PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów...

24
dysleksja PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 180 minut Instrukcja dla zdaj cego 1. Sprawd , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 24 strony (zadania 1 – 22). Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin. 2. Arkusz zawiera trzy cz ci. Cz pierwsza arkusza to test, cz druga wymaga analizy materia ów ród owych, a cz trzecia napisania krótkiego wypracowania na jeden z podanych tematów. 3. Czynno ci zaplanuj tak, aby mo liwe by o rozwi zanie zada z obu cz ci arkusza w ci gu 180 minut. 4. Rozwi zania zada zamie w miejscu na to przeznaczonym. 5. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 6. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l. 7. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie. 8. Wype nij t cz karty odpowiedzi, któr koduje zdaj cy. Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej dla egzaminatora. 9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL. Zamaluj pola odpowiadaj ce cyfrom numeru PESEL. B dne zaznaczenie otocz kó kiem i zaznacz w a ciwe. yczymy powodzenia! LISTOPAD ROK 2006 Za rozwi zanie wszystkich zada mo na otrzyma cznie 50 punktów Wype nia zdaj cy przed rozpocz ciem pracy PESEL ZDAJ CEGO KOD ZDAJ CEGO Miejsce na naklejk z kodem szko y

Transcript of PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów...

Page 1: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

dysleksja

PRÓBNYEGZAMIN MATURALNY

Z HISTORII

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy 180 minut

Instrukcja dla zdaj cego1. Sprawd , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 24 strony (zadania

1 – 22). Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu zespo u

nadzoruj cego egzamin.

2. Arkusz zawiera trzy cz ci. Cz pierwsza arkusza to test,

cz druga wymaga analizy materia ów ród owych, a cz

trzecia napisania krótkiego wypracowania na jeden z podanych

tematów.

3. Czynno ci zaplanuj tak, aby mo liwe by o rozwi zanie zada

z obu cz ci arkusza w ci gu 180 minut.

4. Rozwi zania zada zamie w miejscu na to przeznaczonym.

5. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

6. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l.

7. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.

8. Wype nij t cz karty odpowiedzi, któr koduje zdaj cy.

Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej

dla egzaminatora.

9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.

Zamaluj pola odpowiadaj ce cyfrom numeru PESEL. B dne

zaznaczenie otocz kó kiem i zaznacz w a ciwe.

yczymy powodzenia!

LISTOPADROK 2006

Za rozwi zanie

wszystkich zada

mo na otrzyma

cznie

50 punktów

Wype nia zdaj cy przed rozpocz ciem pracy

PESEL ZDAJ CEGO

KODZDAJ CEGO

Miejscena naklejk

z kodem szko y

Page 2: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony2

CZ I TEST SPRAWDZAJ CY WIADAMO CI I UMIEJ TNO CI USTALONE

W STANDARDACH WYMAGA EGZAMINACYJNYCH Z HISTORII (20 punktów)

Zadanie 1. (1 pkt) Przyporz dkuj poni ej wymienione imiona bogów miejscom narodzin ich kultu. Wpisz odpowiedzi do tabeli.

Anubis, Isztar, Izyda, Marduk, iwa, Wisznu

Babilonia

Egipt

Indie

Zadanie 2. (1 pkt) Obejrzyj ilustracj przedstawiaj c fragment greckiego malowid a wazowego z VII w. p.n.e. Nast pnie wykonaj polecenia A i B.

ród o: M. W cowski, Staro ytno klasyczna. wiczenia ród owe z historii dla szkó rednich, t.1, Warszawa

1999, s. 202

A. Podaj nazw ci kozbrojnej piechoty przedstawionej na powy szym malowidle wazowym.

...............................................................................................................................................

B. Podaj nazw szyku bojowego, jaki tworz wojownicy przedstawieni na powy szym malowidle wazowym.

……………………………………………………...............................................................

Page 3: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony3

Zadanie 3. (1 pkt)Poni ej wymieniono nazwy obiektów architektury greckiej i rzymskiej. Wpisz je do odpowiednich rubryk tabeli.

