Psychologia Psychologia analityczna analityczna

(integracyjna) - (integracyjna) - zarys teorii C.G zarys teorii C.G

Junga Junga Bernadetta IzydorczykBernadetta Izydorczyk

wykładwykład

Spis treści wykładuSpis treści wykładu

C. G. Jung – krótko o autorze koncepcjiC. G. Jung – krótko o autorze koncepcji

Podstawy rozumienia natury i struktury psychePodstawy rozumienia natury i struktury psyche Nieświadomość i świadomość (rola, funkcje i znaczenie dla rozwoju psyche)Nieświadomość i świadomość (rola, funkcje i znaczenie dla rozwoju psyche) Typy funkcjonalne i typy postawy a rozwój psyche (zakłócenia w rozwoju Typy funkcjonalne i typy postawy a rozwój psyche (zakłócenia w rozwoju

psychicznym : rozwój jednostronny, niezróżnicowany)psychicznym : rozwój jednostronny, niezróżnicowany) Persona - funkcje główne i pomocniczePersona - funkcje główne i pomocnicze Treści nieświadomości : indywidualnej i zbiorowejTreści nieświadomości : indywidualnej i zbiorowej Pośrednie rozpoznanie działania indywidualnej i zbiorowej nieświadomości - Pośrednie rozpoznanie działania indywidualnej i zbiorowej nieświadomości -

Symptomy i kompleksy, obrazy, symbole w snach, fantazje i wizjeSymptomy i kompleksy, obrazy, symbole w snach, fantazje i wizje Archetypy – definiowanie i rozumienie Archetypy – definiowanie i rozumienie Dynamika psyche - prawa rządzące procesami psychicznymiDynamika psyche - prawa rządzące procesami psychicznymi (formy ruchu libido)(formy ruchu libido)

Psychoterapia - główne założenia i zasady Psychoterapia - główne założenia i zasady - Rola czynników popędowych i duchowych w rozwoju psyche- Rola czynników popędowych i duchowych w rozwoju psyche - Zasady przyczynowości i fnalizm i postępowanie dialektyczne w psychoterapii- Zasady przyczynowości i fnalizm i postępowanie dialektyczne w psychoterapii - Marzenia senne - charakterystyka i opis metody analizy- Marzenia senne - charakterystyka i opis metody analizy

Natura i Natura i struktura psyche struktura psyche

Świadomość – Świadomość – NieświadomośćNieświadomośćCałość wszystkich (świadomych Całość wszystkich (świadomych

i nieświadomych) i nieświadomych) dopełniających się i wzajemnie dopełniających się i wzajemnie

kompensacyjnych procesów kompensacyjnych procesów psychicznych (totalność)psychicznych (totalność)

Zbiorowa nieświadomość

Indywidualnanieświadomość

Świadomość

JA

Ja – to podmiot świadomościJa – to podmiot świadomości

Zespół wyobrażeń, stanowiący centrum pola świadomościZespół wyobrażeń, stanowiący centrum pola świadomości posiada wysoki stopień ciągłości i tożsamości posiada wysoki stopień ciągłości i tożsamości ŚwiadomośćŚwiadomość to działalność, funkcja utrzymująca związek treści to działalność, funkcja utrzymująca związek treści

psychicznej z japsychicznej z ja Całe nasze doświadczenie świata zewnętrznego i wewnętrznego Całe nasze doświadczenie świata zewnętrznego i wewnętrznego

musi przejść przez ja, aby mogło być dostrzeżone musi przejść przez ja, aby mogło być dostrzeżone Związki z ja nie odczuwane pozostają nieświadomeZwiązki z ja nie odczuwane pozostają nieświadome

Indywidualna nieświadomośćIndywidualna nieświadomość – treści odsunięte (zapomniane, – treści odsunięte (zapomniane, wyparte, podświadomie zauważone ,pomyślane ,odczute-zawsze wyparte, podświadomie zauważone ,pomyślane ,odczute-zawsze mogą powrócić do świadomości). U Freuda: przedświadomość mogą powrócić do świadomości). U Freuda: przedświadomość (treści ,które mogą powrócić do świadomości), nieświadomość (treści ,które mogą powrócić do świadomości), nieświadomość (treści wyparte, nie mogą być uświadomione bez zastosowania (treści wyparte, nie mogą być uświadomione bez zastosowania specjalnej techniki postępowania)specjalnej techniki postępowania)

Zbiorowa nieświadomośćZbiorowa nieświadomość – – treści wynikające z odziedziczonej treści wynikające z odziedziczonej możliwości funkcjonowania psychicznego w ogóle- z odziedziczonej możliwości funkcjonowania psychicznego w ogóle- z odziedziczonej struktury mózgowej (biologicznie ukorzenionej psyche, ale nie struktury mózgowej (biologicznie ukorzenionej psyche, ale nie zależnej od istoty biologicznej). Dziedzictwo to jest wspólne zależnej od istoty biologicznej). Dziedzictwo to jest wspólne wszystkim ludziom (nawet zwierzętom) i stanowi podstawę każdej wszystkim ludziom (nawet zwierzętom) i stanowi podstawę każdej indywidualnej psycheindywidualnej psyche

Nieświadomość jest starsza od Nieświadomość jest starsza od świadomościświadomości

Świadomość wypływa z nieświadomości (od dziecięcej nieświadomości Świadomość wypływa z nieświadomości (od dziecięcej nieświadomości osoba dorasta do stanu świadomości)osoba dorasta do stanu świadomości)

Większą część naszego życia spędzamy w nieświadomości : „śpimy lub Większą część naszego życia spędzamy w nieświadomości : „śpimy lub marzymy”marzymy”

Indywidualna nieświadomość zawiera treści wynikające z historii Indywidualna nieświadomość zawiera treści wynikające z historii życia, czyli to co zostało wyparte ,zapomniane, podświadomie życia, czyli to co zostało wyparte ,zapomniane, podświadomie zauważone itd.zauważone itd.

Zbiorowa nieświadomość składa się z treści –nawarstwienia typowych Zbiorowa nieświadomość składa się z treści –nawarstwienia typowych –niezależnie od różnic historycznych, etnicznych i innych-właściwych –niezależnie od różnic historycznych, etnicznych i innych-właściwych ludzkości od jej czasów pierwotnych reakcji na powszechne ludzkie ludzkości od jej czasów pierwotnych reakcji na powszechne ludzkie sytuacje (np. lęk, niebezpieczeństwo, walka z przemocą, stosunki sytuacje (np. lęk, niebezpieczeństwo, walka z przemocą, stosunki między płciami, rodzicami, dziećmi, postawy wobec nienawiści, między płciami, rodzicami, dziećmi, postawy wobec nienawiści, miłości, śmierci itd..)miłości, śmierci itd..)

Działanie kompensacyjne to szczególna funkcja nieświadomościDziałanie kompensacyjne to szczególna funkcja nieświadomości

Nieświadomość - w normalnych warunkach reaguje w sposób typowy, Nieświadomość - w normalnych warunkach reaguje w sposób typowy, wynikający z doświadczenia ludzkości i odpowiadający prawidłom wynikający z doświadczenia ludzkości i odpowiadający prawidłom wewnętrznego życia osoby (postawa zgodna z totalnością psyche)wewnętrznego życia osoby (postawa zgodna z totalnością psyche)

Świadomość – reaguje na daną sytuację w sposób indywidualny i Świadomość – reaguje na daną sytuację w sposób indywidualny i dostosowany do zewnętrznej rzeczywistościdostosowany do zewnętrznej rzeczywistości

Funkcje Funkcje świadomości - świadomości -

psychiczna działalność zawsze psychiczna działalność zawsze ta sama w różnych ta sama w różnych

okolicznościach i całkowicie okolicznościach i całkowicie niezależna od chwilowych treściniezależna od chwilowych treściMyślenie, intuicja, Myślenie, intuicja,

uczucie, percepcjauczucie, percepcja

Funkcje świadomościFunkcje świadomości

Funkcje racjonalne- myślenie Funkcje racjonalne- myślenie i uczuciai uczucia

Posługują się racjonalnymi Posługują się racjonalnymi przesłankami i przesłankami i wartościowaniem: myślenie wartościowaniem: myślenie ocenia przez poznanie ocenia przez poznanie (prawdziwe-fałszywe), (prawdziwe-fałszywe), uczucie za pośrednictwem uczucie za pośrednictwem emocji (przyjemne-nie emocji (przyjemne-nie przyjemne)przyjemne)

Funkcje te determinują Funkcje te determinują zachowanie, przewagę zachowanie, przewagę uzyskuje albo jedna albo uzyskuje albo jedna albo drugadruga

Funkcje przeciwstawne, Funkcje przeciwstawne, wzajemnie się wyłączające wzajemnie się wyłączające (nie mogą działać (nie mogą działać równocześnie)równocześnie)

Funkcje irracjonalne - Funkcje irracjonalne - percepcja i intuicjapercepcja i intuicja

Kierują się Kierują się spostrzeżeniami bez ich spostrzeżeniami bez ich oceny i interpretacji oceny i interpretacji (zdolność nieświadomego (zdolność nieświadomego wewnętrznego wewnętrznego postrzegania)postrzegania)

Funkcje przeciwstawne, Funkcje przeciwstawne, wzajemnie się wyłączające wzajemnie się wyłączające (nie mogą działać (nie mogą działać równocześnie)równocześnie)

Podstawowa i podrzędna funkcja Podstawowa i podrzędna funkcja psychepsyche

Funkcje podstawoweFunkcje podstawowe –myślenie, uczucie, intuicja, percepcja –nie –myślenie, uczucie, intuicja, percepcja –nie pokrywają się wzajemnie, nie dają się zredukowaćpokrywają się wzajemnie, nie dają się zredukować

Nie jest dane człowiekowi ,aby mógł rozświetlić w sobie całą Nie jest dane człowiekowi ,aby mógł rozświetlić w sobie całą ciemność, ale dzięki dochodzeniu do nad świadomości może on ciemność, ale dzięki dochodzeniu do nad świadomości może on różnicować poszczególne funkcje i zbliżać się do pełni rozwojuróżnicować poszczególne funkcje i zbliżać się do pełni rozwoju

Funkcja podrzędnaFunkcja podrzędna jest zawodna w działaniu, łatwo ulega jest zawodna w działaniu, łatwo ulega wpływom ,jest nieokreślona, działa autonomicznie, wyłaniając się z wpływom ,jest nieokreślona, działa autonomicznie, wyłaniając się z nieświadomości, posiada infantylny charakter, prymitywno- nieświadomości, posiada infantylny charakter, prymitywno- instynktowny, archaicznyinstynktowny, archaiczny

W życiu jedna z funkcji psyche staje W życiu jedna z funkcji psyche staje się dominującą -przystosowawcząsię dominującą -przystosowawczą

Człowiek posiada z natury wszystkie cztery funkcje ,ale jedna Człowiek posiada z natury wszystkie cztery funkcje ,ale jedna z nich pełni funkcję dominującą -umożliwiającą orientację i z nich pełni funkcję dominującą -umożliwiającą orientację i przystosowanie do rzeczywistości)przystosowanie do rzeczywistości)

Określa kierunek i jakość świadomej postawy, zawsze jest w Określa kierunek i jakość świadomej postawy, zawsze jest w dyspozycji świadomej woli osobydyspozycji świadomej woli osoby

Indywidualny układ psychiczny osoby decyduje, która nią Indywidualny układ psychiczny osoby decyduje, która nią będziebędzie

To funkcja wyższa określająca To funkcja wyższa określająca typ psychologiczny osoby – typ psychologiczny osoby – HABITUS HABITUS (szkielet ,rusztowanie modyfikujący postawę wobec (szkielet ,rusztowanie modyfikujący postawę wobec tego, co osoba przeżywa - tego, co osoba przeżywa - jego przejawy u osoby zależą od jej jego przejawy u osoby zależą od jej poziomu społecznego, umysłowego, kulturalnego)poziomu społecznego, umysłowego, kulturalnego)

Pozostałe funkcje pełnią rolę pomocniczą (podrzędną)Pozostałe funkcje pełnią rolę pomocniczą (podrzędną)

Funkcja pomocnicza częściowo w

świadomości iczęściowo w

nieświadomości względnie zróżnicowana

i ukierunkowana

Funkcja niższa-przeciwstawnapogrążona cała

w nieświadomościNie podlega woli

Funkcja dominująca- w świadomości

Wzajemny stosunek między Wzajemny stosunek między funkcjamifunkcjami

Osoba tzw. normalnie Osoba tzw. normalnie funkcjonującafunkcjonująca

Funkcja wyższa jest całkowicie Funkcja wyższa jest całkowicie świadoma (Myślenie)świadoma (Myślenie)

