PRzeglĄd budowlany 9/2008

aRTyKuŁ SPonSoRowany

22

aR

Ty

Ku

Ł S

Po

nS

oR

ow

an

y

1.  Odporność ogniowa warstwowych przekryć dachowych

Przekrycie dachu jest to element zabezpieczający budynek przed wpływami atmosferycznymi, a war-stwowe przekrycie dachu składa się z części nośnej, izolacji cieplnej oraz pokrycia.W przypadku dachów o dużej powierzchni, część nośna najczęściej wykonywana jest z blachy trapezowej. Izolacja cieplna takiej struktury zazwyczaj wykonana jest z płyt ze skalnej lub szklanej wełny mineralnej, albo z płyt ze styropianu lub poliuretanu. Stosuje się również układy połączone w postaci izolacji cieplnej z płyt z wełny oraz styropianu. Pokrycie wykonuje się najczęściej z papy lub membrany PCW. Przykładem takich systemów mogą być przeciwogniowe systemy firmy SWISSPOR z zasto-sowaniem papy CZARNA MAMBA SOLO FIRE RESIST. W skład przekrycia może wchodzić również paroizolacja układana pomiędzy blachą a izolacją cieplną oraz włók-nina szklana układana pomiędzy izolacją cieplną z płyt ze styropianu a membraną PCW.Obciążenia przekrycia przekazywane są na konstruk-cję dachu, która najczęściej składa się z płatwi oraz dźwigarów lub belek.Przykład budowy oraz opis elementów składowych przekrycia dachu oraz konstrukcji dachu przedstawio-no na rysunku 1.

2.  Wymagania dotyczące odporności ogniowej

Wymagania w zakresie odporności ogniowej prze - kryć dachów wynikają z obowiązujących przepi-sów techniczno-budowlanych zawartych w Roz-porządzeniu ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie wymagań technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 z 15 czerwca 2002 r. poz. 690).Wymagania wynikające z § 216 ust. 1 dotyczą przekryć dachów w odniesieniu do całego układu przekrycia warstwowego i zależą od klasy odpor-ności pożarowej budynku. W przypadku budynku zakwalifikowanego do klasy odporności pożaro-wej „A” i „B”, przekrycie dachu powinno spełniać wymagania w klasie odporności ogniowej E 30. Przekrycie o odporności ogniowej E 15 wymagane jest w przypadku budynków o klasie odporności pożarowej „C”.Wymagania wynikające z § 216 ust. 1 w zakresie odporności ogniowej przekrycia dachu oraz kon-strukcji dachu przedstawiono w tabeli 1.Wymagania podane w § 211 (tabela 1) sformułowa-no po to, aby ograniczyć wydobywanie się płomieni i płonących głowni z budynku objętego pożarem, a więc aby ograniczyć możliwość przerzutu ognia na budynki sąsiednie. Jeżeli do przekrycia przewi-dziane są elementy instalacji lub sufit podwieszony, powinno ono spełniać także kryterium nośności R.W § 218 ust. 1 i ust. 2 określono wymagania w zakre-sie odporności ogniowej przekrycia dachu budynku niższego, w zależności od usytuowania w stosunku do budynku wyższego.Wymagania te dotyczą zapewnienia szczelności ogniowej E 30 pasa przekrycia dachu budynku niż-szego o szerokości 8 m, przyległego lub usytuowa-nego bliżej niż 8 m od ściany z otworami budynku wyższego, wówczas gdy najbliżej położonych otwór w ścianie budynku wyższego znajduje się w odległo-ści mniejszej niż 10 m od dachu budynku niższego lub gdy gęstość obciążenia ogniowego w budynku niższym przekracza 2000 MJ/m2, a otwór w ścianie

Przekrycia dachów – wymaganiaw zakresie odpornościogniowej

Rys. 1. Przykład budowy oraz opis elementów składo-wych przekrycia dachu oraz konstrukcji dachu

Mgr inż. Marek Łukomski, Instytut Techniki budowlanej, warszawa

PRzeglĄd budowlany 9/2008

aRTyKuŁ SPonSoRowany

24

aR

Ty

Ku

Ł S

Po

nS

oR

ow

an

y

strefę pożarową i zostały tak sformułowane, aby ograniczyć możliwość przerzutu pożaru z budynku lub części niższej budynku na wyższy lub wyższą część tego samego budynku. Ogranicza to także możliwość spowodowania pożaru części niższej, np. na skutek wyrzucenia palących się przedmiotów z części wyższej.Wymaganie wynikające z § 218 ust. 1 i ust. 2 zilu-strowano na rysunku 2.Część nośna przekrycia dachu mającego powierzch-nię większą niż 1000 m2, zgodnie z § 219 ust. 1, powinna być wykonana z materiałów niepalnych, a w przypadku, gdy wewnątrz lub na części nośnej przekrycia jest umieszczona palna izolacja ciepl-na, klasa odporności ogniowej tej części nośnej przekrycia powinna być nie niższa niż E 15. W war-stwowych przekryciach dachu często część nośną stanowi blacha trapezowa.Wymaganie to sformułowano, aby ograniczyć moż-liwość przedostania się ognia z palącego się dachu do wnętrza budynku na skutek rozszczelnienia części nośnej (np. połączeń blach trapezowych lub styków płyt żelbetowych).

