POS£ANIEC SERCA JEZUSOWEGO MAJMAJMAJ 20 …...2 MAJMAJMAJ 20 20 2015 15 15 POS£ANIEC SERCA...

1POS£ANIEC SERCA JEZUSOWEGO MAJMAJMAJMAJMAJ 20 20 20 20 201515151515

2 MAJMAJMAJMAJMAJ 20 20 20 20 2015 15 15 15 15 POS£ANIEC SERCA JEZUSOWEGO

wspólna publikacja z Posłańcem Serca Jezusa (ukazuje się w USA od 1917 r.)

druk: Z.G. COLONEL s.j., ul. Nad Drwiną 4b, 30-741 Kraków; planowany nakład 14 000

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych i zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych materiałów i zmiany tytułów.

ZA ZEZWOLENIEM WŁADZY KOŚCIELNEJ; Nr indeksu 37250

miesięcznik Apostolstwa Modlitwy

ukazuje się w Polsce od 1872 r.

na o

kład

ce: C

NS

phot

o

redaktor naczelny: ks. Stanisław Groń SJzastępca redaktora naczelnego: ks. Tomasz Oleniacz SJrada programowa: ks. Jakub Kołacz SJ, ks. Ryszard Machnik SJ, ks. Jerzy Sermak SJsekretarz redakcji: Katarzyna Kmiecikredakcja: Grażyna Bergersekretariat i prenumerata: Katarzyna Kmiecikwspółpraca: Zenobia Białas-Świerad, ks. Stanisław Biel SJ, ks. Piotr Blajerowski SJ, Barbara Cabała,ks. Tadeusz Chromik SJ, ks. Bogdan Długosz SJ, Jan Gać, ks. Robert Janusz SJ, ks. Jan Konior SJ,Helena Lis, ks. Stanisław Łucarz SJ, ks. Ryszard Machnik SJ, Filip Musiał, ks. Andrzej Pełka SJ,ks. Jacek Poznański SJ, ks. Jerzy Sermak SJ, ks. Jacek Siepsiak SJ, Mikołaj Świerad, ks. ArturWenner SJ, ks. Dariusz Wiśniewski SJ, ks. Marek Wójtowicz SJopracowanie graficzne: Joanna Panasiewicz; Studiotak.pladres redakcji: ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków; tel. 12 62 93 291; fax 12 42 95 003e-mail: [email protected]; www.poslaniec.co

Rok 144, nr 5, maj 2015POSŁANIEC SERCA JEZUSOWEGOwydawca: Wydawnictwo WAM, Księża Jezuiciul. Kopernika 26, 31-501 Kraków; tel. 12 62 93 200, fax 12 42 95 003Vol. 99, No. 5, May 2015POSŁANIEC SERCA JEZUSA (USPS 439-520) is published monthly for $35.00 a year in USA(Canada $45.00), by the POLISH JESUITS, 4105 N. Avers Ave., Chicago, IL 60618-1903. Periodi-cals Postage Paid at Chicago, IL. POSTMASTER: Send address changes to „Posłaniec Serca Jezu-sa”, Jesuit Fathers, 4105 N. Avers Ave., Chicago, IL 60618-1903wydawca: Księża Jezuici4105 N. Avers Ave., Chicago, IL 60618-1903; tel. (773) 588-7476; fax: (773) 588-6517


od redakcji

Drodzy Czytelnicy „Posłańca Serca Jezusowego”!Cieszymy się wiosną, majem i dane jest nam znów odkrywanie piękna

tej pory roku, rozwijających się kwiatów, ożywczego szczebiotu pta-ków i śpiewanej Litanii Loretańskiej przy przydrożnych kapliczkach, w do-mach i w kościołach. Lektura naszego miesięcznika chce być dobrą propo-zycją dla wielu na świąteczne i powszednie dni tego maryjnego miesiąca.

Artykuł Bożeny Hanusiak Serce Maryi ukazuje matczyne Serce leczącez choroby nieufności względem Boga.