Funkcja przeciwstawna (niższa) Funkcja przeciwstawna (niższa) jest całkowicie nieświadomajest całkowicie nieświadoma

Dwie funkcje pośrednie są Dwie funkcje pośrednie są

częściowo świadome i częściowo świadome i nieświadomenieświadome

Osoba posługuje się Osoba posługuje się dominującą funkcją i drugą –dominującą funkcją i drugą –pomocnicząpomocniczą

Funkcje trzecia i czwarta są Funkcje trzecia i czwarta są rzadko dostępne (poza rzadko dostępne (poza świadomością i wolą)świadomością i wolą)

W rozwoju dominacji funkcji W rozwoju dominacji funkcji jest ważny wiek osoby: w jest ważny wiek osoby: w połowie życia wszystkie funkcje połowie życia wszystkie funkcje powinny osiągnąć właściwy powinny osiągnąć właściwy poziom zróżnicowania i poziom zróżnicowania i właściwą kolejnośćwłaściwą kolejność

Osoba neurotycznaOsoba neurotyczna Rozwój funkcji dominującej Rozwój funkcji dominującej

może zostać zaburzony może zostać zaburzony (zahamowany)(zahamowany)

Funkcje pomocnicze, podrzędne Funkcje pomocnicze, podrzędne na miejscu funkcji głównej na miejscu funkcji głównej (wskutek przymusu lub tresury)(wskutek przymusu lub tresury)

Typy funkcjonalne osoby Typy funkcjonalne osoby – wskazują – wskazują specyficzny sposób pojmowania i specyficzny sposób pojmowania i

kształtowania doświadczeńkształtowania doświadczeń Typ myślowyTyp myślowy Typ uczuciowyTyp uczuciowy Typ intuicyjnyTyp intuicyjny Typ percepcyjnyTyp percepcyjny Typy mieszaneTypy mieszane Pary przeciwstawne (myślenie – uczucie; percepcja – intuicja) – nie Pary przeciwstawne (myślenie – uczucie; percepcja – intuicja) – nie

mogą się nigdy mieszać, ale istnieje między nimi stosunek mogą się nigdy mieszać, ale istnieje między nimi stosunek kompensacyjny (np. gdy człowiek posługuje się tylko intelektem – kompensacyjny (np. gdy człowiek posługuje się tylko intelektem – funkcja uczucia będzie dążyć do wyrównania i pojawi się w formie funkcja uczucia będzie dążyć do wyrównania i pojawi się w formie podrzędnej (fantazje, sny)podrzędnej (fantazje, sny)

Nadmierne zróżnicowanie funkcji dominującej następuje z biegiem Nadmierne zróżnicowanie funkcji dominującej następuje z biegiem lat i prowadzi do napięć, które w drugiej połowie lat życia należą lat i prowadzi do napięć, które w drugiej połowie lat życia należą do najważniejszych problemów człowiekado najważniejszych problemów człowieka

Nadmierne zróżnicowanie - naruszenie równowagi (komplikacje w Nadmierne zróżnicowanie - naruszenie równowagi (komplikacje w rozwoju)rozwoju)

Typ funkcjonalny - organiczna skłonność, ale drogą świadomego Typ funkcjonalny - organiczna skłonność, ale drogą świadomego wysiłku można ją modyfikowaćwysiłku można ją modyfikować

Typy postawTypy postaw (ekstrawersja i (ekstrawersja i introwersja) ogólna postawa introwersja) ogólna postawa

psychologiczna psychologiczna

Sposób reagowania na doznania zewnętrzne i wewnętrzneSposób reagowania na doznania zewnętrzne i wewnętrzne Zachowania warunkujące istotnie procesy psychiczne, Zachowania warunkujące istotnie procesy psychiczne, kierunek libido jako energia psychicznakierunek libido jako energia psychiczna habitus reagowania na przedmioty świata zewnętrznego i habitus reagowania na przedmioty świata zewnętrznego i

wewnętrznego, determinujący sposób postępowania, subiektywne wewnętrznego, determinujący sposób postępowania, subiektywne doświadczenie, kompensacyjne działanie naszej nieświadomości doświadczenie, kompensacyjne działanie naszej nieświadomości (CENTRALNA ROZDZIELNIA regulująca zewnętrzne postępowanie i (CENTRALNA ROZDZIELNIA regulująca zewnętrzne postępowanie i kształtująca specyficzne doświadczenie osoby)kształtująca specyficzne doświadczenie osoby)

korzenie w ustroju biologicznym – od samego urodzenia jest korzenie w ustroju biologicznym – od samego urodzenia jest wyraźniej określony aniżeli typ funkcjonalnywyraźniej określony aniżeli typ funkcjonalny

Zmiana typu postawy może być dokonana jedynie poprzez Zmiana typu postawy może być dokonana jedynie poprzez „wewnętrzną przebudowę”, zmianę struktury psyche, drogą „wewnętrzną przebudowę”, zmianę struktury psyche, drogą uwarunkowań biologicznych ,rozwoju i analizyuwarunkowań biologicznych ,rozwoju i analizy

Typy postaw : ekstrawersja i Typy postaw : ekstrawersja i introwersjaintrowersja

EkstrawersjaEkstrawersja Pozytywny stosunek do Pozytywny stosunek do

przedmiotuprzedmiotu Nastawienie na zewnątrz – Nastawienie na zewnątrz –

motywacja działań przez motywacja działań przez normy zewn.normy zewn.

Myśli, uczucia i działania w Myśli, uczucia i działania w związku z przedmiotemzwiązku z przedmiotem

Świadomość jest Świadomość jest ukierunkowana ukierunkowana ekstrawersyjnie ekstrawersyjnie

Nieświadomość ekstrawertyka Nieświadomość ekstrawertyka jest introwersyjnajest introwersyjna

IntrowersjaIntrowersja Negatywny stosunek do Negatywny stosunek do

przedmiotuprzedmiotu Nastawienie do wewnątrz Nastawienie do wewnątrz

– motywacja działań przez – motywacja działań przez czynniki subiektywneczynniki subiektywne

Myśli, uczucia i działania Myśli, uczucia i działania w związku z podmiotemw związku z podmiotem

Nieświadomość Nieświadomość ukierunkowana ukierunkowana introwersyjneintrowersyjne

Nieświadomość Nieświadomość introwertyka jest introwertyka jest ekstrawersyjnaekstrawersyjna

Zakłócenia równowagi psychicznej - Zakłócenia równowagi psychicznej - jednostronność funkcji i postawjednostronność funkcji i postaw

Określona postawa świadomości utrzymuje się w życiu dopóki osoba Określona postawa świadomości utrzymuje się w życiu dopóki osoba nie znajdzie się w sytuacji ,w której jej jednostronność uniemożliwia nie znajdzie się w sytuacji ,w której jej jednostronność uniemożliwia przystosowanie się do rzeczywistościprzystosowanie się do rzeczywistości

Dana osoba nawiązuje ścisłe relacje z obiektem przeciwstawnego typu Dana osoba nawiązuje ścisłe relacje z obiektem przeciwstawnego typu (przeciwieństwa się zderzają – konflikt, trudności). Osoba ta posiada (przeciwieństwa się zderzają – konflikt, trudności). Osoba ta posiada cechy, których druga u siebie nie widzi –ma zepchnięte do funkcji cechy, których druga u siebie nie widzi –ma zepchnięte do funkcji podrzędnychpodrzędnych

Przeciwieństwo typologiczne - istotną przyczyną trudności i konfliktów Przeciwieństwo typologiczne - istotną przyczyną trudności i konfliktów między osobami w rodzinie i poza niąmiędzy osobami w rodzinie i poza nią

Projekcja na przedmiot nie uświadamianych części swojej psycheProjekcja na przedmiot nie uświadamianych części swojej psyche

Równowaga wymaga uświadomienia sobie rzutowanych treści Równowaga wymaga uświadomienia sobie rzutowanych treści psychicznychpsychicznych

Przeciwieństwo funkcji i świadomej i nieświadomej postawy zaostrza Przeciwieństwo funkcji i świadomej i nieświadomej postawy zaostrza się do stanu konfliktu - w drugiej połowie życia osobysię do stanu konfliktu - w drugiej połowie życia osoby

Zakłócenia równowagi psychicznej Zakłócenia równowagi psychicznej – wszystkie funkcje –nie – wszystkie funkcje –nie

zróżnicowane, nierozwiniętezróżnicowane, nierozwinięte

Niedostateczny rozwój funkcji - jak psyche dziecka( brak utrwalonego Niedostateczny rozwój funkcji - jak psyche dziecka( brak utrwalonego Ja) –rozwój świadomego Ja odbywa się równolegle wraz z rozwojem Ja) –rozwój świadomego Ja odbywa się równolegle wraz z rozwojem funkcji głównej, zakończony w okresie wieku młodzieńczegofunkcji głównej, zakończony w okresie wieku młodzieńczego

Nie zakończenie tego procesu - osobnik infantylny, brak pewności Nie zakończenie tego procesu - osobnik infantylny, brak pewności siebie, chwiejny emocjonalnie, decyzyjnie, ulega wpływom, zakłada siebie, chwiejny emocjonalnie, decyzyjnie, ulega wpływom, zakłada konwencjonalne maski, żeby ukryć niedorozwój psychiczny konwencjonalne maski, żeby ukryć niedorozwój psychiczny

Niedojrzałość ta ujawnia się w sytuacjach życiowych - konflikty i Niedojrzałość ta ujawnia się w sytuacjach życiowych - konflikty i trudnościtrudności

W młodości zadaniem psychicznym jest zróżnicowanie i wyodrębnienie W młodości zadaniem psychicznym jest zróżnicowanie i wyodrębnienie tej funkcji, która najskuteczniej daje osobie możliwość oparcia i tej funkcji, która najskuteczniej daje osobie możliwość oparcia i sprostania wymaganiom świata zewnętrznegosprostania wymaganiom świata zewnętrznego

Osoba musi zakotwiczyć swą świadomość w rzeczywistym świecie Osoba musi zakotwiczyć swą świadomość w rzeczywistym świecie (wiek dojrzały) dopiero potem jest gotowa do różnicowania (wiek dojrzały) dopiero potem jest gotowa do różnicowania pozostałych funkcji i nieświadomościpozostałych funkcji i nieświadomości

Rozwój postaw – niebezpieczeństwo Rozwój postaw – niebezpieczeństwo rozwoju to ich jednostronnośćrozwoju to ich jednostronność

W pierwszej połowie życia habitus nastawieniowy (postaw) W pierwszej połowie życia habitus nastawieniowy (postaw) określony przez wrodzony ustrój psychiczny kieruje życiem określony przez wrodzony ustrój psychiczny kieruje życiem (ułatwia znalezienie drogi w życiu)(ułatwia znalezienie drogi w życiu)

W drugiej połowie życia –zadania rozwojowe związane z W drugiej połowie życia –zadania rozwojowe związane z dopuszczeniem do głosu przeciwstawnego habitusudopuszczeniem do głosu przeciwstawnego habitusu

Ekstrawertyk lepiej spełnia wymagania I etapu życia, introwertyk Ekstrawertyk lepiej spełnia wymagania I etapu życia, introwertyk zadania drugiej połowy życiazadania drugiej połowy życia

Zaniedbania w rozwoju funkcji i postaw - neurosisZaniedbania w rozwoju funkcji i postaw - neurosis

8 typów psychologicznych (typy postaw- 8 typów psychologicznych (typy postaw- ekstrawersja, introwersja, funkcje ekstrawersja, introwersja, funkcje

psyche)psyche)

Ekstrawersyjny typ myślowyEkstrawersyjny typ myślowy Introwersyjny typ myślowyIntrowersyjny typ myślowy Ekstrawersyjny typ uczuciowyEkstrawersyjny typ uczuciowy Introwersyjny typ uczuciowyIntrowersyjny typ uczuciowy Ekstrawersyjny typ intuicyjnyEkstrawersyjny typ intuicyjny Introwersyjny typ intuicyjnyIntrowersyjny typ intuicyjny Ekstrawersyjny typ percepcyjnyEkstrawersyjny typ percepcyjny Introwersyjny typ percepcyjnyIntrowersyjny typ percepcyjny

Persona Persona

Psychiczna postawa Psychiczna postawa człowieka wobec człowieka wobec

otaczającego go świata, otaczającego go świata, ”powłoka” Ja”powłoka” Ja

Persona - funkcje główne i Persona - funkcje główne i pomocniczepomocnicze

MyślenieMyślenie - funkcja główna - funkcja główna Intuicja i percepcja Intuicja i percepcja – – funkcje pomocniczefunkcje pomocnicze UczucieUczucie – brak znaczenia ,funkcja niższa – brak znaczenia ,funkcja niższa Persona jako część ja zwrócona jest ku światu zewnętrznemu Persona jako część ja zwrócona jest ku światu zewnętrznemu

(wyraz kompromisu pomiędzy wewnętrznym uwarunkowaniem (wyraz kompromisu pomiędzy wewnętrznym uwarunkowaniem jednostki a wymaganiami społecznymi i świata)jednostki a wymaganiami społecznymi i świata)

Persona obejmuje nie tylko właściwości psychiczne, ale także Persona obejmuje nie tylko właściwości psychiczne, ale także wszystkie cechy np. fizyczne (wygląd zewnętrzny, postawa, chód, wszystkie cechy np. fizyczne (wygląd zewnętrzny, postawa, chód, itp.) oraz nasze formy zachowania społecznego,itp.) oraz nasze formy zachowania społecznego,

Prawidłowo funkcjonująca Persona uwzględnia:Prawidłowo funkcjonująca Persona uwzględnia:

- Ideał ja - pożądany obraz siebie (jeśli tylko to uwzględnia - Ideał ja - pożądany obraz siebie (jeśli tylko to uwzględnia persona to typ samotnika, buntownika itp.)persona to typ samotnika, buntownika itp.)

