Life-long learning szansą dla osób z niepełnosprawnością
28
Life-long learning szansą dla osób z niepełnosprawnością Prof. dr hab. W. Warzywoda-Kruszyńska Dr G. Mikołajczyk-Lerman Instytut Socjologii UŁ Mgr J. Sztobryn –Giercuszkiewicz Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych PŁ
description
Life-long learning szansą dla osób z niepełnosprawnością. Prof. dr hab. W. Warzywoda-Kruszyńska Dr G. Mikołajczyk-Lerman Instytut Socjologii UŁ Mgr J. Sztobryn – Giercuszkiewicz Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych PŁ. Plan prezentacji. „Uczenie się przez całe życie” ( Life-long Learning ) - PowerPoint PPT Presentation
Transcript of Life-long learning szansą dla osób z niepełnosprawnością
Life-long learning szansą dla osób z niepełnosprawnością
Prof. dr hab. W. Warzywoda-KruszyńskaDr G. Mikołajczyk-Lerman Instytut Socjologii UŁMgr J. Sztobryn –GiercuszkiewiczBiuro ds. Osób Niepełnosprawnych PŁ
Plan prezentacji
• „Uczenie się przez całe życie” (Life-long Learning) • Realizacja prawa do nauki osób z
niepełnosprawnością na poziomie:- szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego- szkolnictwa wyższego (system wsparcia ON na PŁ)• Life-long Learning dla osób z niepełnosprawnością –
szanse i ograniczenia
• DECYZJA NR 1720/2006/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiająca program „Uczenie się przez całe życie” (Life-long Learning Programme) obejmujący wszystkie rodzaje i poziomy edukacji oraz kształcenia i szkolenia zawodowego.
Cel ogólny programu „Uczenie się przez całe życie”:
• przyczynianie się, poprzez uczenie się przez całe życie, do rozwoju Wspólnoty jako społeczeństwa opartego na wiedzy, charakteryzującego się trwałym rozwojem gospodarczym, liczniejszymi i lepszymi miejscami pracy oraz większą spójnością społeczną przy jednoczesnym zapewnieniu należytej ochrony środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń.
Cel szczegółowy programu „Uczenie się przez całe życie”:
przyczynianie się do zwiększonego uczestnictwa w uczeniu się przez całe życie osób w każdym wieku, w tym osób o szczególnych potrzebach edukacyjnych oraz grup defaworyzowanych, niezależnie od ich środowiska społeczno-gospodarczego
Zalecenie KE z dnia 23.02.2013 r
pt. Inwestowanie w dzieci- przerwanie cyklu marginalizacji” jednoznacznie stwierdza, że przerwanie kręgu wykluczenia i biedy jest możliwe jedynie poprzez inwestowanie w dzieci, w tym w dzieci z niepełnosprawnością, i zobowiązuje państwa członkowskie do opracowania strategii przeciwdziałania biedzie i wykluczeniu społecznemu wśród dzieci
Teza:
Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością mają nikłe szanse na edukację „przez całe życie”, w obecnie istniejących w Polsce warunkach.
Uczniowie z niepełnosprawnością
Są najmniej liczni w szkołach dających uprawnienia do studiowania:•Liczba uczniów niepełnosprawnych w roku 2013/2014 wynosiła w Polsce:
w szkołach podstawowych – 59 tys.w gimnazjach - 51,6 tys.w szkołach zawodowych - 16 tys.
w liceach ogólnokształcących 5,2 tys.
Gazeta Wyborcza, 7 kwietnia 2014, s.12
Oznacza to,
• że w szkołach dających uprawnienie do studiowania ma szansę uczyć się co dziesiąty niepełnosprawny absolwent gimazjum.
• Brak jest należycie realizowanego prawa dostępu do edukacji już na poziomie przedszkolnym, podstawowym i ponadpodstawowym.
