przywództwo

PRZYWÓDZTWO

Gostyń, 23 lipca 2013 r.

Projekt współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

POJĘCIE PRZYWÓDZTWA

Z czym kojarzy nam się słowo „przywództwo”


POJĘCIE PRZYWÓDZTWA Pojęcie „przywództwa”, tak jak je współcześnie

rozumiemy, wywodzi się z języka angielskiego (leadership)

Dosłownie leading oznacza „podążanie” Współcześnie przywództwo jest zatem rozumiane jako

wskazywanie drogi i pociąganie innych za sobą Tak rozumianym przywódcą (liderem/ką) zostaje się

poprzez uznanie ze strony innych członków zespołu

Lider/ka musi być zatem wiarygodny/ai cieszyć się zaufaniem

Czy zawsze tak było? Projekt współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

POJĘCIE PRZYWÓDZTWA – MAX WEBER

Pojęcie „przywództwa” związane jest z pojęciem „władzy”. Władza w socjologii organizacji Maxa Webera jest rozumiana jako „zdolność do przeprowadzenia swojej woli”

Max Weber wyróżnia 3 typy władzy:- Władza ekspercka związana jest z wiedzą

profesjonalną i umiejętnościami (kwalifikacje te mogą być nabywane i doskonalone)

- Władza formalna - to władza wynikająca z podziału władzy w ramach organizacji formalnej

- Władza przypisana związana jest z cechami osobowymi; zwana jest charyzmą (kompetencje wrodzone)


KONCEPCJE PODEJŚCIA DO PRZYWÓDZTWA 1. Podejście kwalifikacyjne - traktuje ono zdolność do

sprawowania przywództwa jako coś wrodzonego: przywódcy rodzą się z odpowiednimi cechami; przywództwo jest umiejętnością rzadką, opiera się w dużej mierze na cechach osobowych, a przywódcy są z reguły obdarzeni charyzmą


KONCEPCJE PODEJŚCIA DO PRZYWÓDZTWA 2. Podejście behawioralne - podstawowym założeniem

jest stwierdzenie, że lidera/kę można wyszkolić, wzmacniając pożądane lub tłumiąc nieodpowiednie zachowania. Wyróżniono dwie orientacje:

orientacja na ludzi – lider/ka dba o dobre stosunki międzyludzkie w organizacji i akceptuje różnice w grupie zwolenników - podwładnych;

orientacja na zadania - dla lidera/ki liczą się głownie rezultaty i osiągnięte wyniki, członków zespołu traktuje on/a raczej jako wykonawców zadań, a nie podmioty świata społecznego organizacji


KONCEPCJE PODEJŚCIA DO PRZYWÓDZTWA 3. Podejście sytuacyjne - niektórzy badacze

przywództwa stwierdzali, że efektywność zespołu zależy od odpowiedniego zharmonizowania stylu przywództwa i stopnia, w jakim sytuacja umożliwia kontrolę i wpływ społeczny


POJĘCIE PRZYWÓDZTWA - J.R.P FRENCH I B.RAVEN

Podstawowe źródła władzy kierownika: władzy formalnej - związana jest z pozycją formalną w

strukturze, odnosi się do prawa definiowania zadań dla podwładnych

władzy nagradzania - uzależnione jest ono od możliwości sprawowania kontroli danego kierownika/czki nad rzadkimi zasobami w organizacji

władzy przymusu - jest to "odwrotność" nagrody. Podporządkowanie się poleceniom jest nagradzane, a brak dyscypliny i efektów karany

władzy charyzmatycznej - oparta ona jest na emocjonalnym związku miedzy liderem/ką a współpracownikami, czego efektem jest podziw, lojalność, oddanie

władzy opartej na wiedzy - czyli zdolności, umiejętności i "znajomości rzeczy" przez lidera/kę, będących źródłem jego/jej władzy


SYTUACYJNA TEORIA STYLÓW PRZYWÓDZTWA FREDA FIEDLERA

3 czynniki decydujące o wyborze stylu przywództwa: Relacja: przywódca - członek: zaufanie, lojalność Struktura zadań: praca rutynowa/powtarzalna się

czy zmienna/złożona Władza związana ze stanowiskiem: stopień

uprawnień posiadanych przez menedżera/kę Przywództwo zorientowane na zadania jest lepsze,

gdy trzy wspomniane czynniki są zdecydowanie korzystne lub niekorzystne. Przywództwo zorientowane na stosunki jest lepsze, gdy trzy wspomniane czynniki są nieznacznie korzystne lub tylko niektóre z nich są korzystne.


