Poradnikdobrego

korepetytora

Marta Trzeciak

O autorce

Marta Trzeciak – autorka bloga

Zafascynowana Życiem, który prowadzi już

prawie 3 lata. Pisze o lifestyle’u, blogowaniu,

biznesie i korepetycjach, a od czasu do czasu

dzieli się pysznymi i zdrowymi przepisami. Na

co dzień pracuje w jednej z krakowskich firm,

gdzie trzyma wszystko w ryzach, a wolny czas

poświęca głównie na podróże, czytanie

książek, jazdę na rowerze i eksperymentowanie w kuchni. Decyzję

o założeniu bloga podjęła spontanicznie, o napisaniu książki – już

w bardziej przemyślany sposób. Ciągle się rozwija, uczy nowych

rzeczy, a najwięcej frajdy przynosi jej przekuwanie tego w

działanie lub przelewanie na papier. Sama jest uczennicą

i uczęszcza na lekcje Business English, aby polepszać swoje

kompetencje językowe.

Korepetycji udziela od 2005 roku – w tym czasie uczyła zarówno

dzieci, młodzież, jak i dorosłych na różnych poziomach

zaawansowania. Oprócz tego udziela indywidualnych konsultacji,

w trakcie których zwraca uwagę na najważniejsze elementy lekcji

oraz sposoby prowadzenia zajęć.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu

niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.

Copyright 2016, Marta Trzeciak

2

Witajcie korepetytorki i korepetytorzy!

Panowie, wybaczcie mi – zazwyczaj jest Was znacznie mniej

niż Pań, więc zdecydowałam się używać w dalszej części tylko

formy damskiej. Nie czujcie się pomijani czy dyskryminowani – tak

wyglądają statystyki, o czym więcej na końcu tego e-booka.

Moja przygoda z korepetycjami zaczęła się szmat czasu

temu, a dokładnie 10 lat temu, kiedy to przybyłam na studia do

królewskiego miasta Krakowa. Tak się zdarzyło, że w liceum

dostałam się do zaawansowanej grupy i sama potrzebowałam

korepetycji. Wiecie co? To było najlepsze, co mogło mi się

przytrafić! Dzięki temu podszkoliłam się, śmielej mówiłam

i postawiłam wszystko na jedną kartę – chcę się nauczyć

angielskiego! Na studiach poszło już z górki – najpierw szkoła

językowa i certyfikat FCE, a później korepetycje i certyfikat CAE.

Idąc na drugi kierunek studiów byłam jedną z nielicznych osób,

która miała wolne sobotnie lub niedzielne popołudnia

(studiowałam zaocznie), podczas gdy inni siedzieli na lektoratach.

Jednym słowem – opłaciło się.

Moim pierwszym uczniem był kuzyn, który o ile dobrze

pamiętam chodził wtedy do IV klasy podstawówki. Jak było

później? Postanowiłam, że chcę się tym zająć. Po co? Żeby po

pierwsze, być na bieżąco z językiem; po drugie – dorobić na

studiach; po trzecie – po prostu mi się to spodobało. Zazwyczaj

były to bardzo mile spędzone godziny.

3

Przez tych dziesięć lat uczyłam kilkanaście osób, a jedna

z nich była moją „stałą klientką” i nasza współpraca trwała 5 lat.

Był nawet taki rok, kiedy to korepetycje były moim źródłem

utrzymania – dosłownie biegałam z jednej lekcji na drugą. Bardzo

miło wspominam ten czas, choć bywało ciężko. Szczególnie zimą,

kiedy trzeba było przebić się z jednego końca miasta na drugi –

lekcje zazwyczaj są popołudniu, więc odbywało się to już po

zmroku. Nie raz zdarzało mi się ziewać i przysypiać w autobusie.

Nie poddawałam się jednak i dzielnie rozwijałam swój warsztat.

Dzisiaj w Wasz ręce oddaję poradnik, dzięki któremu

dowiecie się jakimi cechami powinien odznaczać się dobry

korepetytor, jak je prowadzić, jak motywować swoich uczniów

i skąd brać pomysły na lekcje. Dzięki temu też będziecie mogli

odpowiedzieć sobie na pytanie, czy to w ogóle jest praca dla

Was. Większość tekstów będzie oparta na moich własnych

doświadczeniach, a zatem na nauce języków obcych. Mam

jednak nadzieję, że Ci z Was, którzy uczą innych przedmiotów,

również znajdą coś dla siebie.

Zapraszam do lektury!

4

Spis treści

Rozdział pierwszy. Jak uczą w szkole i poza nią? – przegląd metod. . 5

Rozdział drugi. Zaczynamy z grubej rury – udowodnię Ci, że

korepetycje mają mnóstwo zalet. .......................................................... 17

Rozdział trzeci. Jak zostać korepetytorem – poprowadzę Cię za rękę.

.................................................................................................................... 22

Rozdział czwarty. Spotkanie na szczycie, czyli dekalog dobrego

korepetytora. ............................................................................................. 28

Rozdział piąty. Pani Dobra Rada: jak prowadzić korepetycje? ......... 36

Rozdział szósty. Nie tylko ucz, ale i motywuj! ........................................ 40

Rozdział siódmy. Głowa pełna pomysłów, czyli skąd czerpać

inspiracje? .................................................................................................. 48

Rozdział ósmy. Każdy uczeń jest inny – naucz się z nim pracować. .. 55

Rozdział dziewiąty. Moi uczniowie, czyli przykłady z życia wzięte. .... 61

Rozdział dziesiąty. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród

korepetytorów. .......................................................................................... 65

Rozdział jedenasty. Przykładowe konspekty lekcji z języka

angielskiego. ............................................................................................. 71

5

Rozdział pierwszy. Jak uczą w szkole i poza nią? –

przegląd metod.

Każda z nas albo ma za sobą szkołę albo jest w jej trakcie.

Jako, że w Polsce i w innych cywilizowanych krajach, szkolnictwo

jest obowiązkowe – tak też nie mamy wyjścia i do szkoły chodzić

trzeba. Ci bardziej oporni kombinują jak tylko się da, żeby unikać

tego czasami przykrego obowiązku, ale może warto zadać sobie

pytanie „co szkoła może mi dać dobrego?” Jedną z pozytywnych

odpowiedzi może być nauka języka obcego. Okej, pewnie zaraz

usłyszę głosy, że w szkole niewiele się nauczymy i trzeba brać

korepetycje, ale załóżmy na potrzeby tego e-booka, że szkoła jest

dobrym początkiem dla dalszej edukacji.

Za moich czasów język obcy wchodził do programu gdzieś

koło IV klasy szkoły podstawowej. Jak dla mnie – zbyt późno. Teraz

dzieci mają dostęp do nauki języków już od najmłodszych lat, czyli

od momentu, gdy są najbardziej chłonne, a nauka przychodzi im z

łatwością. Jestem za wychowaniem dwujęzycznym dzieci, jeśli

tylko jesteśmy w stanie to robić. Myślę, że później będzie im

znacznie łatwiej. Chyba mam w sobie coś z fanatyka, jeśli chodzi o

języki, ale po prostu uważam, że powinno się ich uczyć jak

najwcześniej.

No dobrze, a jak to jest z tymi metodami nauczania? Jak już

wspomniałam na początku książki, opieram się głównie o język

angielski więc pozostałe przedmioty mogą czuć się deczko

6

niedocenione – musicie mi jednak wybaczyć. Znacznie lepiej jest

pisać o czymś, co się bardzo dobrze zna. Wolę nie lać wody na

tematy, które są dla mnie obce. Zdaję sobie jednak sprawę, że

inaczej wygląda uczenie angielskiego, a inaczej fizyki czy biologii.

„Kręgosłup” jest jednak ten sam.

W szkole zazwyczaj wygląda to tak, że nauczyciel przerabia

z uczniami dany temat na podstawie czytanki, do której

dodatkowo może być jakieś słuchanie. Wyjaśnia nowe słowa, uczy

(albo i nie!) ich wymowy i zadaje ćwiczenia, które mają je utrwalić.

Od czasu do czasu w takie lekcje wplatane są zagadnienia

gramatyczne i ćwiczone są różne formy wypowiedzi pisemnej.

Niby wszystko fajnie, ale czy aby na pewno są to skuteczne

metody? Moim zdaniem nie do końca – zdecydowanie więcej

uwagi powinno kłaść się na praktyczne zastosowanie języka, czyli

jednym słowem – mówienie! No bo po co mam wiedzieć jak jest

chleb po francusku, skoro boję się o niego poprosić będąc w

Paryżu. Bo może ktoś mnie nie zrozumie, albo przekręcę słowo,

albo … albo … - i co z tego? Przecież nie wszyscy będziemy

poliglotami, którzy po kilku latach nauki posługują się językiem jak

native speakerzy.

Wracając jednak do szkoły – wiem, że w najmłodszych

klasach stosuje się metody, które mają za zadanie również

aktywizować dzieci fizycznie. Czyli na przykład, ucząc się części

ciała, maluchy tańczą, śpiewają i pokazują nowe słowa na sobie.

Taka nauka z pewnością przynosi więcej korzyści niż klepanie

7

suchych regułek z podręcznika. Jesteśmy różnymi typami –

wzrokowcami, słuchowcami czy dotykowcami. Wszyscy mają

wspólną cechę – lepiej zapamiętują te rzeczy, których mogą

doświadczyć w sposób najbardziej dla siebie przyjazny.

Na szczęście nie we wszystkich szkołach scenariusz jest tak

czarny, jak przytoczyłam powyżej. Od Uli, która czytała mojego

e-booka jeszcze przed wydaniem dowiedziałam się o dwóch

metodach, których nie znałam ze szkoły – ani swojej, ani moich

uczniów. Metoda komunikacyjna opiera się na tym, co wcześniej

wspominałam – czyli rozmowie. Jej głównym celem jest

wyrobienie nawyku mówienia w obcym języku. Tak, żeby jego

używanie stało się naturalne, a nie było wymuszane. Bardzo mnie

to cieszy! Druga metoda to tzw. task-based learning, polegający

na praktycznej nauce języka obcego, poprzez na przykład

wykonywanie różnych zadań czy projektów w języku obcym.

Obcowanie z językiem jest niezwykle istotne i powinno być, moim

zdaniem, stawiane na pierwszym miejscu.

Czy są inne metody uczenia języków obcych? – tak! Jest ich

wiele i możecie się z nimi spotkać głównie w prywatnych szkołach

językowych. Mam wrażenie, że w ostatnim czasie im bardziej

nowatorski pomysł, tym chętniej dana szkoła jest odwiedzana.

I dobrze! Sama wolałabym się uczyć w mniej standardowych

warunkach czy mniej utartymi sposobami. Poniżej prezentuję Wam

kilka wybranych metod, które albo mają już swoje lata świetności

za sobą albo właśnie święcą tryumfy. Chcę żebyście zobaczyły

8

zarówno ich potencjał, jak i słabe strony. Stworzone zestawienia

będą miały charakter subiektywny.

Mieszkam tuż obok szkoły, która stosuje tę właśnie metodę,

dlatego o niej postanowiłam napisać jako pierwszej. Jej autorka

ukończyła studia w zakresie lingwistyki i filologii francuskiej, a od

1985 roku zaczęła pracować z dziećmi swoim własnym systemem.

Wszystko zaczęło się jednak od lekcji gry na skrzypcach jej córki.

Zafascynowana metodą stosowaną przez nauczyciela,

postanowiła przenieść ją do siebie i dostosować do uczenia języka

obcego.

Stworzyła własne zaplecze metodyczne – nagrania piosenek,

rymowanek i historyjek. Lekcje były świetną zabawą, przepełniała

je prawdziwa energia, a jednocześnie stymulowane były sfery

emocjonalne, fizyczne, kreatywność i intelekt dziecka.

Podstawowym założeniem tej metody jest to, że dzieci

najlepiej uczą się we wczesnych latach swojego życia przez

naśladownictwo. Mając do czynienia z obcym językiem, mogą się

go uczyć na podobnych zasadach jak w przypadku ich języka

ojczystego. Nauka opiera się zatem na zabawach, grach

i piosenkach, czyli tych aktywnościach, które dzieci lubią –

szczególnie te najmłodsze, dla których głównie przeznaczona jest

9

ta metoda. Dlatego też uczą się w kolorowych salach,

z mnóstwem pomocy dydaktycznych.

Metodą tą powinni posługiwać się wykwalifikowani

nauczyciele, zadaniem rodziców natomiast powinno być

dopilnowanie, aby dziecko wykonywało zalecane „prace

domowe”, w tym odsłuchiwanie płyt z nagraniami. Na oficjalnej

polskiej stronie metody (www.helendoron.pl) można znaleźć

szereg korzyści, które przynosi jej stosowanie. Poniżej wybrałam

kilka najważniejszych:

– dynamika zajęć,

– nauka w małych grupach (do 8 osób),

– bogate materiały dydaktyczne,

– opieranie się na zabawie i radości,

– szybkie efekty,

– poznanie zarówno słownictwa, jak i gramatyki.

Idea tej metody jest dla mnie bardzo interesująca – chciałabym

zobaczyć kiedyś taką lekcję na żywo, żeby przekonać się, czy

rzeczywiście jest taka WOW.

Coś czuję, że wiele z Was słyszało o tym sposobie nauczania

to i owo. W wielu miastach można natknąć się na plakaty

ogłaszające kursy tego typu. Metoda Callan jest starsza od

10

poprzednio wspomnianej o ok. 20 lat, a jej podstawą są

konwersacje, czyli rozmowy.

Opiera się również na zasadzie naturalnej nauki języka,

poprzez automatyczne słuchanie i powtarzanie danych

wypowiedzi – tak, jak małe dzieci uczą się swojego języka

ojczystego. Zadaniem nauczyciela jest poprawianie natychmiast

ewentualnych błędów uczniów. W trakcie zajęć uczniom zadaje

się mnóstwo pytań i dąży do tego, aby odpowiadali na nie

niemalże automatycznie, w końcu rozumiejąc swoją wypowiedź.

Wielu młodszym uczniom może spodobać się fakt, że w tej

metodzie praktycznie nie ma prac domowych, nie zapisuje się też

słówek ani nie robi notatek. Główny nacisk kładziony jest na

mówienie, mówienie i jeszcze raz mówienie. Gramatyka

przyswajana jest niejako „przy okazji” – bez dokładnego

objaśniania poszczególnych zagadnień. Bazuje ona również na

ciągłym powtarzaniu przyswojonego materiału.