Nie kontynowanie nauki poza wymagane minimum jest spowodowane przede wszystkim :
• złą sytuacją materialną rodziny
• trudnościami dziecka w nauce
• ograniczoną ofertą edukacyjną dla dzieci z upośledzeniami
Warzywoda-Kruszyńska W., Mikołajczyk-Lerman G. 2011,Uczeń i student niepełnosprawny – warunki życia i nauki, Łódź: Wyd. Biblioteka
Żeby umożliwić dzieciom niepełnosprawnym realizację ich prawa do
nauki• trzeba zwiększyć ofertę szkolnictwa
zawodowego i ogólnokształcącego, zgodnie z ich możliwościami, ale także zgodnie z ich zainteresowaniami
Ponieważ niepełnosprawność
• w okresie dorosłości jest nie tylko rezultatem niepełnosprawności w dzieciństwie, udział osób z wykształceniem wyższym wśród ON jest wyższy, niż wynikałoby to z liczby uczniów w liceach ogólnokształcących.
»Ale Absolwenci szkół wyższych wśród ON są
wyraźnie niedoreprezentowani w porównaniu z populacją ludzi zdrowych.
Edukacja osób z niepełnosprawnościami na poziomie szkolnictwa wyższego – „wypadanie” ON z systemu
edukacji
Unia Europejska zobowiązuje
• państwa członkowskie do zwiększenia udziału ON wśród studentów, wydając odpowiednie dokumenty i zalecenia wynikające ze strategii rozwoju Europy do roku 2020.
• Jednym z 5 celów strategicznych jest zwiększenie udziału osób z wykształceniem wyższym do 40%.
Żeby zrealizować ten cel trzeba:
1. Zwiększyć udział uczniów z niepełnosprawnością w szkołach maturalnych
2. Kompensować koszty związane ze studiowaniem ON3. zachęcać do podejmowania studiów jak najwięcej
uczniów (ale i dorosłych), szczególnie z grup dyskryminowanych i znajdujących się w niekorzystnej sytuacji.
4. zapewnić bardziej elastyczne, zindywidualizowane sposoby nauczania, z wykorzystaniem nowoczesnych metod (np. e-learning)
Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (Dz.U. z 25.10.2012 poz. 1169) – art.24 pkt. 5 zobowiązuje, że
• „Państwa-strony zapewnią, że osoby niepełnosprawne będą miały dostęp do powszechnego szkolnictwa wyższego, szkolenia zawodowego, kształcenia dorosłych i możliwości uczenia się przez całe życie, bez dyskryminacji i na zasadzie równości z innymi osobami”
Ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym (Dz.U. 2005 Nr 164 poz. 1365 z późn. zm.) – art. 13 pkt. 9 stwierdza,że
• „ Podstawowymi zadaniami uczelni są: (…) stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia i w badaniach naukowych.”
Programy wspierające zwiększenie liczby studentów z niepełnosprawnością:
• Uczelnie otrzymują dotację z budżetu państwa na zadania związane ze stwarzaniem studentom i doktorantom, będącym osobami niepełnosprawnymi, do pełnego udziału w procesie kształcenia oraz na inwestycje, służące temu kształceniu
• Pomoc finansowa - stypendia specjalne dla studiujących osób niepełnosprawnych
• Program „Student II” - kształcenie ustawicze ON, realizowany ze środków PFRON
Uczelnie, podobnie jak przedszkola i szkoły nie są zobowiązane
• do przyjmowania na studia osób z niepełnosprawnością.
• Nie jest znana liczba studentów niepełnosprawnych w Polsce.
• Nie ma mody na uczelnie „odpowiedzialne społecznie” na wzór ‚biznesu odpowiedzialnego społecznie”.
• Nie ma także rejestru ‚dobrych praktyk” w polskich szkołach wyższych.
