1

Potwierdzanie efektów uczenia się szansą dla uczelni niepublicznych w okresie niżu demograficznegodr Grażyna Maniak, prof. ZPSB

Konferencja ETE 2015Warszawa, 6 marca 2015

Potwierdzanie efektów uczenia się szansą dla uczelni niepublicznych…. 

2

Plan prezentacji

1. Wyzwania dla LLL w  Polsce2. Szkolnictwo wyższe wobec wyzwań LLL3. RPL jako szansa na aktywizację edukacyjną  dorosłych studentów4. Barometr Kompetencji Kluczowych – przykład narzędzia do potwierdzania 

kompetencji kluczowych (Model Knowledge@Work)

Lifelong Learning (LLL):

• „Wszelkie działania związane z uczeniem się przez całe życie, zmierzające do poprawy poziomu wiedzy, umiejętności i kompetencji w pespektywie osobistej, obywatelskiej, społecznej i/lub związanej z zatrudnieniem.” Making a European Area of Lifelong Learning a Reality, Komunikat Komisji Europejskiej, COM (2001) 678

LLL z perspektywy jednostki:Wynika z aspiracji, zainteresowań i potrzeb związanych z rozwojem osobistym.Aktywność edukacyjna jawi się jako konieczność, warunek niezbędny do właściwego funkcjonowania w otaczającym świecie, szczególnie na rynku pracy.

Główne przesłanki rozwoju LLL

• Zmiany demograficzne – zmiany wielkości i struktury ludności, starzeniesię ludności.

• Zmiany technologiczne, globalizacja – zmiany w popycie na kwalifikacjena rynku pracy; szybka dewaluacja kompetencji uzyskanych w trakcieedukacji formalnej.

• Uwarunkowania prawne – w tym dotyczące wydłużenia aktywnościzawodowej ludności.

• Uwarunkowania społeczno – ekonomiczne: rozwój kapitału ludzkiegooparty głównie na kształceniu młodych może prowadzić do rosnącychnierówności w poziomie kapitału ludzkiego, a w konsekwencji do obniżeniaaktywności zawodowej ludności lub nawet wykluczeń.

Wyzwania dla LLL w  Polsce

• Demografia! (zmniejszanie udziału ludzi młodych w populacji,przyspieszenie procesu starzenia się ludności).

• Niski poziom aktywności zawodowej, w tym najniższa w Europie stopazatrudnienia osób starszych.

• Ziany popytu na pracę typowe dla krajów rozwiniętych, które w znacznymstopniu dotyczą osób o średnio wysokim i wysokim poziomie kwalifikacji(zmiana charakteru pracy w wielu zawodach, zanikające i nowe zawodyrodzą potrzebę uzyskania nowych kompetencji).

• Obok niskich osiągnięć profesjonalnych, charakterystyczny dla Polski jestniski poziom kompetencji kluczowych dorosłych (OECD – PIAAC)

• Uczenie się przez całe życie jest elementem rządowej Strategii RozwojuKapitału Ludzkiego 2020 (wraz z aneksem Perspektywa uczenia się przezcałe życie). Założono w niej m.in. to, że do roku 2020 ok. 49% osób wwieku 30‐34 lata będzie miało wykształcenie wyższe lub równorzędnąkwalifikację, oraz co najmniej 19% osób w wieku 24‐65 lat będzieuczestniczyć w LLL.

• W Polsce % osób dorosłych uczących się po zakończeniu edukacji jest dużo niższyniż w innych krajach:

– wg Bilansu Kapitału Ludzkiego, jedynie 20% Polaków w wieku 18‐64 latadokształcało się w jakiejkolwiek formie w roku poprzedzającym badanie (tj. w2012 r.);

– wg Eurostatu, odsetek Polaków uczestniczących w LLL wyniósł w 2013r.średnio 4,5%

• Rośnie odsetek bezrobotnych absolwentów, w tym absolwentów szkół wyższych,co w dużym stopniu jest konsekwencją niewłaściwej struktury „kierunkowej”kształcenia. Coraz częściej zachodzi potrzeba uzupełnienia lub podniesieniakompetencji, czy wręcz przekwalifikowania osób bezrobotnych lub pracującychniezgodnie z posiadanymi kwalifikacjami formalnymi.

