PRZEDMIOTY PRZYRODNICZ - Komisjakomisja.pl/pobierz/gimnazjum/arkusze/2013/gm-pa7-132.pdf · 2013....
Transcript of PRZEDMIOTY PRZYRODNICZ - Komisjakomisja.pl/pobierz/gimnazjum/arkusze/2013/gm-pa7-132.pdf · 2013....
Inst1. S
B2. C3. R
tu4. W
Dz
7. J
8. Pn
5. Wi
6. P
Cent Ark
A.
A.
P
C
trukcja dlaSprawdĨ, czyBrak stron luCzytaj uwaĪRozwiązaniauszem/atram
W arkuszu zDo niektóryc nich jest po
KOD UC
eĞli siĊ pom
Pisząc odponapisem Bru
W niektóryczaznacz zn
Pozostaáe za
tralna Komisjkusz zawiera in
B
B
F l
W KLAZĉĝû MA
PRZED
a ucznia y zestaw zaub inne báĊdĪnie wszystka zadaĔ mentem. Nieznajdują siĊ ch zadaĔ sąoprawna. W
UZU
CZNIA
mylisz, otocz
owiedzi doudnopis. Za
ch zadaniachnakiem wy
adania wyko
a Egzaminacynformacje pra
B.
B.
Tlub
EGZASIE TRZEATEMATYC
DMIOTY
adaĔ ma 16 dy zgáoĞ naukie teksty i zzapisuj d
e uĪywaj koróĪne typy
ą podane cztWybierz ją i
UPEàNIA
z znak kó
o zadaĔ, mapisy w bru
h zdecyduj, ybraną odpo
onuj zgodni
yjna awnie chronion
C.
C.
T N
ZAMIN ECIEJ GIMCZNO-PR
PRZYRO
stron (zadanuczycielowizadania. dáugopisem orektora. zadaĔ.
tery odpowizaznacz zna
ZESPÓà N
PES
óákiem i zaz
moĪesz wyudnopisie nie
czy zdanieowiedĨ, np.
ie z polecen
ne do momen
D.
D.
MNAZJUMRZYRODNI
ODNICZ
nia 1–24). i.
lub pió
iedzi: A, B, akiem ,
NADZORU
SEL
znacz inną o
korzystaü e bĊdą spraw
P
jest prawdz.:
niami.
ntu rozpoczĊci
M ICZA
E
órem z c
C, D. Tylk, np.:
UJĄCY
odpowiedĨ,
miejsce opwdzane i oc
Powodzenia
ziwe, czy fa
ia egzaminu.
czarnym
ko jedna
np.:
patrzone ceniane.
a!
aászywe
GM-P
miej
na nakz kod
KWIE
Czdo
P7-132
jsce klejkĊ dem
ECIEē 20
zas pracy:o 80 minut
013
Strona 2 z 16
Zadanie 1. (0−2) Od paĨdziernika do marca futro gronostaja ma biaáy kolor, koĔcówka ogona jest czarna. Pewien naukowiec przygotowaá modele gronostajów (róĪnie ubarwionych). Modele te poruszaáy siĊ. Jastrząb polowaá na modele gronostajów. Naukowiec liczyá, ile razy po ataku jastrząb upolowaá model gronostaja (skuteczny atak).
Problemy badawcze: I Czy ubarwienie gronostaja ma wpáyw na liczbĊ skutecznych ataków jastrzĊbia? II Czy miejsce plam na futrze ma wpáyw na liczbĊ skutecznych ataków jastrzĊbia? III Dlaczego futro gronostaja nie jest biaáe o kaĪdej porze roku? 1.1. Które sformuáowania mogą byü problemami badawczymi doĞwiadczenia
przeprowadzonego przez tego naukowca? A. Tylko I. B. I i II. C. II i III. D. Tylko III. 1.2. Który wniosek jest prawdziwy? A. Biaáe futro bez plam chroni gronostaja najlepiej. B. JastrzĊbie najczĊĞciej atakują gronostaje z czarną plamą na gáowie. C. Czarna plama na grzbiecie najlepiej chroni gronostaja. D. Czarna plama na ogonie najlepiej chroni gronostaja.
liczba záapanych modeli gronostajów
jastrząb
modele gronostajów
Strona 3 z 16
Zadanie 2. (0−1) Na schemacie przedstawiono wybrane zaleĪnoĞci pokarmowe w biocenozie pola kapusty. Literami A, B, C oznaczono wybrane populacje.
