PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA … · 3 Oceniane umiejętności Uczeń Kryteria oceniania...

1

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO

W GIMNAZJUM nr 4 im. ALEKSANDRA KAMIŃSKIEGO W LEGIONOWIE

Projekt opracowany na podstawie:

Przedmiotowego systemu oceniania zaproponowanego przez WSiP,

Informatora o egzaminie gimnazjalnym z 2009r.

Oceniane umiejętności Uczeń Kryteria oceniania

poszczególnych umiejętności

CZYTANIE RÓŻNYCH TEKSTÓW KULTURY

(rozumianych jako wszelkie wytwory kultury materialnej i

duchowej człowieka, podlegające odczytaniu i interpretacji,

zwłaszcza teksty kultury należące do polskiego dziedzictwa

kulturowego; w tym źródła historyczne)

– omawianie, analiza

przeczytanego tekstu na lekcji

pod kierunkiem nauczyciela;

– samodzielna praca z tekstem

w formie testu, sprawdzianu itp.

KLASA 1

Księga o poznaniu stworzenia Re i obalenia Apopa,

Enuma elisz,

Owidiusz, Przemiany (fragment),

Hezjod, Teogonia (fragmenty),

Biblia – Stary Testament: Księga Rodzaju; Historia

początków świata i ludzkości,

Biblia – Stary Testament: Księga Rodzaju; Pierwotny stan

– czyta cicho ze zrozumieniem;

– określa tematykę tekstów;

– klasyfikuje poznane teksty jako mity,

fragmenty Biblii;

– określa cechy mitu, przypowieści, eposu

rycerskiego;

– korzysta ze Słownika terminów

2



szczęścia,

Biblia – Nowy Testament: Ewangelia według św. Łukasza,

Przypowieść o siewcy, Wyjaśnienie przypowieści,

Mity greckie – Dzieje Tezeusza (fragment Mitologii Jana

Parandowskiego),

Pieśń o Rolandzie (fragmenty),

literackich;

– wyjaśnia, na czym polegał ideał rycerza;

– odczytuje ukryty sens;

– określa elementy świata

przedstawionego;

– wyjaśnia, czym jest prawda historyczna,

fikcja literacka, fantastyka;

– wyjaśnia frazeologizmy z Biblii i mitologii.

– wypowiada się na temat narratora, jego

wiedzy o bohaterach;

– ocenia stosunek narratora do postaci;

– wyjaśnia, czym jest fabuła.

Ignacy Krasicki, Pan i pies, Ptaszki w klatce, Mądry i głupi,

Dewotka, Jagnię i wilcy, Czapla, ryby i rak, Koniec bajek,

Adam Mickiewicz, Zając i żaba,

Adam Mickiewicz, Świtezianka,

Jan Kochanowski, Fraszki,

Józef Wybicki, Pieśń Legionów Polskich we Włoszech,

Adam Mickiewicz, Do M***,

Cyprian Norwid, W Weronie,

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Miłość, Listy, Ogród,

– czyta głośno i wyraziście;

– określa tematykę utworu;

– klasyfikuje utwór jako bajkę, balladę,

fraszkę;

– wymienia cechy hymnu;

– wymienia sytuacje i okoliczności, w

których śpiewany jest hymn;

– wyjaśnia morał i czym jest alegoria;

– wyjaśnia, czym jest neologizm i

3



Ślepa, Miłość, Łzy – do wyboru,

Kazimierz Wierzyński, Zielono mam w głowie lub 100 m,

Jan Twardowski, Z bliska, Nie łabędzi śpiew, Święty Antoni,

Pomału, Teoretyk, Obawa – do wyboru,

Zbigniew Herbert, Pan od przyrody,

Wisława Szymborska, Niektórzy lubią poezję,

Halina Poświatowska, Jestem Julią,

Adam Zagajewski, Szybki wiersz lub Wzgórze,

sentencja;

– określa nastrój;

– określa formę utworu: monolog;

– wyjaśnia, czym są słowa – klucze;

– nazywa bohaterów wiersza, postać

mówiącą;

– nazywa cechy bohatera i uczucia osoby

mówiącej;

– wyróżnia obrazy poetyckie;

– identyfikuje adresatów wypowiedzi;

– wyjaśnia, czym jest rym, odczytuje rymy;

– określa podmiot liryczny;

– określa środki stylistyczne i ich funkcje

(epitet, metafora, porównanie, uosobienie,

ożywienie, onomatopeja, przerzutnie).

