Przewodnik dla nowo przyjętych (latem 2017 r.) studentów ... · 2 ROZDZIAŁ 1. INFORMACJE...

40
Uniwersytet Wroclawski Wydzial Matematyki i Infomatyki Instytut Matematyczny Przewodnik dla nowo przyjętych (latem 2017 r.) studentów matematyki

Transcript of Przewodnik dla nowo przyjętych (latem 2017 r.) studentów ... · 2 ROZDZIAŁ 1. INFORMACJE...

Uniwersytet WrocawskiWydzia Matematyki i Infomatyki

Instytut Matematyczny

Przewodnik dla nowo przyjtych(latem 2017 r.)

studentw matematyki

i

Niniejszy przewodnik ma Pastwu pomc w przejciu ze znanego, ale na-lecego ju do przeszoci wiata szkoy redniej do wiata akademickiego,w Pastwa wypadku wiata studiw matematycznych w Instytucie Matema-tycznym Uniwersytetu Wrocawskiego, ktre to studia wanie Pastwo roz-poczynaj. S to wiaty odmienne, czasem nawet radykalnie, dlatego wartopozna zasady obowizujce w tej nowej dla Pastwa rzeczywistoci.

Staraem si, by wszystkie informacje byy aktualne. Rzeczywisto uni-wersytecka potrafi jednak by tak dynamiczna, e pewne rzeczy mog sizmieni.

Instrukcja obsugi przewodnika jest prosta: trzeba go po prostu przeczy-ta. W rozdziale pierwszym znajd Pastwo rnorakie informacje wstpne.W drugim przybliam zasady obowizujce na pierwszym roku, trzeci zadotyczy wyborw, na ktre maj Pastwo jeszcze troch czasu (cho wartoo nich pomyle ju teraz). Bardzo wany jest rozdzia czwarty, dotyczy onbowiem wysiku, ktry bd musieli Pastwo podj, by uwolni si od pew-nych nie najlepszych szkolnych (a czasem ju studenckich...) przyzwyczajei mc nabra tych oczekiwanych akademickich.

Do lektury zatem!

dr Jan KraszewskiOpiekun 1. roku

ii

Spis treci

1 Informacje wstpne 11.1 Kanay komunikacji,

czyli Dlaczego ja tego nie wiem? . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2 Kto jest kim,

czyli tych ludzi wypada zna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3 Poznaj swj Instytut,

czyli zachta do zwiedzania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41.4 Co jeszcze na pocztku? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2 Pierwszy (k)rok 92.1 Organizacja studiw,

czyli troch formalnego opisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92.2 Jak wyglda studiowanie,

czyli egnaj szkoo! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102.3 Przedmioty na pierwszym roku,

czyli ktry poziom wybra? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122.4 Zapisy na zajcia,

czyli uroki USOSwebu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152.5 Zaliczanie (bd nie) semestru,

czyli co robi, jak wpadnie dwja. . . . . . . . . . . . . . . . . 172.6 Do you speak English?,

czyli o jzykach obcych na studiach. . . . . . . . . . . . . . . . 19

3 Specjalnoci 213.1 Zasady oglne,

czyli dlaczego specjalnoci nie wybiera si, tylko realizuje . . . 213.2 Co mona realizowa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

3.2.1 Matematyka w ekonomii i ubezpieczeniach . . . . . . . 22

iv SPIS TRECI

3.2.2 Analiza danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233.2.3 Matematyka aktuarialno-finansowa . . . . . . . . . . . 233.2.4 Matematyka stosowana . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243.2.5 Matematyka nauczycielska . . . . . . . . . . . . . . . . 253.2.6 Matematyka teoretyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

4 Jak si uczy? 274.1 Co studenci robi le,

czyli Bo ja si tyle uczyem... . . . . . . . . . . . . . . . . . 274.2 Jak to robi dobrze,

czyli o efektywnym uczeniu si. . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Rozdzia 1

Informacje wstpne

1.1 Kanay komunikacji,czyli Dlaczego ja tego nie wiem?

Informacja to, jak wiadomo, podstawa. Pamitajc o tym, staramy si(dyrektor ds. dydaktycznych, prodziekan ds. studenckich, opiekun I roku itd.)wyczerpujco i na czas przekazywa wszystkie niezbdne informacje. Ale todo Pastwa naley znalezienie tych informacji i zapoznanie si znimi.

Jak i gdzie zatem mona te informacje znale? Jest kilka takich miejsc(gwnie w internecie, ale nie tylko), ktre w miar regularnie naley spraw-dza:

w internecie

strona internetowa Instytutu Matematycznego;

strona pierwszego rokulub z menu na stronie gwnej IM: Studia Pierwszy rok;

forum Instytutu Matematycznego UWrlub z menu na stronie gwnej IM: Studia Forum IM;

strona Instytutu na Facebooku;

blog prof. Ewy Damek.

w realu: tablice na poziomie 300 oraz tablica przy dziekanacie.

http://www.math.uni.wroc.plhttp://www.math.uni.wroc.pl/informacje-dla-studentow-pierwszego-roku-studiow-pierwszego-stopnia-licencjackichhttp://forum.pi.math.uni.wroc.pl/https://www.facebook.com/IMUWrhttp://blog.math.uni.wroc.pl

2 ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE

Waniejsze ogoszenia pojawiaj si na stronie gwnej IM, ogoszeniadotyczce pierwszakw zamieszczam na ich stronie. Czsto informacje naj-szybciej pojawiaj na forum studenckim, jest to te bardzo dobre miejscedo dopytywania si o rne rzeczy. Na blog prof. Damek warto zaglda, maon pomc wieo upieczonym studentom w ogarniciu si w nowej dla nichrzeczywistoci studenckiej, mona tam te znale inne, mniej formalne, alewci przydatne informacje. Zapraszamy rwnie do polubienia naszej stronyna FB, oprcz informacji pojawiaj si na niej take ciekawostki.

Warto te pamita o takich oczywistych sprawach jak ta, e gdy wyka-dowca ogasza co na wykadzie, to w domylny sposb informacj uznajesi za przekazan. Jeeli nie byo nas na tym wykadzie bd wanie podzi-wialimy nowy smartfon kolegi i nie usyszelimy ogoszenia, to jest to naszproblem. Niektrzy wykadowcy umieszczaj ogoszenia take w internecie,na forum studenckim lub na swoich stronach, ale jest to ich dobra wola, anie obowizek.

Oczywicie, jeeli nurtuje nas jaki problem, to warto zada pytanie (e-mailem, na forum studenckim albo na korytarzu) opiekunowi I roku, wyka-dowcy czy np. z-cy dyrektora ds. dydaktycznych, ale wczeniej wypadaobywykaza si pewn dociekliwoci i sprawdzi, czy rozwizania tego problemubd odpowiedzi na pytanie, ktre chcemy zada, nie mona znale w jed-nym z wymienionych powyej miejsc (albo w dalszej czci tego przewod-nika...).

1.2 Kto jest kim,czyli tych ludzi wypada zna.

Nikogo nie powinien dziwi fakt, e wypada zna swoich wykadowcwi wiczeniowcw. Tu drobna uwaga: uczelnia to nie szkoa i nie zwracamysi do wszystkich per Pani Profesor/Panie Profesorze. Pracownicy uczelni toprofesorowie i doktorzy (habilitowani albo nie), czasem magistrowie, ktrymis te doktoranci. Zwracajc si do danej osoby mona uywa tych tytuw,ale zwyke Pani/Pan te jest dobre.

Jest te kilka osb, ktre warto zna, nawet, jak nie ma si z nimi zaj:

ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE 3

Prof. dr hab. Grzegorz KarchDyrektor Instytutu Matematycznego

Kogo jak kogo, ale dyrektora wypada zna.

Dr hab. Andrzej RaczyskiProdziekan ds. studenckich

To on zalicza (bd nie) kolejne semestry, przepisuje(bd nie) oceny i robi jeszcze wiele innych wanychrzeczy. Mona go odwiedzi w dziekanacie, gdzie madyur dziekaski co tydzie we wtorek w godzinach 11-12.

Dr Tomasz ElsnerZastpca Dyrektora Instytutu Matematycznegods. dydaktycznych

Odpowiada za cao instytutowej dydaktyki.

Prof. dr hab. Ewa Damek

Osoba pomagajca studentom odnale si na pierw-szym roku. Zaprasza na swoje dyury do pok. 901, naktrych mona porozmawia (nawet anonimowo) o tym,co studentw gnbi. Prowadzi blog.

4 ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE

Dr Jan Kraszewskiopiekun pierwszego rokue-mail: [email protected]

Podstawowa osoba, do ktrej naley zwraca si z py-taniami i problemami, osobicie lub internetowo. Jeelinie zna odpowiedzi/rozwizania to wie, kto zna.

Poza tym dobrze jest zna jeszcze kilka osb:

Panie Elbieta Kalinowska i Magorzata Skubiszewska, czyli se-kretariat dydaktyczny IM.W pokoju 315 zaatwia si duo rnych spraw. P. Elbieta siedzi dalejod drzwi, a p. Magorzata bliej.

Panie w dziekanacie, w szczeglnoci p. Krystyna Piekarska, ktrazajmuje si studentami matematyki.

1.3 Poznaj swj Instytut,czyli zachta do zwiedzania.

Typowym widokiem na pocztku semestru s grupy zagubionych pierw-szakw, przemieszczajce si z obdem w oku po Instytucie. By unikntego zagubienia, warto powici troch czasu, by zwiedzi Instytut i poznawszystkie wane miejsca.

Instytut Matematyczny skada si z dwch czci. W jednej, tej do ktrejwchodzimy z ulicy, znajduj si m.in. mae sale seminaryjne i pokoje pracow-nikw. Jest ona podzielona na ppitra, zwane poziomami, pomidzy kt-rymi jedzi winda. Numery sal i pokojw odpowiadaj numerowi poziomu,na ktrym si znajduj.

Poziom 200 to poziom ziemi, wchodzimy na niego z parkingu. Jest na nimbufet, kawiarnia Budzik Cafe i tutornia (o tym, co to jest, za chwil).W tutorni znajduje si tymczasowo sekretariat IM (normalnie na poziomie500), a o tym, gdzie w zwizku z tym bdzie tutornia poinformujemy wtedy,jak zacznie dziaa, czyli ok. poowy padziernika. W kawiarni, oprcz zam-wienia dobrej kawy i zdrowych ciasteczek mona skorzysta z usug ksero-

https://www.facebook.com/budzikcafe/

ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE 5

graficznych. Obok kawiarni znajduje si ukryte wejcie (a raczej zejcie) napoziom 100, ktry zamieszkuj doktoranci.