Na podstawie schematu oceĔ prawdziwoĞü zdaĔ. Wybierz P, jeĞli informacja jest prawdziwa, lub F – jeĞli jest faászywa. Populacja A konkuruje1 o pokarm2 z populacją C. P F
Zmniejszenie liczebnoĞci populacji B wpáynie na liczebnoĞü populacji C. P F 1konkurencja – walka 2pokarm – jedzenie Zadanie 3. (0−1) Krew czáowieka skáada siĊ z osocza, krwinek czerwonych i biaáych oraz páytek krwi. Które elementy krwi przenoszą tlen do wszystkich komórek ciaáa? Wybierz odpowiedĨ A albo B i jej uzasadnienie 1. albo 2.
A. Krwinki biaáe, poniewaĪ
1. zawierają hemoglobinĊ.
B. Krwinki czerwone, 2. mają zdolnoĞü poruszania siĊ.
B C
A
Zadanie 4Aksolotl mMa ciaáo pZa duĪą gáOgon ma dNa grzbiecAksolotl ji bezkrĊgow WskaĪ gro A. Ryby. Zadanie 5PoniĪej zam ParacetamOpis dziaáLek o dziaNie uszkadNie wolno Nie wolno 1uszkadza – n Po przeczw tabeli. Wybierz P Lek ten m
Lek moĪn
. (0−1) meksykaĔskipokryte Ğluzową są 3 pa
dáugi, boczncie znajdujejest drapieĪwcami.
omadĊ krĊg
. (0−1) mieszczono
mol áania áaniu przeci
dza1 Īoáądkapodawaü tepodawaü p
niszczy
zytaniu fr
P, jeĞli infor
moĪna podaü
na podaü oso
i jest spotykem i 2 paryary zewnĊtrznie spáaszcz siĊ grzebieĪny, Īywi
gowców, do
B. Páazy.
o fragment u
iwbólowyma. ego leku nie
przy ciĊĪkiej
ragmentu
rmacja jest
ü przy bólu
obom z cho
Stro
kany tylko wy koĔczyn. znych skrzeony.
eĔ. siĊ maáym
o której zal
ulotki z info
m i przeciwg
emowlĊtomj niewydoln
ulotki oce
t prawdziw
zĊba.
orobą wrzod
ona 4 z 16
w dwóch wy
eli.
mi rybami
liczany jest
C. Gady.
ormacjami o
gorączkowy
m poniĪej 3. mnoĞci wątrob
eĔ prawdz
wa, lub F –
dową Īoáądk
ysokogórsk
t aksolotl.
D
o paracetam
ym [...].
miesiąca Īyby i nerek.
ziwoĞü stw
jeĞli jest fa
ka.
kich jeziorac
D. Ssaki.
molu.
ycia.
wierdzeĔ p
aászywa.
P
P
ch Meksyku
rzedstawio
F
F
u.
onych
ZadaNa ryewol
OceĔWyb Czá
Czá
ZadaNa ry
Wybwale A. N
anie 6. (0−1ysunku przelucjĊ.
Ĕ prawdziwbierz P, jeĞl
owiek i szy
owiek ma w
anie 7. (0−1ysunku prze
1 W
2
3
4
bierz zestawencyjnej (os
Na, Mg, Al
liczba
1) edstawiono
woĞü informli informac
ympans są w
wspólnego p
1) edstawiono
1 1H
Wodór 1
3Li Lit 7
4B
11Na Sód 23
12Ma
19K Potas
39
20W
w, w którystatniej) po
B. H,
atomowa
czĊĞü drzew
macji. cja jest praw
w ewolucji b
przodka z m
fragment u
2 4Be
Beryl 9
B
2Mg agnez 24
1G
0Ca WapĔ
40
31G
ym wymienowáoce elek
, He, Li
Strona 5
11Na Sód 23
wa rodoweg
wdziwa, lu
bliĪej sobie
maápami czáe
ukáadu okres
13 145B
Bor 11
6CWĊgi
123Al
Glin 27
14SKrze
281GaGal 70
32GGerm
73Na podstaw
niono atomyktronowej.
C. Be
z 16
symbol
nazwa p
masa ato
go ssaków n
b F – jeĞli j
niĪ czáowie
ekoksztaátny
sowego pier
15 iel
7N Azot14
i em
15P Fosfor
31 e
man33As
Arsen75
wie: W. Mizers
y mające t
e, B, C
pierwiastka
pierwiastka
omowa, u
naczelnych
jest faászyw
ek i orangut
ymi.
rwiastków.
