PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ ENERGETYKI NA TLE BADAŃ FORESIGHT dr inż. Katarzyna Halicka

Slajd 1

PRZYSZO POLSKIEJ ENERGETYKI NA TLE BADA FORESIGHTdr in. Katarzyna Halicka 1Struktura prezentacjiWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatw Podsumowanie

WstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #2Cel badaniaCel badania

Przedstawienie dotychczasowych polskich dowiadcze w zakresie wykorzystania bada typu foresight w energetyce

Wskazanie moliwoci zastosowania bada foresight do kreowania polityki energetycznej PolskiWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

http://promobiledj.com/wp-content/uploads/2011/05/target_market.gifdr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #3DefinicjeForesight to proces kreowania kultury mylenia spoeczestwa oprzyszoci, w ktrym interesariusze tj. naukowcy, inynierowie, przedstawiciele przemysu i pracownicy administracji publicznej bior udzia wwyznaczaniu strategicznych kierunkw rozwoju bada i technologii.[I. Jakuszewicz, A. Kononiuk, A. Magruk, J. Nazarko, 2006]

Proces, ktrego celem jest przewidywanie dugoterminowej przyszoci nauki, technologii, ekonomii i spoeczestwa poprzez identyfikacj strategicznych obszarw nauki i technologii sucych zapewnieniu maksymalnych korzyci gospodarczych i spoecznych. [Martin B., 1995]Systematyczny, partycypacyjny proces konstruowania rednio i dugoterminowej wizji przyszoci skierowany na dzisiejsze decyzje i mobilizowanie wsplnych dziaa.[M. Keenan, I. Miles, 2001]WstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

http://themooreconsortium.blogspot.com/2013/01/dynamic-transformation-building-your.htmldr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #4Foresight a prognozowanieForesight nie zastpuje prognozowania, bada nad przyszoci czy planowania strategicznego. Kade z tych dziaa ma swoj rol. W wielu przypadkach role tych dziaa mog si wzajemnie wspiera.[Foresight technologiczny. Podrcznik 2005].Celem foresightu nie jest przewidywanie, ale tworzenie wizji przyszoci, wyznaczanie okrelonych (podanych) wizji rozwoju oraz ksztatowanie przyszoci wprocesie spoecznym .[Jabecka J., 2008]Pozwala spojrze szerzej na badane zjawisko oraz rozpatrywa je zperspektywy duszej ni prognozy.

[Nazarko J., Gliska U., Kononiuk A., Nazarko , 2013]


http://www.photopixa.com/miracle-of-image-reflection/dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #5Foresight a prognozowanieFORESIGHT PROGNOZOWANIE aktywne przewidywanie przyszoci, ksztatowanie przyszoci pasywne opisowe (bez udziau) przewidywanie przyszoci dotyczy zjawisk, na ktre mamy wpyw, bo przyszo zaley od podejmowanych przez nas decyzji dotyczy zjawisk na ktre nie mamy wpywu (forecast) np. prognozowanie pogody przewidywanie naukowe i zdroworozsdkowe naukowa metoda racjonalnego przewidywania proces spoeczny proces naukowy foresight akceptuje fakt wystpowania niepewnoci proces prognozowania zakada status quo czynnikw oddziaywujcych na badane zjawisko pozwala szerzej spojrze na dane zjawisko z duszej perspektywy czasowej krtsza perspektywa czasowa WstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

http://pl.123rf.com/photo_14923516_abstrakcyjne-tlo-oko-robota.htmldr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #6Kwerenda polskich projektw foresightrdo: opracowanie wasne na podstawie Badanie ewaluacyjne realizowanych w Polsce projektw foresight. Ekspertyza wykonana na podstawie umowy nr 118/DS/2010 z dnia 30.07.2010 r. zawartej pomidzy Skarbem Pastwa - Ministrem Nauki iSzkolnictwa Wyszego a Politechnik Biaostock, Biaystok 2010 [Dokument elektroniczny]. Tryb dostpu: www.mnisw.gov.pl.


dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #7Kwerenda polskich projektw foresightAKRONIMNAZWA PROJEKTU, DATA ROZPOCZCIA, CZAS TRWANIA HORYZONT, ZASIG PENScenariusze rozwoju technologicznego kompleksu paliwowo-energetycznego dla zapewnienia bezpieczestwa energetycznego kraju, grudzie 2005, 30 miesicy, 2030, PolskaGEZeroemisyjna gospodarka energi wwarunkach zrwnowaonego rozwoju Polski do 2050 roku, kwiecie 2008, 33 miesice, 2050, PolskaWBScenariusze rozwoju technologicznego przemysu wydobycia iprzetwrstwa wgla brunatnego, czerwiec 2006, 24 miesice, po 2020 r., 4 regiony Polski WKScenariusze rozwoju technologicznego przemysu wydobywczego wgla kamiennego, czerwiec 2006, 24 miesice, 2020, Polska poudniowaTRMJForesight dla energetyki termojdrowej, grudzie 2008, 12 miesicy, brak, PolskaTGOForesight w zakresie priorytetowych iinnowacyjnych technologii zagospodarowywania odpadw pochodzcych zgrnictwa wgla kamiennego, kwiecie 2009, 24 miesice, 2030, Polska poudniowaEStrategia rozwoju energetyki na Dolnym lsku metodami foresightowymi, lipiec 2009, 25 miesicy, 2020, Dolny lskInSightForesight Technologiczny Przemysu InSight 2030, padziernik 2010, 14 miesicy, 2030, PolskaWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #8Kwerenda polskich projektw foresightAKRONIMZASADNICZY CEL PROJEKTUPENIdentyfikacja kluczowych technologii oznaczeniu strategicznym dla rozwoju gospodarki narodowej i bezpieczestwa energetycznego kraju oraz sporzdzenia scenariuszy ich rozwoju do roku 2030GEOkrelenie metodami foresight kierunkw rozwoju zeroemisyjnej gospodarki energi w Polsce do 2050 rokuWBOpracowanie wielowariantowych scenariuszy rozwoju technologii wydobycia i przetwrstwa wgla brunatnego jako podstawy monitorowania, prognozowania i wyboru strategii rozwojowych wzagbiach grniczo-energetycznych wgla brunatnegoWKOkrelenie scenariuszy rozwoju technologicznego ifunkcjonowania grnictwa wgla kamiennego wwarunkach zrwnowaonego rozwoju.TRMJZainteresowanie polskich firm pracami badawczo-rozwojowymi na rzecz energetyki termojdrowej. TGOIdentyfikacja wiodcych technologii zagospodarowania odpadw grniczych o znaczeniu strategicznym, ktrych rozwj wnastpnych 20 latach bdzie priorytetowy dla PolskiEWykreowanie wizji rozwoju energetyki wskazanie kierunkw rozwoju energetyki wojewdztwa dolnolskiego zperspektywy zrwnowaonego rozwoju regionu ikreowania Gospodarki Opartej na Wiedzy.InSightIdentyfikacja kluczowych technologii o znaczeniu strategicznym, ktrych rozwj w nastpnych 20 latach bdzie dla polskiego przemysu priorytetem.WstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Cele analizowanych projektw foresight cile zwizanych z sektorem energetycznym (projekty wymienione w tabeli 1) przejawiaj si najczciej w identyfikacji technologii na rzecz rozwoju energetyki. Przykadowo projekt PEN by opracowywany wcelu identyfikacji kluczowych technologii oznaczeniu strategicznym dla rozwoju gospodarki narodowej i bezpieczestwa energetycznego kraju oraz sporzdzenia scenariuszy ich rozwoju do roku 2030 [1]. Z kolei celem projektu GE byo okrelenie metodami foresight kierunkw rozwoju zeroemisyjnej gospodarki energi w Polsce do 2050 roku obejmujcej technologie pozwalajce na rozwj energetyki krajowej w oparciu o posiadane surowce energetyczne oraz speniajce wymagania, dotyczce wielkoci emisji gazw cieplarnianych zgodnie z europejsk koncepcj zrwnowaonego rozwoju, dla zaspokojenia podstawowych potrzeb poszczeglnych spoecznoci i obywateli wwymiarze ekonomicznym, zdrowotnym i jakoci rodowiska. Zasadniczym celem TRMJ byo zainteresowanie polskich firm pracami badawczo-rozwojowymi na rzecz energetyki termojdrowej. Gwnym celem projektu TGO bya identyfikacja wiodcych technologii zagospodarowania odpadw grniczych o znaczeniu strategicznym, ktrych rozwj wnastpnych 20 latach bdzie priorytetowy dla Polski, oraz opracowanie scenariuszy ich rozwoju poprzez zastosowanie usystematyzowanej metodyki badawczej. Natomiast celem projektu E byo wykreowanie wizji rozwoju energetyki wskazanie kierunkw rozwoju energetyki ale nie tyle kraju co wojewdztwa dolnolskiego zperspektywy zrwnowaonego rozwoju regionu ikreowania Gospodarki Opartej na Wiedzy. Celem nadrzdnym projektu: Foresight przemysu technologicznego w Polsce do roku 2030 bya identyfikacja kluczowych technologii o znaczeniu strategicznym, ktrych rozwj w nastpnych 20 latach bdzie dla polskiego przemysu priorytetem.Celem projektu WB byo opracowanie wielowariantowych scenariuszy rozwoju technologii wydobycia i przetwrstwa wgla brunatnego jako podstawy monitorowania, prognozowania i wyboru strategii rozwojowych wzagbiach grniczo-energetycznych wgla brunatnego. Natomiast celem WK byo okrelenie scenariuszy rozwoju technologicznego ifunkcjonowania grnictwa wgla kamiennego wwarunkach zrwnowaonego rozwoju.Z kolei celem pozostaych dzieciciu projektw (umieszczonych w tabeli 2) bya najczciej identyfikacja i ocena kluczowych technologii (wtym technologii zwizanych z energetyk) majcych wpyw na zrwnowaony itrway rozwj danego regionu. Stosowany warsztat metodologiczny analizowanych projektw foresight by bardzo zrnicowany. Przyjte w analizowanych projektach metody badawcze s charakterystyczne dla projektw foresight iodzwierciedlaj zasad triangulacji metod badawczych [6]. Na etapie analizy stanu istniejcego najczciej wykorzystywane byy takie metody jak: analiza SWOT (13 projektw), analiza PEST i jej modyfikacje (12 projektw), przegld literatury (6 projektw). Do analizy powiza midzy czynnikami czsto wykorzystywano krzyow analiz wpyww (10 projektw). Z kolei do wyznaczania punktw kluczowych dziaa wykorzystywano metod technologii kluczowych (10 projektw) i map drogowych (5 projektw). Wszystkie zanalizowanych projektw wykorzystyway wiedz ekspertw na przykad poprzez angaowanie ich wprace paneli ekspertw (13 projektw), badania typu Delphi (14 projektw) czy te burz mzgw (8 projektw). Wzdecydowanej wikszoci projektw na potrzeby budowania wizji przyszoci, ich realizatorzy wykorzystywali metod scenariuszow.