KONCEPCJA SIATKI KIEROWNICZEJ BLAKE’A I MOUTON



STYL ANEMICZNY

Jest najskuteczniejszy, kiedy: mamy do czynienia z pracownikami w pełni

kompetentnymi i mającymi silną motywację do wykonywanych czynności, ponieważ podwładni nie potrzebują żadnej zachęty do pracy, ani też żadnych wskazówek, co do sposobu jej wykonywania: funkcją menedżera/ki będzie tu pasywna rola obserwatora/ki i przekaźnika informacji



STYL HARMONIJNEGO WSPÓŁDZIAŁANIA

Jest najskuteczniejszy, kiedy: mamy do czynienia z pracownikami

niekompetentnymi, ale mającymi silną motywację do wykonywania powierzonych im zadań, albowiem silne zainteresowanie menedżera/ki produktywnością podwładnych pozwoli im polepszyć swoje kompetencje, zaś miła atmosfera i zrozumienie pracowników przez zarządzającego/ą stanowić będą dla nich swoistą nagrodę i utwierdzenie w motywacji



STYL KLUBOWY


kompetentnymi, lecz cierpiącymi na brak motywacji do wykonywanej pracy, gdyż z racji posiadanych już przez podwładnych kompetencji, zbędnym okazałoby się koncentrowanie uwagi menedżera/ki na produktywności, natomiast stworzenie pracownikom odpowiednio przyjaznych warunków działania pozwoli zwiększyć stopień ich motywacji



STYL AUTOKRATYCZNY


niekompetentnymi, którym zupełnie brak motywacji do wykonywania powierzonych im czynności, gdyż gwarantuje podwyższenie kompetencji podwładnych, dzięki skoncentrowaniu uwagi menedżera/ki na ich produktywności, przy jednoczesnej swoistej "obojętności" zarządzającego/ej na sprawy dotyczące atmosfery pracy i zrozumienia personelu, z racji brakuzaangażowania i motywacji tego ostatniego

(styl kryzysowy)


PROCEDURY PODEJMOWANIA DECYZJI

Ludzie, pracując zespołowo „oczekują jasnych reguł gry i łatwiej akceptują niepopularną decyzję, jeśli wierzą, że sposób jej podjęcia był uczciwy. Kluczowym elementem tego zagadnienia jest zaufanie. Ludzie muszą ufać osobie nadzorującej procedury. Jeśli zauważą, iż inni oszukują lub działają wyłącznie w swoich osobistych interesach, ich chęć akceptacji decyzji zniknie.”

Źródło: Stwórz zespół z ikrą, Harvard Business Essentials 2006, str. 83


MOŻLIWE PROCEDURY PODEJMOWANIA DECYZJI

• Rozstrzyga większość• Uzyskanie ogólnej zgody• Decyduje mała grupa• Lider/ka podejmuje decyzję samodzielnie


NA CZYM POLEGA ROLA LIDERA W KAŻDEJ Z GRUP?

• Rozstrzyga większość• Uzyskanie ogólnej zgody• Decyduje mała grupa• Lider/ka podejmuje decyzję samodzielnie


TEORIA CONTINUUM STYLÓW PRZYWÓDZTWA ROBERTA

TANNENBAUMA I WARRENA SCHMIDTA Teoria continuum między stylem autokratycznym a

partycypacyjnym


STYL SPECYFIKAPOLECANIE Kierownik/czka podejmuje decyzję i poleca wykonanie,

określając sposób działaniaSPRZEDAWANIE Kierownik/czka podejmuje decyzję i stara się przekonać

zespół do jej zaakceptowania, nie oczekując przy tym feedback’u

TESTOWANIE Kierownik/czka proponuje własne rozwiązanie i pyta grupę o reakcję

KONSULTOWANIE Kierownik/czka przedstawia problem grupie, proponuje rozwiązanie i prosi o pomoc w ocenie jego słuszności