Sławomir Mrożek, Śpiąca królewna,

Sławomir Mrożek, Artysta,

– określa czas i miejsce wydarzeń;

– wymienia elementy odróżniające utwór

od bajek;

Sztuka patrzenia:

Michał Anioł, Stworzenie Adama,

Caspar David Friedrich, Kobieta w oknie,

– zapoznaje się z informacjami na temat

autora i dzieła;

– ogląda reprodukcje, wymienia elementy

4



obrazu;

– wyjaśnia sens obrazu, korzystając z

informacji w podręczniku;

– określa zasady kompozycji obrazu, jego

kolorystykę, źródła światła, nastrój;

– opisuje obraz.

Mirosław Przylipiak, Przyjechał pociąg z kinem,

Żywe obrazy zmieniają świat,

Jerzy Hoffman, Ogniem i mieczem (fragmenty scenariusza),

Nie samo podpatrywanie świata (o filmie dokumentalnym),

Gazeta w podręczniku. Najkrótsza historia prasy…

– wie, że twórcami kina byli bracia

Lumiere;

– wymienia główne fakty z historii

powstania filmu;

– rozróżnia pojęcia: kino, film, telewizja;

– odczytuje dane z osi czasu;

– poleca film, uzasadniając propozycję;

– klasyfikuje poznany tekst, jako

scenariusz filmowy;

– wymienia cechy filmu dokumentalnego.

KLASA 2

Biblia, Stary Testament: Wygnanie z Raju,

Biblia , Stary Testament: Wędrówka do Ziemi Obiecane,j

Biblia, Nowy Testament: Syn marnotrawny,

– czyta głośno;



5



Biblia , Nowy Testament: Hymn o miłości,

Homer, Iliada,

Homer, Odyseja,

O Królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu –

Poszukiwanie świętego Graala,

Przygody Pana Parsifala,

Jarosław Iwaszkiewicz, Ikar,

Ida Fink, Drzazga,

Jonathan Swift, Podróże Guliwera,

Juliusz Słowacki, Listy do matki,

Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego

fragmenty Biblii;

– rozpoznaje styl biblijny;

– odnajduje w tekście motywy i wyjaśnia je

(podróży);

– określa cechy mitu, przypowieści, eposu

rycerskiego;


literackich;

– wyjaśnia, na czym polegał ideał rycerza;

– dostrzega symbole w tekście;

– dzieli tekst na części kompozycyjne ze

względu na różnice tematyczne;

– wymienia cechy hymnu;

– określa elementy świata

przedstawionego i omawia je;







6



– wyjaśnia, czym jest fabuła, wątek;

– używa pojęć: apostrofa, porównanie

homeryckie, epos;

– odróżnia tekst narratora od wypowiedzi

postaci;

– określa rodzaj narracji i typ narratora;


Holocaustu;

– wskazuje poszczególne elementy

kompozycyjne listu;

– rozróżnia odmiany listów;

– rozpoznaje w tekście pamiętnik.

Jan Kochanowski, Tren V, Tren VII, Tren VIII,

Adam Mickiewicz, Niepewność,

Adam Mickiewicz, Żegluga,

Juliusz Słowacki, Hymn,

Juliusz Słowacki, Testament mój,

Cyprian Norwid, Moja piosnka (II),

Bolesław Leśmian, Urszula Kochanowska,

Julian Tuwim, Przy okrągłym stole,

Julian Tuwim, Czereśnie,

– uważnie słucha wzorcowej recytacji;


– klasyfikuje utwór jako sonet, tren, hymn;

– wyjaśnia, czym jest neologizm i

sentencja;


– określa formę utworu monolog;

– wyjaśnia; czym są słowa – klucze;