Panteon, Propyleje, uk Tytusa, Erechtejon, Partenon, Koloseum

Architektura grecka Architektura rzymska A. B.

Zadanie 4. (2 pkt)Przeanalizuj fragment tablicy genealogicznej dynastii Rurykowiczów. Wykorzystuj czawarte w niej informacje wykonaj polecenia A i B.

ród o: opr. na podstawie B. Zientara, Dawna Rosja. Despotyzm i demokracja, Warszawa 1995, s. 22-23

A. Napisz, kim by Jaros aw M dry dla Gertrudy - córki Mieszka II, króla Polski.

……………………………………………………………….............................................

B. Podaj imiona Rurykowiczów, którzy weszli w zwi zki ma e skie z córkami w adców bizantyjskiego kr gu kulturowego.

………………………………………………………………..............................................

………………………………………………………………..............................................

W odzimierz I Wielki

†1015

& Anna, c. Romana

ces. biz.

W odzimierz

†1052

& Oda, c. Lippolda,

hr. Stade

Anna

†ok.1075

& Henryk I,

król Francji

El bieta

†1044

& 1. Harald I król Norwegii,

& 2. Swen II król Danii

Wsiewo od

†1093

& Maria, c. Konstantyna IX,

ces. biz.

Anastazja

& Andrzej I,

król W gier

wiatos aw

†1076

& N. c. Ethelera,

hr. Dithmarschen

Izjas aw

†1078

& Gertruda, c. Mieszka II,

króla Polski

wiatope k

†1019

& N. c. Boles awa Chrobrego,

króla Polski

Jaros aw M dry

†1054

& N. N. Ingegerda c. Olafa III,

króla Szwecji

Dobronega-Maria

†1087

& Kazimierz I Odnowiciel,

ks. polski

Page 4: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony4

Zadanie 5. (1 pkt) Poni ej zamieszczono fragmenty biografii postaci, których dzia ania mia y istotny wp yw na bieg historii. Rozpoznaj postaci i wpisz ich imiona do tabeli.

Fragment biografii Posta

A. Frankijski w adca z rodu Merowingów. Wybitny wódz i twórca

pot gi Franków. Zjednoczy ich plemiona oraz podbi Gali . Przyj

chrzest i zapocz tkowa chrystianizacj Franków.

B. Od 936 r. król niemiecki z dynastii saskiej. Interwencje w walki

wewn trzne Italii przynios y mu godno cesarsk . W 962 r. papie

Jan XII koronowa go na cesarza.

C. Jeden z g ównych autorów reformy Ko cio a (od jego imienia

pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. papie ; z jego inicjatywy

spisano Dictatus papae. Toczy walki z królem Henrykiem IV.

Zadanie 6. (1 pkt) Przeanalizuj tre zamieszczonej poni ej mapy i zaproponuj dla niej tytu .Uwaga: tytu powinien zawiera okre lenie tematu i czasu.

ród o: Atlas Historyczny dla klasy V-VI, Warszawa-Wroc aw 1994, s. 11

.......................................................................................................................................................

Page 5: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony5

Zadanie 7. (2 pkt) Przeczytaj fragmenty ulotki propagandowej z pierwszej wolnej elekcji, które zawierajinformacje o kandydatach do tronu polskiego. Wpisz imi odpowiedniej postaci pod cytowanym tekstem.