WSPÓŁPRACA Kierownik/czka formułuje problem i prosi grupę o rozwiązanie

DELEGOWANIE Kierownik/czka pozostawia zespołowi całkowita swobodę w rozwiązaniu problemu

SZCZEGÓŁOWE ROLE LIDERA/KI

Lider/ka to:• Inicjator/ka• Wzór• Negocjator/ka• Sędzia/ina• Coach


ZADANIA FORMALNE LIDERA/KI• Tworzenie struktury umożliwiającej

działanie zespołu• Jasne, zrozumiałe artykułowanie celów• Wyznaczanie zadań pośrednich• Koordynowanie działań• Reprezentowanie zespołu na zewnątrz• Określanie zapotrzebowania na zasoby

zewn.• Monitorowanie zaangażowania

członków/iń, sprawiedliwego podziału pracy i korzyści

• Kontrola jakościProjekt współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

MODEL FUNKCJI ZADANIOWYCH JOHNA ADEIRA

CECHY PRZYWÓDCY WG DAVIDA A. WHETTENA I KIM S. CAMERON

Zdolności personalne - określają dojrzałość emocjonalną, zawierają umiejętność samodoskonalenia, autooceny, formułowania swoich priorytetów, zarządzania stresem, zarządzanie energią życiową, twórcze rozwiązywanie problemów

Umiejętności interpersonalne - takie jak m.in. aktywne i świadome komunikowanie się, efektywne słuchanie, umiejętność stosowania reguł komunikacji werbalnej, zdolność do przeprowadzenia własnej woli w oparciu o relacje, umiejętność posługiwania się wpływem społecznym, zdolność motywowania i inspirowania innych, umiejętność kierowania konfliktem


KIEROWNIK/CZKA A PRZYWÓDCA/CZYNI WG TQM

KIEROWNIK/CZKA PRZYWÓDCA/CZYNI

wykorzystuje autorytet funkcji wyzwala działania dobrowolne

wywołuje lęk wzbudza entuzjazm

kategoria „ja” kategoria „my”

szuka winnych niepowodzeń szuka drogi do sukcesu

kontroluje pracowników usamodzielnia pracowników


KIEROWNIK/CZKA A PRZYWÓDCA/CZYNI WG TQM

KIEROWNIK/CZKA PRZYWÓDCA/CZYNI

działa w granicach sprawdzonych rozwiązań,

trzyma się reguł

kwestionuje zastane paradygmaty, poszerza

spectrum sposobów działaniaskupia się na trwałości

strukturyskupia się na ludziach

tworzy ład organizacyjny jest motorem zmiany

myśli zadaniowo obiera szeroką perspektywę długofalową

podejmuje decyzje samodzielnie

korzysta z potencjału zespołu w tym zakresie


PRZYWÓDZTWO

A MISJA I WIZJA PRZEDSIĘBIORSTWA


ZNACZENIE WIZJI W PRZEWODZENIU

Badania pokazują, że o byciu efektywnym menedżerem/ką w największym stopniu decyduje:

wizja, jaką umie przedstawić swoim podwładnym (36%), umiejętność motywowania pracowników (33%), komunikatywność (18%). kompetencje i kwalifikacje definiują menedżera jedynie w

5%.


ZNACZENIE WIZJI W PRZEWODZENIU

Aby wizja i misja organizacji miały realny wpływ na postawy pracowników menedżer /ka musi nie tylko

wdrażać je w praktyce ale także zatroszczyć się o to, by jego pracownicy wiedzieli

o tym – czyli mogli zaobserwować to w jego codziennym zachowaniu

Brak spójności między oficjalnym przekazem a codzienną praktyką może spowodować duże szkody w podejściu do pracy np. trudność w egzekwowaniu u pracowników postaw, których sam menedżer /ka nie przejawia, utrata wiarygodności, zmniejszenie roli i znaczenia wypracowanej wizji firmy dla pracowników.