O jednym z najstarszych sanktuariów maryjnych w Polsce i niezmien-nej wierze pomorskiego, wielkopolskiego i kujawskiego ludu pisze podróż-nik Jan Gać w tekście Górka Klasztorna. Paulińskie sanktuarium WielkiejPani Węgrów, znajdujące się pośród malowniczo położonych gór nad brze-giem Dunaju, przedstawia w artykule Márianosztra Piotr Stefaniak.

O wartości cierpienia przemieniającej doświadczanego nim człowiekana przykładzie włoskiej wizjonerki i stygmatyczki św. Gemmy Galgani pi-sze Mariola Bogumiła Bednarz, a historię mało znanego jej kultu opisujezakonnik pasjonista o. Rafał Sebastian Pujsza w tekście Uboga Gemma.

Danuta Brüll w refleksji Singiel – powołanie czy zmarnowane życie? dzielisię przemyśleniami na temat powszechnego zawężenia znaczenia słowa„powołanie” i tego, jak życie w pojedynkę bywa trudne, ale może rodzićtakże wiele dobra. Singiel może być spełniony i radosny, a jego życie niemusi być stracone lub zmarnowane.

Ksiądz Jacek Poznański SJ w artykule Naśladować Jezusa uzmysławia,że naśladownictwo należy do istoty człowieka, aby ten mógł zrealizowaćswą własną indywidualność. Bóg wie, że mamy potrzebę naśladownictwa,dlatego dał nam Jezusa, abyśmy od naśladowania Go przechodzili do wiary.Autor konkluduje, że nasze twórcze oryginalne życie wynikać będzie z na-szego zjednoczenia ze Stwórcą. Niemiecki jezuita Norbert Baumert w arty-kule Czy kocham Jezusa? pyta, po czym to poznamy, i daje odpowiedź, że poowocach Ducha Świętego, którymi nas Bóg obdarza.

Zapraszam także do przeczytania komentarzy do niedzielnych Ewan-gelii, wyjaśnienia papieskich intencji i odwiedzenia działu „duchowość AM”.Zapoznajmy się też z biogramem włoskiego świętego Filipa Neri, któregopowołaniem była pomoc ubogim i cierpiącym. Dzieciom przeczytajmy opo-wiadanie dla nich przeznaczone.

Wszystkim zachwyconym pięknem maja życzę owocnej lektury nasze-go miesięcznika.


w numerze

maj w kalendarzu kościelnym.....................................................

rok liturgiczny.................................................Bożena Hanusiak

Serce Maryi

podróże............................................................................Jan Gać

Górka Klasztorna

..............................................................................Piotr Stefaniak

Márianosztra

modlitwa...............................................św. Grzegorz z Nareku

Wstawiaj się za mną

intencje papieskie...................................ks. Piotr Blajerowski SJ

Intencja ewangelizacyjna

......................................................................ks. Robert Janusz SJ

Intencja powszechna

słowo życia..............................................ks. Bogdan Długosz SJ

Aby wydać owoce

......................................................................ks. Artur Wenner SJ

Prawa miłości

......................................................................ks. Stanisław Biel SJ

Jesteś niebem

....................................................................ks. Stanisław Groń SJ

Misja odpuszczania grzechów

.............................................................ks. Dariusz Wiśniewski SJ

Nauczyciel

święci...............................................Mariola Bogumiła Bednarz

Klejnot w skarbcu Kościoła

........................................................o. Rafał Sebastian Pujsza CP

Uboga Gemma

6

6

8

14

13

18

25

19

36

46

54

58

20

22


społeczeństwo............................................................Danuta Brüll

Singiel – powołanie czy...

formacja.......................................................ks. Jacek Poznański SJ

Naśladować Jezusa

terapia duchowa........................................ks. Stanisław Łucarz SJ

Saul w rękach Dawida

kult Serca Jezusa.......................................ks. Norbert Baumert SJ

Czy kocham Jezusa?

.................................................................ks. Ottavio De Bertolis SJ

Piąty dar Bożego Serca

patron miesiąca........................................ks. Marek Wójtowicz SJ

Radosny święty

życie Apostolstwa Modlitwy...........................................................

historia..........................................................................Filip Musiał

Koniec wojny?

sztuka................................................Beata Skoczeń-Marchewka

Kolekcjoner „starożytności ojczystych”

duchowość Apostolstwa Modlitwy.........ks. Marek Wójtowicz SJ

Radość w Duchu Świętym

świadectwo..............................................................................Kasia

M jak Mama

dla dzieci...............................................................Mikołaj Świerad

Przy kapliczce

serce za Serce....................................................................................