16 8O
Tlen 16
r16S
Siarka32
n 34Se
Selen 79
ski, Tablice ch
taką samą
D. Be
a
przedstawi
wa.
an. P
P
2HH
17 9F
Fluor 19
10N
217Cl
Chlor 35,5
18Ar
435Br
Brom 80
36Kry
8hemiczne, War
liczbĊ elek
e, Mg, Ca
ającego ich
P F
P F
18 He
Hel 4
0Ne Neon
20 8Ar rgon 40 6Kr ypton84rszawa, 2004.
ktronów na
h
.
a
Zadanie 8Uczniowie W czasie d 1. Magne2. Zachod3. Na áyĪe4. Produk Które zda A. 1. i 3. 1obserwacja –
Zadanie 9W tabeli po
RomA B.
Jaki rodzajKtórą metoWybierz r
Powstaáa
mag
. (0−1) e obserwow
doĞwiadczen
ez pali siĊ jadzi reakcja peczce do sp
ktem reakcji
nia są obse
– to co moĪna
. (0−1) odano rodza
odzaj mieszaniny
. jednorodn
. niejednoro
j mieszaninodĊ naleĪy zrodzaj mies
a mieszanina
gnez
I
ali doĞwiad
nia sporządz
asnym, oĞleppomiĊdzy m
palaĔ powstai jest tlenek
erwacjami1
B. 1. i 2.
a zobaczyü
aje mieszan
na
odna
ny otrzymanzastosowaü szaniny A a
a jest A
B
Stro
dczenie, a po
zili notatkĊ
piającym pámagnezem aaje biaáy pro
k magnezu.1 z przeprow
nin oraz wyb
Metoda roz
1. sączenie
2. odparowi skroplen
no po caákodo rozdziel
albo B i spo
A. i moĪ
B.
tlen
ona 6 z 16
otem zrobili
.
áomieniem.a tlenem. oszek.
wadzonego
C. 2. i 4.
brane sposo
zdzielania m
przez sącze
wanie nie rozpusz
owitym rozlenia tej mieosób jej roz
Īna ją rozdz
II
i rysunek.
o doĞwiadcz
D
oby ich rozd
mieszaniny
ek bibuáowy
zczalnika
zpuszczeniueszaniny nazdzielenia n
ieliü na skáa
zenia?
D. 3. i 4.
dzielania.
y
u soli kuchea skáadniki?na skáadnik
adniki meto
biaáy pros
ennej w wo
ki 1. albo 2.
odą 1.
2.
szek
odzie?
.
Strona 7 z 16
Zadanie 10. (0−1) Wykonano doĞwiadczenie. W probówce I wystąpiáa zmiana zabarwienia. Którą substancjĊ wybrano jako odczynnik do wykonania doĞwiadczenia? A. Roztwór kwasu siarkowego(VI) – H2SO4 B. Roztwór wodorotlenku sodu – NaOH C. Roztwór bromu w wodzie – Br2(aq) D. Roztwór wodorotlenku wapnia – Ca(OH)2 Zadanie 11. (0−1) Woda gazowana to rozpuszczony w wodzie tlenek wĊgla(IV). W tabeli przedstawiono dane dotyczące zaleĪnoĞci rozpuszczalnoĞci tlenku wĊgla(IV) w wodzie od temperatury.
Temperatura w °C RozpuszczalnoĞü CO2 w g na 100 g H2O
0 0,335 20 0,167 40 0,097 60 0,058 80 0,027
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997. OceĔ prawdziwoĞü podanych stwierdzeĔ. Wybierz P, jeĞli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F – jeĞli jest faászywe.
W wyniku rozpuszczenia 0,167 g tlenku wĊgla(IV) w 100 g wody w temperaturze 20 °C powstaje roztwór nasycony.
P F
RozpuszczalnoĞü tlenku wĊgla(IV) roĞnie wraz ze wzrostem temperatury. P F
probówka I probówka II
wybrany odczynnik
kwas oleinowy
stopiony kwas palmitynowy
Strona 8 z 16
Zadanie 12. (0−2) PoniĪej przedstawiono wzory czterech wĊglowodorów. I CH Ł C – CH2 – CH3 II CH3 – CH2 – CH3 III CH3 – CH2 – CH2 – CH3 IV CH2 = CH – CH3 OceĔ prawdziwoĞü podanych zdaĔ. Wybierz P, jeĞli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeĞli jest faászywe.
12.1.
