Irena Wóycicka Kancelaria Prezydenta RP

Program Polityki Rodzinnej Prezydenta RP Konferencja    „Samorząd  przyjazny  rodzinie”  Szczecin,  23  maj  2014  r.  

•  Utrzymująca się bardzo niska dzietność (poniżej 1,5);

•  Wydłużanie się trwania życia.

Narastająca nierównowaga w liczebnych relacjach między pokoleniami pogłębiona przez emigrację po 2004 r.

Procesy demograficzne

Odnowa demograficzna – działania poprawiające systematycznie liczebne relacje między pokoleniami poprzez trwały wzrost dzietności.

Dobre rodzicielstwo i dobre dzieciństwo D

Cel programu polityki rodzinnej Prezydenta RP:

Kluczowe zasady Programu Polityki Rodzinnej Prezydenta

1.  Polityka rodzinna to inwestycja w potencjał rozwojowy społeczeństwa polskiego;

2.  Polityka rodzinna musi byś stabilna i konsekwentna, przewidywalna dla rodzin;

3.  Potrzebna jest szeroka akceptacja społeczna i polityczna dla programu polityki rodzinnej;

4.  Polityka rodzinna powinna elastycznie odpowiadać na potrzeby i wybory rodzin dotyczące aktywności zawodowej rodziców, liczby dzieci i sposobu sprawowania nad nimi opieki;

5.  Polityka rodzinna musi uwzględniać kontekst kulturowy Polski i różnice wynikające z regionalnych i lokalnych uwarunkowań.

Istnieje luka pomiędzy preferowaną a realizowaną liczba dzieci (np. wg Eurobarometru (2011) 45% kobiet i 58% mężczyzn w wieku 25–39 lat uważa, iż obecna liczba dzieci jest mniejsza niż ta, której by chcieli). Niespełnione aspiracje rodzicielskie to dowód na to, iż istnieją poważne przeszkody, które powstrzymują przed ich realizacją. Program jest zorientowany przede wszystkim na usuwanie lub zmniejszanie barier, które ograniczają realizację preferencji dotyczących liczby dzieci.

•  Wzmocnienie samodzielności finansowej rodzin wychowujących dzieci;

•  Zwiększenie samodzielności mieszkaniowej młodych rodzin;

•  Godzenie pracy z obowiązkami domowymi;

•  Równość w pracy;

•  Dobre rodzicielstwo.

Program „Dobry Klimat dla Rodziny” zawiera 44 rekomendacje dotyczące następujących kwestii:

•  Rosnące koszty wychowania dzieci, w tym zwłaszcza edukacji

•  Znacząco niższe dochody rodzin z trojgiem i więcej dzieci

•  Zastąpienie obecnej ulgi podatkowej kwotą wolną od podatku zależną od liczby dzieci w rodzinie;

•  Upowszechnienie karty dużych rodzin;

•  Wpływ projektów ustaw na sytuację materialna rodzin z dziećmi jako obowiązkowe kryterium Oceny Skutków Regulacji.

Samodzielność ekonomiczna rodzin

Stopień wykorzystania ulgi podatkowej na dzieci wśród rodzin posiadających dochód do opodatkowania.

Źródło: CenEA – obliczenia własne z wykorzystaniem modelu SIMPL na podstawie danych BBGD-2010 (zindeksowanych do 2012 r.).

Uwagi: pod uwagę brane są tylko rodziny z dziećmi posiadające dochód do opodatkowania oraz prawo do odliczenia ulgi podatkowej na dzieci.

0%  

10%  

20%  

30%  

40%  

50%  

60%  

70%  

80%  

90%  

100%  

1   2   3+   Ogółem  

Odsetek  ro

dzin  posiada

jących    dochó

d    

do  opo

datkow

ania  

Liczba  dzieci  w  rodzinie  

0   1-­‐50%   51-­‐99%   100%  

Samodzielność ekonomiczna rodzin wprowadzenie kwoty wolnej od podatku w zależności od liczby dzieci w rodzinie

Wpływ wprowadzenia kwoty wolnej od podatku w grupach decylowych względem liczby dzieci w gospodarstwie domowym wśród rodzin posiadających dochód do opodatkowania.

Źródło: CenEA – obliczenia własne z wykorzystaniem modelu SIMPL na podstawie danych BBGD-2010 (zindeksowanych do 2012 r.).

Uwagi: Średnie wartości miesięczne w dochodzie do dyspozycji na gospodarstwo domowe w danym decylu dochodowym według liczby dzieci (rodziny bez dzieci (0), z jednym dzieckiem (1), dwójką dzieci (2) i trójką lub więcej dzieci (3+). Tylko gospodarstwa domowe posiadające dochód podlegający opodatkowaniu.

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

140

1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+ 1 2 3+

Prze

cięt

ny e

fekt

refo

rmy

(PLN

/mie

siąc

)

Decyl 6 Decyl 7 Decyl 8 Decyl 9 Decyl 10 Decyl 1 Decyl 2 Decyl 3 Decyl 4 Decyl 5

Samodzielność ekonomiczna rodzin wprowadzenie kwoty wolnej od podatku w zależności od liczby dzieci w rodzinie

•  Brak mieszkania (własnego) jest czynnikiem wpływającym negatywnie na decyzje prokreacyjne;

•  W Polsce jest bardzo niski odsetek mieszkań przeznaczonych na wynajem (ok. 20% mieszkań, w dużej części z komercyjnego rynku);

•  Około 60% młodych ludzi nie jest w stanie kupić mieszkania (nawet z pomocą państwa).

Konieczny jest rozwój mieszkań na wynajem o umiarkowanych, regulowanych czynszach (społecznych mieszkań czynszowych, realizowanych zarówno przez władze publiczne, w tym w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, jak i przez prywatnych inwestorów).

Samodzielne mieszkanie

• dostępne, wysokiej jakości usługi opieki i edukacji dzieci do 12 lat

• organizacja pracy przyjazna rodzicom • elastyczny urlop związany z opieką nad

dzieckiem

Godzenie pracy z obowiązkami rodzinnymi

• Włączanie ojców w opiekę nad dzieckiem

• Promowanie pozytywnych aspektów rodzicielstwa

Dobre rodzicielstwo

Program adresowany jest do różnych instytucji:

•  Rządu i parlamentu,

•  Samorządów wszystkich szczebli,

•  Pracodawców i związków zawodowych,

•  Organizacji pozarządowych,

•  Kościołów,

•  Mediów,

•  Rodzin.

Współpraca

Rola samorządów •  Upowszechnianie rozwiązań wspierających rodzinę:

Konkurs dla samorządów o nagrodę Pary Prezydenckiej: „Dobry Klimat dla Rodziny”.

•  Rozwój budownictwa czynszowego, w tym zwłaszcza w oparciu o formułę ppp, rewitalizacja.

•  Polityka rodzinna priorytetem w wykorzystaniu funduszy UE w nowej perspektywie finansowej (rozwój systemu opieki i edukacji dzieci do lat 12-tu)

•  Upowszechnienie karty dużych rodzin