9Analiza kluczowych technologiiRysunek 1. Liczba zidentyfikowanych technologii i kierunkw bada


dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #W ramach przeanalizowanych projektw foresight zostay zdiagnozowane i wyonione kierunki bada oraz technologie czy te grupy technologii majce wpyw na rozwj sektora energetycznego (wprojektach nazywane jako kluczowe, priorytetowe, krytyczne). Technologie kluczowe s zwizane z samowystarczalnoci pastwa, zazwyczaj maj charakter oglny oraz szeroki zakres zastosowa. Moliwe jest te ich preferencyjne wsparcie z funduszy publicznych, znane s przedsiwzicia jakie naley podj na szczeblu politycznym, aby byo moliwe skuteczne wdraanie rezultatw bada nad t technologi. Ponadto zidentyfikowane s potencjalne saboci danej technologii oraz sposoby ich wyeliminowania. Wnioskowaniu poddano 18 przedsiwzi foresightowych zwizanych zsektorem energetycznym i umieszczonych wtabelach 1 i 2. Wwyniku analizy tych projektw wyoniono 237 kluczowych/priorytetowych technologii ikierunkw bada, ktre zduym prawdopodobiestwem bd si rozwijay w cigu najbliszych kilkunastu lat [8]. Przy czym 91,56% (217) stanowiy technologie, a 8,43% kierunki bada. 10Kluczowe technologie:zwizane s z samowystarczalnoci pastwa, zazwyczaj maj charakter oglny oraz szeroki zakres zastosowa;wi si z wysok intensywnoci bada i rozwoju (B+R), krtkimi i zintegrowanymi cyklami innowacji, duymi nakadami kapitaowymi, oraz wysokimi kwalifikacjami kadry;umoliwiaj rozwj innowacyjnych produktw, procesw i usug w caej gospodarce;maj charakter systemowy, multidyscyplinarny oraz midzysektorowy;przenikajc wiele obszarw technologicznych indukuj zmiany w kierunku konwergencji i integracji technologicznej.definicja KET za: High Level Expert Group Working Document Mastering and deploying KETs: building the bridge to pass across the KETs Valley of death for future European innovation and competitiveness., dokument dostpny na dn. 27.06.2011: http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/key_technologies/kets_high_level_group_en.htmWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