WIZJA PRZEDSIĘBIORSTWA

Wizja jest opisem wizerunku przedsiębiorstwa w odległej przyszłości, przy założeniu wystąpienia korzystnych uwarunkowań. Jest to koncepcja pewnego modelu organizacji w przyszłości.

Wizja organizacji to wyobrażenie o jej przyszłym kształcie, a także wytyczenie dróg jego osiągnięcia.


WIZJA PRZEDSIĘBIORSTWA W dwóch skrajnych przypadkach nowa wizja: relacjonuje i przenosi w przyszłość stan obecny –

wówczas można mówić o podtrzymywaniu tradycyjnej tożsamości firmy i ekstrapolacyjnym podejściu do planowania przyszłości, zgodnie z zasadą „byliśmy, jesteśmy, będziemy” – tacy jak dotąd

relacjonuje ogólne wyobrażenie przyszłego stanu firmy, niezależnie od historii i stanu obecnego, a nawet wbrew nim – możemy mówić wtedy o wizji zmian w firmie i radykalnym czy też wizjonerskim podejściu do zarządzania

Pierwszy sposób rozumienia i formułowania wizji firmy charakterystyczny jest dla przedsiębiorstw broniących swojej pozycji, drugi – dla firm dążących do zmian. Pomiędzy oboma podejściami jest miejsce na szereg podejść kombinowanych


WIZJA PRZEDSIĘBIORSTWA Wizja – w relacji do tradycyjnej misji i strategii

firmy, może być formułowana na trzy sposobyKontynuacja – firma podtrzymuje zasadnicze wątki

dotychczasowej strategii; nie zmienia się sposób rozumienia sukcesu firmy, portfel i zasady działalności

Zmiana – firma dokonuje częściowego przewartościowania swojej strategii; zazwyczaj częściowo poszerza bądź zawęża portfel działalności, zmienia wybrane zasady ułożenia relacji wewnętrznych i zewnętrznych

Przełom – firma dokonuje zasadniczej reorientacji w kierunkach i priorytetach swojego działania: zmienia się podstawowy biznes firmy oraz skala i zasady działania. Przełom może przyjmować formę głębokiej restrukturyzacji bądź gwałtownej ekspansji


WIZJA – TRZY STOPNIE RADYKALIZMUWIZJA – TRZY STOPNIE RADYKALIZMU

Jak radykalna będzie wizja, zależy od tego, jakie mamy ambicje, a zwykle również od tego, jak mało satysfakcjonujący jest stan obecny.

KONTYNUACJA

ZMIANA

PRZEŁOM

kierunek i skala zmian- tradycyjna misja / strategia

- wizja firmy


MISJA PRZEDSIĘBIORSTWA Misja jest zasadą działalności gospodarczej,

której charakter określa kierownictwo firmy na podstawie przyjętych kryteriów, np.: preferencji klientów, oferowanych produktów, przewagi konkurencyjnej. Cechy:

- jest ona charakterystyczną rolą przedsiębiorstwa wyrażającą jego odrębność

- misja określa szczegółowe cele jakie ma spełniać przedsiębiorstwo w zaspokojeniu potrzeb (po co jesteśmy)

- wyznacza kierunek działania przedsiębiorstwa, wyraża aspiracje, marzenia i wyzwania, które stają się udziałem pracowników

- buduje image firmy, to co ją wyróżnia pośród konkurencji

- wyznacza wartości identyfikujące pracowników z firmą i jej celami


MISJA PRZEDSIĘBIORSTWA Misja powinna być formułowana przy

zastosowaniu następujących zasad:- jej realizacja musi być możliwa (zasada realności

+ zasada racjonalności planowania)- nie może być zbyt szczegółowa, by nie

utrudniała wprowadzania zmian dostosowawczych, kiedy zmienią się warunki funkcjonowania danego przedsiębiorstwa

- musi też być zrozumiała dla każdego pracownika, nawet pracującego na najniższym szczeblu hierarchii, tak by rzeczywiście wskazywała mu sposób postępowania w sytuacjach, dla których nie opracowano szczegółowych procedur


