Prezentacja Ostateczna

11

4. Dochody budżetowe

2Dochody budżetowe 2

Tematyka prezentacji

1. Struktura i dynamika dochodów publicznych w Polsce

2. Pojęcie, cechy i funkcje podatku3. Rodzaje podatków4. Zasady podatkowe5. Ciekawostki


1. Struktura i dynamika dochodów publicznych w Polsce


Środki publiczne

Środki finansowe, którymi dysponują instytucje publiczne.

Środki finansowe gromadzone są na rachunkachfunduszy publicznych i przyjmują przede wszystkimformę dochodów.

5

Dochody budżetowe

Dochodami budżetu państwa są środki pieniężne pobierane od podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych przez państwo lub przez odrębny organ samorządu terytorialnego w celu realizacji wydatków zapewniających wypełnienie zadań państwowych.


Ustawy regulujące kwestię dochodówpublicznych podzielić można na 3 grupy:

Ustawy określające ogólne zasady postępowania w sprawach dotyczących dochodów publicznych, najważniejsza z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa

Ustawy stanowiące dochody publiczne (ustawy podatkowe)

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (13 listopada 2003r.)


Najważniejszymi dochodami budżetu państwa są:

Podatki i opłaty Cła Wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych Dywidendy Wpłaty z zysku NBP Dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe Dochody z najmu i dzierżawy majątku skarbu państwa Odsetki od środków na rachunkach bankowych jedn.

budżetowych Odsetki z lokat terminowych Odsetki od udzielonych pożyczek przez skarb państwa Mandaty, grzywny i inne kary Zapisy, spadki oraz darowizny na rzecz skarbu państwa Inne dochody publiczne


Dynamika dochodów w latach 1992-2000W latach 90-tych na dochody państwa składają się środki pieniężne pobierane przez państwo od podmiotów gospodarczych, osób fizycznych oraz innych źródeł. Najistotniejsze miejsce zajmują podatki, które są nie tylko ważnym źródłem zasilenia pieniężnego władzy publicznej, ale także instrumentem służącym realizacji celów pozafiskalnych.

Wyszczególnienie 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000Dochody ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,01. Dochody Krajowe 99,9 100,0 99,9 99,9 99,9 99,6 99,8 99,9 99,9a) dochody podatkowe 78,7 80,6 81,7 82,4 84,1 82,4 90,8 89,5 88,1b) dochody niepodatkowe 19,7 17,8 15,7 14,4 12,1 11,7 9,0 10,4 11,8c) dochody z prywatyzacji 1,5 1,7 2,5 3,1 3,7 5,5 - - -2. Dochody zagraniczne 0,1 0,0 0,1 0,1 0,1 0,4 0,2 0,1 0,1


Dynamika dochodów w latach 2005-2009 (1/2)

Rok 2005 2006 2007 2008 2009

Dochody ogółem ( w tysiącach zł)

174 703 733 195 281 959 228 952 516 281 892 096 303 034 805

Dochody podatkowe 155 285 919 174 448 486 192 188 190 228 194 400 251 434 200Dochody niepodatkowe 16 641 506 18 682 571 22 077 858 18 415 586 17 999 141Dochody zagraniczne 71 108 107 620 299 792 176 933 106 487Wpłaty do budżetu państwa z Unii Europejskiej 2 705 200 2 043 282 14 686 468 35 282 110 33 601 464

Rok 2005 2006 2007 2008 2009

Dochody ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Dochody podatkowe 88,9 89,3 83,9 81,0 82,9Dochody niepodatkowe 9,5 9,5 9,6 6,5 5,9Dochody zagraniczne 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1Wpłaty do budżetu państwa z Unii Europejskiej 1,5 1,1 6,4 12,5 11,1

10

Dochody budżetowe 10

Dynamika dochodów w latach 2005-2009 (1/2)