• Polska należy do grupy państw UE o najniższym poziomie zaawansowania wzakresie RPL, tj. uznawania efektów uczenia się pozaformalnego i nieformalnego(Bilans Kapitału Ludzkiego)

Wyzwania dla LLL w  Polsce – cd.

1301 13191262 1247 1218

1151

546621 660 633

518398

18471940 1922 1880

1736

1549

0

500

1000

1500

2000

2500

2003 2005 2007 2009 2011 2013

Liczba studentów w Polsce w latach 2003‐2013 (w tys.)

uczelnie publiczne

uczelnie niepubliczne

ogółem

Źródło: GUS ‐ BDL

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

16‐18 lat 19‐24 25‐44 45‐64 65+

Liczba ludności w Polsce wg wybranych grup wieku w latach 2002‐2014 (w tys.)

2002

2005

2010

2014

Źródło: GUS ‐ BDL

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

16‐18 lat 19‐24 25‐44 45‐64 65+

Prognoza ludności Polski wg wybranych grup wieku w latach 2015‐2035 (w tys.)

2015

2020

2025

2030

Źródło: GUS ‐ BDL

0

5

10

15

20

25

30

35

DK SE FI NL UK LU AT EE SL ES UE(28)

PT CZ DE FR MT IE CY BE LV IT LT PL HU EL SK HR RO BG

Osoby w wieku 25‐64 lata uczestniczące w LLL (%)

2009 2013

Źródło: Eurostat

„Dorosły student” czyli  LL‐learner

• LL – learner (osoba ucząca się przez całe życie) w systemie szkolnictwa wyższego to głównie (choć nie tylko) osoba dorosła, posiadająca pewne doświadczenia edukacyjne i zawodowe, której potrzeby rozwojowe  znajdują się w centrum zainteresowania uczelni wyższej.

Nowoczesny model kształcenia osób dorosłych

Koncentracja na osobie uczącego się 

(indywidualizacja kształcenia)

Nowe standardy uczenia się osób dorosłych, w tym 

oparte na IT 

System diagnozy i potwierdzania efektów 

uczenia się (kompetencji), uzyskanych także poza  systemem formalnym

Profesjonalizacja nauczania osób dorosłych 

(podnoszenie kompetencji pedagogicznych i 

andragogicznych kadry akademickiej

Projekt innowacyjny  NCBiR współfinansowany ze środków  UE: 

Knowledge@Work ‐ zintegrowany model kształcenia przez całe 

życie na uczelniach wyższych

Co proponujemy w modelu Knowledge@Work

Nowoczesny model studiów podyplomowych:

kompetencje kluczowe ‐ uniwersalne umiejętności wymagane przez pracodawców ‐w programach kształcenia

indywidualizacja kształcenia (dostosowanie poziomu i zakresu wiedzy do potrzeb słuchacza), obieralność modułów

zwiększenie użyteczności studiów podyplomowych i przydatności zawodowej dla odbiorców 

wykorzystanie technologii internetowych i mobilnych

doradztwow wyborze ścieżki kształcenia ‐ broker edukacyjny na uczelni

studiowanie w czasie i miejscu odpowiadającym słuchaczom, dodatkowo z elementami relaksu (e‐learning i gra mobilna „Pigułki kompetencji”)

Użytkownicy modelu K@W:Uczelnie wyższe lub jednostki organizacyjne uczelni, realizujące studia podyplomowe

• Autoprezentacja• Komunikacja interpersonalna• Kreatywność• Funkcjonowanie w otoczeniu 

międzynarodowym• Praca w zespole• Prawo w działalności gospodarczej• Ugruntowane podstawy matematyki• Zarządzanie wiedzą• Zarządzanie zespołem• Znajomość technologii ICT

Kompetencje kluczowe - pakiety wiedzy

Barometr Kompetencji Kluczowych

Niezależne testy z 10 kompetencji kluczowych dla Słuchaczy

Wsparcie procesu rekrutacji (określenie poziomu posiadanych kompetencji przez Słuchaczy)