Poziom 300 to gwnie pokoje pracownicze, znajduje si tu te, ukrytyna kocu ciemnego korytarza (by go rozjani, wystarczy odkry sprytnieschowany wcznik wiata), sekretariat dydaktyczny (pokj 315), przedktrym wisz tablice ogoszeniowe. Poziom 400 to gwnie pracownie kom-puterowe, kilka pokoi pracowniczych, portiernia oraz przejcie do drugiej,audytoryjnej czci Instytutu.

Poziom 500 to pokoje pracownicze i sekretariat IM (studentw on nieinteresuje). Na tablicy obok sekretariatu mona znale list wszystkich pra-cownikw Instytutu wraz z pokojami, w ktrych mieszkaj i telefonami donich, a take godzinami konsultacji.

Poziom 600 to mniejsze i wiksze sale seminaryjne tu odbywaj sizajcia. Poziom 700 to kilka maych salek seminaryjnych i pokoje pracow-nicze. Na poziomie 800 znajduje si Biblioteka Wydziaowa im. Prof.Kazimierza Urbanika czste miejsce wizyt studentw. Poziom 900 jestsprytnie ukryty, ale jak si dobrze przyjrzymy, to naprzeciw wejcia do biblio-teki znajdziemy prowadzce na niego schody. S na nim pokoje pracownicze.Poziom 1000 znajduje si nad bibliotek, mona tu znale pokoje pracow-nicze i pokoje gocinne.

Cz audytoryjna skada si z piciu sal. Na poziomie wyszym (odpo-wiednik poziomu 400) s dwie sale: mniejsza sala WS (czyli sala im. Prof.Wadysawa lebodziskiego) i wiksza (a w zasadzie najwiksza) audy-torium im. Prof. Hugona Steinhausa, zwane w skrcie sal HS. Napoziomie niszym s dwie mniejsze sale: sala A (nazwana imieniem Prof.Stanisawa Hartmana) i sala B (nazwana imieniem Prof. Bogusawa Kna-stera) oraz wiksza sala EM (czyli sala im. Prof. Edwarda Marczewskiego).

Obok sali A znajduje si wejcie do cznika pomidzy Instytutem Ma-tematycznym a Instytutem Informatyki (a raczej do cznika przejcieto zajmuje bowiem Galeria Sztuki cznik), a zaraz za nim mona zna-le dziekanat Wydziau Matematyki i Informatyki. Dalej znajdujesi ju Instytut Informatyki, ktrego opisywa nie zamierzamy. Warto jed-nak wspomnie, e kierujc si w lewo trafimy do restauracji Pastelowa,gdzie serwuj smaczne jedzenie w rozsdnej cenie.

We wszystkie opisane miejsca mona si uda, nie ma strefy zakazanejdla studentw.

6 ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE

1.4 Co jeszcze na pocztku?

Wszelkie informacje zwizane z organizacj zaj dydaktycznym podamw nastpnym rozdziale, dlatego tu wspomn jeszcze tylko o kilku sprawach.

1. Przypomn dla porzdku, e wydziaowa inauguracja roku akademic-kiego, poczona z immatrykulacj (czyli przyjciem w poczet studentw)odbdzie si we czwartek 28 wrzenia o godzinie 14:00 w Instytucie In-formatyki w sali 25 (zaraz za cznikiem po prawej patrz wyej).Obecnoobowizkowa.

2. Przed immatrykulacj w czwartek 28 wrzenia o godzinie 12:00 wsali HS odbdzie si spotkanie informacyjne dla studentw I roku z dyrekcjInstytutu Matematycznego. Przekazane zostanie duo wanych informacji,zatem obecno w zasadzie niezbdna.

3. Osoby, ktre z wanych przyczyn nie mogy by obecne na immatry-kulacji, powinny niezwocznie zgosi si w dziekanacie. Osoba, ktra niezoya lubowania podczas immatrykulacji z formalnego punktu widzenianie jest studentem ze wszystkimi konsekwencjami tego faktu.

Legitymacje studenckie i zawiadczenia o studiowaniu bdzie mona od-biera od pitku 29 wrzenia w dziekanacie, w godzinach 10-14. Naleymie przy sobie dowd osobisty.

4. W pitek 29 wrzenia w godz. 10:00-12:00 w salach HS, WS iEM odbdzie si test kwalifikacyjny z jzyka angielskiego i innych jzykwobcych, obowizkowy dla wszystkich studentw pierwszego roku (przypomi-namy, na test trzeba zarejestrowa si do 24 wrzenia!). Wszystkie szczegydotyczce nauki jzykw obcych dla studentw rozpoczynajcych studia li-cencjackie w roku akademickim 2017/2018 oraz dokadne informacje na temattego, kto jest zwolniony z testu kwalifikacyjnego mona znale tutaj.

5. Szkolenie BHP, ktre musi odby kady student, odbdzie si przezinternet w systemie e-learningu. Szkolenie bdzie dostpne od poowy pa-dziernika, a szczegy szkolenia zostan przekazane w pniejszym czasie.Szkolenie BHP trzeba obowizkowo zaliczy w pierwszym seme-strze studiw! Osoby, ktre nie dopeni tego obowizku bd za kolejn

https://www.math.uni.wroc.pl/sites/default/files/matematyka_jobce_17_18.pdfhttps://www.math.uni.wroc.pl/sites/default/files/matematyka_jobce_17_18.pdf

ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE 7

moliwo paci 150 z.

6. Kademu studentowi przysuguje miejsce w szafce na ubrania (miejscejest oczywicie dla ubrania, nie dla studenta...). By skorzysta z tego prawa,naley uda si na portierni z kart zobowiza w celu odebrania kluczyka.Jedna szafka przypada zazwyczaj na trzech studentw. Oglnie przydziastudentw do szafek jest losowy, wic nie mamy wpywu na wybr osoby, zubraniem ktrej nasze ubranie bdzie wspdzieli szafk, ale mona zebrasi w trjk i razem pj na portierni, liczc na to, e bdzie akurat jakawolna szafka do zasiedlenia.

7. Korzystanie z Biblioteki Wydziaowej (oglnie: z bibliotek uniwersy-teckich, wcznie z Bibliotek Gwn) wymaga posiadania konta w elektro-nicznym systemie bibliotecznym. By je uzyska, naley

wypeni formularz 1, dostpny na stronie Biblioteki Uniwersyteckiej,

przyj na szkolenie biblioteczne do Biblioteki Wydziaowej, koniecznieprzynoszc kart zobowiza, legitymacj studenck oraz dowd osobi-sty. Podczas szkolenia dokonana zostanie aktywacja konta. Szkoleniejest obowizkowe. Szkolenie odbywa si codziennie od 9 padzier-nika do 31 padziernika o godzinie 9:00 oraz o godzinie 14:00. Ist-nieje moliwo szkolenia poza wyznaczon godzin (np. po poudniu)o ile zbierze si grupa min. 4 osb.

8. W caym Instytucie dostpny jest bezprzewodowy internet. O tym, jakz niego skorzysta, dowiecie si Pastwo na zajciach komputerowych.

9. Zachcamy wszystkich studentw do aktywowania swoich kont w uni-wersyteckim systemie Office365 (szczegy mona znale na tej stronie). Jestto o tyle wane, e wszelkie informacje rozsyane przez Uniwersytecki Sys-tem Obsugi Studiw (USOS) trafiaj na konta w tym wanie systemie (wdomenie uwr.edu.pl).

10. Zdecydowana wikszo zaj w Instytucie zaczyna si z kwadran-sem. Jeli zatem w planie s zajcia np. o godz. 10, to naley spodziewasi, e prowadzcy pojawi si o 10:15 (chyba, e zostanie ogoszone inaczej).

http://www.bu.uni.wroc.pl/katalog/psr/formularz1.htmlhttps://usosweb.uni.wroc.pl/kontroler.php?_action=news/default&panel=DOMYSLNY&file=office365.html

8 ROZDZIA 1. INFORMACJE WSTPNE

11. Prof. Ewa Damek otrzymaa specjalne zadanie pomagania studentomw sprawach organizacyjnych zwizanych ze studiami, wyborem przedmiotw,kopotami pojawiajcymi si na pocztku studiowania itp. Jak sama mwi:Nikogo nie pytam o nazwisko i mona przyj plotkowa o wszystkim co jestnie tak.

Prof. Damek bdzie dostpna w pok. 901 w czwartek 5 padziernikaw godzinach 19-20 oraz wczeniej na przerwach o 15,16,17,18. Mona te wkadej chwili napisa do niej maila na adres [email protected] umwi si indywidualnie.

Pod koniec pierwszego tygodnia pani profesor ustali termin dyurw ipoinformuje o tym na blogu.

Rozdzia 2

Pierwszy (k)rok

Na pocztku studiw wszystko moe wydawa si nowe, inne, nieznane.Ponisze wyjanienia, opisujce do dokadnie przebieg studiw w InstytucieMatematycznym, powinny pomc zorientowa si w nowej rzeczywistoci.

2.1 Organizacja studiw,czyli troch formalnego opisu

Organizacja studiw jest oparta na systemie punktowym, w ktrym doukoczenia studiw pierwszego i drugiego stopnia naley zebra odpowiedniliczb punktw za przedmioty obowizkowe i za przedmioty, ktre studentwybiera sam. Cz wymaganej liczby punktw studenci mog zdobywa zaprzedmioty niekierunkowe oraz, za zgod dziekana, za zajcia prowadzone nainnym wydziale i uczelni. Prcz zaj typowo akademickich, w ofercie stu-diw znajduj si rwnie tzw. kursy narzdzi informatycznych oraz kursyzawodowe. Ich zadaniem jest nauczenie studentw narzdzi aktualnie uywa-nych w praktyce informatycznej, w praktyce sfery ekonomiczno-finansowejczy umiejtnoci praktycznych przydatnych w pracy nauczyciela.

Punkty otrzymuje si zaliczajc przedmioty obowizkowe i przedmioty,ktre student sam wybiera w czasie studiowania. Oglne zasady systemupunktowego ECTS (European Credit Transfer System), na ktrym opartyjest system punktowy, okrelaj przecitn liczb 30 punktw na semestr.Aby ukoczy studia pierwszego stopnia, student powinien zdoby 171 punk-tw, a dodatkowe 9 punktw ECTS otrzymuje za przygotowanie pracy licen-cjackiej i zdany egzamin dyplomowy.