Skupianie się tylko i wyłącznie na mówieniu, może sprawić, że

niekoniecznie uczniowie opanują w dobrym stopniu pisanie czy

czytanie. Poza tym z jej opisu wynika, że w dużym stopniu opiera

się na mechanicznym powtarzaniu materiału – nie daje zatem

zbyt dużego pola do popisu, jeśli chodzi o twórcze odpowiedzi.

Myślę zatem, że może sprawdzić się najlepiej dla tych osób, które

muszą w krótkim czasie nauczyć się mówić w obcym języku. Dla

11

tych, którym czytanie i pisanie nie do końca będzie potrzebne, a

chcą się skupić na aspekcie komunikacyjnym.

Pamiętacie jeszcze reklamy tej metody w telewizji?

Zadowolone kobiety i zadowoleni mężczyźni rozsiadali się

w wygodnych fotelach, nakładali na oczy specjalne okulary, a na

uszy – słuchawki i oddawali się nauce. Jak mówi założenie tej

metody, powstałej w 1984 roku – ma ona wykorzystywać stan

głębokiego odprężenia poprzez synchronizację obu półkul

mózgowych.

Konieczny jest tutaj odpowiedni sprzęt (wcześniej

wspomniany), który przetwarza oddech na bodźce świetlne

i dźwiękowe. Brzmi odrobinę kosmicznie, nie sądzicie? Żeby nie

było, że tylko się rozluźniamy, lekcje prowadzone tym programem

odbywają się według ściśle określonego schematu: zapoznanie się

z tematyką lekcji, zapamiętywanie, ćwiczenia i powtórzenie.

Każdy poziom kursu zawiera dwujęzyczny podręcznik oraz

nagrania do niego. Lekcje podzielone są według tematów, a ich

budowa oparta jest na formie dialogu, czytanego przez

doświadczonych lektorów. Dodatkowo dialogi te są uzupełnione

polskimi tłumaczeniami. Czytanie tekstu odbywa się przy użyciu

12

trzech rodzajów tempa, a po każdym odczycie następuje krótki

opis zagadnień gramatycznych.

Nie miałam nigdy do czynienia z osobami, które uczyłyby się

tą metodą, ale na pierwszy rzut oka widzę, że mogłabym mieć

z nią problem. Dlaczego? – przez to rozluźnienie. Obawiam się, że

mogłoby trwać zbyt długo. Metoda ta niestety nie gwarantuje

nam styczności z innymi osobami, dlatego nie można ćwiczyć

konwersacji face-to-face. Ponadto odstraszać może też cena –

super wypasiony pakiet kosztuje ponad 4000 PLN.

Total Immersion to po polsku całkowite zanurzenie, a zatem

nic innego jak ciągłe obcowanie z językiem obcym. Rozmawianie,

czytanie gazet, oglądanie telewizji, w końcu nawet myślenie

w innym języku. Doświadczają tego przede wszystkim osoby, które

wyjeżdżają za granicę i nie mają tam styczności z językiem polskim.

Poniekąd nie mając wyjścia są skazane na posługiwanie się

np. angielskim w codziennych sytuacjach – w sklepie, na ulicy,

w szkole i pracy.

Metoda ta oparta jest na bardzo, bardzo dużej

intensywności. Wymaga też sporej ilości wolnego czasu, a to

dlatego że zajęcia trwają od 1 do 6 tygodni, od poniedziałku do

13

piątku, w godzinach 8-17! Wooow! To jak praca, tylko że trochę w

innym zakresie. W ciągu każdego dnia jest realizowanych 12 lekcji,

których tematyka i poziom powinny być dostosowane do

indywidualnych wymagań uczniów.

Kto w ogóle korzysta z takich kursów? Najczęściej są to osoby,

które w bardzo krótkim czasie muszą nauczyć się języka obcego

lub biznesmani, chcący opanować go np. dla potrzeb spotkania

biznesowego itp. Uczniowie mają stały kontakt z językiem, nawet

podczas przerw i lunchu, który jest zapewniony przez daną szkołę

językową. Przeglądając zasoby Internetu zauważyłam, że oferta ta

jest prawnie zastrzeżonym programem, opracowanym przez szkołę

Berlitz. Jak zapewnia organizator kursów, efekty osiągane po

tygodniu są porównywalne z tymi, na które często pracuje się

miesiącami.

Sporym minusem tego typu zajęć może być ich dość wysoka

cena – bagatela, od 8000 PLN za tydzień. Najwyraźniej jednak tak

wycenia się fakt, że języka można nauczyć się z „prędkością

światła”. W cenę wliczone są napoje i lunche, organizowane

najczęściej w restauracjach w pobliżu szkoły. Poza tym do

dyspozycji uczniów są specjalnie przygotowane sale.

Kurs ten jest z pewnością okupiony ogromnym wysiłkiem,

chwilami zwątpienia i kryzysu. Myślę jednak, że w końcu

pozostawia po sobie niezapomniane wrażenia i ogromną

14

satysfakcję z osiągniętych rezultatów. Bo kto by nie chciał nauczyć

się języka obcego w tydzień?

SuperMemo powstało w Polsce (!) w 1985 roku. Twórcami tej

metody było dwóch naukowców niekoniecznie bezpośrednio

związanych z językiem. Jeden z nich to biolog i informatyk – Piotr

Woźniak, drugi – lekarz i biochemik, Edward Jacek Gorzelańczyk.

Oboje z tytułami doktorskimi i związani w tamtym czasie

z Akademią Medyczną w Poznaniu. SuperMemo to program

komputerowy, ale nie taki zwyczajny – wykorzystuje bowiem

właściwości tzw. krzywej zapominania. Naukowcy odkryli,

a następnie opisali jej algorytm i dzięki temu powstała nowa

metoda nauczania. Na czym zatem polega fenomen

SuperMemo?

Założeniem jest, że dowolna ilość materiału może zostać

zapamiętana wtedy, gdy dawka informacji przekazywana jest

w odpowiednich odstępach czasowych. Odstępy te związane są

z wykreślaniem krzywej zapominania. Redukuje się tutaj do

maksimum przerwę, a zatem nie dopuszcza się, aby ślady

pamięciowe zanikały. Powtarzanie materiału zbudowane jest na

specjalnym modelu, który nie pozwala na to, aby przyswojone

wiadomości zniknęły z naszej pamięci. Jednym słowem są one

precyzyjnie przypominane, gdy znajdują się u progu zapomnienia.

15

Metoda ta ma praktycznie same zalety :)

1. Jest przeznaczona dosłownie dla każdego: bez względu na

wiek, indywidualne predyspozycje, miejsce zamieszkania itd.

2. W ciągu pierwszego miesiąca nauki pozwala na opanowanie

podstawowego zasobu słów z dowolnego języka obcego.

3. Według autorów umożliwia szybsze przyswajanie informacji

niż inne metody (to akurat mnie nie dziwi – każdy twórca chce

i uważa, że jego sposoby są najlepsze ;))

4. Można z niej korzystać na wiele sposobów – dostępne jest

oprogramowanie na systemy Windows, Pocket PC, PalmOS i iOS,

można również wykorzystać przeglądarkę internetową.

5. Oprogramowanie SuperMemo w wersji UX jest darmowe,

płatne są tylko komercyjne kursy (ale i tak ich cena nie jest zbyt

wygórowana).

6. Metoda ta zdobyła ogromne uznanie wśród wielu ekspertów

na całym świecie.

7. Zdobywa również nagrody w wielu prestiżowych konkursach.

8. Ułatwia powtarzanie materiału – należy go zapamiętać,

a następnie w odpowiednim momencie powtórzyć.

9. Jest uniwersalna i stosuje się ją na całym świecie.

10. Świetnie nadaje się do zapamiętywania słówek i ich ćwiczenia.

Ważne, żeby znaleźć dla siebie taką metodę, która będzie

spełniała oczekiwania i przyniesie rezultaty. Niektóre szkoły oferują

darmową pierwszą lekcję, dzięki której można sprawdzić, czy dany

sposób nauczania jest dla nas odpowiedni. Warto sprawdzić

16

wtedy na przykład ile osób liczy grupa, jak lektor radzi sobie

z prowadzeniem zajęć, jak dużo materiału się przerabia i czy lekcje

są wartościowe merytorycznie.

17

Rozdział drugi. Zaczynamy z grubej rury – udowodnię Ci,

że korepetycje mają mnóstwo zalet.

Jak wspomniałam w tytule tego rozdziału - moim zadaniem

będzie udowodnić Ci, że korepetycje mają mnóstwo zalet.

Zapytasz może po co? Głównie po to, żebyś wiedziała po co

sama chcesz udzielać lekcji i po co Twoi uczniowie mogą do

Ciebie przychodzić. Zacznijmy zatem od Ciebie - a niech będzie,

uczniów zostawimy sobie na deser.

Jakie zalety mają korepetycje dla Ciebie?

Zrób sobie mały rachunek sumienia i zastanów się - pewnie

dojdziesz do różnych wniosków, ale prawdopodobnie będą się

one opierać na poniższych:

1) Rozwijasz swoje umiejętności językowe: jasne jest, że aby

mówić językiem obcym trzeba go najzwyczajniej w świecie

używać. A jak inaczej to robić, jeśli po prostu nim mówiąc?

Raczej innej opcji nie znam. Owszem można być osłuchanym

i mieć poczucie, że się go zna, ale czy aby na pewno tak jest? Czy

to nie będzie bierna znajomość, która nie będzie miała nic

wspólnego z płynnym rozmawianiem?

Ucząc, mów jak najwięcej w tym języku - nie unikaj go nawet

w trudnych sytuacjach czy przy najtrudniejszych do omówienia

tematach. Dzięki temu rozwiniesz swoje umiejętności

komunikacyjne na wyższe poziomy.

18

ćwiczenie dla Ciebie: na każdej lekcji próbuj ograniczać, w którym

posługujesz się językiem polskim. Nawet na lekcjach

z najmłodszymi!

2) rozwijasz swoje umiejętności społeczne: uczenie to nic innego

jak obcowanie z innymi ludźmi. Jeśli nie lubisz przebywać

w otoczeniu innych osób, męczą Cię kontakty międzyludzkie czy

rozmowy - no cóż, nie polecam Ci wtedy zawodu korepetytora. Ja

dzięki korepetycjom nauczyłam się, że trzeba być tolerancyjnym,

wyrozumiałym i otwartym na innych. Spotykałam na swojej drodze

zawodowej przeróżne osoby - mniej lub bardziej otwarte na świat,

mniej lub bardziej rozmowne, mniej lub bardziej chętne do

współpracy. Ważne jest to, aby z każdym z tych typów charakteru

wypracować swój własny sposób postepowania.

ćwiczenie dla Ciebie: poznaj swojego ucznia, rozmawiaj o jego

i swoim hobby, znajdź wspólne tematy, które Was łączą.

3) rozwijasz swoją inteligencję emocjonalną: udzielanie

korepetycji to nie tylko uczenie, wbijanie do głowy regułek czy

odpytywanie. To również wyrażanie siebie i słuchanie innych.

Wyobraź sobie sytuację, że Twój uczeń dostaje złą ocenę z innego

przedmiotu - jest przygnębiony, może się obwiniać za porażkę,

może się czuć niedoceniony. Co masz do tego? Może się okazać,

że trafisz w taki moment, że konieczna będzie zmiana Ciebie

z nauczyciela w psychologa. Zdarzało mi się rozwiązywać szkolne

19

problemy, tłumaczyć optymalne rozwiązania czy nawet

odpowiadać na pytania egzystencjalne!

ćwiczenie dla Ciebie: spróbuj na lekcji podjąć temat dotyczący

jakiejś trudnej sytuacji, np. porażka w szkole czy w domu, albo

wręcz przeciwnie - porozmawiajcie o sukcesach!

4) rozwijasz swój warsztat: przez te wszystkie lata, w trakcie których

udzielałam korepetycji, moje zasoby materiałów urosły do sporych

rozmiarów. Część z nich wykonałam sama, część została

zaczerpnięta z różnych źródeł - książek, filmów, stron

internetowych. Polecam Ci, żebyś taką bazę budowała - z

pewnością będzie ona bardzo pomocna na przyszłość. Po kilku

czy kilkunastu lekcjach zobaczysz, że to naprawdę ma sens.

Zachęcam Cię też do zrobienia na przykład osobnego katalogu

stron internetowych z pomocami dydaktycznymi - dzięki temu

masz wszystko w jednym miejscu.

ćwiczenie dla Ciebie: uporządkuj swoje materiały do nauki,

podziel je na foldery, poziomy zaawansowania, aktywności

(słuchanie, czytanie, gramatyka itp.); odsyłam Cię tutaj do

mojego bloga, na którym zamieściłam listę przydatnych stron do

nauki języka angielskiego:

http://www.zafascynowanazyciem.pl/portale-pomocne-przy-

korepetycjach-z-angielskiego/

20

5) rozwijasz swoją asertywność: wyodrębniłam asertywność

w osobnym punkcie, żeby podkreślić jej ważność. Korepetycje to

nie tylko czysta nauka, to też poznawanie siebie samego. Miałam

uczniów, którzy niekoniecznie byli zainteresowani uczeniem się -

woleli pogadać o głupotach, o tym co w szkole, kto kogo pobił,

kto z kim siedzi w ławce - jednym słowem, o szkolnej czy domowej

rzeczywistości. Czas na lekcji leci, a Ty jesteś do tyłu z materiałem?

Skąd ja to znam! I tu właśnie możesz ćwiczyć swoją asertywność.

Jeśli trzeba coś zrealizować, nie daj się ponieść do niczego

prowadzącej rozmowie, bądź stanowcza i konsekwentna,

a z pewnością przyniesie to efekty.

ćwiczenie dla Ciebie: na początku lekcji ustal plan działania - np.

przez pierwszych 15 minut robimy ćwiczenia, później chwilkę

pogadamy "o pierdołach" i znowu wracamy do pracy. Trzymaj się

swojego planu przez całą lekcję.

Po drugiej stronie tej barykady stoją Twoi uczniowie - gdybyś

im zadała pytanie, jakie zalety mają korepetycje, pewnie nie

powiedzieliby zbyt wiele dobrego ;) No bo jak to? - tylko zajmują

wolne popołudnia, są dodatkowe prace domowe, trzeba za nie

płacić i tak dalej i tak dalej. Spójrzmy jednak na to z innej strony –

ze strony nauczyciela, który w dobrej wierze podejmuje się nauki.

Jakie zalety mają korepetycje dla ucznia?

1) Uczeń ma styczność z żywym językiem.

2) Uczeń rozwija swoje kompetencje społeczne.

21

3) Uczeń poznaje to, czego nie dowie się w szkole.

4) Uczeń jest traktowany indywidualnie.

