Przewodnik dla Młodych Doradców Energetycznych · 4.1.1 Analiza bilansu ... Space heating 57%...

2

Przewodnik dla Młodych Doradców Energetycznych

Celem Przewodnika Szkoleniowego EYEManager jest podniesienie poziomu podstawowej wiedzy uczniów szkół średnich na temat:

- Urządzeń zuŜywających energie i najbardziej energooszczędnego sposobu ich zainstalowania i uŜytkowania;

- Zachowań wpływających na oszczędność energii, które pomogą uczniom wprowadzić oszczędności w ich Ŝyciu codziennym;

- Bilansu Energetycznego, np. jak zebrać dane dotyczące zuŜycia energii, emisji węgla i wydajności energetycznej budynku, jego izolacji i zainstalowanego sprzętu;

- Sposobu tworzenia Planów Oszczędności Energii, które odpowiednio ukierunkowują uczniów na działania polepszające sytuację energetyczną w analizowanym przypadku i pomogą w oszacowaniu kosztów związanych z wprowadzeniem róŜnych rozwiązań jak teŜ powiązanych z nim wpływów w kwestii oszczędności ekonomicznych.

W ten sposób uczniowie ci staną się Młodymi Europejskimi Doradcami Energetycznymi.

Nie naleŜy traktować tego przewodnika jako czegoś co naleŜy koniecznie przestrzegać. Celem tego przewodnika jest bowiem wyjaśnienie podstawowych pojęć i zasad potrzebnych w procesie bilansu energetycznego i w celu polepszenia wydajności energetycznej. MoŜe on być uŜywany jako szkolenie dla uczniów i (lub przez..) ich nauczycieli na temat korzyści ekonomicznych wypływających z wydajności energetycznej, jako Ŝe zawiera on podstawowe wskazówki na temat świadomości związanej z zuŜyciem energii i sugeruje róŜnorodne sposoby oszczędzania energii oraz zrównowaŜonego zarządzania energią.

Przewodnik ten został stworzony w ramach Europejskiego Programu Inteligentnej Energii dla Europy „Międzynarodowe Zawody Młodych Doradców Energetycznych - EYEManager Championship” (umowa nr: IEE/07/760/SI2.499406). Zawiera on jedynie część Zestawu EYEManager składającego się z :

1. Przewodnika EYEManager (praktyczny przewodnik dla Młodych Europejskich Doradców Energetycznych).

2. Oprogramowania w zarządzaniu Zawodami EYEManager (podręcznik uŜytkownika), aplikacja komputerowa, która będzie wspierać the EYEManager w analizie studiowanych przypadków i w utworzeniu Planów Oszczędności Energii.

Jedynymi osobami odpowiedzialnymi za zawartość tej publikacji są jej autorzy. KsiąŜka ta nie

koniecznie odzwierciedla opinię Wspólnoty Europejskiej. Komisja Europejska nie jest

odpowiedzialna za jakiekolwiek uŜycie informacji zawartej w przewodniku.

3

Spis Treści

1. WSTĘP…………………………………………………………………………………………..5

1.1 Problem energetyczno-środowiskowy............................................... 5

1.2 ZuŜycie energii elektrycznej w budynkach ........................................ 6

1.3 MoŜliwości ulepszeń..................................................................... ....8

2. ZARZĄDZANIE ENERGIĄ ....................................................................... 10

2.1 Zarządzanie energią jako prces ustawiczny .................................... 10

2.2 Plan działania w zarządzaniu energią.............................................. 11

2.3 Monitorowanie energii..................................................................... 13

3. SPRAWNOŚĆ WATOGODZINOWA W BUDYNKACH ................................. 15

3.1 Produkty zuŜywające energię ...... Errore. Il segnalibro non è definito.16

3.2 Działania w celu oszczędności energii ............................................. 18

3.2.1 Przegrody budowlane ............................................................... 18

3.2.2 Ogrzewanie i chłodzenie ........................................................... 19

3.2.3 Ciepła woda w pomieszczeniach mieszkalnych ......................... 18

3.2.4 Oświetlenie ............................................................................... 24

3.2.5 Urzadzenia domowe.................................................................. 26

3.2.6 Sprzęt biurowy.......................................................................... 24

3.2.7 System Odnawialnych Źródeł Energii ........................................ 28

3.3 Zachowania wpływające na oszczednośc energii............................. 25

4. BILANS ENERGETYCZNY ....................................................................... 32

4.1 Rodzaje bilansów energetycznych................................................... 32

4.1.1 Analiza bilansu.......................................................................... 32

4.1.2 Analiza kosztów uŜyteczności ................................................... 32

4.1.3 Standartowy bilans poziomu energii ......................................... 33

4.1.4 Szczegółowy bilans energetyczny ............................................. 33

4.2 Badania energii ............................................................................... 34

4.3 Zgromadzenie danych na temat zuŜycia energii .............................. 35

4.3.1 Dane z faktur ............................................................................ 35

4.3.2 Dane z liczników ....................................................................... 36

4

4.4 Analiza danych ................................................................................ 36

4.4.1 ZuŜycie energii.......................................................................... 37

4.4.2 WskaŜniki działania .................................................................. 37

4.4.3 Wykresy dot. zuŜycia energii w czasie ...................................... 39

4.4.4 Równowaga energetyczna ........................................................ 39

4.5 Rysowanie planów dot. oszczędzania energii .................................. 42

4.6 Analizy ekonomiczne projektów dot. dostarczenia energii .............. 43

4.7 Sprawozdania pisemne i efekty porozumienia................................. 43

5. Najlepsze działania .............................................................................. 46

5.1 Procedura bilansu energetycznego - krok po kroku......................... 46

5.2 Studium przypadku : Szkoła Morska................................................ 49

5.2.1 Kontekst....................................................................................... 49

5.2.2 Opis terenu................................................................................... 49

5.2.3 Opis pracy .................................................................................... 50

5.2.4 Dane wyjściowe dot. Bilansu Energetycznego .............................. 51

BIBLIOGRAFIA ......................................................................................... 55

ANEKS 1 ................................................................................................... 56

ANEKS 2 ................................................................................................... 57

ANEKS 3 ................................................................................................... 58

Lista skrótów

CFL: Compact Fluorescent Lamp - Kompaktowa Lampa Fluorescencyjna

DHW: Domestic Hot Water - Gorąca woda w pomieszczeniach domowych

EC: European Commission - Komisja Europejska

ECM: Energy Conservation Measure - Pomiar Oszczędności Energii

ECO: Energy Conservation Opportunity - MoŜliwość Oszczędności Energii

EMCS: Energy Monitoring and Control Systems - Monitorowanie Energii i Systemy

Kontrolne

UE: Unia Europejska

HVAC: Heating, Ventilation and Air-conditioning - Ogrzewanie, Wentylacja i

Klimatyzacja

LCC: Life Cycle Costs –Koszty Cyklu śyciowego

LPG: Liquefied Petroleum Gas –Gaz Płynny

RES: Renewable Energy Sources - Odnawialne Źródła Energii

5

1. WSTĘP

1.1 Problem energetyczno-

środowiskowy

UŜycie energii ułatwia wszelkie

czynności człowieka, jak teŜ postęp

społeczny i ekonomiczny. Rozmiar

zuŜycia energii na głowę stał się

jednym ze wskaźników modernizacji i

postępu państwa. Tak więc, kraje na

całym świecie uwaŜają produkcję i

spoŜycie energii jako jedną z głównych

wyzwań. Jednocześnie, energia jest

bezpośrednio powiązana z

niecierpiącymi zwłoki kwestiami

społecznymi, które wpływają na

zrównowaŜony rozwój społeczeństwa

(bieda, zdrowie, praca, wzrost

ludności, dostęp do opieki społecznej,

degradacja terenu, zmiany klimatyczne

i jakość środowiska naturalnego, itd.).

Ostateczne formy energii, które są

dostępne do uŜytku (elektryczność,

gaz płynny, benzyna) są wytworzone z

pierwotnych, istniejących w naturze

źródeł energii, takich jak węgiel, gaz

naturalny i olej. Są one nazwane

„paliwami kopalnymi”. Ich uŜycie

powoduje wytwarzanie gazów

cieplarnianych takich jak dwutlenek

węgla (CO2), który jest odpowiedzialny

za 75 % tych emisji. Gazy te

zwiększają naturalny efekt cieplarniany

ziemi, podwyŜszając przeciętną

temperaturę na planecie i w związku z

tym powodując powstanie powaŜnych i

nieprzewidywalnych zjawisk

klimatycznych.

Rysunek 1.1: Efekt cieplarniany

Ponadto, konwencjonalne źródła

energii (np. paliwa kopalniane) są

stopniowo wyczerpywane (według

ostatnich badań zasoby oleju, gazu

6

naturalnego i uranu wystarczą na nie

więcej niŜ 40 lat) i generalnie koszty

energii będą coraz wyŜsze. Rodziny

muszą płacić więcej za zuŜytą energię,

która w większości przypadków nie

jest wykorzystana efektywnie.

Niekorzystny wpływ produkcji i uŜycia

energii moŜe być zmniejszony poprzez

zredukowanie zuŜycia lub teŜ przez

zmianę zapasów energii na opcje

mogące w lepszy sposób wspomóc

zrównowaŜony rozwój. Zmiana

techniczna ma zdecydowanie większy

potencjał niŜ zmiany w zachowaniu

konsumpcyjnym w kwestii produktów

i usług. JednakŜe, takaŜ ocena nie

moŜe wykluczyć prób odejścia od

nieracjonalnych i marnotrawnych

zachowań konsumpcyjnych.

Po zabadaniu i zastosowaniu

wszystkich moŜliwości oszczędzania

Energii, kolejnym krokiem jest

rozwaŜenie moŜliwości zastosowania

OZE, które spełniają istotna rolę jako

rodzaj alternatywnych źródeł Energii.

Mają one mniejszy wpływ na

środowisko, a co najwaŜniejsze nie

emitują one gazów cieplarnianych

jednocześnie mając duŜy wpływ na

bezpieczeństwo zasobów energii.

Energia słoneczna (do ogrzewania lub

produkcji elektryczności) siła wiatru,

energia wodna, geotermalna czy

bioenergia, to tylko waŜniejsze z nich.

1.2. ZuŜycie energii

elektrycznej w budynkach

160 milionów budynków w Unii

Europejskiej (UE) zuŜywa prawie 40%

energii europejskiej i emituje ponad

40% (CO2). Proporcja ta wzrasta, a co

więcej, jest ona wyŜsza od udziału

przemysłu i transportu ( patrz rysunek

1.2 – zauwaŜ : przez „usługi” uwaŜane

są budynki sektora usługowego).

Gospodarstwa domowe zuŜywają 2/3

energii wykorzystywanej przez

budynki.

Rysunek 1.2: Ostateczne zuŜycie energii w EU27 przez (Mtoe1)

1 1 Mtoe oznacza 1 milion ton metrycznych odpowiednika oleju (toe), i jest jednostką energii : ilość energii uwolnionej przez wypalenie 1 tony metrycznej ropy naftowej ,w przybliŜeniu 42 GJ

7

Ogrzewanie pomieszczeń to

najwaŜniejszy komponent (ZuŜycie

sięga 57% w budynkach mieszkalnych

i 52 % w budynkach nie

przeznaczonych do zamieszkania).

Warto wspomnieć, Ŝe wykorzystanie

paliw opałowych w Unii Europejskiej w

celu ogrzania budynków powoduje

emisje do 25 % (CO2). Ogrzanie wody

powoduje 25 % emisji w domowym

uŜyciu i 9 % w budynkach nie

przeznaczonych do zamieszkania).

Oświetlenie zuŜywa około 4 %

ogólnego wykorzystania energii w

sektorze mieszkalnym (około 9 Mtoe),

podczas gdy sektor usługowy, w

którym większość oświetlenia

zapewnione jest przez lampy

fluorescencyjne, zuŜywa około 18

Mtoe, lub 14 % energii tego sektora.

Innym waŜnym aspektem sprawy jest

to iŜ, oświetlenie powoduje do 25 %

emisji w związku z uŜyciem energii w

budynkach komercyjnych.

UŜycie klimatyzacji wzrasta gwałtownie

w budynkach mieszkalnych jak teŜ w

sektorze usługowym. Całkowite

zuŜycie energii poprzez uŜywania

klimatyzacji to około 3 Mtoe (0.7%

całego zuŜycia energii w obu

sektorach). Spodziewa się, Ŝe liczba ta

podwoi się do roku 2020. Graficznie,

zuŜycie energii w budynkach na

terenie UE w jej końcowej fazie

(według danych z 2000 roku) jest

przedstawione na rysunku 1.3.

Spaceheating

52%

Cooking5%

Lighting14%

Cooling4%

Other16%

Waterheating

9%

Space heating

57%

Water heating

25%

Cooking7%

Lighting & Appliances

11%

Rysunek 1.3 ZuŜycie energii w jej końcowej fazie w sektorze usługowym Unii

Europejskiej (lewy) i w budynkach mieszkalnych (prawy)

8

Rysunek 1.4: Ostateczne zuŜycie energii w EU27 przez paliwo opałowe (w Mtoe)

Obecnie, większość energii uŜywanej w

strefach zabudowanych jest czerpana z

nieodnawialnych paliw kopalnianych.

Jak moŜna zobaczyć na rysunku 1.4

olej, gaz ziemny i paliwa stałe

stanowią 70 % ostatecznego zuŜycia

energii w UE, podczas gdy RES wciąŜ

ma niski wkład procentowy.

1.3 MoŜliwości ulepszeń

W zmniejszeniu zuŜycia energii w

budynkach kryje się niesamowity

potencjał, biorąc na przykład pod

uwagę, Ŝe ogólne zuŜycie energii w

nowych budynkach jest szacowane na

60% tej uŜytej w budynkach, które

zostały zbudowane w latach

siedemdziesiątych. Według komisarza

Komisji Europejskiej do spraw energii,

moŜliwość realnego zaoszczedzenia

około 22 % obecnego zuŜycia w

budynkach moŜe zostać zrealizowana

do roku 2020.

Niektóre przydatne rady:

→ Bojlery : 10 milionów domowych

bojlerów jest starszych niŜ 20 lat. Ich

wymiana zaoszczędziłaby 5 % energii

grzewczej .

→ Oświetlenie: 30-50 %

oszczędności mogłoby być osiągnięte

9

przy uŜyciu najbardziej wydajnych

elementów, regulacji, zintegrowania

oświetlenia dziennego i innych

technologii.

→ Chłodzenie: zuŜycie energii

potrzebnej do uruchomienia

klimatyzacji podwoi się do roku 2020.

25 % mogłoby być zaoszczędzone

poprzez uŜycie klimatyzacji

posiadającej minimalne wymagania

wydajności.

→ Wytworzenie energii przyjaznej

środowisku: dostępny na miejscu

RES, współtworzenie ciepła i prądu,

podłączenie do lokalnego systemu

grzewczo/chłodniczego i pomp

cieplnych moŜe równieŜ oszczędzić

energię.

→ Projektowanie bioklimatyczne:

Aktywny i bierny projekt słoneczny i

systemy, polepszające oświetlenie

dzienne i naturalne chłodzenie mogą

zredukować zapotrzebowanie na

energię do 60 %.

Lepsze efekty mogą być uzyskane

poprzez właściwe Zarządzanie

Infrastrukturą Energetyczną (np.

zarządzanie zapotrzebowaniem na

energię tej infrastruktury). Istotnie,

wraz z polepszeniem końcowej

efektywności energii, poprzez

zapewnienie tych samych usług

energetycznych z mniejszym wkładem

energii, konkretne zuŜycie energii

moŜe być zredukowane do 20-50 % w

przypadku ulepszenia istniejących

instalacji.

10

2. ZARZĄDZANIE

ENERGIĄ Bycie konkurencyjnym w kwestii

ekonomicznej na rynku globalnym, jak

teŜ wychodzenie naprzeciw

wzrastającym standardom dotyczącym

ochrony środowiska, mających

zredukować zanieczyszczenia wody i

powietrza, stało się decydującym

czynnikiem w większości bieŜących

kosztów i w inwestycjach kosztu

kapitału dla wszystkich biznesów,

przemysłu i organizacji rządowych.

Zarządzanie energią jest waŜnym

narzędziem, które pomaga

organizacjom sprostać decydującym

celom. Zarządzanie energią moŜe

być zdefiniowane jako kontrola

przepływającej energii, w celu

zmaksymalizowania korzyści

sieciowych dla systemu. Zawiera się w

tym: gromadzenie, analiza i

monitorowanie informacji dotyczących

uŜycia energii, jak teŜ

zidentyfikowanie, oszacowanie i

realizacja działań w celu oszczędności

energii. (E.C.,1995)

Jest wiele powodów dla których warto

zarządzać energią, zaczynając od

faktu, Ŝe dobre zarządzanie energią

budynku moŜe zredukować zarówno

koszty energii, jak teŜ problemy

zanieczyszczenia środowiska. Zajęcie

się tymi problemami ma dodatkowy

efekt w postaci polepszenia jakości

środowiska pracy, co polepszy morale

załogi i efektywność pracy. Skutki tego

mogą pomnoŜyć oszczędność energii

dziesięciokrotnie.

2.1 Zarządzanie energią jako

proces ustawiczny

Istnieją róŜne poziomy, na których

istotne czynności dotyczące energii

mogą być planowane i wprowadzane.

Z jednej strony, istnieją wyczerpujące

koncepcje planowania energii (plany

działania w zarządzaniu energią), które

zazwyczaj zawierają następujące

części:

� dobrze zdefiniowane cele,

� analiza obecnej sytuacji,

� analiza moŜliwych działań i ich

scenariusze,

� sprecyzowanie planu działania i

projektów,

� realizacja i ocena.

Z drugiej strony, istnieje moŜliwość

realizacji pojedynczych działań, które

nie są powiązane lub zakorzenione w

wyczerpującej koncepcji planowania

energii. Ogólnie rzecz biorąc, celem

tego jest zidentyfikowanie i

porównanie róŜnych działań, bez

zbierania stosu wyczerpujących danych

i bez tworzenia całego planu działania.