- Ogólny obraz człowieka, odpowiadającego ideałom środowiska - Ogólny obraz człowieka, odpowiadającego ideałom środowiska (jeśli tylko to: tzw. persona mas)(jeśli tylko to: tzw. persona mas)

- Psychiczne i fizyczne warunki ograniczające urzeczywistnienie - Psychiczne i fizyczne warunki ograniczające urzeczywistnienie ideałów stawianych przez ja i środowiskoideałów stawianych przez ja i środowisko

Właściwe przystosowanie Właściwe przystosowanie persony jest warunkiem persony jest warunkiem zdrowia psychicznegozdrowia psychicznego

Jeśli któryś z czynników zostanie zlekceważony – persona stanie się Jeśli któryś z czynników zostanie zlekceważony – persona stanie się hamulcem w rozwoju osobowościhamulcem w rozwoju osobowości

Dobrze przystosowany do otaczającego środowiska człowiek, nakłada Dobrze przystosowany do otaczającego środowiska człowiek, nakłada za każdym razem inną personę- dostosowaną adekwatnie do sytuacji za każdym razem inną personę- dostosowaną adekwatnie do sytuacji (urzędnika w sytuacji służbowej, inną w życiu towarzyskim itp.)(urzędnika w sytuacji służbowej, inną w życiu towarzyskim itp.)

Żeby zmienić personę osoba musi ją sobie dobrze uświadomić, co Żeby zmienić personę osoba musi ją sobie dobrze uświadomić, co jest możliwe jeśli jest ona sprzężona z wyższą funkcją świadomości jest możliwe jeśli jest ona sprzężona z wyższą funkcją świadomości (nie zawsze jest tak bo przystosowanie do świata odbywa się też za (nie zawsze jest tak bo przystosowanie do świata odbywa się też za pomocą funkcji podrzędnych, pomocniczych, norm społecznych-pomocą funkcji podrzędnych, pomocniczych, norm społecznych-nacisk wychowania)nacisk wychowania)

Pogwałcenie naturalnej psychicznej struktury persony przez naciski Pogwałcenie naturalnej psychicznej struktury persony przez naciski doprowadza do doprowadza do „charakteru przymusowego” bądź neurozy (persona „charakteru przymusowego” bądź neurozy (persona nacechowana niezróżnicowanymi, podrzędnymi funkcjami)nacechowana niezróżnicowanymi, podrzędnymi funkcjami)

Trwałe nieprzystosowanie, bądź utożsamianie się z personą (gdy Trwałe nieprzystosowanie, bądź utożsamianie się z personą (gdy postawa te nie odpowiada ja) –doprowadza do psychicznych postawa te nie odpowiada ja) –doprowadza do psychicznych kryzysów i choróbkryzysów i chorób

Treści Treści nieświadomościnieświadomości

Nieświadomość indywidualna i Nieświadomość indywidualna i zbiorowazbiorowa

Świadomość zajmuje centralne Świadomość zajmuje centralne miejsce, ale otoczona jest miejsce, ale otoczona jest

nieświadomościąnieświadomością

Struktura systemu Struktura systemu psychicznego osobypsychicznego osoby

Ja

ŚwiadomośćIndywidualna nieświadomość

Zbiorowa nieświadomość

Część zbiorowej nieświadomości nie podlegającej nigdy uświadomieniu

Psychiczne drzewo Psychiczne drzewo genealogicznegenealogiczne

Centrala siła (od niej oddzieliła się kiedyś pojedyncza psyche) –Centrala siła (od niej oddzieliła się kiedyś pojedyncza psyche) –proces zróżnicowania, wyodrębniania, żyje we wszystkim, proces zróżnicowania, wyodrębniania, żyje we wszystkim, rozdrabnia je na indywidualną psyche i jest jedynym, co przenika rozdrabnia je na indywidualną psyche i jest jedynym, co przenika przez wszystkie pozostałe warstwyprzez wszystkie pozostałe warstwy

Zwierzęcy przodkowieZwierzęcy przodkowie Pierwotni przodkowie ludzkościPierwotni przodkowie ludzkości Grupa narodówGrupa narodów NaródNaród PlemięPlemię RodzinaRodzina JednostkaJednostka Każdy segment podlega zróżnicowaniu. Przechodząc przez stadia Każdy segment podlega zróżnicowaniu. Przechodząc przez stadia

psyche grupy (narodowej, plemiennej i rodzinnej) – osiągnięta psyche grupy (narodowej, plemiennej i rodzinnej) – osiągnięta zostaje psyche indywidualnazostaje psyche indywidualna

Zbiorowa nieświadomość (struktura gatunku ludzkiego) odradza Zbiorowa nieświadomość (struktura gatunku ludzkiego) odradza się w każdej indywidualnej psychesię w każdej indywidualnej psyche

Zbiorowa nieświadomośćZbiorowa nieświadomość

Zbiorowa nieświadomość stanowi ponadindywidualną podstawę Zbiorowa nieświadomość stanowi ponadindywidualną podstawę indywidualnej nieświadomości i świadomościindywidualnej nieświadomości i świadomości

Nie jest kierowana przez świadomość i nie ulega wpływom jej Nie jest kierowana przez świadomość i nie ulega wpływom jej krytycznej i porządkującej działalności –przekazuje głos pierwszej krytycznej i porządkującej działalności –przekazuje głos pierwszej natury (obiektywna psychika wg. Junga). Jest neutralna –jej treści natury (obiektywna psychika wg. Junga). Jest neutralna –jej treści otrzymują swą wartości i miejsce dopiero dzięki konfrontacji ze otrzymują swą wartości i miejsce dopiero dzięki konfrontacji ze świadomościąświadomością

Świadomość –zawsze nastawiona na przystosowanie ja do świata Świadomość –zawsze nastawiona na przystosowanie ja do świata zewnętrznegozewnętrznego

Nieświadomość – bezosobowa, obojętna wobec dążeń Ja do Nieświadomość – bezosobowa, obojętna wobec dążeń Ja do osiągnięcia swoich celówosiągnięcia swoich celów

Jej zadanie to utrzymanie niezakłóconej ciągłości procesu Jej zadanie to utrzymanie niezakłóconej ciągłości procesu psychicznegopsychicznego

Broni się przed jednostronnościąBroni się przed jednostronnością Działa w sposób nam nieznany – w myśl własnego dążenia do celu, Działa w sposób nam nieznany – w myśl własnego dążenia do celu,

którym jest uzupełnienie i „całość” psychektórym jest uzupełnienie i „całość” psyche

Pośrednie rozpoznanie Pośrednie rozpoznanie działania indywidualnej działania indywidualnej

i zbiorowej i zbiorowej nieświadomościnieświadomości

Symptomy i kompleksy, Symptomy i kompleksy, obrazy, symbole w snach, obrazy, symbole w snach,

fantazje i wizjefantazje i wizje

Symptomy i KompleksySymptomy i Kompleksy

Symptom - Symptom - zjawisko wskazujące na zahamowanie i zakłócenie zjawisko wskazujące na zahamowanie i zakłócenie przepływu energii. Sygnał alarmowy, że coś istotnego w świadomej przepływu energii. Sygnał alarmowy, że coś istotnego w świadomej postawie zawodzi, jest nieadekwatne i powinno nastąpić postawie zawodzi, jest nieadekwatne i powinno nastąpić rozszerzenie świadomości (tj. trzeba usunąć zahamowanie)rozszerzenie świadomości (tj. trzeba usunąć zahamowanie)

KompleksyKompleksy - pojęcie używane już przez Bleulera ,a przez przez - pojęcie używane już przez Bleulera ,a przez przez Junga opisane (1904-1906) jako :Junga opisane (1904-1906) jako : oderwane, duchowe części oderwane, duchowe części osobowości, grupy treści psychicznych, które odłączyły się od osobowości, grupy treści psychicznych, które odłączyły się od świadomości , funkcjonują samodzielnie i autonomicznieświadomości , funkcjonują samodzielnie i autonomicznie

Mają one szczególny byt w nieświadomości, wpływają na Mają one szczególny byt w nieświadomości, wpływają na świadomośćświadomość

Składowe kompleksu: jądro( nieświadomy, autonomiczny nosiciel Składowe kompleksu: jądro( nieświadomy, autonomiczny nosiciel znaczenia), liczne z nim związane i oznaczające się tą samą znaczenia), liczne z nim związane i oznaczające się tą samą tonacją emocjonalną skojarzenia. Skojarzenia te zależą częściowo tonacją emocjonalną skojarzenia. Skojarzenia te zależą częściowo od pierwotnych osobistych dyspozycji, a częściowo od przeżyć od pierwotnych osobistych dyspozycji, a częściowo od przeżyć środowiskowychśrodowiskowych

Jądro kompleksu – Jądro kompleksu – źródło blokady źródło blokady energii psychicznejenergii psychicznej

Jądro kompleksu w zależności od wartości jego energii posiada Jądro kompleksu w zależności od wartości jego energii posiada moc tworzenia konstelacjimoc tworzenia konstelacji

Jądro kompleksu to punkt krytyczny ośrodka zakłóceń Jądro kompleksu to punkt krytyczny ośrodka zakłóceń funkcjonalnych, które w określonych warunkach sytuacyjnych, funkcjonalnych, które w określonych warunkach sytuacyjnych, zewnętrznych stają się źródłem zaburzeń (przejmuje kontrolę i zewnętrznych stają się źródłem zaburzeń (przejmuje kontrolę i opanowuje osobowość)opanowuje osobowość)

Kompleks „ugina” świadomość - „wznosi” się do góry ponad Kompleks „ugina” świadomość - „wznosi” się do góry ponad świadomość i wdziera się do jej sfery - staje się ciałem obcym, świadomość i wdziera się do jej sfery - staje się ciałem obcym, autonomiczną ,zwartą całościąautonomiczną ,zwartą całością

Kompleks przedstawia obraz zakłóconej zabarwionej Kompleks przedstawia obraz zakłóconej zabarwionej emocjonalnie sytuacji psychicznej, która nie daje się pogodzić ze emocjonalnie sytuacji psychicznej, która nie daje się pogodzić ze zwykłym stanem świadomości i postawą. W jego wyniku zwykłym stanem świadomości i postawą. W jego wyniku świadomość zostaje pozbawiona energii, jednostka wpada w stan świadomość zostaje pozbawiona energii, jednostka wpada w stan „przytłumiony”„przytłumiony”

Kompleks to siła duchowa, w obliczu której świadomy zamysł i Kompleks to siła duchowa, w obliczu której świadomy zamysł i wolność ja czasowo ustaje wolność ja czasowo ustaje

Wszyscy ludzie mają kompleksyWszyscy ludzie mają kompleksy

Kompleksy nie zawsze oznaczają podrzędnośćKompleksy nie zawsze oznaczają podrzędność

Wskazują jedynie, że : „istnieje coś nie zespolonego i nie Wskazują jedynie, że : „istnieje coś nie zespolonego i nie przyswojonego, konfliktowego, co może być przeszkodą, ale także przyswojonego, konfliktowego, co może być przeszkodą, ale także bodźcem do wysiłku i nową drogą o sukcesu”. To tzw. ”słabe bodźcem do wysiłku i nową drogą o sukcesu”. To tzw. ”słabe miejsca”miejsca”