WĊglowodory II i III naleĪą do szeregu homologicznego alkanów. P F
WĊglowodór I naleĪy do szeregu homologicznego o wzorze ogólnym CnH2n.
P F
12.2. WĊglowodór IV odbarwia wodĊ bromową. P F
WĊglowodory I, II, III i IV mogą ulegaü reakcji spalania caákowitego. P F
Zadanie 13. (0−1) Na wykresie przedstawiono zaleĪnoĞü prĊdkoĞci od czasu w ruchu pewnego ciaáa. OceĔ prawdziwoĞü podanych zdaĔ. Wybierz P, jeĞli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeĞli jest faászywe.
Ciaáo w ciągu pierwszych 5 s poruszaáo siĊ z przyspieszeniem 2 2sm . P F
MiĊdzy 5 a 25 sekundą ruchu ciaáo poruszaáo siĊ ruchem jednostajnym. P F
0
2
4
6
8
10
0 5 10 15 20 25 30 35 40 t (s)
v ¸¹·¨
©§
sm
Strona 9 z 16
Zadanie 14. (0−1) Zbudowano obwód elektryczny wedáug poniĪszego schematu i odczytano wskazania mierników: U = 4 V, I = 0,2 A.
OceĔ prawdziwoĞü podanych zdaĔ. Wybierz P, jeĞli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeĞli jest faászywe.
Moc wydzielona na oporniku jest równa 20 W. P F
Opór elektryczny opornika jest równy 20 �. P F
Zadanie 15. (0−1) Wykonano dwie takie same kulki z przewodnika. Jedną kulkĊ naelektryzowano áadunkiem równym +12 mC. Druga kulka pozostaáa elektrycznie obojĊtna. Kulki zetkniĊto. Kulki potem rozdzielono. Jaki áadunek znajduje siĊ na kulce drugiej (po rozdzieleniu kulek)? Wybierz odpowiedĨ A albo B i uzasadnienie 1. albo 2.
A. +6 mC poniewaĪ
1. elektrony z kulki drugiej przepáynĊáy na kulkĊ pierwszą.
B. +12 mC 2. protony z kulki pierwszej przepáynĊáy na kulkĊ drugą.
I 12 mC
II
I
II
II ?
I
Strona 10 z 16
Zadanie 16. (0−1) Promieniowanie X to niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne charakteryzujące siĊ duĪą przenikalnoĞcią. Wybierz dobrą odpowiedĨ. Promieniowanie X stosuje siĊ w A. nawigacji (np. GPS). B. pilotach do sprzĊtu RTV. C. lampach do opalania. D. medycynie do przeĞwietleĔ. Zadanie 17. (0−2) Na lekcji fizyki uczniowie obserwowali ruch wahadáowy kulki zawieszonej na nitce.
17.1. OceĔ prawdziwoĞü informacji. Wybierz P, jeĞli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeĞli
jest faászywe.
Podczas ruchu kulki z poáoĪenia M do poáoĪenia L prĊdkoĞü kulki roĞnie. P F
W poáoĪeniu L energia potencjalna kulki jest równa 0. W poáoĪeniu K kulka ma energiĊ kinetyczną wiĊkszą od energii potencjalnej. P F
17.2. Kulka w ciągu 30 sekund przebyáa 40 razy drogĊ równą KM + MK. Ile czasu zajĊáo kulce 1 raz przebycie drogi równej KM + MK?
A. 43 s B.
34 s C.
83 s D.
38 s
Ep = 0
K
L
M
ZadaW taChciPáytk
Cháo
Któr A. 2B. 5C. 2D. 5
anie 18. (0−abeli podanoaá obliczyü
ka metalowa
opiec miaá w
Nume
ra kolejnoĞ
2, 4, 1, 3, 5 5, 2, 4, 1, 3 2, 4, 3, 5, 1 5, 4, 2, 1, 3
−1) o czynnoĞcigĊstoĞü me
a miaáa kszt
wagĊ i linijk
er czynnoĞc1 2 3 4 5
ü czynnoĞc
i, które wyketalu i poznataát prostop
kĊ.
ci ObliczeZmierzeOdczytaObliczeZwaĪen
ci jest wáaĞc
Strona 11
konaá Marekaü nazwĊ madáoĞcianu.
enie gĊstoĞcenie dáugoĞcanie nazwy enie objĊtoĞcnie páytki me
ciwa?
z 16
k. metalu.
Opis czynni metalu. ci krawĊdzimetalu z taci páytki meetalowej.
noĞci
i páytki metaabeli gĊstoĞcetalowej.
alowej. ci substancji.
