PROGRAM MERYTORYCZNY

Ogólnopolskiego Konkursu Historycznego im. majora Marka

Gajewskiego „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach

1939 –1945. Polski czyn zbrojny w okresie II wojny światowej”.

Rok szkolny 2013/2014

Konkurs jest przeznaczony dla uczniów:

szkoły podstawowej (klasy IV-VI);

gimnazjum;

zasadniczej szkoły zawodowej.

Uczniowie biorący udział w Konkursie powinni wykazać się:

wiadomościami i umiejętnościami z zakresu historii Polski w latach 1939

– 1945 wykraczającymi poza podstawę programową szkoły podstawowej,

gimnazjum i zasadniczej szkoły zawodowej oraz podstawowymi

informacjami dotyczącymi historii powszechnej w latach 1939 – 1945;

wiedzą dotyczącą dziejów oręża polskiego w latach 1939 – 1945,

z uwzględnieniem znajomości broni, formacji wojskowych, dowódców,

symboli, topografii wojskowej, literatury, muzyki i pieśni, malarstwa

historycznego.

Zadania pisemne na poszczególnych etapach Konkursu obejmują:

I etap – szkolny

wiadomości i umiejętności z zakresu:

wojny obronnej Polski z 1939 r.;

polityki J. Stalina i A. Hitlera wobec Polaków i ziem polskich;

życia ludności na okupowanych terytoriach Polski, z uwzględnieniem

losów ludności żydowskiej;

form oporu społeczeństwa polskiego wobec okupantów;

postaw ludności cywilnej i żołnierzy polskiego państwa podziemnego

w okresie okupacji.

II etap – rejonowy

wiadomości i umiejętności z zakresu I etapu konkursu oraz treści dotyczące:

przyczyn i konsekwencji zawarcia paktu Ribbentrop – Mołotow;

struktury oraz działalności polskiego państwa podziemnego;

okoliczności powstania oraz działalności rządu II Rzeczypospolitej na

uchodźstwie;

losów ludności polskiej w ZSRR;

przyczyn, przebiegu i skutków Powstania Warszawskiego.

III etap – wojewódzki

wiadomości i umiejętności z zakresu I i II etapu konkursu oraz treści dotyczące:

udziału wojsk polskich w walkach na różnych frontach wojny;

przyczyn i skutków Holokaustu oraz oporu ludności żydowskiej;

postanowień konferencji w Teheranie, Jałcie i Poczdamie;

zmian terytorialnych, strat ludnościowych, kulturowych i materialnych

Polski będących następstwem II wojny światowej;

skutków politycznych II wojny światowej.

Zalecana literatura

1. Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1939 – 1945, Warszawa 2011.

2. Strzembosz T., Refleksje o Polsce i podziemiu 1939 – 1945, Warszawa

1990.

3. Szaflik J. R., Historia Polski 1939 – 1947, Warszawa 1987.

4. Wacholc M., Śpiewnik polski. Wybór pieśni, Warszawa 1995.

5. Wielki atlas historyczny, Warszawa 2002.

6. Wołek J., Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Warszawa 1991.

7. Zawilski A. Polskie fronty 1918 – 1945, Bellona, Warszawa 1997.

8. M. Binda, Historia Polski w obrazach, Wyd. Dragon Bielsko-Biała 2012.

Uczestnicy III etapu wojewódzkiego oraz IV etapu ogólnopolskiego

Konkursu powinni wykorzystać w szerokim zakresie wszelką dostępną dla nich

literaturę umożliwiającą zapoznanie z materiałem dotyczącym okresu objętego

tegoroczną edycją konkursu, a także:

artykuły w periodykach naukowych i popularnonaukowych:

„Mówią wieki”, „Przegląd Historyczno – Wojskowy”, „Studia i Materiały

do Historii Wojskowości”;

tomiki wydawnictwa MON i Bellony w serii: „Historyczne bitwy”,

„Bitwy – kampanie dowódcy”.

Radzimy również skorzystać z licznych innych wydawnictw nie

wymienionych w ww. spisie, a dotyczących tegorocznej tematyki Konkursu.

Sądzimy, że te wskazówki pozwolą wybrać lekturę, która pomoże

osiągnąć sukces w Konkursie.