2005 2006 2007

2008 2009

Dochody podatkowe

Dochody niepodatkowe

Dochody zagraniczne

Wpłaty do budżetu państwa zUnii Europejskiej

11

Dochody podatkowe i niepodatkowe budżetu państwa w latach 2007-2009

Wyszczególnienie

Jedn. 2007 2008 2009

Dochody podatkowei niepodatkowe

tys. zł 228.833.456 247.777.546 269.943.206

Dynamika nominalna

% 117,0 108,3 108,9

Dynamika realna

% 114,1 103,7 105,9

W relacji do PKB

% 19,6 19,4 19,5

12

Dochody podatkowe budżetu państwaw relacji do PKB

16,9%

16,1%

15,3%

15,9% 16,0%

14,7%

15,9%

16,5%

17,7%18,0% 18,2%

13,0%

14,0%

15,0%

16,0%

17,0%

18,0%

19,0%

20,0%

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

13

Środki z UE i innych źródeł niepodlegające zwrotowi w latach 2007-2009

Wyszczególnienie

Jedn. 2007 2008 2009

Środki z UE i innych źródeł

tys. zł 7.534.076 15.133.960 33.601.464

Dynamika nominalna

% 379,6 200,9 222,0

Dynamika realna

% 370,4 192,4 215,8

W relacji do PKB

% 0,6 1,2 2,4

14


2. Pojęcie, cechy i funkcje podatku

15


Podatek

Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

16


Cechy podatku

1. Świadczenie publicznoprawne2. Świadczenie nieodpłatne 3. Świadczenie przymusowe4. Świadczenie bezzwrotne5. Powszechność

17


Funkcje podatku

1. Fiskalna2. Regulacyjna3. Stymulacyjna4. Informacyjna

18


3. Rodzaje podatków

19


System podatkowy

Ogół podatków i opłat, jakie obowiązują w określonym państwie.

20


Przedmiot opodatkowania

Tytuł prawny uprawniający organa podatkowe do naliczaniaróżnych rodzajów podatków i zobowiązywania różnychpodmiotów opodatkowania do ich uiszczania. Przedmiotemopodatkowania mogą być m.in.: dochody uzyskiwane zróżnych tytułów, wytwarzane bądź nabywane dobra lubusługi, posiadane i użytkowane dobra majątkowe.

Podstawa opodatkowania

Wielkość, która stanowi podstawę do obliczania wymiaru podatku zgodnie z określoną formułą obliczenia podatku. Podstawa opodatkowania może mieć wymiar wartościowy wyrażony w pieniądzu lub też w innej jednostce miary np. m², cm³, litrach, sztukach, hektarach, kwintalach .

21


Rodzaje podatków (z punktu widzenia przedmiotu opodatkowania)

Podatki od dochodówPodatki od majątkuPodatki od wydatków

22


Klasyfikacja podatków

związana jest z rozmaitymi cechamicharakterystycznymi podatków oraz elementów ichkonstrukcji, takich jak przedmiot podatku i podstawaopodatkowania.

23


Podział podatków 1/2

1. Trójpodział

podatki od dochodów

podatki od majątku

podatki od wydatków

2. Dwupodział

podatki bezpośrednie

podatki pośrednie

24


Podział podatków 2/2

3. Dwupodział

podatki osobistepodatki rzeczowe

4. Dwupodział

podatki państwowepodatki

samorządowe

25


Rodzaje podatków według dwupodziału uwzględniającego beneficjenta (1/2)

1. Podatki państwowe

podatek dochodowy od osób fizycznychpodatek dochodowy od osób prawnychpodatek dochodowy od towarów i usługpodatek akcyzowypodatek od gier losowych i zakładów wzajemnychpodatek tonażowy

26


Rodzaje podatków według dwupodziału uwzględniającego beneficjenta (2/2)

2. Podatki samorządowe

podatek od nieruchomościpodatek od środków transportowychpodatek rolnypodatek leśnypodatek od spadków i darowiznpodatek od czynności cywilnoprawnychopłaty lokalne (targowa, miejscowa, administracyjna oraz dawny podatek od posiadania psów)

27


4. Zasady podatkowe

28


Twórcą pierwszych zasad podatkowych byłAdam Smith, który sformułował cztery podstawowe kanony podatkowe:

1. Zasada równości opodatkowania2. Zasada określoności (pewności) opodatkowania3. Zasada dogodności opodatkowania4. Zasada taniości podatku

29


Istotny wkład w rozwój zasad podatkowych wniósł niemiecki teoretyk ekonomii i finansówAdolf Wagner, który pod koniec XIX w. rozszerzyłi uporządkował zasady podatkowe.