Stefan Batory, Iwan Gro ny, Henryk Walezy, Jan Waza, Ernest Habsburg

Tekst 1. Commoda (korzy ci)

1. e zacny cesarski syn

2. e czeski j zyk rozumie […]

4. e ma by sto lachciców (w) Wiedniu na nauce

Incommoda (szkody)

2. e z narodu niemieckiego nam zaw dy przeciwnego

4. co si innym dzieje, to jest W grom, l zakom, Czechom, sta oby si to i Lechom

A. ……………………………………………………

Tekst 2. Commoda (korzy ci)

1. pokój do ywotni z nim samym

2. j zyk rozumie

Incommoda (szkody)

2. morza by my przeci nie mieli, bo port narewski wielki jego klejnot

3. tyra stwo a okrucie stwo wrodzone

4. wol sw uwa a za prawo

B. ……………………………………………………

Tekst 3. Commoda (korzy ci)

3. musi nam by powolny przez daleko przyjació swych […]

7. sto lachciców […] w Pary u na studiach i w wojsku wiczy si b dzie

8. pokój z Turkiem

Incommoda (szkody)

1. niepokój z Moskw

2. j zyk, ale aci ski i w oski umie, o polski jemu acno, gdy ujrzy, e mu go b dzie

potrzeba

C. …………………………………………………….

ród o: Wiek XVI-XVIII w ród ach. Wybór tekstów ród owych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli

historii, studentów i uczniów, opr. M. Soba ska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 106-107

Page 6: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony6

Zadanie 8. (1 pkt) Nazwij wydarzenie, do którego odnosi si tre poni szej mapy.

ród o: K. Baczkowski, Projekty (...) w pó nym redniowieczu i u pocz tków doby nowo ytnej, Kraków 2001,

s. 15

.......................................................................................................................................................

Zadanie 9. (2 pkt) Poni ej zamieszczono fragment wiersza Jana Lechonia. Zanalizuj jego tre i wykonaj polecenia A i B.

Kiedy wszystko struchla o z obawy Moskali,

On na progu si sali jako k oda wali;

Z t jedn my l w g owie: „Ja wszystko ocalam”,

Rozdziera swe szaty, krzycz c: „Nie pozwalam!”

Sto ramion nieul k ego uchwyci o m a

I oszala i umar . Lecz to on zwyci a.

Bo par lat zaledwie – jest to chwila prawie –

I oto si nad polem chwieje piórko pawie,

Hurmem ch opi z kosami biegn poln steczk

I nakryli armaty krakowsk czapeczk .

I oto wszyscy naraz wznie li wolne g owy,

Spójrz! Oto id boso, lecz przez gaj laurowy.

D o twarda, co p ug dot d prowadzi a w polu,

Niesie sztandar wolno ci do bram Kapitolu,

I id , id nasi, bij c w tarabany

Page 7: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony7

I my l c o swej Basi, w kraju zap akanej.

Samotnik, który wtedy oszala z rozpaczy,

Nie ujrzy ich, to prawda, ale có to znaczy?

Bo on od y i wpo ród nie nych drzew szpaleru

To on wali bagnetem w wrota Belwederu,

I w ciemn noc styczniow wolno widzi ja nie.

Ten cz owiek z brwi krzaczast – to przecie on w a nie!

ród o: yciorysy historyczne, literackie i legendarne, pod red. Z. Stefanowskiej i J. Tazbira, Warszawa 1992,

s. 193

A. Podaj imi i nazwisko postaci, o której mowa w pierwszych czterech wersach utworu.

.......................................................................................................................................................

B. Wymie nazwy powsta narodowych, które zosta y wspomniane w wierszu.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 10. (1 pkt) Dokonaj analizy danych z poni szego wykresu i wykonaj polecenia A, B i C.

Ludno utrzymuj ca si z rolnictwa w wybranych krajach

w latach 1870-1913 (w %)

28

48 4850

53

12

3532

40

33

0

10

20

30

40

50

60

Wielka

Brytania

Holandia Niemcy Francja USA

Pa stwo

W %

1870 1913

ród o: opr. na podst. J. Szpak, Historia gospodarcza powszechna, Warszawa 2003, s.170

Page 8: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony8

A. Podaj nazw pa stwa, które w 1913 r. mia o najni szy odsetek ludno ciutrzymuj cej si z rolnictwa.

…………………………………………………………….