26

28

32

34

40

37

42

47

50

55

59

62

64


1

2

3

4

6

8

10

14

16

17

22

24

25

26

31

Majw kalendarzu

kościelnym

MAJMAJMAJMAJMAJ 20 20 20 20 2015 15 15 15 15 POS£ANIEC SERCA JEZUSOWEGO6

Św. Józefa rzemieślnika

Św. Atanazego,

biskupa i doktora Kościoła

5. Niedziela Wielkanocna (B)

NMP Królowej Polski

Świętych Apostołów Filipa i Jakuba

Św. Stanisława,

biskupa i męczennika, Patrona Polski

6. Niedziela Wielkanocna (B)

Św. Macieja Apostoła

Św. Andrzeja Boboli,

prezbitera i męczennika, Patrona Polski

Wniebowstąpienie Pańskie (B)

Św. Rity z Cascii, zakonnicy

Zesłanie Ducha Świętego

NMP Matki Kościoła

Św. Filipa Nereusza, prezbitera

Trójcy Przenajświętszej (B)

Serce Maryi najściślej zjednoczonez Sercem Jezusa jest dla nas bramą doNiego. Gdy zawierzamy się Sercu naszejMatki, Ona nas przemienia i kształtuje,a także przyobleka w cnoty, abyśmy mo-gli wejść do „domu Boga”, którym jestSerce Jezusa.

Powierzając się Sercu Matki, staje-my się bliscy Sercu Pana. Otoczeni Jejmiłością, stajemy się jakby bezbronni –otwarci na miłość Boga. Ona usuwa z naswszelki opór, jaki nosimy w sobie jakosynowie buntu. Niesie nam uzdrowieniez naszych ran, które sprawiają, że zamy-kamy się na Miłość.

Maryja przyobleka nas w swoją po-korę, abyśmy zachwycili się Tym, któryjest cichy i pokornego Serca, oddając Mupanowanie nad sobą i całym naszym je-stestwem. W Niepokalanym Sercu Mat-ki dojrzewamy w miłości. Otwieramy sięna dary Ducha i wydajemy owoc.

Serce Maryi jest naszym bezpiecznymschronieniem przed nawałnicą pokusi wszelkich ataków złego ducha. W Nimdoświadczamy pokoju. Stajemy się wol-ni od zamętu, jaki nieprzyjaciel chcewprowadzić w nasze życie. Serce Matkileczy nas z chorób nieufności względemnaszego Boga. Otuleni Jej czułą miłościąodzyskujemy piękno dzieci Bożych, ja-kie stało się naszym udziałem w chwilichrztu świętego.

Spodobało się Bogu, aby prowadzićnas do siebie przez pośredników. Maryjajest naszą Pośredniczką w drodze do spo-tkania z miłością Jezusa. Pod krzyżemprzyjęła posłannictwo, które w ostatniejgodzinie wyznaczył Jej Syn: stała sięnaszą Matką. Najgoręcej pragnie otaczaćnas miłością swego Serca i prowadzić doJezusa. Nie musimy się lękać, że Ona


CN

S ph

oto

rok liturgiczny

nam Go przysłoni, bo to sam Jezus za-planował taki porządek łaski: przez Mat-kę do Syna. Gdy zwracamy się do Maryi,Ona mówi o nas Panu. Gdy powierza-my się Jej Sercu, Ona zawierza nas Ser-cu Jezusa. Gdy wysławiamy Jej dobroć,Ona uwielbia Boga w naszym imieniu.Gdy okazujemy Jej miłość i przywiąza-nie, Ona wyprasza nam dar jeszcze więk-szej miłości do Jezusa.