Analiza kluczowych technologiidr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #11Rysunek 2. Klasyfikacja technologii wedug NABS

Analiza kluczowych technologiiWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Dokonujc klasyfikacji kierunkw bada wedug klasyfikacji NABS zauwaono, e do gwnych obszarw zainteresowa realizatorw projektw foresight naleao przede wszystkich prowadzenie prac badawczo-rozwojowych (70%) oraz zaopatrywanie w energi elektryczn (20%). Pozostae kierunki bada dotyczyy grnictwa iwzbogacania wgla brunatnego. Z kolei wprzypadku technologii wrd gwnych obszarw naley wyrni zaopatrywanie w energi elektryczn (okoo 50%) oraz wytwarzanie koksu, produktw rafinowanej ropy naftowej i paliw jdrowych (okoo 11%). Struktur analizowanych technologii wedug klasyfikacji NABS przedstawiono na rysunku.Z kolei w sekcji zaopatrywanie w energi elektryczn ponad 98% technologii (106 technologii) wyonionych w ramach projektw foresight zwizanych byo zwytwarzaniem energii elektrycznej. Pozostae dotycz przesyu energii elektrycznej.

12Rysunek 3. Klasyfikacja technologii wedug NABS

Analiza kluczowych technologiiWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Dokonujc klasyfikacji kierunkw bada wedug klasyfikacji NABS zauwaono, e do gwnych obszarw zainteresowa realizatorw projektw foresight naleao przede wszystkich prowadzenie prac badawczo-rozwojowych (70%) oraz zaopatrywanie w energi elektryczn (20%). Pozostae kierunki bada dotyczyy grnictwa iwzbogacania wgla brunatnego. Z kolei wprzypadku technologii wrd gwnych obszarw naley wyrni zaopatrywanie w energi elektryczn (okoo 50%) oraz wytwarzanie koksu, produktw rafinowanej ropy naftowej i paliw jdrowych (okoo 11%). Struktur analizowanych technologii wedug klasyfikacji NABS przedstawiono na rysunku.Z kolei w sekcji zaopatrywanie w energi elektryczn ponad 98% technologii (106 technologii) wyonionych w ramach projektw foresight zwizanych byo zwytwarzaniem energii elektrycznej. Pozostae dotycz przesyu energii elektrycznej.

13Kluczowe technologie wyonione w ramach badaniach foresightowych zwizane byy przede wszystkim z: wytwarzaniem energii z OZE;zagospodarowaniem odpadw na cele energetyczne, popraw efektywnoci energetycznej;racjonalnym gospodarowaniem energi (budownictwo pasywne, zeroenergetyczne); czystymi technologiami wglowymi, badaniami na rzecz energetyki;bezpieczestwem dostaw energii;innowacyjnoci wenergetyce.definicja KET za: High Level Expert Group Working Document Mastering and deploying KETs: building the bridge to pass across the KETs Valley of death for future European innovation and competitiveness., dokument dostpny na dn. 27.06.2011: http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/key_technologies/kets_high_level_group_en.htmAnaliza kluczowych technologiiWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Dokonujc szczegowej analizy wyonionych 217 technologii zauwaono, e zwizane s one byy przede wszystkim z: wytwarzaniem energii z OZE, zagospodarowaniem odpadw na cele energetyczne, popraw efektywnoci energetycznej, racjonalnego gospodarowania energi (budownictwo pasywne, zeroenergetyczne), czystych technologii wglowych, bada na rzecz energetyki, bezpieczestwa dostaw energii a take innowacji wenergetyce. Przykadowe technologie zidentyfikowane wramach projektw foresight, to: wytwarzaniem energii z OZE, zagospodarowaniem odpadw na cele energetyczne, popraw efektywnoci energetycznej, racjonalnym gospodarowaniem energi (budownictwo pasywne, zeroenergetyczne), czystymi technologiami wglowymi, badaniami na rzecz energetyki, bezpieczestwem dostaw energii,innowacjnoci wenergetyce.W analizowanych 18 projektach poza zidentyfikowaniem kluczowych technologii zsektora energetycznego, dokonano rwnie oceny szans izagroe dla rozwoju tych technologii oraz wskazano dziaania jakie naley podj w celu ich rozwoju. Zaoono, e rozwj zidentyfikowanych wprojektach technologii powinien przyczyni si do wzrostu gospodarczego, poprawy bezpieczestwa energetycznego oraz podniesienia jakoci ycia ludnoci.