To ogniskowe i kluczowe punkty rozwoju życia psychicznego – bez To ogniskowe i kluczowe punkty rozwoju życia psychicznego – bez nich zastój w rozwojunich zastój w rozwoju

Zależnie od ich rozmiaru , nasilenia i roli ,jaką odgrywają w życiu Zależnie od ich rozmiaru , nasilenia i roli ,jaką odgrywają w życiu psychicznym wyodrębniamy: konflikty zdrowe i chorepsychicznym wyodrębniamy: konflikty zdrowe i chore

Źródłem kompleksów może być trauma, wstrząs emocjonalny w Źródłem kompleksów może być trauma, wstrząs emocjonalny w dzieciństwie bądź życiu aktualnym. Najgłębszą przyczyną jest dzieciństwie bądź życiu aktualnym. Najgłębszą przyczyną jest pozorna niemożność afirmacji całości własnej indywidualnej naturypozorna niemożność afirmacji całości własnej indywidualnej natury

Od stanu świadomości i stopnia stabilności ja zależy, w jakim Od stanu świadomości i stopnia stabilności ja zależy, w jakim stopniustopniu

mogą ulec opracowaniu mogą ulec opracowaniu

Diagnoza konfliktu - metoda wolnych Diagnoza konfliktu - metoda wolnych skojarzeń skojarzeń

Rzeczywiste znaczenie kompleksu można wykazać jedynie na Rzeczywiste znaczenie kompleksu można wykazać jedynie na drodze psychoterapii drodze psychoterapii

Obecność konfliktu (jego siłę i zabarwienie uczuciowe) można Obecność konfliktu (jego siłę i zabarwienie uczuciowe) można ustalić metodą skojarzeń, polegającą na mówieniu kolejno „stu ustalić metodą skojarzeń, polegającą na mówieniu kolejno „stu słów pobudzających”, dobranych według określonych kryteriów. Na słów pobudzających”, dobranych według określonych kryteriów. Na każde słowo badany musi odpowiedzieć „słowem –reakcją ”(tzn. każde słowo badany musi odpowiedzieć „słowem –reakcją ”(tzn. pierwszym słowem, bez względu na jego treść ,która przyjdzie mu pierwszym słowem, bez względu na jego treść ,która przyjdzie mu na myśl po usłyszeniu słowa pobudzającego. Dla kontroli musi on na myśl po usłyszeniu słowa pobudzającego. Dla kontroli musi on po pewnym czasie wszystkie słowa-reakcje odtworzyć w pamięci.po pewnym czasie wszystkie słowa-reakcje odtworzyć w pamięci.

ArchetypyArchetypy

Praobrazy ,pierwotne obrazy, Praobrazy ,pierwotne obrazy, dominanty zbiorowej dominanty zbiorowej

nieświadomości – archetypy nieświadomości – archetypy (od 1919 roku)(od 1919 roku)

Archetypy Archetypy

Są odbiciem instynktowych – psychicznie koniecznych reakcji na Są odbiciem instynktowych – psychicznie koniecznych reakcji na określone sytuacje; dzięki wrodzonym predyspozycjom doprowadzają określone sytuacje; dzięki wrodzonym predyspozycjom doprowadzają (omijając świadomość) do wynikającego z konieczności psychicznych (omijając świadomość) do wynikającego z konieczności psychicznych sposobu postępowaniasposobu postępowania

Są określone pod względem formy, a nie treści, są wieczne, mogą Są określone pod względem formy, a nie treści, są wieczne, mogą pojawiać się na różnych poziomach psychicznych w różnych konstelacjach pojawiać się na różnych poziomach psychicznych w różnych konstelacjach

Przystosowują się obrazem każdorazowo do sytuacji, ale w strukturze i Przystosowują się obrazem każdorazowo do sytuacji, ale w strukturze i znaczeniu pozostają niezmienioneznaczeniu pozostają niezmienione

Rozstrzygają w gospodarce psychicznej (uosabiają ciemne aspekty Rozstrzygają w gospodarce psychicznej (uosabiają ciemne aspekty psyche, niewidzialne korzenie świadomości)psyche, niewidzialne korzenie świadomości)

Odziedziczony sposób funkcjonowania psychicznego, wzorzecOdziedziczony sposób funkcjonowania psychicznego, wzorzec Tkwią immanentnie w nieświadomej sferze psyche – wyobrażenia Tkwią immanentnie w nieświadomej sferze psyche – wyobrażenia

archetypowe -autoportrety instynktów w psyche, przekształcone obrazy, archetypowe -autoportrety instynktów w psyche, przekształcone obrazy, wzorce zachowań ludzkichwzorce zachowań ludzkich

Suma archetypów = suma ukrytych możliwości ludzkiej psyche (=suma Suma archetypów = suma ukrytych możliwości ludzkiej psyche (=suma prastarej wiedzy o najgłębszych wzajemnych związkach pomiędzy Bogiem, prastarej wiedzy o najgłębszych wzajemnych związkach pomiędzy Bogiem, człowiekiem i kosmosem, praźródło ludzkiego doświadczenia człowiekiem i kosmosem, praźródło ludzkiego doświadczenia spoczywające w nieświadomości)spoczywające w nieświadomości)

Naszym zadaniem jest rozwiązanie jego projekcji i uświadomienie jego Naszym zadaniem jest rozwiązanie jego projekcji i uświadomienie jego treścitreści

ArchetypyArchetypy

Im bardziej ubogi i mniej określony jest motyw ,obraz archetypu, z tym Im bardziej ubogi i mniej określony jest motyw ,obraz archetypu, z tym głębszej warstwy nieświadomości zbiorowej pochodzi, gdzie symbole głębszej warstwy nieświadomości zbiorowej pochodzi, gdzie symbole (systemy osiowe) nie są napełnione żadną treścią indywidualną, nie są (systemy osiowe) nie są napełnione żadną treścią indywidualną, nie są zróżnicowanezróżnicowane

Im bardziej problem jest przemijający i osobisty tym bardziej Im bardziej problem jest przemijający i osobisty tym bardziej szczegółowy i silniej zarysowany jest” ubiór” ,za którego pomocą szczegółowy i silniej zarysowany jest” ubiór” ,za którego pomocą archetyp się wyrażaarchetyp się wyraża

Archetypy występują w formie uosobionej lub symbolicznejArchetypy występują w formie uosobionej lub symbolicznej Treść archetypu wyraża się za pomocą językowej przenośniTreść archetypu wyraża się za pomocą językowej przenośni

Archetyp nie może być ostatecznie wyjaśniony ,a tym samym rozwiązanyArchetyp nie może być ostatecznie wyjaśniony ,a tym samym rozwiązany Motywy obrazów archetypowych są jednakowe we wszystkich kulturach Motywy obrazów archetypowych są jednakowe we wszystkich kulturach

i odpowiadają tej części struktury człowieka, która uwarunkowana jest i odpowiadają tej części struktury człowieka, która uwarunkowana jest filogenetyczniefilogenetycznie

Znajdują się w mitach, bajkach, tradycjach religijnych i misteriachZnajdują się w mitach, bajkach, tradycjach religijnych i misteriach

Zasada synchronicznościZasada synchroniczności

SynchronicznośćSynchroniczność - zasada wyjaśniania, zbieżność dwóch lub więcej - zasada wyjaśniania, zbieżność dwóch lub więcej zjawisk, nie związanych ze sobą przyczynowo i mających to samo zjawisk, nie związanych ze sobą przyczynowo i mających to samo lub podobne znaczenie (np. zbieżność spostrzeżeń wewnętrznych lub podobne znaczenie (np. zbieżność spostrzeżeń wewnętrznych (snów, przeczuć, wrażeń itp. ze zdarzeniami zewnętrznymi w (snów, przeczuć, wrażeń itp. ze zdarzeniami zewnętrznymi w przeszłości, teraźniejszości czy przyszłościprzeszłości, teraźniejszości czy przyszłości

Zjawiska zschynchronizowane – zachodzą wg. Junga dzięki Zjawiska zschynchronizowane – zachodzą wg. Junga dzięki istnieniu w sferze nieświadomości apriorycznej wiedzy, opartej o istnieniu w sferze nieświadomości apriorycznej wiedzy, opartej o porządek mikro i makrokosmosuporządek mikro i makrokosmosu

Porządek ten jest niezależny od naszej woli a archetypy spełniają w Porządek ten jest niezależny od naszej woli a archetypy spełniają w nim rolę porządkującąnim rolę porządkującą

Synchronizm Synchronizm - jednoczesność- jednoczesność

Wskutek zwiększania ładunku energetycznego archetyp wywołuje o Wskutek zwiększania ładunku energetycznego archetyp wywołuje o osoby zwiększenie emocjonalności albo częściowe obniżenie osoby zwiększenie emocjonalności albo częściowe obniżenie poziomu psychicznegopoziomu psychicznego

Dynamika psyche - prawa Dynamika psyche - prawa rządzące procesami rządzące procesami

psychicznymipsychicznymi

Libido i formy jego ruchu . Libido i formy jego ruchu . Struktura przeciwieństw. Struktura przeciwieństw.

Progresja i regresjaProgresja i regresja

Libido –Energia psychiczna - Libido –Energia psychiczna - energetyczne ujęcie zjawisk energetyczne ujęcie zjawisk

System psychiczny w energetycznym ruchu (intensywność procesów System psychiczny w energetycznym ruchu (intensywność procesów psychicznych)psychicznych)

Psychiczna siła a psychiczna energia Psychiczna siła a psychiczna energia (istnieje tylko w specyficznych (istnieje tylko w specyficznych doświadczeniach jako ruch lub siła) – nie ma nic wspólnego z doświadczeniach jako ruch lub siła) – nie ma nic wspólnego z metafizyką ,służy do uporządkowania doświadczeniametafizyką ,służy do uporządkowania doświadczenia

Struktura psyche jest dynamiczna nie statycznaStruktura psyche jest dynamiczna nie statyczna

Struktura przeciwieństw – prawo natury ludzkiej. Struktura przeciwieństw – prawo natury ludzkiej. Całe życie Całe życie psychiczne podporządkowane jest prawu konieczności psychiczne podporządkowane jest prawu konieczności przeciwieństw (wszystko musi ostatecznie przekształcić się w swe przeciwieństw (wszystko musi ostatecznie przekształcić się w swe własne przeciwieństwo (ENANTIODROMIA –Heraklit)własne przeciwieństwo (ENANTIODROMIA –Heraklit)

Wszystko co ludzkie jest względne, ponieważ opiera się na Wszystko co ludzkie jest względne, ponieważ opiera się na wewnętrznym przeciwieństwie – bez tego nie może istnieć żadna wewnętrznym przeciwieństwie – bez tego nie może istnieć żadna energia. Wszystko co żyje jest energią =polega na istnieniu energia. Wszystko co żyje jest energią =polega na istnieniu przeciwieństw (zachowanie poprzedniej wartości i jednocześnie przeciwieństw (zachowanie poprzedniej wartości i jednocześnie uznanie jej przeciwieństw)uznanie jej przeciwieństw)

Ilość energii jest stała ,zmienia się tylko jej dystrybucjaIlość energii jest stała ,zmienia się tylko jej dystrybucja

Formy ruchu libido Formy ruchu libido

Energia przemieszcza się wskutek naturalnej różnicy poziomów Energia przemieszcza się wskutek naturalnej różnicy poziomów (potencjałów) z jednego członu pary przeciwieństw na drugi - (potencjałów) z jednego członu pary przeciwieństw na drugi - ładunek ładunek energetyczny nieświadomości zwiększa się w miarę jak traci energię energetyczny nieświadomości zwiększa się w miarę jak traci energię świadomośćświadomość

Ukierunkowany akt woli może także przenieść energię z jednego Ukierunkowany akt woli może także przenieść energię z jednego przeciwieństwa na drugie (energia ta ulega przekształceniu – sublimacji)przeciwieństwa na drugie (energia ta ulega przekształceniu – sublimacji)

Zahamowanie ruchu = neurotyczne symptomy ,kompleksy. Zaburzenia Zahamowanie ruchu = neurotyczne symptomy ,kompleksy. Zaburzenia ruchu energii = zaburzenia psychiczne (od neurozy do dysocjacji i ruchu energii = zaburzenia psychiczne (od neurozy do dysocjacji i rozszczepienia osobowości)rozszczepienia osobowości)