Trudności uczelni i ON w realizacjiprawa ON do kształcenia na poziomie
wyższym:1. Istnieje luka między regulacjami prawnymi a praktyką
powodująca, że studenci niepełnosprawni napotykają na bariery utrudniające im wybór uczelni i kierunku studiów, wynikające w części z niedostosowania fizycznej przestrzeni oraz niedostosowania procesu nauczania do ich potrzeb.
2. Dostosowanie procesu nauczania do potrzeb studentów niepełnosprawnych wymaga zmiany kultury organizacyjnej szkół wyższych, co może przynieść korzyści wszystkim
członkom społeczności akademickiej.
Trudności uczelni i ON w realizacjiprawa ON do kształcenia na poziomie
wyższym:3. Wspieranie studentów niepełnosprawnych pozostaje
głównie domeną działalności wyspecjalizowanych służb w uczelni, które skoncentrowane są na potrzebach indywidualnego studenta a nie na bardziej fundamentalnych zmianach systemu w kierunku zapewniania równych szans edukacyjnych dla wszystkich.
4. Etykieta „ niepełnosprawny’ konieczna, żeby uzyskać pomoc od instytucji uczelnianych oraz ochronę prawną, jest niekomfortowa dla nich i obniża ich samoocenę
5. Brak przygotowania studentów pełnosprawnych i nauczycieli akademickich do włączania ON do społeczności akademickiej.
Dlatego
sprawą bardzo ważną jest upowszechnianie dobrych praktyk w pracy ze studentami z niepełnosprawnością.W Łodzi, dobrą praktykę reprezentuje Politechnika Łódzka, gdzie studiuje ok. 350 studentów z niepełnosprawnością
ON studiujące na Politechnice Łódzkiej według wydziałów
ON na Politechnice Łódzkiej według rodzaju i stopnia niepełnosprawności
System wsparcia ON na Politechnice Łódzkiej
Wsparcie techniczne
Wypożyczanie urządzeń w ramach Wypożyczalni Sprzętu
Specjalistycznego
Zapewnienie tłumaczy języka migowego i
translatorów
Doposażanie infrastruktury
dydaktycznej PŁ
Transport specjalistyczny dla osób poruszających
się na wózkach
Wsparcie materialne
Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych
Pokrycie kosztów zakwaterowania
Pokrycie kosztów studiów niestacjonarnych
Pokrycie kosztów Indywidualnej Organizacji Studiów i asystentów ON
Wsparcie organizacyjne
Dostosowanie egzaminów okresowych do możliwości
percepcyjnych ON
Organizacja specjalizowanych zajęć wychowania fizycznego
Organizacja specjalizowanych
lektoratów języków obcych
Organizacja uzupełniających i wyrównawczych zajęć
dydaktycznych
Wsparcie psychospołeczne
Indywidualne i grupowe poradnictwo
psychologiczne
Indywidualne i grupowe doradztwo zawodowe
Organizacja szkoleń i spotkań np. z
pracodawcami, niepełnosprawnymi
przedsiębiorcami
Organizacja obozów, spotkań integracyjnych,
festiwali
Konsultant studencki BON
• Formularz rejestracyjny• Rozmowa diagnostyczna dot. specjalnych potrzeb edukacyjnych• Wniosek o przyznanie stypendium
specjalnego• Wniosek o przyznanie wsparcia
„Regulamin przyznawania wsparcia..”
Komisja ds. Przyznawania Wsparcia
(Pracownicy BON + członkowie Rady StudentówNiepełnosprawnych)
Decyzja
System wsparcia ON na Politechnice Łódzkiej
W kształceniu ustawicznym osób niepełnosprawnych konieczne jest:
1. usuwanie barier architektonicznych,2. tworzenia dostępnych materiałów edukacyjnych,3. organizacja kształcenia w różnorodnych grupach,4. upowszechnianie technologii wspomagających
kształcenie osób niepełnosprawnych,5. zrozumienie specyfiki komunikacji z osobami
niepełnosprawnymi,6. upowszechnianie roli asystenta osoby
niepełnosprawnej.