Raczej wybrane zostanie i

zrealizowane od razu jako projekt

pojedyncze działanie.

NaleŜy podkreślić, Ŝe zarządzanie

energią jest zobowiązaniem

długoterminowym. Nie jest czymś co

moŜna przeprowadzić raz i następnie

pozostawić samym sobie. JeŜeli

zarządca energią wprowadził fazę

11

analizy planu działania właściwie,

wtedy plan ustawicznego polepszenia

został juŜ rozpoczęty. JednakŜe,

potrzeba ustawicznego ulepszania jest

wysoka.

Według Programu ENERGY STAR,

zapoczątkowanego przez amerykańską

Agencję Ochrony Środowiska, w celu

utworzenia udanego programu

Zarządzania Energią powinno się

przestrzegać 7 następujących kroków:

KROK 1 – ZaangaŜuj się w

ustawiczny postęp: Podstawowym

elementem udanego zarządzania

energią jest zaangaŜowanie.

Organizacje podejmują zobowiązanie

przydzielenia pracowników i funduszu

w celu osiągnięcia ustawicznego

postępu.

KROK 2 – Oszacuj wykonanie: Jest

to okresowy proces oceny zuŜycia

energii dla wszystkich głównych

obiektów i funkcji w organizacji i

utworzeniu punktu odniesienia dla

przyszłych rezultatów działań

mających na celu wysiłki

wspomagające wydajność.

KROK 3 – Zaplanuj cele:

Dobrze określone cele przewodzą

codziennym podejmowaniu decyzji i są

podstawą w odnalezieniu i pomiarze

postępu. Porozumienie i ustalenie

celów moŜe motywować załogę do

wsparcia wysiłków w zarządzaniu

energią. KROK 4 – Stwórz plan działania: NaleŜy stworzyć szczegółowy plan

działania w celu zapewnienia

systematycznego postępu w prowadzonych działaniach związanych

z uŜyciem energii. Plan działania jest

regularnie uaktualniany, najczęściej w

skali roku, aby odzwierciedlić

osiągnięcia, zmiany w wykonaniu, i

zmieniające się priorytety .

KROK 5 –Zainicjuj Plan Działania.

KROK 6 – Oceń postępy:

Ocena postępów zawiera formalną

analizę zarówno danych dotyczących

uŜycia Energii, jak teŜ czynności

wykonanych jako część planu działania

w porównaniu z celami wykonania.

KROK 7 – DostrzeŜ osiągnięcia:

Zapewnienie i szukanie rozpoznania w

celu osiągnięcia dokonań związanych z

zarządzaniem energią jest

udowodnionym krokiem dla

podtrzymania rozmachu i wsparciem

dla programu.

2.2 Plan działania w

zarządzaniu energią Plan działania w zarządzaniu energią

musi zawierać następujące

komponenty:

1. Dobrze zdefiniowane cele…

2. Raportowa struktura zarządzania.

3. Zarówno wewnętrzne jak teŜ

zewnętrzne wymagania odnośnie

zasobów.

12

4. Kryteria finansowe inwestycji.

5. Plan działań.

6. Monitorowanie zuŜycia energii i

rozplanowanie celów.

7. Zatrudnienie pracowników i

zaplanowanie sprawozdania.

8. Rozwój Planu Szkolenia (dla

pracowników – uŜytkowników).

Wiele ludzi myśli, Ŝe program

zarządzania energią rozpoczyna się i

kończy bilansem energii. Jest to

częściowo prawdą poniewaŜ, mimo Ŝe

bilans jest krokiem milowym, nie jest

w Ŝadnym przypadku jedynym krokiem

w programie wydajności energii.

Wprowadzenie zaleceń dotyczących

bilansu energetycznego wymaga

ciągłego zarządzania przez okres wielu

lat, które będzie procentować coraz

więcej kaŜdego roku. W dodatku, po

pierwszym szeroko zakrojonym

bilansie energetycznym, który musi

być wykonany w obiektach, naleŜy

zainstalować system dla istniejącego

monitorowania i przeprowadzić w tym

okresie więcej docelowych bilansów.

Wydajność bilansu energetycznego to

szczegółowy plan działania

wprowadzony w określonym czasie

mający na celu wydajność energii. Jest

on oparty na zasadach czasowego

programowania. To planowanie

powinno być wykonane dla kaŜdego

etapu realizacji i zawierać:

• cele i działania, które muszą być

zrealizowane na kaŜdym etapie,

• plan czasowy kaŜdego etapu,

• wymagana organizacja i budŜet na

realizację,

• ustalenia odnośnie monitorowania

postępu,

• określenie sposobu monitorowania/

działania lub/i ocena rezultatów na

kaŜdym etapie.

Aby wyznaczyć cele powiązane z

kaŜdym etapem, naleŜy wziąć pod

uwagę przypuszczalne wprowadzenie

oszczędności energii w poprzednim

etapie. W rezultacie, cel kaŜdego etapu

powinien być załoŜony w odniesieniu

do załoŜonego zuŜycia w poprzednim

etapie, ale nie w odniesieniu do

początkowej sytuacji energetycznej.

Powszechnym kryterium dla określenia

tych celów na kaŜdym etapie jest to,

Ŝe kaŜdy etap powinien zapewnić

korzyści dla przedsięwzięcia, które

uzasadnią wymaganą inwestycję w

celu wprowadzenia działań i

kontynuację planu działania w

oszczędzaniu energii.

Podsumowując, warto wspomnieć iŜ w

celu sporządzenia planu działania przy

oszczędzaniu energii naleŜy wziąć pod

uwagę następujące aspekty:

a) Zmniejszenie sugerowanych

pomiarów, w związku z rezultatem

w bilansie energetycznym;

13

b) Połączenie róŜnych projektów

energetycznych, jak teŜ

koordynacja z innymi celami

przedsięwzięcia;

c) Poziom organizacji i moŜliwości

techniczne przedsięwzięcia, które

wprowadzi kaŜde z proponowanych

działań lub teŜ pakiet działań;

d) MoŜliwości finansowe

przedsięwzięcia mające na celu

samofinansowanie inwestycji

wymagane w projekcie wydajności

energii, z poszanowaniem innych

moŜliwych priorytetów.

2.3 Monitorowanie energii Bardziej efektywne uŜycie energii jest

oparte na lepszej wiedzy na ten temat.

W związku z tym, niezbędne jest aby

system zarządzania energią stale

monitorował, analizował weryfikował i

łączył zuŜycia energii w celu

polepszenia wydajności energii.

Działania te zostały nazwane

monitorowaniem energii. Muszą one

mieć charakter ciągły i skupić się na

zuŜyciu energii jak teŜ jego kosztach.

Muszą one równieŜ zajmować się

róŜnymi formami zuŜytej energii

(elektryczność, paliwo, lokalne

ogrzewanie i inne).

Globalne zapasy sprzętu niezbędnego

do uŜywania energii muszą być

dostępne i nieustannie

modernizowane. Dotyczy to rodzaju

sprzętu, ich funkcji, lokalizacji i mocy.

W czasie, gdy sprzęt jest uŜywany

naleŜy regularnie prowadzić jego

rejestry. Analizy mogą być uzupełnione

poprzez dostępne na miejscu

monitorowane dane, jeŜeli sprzęt do

pomiaru ilości energii jest dostępny.

Radzi się aby rozprowadzić urządzenia

pomiaru w kilku punktach budynku w

celu dodatkowych pomiarów, jak teŜ

otrzymania bardziej precyzyjnych

informacji.

Dane dotyczące monitoringu naleŜy

przeanalizować, przedstawić i

rozpowszechnić pośród uŜytkowników

budynku. UŜywając tych informacji

naleŜy brać pod uwagę grupę

docelową. NaleŜy tak dobrać kanały

komunikacji aby były one adekwatne

do tejŜe grupy docelowej. Działania te

naleŜy podjąć w celu

zmaksymalizowania zaangaŜowania

organizacyjnego i edukacji

energetycznej.

Jako część monitoringu energii,

Zarządca Energią powinien równieŜ

często sprawdzać status umowy

dotyczącej uŜycia energii w

obiekcie, jako, Ŝe konieczna jest

właściwa jej moc : nie wyŜsza ale teŜ

nie niŜsza niŜ wymagana. Im wyŜsza

moc, tym większe będą koszty.

Pomimo, Ŝe umowa w sprawie dostaw

energii nie zapewnia redukcji w

zuŜyciu energii, moŜe jednak

spowodować znaczące oszczędności

energii.

Wolny rynek zapewnia kilku

dostawców energii. W tym kontekście

kaŜdy uŜytkownik musi regularnie

obserwować rynek aby uzyskać lepszą

propozycję odnośnie dostaw energii. A

co więcej, umowy o dostawie energii

muszą być zoptymalizowane według

profilu zuŜycia energii. Głownie w

odniesieniu do elektryczności istnieją

specjalne taryfy, np. tańsza taryfa w

nocy. NaleŜy więc wybrać takieŜ taryfy

a największe zuŜycie energii powinno

być zaplanowane na okres nocny.

Dostawcy lub nadzorcy energii

14

zapewniają symulatory podłączone do

sieci, które pozwalają na ustawienie

najlepszej taryfy energetycznej.

15

3.SPRAWNOŚĆ

WATOGODZINOWA W

BUDYNKACH Pomimo, Ŝe termin sprawność

watogodzinowa jest powszechnie

uŜywanym, jest on trudny do

zdefiniowania czy nawet określenia.

Istnieją dwa pojęcia sprawności

watogodzinowej, pojęcie techniczne

jak teŜ szersze subiektywne podejście.

InŜynier ograniczony przez aparaturę

moŜe zdefiniować sprawność

watogodzinową w bardziej

ograniczonym stopniu, podczas gdy

specjalista w zakresie ochrony

środowiska moŜe mieć szerszą opinię

na ten temat. Ekonomista, polityk,

socjolog, itd. mogą mieć inny koncept

sprawności watogodzinowej.

Często sprawność watogodzinowa jest

uŜywana aby określić czym właściwie

moŜe być oszczędzanie energii. Ludzie

z ogólną wiedza na temat wydajności

energii mogą uwaŜać oszczędność

energii jako wydajny zysk, podczas

gdy ci z bardziej techniczną wiedzą

zaklasyfikowałoby to jako oszczędność

niŜ polepszenie wydajności. Na

przykład, biorąc pod uwagę budynek

biurowy w którym moŜna znaleźć

ogłoszenie „Bądź bardziej racjonalny-

uŜywaj schodów zamiast windy!” .

JeŜeli ludzie będą respektować ten

znak i uŜyją schodów zamiast windy,

czy to poprawi sprawność

watogodzinową? ZuŜywa się mniej

energii ale usługa jest zredukowana.

Inny przykład: gospodarstwo domowe

podejmuje się działań, poprzez

zainstalowanie dodatkowych drzwi,

Ŝarówek energooszczędnych i izolacji

poddasza. W tym samym czasie w

zimie domownicy podkręcają

termostaty i zostawiają światło

włączone przez dłuŜszy okres czasu,

uŜywając taką samą ilość energii jak

poprzednio. Czy w tym gospodarstwie

domowym polepszyła się sprawność

watogodzinowa? W bardzo

technicznym sensie, odpowiedź brzmi:

„tak”

Gospodarstwo domowe otrzymuje

wyŜszy poziom usług (cieplejsze

wnętrze) przy tym samym zuŜyciu

energii, i indywidualne usługi są

wykonywane z mniejszym nasileniem

prądu (mniej Watów/lumen, mniej

watów na stopień temperatura

wzrasta). Według konceptu opartego

na wyniku, jednakŜe nie dotyka to

sprawności watogodzinowej, chyba Ŝe

wyŜsze temperatury i dłuŜsze godziny

oświetlenia odzwierciedlają potrzeby

domowników.

Podsumowując, przy próbie

zdefiniowania sprawności

watogodzinowej, moŜna rozpatrywać

następujące aspekty:

a. Wzrost w wydajności energii ma

miejsce, kiedy albo wkład

energii na dany stopień usługi

jest zredukowany lub teŜ

następuje wzrost usługi dla

danej ilości włoŜonej energii. b. Sprawność watogodzinowa ( w

bardziej subiektywnym sensie )

jest relatywną oszczędnością bądź

16

teŜ ekstrawagancją w której wkład

energii jest uŜyty aby zapewnić

usługi i produkty.

Usługi energetyczne obejmują niezliczoną

ilość działań, takich jak napędzanie

pojazdu czy teŜ tostera, bojlera, chłodzenie

biura lub teŜ oświetlenie parkingu. Aby

uŜywać energii jako tako wydajnie naleŜy

zapewnić usługi z wkładem energii, który

jest relatywnie niski do stałych

standardów.

3.1 Produkty zuŜywające

energię

Wyroby zuŜywające energię ,takie jak

urządzenia elektroniczne czy sprzęt słuŜący

do ogrzewania, zuŜywają olbrzymią część

bogactw naturalnych i energii, mając w ten

sposób równieŜ znaczący wpływ na

środowisko naturalne. W tym kontekście

UE opublikowała Dyrektywę 2005/32/EC w

celu utworzenia wymagań dotyczących

ekologicznego uŜycia wyrobów

zuŜywających energie.

Projekt ekologiczny jest prewencyjnym

podejściem, utworzonym w celu

zoptymalizowania działań środowiskowych

dotyczących wyrobów, utrzymując

jednocześnie ich funkcje. Dyrektywa nie

przedstawia bezpośrednio wiąŜących

wymagań dla konkretnych produktów, ale

definiuje warunki i kryteria ustawienia

poprzez kolejne wdroŜone wymagania

odnośnie działań dotyczących

charakterystyki środowiskowo konkretnego

produktu i pozwala im na szybki wzrost

wydajności i ulepszenie. W szczególności ,

Dyrektywa ta promuje ulepszenia

produktów w odniesieniu do ich

wydajności.

Wyroby zuŜywające energię, a w

szczególności elektryczny sprzęt

gospodarstwa domowego mają juŜ

wskazówki poprzez oznakowanie i

standardowe informacje o zuŜyciu energii

przez produkt. Następujące wytyczne

przedstawione są w Dyrektywie 92/75/EEC.

Celem oznakowania produktów jest

poinformowanie i przekonanie kupujących

do zakupu sprzętu gospodarstwa

domowego, który jest ekologiczny i

bardziej wydajny. Etykietki dotyczące

zuŜycia energii dostarczają informacje

związane ekonomicznym aspektem sprawy

poprzez pokazanie iŜ wyŜsze koszty

początkowe są opłacalne poprzez obniŜenie

zuŜycia energii przez wyrób podczas całego

jego okresu uŜytkowania.

Kupując nowe urządzanie radzi się aby

wybrać takie, które jest bardziej wydajne,

niŜ to o mniejszej wydajności. Urządzenia

takie działają najlepiej i zuŜywają mniej

energii. Radzi się równieŜ zastąpić stary

sprzęt nowym, bardziej wydajnym.

JednakŜe w tym przypadku konieczna

moŜe być analiza techniczno –

ekonomiczna w celu właściwej oceny

inwestycji.

Sprawność watogodzinowa w UE mierzona

jest przy uŜyciu liter od A++(najbardziej

wydajna) do G (najmniej wydajna). Po za

oznakowaniem kolorystycznym istnieją

17

równieŜ inne informacje zapisane na

etykietce. Są to : ZuŜycie energii, wody i

hałas. Przewiduje się iŜ podobne etykietki

będą w całym budynku, według Dyrektywy

dotyczącej ZuŜycia Prądu w Budynkach

(EPBD-2002/91/EC).

W instytucjach publicznych, oprócz etykiet

o wydajności obowiązuje równieŜ

Dyrektywa dotycząca pozyskiwania

ekologicznych źródeł energii (2004/17/EC i

2004/18/EC). Dyrektywy te zawierają

troskę o środowisko naturalne w wyborze,

kryteriach nagród i klauzulach kontraktów

w publicznym zaopatrzeniu. Tabela poniŜej

ukazuje inne etykietki dotyczące

sprawności watogodzinowej i ochrony

środowiska naturalnego, które są zarówno

uŜywane w UE jak na całym świecie.

ETYKIETA CEL WYROBY STRONA

INTERNETOWA Energy Star

Zapewnia wskazówki niezbędne do wyboru wydajnego wyposaŜenia biurowego

Sektor budowlany, wyposaŜenie grzewcze i chłodnicze dla domów mieszkalnych, główne urządzenia , sprzęt biurowy , oświetlenie do elektroniki uŜytkowej

www.energystar.gov www.eu-energystar.org

Eco-label

Etykieta ta jest przyznawana tylko tym produktom z danego asortymentu, które mają najmniejszy wpływ na środowisko naturalne .

Pościel, ulepszacze gleby, sprzęt elektroniczny, obuwie, sprzęty gospodarstwa domowego

www.eco-label.com

GEEA-Label

Informacje na temat sprawności watogodzinowej urządzeń. społeczny projekt europejski na temat sprawności watogodzinowej urządzeń.

Sprzęt elektroniczny domowego uŜytku, sprzęt biurowy i techniczny z wysokim wskaźnikiem sprawności watogodzinowej

www.efficient-appliances.org

TCO

System oznaczania jakości i wpływu na środowisko naturalne elektronicznego sprzętu biurowego

Sprzęt techniczny, komputery, monitory, drukarki , klawiatury, zespół urządzeń, meble biurowe, telefony komórkowe

www.tcodevelopment.com

Stworzono równieŜ liczne strony

internetowe mające na celu pomoc

klientom przy wyborze bardziej

wydajnych sprzętów gospodarstwa

domowego. Jedną z takich stron jest

Topten (www.topten.onfo). Jest to

strona skierowana do klientów, na

której prezentowane są najlepsze

urządzenia w szerokiej gamie

produktów.

WaŜnym aspektem przy korzystaniu z

produktów zuŜywających energię,

głownie sprzętu elektronicznego, jest

to, Ŝe zuŜywają one energię nawet gdy

są w pozycji stan-by („czuwanie”) lub

nawet gdy mają wyłączone zasilanie.