7



Krzysztof Kamil Baczyński, Piosenka,

Konstanty Ildefons Gałczyński, Rozmowa liryczna,

Konstanty Ildefons Gałczyński, Pieśń III,

Czesław Miłosz, Który skrzywdziłeś,

Czesław Miłosz, Tak mało,

Tadeusz Różewicz, Jak dobrze,

Tadeusz Różewicz, Prawa i obowiązki,

Miron Białoszewski, Namuzowywanie,

Jan Twardowski, O maluchach, Sprawiedliwość, Zaufałem

drodze – do wyboru,

Zbigniew Herbert, O dwu nogach Pana Cogito, Kamyk,

Modlitwa Pana Cogito—Podróżnika – do wyboru,

Wisława Szymborska, Nic dwa razy, Muzeum, Cebula – do

wyboru,

Edward Stachura , Życie to nie teatr, Wędrówką życie jest

człowieka,

mówiącą i charakteryzuje ich;


mówiącej;




– określa podmiot liryczny i jego sytuację;



ożywienie, onomatopeja, przerzutnie);

– odróżnia lirykę bezpośrednią od

pośredniej;

– używa pojęcia: retrospekcja, paradoks;

– przytacza argumenty;

– odróżnia poezje od prozy;

– nazywa uczucia, stan duchowy autora;

– opowiada o okolicznościach powstania

utworu;

– formułuje hipotezę;

– korzysta ze słownika języka polskiego;

– opowiada o swoich wrażeniach

8



czytelniczych;

– odczytuje refleksję.

Sławomir Mrożek, Baba, Nogi w kałamarzu, czyli o cechach

groteski,

Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk „Zielona Gęś”:

Śmierć w kawiarni, Dziwny krawiec,


– wyjaśnia różnicę między realizmem,

groteską;


czytelniczych;


– wymienia dostrzeżone w tekście cechy

utworu dramatycznego.

Film, czyli świat przedstawiony skondensowany.

O gatunkach filmowych,

Królowie domowego ekranu, czyli o telegatunkach. Czym

jest kultura popularna?

Życie w odcinkach (o „mydlanych operach” i telenowelach),

Sitcomy, czyli dlaczego ktoś się za mnie śmieje?

– używa pojęcia gatunek filmowy;

– rozróżnia gatunki filmowe: melodramat,

western, komedia, film science fiction,

horror, film sensacyjny;

– wymienia tytuły znanych filmów;

– używa pojęć: kultura masowa, kultura

popularna, kicz, telenowela, sitcom;

– zabiera głos w dyskusji, stosując

słownictwo oceniające.

Sztuka patrzenia:

Pieter Bruegel, Walka karnawału z postem,


autora i dzieła;

9



Marc Chagall, Upadek Ikara, – ogląda reprodukcje, wymienia elementy

obrazu;

– wyjaśnia sens obrazu;



– wymienia elementy obrazu;

– wyjaśnia, na czym polega przesada,

kontrast i karykatura;

– nazywa motyw;

– opisuje obraz.

KLASA 3

Dzieje Utanapisztima, Deukalion i Pyrra,

Biblia, Stary Testament; Księga Rodzaju: Dzieje Noego,

Potop,

Biblia, Nowy Testament: Miłosierny Samarytanin,

Biblia, Nowy Testament: Przypowieść o talentach,

Platon, Uczta,

Gustaw Herling-Grudziński, Pierścień,

Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat,

Stanisław Lem, Dzienniki gwiazdowe,(fragmenty),

– czyta głośno;



fragmenty Biblii;

– rozpoznaje styl biblijny;

– odnajduje w tekście motywy i wyjaśnia je

(podróży, potopu i arki);

– określa cechy mitu, przypowieści;


10



Ryszard Kapuściński, Imperium, (fragmenty)

Leszek Kołakowski, Mini-wykłady o maxi-sprawach.