30


31


Zasady fiskalneDo tej grupy zalicza się zasadę, wedle, której podatki powinny być

wydajnym źródłem dochodów władz publicznych, tzn. państwo powinnosięgać do takiego przedmiotu opodatkowania (rzecz, zdarzenie), którydostarczy dochodów do realizacji funkcji i zadań państwa oraz władz

samorządowych.

Drugą zasadą fiskalną jest zasada elastyczności. Oznacza ona, iż podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne. Podatki powinny być tak skonstruowane (skale podatkowe), żeby uwzględniały różną sytuację podatników, jak i całej gospodarki w różnym czasie.

Ostatnią z zasad fiskalnych jest zasada stałości. Zwraca ona uwagę państwa na konieczność ograniczonych zmian w systemie podatkowym. Chodzi zarówno o unikanie wprowadzenia nowych podatków, jak też o unikanie zmian w podatkach już istniejących.

32


Zasada ekonomiczna

Podstawowa zasada podatkowa tej grupy polega na tym, że wwyniku ciężarów podatkowych nie może być naruszony majątekpodatnika.

33

33

Zasady sprawiedliwości

W tej grupie najmniej wątpliwości budzi zasada powszechności, według której ciężary podatkowe powinny mieć charakter powszechny, czyli każdy obywatel, przedsiębiorca itp. powinien być objęty podatkiem, jeżeli spełnione są warunki powstania stosunku podatkowego.

W ramach zasad sprawiedliwości opodatkowania wyróżnia się Istota sprawiedliwości poziomej sprowadza się do tezy: „równi powinni być traktowani równo”. Wedle tej zasady ciężary podatkowe powinny w identycznym stopniu obciążać podmioty znajdujące się w takiej samej sytuacji. Konsekwentnie: „nierówni powinni być traktowani nierówno”, co z kolei jest istotą sprawiedliwości pionowej zasadę „sprawiedliwości poziomej” i „sprawiedliwości pionowej”.

Drugą zasadą jest zasada równości, według której ciężary podatkowe powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich podatników.

Trzecią zasadą w tej grupie jest zasada zdolności podatkowej wedle, której podatnik osiągający taki sam dochód, powinien poświecić na rzecz wspólnoty (państwa) identyczną korzyść, czyli ponieść taką samą ofiarę.

34


Zasady techniczne

Według zasady pewności podatki powinny być takie, aby były niezawodnym źródłem dochodów państwa. Z drugiej strony, podatnik powinien z góry wiedzieć (zostać poinformowany), jaki podatek będzie płacił w związku z prowadzoną działalnością i osiąganymi dochodami.

Zasada dogodności oznacza, że pobór podatku powinien uwzględniać warunki finansowe podatnika, cykl i charakter działalności itp. Istotny jest również – z punktu widzenia nakładania podatku oraz jego wymiaru i poboru – przedmiot opodatkowania.

Z powyższą zasadą wiąże się zasada taniości poboru podatku. Chodzi o to, aby koszty realizowania podatków nie uszczuplały nadmiernie dochodów państwa. W przeciwnym razie obciążenie społeczeństwa podatkami musiałoby wzrosnąć.

35


5. Ciekawostki

36

ŹródłaŹródła

E. Malinowska-Misiąg, W. Misiąg, Finanse publiczne w PolsceS. Owsiak Finanse publiczne. Teoria i praktykaA. Wernik, Finanse publiczneUstawa o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 Nr 249

poz. 2104 ze zm.)Ustawa Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8

poz. 60 ze zm.)http://www.mf.gov.pl/

http://www.mf.gov.pl/


Dziękujemy za uwagę

Prezentacja Ostateczna

Education

Transcript of Prezentacja Ostateczna