-

biorstwo, które pasuje do ogólnej strategii;2) czynnik konkurencyjności – zwykle do złożenia oferty zaproszeni są również naj-

bliżsi konkurenci, co może spowodować podwyższenie ceny i w konsekwencji zmniejszyć atrakcyjność inwestycji;

3) czynnik wydłużenia w czasie – procedury są niezwykle czasochłonne (przeciętna transakcja prywatyzacyjna od momentu ogłoszenia przetargu do podpisania umo-wy kupna-sprzedaży zajmuje nierzadko dwa lata).

3. Spółki w obrocie publicznym1. Podstawowym aktem prawnym ograniczającym transakcje znacznymi pakietami

akcji do 24.10.2005 r. była ustawa z 21.8.1997 r. – Prawo o publicznym obrocie pa-pierami wartościowymi (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 111, poz. 937 ze zm.; PrPapW), która została zastąpiona nowymi aktami prawnymi:1) ustawą z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz.U.

z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.; ObrInstrFinU);2) ustawą z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumen-

tów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439 ze zm.; OfrPubU);

3) ustawą z 29.7.2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. Nr 183, poz. 1537 ze zm.);

4) ustawą z 21.7.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. Nr 157, poz. 1119 ze zm.).

Wcześniej sytuacja była mniej skomplikowana niż obecnie, gdyż na podstawie art. 149 PrPapW inwestorzy zamierzający nabyć akcje spółki publicznej lub wysta-wione w związku z tymi akcjami kwity depozytowe, w liczbie powodującej osiągnię-cie lub przekroczenie odpowiednio progów 25%, 33% lub 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, zobowiązani byli uzyskać zgodę Komisji Papierów Warto-ściowych (KPW). W przypadku uzyskania zgody potencjalny inwestor mógł dokonać zakupu wyłącznie w drodze publicznego wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji. Ponadto inwestor, który osiągnął ponad 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu miał obowiązek ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę pozostałych akcji. Ograniczenia dotyczyły również ceny proponowanej w wezwaniu, która nie mogła być niższa od średniej ceny rynkowej z ostatnich sze-ściu miesięcy przed ogłoszeniem wezwania.

2. Podstawowym aktem prawnym ograniczającym transakcje znacznymi pakietami akcji jest ustawa o obrocie instrumentami finansowymi będąca aktem prawnym zastę-pującym obowiązującą do momentu jej wejścia w życie ustawę – Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Obecnie, zgodnie z art. 69 OfrPubU, kto:1) osiągnął lub przekroczył 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 33%, 50%, 75% albo 90%

ogólnej liczby głosów w spółce publicznej albo

9

10

11

about:blankAKT%5b%5dBASIC.70212440

8


2) posiadał co najmniej 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 33%, 50% albo 75% ogólnej liczby głosów w tej spółce, a w wyniku zmniejszenia tego udziału osiągnął odpowiednio 5%, 10%, 20%, 25%, 33%, 50%, 75% albo 90% lub mniej ogólnej liczby głosów – jest obowiązany zawiadomić o tym Komisję oraz spółkę, nie później niż w termi-nie 4 dni roboczych od dnia zmiany udziału w ogólnej liczbie głosów albo od dnia, w którym dowiedział się o takiej zmianie lub przy zachowaniu należytej staranno-ści mógł się o niej dowiedzieć, a w przypadku zmiany wynikającej z nabycia akcji spółki publicznej w transakcji zawartej na rynku regulowanym – nie później niż w terminie 6 dni sesyjnych od dnia zawarcia transakcji.

Obowiązek zawiadomienia, o którym mowa wyżej, powstaje również w przypadku:1) zmiany dotychczas posiadanego udziału ponad 10% ogólnej liczby głosów

o co najmniej:a) 2% ogólnej liczby głosów – w spółce publicznej, której akcje są dopuszczone

do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych,b) 5% ogólnej liczby głosów – w spółce publicznej, której akcje są dopuszczone

do obrotu na innym rynku regulowanym niż określony pod lit. a);2) zmiany dotychczas posiadanego udziału ponad 33% ogólnej liczby głosów

o co najmniej 1% ogólnej liczby głosów.Zgodnie z przepisami wspomnianej wyżej ObrInstrFinU, obowiązek zawiadomie-

nia nie powstaje w przypadku, gdy po rozliczeniu w depozycie papierów wartościo-wych kilku transakcji zawartych na rynku regulowanym w tym samym dniu, zmiana udziału w ogólnej liczbie głosów w spółce publicznej na koniec dnia rozliczenia nie powoduje osiągnięcia lub przekroczenia progu ogólnej liczby głosów, z którym wiąże się powstanie tych obowiązków.