Nie bój się wziąć Maryi do siebie.Powierzaj się każdego dnia Jej Niepoka-lanemu Sercu. Zawierzaj Jej swoich bli-skich. Bądź przed Nią jak maleńkiedziecko. Dziel z Nią radości i troski. Śpie-waj modlitwy i pieśni ku czci twej Matki.Wysławiaj Ją z całym stworzeniem! Onaotoczy cię taką miłością, że będziesz do-

świadczał radości i słodyczy nawet po-śród cierpień. Całą istotą będzieszpragnął Boga. Oderwiesz się od każdegozła. Odrzucisz ciemność i zapragniesz żyćjak syn lub córka światłości.

Kochaj Maryję całym sercem i moc-no wierz, że jesteś przez Nią kochany.Od chwili twego zaistnienia Ona otaczacię miłością! Masz jedyne i niepowtarzal-ne miejsce w Jej Sercu. Nie bój się. TwaMatka nigdy cię nie opuści. Nigdy się cie-bie nie wyrzeknie. Nigdy cię o nic nieoskarży. Zawsze cię obroni. Ukoi twójból. Ukaże ci drogę wyjścia z trudności.Wskaże ci miłość większą od każdej twejbiedy – miłość, jaką płonie do ciebie Bo-skie Serce Jej Syna, Jezusa.

Bożena Hanusiak

Serce Maryi


podróże

– Dlaczego tak to wygląda? – pytamspotkanego przygodnie księdza ze Zgro-madzenia Misjonarzy Świętej Rodziny,którzy objęli sanktuarium po I wojnieświatowej, w 1923 roku.

– Historia! – odpowiada. – Trudnosię czemukolwiek dziwić, skoro miejsce toprzez wieki było oazą katolicyzmu pośródwłości protestanckich. A jako takie było

Górka KlasztornaGdy czytam historię Górki Klasztornej i kon-frontuję treść lektury z tym, co można zoba-czyć na miejscu, jestem zakłopotany: najstar-sze maryjne sanktuarium w Polsce, a tuwszystko nowe? I kościół, i klasztor, i to-warzyszące zabudowania.

narażone na wielokrotne niszczenia. Pokażdym akcie wandalizmu należałowszystko zaczynać od nowa. I budowano.Proszę spojrzeć na mapę, Górka Klasztor-na leży na Pomorzu Zachodnim, na pra-wym brzegu Noteci, a ziemie te weszływ skład Polski dopiero w XX wieku.

– Jak to możliwe, że Matka Bożamiała się tu objawić w 1079 roku, skoropodówczas ziemie te, zamieszkane przezPomorzan, ciągle były jeszcze pogańskie?– dopytuję się duchownego o szczegóły.– Toczył o nie boje ze zmiennym szczę-ściem dopiero Bolesław Krzywousty.Kronika Galla Anonima kończy się naroku 1112, kiedy książę oblegał niedale-ki gród Nakło.

– Niech pan nie zapomina, że Ko-łobrzeg już w roku 1000 otrzymał bisku-pa, a więc Bolesław Chrobry musiał byćw tych stronach. Zresztą, skoro powołujesię pan na Galla Anonima, zapewne znapan przytoczoną przezeń pieśń o morzu,jak to Polacy już nie chcieli jeść ryb cuch-nących, bo wyprawiali się po świeże nadBałtyk.


fot.

Jan

Gać

Górka Klasztorna leży koło Łob-żenicy, jedynego większego miasteczkaw okolicy, na zupełnym pustkowiu, w opra-wie lasów liściastych i pól pszenicznych.Ziemia ta nosi wdzięczną nazwę Krajna,jest płaska, monotonna, ale malownicza,poorana drobnymi jeziorkami – to śladpo ostatnim zlodowaceniu. Pięknie tu,cicho, spokojnie – wymarzone miejsce dooderwania się od codziennej gonitwy.