5) Uczeń może swobodnie zadawać pytania, jeśli w większej

grupie czuje się skrępowany.

6) …. – tutaj zostawiam miejsce na Twoje przemyślenia.

Zastanów się jakie jeszcze korzyści wynosi uczeń z

prowadzonych przez Ciebie lekcji.

W trakcie pracy polecam Ci skupiać się na zaletach, które

oboje z uczniem czerpiecie z lekcji. On pewnie nie będzie mówił

o tym głośno, ale Ty staraj się podkreślać jasne strony i dawaj mu

poczucie, że warto.

22

Rozdział trzeci. Jak zostać korepetytorem –

poprowadzę Cię za rękę.

Zacznę od tego, co moim zdaniem jest najbardziej istotne

i powinno być Twoim pierwszym krokiem. Żeby móc przekazywać

swoją wiedzę i umiejętności, musisz nie tylko je posiadać, ale

i odznaczać się pewnymi cechami, dzięki którym spełnisz się w tym

zawodzie.

Dlatego też po pierwsze OCEŃ SWOJE MOŻLIWOŚCI.

Zweryfikuj je i sprawdź, czy jesteś odpowiednią osobą na

odpowiednim miejscu. Dla ułatwienia mam dla Ciebie kilka pytań,

które powinnaś sobie zadać:

a) Czy jestem nieśmiała?

Jeśli odpowiedź brzmi TAK, prowadzenie korepetycji może być

naprawdę sporym wyzwaniem. W tej pracy (myślę, że śmiało

mogę tak nazywać) nieśmiałość nie jest pożądana – wyobraź

sobie, że Twój nauczyciel jest tak nieśmiały, że ciężko mu

wydusić z siebie słowo. Prawda, że ciężko będzie się od niego

czegokolwiek nauczyć? Dlatego też, jeśli trudno jest Ci

nawiązywać nowe kontakty, odzywać się do nieznajomych –

może lepiej znaleźć sobie inne, dodatkowe zajęcie? Uczniowie,

z którymi się spotkasz będą bardzo różni i ważne jest, aby do

każdego z nich znaleźć „złoty klucz” – czasami może się to

wiązać z koniecznością wyjścia poza swoją sferę komfortu

i zachowywania się w nieco inny sposób niż zazwyczaj. Osobom

nieśmiałym nie przychodzi to z łatwością.

23

b) Czy jestem cierpliwa?

Cierpliwość to cnota, która powinna przyświecać każdemu

korepetytorowi – uwierz mi, nie każdy uczeń „łapie” wszystko

w takim tempie, w jakim byś sobie tego życzyła. Są tacy, którzy

już po pierwszym powtórzeniu będą wszystko pamiętali, a są

tacy, którym będzie potrzebnych kilka lekcji. Zdarzało mi się, że

moja cierpliwość była już na granicy wytrzymałości –

wiedziałam jednak, że wszelkiego rodzaju wybuchy czy inne

tego typu zachowania nie przyniosą mi żadnych korzyści. Wręcz

przeciwnie, mogłyby narobić wiele szkody. Dlatego też, osobom

które są niecierpliwe i szybko tracą spokój, nie polecam uczenia

– szczególnie dzieci.

c) Czy jestem opanowana?

Ta cecha wiąże się poniekąd z cierpliwością – w przypadku jej

utraty nie można sobie przecież pozwolić na agresywny wybuch

czy krzyki wniebogłosy. Nawet w najtrudniejszych sytuacjach

z uczniami należy zachować spokój i opanowanie,

a ewentualnie wyładować się już po lekcji. Zdarza się, że

uczniowie testują naszą cierpliwość i opanowanie – nie warto

poddawać się prowokacjom na przykład 7-latka ;) KEEP CALM

i ucz!

24

d) Czy jestem zdolna do przekazywania wiedzy i/lub

umiejętności innym?

Mam tutaj na myśli umiejętność dzielenia się z innymi tym co

sama wiesz. Nawet jeśli Twoja wiedza jest ogromna, a nie

potrafisz jej przekazać, korepetycje nie będą dobrym

pomysłem. Na pewno nie przyniesie to żadnych korzyści

uczniowi, szczególnie temu najmłodszemu. Jeśli nie jesteś

pewna czy potrafisz uczyć, przetestuj się, np. udzielając lekcji

komuś z rodziny lub znajomemu. Jeśli zrozumie i wyniesie coś

z zajęć, możesz przystępować do kolejnego kroku w karierze

korepetytora!

No dobrze, rachunek sumienia masz już za sobą. Co teraz?

Trzeba zacząć działać! Poniżej mam dla Ciebie kilka wskazówek

i propozycji, w jaki sposób powiedzieć światu o Twoich usługach

i co zrobić zaraz potem.

1. DAJ OGŁOSZENIE lub odpowiedz na nie

Najpopularniejsze portale to oczywiście www.gumtree.pl

i www.olx.pl (dawniej Tablica). Tam śmiało możesz zamieścić swoją

ofertę – ważne, aby była na tyle atrakcyjna, że przyciągnie

potencjalnych „klientów”, czyli rodziców dzieci, które będziesz

uczyć. Istotne jest zatem, aby ogłoszenie było wolne od

wszelkiego rodzaju błędów – gramatycznych, stylistycznych

i literówek. Nie musisz wypisywać peanów na swój temat, ale

25

warto przedstawić się w interesującym świetle. W końcu

konkurencja na tym polu jest na tyle duża, że warto się wyróżniać.

Możesz również odpowiadać na oferty korepetycji – często

i takie są dostępne na różnych portalach. Warto wtedy zadzwonić,

przedstawić swoje warunki i umówić się na przykład na wstępne

spotkanie z daną osobą. Czy dojdzie do współpracy być może

okaże się dopiero później, ale pierwszy krok będzie już za Tobą.

Rozejrzyj się również za innymi portalami, na których można

dodawać swoje ogłoszenia, np.

http://www.e-korepetycje.net/, http://www.korepetycje24.com/,

http://www.korepetycjedlaciebie.pl/,

http://www.korepetycje.edu.pl/, http://www.korepetycje.pl/ czy

ostatnio modne http://www.preply.com/pl

Gdzie jeszcze działać? Poszukaj grup na Facebooku w swoim

mieście – często i tam znajdziesz informacje dotyczące

poszukiwanych nauczycieli. Warto się tym zainteresować. Poza

tym, jak to mówią – koniec języka za przewodnika – rozpuść wici

wśród znajomych, że się tym zajmujesz i jestem pewna, że

znajdziesz uczniów również z polecenia. Ja miałam tak

wielokrotnie.

26

2. USTAL STAWKI

Najważniejsze to nie psuć rynku – zaniżanie stawek nie jest

dobrym pomysłem, podobnie zbyt wygórowane ceny. Proponuję

przejrzeć podobne ogłoszenia i jeśli nie wiesz, jaka stawka jest

obowiązująca, wybierz średnią. Warto cenić swój czas – jeśli zatem

musisz do ucznia dojechać i zajmuje Ci to dodatkowe minuty czy

nawet godziny, dolicz chociaż cenę biletu. Ja miałam rożne ceny,

dla rożnych uczniów – jeśli ktoś przychodził do mnie, płacił mniej

niż ten, do którego musiałam dojechać. Dodatkowo weź pod

uwagę koszty przygotowywania materiałów – nie są to potężne

liczby, ale dlaczego tego nie uwzględnić?

3. PRZYGOTUJ SIĘ NA CASTING

Postaw się w sytuacji ucznia a najczęściej jego rodziców –

chcą aby ich pociecha była douczana przez osobę, która

najlepiej się do tego nadaje. Nie obrażaj się zatem jeśli przyjdzie Ci

brać udział w czymś w rodzaju castingu na posadę pani

nauczycielki. Zrób wtedy dobre wrażenie, dobrze się przygotuj, nie

udawaj kogoś kim nie jesteś – to naprawdę działa, sama się o tym

przekonałam. Wygrałam taki casting tym, że do ucznia mówiłam

całą lekcję po angielsku, pobiłam nawet te kandydatki, które

posiadały wykształcenie kierunkowe (filologia angielska).

Zachowuj się jak profesjonalistka, a tak zostaniesz potraktowana i

kto wie, może tak jak w moim przypadku będzie to zajęcie na kilka

lat.

27

4. USTAL ZASADY I TRZYMAJ SIĘ ICH

Jest to szczególnie istotne z uczniami szkoły podstawowej

i gimnazjum – potrzebują oni jasno postawionych reguł,

dotyczących tego jak będą wyglądały lekcje. Jeśli zadasz pracę

domową, a później jej nie sprawdzisz i będzie się to powtarzało, to

wybacz – NIE MA to sensu. Uczniowie mogą się buntować, bo

„mają już dużo zadane ze szkoły” albo „chodzą na inne

dodatkowe zajęcia”, ale skoro Ty też ich uczysz, masz prawo

egzekwować to, co ustalicie na początku. Bardzo ważne jest

również określenie tego jak ma wyglądać ewentualne

odwoływanie lekcji – niech nie okaże się w drodze do ucznia, że

dostaniesz od niego sms z informacją, żeby dziś nie przyjeżdżać.

Wiadomo, mogą wyskoczyć sytuacje awaryjne, ale takie zdarzają

się raczej rzadko. Uczennica mojej koleżanki sama decydowała

kiedy jej się chce, a kiedy nie chce uczyć – na to sobie nie

pozwalajcie.

I jak? Jesteś już coraz bliżej stwierdzenia, że korepetycje to

idealna praca dla Ciebie? Jeśli tak, bardzo się cieszę i kibicuję Ci,

żeby kolejne etapy przebiegły równie pomyślnie jak te, które już

przeszłaś. Nie ma na co czekać, czas ruszać dalej!

28

Rozdział czwarty. Spotkanie na szczycie, czyli dekalog

dobrego korepetytora.

Pamiętaj, że tworzenie reguł jest bardzo ważne w trakcie

lekcji – nie zapomnij jednak, że mają one na pierwszym miejscu

odnosić się do Ciebie. Sprawdź zatem, czy spełniasz poniższe

punkty.

1. Zawsze przestrzegaj ustalonych reguł i wyciągaj konsekwencje

z ich nieprzestrzegania.

Bez tego będzie Ci trudno cokolwiek osiągnąć. Bycie

konsekwentnym ma ogromne znaczenie. Dobrze będzie zatem

jeśli na samym początku ustalisz ze swoim uczniem określone

zasady. W przypadku tych młodszych, możecie spisać je nawet na

kartce i mieć ze sobą na każdej lekcji. Będzie to miało dodatkową

korzyść – uczy dziecko, że przestrzeganie pewnych reguł jest

nieodłącznym aspektem życia. Dla Ciebie z kolei będzie

motywacją do bardziej efektywnego działania.

Pamiętaj, że jeśli raz, drugi, trzeci nie zwrócisz uwagi na brak

pracy domowej, to w 90% możesz się z nią pożegnać już na

zawsze. Wiadomo, każdemu może zdarzyć się gorszy dzień czy

„chwilowy zanik pamięci”, ale nie pozwalaj na to, aby uczeń

lekcja w lekcję łamał ustalone wcześniej zasady. W skrajnych

przypadkach przymknij oko, ale gdy sytuacja powtarza się

nagminnie, czas na Twoją reakcję!

29

2. Poznaj swojego ucznia.

Spędzanie ze sobą godziny tygodniowo być może nie daje

możliwości zbyt dobrego poznania się, ale podstawowe

informacje jesteś w stanie zdobyć. Zadawaj uczniowi pytania

dotyczące jego zainteresowań, ulubionych form spędzania

wolnego czasu itp. Dzięki temu dowiesz się czegoś więcej na jego

temat i będziesz miała możliwość jeszcze lepszego przygotowania

się do zajęć. Oczywiście nie zapominaj o byciu taktownym i nie

wchodź na zbyt osobiste tematy, które mogą być dla ucznia

krępujące. Korepetycje to nie czas na plotki!

3. Bądź dobrze przygotowana do lekcji.

Bardzo ważne jest, aby być zawsze przygotowanym do lekcji.

Przyznaję się, że kilka razy zdarzyło mi się być kompletnie „zieloną”

i wtedy nie pozostaje nic innego, jak tylko tworzyć lekcję na

bieżąco. Nie jest to dobre rozwiązanie – stresujesz się

niepotrzebnie, a uczeń traci cenny czas, za który przecież płaci.

Według mnie dobrym pomysłem jest stworzenie sobie „bazy”

do korepetycji, a więc wszelkich materiałów, które mogą się

przydać. W tym momencie masz do dyspozycji mnóstwo serwisów

internetowych, które oferują kopalnie darmowych materiałów.

Wiele z nich posiada działy tematyczne, dzięki czemu możesz

sobie stworzyć plany zajęć i według nich prowadzić lekcje tydzień

po tygodniu. Często też na takich portalach znajdziesz gry online,

30

którymi można urozmaicić lekcję. Używaj też swoich starych książek

albo czerp z nich inspiracje.

4. Motywuj ucznia do działania.

O brak motywacji obecnie nie trudno – nudne lekcje,

przewidywalni nauczyciele, brak pochwał. To wszystko składa się

na to, że uczniowie nie mają motywacji do działania i nauki.

Dlatego Ty powinnaś być inna – zadbaj o to, aby Twój uczeń

chciał się uczyć. Wspieraj go, kibicuj w dążeniu do celu i daj

z siebie wszystko, żeby Twoje lekcje przynosiły mu satysfakcję.

Nawet jeśli rodzice nie wspierają dziecka, rób to Ty!

Zdecydowanie natomiast odradzam motywację negatywną,

a więc posługiwanie się zwrotami typu „i tak nie dasz rady”, „nie

nauczysz się tego?”. Z pewnością nie przyniesie to nic dobrego.

Warto zatem chwalić ucznia, nawet za drobne postępy w nauce.

Wystarczy słownie, nie musi to iść w parze z nagrodami

materialnymi – chociaż w przypadku małych dzieci, naklejka

z uśmieszkiem będzie pewnie „ekstra!”. Oczywiście jak we

wszystkim, tak i z chwaleniem należy zachować umiar. Przesadne

chwalenie może doprowadzić do tego, że będzie postrzegane

przez dziecko jako demotywator.

31

5. Bądź dynamiczna, nie przynudzaj.

Prowadzenie lekcji w monotonny i przewidywalny sposób to

chyba jedna z gorszych rzeczy z perspektywy ucznia. Nie pozwól

żeby się nudził! Tak przygotuj się do lekcji, żeby Twój uczeń miał

wrażenie że Wasz czas minął niespodziewanie. Wprowadzaj rożne

rodzaje aktywności, nie skupiaj się tylko na jednej, która ciągnie się

przez całą lekcję.