Jednostronna dystrybucja energiiJednostronna dystrybucja energii = Utracona ze świadomości energia = Utracona ze świadomości energia przechodzi do nieświadomości i aktywizuje treści wyparte: kompleksy, przechodzi do nieświadomości i aktywizuje treści wyparte: kompleksy, archetypy itp.= zaczynają one żyć własnym życiem = zaburzenia archetypy itp.= zaczynają one żyć własnym życiem = zaburzenia psychicznepsychiczne

Całkowicie równomierna dystrybucja energiiCałkowicie równomierna dystrybucja energii = zaburzenia psychiczne = zaburzenia psychiczne

Progresja i regresja Progresja i regresja - konieczne do przystosowania do świata - konieczne do przystosowania do świata zewnętrznego i wewnętrznegozewnętrznego i wewnętrznego

Ruch energetycznyPsyche (libido)

Progresja (naprzód) Regresja (wstecz)

Na zewnątrz I do wewnątrz(intensywność

procesu)Obrazy -fantazje

Ruch energetyczny –progresja i regresja Ruch energetyczny –progresja i regresja –niezbędne formy naturalnego –niezbędne formy naturalnego

doświadczania procesów psychicznychdoświadczania procesów psychicznych ProgresjaProgresja

Proces, któremu kierunek Proces, któremu kierunek nadaje świadomość –polega nadaje świadomość –polega na przystosowaniu się do na przystosowaniu się do świadomych wymagań świadomych wymagań życia oraz na koniecznym życia oraz na koniecznym w tym celu zróżnicowaniu w tym celu zróżnicowaniu postaw i typów postaw i typów funkcjonalnychfunkcjonalnych

Warunkuje to adekwatne Warunkuje to adekwatne rozwiązywanie konfliktów i rozwiązywanie konfliktów i koordynowanie koordynowanie przeciwieństwprzeciwieństw

Każdy akt celowej uwagi to Każdy akt celowej uwagi to akt progresja energiiakt progresja energii

RegresjaRegresja

Proces występujący, gdy Proces występujący, gdy wskutek braku świadomego wskutek braku świadomego przystosowania i przystosowania i intensyfikacji intensyfikacji nieświadomości ma miejsce nieświadomości ma miejsce jednostronne-nagromadzenie jednostronne-nagromadzenie energii. Nadmiernie energii. Nadmiernie naładowane treści naładowane treści nieświadomości – regresja nieświadomości – regresja częściowa =neuroza, regresja częściowa =neuroza, regresja całkowita = psychoza)całkowita = psychoza)

Każde zmęczenie, sen Każde zmęczenie, sen =regresja=regresja

Regresja we śnie ożywia i Regresja we śnie ożywia i wydobywa obrazy z wydobywa obrazy z nieświadomości nieświadomości

Psychoterapia - Psychoterapia - główne założeniagłówne założenia

Dwie drogi :„Droga do Dwie drogi :„Droga do uzdrowienia psychicznego” i „do uzdrowienia psychicznego” i „do zbawienia” – człowiek może, ale zbawienia” – człowiek może, ale

nie musi wkroczyć na obie te nie musi wkroczyć na obie te drogidrogi

Główne cechy Główne cechy

Metoda analityczna (oparta na stwierdzeniach i odkryciach medycyny, Metoda analityczna (oparta na stwierdzeniach i odkryciach medycyny, nauki i doświadczenia )nauki i doświadczenia )

Droga uzdrowienia i zbawienia osobyDroga uzdrowienia i zbawienia osoby

Posiada wszystkie warunki do tego, aby wyleczyć osobę z jej cierpień Posiada wszystkie warunki do tego, aby wyleczyć osobę z jej cierpień psychicznych i psychogennych (psychicznego uzdrowienia – można tylko psychicznych i psychogennych (psychicznego uzdrowienia – można tylko osobiście doświadczyć)osobiście doświadczyć)

Posiada wszystkie narzędzia do usuwania zaburzeń psychicznychPosiada wszystkie narzędzia do usuwania zaburzeń psychicznych

Posiada środki, aby przeprowadzić człowieka do takiego poznania i Posiada środki, aby przeprowadzić człowieka do takiego poznania i wypełnienia własnej osobowości, które jest celem dążenia duchowego wypełnienia własnej osobowości, które jest celem dążenia duchowego („zbawienia”)(„zbawienia”)

Droga subiektywnego doświadczania poddaje się racjonalnemu Droga subiektywnego doświadczania poddaje się racjonalnemu zrozumieniuzrozumieniu

Psychoterapia – przewodnictwo duchowe i kształtowania osobowościPsychoterapia – przewodnictwo duchowe i kształtowania osobowości

Rola czynników popędowych i Rola czynników popędowych i duchowych w rozwoju psycheduchowych w rozwoju psyche

Freud Freud – główna motywująca w – główna motywująca w rozwoju psychicznym rola rozwoju psychicznym rola popędów popędów

AdlerAdler - dążenie do mocy to - dążenie do mocy to główne zasady kształtujące główne zasady kształtujące rozwój psychicznyrozwój psychiczny

JungJung – uznaje rolę czynników – uznaje rolę czynników popędowych, ale uwzględnia popędowych, ale uwzględnia znaczenie innych czynników znaczenie innych czynników motywujących rozwój psychiczny i motywujących rozwój psychiczny i jego zaburzeń – jego zaburzeń – Wrodzona Wrodzona Potrzeba duchowa i religijnaPotrzeba duchowa i religijna

To co duchowe, występuje w To co duchowe, występuje w psyche także jako popęd= psyche także jako popęd= prawdziwa namiętnośćprawdziwa namiętność

Nie jest to pochodna żadnego Nie jest to pochodna żadnego innego popędu ale „ niezbędna innego popędu ale „ niezbędna zasada siły napędowej”zasada siły napędowej”

Natura (pierwotna siła Natura (pierwotna siła biologiczna popędów) i Duch biologiczna popędów) i Duch (formuje, kształtuje i rozwija siłę (formuje, kształtuje i rozwija siłę popędową) popędową)

Natura i duch - para Natura i duch - para przeciwieństw podstawa napięcia przeciwieństw podstawa napięcia energii psychicznej energii psychicznej

Popęd to instynktowe działania, Popęd to instynktowe działania, proces, funkcjonowanie bez proces, funkcjonowanie bez świadomej motywacjiświadomej motywacji

Duchowość - najwyższą zasadą Duchowość - najwyższą zasadą kształtującą rozwój psychicznykształtującą rozwój psychiczny

Zasady przyczynowości i fnalizm w Zasady przyczynowości i fnalizm w psychoterapii – koncepcja Jungapsychoterapii – koncepcja Junga

Freud ,Adler - Zasada Freud ,Adler - Zasada przyczynowości – ważne przyczynowości – ważne poszukiwanie pierwotnych poszukiwanie pierwotnych przyczyn (tkwiących w przyczyn (tkwiących w instynktach) późniejszych instynktach) późniejszych zaburzeń psychicznychzaburzeń psychicznych

Freud – posługuje się metodą Freud – posługuje się metodą redukcyjnąredukcyjną

Omawianie materiału Omawianie materiału analitycznego celem analitycznego celem rozwiązania teraźniejszości w rozwiązania teraźniejszości w konfliktach osadzonych w konfliktach osadzonych w przeszłościprzeszłości

Uwzględnia pierwotne instynkty w Uwzględnia pierwotne instynkty w rozwoju zaburzeń, ale decydujące rozwoju zaburzeń, ale decydujące znaczenie w rozwoju zaburzeń znaczenie w rozwoju zaburzeń psychicznych mają psychicznych mają siły kształtujące siły kształtujące (causae formales), które w postaci (causae formales), które w postaci symbolisymboli pośredniczą między pośredniczą między nieświadomością a świadomościąnieświadomością a świadomością

Ważny jest końcowy wynik analizy Ważny jest końcowy wynik analizy (podstawowe zamiary i impulsy (podstawowe zamiary i impulsy nieświadomości to symbole nieświadomości to symbole wskazujące określoną linię wskazujące określoną linię rozwoju)rozwoju)

Przyczynowość to tylko jedna z Przyczynowość to tylko jedna z zasad ,druga wiąże się z dążeniem zasad ,druga wiąże się z dążeniem do celudo celu

Finalizm – immanentne Finalizm – immanentne psychologiczne dążenie do celu psychologiczne dążenie do celu (poczucia celu)(poczucia celu)

Metoda prospektywna Metoda prospektywna Jung zwraca się syntetycznie z Jung zwraca się syntetycznie z

aktualnej sytuacji ku przyszłości, aktualnej sytuacji ku przyszłości, jednocześnie ustalając związek jednocześnie ustalając związek między psychicznymi parami między psychicznymi parami przeciwieństw, aby zapewnić przeciwieństw, aby zapewnić podstawę osobowości, na której podstawę osobowości, na której można zbudować trwałą równowagę można zbudować trwałą równowagę psychicznąpsychiczną

Postępowanie dialektyczne w Postępowanie dialektyczne w psychoterapii wg. C.G Jungapsychoterapii wg. C.G Junga

Polega na dialogu, ale też jest dialektyczna wewnętrznie jako proces, który Polega na dialogu, ale też jest dialektyczna wewnętrznie jako proces, który dzięki konfrontacji treści świadomości z treściami nieświadomości (Ego - dzięki konfrontacji treści świadomości z treściami nieświadomości (Ego - non ego) wywołuje między nimi interakcję, mającą na celu przezwyciężenie non ego) wywołuje między nimi interakcję, mającą na celu przezwyciężenie ich obu i osiągnięcie ich obu i osiągnięcie zamierzonej syntezyzamierzonej syntezy

Psycholog bezwarunkowo tą dialektyczną zasadę akceptuje, nie „analizuje” Psycholog bezwarunkowo tą dialektyczną zasadę akceptuje, nie „analizuje” on przedmiotu teoretycznie, ale sam w nie mniejszym stopniu niż pacjent on przedmiotu teoretycznie, ale sam w nie mniejszym stopniu niż pacjent jest objęty analiząjest objęty analizą

Przeniesienie nie jest tak istotne jako środek terapeutyczny jak w koncepcji Przeniesienie nie jest tak istotne jako środek terapeutyczny jak w koncepcji Freuda.Freuda.

W pewnych okolicznościach Jung uważa przeniesienie jako przeszkodę dla W pewnych okolicznościach Jung uważa przeniesienie jako przeszkodę dla skutecznego leczenia - gdy przybiera ono tzw. przesadną formęskutecznego leczenia - gdy przybiera ono tzw. przesadną formę

Przywiązani do trzeciego np. w formie związku miłosnego stanowi równie Przywiązani do trzeciego np. w formie związku miłosnego stanowi równie zadawalającą podstawę do analitycznego rozwiązania neuroz ,jak i do zadawalającą podstawę do analitycznego rozwiązania neuroz ,jak i do konfrontacji z nieświadomością w interesie rozwoju psychicznegokonfrontacji z nieświadomością w interesie rozwoju psychicznego

Najważniejsze nie jest (jak u Freuda) „ponowne przeżywanie” dawnych Najważniejsze nie jest (jak u Freuda) „ponowne przeżywanie” dawnych urazowych emocji ,będących źródłem neurozy, ale w ogóle ”przeżycie” urazowych emocji ,będących źródłem neurozy, ale w ogóle ”przeżycie” obecnych trudności przy współudziale konkretnego partnera i dokonanie w obecnych trudności przy współudziale konkretnego partnera i dokonanie w ten sposób konfrontacji z nimiten sposób konfrontacji z nimi

Obie strony (pacjent i analityk) muszą „dać siebie” zachowując w miarę Obie strony (pacjent i analityk) muszą „dać siebie” zachowując w miarę możności obiektywizmmożności obiektywizm

Psychoterapia analitycznaPsychoterapia analityczna

Leczenie polega na wzajemnym nieświadomym oddziaływaniu Leczenie polega na wzajemnym nieświadomym oddziaływaniu

„„Spotkanie dwóch osobowości” - jest podobne do mieszaniny dwóch Spotkanie dwóch osobowości” - jest podobne do mieszaniny dwóch różnych pierwiastków chemicznych (jeśli odbywa się jakaś reakcja różnych pierwiastków chemicznych (jeśli odbywa się jakaś reakcja to oba ulegają zmianie)to oba ulegają zmianie)

W postępowaniu dialektycznym lekarz musi wyjść ze swej W postępowaniu dialektycznym lekarz musi wyjść ze swej anonimowości i wykonać dokładnie to samo, czego wymaga od anonimowości i wykonać dokładnie to samo, czego wymaga od swego pacjenta (przejść własną analizę)swego pacjenta (przejść własną analizę)

Rola terapeuty - czynna, uczestniczy w dyskusji, stawia Rola terapeuty - czynna, uczestniczy w dyskusji, stawia wymagania ,udziela wskazówekwymagania ,udziela wskazówek

Terapeuta – przewodnik duchowy może prowadzić swego pacjenta Terapeuta – przewodnik duchowy może prowadzić swego pacjenta tylko do tego punktu, do którego sam doszedł.tylko do tego punktu, do którego sam doszedł.