14Przegld osignitych rezultatw

W wikszoci zakadane rezultaty projektw obejmoway opracowanie scenariuszy rozwoju technologii, regionu czy te sektora.

W pozostaych projektach ich realizatorzy zakadali okrelenie kierunkw rozwoju czy perspektywicznych technologii. WstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

http://www.learningall.com/wp-content/uploads/2012/08/BISE-Lahore-Board-9th-SSC-Part-1-Result-2012.png

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Rezultaty realizowanych projektw foresight zwizanych z sektorem energetycznym odzwierciedlay przyjte cele i zastosowane metody badawcze. W wikszoci projektw zakadane rezultaty projektw obejmoway opracowanie scenariuszy rozwoju technologii, regionu czy te sektora. W pozostaych projektach ich realizatorzy zakadali okrelenie kierunkw rozwoju czy perspektywicznych technologii. 15Przegld osignitych rezultatw

AKRONIMREZULTATYPENBaza danych ekspertw i technologii sektora paliwowo-energetycznego, scenariusze rozwoju sektora energetycznego w Polsce do 2020 roku, wytyczne technologiczne dla inwestycji w sektorze energetycznym, strategia bezpieczestwa energetycznego dla PolskiGEScenariusze rozwoju energetyki zeroemisyjnej wwarunkach zrwnowaonego rozwoju Polski WBBaza danych wiodcych technologii i kierunkw rozwoju perspektywicznych bada i ekspertw, scenariusze rozwoju technologicznego dla wybranych regionw.WKScenariusze wariantw rozwoju technologii grniczych wgla kamiennego, baza technologii, moliwoci ich rozwoju i ich efektywnoci, scenariusze rozwoju technologii i sposobw zagospodarowywania odpadw pochodzcych z grnictwa wgla kamiennegoTRMJWizje rozwoju bada nad energetyk termojdrow w Polsce.TGOScenariusze rozwoju technologii i sposobw zagospodarowywania odpadw pochodzcych zgrnictwa wgla kamiennegoEStrategia rozwoju energetyki na Dolnym lskuInSightKluczowe technologie rozwoju polskiego przemysu ipowizanych z nim usug, scenariusze rozwoju technologicznego i konkurencyjne obszary technologiczne w polach badawczych przemysu przetwrczego, energetycznego i wydobywczegoWstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Spord osiemnastu analizowanych projektw znaczce i cile zwizane z przyszoci polskiej energetyki, wydaj si scenariusze zbudowane wramach projektu PEN i GE. 16Przegld osignitych rezultatw - PEN