O podróżach,

Joanna Szczepkowska, O miłości pięknego do brzydkiej

lub Jerzy Pilch, Trzecie przebudzenie? – do wyboru,

Pierre Levy, Drugi potop,

Sławomir Mrożek, Szuler,

literackich, Słownika wyrazów obcych;

– dostrzega symbole w tekście;

– dzieli tekst na części kompozycyjne ze

względu na różnice tematyczne;

– łączy w pary: elementy świata

przedstawionego z ukrytym w nim

znaczeniem;







– odróżnia tekst narratora od wypowiedzi

postaci;


– wyjaśnia czym jest dygresja, paradoks,

retrospekcja;

– definiuje pojęcie fantastyki naukowej,

wymienia cechy reportażu, artykułu;

11



Adam Mickiewicz, Reduta Ordona,

Adam Mickiewicz, Stepy Akermańskie,

Adam Mickiewicz, [Nad wodą wielką i czystą…],

Cyprian Norwid, [Daj mi wstążkę błękitną…] lub Trzy strofki,

Bolesław Leśmian, Dusiołek, [W malinowym chruśniaku],

Szewczyk – do wyboru,

Krzysztof Kamil Baczyński, Przypowieść, Biała magia, Sur le

pont d’Avignon – do wyboru,

Konstanty Ildefons Gałczyński, Zaczarowana dorożka,

(fragmenty),

Czesław Miłosz, Wiara, Miłość lub Piosenka o końcu świata,

Stanisław Grochowiak, Rozmowa o poezji, Brueghel (II),

Pocałunek-krajobraz – do wyboru,

Miron Białoszewski, Karuzela z madonnami,

Zbigniew Herbert, Sprawozdanie z raju lub Dusza Pana

Cogito,

Wisława Szymborska, Niebo lub Koniec i początek,

Stanisław Barańczak, NN próbuje sobie przypomnieć słowa

modlitwy, Pan tu nie stał, Łzy w kinie – do wyboru,

Marcin Świetlicki, Apokryf, Czwartek, Filandia - do wyboru,

– uważnie słucha wzorcowej recytacji;


– klasyfikuje i uzasadnia utwór jako sonet,

ballada, pieśń;

– wyjaśnia, czym jest neologizm,

sentencja, parafraza, aluzja literacka,

apokryf;


– określa formę utworu monolog;

– wyjaśnia; czym są słowa – klucze;


mówiącą i charakteryzuje ich;


mówiącej;




– określa podmiot liryczny i jego sytuację;



ożywienie, onomatopeja, przerzutnie);

12



– odróżnia lirykę bezpośrednią od

pośredniej;

– używa pojęcia retrospekcja, paradoks;

– przytacza argumenty;

– odróżnia poezje od prozy;

– nazywa uczucia, stan duchowy autora;

– opowiada o okolicznościach powstania

utworu;

– formułuje hipotezę;

– korzysta ze słownika języka polskiego;


czytelniczych;

– odczytuje refleksję;

– opowiada sytuację liryczną.

Juliusz Słowacki, Balladyna,(fragmenty),


– dzieli postacie dramatu i wydarzenia na

realistyczne i fantastyczne;

– opowiada o przebiegu wydarzeń;

– uzasadnia, że utwór jest dramatem,

tragedią;


13



czytelniczych.

Świat w mediach – realny czy wykreowany?

– wymienia środki przekazu

charakterystyczne dla kultury masowej;

– wyjaśnia pojęcie: globalna wioska.

Sztuka patrzenia:

Józef Mehoffer, Dziwny ogród,

Diego Velázquez, Panny dworskie,

René Magritte, Zamek w Pirenejach,


autora i dzieła;

– ogląda reprodukcje;

– wyjaśnia sens obrazu, wypowiada się na

temat tytułu;



– wymienia elementy obrazu, opisuje

postacie;

– nazywa motyw;

– opisuje obraz.

14



Tworzenie własnego tekstu

(redagowanie określonych form wypowiedzi)

– buduje wypowiedzi poprawne pod

względem językowym i stylistycznym w

następujących formach wypowiedzi:

- zaproszenie,

- ogłoszenie,

- dedykacja,

- CV,

- notatka,

- pisma użytkowe (list prywatny, list

motywacyjny, list oficjalny, podanie),

- streszczenie,

- sprawozdanie,

- opis (przedmiotu, sytuacji, przeżyć

wewnętrznych, dzieła sztuki,

krajobrazu),

- wywiad.

– kryteria oceny pisemnych form

wypowiedzi (ćwiczeń

redakcyjnych – domowych i

klasowych);

Krótkie formy

wypowiedzi:

– zgodność pracy z tematem;

– charakterystyczne elementy

dla danej formy wypowiedzi;

– spójność tekstu;

– poprawność językowa;

– zapis (poprawność

ortograficzna i poprawność

interpunkcyjna);

– układ graficzny.