Związane jest to z konkretnymi

18

urządzeniami elektrycznymi, które

posiadają. W kaŜdym domu wiele

watogodzin rocznie moŜe być zuŜyte w

związku z funkcją „stand-by” lub

„wyłączenie zasilania”. Producenci

ulepszają sprzęt, próbując zredukować

zuŜycie energii. Kupując więc nowy

sprzęt naleŜy zwrócić uwagę na niskie

zuŜycie prądu przy funkcji „stand-by”

(typowe wartości, razem z uŜyciem

energii przez urządzenia kiedy są one

włączone pokazano w tabeli w Aneksie

1).

3.2 Działania w celu

oszczędności energii W kolejnych paragrafach

przedstawiono niektóre Działania w

celu Oszczędności Energii (ECM)

powszechnie zalecane dla budynków

mieszkalnych i usługowych.

3.2.1 Przegrody budowlane

Przegrody budowlane obejmują dach,

ściany, podłogi, okna i drzwi budynku.

Nawet właściwie skonstruowany i

dobrze utrzymany budynek będzie

tracił ciepło przez składniki przegrody.

Rysunek pokazuje utratę ciepła w źle

skonstruowanym dwupiętrowym

budynku.

Niektóre z powszechnie

rekomendowanych ECM stosowanych

w celu polepszenia wyników

termicznych przegrody budowlanej to :

• Izolacja dachu redukuje potrzebne

ogrzewanie w zimie i chłodzenia w

lecie , i sprawia, Ŝe budynek jest

bardziej komfortowy. Ciepło

promieniujące od nieodizolowanego

dachu powoduje niekomfortowe

warunki dla domowników, którzy będą

włączać klimatyzację neutralizując w

ten sposób problem. JeŜeli budynek

nie jest w ogóle izolowany, izolacja

dachu jest na ogół bardziej efektywna

niŜ izolacja podłogi i ściany.

• Wiele budynków jest zbudowanych

na nieizolowanej, zawieszonej

płycie. W chłodniejszym klimacie

będzie to prawdopodobnie

powodować oziębienie. Izolacja

płyty polepszy komfort

mieszkańców, ale ogólnie jest mniej

efektywna niŜ izolacja dachu

• Izolacja ścian zredukuje

zapotrzebowanie na ogrzewanie i

19

chłodzenie w budynku. Koszt

efektywnej izolacji ścian zaleŜy od

zewnętrznej przestrzeni ścian,

proporcji ściany do okna i rodzaj

wybranej izolacji. Ogólnie izolacja ścian jest mniej efektywna niŜ izolacja

dachu lub podłogi

• Zwiększenie zacienienie okien:

Zarówno wewnętrzne jak teŜ

zewnętrzne Ŝaluzje i okiennice są

doskonałym rozwiązanie w celu

zapewnienia cienia. Rolety wewnętrzne

są mniej skuteczne niŜ zewnętrzne.

Wewnętrzne Ŝaluzje pozwalają

mieszkańcom domu na kontrolę światła

i temperatury w ich otoczeniu. Na

wschodniej i zachodniej stronie

bardziej skuteczne mogą być Ŝaluzje

pionowe niŜ poziome . Te zaś są

bardziej skuteczne w części północnej i

południowej.

• Zwiększenie izolacji szklanej:

warstwa powietrza uwięziona pomiędzy

warstwami szkła działa jak izolacja. W

związku z tym dodatkowa warstwa szkła

zmniejsza zapotrzebowanie na ciepło

kiedy jest zimno na zewnątrz i chłód

kiedy pogoda jest ciepła. Szkło jest

jednak drogie i moŜe nie być tak

opłacalne jak działania w celu

oszczędzania energii.

• Ulepsenie szkieletu izolacji: ciepło

moŜe być przenoszone do budynku (lub

z budynku) poprzez szkielet izolacji.

Rozbite termicznie szkielety aluminiowe

zawierają warstwę izolacyjną pomiędzy

wewnętrznymi i zewnętrznymi

warstwami i przepuszczają mniej ciepła

niŜ standardowe szkielety aluminiowe.

Pomimo, iŜ wymiana okien jest drogim

przedsięwzięciem waŜne aby przy

zakładaniu nowych okien lub przy

wybieraniu lokalu wziąć pod uwagę

materiał uŜyty do wykonania szkieletu.

• Instalacja półek odbijających

światło: Jest to pozioma półka

sięgająca do około 2/3 wysokości okna.

Półki te mają podwójny cel. Pierwszym z

nich jest zaciemnienie terenu blisko

okien i dystrybucja światła dziennego na

obszar daleko od okien. Światło jest

odbijane od półki , do sufitu i dochodzi

głęboko wewnątrz biura. Zainstalowanie

pólek odbijających światło wymaga

kosztownych modernizacji materiału i

powoduje znaczące oszczędności tylko

wtedy gdy istnieje przełącznik z światła

dziennego na sztuczne.

• Zmiana koloru dachu: Ciemniejsze

kolory dachów będą absorbować więcej

ciepła ze słońca, podczas gdy jaśniejsze

kolory dachów będą go bardziej odbijać

pozostawiając budynek chłodniejszym.

Utrzymanie budynku chłodniejszym jest

w szczególności waŜne w biurach.

3.2.2 Ogrzewanie i

chłodzenie

Pomimo, Ŝe budynek moŜe być ogrzewany

i /lub chłodzony do wygodnego poziomu,

nie oznacza to ,Ŝe jest on wydajnie

ogrzewany i/lub chłodzony.

W budynkach moŜna zastosować kilka

typów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji

(HVAC) . Bojlery, całościowe systemy

grzewcze ,miejscowe grzejniki, piece, lub

teŜ lokalne systemy grzewcze są jedynie

przykładami systemów HVAC. Zatem,

moŜna podejmować olbrzymią ilość działań

w celu polepszenia zuŜycia energii w

głównych i pobocznych systemach HVAC.

Niektóre z nich są wymienione poniŜej.

20

System przepływu powietrza

• Kratownice wlotu powietrza mogą być

umiejscowione lub uregulowane tak, Ŝe

skuteczny przepływ powietrza w

pomieszczeniu moŜe być uniemoŜliwiony.

W celu polepszenia tej sytuacji prostym

rozwiązaniem moŜe być ich przestawienie

lub uregulowanie.

• Usuń blokadę przepływu powietrza

W obrębie przepływu powietrza mogą

wytworzyć się częściowe lub całkowite

blokady. Jest to związane z

nagromadzeniem nieczystości lub teŜ

blokadę przez trwały przedmiot (

czasami mieszkańcy umiejscawiają

kartony lub szmaty w taki sposób aby

dostosować przepływ powietrza do ich

upodobań). Rezultatem tego jest, Ŝe

system nie działa w sposób w jaki

powinien, włączając w to moŜliwe

oszczędności energii .

• Czyszczenie filtra: W celu usunięcia

kawałków brudu i zanieczyszczeń

wpadających do budynku, bądź teŜ

rozprzestrzenianych w budynku

uŜywane są filtry powietrza. Filtry te

muszą być czyszczone regularnie gdyŜ

w innym przypadku nadmiar tych

kawałków będących w filtrze powietrza

zmniejsza przepływ powietrza i

powoduje niską skuteczność

wentylatora.

UŜycie

• Zainstaluj zoptymalizowaną

kontrole, która włączy i wyłączy HVAC

w taki sposób, Ŝe w czasie kiedy w

budynku przebywać będą ludzie będzie

on miał określoną temperaturę. System

ten zapisuje temperaturę powietrza

wewnątrz i na zewnątrz i określa jak

długi okres czasu jest potrzeby aby

budynek ogrzać lub ochłodzić poprzez

włączenie i wyłączenie klimatyzacji w

odpowiednim czasie.

• Zmniejsz zaplanowane godziny

przedsięwzięcia: Oznacza to po prostu

przestawienie zegara kontrolnego

• Zredukuj obszar usługi w którym

występuje zapotrzebowanie na

energię po godzinach: Praca „po

godzinach” moŜe być jedynie

wykonywana w niewielkiej części

budynku. W związku z tym moŜliwe jest

odizolowanie części systemu, tak aby

działał on po godzinach.

Instalacja chłodnicza

• MoŜliwe jest uzyskanie znaczących

oszczędności energii poprzez wymianę

istniejących chłodziarek na bardziej

odpowiedni i unowocześniony

mechanizm.

• Polepszony zarys dostosowania

obciąŜenia: róŜne rodzaje chłodziarek

działają bardziej wydajnie na róŜnych

obciąŜeniach. W związku z tym zarys

cięŜaru instalacji powinien być

dostosowany do najwłaściwszej

chłodziarki w celu zoptymalizowania

wydajności energii.

• WaŜna jest poprawa dostosowania

kolejnych kontroli chłodziarki, tak

aby system działał wydajnie, w

szczególności gdy jest więcej niŜ jedna chłodziarka

• Kominowe wentylatory chłodzące

moŜna kontrolować przez zmianę ich

szybkości. Zapewni to zmniejszenie

zuŜycia prądu.

• W celu ogrzania CWU lub

powierzchni grzewczej instalacji

moŜna uŜyć skroplonej wody.

• Kompresor chłodzenia: rodzaj i

typ instalacji będzie miał wpływ na

21

to, który kompresor będzie

najbardziej skuteczny w uŜyciu.

• Wymiana chłodzenia

kominowego: istniejące chłodzenie

kominowe moŜe być nieskuteczne w

działaniu. Aby umoŜliwić

oszczędność energii naleŜy

wymienić je na nowe.

• System kontroli chłodzenia

wody i punkty skraplania wody

moŜe być dostosowany tak aby

spełnić wymagania dotyczące

obciąŜenia i w związku z tym

polepszyć wydajność energetyczną.

Bojlery

• Poprzez zastąpienie istniejącego

bojlera bardziej odpowiednim i

ulepszonym moŜna w znaczący

sposób zaoszczędzić energię.

• Zmodernizowany system

dostosowania obciąŜenia:

Wydajność moŜe być

zoptymalizowana poprzez

dostosowanie wielkości i ilości

bojlerów działających na danym

obciąŜeniu.

• Drobne dostosowania ustawień

bojlerów i ich kalibracja moŜe

polepszyć wydajność.

• Właściwe dostosowanie

kolejnych kontroli bojlerów,

według zróŜnicowania w obciąŜeniu

grzewczym będzie waŜna dla

wydajnego działania systemu

grzewczego .

• Dostosowane punkty z gorąca

wodą: System kontroli gorącej

wody moŜe być dostosowany tak

aby lepiej pasował do wymagań

związanych z obciąŜeniem i w

związku z tym osiągnął ogólnie

wyŜszą wydajność energetyczną.

• Kontrola sensorów komina:

poprzez automatyczne kontrole

moŜliwe jest zróŜnicowanie

wymuszonej szybkości podmuchu

wentylatora, gdy wykryto nadmiar

powietrza w przewodzie bojlera. To

zapewni znaczące zwiększenie

wydajności bojlera.

Cyrkulacja chłodzonej i gorącej

wody

• Zcentralizuj produkcję

chłodzonej /gorącej wody:

Zcentralizowane instalacje

chłodzenia i bojlerów moŜe wymagać

rozległych prac hydraulicznych

powodując wzrost strat. Największa

wydajność energii moŜe być uzyskana

poprzez uŜycie wielu mniejszych

chłodziarek / bojlerów umieszczonych

bliŜej obciąŜeń.

• Zcentralizuj produkcje

chłodnej/gorącej wody: tam, gdzie

istnieje wiele małych chłodziarek/

bojlerów, które są w miarę blisko siebie

i są uzaleŜnione od schematu

obciąŜenia, moŜliwa jest oszczędność

energii przy uŜyciu zcentralizowanej

chłodziarki lub bojlera. W ten sposób

moŜna równieŜ zmniejszyć koszty

utrzymania.

• RóŜnorodna szybkość pracy silnika:

UŜycie róŜnorodnych szybkości pracy

silnika w celu ustawienia cyrkulacji

pomp chłodnej/ gorącej wody moŜe w

znaczący sposób polepszyć wydajność

instalacji.

• Zredukowanie objętości cyrkulacji :

MoŜliwe jest ,Ŝe w celu znalezienia

maksymalnego obciąŜenia, w budynku

cyrkuluje się o wiele większą ilość

chłodnej /gorącej wody niŜ jest to

potrzebne. Powtórne zbalansowanie

systemu umoŜliwi redukcję przepływu.

22

• Poprzez zredukowanie pojemności

pompy moŜna uzyskać odpowiednią dla

tego obciąŜenia oszczędność energii i o

wiele dłuŜszą Ŝywotność pompy.

• Modulacja cyrkulacji temperatury w

celu sprostania wymaganiom:

moŜliwe jest zmniejszenie temperatury

działania, która konsekwentnie

zmniejszy stratę ciepła w hydraulice.

• Zmniejszenie godzin cyrkulacji:

wiele systemów działa dłuŜej niŜ jest to

wymagane. Poprzez zmniejszenie

godzin pracy pompy, zmniejszy się

równieŜ zuŜycie energii.

• Ulepszenie izolacji rur: JeŜeli izolacja

rur jest w złym stanie lub nie jest

odpowiednio gruba, warto będzie

wymienić ją na nową, redukując w ten

sposób stratę energii.

• Ulepszenie izolacji zaworu: Izolacja

wokół zaworów psuje się po pewnym

czasie. Poprzez zastąpienie jej bardziej

dostosowanym rodzajem izolacji straty

zostają zmniejszone.

• Zmniejszenie długości rur:

pojemność rur, jak teŜ straty energii

przy pracach hydraulicznych są

kojarzone z długością rur. MoŜliwe jest,

aby przekierunkować prace hydrauliczne

tak aby zmniejszyć długość rur.

Ogólna instalacja

• Zmiana prędkości pracy silnika

pomp: jest mało prawdopodobne Ŝe

sprzęt, który zbliŜa się do końca okresu

serwisowania będzie działał wydajnie.

Poprzez wymianę tego sprzętu całkowita

wydajność będzie o wiele wyŜsza , a koszty

zuŜycia energii i utrzymania zmniejszą się .

• Dopasowanie do obciąŜenia: przy

instalacji jakichkolwiek urządzeń waŜne

jest aby miały one odpowiedni rozmiar.

Poprzez zredukowanie pojemności sprzętu

tak aby pasował do obciąŜenia, polepszy

się wydajność pozwalając w ten sposób na

oszczędności i o wiele dłuŜszy okres

przydatności.

• Instalowanie cyklu ekonomicznego:

Cykl ekonomiczny umoŜliwia cyrkulację

powietrza w czasie, kiedy świeŜe powietrze

nie jest wymagane. Rezultatem tego

będzie zmniejszenie niepotrzebnego ciepła

lub chłodzenia powietrza na zewnątrz i

konsekwentnie oszczędność energii.

• Kiedy powietrze nie moŜe być ponownie

rozprzestrzenione, sprzęt odzyskiwania

ogrzewania z powietrza do powietrza

pozwoli na transfer ciepła pomiędzy

pobranymi i uwolnionymi strumieniami

ciepła. Rezultatem tego będzie redukcja

niepotrzebnego zuŜycia

ogrzewania/chłodzenia i w konsekwencji

oszczędność energii.

• Instalowanie odzyskiwacza

chłodzonego ciepła : uŜywa on ciepło

normalnie odrzucane do atmosfery z

chodziarek w celu wstępnego podgrzania

wody, które ma ogrzać przestrzeń lub

wodę w domach. Ostatecznym rezultatem

jest oszczędność energii.

3.2.3 Gorąca woda w

pomieszczeniach

mieszkalnych Gorąca woda w pomieszczeniach

mieszkalnych (CWU) moŜe być wytwarzana

przy uŜyciu bojlerów, systemów RES lub

23

lokalnego ogrzewania. Wybranie

odpowiedniego źródła zaleŜy od moŜliwości

zasobów energii, wymagań,

bezpieczeństwa i ekonomicznego aspektu

sprawy. Istnieją 4 podstawowe sposoby na

zmniejszenie rachunków za ciepłą wodę .

NaleŜy uŜywać mniej ciepłej wody,

zmniejszyć temperaturę termostatu wody,

zrobić izolację podgrzewacza wody, lub

kupić bardziej wydajny model.

W celu zuŜycia mniejszej ilości energii do

uzyskania ciepłej wody moŜna wykonać

proste działania, takie jak:

• Redukcja temperatury

magazynowania: JeŜeli temperatura

zmagazynowanej wody jest wyŜsza niŜ jest

to konieczne, jej zmniejszenie równieŜ

zmniejszy stratę ciepła i zmarnowanej

energii. Temperatura nie moŜe być

zmniejszona poniŜej 60oC jako, Ŝe poniŜej

tego limitu moŜliwe jest powstanie bakterii

zwanej Legionella- powodującej zapalenie

płuc (powodującej chorobę zwana

Legionnaires- tzw. choroba legionistów ).

• Zmniejszenie temperatury cyrkulacji

CWU: jeŜeli temperatura dystrybucji ciepłej

wody jest wyŜsza niŜ jest to wymagane, jej

zmniejszenie równieŜ spowoduje

zmniejszenie straty ciepła przy rozbiciu na

przewody. Temperatura dystrybucji nie

powinna jednakŜe być niŜsza niŜ 55oC.

• Zmniejszenie wypływu wody z

kranu: instalując urządzenie, które

kontroluje przepływ strumienia z kraju ,

zuŜycie gorącej wody moŜe być

zmniejszone w znaczący sposób bez

wpływu na uŜytkownika.

• Zmniejszenie wypływu wody z

prysznica: poprzez zainstalowanie w

urządzenia mającego na celu

ograniczenie przepływu wody, lub teŜ

poprzez wymianę sitka w prysznicu,

zuŜycie gorącej wody moŜe być

zmniejszone w sposób znaczący.

• Decentralizacja działania CWU:

wytwarzanie instalacji zcentralizowanej

ciepłej wody moŜe zawierać siatkowy

system rozległych przewodów dając w

ten sposób moŜliwość na wysokie straty

ciepła w rurach. Olbrzymia wydajność

energii moŜna uzyskać poprzez

uŜywanie licznych mniejszych

zbiorników gorącej wody umieszczonych

bliŜej punków gorącej wody.