Bycie dynamicznym to moim zdaniem podstawa tej profesji.

Sama kiedyś chodziłam na korepetycje i wiem, jak ważne jest to

aby lekcja nie ciągnęła się w nieskończoność, bo w kółko

klepiemy jedno i to samo. W dzisiejszych czasach uczniowie

potrzebują zmian, nie potrafią utrzymać swojej uwagi przez dłuższy

czas, dlatego musisz im zapewnić urozmaicenia.

Bardzo ważne w przypadku uczenia młodszych dzieci jest

posługiwanie się zabawą. Nie ma szans, żeby siedmiolatek

wysiedział grzecznie klepiąc regułki i słówka. Na każdą lekcję

przygotuj kilka zestawów zabaw, dotyczących omawianego

tematu. U mnie zawsze sprawdzały się wszelkiego rodzaju memory,

łączenie obrazków, dobieranie słówek do rysunków, krzyżówki,

wykreślanki i tym podobne. Ponadto, jeśli tylko zauważysz, że

poziom uwagi ucznia spada, warto zmienić stosowaną metodę –

najwyraźniej ta nie jest odpowiednia. Oczywiście nie dajmy się

zwariować – ciągłe zmienianie rodzajów zadań, może przyprawić

ucznia o zawrót głowy, a tego nie chcesz. Ja na lekcjach często

32

używałam materiałów audio – uczniowie z chęcią słuchają

tekstów, czego często nie robi się w szkołach.

6. Używaj na lekcji tego języka, którego uczysz.

Oczywiście nie mówię tu o konstruowaniu Bóg wie jak

skomplikowanych zdań, na dźwięk których nasz uczeń wybałuszy

oczy ze zdziwienia. Na własnej skórze przekonałam się (zarówno

na korepetycjach, jak i w szkołach językowych), że gdy nauczyciel

mówi do nas w języku obcym, szybciej możemy sobie go

przyswoić. Wielu moim młodszym uczniom przemycałam zatem

angielski w różnych sytuacjach – na powitanie, pożegnanie,

w trakcie zadawania pracy domowej czy omawiania tematu. Ze

starszymi uczniami jest nieco lżej, bo jednak znajomość języka jest

już na nieco wyższym poziomie. Aczkolwiek, nauczona

doświadczeniem wiem, że niektórzy będą usilnie przestawiać się

na język polski i nie włożą najmniejszego wysiłku w to, żeby

powiedzieć chociaż „yes”.

7. Bądź cierpliwa i asertywna.

Cierpliwość to cecha bardzo ważna na korepetycjach, która

nie wszystkim jest dana. Jeśli szybko się denerwujesz, bo nie widzisz

efektów swojej pracy i nie lubisz długo czekać na wyniki, możesz

mieć problem z prowadzeniem korepetycji. Uczniowie są bardzo

różni – jedni szybciej, drudzy wolniej przyswajają wiedzę, którą im

33

przekazujesz. Często trzeba się wykazać naprawdę dużą dozą

cierpliwości, aby dojść do zamierzonego efektu.

Asertywność z kolei to piękna cecha i ostatnio bardzo modne

staje się jej rozwijanie. Ma to sens, ponieważ umiejętność mówienia

nie i przeciwstawiania się rozmówcy ma uzasadnienie w wielu

sytuacjach życiowych. Wchodzenie na głowę nauczycielowi to

jeden z większych problemów, z którymi można się spotkać. Nie

pozwól sobie na to. Jeśli uczeń chce zyskać czas i nie uczyć się,

będzie Cię zagadywał. Moja propozycja jest taka, abyście

w trakcie ustalania ogólnych reguł, zdecydowali się również na

zasadę dotyczącą krótkiej przerwy w trakcie nauki. Wyznaczcie

sobie na przykład 5 minut, w trakcie których pogadacie

o pierdołach. Taki sposób działania na pewno przyniesie korzyść –

oboje się rozluźnicie, odpoczniecie na chwilę od nauki i zbierzecie

siły do dalszego działania.

8. Daj uczniowi pewną dozę swobody.

Chodzi o to, żeby uczeń miał poczucie, że też ma wpływ na

przebieg lekcji. Możecie na przykład ustalić, że raz w miesiącu

lekcja będzie poświęcona zagadnieniom, które ucznia najbardziej

interesują albo na każdej lekcji poświęcicie 10 minut na coś, co nie

ma związku z omawianym materiałem. Dzięki temu unikniesz opinii

nudnego nauczyciela, który przychodzi na lekcję tylko po to, żeby

ją odbębnić. Oczywiście ze swobodą nie ma co przesadzać, jak

wszędzie.

34

9. W razie problemów, poradź się rodziców, ale nie pozwól na

nadmierną ingerencję z ich strony.

W moim dorobku korepetytora tylko raz miałam sytuację,

kiedy konieczna była interwencja rodziców, a właściwie dwóch

par rodzicielskich. Moi dwaj uczniowie, których miałam pod

opieką, kompletnie nie byli zainteresowani lekcjami. Jedno co

mieli w głowie, to jakby tu przyłożyć sobie nawzajem tak, żeby jak

najbardziej bolało. Ciągłe bijatyki (ich między sobą dla ścisłości)

i potyczki słowne doprowadziły do tego, że musiałam

przeprowadzić rozmowę z rodzicami. Na szczęście chłopcy zostali

poskromieni i przez kilka następnych tygodni nasza współpraca

układała się zdecydowanie lepiej. Jeśli spotkasz się z problemem

nie do rozwiązania samemu, zasygnalizuj go rodzicom – przecież

to oni najlepiej znają swoją pociechę i wiedzą jak postępować

w kryzysowych sytuacjach.

Miałam też taką sytuację, że na korepetycjach mama mojej

uczennicy przebywała z nami w tym samym pokoju. Co więcej

siedziała mi dosłownie „na głowie”, niemalże czułam jej oddech

na plecach. Uwierz mi, nie jest to ani trochę przyjemne. Dlatego

jeśli tylko jest taka możliwość, staraj się abyście byli z uczniem sami.

Dzięki temu Ty skupisz się na nauczeniu go, a on nie będzie

rozpraszał się czyjąś obecnością. Miałam uczniów, którzy nie

funkcjonowali gdy do pokoju wchodził ktoś z domowników

z pytaniem o coś do picia czy jedzenia. Ta godzina czy dwie

35

w tygodniu niech będą poświęcone tylko dla Was. Jeśli rodzice

mają do Ciebie jakąś sprawę, omówcie ją przed lub po lekcji.

10. Bądź uczciwa.

Tak naprawdę to jeden z fundamentów zawodu

korepetytora. Nie bierz się za to, jeśli chcesz tylko odbębnić każdą

lekcję i po skończonej godzinie mieć święty spokój na następny

tydzień. Nie o to tutaj chodzi. Rzetelnie przygotuj się do każdych

zajęć, staraj się o nowe materiały, urozmaicaj lekcje. Jednym

słowem – z czystym sumieniem podchodź do swoich obowiązków.

36

Rozdział piąty. Pani Dobra Rada: jak prowadzić

korepetycje?

W tym rozdziale pokażę Ci jak może wyglądać przykładowa

lekcja i jakie powinny być jej części składowe. Będzie to tylko

szkielet – więcej szczegółów znajdziesz w rozdziale 11

z przykładowymi konspektami. Przypominam, że nadal opieramy

się na uczeniu języka angielskiego. Dla uproszczenia przyjmijmy, że

lekcja trwa 60 minut, choć bywają i takie, które trwają tylko 45

minut (a nawet i 30).

POCZĄTEK LEKCJI

Zacznij od luźnej rozmowy, która będzie nawiązywała do

wydarzeń z życia ucznia z ostatniego tygodnia. Dzięki temu oboje

się rozluźnicie, a lekcja zacznie się bardzo przyjemnie. U jednej

uczennicy zbierałam co tydzień ploteczki z życia gimnazjalnej

klasy. Fajne to było – mogłam chociaż na chwil® wrócić myślami

do tamtego okresu. (ok. 5 minut)

SPRAWDZENIE PRACY DOMOWEJ

Ten punkt będę wałkować do upadłego. Nie wyobrażam sobie,

żeby miało być inaczej. Niech to będzie nawet coś krótkiego, ale

bardzo Cię proszę – zadawaj uczniom pracę domową. Dzięki niej

utrwala sobie to, czego się z Tobą nauczył, a przy okazji będzie

miał choć odrobinę motywacji do pracy. (ok. 5 minut)

37

SZYBKIE POWTÓRZENIE MATERIAŁU OMAWIANEGO NA POPRZEDNIEJ

LEKCJI

Możesz to połączyć z omówieniem pracy domowej. Nie ma się co

rozwodzić w tej części, bo przecież wiedza z poprzedniej lekcji

powinna być już opanowana. Możesz tutaj wprowadzić

dodatkowe materiały, typu krzyżówki czy memory. (ok. 5 minut)

PRZEDSTAWIENIE NOWYCH ZAGADNIEŃ

Na tą część poświęć najwięcej czasu, bo przecież wprowadzanie

nowych zagadnień czy rozszerzanie tego, co uczeń już umie jest

Twoim podstawowym zadaniem. Staraj się formułować swoje myśli

jak najjaśniej – jeśli masz z tym problem, ćwicz w domu. Uczeń musi

mieć poczucie, że jesteś ekspertem w tym co mówisz, ale

jednocześnie musi od Ciebie słyszeć to w taki sposób, że zrozumie

Cię bez problemu. Jeśli widzisz, że być może czegoś nie rozumie,

dopytuj, dopowiadaj, objaśniaj jeszcze raz. Na pewno nie

zaszkodzi wytłumaczyć jakiegoś zagadnienia innymi słowami –

możesz powtarzać, żeby mieć pewność tego, że uczeń już

załapał. (ok. 35 minut)

PODSUMOWANIE LEKCJI I PRACA DOMOWA

Do tej części koniecznie przygotuj ćwiczenia, które utrwalą wiedzę

ucznia. Oczywiście może być tak, że nie zapamięta wszystkiego

od razu, ale nie ma się czym przejmować. Od tego jest praca

domowa! Jeszcze raz bardzo Cię proszę, nie zapominaj o niej.

38

Niech nie będzie zbyt długa, ale koniecznie niech utrwala wiedzę

uzyskaną na lekcji. (ok. 10 minut).

Na koniec, jeśli macie jeszcze czas, możesz ponownie

powrócić do tematów zupełnie nie związanych z lekcją – dzięki

temu uczeń się zrelaksuje, a Ty pozostawisz po sobie dobre

wrażenie.

Praktyczne wskazówki:

- miej ze sobą dodatkowe przybory do pisania (uczniowie lubią o

nich zapominać),

- miej wydrukowaną pracę domową z poprzedniej lekcji, na

wypadek gdyby uczeń również jej nie wziął – wtedy szybko przez

nią przejdziecie, bez uszczerbku na zadaniach,

- jeśli korzystasz z własnych materiałów drukowanych, dostarczaj je

dobrej jakości – nie poplamione, pomazane czy niechlujnie

wydrukowane – to też jest Twoja wizytówka!

- miej ze sobą zegarek, żeby kontrolować czas, szczególnie tych

„luźniejszych” części lekcji,

- drukując materiały, oszczędzaj papier – wykorzystuj kartki już

wcześniej zadrukowane,

- sporządzaj na bieżąco notatki dotyczące tego, co robisz

z danym uczniem, żeby nie dublować lub czegoś nie pominąć,

- rób choć krótkie przerwy pomiędzy poszczególnymi

aktywnościami, żeby dać odpocząć sobie i uczniowi,

- miej pod ręką słownik – w razie gdyby z pamięci uleciało Ci jakieś

słowo, o które pyta uczeń,

39

- kontroluj to, co uczeń przerabia w szkole i czy odrabia tam prace

domowe,

- zwracaj uwagę na wymowę – koryguj jeśli jest taka potrzeba,

- unikaj sytuacji, w których na lekcji jest jakaś dodatkowa osoba,

np. rodzic – proś raczej, aby korepetycje odbywały się w osobnym

pokoju,

- upewnij się przed lekcją, że materiały audio działają,

- pamiętaj o lekcjach tematycznych, np. Wielkanoc, Boże

Narodzenie, Dzień Dziecka itp. – takie lekcje zawsze budzą

zainteresowanie uczniów,

- NIE podważaj autorytetu nauczyciela ze szkoły,

- bądź profesjonalistą w każdym calu!

Żeby lekcja przebiegał jak najbardziej efektywnie musisz

koniecznie wyrobić w sobie określone schematy, które to

umożliwią. Na początku może nie będzie łatwo, ale obserwując

swoich uczniów i samą siebie, z pewnością dojdziesz do wprawy,

dzięki której zarówno uczeń, jak i Ty będziecie w pełni zadowoleni

z zajęć.

Mnie oswojenie się z rolą korepetytora nie zajęło zbyt wiele

czasu – może dlatego, że zaczynałam na „znanym materiale”,

czyli uczeń był z rodziny. Ale patrząc z perspektywy czasu, to

chyba nie miało zbyt dużego znaczenia. Rzeczywiście, oswoiłam

się szybciej z metodami nauki i różnymi zachowaniami, ale tak czy

siak przygotowywałam się tak samo solidnie, jak by to był uczeń

na przykład z ogłoszenia. Pamiętaj! Jeśli już decydujesz się na taką

pracę, wykonuj ją rzetelnie. W końcu kształcisz przyszłe pokolenie!

40

Rozdział szósty. Nie tylko ucz, ale i motywuj!

Tak wiele w dzisiejszych czasach mówi się o motywacji. Nie

dziwi mnie to – dzieci i młodzież mają wokół siebie mnóstwo

zapychaczy czasu, które niekoniecznie wpływają na nie

pozytywnie. Wielu rodziców stara się, żeby w dobry sposób

zapełniać im czas – dodatkowe zajęcia czy wspólne spędzanie

chwil po pracy i szkole. Najgorsze co może przytrafić się dzieciom,

to ciągłe siedzenie przed telewizorem czy komputerem i brak

jakichkolwiek bodźców, dzięki którym będą się rozwijały.

I to właśnie tutaj najbardziej istotna jest motywacja. To ona

pobudza do działania, daje prawdziwego kopniaka, dzięki

któremu brniemy do przodu, wbrew temu, co czasami myślą inni.

Co ma z tym wspólnego korepetytor? Ależ ogromnie dużo!