15



- rozprawka,

- recenzja (książki, filmu, spektaklu

teatralnego),

- opowiadanie,

- reportaż,

- charakterystyka.

– posługuje się kategoriami i pojęciami

swoistymi dla przedmiotów

humanistycznych;

– tworzy teksty o charakterze

informacyjnym lub perswazyjnym,

dostosowane do sytuacji komunikacyjnej;

– zna i stosuje zasady organizacji tekstu,

tworzy tekst na zadany temat, spójny

pod względem logicznym i składniowym;

Dłuższe formy

wypowiedzi:

– zgodność pracy z tematem;

– charakterystyczne elementy

dla danej formy wypowiedzi;

– kompozycja (trójdzielność,

spójność tekstu);

– język i styl (poprawność

językowa, funkcjonalność stylu);

– zapis (poprawność

ortograficzna i poprawność

interpunkcyjna, układ graficzny).

16



– formułuje, porządkuje i wartościuje

argumenty uzasadniające stanowisko

własne lub cudze;

– analizuje, porównuje, porządkuje

i syntetyzuje informacje zawarte

w tekstach kultury;

– dokonuje celowych operacji na tekście:

streszcza, rozwija, przekształca

stylistycznie;

– wypowiada się na temat związków

między kulturą rodzimą a innymi kręgami

kulturowymi;

- formułuje problemy, podaje sposoby ich

rozwiązania, wyciąga wnioski, wypowiada

się na temat sytuacji problemowej

przedstawionej w tekstach kultury.

17



Mówienie

– formułuje następujące rodzaje

wypowiedzi ustnych:

opowiadanie twórcze

i odtwórcze,

przemówienie.

– dba o spójność, poprawność językową i

płynność wypowiedzi;

– stara się zainteresować sposobem

mówienia.

– kryteria oceny wypowiedzi

ustnych:

opowiadania

twórczego

i odtwórczego;

przemówienia.

– zgodność opowiadania z

tematem;

– spójność i logiczne

uporządkowanie opowiadania;

– płynność opowiadania;

– wyraźne i wyraziste mówienie;

– przestrzeganie poprawność

językowej.

18



Przestrzeganie zasad

ortograficznych

– pisze poprawnie pod względem

ortograficznym (w tym dyktanda), stosując

w praktyce poznane zasady ortograficzne;

– korzysta ze słownika ortograficznego.

– zasady oceniania dyktand:

dyktanda są oceniane w

zależność od trudności

tekstu i ilości ortogramów

w nich zawartych,

uczniowie ze

stwierdzoną dysleksją

ocenieni są według tych

samych kryteriów , ale

otrzymują jedną ocenę

„wyżej”, nie otrzymują

oceny niedostatecznej.

19



Znajomość treści lektur:

A. Fredro - „Zemsta”

H. Sienkiewicz - do wyboru: „Quo vadis”, „ Krzyżacy”,

„Ogniem i mieczem”

A. Mickiewicz – „Dziady”

A. Kamiński – „Kamienie na szaniec”

J.R.R. Tolkien – „Hobbit, czyli tam i z powrotem”

W. Szekspir – „Romeo i Julia”

H. Sienkiewicz – „Latarnik”

A. de Saint – Exupery „Mały książę”

K. Dickens – „Opowieść wigilijna”

B. Prus lub E. Orzeszkowa – wybrana nowela.

Molier – „Skąpiec” lub „Świętoszek”

E. Hemingway – „Stary człowiek i morze”

Sofokles – „Antygona”

A. Conan Doyle lub A. Christie – wybrana powieść.

Wybrana powieść młodzieżowa, współczesna.

– czyta lektury obowiązkowe i

uzupełniające (zgodne z podstawą

programową w gimnazjum oraz

zaproponowane przez wydawnictwo

WSiP);


autora dzieła;

– omawia problematyką moralną utworu;


– wyjaśnia pojęcia: nowela, opowiadanie,

tragedia antyczna, tragedia, komedia,

powieść (historyczna, detektywistyczna,

fantastyczna);

– określa czas i miejsce akcji;

– wymienia postacie, dzieląc je na

pierwszoplanowe, drugoplanowe

i epizodyczne;

– wymienia cechy dramatu, jako rodzaju

literackiego;

Lektura obowiązkowa:

– sprawdziany ze znajomości

treści lektur.