10 ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK

2.2 Jak wyglda studiowanie,czyli egnaj szkoo!

Szkoa ma to do siebie, e zazwyczaj nauczyciele myl za uczniw. Mwiim, czego maj si nauczy i na kiedy, sprawdzaj obecno, przypominajo nauce, a jak kto ma kopoty, to cign za uszy, organizujc dziesitpoprawk, eby tylko delikwent zda do nastpnej klasy.

Nauka na uczelni, czyli studiowanie, rni si diametralnie od nauki wszkole, zarwno od strony organizacyjnej, jak i podejcia do uczenia si. Om-wimy najpierw ten pierwszy aspekt.

Na zajcia z danego przedmiotu skadaj si: wykad, wiczenia oraz(nie zawsze) konwersatorium. Na wykadzie wykadowca przedstawia ma-teria teoretyczny, ilustrujc go przykadami, a studenci suchaj, notuj,czasem zadaj pytania (nie jest to zakazane, a nawet wskazane).

wiczenia prowadzi wiczeniowiec. Niekiedy jest nim wykadowca (alerzadko). wiczenia przeznaczone s na wiczenie praktycznego wykorzystaniapoznanego materiau i polegaj zazwyczaj na rozwizywaniu zada z list,ktre wykadowca udostpnia w internecie. Oczekuje si, e studenci bdrozwizywali (albo przynajmniej starali si rozwiza) zadania z list przedwiczeniami, a na zajciach bd aktywnie (przy tablicy) uczestniczyli w ichrozwizywaniu. Niestety, niektrzy studenci traktuj wiczenia podobnie jakwykad, ograniczajc swoj aktywno do kopiowania do zeszytw rozwiza,pojawiajcych si na tablicy. Nie jest to dobre podejcie, ale o tym wicejnapiszemy w rozdziale ostatnim.

Na pierwszym roku na czci przedmiotw podstawowych (Analiza ma-tematyczna 1, Algebra liniowa 1, Wstp do matematyki) cz wicze (cza-sem kade) koczy si krtkim sprawdzianem pisemnym (kartkwk), ktrasprawdza poziom opanowania przerabianego przed chwil materiau. Kilkarazy w semestrze organizowany jest wikszy sprawdzian pisemny, zwany ko-lokwium, ktry trwa duej i obejmuje wiksz parti materiau. Wszystkiesprawdziany pisemne s punktowane, a zaliczenie wicze otrzymuje si napodstawie uzyskanej sumy punktw (uwzgldniana jest te aktywno, alemoe ona pomc tylko w podniesieniu oceny ju pozytywnej). Skala ocen to2 3 3,5 4 4,5 5, ocena niedostateczna jest negatywna, pozostae

ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK 11

s pozytywne. Szczegowe zasady zaliczania wicze przedstawiaj na po-cztku roku wykadowcy poszczeglnych przedmiotw. Wane: w zasadzienie istnieje procedura poprawiania sprawdzianu jeeli kto sabo napisaprac pisemn, to nastpn musi po prostu napisa lepiej.

Konwersatorium (nie myli z konserwatorium...) to nieobowizkowe zaj-cia, suce jeszcze lepszemu zgbianiu studiowanego przedmiotu. Niektrzyprowadzcy wykorzystuj konwersatorium jako dodatkow godzin wiczebd konsultacji, inni w tym czasie prezentuj dodatkowy, ponadprogramowymateria.

Ponadto do niektrych zaj s laboratoria, czyli praca z komputeremw jednej z pracowni komputerowych.

Jak wida, opisany system wymaga od studenta systematycznoci, samo-dzielnoci i aktywnoci. Systematycznoci, bo jak kto na pocztku semestruzrobi sobie tyy, to straty mog by ju nie do nadrobienia. Matematykato nie s studia, na ktrych mona imprezowa przez cay semestr, a zaczuczy si przed sesj to si nie uda... Samodzielnoci, bo wykadowcy to nienauczyciele w szkole. Ich celem jest przekazanie studentom w jak najlepszysposb pewnej wiedzy, ktr ci musz przyswoi samodzielnie. Nie jest nato-miast ich celem pilnowanie studentw, by ci si uczyli jak si nie naucz, topo prostu nie zdadz. Aktywnoci, bo wiedzy studentowi nikt do gowy niewsadzi, trzeba po ni sign samemu, a to wymaga zaangaowania w nauk.

Sesja (egzaminacyjna) to czas pod koniec semestru, w czasie ktregozdaje si egzaminy kocowe z przedmiotw, ktre realizowao si w tym seme-strze. Do egzaminu mog przystpi tylko osoby, ktre zaliczyy wiczenia naocen pozytywn, czyli przynajmniej dostateczn. Egzamin sprawdza znajo-mo materiau z caego wykadu i umiejtno jego zastosowania.

Jeeli student nie zda egzaminu (czyli otrzyma z niego ocen niedosta-teczn), to ma jeszcze drugie podejcie, czyli egzamin poprawkowy w sesjipoprawkowej (w semestrze zimowym jest ona bezporednio po sesji egzami-nacyjnej, a w semestrze letnim na pocztku wrzenia). Niezdanie egzaminupoprawkowego oznacza niezaliczenie danego przedmiotu (podobnie jak otrzy-manie oceny niedostatecznej z wicze).

12 ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK

2.3 Przedmioty na pierwszym roku,czyli ktry poziom wybra?

Gdy ju wiemy, jak wygldaj zajcia na uczelni w oglnoci, czas przejdo szczegw. Dla studentw pierwszego roku prowadzone s nastpujceprzedmioty:

Semestr pierwszy

Analiza matematyczna 1 (bd 1P) orazAnaliza matematyczna I (rzym-ska jedynka)

Algebra liniowa 1 oraz Algebra liniowa 1R

Kombinatoryka

Wstp do matematyki R

Wprowadzenie do laboratorium komputerowego

Wykady prowadzone s na rnych poziomach i student sam musi wy-bra, na jakim poziomie chce zalicza dany przedmiot.

Wykady na poziomie rozszerzonym to Algebra liniowa 1R, Wstp domatematyki R oraz Analiza matematyczna I (rzymska jedynka). Ten ostatniwykad (prowadzony przez prof. Szwarca) jest wsplny ze studentami Indywi-dualnych Studiw Informatyczno-Matematycznych (ISIM-u), ale dla studen-tw matematyki przewidziana jest osobna grupa wiczeniowa (prowadzonaprzez mgr. widerskiego).

Wykady na poziomie standardowym to Algebra liniowa 1, Kombinato-ryka oraz Analiza matematyczna 1. W listopadzie osoby uczszczajce naten ostatni wykad zostan podzielone na dwie grupy: cz pozostanie naAnalizie matematycznej 1, a cz przeniesie si na Analiz matematyczn1P, czyli wykad na poziomie podstawowym. Ponadto niektre osoby, ktrezostan na wykadzie Analiza matematyczna 1 zostan zaproszone do grupywiczeniowej lux. Zasady tych podziaw zostan przedstawione przez pro-wadzcego na zajciach.

Trzeba zaznaczy, e wybr poziomu jest niezaleny dla kadego przed-miotu: mona np. zapisa si na Analiz matematyczn I i Algebr liniow1. Dozwolone jest te rwnoczesne realizowanie Wstpu do matematyki R i

ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK 13

Kombinatoryki, cho jest to wymagajcy wybr. Ponadto wszyscy studencipowinni zapisa si na Wprowadzenie do laboratorium komputerowego.

To, na czym polegaj zapisy, wyjanimy w nastpnym podrozdziale.

Wszystko wietnie, ale czym rni poziomy standardowy i rozszerzony?Ot na pierwszym roku wszystkie gwne przedmioty (a na wyszych latach niektre) wykadane s na dwch poziomach: standardowym i rozszerzo-nym. Wykady na poziomie standardowym s bardziej elementarne, prezen-towanych jest wicej przykadw, mniejszy nacisk jest pooony na stronteoretyczn prezentowanych zagadnie. Wykady na poziomie rozszerzonymtraktuj materia gbiej, wikszy jest nacisk na teori, wymagaj te odsuchaczy wikszej sprawnoci w przyswajaniu prezentowanych zagadnie.

W przypadku osb, planujcych w przyszoci realizowanie bardziej wy-magajcych specjalnoci (o specjalnociach wicej w Rozdziale 3), takich jakMatematyka teoretyczna, Matematyka aktuarialno-finansowa czy Analiza da-nych, wskazane jest zaliczanie przedmiotw na poziomie rozszerzonym, gdyzaliczenie ich na poziomie standardowym moe (ale nie musi) sprawi, ena wyszych latach osobom tym bdzie trudniej na wykadach, wymaganychprzez program studiw dla ww. specjalnoci. Oczywicie, zaliczenie ktregoz przedmiotw na pierwszym roku na poziomie standardowym nie wykluczamoliwoci realizowania wspomnianych specjalnoci, co jednak moe wizasi z wikszym nakadem pracy.

Na wykadzie z Analizy matematycznej oprcz poziomu rozszerzonego istandardowego jest jeszcze poziom podstawowy. Jego gwnym celem jestpomoc studentom nieradzcym sobie na wykadzie standardowym - zamiastrezygnowa mog oni na Analizie matematycznej 1P uzupeni braki, by pojej zaliczeniu zapisa si w nastpnym semestrze na Analiz matematyczn 1(czyli na wykad na poziomie standardowym) i z pewnym opnieniem wr-ci do standardowego trybu studiowania. Teoretycznie inn moliwoci jestkontynuowanie bloku podstawowego na wykadach Analiza matematyczna 2Pi 3P (wwczas student traci moliwo realizowania jakiejkolwiek specjalno-ci), jednak dotychczas aden z tych dwch wykadw nie zosta uruchomiony wszyscy studenci, ktrzy zaliczyli Analiz matematyczn 1P, w kolejnymsemestrze zapisali si na Analiz matematyczn 1.

Na pierwszym semestrze studenci maj tradycyjnie miesic czasu na de-cyzj, na ktrym poziomie chc realizowa przedmioty Analiza matematycznai Algebra liniowa oraz czy chc zalicza Kombinatoryk, czy Wstp do mate-

14 ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK

matyki R (do czasu zamknicia zapisw o ktrych za chwil mog samizmienia swj wybr, potem mog to zrobi jeden raz, skadajc odpowied-nie podanie w pok. 315).