Zadanie 1Maciek miDnia 24 cmieszka w
Uzupeánij 19.1. W Ka A. 22.00 19.2. Dnia A. jesieĔ Zadanie 2Na mapie p
Maciek WarszawdzieĔ 24godzina sáoneczn
9. (0−2) ieszka w Wczerwca o g
w Australii, w
poniĪsze z
arumbie jes
24 czerwca
0. (0−1) przedstawio
wa (21°E), 4 czerwca,
14.00 czasunego
arszawie (2godzinie 14w miejscow
dania tak,
st godzina A
B. 1.00
a w Karumb
B. zima
ono formy u
u
Stro
21°E). 4.00 czasu
woĞci Karum
aby otrzym
A / B czasu
bie trwa astr
uĪytkowania
na 12 z 16
sáonecznegmba (141°E)
maü zdania
sáonecznego
C. 24 czerw
ronomiczna
C. dáuĪszy
a ziemi w A
JurekKarum
go Maciek ).
prawdziw
o dnia C / D
wca D
a A / B i dzi
D
Australii.
k mba (141°E
telefonuje
e.
D.
D. 25 czerw
ieĔ jest C / D
D. krótszy
E)
do Jurka,
wca
D od nocy.
który
Doko Upra
A.
B.
ZadaNa m
Ze S A. mB. opC. luD. Ğ
oĔcz zdanie
awy są gáów
poáudniowschodzpóánocnyzachodzi
anie 21. (0−mapie przed
Sáowacją gr
maáopolskie polskie i Ğwubelskie i doląskie i lubu
e. Wybierz
wnie na
owym zie kraju, p
pym ie kraju,
−1) stawiono po
raniczą miĊ
i podkarpacwiĊtokrzyskiolnoĞląskieuskie.
z A albo B i
poniewaĪ pprzynosi cie
odziaá admi
Ċdzy innym
ckie. ie. .
Strona 13
i uzasadnie
otrzebną iloepáe powietr
inistracyjny
mi wojewódz
z 16
enie 1. albo
oĞü opadówrze
y Polski.
ztwa:
2.
w 1. z ko
2. znad
ontynentu.
d oceanu.
Strona 14 z 16
Zadanie 22. (0−1) Na wykresie przedstawiono wielkoĞü produkcji energii elektrycznej (w gigawatogodzinach, GWh) pochodzącej z odnawialnych Ĩródeá energii w Polsce w latach 2005–2009.
Na podstawie: Energia ze Ĩródeá odnawialnych w 2009 r., Warszawa 2010. OceĔ prawdziwoĞü podanych stwierdzeĔ. Wybierz P, jeĞli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F – jeĞli jest faászywe.
W latach 2005–2009 najbardziej wzrosáa produkcja energii elektrycznej w elektrowniach wykorzystujących wiatr i biomasĊ. P F
W latach 2008−2009 elektrownie wodne wytworzyáy najwiĊcej energii elektrycznej. P F
Zadanie 23. (0−1) W tabeli podano nazwy pasm górskich i gáównych rzek, które znajdują siĊ m.in. na terenie trzech krajów sąsiadujących z Polską, oznaczonych w tabeli numerami 1–3.
Kraj NajwyĪsze pasmo górskie Rzeki gáówne przepáywające przez kraj 1. Karpaty Dniepr, Dniestr 2. Alpy Dunaj, àaba, Ren 3. Sudety àaba, Weátawa
Kraje, wymienione w tabeli, to kolejno od 1. do 3.:
0
1000
2000
3000
4000
5000
2005 2006 2007 2008 2009
GWh
Produkcja energii elektrycznej
A. 1. Czechy, 2. Sáowacja, 3. Rosja.
B. 1. Sáowacja, 2. Niemcy, 3. Ukraina.
C. 1. Ukraina, 2. Niemcy, 3. Czechy.
D. 1. Sáowacja, 2. Ukraina, 3. BiaáoruĞ.
woda wiatr biomasa biogaz
Strona 15 z 16
Zadanie 24. (0−1) Która z podanych cech Ğrodowiska przyrodniczego wystĊpuje w podanych krajach skandynawskich – Danii, Szwecji i Norwegii? A. Sáabo rozwiniĊta linia brzegowa. B. WystĊpowanie lodowców górskich. C. Maáy udziaá lasów w ogólnej powierzchni krajów. D. Formy rzeĨby powstaáe w wyniku dziaáania lądolodu.
Strona 16 z 16
Brudnopis
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................