Wedle tradycji sięgającej średniowie-cza Matka Boża ukazała się prostemu pa-sterzowi nad rozrosłym dębem na wzgór-ku, w tak zwanym Gaju Góreckim. Naręku trzymała Dzieciątko. Wieść o zda-

rzeniu obiegła okolicę, ludzie zbiegli siędo źródełka czerpać wodę, którą zarazuznano za cudowną, bo i nad źródłemwidział pasterz unoszącą się niebiańskąpostać. Niebawem na miejscu objawie-nia postawiono kościółek z dębowychbierwion, a źródło ocembrowano kamie-niami. Wobec napływu ludu książę Wła-dysław Odonic, władca tych ziem, pró-bował sprowadzić w 1225 roku w te stro-ny cystersów, z obowiązkiem osiedleniasię i zaopiekowania sanktuarium. Ci jed-nak odmówili. Na nowych zakonnikówtrzeba było czekać pełne dwa stulecia, do1404 roku, a byli nimi augustianie, któ-


podróże

fot.

Mon

ika

Ant

os

rzy wznieśli bardziej okazały kościół nadcudowną studzienką. Łobżenica z okolicąweszła na przełomie XV i XVI wiekuw posiadanie Andrzeja Krotowskiego, za-piekłego sympatyka husytów i członkaheretyckiej wspólnoty Braci Czeskich.Zgodnie z ich teologią odrzucającą kultMaryi, zarówno pierwszy dziedzic, jaki jego potomkowie, przystąpili do wyko-

rzeniania maryjnego kultu, odbierająckatolikom kościół parafialny w Łobżeni-cy, wyrzucając z Gaju Góreckiego augu-stianów i utrudniając ludziom pielgrzy-mowanie na miejsce objawień. Małotego, w okresie agresywnego protestan-tyzmu Urszula Krotowska w 1575 rokukazała spalić drewniany kościółek na stu-dzience. Bezpowrotnie przepadł staro-dawny obraz Matki Bożej, najprawdopo-dobniej gotycki. Ostra reakcja na świę-tokradztwo kasztelana z Inowrocławia,Krzysztofa Kościeleckiego, praktykujące-go katolika i czciciela Maryi, ukróciłabezprawie Krotowskich.

Pierwsze lata XVII wieku były niecołaskawsze dla maryjnego sanktuarium,bowiem Zygmunt Raczyński z Nakłazdołał wyjednać u protestanckich właści-cieli tych ziem pozwolenie na sprowa-dzenie do Gaju Góreckiego bernardynówi na budowę murowanego kościoła i klasz-toru. Przybyli w 1638 roku zakonnicyzabrali się dziarsko za budowę, ale ta nie-bawem stanęła, bo w 1657 roku mocnoucierpiała od uciekających przed Stefa-nem Czarneckim Szwedów, którzy zdą-żyli będący w trakcie robót kościół zde-wastować, katolickie świętości sprofano- fo

t. Ja

n G

ać


wać, a kosztowności zagrabić. I znówwszystko wokół budowy należało zaczy-nać od nowa. Roboty się „ślimaczyły”, jakto po potopie, kiedy zubożałe społeczeń-stwo nie było w stanie podnieść się z mi-zerii. Nowy kościół konsekrowano dopie-ro w 1728 roku. W ołtarzu widniał łaska-mi słynący obraz Matki Bożej, zapewnenamalowany przez któregoś z pierw-szych bernardynów w zastępstwie pier-wotnego.

Pod zaborem pruskim, kiedy prote-stancki zaborca walczył z polskością i ka-tolicyzmem, na sanktuarium przyszłyciężkie czasy: wpierw w 1841 roku na-stąpiła kasata bernardynów i ich wypę-dzenie z Gaju Góreckiego, a w 1907 rokuna skutek ograbienia kościoła z kosztow-ności przez tajną policję pruską i jegospalenie dla zatarcia śladów. Tym razempłomienie pochłonęły drugi obraz Mat-ki Bożej Góreckiej, ten z XVII wieku,wspaniale ozdobiony srebrnymi sukien-kami i bogato wysadzany klejnotami.W pierwszych miesiącach okupacjiNiemcy zamienili klasztor na obóz kon-centracyjny dla duchowieństwa, skąd wy-wożono księży do okolicznych lasów narozstrzelanie; po zakończonej akcji wię-zili w jego murach Polaków, późniejŻydów, wreszcie jeńców angielskich.