No i ostatnie pytanie czym kierowa si wybierajc poziom na wspo-mnianych wyej wykadach? Kiedy pewn informacj dawa test kwalifika-cyjny z matematyki, ktrego w tym roku ju nie ma. Mona jednak skorzystaz umieszczonej na forum rady dr. Wrblewskiego i zrobi sobie dwa takie te-sty we wasnym zakresie ich wyniki bd pewn wskazwk. Zachcamyte, by przed podjciem decyzji pj zarwno na wykad standardowy, jaki rozszerzony, by po ich porwnaniu podj wiadom decyzj. Mona tepopyta starszych staem koleanki i kolegw bd wybra si na rozmowz prof. Damek (albo ze mn). Podkrelam te, e to student podejmujeostateczn decyzj, na ktrym poziomie chce zalicza dany przed-miot.

Semestr drugi

Analiza matematyczna 2 orazAnaliza matematyczna II (rzymska dwjka)

Algebra liniowa 2 oraz Algebra liniowa 2R

Kombinatoryka R

Wstp do matematyki

Dodatkowe przedmioty, ktre uzupeni roczn pul ECTS do 60 punk-tw (o rnych moliwociach za chwil)

Na drugim semestrze studenci kontynuuj nauk Analizy matematyczneji Algebry liniowej (robi to prawie zawsze na tym samym poziomie, chonie jest to przymus; mona zmieni poziom bardziej zaawansowany na mniej,zmiana w przeciwnym kierunku jest w praktyce raczej niewykonalna, chonie jest zakazana, poza wspomnianym przypadkiem zaliczenia Analizy ma-tematycznej na poziomie P). Osoby, ktre w semestrze jesiennym zaliczayKombinatoryk, teraz musz zaliczy Wstp do matematyki, na poziomie roz-szerzonym sytuacja jest analogiczna osoby po Wstpie do matematyki Rzaliczaj Kombinatoryk R.

Ponadto kady student powinien zaliczy dodatkowe wykady, ktre po-zwol mu uzupeni roczn pul zdobytych punktw ECTS do 60. To, jaki wy-

http://forum.pi.math.uni.wroc.pl/viewtopic.php?f=90&t=5764

ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK 15

kady wybierze, czsto (cho nie zawsze) zwizane jest ju z decyzj, jak spe-cjalno chce realizowa. Moliwoci jest sporo: bardzo ciekawy wykad Wy-cena i analiza instrumentw finansowych I instrumenty dune (WAIF I)cieszy si niesabncym powodzeniem wrd studentw zainteresowanych ma-tematyk finansow jest to przedmiot obowizkowy dla specjalnoci Mate-matyka w ekonomii i ubezpieczeniach. Programowanie obiektowe 1 to wykadobowizkowy dla specjalnociMatematyka w ekonomii i ubezpieczeniach,Ma-tematyka stosowana, Analiza danych i Matematyka aktuarialno-finansowa (wpoczeniu z kontynuacj Programowanie obiektowe 2), ale nie tylko osobyplanujce te specjalnoci mog go wybra dobre programistyczne podstawys matematykowi w zasadzie niezbdne. Tu wana uwaga: Osoby, ktreczuj si mniej pewnie w programowaniu, mog poczeka do trzeciego seme-stru i zalicza wykad Programowanie obiektowe (Python) (1, a potem 2) jest to programowanie w jzyku Python, nieco prostsze od realizowanego naProgramowaniu obiektowym programowania w jzyku C++. Wprowadzeniedo teorii zbiorw i Topologia to wykady najtrudniejsze, dla tych wymagaj-cych. Wykad z Psychologii wybieraj przyszli nauczyciele. Mona te wybraciekawy wykad humanistyczny albo jeszcze inny wykad.

2.4 Zapisy na zajcia,czyli uroki USOSwebu.

Na wszystkie zajcia, realizowane w normalnym toku studiw, bd zapi-sywali si Pastwo w systemie zapisw poprzez USOSweb (USOS Uniwersy-tecki System Obsugi Studiw, USOSweb serwis internetowy, pozwalajcyna dostp do zasobw USOSa). Poniej przedstawiamy krtki przewodnik pozapisach:

1. Do zapisw niezbdne jest posiadanie konta w USOSie. Mog Pastwoo tym nie wiedzie, ale takie konta ju Pastwo posiadaj.

2. Wchodzimy na stron USOSweba (mona w tym celu skorzysta z linku,ktry znajduje si na stronie gwnej IM, u gry strony w zakadceSzybki dostp).

3. Po wejciu na stron USOSweba klikamy link Dla studentw, a nastp-nie logujemy si, podajc numer albumu (indeksu) jako identyfikator.Jeeli nie mamy/nie pamitamy hasa uywamy opcji zapomniaem

https://usosweb.uni.wroc.pl/

16 ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK

hasa. Haso powinno zosta wysane na adres e-mail, ktry podalimyw IRCE.

4. Po zalogowaniu wybieramy link AKTUALNOCI (poziome menu), apotem KALENDARZ REJESTRACJI (menu pionowe). Wybieramylink Wydzia Matematyki i Informatyki i z otrzymanej listy: Zapisyna Matematyce, na zajcia semestru 1 (jesie 2017).

5. Zajcia, na ktre naley si zapisa, zostay omwione w poprzednimpodrozdziale. Klikajc symbol koszyka przy danym przedmiocie (w ko-lumnie 2017/18-Z) zapisujemy si na ten przedmiot. Jeeli do danegoprzedmiotu jest tylko jedna grupa wiczeniowa, zostajemy automatycz-nie zapisani na wykad i wiczenia (i ew. konwersatorium). Jeeli dodanego przedmiotu jest wicej grup wiczeniowych, pojawia si sto-sowny panel, na ktrym naley wybra interesujc nas grup (na wy-kad/konwersatorium nadal jestemy zapisywani automatycznie).

6. Zapisy zaczynaj si 2 padziernika o godz. 15:30, odbywaj si wdwch turach (Zapisy i Korekty) i kocz si 16 padziernika ogodz. 18:30. W obu turach nie ma kolejek, co oznacza, e studentjest zapisywany do grupy ze skutkiem natychmiastowym. Szczegydotyczce zapisw mona znale na forum.

Wane!Na zajcia chodzimy od 3 padziernika od 8:00 (no, od 8:15...),niezalenie od tego, czy na dany przedmiot jestemy ju zapisani w USOSie,czy jeszcze nie.

Zwracamy te uwag, e grupy wiczeniowe maj okrelone limity liczeb-noci. Pocztkowo bd one do niskie, potem bdziemy je sukcesywniezwiksza (jest to spowodowane specyfik USOSa pozwala zwiksza limity,ale nie pozwala ich zmniejsza). Prosz zatem uwanie ledzi ogoszenia, wktrych bd pojawiay si nasze informacje o limitach bd one waniejszeod komunikatw USOSa, ktry reaguje z pewnym opnieniem. Niemniej na-ley pamita, e bdziemy dbali o rwnomierny podzia studentw na grupywiczeniowe, zatem przy nierwnomiernym oboeniu grup moe okaza si,e nie kademu uda si zapisa do wymarzonej grupy. Nie ma natomiastmoliwoci, by nie mc zapisa si na przedmiot, przewidziany dla1. semestru, wic prosz nie denerwowa si.

http://forum.pi.math.uni.wroc.pl/viewtopic.php?f=90&t=5766`

ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK 17

2.5 Zaliczanie (bd nie) semestru,czyli co robi, jak wpadnie dwja.

Mamy nadziej, e wszyscy Pastwo bez problemw zalicz pierwszy rok,ale dowiadczenie uczy, e jest to nadzieja nieco na wyrost. Poniej opi-szemy zatem ustanowione prze dziekana zasady, ktre opisuj, co dzieje siw przypadku niezaliczenia przez studenta ktrego przedmiotu/przedmiotw.Zanim jednak wejdziemy w szczegy, zwrcimy uwag na wany fakt dwu-krotne niezaliczenie tego samego przedmiotu skutkuje skreleniem z listystudentw. Ponadto za powtarzanie przedmiotu trzeba zapaci.

Przez zaliczenie przedmiotu rozumiemy zaliczenie wicze i zdanie egza-minu.

Decyzje dotyczce studentw I roku matematyki, rozpoczynaj-cych studia w padzierniku, ktrzy kocz I semestr i nie zaliczyliprzynajmniej jednego z obowizkowych przedmiotw.

Osoby, ktre maj niezaliczony co najmniej jeden z przedmiotw obo-wizkowych: Analiza matematyczna 1 (lub I, lub 1P), Algebra liniowa 1,podlegaj nastpujcym zasadom.

Osoby, ktre zdobd co najmniej dwa punkty wedug poniszegoschematu:

zaliczona Analiza matematyczna 1 (lub I) 2 pkt.,

zaliczona Algebra liniowa 1 (lub 1R) 1 pkt.,

zaliczona zaliczona Kombinatoryka lub Wstp do matematyki R lubAnaliza matematyczna 1P 1 pkt.,

otrzymuj zaliczenie pierwszego semestru. Pozostae osoby zostaj skrelonez listy studentw.

Osoby, ktre nie zaliczyy Kombinatoryki, maj prawo (ale nie obowizek)zapisa si na Kombinatoryk R w semestrze letnim. Niezaliczenie Kombina-toryki R nie bdzie traktowane jako ponowne niezaliczenie Kombinatoryki,skutkujce skreleniem z listy studentw. Z takim rozwizaniem jest zwi-zana jednak opata za powtarzanie zaj.

Osoby, ktre powtarzaj zajcia, s zobligowane do realizacji tych zajw pierwszym moliwym semestrze, w ktrym te zajcia si odbywaj (niedotyczy semestru, w ktrym zajcia odbywaj si tylko na poziomie R).

18 ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK

Przypadki nie objte powyszymi zasadami bd rozpatrywane przez pro-dziekana indywidualnie.

Wszystkie osoby, ktre nie zaliczyy ktrego z przedmiotw obowizko-wych lub nie zdobyy 25 punktw ECTS, musz zoy w dziekanacie odpo-wiednie podanie na druku B.

Decyzje dotyczce studentw I roku matematyki, ktrzy koczII semestr i nie zaliczyli przynajmniej jednego z obowizkowychprzedmiotw.

Osoby, ktre maj niezaliczony co najmniej jeden z nastpujcych przed-miotw: Analiza matematyczna 2 (lub II, lub 2P), Algebra liniowa 2 (lub2R), Wstp do matematyki (lub Wstp do matematyki R), Kombinatoryka(lub Kombinatoryka R), podlegaj nastpujcym zasadom.