B. Podaj nazw pa stwa, w którym w latach 1870-1913 nast pi najwi kszy spadek liczby ludno ci utrzymuj cej si z rolnictwa.

…………………………………………………………….

C. Podaj nazw pa stwa, w którym najwolniej dokonywa y si zmiany w strukturze ekonomiczno-spo ecznej.

…………………………………………………………….

Zadanie 11. (2 pkt)Zapoznaj si z do czonymi do zadania ród ami. Nast pnie wykonaj polecenia A i B.

ród a: [w:] P. Szlanta, Poci giem do Bagdadu, „Mówi wieki”, nr 530, Warszawa 2004, s. 33-34

ród o 1. Mapa: Bliski Wschód przed 1914 r.

Page 9: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony9

ród o 2.

Uwaga: Harun ar-Raszid – jeden z najs ynniejszych w adców muzu ma skich Wschodu z prze omu

VIII i IX w.

ród o 3.Fragment ksi ki niemieckiego publicysty Friedricha Naumanna Asien

Turcja […] nadaje si do osadnictwa i po zmianie ustroju gospodarczego mo e

znacznie zwi kszy swój popyt i poda . […] Z ch ci mo emy przyj uzyskane produkty jako

zap at za maszyny, tkaniny, artyku y luksusowe, gdy wci potrzebujemy importu yta,

pszenicy, kawy, tytoniu i win po udniowych. […] Jedynie za pomoc dróg i kolei elaznej

mo na zapocz tkowa niemieckie zarz dzanie w imperium osma skim.

A. Na podstawie analizy róde 1. i 2. wymie dwa pa stwa europejskie, których wp ywy polityczne i gospodarcze w tym regionie by y zagro one przez Niemcy buduj ce lini kolejow przedstawion na mapie.

……………………………………………………………………………….............

B. Na podstawie ród a 3. wymie trzy cele ekonomiczne, które Niemcy chcia yrealizowa w imperium osma skim.

……………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………….

Page 10: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony10

Zadanie 12. (1 pkt) Podkre l dokument, który doprowadzi do umi dzynarodowienia sprawy polskiej podczas I wojny wiatowej.

a) Odezwa do Polaków g ównodowodz cego armii rosyjskiej, wielkiego ksi cia

Miko aja Miko ajewicza, z 14 sierpnia 1914 r.

b) Akt 5 listopada, wydany w imieniu cesarzy Niemiec i Austro–W gier

w 1916 r.

c) Deklaracja Praw Narodów Rosji r. wydana 3/16 listopada 1917 r. przez Rad

Komisarzy Ludowych

d) Or dzie prezydenta T.W. Wilsona do Kongresu St. Zjednoczonych Ameryki

Pó nocnej z 8 stycznia 1918 r.

Zadanie 13. (1 pkt) Ilustracje przedstawiaj banknoty b d ce w obiegu na ziemiach polskich w XX wieku. Uporz dkuj je chronologicznie. Wpisz cyfry od 1 do 4 w tabeli: banknot, który by w obiegu najwcze niej oznacz cyfr 1, za kolejne cyframi 2, 3, 4.

A.

B.

Page 11: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony11

C.

D.

ród o: T. Kafkowski, Tysi c lat monety polskiej, Kraków 1974, s. 402, 407, 427, 432

Banknot A

Banknot B

Banknot C

Banknot D

Page 12: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony12

Zadanie 14. (2 pkt)Przeanalizuj zamieszczon poni ej ilustracj z okresu II wojny wiatowej i wykonaj polecenia A i B.

ród a: H. Górska, E. Lipi ski, Z dziejów karykatury polskiej, Warszawa 1977, s. 237

A. Podkre l poprawn odpowied .

Rysunek jest komentarzem do sytuacji na ziemiach polskich

a) wcielonych do III Rzeszy.

b) wcielonych do ZSRR.

c) wchodz cych w sk ad Generalnego Gubernatorstwa.