Podstawowe zasady analizyPodstawowe zasady analizy

Sytuacja analityczna – aspekty:Sytuacja analityczna – aspekty: Pacjent opisuje obraz swej sytuacji, którą sobie uświadamia (opis Pacjent opisuje obraz swej sytuacji, którą sobie uświadamia (opis

subiektywny)subiektywny) Marzenia senne, fantazje ,wizje uzupełniają obraz nieświadomości (opis Marzenia senne, fantazje ,wizje uzupełniają obraz nieświadomości (opis

subiektywny)subiektywny) Wzajemny stosunek pacjent – terapeuta = (opis obiektywny)Wzajemny stosunek pacjent – terapeuta = (opis obiektywny) Przepracowanie materiałuPrzepracowanie materiału Dokonanie przez psychoterapeutę amplifikacji i wyjaśnień Dokonanie przez psychoterapeutę amplifikacji i wyjaśnień

(=uzupełnienie ,kontrastujące z punktem widzenia osoby – ja)(=uzupełnienie ,kontrastujące z punktem widzenia osoby – ja) Intelektualne i emocjonalne reakcje, domagające się rozwiązania Intelektualne i emocjonalne reakcje, domagające się rozwiązania Uświadomienie konfliktów ( = skutków zakłóceń wzajemnego Uświadomienie konfliktów ( = skutków zakłóceń wzajemnego

współdziałania wszystkich czynników totalnej psyche). Rozwiązanie współdziałania wszystkich czynników totalnej psyche). Rozwiązanie konfliktów na podstawie ich bezpośredniego znaczenia, a nie na podstawie konfliktów na podstawie ich bezpośredniego znaczenia, a nie na podstawie tego, co oznaczały w chwili powstania. Każda sytuacja życiowa i każdy wiek tego, co oznaczały w chwili powstania. Każda sytuacja życiowa i każdy wiek mają swoje własne rozwiązania (inne jest rozwiązanie tego samego mają swoje własne rozwiązania (inne jest rozwiązanie tego samego konfliktu np. przez osobę w wieku 50 i 20 latkonfliktu np. przez osobę w wieku 50 i 20 lat

Utrwalenie w świadomościUtrwalenie w świadomości Metoda finalistyczna – zawsze skierowana na całość psyche, gdzie Metoda finalistyczna – zawsze skierowana na całość psyche, gdzie

nieświadomość to „wiecznie twórcza matka świadomości”nieświadomość to „wiecznie twórcza matka świadomości”

Rozwój osobowości i neurozaRozwój osobowości i neuroza

w koncepcji analitycznej w koncepcji analitycznej Carla G. JungaCarla G. Junga

Neuroza – jej znaczenie dla rozwojuNeuroza – jej znaczenie dla rozwoju

W neurozie istnieją nie tylko negatywne cechyW neurozie istnieją nie tylko negatywne cechy Neuroza posiada aspekt pozytywny ,kształtujący osobowość poprzez Neuroza posiada aspekt pozytywny ,kształtujący osobowość poprzez

rozszerzenie i pogłębienie świadomości : konfrontacja ze swoją rozszerzenie i pogłębienie świadomości : konfrontacja ze swoją nieświadomością i ożywienie archetypów (nieświadomość zbiorowa - nieświadomością i ożywienie archetypów (nieświadomość zbiorowa - obrazowy język zostaje zdepersonalizowany)obrazowy język zostaje zdepersonalizowany)

Przyczyny neurozy mogą tkwić w czynnikach dzieciństwa i w sytuacji Przyczyny neurozy mogą tkwić w czynnikach dzieciństwa i w sytuacji aktualnejaktualnej

Źródła neuroz:Źródła neuroz:

-Energia nagromadzona w trakcie życia wskutek jednostronności -Energia nagromadzona w trakcie życia wskutek jednostronności świadomościświadomości

-Stan nieświadomości, nieprzystosowany do wymagań świata zewnętrznego-Stan nieświadomości, nieprzystosowany do wymagań świata zewnętrznego

Różnicowanie neuroz pochodzenia traumatycznego (przeżycia z dzieciństwa) Różnicowanie neuroz pochodzenia traumatycznego (przeżycia z dzieciństwa) z pozostałymi neurozami –zadaniem jest zajmowanie się nie tylko tym, jak z pozostałymi neurozami –zadaniem jest zajmowanie się nie tylko tym, jak usunąć dysfunkcję (metoda redukcyjna), ale przede wszystkim znalezienie usunąć dysfunkcję (metoda redukcyjna), ale przede wszystkim znalezienie takiego znaczenia, które w ogóle umożliwia osobie dalsze życie i rozwój takiego znaczenia, które w ogóle umożliwia osobie dalsze życie i rozwój (metoda prospektywna)(metoda prospektywna)

Przyczyny neurozy (zwłaszcza w wieku późniejszym) mogą wynikać z Przyczyny neurozy (zwłaszcza w wieku późniejszym) mogą wynikać z aktualnej sytuacji. W okresie dorastania niedostatecznie spójna świadomość aktualnej sytuacji. W okresie dorastania niedostatecznie spójna świadomość ja jest czymś naturalnym (jednostronność postawy świadomej) ja jest czymś naturalnym (jednostronność postawy świadomej)

Neuroza dąży do pozytywnego celu = nowa równowaga dla psyche (aspekt Neuroza dąży do pozytywnego celu = nowa równowaga dla psyche (aspekt prospektywny). prospektywny).

Rozwój osobowości - przemiana i Rozwój osobowości - przemiana i dojrzewaniedojrzewanie

Zadaniem człowieka dojrzałego jest Zadaniem człowieka dojrzałego jest kroczenie ”drogą środka”kroczenie ”drogą środka” Na początku życia człowiek musi wyjść z dziecinnej formy bytu (osadzonej Na początku życia człowiek musi wyjść z dziecinnej formy bytu (osadzonej

całkowicie w nieświadomości zbiorowej) i nauczyć się odróżniać i określać całkowicie w nieświadomości zbiorowej) i nauczyć się odróżniać i określać swoje „ja” – musi sprostać zadaniom życia realnego (seksualność, swoje „ja” – musi sprostać zadaniom życia realnego (seksualność, zawód, małżeństwo, potomstwo, związki i inne stosunki i relacjezawód, małżeństwo, potomstwo, związki i inne stosunki i relacje

Gdy wykona zadania pierwszej połowy życia (przystosuje się do świata Gdy wykona zadania pierwszej połowy życia (przystosuje się do świata zewnętrznego ,postawa osobowości wobec tego świata zostanie zewnętrznego ,postawa osobowości wobec tego świata zostanie zbudowana i utrwalona) energia życiowa może być skierowana ku zbudowana i utrwalona) energia życiowa może być skierowana ku rzeczywistości psychicznej rzeczywistości psychicznej

Dzięki temu człowiek zbliży się do swej pełniDzięki temu człowiek zbliży się do swej pełni

Od celu naturalnego (potomstwo, zachowanie gatunku, zarabianie Od celu naturalnego (potomstwo, zachowanie gatunku, zarabianie pieniędzy i zdobycie pozycji społecznej) do celu kulturalnego pieniędzy i zdobycie pozycji społecznej) do celu kulturalnego (duchowego) – niezbędnego dla zdrowia duszy(duchowego) – niezbędnego dla zdrowia duszy

„„Droga środka” – przygotowanie do śmierci Droga środka” – przygotowanie do śmierci Odpowiedzialność ponosi jednostkaOdpowiedzialność ponosi jednostka

Rozwój osobowości Rozwój osobowości

Równowaga w przepływie energii w całej psyche (świadomej i Równowaga w przepływie energii w całej psyche (świadomej i nieświadomej)nieświadomej)

Pełnia i całość jest względna ,nasze życiowe zadanie polega na ciągłym Pełnia i całość jest względna ,nasze życiowe zadanie polega na ciągłym dążeniu do jej osiągnięciadążeniu do jej osiągnięcia

Osobowość jako pełne urzeczywistnienie całości bytu jest nieosiągalnym Osobowość jako pełne urzeczywistnienie całości bytu jest nieosiągalnym ideałem (ideały są drogowskazami nie celami)ideałem (ideały są drogowskazami nie celami)

Indywiduacja - stawanie się odrębną istotą ,własną jaźnią (nie oznacza Indywiduacja - stawanie się odrębną istotą ,własną jaźnią (nie oznacza egocentrycznej postawy)egocentrycznej postawy)

Proces indywiduacji odbywa się samorzutnie, naturalnie i autonomicznieProces indywiduacji odbywa się samorzutnie, naturalnie i autonomicznie

Przebieg indywiduacji jest z góry nakreślony (pierwsza i druga połowa Przebieg indywiduacji jest z góry nakreślony (pierwsza i druga połowa życia – przygotowanie do śmierci)życia – przygotowanie do śmierci)

Archetypowe symbole (zmieniają się zależnie od indywidualności Archetypowe symbole (zmieniają się zależnie od indywidualności człowieka)człowieka)

Etapy indywiduacji - spotkanie z Etapy indywiduacji - spotkanie z cieniem, anima i animuscieniem, anima i animus

I etap indywiduacji - spotkanie z cieniem (drugą stroną, „ciemnym I etap indywiduacji - spotkanie z cieniem (drugą stroną, „ciemnym bratem”)bratem”)

Cień – część każdej osoby, postać archetypowa, w wyobrażeniach uosabiana Cień – część każdej osoby, postać archetypowa, w wyobrażeniach uosabiana w różnych formach (wewnętrznej, symbolicznej: np. w marzeniach sennych, w różnych formach (wewnętrznej, symbolicznej: np. w marzeniach sennych, lub zewnętrznej-konkretnej np. osoba z otoczenia, będąca nosicielem lub zewnętrznej-konkretnej np. osoba z otoczenia, będąca nosicielem projekcji jednostkiprojekcji jednostki

Spotkanie z cieniem zbiega się często z uświadomieniem typu Spotkanie z cieniem zbiega się często z uświadomieniem typu funkcjonalnego i typu postawy, do którego człowiek należyfunkcjonalnego i typu postawy, do którego człowiek należy

Konfrontacja z cieniem – uświadomienie i przyjęcie krytycznej postawy Konfrontacja z cieniem – uświadomienie i przyjęcie krytycznej postawy wobec swej naturywobec swej natury

II etap inywiduacji - spotkanie z postacią „obrazu duszy” :animą II etap inywiduacji - spotkanie z postacią „obrazu duszy” :animą (mężczyźni) i animusem (kobiety).(mężczyźni) i animusem (kobiety).