Kada osoba, ktra

zaliczya Analiz matematyczn 1 (lub I, lub 1P) i Algebr liniow 1(lub 1R) oraz

zaliczya co najmniej dwa przedmioty spord nastpujcych czterechprzedmiotw: Analiza matematyczna 2 (lub II, lub 2P), Algebra liniowa2 (lub 2R), Wstp do matematyki (Wstp do matematyki R), Kombi-natoryka (lub Kombinatoryka R),

powtarza drugi semestr. Pozostae osoby zostaj skrelone z listy studentw.Student powtarzajcy drugi semestr ma obowizek realizacji powtarza-

nych zaj w pierwszym moliwym semestrze, w ktrym te zajcia si odby-waj (nie dotyczy semestru, w ktrym zajcia odbywaj si tylko na pozio-mie R). Student, ktry powtarza drugi semestr, moe zapisa si na zajciaz wyszych lat studiw, ale nie ma prawa zapisywa si na aden przedmiot,w ktrego pocztkowych wymaganiach mieszcz si niezaliczone zajcia. Wszczeglnoci osoby, ktre nie zaliczyy Wstpu do matematyki, nie mog re-alizowa Algebry 1.

Student ma prawo (ale nie obowizek) zapisa si na Wstp do mate-matyki R, jeli nie zaliczy Wstpu do matematyki (niezaliczenie Wstpu domatematyki R nie bdzie traktowane jako ponowne niezaliczenie Wstpu domatematyki, skutkujce skreleniem z listy studentw). Z takim rozwizaniemjest zwizana jednak opata za powtarzanie zaj.

ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK 19

Przypadki nie objte powyszymi zasadami bd rozpatrywane przez pro-dziekana indywidualnie.

Wszystkie osoby, ktre nie zaliczyy ktrego z przedmiotw obowizko-wych lub nie zdobyy 60 punktw ECTS, musz zoy w dziekanacie odpo-wiednie podanie na druku B.

Tak wygldaj te zasady, ktre sprawiaj, e student ma jasno, co goczeka.

2.6 Do you speak English?,czyli o jzykach obcych na studiach.

Z nauk jzykw obcych na studiach zwizane s nastpujce wane in-formacje:

1. Nauka jzyka obcego musi zakoczy si zdaniem egzaminu na poziomieB2.2 (oficjalne oznaczenie poziomu kompetencji jzykowej).

2. Nauka zaczyna si w drugim semestrze.

3. Za prowadzenie zaj odpowiada Studium Praktycznej Nauki JzykwObcych (SPNJO).

4. Student sam wybiera jzyk obcy, ktry chce zaliczy na poziomie B2.2(do wyboru s angielski, francuski, hiszpaski, niemiecki, rosyjski i wo-ski). Jzyk wybrany staje si jzykiem obowizkowym. Student jestzobowizany do kontynuowania nauki jzyka, ktry wybra. Zmianajzyka w trakcie nauki nie jest moliwa.

5. W celu okrelenia poziomu znajomoci jzyka, studenci zobowizani sdo napisania testu kwalifikacyjnego w czasie dni adaptacyjnych:

jeeli student zakwalifikuje si niej ni pocztkowy poziom lek-toratu, czyli poziom B1, jest zobowizany do uzupenienia wiado-moci we wasnym zakresie,

jeeli student zakwalifikuje si na poziom wyszy ni poziom B1(B2.1 lub B2.2), zaczyna lektorat od poziomu, na ktry si zakwa-lifikowa,

20 ROZDZIA 2. PIERWSZY (K)ROK

student, ktry zakwalifikuje si na poziom C1.1 moe by zwol-niony z uczestnictwa w lektoracie, ale jest zobowizany do zdaniaegzaminu kocowego na wymaganym poziomie (B2.2).

6. Uniwersytet zapewnia swoim studentom tylko trzy semestry darmo-wej nauki, ktre powinny wystarczy do osignicia poziomu B2.2. Wzwizku z tym SPNJO zaleca, by wybiera jzyk, ktry zna si najle-piej. Jednak nasz student musi mie wiadomo, e jzykiempodstawowym na studiach matematycznych jest jzyk angiel-ski. Oznacza to, e osoba, ktra chce realizowa na studiachjedn ze specjalnoci: Matematyka w ekonomii i ubezpiecze-niach, Matematyka aktuarialno-finansowa, Analiza danych,Matematyka stosowana, Matematyka teoretyczna MUSI wy-bra jzyk angielski, za osoba chcca realizowa Matematyknauczycielsk angielski lub niemiecki (wicej o specjalnociachmona znale w nastpnym rozdziale). Osoby, ktre dokonaj innegowyboru, realizuj modu oglny, a po zakoczeniu studiw otrzymujdyplom bez wyrnionej specjalnoci.

7. Student moe by zwolniony z uczestnictwa w lektoracie i/lub z egza-minu kocowego, jeli okae jeden z wymienionych na stronie Studiumdokumentw zwalniajcych.

8. Niewykorzystane godziny z limitu bezpatnych godzin na lektorat j-zyka obcego, student moe przeznaczy na fakultatywn nauk innegojzyka. Studentom zwolnionym z lektoratu take przysuguje limit bez-patnych godzin, studenci mog fakultatywnie uczszcza na lektoratinnego jzyka w miar moliwoci organizacyjnych studium.

http://www.spnjo.uni.wroc.pl/content/certyfikaty-zwalniajace-20132014http://www.spnjo.uni.wroc.pl/content/certyfikaty-zwalniajace-20132014

Rozdzia 3

Specjalnoci

3.1 Zasady oglne,czyli dlaczego specjalnoci nie wybiera si, tylko realizuje

Studiowanie matematyki w Instytucie Matematycznym UWr tym si rniod studiowania tego przedmiotu na innych uczelniach, e u nas specjalnocisi nie wybiera. Jak to?! zapyta zdziwiony student. Po prostu specjalnocinie wybiera si, tylko realizuje. Co to znaczy? Po prostu nikt nie jest zmu-szany do deklarowania, ktr specjalno zamierza realizowa, nie ma ad-nych list, poda czy zapisw na specjalnoci (pewnym wyjtkiem jest tutajspecjalno nauczycielska, ale o tym za chwil. Dyrekcja moe te niezobo-wizujco zapyta, co studenci planuj, by uatwi sobie planowanie zaj).Nie ma te w zwizku z tym adnych limitw na specjalnociach.

Podstawowym dokumentem dla studenta jest program studiw (do-stpny na stronie WWW Instytutu w zakadce Studia). To on okrela wy-magania, ktre musi speni student, by skoczy studia z wymarzon spe-cjalnoci. Na kolejnych semestrach zgodnie z programem studiw studentzapisuje si na odpowiednie przedmioty i zalicza je. Rozliczenie nastpuje nakoniec studiw wtedy przynosi on indeks do dziekanatu i prosi o wydaniedyplomu z wpisan odpowiedni specjalnoci, a panie w dziekanacie spraw-dzaj, czy na pewno speni wszystkie wymagane warunki. Jeli tak jegoyczenie zostanie spenione.

Warto w tym momencie wspomnie, e istnieje te moliwo skoczeniastudiw pierwszego stopnia bez adnej specjalnoci. Korzystaj z niej np.osoby, ktrym w trakcie studiw przestaa podoba si pierwotnie wybrana

http://www.math.uni.wroc.pl/program-studiow-dwustopniowych

22 ROZDZIA 3. SPECJALNOCI

specjalno, a nie maj ju czasu, by wypeni wymagania do otrzymania in-nej. Jest te grupa osb, ktre uznaj, e istotniejsze s zdobyte umiejtnocini dodatkowy dopisek na dyplomie i rezygnujc z realizowania specjalno-ci dobieraj sobie przedmioty wedle wasnych upodoba i przekona. Nie-realizowanie specjalnoci na studiach pierwszego stopnia (licencjackich) nieprzekrela moliwoci realizowania specjalnoci na studiach drugiego stopnia(magisterskich), cho mog tu wystpi pewne trudnoci techniczne.

3.2 Co mona realizowa?

Na studiach licencjackich do wyboru jest sze specjalnoci. Ich opisy wwikszoci przygotowali prowadzcy blisko zwizani z dan specjalnoci.

3.2.1 Matematyka w ekonomii i ubezpieczeniach

Specjalno ta, nazywana najczciej sekcj ekonomiczn, jest najcz-ciej wybieran przez studentw specjalnoci w naszym Instytucie. O jejpopularnoci decyduje gwnie profil ksztacenia, ktry zakada, e studencikoczcy t specjalno stanowi bd gwnie kadr bankw, towarzystwubezpieczeniowych i innych instytucji finansowych.

W odrnieniu np. od specjalnoci Matematyka aktuarialno-finan-sowa, na ktrej kadzie si szczeglny nacisk na zaawansowane metody ra-chunku prawdopodobiestwa i matematyki finansowej, zrealizowanie specjal-noci Matematyka w ekonomii i ubezpieczeniach daje szersze, chomoe nie tak szczegowe spektrum wiedzy. Zakres przedmiotw obowizko-wych obejmuje bowiem zarwno wykady bardziej teoretyczne (np. Mikro-ekonomia), jak i te dajce konkretn, uytkow wiedz - jak np. Podstawyrachunkowoci, Ekonometria, Wycena i analiza instrumentw finansowych1, Matematyka ubezpiecze yciowych czy te Metody numeryczne. Nie za-pominamy te oczywicie o statystyce (wykadzie i pracowni statystycznej).Wrd zaj obowizkowych mona znale take te niebdce typowymiprzedmiotami matematycznymi (jak Podstawy prawa dla ekonomistw), aprzydatne przyszemu ekonomicie w uprawianiu wybranego zawodu. Wrdwykadw uzupeniajcych spor popularnoci ciesz si kolejne czci Wy-ceny i analizy instrumentw finansowych: 2 i 3.

Wrd zawodw wykonywanych przez naszych studentw, ktrzy zreali-zowali t specjalno znajdujemy aktuariusza, analityka ryzyka kredytowego,

ROZDZIA 3. SPECJALNOCI 23

analityka baz danych, doradc inwestycyjnego, statystyka, analityka giedyenergii elektrycznej, analityka danych giedowych, maklera. A e ksztacimynie najgorzej, to wida na przykadzie znanej instytucji finansowej Credit Su-isse, ktra na stanowiskach wymagajcych sporej wiedzy takich jak Analy-tics Specialist czy Quantitative Developer zatrudnia naszych absolwentw.