3. Wymagane zawiadomienie musi zawierać informacje o:1) dacie oraz rodzaju zdarzenia powodującego zmianę udziału, której dotyczy zawia-

domienie;2) liczbie akcji posiadanych przed zmianą udziału i ich procentowym udziale w ka-

pitale zakładowym spółki oraz o liczbie głosów z tych akcji i ich procentowym udziale w ogólnej liczbie głosów;

3) liczbie aktualnie posiadanych akcji i ich procentowym udziale w kapitale zakłado-wym spółki oraz o liczbie głosów z tych akcji i ich procentowym udziale w ogólnej liczbie głosów;

4) zamiarach dalszego zwiększania udziału w ogólnej liczbie głosów w okresie 12 miesięcy od złożenia zawiadomienia oraz celu zwiększania tego udziału – gdy zawiadomienie jest składane w związku z osiągnięciem lub przekroczeniem 10% ogólnej liczby głosów;

5) podmiotach zależnych od akcjonariusza dokonującego zawiadomienia, posiadają-cych akcje spółki;

6) osobach, o których mowa w art. 87 ust. 1 pkt 3 lit. c OfrPubU.4. Ustawa wymaga także, aby nabycie akcji spółki publicznej w liczbie powodują-

cej zwiększenie udziału w ogólnej liczbie głosów o więcej niż:1) 10% ogólnej liczby głosów w okresie krótszym niż 60 dni, przez podmiot, którego

udział w ogólnej liczbie głosów w tej spółce wynosi mniej niż 33%;2) 5% ogólnej liczby głosów w okresie krótszym niż 12 miesięcy, przez akcjonariu-

sza, którego udział w ogólnej liczbie głosów w tej spółce wynosi co najmniej 33%

12

13

9


nastąpiło wyłącznie w wyniku ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę tych akcji w liczbie nie mniejszej niż odpowiednio 10% lub 5% ogólnej liczby głosów.

5. Specjalne obowiązki zostały również nałożone na akcjonariusza, który przekro-czył próg 33% ogólnej liczby głosów w wyniku pośredniego nabycia akcji, objęcia akcji nowej emisji, nabycia akcji w wyniku oferty publicznej lub w ramach wnosze-nia ich do spółki jako wkładu niepieniężnego, połączenia lub podziału spółki, w wy-niku zmiany statutu spółki, wygaśnięcia uprzywilejowania akcji lub zajścia innego niż czynność prawna zdarzenia prawnego. W takim przypadku akcjonariusz lub podmiot, który pośrednio nabył akcje, jest obowiązany, w terminie trzech miesięcy od przekro-czenia 33% ogólnej liczby głosów, do:1) ogłoszenia wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji tej spółki

w liczbie powodującej osiągnięcie 66% ogólnej liczby głosów albo2) zbycia akcji w liczbie powodującej osiągnięcie nie więcej niż 33% ogólnej liczby

głosów,– chyba że w tym terminie udział akcjonariusza lub podmiotu, który pośrednio nabył akcje, w ogólnej liczbie głosów ulegnie zmniejszeniu do nie więcej niż 33% ogólnej liczby głosów, odpowiednio w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, zmiany statutu spółki lub wygaśnięcia uprzywilejowania jego akcji.

Podobne wymogi zostały nałożone na akcjonariusza lub podmiot, który pośred-nio nabył akcje, który przekroczył 66% ogólnej liczby akcji w wyniku nabycia akcji, objęcia akcji nowej emisji, nabycia akcji w wyniku oferty publicznej lub w ramach wnoszenia ich do spółki jako wkładu niepieniężnego, połączenia lub podziału spółki, w wyniku zmiany statutu spółki, wygaśnięcia uprzywilejowania akcji lub zajścia in-nego niż czynność prawna zdarzenia prawnego.

C. Przejęcie składników majątku

1. Wielu problemów można uniknąć, gdy kupno przedsiębiorstwa ogranicza się tylko do przejęcia określonych składników majątkowych i zobowiązań, według usta-leń między kupującym a sprzedającym. Transakcję tego typu przedstawia rysunek 2.

2. Ograniczenia w przeniesieniu własności. Ograniczenia w przeniesieniu własno-ści dotyczą przede wszystkim majątku państwowego, udostępnianego osobom trzecim w procesie prywatyzacji bezpośredniej. Prywatyzacja bezpośrednia polega na roz-porządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przed-siębiorstwa państwowego przez:1) sprzedaż przedsiębiorstwa;2) wniesienie przedsiębiorstwa do spółki lub3) oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.

3. Przedsiębiorstwo jest tutaj rozumiane w sensie przedmiotowym jako zorgani-zowana masa majątkowa, spełniająca konkretne komercyjne zadanie, np. produkcja i sprzedaż butów. Przy prywatyzacji tego typu występuje wiele ustawowych ograni-czeń. Są to ograniczenia dotyczące wielkości przedsiębiorstwa.

Prywatyzacji bezpośredniej przez oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego ko-rzystania mogą podlegać przedsiębiorstwa państwowe, które spełniają łącznie nastę-pujące przesłanki:

14

15

16

17

Publikacja Fuzje i przej´cia spółek kapitałowych. Zagadnienia … · 2012-10-05 · Skorzystaj...

Documents

Transcript of Publikacja Fuzje i przej´cia spółek kapitałowych. Zagadnienia … · 2012-10-05 · Skorzystaj...