DEKLARACJA MISJI/WIZJI Deklaracja misji/wizji to hasłowe określenie

zasadniczego sensu działania firmy w przyszłości. Zazwyczaj kierowana jest do wszystkich podmiotów (osób i instytucji), które mogą przyczynić się do sukcesu firmy – poprzez czynne działanie lub powstrzymanie się od działania


FUNKCJE DOBREJ MISJI I WIZJI

1. Punkt odniesienia umożliwia określenie generalnych priorytetów w działaniu

organizacji wyznacza ramy dla stawianych celów strategicznych,

realizowanych przedsięwzięć i zadań wspomaga określanie wytycznych dla systemów

motywacji i kontroli2. Deklaracja intencji

jest środkiem budowy wizerunku organizacji – na zewnątrz i pośród pracowników

jest zobowiązaniem dotyczącym kierunków bądź sposobów działania

stanowi podstawę oceny i rozliczenia kierownictwa organizacji

3. Wizja jako wartość wspólna służy utożsamieniu interesów osobistych z interesem

organizacji łączy ludzi w spójny system społeczno-kulturowy ma wpływać na system nieformalnych norm

organizacyjnychProjekt współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich


4. Gwarancja przyszłości jest obowiązujący w długim okresie zbiorem reguł

działania tworzy pewność względnej niezmienności

priorytetów w polityce zatrudniania i motywowania pracowników

neutralizuje poczucie zagrożenia nieuzasadnionymi zmianami

5. Źródło natchnienia wyznacza priorytety dla poszukiwania innowacji i

kierunków doskonalenia pobudza inicjatywę wśród pracowników skłania do doskonalenia organizacji w

najważniejszych dla niej dziedzinach



Aby określić misję i wizję firmy, musimy odpowiedzieć sobie na pytania:

Kim jesteśmy, jaka jest geneza powstania naszej firmy, jej historia?

Jaki jest przedmiot działalności przedsiębiorstwa: - na czym polega działalność? - jakimi dziedzinami chcemy się zajmować teraz i w

przyszłości? - co otrzyma od nas klient? jakie jego potrzeby będą

realizowane? Jak postrzegamy sens prowadzenia takiej, a nie innej

działalności? Jaki jest cel działalności w wymiarze innym niż finansowy

(np. w aspekcie społecznym, ekologicznym, ideologicznym)?

Jak firma (organizacja) chciałaby być postrzegana? Co ma wyróżniać firmę pośród konkurencji?


PRZYKŁADYWizja „LOT jest przewoźnikiem pierwszego wyboru dla klientów podróżujących z i do Polski”.

Misja „LOT w najbardziej efektywny i innowacyjny sposób

zaspokaja potrzeby transportowe korporacyjnych i indywidualnych klientów latających z i do Polski pod względem jakości i wartości usługi, dzięki czemu staje się przewoźnikiem pierwszego wyboru. Lojalność klientów gwarantuje ciągły wzrost przychodów z działalności i maksymalizację zwrotu z kapitału zainwestowanego przez właścicieli”.

Projekt współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

PRZYKŁADY

Wizja „Do 2012 r. zostaniemy uznani za najbardziej

dynamiczną firmę na rynku napojów, z najsilniejszym portfelem marek i najlepiej wykwalifikowanym zespołem”.

Misja „Przynosić orzeźwienie konsumentom naszych

produktów. Współpracować z naszymi klientami na zasadach

partnerstwa. Wypracowywać zysk dla naszych udziałowców. Aktywnie uczestniczyć w życiu lokalnych społeczności”.

Projekt współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

PRZYKŁADY Wizja „Być cenionym światowym liderem w obszarze dostarczania komercyjnych rozwiązań transportowych.”Misja „Tworząc wartość dla naszych klientów, tworzymy wartość

dla naszych akcjonariuszy. Korzystając z naszych kompetencji i doświadczenia,

tworzymy usługi i produkty związane z transportem, charakteryzujące się najwyższą jakością, bezpieczeństwem i dbałością o środowisko naturalne, przeznaczone dla najbardziej wymagających klientów w wybranych segmentach.

Pracujemy z energią, pasją i szacunkiem dla człowieka.” Projekt współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

Malwina [email protected]


przywództwo

Documents

Transcript of przywództwo