Oczywicie nie wszystkie wspomniane zawody dostpne s bezporedniopo ukoczeniu studiw. Czasami trzeba ukoczy dodatkowe kursy lub zdaspecjalistyczne egzaminy zewntrzne (chcc, przykadowo, zosta aktuariu-szem). Rzecz jasna, wyksztacenie uzyskane podczas studiw na tej specjal-noci jest w tym bardzo pomocne.

3.2.2 Analiza danych

Specjalno Analiza danych przeznaczona jest dla studentw, ktrzychc stosowa matematyk do opisu zoonych zjawisk przyrodniczych, spo-ecznych i gospodarczych. Do poprawnej analizy danych potrzebne jest auten-tyczne zainteresowanie tematyk bada, dlatego te specjalno ta przezna-czona jest dla studentw o szerokich horyzontach, ktrych zainteresowaniasigaj poza matematyk teoretyczn. Absolwenci tej specjalnoci otrzymajgruntowne przygotowanie matematyczne, statystyczne i informatyczne, ktreumoliwi im podjcie pracy w wielu branach (np. bankach, firmach farma-ceutycznych i doradczych), jak rwnie zaoenie wasnej firmy. Osoby szcze-glnie zainteresowane bd miay moliwo dalszej kariery naukowej w wieludziedzinach (np. matematyka finansowa, bioinformatyka, statystyska itp.).

Program specjalnoci zosta opracowany we wsppracy z naukowcami zIndiana University w USA, ktrzy bd prowadzili cz zaj.

3.2.3 Matematyka aktuarialno-finansowa

Program tej specjalnoci daje podstawy wiedzy (zarwno matematycznejjak i specjalizacyjnej), ktra pozwoli rozumie wyniki wspczesnej mate-matyki aktuarialnej i finansowej. Obie te tematyki wykorzystuj zaawanso-wane metody teorii prawdopodobiestwa i procesw stochastycznych, ktres uczone na wykadach Teoria prawdopodobiestwa 1 i 2. Poza obowizko-wymi wykadami studenci maj duy wybr zaj specjalizacyjnych, m.in.rekomendowane: Wycena i analiza instrumentw finansowych 1-3, Matema-tyka ubezpiecze yciowych, Matematyka ubezpiecze majtkowych i osobo-wych czy Bazy danych.

24 ROZDZIA 3. SPECJALNOCI

Poza tym, po tej specjalnoci mona zdoby dobre przygotowanie do egza-minw aktuarialnych, nauczy si programowania w rnych jzykach, poznazaawansowane techniki statystyczne. Osoby zainteresowane mog poszerzaswoj wiedz, udzielajc si w Kole Naukowym Probabilistyki i StatystykiMatematycznej

3.2.4 Matematyka stosowana

Studia na tej specjalnoci przygotowuj do pracy wszdzie tam, gdzie ko-niecznie jest wsparcie matematyczne w badaniach i procesach podejmowaniadecyzji. Takimi miejscami s na przykad firmy i instytucje naukowe, zaj-mujce si analiz rnorodnych danych biologicznych z zakresu medycyny,genetyki, rolnictwa, ekologii, a po laboratoria kryminalistyczne, w ktrychbada si lady biologiczne. Znajomo metod obliczeniowych oraz umiejt-no modelowania zjawisk fizycznych i biologicznych pozwoli absolwentom tejspecjalnoci, na przykad, na prac w firmach produkujcych specjalistycznysprzt pomiarowy lub medyczny (np. sztuczne serca, nerki, puca).

Wiedza i umiejtnoci zdobyte w czasie studiowania na tej specjalnocipozwalaj rwnie na znalezienie pracy w innych zawodach matematycznych,gdzie analizuje si dane i prowadzi zaawansowane obliczenia.

Oprcz przedmiotw typowych matematycznych, studenci specjalnociMatematyka stosowana maj moliwo wysuchania wykadw dotycz-cych nauk przyrodniczych, prowadzonych na innych wydziaach. Wszystkopo to, aby nie tylko rozumie zjawiska fizyczno-przyrodnicze, ale te by wprzyszoci mc z powodzeniem pracowa w interdyscyplinarnych zespoach,skadajcych si z chemikw, fizykw, biologw, genetykw, informatykworaz matematykw.

Wan czci wyksztacenia zdobywanego na tej specjalnoci jest opano-wanie podstaw programowania. Poczenie informatyki i matematyki z wie-dz z innych dziaw nauk przyrodniczych stanowi o sile wyksztacenia naspecjalnoci Matematyka stosowana. Zamiast prowadzi mudne i kosz-towne eksperymenty w tunelu aerodynamicznym, majce na celu zaprojek-towanie bardziej efektywnego kaduba samolotu, we wstpnej fazie badainynierowie czsto posuguj si modelem matematycznym takiego obiektu.To wanie matematyk, umiejcy opisa procesy zachodzce w takich eks-perymentach, a rwnoczenie majcy umiejtnoci programistyczne, jest wstanie prowadzi takie komputerowe symulacje, ktre s najczciej znacznie

ROZDZIA 3. SPECJALNOCI 25

szybsze i tasze ni badania w tunelu aerodynamicznym.

3.2.5 Matematyka nauczycielska

Specjalno nauczycielska na kierunku matematyka przygotowuje do ucze-nia matematyki w szkole podstawowej (licencjat) oraz we wszystkich typachszk poza etapem nauczania zintegrowanego (magisterium). Opcjonalniestudent moe dodatkowo zdoby uprawnienia do nauczania informatyki jakoprzedmiotu dodatkowego.

Podczas studiw na specjalnoci nauczycielskiej oprcz bloku przedmio-tw matematycznych naley zaliczy blok psychologiczno-pedagogiczny orazdydaktyczny. Student odbywa te praktyki pedagogiczne w odpowiednichtypach szk oraz praktyki przy imprezach popularnonaukowych, organizo-wanych w Instytucie Matematycznym UWr. Najlepsi studenci mog wziudzia jako kadra w corocznych Zimowych Szkoach Matematycznych i Let-nich Obozach Naukowych, gdzie prowadz zajcia z uczniami uzdolnionymi.Maj te okazj do jedno-lub dwusemestralnych wyjazdw na praktyki wszkoach zagranicznych (w obrbie UE), gdzie pracuj w charakterze asy-stenta nauczyciela i otrzymuj w tym czasie stypendium. Podczas caychstudiw mog rozwija wiedz i umiejtnoci, pracujc w Studenckim KoleNaukowym Matematykw Specjalnoci Nauczycielskiej i biorc udzia w kra-jowych i midzynarodowych warsztatach i konferencjach. Po zakoczeniu stu-diw najbardziej aktywni czonkowie Koa otrzymuj specjalne listy gratula-cyjne od dziekana Wydziau Matematyki i Informatyki.

Kady student przed uzyskaniem stopnia licencjata musi uzyska poziomB2.2 znajomoci jzyka angielskiego (lub innego nowoytnego). Zalicza tedwusemestralny kurs warsztaty zadaniowe w jzyku angielskim (lub w j-zyku niemieckim, jeli ten jzyk realizuje na studiach), ktry przygotowujedo nauczania matematyki w szkoach midzynarodowych lub dwujzycznych.Obowizkowo zalicza te kurs kultury jzyka oraz ma moliwo nieodpat-nego ukoczenia kursu wychowawcw kolonijnych.

Pod koniec studiw licencjackich studenci przygotowuj specjalnociowyprojekt zespoowy oraz pisz prac licencjack, ktrej publiczna obrona po-lega na wygoszeniu wykadu popularnonaukowego dla uczniw lub przepro-wadzeniu warsztatw na temat zwizany z prac licencjack (w obecnocipromotora/recenzenta).

Najlepsi studenci s polecani przez dyrekcj Instytutu do pracy w dobrych

26 ROZDZIA 3. SPECJALNOCI

wrocawskich i dolnolskich szkoach.

3.2.6 Matematyka teoretyczna

Specjalno teoretyczna jest najtrudniejsz specjalnoci. Jej studenci po-znaj duo trudnej, piknej i bardzo rnorodnej matematyki. Wymaga tood nich pracowitoci, talentu i upodobania do rozgryzania trudnych zagad-nie. W zamian otrzymuj mnstwo satysfakcji pyncej z obcowania z pik-nem w czystej postaci i z gbokiego rozumienia duych struktur logicznych.Na etapie magisterskim oprcz uczenia si student zaczyna te prowadzi pod opiek promotora badania naukowe. Praca magisterska zwykle zawieranowe twierdzenia i czsto jest podstaw pierwszej publikacji w czasopimiematematycznym.

Studia specjalnoci teoretycznej wstpnie przygotowuj zatem do twrczejdziaalnoci badawczej naturalnym kolejnym krokiem s studia doktoranc-kie. Niektrzy absolwenci rezygnuj z kariery naukowej. Opuszczaj wwczasuczelni wyposaeni w umiejtno precyzyjnego i logicznego mylenia orazwytrwao w twrczym zmaganiu si z trudnymi problemami. Takie osobyznajduj prac np. w zespoach badawczych w firmach komercyjnych.

Studia licencjackie maj charakter przygotowawczy. Na etapie magister-skim zajcia dotycz ju w znacznej czci matematyki wspczesnej i od-bywaj si zazwyczaj w 510-osobowych grupach. Liczebno specjalnociteoretycznej (w jednym roczniku) wynosi od 2 do 10 osb.

Do zapamitania:

Celem tej specjalnoci jest ksztacenie twrczych matematykw, przy-szych uczonych i badaczy.

Studenci choby rozwaajcy studia na tej specjalnoci powinni od po-cztku zalicza wszystkie wykady na poziomie rozszerzonym.

Jest sporo zaawansowanych wykadw czcych pozornie odlege dzie-dziny matematyki, dlatego warto unika zbyt wczesnej specjalizacji izdoby na pierwszych latach moliwie szerokie podstawy.

Rozdzia 4

Jak si uczy?Motto:A, jak myl, ze panowieduza by juz mogli mie,ino oni nie chrom chcie!Stanisaw Wyspiaski, Wesele

4.1 Co studenci robi le,czyli Bo ja si tyle uczyem...

To, e studia matematyczne nie s atwe i wymagaj duo pracy, ju Pa-stwo wiedz. Rozpoczynaj zatem Pastwo zajcia peni zapau do nauki i...zaczynaj si te kopoty. Dlaczego? pada pytanie. Przecie tyle siuczyam/em. Przyczyn moe by kilka.