• Zcentralizowanie działania CWU:

Gdy zainstalowane są liczne mniejsze

zbiorniki gorącej wody, które są

stosunkowo blisko siebie i są one

uzaleŜnione od schematu obciąŜenia

gorącej wody, moŜliwe jest uzyskanie

olbrzymiej wydajności energii uŜywając

zcentralizowanego wytwarzania gorącej

wody.

• Koordynacja wytwarzania CWU/

usługi gorącej wody : Gorąca woda

moŜe być uŜywana w budynku do

licznych celów. Poprzez koordynację

zuŜycia gorącej wody dla róŜnych celów

i w róŜnym czasie moŜliwe jest

24

zmniejszenie wymagań odnośnie

magazynowania gorącej wody lub tez

jednoczesnego maksymalnego

zapotrzebowania. Rezultatem tego

moŜe być zmniejszenie rozmiaru

urządzenia, a w konsekwencji w

zmniejszeniu całkowitych kosztów

zuŜycia energii.

3.2.4 Oświetlenie

Oświetlenie budynku wymaga energii i

pieniędzy, nie tylko w związku z zuŜyciem

elektryczności, ale równieŜ w związku z

utrzymaniem system oświetlenia.

Oszczędność energii moŜna uzyskać

poprzez połączenie róŜnego rodzaju lamp z

konkretnym sprzętem dodatkowym ( takim

jak oprawa oświetleniowa i balasty) i od

sposobu w jaki system oświetlenia jest

uŜywany w codziennym Ŝyciu. Wydajność

oświetlenia moŜe zostać polepszona

poprzez przedstawione poniŜej działania.

Projekt oświetlenia

• Odbijające powierzchnię oprawy

oświetleniowe muszą być utrzymane w

czystości. Czyszczenie to nie

zaoszczędzi energii samo w sobie , ale

posiadając czyste oprawy świetlne

moŜna uzyskać lepszy poziom

oświetlenia przy tym samym zuŜyciu

energii.

• Zastąpienie zwykłych lamp tymi o

wyŜszej wydajności: Standardowe

monofosforowe 26 mm lampy

fluorescencyjne są 10 % bardziej

wydajne niŜ ich 38 mm procesory. CFL

są około 4 razy bardziej efektywne niŜ

ich jarzeniowe ekwiwalenty.

• Kiedy stopień światła przewyŜszy

standard lub jest on kiepsko

dopasowany do potrzeb uŜytkownika

(patrz Aneks 2 ), moŜliwe jest wówczas

zaoszczędzenie energii poprzez

usunięcie niepotrzebnych lamp i

odpowiednie oznakowanie gwinta

Ŝarówki.

• Selektywne zastąpienie lamp: np.

zastąpienie lamp monofosforowych

fluorescencyjnych o niskiej wydajności

na bardziej wydajne trzyfosforowe

fluorescencyjne. Oszczędność energii

wzrasta poprzez „selektywne”

komponenty, jako Ŝe mniej lamp jest

wymaganych w celu osiągnięcia tego

samego całościowego poziomu

oświetlenia.

• Instalacja autotransformatorów zapewnia alternatywną metodę

25

zmniejszenia zuŜycia energii i mocy

wyjściowej światła w instalacji.

Autotransformatory działają poprzez

zmniejszenie napięcia prądu

elektrycznego w obwodzie świetlnym,

zmniejszając zatem moc wyjściową

światła i zuŜycie energii.

• Wymiana dyfuzorów moŜe polepszyć

wydajność jeŜeli jest ona połączona z

orurowaniem.

• Zmniejszenie ilości opraw

oświetleniowych moŜe zmniejszyć

problem zbyt duŜego oświetlenia,

polepszając w ten sposób komfort

uŜytkowników i wydajność energii.

Zmiana miejsca opraw

oświetleniowych tak aby odpowiadały

one miejscu pracy uŜytkowników moŜe

zmniejszyć ich wymaganą ilość,

zmniejszając problem oślepiającego

światła i jednocześnie polepszyć jego

poziom.

• Wymiana balastu w fluorescencyjnych

oprawach oświetleniowych moŜe

spowodować nieco oszczędności.

• W niektórych przypadkach jest bardziej

opłacalne odnowienie starych opraw

oświetleniowych niŜ ich wymiana. Czy

wymiana będzie opłacalna zaleŜy od ich

rodzaju.

Kontrola oświetlenia

• Polepszenie włączania światła przez

uŜytkowników: najbardziej

skutecznym sposobem aby być

pewnym, Ŝe światło jest wyłączone jest

zobowiązanie jednej osoby w kaŜdym

miejscu pracy aby sprawdzał czy na

koniec dnia światła zostały wyłączone.

• Polepszenie włączania światła przez

personel sprzątający i ochronę :

Personel sprzątający znany jest z

tendencji do oświetlania całego budynku

a następnie stopniowego wyłączania

świateł po posprzątaniu kaŜdego

pomieszczenia. Muszą oni oświetlać

budynek wyłącznie na danym piętrze.

• Ulepszenie stref oświetlenia:

1. Dopasowanie schematów uŜycia :

jeŜeli na całym piętrze jest tylko

jeden kontakt to jest to rozwiązanie

bardzo nieefektywne. Głównie

mowa tu o godzinach, kiedy w

budynku znajduje się jedna lub dwie

osoby. Dopasowanie kontaktów do

konkretnych sfer uŜycia jest

rozwiązaniem o wiele bardziej

efektywnym.

2. Dopasowanie moŜliwości światła

dziennego do : Pogrupowanie

włączania do moŜliwości korzystania

ze światła dziennego oznacza, Ŝe

oświetlenie, które nie jest potrzebne

podczas dnia moŜe zostać

wyłączone zostawiając światło

włączone tylko w tych częściach

budynku, które nie są oświetlane w

sposób naturalny.

3. Polepszenie dostępności : Zmiana

miejsca kontaktów i ich

oznakowanie spowodują, Ŝe będą

one bardziej dostępne co

ostatecznie doprowadzi do

oszczędności energii.

• Poprawa kontroli utrzymania:

automatyczne czujniki światła są

jedynie przydatne, kiedy działają

właściwie. Doświadczenie pokazuje,

Ŝe prawdopodobieństwo zakłóceń

ich działania automatycznych jest

równieŜ bardzo wysokie. WaŜne jest

aby sprawdzać czujniki regularnie i

upewnić się , Ŝe działają właściwie.

• Systemy automatycznej

kontroli uŜytkowania uŜywają

sensorów ruchu w celu stwierdzenia

czy naleŜy wyłączyć światło.

Wprowadzenie automatycznej

kontroli uŜyteczności moŜe czasem

prowadzić do oszczędności energii

poprzez zmniejszenie godzin uŜycia.

NaleŜy sprawdzić system w celu

upewnienia się, ze działa on

właściwie.

26

• Kontrola światła dziennego moŜe

oszczędzić energię poprzez

zmniejszenie godzin uŜycia

oświetlenia. Automatyczny system

kontrolny zawiera sensory światła,

które wyłączają niektóre lub wszystkie

lampy w okolicy kiedy poziom

oświetlenia jest wystarczający. JeŜeli

światła posiadają przyciemnienie

elektronicznego balastu, mogą one być

równieŜ przyćmione aby dostosować je

do otaczających warunków. W celu

dostosowania poziomu oświetlenia

preferowane jest równieŜ uŜycie

systemu ciągle zmiennego niŜ systemu

włączania. Włącznie i wyłączanie

światła jest irytujące dla

uŜytkowników.

3.2.5

Urządzenia gospodarstwa

domowego � Pralki zuŜywają energię w rotacji

bębnowej, dla cyrkulacji wody,

podgrzania i uwolnienia, jak teŜ dla

podgrzewania powietrza. Aby polepszyć

wydajność podczas pracy naleŜy: � Umieścić pralkę w miejscu z dobrą

wentylacją;

� Dopasować poziom prania ubrań do

zawartości pralki;

� Czyścić regularnie filtry i dystrybutor

energetyczny;

� Posegregować ubrania według kolorów,

materiałów i stopnia zabrudzenia,

uŜywając programów z niską

temperaturą i opcji Eko do ubrań mniej

zabrudzonych;

� Wybrać taką pralkę, która ma funkcję

waŜenia ubrań, dostosowując

automatycznie ilość potrzebnej wody;

� Unikać prania wstępnego;

� UŜywać opcji wirowania zamiast

suszarki do ubrań;

� Suszyć ubrania na zewnątrz, kiedy to

tylko jest moŜliwe;

� UŜywając suszarki do ubrań oddzielać

ubrania lekkie od grubych i nie mieszać

częściowo suchych z mokrymi;

� JeŜeli suszarka posiada rurę

wypuszczającą parę wodną, naleŜy

uŜywać jej tak krótko jak to moŜliwe w

celu zwiększenia wydajności;

� JeŜeli suszarka posiada kontrolkę

wilgotności ubrań, naleŜy jej uŜywać w

celu automatycznego wyłączania, kiedy

ubrania będą suche;

W przypadku zmywarek do naczyń

główne zuŜycie elektryczności

spowodowane jest przez zuŜycie wody i

podgrzewanie. Wydajność zmywarki

moŜna polepszyć przez:

� dostosowanie ilości naczyń do

pojemności urządzenia;

� regularne czyszczenie filtrów;

� usuwanie pozostałości jedzenia przy

uŜyciu serwetki lub wody;

27

� wybieranie krótszych programów i opcji

w celu oszczędzania wody i energii.

Lodówki i zamraŜalki zuŜywają

elektryczność w celu chłodzenia. Kilka

prostych działań moŜe w sposób

znaczący zaoszczędzić energię:

� sprzęt ten pobiera ciepło z wnętrza

systemu i wypuszcza go na zewnątrz.

Im cieplejsze powietrze w jego

otoczeniu, tym mniejsza będzie

wydajność urządzenia. W związku z tym

odpowiednie ustawnie sprzętu ma

olbrzymie znaczenie dla wydajności.

� NaleŜy sprawdzić czy sprzęt nie mrozi

poniŜej rekomendowanej temperatury :

zwiększenia temperatury chłodzonej

przestrzeni o 1ºC moŜe zmniejszyć

zuŜycie energii o 2 % (zalecane

temperatury dla lodówek to od 3ºC do

5ºC a dla zamraŜarek -15ºC).

� NaleŜy upewnić się ,Ŝe drzwi od sprzętu

nie zostały pozostawione otwarte na

dłuŜej niŜ jest to konieczne: naleŜy

zakończyć czynności związane z

wkładaniem i wykładaniem produktów

tak szybko jak to moŜliwe.

� NaleŜy wsiąść pod uwagę raczej

chłodzenie ,a nie mroŜenie : niektóre

produkty będą raczej świeŜe przy

bardzo delikatnym chłodzeniu niŜ

zamraŜaniu.

� NaleŜy monitorować ustawienia

kontrolne, aby upewnić się, Ŝe są one

na optymalnym poziomie.

� NaleŜy utrzymywać zewnętrzny

kondensator w czystości i nie dopuścić

do jego blokady.

� NaleŜy odmraŜać sprzęt regularnie.

� NaleŜy zapewnić właściwa izolację

poprzez wymianę uszczelek gdy jest to

potrzebne.

� NaleŜy przestrzegać instrukcji obsługi

� Jedzenie naleŜy trzymać w zamkniętych

pojemnikach: podczas wymiany wody z

jedzenia do powietrza zuŜywa się

energię.

� NaleŜy unikać wstawiania jedzenia o

temperaturze wyŜszej niŜ 35-40ºC

(zaleca się schłodzenie go najpierw na

zewnątrz i odmroŜenie w lodówce w

celu uwolnienia zimna).

� NaleŜy wyłączyć lodówkę, gdy nie jest

ona uŜywana, głównie w okresie

wakacji.

� Nie naleŜy napełniać całkowicie lodówki

gdyŜ niezbędna jest cyrkulacja

powietrza wewnątrz urządzenia.

� Jedzenie musi być pogrupowane według

tego ile chłodzenia potrzebuje

(najzimniejsze miejsce w lodówce

znajduje się najniŜej).

Piekarniki i kuchenki zuŜywają prąd w

celu wyprodukowania ciepła potrzebnego

do ugotowania jedzenia. Ciepło moŜe być

wytworzone przez opór elektryczny, przez

spalanie gazu lub przez promieniowanie

(mikrofalówki). Niektóre wskazówki

mogące pomóc zaoszczędzić energię:

� Gotując rozgrzej piekarnik przez

krótszy okres niŜ jest to zalecane;

� UŜywaj światła i czasomierza aby

kontrolować gotowanie, unikając w

ten sposób otwierania piekarnika;

� Wybieraj lepszą cyrkulacje ciepła i

szybsze gotowanie poprzez uŜycie

wiatraka;

� Wyłącz piekarnik 15 minut przed

skończeniem gotowania, w tym

czasie zostanie zuŜyte pozostałe

ciepło

28

� UŜywaj szklanych lub ceramicznych

naczyń jako Ŝe utrzymują one

dłuŜej ciepło;

� UŜywaj mikrofalówki kiedy jest to

tylko moŜliwe;

� Regularnie czyść piekarnik i

kuchenkę.

W kaŜdym przypadku kiedy bierzemy pod

uwagę jakikolwiek sprzęt gospodarstwa

domowego, waŜne jest aby wsiąść pod

uwagę jego wydajność (np. z lepszą

etykietką dotyczącą klasyfikacji energii).

Obecnie rynek oferuje niezliczoną ilość

opcji odnośnie artykułów gospodarstwa

domowego, które są bardzo wydajne

(zobacz rozdział 3.1). Dodatkowo naleŜy

kaŜdorazowo wybrać pojemność sprzętu

odpowiadającą naszym potrzebom.

3.2.6 Sprzęt biurowy

W pojęciu sprzęt biurowy zazwyczaj

zawierają się następujące urządzenia:

komputery, monitory, faksy,

kserokopiarki, drukarki, telefony,

telefony komórkowe, modemy, itd.

Pomimo, iŜ oszczędzanie na dłuŜsza

metę to zakup sprzętu

energooszczędnego , moŜna tez wsiąść

pod uwagę następujące wskazówki:

• Wyłącz sprzęt na noc. Jest to proste

rozwiązanie , które moŜe w sposób

znaczący zmniejszyć zuŜycie energii.

Komputery osobiste na przykład

zuŜywają 100-150 W prądu, a budynki

biurowe i szkoły mają ich setki.

Wyznacz osoby odpowiedzialne za

wyłącznie sprzętu i rozpropaguj

wyłącznie prądu.

• Wyłącz sprzęt gdy nie jest

potrzebny: zachęć pracowników aby

wyłączali sprzęt na ich stanowiskach

pracy przed wyjściem na lunch lub

spotkanie. JeŜeli długi czas

rozgrzewania kserokopiarki lub faksu

jest irytujący uŜyj przycisku „stand-by”

( czuwanie). JeŜeli nie chcesz czekać aŜ

komputer wystartuje, po prostu wyłącz

monitor. To zredukuje zuŜycie energii o

więcej niŜ połowę.

• Uaktywnij właściwości Energy Star:

większość nowoczesnych sprzętów ma

właściwości utworzone na podstawie

programu Energy Star. Zazwyczaj

jednak funkcje te muszą być włączone.

3.2.7 System odnawialnej

energii Istnieje wiele opcji jak moŜna uŜyć

odnawialnej energii w budynkach.

Zaczynając od energii słonecznej w

oświetleniu zewnętrznym do zakupu

lokalnych źródeł odnawialnej energii, a

nawet do wytwarzania energii, np. w

domach z fotogalwanicznych ogniw (PV).

Wskazówki dotyczące odnawialnej

energii

• Nowy budynek daje najlepsze

moŜliwości do zaprojektowania i do

takiego ustawienia aby wykorzystać

promienie słoneczne. Dobrze ustawione

budynki przyswajają zimowe słońce o

niskim kącie nachylenia w celu

29

zmniejszenia rachunków za ogrzewanie i

odrzuca wysokie słońce letnie aby w ten

sposób zredukować opłaty za

chłodzenie.

• Wiele klientów w całej UE kupuje prąd

wytwarzany z RES (odnawialne źródła

energii) takich jak słońce, wiatr, woda,

biomasy i wewnętrzne ciepło ziemi.

Energia ta nazywana jest czasami „

green power” (energia ekologiczną) .

Kupno energii ekologicznej z jest jedną

z najłatwiejszych sposobów na uŜycie

odnawialnych źródeł energii bez

konieczności inwestowania w sprzęt lub

dodatkowego kłopotu związanego z

uŜytkowaniem.

• Główne uŜycie energii słonecznej to

ogrzewanie wody. Systemy ogrzewania

wody energią słoneczną są przyjazne

środowisku (podczas okresu 20 lat

jeden podgrzewacz wody napędzany

energią słoneczną moŜe zapobiec emisji

50 ton CO2. MoŜe on być instalowany na

kaŜdym dachu mieszając się z

architekturą budynku. Dodatkowo ,

jeŜeli budynek posiada basen lub jacuzzi

energia słoneczna moŜe być uŜyta tak

aby obniŜyć koszty ogrzewania.

Większość systemów grzewczych dla

basenów napędzanych energią

słoneczną są bardziej opłacalne od

tych konwencjonalnych.

Wskazówki dotyczące

długoterminowego oszczędzania

• JeŜeli budynek był wykonany w taki

sposób, ze oszczędza się w nim energie

na wszelkie moŜliwe sposoby i pojawiają

się bardzo wysokie rachunki za prąd,

podczas gdy istnieją dobre zasoby

słoneczne na danym terenie, wtedy

moŜe warto wsiąść pod uwagę

moŜliwość wygenerowania własnej

elektryczności uŜywając ogniw PV.

Nowe produkty, które są dostępne na

rynku wykonane są tak Ŝe po

zamontowaniu stanowią integralną

część dachu i nie są tak widoczne jak te

produkowane wcześniej. JednakŜe, jeśli

zdecydujemy się na zainwestowanie w

system PV naleŜy przeanalizować go

dokładnie.