Dziś sanktuarium przybrało nowąpostać, bo wszystko po wojnie trzeba byłobudować na nowo. Niezmieniona pozo-stała tylko wiara pomorskiego, wielko-polskiego i kujawskiego ludu, który takjak przed wiekami pielgrzymuje do Gó-reckiej Pani w Jej trzecim, współczesnymobrazie. Bo obraz można zniszczyć, alenie postać, którą on przedstawia, bowiemta wyryta jest w sercach wyznawców.

Jan Gać


sztuka

Józef Gwalbert Pawlikowski, osiadływ Medyce ziemianin, polityk, urzędnikadministracji austriackiej, z zamiłowaniabotanik, był również kolekcjonerem. Tyl-ko nieliczni wiedzą, że jako jeden z pierw-szych zbierał także drzeworyty ludowe.

Pełniąc funkcję nadwornego sekre-tarza w Wiedniu, Józef Gwalbert Pawli-kowski (1792-1852) zetknął się z Józe-fem Maksymilianem Ossolińskim. In-wentaryzował jego zbiory, które po śmierciwybitnego kolekcjonera zostały przewie-zione do Lwowa i dały początek Zakła-dowi Narodowemu im. Ossolińskich(Ossolineum). Znajomość ta musiaławywrzeć na Pawlikowskim duże wraże-nie. Sam zaczął także zbierać książki,mapy, ryciny, pieczęcie, rysunki i numi-zmaty, kontynuując jednocześnie pasjezbierackie swojego ojca – Józefa Bene-dykta. Tak popularne wówczas „starożyt-nictwo”, rozumiane jako stosunek dodziedzictwa minionych wieków, wśródPolaków było szczególnie aktualne wo-

bec utraty niepodległości. Kolekcjoner-stwo traktowano jako patriotyczny obo-wiązek, sposób zachowania naukowegoi kulturalnego dorobku narodu pozba-wionego własnego państwa.

Gromadząc w swojej posiadłościw Medyce, a od 1849 roku we Lwowie

Kolekcjoner „starożytnościojczystych”


„starożytności ojczyste”, Pawlikowskipragnął, by zbiory stały się ilustracją dzie-jów Polski. Tworząc swój zbiór, współ-pracował z wieloma kolekcjonerami, ar-chiwistami oraz bibliotekarzami. Jednymz nich był Kajetan Wincenty Kielisiński(1808-1849), rysownik, rytownik i biblio-tekarz. W czasie swoich podróży po Ga-licji, Śląsku, ziemiach zaboru rosyjskie-go i pruskiego wykonywał dla Pawlikow-skiego rysunki w terenie oraz nabywałróżnorodne eksponaty.

Lichoty i bohomazyRealizując swą pasję, Pawlikowski

jako jeden z pierwszych skierował uwa-gę na niedocenianą wówczas twórczośćludowych i prowincjonalnych artystów,zaliczając ją tym samym do dziedzictwanarodowego. Na owe czasy był to bardzonowoczesny pogląd. Te popularne grafi-ki były poza zainteresowaniem większościkolekcjonerów, a w kręgach inteligenckichnazywano je „lichotami” i „bohomaza-

mi” pozbawionymi wartości artystycznych.W bogatych zbiorach Pawlikowskiego zna-lazły się 143 drzeworyty o tematyce reli-gijnej, pochodzące z działających w XVIIIi XIX wieku warsztatów ludowych i pro-wincjonalnych z różnych regionów Pol-ski. Wiele z nich trafiło do Medyki zasprawą Kielisińskiego, który nabywał jew czasie swoich podróży u jarmarcznychkramarzy, na odpustach i w miejscachpątniczych. To grafiki często o unikalnejtematyce i formie, niektóre ręcznie kolo-rowane. Ciekawą serię stanowią przedsta-wienia maryjne (60 drzeworytów) i chry-stologiczne (34), wzorowane na cudow-nych wizerunkach z wielu sanktuariów.Są to przykłady pochodzące z ośrodkówpątniczych o randze ogólnopolskiej(Częstochowa, Gidle, Kalwaria Zebrzy-dowska, Góra Świętej Anny), jak i o zna-czeniu lokalnym (m.in. Leżajsk, Dzi-ków, Odporyszów, Młodzawy, Przyrów,Kobylanka, Kalwaria Pacławska, Tursko,Bielany). Wiele z drzeworytów to także