Pierwszy scenariusz (referencyjny). Zakada si:istotne inwestycje w przemys wydobywczy wgla kamiennego i brunatnego;sukcesywne wdraane instalacje spalania wgla o wysokiej efektywnoci energetycznej (koty pyowe na parametry nadkrytyczne i ultranadkrytyczne oraz koty fluidalne atmosferyczne na parametry podkrytyczne i nadkrytyczne);sukcesywn modernizacj istniejcych instalacji wcelu przystosowania do zaostrzonych norm emisyjnych oraz poprawy ich sprawnoci energetycznej.;budow prototypowych instalacji wychwytywania dwutlenku wgla ze spalin;powstanie elektrowni jdrowej zreaktorami typu LWR (2018);wykorzystanie odnawialnych rde energii jedynie do zaspokajania potrzeb na ciepo wlokalnych ukadach energetyki rozproszonej;stay postp technologiczny wpozyskiwaniu energii geotermalnej ze rde nisko- i redniotemperaturowych oraz spalania biomasy i odpadw;wzrost znaczenia energetycznego spalania odpadw, stanowicego istotny kierunek ich wykorzystania;uzalenienie skali rozwoju technologii wykorzystania OZE od koniecznoci spenienia wymogw UE wzakresie udziau energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju. WstpKwerenda polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Rezultatem kocowym projektu PEN byo opracowanie dwch scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Pierwszy scenariusz (referencyjny) ma charakter zachowawczy i w znacznym stopniu bazuje na rozwoju technologii wglowych. Zakadane s istotne inwestycje w przemys wydobywczy wgla kamiennego i brunatnego. Wscenariuszu tym przyjto, e po 2020 roku, wPolsce bd sukcesywnie wdraane instalacje spalania wgla o wysokiej efektywnoci energetycznej (koty pyowe na parametry nadkrytyczne i ultranadkrytyczne oraz koty fluidalne atmosferyczne na parametry podkrytyczne i nadkrytyczne). Do 2020 roku przewiduje si sukcesywn modernizacj istniejcych instalacji wcelu przystosowania do zaostrzonych norm emisyjnych oraz poprawy ich sprawnoci energetycznej. Zakada si rwnie budow prototypowych instalacji wychwytywania dwutlenku wgla ze spalin. Przewiduje si, e okoo 2018 roku powstanie elektrownia jdrowa zreaktorami typu LWR. Wykorzystanie odnawialnych rde energii bdzie si sprowadza gwnie do zaspokajania potrzeb na ciepo wlokalnych ukadach energetyki rozproszonej. Przewiduje si stay postp technologiczny wpozyskiwaniu energii geotermalnej ze rde nisko- i redniotemperaturowych oraz spalania biomasy i odpadw. Szczeglne znaczenie bdzie miao energetyczne spalanie odpadw, stanowice istotny kierunek ich wykorzystania. Skala rozwoju technologii wykorzystania OZE bdzie uzaleniona od koniecznoci spenienia wymogw UE wzakresie udziau energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju.

17Przegld osignitych rezultatw - PEN

Drugi scenariusz (alternatywny). Zakada si:istotny udzia odnawialnych rde energii oraz energii jdrowej;uruchomione demonstracyjne instalacje oxy-combustion i/lub zgazowania (IGCC);uruchomienie zakadu z reaktorem LWR przewiduje si po 2015 roku; po 2020 roku uruchomienie reaktora HTGR;rozwijanie technologii zwizanych ze sprawnym spalaniem biomasy i odpadw oraz ich zgazowaniem;rozwijanie technologii zwizanych z ukadami wykorzystujcymi nisko- i redniotemperaturowe zasoby wd geotermalnych OZE stosowane wenergetyce rozproszonej.


http://podlasie24.pl//wiadomosci/lukow/potencjal-odnawialnych-zrodel-energii-na-terenie-powiatu-lukowskiego-ae53.htmldr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #instalacje oxy-combustion spalanie tlenoweW drugim scenariuszu (alternatywnym), wyznaczonym w ramach PEN, zakada si znaczcy wzrost cen za emisj CO2. W zwizku ztym wgiel pozostanie jedynie gwnym nonikiem energii pierwotnej, a zdecydowanie bardziej istotny bdzie udzia odnawialnych rde energii oraz energii jdrowej. W odrnieniu od scenariusza referencyjnego, zakada si, e okoo 2025 r. zostan uruchomione demonstracyjne instalacje oxy-combustion i/lub zgazowania (IGCC). Z kolei uruchomienie zakadu z reaktorem LWR przewiduje si po 2015 roku; po 2020 roku bdzie moliwe uruchomienie reaktora HTGR. Wysoka cena dwutlenku wgla bdzie sprzyja przyspieszeniu rozwoju technologii zwykorzystaniem OZE. Rozwijane bd gwnie dwa kierunki: (1) wysoko sprawne spalanie biomasy i odpadw oraz ich zgazowanie, (2) wysoko sprawne ukady zwykorzystaniem nisko- i redniotemperaturowych zasobw wd geotermalnych OZE stosowane wenergetyce rozproszonej18Przegld osignitych rezultatw - GE

