Psycholog w świecie technologiirzecz o myszach, ludziach i botach

dr Urszula StrawińskaSzkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Urszula Strawińska- mgr ’06 SPIK SWPS- PhD ’10 FAU

SWPSSpołeczna Psychologia Informatyki i Komunikacji (SPIK)www.spik.swps.edu.pl

Uniwersytet WarszawskiOśrodek Badania Układów ZłożonychInstytut Studiów Społecznychwww.iss.uw.edu.pl/obuz

Florida Atlantic UniversityPsychology Departmentwww.psy.fau.edu

Psychologia Społeczna

•człowiek wśród ludzi

•poznanie społeczne•wpływ społeczny• relacje interpersonalne

•natura czy środowisko•psychologia osobowości

Psychologia cech

Su

mienność

Ot

wartość

Ne

urotyczność

Ug

odowość

Ekst

rawersja

Allport, 1935Cattell, 1945Costa i McCrae, 1992

•poszukiwanie stałości

wpływ środowiska

zachowanie

Podejście dynamiczneCarver i Scheier,

1999Cervone, 2004Mischel i Shoda,

1995Nowak, Vallacher i

Zochowski, 2002Read i Miller, 2002

•stałość i zmienność

środowisko

Psychologia Self

•Samowiedza•Obraz siebie Aspekty Ja

Informacje dotyczące Ja

Society of Self

•ewaluacja

pozytywne informacje negatywne informacje•zróżnicowanie

struktury Ja

(Nowak, Vallacher, Tesser i Borkowski, 2000)

Obraz siebie

• Różnice między ludźmi

struktura zróżnicowana struktura spójna

• Konsekwencje dla:▫Wysokości i stabilności samooceny▫Spójności w rozumieniu siebie tj. pewność „Jaki /

jaka jestem?”

Tryby regulacji uwagiDynamiczny model samoregulacji

•Tryb EKSPRESJI

•Tryb INTEGRACJI

Obraz siebie• Różnice spójności w poszczególnych obszarach wiedzy

Model trybów regulacji uwagi•Człowiek selektywnie kieruje uwagę na

spójne i niespójne obszary wiedzy o sobie w taki sposób, by efektywnie wykorzystywać tą wiedzę do regulacji różnych procesów i ją rozwijać

•Tryb integracji – „refleksja”•Tryb ekspresji – „działanie”•Przełączanie się między trybami

Program badań•Badanie 1

struktura samowiedzy

•Badanie 2czasowa dynamika ewaluacji siebie

•Badanie 3a i 3binterakcje społeczne

•Badanie 4różnice indywidualne w trybach regulacji uwagi

Program badań – ciekawostki metodologiczne•Badanie 1

sortowanie kart

•Badanie 2paradygmat myszy – zapis trajektorii samooceny w czasie z użyciem programu komputerowego

•Badanie 3a i 3bsymulacja nterakcji społecznej za pomocą programu do konwersacji tekstowej (chatbot)

Sortowanie kart

Badanie 1 :: Struktura samowiedzy

• Linville, 1985, 1987• Showers, 1992

• Miara zróżnicowania pozytywno-negatywnego• niskie wyniki – niskie zróżnicowanie• wysokie wyniki – wysokie zróżnicowanie

• P – proporcje między liczbą pozytywnych elementów i negatywnych elementów w całym wykorzystanym zestawie

• pi – proporcja między pozytywnych elementów i negatywnych elementów w każdej podgrupie

• N – ilość grup

Paradygmat myszy klasyczny

Badanie 2 :: Dynamika samooceny

pozytywna ocena siebie

im dalej od środka, tym bardziej negatywna ocena siebie

Paradygmat myszy liniowej

pozytywna ocena siebienegatywna ocena siebie

Trajektoria myszy

pozytywna ocena siebie

negatywna ocena siebie

Przykład zapisów dynamiki samooceny dwóch osób badanych

osoba badana nr 14 osoba badana nr 11

P11 – krajobraz oceny siebieAnimacja dynamiki samooceny w czasie

Bot• Witaj! Milo mi Cie poznac :) Jestem programem

komputerowym, nazywam sie SPIKbot. Jak wiesz, w tej chwili jestem intensywnie testowany. Byc moze okaze sie, ze moge byc pomocny w badaniach psychologicznych...

• Piszesz, ze jestes [cecha]. A czy mozesz opisac krotko sytuacje, ktora swiadczy o tym, ze rzeczywiscie jestes [cecha]?