Wyobraź sobie sytuację, w której masz nowego ucznia a on jest

całkowicie pozbawiony jakiejkolwiek motywacji – nie zależy mu na

lekcjach, chodzi z przymusu i niczym się nie interesuje. Taki będzie

dla Ciebie największym wyzwaniem. Nie bój się! Odpowiednio

zastosowane metody i „wabiki” spowodują, że prędzej czy później

zmieni swoje podejście. No dobra – chyba, że trafisz na

szczególnie oporny egzemplarz. Tego Ci nie życzę i wierzę, że

świetnie sobie poradzisz z motywowaniem.

W pierwszej części tego rozdziału skupię się na motywowaniu

ucznia, bo przecież on jest tutaj najważniejszy. W drugiej natomiast

41

opowiem Ci o motywowaniu samej siebie, bo uwierz mi – Tobie

również motywacja będzie bardzo potrzebna.

Motywowanie ucznia

Zacznij od szczerej rozmowy z nim – zwracaj uwagę na jego słowa.

Wybadaj dokładnie na czym się skupia. Czy uczy się z chęci

i z przyjemnością, czy też dodatkowe lekcje to efekt perswazji ze

strony rodziców. Gdy już zrobisz takie rozeznanie, możesz śmiało

ruszać do dalszej pracy. Poniżej przedstawiam Ci 7 sprawdzonych

metod.

1. Pokazuj korzyści na przyszłość.

Jeśli uczeń nie za bardzo przykłada się do nauki, warto

będzie przedstawić mu korzyści, które wyniesie z lekcji. Na

przykład, korzyści z używania języka obcego to łatwa komunikacja

w trakcie wyjazdów zagranicznych, możliwość pójścia do szkoły

z tym właśnie językiem nauczania, łatwiejsza rekrutacja do firm,

możliwość czytania książek, które zostały wydane tylko w tym

języku. Podpytaj jakie Twój uczeń ma marzenia – może któreś

z nich będzie możliwe do realizacji właśnie dzięki znajomości

języka?

42

2. Stosuj ciekawe metody nauczania.

Nie ma nic gorszego niż nauczyciel, który przynudza a lekcje

ciągną się jak guma balonowa. Zachowując się w ten sposób

zapewniasz sobie odwrotny efekt – totalny brak motywacji

u ucznia. A zatem nie pozostaje Ci nic innego jak tylko znaleźć

takie metody, dzięki którym zainteresujesz ucznia i będzie on

chętnie uczył się razem z Tobą. Urozmaicaj, baw się,

eksperymentuj, korzystaj z różnych źródeł – wszystko po to, żeby

Twoje lekcje były ciekawe i pochłaniające bez reszty.

3. Nagradzaj ucznia.

Nagrody mają pozytywny wpływ nie tylko na dzieci, ale i na

ludzi w ogóle. Pewnie nie raz miałaś taką sytuację, że po

otrzymaniu jakiejś nagrody, przystępowałaś do pracy z większą

ochotą niż do tej pory. Jakie nagrody w przypadku korepetycji?

Materialnych nie polecam, bo przecież nie o to chodzi, żeby

uczeń uczył się tylko dla jakiegoś prezentu. Tutaj będziesz miała

nieco bardziej skomplikowane zadanie – musisz znaleźć taki

sposób nagradzania, który będzie najbardziej efektywny dla

Twojego ucznia. Najlepiej oczywiście jeśli ostatecznie dojdziesz do

wytworzenia motywacji wewnętrznej u niego – a w tym pomocny

może się okazać punkt 1.

43

4. Bądź konsekwentna.

Powiedziałaś A? – powiedz i B. Bycie konsekwentnym to

jedna z podstawowych dobrych cech korepetytora.

Konsekwencja może mieć bardzo pozytywny wpływ na ucznia –

widząc, że trzymasz się ustalonych zasad, nie będzie chciał

kombinować, nie będzie tylko udawał zainteresowania Twoimi

lekcjami. Będzie zmotywowany do działania, bo będzie wiedział,

że Pani Kasia/Basia/Asia zawsze sprawdza pracę domową

i odpytuje ze słówek z poprzedniej lekcji. Nie pozwól, aby uczeń się

na Tobie zawiódł.

5. Bądź optymistką.

Bycie pogodnym, widzenie szklanki wypełnionej do połowy

i uśmiech na twarzy mogą przynieść naprawdę wiele dobrego.

Zarówno dla Ciebie, jak i Twojego ucznia. Jeśli jesteś fajnym

i wesołym nauczycielem, uczeń będzie chciał się z Tobą uczyć.

Pamiętaj, że kwaśna mina nie przyniesie Ci żadnych sukcesów –

frustracja i pesymizm to Twoi wrogowie. Jeśli masz z tym problem,

być może lepiej będzie jeśli jeszcze raz zweryfikujesz swoje

możliwości dotyczące pracy z dziećmi i młodzieżą.

6. Daj poczuć się swobodnie.

Z własnego doświadczenia wiem, że jeśli uczeń ma pewną

dozę swobody i może pozwolić sobie na trochę luzu w trakcie

44

lekcji, łatwiej przyswaja sobie wiadomości. W trakcie korepetycji

jest to o tyle łatwe, że jest Was tylko dwójka – Ty i Twój uczeń. Nie

ma z Wami całej klasy, uczeń nie jest jednym z wielu. Jest jeden,

wyjątkowy, dlatego też warto go tak traktować. Dając mu

poczucie sprawowania kontroli chociaż nad urywkiem lekcji

spowodujesz, że jeszcze bardziej Ci zaufa i chętniej będzie się

uczył. Może raz na czas niech on Cię przepyta z ostatniej lekcji?

7. Śledź postępy ucznia.

Jeśli będziesz na bieżąco z tym jak uczeń sobie radzi w szkole,

będzie Ci łatwiej dostosować tematykę i poziom zajęć.

W przypadku gdyby jakieś zagadnienia sprawiały mu większe

trudności, jesteś w stanie od razu zareagować. To, że się

zaangażujesz w jego postępy, przyniesie same korzyści. Uczeń

dostrzeże fakt, że nie jest Ci obojętny i tym chętniej podejdzie do

nauki. A przynajmniej taka jest moja optymistyczna wersja, bo

przecież dzieci są teraz tak bardzo inne niż te sprzed kilku czy

kilkunastu lat. Warto jednak próbować. :)

Dobrze, ucznia mamy już zmotywowanego, ale co z Tobą?

Nie zapominaj, że nie tylko uczniowi musi się chcieć, ale i Tobie!

Zmotywowany nauczyciel, to zmotywowany uczeń – nie ma zmiłuj,

musisz się wziąć w garść i wiedzieć jak pokonywać chwile słabości.

45

Automotywowanie korepetytora

1. Uczestnicz w dodatkowych kursach, konwersacjach,

spotkaniach.

Dobre podejście to takie, w którym inwestujesz w samą

siebie. Bierz zatem udział w dodatkowych formach swojego

rozwoju – kursach czy szkoleniach, rozmawiaj z innymi

korepetytorami, dziel się swoimi przemyśleniami, doświadczeniami,

obawami, problemami na forach, dopytuj. Dzięki temu

zdobędziesz dodatkową wiedzę nie tylko w zakresie

merytorycznym, ale i wiele dowiesz się o sobie – o swoich

metodach nauczania, o ich mocnych i słabych stronach. Pomoże

Ci to uczyć się jeszcze więcej i być zmotywowaną do zdobywania

profesjonalnych umiejętności, które przełożą się na jeszcze bardziej

efektywną pracę z uczniem.

2. Poszerzaj swoje perspektywy.

Otwieraj się na nowe metody nauczania, dowiaduj się

ciekawostek i nowinek ze świata edukacji. Idź z postępem,

wprowadzaj nowe technologie na lekcjach, szukaj rozwiązań,

dzięki którym Twoje lekcje będę jeszcze bardziej atrakcyjne dla

uczniów. Nie zamykaj się w swoim małym światku, z którego nie

wyściubiasz nosa. Zastanów się, czy metody które stosujesz na

pewno są odpowiednie dla każdego ucznia – albo, czy w ogóle

działają. Zweryfikuj to, czego dowiedziałaś się w szkole, na kursach

46

czy szkoleniach – dopasuj do swojej rzeczywistości. Zaadaptuj to,

co wartościowe, odrzuć to z czym się nie utożsamiasz.

3. Ucz się sama.

Jeśli nie chcesz lub nie możesz brać udziału w płatnych

kursach czy szkoleniach, szukaj tych darmowych, online. Nie jest to

łatwe i często bywa frustrujące, ale pamiętaj, że zawsze przynosi

korzyści. Poza tym – im więcej uczysz się samemu, tym szybciej

i efektywniej wyzbywasz się wątpliwości dotyczących takiej

właśnie formy nauki. Uczenie się samemu motywuje Cię jeszcze

bardziej niż uczenie kogoś – dlaczego? Bo robisz to dla siebie, bez

przymusu – to proste!

4. Pamiętaj, że zarabiasz.

Nie ukrywajmy – korepetycje to również forma zarobku i nie

zapominaj o tym. Szczególnie jeśli jest to spory zastrzyk gotówki

w miesiącu. Pamiętam, że nie raz zimą miałam ochotę zadzwonić

i powiedzieć, że dzisiaj mnie nie będzie. Wtedy uświadamiałam

sobie, że to przecież moja praca i fajnie jest mieć nieco więcej

pieniędzy – od razu znajdowały się chęci.

5. ………………………………….

Punkt piąty zostawiam dla Ciebie. W ramach ćwiczenia,

zastanów się co Cię motywuje do pracy jako korepetytor. Z chęcią

dowiem się jaki jest Twój motywator – napisz do mnie mail na adres

47

zafascynowanazyciemja@gmail.com, w tytule wpisując „5.

motywator”. Jeśli będziesz miała ochotę, z chęcią opublikuję go

na moim Fanpage i dodam w tej książce.

48

Rozdział siódmy. Głowa pełna pomysłów, czyli skąd

czerpać inspiracje?

W prowadzeniu korepetycji bardzo ważne jest urozmaicanie

zajęć – może się powtarzam, ale uwierz mi TO JEST WAŻNE. Warto

zatem zapoznać się z różnymi formami ćwiczeń czy metodami

prowadzenia zajęć. Zacznę od źródeł najszybciej dostępnych, czyli

tych internetowych. Oprócz podanych przeze mnie stron, szukaj

podobnych, wpisuj podobne frazy w wyszukiwarkę. Nie jest to

wcale trudne!

Źródła internetowe:

1) dla dzieci

http://www.anglomaniacy.pl/: moja ulubiona strona z materiałami

dla dzieci. Przede wszystkim dlatego, że jest tu mnóstwo zadań do

drukowania. Podzielone są one na kilka różnych typów, w tym

krzyżówki, memory, łączenie słów, obrazki do wycięcia i wiele

innych. Znajdziesz tutaj zadania sprawdzające słownictwo,

gramatykę, wyrażenia i piosenki, dodatkowo również zadania,

które można wykonywać online. Gdy uczyłam 7-latki ta strona

była moją główną pomocą naukową. Lepszej dla dzieciaków nie

znalazłam.

http://www.rhymestore.com/: kopalnia rymowanek o różnym

poziomie zaawansowania. Znajdziesz tutaj wierszyki o różnej

49

tematyce i dla różnych kategorii wiekowych – od maluchów po

dzieci nieco starsze. Świetny sposób na ćwiczenie czytania, bez

nudnych tekstów z podręcznika.

http://www.songsforteaching.com: portal z piosenkami,

podzielonymi tematycznie np. szkoła, poranna toaleta,

podróżowanie itp. Możesz nie tylko wydrukować tekst takiej

piosenki, ale i jej posłuchać. Jeśli zatem sama nie jesteś obdarzona

dobrym głosem do śpiewania, ten portal Ci w tym pomoże – dzięki

niemu lekcje mogą być naprawdę atrakcyjne!

http://www.kidseslgames.com: rozbudowany portal z grami online,

ćwiczącymi słownictwo i gramatykę. Znajdziesz tutaj mnóstwo

ćwiczeń, które możesz wykonywać z dziećmi w trakcie lekcji – jeśli

masz dostęp do komputera. Strona została stworzona przez

nauczyciela, który uczył angielskiego jako języka obcego, dlatego

też przystosowana jest dla odbiorców nie-Anglików.

http://learnenglishkids.britishcouncil.org/en: British Council

przygotował na swojej stronie wiele materiałów, które

z powodzeniem wykorzystasz na lekcjach z maluchami. Są one

zazwyczaj dostępne w postaci PDF – jedynym warunkiem wydruku

jest rejestracja na stronie – najlepiej jako nauczyciel.

http://english-4kids.com/: na tej stronie znajdziesz mnóstwo fajnych

i kolorowych materiałów, głównie dla najmłodszych. Są to pliki do

wydruku (najlepiej mieć kolorową drukarkę), gry, pliki wideo i wiele

50

innych. Strona może nie jest idealna pod względem technicznym,

ale daje sporo możliwości, jeśli szukasz pomocy dydaktycznych dla

maluchów.

Jeśli lubisz korzystać z piosenek i filmików dostępnych na You Tube,

zajrzyj na przykład tutaj:

English for Children:

https://www.youtube.com/user/hoctienganh24h

Children English: https://www.youtube.com/user/EFChildren

Learn English:

https://www.youtube.com/channel/UClNkC4383gwL-

yCC6PD5YBg

2) gramatyka

http://www.ego4u.com/: portal z ćwiczeniami online ze wszystkich

zagadnień gramatycznych. Podoba mi się głównie dlatego, że są

to nie tylko ćwiczenia do uzupełnienia, ale również informacje na

temat określonego czasu czy innego tematu z zakresu gramatyki.

Polecam nie tylko do korepetycji – również dla tych, którzy uczą się

języka sami.

http://www.tlumaczenia-angielski.info/: na tej stronie również

znajdziesz szeroką ofertę ćwiczeń gramatycznych online. Ja

wykorzystywałam go głównie jako inspirację do tworzenia swoich

własnych materiałów dla uczniów.