Archetypowa postać obrazu duszy. Archetypowa postać obrazu duszy. Reprezentuje Reprezentuje komplementarną ,odmienną płciowo część psyche i odzwierciedla nasz komplementarną ,odmienną płciowo część psyche i odzwierciedla nasz osobisty stosunek do niej, jak i nawarstwienie się ogólnoludzkiego osobisty stosunek do niej, jak i nawarstwienie się ogólnoludzkiego doświadczenia w związku z przeciwieństwem płci. Reprezentuje on obraz doświadczenia w związku z przeciwieństwem płci. Reprezentuje on obraz drugiej płci, który nosimy w sobie jako osoba i jako przedstawiciel gatunkudrugiej płci, który nosimy w sobie jako osoba i jako przedstawiciel gatunku

Formy przejawiania się animy i animusa Formy przejawiania się animy i animusa : zewnętrzne (gdy dokonujemy : zewnętrzne (gdy dokonujemy projekcji części lub całości nieświadomej psyche na osobę odmiennej płci w projekcji części lub całości nieświadomej psyche na osobę odmiennej płci w naszym otoczeniu, przy czym nie spostrzegamy, że jest to nasze własne naszym otoczeniu, przy czym nie spostrzegamy, że jest to nasze własne wnętrze) i wewnętrzne (marzenia senne, fantazje, wizje)wnętrze) i wewnętrzne (marzenia senne, fantazje, wizje)

Metody badania nieświadomości w Metody badania nieświadomości w psychoterapii analitycznej Jungapsychoterapii analitycznej Junga

Metoda skojarzeńWykrywanie głównych kompleksów

Ujawniających się poprzezzakłócenia w toku przeprowadzania

eksperymentu skojarzeń

Analiza symptomówPróba odtworzenia za pomocą

sugestii wspomnień : urazów-traum (źródeł

patologicznych objawów)

Analiza anamnestycznaRekonstrukcja rozwoju

neurozy- dużą wartość terapeutyczna wglądu

Analiza nieświadomościRozpoczyna się gdy materiał

Świadomości został wyczerpany.Poprzedza ją anamneza. Kontakt

osobisty tutaj podstawąMarzenia senne, wizje

fantazje

Marzenia senneMarzenia senne

Charakterystyka i opis Charakterystyka i opis metody analizymetody analizy

Marzenia senne (wizje, fantazje) -Marzenia senne (wizje, fantazje) -główne narzędziegłówne narzędzie

Najskuteczniejsza droga poznania mechanizmu i treści nieświadomościNajskuteczniejsza droga poznania mechanizmu i treści nieświadomości Składają się z tego co znane i nieznaneSkładają się z tego co znane i nieznane Elementy te mogą występować w najrozmaitszych połączeniach i Elementy te mogą występować w najrozmaitszych połączeniach i

pochodzić z wszelkich źródeł (od wspomnień dnia do najgłębszych treści pochodzić z wszelkich źródeł (od wspomnień dnia do najgłębszych treści nieświadomości)nieświadomości)

Kolejność ich pojawiania się w marzeniu sennym nie jest uzależniona od Kolejność ich pojawiania się w marzeniu sennym nie jest uzależniona od zasady przyczynowości, nie zależy od czasu i przestrzenizasady przyczynowości, nie zależy od czasu i przestrzeni

Język marzeń sennych jest archaiczny, symboliczny, prelogiczny Język marzeń sennych jest archaiczny, symboliczny, prelogiczny Język obrazowy – jego znaczenie można ujawnić za pomocą specjalnego Język obrazowy – jego znaczenie można ujawnić za pomocą specjalnego

sposobu interpretacjisposobu interpretacji Funkcja regulująca działalność nieświadomościFunkcja regulująca działalność nieświadomości Często mają charakter proroczyCzęsto mają charakter proroczy Wrodzona Funkcja kompensacyjna - Wrodzona Funkcja kompensacyjna - porównywanie różnych danych i porównywanie różnych danych i

punktów widzenia w wyniku którego następuje wyrównanie i punktów widzenia w wyniku którego następuje wyrównanie i sprostowanie. Należy różnicować od komplementacji (uzupełnienia) - sprostowanie. Należy różnicować od komplementacji (uzupełnienia) - przymusowe, mechaniczne dopełnianie sięprzymusowe, mechaniczne dopełnianie się

Sny wyrażają drugą stronę- przeciwstawny odpowiednik postawy Sny wyrażają drugą stronę- przeciwstawny odpowiednik postawy świadomejświadomej

Treści nieświadome zawsze są wieloznaczne. Ich znaczenie zależy od:Treści nieświadome zawsze są wieloznaczne. Ich znaczenie zależy od: - kontekstu, w jakim występują- kontekstu, w jakim występują - specyficznej sytuacji życiowej śniącego- specyficznej sytuacji życiowej śniącego

Interpretacja marzeń sennych – centralne Interpretacja marzeń sennych – centralne miejsce w dialektycznym procesie analitycznej miejsce w dialektycznym procesie analitycznej

metody metody Marzenia senne wykraczają poza osobiste problemy pojedynczych Marzenia senne wykraczają poza osobiste problemy pojedynczych

osób , a także są wyrazem całej zbiorowości ludzkiejosób , a także są wyrazem całej zbiorowości ludzkiej Fantazje i wizje - pokrewne marzeniu sennemu, występują, gdy Fantazje i wizje - pokrewne marzeniu sennemu, występują, gdy

osoba przejawia zmniejszoną świadomość. Mają jawne i ukryte osoba przejawia zmniejszoną świadomość. Mają jawne i ukryte znaczenie i pochodzą z indywidualnej i zbiorowej nieświadomościznaczenie i pochodzą z indywidualnej i zbiorowej nieświadomości

O interpretacji marzenia sennego, wizji, fantazji rozstrzyga tylko sam O interpretacji marzenia sennego, wizji, fantazji rozstrzyga tylko sam pacjent – miarodajna jest tylko jego indywidualność. Aby pacjent – miarodajna jest tylko jego indywidualność. Aby interpretacja została uznana to rozumowemu potwierdzeniu musi interpretacja została uznana to rozumowemu potwierdzeniu musi towarzyszyć prawdziwe emocjonalne przeżycie – zgoda pacjenta towarzyszyć prawdziwe emocjonalne przeżycie – zgoda pacjenta

Następne marzenia senne, wizje w sposób nieunikniony będą wiązać Następne marzenia senne, wizje w sposób nieunikniony będą wiązać się z tym samym problemem, tematem, który niosły wcześniejsze się z tym samym problemem, tematem, który niosły wcześniejsze marzenia sennemarzenia senne

Trwa to tak długo, aż przeżycia pacjenta wykreują nową postawę Trwa to tak długo, aż przeżycia pacjenta wykreują nową postawę Nieświadomość zawsze działa autonomicznie i nieprzerwanie Nieświadomość zawsze działa autonomicznie i nieprzerwanie

kontynuuje proces dialektycznykontynuuje proces dialektyczny Marzenia sennego nie można wyjaśnić za pomocą psychologii Marzenia sennego nie można wyjaśnić za pomocą psychologii

wytworzonej przez świadomość (nie zależą one od intencji i wytworzonej przez świadomość (nie zależą one od intencji i świadomości celów ja)świadomości celów ja)

Marzenie senne posiada swoistą autonomię, przejawia dążenie do Marzenie senne posiada swoistą autonomię, przejawia dążenie do celu, którego nasza świadomość nie znacelu, którego nasza świadomość nie zna

Marzenie senne ma swój język i swoje własne prawa –poznawane na Marzenie senne ma swój język i swoje własne prawa –poznawane na drodze nieświadomościdrodze nieświadomości („my nie śnimy tylko śnimy się”)(„my nie śnimy tylko śnimy się”)

My ulegamy snom, jesteśmy ich obiektemMy ulegamy snom, jesteśmy ich obiektem

Co może znajdować się w marzeniu Co może znajdować się w marzeniu sennym?sennym?

Wrażenia i wspomnienia z dnia poprzedniegoWrażenia i wspomnienia z dnia poprzedniego Konstelacje w treściach nieświadomych, samorzutne procesy Konstelacje w treściach nieświadomych, samorzutne procesy

nieświadomościnieświadomości Przyczyny somatycznePrzyczyny somatyczne Zdarzenia fizyczne, psychiczne w otaczającym środowiskuZdarzenia fizyczne, psychiczne w otaczającym środowisku Zdarzenia przeszłe i przyszłeZdarzenia przeszłe i przyszłe Minione zdarzenia historyczne (np. marzenia archetypowe)Minione zdarzenia historyczne (np. marzenia archetypowe) Marzenia senne, które początkowo miały związek ze świadomością, ale Marzenia senne, które początkowo miały związek ze świadomością, ale

go utraciły (pozostały niezrozumiałe, nierozpoznane fragmenty)go utraciły (pozostały niezrozumiałe, nierozpoznane fragmenty) Marzenia senne będące odtworzeniem urazu psychicznego (nie mają Marzenia senne będące odtworzeniem urazu psychicznego (nie mają

one kompensacyjnego charakteru, do czasu kiedy działanie bodźca one kompensacyjnego charakteru, do czasu kiedy działanie bodźca urazowego się wyczerpie). Doprowadzenie ich do świadomości nie urazowego się wyczerpie). Doprowadzenie ich do świadomości nie powoduje usunięcia urazu – marzenie to odtwarza uraz( treść urazu powoduje usunięcia urazu – marzenie to odtwarza uraz( treść urazu staje się autonomiczna i daje o sobie znać do chwilistaje się autonomiczna i daje o sobie znać do chwili

Porządek marzenia sennego nie zależy od czasu, przestrzeni, jak i nie Porządek marzenia sennego nie zależy od czasu, przestrzeni, jak i nie podlega żadnej przyczynowości, nie jest zwykłym powtórzeniem podlega żadnej przyczynowości, nie jest zwykłym powtórzeniem minionych przeżyć i zdarzeńminionych przeżyć i zdarzeń

Marzenia senne to monolog ,pewna całość (ważna jest ich seria)Marzenia senne to monolog ,pewna całość (ważna jest ich seria)

Typy marzeń sennych pod względem Typy marzeń sennych pod względem znaczeniaznaczenia

Reakcja na świadomą

sytuację (wrażenia z dnia)

(charakter kompensacyjnydopełniający)

Świadomość silniejsza

Reakcja wynikająca ze spontanicznego działania nieświadomości

stwarzającej inną sytuację – odmiennąod tej w świadomości – tworzącej konflikt

Tutaj utrzymuje się stan równowagi

Nieświadomość dominuje nad świadomością (ruch ku świadomości): znaczące marzenia senne

mogące odwrócić orientację świadomości (sny najtrudniejsze do zinterpretowania,ale pod względem treści najważniejsze

często są archetypowe, prorocze)

Porządek i interpretacja marzeń Porządek i interpretacja marzeń sennychsennych

Każda interpretacja jest hipoteząKażda interpretacja jest hipotezą Względną pewność interpretacji można uzyskać dopiero po całej serii Względną pewność interpretacji można uzyskać dopiero po całej serii

marzeń sennych (każdy następny sen pozwala skorygować błędy przy marzeń sennych (każdy następny sen pozwala skorygować błędy przy interpretacji poprzednich)interpretacji poprzednich)

Marzenia senne to monolog –jego chronologiczna kolejność nie Marzenia senne to monolog –jego chronologiczna kolejność nie zawsze jest zgodna z ich faktycznym wewnętrznym układem zawsze jest zgodna z ich faktycznym wewnętrznym układem znaczeniowymznaczeniowym

Układ marzenia sennego jest promienisty (grupowanie się wokół Układ marzenia sennego jest promienisty (grupowanie się wokół jednego punktu o centralnym znaczeniu jednego punktu o centralnym znaczeniu np. sen C może się pojawić np. sen C może się pojawić przed snem A , sen B przed snem D itd..przed snem A , sen B przed snem D itd..

Jeśli punkt centralny zostanie otwarty i wzniesiony do świadomości, to Jeśli punkt centralny zostanie otwarty i wzniesiony do świadomości, to przestaje funkcjonować, a marzenia senne zaczynają wypływać z przestaje funkcjonować, a marzenia senne zaczynają wypływać z innego punktu centralnegoinnego punktu centralnego

Istotny jest ciągły zapis snów i ich interpretacji (psychoterapeuta Istotny jest ciągły zapis snów i ich interpretacji (psychoterapeuta aktywnie współdziała wskazując pacjentowi kierunek postępowania)aktywnie współdziała wskazując pacjentowi kierunek postępowania)

Wieloznaczność marzeń sennychWieloznaczność marzeń sennych

Każda treść marzenia sennego jest wieloznaczna ,uwarunkowana Każda treść marzenia sennego jest wieloznaczna ,uwarunkowana indywidualnością śniącegoindywidualnością śniącego

Interpretacja wymaga znajomości sytuacji życiowej śniącego, Interpretacja wymaga znajomości sytuacji życiowej śniącego, ustalenia kontekstu śnienia (sieci powiązań treści marzenia ustalenia kontekstu śnienia (sieci powiązań treści marzenia sennego) –metoda asocjacji i amplifikacjisennego) –metoda asocjacji i amplifikacji

O wyniku interpretacji mówimy wtedy, gdy na podstawie poznania O wyniku interpretacji mówimy wtedy, gdy na podstawie poznania okoliczności znalezione znaczenie zostanie wprowadzone do tekstu okoliczności znalezione znaczenie zostanie wprowadzone do tekstu marzenia sennego i gdy ustalona zostanie reakcja śniącego na marzenia sennego i gdy ustalona zostanie reakcja śniącego na podsunięte mu znaczenie oraz gdy zostanie uzyskana jego akceptacjapodsunięte mu znaczenie oraz gdy zostanie uzyskana jego akceptacja

Rzadko kiedy marzenie senne ,jest znaczeniem zgodne ze świadomą Rzadko kiedy marzenie senne ,jest znaczeniem zgodne ze świadomą orientacją śniącegoorientacją śniącego