sztuka

przedstawienia świętych wspomożycieli(46), czczonych powszechnie opiekunówi orędowników w wielu trudnych sytua-cjach życiowych. Obok popularnych po-jawiają się dziś już trochę zapomniani, jakśw. Izydor Oracz – patron rolników,św. Ambroży czczony przez pszczelarzy,św. Otylia, której powierzano ochronęplonów przed gryzoniami, czy św. Tekla –patronka cierpiących na choroby oczu i chro-niąca przed dzikimi zwierzętami. Zgroma-dzone przez Pawlikowskiego drzeworytysą nie tylko znakomitym źródłem iko-nograficznym oraz świadectwem XVIII-i XIX-wiecznej religijności i wrażliwości,ale także cennym materiałem do pozna-nia dziejów pątnictwa i historii licznychna ziemiach polskich sanktuariów.

Burzliwe losyPo śmierci Pawlikowskiego w 1852

roku przez wiele lat zbiór ludowych gra-fik nie wzbudzał większego zaintereso-wania. Dopiero na początku XX wiekuna twórczość ludową skierowali uwagębadacze i artyści. To wówczas zachwyciłsię nimi między innymi malarz, grafiki rzeźbiarz Władysław Skoczylas, do-strzegając w tych prostych odbitkach źró-dło artystycznych inspiracji.

W 1921 roku wnuk Józefa GwalbertaPawlikowskiego – Jan przekazał drzewo-ryty z innymi zbiorami do Ossolineum weLwowie. Tu też zastała je II wojna świato-wa. W 1940 roku, po wkroczeniu wojskradzieckich do Lwowa, zbiory znacjonali-zowano. W czasie okupacji niemieckiej włą-

fot.

Łuk

asz

Kra

czka


czono je do struktur niemieckiej Staats-bibliothek Lemberg, a część obiektówewakuowano w 1944 roku. Szczęśliwie niezdążyły już dotrzeć do Rzeszy i kilka latpóźniej dały początek Zakładowi Narodo-wemu im. Ossolińskich we Wrocławiu. Powycofaniu się Niemców pozostała we Lwo-wie spuścizna weszła w skład BibliotekiAkademii Nauk USRR, która późniejzostała przemianowana na LwowskąNarodową Naukową Bibliotekę Ukrainyim. Wasyla Stefanyka. Niestety dostęp dozbiorów Ossolineum przez dziesięcioleciabył bardzo ograniczony. Także losy kolek-cji ludowych drzeworytów pozostawałynieznane. Nie było wiadomo, czy prze-trwały wojenną zawieruchę i późniejsze„czystki” w zbiorach Biblioteki.

fot.

z A

rchi

wum

PSJ

Odnalezione po latachW 2012 roku kustosze z Muzeum

Etnograficznego w Krakowie rozpoczęliposzukiwania zaginionej kolekcji. Szczę-śliwie odnaleźli we Lwowie niemal wszyst-kie drzeworyty (141). W 2013 roku odnale-zione grafiki zinwentaryzowano i opraco-wano oraz udostępniono w bazie danychWirtualnego Muzeum Drzeworytów Lu-dowych (www.drzeworyty.eu), a w ubieg-łym roku pokazano na wystawie w Mu-zeum Etnograficznym w Krakowie. W tensposób ta niezwykła część dziedzictwa na-rodowego została przywrócona pamięci.

Beata Skoczeń-Marchewka

Drzeworyty z Lwowskiej Narodowej NaukowejBiblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka;fot. Marcin Wąsik


Cena 5.00 złw tym 5% VAT

$ USA 4.00$ Can. 4.00

Euro 4.00GBP 3.60

POS£ANIEC SERCA JEZUSOWEGO MAJMAJMAJ 20 …...2 MAJMAJMAJ 20 20 2015 15 15 POS£ANIEC SERCA...

Documents

Transcript of POS£ANIEC SERCA JEZUSOWEGO MAJMAJMAJ 20 …...2 MAJMAJMAJ 20 20 2015 15 15 POS£ANIEC SERCA...