51

Pozostałe portale z ćwiczeniami gramatycznymi i innymi (w tym

słownictwo):

http://www.learnenglishfeelgood.com

http://www.e-ang.pl/

http://www.myenglishpages.com/

http://www.jezykangielski.org

http://www.ang.pl

http://www.engbook.pl

http://web2.uvcs.uvic.ca/courses/elc/studyzone/ (ćwiczenia dla

zaawansowanych)

3) czytanie i słuchanie

Nauka angielskiego to nie tylko ćwiczenia z gramatyki i regułki – to

również zdobywanie umiejętności czytania i słuchania tekstów ze

zrozumieniem. I pod tym względem też znajdziesz mnóstwo

użytecznych stron – ja bazowałam głównie na tych, które podaję

poniżej. Ich ograniczeniem może być jedynie to, że korzystasz

z nich wtedy, gdy udzielasz korepetycji u siebie w domu – chyba

że u ucznia też masz dostęp do komputera ;) A i tak się zdarza.

http://www.esl-lab.com/

http://www.rong-chang.com/easyread/

52

4) mówienie

Właściwie jest to najważniejsza umiejętność przy nauce języka

obcego. Warto z uczniami rozmawiać na różne tematy – przy

każdej okazji. Ja tak właśnie starałam się robić z każdym, kogo

uczyłam. Zdarzało się, że brakowało mi pomysłów na to, o czym

można by było rozmawiać, żeby jednocześnie utrwalać

słownictwo z określonego zakresu. Dotyczyło to głównie uczniów

od gimnazjum do końca liceum. Wtedy pomocą służyły mi

następujące strony:

http://iteslj.org/questions/

http://www.eslflow.com/speakingandcommunicativeicebreakera

ctivities.html

http://www.esldiscussions.com/

5) blogi językowe

http://www.frang.pl/ blog o praktycznej nauce języka angielskiego

(i francuskiego)

http://english-nook.blogspot.com/ sporo materiałów do pobrania

i pomysłów na lekcje

http://english-tea-time.com/ słownictwo, mówienie, słuchanie,

gramatyka

http://www.fullofideas.pl/ materiały do pobrania, gry, zabawy

http://angielskic2.pl/ mnóstwo, mnóstwo ciekawych materiałów i

informacji na poziomie C2

53

http://waytomasterenglish.blogspot.com/ sporo materiałów dla

dzieci

Są jeszcze dwa portale, które szczególnie sobie upodobałam

w trakcie prowadzenia korepetycji.

https://en.islcollective.com/: tutaj znajdziesz przeogromną ilość

materiałów z gramatyki i słownictwa, a na dodatek możesz

wybrać poziom zaawansowania czy typ ucznia :) Jak dla mnie jest

to jeden z najlepszych portali z pomocami dla nauczycieli języka

angielskiego.

http://www.eslflashcards.com/: portal z fiszkami do nauki słówek,

które możesz drukować. Są tu zarówno obrazki związane

z zagadnieniami gramatycznymi, jak i ze słówkami. Dla mnie

bomba!

Źródła książkowe:

Zaraz po Internecie są to najlepsze źródła ćwiczeń. Zacznij od

gromadzenia swoich szkolnych książek, poszukaj wśród znajomych

i rodziny. Z pewnością wiele z nich jest już nieużywanych, a Tobie

przydadzą się na bank! Możesz również znaleźć wiele dostępnych

wersji w Internecie – wystarczy wpisać żądany podręcznik

w wyszukiwarkę i znaleźć wersje elektroniczne. Wiele osób

udostępnia również skany całych książek. Poniżej wymieniam

wydawnictwa, które są najłatwiej dostępne:

54

- Longman,

- MacMillan,

- Oxford.

Grupy na Facebooku:

Osobiście z nich nie korzystałam, ale czerpiąc z mojego

doświadczenia chociażby w grupie blogowej, jestem pewna że

i te dotyczące korepetycji mogą być pomocne. Wiele z nich to

grupy zamknięte – myślę, że bardziej do tych warto się zapisać

i korzystać z wiedzy jej członków. Pamiętaj jednak, że w takiej

grupie liczy się nie tylko branie, ale i (albo przede wszystkim!)

dawanie. Udzielaj się, komentuj, dziel swoim doświadczeniem,

problemami i sukcesami. W każdym razie warto spróbować –

najwyżej opuścisz grupę, jeśli stwierdzisz, że nie spełnia ona Twoich

oczekiwań.

Kursy językowe, na które uczęszczasz/uczęszczałaś:

Również i one mogą być porządną dawką inspiracji –

przekładaj stosowane tam metody na swoje warunki, zmieniaj

i ulepszaj. W końcu w kopiowaniu tego, co się już sprawdziło nie

ma niczego złego. Przypomnij sobie jak to było w szkole – może te

metody, na które marudziłaś będąc uczennicą, teraz okażą się

strzałem w dziesiątkę, bo dostrzeżesz ich wartość!

55

Rozdział ósmy. Każdy uczeń jest inny – naucz się z nim

pracować.

Chyba nie zdarzyło mi się mieć na lekcjach dwóch takich

samych uczniów. Mówiąc „takich samych” mam na myśli

charakter, podejście do nauki i ogólne predyspozycje do nauki

języka. Przez te 10 lat, w trakcie których spotykałam się z moimi

podopiecznymi poznałam kilkadziesiąt osób, dzięki którym powstał

ten rozdział. Mogłam wyodrębnić kategorie, które w prosty sposób

pozwolą Ci zaklasyfikować Twojego ucznia. A co więcej – dadzą

również szansę na rozwiązanie zagadki „jak z takim uczniem

pracować?” Sprawdźmy zatem z kim masz do czynienia!

1. Uczeń chodzi na lekcje z przymusu

Niestety miałam taką sytuację – uczeń bardzo dobry, nie

mający żadnych problemów, ale zmuszony do korepetycji przez

swoich rodziców. Dlaczego? Ciężko powiedzieć – może zbyt

wygórowane ambicje wobec dziecka, może niespełnione własne

marzenia, a może jeszcze coś innego. Uczeń nie był zbyt

zadowolony z mojej obecności i nawet nie starał się tego ukrywać,

co czasami wzbudzało we mnie lekką frustrację. „Walczyliśmy” ze

sobą rok – po tym czasie skapitulowałam. Co prawda udało nam

się nawiązać nikłą nić porozumienia, dzięki rozmowom na temat

gier komputerowych, ale na tym się skończyło. Z tej sytuacji

wyciągnęłam jeden, najważniejszy wniosek – nie warto zmuszać

dziecka do czegoś, z czym będzie się źle czuło.

56

Jak pracować z takim uczniem?

Pozwól mu na pewną dozę swobodę – rozmawiajcie na tematy,

które go interesują. Podpytaj jakie ćwiczenia najlepiej mu

wychodzą, a których nie lubi wykonywać. Daj mu poczuć, że ma

kontrolę – może nie przesadną, ale jednak. Nie mówię tutaj

o robieniu wszystkiego, co uczeń zachce i wykonywaniu rozkazów.

Absolutnie nie! Chodzi o asertywność, o zapewnienie poczucia

bezpieczeństwa i sprawienie, że z przymusu zrobi się przyjemność.

2. Uczeń milczy i nie nawiązuje kontaktu

Dla niego jest to sytuacja najlepsza z możliwych – zamilknie,

45 lub 60 minut przeleci i ma z głowy, a rodzice płacą. W takich

przypadkach nie pozostaje nic innego, jak tylko porozumieć się

w tej sprawie właśnie z rodzicami i poprosić ich o pomoc.

W trakcie lekcji rób swoje – chociaż Ty poćwiczysz sobie

posługiwanie się językiem a uczeń może wynieść korzyść

polegającą na osłuchaniu się z nim … chociaż tyle. Na szczęście

takich sytuacji nie miałam zbyt wiele.

Jak pracować z takim uczniem?

Przede wszystkim nie ząb za ząb – rób swoje. Mów do ucznia,

podsuwaj ćwiczenia do wypełnienia, słuchajcie materiałów

audio. Niech jednak taka sytuacja nie trwa zbyt długo – zalecam

jak najszybsze skontaktowanie się z rodzicami i omówienie strategii

57

pracy z uczniem. Na pewno trzeba będzie się uzbroić

w cierpliwość.

3. Uczeń nie odrabia zadań domowych

„Ale przecież nic nie było zdane!”, „Tak??? to na dzisiaj

było?” – te i wiele innych wytłumaczeń słyszałam w trakcie mojej

kariery korepetytorskiej. Uważam, że praca domowa jest

konieczna, bo w wielu przypadkach pozwala uczniowi

usystematyzować swoją wiedzę z lekcji – wiem jednak, że

większość uczniów uważa przeciwnie. No cóż, jeśli już na samym

początku pozwolisz sobie na to, że uczniowie będą ignorować

Twoje prośby, nie zmienisz tego już do końca.

Jak pracować z takim uczniem?

Przede wszystkim KONSEKWENCJA – nie odpuszczaj, nie rób

wyjątków, nie przymykaj oka. Oczywiście, zdarzają się sytuacje

losowe, których nie da się przewidzieć – myślę jednak, że takie nie

zdarzają się co tydzień. Konstruując zasady na początku

współpracy z uczniem, ustalcie jakie będą konsekwencje nie

oddawania prac domowych – musi mieć tego świadomość.

4. Uczeń nie przychodzi na lekcje

Gdy to uczeń przychodzi do Ciebie, a nie Ty jeździsz do niego

– jest taka szansa, że na lekcję nie dotrze. Tak się zdarza –

oczywiście od razu się z nim skontaktuj, bo przecież mogło się coś

58

wydarzyć. Jeśli jednak usłyszysz, że zapomniał a sytuacja powtórzy

się kilkakrotnie, znowu warto zwrócić się o pomoc do rodziców.

Dzieci znajdą sobie miliony wymówek na to, żeby nikt nie zabierał

im ich wolnego czasu.

Jak pracować z takim uczniem?

Dbaj o wysoki poziom atrakcyjności lekcji, zainteresuj ucznia,

urozmaicaj swoje ćwiczenia i aktywności. Nie pozwól, aby się

nudził – w przeciwnym razie bardziej niż pewne jest to, że nie będą

mu one sprawiały przyjemności, a koniec końców może zacząć

kombinować i nie pojawiać się na zajęciach.

5. Uczeń jest niegrzeczny i opryskliwy

To kolejna forma obrony przed zajęciami, które uczniowi

niekoniecznie są „po drodze” w trakcie jego wolnego czasu.

Najważniejsze jest to, aby nie dać się sprowokować – jeśli uczeń

wyprowadzi Cię z równowagi, ciężko będzie później odbudować

autorytet. Warto zatem wypracować swój własny sposób na

reagowanie w tego typu sytuacjach – czasami wystarczy kilka

głębokich oddechów i złość mija. Mnie to pomagało. Jeśli

sytuacja była już bardzo napięta, wychodziłam na chwilę z pokoju

żeby się uspokoić i wracałam z pozytywną dawką energii.

Jak pracować z takim uczniem?

W tym przypadku również nie pozwalaj sobie na odpowiedzi w tym

samym tonie czy z użyciem niewłaściwych słów. Już nie mówiąc

59

o przemocy! No dobra, może przesadziłam, ale uczulam na to –

nie stosuj zasady jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie. Zadbaj

o wypracowanie technik uspokajania się w kryzysowych

sytuacjach. Uświadamiaj sobie swoje złe emocje i staraj się je

opanować.

6. Uczeń ma widocznie niższe możliwości przyswajania nowych

informacji.

Bywają uczniowie, którzy na przyswojenie nowej wiedzy czy

umiejętności potrzebują znacznie więcej czasu niż ich rówieśnicy.

Jeśli rozpoznasz, że Twój uczeń ma problemy, to świetnie! Jeśli nie

do końca wiesz na czym one polegają – koniecznie porozmawiaj

o tym z rodzicami. Być może będą mieli dla Ciebie jakieś cenne

wskazówki, które okażą się ratunkiem w kryzysowych sytuacjach.

Jak pracować z takim uczniem?

Oceń jak bardzo uczeń różni się od innych i na tej podstawie

działaj. Modyfikuj swoje materiały, zmniejszaj lub zwiększaj ich

zakres w danym temacie, korzystaj z dodatkowych pomocy

dydaktycznych, np. konkretów przy omawianiu różnych zagadnień

(warzywa, przedmioty, kolory itp.). Dawaj uczniowi więcej czasu na

przyswojenie nowych informacji i nigdy nie odpuszczaj, bo wtedy

i on nie będzie czuł potrzeby do dalszej nauki.

60

7. . Uczeń zadaje pytania nie związane z tematem lekcji

Na koniec wisienka na torcie i ulubione zajęcie moich byłych

uczniów. Chyba do końca życia nie zapomnę rozmowy

o pastafarianizmie z jednym z nich. Gdy zostałam zapytana o to,

czy znam – zamurowało mnie. Ten sam uczeń od czasu do czasu

karmił mnie takimi nowinkami zasłyszanymi w gimnazjum. Jako

przerywnik w trakcie lekcji nie było to najgorsze – taki mały relaks

dla mózgu. Gdyby jednak takie sytuacje powtarzały się

i zaczęły być dla Ciebie irytujące, warto przywołać ucznia do

porządku i przypomnieć mu po co uczęszcza na lekcje.

Jak pracować z takim uczniem?

Pozwól na chwilę swobody, daj się wygadać, a jednocześnie

kontroluj czy nie zajmuje to zbyt wiele czasu. Jestem przekonana,

że niejeden Twój uczeń będzie próbował zejść na inne tory niż

lekcja. Grzecznie sprowadzaj rozmowę na te właściwe i kontynuuj

zajęcia.

61

Rozdział dziewiąty. Moi uczniowie, czyli przykłady z życia

wzięte.s

W tym rozdziale opowiem Ci o kilku moich uczniach, z którymi

miałam do czynienia w trakcie ostatnich 10 lat. Być może

odnajdziesz tutaj kogoś podobnego do swojego ucznia, albo

zainspirujesz się do dalszego działania. Na potrzeby tej książki,

wszystkie dane zostały zmienione.

Kasia, lat 13

Korepetycje zaczęłyśmy, gdy Kasia była w trzeciej klasie

podstawówki i przygotowywała się do przejścia na kolejny etap

kształcenia. Problemy z nauką języka, które pojawiły się w szkole,

spowodowały, że rodzice zdecydowali o rozpoczęciu prywatnych

lekcji. Nasze pierwsze spotkania były dość nieśmiałe, opierały się

głównie na poznaniu możliwości Kasi, jej predyspozycji i zdobytych

umiejętności. Zauważyłam od samego początku, że miała

problem z prawidłową wymową słów po angielsku. Na tym,

oprócz zagadnień ze szkoły, skupiłyśmy się w pierwszej kolejności.

Później przyszła kolej na wyrównywanie zaległości szkolnych, aż

doszłyśmy do momentu, kiedy mogłyśmy pozwolić sobie na

zajęcia dodatkowe. Przygotowywałam dodatkowe materiały,

rozmawiałyśmy na różne tematy, a lekcje mijały jak z bicza strzelił.

Na lekcje do Kasi musiałam dojeżdżać dosyć daleko, ale zupełnie

mi to nie przeszkadzało. Spędziłyśmy razem 5 lat i powiem Wam,

że było mi troszkę żal, że to już koniec.