Podstawa indywidualizacjiścieżki kształcenia (wybór kompetencji i poziomu materiałów)

Podstawa oceny efektów kształcenia w odniesieniu do kompetencji kluczowych (test Barometrem „na wyjściu”)

Broker edukacyjny

Pracownik Uczelni ‐mający kontakt ze Słuchaczami studiów

Przydzielanie testów Barometru Kompetencji (BKK)

Weryfikacja wyników BKK ‐w konsultacji ze Słuchaczem, propozycja wyboru zestawu kompetencji kluczowych

Przydzielanie pakietów wiedzy materiały e‐learningowe gra mobilna „Pigułki kompetencji”

Weryfikacja procesu kształcenia

Przekazywanie informacji innym jednostkom Uczelni (np. raportów dot. profilu kompetencji grupy)

Platforma K@W       

Platforma internetowa K@W ‐ narzędzia pracy Brokera edukacyjnego i Słuchaczy

Barometr Kompetencji Kluczowych (testy z 10 kompetencji)

Materiały szkoleniowe → e‐learning (20 szkoleń); → m‐learning ‐ gra „Pigułki kompetencji” (10 gier)

Repozytorium dokumentów ‐ podręczniki poradniki, instrukcje

[www.katw.pl]

Materiały e‐learningowe

Pakiety wiedzy z 10 kompetencji na dwóch poziomach: pełny / zaawansowany

Kształcenie w zakresie kompetencji kluczowych

Stworzone z zachowaniem cyklu Kolba (metodologia uczenia się osób dorosłych)

doświadczenia i refleksje

aspekty teoretyczne

zastosowanie nowej wiedzy w praktyce

Najnowsza metodyka kształcenia na odległość

Wspierające kształcenie w zakresie kompetencji kluczowych w oparciu o technologie mobilne

Utrwalanie wiedzy w krótkich sesjach, połączone z relaksem

Krótkie pytania z życia zawodowego ‐interpretacja odpowiedzi

Wykorzystanie wolnej chwili na naukę (np. w pociągu, na przerwie)

Wybór trybu gry, możliwość rywalizacjiw grupie (rankingi graczy)

Gra - na smartfon / tablet / komputer

M‐learning czyli gra „Pigułki kompetencji”

Model K@W a efekty jego wdrożenia

Broker edukacyjny

Barometr Kompetencji Kluczowych

bloki kompetencji kluczowych

obieralność modułów kompetencyjnych

program oparty o efekty kształcenia

platforma wspomagająca mobilne uczenie się

elem

enty

mod

elu

K@W lepsza diagnoza

uczestnika SP

pomiar i wiedza o poziomie kluczowych kompetencji

dostosowanie programu SP do wymogów rynkowych

zindywidualizowana ścieżka kształcenia

lepszy monitoring jakości kształcenia

unowocześnienie formuły SPef

ekty

mod

elu

K@W

dla

ucz

elni

i słu

chac

zy doradztwo w zakresie kariery edukacyjnej i zawodowej

uznanie kompetencji

dopasowanie oferty do potrzeb gospodarki

dopasowanie form i treści kształcenia do potrzeb osób dorosłych

zapewnienie jakości kształcenia i uczenia się

wykorzystanie nowych technologii w procesie nauczania i uczelnia się

wyz

wan

ia L

LL w

Pol

sce

Zapraszamy do sprawdzeniai skorzystania z modelu K@Wwww.katw.pl

Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w SzczecinieWdrożenie modelu – dr Justyna Osuch, josuch@zpsb.pl, tel. 91/ 814 94 57

Kształcenie przez całe życie – prof. Grażyna Maniak, gmaniak@zpsb.pl, tel. 91/ 814 94 12

Techniki e-learning i m-learning – dr Dorota Dżega, ddzega@zpsb.pl, tel. 91/ 814 94 47

Promocja i upowszechnienie – Agata Mikołajczak, amikolajczak@zpsb.pl, tel. 91/ 814 94 61

Biuro projektu - tel. 91/ 814 94 57, knowledgeatwork@zpsb.pl

www.katw.plwww.katw.pl