B. Wyja nij, jakie zachowanie pi tnuje ta karykatura.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 13: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony13

Zadanie 15. (1 pkt)Poni sze zdania (oznaczone A, B, C) odnosz si do fotografii przedstawiaj cych wa newydarzenia z dziejów Polski po II wojnie wiatowej. Rozstrzygnij, czy s to stwierdzenia prawdziwe, czy fa szywe. W tabeli w odpowiednich rubrykach dopisz obok podanego zdania prawda lub fa sz.

1. 2.

3. 4.

ród a: W. Roszkowski, Pó wiecze. Historia polityczna wiata po 1945 roku, t.10, Warszawa 2003, s. 114, 390;

M. Kallas, Historia ustroju Polski, Warszawa 2005, fot. 88;

Kronika ludzko ci, Warszawa 1993, s. 1055

A. W powy szym zestawie fotografii jedna dokumentuje wydarzenie, które

mia o miejsce po 1980 roku.

B. Fotografia nr 3 przedstawia wydarzenie chronologicznie pierwsze.

C. Dwie fotografie dokumentuj wydarzenia, których uczestnikiem by Lech

Wa sa.

Page 14: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony14

Temat: W adza i spo ecze stwo – ró ne postacie w adzy

CZ II ZADANIA ZWI ZANE Z ANALIZ RÓDE WIEDZY HISTORYCZNEJ

(10 punktów)

Zapoznaj si z materia ami ród owymi ( ród a A – E). Nast pnie odpowiedz na pytania

zamieszczone w Arkuszu odpowiedzi (zadania 16 – 21).

ród o A Arystoteles, Polityka[w:] Arystoteles, Polityka, przek ad i opracowanie L. Piotrowicz, Warszawa 2002, s. 86 - 124

1. Ustrój i rz d oznaczaj w a ciwie to samo. Rz d jest czynnikiem w adaj cym

w pa stwach, a jako taki z konieczno ci znajduje si w r kach albo jednostki, albo

niewielkiej czy te i wielkiej liczby ludzi. Otó kiedy te jednostki lub te niewielka ich

grupa, czy w ko cu i wielka ich liczba, w adaj ku ogólnemu po ytkowi, to takie ustroje

s z konieczno ci w a ciwe; je li natomiast maj na wzgl dzie tylko w asn korzy czy

jednostki, czy niewielkiej grupy, czy masy, s to zwyrodnienia. Bo albo nie powinno si

cz onków takiego pa stwa nazywa obywatelami, albo winni oni uczestniczy

w korzy ciach, jakie pa stwo zapewnia.

2. T posta jedynow adztwa, czyli monarchii, która ma na oku dobro ogólne, zwykli my

nazywa królestwem, panowanie niewielu, a wi c wi cej ni jednego, zwiemy

arystokracj , czy to dlatego e najlepsi w adaj , czy te poniewa rz dz ku najlepszemu

po ytkowi pa stwa i jego cz onków; kiedy za lud rz dzi ku ogólnemu po ytkowi;

u ywamy nazwy, która w szerszym znaczeniu okre la wszystkie ustroje - politeja rz dy

obywateli.

4. Zwyrodnieniami wspomnianych ustrojów s : w stosunku do królestwa tyrania,

w stosunku do arystokracji oligarchia, a w stosunku do politei demokracja. Tyrania jest

bowiem jedynow adztwem dla korzy ci panuj cej jednostki, oligarchia rz dzi

dla korzy ci bogaczy, a demokracja dla korzy ci ubogich; adna z nich nie ma jednak

na wzgl dzie dobra ogó u.

ród o BWielka Karta Wolno ci (Magna Charta Libertatum) 1215 r. [w:] Rozkwit redniowiecznego porz dku w Europie, Teksty ród owe nr 19, opr. K. Dobrowolski, Kraków 1926, s. 4-5

39. aden wolny cz owiek nie ma by pojmany ani uwi ziony, albo wyrzucony z posiad o ci,

albo proskrybowany, ani wygnany lub innym sposobem pogn biony, i ani sami na niego nie

wyruszymy, ani nikogo przeciw niemu nie wy lemy, jak tylko na podstawie legalnego

wyroku równych jemu (…).