W ramach projektu GE przyjto 6 scenariuszy: Powstanie i wdroenie wsplnej globalnej polityki klimatycznej, Wysoki wzrost cen surowcw energetycznychPrzeom technologicznyBazowy kontynuacji (brak zdarzenia determinujcego)Zaamanie si polityki klimatycznejZaamanie si finansw publicznychRozpad Unii Europejskiej.

We wszystkich scenariuszach przewiduje si:spadek zuycia energii finalnej lub zuycia nonikw energii pierwotnej;pocztkowy wzrost emisji CO2 w zalenoci od scenariusza, do roku 20302040, po tym okresie trendy spadkowe;wzrost zalenoci energetycznej Polski;udzia energii zodnawialnych rde energii w strukturze zuycia nonikw energii pierwotnej w 2020 roku bdzie wynosi zaledwie okoo 9%.


dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #instalacje oxy-combustion spalanie tlenoweZ kolei w ramach projektu GE przyjto 6 scenariuszy: (1) Powstanie i wdroenie wsplnej globalnej polityki klimatycznej, (2) Wysoki wzrost cen surowcw energetycznych spowodowany m.in. wyczerpywaniem si zasobw surowcw nieodnawialnych, (3) Przeom technologiczny, (4) Bazowy kontynuacji (brak zdarzenia determinujcego), (5) Zaamanie si polityki klimatycznej, (6) Zaamanie si finansw publicznych, (7) Rozpad Unii Europejskiej. We wszystkich scenariuszach, opracowanych wramach GE, przewiduje si spadek zuycia energii finalnej lub zuycia nonikw energii pierwotnej W wypadku scenariuszy 1-4 spadek zuycia energii finalnej lub zuycia nonikw energii pierwotnej ma nastpi wlatach trzydziestych, natomiast w przypadku scenariuszy 5-7 w latach czterdziestych. We wszystkich szeciu scenariuszach prognozuje si, e emisje CO2 bd rosy, w zalenoci od scenariusza, do roku 20302040. Po tym okresie spodziewane s trendy spadkowe emisji dwutlenku wgla. Wzwizku ztym, w wietle obowizujcych ju iprzewidywanych uregulowa prawnych sytuacja ta pocignie za sob konieczno ponoszenia dodatkowych kosztw z tytuu opat i kar za emisje CO2 do lat 2030-2040. Moe to spowodowa zjednej strony ograniczenie moliwoci inwestowania w nowe zeroemisyjne technologie, lecz z drugiej strony wzrost ich konkurencyjnoci iatrakcyjnoci. Jedynie odpowiednie dziaania ekonomiczne ipromocyjne mog zachci do inwestowania w zeroemisyjne technologie, pozwalajce zmniejszy obcienia finansowe przedsibiorstw z tytuu emisji CO2. Przewiduje si rwnie, e zuycie energii finalnej bdzie ksztatowane przez rozwj i wdraanie technologii oraz rozwiza organizacyjnych zwikszajcych oszczdnoci energii.Niepokojcy jest fakt, e we wszystkich, szeciu scenariuszach, opracowanych w ramach przedsiwzicia GE, przewidywany jest wzrost zalenoci energetycznej Polski. W wypadku scenariuszy 1-4 w roku 2050 bdzie ksztatowa si on na poziomie okoo 58% 67%, zkolei wscenariuszach 5-7 bdzie osiga on poziom okoo 45% 49%. Jedynie potwierdzenie wystpowania w Polsce bogatych z gazu niekonwencjonalnego oraz wdroenia polityk/dziaa wspierajcych wykorzystanie energii z OZE moe przyczyni si do zmniejszenia importu energii elektrycznej. Ponadto rezultaty projektu wskazuj, e udzia energii zodnawialnych rde energii w strukturze zuycia nonikw energii pierwotnej w 2020 roku bdzie wynosi zaledwie okoo 9%, podczas gdy wStrategii rozwoju energii odnawialnej zakadano zwikszenie udziau OZE w strukturze zuycia nonikw energii pierwotnej do 14%. Z kolei w2050 roku, zgodnie ze otrzymanymi scenariuszami, prognozy udziau energii pierwotnej ze rde odnawialnych w strukturze zuycia nonikw energii pierwotnej bd si ksztatoway na poziomie: ponad 25% (scenariusz 1, 4), okoo 17%-20% (scenariusz 2, 3), okoo 13%, (scenariusz 5), ponad 8% (scenariusz 6 i7). 19PodsumowanieW cigu najbliszych kilkunastu lat wPolsce bd rozwijay si technologie zwizane midzy innymi: zredukcj emisji gazw cieplarnianych, popraw efektywnoci energetycznej, wytwarzaniem energii zodnawialnych rde energii,gospodark odpadami na rzecz rozwiza energetycznych.