1. Szok przejcia.Wystpuje u wielu osb rozpoczynajcych studia matematyczne. Spowodo-wany jest wyran rnic pomidzy matematyk szkoln a akademick. Do-tyka osoby, ktre w szkole radziy sobie z matematyk niele, dobrze, a nawetbardzo dobrze, tymczasem na studiach maj trudnoci ze zrozumieniem i opa-nowaniem materiau, dostaj mao punktw z kartkwek i zaczynaj ba si,czy w ogle sobie poradz.

Jak radzi sobie z szokiem przejcia? Nie ulega mu (atwo powiedzie...)pamitajc, e nie jest si w sytuacji wyjtkowej. Wielu studentw cierpiao zjego powodu i jednak sobie poradzili. Naley te nadal systematycznie uczysi (choby wydawao nam si czasami, e niewiele z tego wynika) trzebato tylko robi w odpowiedni sposb (o czym za chwil).

28 ROZDZIA 4. JAK SI UCZY?

2. Trwanie w szkolnych nawykach.Nauka matematyki w szkole czy te nauka do matury bardzo czsto polega naprzerobieniu i opanowaniu odpowiedniej liczby schematw zada. Na ogniewiele czasu powica si na mniej schematyczne zagadnienia, takie jakdowodzenie czy wyrabianie mylenia matematycznego (dlatego na maturzetak sabo wypadaj zadania dowodowe). Schematy same w sobie nie s ze, zejest natomiast ograniczanie si do nich braki w myleniu matematycznymto jedna z rzeczy, ktra najbardziej doskwiera na pierwszym roku.

Matematyka na studiach matematycznych jest bardzo nieschematyczna.Tymczasem wielu studentw rozpoczynajcych te studia uwaa, e nauka nanich bdzie wygldaa tak, jak w szkole, tylko bdzie jej wicej, a zadaniabd trudniejsze. To powany bd nauka na studiach matematycznychpowinna wyglda zupenie inaczej. Im szybciej zrozumiej Pastwo, e na-uka matematyki polega przede wszystkim na zrozumieniu tego, czegosi uczymy, a nie na wyuczaniu si rozwiza kolejnych zada, tym lepiejdla Pastwa. Prosz pamita: nie ma schematu na mylenie!

Taki sposb nauki jest oczywicie duo bardziej wymagajcy, tym bar-dziej, e nie s Pastwo do niego przyzwyczajeni. Skoro jednak nie nabyo sipewnych waciwych nawykw w szkole (i nie jest istotne, czyja to wina...),to trzeba je ksztatowa teraz. Trzeba pamita, e na studiach matematycz-nych od pytania Jak to zrobi? waniejsze jest pytanie Dlaczego tak jest?.Zdaj sobie spraw z tego, e porzucenie starych przyzwyczaje moe nie byproste, tym niemniej trzeba ten trud podj. Pierwszym krokiem na drodzedo celu jest uwiadomienie sobie tej koniecznoci.

I jeszcze jeden szkolny nawyk: nauka na kolanie. W szkole czsto wystar-czao (zwaszcza lepszym uczniom) przed lekcj zerkn do podrcznika czyzeszytu, by na lekcji bez problemu poradzi sobie z przerabianym materiaem(albo przynajmniej unikn wpadki). Na studiach taka strategia jest zabj-cza. Trzeba zda sobie spraw, e by na studiach matematycznych osignsukces, trzeba w domu na samodzieln prac powici tyle samoczasu, ile powinnimy spdza na zajciach na uczelni, czyli 20-25godzin tygodniowo!

3. Brak aktywnoci.Bardzo uciliwa (dla prowadzcych) przypado studencka, szkodliwa takedla samych studentw. Moe mie rne przyczyny i rne objawy, ale skutki

ROZDZIA 4. JAK SI UCZY? 29

zawsze s opakane.Brak aktywnoci moe wynika z braku samodzielnoci do tej pory to

nauczyciel w szkole pilnowa, by si Pastwo uczyli, mwi co i na kiedytrzeba przygotowa itp. To se ne vrti, na studiach nikt nie bdzie za Pa-stwem chodzi i sprawdza, czy si ucz trzeba motywacj do wytonej isystematycznej pracy odnale w sobie. O lenistwie jako przyczynie nie bdnawet wspomina...

Drugim powodem braku aktywnoci moe by bezradno: nie rozumiemtego, nie wiem, jak rozwiza to zadanie, wic poczekam, a kto inny je roz-wie, a ja zapisz rozwizanie i naucz si go. To droga donikd. Jeeli niezrozumiem danego problemu, nie rozwi danego zadania sam, to przepi-sanie i nauczenie si rozwizania nic mi nie da wiedza ta bdzie pytka iszybko si ulotni. Dlatego, gdy nie umiemy rozwiza jakiego zadania, niewolno nam poddawa si trzeba prbowa. Moe nie uda si nam od razu,moe uda nam si czciowo albo tylko troch, a moe nawet w ogle namsi nie uda korzy z uczciwego samodzielnego prbowania zawsze bdziewiksza ni z odtwrczego skopiowania choby i wielu cudzych rozwiza. Wnajgorszym wypadku zrozumiemy, czego nie rozumiemy, a to ju jest postp,bo wiemy, o co zapyta (np. na konsultacjach lub w tutorni patrz niej).Nie naley te ba si, e popenimy bd (za niektrymi cign si by moew tej kwestii traumatyczne dowiadczenia ze szkoy...) bd w czasie prbrozwizania problemu (czy to w domu, czy na tablicy podczas zaj) nie jestniczym zym, pod warunkiem, e zrozumiemy potem, skd si wzi.

Zdarza si i inny powd: A po co mam si tego uczy? Przecie to mi sido niczego nie przyda. Osobom, ktre tak myl, przypomn tylko, e studiamatematyczne to nie kilka przedmiotw, ktre pozwol szybko dosta dobrzepatn prac i reszta mniej lub bardziej zbdnych wypeniaczy. Studia te spewn dobrze zaplanowan caoci, ich ukoczenie ma zapewni nie tylkowiedz, ale take umiejtnoci. Trzeba zaufa, e uoone tak, a nie inaczejmaj pewien sens, ktrego mog Pastwo w tym momencie nie dostrzega.Mona tu podeprze si anegdot: Pewien profesor na pytanie swoich stu-dentw, po co ucz si tego [cisego] przedmiotu odpar, e istotnie 95%przerabianego materiau nigdy im si w yciu nie przyda, tylko nie wiadomo,ktre 95%....

Jeli chodzi o objawy, to oprcz wspomnianego ju kopiowania cudzychrozwiza i niechci do samodzielnych prb warto wspomnie o jeszcze jed-nym. Chodzi o niech do zadawania pyta (czy do odzywania si w oglno-

30 ROZDZIA 4. JAK SI UCZY?

ci). I znw nie tdy droga. To nie szkoa, gdzie czasami nauczyciel bywawyroczni, a zadanie mu pytania w czasie lekcji obraz majestatu lub pod-oeniem si (skoro pytam, to zdradzam, e nie wiem, a to na pewno zostaniewykorzystane przeciwko mnie). Na studiach naley pyta, gdy czego nie ro-zumiemy, albo wydaje nam si, e prowadzcy si pomyli to najlepszadroga, by (lepiej) zrozumie. I nie jest to karalne...

4.2 Jak to robi dobrze,czyli o efektywnym uczeniu si.

Zanim przejd do dania kilku, mam nadziej przydatnych, wskazwek, po-wtrz bardzo wan prawd: podstaw sukcesu na studiach jest pracasamodzielna. Uwaanie, e Pastwo bd chodzili na zajcia, w czasie kt-rych my (czyli prowadzcy) bdziemy Pastwu wkada wiedz do gw,jest gbokim nieporozumieniem. Zadaniem osb prowadzcych zajcia jeststworzenie Pastwu jak najlepszych warunkw do samodzielnego przyswoje-nia materiau, ale tylko od Pastwa chci i zaangaowania zaley, czy z tegoskorzystaj.

A teraz rady, czyli co warto robi.

Chodzi na zajcia.Wydawa by si mogo, e to rada zbdna. Warto jednak zauway, ecz studentw uwaa, e dadz sobie rad sami, bez suchania tychnudnych wykadw (a na niektre trzeba w dodatku wsta rano...).Tymczasem naprawd niewielu z nich jest w stanie skutecznie nauczysi wymaganego materiau samodzielnie. Chodzenie na wykady dajemoliwo kontaktu z przedstawianym materiaem na ywo, zadawa-nia pyta i suchania komentarzy wykadowcy, ktrych nie znajdziemyw podrczniku czy skrypcie. Ponadto dokadnie wiemy, co byo na wy-kadzie przedstawione, czego mog nam nie zapewni skserowane odkoleanki bd kolegi notatki. Bardzo wane jest te chodzenie na wi-czenia (a nie tylko na sprawdziany pisemne), bo jest to wanie czas,ktry najlepiej suy sprawdzeniu nabytych umiejtnoci i wyjanieniutrudnoci, ktre napotkalimy przy nauce. Nie naley te rezygnowaz konwersatoriw jest to dodatkowy czas (ktry kady wykadowcawykorzystuje na swj sposb), przeznaczony na dodatkowe wyjanianieomawianego materiau.

ROZDZIA 4. JAK SI UCZY? 31

Chodzi na zajcia przygotowanym.Wiemy ju, e na zajciach warto by. Jednak sama obecno to zamao nie wystarczy przyj na zajcia, wysucha i zanotowa to, cosi na nich mwi, by osign sukces. Do zaj trzeba si przygotowa.Przed wykadem warto przypomnie sobie, co byo omawiane ostatnio,odwiey znajomo definicji i twierdze, ktre nie s jeszcze utrwa-lone, by wiedzie, o czym mwi wykadowca. Jest to wane jeli niedopilnujemy wczeniej, by by na bieco z tym, co dzieje si na wyka-dzie, to szybko stracimy wtek i ograniczymy si do notowania bezwikszego zrozumienia znaczkw pojawiajcych si na tablicy. Wartopodkreli, e niekoniecznie musimy rozumie wszystko z wykadu tomoe si czasem nie uda od razu. Wane jest, by nie traci orientacji.