62

Radek, lat 17

Do tego ucznia trafiłam z „castingu” – okazało się, że jako jedyna

mówiłam do niego cały czas po angielsku. Troszkę dziwnie się

czułam z tym, że brałam udział w takiej „farsie”, ale jakoś to

przełknęłam i nasza współpraca układała się naprawdę dobrze.

Radek miał duży zasób słownictwa, radził sobie świetnie

z zadaniami szkolnymi, a korepetycje służyły nam po to, żeby

poruszać nowe tematy i poznawać nowe zagadnienia. Sama

wiele się nauczyłam na tych lekcjach, ponieważ wymagały ode

mnie znacznie lepszego przygotowania. Nie mogłam sobie

pozwolić na „odpuszczenie” – każda lekcja musiała być tak

przygotowana, żeby nie było luk czy niepotrzebnych treści. Poza

tym to on opowiadał mi przeróżne ciekawostki zarówno ze świata,

jak i z życia szkoły.

Franek, lat 10

Uczeń niezwykle nieśmiały, ale z ogromną wiedzą. Jego

nieśmiałość powodowała, że niekoniecznie chciał ze mną

rozmawiać na lekcjach. Zdecydowanie więcej mówiłam ja, on

raczej słuchał. Wypracowanie systemu pracy z nim zajęło mi

naprawdę sporo czasu – niestety nie do końca się udało. Dawanie

z siebie wszystkiego nie przynosiło żadnych efektów, więc

podjęłam decyzję o zakończeniu nauki. Na szczęście bywały też

dobre momenty, kiedy to udawało nam się porozmawiać na

interesujące go tematy czy poruszyć ciekawe zagadnienia.

Przykład ucznia, którego rodzice praktycznie zmuszają do

chodzenia na dodatkowe zajęcia – zamknięty w sobie

63

i przekonany o tym, że mama i tata nie mają racji. Na pewno przy

nim uodporniłam się psychicznie na przeróżne zachowania

uczniów, z którymi do tej pory nie miałam do czynienia.

Filip i Janek, lat 7

Urwisy jakich świat nie widział! Moim obowiązkiem była nie tylko

nauka, ale i odbieranie/odprowadzanie chłopców ze/do szkoły.

Na szczęście droga do mnie nie była zbyt długa, więc jakoś

przetrwałam skakanie po kałużach, bieganie między ludźmi,

wyrywanie się na przejściu dla pieszych i tym podobne historie. Na

samych lekcjach też łatwo nie było – bójki, wyzwiska, ciągłe

chodzenie do toalety, picie, jedzenie i co tam jeszcze siedmiolatki

mogą sobie wymarzyć. Najtrudniejsze było jednak to, że chłopcy –

mimo, że w jednej klasie – byli na różnych poziomach

zaawansowania. Sprawiało to, że na jedną lekcję musiałam

przygotować się praktycznie tak jak na dwie. Część materiałów

była wspólna, ale część dotyczyła ich pojedynczo. Do tego

jednemu z nich musiałam przygotowywać znacznie więcej, bo

wszystkie zadania robił bezbłędnie i bardzo szybko, podczas gdy

kolega nie nadążał z tymi podstawowymi. Inne obowiązki

spowodowały, że musiałam zakończyć współpracę z nimi, ale na

pewno było to ciekawe doświadczenie – mieć dwóch takich

łobuziaków w jednym czasie.

Ola, lat 15

Dziewczyna tak nieśmiała, że czasami miałam wrażenie, że się

mnie boi. Przygotowywałam ją do egzaminu gimnazjalnego, więc

64

przerabiałyśmy głównie materiał z tego zakresu. Nagminnie się

spóźniała, a czasami nawet nie przychodziła na lekcje – możesz

sobie wyobrazić jak zachodziłam w głowę, czy czegoś nie

pomyliłam! Moim zadaniem było głównie rozruszać jej „speaking”,

ale uwierz mi, że łatwo nie było. Na szczęście po kilku tygodniach

znalazłyśmy wspólny język i nasze lekcje były mniej stresujące –

przynajmniej dla mnie! Była to kolejna osoba, przy której

stwierdziłam, że korepetytor nie może być tylko i wyłącznie

nauczycielem. Musi też mieć w sobie coś z psychologa, terapeuty,

coacha, a może nawet i księdza! Tak, tak – nie raz zdarzyło mi się,

że uczniowie powierzali mi swoje małe tajemnice, którymi nie

mogłam podzielić się z ich rodzicami.

Moi uczniowie byli bardzo zróżnicowani, ale dzięki temu

miałam okazję poznać różne charaktery, różne podejścia, opinie

i poglądy. Myślę, że jest to świetne doświadczenie na przyszłość.

65

Rozdział dziesiąty. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród

korepetytorów.

Postanowiłam, że w ramach tej książki przygotuję również

kilka pytań do osób, które zajmują się lub zajmowały udzielaniem

prywatnych lekcji. Stworzyłam krótką ankietę i rozesłałam ją

w świat ;)

Pytania:

1) Dlaczego udzielasz korepetycji? – tutaj było kilka odpowiedzi

do wyboru:

a) lubię to robić

b) chcę dorobić do wypłaty

c) jest to moja jedyna forma zarobku

d) nie mam nic lepszego do roboty

e) chcę się dzielić wiedzą

f) inne

2) Czy chcesz kontynuować swoją pracę jako korepetytor? –

odpowiedzi TAK/NIE.

3) Z jakim przedziałem wiekowym uczniów pracujesz? –

odpowiedzi do wyboru:

a) I-III klasa podstawówki

b) IV-VI klasa podstawówki

66

c) gimnazjum

d) liceum

e) dorośli

4) Jak długo udzielasz korepetycji?

5) Przedmiot/y, z których udzielasz korepetycji.

Mimo, że w ankiecie wzięło udział niewiele osób i tak

postanowiłam przedstawić jej wyniki. A zatem były to same

kobiety – widzisz, dobrze wspomniałam na samym początku

książki, że jednak jest nas w tym fachu więcej ;) Średnia wieku

wyniosła 26 lat, a poniżej prezentuję bardziej szczegółowe

informacje.

67

Poniżej szczegółowe zestawienie procentowe wieku osób

badanych:

18 lat 4%

20 lat 4%

21 lat 8%

22 lat 4%

23 lat 12%

24 lat 4%

25 lat 8%

26 lat 8%

27 lat 16%

28 lat 8%

29 lat 4%

30 lat 8%

33 lat 4%

34 lat 4%

39 lat 4%

Najliczniejszą grupę stanowiły zatem 27-latki, a więc nie jak mi się

wydawało, że będą to osoby studiujące.

Jeśli chodzi o poziom nauczania, to powiem szczerze, że

mnie odrobinę zaskoczył. Najczęściej korepetycje są udzielane

w tej grupie osobom dorosłym. Zaraz za nimi są licealiści

i gimnazjaliści, co mnie już w ogóle nie dziwi – egzaminy po ich

zakończeniu powodują, że coraz więcej młodych osób i ich

rodziców decyduje się na dodatkowe lekcje.

68

Przedział wiekowy uczniów Ilość osób

I-III klasa podstawówki 6

IV-VI klasa podstawówki 9

gimnazjum 13

liceum 13

dorośli 15

Bardzo mnie cieszy to, że osoby udzielające korepetycji robią

to, ponieważ zwyczajnie w świecie to lubią. Na drugim miejscu

znalazła się chęć dorobienia do wypłaty, co mnie w ogóle nie

dziwi. Sama przez długi czas w ten sposób odpowiadałam.

Zazwyczaj jest to jednak praca dorywcza, wykonywana

popołudniami i wieczorami, po pracy regularnej. Poza tym

korepetytorki chcą też dzielić się swoją wiedzą, a dla sześciu z nich

jest to jedyna forma zarobku.

Powody udzielania korepetycji Ilość osób

lubię to robić 19

chcę dorobić do wypłaty 8

chcę się dzielić wiedzą 6

jest to moja jedyna forma zarobku 6

chcę sprawdzić, czy się do tego nadaję na dłuższą

metę 2

jest to część mojej działalności 1

chcę zdobyć doświadczenie 1

przez uczenie innych sama się uczę 1

Zdecydowana większość (96%) zadeklarowała, że chce nadal

uczyć. Osoba, która odpowiedziała „NIE”, uzasadniła to brakiem

czasu.

69

Wiele osób, które wzięły udział w badaniu swoją przygodę

z tym zawodem przeżywa już od dość długiego czasu. Mówiąc

o długim czasie mam na myśli 4 lub więcej lat! To naprawdę sporo.

43% ankietowanych ma staż poniżej 4 lat – jedna osoba dopiero

co zaczęła działać w tym kierunku i uczy od 0,5 roku. Pozostałe

57% osób udziela korepetycji przez okres czasu dłuższy niż 4 lata. 3

osoby zdecydowanie wyróżniły się w tej grupie i uczą 10, 15 i 17

lat. WOW! Świetny wynik! Ostatnia osoba dopisała w komentarzu,

że jest to jej prawdziwa pasja, którą chciałaby się dzielić z innymi.

Jak widzisz, udzielanie korepetycji może stać się niemalże stylem

życia, a to ostatnio modne ;)

Na koniec ankiety zadałam pytanie dotyczące tego, jakiego

przedmiotu dane osoby uczą. Zdecydowanie przeważały języki,

a poza tym niektóre osoby uczą więcej niż jednego przedmiotu,

co też ciekawe. Nie zawsze są to przedmioty pokrewne, np. dwa

języki. Zdarzało się, że oprócz języka, ktoś uczył na przykład

matematyki. Świetne połączenie! I naprawdę da się. Pisząc ten

fragment przypomniałam sobie, że sama miałam krótka przygodę

właśnie z lekcjami matematyki dla jednej z moich uczennic. Nie

trwało to jednak zbyt długo – zdecydowanie lepiej czułam się jako

językowiec. Poniżej zestawienie przedmiotów, których uczą osoby

biorące udział w ankiecie.

70

Przedmiot Ilość

osób

język angielski 9

język niemiecki 1

język polski 4

język hiszpański 4

język francuski 1

język włoski 1

matematyka 6

chemia 3

fizyka 1

przyroda 2

muzyka 1

Myślę, że zaprezentowane tutaj wyniki, dają fajny (choć

minimalny) obraz tego, jak to z tymi korepetycjami jest. Były, są

i będą potrzebne – szczególnie, że w ostatnim czasie różnie to

bywa z tą nauką szkolną. To, że najwięcej osób uczy języków

obcych zupełnie mnie nie dziwi – myślę, że te właśnie przedmioty

są najbardziej pożądane jeśli chodzi o dodatkowe zajęcia. Na

lekcji w szkole nie zawsze ma się możliwość zadania dodatkowego

pytania, uczniowie boją się powiedzieć, że czegoś nie rozumieją.

Jeśli mają do czynienia tylko i wyłącznie z nauczycielem-

korepetytorem, ich stosunek do nauki może się choć odrobinę

zmienić. I nie mówię tutaj o nacisku ze strony rodziców czy presji, że

się za to płaci. Wielokrotnie widziałam u moich uczniów

prawdziwe zainteresowanie, wynikające chociażby z tego, że

poruszaliśmy inne tematy niż w szkole.

71

Rozdział jedenasty. Przykładowe konspekty lekcji z języka

angielskiego.

W tym rozdziale znajdziesz trzy konspekty lekcji, które sama

kiedyś przeprowadzałam. Będą one dotyczyły uczniów z pierwszej

klasy podstawówki, z gimnazjum i liceum. Oczywiście będą one

miały charakter poglądowy, a dołączone w postaci załączników

materiały pochodzą z mojej wieloletniej kolekcji. Dodatkowo

określiłam na jakim poziomie zaawansowania są dane konspekty.

Zaczynajmy!

72

LEKCJA Z UCZNIEM Z PIERWSZEJ KLASY (30 minut) – beginner

1) Przywitanie i krótkie pytania:

- How are you?

- What’s your name?

- Przypomnienie alfabetu – piosenka

Czas trwania: do 5 minut

2) Sprawdzenie pracy domowej i powtórka materiału

z poprzedniej lekcji (np. części ciała):

- memory obrazkowe. patrz załącznik nr 1

lub

- krzyżówka: patrz załącznik nr 2

Zwróć uwagę na to z jakimi słówkami uczeń ma najwięcej

problemów, wspólnie je utrwalcie.

W razie większych problemów, posłuż się piosenkami z YT –

być może w ten sposób uczniowi będzie łatwiej zapamiętać:

https://www.youtube.com/watch?v=QkHQ0CYwjaI

https://www.youtube.com/watch?v=ot4mJ_qUNMY

Czas trwania: do 5 minut

3) Wprowadzenie nowego materiału (np. owoce): w miarę

możliwości pracuj na gotowym materiale, czyli miej dla

ucznia te owoce, o których będzie mowa. Dzięki temu łatwiej

będzie mu zapamiętać.

73

- książeczka z obrazkami owoców: załącznik nr 3. Powycinaj

poszczególne obrazki lub same napisy i użyj ich do

podpisania owoców, które pokazujesz uczniowi. Przy okazji

możecie powtórzyć kolory, jeśli już ten temat przerabialiście.

- ćwiczenie na łączenie obrazków z podpisami: załącznik nr

4.

Czas trwania: 15 minut

4) Podsumowanie lekcji i praca domowa: możesz jeszcze raz

użyć obrazków wyciętych z książeczki i prawdziwych

owoców lub użyć materiału takiego jak w Załączniku 5.

PAMIĘTAJ o pracy domowej: krzyżówka z załącznika 6.

74

LEKCJA Z UCZNIEM Z TRZECIEJ KLASY GIMNAZJUM (60 minut)-

poziom A2

1) Przywitanie i krótka rozmowa na temat ostatniego tygodnia:

luźne pytania o szkołę, wolny czas, wyjazdy, konkursy itp.

Czas trwania: do 5 minut

2) Sprawdzenie pracy domowej z poprzedniej lekcji,

ewentualne wyjaśnienie niejasności, doprecyzowanie

słownictwa. W tej części możesz też przepytać ucznia

z zadanego słownictwa lub przygotować krótki test pisemny

z zagadnień gramatycznych: załącznik nr 7.

Czas trwania: 5-10 minut

3) Ćwiczenie utrwalające zagadnienie gramatyczne: załącznik

nr 8, ćwiczenie 5 i 7. Ewentualne wyjaśnienie niejasności.

Czas trwania: do 5 minut

4) Ćwiczenie doskonalące umiejętność czytania ze

zrozumieniem: załącznik nr 8, ćwiczenie 2. Wyjaśnienie

nowego słownictwa.