• Istnieją równieŜ inne systemy, które

eksploatują lokalne potencjały RES . Są

to na przykład : system biomas w celu

ogrzani budynków ( paląc kłody i

kawałki drewna lub bobki), pompy

grzewcze wykorzystujące źródła ziemi ,

uŜywane zarówno do ogrzania budynku

w zimie i chłodzenia w lecie, itd.

Decyzja o wybraniu takiej instalacji

powinna być oparta na właściwej

analizie moŜliwości jej

wykorzystania.

3.3 Zachowania

sprzyjające

oszczędnosci energii Próbując stworzyć budynki przyjazne

środowisku w najbardziej moŜliwy

sposób, jak teŜ takich oszczędzających

energię, architekci i inŜynierowie

napotkali na problem, którego nie

rozumieli w pełni : uŜytkownicy

budynku . W rzeczy samej projektanci

znaleźli sposoby aby stworzyć bardziej

efektywne niŜ kiedykolwiek przedtem

systemy grzewcze i chłodzące, głównie

poprzez uŜycie nowatorskich technologii

i starych technik (takich jak naturalna

wentylacja). JednakŜe wyzwania

30

związane ze zmianą zachowań

uŜytkowników obiektu tworzą kolejną, w

wielu aspektach ambitniejszą, część

problemu.

Jako uŜytkownicy energii ludzie nie

zuŜywają gazu lub elektryczności, ale

raczej usługi zapewnione przez te źródła

energii. W większości przypadków prąd

uŜywany w domu, szkole, biurze… jest

niewidoczny i zachowania związane z

uŜytkowaniem energii oparte są na rutynie

i przyzwyczajeniach. Komputer pozostaje

włączony nawet gdy idziemy na lunch,

włączamy światło i pozostawiamy je nawet

gdy nie jesteśmy w pomieszczeniu,

pozostawiamy telewizor w pozycji

„czuwanie”, itd. Czynimy to bez

zastanowienia się jak te działania są

dokonywane, skąd pochodzi energia i jakie

są tego konsekwencje dla środowiska

naturalnego.

Zachowania te są zarówno skomplikowane,

jak tez trudne do zmiany. Wynika to

częściowo z tego iŜ są one ukształtowane

przez charakterystykę budynku i

urządzenia zuŜywające energię, ale co

waŜniejsze poniewaŜ wpływa na nie szereg

czynników wewnętrznych i zewnętrznych .

Są to : nasza wiara , wartości i podejście,

zachowanie innych ludzi, uwarunkowania

kulturowe, jak tez szereg motywacji i

konieczności wypływających z ekonomii.

Na zachowanie moŜna jednak wpłynąć. W

niektórych przypadkach zmienia się to

raczej gwałtownie. Przykładem tutaj moŜe

być wzrost popularności jedzenia

organicznego. Udowodnione jest, Ŝe

zmiana w zachowaniu uŜytkowników

energii jest bardziej skomplikowana.

W kontekście odnawialnych źródeł energii

„zmiana zachowania” moŜe być podzielona

na dwie kategorie:

• zmiana w sposobie uŜytkowania

• zmiana w zachowaniu rutynowym

Najbardziej powszechne uŜycie terminu

„zmiana zachowań” odnosi się do zmian w

zachowaniu rutynowym. Innymi słowy,

ktoś faktycznie zmienia swoje codzienne

zachowanie . JednakŜe w przypadku energii

odnawialnej zachowanie odnośnie

konsumpcji jest równie waŜne. Fakt ten

został przeanalizowany poniŜej.

Zmiany w sposobie uŜytkowania

• Zakup opcji o najniŜszym poziomie

węgla: zakupy takie są zazwyczaj

spowodowane potrzebą zastąpienia

urządzenia. Na przykład, gdy zepsuje się

pralka lub gdy konieczna jest wymiana

Ŝarówki. Z natury rzeczy są to relatywnie

rzadkie zakupy i wymagają jedynie

zmodyfikowania działania (np. zmiana

decyzji odnośnie zakupu na korzyść

zastąpienia urządzenia bardziej wydajnym

energetycznie).

• Stwórz nowy rodzaj zakupu: tego

rodzaju zakupy nie są spowodowane

potrzebą zastąpienia sprzętu, ale na

przykład izolacją strychu lub otworów, lub

zainstalowaniem mikrogeneracji. Są to

zasadniczo nowe zachowania i wymagają

od konsumenta zrobienie czegoś, co

niekoniecznie zamierzał wykonać od

początku.

Zmiany w zachowaniu rutynowym

• Drobne zmiany w typowej rutynie:

niektóre zmiany w istniejących

zachowaniach rutynowych są relatywnie

proste i łatwe do wprowadzenia. Na

przykład moŜna wyłączyć światło i

31

przełączyć urządzenia w stan

„czuwania”

• Całkowicie inne zachowanie: inne

zmiany wymagają całkowitej zmiany w

zachowaniu. Na przykład uŜywanie

wentylatorów sufitowych zamiast

klimatyzacji, drewno do gotowania, itd.

Przeprowadzono klika badań na temat

wpływu pomiarów interwencyjnych

takich jak formy spręŜenia zwrotnego

na temat zuŜycia energii, uŜycia

lepszych i bogatszych w informację

rachunków, jak równieŜ zaangaŜowanie

technik takich kampanie społeczne lub

tez uŜycie technologii mikrogeneracji.

Niektóre z tych działań okazały się

skuteczne w procesie oszczędzania

energii. Na przykład badania na temat

sprzęŜenia zwrotnego zuŜycia energii

pokazują, Ŝe przeciętna oszczędność

energii w krótkim czasie to od 5-15 %,

podczas gdy badania grup

ekologicznych wśród społeczności

(gdzie ludzie spotykają się co miesiąc

aby podejmować kwestie związane z

zuŜyciem energii, stratami,

transportowanie i zuŜycie wody)

sugerują, Ŝe moŜliwe są nawet większe

oszczędności.

Więcej znaczących zmian w zachowaniu

uŜytkowników budynku wymaga

prawdopodobnie holistycznego podejścia.

Ma to miejsce przy uŜyciu energii w

domu/szkole/ biurze, tak aby brać równieŜ

pod uwagę transportowanie,

marnotrawstwo i zuŜycie wody. Wszystko

to ostatecznie ma wpływ na energię i

klimat. JednakŜe, najwaŜniejszą strategia

w celu ukształtowania zachowań

konsumentów związanych z zuŜyciem

energii jest edukacja. Zasadnicza sprawą

jest zaopatrzenie wszystkich uŜytkowników

budynku we właściwe informacje i

kształcenie na temat świadomych

zachowań . Działania te naleŜy zacząć

nawet w wieku szkolnym.

32

4.BILANS

ENERGETYCZNY Bilans energetyczny to ogólny termin

uŜywany dla określenia systematycznych

procedur, których celem jest otrzymanie

adekwatnej wiedzy na temat zuŜycia

energii w budynkach. Jego celem jest

równieŜ zidentyfikowanie i podział

moŜliwości dotyczących oszczędności

energii dla kaŜdej części budynku. Bilanse

energetyczne są niezbędne w fazie

wprowadzenie pomiarów oszczędności

energii i w celu upewnienia się co do celu

Zarządzania Energią.

W bilansie energetycznym:

• głównym celem jest oszczędność

energii,

• jest wiele innych aspektów, które naleŜy

wziąć pod uwagę (stan techniczny,

środowisko naturalne), ale głównymi

korzyściami są oszczędności energii i

moŜliwości oszczędzania,

• tworzy się sprawozdania na temat

pomiaru oszczędności energii,

• praca moŜe obejmować wszystkie

aspekty dotyczące zuŜycia energii na

danym terenie lub teŜ w konkretnych

ograniczonych częściach (systemy, sprzęt)

kilku części ( bilans poziomy).

Termin „bilans energetyczny” moŜe mieć

róŜne znaczenia w zaleŜności od kraju i

dostarczanej usługi. Istnieje wiele innych

nazw określających cały ten proces (takie

jak audyt, badania energetyczne,

oszacowanie, itd.), ale działania te dotyczą

tych samych kryteriów, które odnoszą się

do bilansu energetycznego. WaŜne jest

równieŜ aby zwrócić uwagę na to, Ŝe

bilans energetyczny nie jest działaniem

ciągłym ale powinno być powtarzanie

okresowo.

4.1 Rodzaje bilansu

energetycznego Kontrolowanie zuŜycia energii w budynku

moŜe sięgać od szybkiej analizy obiektu

do bardziej szczegółowej, z cogodzinną

symulacją komputerową. Ogólnie rzecz

biorąc, moŜna wyróŜnić cztery rodzaje

bilansu energetycznego, które są

przedstawione pokrótce poniŜej.

4.1.1 Bilans ogólny Na ten rodzaj bilansu składa się krótka

wizyta na danym obiekcie w celu

zidentyfikowania obszarów, gdzie proste i

niedrogie działania mogą spowodować

natychmiastowe oszczędności w zuŜyciu

energii i/lub kosztach eksploatacji.

Niektórzy inŜynierowie uwaŜają ten rodzaj

działania za pomiar kosztów eksploatacji i

utrzymania. Na przykład zmniejszenie

temperatury ogrzewania, wymiana

zniszczonych okien, izolacja gorącej wody

lub rur przepływowych i dostosowanie

stosunku opału do powietrza w bojlerze.

4.1.2 Analiza kosztów

uŜytkowania Głównym celem tego rodzaju bilansu jest

dokładna analiza kosztów uŜytkowania.

Zazwyczaj szacuje się dane dotyczące

uŜytkowania na przestrzeni lat w celu

rozpoznania wzorców zuŜycia energii,

maksymalne zapotrzebowanie, efekty

pogodowe i moŜliwość oszczędzania

energii. Aby wykonać tą analizę, zaleca się

aby audytor energii przeprowadzał ogólne

33

badanie w celu zapoznania się z obiektem

i jego systemem energetycznym.

WaŜne jest aby audytor energii jasno

rozumiał strukturę uŜyteczności. Jest ona

potrzebna z kilku powodów:

• W celu sprawdzenia opłat za usługę i

upewnienia się, Ŝe nie ma błędów w

obliczeniach miesięcznych rachunków.

Struktura uŜyteczności dla celów

komercyjnych i przemysłowych moŜe

być w miarę złoŜona w związku z

opłatami i ceną za prąd.

• Aby ustalić dominujące opłaty w

rachunku za usługę. Na przykład,

maksymalne wymagane opłaty mogą

być znaczącą częścią rachunku za

usługę, głównie kiedy odnosi się to do

wymaganych opłat i opłat za prąd.

MoŜna wtedy zalecać wykonanie

pomiarów w celu zredukowania

wymaganych opłat.

• W celu określenia co obiekt moŜe

zyskać dokonując zakupu tańszego

opału i zredukować koszty działania.

Analiza ta moŜe zapewnić znaczącą

redukcje w opłatach.

• A co więcej, audytor energii moŜe ustalić

czy obiekt jest odpowiedni do wyposaŜenia

go w energie. Czyni to poprzez analizę

danych dotyczących uŜyteczności. A co

więcej, zuŜycie energii moŜe być

unormowane i porównane ( na przykład,

zuŜycie energii na terenie piętra –dla

budynków).

4.1.3 Standartowy bilans

energii

“Standardowy bilans” zapewnia

wyczerpującą analizę energetyczną dla

systemu energetycznego obiektu. Oprócz

opisanych powyŜej działań dla ogólnego

bilansu i analizy kosztów utrzymania,

standardowy bilans energii zawiera wzrost

punktu odniesienia dla zuŜycia energii w

obiekcie, ocenę oszczędności energii i

skuteczność poniesionych kosztów

właściwie wybranych działań mających na

celu oszczędność energii. Dokładny sposób

standardowego bilansu energetycznego

jest podobny do szczegółowego bilansu,

który jest opisany w kolejnej części.

Zazwyczaj do ulepszania głównych modeli

energetycznych i przewidywalnych

działaniach dotyczących oszczędności

energii uŜywa się uproszczonych narzędzi.

Pośród tych narzędzi znajduje się metoda

zwana „degree- day” i model regresji

linowej. Dodatkowo, zazwyczaj wykonuje

się proste analizy opłaty w celu określenia

opłacalności działań związanych z

zuŜyciem energii.

4.1.4 Szczegółowy bilans

energetyczny Ten rodzaj bilansu jest bardziej obszerny

ale równieŜ zabierający duŜo czasu.

W szczególności, szczegółowy (równieŜ

„diagnostyczny”) bilans energii zawiera

uŜycie narzędzi do pomiaru energii w

całym budynku i /lub dla niektórych

systemów energii w obrębie budynku (na

przykład poprzez końcowe zuŜycie

oświetlenia, sprzętu biurowego,

wentylatorów, chłodziarek, itd.).

Dodatkowo w szczegółowych

bilansach uŜywa się symulacyjnych

programów komputerowych wysokiej

klasy w celu ocenienia i polecenia

odpowiedniego wyposaŜenia obiektu

34

w energię. JednakŜe wymagają one

ekspertyz inŜynierskich na wysokim

poziome jak teŜ szkolenia.

W szczegółowym bilansie

energetycznym, ogólnie wykonuje się

bardziej rygorystyczną ocenę

ekonomiczną pomiarów oszczędności

energii. W szczególności opłacalność

wyposaŜenia potrzebnego do uŜycia

energii moŜe być ustalona w oparciu o

analizę kosztu cyklu uŜyteczności

(LCC) niŜ o prostą analizę okresu

spłaty. Podczas analizy LCC bierze się

pod uwagę liczbę parametrów

ekonomicznych takich jak procent,

inflacja i stawka podatkowa.

4.2 Badania energii

Badania energii stanowią integralną

część procesu bilansowania a ich

celem jest ocenienie przepływu

energii w obiekcie, w celu

zidentyfikowania strat energii i

stwierdzenia jak zarządzać energią w

przyszłości. Badania energii, za

wyjątkiem badań w wyraźnie

określonym celu, zajmują się

wszystkimi aspektami związanymi z

zuŜyciem energii w obiekcie.

W tym zawierać się będą szczegółowe

badania :

� Charakterystyka zarządzania

obiektem i jego działanie : kto jest

odpowiedzialny za energię i jej

efektywne zuŜycie; usługi

mechaniczne i elektryczne; liczba i

rodzaj uŜytkowników i forma

uŜytkowania budynków i

przestrzeni; warunki wewnętrzne

w obrębie danej powierzchni i

budynków(temperatura powietrza,

względna wilgotność, poziom

oświetlenia, itd.)

� Zapas energii w celu organizacji

róŜnych obiektów: wykaz źródeł

energii i ich pochodzenie

� ZuŜycie energii w obrębie obiektu:

wykaz największych uŜytkowników

ogrzewania i prądu; ilość zuŜycia,

zaplanowane i ukończone projekty

mające na celu efektywne zuŜycie

energii i ochronę środowiska

naturalnego;

� instalacja i sprzęt w obrębie

obiektu;

� sposób w jaki wybudowany został

budynek .

Kultura zarządzania moŜe mieć

znaczący wpływ na zuŜycie energii.

Jest zatem waŜne aby ustalić

strukturę zarządzania i działania

związaną ze zdobywaniem i uŜyciem

energii. Działania związane z

utrzymaniem obiektu mogą równieŜ

mieć bezpośredni wpływ na zuŜycie energii, więc warte jest stworzenie

częstotliwości i jakości procedur

związanych z utrzymaniem i

zidentyfikowanie nowych działań

związanych z utrzymaniem, które mogą

polepszyć działanie sprzętu i instalacji.

WaŜne jest równieŜ aby zidentyfikować

taryfę i umowę na podstawie której

dostarczana jest energia. Pozwoli to

35

stwierdzić czy uzyskiwana energia jest to

energia o najniŜszej cenie. Inny waŜny

aspekt, który naleŜy zbadać na tym etapie

dotyczy analizy występującego wcześniej

raportu bilansu energii, uŜycia

odnawialnych źródeł energii, opinie

uŜytkowników budynku na temat energii w

budynku jak teŜ warunkach udogodnienia i

inwentarzu sprzętu zuŜywającego energię.

4.3 Zgromadzenie danych na

temat zuŜycia energii.

Dokładność bilansu energetycznego zaleŜy

od zebrania i wprowadzenie danych

dobrej jakości. W celu zapewnienia

dokładności, naleŜy wprowadzić właściwe

procedury dotyczące zbierania danych.

JeŜeli uŜywa się za mało danych, analiza

będzie bezsensowna. Kontrastując, jeŜeli

zgromadzi się za duŜo danych trudno

będzie przeprowadzić analizę. W

niektórych przypadkach, dane z róŜnych

źródeł mogą być rozbieŜne powodując, Ŝe

ich porównanie będzie trudne. W dodatku

mogą pojawić się błędy kiedy pomiary są

odczytane niewłaściwie ale równieŜ kiedy

odczyty są zapisane błędnie.

4.3.1 Dane z faktur

Zebranie danych o zuŜyciu energii w

budynku wymaga zebrania kilku

rachunków bądź faktur za te usługi.

Uzyskane dane naleŜy wprowadzić do

komputera. Procedura bilansu zazwyczaj

wymaga minimalnego czasu 12 miesięcy

analizy. Idealnym rozwiązaniem byłoby

przeprowadzenie analizy na przestrzeni 36

miesięcy. NaleŜy wprowadzić procedury,

które zapewnią, Ŝe odpowiednie okresy

zostały przeanalizowane. WaŜne jest aby

zwrócić uwagę na daty bilansu w

odniesieniu do dat zuŜycia, a nie do dat

fakturowania.