61. Gdy za dla Boga i dla naprawy królestwa naszego oraz aby lepiej u mierzy niezgod

powsta mi dzy nami i baronami naszymi, uczynili my te wszystkie powy sze ust pstwa

z pragnieniem, aby one na wieki cieszy y si nienaruszalno ci i siln trwa o ci przyznajemy

im (tj. baronom) i dajemy nast puj ce zabezpieczenie. Mianowicie baronowie wybior wedle

swojej woli dwudziestu pi ciu baronów z królestwa, którzy b d obowi zani wszystkimi

swoimi si ami przestrzega , pilnowa i nakazywa przestrzeganie tego pokoju i wolno ci,

jaki im przyznali my i zatwierdzili my niniejszym dokumentem (…).

Page 15: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony15

ród o C A. de Tocqueville, O demokracji w Ameryce[w:] A. de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, przek ad M. Król, Warszawa 1976, s. 27-30, 35-36

Charles Alexis de Tocqueville (1805-1859) - francuski historyk i polityk

Spo ród wszystkich nowych zjawisk, jakie przyci gn y moj uwag podczas pobytu

w Stanach Zjednoczonych, najbardziej uderzy a mnie panuj ca tam powszechnie równo

mo liwo ci. (...) My la em wówczas o naszej pó kuli i przysz o mi na my l, e dostrzegam

tu jakie podobie stwo do obrazu, jaki ukaza mi Nowy wiat. (...) Odnios em wra enie,

e ta sama demokracja, która zaw adn a spo ecze stwami ameryka skimi, pospiesznie

zmierza ku w adzy w Europie. (…) Wielka rewolucja demokratyczna dokonuje si w ród nas.

Wszyscy j widz , lecz nie wszyscy jednakowo oceniaj . Jedni, uwa aj c j za zjawisko

nowe, a przy tym przypadkowe, maj nadziej , e b dzie j mo na jeszcze powstrzyma ,

dla innych natomiast jest ona nieodwracalna, poniewa uwa aj j za najbardziej ci g ,

najdawniejsz i najtrwalsz tendencj w historii. (…)

Je eli przyjrzymy si temu, co w ka dym pó wieczu, pocz wszy od XI stulecia, dzieje

si we Francji, zauwa ymy niechybnie, e w porz dku spo ecznym odbywa si podwójna

rewolucja. Szlachcic schodzi na ni sze szczeble drabiny spo ecznej, nieszlachcic po niej

wst puje (...). Ka de pó wiecze ich zbli a i niebawem si spotkaj . Nie jest to osobliwo ci

Francji. Gdziekolwiek skierujemy wzrok, zobaczymy, e ta sama rewolucja dokonuje si

w ca ym wiecie chrze cija skim. (...) Stopniowy rozwój równych mo liwo ci jest wi c

dzie em opatrzno ciowym. Jest powszechny, trwa y i nieustannie wymyka si ludzkiej

w adzy. S u mu wszystkie wydarzenia i wszyscy ludzie. (...)

Wydaje mi si rzecz niew tpliw , e wcze niej czy pó niej osi gniemy,

jak Amerykanie, prawie pe n równo mo liwo ci. Nie wynika z tego wcale, e b dziemy

zmuszeni z podobnego uk adu spo ecznego wyci gn w przysz o ci takie same

konsekwencje polityczne, jakie wyci gn li Amerykanie. Jestem daleki od my li, e znale li

oni jedyn form rz dów, jaka mo e by w a ciwa demokracji. (...)

ród o D Tabela. Wska niki liberalizacji w Europie (1791-1914) wed ug Normana Daviesa oprac. na podstawie: N. Davies, Europa – rozprawa historyka z histori , Kraków 1998, s. 1303

Kraj Konstytucje Powszechne prawo wyborcze dla m czyzn

(dla kobiet dane podano w nawiasach)