Przyszo polskiej elektroenergetyki wkolejnych kilkunastu latach bdzie zwizana przede wszystkim z redukcj emisji dwutlenku wgla.Na budowanie gospodarki zeroemisyjnej wPolsce istotny wpyw maj rwnie czynniki zewntrzne takie jak: wsplna europejska polityka energetyczna, czy europejska lub globalna polityka klimatyczna.


dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Reasumujc wyniki bada przeprowadzonych wramach projektw foresightow mona stwierdzi, e w cigu najbliszych kilkunastu lat wPolsce bd rozwijay si technologie zwizane midzy innymi zredukcj emisji gazw cieplarnianych, popraw efektywnoci energetycznej, wytwarzaniem energii zodnawialnych rde energii i gospodark odpadami na rzecz rozwiza energetycznych.Analizowane projekty foresight wykazay, eprzyszo polskiej elektroenergetyki wkolejnych kilkunastu latach bdzie zwizana przede wszystkim z redukcj emisji dwutlenku wgla. Dlatego te akcentowano konieczno rozbudowy komunikacji ze spoeczestwem wzakresie budowy zeroemisyjnej gospodarki energi w Polsce. Niejednokrotnie podkrelano, ewdroenie niektrych technologii analizowanych w projektach, wymaga istotnych zmian stylu ycia spoeczestwa.Wyniki analiz i bada foresight pokazuj, ena budowanie gospodarki zeroemisyjnej wPolsce istotny wpyw maj rwnie czynniki zewntrzne lub ich brak. Do takich czynnikw nale na przykad wsplna europejska polityka energetyczna, czy europejska lub globalna polityka klimatycza.

20PodsumowanieMoliwe bdzie pojawienie si trudnoci w uzyskaniu zakadanych udziaw energii odnawialnej wstrukturze zuycia nonikw energii pierwotnej wlatach przyszych.Konieczna bdzie koncentracja na dziaaniach ustawodawczych i promocyjnych.Koordynacja i wykorzystywanie dotychczasowych wynikw projektw foresight wobszarze energetyki wydaj si by istotnymi czynnikami procesu ksztatowania wizji przyszoci polskiej energetyki.


dr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #Rezultaty analizowanych projektw foresight wskazuj te na moliwe trudnoci w uzyskaniu zakadanych udziaw energii odnawialnej wstrukturze zuycia nonikw energii pierwotnej wlatach przyszych. Jako podstawow przyczyn wskazano uwarunkowania polityczno-prawne. Dlatego te konieczna jest koncentracja na dziaaniach ustawodawczych i promocyjnych.Koordynacja i wykorzystywanie dotychczasowych wynikw projektw foresight wobszarze energetyki wydaj si by istotnymi czynnikami procesu ksztatowania wizji przyszoci polskiej energetyki.21Dzikuj za uwag

[email protected] polskich projektw foresightAnaliza kluczowych technologiiPrzegld osignitych rezultatwPodsumowanie

http://pl.123rf.com/photo_5308186_koniec-zielony-znak-drogowy-radiant-ilustracja-na-niebieskim-tle.htmldr in. Katarzyna Halicka, Przyszo polskiej energetyki na tle bada foresight #22

PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ ENERGETYKI NA TLE BADAŃ FORESIGHT dr inż. Katarzyna Halicka

Documents

Transcript of PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ ENERGETYKI NA TLE BADAŃ FORESIGHT dr inż. Katarzyna Halicka