Polityka surowcowa Polski szansą rozwoju kraju

Warszawa, 10 października 2013 r.

2

Ministerstwo Gospodarki dostrzega wagę zagadnień dotyczących surowców

nieenergetycznych i zamierza podjąć działania porządkujące te kwestie.

Surowce te są niezbędne dla rozwoju nowoczesnego przemysłu

i, ogółem, nowoczesnej gospodarki.Polska – jak wiele państw rozwiniętych – musi stawić czoła problemowi dostępu do surowców nieenergetycznych.

.

3

Jaka jest przyczyna niedoboru surowców?

- większe zużycie surowców: - wzrost państw rozwijających się, - nowe zastosowania surowców,

- ograniczona podaż:- wyczerpywanie surowców,- ograniczenia eksportu głównych

producentów (+ zależność od importu),- ograniczenia substytucji.

Rosnące ceny surowcówprzykład metali ziem rzadkich

4

Źródło: The Economist

.

5

Baza wiedzy/ eksploracja•Czy krajowe złoża są zidentyfikowane w sposób wyczerpujący? •Czy istnieje potrzeba uporządkowania istniejącej wiedzy w zakresie polskiej bazy surowcowej?

Wydobycie•Jakie są bariery związane z wydobyciem surowców – czy mają charakter technologiczny, społeczny czy środowiskowy? Które z nich stanowią dla przedsiębiorstw największe wyzwanie?•Czy proces przyznawania koncesji na wydobycie można uprościć bez szkody dla środowiska i społeczności lokalnych? Jak poprawić dialog z tą społecznością?

Jak poprawić dostępność surowców?

.

6

Przetwórstwo •W jaki sposób udoskonalić przetwarzanie surowców od strony technicznej?•Czy wskazane jest wzmocnienie infrastruktury transportowej pomiędzy miejscami wydobycia oraz kluczowymi punktami importowymi a zakładami przemysłowymi?

Jak poprawić dostępność surowców?

.

7

Recykling•W jaki sposób radykalnie zwiększyć stopień recyklingu odpadów?•Jakie rodzaje odpadów są szczególnie istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa surowcowego?

Jak poprawić dostępność surowców?

.

8

Substytucja• W przypadku których surowców istotnych dla polskiej

gospodarki Polska ma szansę na przygotowanie substytutów?

• W jakich obszarach związanych z substytucją Polska powinna uczestniczyć w międzynarodowych pracach badawczo-rozwojowych?

• Jakie rozwiązania systemowe są niezbędne, aby możliwe było stosowanie substytucji surowców?

Jak poprawić dostępność surowców?

.

9

Wymiar międzynarodowy•Jak doprowadzić do zniesienia restrykcji eksportu surowców w krajach trzecich? Czy zawsze leży to w polskim interesie? •Jakie działania należy podjąć, aby relacje - zarówno bilateralne, jak i poprzez UE – z państwami wytwarzającymi surowce były ściślejsze?

Jak poprawić dostępność surowców?

.

10

W realizację wielu wcześniej wspomnianych kwestii MG jest już zaangażowane, np. w zakresie:

•recyklingu (m.in. Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej);•wspierania nowoczesnych technik pozyskiwania surowców oraz odzysku surowców z odpadów (krajowe inteligentne specjalizacje);•substytucji surowców oraz innych kwestii badawczych (zaangażowanie w działania UE – m.in. Europejskie Partnerstwo Innowacji w dziedzinie surowców).

Jak poprawić dostępność surowców?

.

Działania w Polsce11

Narodowy Program Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej

- Perspektywa: 2050

- Poprawa efektywności gospodarowania surowcami oraz materiałami oraz Zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami

(dwa z 6 celów szczegółowych)

- Podejście oddolne (bottom-up)

- Zasada zrównoważonego rozwoju

- Szansa dla gospodarki i jednocześnie zmniejszenie emisji

Działania w Polsce12

` Krajowe inteligentne specjalizacje (smart specialisation)

Wśród 16 zidentyfikowanych specjalizacji są: • Nowoczesne technologie pozyskiwania

i wykorzystania surowców naturalnych oraz wytwarzanie ich substytutów

• Wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku)

- perspektywa finansowa 2014-2020

Krajowe inteligentne specjalizacje będą ukierunkowywać wydatkowanie środków m.in. w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.

Europejskie Partnerstwo Innowacji w dziedzinie surowców (EIP RM)

13

Celem EIP RM jest promowanie innowacji w całym łańcuchu tworzenia wartości dodanej surowców. Działania w ramach Partnerstwa zostały zaprezentowane w Strategicznym Planie Wdrażania (SIP), w pracach nad którym uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki.

KE traktuje SIP jako znaczący materiał ekspercki i będzie pod kątem SIP w sposób ciągły analizować istniejące i projektowane programy (zwłaszcza Horyzont 2020) oraz uwzględniać możliwości otrzymania dofinansowania na kwestie ujęte w SIP, a związane z danym programem.

W Parlamencie Europejskim trwają prace nad programem Horyzont 2020. 3,1 mld euro wstępnie przeznaczono na działania związane z realizacją celu: Działania klimatyczne, efektywne wykorzystanie zasobów oraz surowce.

.

Działania w UE14

Działania międzynarodowe KE:- dialog w zakresie surowców, m.in. z USA, Japonią,

Rosją, Chinami, Grenlandią, państwami Ameryki Łacińskiej czy Afryki);

- wprowadzanie kwestii surowcowych do FTAs (m.in. regulacja ceł eksportowych na surowce w FTAs z Kolumbią, Peru czy Ukrainą);

- spory w ramach WTO (w 2013 r. oczekiwany wyrok ws. chińskich restrykcji na eksport metali ziem rzadkich, wolframu i molibdenu);

- współpraca badawcza (m.in. z Japonią i USA od 2011 r.).

Podsumowanie i wnioski15

• Wiele działań już jest podejmowanych – zarówno na poziomie krajowym, jak i UE.

• Kwestie surowcowe wykraczają poza kompetencje jednego resortu (MG, MŚ, MSZ, MNiSW). Potrzebna jest też współpraca z przedstawicielami interesariuszy zaangażowanych na różnych etapach łańcucha tworzenia wartości dodanej.

• MG podejmuje się roli koordynatora przygotowania dokumentu, który będzie wyznaczał konieczne do podjęcia działania.

Pl. Trzech Krzyży 3/500-507 Warszawa

tel +48 22 693 50 00fax +48 22 693 40 46

email mg@mg.gov.plweb www.mg.gov.pl

Ministerstwo Gospodarki

Dziękuję za uwagę