Równouprawnienie ydów

(zniesienie ograniczepraw obywatelskich ludno ci ydowskiej)

Wielka Brytania - 1884 (1928) 1871

Francja1791, 1830, 1848,

1852, 1875 1848 (1944) 1791

Szwecja 1809 1909 (1919) 1838

Norwegia 1814 1898 (1912) 1851

Holandia 1814 1896 (1946) 1796

Belgia 1831 1893 (1948) 1831

Grecja 1844, 1864 (1952) 1830

Szwajcaria 1848 1848 (1971) 1866

Prusy 1850 1850 (w Niemczech 1919) 1812

CesarstwoNiemieckie

1871 1871 (w Niemczech 1919) 1871

Page 16: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony16

ród o EFrancuski plakat z 1892 roku Litografia z 1892 r., ze zbiorów Bibliothèque Nationale w Pary u[w:] Histoire 1re, Paris 2003, s. 145

Napis na plakacie: „Obchody stulecia Republiki Francuskiej”

Page 17: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony17

ARKUSZ ODPOWIEDZI

na podstawie ród a A Zadanie 16. (1 pkt)Wymie ustroje, które, zdaniem Arystotelesa, s sprawiedliwe, a tym samym i w a ciwe oraz formy ustrojowe, które Arystoteles nazywa zwyrodnia ymi.

Ustroje wg Arystotelesa sprawiedliwe

(w a ciwe)

Ustroje wg Arystotelesa zwyrodnia e

na podstawie ród a B oraz wiedzy poza ród owej Zadanie 17. (2 pkt)Wska podobie stwo i ró nic mi dzy postanowieniami Wielkiej Karty Wolno cia przywilejem jedlne sko-krakowskim (1430-1433).

Podobie stwo:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Ró nica:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

na podstawie ród a C Zadanie 18. (2 pkt) Wyja nij, co Tocqueville nazywa podwójn rewolucj .

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 18: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony18

Zadanie 19. (1 pkt) Nazwij proces spo eczny, który Tocqueville charakteryzuje we wskazanym fragmencie.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

na podstawie ród a D oraz wiedzy poza ród owej Zadanie 20. (1 pkt) Podane poni ej zdania odnosz si do zestawienia w tabeli. Rozstrzygnij, czy s to informacje prawdziwe, czy fa szywe. W tabeli w odpowiednich rubrykach dopisz obok podanej informacji: prawda lub fa sz.

A. Powszechne prawo wyborcze dla m czyzn we Francji przynios a

II Republika.

B. Konstytucje z okresu Wiosny Ludów: francuska,

szwajcarska i pruska wprowadza y w tych pa stwach republika sk

form rz dów.

C. Równouprawnienie ydów w Belgii i Grecji zbieg o si

z pocz tkiem niepodleg o ci tych pa stw.

na podstawie ród a E Zadanie 21. (3 pkt) Wyja nij tre tego plakatu. Uwzgl dnij: zamieszczone daty, scen pierwszoplanow(symboliczn ) i sceny w tle.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 19: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony19

CZ III ZADANIE ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI (20 punktów)

Zadanie 22. (20 pkt) Zadanie zawiera dwa tematy. Wybierz jeden z nich do opracowania.

Temat I Scharakteryzuj zmiany w systemie sprawowania w adzy w Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVI-XVII w.

Temat IINa wybranych przyk adach scharakteryzuj kryzys demokracji w Europie w okresie mi dzywojennym (1918-1939).

Wybieram temat ............

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 20: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony20

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 21: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony21

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 22: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony22

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 23: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony23

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Page 24: PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORIIJan XII koronowaá go na cesarza. C. Jeden z gáównych autorów reformy Ko cioáa (od jego imienia pochodzi nazwa reformy). Od 1073 r. ... Szpak,

Próbny egzamin maturalny z historii

Poziom rozszerzony24

BRUDNOPIS