Na rysunku 3 przedstawiono położenie oraz wyma-gania w zakresie odporności ogniowej części nośnej warstwowego przekrycia dachu.Wymagania dotyczące odporności ogniowej prze-krycia dachu mogą również wynikać z wymagań stawianych przez Inwestorów lub Ubezpieczycieli, lecz nie mogą być one na niższym poziomie niż wymagania określone w obowiązujących przepi-sach techniczno-budowlanych.Specyficzne wymagania w zakresie odporności ogniowej przekrycia dachu mogą powstać, gdy np. podwiesza się lub mocuje do przekrycia prze-wody lub kable stosowane w systemach zasila-

budynku wyższego znajduje się w odległości więk-szej niż 10 m.Wymagania te dotyczą także części niższej tego samego budynku, jeżeli ta część stanowi odrębną

Rys. 2. Ilustracja wymagań wynikających z § 218 ust. 1 i ust. 2

Tabela 1. Wymagania wynikające z § 216 ust. 1 w zakresie odporności ogniowej przekrycia dachu oraz konstrukcji dachu

Klasa odporności pożarowej budynku

Klasa odporności ogniowejelementów budynku

konstrukcja dachu przekrycie dachu

„A” R 30 E 30„B” R 30 E 30„C” R 15 E 15„D” (–) (–)„E” (–) (–)

Rys. 3. Położenie oraz wymagania w zakresie odpor-ności ogniowej części nośnej warstwowego przekrycia dachu

PRzeglĄd budowlany 9/2008

aRTyKuŁ SPonSoRowany

25

aR

Ty

Ku

Ł S

Po

nS

oR

ow

an

y

nia i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej, albo mocuje się do przekrycia element o wymaganej odporności ogniowej wyż-szej niż odporność ogniowa przekrycia wynikająca z wymagań określonych w przepisach. W takich przypadkach przekrycie, które stanowi konstrukcję wsporczą innych elementów lub instalacji, co do któ-rych stawiane są wymagania w zakresie odporności ogniowej lub od których wymaga się zachowania ciągłości dostawy energii elektrycznej w warunkach pożaru, powinno mieć klasę odporności ognio-wej nie niższą niż wymagana odporność ogniowa elementów lub instalacji podwieszonej lub bezpo-średnio zamocowanej do części nośnej przekrycia dachu.Tego typu wymagania zilustrowano schematycznie na rysunku 4.

3.  Badania i ocena odporności ogniowej war-stwowych przekryć dachów oraz części nośnych warstwowych przekryć dachów

Badania warstwowych przekryć dachów oraz części nośnych warstwowych przekryć dachów przepro-wadza się zgodnie z normą PN-EN 1365–2:2002 „Badania odporności ogniowej elementów nośnych. Stropy i dachy”, na stanowisku badawczym prze-znaczonym do badań elementów poziomych pod obciążeniem. Minimalna wielkość elementu prób-nego przekrycia dachu lub części nośnej przekrycia dachu wynosi 3 × 4 m. Badanie przeprowadza się przy oddziaływaniu pożaru od spodniej strony przekrycia wg standardowej krzywej nagrzewania temperatura–czas.Możliwy zakres oceny warstwowych przekryć da - chów zależy od badanej konfiguracji, tzn. np. od:– nachylenia badanego przekrycia,– poziomu wykorzystania dopuszczalnego obciąże-nia blachy z uwagi na nośność,– grubości, gęstości, rodzaju oraz układu warstw izolacji cieplnej,– wielkości dodatkowego obciążenia podwieszone-go do części nośnej przekrycia,

Rys. 4. Wymagania w zakresie odporności ogniowej przekrycia, do którego mocowane są inne elementy budyn-ku o wymaganej odporności ogniowej

– rozwiązania uszczelnienia przekrycia z attykami,– rodzaju i parametrów łączników łączących np. bla-chę z płatwiami oraz blachy ze sobą na połącze-niach podłużnych tzw. „szycie blach”,– rodzaju pokrycia itd.Parametry wymienione powyżej mają istotny wpływ na wyniki badań i każdorazowo są określane w doku-mentacji technicznej przekrycia, które ma zostać ocenione w zakresie odporności ogniowej.W tabeli 2 przedstawiono możliwy zakres oceny, jeżeli chodzi o nachylenie przekrycia w zależności od badanego nachylenia przekrycia lub części nośnej przekrycia.

Warstwowe przekrycia dachów oraz części nośne warstwowych przekryć dachów ocenia się i kla-syfikuje według kryteriów określonych w normie PN-EN 13501–2:2005 „Klasyfikacja ogniwa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Klasyfikacja na podstawie badań odporności ogniowej, z wyłą-czeniem instalacji wentylacyjnej” na podstawie wyników badań odporności ogniowej.Przekrycia dachów oraz części nośne warstwowych przekryć dachów klasyfikuje się, według tej normy, w klasach odporności ogniowej RE xx lub REI xx, gdzie „xx” oznacza czas spełnienia kryteriów:– R – nośności ogniowej,– E – szczelności ogniowej,– I – izolacyjności ogniowej.Klasyfikacja REI xx lub RE xx zapewnia również spełnienie wymagań klasy E xx.W tabeli 3 przedstawiono zakres klas odporno - ści ogniowej określonych w normie PN-EN 13501–2:2005.

Tabela 2. Możliwy zakres oceny nachylenia przekrycia w zależności o nachylenia, jakie zastosowano w badaniu

Badanie przy nachyleniu

Możliwy zakres oceny nachylenia

< 10º od 0º do 25º

25º od 15º do 45º

30º od 20º do 50º

Tabela 3. Klasy odporności ogniowej przekryć dachów według PN-EN 13501–2:2005

RE 20 30 60 90 120 180 240

REI 15 20 30 45 60 90 120 180 240