Konieczne jest te wczeniejsze przygotowywanie si do wicze. BdPastwo dostawa z kadego przedmiotu listy zada, przeznaczonychdo rozwizania podczas wicze. Ale uwaga! to Pastwo powinni roz-wizywa te zadania. To jednak wymagawczeniejszej pracy nad taklist, czyli samodzielnego rozwizania tyche zada najlepiej wszyst-kich, a jak nie, to przynajmniej tych, ktre rozwiza nam si uda. Itu zaczyna si problem. Najbardziej enujca jest sytuacja, gdy stu-denci na wiczeniach wycigaj list zada (ostatnio raczej wycigajsmartfon...), a ich wzrok i zachowanie wyranie wskazuj, e widz jpo raz pierwszy w yciu (kiedy by to drugi raz, bo pierwszy raz wi-dziao si list przy odbieraniu jej w punkcie ksero. Teraz zgranie plikunie wymaga ogldania treci...). To zupena pomyka tak nie da siefektywnie studiowa. S jednak i tacy studenci, ktrzy zasiedli nadlist w domu, ale szybko poddali si jak rozwiza zadanie, ktrewidzi si po raz pierwszy w yciu, a na wykadzie nie byo mowy o ad-nym schemacie rozwizywania takich zada? To te bd, ale bardziejsubtelny. Musz Pastwo przyzwyczai si, e na studiach matema-tycznych schematw jest bardzo niewiele i nie na tym polega rozwi-zywanie zada czy, szerzej, nauka matematyki w oglnoci. Na czymzatem? Na zrozumieniu. Najpierw trzeba zrozumie wystpujce wzadaniu pojcia, czyli sign do notatek z wykadu bd podrcznikai odnale odpowiednie definicje, a nastpnie ze zrozumieniem je przy-swoi. Potem odnale w tyche materiaach odpowiednie twierdzeniaoraz przykady ich zastosowa i na tej podstawie zrozumie, jak onedziaaj, a potem wdroy t wiedz w praktyce. Trudne? Na pewno,

32 ROZDZIA 4. JAK SI UCZY?

bo wymaga samodzielnoci i czego, co mona nazwa umiejtnocimylenia matematycznego, a tego w szkole (zazwyczaj) nie uczono. Niewychodzi? Trzeba prbowa, prbowanie to podstawowy odruch ma-tematyka, mierzcego si z problemem do rozwizania, ktrego jakwskazuj obserwacje bardzo brakuje wielu osobom, rozpoczynajcymstudia matematyczne. Nie ma innego wyjcia matematyka to niepowielanie schematw, trzeba wykaza si wasn inwencj.

Mimo wszystko s kopoty? Patrz nastpna rada.

Chodzi na konsultacje i do tutorni.Konsultacje to czas (dwie godziny w tygodniu, doktoranci godzina),ktry kady pracownik zajmujcy si dydaktyk przeznacza na spo-tkanie ze studentami. Z przykroci naley stwierdzi, e jest to czasbardzo sabo wykorzystywany przez studentw ze szkod dla nich.Jeeli czujemy, e nie ogarniamy tego, co dzieje si na zajciach, po-winnimy czym prdzej pdzi na konsultacje do swojego wykadowcylub wiczeniowca (moemy oczywicie uda si do kadego innego pra-cownika, jednak chyba najatwiej pj do osoby, ktr si zna i ktrasiedzi w temacie). Bardzo wane jest, by nie ulega stereotypom. Nienaley ba si, e podczas konsultacji bdziemy zawraca gow czyprzeszkadza ten czas jest wanie na to przeznaczony i nie naleymie w tej kwestii adnych oporw (nieodmiennie osabia mnie, gdymam konsultacje, siedz w pokoju i czekam na studentw, a tu otwie-raj si drzwi i sysz Czy mog wej?. A ja przecie cay czas cze-kam, eby kto wszed!). Nie naley take ba si, e przychodzc nakonsultacje odsonimy gbi swojej niewiedzy, co moe by pniejwykorzystane przeciwko nam (takie podejcie moe by skutkiem wcze-niejszych szkolnych traum). Prosz by pewnym, e prowadzcy swiadomi niewiedzy swoich studentw i okazywanie jej na konsultacjachich nie gorszy. Wrcz przeciwnie, cieszy ich to, gdy wiadczy o chcizmiany tej niedobrej sytuacji (a jak ju wczeniej wspomniaem, nie manic gorszego ni brak aktywnoci). Warto tylko pamita, e do kon-sultacji te warto troch przygotowa si, by efektywnie wykorzystaten wsplnie spdzony czas. W jaki sposb si przygotowa? Dobrzebyoby wiedzie, czego si nie wie i to nieco bardziej szczegowo niwszystkiego. Podczas konsultacji prowadzcy bdzie prbowa pomcPastwu w zrozumieniu rozwaanego materiau (co jak ju wiemy

ROZDZIA 4. JAK SI UCZY? 33

jest w matematyce kluczowe), co ciko bdzie osign, gdy nie bdPastwo znali podstawowych poj (mona ich nie rozumie, ale wy-pada je zna). W krytycznym przypadku prowadzcy podczas konsul-tacji moe oczywicie tumaczy wszystko, ale przez godzin niewielezdy osign...

Drugim miejscem, gdzie moemy uzyska pomoc w nauce jest tutornia,czyli pokj nauki wsplnej pod opiek tutora, ktry znajduje si na sa-mym dole instytutu przy wejciu od strony parkingu (dokadniej: bdziesi tam znajdowa, gdy tylko skoczy si remont. Do tej pory tutorniabdzie miaa tymczasow lokalizacj, o ktrej oczywicie poinformu-jemy). Zaczyna on swoj dziaalno w drugim bd trzecim tygodniusemestru, gdy tutorzy, ktrymi s starsi studenci i doktoranci, ustalju swoje plany zaj i podziel si godzinami opieki nad tutorni. Wpokoju tym mog si Pastwo wsplnie uczy i rozwizywa zadania,a tutor w razie potrzeby suy swoj pomoc.

Uczy si z gow.Ta rada jest, w pewnym sensie, kluczowa. Dlaczego? Przede wszystkimdlatego, e jak ju wspomnielimy matematyka na studiach mate-matycznych (i jej nauka) rni si diametralnie od tej w szkole. wieoupieczeni studenci studiw matematycznych czsto co o tym syszeli,a gdy zaczynaj chodzi na zajcia, uwiadamiaj sobie, co to zna-czy pojawiaj si definicje, twierdzenia i dowody (duo dowodw!),nieznane pojcia i zadania inne ni te, do ktrych si przyzwyczaili.Pierwszoroczniacy syszeli te, e nie s to studia proste i wymagajduo pracy. Przystpuj zatem do nauki i tu czsto popeniaj klu-czowy bd ucz si tak samo, jak w szkole, tylko wicej i ciej.Zapamituj dowody i dziesitki rozwiza zada (liczc na to, e wrazie potrzeby ktre uda si dopasowa...), a efektw jako nie wida.Dlaczego? Bo to nauka bez gowy...

A jak uczy si z gow? Trzeba zacz od trudnej rzeczy od uwia-domienia sobie, e matematyka (i jej nauka) nie wyglda tak, jak nasczsto przez 12 lat przekonywano w szkole (nie wszdzie i nie wszyst-kich, na szczcie). Od uwiadomienia sobie, e matematyka opiera sina zrozumieniu, a celem nauki jest tego zrozumienia osignicie. Gdyju wykonamy ten pierwszy krok to pojmiemy, e uczenie si dowodwi rozwiza zada na pami nie ma sensu to troch tak, jakbymy

34 ROZDZIA 4. JAK SI UCZY?

uczyli si dziesitek instrukcji obsugi urzdze. Matematyk, gdy na-tknie si na nieznane urzdzenie, nie przeglda setek instrukcji obsugi,by znale t, ktra wydaje mu si najbardziej pasujca, tylko stara sizrozumie zasad jego dziaania.Dlatego wanie, gdy matematyk natrafia na problem (zadanie, dowd,definicj), stara si go ogarn. Zaczyna od poj, ktre wystpuj wdanym problemie nie rozwiemy go, nie wiedzc, czego dotyczy. Na-stpnie stara si zrozumie sam problem co trzeba udowodni, poli-czy, znale. Gdy ju wiemy, co trzeba zrobi, ale nie wiemy jak, za-czynamy prbowa. Szukamy analogii i zwizkw z tym, co ju wiemy iumiemy, sprawdzamy proste przypadki, podejmujemy prby rozwiza-nia i patrzymy, gdzie si zaamuj (i dlaczego), staramy si zrozumiekolejne przejcia dowodowe. Jeeli uda nam si zrozumie wszystkieprzyjcia w dowodzie, ale nie rozumiemy dowodu jako caoci, bdrozwizalimy zadanie, ale wydaje nam si, e troch przypadkiem, tostaramy si wyrobi sobie bardziej caociowy obraz, by wreszcie mcstwierdzi, e wiemy nie tylko jak rozwiza problem, ale take dla-czego rozwizanie jest wanie takie, a nie inne. Gdy do odpowiedzina pytanie Dlaczego? dojdziemy samodzielnie, to bdzie to wiedzatrwaa nawet, gdy zapomnimy szczegy, bdziemy potrafili je odtwo-rzy. Bdzie nam te prociej rozwizywa inne, podobne problemy.

Oczywicie, ostatnia rada brzmi piknie w teorii, ale jak j zrealizowa wpraktyce? C, moe by trudno, bo nawyki z przeszoci s silne, nie jest tojednak niemoliwe, zwaszcza, gdy naprawd si tego chce (patrz mottorozdziau) i korzysta si rwnie z poprzednich rad. Najwaniejsze, e wartojest ten trud podj zrozumienie matematyki daje ogromn rado i satys-fakcj (ktrych nie daje nauka instrukcji obsugi).

Informacje wstepneKanay komunikacji, czyli ,,Dlaczego ja tego nie wiem?''Kto jest kim, czyli tych ludzi wypada znac.Poznaj swj Instytut, czyli zacheta do zwiedzania.Co jeszcze na poczatku?

Pierwszy (k)rokOrganizacja studiw, czyli troche formalnego opisuJak wyglada studiowanie, czyli zegnaj szkoo!Przedmioty na pierwszym roku, czyli ktry poziom wybrac?Zapisy na zajecia, czyli uroki USOSwebu.Zaliczanie (badz nie) semestru, czyli co robic, jak wpadnie dwja.Do you speak English?, czyli o jezykach obcych na studiach.

SpecjalnosciZasady oglne, czyli dlaczego specjalnosci nie wybiera sie, tylko realizuje Co mozna realizowac?Matematyka w ekonomii i ubezpieczeniachAnaliza danychMatematyka aktuarialno-finansowaMatematyka stosowanaMatematyka nauczycielskaMatematyka teoretyczna

Jak sie uczyc?Co studenci robia zle, czyli ,,Bo ja sie tyle uczyem...'' Jak to robic dobrze, czyli o efektywnym uczeniu sie.