Pełny obraz przyczyn i przebiegu zakłóceń można uzyskać przez Pełny obraz przyczyn i przebiegu zakłóceń można uzyskać przez analizę długiej serii marzeń sennychanalizę długiej serii marzeń sennych

Ważne są ukierunkowane skojarzenia, do których psychoterapeuta Ważne są ukierunkowane skojarzenia, do których psychoterapeuta zachęca, którymi kierujezachęca, którymi kieruje

Kompensacyjny charakter marzenia Kompensacyjny charakter marzenia sennegosennego

Orientacja nieświadomości jest komplementarna lub kompensacyjna w Orientacja nieświadomości jest komplementarna lub kompensacyjna w stosunku do świadomościstosunku do świadomości

Im bardziej postawa świadoma jest jednostronna i odbiega od optymalnych Im bardziej postawa świadoma jest jednostronna i odbiega od optymalnych możliwości życiowych, tym większa jest możliwość pojawienia się snów silnie możliwości życiowych, tym większa jest możliwość pojawienia się snów silnie kontrastowych –kompensacyjnych( wnosi do sytuacji świadomej wyparte, kontrastowych –kompensacyjnych( wnosi do sytuacji świadomej wyparte, niedostrzeżone elementy) niedostrzeżone elementy)

Sny mogą mieć funkcję Sny mogą mieć funkcję - Redukcyjną - Redukcyjną – kompensacja negatywna (wskazywanie osobie nicości, – kompensacja negatywna (wskazywanie osobie nicości,

uwarunkowań fizjologicznych, historycznych, filogenetycznych itp) lub uwarunkowań fizjologicznych, historycznych, filogenetycznych itp) lub pozytywna (wskazuje wzorzec, nadaje lepszy kierunek świadomej postawie). Obie pozytywna (wskazuje wzorzec, nadaje lepszy kierunek świadomej postawie). Obie są jednak ważne i mogą okazać się” zbawienne” Kompensacja jest celowa są jednak ważne i mogą okazać się” zbawienne” Kompensacja jest celowa

- Prospektywną- Prospektywną (antycypacja przyszłych, świadomych osiągnięć, „nakreślony „z (antycypacja przyszłych, świadomych osiągnięć, „nakreślony „z góry plan”góry plan”

Sny antycypacyjne dają informację o sytuacji analitycznej. Ważne są szczególnie Sny antycypacyjne dają informację o sytuacji analitycznej. Ważne są szczególnie na początku sytuacji analizyna początku sytuacji analizy

W odróżnieniu do analizy Freuda - zasadza przyczynowości u Junga ma W odróżnieniu do analizy Freuda - zasadza przyczynowości u Junga ma ograniczone zastosowanieograniczone zastosowanie

Sen to całość przedstawiająca akcję klasycznego dramatyczną (inaczej niż u Sen to całość przedstawiająca akcję klasycznego dramatyczną (inaczej niż u Freuda)Freuda)

Struktura marzenia sennegoStruktura marzenia sennegoMiejsce i czas(początek –akcja snu i występujące

osoby

Dramatis personae

Ekspozycja (postawienie problemu marzenia sennego:podstawowa treść,, pytanie,

temat ,na który nieświadomość chce odpowiedzieć

Perypetie („kręgosłup” marzenia sennego): zawiązanie akcji wydarzenia aż do punktu

kulminacyjnego

Lysis- rozwiązanie-wynik znaczący wniosek

Wskazówka o kompensacyjnym charakterze

Gdy brak tej fazy –nieszczęśliwy przebieg życia śniącego

Metoda amplifikacji marzeń sennychMetoda amplifikacji marzeń sennych

W przeciwieństwie do Freudowskiej analizy swobodnych skojarzeń nie W przeciwieństwie do Freudowskiej analizy swobodnych skojarzeń nie jest nieprzerwanym łańcuchem przyczynowo powiązanych skojarzeń jest nieprzerwanym łańcuchem przyczynowo powiązanych skojarzeń wiodącym wstecz, ale stanowi rozszerzenie i wzbogacenie treści marzenie wiodącym wstecz, ale stanowi rozszerzenie i wzbogacenie treści marzenie sennego o wszystkie podobne, możliwe, analogiczne obrazy. Skojarzenia sennego o wszystkie podobne, możliwe, analogiczne obrazy. Skojarzenia te pochodzą nie tylko od pacjenta (jak u Freuda) ale też od analitykate pochodzą nie tylko od pacjenta (jak u Freuda) ale też od analityka

To ukierunkowane, powiązane skojarzenia, które ciągle na nowo powracają To ukierunkowane, powiązane skojarzenia, które ciągle na nowo powracają do jądra znaczeniowego marzenia sennego, starając się je wydobyćdo jądra znaczeniowego marzenia sennego, starając się je wydobyć

Obrazy i analogie muszą pozostawać w związku znaczeniowym z treścią Obrazy i analogie muszą pozostawać w związku znaczeniowym z treścią marzenia sennego, które ma być zinterpretowane marzenia sennego, które ma być zinterpretowane

Amplifikację należy stosować do wszystkich elementów marzenia Amplifikację należy stosować do wszystkich elementów marzenia sennego, ważna jest tutaj analogia i tożsamość z jądrem znaczeniowymsennego, ważna jest tutaj analogia i tożsamość z jądrem znaczeniowym

Amplifikacja - gdy chodzi o niejasne przeżycia, gdzie niedostateczne Amplifikacja - gdy chodzi o niejasne przeżycia, gdzie niedostateczne dane muszą być pogłębione i rozszerzone za pomocą kontekstu dane muszą być pogłębione i rozszerzone za pomocą kontekstu psychologicznego, aby stały się zrozumiałe psychologicznego, aby stały się zrozumiałe

Subiektywna amplifikacjaSubiektywna amplifikacja

Wypytywanie śniącego co dla niej osobiście znaczy każdy element snuWypytywanie śniącego co dla niej osobiście znaczy każdy element snu

Znaczenie zbiorowe uzyskuje się przez obiektywną amplifikację (przez Znaczenie zbiorowe uzyskuje się przez obiektywną amplifikację (przez wzbogacenie poszczególnych elementów snu ogólnym, symbolicznym wzbogacenie poszczególnych elementów snu ogólnym, symbolicznym materiałem z baśni, mitów itp. które naświetlają powszechny aspekt materiałem z baśni, mitów itp. które naświetlają powszechny aspekt problemu, ważny dla każdego człowiekaproblemu, ważny dla każdego człowieka

Formy poziomu interpretacjiFormy poziomu interpretacji

Na szczeblu podmiotu -postacie i zdarzenia interpretowane są w sposób Na szczeblu podmiotu -postacie i zdarzenia interpretowane są w sposób symboliczny jako odbicia wewnętrznych czynników i sytuacji psychicznych symboliczny jako odbicia wewnętrznych czynników i sytuacji psychicznych śniącego (postacie –to tendencje lub funkcje śniącego, sytuacja we śnie śniącego (postacie –to tendencje lub funkcje śniącego, sytuacja we śnie oznacza jego postawę w stosunku do siebie samego i w stosunku do danej oznacza jego postawę w stosunku do siebie samego i w stosunku do danej rzeczywistości psychicznej). Daje nam dane wewnętrznerzeczywistości psychicznej). Daje nam dane wewnętrzne

(symbole)(symbole) Na szczeblu przedmiotu - postacie marzenie sennego mają znaczenie Na szczeblu przedmiotu - postacie marzenie sennego mają znaczenie

konkretne, a nie symboliczne. Postawa śniącego w stosunku do zewnętrznych konkretne, a nie symboliczne. Postawa śniącego w stosunku do zewnętrznych okoliczności lub osób .Mają one pokazać, jak to, co świadomie widzimy tylko z okoliczności lub osób .Mają one pokazać, jak to, co świadomie widzimy tylko z jednej strony, wygląda inaczej z drugiej, albo, żeby zwrócić uwagę na coś, jednej strony, wygląda inaczej z drugiej, albo, żeby zwrócić uwagę na coś, czego nie widzimy.czego nie widzimy.

Symbol - centralne rola w interpretacji Symbol - centralne rola w interpretacji marzeń sennychmarzeń sennych

Mają charakter jednocześnie ekspresyjny i impresyjnyMają charakter jednocześnie ekspresyjny i impresyjny Z jednej strony wyrażają w sposób obrazowy wewnętrzne procesy Z jednej strony wyrażają w sposób obrazowy wewnętrzne procesy

psychicznepsychiczne z drugiej : gdy procesy te stały się obrazem – za pomocą ich treści z drugiej : gdy procesy te stały się obrazem – za pomocą ich treści

znaczeniowej wywierają wrażenie i wpływają na przepływ energiiznaczeniowej wywierają wrażenie i wpływają na przepływ energii

Symbole to transformatory energii procesu psychicznego (obrazowo Symbole to transformatory energii procesu psychicznego (obrazowo coś wyraża, a jednocześnie za pomocą tego wpływa na kierunek coś wyraża, a jednocześnie za pomocą tego wpływa na kierunek procesów psychicznych śniącego)procesów psychicznych śniącego)

W toku rozwoju analizy przechodzimy od obrazów – opartych o analizę W toku rozwoju analizy przechodzimy od obrazów – opartych o analizę indywidualnego doświadczenia (wspomnienia z dzieciństwa i inne indywidualnego doświadczenia (wspomnienia z dzieciństwa i inne zdarzenia z życia) do obrazów archetypowych, gdzie dominuje symbol. zdarzenia z życia) do obrazów archetypowych, gdzie dominuje symbol. Symbole z nieświadomości, pojawiające się w snach ,wizjach, Symbole z nieświadomości, pojawiające się w snach ,wizjach, fantazjach – rodzaj „indywidualnej mitologii”fantazjach – rodzaj „indywidualnej mitologii”

Symbole nigdy nie są tworzone świadomie, są wytworem Symbole nigdy nie są tworzone świadomie, są wytworem nieświadomości, przekazywanym za pomocą „intuicji, objawienia”nieświadomości, przekazywanym za pomocą „intuicji, objawienia”

Według Junga rozpracowanie materiałów zbiorowej nieświadomości Według Junga rozpracowanie materiałów zbiorowej nieświadomości może nastąpić dopiero po uświadomieniu i zintegrowaniu treści może nastąpić dopiero po uświadomieniu i zintegrowaniu treści infantylnychinfantylnych

Każdy konflikt musi być najpierw rozpatrzony w jego aspekcie Każdy konflikt musi być najpierw rozpatrzony w jego aspekcie indywidualnym w świetle własnego doświadczenia, dopiero potem indywidualnym w świetle własnego doświadczenia, dopiero potem osoba może konfrontować się z problemami bytu ludzkiego osoba może konfrontować się z problemami bytu ludzkiego (aktywizacja archetypów)(aktywizacja archetypów)

Technika wyjaśniania marzenia obejmuje kolejno etapy :Technika wyjaśniania marzenia obejmuje kolejno etapy : Opis teraźniejszej sytuacji świadomościOpis teraźniejszej sytuacji świadomości Opis poprzednich zdarzeńOpis poprzednich zdarzeń Zbadanie kontekstów subiektywnychZbadanie kontekstów subiektywnych Zbadanie motywów archetypowychZbadanie motywów archetypowych

Etapy interpretacji „od nieświadomości Etapy interpretacji „od nieświadomości do świadomości”do świadomości”

Obniżenie progu świadomości, aby treści Obniżenie progu świadomości, aby treści nieświadomości mogły się przedostaćnieświadomości mogły się przedostać

Treści nieświadomości przenikają do marzeń Treści nieświadomości przenikają do marzeń sennych, wizji i fantazjisennych, wizji i fantazji

Zostają dostrzeżone przez świadomość i zatrzymaneZostają dostrzeżone przez świadomość i zatrzymane Badanie, wyjaśnianie, interpretacja i zrozumienie Badanie, wyjaśnianie, interpretacja i zrozumienie

znaczenia poszczególnych treściznaczenia poszczególnych treści Włączenie treści do ogólnej sytuacji psychicznej Włączenie treści do ogólnej sytuacji psychicznej

jednostkijednostki Przyswojenie, przepracowanie znalezionego znaczenia Przyswojenie, przepracowanie znalezionego znaczenia

przez jednostkęprzez jednostkę Integracja ”znaczenia” jego organiczne włączenie do Integracja ”znaczenia” jego organiczne włączenie do

psyche („wchodzi w krew”) – wiedza umocniona przez psyche („wchodzi w krew”) – wiedza umocniona przez instynktinstynkt