Lektura uzupełniająca:

–ocena za notatki przygotowane

przez ucznia,

– dodatkowe pytania z treści

lektury.

20



– wyjaśnia znaczenie słowa intryga,

komizm, farsa;

– rozróżnia odmiany komizmu;

– charakteryzuje bohaterów wykorzystując

zgromadzone fakty i opinie;

– opowiada o przebiegu wydarzeń;

– rozpoznaje wartości;

– wyodrębnia wątki

– wypowiada się na temat ekranizacji

dzieła;

– odróżnia język naukowy od literackiego.

21



Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku i

frazeologii

– wykorzystuje w praktyce wiedzę

dotyczącą wybranych zagadnień

z zakresu nauki o języku;

– omawianie, analiza zagadnień

z zakresu nauki o języku na

lekcji pod kierunkiem

nauczyciela;

– samodzielna analiza

zagadnień

z zakresu nauki o języku w

formie testu, sprawdzianu itp.

KLASA 1

– kultura wypowiedzi;

– części mowy (czasownik – strony

czasownika, rzeczownik, przymiotnik,

liczebnik, zaimek, przysłówek, przyimek,

spójnik, wykrzyknik, partykuła);

– imiesłowy przymiotnikowe

i przysłówkowe;

– części zdania;

– wykres zdania pojedynczego, podrzędnie

i współrzędnie złożonego;

22



KLASA 2


– wykres zdania pojedynczego i

podrzędnie i współrzędnie złożonego;

– wykres wypowiedzenia wielokrotnie

złożonego;

– wypowiedzenie złożone z imiesłowowym

równoważnikiem zdania;

– mowa zależna i niezależna;

– wyrazy podstawowe i pochodne;

– rodzina wyrazów;

– wyrazy złożone i skrótowce;

– nazwiska kobiet i małżeństw;

– słowotwórstwo;

– neologizmy;

– głoska a litera (spółgłoski i samogłoski);

– upodobnienia;

– akcent;

– fonetyka.

23



KLASA 3

– odmienne i nieodmienne części mowy;

– fonetyka;

– synonimy i antonimy;

– związki frazeologiczne;

– korzystanie ze słowników;

– archaizmy i neologizmy;

– wyrazy zapożyczone;

– regionalizmy;

– skróty i skrótowce;

– budowa słowotwórcza wyrazów;

– rodzina wyrazów;


24



Recytacja

– wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy)

z pamięci;

– recytuje wyraźnie i wyraziście z

zachowaniem zasad kultury żywego słowa.

– kryteria oceny recytacji:

znajomość tekstu,

właściwe tempo

mówienia

(dostosowane do

sytuacji ukazanej w

wierszu, fragmencie

prozy; przestrzeganie

znaków

interpunkcyjnych,

przerzutni),

wyraźne i wyraziste

mówienie.

25



Wykonanie określonych projektów

– realizuje samodzielnie lub w zespole

projekt związany z określonym

zagadnieniem;

– dba o estetykę i oryginalność

realizowanego projektu;

– stosuje różnorodne techniki i technologie;

– prezentuje wykonany projekt .

– kryteria oceny realizacji

określonych projektów:

zgodność projektu z

tematem,

oryginalność

wyrażonej treści,

oryginalność

zastosowanej

techniki,

estetyka wykonania,

prezentacja.

26



Realizacja zadań w grupie

– realizuje w grupie określone zadanie;

– prezentuje efekt, rezultat pracy grupy.

– kryteria oceny współpracy w

grupie w związku z realizacją

konkretnych zadań:

zaangażowanie w

pracę grupy,

bezpośredni wkład w

realizację

powierzonego

zadania,

umiejętność

współpracy z innymi.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA … · 3 Oceniane umiejętności Uczeń Kryteria oceniania...

Documents

Transcript of PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA … · 3 Oceniane umiejętności Uczeń Kryteria oceniania...