Zawartość faktury za energię

elektryczną moŜe róŜnić się w zaleŜności

od państwa (np. w wielu krajach rachunek

za energię elektryczną zawiera równieŜ

podatek od publicznych usług

telewizyjnych). Ogólnie rzecz biorąc

comiesięczne faktury za energię

elektryczną zawierają następujące

informacje:

(1) dane z odczytu stanu licznika lub

przewidywalne zuŜycie;

(2) obecny i poprzedni odczyt z

licznika, z ilością dostarczonych

jednostek [kWh] ; moŜe istnieć

zróŜnicowanie na kilka okresów

czasowych (taryfa dzienna i nocna

jak teŜ taryfa maksymalna, itd.) ;

(3) opłaty za kaŜda jednostkę zuŜytej

energii elektrycznej; są one róŜne

dla róŜnych okresów czasu;

(4) wymagana maksymalna

miesięczna opłata za kaŜdy kW

lub kVA w taryfie maksymalnej

występująca podczas miesiąca

rozliczeniowego;

(5) Podatek VAT pobierany z

rachunkiem, razem z całkowitą

naleŜnością.

Typowa faktura za gaz moŜe

zawierać:

(1) Datę odczytu licznika lub

szacowane zuŜycie,

(2) Obecny i poprzedni odczyt licznika,

z ilością dostarczonych jednostek

[m3];

(3) Cena za jednostkę na ekwiwalent

kWh gazu ziemnego,

(4) Stałe obciąŜenia miesięczne,

(5) Podatek VAT pobierany z

rachunkiem, razem z całkowitą

naleŜnością,

(6) Wartość opałową gazu [m3].

Faktury za paliwo ciekłe lub/i stałe

ogólnie stwierdzają ich dostarczoną ilość i

36

koszt. JednakŜe, głównie dla paliw stałych,

waŜne jest aby wiedzieć jaka jest wartość

ciepła, wilgotność, zawartość popiołu,

węgiel stały i substancje lotne. Dane te

mogą być otrzymane od dostawcy paliwa.

W wielu krajach, głównie w Europie

centralnej i północnej, budynki i miasta

polegają na cieple wytworzonym w

lokalnych instalacjach grzewczych. Ciepło

zazwyczaj jest dostarczane w formie wody

o średnim lub wysokim ciśnieniu z

lokalnych instalacji ciepłowniczych i

przekazywane do budynków poprzez

wymiennik ciepła.

ZuŜycie energii cieplnej jest zapisywana

przez liczniki zuŜycia ciepła, które zapisują

tempo przepływu wody, i temperaturę

wody dostarczanej do obiektu i wydalanej

z tegoŜ samego obiektu, określając w ten

sposób zuŜycie energii. Dokładność

odczytów ciepła jest uzaleŜniona od wahań

temperatury i tempa przepływu.

4.3.2 Dane z liczników Odczyt z licznika jest uŜytecznym źródłem

danych odnośnie zuŜycia energii. JednakŜe

moŜe pojawić sie kilka problemów

zmniejszających dokładność danych,

takich jak utrata odczytu, zmiana licznika,

lub nawet to, Ŝe licznik moŜe nie

odczytywać zapisanych informacji. W

związku z tym odczyt liczników powinien

być potwierdzony i kilkakrotnie

sprawdzony. Na przykład powinno się

sprawdzić:

� Czy zapisywane są właściwe cyfry;

� Czy obecne odczyty są wyŜsze niŜ

poprzednie;

� Czy odczyty są w obrębie

przewidywalnego zuŜycia;

� Datę odczytu licznika

Manualny odczyt liczników i spisywanie

cyfr ręcznie zabiera duŜo czasu i moŜliwe

jest dokonanie błędów. Inteligentny

system licznika zapewnia doskonałą

alternatywę dla manualnego sposobu jako

Ŝe są one powiązane z jednostkami

zbierania danych, ale nie zawsze są

dostępne.

W sytuacjach gdy istniejące liczniki nie są

w stanie przekazać wystarczająco

szczegółowych informacji na temat zuŜycia

energii, moŜe być konieczne

zainstalowanie dodatkowych liczników.

Pomimo, Ŝe zastępcze liczniki zapewniają

szczegółowe i precyzyjne dane, instalacja

tego sprzętu moŜe być droga i

niedogodna.

Podczas wizyty na miejscu, moŜna uŜywać

przyrządów ręcznych lub nakładanych w

celu określenia wahań niektórych

parametrów budynku takich jak

temperatura powietrza wewnątrz, poziom

oświetlenia, zuŜycie energii elektrycznej.

Kiedy potrzebne są pomiary

długoterminowe, uŜywa się sensorów

podłączonych do systemu gromadzenia

danych więc zmierzone dane mogą być

zmagazynowane i czasem dostępne.

Dodatkowo, ostatnio uŜywa się równieŜ

nieinwazyjnych technik monitorowania

ładowania (NILM)

4.4 Analiza Danych

37

Jednym z głównych celów bilansu

energetycznego jest konfiguracja energii

w odniesieniu do odpowiedniego zuŜycia

lub specyficznego zuŜycia dla

indywidualnych instalacji i urządzeń.

Poprzez skorzystanie z tych standardów,

moŜna oszacować zuŜycie energii przed i

po zastosowaniu działań mających na celu

oszczędność energii. WaŜne jest aby

odpowiednio przeanalizować dane

odnośnie zuŜycia energii w celu

właściwego rozpoznania trendów i

obszarów w których nastąpiła poprawa.

4.4.1 ZuŜycie energii

Najprostsza analiza, która moŜe zostać

przeprowadzona to utworzenie danych

dotyczących rocznych awarii w procesie

dostarczania energii. To umoŜliwia łatwe

oszacowanie całkowitego działania

związanego w uŜyciem energii w budynku.

Zawiera się w tym:

� ZuŜycie energii przeliczonych na toe

(energetyczny równowaŜnik) uŜywając

zaaprobowanych w kraju czynników

przetwarzania;

� Utworzenie wskaźników kalkulacji

wydajności energii [np. kWh/m2/rok]; � Procent awarii w odniesieniu do

całkowitego zuŜycia i kosztów kaŜdej

formy energii, i ustalenia co do

przeciętnych kosztów kaŜdego z nich

na Toe;

� Opracowanie tabeli ukazującej

całkowite roczne zuŜycie energii,

kosztów i awarii kaŜdego rodzaju

energii (kWh, kg, itd.);

� Szczegółowe opracowanie diagramów

kołowych które ukazują w sposób

graficzny wkład energii i kosztów w

odniesieniu do kaŜdego rodzaju

energii;

� Tam, gdzie historyczne dane odnośnie

energii są dostępne, naleŜy wykonać

porównania w celu rozpoznania

trendów.

Roczne zuŜycie energii moŜe być

równieŜ obliczone, poprzez odpowiedni

( konkretny dla danego kraju) czynnik

przeliczeniowy, do nasilenia węgla [ton

CO2/rok]. Wartości przeliczania energii

dla róŜnych typów energii są

przedstawione w Aneksie 2.

4.4.2 Wskaźniki działania Porównanie zuŜycia energii w

budynkach nie jest prostym zadaniem.

Rozmiar, lokalizacja , funkcja mogą być

znaczącymi czynnikami w zuŜyciu energii.

W związku z tym, audytorzy energii

zazwyczaj uŜywają proporcji w celu

porównania zuŜycia energii w róŜnych

budynkach o podobnych cechach.

Proporcje te zazwyczaj obliczane są na

podstawie rachunków zuŜycia energii lub

danych zebranych podczas wizyty na

miejscu. Szacowane proporcje mogą więc

być porównane do odpowiednich

stworzonych dla podobnych budynków

(niektóre funkcje, lokalizacja, itd.) w celu

38

oszacowania wydajności energii w

budynku.

Proporcje są zazwyczaj uŜywane z

róŜnorodnych powodów , takich jak:

� W celu wykrycia wysokiego zuŜycia

energii i oszacowania czy bilans

energetyczny będzie korzystny

� W celu oszacowania czy osiągnięto cel

wydajności energii dla danego

budynku. JeŜeli nie, moŜna oszacować

rozmiar wymaganej redukcji zuŜycia

energii

� W celu oszacowania spodziewanych

kosztów ogrzewania, zuŜycia prądu i

wody dla nowego budynku

� W celu sprawdzenia rozwoju zuŜycia

energii budynków zbilansowanych lub

teŜ nie i oszacowania skuteczności i

rentowności pracy wykonanej po

bilansie.

Proporcja jest wskaźnikiem ekonomicznym

i technicznym, która jest obliczana w

formie ułamka ( składającego się z licznika

i mianownika). W celu zdefiniowania

proporcji moŜna uŜyć róŜnych rodzajów

liczników i mianowników.

Ilość energii jest zazwyczaj uŜywana w

liczniku:

� Najczęściej uŜywaną wartością jest

kWh zuŜytej energii. Aby dodać róŜne

źródła energii, naleŜy wybrać odnośnik,

albo dla początkowej energii,

określanej w Toe, lub końcowej (np.

„uŜyteczne ogrzewanie”) wyraŜone w

kWh.

� Wartość monetarna (np. euro) w celu

wyobraŜenia sobie zuŜycia energii, ale

ta wartość moŜe zaleŜeć od

róŜnorodnych parametrów

ekonomicznych, takich jak stopa inflacji

w kraju

� Zapotrzebowanie na energię ( w kW)

Przy analizie energetycznej najczęściej

uŜywane mianowniki zawierają:

� Jednostki produkcyjne (głównie dla

obiektów przemysłowych).

� Obszar i wielkość przestrzeni ( takie jak

obszar ogrzewania lub wielkość w

przestrzeniach biurowych w m2 lub

m3).

39

� UŜytkowników (w biurach, szkołach,

hotelach, teatrach,…)

� Dzienną temperaturę (na ogół 18°C) � Potrzeby teoretyczne dla porównania z

właściwym zuŜyciem energii

4.4.3 Wykresy dotyczące

zuŜycia energii w czasie Przetwarzanie wszystkich danych podczas

wybranego w pierwszej fazie bilansu

energetycznego budynku/ jednostki

pozwala na wstępne analizy dotyczące

zachowań związanych z zuŜyciem energii.

W związku z tym, podczas badań

charakterystyki systemów energetycznych

na miejscu, moŜna otrzymać obraz

historycznego i sezonowego zachowania w

zuŜyciu energii. UŜywając

wyselekcjonowanych podstawowych

danych moŜliwe jest porównanie zuŜycia

energii do wykresów czasowych.

Wykres czasowy zuŜycia energii w

obiekcie (np. w składowej) jest graficznym

przedstawieniem energii zawartej w

konkretnym źródle energii jako funkcji

czasowej, dla konkretnego okresu czasu.

Jest on utworzony uŜywając miesięcznych

danych zmagazynowanych w licznikach

energii ( elektryczność, benzyna, gaz, itd.)

Ten rodzaj wykresu dostarcza

obserwatorowi bezpośrednich informacji i

pozwala na pierwsze, godzinowe, dzienne

jak teŜ sezonowe dane, szacunki na temat

sposobu i głównych obszarów zuŜycia

energii.

-5

0

5

10

15

20

25

30

0200

400

600

8001000

1200

14001600

Jan FebMar AprM ayJun Jul AugS ep OctNovDecMonthly Average Outdoor

Temperature (°C)

Energy Use (MWh)

M onth

Monthly Electr ical Energy UseMWh

Takie wykresy muszą być utworzone

przynajmniej dla następujących

przypadków:

- godzinowych i/ lub dziennych

wykresów czasowych zuŜycia

elektryczności;

- wykresów czasowych dziennego

zuŜycia paliwa.

Tak długo jak celem procedury bilansu

jest zlokalizowanie potencjalnej

maksymalnej oszczędności energii dla

budynku/ jednostki, sensowne jest

utworzenie wykresu czasowego dla

typowego dziennego (lub

miesięcznego) współczynnika

obciąŜenia. Współczynnik ten jest

określany jako stosunek

maksymalnego obciąŜenia

elektrycznego i dziennego (lub

miesięcznego) produktu godzinowego

do zuŜycia energii.

4.4.4

Równowaga energetyczna Przepływ energii w budynku od jej

wewnętrznego rozprowadzenia to

ostatecznego zuŜycia, moŜe być łatwo

zrozumiały kiedy kaŜdy system jest

przedstawiony przy pomocy diagramu

Sankeya. W tych diagramach,

40

typowe dzienne (miesięczne)

obciąŜenie spowodowany wyciekami

energii, zyski spowodowane

napływającą energią, i uŜyteczna dla

kaŜdego systemu energią jest

przedstawione ilościowo i w proporcji

do ogólnego przepływu energii,

według istniejących danych z

rachunków i faktur za zuŜycie energii

elektrycznej, z kalkulacji w

wewnętrznych pomiarów jednostki.

Wizualne przedstawianie przepływu

prądu przy pomocy diagramów

Sankeya pomaga zlokalizować

najbardziej krytyczne obszary zuŜycia

energii w budynku, jednostce lub w

składowej i w tym samym czasie

zidentyfikować źródło strat energii.

Prowadzi to do solidnej oceny

zachowania kaŜdego systemu, jak teŜ

do sporządzania lepszego

harmonogramu sugerowanych działań

mających na celu oszczędność energii.

Diagram Sankeya przedstawiony na

rysunku 4.1 przedstawia przepływ energii

początkowej uŜywanej dla ogrzania

przestrzeni i wody w budynku. Dla

ogrzania wody i przestrzeni uŜywa się

oleju, podczas gdy dla części obciąŜenia

ogrzewania przestrzeni jest uŜywana

elektryczność (zapewniona nie przez

system olejowy). Istnieje równieŜ system

wymiany ciepła, który odzyskuje ciepło z

przepływów powietrza. Diagram Sankeya

na rysunku 4.2 ukazuje odpowiednio,

przepływ energii w przestrzeni

klimatyzowanej, podczas okresu

chłodzenia i ogrzewania.

41

Figure 4.1: Przepływ energii w przypadku ogrzewania i produkcji ciepłej wody

uŜytkowej w domowym budynku

42

Figure 4.2: Wykres Sankey’a – przepływ energii w przestrzeni klimatyzowanej

podczas ogrzewania i okresów chłodzenia

4.5 Tworzenie planów

dotyczących oszczędzania

energii. Procedura bilansu energetycznego

prowadzi do ostatecznego ustalenia

potencjalnej oszczędności energii, przy

uŜyciu uporządkowanych procedur i

prostych, niedrogich działań, które nie

wymagają ekonomicznego oszacowania

zwrotu poprzez odpowiednie badania

energii. Dodatkowo, prowadzi to do

ustalenia potencjalnej oszczędności energii

na konkretnych obszarach i w konkretnych

systemach. Prowadzone jest to w celu

dalszego sprawdzenia w kolejnych etapach,

przez specjalistów lub pracowników

administracyjnych budynku, czy jest to

wykonalne.

Działania te, mające na celu oszczędność

energii, muszą być podzielone na trzy

grupy według potencjalnej oszczędności

energii dla poszczególnych budynków

(wysokich, średnich, niskich). Zawiera się

w tym zidentyfikowanie i określenie

ilościowe kosztów zuŜycia energii i

podkreślenia tych działań, które pozwalają

na największą potencjalną oszczędność.

Inne aspekty, takie jak wprowadzona skala

czasowa, wymagana inwestycja i okres

spłaty są niezbędne w celu poparcia

najwaŜniejszych decyzji.

Często energia moŜe być zaoszczędzona

bez uŜycia nakładu kosztów ale po prostu

43

przez polepszenie procedur utrzymania i

wprowadzenie dobrych zwyczajów. Tak

naprawdę wiele moŜliwości zarządzania

energią składa się z działań wymagających

niskich nakładów kosztów lub całkowicie

bez nakładu kosztów. NaleŜą do nich:

� zmiana taryfy energetycznej;

� zmiana harmonogramu działań

produkcyjnych w celu skorzystania z

preferencyjnych taryf;

� dopasowanie istniejących kontroli w

celu dopasowania planu działania do

rzeczywistych wymagań budynku;

� wprowadzenie dobrej polityki

administracyjnej, w której pracownicy

są zachęcani do unikania działań

przynoszących straty;

� zainwestowanie w małe podstawowe

produkty, takie jak termostat i

wyłączniki czasowe.

4.6 Analiza ekonomiczna

projektów zapewniających

dostarczenie energii Kolejny krok to właściwa analiza finansowa

zidentyfikowanych działań

oszczędnościowych. Ogromnie wartościową

informacją jest oszacowanie rentowności

działań. Prawdopodobnie najprostszą

techniką, która moŜe być uŜywana jest

analiza zwrotów.

Okres spłaty moŜe być zdefiniowany jako

„okres czasu wymagany dla całkowitego

działania oszczędności zanim nastąpi

spadek wartości równa się koszt działania

”. Kiedy juŜ okres spłaty się kończy,

wszystkie koszty kapitału danego projektu

zwrócą się i jakiekolwiek dodatkowe

oszczędności kosztów, które zostały

osiągnięte, mogą by uwaŜane jako czyste

oszczędności. Im krótszy jest okres spłaty,

tym bardziej atrakcyjny staje się projekt.

MoŜe to być skalkulowane jak następuje:

AS

CCPB =

Gdzie PB jest (prostym, np. nie obniŜonym)

okresem spłat [lata] , CC jest kosztem

kapitału pomiaru [€] a AS jest rocznym

osiągalnym kosztem sieci [€]. Roczny koszt

oszczędności sieci (AS) jest kosztem

oszczędności osiągniętym po połączeniu

całkowitych kosztów operacyjnych.

JeŜeli okres spłaty PB jest krótszy niŜ okres

objęty projektem N (PB<N), wówczas

projekt jest rentowny z ekonomicznego

punktu widzenia. W związku z tym

akceptowane wartości dla prostych

okresów spłaty są zazwyczaj znacząco

krótsze niŜ długość projektu.

4.7 Sprawozdanie pisemne i

efekty porozumienia Główną produktem procedury bilansu

energetycznego jest wykonanie

sprawozdań (raportów) z zarządzania.

Raporty te mają znaczącą rolę w

przekazywaniu w sposób efektywny

kluczowych informacji zarówno do członka

ścisłego kierownictwa jak teŜ do kierownika

przedsięwzięcia. Równie waŜne jest

przekazanie informacji do wszystkich

uŜytkowników budynku. Sprawozdania te,

powinny być dostosowane do róŜnych

potrzeb odbiorcy.