• Dlaczego uwazasz, ze jestes [cecha]?

• Przepraszam, nie zrozumialem. Mozesz sprobowac powiedziec to innymi slowami?

• [wyraz]? Powiedz mi o tym cos wiecej, [imie] :)

• Coraz wiecej sie o Tobie dowiaduje. Niedlugo czas rozmowy sie skonczy i bede musial Cie ocenic. Przyznaj sie, obawiasz sie mojej oceny, czy raczej jestes ciekaw?

Badanie 3ab :: Kontakty społeczne

Wiedza na temat siebie jest różnie organizowana w systemie samowiedzy ludzi. Od struktury, jaką przybierze (bardziej lub mniej zróżnicowana pod kątem oceny), zależy chwilowa stabilność samooceny. Od stabilności z kolei zależą, między innymi, zachowania ludzi w kontaktach społecznych, np. wybór, z kim chcą spędzać czas, rozmawiać, czy to, jak reagują na informacje na temat siebie – na krytykę, czy pochwały.

Wyniki

Mój przyczynek•Empiryczna weryfikacja i rozszerzenie

dynamicznego modelu Self

• Implikacje praktyczne▫Natura zaburzeń samoregulacji▫Terapia

•Potencjał zastosowanych narzędzi (sortowanie kart, paradygmat myszy, zwłaszcza – bot)

Psychologia i technologia•Komputer• Internet•Rzeczywistość wirtualna

•Teoria: Modele i symulacje•Pratyka: Badania, Interwencje

▫(digital) experimental virtual environments

•Badanie człowieka w interakcji z technologią▫nowe zjawiska, problemy, możliwości▫Generacja Y

Dynamiczna Psychologia Społeczna• Narzędzia nauk przyrodniczych• Fizyka, matematyka

▫ samoorganizacja▫ emergencja▫ dynamika atraktorów

• Dynamiczny minimalizm (Nowak, 2004)

• Przykłady zastosowania:

• Miłość▫ The Gottman Relationship Institute

• Przyjaźń▫ synchronizacja przyjaciół – nadawanie na tych samych falach

• Terapia▫ relacja terapeuta i klient

Szerszy kontekst :: Nauki o żłożoności

•Co wspólnego ma:▫kolonia mrówek, stado ptaków, społeczność

ludzi, las, firmy, giełda, ekonomia ...•complex adaptive systems

complex – złożone z bardzo wielu elementówadaptive – uczące się, dostosowujące się do zmian w otoczeniu motywowane chęcią przeżycia i wzrostusystems – elementy składowe są połączone i od siebie zależnePolecam na przykład to wystąpienie na TED: Eric Berlow “How complexity leads to simplicity”

Przykładowe modele • Dynamika opinii• Miasto jako złożony system

dynamiczny• Ruch i dynamika tłumu• Ekonomia – model podejmowania

decyzji przez inwestorów na giełdzie• Ewolucja kultury• Praktyczne zastosowania w biznesie,

np.▫ ruch bagaży / pasażerów na terminalu▫zarządzanie zasobami ludzkimi

ReferencjeComplexity

Podejście dynamicznew psychologii

Inspiracja i źródła obrazków• Vallacher, R. R., Nowak, A. (2004). Krajobrazy autorefleksji: Mapowanie

szczytów i dolin oszacowań własnej osoby. W: A. Tesser, R. B. Felson, J. M. Suls (red.), Ja i tożsamość (s. 43-69). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

• Nowak, A., Strawińska, U., Johnson, S., Vallacher, R. R. (2005). Zburzenia samoregulacji przy niskim poczuciu własnej wartości i w depresji. Kolokwia Psychologiczne, 13, s. 68-83.

• Nowak, A. (2004). Dynamical Minimalism: Why Less is More in Psychology. Personality and Social Psychology Review, 8, 183-192.

• Nowak, A., Vallacher, R. R. (1998). Dynamical Social Psychology. New York: Guilford Press.

• Nowak, A., Vallacher, R. R., Tesser, A., Borkowski, W. (2000). Society of Self: The emergence of collective properties in self-structure. Psychological Review, 107, s. 39-61.

• Vallacher, R. R., Nowak, A., Froehlich, M., Rockloff, M. (2002). The Dynamics of Self-Evaluation. Personality and Social Psychology Review, 6, s. 370-379.

• http://serendipityteam.files.wordpress.com• http://www.holah.karoo.net• http://amazon.com