Czas trwania: do 5 minut

75

5) Pogadanka na temat związany z czytanką –

w prezentowanym przypadku jest to blogowanie.

Porozmawiajcie o tym, czy uczeń zna jakieś blogi, jakie lubi

czytać, czy sam pisze, co sądzi o blogowaniu, jakie są

sposoby, żeby zachęcić czytelników do odwiedzania danej

strony itp. Jeśli czytasz mojego bloga

(www.zafascynowanazyciem.pl), możesz zajrzeć tam po

garść inspiracji na ten temat ;)

czas trwania: 10-15 minut

6) Ćwiczenie wprowadzające popularne idiomy angielskie:

załącznik nr 9. Staraj się, żeby jak najwięcej rozmawiać

z uczniem po angielsku. Wyjaśniając poszczególne idiomy

twórzcie również ich definicje w tym języku. Dowiedz się

najpierw, czy uczeń je zna, a dopiero sama mów ich

znaczenie.

Czas trwania: do 10 minut

7) Podsumowanie lekcji i praca domowa: w tej części skup się

na tych sprawach, które uczniowi sprawiają problem.

Wróćcie do danego zagadnienia, miej ewentualnie

przygotowane dodatkowe krótkie ćwiczenie utrwalające.

Praca domowa: załącznik 8, ćwiczenia 1, 3 i 4 – uczeń będzie

miał za zadanie samodzielnie poszukać znaczenia danych

słów. Nie wszystko przecież musi mieć podane na tacy ;)

76

LEKCJA Z UCZNIEM Z TRZECIEJ KLASY LICEUM (60 minut)- poziom B2

1) Przywitanie i krótka rozmowa na temat ostatniego tygodnia:

luźne pytania o szkołę, wolny czas, wyjazdy, konkursy itp. Ta

część u starszych uczniów może być taka sama – nie ważne

czy gimnazjum, czy liceum; zmienia się tylko zasób i stopień

zaawansowania słownictwa.

Czas trwania: do 5 minut

2) Sprawdzenie pracy domowej: krótka forma wypowiedzi na

egzaminie maturalnym, załącznik nr 10. Omówienie

poszczególnych elementów, kompletności zadania,

słownictwa.

Czas trwania: do 5 minut

3) Ćwiczenia maturalne część ustna: załącznik nr 11.

Czas trwania: do 10 minut

4) Ćwiczenie rozluźniające – mówienie połączone

z utrwalaniem słownictwa: załącznik nr 12.

Czas trwania: do 5 minut

77

5) Ćwiczenie na rozumienie tekstu pisanego – dopasowywanie

tytułów do paragrafów: załącznik nr 13. Wyjaśnienie nowego

słownictwa, uzasadnienie poprawnych odpowiedzi.

Czas trwania: do 5 minut

6) Pogadanka na temat „News”: załącznik nr 14. Rozmowa na

podstawie zamieszczonych pytań, własnych doświadczeń

ucznia, wprowadzenie nowego słownictwa.

Czas trwania: do 15 minut

7) Ćwiczenia gramatyczne i słownictwo: załącznik nr 15,

ćwiczenia 1-6. Wyjaśnienie nowego słownictwa.

Czas trwania: do 10 minut

8) Podsumowanie lekcji, wyjaśnienie ewentualnych niejasności

i praca domowa (długa forma wypowiedzi na egzamin

maturalny): załącznik nr 16.

78

Dziękuję za dotarcie aż do samego końca. Mam też nadzieję,

że wskazówki, które pojawiły się w książce będą dla Ciebie

przydatne, a Twoja kariera korepetytora będzie się rozwijała

w zawrotnym tempie. Widzę w tym fachu ogromny potencjał

i wiem, że na rynku jest mnóstwo osób, które świetnie się do tego

nadają. Wracaj zatem do moich porad zawsze wtedy, gdy masz

jakiekolwiek wątpliwości lub brakuje Ci motywacji czy pomysłów

Jeśli chcesz się ze mną skonsultować w temacie korepetycji, pisz

śmiał na jeden z poniższych adresów email:

kontakt@zafascynowanazyciem.pl

zafascynowanazyciemja@gmail.com.

Będzie mi też miło, jeśli zostawisz swoją opinię o książce

w komentarzu pod tym postem:

http://www.zafascynowanazyciem.pl/poradnik-dobrego-

korepetytora/

Niech nauka będzie z Tobą!

Marta

www.zafascynowanazyciem.pl

� �

CommunicationSkills2

Vocabulary: Using computers

1 Matchthewords(1–6)withthedefinitions(a–f).

1 update a to fill in a form with your personal information2 virtual world b to perform actions to let you use a computer3 computer skills c the ability to use a computer4 register d to add the most recent information to something5 log on e a world on the Internet or on a computer6 upload f to move something from a small computer to a computer network

Reading2 Readthestatementsaboutblogs.Readthetextanddecide

iftheyarecorrect(C)orincorrect(I).

1 You don’t have to follow a set of rules to create a blog. C

2 You should write about a lot of different subjects.

3 You shouldn’t ever give your own opinions. 4 It’s important to change the

content of your blog regularly.

5 Readers get tired of reading about people’s holidays.

6 It’s important to plan your blog so that you don’t run out of ideas.

7 People from all over the world need to understand your blog.

8 Spelling and content mistakes don’t matter in blogs.

3 Replacetheunderlinedwordswiththeverbsinthebox.

Word Builder

keep in touch with get on with fall in love with meet up with hand in give away get down to

fall in love1 I don’t think you can start to love a person

you haven’t met face to face. fall in love with

2 I never read blogs that tell secrets about celebrities.

3 I’ve made a lot of friends on the Internet but I never see them.

4 My blog needs updating. It’s a lot of work so I’ll start it at the weekend.

5 It’s easier to have a good relationship with people on the Internet than face to face.

6 My aunt lives in Australia so we contact her by email.

7 When do we have to give our teacher our history project?

4 Choosethecorrectwords.

1 Phone me when you get in /at after school.2 Where do we get off/up the bus?3 I took/got on the wrong train.4 What time did you get at/to school this morning?5 Our plane got/took off late.6 I’m going to make/take up sailing.

5 Completethesentenceswithsinceorfor.

Sentence Builder

1 I’ve had a blog for about six months. 2 You haven’t sent me an email Eid.3 We haven’t updated our blog ages.4 We’ve had a computer at home

last year.5 Our computer has been broken

two weeks.6 You’ve been on the computer nine

o’clock this morning.7 We haven’t had any visitors to our blog

last month.8 My brother has been on the phone

an hour.

Your Turn

6 Completethequestionswiththeverbsinthebox.Thengivetrueanswers.

There are no rules for bloggers, but here are some simple tips to help you write a successful blog.Keep to the topic Don’t try to include too many different subjects in your blog. The majority of readers will want to read content that is related to a topic that interests them. Most readers don’t want to read little details like what you had for breakfast, so choose your main topics carefully.Be informativeMost readers will come back to a blog if they find some interesting information or advice on it. It’s fine to give your opinions in your blog, but don’t just say that something is cool or something is awful. Give your readers a reason to read what you say.Keep up-to-dateOld news is not news, so update your blog frequently. People don’t want to read about something that happened six months ago. Situations and information change, so

you should update your blog to be accurate and relevant. When you think of something interesting to add to your blog, write it down so that you can upload it when you next update.

Create a blogging timetableIt can be very tiring to add to your blog every day, so it’s important to plan your blogging. It’s fine to have a short break from your blog – when you are on holiday for example – but readers will want to see new things as often as possible. If you create a timetable to update your blog, you will always have something new for visitors to read and look at.

Keep it clear and simpleKeep your blog simple so that everyone can understand it. Remember that the Web is global and you want to reach as many people as possible. Spend a few minutes checking your writing before you upload it. Use a dictionary if you’re not sure how to spell a word. That way you will avoid any embarrassing mistakes.

get down to keep in touch with give away hand in get on well with meet up with

1 Who do you get on well with in your family? 2 What homework do you have to

to your teacher next week? 3 How often do you your

friends? 4 Do you use email to your

family? 5 When did you last a secret? 6 Do you have to some

homework later?

7 Writetruesentences.UsethePresentPerfect.

Example be / a student at my school / for I’ve been a student at my school for three years.

1 not see / my best friend / since 2 live / in my house / for 3 have / this English book / for 4 not / receive a text message / since 5 not buy / a book / for 6 know / my best friend / since

Top Tips for Bloggers

POPULAR ENGLISH IDIOMS

a hard nut to crack –

a storm in a teacup –

as blind as a bat –

as fit as a fiddle –

at first sight –

beat about the bush –

beat sb to a jelly –

between the devil and the deep blue sea –

big fish –

bite one's tongue –

Interesują Cię warunki uczestnictwa w kursie językowym, o którym

dowiedziałeś/łaś się ze strony internetowej. W nawiązaniu do ogłoszenia

napisz list, w którym:

- przedstawisz się i podasz powód Twojego zainteresowania ogłoszeniem,

- zapytasz, czy mógłbyś/mogłabyś liczyć na zniżkę w związku z wysoką ceną

kursu,

- zapytasz, czy otrzymasz dyplom stwierdzający ukończenie kursu i wyjaśnisz,

dlaczego ta informacja jest dla Ciebie istotna,

- zapytasz, ile godzin kursu przeznaczono na konwersację, a także podasz

przyczynę dla której ta informacja jest dla Ciebie ważna.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy listu. Nie umieszczaj żadnych

adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150

słów.

ZESTAW 5

Zadanie 1. W biurze pracy w Londynie wypytujesz o obecne oferty pracy.

Powiedz jaka praca cię najbardziej interesuje;

Odrzuć zaoferowaną propozycję pracy i uzasadnij swoją decyzję;

Zaproponuj kompromis.

(rozmowę rozpoczyna zdający)

Zadanie 2.

1. Is the person in the picture having fun or working? Why do you think so?

2. What is your dream job? Why?

3. How often do you learn via Internet?

Zadanie 3. Wybierz obrazek, który przedstawia otoczenie, w którym najlepiej się uczysz-

uzasadnij swój wybór. Powiedz, dlaczego druga sytuacja Ci nie odpowiada.

Pytania do zadania 3 (tylko dla egzaminującego):

1. How often do you use computer an Internet?

2. What’s the influence of computer games on little children?

3. What are the benefits of the Internet?

4. For what purpose people should not use the Internet?

A 5-Minute-Activity #10

Who finishes first?

Work in pairs and write your answers in the boxes!

1. Three drinks.

2. Three endangered species.

3. Three team games.

4. Things that shine.

5. Three boys’ names.

6. Three planets.

7. 3 electrical appliances.

8. Three genres.

9. 3 words beginning with in-

10. Three continents.

11. 3 types of candy.

12. Three things you can spill.

13. Three ”pains” (aches).

14. Three things you can bake.

Now check your answers on the class. Who won?

4

ROZUMIENIE PISANEGO TEKSTU

Za da nie 4. (5 pkt)Prze czy taj tekst. Do każ de go aka pi tu (4.1.–4.5.) przy po rząd kuj od po wied ni ty tuł (A –F). Wpisz od po -wied nie li te ry do ta be li.Uwa ga: je den ty tuł zo stał po da ny do dat ko wo i nie pa su je do żad ne go aka pi tu.Za każ de po praw ne roz wią za nie otrzy masz 1 punkt.

BORN TO LOSE?

4.1. There are certain things in life that are obviously clear and one of these ‘unquestionables’ is thateveryone wants to win. At the enjoyable end of the victory spectrum is the excitement of crossing thefinishing line first, coming top of the class or winning a race and spraying champagne from the podium.At the other end lies that depressing feeling of being the loser. So surely we all hate to lose – or do we?

4.2. Professor Schultheiss from the University of Michigan carried out laboratory experiments on 108college students and it surprised him to discover that while some people became stressed after losing,others became stressed after winning. He concludes that people can be divided into wolves, who love towin and find it difficult to cope with losing, and sheep, whose triumphs bring distress and discomfort.

4.3. Dr Michelle Wirth, a colleague of Professor Schultheiss, says it’s difficult to know whether sheep reallyfeel stressed because, when people are asked if they prefer to win or lose, everyone says they’d rather win.On the other hand if you ask people if they like being in a position of power, they usually say no.

4.4. Dr Wirth also says that the attention created by winning might be part of the effect. “People with highpower motivation like to be the centre of attention, so not winning is stressful”. These people find it hardto accept that someone else is getting the attention that they feel should be theirs. Dr Wirth also points outthat for low-power individuals public attention is also stressful and they would do anything to avoid it.

4.5. Dr Wirth believes that knowing which category you fall into – wolf or sheep – can be good for you.“If you know which one you are, you can change your job to suit you. There are some people who likebeing in positions of power, and there are those who are less comfortable dominating others”.

Adapted from Face to Face

A. Being in the centre of attention not for everyoneB. An unexpected resultC. What most people believeD. Know yourselfE. Difficult to see if people like to win or notF. All people prefer to avoid attention

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!

Język angielski. Poziom podstawowyPróbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą”

4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5.

Speaking and listening – Pre-intermediate to Upper-intermediate

1

2 4

6

7

1 3

6

Let’s talk about the NEWS

Conversation cards

Do you watch the news on

TV?

How often do you watch it?

How often do you watch or

listen to the news in

English? Talk about it.

When was the last time you

watched the news on TV?

What was on the news?

How do you keep up with the

news? What’s your favourite

news source?

Which local TV or radio

stations do you know?

At what time is the news?

Local (national) news or

international news?

Which do you prefer? Why?

How has technology changed

the way we receive news?

Discuss.

Do you buy the newspaper

or read it online? Do you

have a subscription?

Do you think most newspapers

print what's important, or

what will make them sell

more? What about TV news?

How often do you read the

newspaper? Which is your

favourite? Why?

Which international news

channels do you know?

Do you ever watch them?

Do you think traditional

(printed) newspapers will

disappear? Explain.

Think of an important news

story that you remember.

What was it?

Are there certain things

journalists shouldn't report

on? Why?

Are you interested in sports

news? Celebrity news?

Business news?

Do you ever browse the

website of a newspaper or

TV station? Talk about it.

Do you think the media is

objective? (= fair, unbiased)

Why or why not?

‘Bad news sells.’

Do you agree?

Discuss in group.

Match

camera crew

sign language

interpreter

weatherman

press conference

reporter

satellite

TV studio

Match

1. breaking news a. the main news reader on TV or radio

2. interpreter b. a TV programme shown again

3. live report c. a person who translates orally (=spoken)

4. journalist d. news discovered before others do

5. anchor e. a news story reported as it happens

6. scoop f. latest news story

7. rerun g. person who writes or airs news stories

5 7

REKLAMACJA