Sprawozdania powinny być tak proste jak

to tylko moŜliwe i powinny zwracać uwagę

na obszary w których pojawia się

marnotrawstwo energii. Język

sprawozdania powinien być prosty ale

odpowiedni, a samo sprawozdanie powinno

być odpowiednio skonstruowane. Powinny

one być publikowane systematycznie w

celu szybkiego zidentyfikowania praktyk

44

nieodpowiedniego zuŜycia energii i

zaniechania ich kontynuacji w przyszłości.

WaŜne jest aby określić uŜytkowników

budynku w celu porozumienia się co do

rezultatów bilansu, jak równieŜ włączyć ich

do procesu wprowadzenia procedury

działań mających na celu oszczędności

energii. MoŜna uŜyć wiele technik

sprawozdawczych, które ułatwią

komunikację z docelowym odbiorcą,

włączając w to tabele i grafikę.

Sprawozdanie z bilansu moŜe zawierać:

• opis obiektu, wliczając w to

opracowanie graficzne rozmieszczenia,

detale konstrukcyjne, godziny

działania, listy sprzętu i wszelkich

odpowiednich materiałów jak teŜ

zuŜyte produkty;

� opis róŜnorodnych taryf uŜytkowania lub

zastosowanych kontraktów;

� Prezentacja zgromadzonych danych na

temat zuŜycia energii, razem z

wszelkimi odpowiednimi analizami;

� Szczegółowa deklaracja potencjalnych

moŜliwości rozporządzania energią,

wspierany przez kalkulacje analizy

kosztów- zysków

� Plan działania w zarządzaniu energią dla

przyszłych działań w obiekcie, które

mogą zawierać rozkład wprowadzenia

rozpoznanych moŜliwości zarządzania

energią i program dla monitorowania

przepływającej energii i skierowanie

obiektu dla określonego odbiorcy.

Sprawozdania bilansu mogą być

uzupełnione przez inne narzędzia

komunikacji, takie jak prezentacje,

biuletyny, seminaria lub teŜ nagrania

video mające na celu promowanie

szerszego zaangaŜowania uŜytkowników

budynku i w związku z tym promowanie

wprowadzenia bardziej efektywnych

pomiarów oszczędności energii.

Propozycje co do tegoŜ sprawozdania

bilansu energetycznego zawiera Tabela

4.1

45

Tabela 4.1: Typowa zawartość sprawozdania Bilansu Energetycznego

Okładka Sprawozdanie z bilansu energetycznego, budynki i ich lokalizacja , osoba odpowiedzialna i data powstania sprawozdania

Spis treści Tabele spisu treści mogą równieŜ być połączone z okładką

Wstęp Ogólne uwagi na temat procedury bilansu energetycznego, ogólne uwagi na temat sprawozdania z bilansu energetycznego

Podsumowanie głównych rezultatów

WaŜne dane i rezultaty, wybrane działania, zapiski do dalszej pracy

Zestawienie danych

Zestawienie danych (według uŜytego Formularza Bilansu)

Rezultaty wprowadzonego kapitału

Ocena danych

Wybrane działania w celu oszczędności energii

Ulepszenie działań

Sugestie do przyszłego działania

Kalkulacje ekspertów na temat opłacalności ekonomicznej, wybór zgromadzonych działań. Porównanie do: regularnych zapisów danych odnośnie zuŜycia, cele

Załączniki UŜyte tabele, forma wyjaśnień, notatki, inne zapisane dane (rachunki za zuŜytą energię elektryczną,…)

46

5.NAJLEPSZE

DZIAŁANIA 5.1 Procedura bilansu

energetycznego

- krok po kroku W celu wykonania bilansu energetycznego,

przeprowadza sie zazwyczaj kilka zadań

uzaleŜnionych od rodzaju bilansu i

wielkości jak teŜ funkcji budynku. Niektóre

z działań być moŜe będą musiały być

powtórzone, ograniczone w zakresie, lub

nawet wyeliminowane w oparciu o wynik

innych działań. W związku z tym,

wykonanie bilansu energetycznego często

nie jest procesem liniowym, a raczej

wielokrotnym. JednakŜe dla większości

budynków moŜna zarysować ogólną

procedurę. Jest ona opisana w następnych

paragrafach. Procedura ta zalecana jest

przez EYEManager.

Krok 1: Analiza danych odnośnie

budynków i ich uŜyteczności

Głównym celem tego etapu jest ocena

charakterystyki systemów energii i

sposobów zuŜycia energii w budynku.

Charakterystyka budynku moŜe zostać

zebrana z architektonicznych/technicznych/

elektrycznych rysunków lub z rozmów z

operatorami budynku. Sposoby zuŜycia

energii mogą zostać pozyskane z

kompilacji rachunków za jej uŜytkowanie

na przestrzeni lat. Analiza historycznych

wahań rachunków za uŜytkowanie energii

pozwala audytorowi energii na określenia

czy pogoda i pory roku mają wpływ na

zuŜycie energii. Te dane mogą być

wyszukane przy pomocy zwięźle

utworzonej ankiety (Bilans energetyczny

„Formularz Zebrania Danych”).

Niektóre z zadań wykonanych na tym

etapie [razem z kluczowymi rezultatami

spodziewanymi dla kaŜdego zadania] to:

♦ Zebranie danych uŜytkowania z okresu

przynajmniej trzech lat [w celu

zidentyfikowania historycznych modeli

zuŜycia energii] .

♦ Określenie schematu uŜycia paliwa w

zaleŜności od jego typu [w celu

zidentyfikowania maksymalnego

zapotrzebowania na energię].

♦ Zrozumienie struktury stopnia

przydatności (stopień zuŜycia energii i

zapotrzebowania na nią) [w celu oceny

budynku co do zapotrzebowania i czy

moŜna zakupić tańsze paliwo].

♦ Przeanalizowanie wpływu pogody na

zuŜycie paliwa.

♦ Wykonanie analizy przydatności zuŜycia

energii na postawie typu i wielkości

budynku (opis budynku moŜe być

ustalony na podstawie zuŜycia energii

na jednostkę miary [w celu porównania

do typowych wskaźników]

Krok 2 : Analiza badania

Na tym etapie powinno się zidentyfikować

działania mające na celu oszczędność

energii. Rezultaty tego etapu są waŜne

47

jako Ŝe określają czy budynek będzie dawał

podstawy do dalszych prac nad bilansem

energetycznym. Wnioski powinny być

zestawione w innej specyficznej formie.

Niektóre z zadań wykonanych na tym

etapie to:

♦ Zidentyfikowanie obaw i potrzeb klienta

♦ Sprawdzenie obecnych procedur

obsługiwania i utrzymania

♦ Określenie istniejących warunków

obsługiwania głównego sprzętu

zuŜywającego energię (oświetlenie,

Klimatyzacja, maszyny, itd.)

♦ Oszacowanie ilości uŜytkowników,

sprzętu i oświetlenia (częstość zuŜycia

energii i godziny działania)

Krok 3: Punkt odniesienia do zuŜycia

energii

Głównym celem tego etapu jest rozwinięcie

modelu podstawowego przypadku, który

przedstawia istniejące zuŜycie energii i

warunki działania w budynku. Model ten

będzie uŜywany jako źródło oszacowania

oszczędności energii w odniesieniu do

właściwie wyselekcjonowanych systemów

zarządzania. Głównymi zadaniami, które

naleŜy wykonać na tym etapie to:

♦ Uzyskać i przeanalizować rysunki

architektoniczne,techniczne, elektryczne

i kontrolne.

♦ Zbadać, przetestować i ocenić sprzęt w

budynku w celu sprawdzenia jego

wydajności, działania i niezawodności.

♦ Uzyskać rozkłady umiejscowienia i

działania sprzętu (włączając w to

oświetlenie i klimatyzacje).

♦ Nabyć model odniesienia dla zuŜycia

energii w budynku.

♦ Oszacować model odniesienia uŜywając

danych odnośnie uŜyteczności i/ lub

pomiaru.

Krok 4 : Ocena pomiarów oszczędności

energii

Na tym etapie określa się listę opłacalnych

systemów zarządzania uŜywając do tego

zarówno analiz ekonomicznych jak teŜ

oszczędności energii. Zaleca się

następujące działania:

♦ Przygotowanie wyczerpującej listy

pomiarów oszczędności energii

(uŜywając informacji zebranych podczas

analizy badania).

♦ Ustalenie oszczędności energii w

odniesieniu do róŜnorodnych systemów

zarządzania mających związek z

uŜyciem w budynku modelu odniesienia

uŜycia energii wypracowany w etapie 3

♦ Oszacowanie wymaganych kosztów

początkowych w celu wprowadzenia

działań mających na celu oszczędność

energii

♦ Ocenianie opłacalności kaŜdego

działania skierowanego na oszczędność

energii uŜywając ekonomiczną metodę

analizy.

Procedura bilansu energetycznego jest

zakończona prezentacją wszystkich

propozycji oszczędności energii mający

formę podsumowanego sprawozdania

techniczno - ekonomicznego, które

przygotowuje Audytor Energii i przedstawia

osobie zarządzającej budynkiem/jednostką.

Posumowanie rekomendowanych procedur

Bilansu Energetycznego dla budynków

komercyjnych i mieszkalnych przedstawia

tabela 5.1. Bilanse energetyczny dla

systemów termalnych i elektrycznych są

oddzielone jako, Ŝe są one zazwyczaj

przeznaczone do róŜnych stopni

przydatności.

48

Tabela 5.1: Podsumowanie Bilansu Energetycznego dla budynków mieszkalnych i komercyjnych

ETAP SYSTEM TERMALNY SYSTEM ELEKTRYCZNY

ANALIZA DANYCH ODNOŚNIE PRZYDATNOŚCI

� Zarys termicznego zuŜycia energii

� ZuŜycie energii termicznej na jednostkę powierzchni (lub na ucznia w szkołach )

� Dystrybucja uŜywanej energii termicznej (ogrzewanie, ciepła woda uŜytkowa, procedura, itd.)

� Rodzaj zuŜytego paliwa

� Wpływ pogody na termiczne zuŜycie energii

� Struktura stopnia przydatności

� Zarys elektrycznego zuŜycia energii

� ZuŜycie energii elektrycznej na jednostkę powierzchni (lub na ucznia w szkołach, na łóŜko w hotelach)

� Dystrybucja uŜywanej energii elektrycznej (chłodzenie, oświetlenie, sprzęt, wentylatory, itd.)

� Wpływ pogody na elektryczne zuŜycie energii

� Struktura stopienia przydatności (opłata za zuŜyta energię, wymagane opłaty, czynnik ceny energii)

BADANIA NA MIEJSCU

� Materiały budowlane (rodzaj oporu termicznego i grubość)

� System wentylacji I klimatyzacji

� Ciepła woda uŜytkowa, instalacje grzewcze

� UŜycie gorącej wody/ pary wodnej w celu ogrzewania, chłodzenia, instalacje grzewcze i konkretnych zastosowań (szpitale, baseny, etc.)

� System wentylacji i klimatyzacji

� Rodzaj oświetlenia i gęstość

� Rodzaj sprzętu i gęstość

� Energia zuŜyta do ogrzewania, chłodzenia, oświetlenia, sprzętu, przepływ powietrza, dystrybucji wody

PUNKT ODNIESIENIA DO ZUśYCIA ENERGII

� Analiza architektoniczna i techniczna jak teŜ kontrola szkiców

� Rozwój modelu przypadku podstawowego (uŜywając metody podstawowego podbicia w zakresie od bardzo prostych do bardziej szczegółowych narzędzi)

� Opracowanie podstawowego modelu stosowania (uŜywając danych odnoście przydatności lub obliczenia)

� Analiza architektoniczna i techniczna, jak tez kontrola szkiców

� Rozwój modelu przypadku podstawowego (uŜywając metody podstawowego podbicia w zakresie od bardzo prostych do bardziej szczegółowych narzędzi)

� Opracowanie podstawowy model zastosowania (uŜywając danych odnoście przydatności lub obliczenia)

POMIARY OSZCZEDNOŚCI ENERGII

� System odzyskiwania ciepła (wymienniki ciepła)

� Skuteczny system ogrzewania (bojlery)

� Spadek temperatury

� Systemy Monitorowania i kontroli Energii (EMCS)

� System wentylacji i klimatyzacji (wyposaŜenie)

� kogenergacja

� Wydajne oświetlenie, sprzęt ,silniki

� systemy wentylacji I klimatyzacji wyposaŜenie

� Systemy Monitorowania i kontroli Energii

� Spadek temperatury

� Wydajność system chłodniczego (chłodziarka)

� Maksymalne zapotrzebowanie

� System Magazynowania Energii Termicznej

� Kogeneracja

� Polepszenie czynnika mocy,

redukcja składowej

49

5.2 Studium przypadku:

Szkoła Morska

5.2.1 Kontent Szkoły to budynki, które zuŜywają

znaczącą ilość energii. Przedstawiają one

równieŜ niezwykłe problemy środowiska

wewnętrznego. Mają one zazwyczaj krótki

okres uŜytkowania, jedynie dni powszednie

z długą przerwą wakacyjną, np. czynniki

sprzyjające strukturze światła i

sporadyczne ogrzewanie. Wiele szkół ma

olbrzymie oszklone przestrzenie i wysokie

wymagania wentylacyjne, więc są one

idealnymi obiektami dla izolacji i

odzyskania energii. Posiadając osobne

źródła w kaŜdej okolicy, nadają się one do

systemów zarządzania centralną energią w

celu monitorowania i kontroli.

Brak konkretnej edukacji i szkolenia w

dziedzinie wydajności energią wpływa na

działania pracowników technicznych w

szkołach jak teŜ osoby podejmujące

decyzje. Ma waŜny wpływ na nastawienie i

moŜliwości, które wpływają na wydajność

energii. Szkoły mają rozpowszechniony

efekt bogacenia się jednostki, który

podnosi poziom Ŝycia społecznego, jako Ŝe

informacje wychodzą z klasy lekcyjnej i

przenoszą się do domów i do społeczności

jako całość. To zapewnia perfekcyjną

odskocznie do przenoszenia informacji na

temat wydajności energii w całej

społeczności. Jako, Ŝe uczniowie uczą się

na temat wydajności energii i jego związku

z kosztami oszczędności i polepszenie

środowiska naturalnego, zaczynają oni

rozumieć jaką mają moc sprawczą do

wprowadzenia zmian.

5.2.2 Opis terenu

Szkoła Morska, znajdująca się w Paço de

Arcos – Portugalia (Rysunki 5.1 i 5.2), jest

szkoła publiczną wybudowaną w 1965

roku. Właściwie, Szkoła Morska umoŜliwia

studiowanie na 5 róŜnych kierunkach, 30

specjalizacjach, 500 studentom.

Rysunek 5.1 Ogólny widok na obszar

Szkoły Morskiej

Kiedy szkoła ta była projektowana,

problem energetyczny nie był palącą

sprawą, co moŜna zauwaŜyć obserwując

typologię zuŜycia energii. W związku z tym

scenariusz zuŜycia energii w szkole jest

następujący:

• Fluorescencyjne i jarzeniowe

oświetlenie;

• Okna z pojedynczą szybą w metalowej

ramie;

• Grube mury (± 0.5 m);

• Grzejniki gorącej wody (bojlery);

• Klimatyzatory (podzielone) w

pomieszczeniach nauczycieli;

• 150 komputerów i 15 drukarek;

• Sprzęt elektryczny i elektroniczny;

• Systemy symulacji nawigacji, taki jak

radary.

Szkoła jest utrzymywana przez personel

wewnętrzny, który łączy czynności

związane z utrzymaniem budynku z

innymi pracami. Osoba zaangaŜowana

w utrzymanie obiektu nie posiada

Ŝadnego specjalnego przeszkolenia.

W związku z tym, Ŝe budynek ten jest szkoła publiczną za zarządzanie

budynkiem odpowiedzialne jest

Ministerstwo Edukacji.

50

Rysunek 5.2: Widok zewnętrzny

Szkoły Morskiej w Paço de Arcos

5.2.3 Opis prac Celem bilansu energetycznego było

zidentyfikowanie moŜliwości związanych z

oszczędnością energii w budynku i

uŜywanym sprzęcie. Celem bilansu energii

było zidentyfikowanie cyklu przydatności,

opłacalności działań wymierzonych w

oszczędność energii poprzez całościową

analizę wydajności systemu w budynku

(HVAC, oświetlenie, przegroda) i

efektywności indywidualnych komponentów

składające się na ten system (pompy i

silniki, lampy i balasty, okna).

Zdecydowano się na przeprowadzenie

w konkretnym celu bilansu

energetycznego, który składa się z

naocznej inspekcji Szkoły Morskiej w

celu określenia moŜliwości

oszczędności energii przy obsłudze i

utrzymaniu, jak równieŜ zebrania

informacji w celu określenia

zapotrzebowania na bardziej

szczegółowy bilans. Bilans został

przeprowadzony przez pracowników

ISQ oraz osobę zarządzającą szkołą i

było wykonane jako projekt pilotaŜowy

w ramach Projektu INTERREG IIC SoustsEnergy, opłaconego przez UE

(www.soustenergy.net). Sprawdzono

równieŜ zuŜycie energii na przestrzeni lat.

W celu rozwinięcia bilansu zdefiniowano 3

róŜne etapy. Pierwszy, zebranie informacji

związanych ze szkołą. Drugi bilans został

przeprowadzony kiedy zapisano jaki sprzęt

i system jest zainstalowany, jak

współdziałają i zuŜywają energię róŜne

sprzęty i systemy. Następnie określono i

zapisano widoczne warunki

zainstalowanego sprzętu i systemów. Ze

względu na istniejące warunki

zasugerowano moŜliwości oszczędności

energii .

W szczególności, zgromadzone informacje

były informacjami o budynku, jego

systemach i sprzęcie, jak teŜ uŜytych

procedurach obsługi i konserwacji.

Podstawowe informacje o budynku, takie

jak uŜycie, zajmowany obszar, liczba

pięter, układ, wiek, i godziny działania

zapewniają wgląd w złoŜoność budynku.

Następnie, podczas wizyty na miejscu

przeprowadzono sprawdzanie budynku

Szkoły Morskiej piętro po piętrze i pokój po

pokoju. Uczyniono to w celu

zweryfikowania wstępnych informacji o

budynku.

Po ukończeniu powyŜszych działań,

ostatecznym etapem było zasugerowanie

moŜliwości oszczędności energii uŜywając

do tego informacji zebranych i

zweryfikowanych podczas sprawdzania na

miejscu.

W celu upewnienia się, Ŝe dane związane z

zuŜyciem energii są właściwe, kontrola

jakości jest czynnikiem decydującym przy

przeprowadzaniu bilansu energetycznego.

Narzędzia uŜyte do pomiaru zuŜycia

energii i jej wydajności to :

• woltomierze, watomierze, liczniki

czynnika prądu, połączone liczniki

energii/zapotrzebowania i inny sprzęt

monitorujący energię, odpowiedni w celu stwierdzenia charakterystyki wliczonego

prądu.

• Termometry i pirometry powierzchni w

celu zmierzenia temperatury powietrza,

płynu i powierzchni.

• Psychometry i hydrometry w celu

zmierzenia odpowiedniej wilgotności.

51

• wykonano równieŜ pomiary wydajności

spalania w celu określenia struktury

przewodów gazowych bojlera.

Przeszkody, które pojawiły się podczas

wprowadzania bilansu energetycznego to :

1. Trudności w ustaleniu daty spotkania i

rozpoczęcia bilansu;

2. Dostępność osoby odpowiedzialnej za

zarządzanie budynkiem była ograniczona

Jak przezwycięŜono te przeszkody ?

Konieczne było wywarcie presji na

odpowiedzialnych osobach w celu

„otworzenia” drzwi szkoły dla ISQ.

Wytłumaczono, Ŝe ten pilotaŜowy projekt

jest waŜnym krokiem w celu poratowania

szkoły w kwestii zredukowania kosztów

zuŜycia energii i stworzenia obiektu

odpowiedniego dla uczniów, bardziej

komfortowego i z większą wydajnością

energii.

5.2.4 Dane wyjściowe dotyczące bilansu energetycznego

W oparciu o analizę istniejących

warunków moŜliwe było określenie i

ocenę potencjalnych działań w zakresie

oszczędności energii dla systemów

budynku, sprzętu, obsługi i

konserwacji. Zawiera się w tym

określenia oszczędności energii i

zapotrzebowania dla kaŜdego działania

w zakresie oszczędności energii, jak

równieŜ moŜliwości finansowe na

sugerowane polepszenie standardu.

Ogólna ilość zuŜytej energii w Szkole

Morskiej to równowaŜnik 30212

€/rok), według przedstawionej w

wykresie struktury (rysunek 5.3).

Rysunek 5.3: Struktura energii w

Szkole Morskiej według źródeł energii

Gaz propanowy jest paliwem uŜywanym w

bojlerach do podgrzania wody w celu

ogrzania pracowni wewnątrz budynku, jak

teŜ basenu i sali gimnastycznej. Jak widać

na wykresie 5.4, elektryczność uŜywana

jest w kilku urządzeniach. Według odkryć

bilansu, obszary o potencjalnej

oszczędności energii są wymienione w

kolejnych paragrafach.

Rysunek 5.4: ZuŜycie elektryczności przez

względną waŜność końcowego uŜycia.

Przegrody budowlane: Znacząca ilość

energii jest tracona poprzez wewnętrzną

filtrację powietrza i ex filtracje w

przegrodach budowlanych. Filtracja

wewnętrzna to powietrze z zewnątrz, które

wpływa do budynku poprzez pęknięcia i

inne otwory w przegrodach budowlanych,

włączjac w to okna i drzwi. Exfiltracja to

uwarunkowane powietrze, które jest

52

uwalniane na zewnątrz poprzez te same

otwory.

PoniewaŜ budynek jest w pewnym wieku

straty powietrza (zimnego/ i/ lub ciepłego)

są znaczące i istnieje kilka punktów w

których konieczna jest wymiana systemu

wycieków. Gumy w drzwiach i oknach

muszą być wymienione w celu uniknięcia

strat energii w tych miejscach. Stłuczone

okna muszą być równieŜ wymienione.

Zaleca się równieŜ wymianę pojedynczych

szyb w obudowie metalowej na aluminiowe

podwójne okna. W ten sposób spodziewana

redukcja ogólnego zuŜycia energii to

pomiędzy 5 do 7 % (24100 do 33740

kWh/rok).

Oświetlenie: Oświetlenie jest największą

częścią rachunków za zuŜycie energii

eletrycznej w Szkole Morskiej. System

oświetlenia składa się głównie z lamp

fluorescencyjnych (90%) i jarzeniówek

(10%). Stwierdzono, Ŝe szkoła ta była

zaprojektowana biorąc pod uwagę

wyłącznie koszty początkowe, bez wiedzy

jak przestrzeń ta będzie ostatecznie uŜyta

i podzielona i bez korzyści nowych ulepszeń

w technologii oświetleniowej. To co było

wykryte to, Ŝe w niektórych pracowniach

mających olbrzymie okna energia jest

tracona poprzez dostarczenie więcej

światła niŜ jest konieczne dla danej

przestrzeni. W tym samym czasie, lampy i

balasty tam uŜyte są nieefektywne. Według

zebranych podczas bilansu informacji,

ukazano scenariusz oświetlenia w

następujących liczbach (w celu kalkulacji

kosztów bierze się pod uwagę taryfę 0.062

€/kWh):

Nr

Zainstalowana

moc (W)

Moc pochło-nięta (kW)

Godziny pracy/ dzień

Dni/rok Roczne zuŜycie (kWh)

Roczny koszt (€)

Oświetlenie fluorescencyjne

234 58 17.9 14 320 80192 4971.90

Oświetlenie jarzeniowe

110 100 13 12 365 56940 3530.28

Według tego najlepszym rozwiązaniem

jest wprowadzenie ulepszeń w systemie

oświetlenia, zastąpienie oświetlenia

fluorescyjnego i jarzeniówek balastami

indukcyjnym. W niektórych przypadkach

zalecono zainstalowanie sensorów światła

adekwatnych do swiatła wewnątrz

pracowni w celu dostosowania poziomów.

Badania pokazują, Ŝe produktywnośc

uczniów zmniejsza się kiedy światło

zmniejsza się do poziomu poniŜej tego jaki

jest potrzebny dla właściwego działania

53

Nr

Zainstalowana

moc (W)

Moc pochło-nięta

(kW)

Godziny pracy/

dzień

Dni/ rok

Roczne zuŜycie(

kWh)

Koszt roczny

(€)

234 18 4.212 14 320 18869.76 1169.93 Oświetlenie kompaktowe fluo-rescencyjne

110 12 1.32 12 365 5781.6 358.46

Inwestycja ta spłaci sie w mniej niŜ rok.

Zastąpienie Ŝarówek powoduje

zmniejszenia kosztów oświetlenia o 6975

€/rocznie. Porównując z ogólnym

zuŜyciem energii, oszczędność w kWh to

23 % (112480.64 kWh). JeŜeli bierze się

pod uwagę zastąpienie balastu

indukcyjnego balastem elektronicznym

zuŜycie energii będzie zmniejszone nawet

w większym stopniu. W celu oszczędności

energii priorytetem jest inwestycja w

wymianę systemu oswietlenia.

Interakcja międzyludzka: ludzie

równieŜ mają ogromny wpływ na

wydajność oświetlenia. Poprzez drobne

zmiany w zachowaniu uczniów i

nauczycieli moŜna równieŜ zredukować

zuŜycie energii. JeŜeli utworzy się

podstawowy program oszczedzania

energii, warunki oświetlenia wewnątrz

budynku polepszą się. W ten sposób

spodziewa się iŜ ogólne zuŜycie energii

zostanie obniŜone o 1 % (4820 kWh/rok).

System ogrzewania: Ogrzwanie w

Szkole Morskiej jest zapewnione przez

bojlery z ciepłą woda, które zuŜywają gaz

propanowy. PoniewaŜ uŜywa się tego

systemu głównie do zaopatrzenia pokoju

nauczycielskiego, administracji i obiektów

kąpielowych sali gimnastycznej w ciepła

wodę, nie brano pod uwagę jako

konieczne ulepszenie systemu. Mimo

wszystko , mozna zaobserwować korzyści

środowiskowe gdy zmieni się paliwo na

gaz ziemny.

Komputery i drukarki: Szkoła Morska

posiada kilka pracowni i inne biura, które

posiadają komputery i drukarki. Ich ilość

to:

Nr

Zainstalowana

moc (W)

Moc pochłonięta (kW)

Godziny pracy/ dzień

Dni/ rok

Roczne zuŜycie (kWh)

Koszt Roczny (€)

Komputery 150 110 16.5 14 365 84315 5227.53

drukarki 15 100 1.5 14 365 7665 475.23

54

JeŜeli uŜywane są róŜnorodne urządzenia

mające na celu oszczędność energii,

mogące automatycznie wyłączyć monitor i

dysk twardy, jeŜeli nie jest on aktywny

przez jakiś czas, moŜliwe jest

oszczędzanie energii za kaŜdym razem

gdy dana osoba (uczniowie,

nauczyciele,…) opuszcza biuro lub nie

uŜywa komputera. Kiedy typowy monitor

jest wyłączony jego zuŜycie energii

zmniejsza się do mniej niŜ 1 W. Pozostaje

jedynie zuŜycie energii przez dysk twardy

–około 50 W. Kiedy system się hibernuje,

dysk twardy jest wyłączony i ogólne

zuŜycie energii w komputerze zmniejsza

się do mniej niŜ 6 W, co stanowi mniej

więcej 5 % całego zuŜycia energii. Poprzez

uŜycie komputera w bardziej efektywny

sposób moŜliwy jest wzrost wydajności

energii, zmniejszając zuŜycie energii o

15%. Oznacza to, Ŝe Szkoła Morska będzie

miała korzyści ekonomiczne w wysokości

860 € na rok.

55

BIBLIOGRAFIA

Beggs, C., 2002. Energy: Management, Supply and Conservation. Butterworth-

Heinemann, Elsevier Science.

EI-education, 2008. EI-Education guidebook on energy intelligent retrofitting.

Available at: http://ei-education.aarch.dk/

European Commission, Directorate General XII, (1995). Energy Management

System.

EnerBuilding, 2008. Energy efficiency in households Guide. Enerbuilding.eu Project,

May.

EU, 2008. The EU Energy Label. Available at: http://www.energy.eu/#energy-focus

EU TopTen, 2006. Available at: http://www.topten.info/.

GREENBUILDING, 2008. GreenBuilding Guidelines and Technical Modules. Available

at: http://www.eu-greenbuilding.org.

GreenLabelsPurchase, 2006. GreenLabelsPurchase: making a greener procurement

with energy labels. Available at: www.greenlabelspurchase.net.

ISO, 2008. Building environment design – Guidelines to assess energy efficiency of

new buildings – ISO 23045:2008. International Organization for Standardization,

Switzerland.

Krarti, M., 2000. Energy Audit of Building Systems – An Engineering Approach. CRC

Press.

56

ANEKS 1

Typowe zuŜycie prądu przez urządzenia Typowa taryfa zuŜycia energii w watach, przez urządzenie w pozycji „czuwania” w porównaniu z urządzeniem włączonym. Pomimo, Ŝe dane są przybliŜone, ilość informacji jest wystarczająca aby porównać ilość potrzebnej energii do działania urządzenia zarówno w pozycji „czuwania” jak teŜ włączonego. Z UPPCO i Directgov - UK

Urządzenie Standby

(czuwanie)

włączone

Automatyczna sekretarka 3 3

Radio z budzikiem 2 10

Komputer 50 270

Monitor komputera 11 70

Laptop 2 29

Mikrofalówka 3 1500

Ładowarka do telefonu

komórkowego 1 5

Magnetowid 5 19

Zestaw stereo 12 22

Modem szerokopasmowy 14 14

Odtwarzacz DVD 7 12

Telewizja 10 100

Telewizor cyfrowy 5 6

Wzór na oszacowanie zuŜycia energii

MoŜesz uŜyć tego wzoru w celu oszacowania zuŜycia energii przez urządzenie (moc w watach × ilość godzin zuŜycia dziennego ÷ 1000 = kWh dzienne zuŜycie kilowatogodzin ( 1 kilowat (kW) = 1000 Wat).W celu obliczenia rocznego uŜycia pomnóŜ to przez liczbę dni w roku w których uŜywasz urządzenia. MoŜesz wówczas skalkulować roczny koszt działania urządzenia poprzez pomoŜenia kWh na rok przez twoja lokalną taryfę zuŜytego kWH.

Przykład: Komputer osobisty i monitor:

(270 + 70 Wat × 4 godzin/dzień × 365 dni/rok) ÷ 1000 = 496.4 kWh × 8.5 ¢/kWh = $42.2/rok

57

ANEKS 2 Zalecany stopień oświetlenia według terenu i uŜycia

Teren Oprawa świetlna

(lumen/m2=lux)

Ogólne tereny otwarte, wiejskie drogi 7-12 Ogrody, strefy przemysłowe 15-25

Ulice, autostrady 30-50

Wjazdy, parkingi 50

sklep, recepcja, korytarz, klatka schodowa toalety 150 Sale restauracyjne, tereny publiczne 200

Sale konferencyjne, pralnie, biura, pokoje hotelowe, zadania wymagające precyzji

300

Stacje robocze, olbrzymie sklepy, laboratoria 500

Biblioteki, zajęcia z rysunku, pracownia, kuchnia, zadania wymagające pracy nad szczegółami

750

Wystawy sklepowe 1000-3000

58

ANEKS 3

Wartości domyślne energii dla paliw ( z ISO 23045:2008)

PALIWO JEDNOSTKA

WARTOŚĆ

ENERGII

(MJ)

WARTOŚĆ

ENERGII

(kWh)

CO2

(gr/kWh)

Gaz ziemny Nm3 36,3 10,0 205

Propan/ butan kg 46,0 12,8 205

Olej lekki /

olej napędowy

litry 42,0 11,7 266

Olej cięŜki litry 40,2 11,2 282

Koks kg 29,3 8,1 343

Węgiel brunatny kg 8,4 2,3 360

Drewno * m3 7800,0 2150 331

Elektryczność** kWh 3,6 1,0 **

* Dla drewna waŜny jest wpływ ogólnej wilgotności na grubość drewna: im więcej wody na

jednostkę wagową, tym mniej paliwa drzewnego. W związku z tym ogólna wilgotność musi

być odpowiednio określona kiedy mowa o pomiarze paliwa drzewnego. Dodatkowo, sposób

magazynowania/ transportowania drewna (ciało stałe, ułoŜone lub nie) jest równieŜ waŜny.

Ostatecznie, wilgotność odgrywa istotną rolę w wartości energetycznej drewna, i powinno

być wiadomo do której wilgotności odnosi się wartość energetyczna. Więc, właściwa droga

do zdefiniowania paliwa drzewnego to np. : Drewno, zawartość wilgoci 25 %/jednostka m3

ciała stałego

** Dla elektryczności, wartość CO2 emitowanego na jednostkę zaleŜy od róŜnych paliw

uŜytych do produkcji elektryczności. Środowiskowe zestawienie dystrybucji elektryczności

jest dostępne przez krajowe źródła informacji.

59

Project partners

Agenzia per l'Energia e l' Ambiente della Provincia di Perugia

Str. corcianese,218 - Centro Direzionale Quattrotorri Torre E 06070 Perugia, ITALY www.aea.perugia.it

Energikontoret Regionförbundet Örebro NetCity, Forskarvägen 1

SE-701 83 Örebro, SWEDEN www.regionorebro.se/energikontoret

Centre for Renewable Energy Sources

19th km Marathonos Avenue 19009, Pikermi

GREECE www.cres.gr

Agencija za prestrukturiranje energetike, d.o.o. Litijska cesta 45, SI-1000 Ljubljana

SLOVENIA www.ape.si

National Institute for R&D in Informatics (ICI) 8-10 M. Averescu Av.,

011455 Bucharest 1, ROMANIA www.ici.ro

Project partners

Noesis European Development Consulting

Via N. Sauro, 4b, scala B c/o Le scale di Porta Romana I-06034 Foligno (Pg), ITALY

www.noesisonline.eu

Agencia Energètica de la Ribera

Plaça Argentina,1 46680 Algemesí, SPAIN

www.aer-ribera.com

Istituto d'Istruzione Superiore 'L. DA VINCI'

Franca Via Tusicum 06019 Umbertide, ITALY

www.istitutosupumbertide.org

Tullängsskolan Örebro

Tullängsgatan 7, Box 31170,

701 35 Örebro, SWEDEN

Doukas School Mesogeion str. 151,

GR-15126, Amaroussion – Athens, GREECE www.doukas.gr

Šolski center Velenje – School Center Velenje Trg mladosti 3

3320 Velenje, SLOVENIA www.scv.si

Scoala cu clasele I-VIII Nr. 45 "Titu Maiorescu"

Calea Dorobantilor Nr. 163, Sector 1, Bucuresti, ROMANIA

www.scoala45.ro

21 General comprehensive school "Hristo Botev"

12 Ljubotrun, Sofia BULGARIA

www.21coy.com

Agência Municipal de Energia de Almada

Rua Bernardo Francisco da Costa, 44 2800-029 Almada, PORTUGAL

www.ageneal.pt

Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.

ul. Szopena 51/213 35-959 Rzeszów, POLAND

www.pae.org.pl

PAIDEIA Foundation

76-A, Evlogi Georgiev Blvd., 1124 Sofia, BULGARIA

www.paideiafoundation.org

Przewodnik dla Młodych Doradców Energetycznych · 4.1.1 Analiza bilansu ... Space heating 57%...

Documents

Transcript of Przewodnik dla Młodych Doradców Energetycznych · 4.1.1 Analiza bilansu ... Space heating 57%...