Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

49
Polska 2030 Polska 2030 – Trzecia fala nowoczesności Rynek pracy a rozwój polskiej i europejskiej (światowej) gospodarki Michał Boni, Szef Zespołu Doradców Strategicznych 12 kwietnia 2011 r.

description

Prezentacja z 12 kwietnia 2011 r.

Transcript of Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Page 1: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Polska 2030

Polska 2030 – Trzecia fala nowoczesności Rynek pracy a rozwój polskiej i europejskiej (światowej) gospodarki

Michał Boni, Szef Zespołu Doradców Strategicznych

12 kwietnia 2011 r.

Page 2: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Zagrożenia dla polskiego rozwoju

• Pokryzysowe bariery rozwoju generowane przez problem wysokiego zadłużenia i deficytu, czyli niestabilnośd finansów publicznych w długiej perspektywie, co może byd pogłębiane globalnymi napięciami walutowymi i powstaniem nowych barier w światowym handlu - przez brak jasnej polityki oszczędności i rozwoju (poprzez rozumną alokację zasobów w kierunkach najbardziej prorozwojowych),

• Dryf rozwojowy opisany już w raporcie „POLSKA 2030”, który polegad miałby na „uśrednieniu” tempa wzrostu, nie rozwiązaniu problemów demograficznych oraz braku stymulacji dla wzrostu zatrudnienia, czyli obniżeniu w efekcie poziomu ambicji i aspiracji – poprzez politykę nie stawiającą trudnych wyzwao, skupioną na doraźnych celach i prymacie spokoju społecznego nad twórczym konfliktem w sprawach, gdzie bez konfliktu nie można się obejśd,

• Peryferyzacja Polski w globalnym układzie sił – przez brak podjęcia wyzwao i zaniechania modernizacyjne oraz wzrost sił rozwojowych krajów „wschodzących” w tym E7 (BRIC + Indonezja, Meksyk, Turcja).

2

Kluczowe dla Polski

Page 3: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Polska 2030 – Filary rozwoju

3

CEL: rozwój mierzony poprawą jakości życia (wzrost PKB na mieszkaoca w relacji do UE i zmniejszenie nierówności) Polaków dzięki stabilnemu, wysokiemu wzrostowi

gospodarczemu, co pozwala na modernizację kraju

Makroekonomiczne warunki rozwoju Polski do 2030 roku

Filar innowacyjności (modernizacji)

Nastawiony na

zbudowanie nowych przewag konkurencyjnych Polski opartych o wzrost KI (wzrost kapitału ludzkiego, społecznego, relacyjnego,

strukturalnego) i wykorzystanie impetu cyfrowego, co daje w

efekcie większą konkurencyjnośd

Filar dyfuzji (równoważenia)

Zgodny z mechanizmem

polaryzacyjno-dyfuzyjnym równoważenia rozwoju i

polityką spójności społecznej, co daje w efekcie zwiększenie

potencjału konkurencyjności Polski

Filar efektywności

Usprawniający funkcje przyjaznego i pomocnego

paostwa (nie nadodpowiedzialnego)

działającego efektywnie w kluczowych obszarach

interwencji

Kluczowe dla Polski

Page 4: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Globalne scenariusze rozwoju (1)

• Ujawnianie się nowych sił, • Możliwości dekoncentracji władzy:

– Rola Azji (szczególnie południowo – wschodniej), – Rola BRIC oraz E7, – Rola podmiotów niepaostwowych (korporacje – nowe typy społeczności:

Facebook), – Problemy w obszarze „łuku niestabilności” (rejon andyjski Ameryki Płd., Afryka

Subsaharyjska i Płn., Bliski Wschód, Kaukaz, centralna i wschodnia Azja), – Zmieniająca się rola Afryki.

4

Źródło: The Economist

Konteksty

Page 5: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Globalne scenariusze rozwoju (2)

5

Źródło: FT

Źródło: PWC, „The World in 2050. The accelerating shift of global economic power: challenges and opportunities”, January 2011.

• Zwiększająca się rola rynków wschodzących, ale nadal duże dysproporcje w parytecie siły nabywczej,

• Rosnąca rola E7: BRIC, Indonezja, Meksyk i Turcja,

• W 2007 G7 były o 60% większe od E7, a w 2010 już tylko o 35% (PPP),

• W 2030 gospodarki E7 będą stanowiły 97% gospodarek G7, a w 2050 będą o 64% większe.

Przyjmując założenia wzrostu PKB wg MF to PKB per capita (PPP)

Polski stanowi 43% USA w 2010 roku, będzie stanowid 61% w 2030,

a w 2050 roku 78%*

*dane szacunkowe

Konteksty

Page 6: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Czynniki zmiany

• Nowe technologie (cyfryzacja, nowe reguły ekonomii: współpraca, otwartośd, dzielenie się, integracja, współzależności),

• Wyzwania i napięcia demograficzne i ich skutki (stary świat Zachodu 1,2 mld ludzi obecnie i tyle samo w 2025 – młody „łuk niestabilności” oraz kraje o dodatniej kontrybucji demografii do wzrostu PKB, obecnie 5,2 mld, a w 2025 6,7 mld ludzi),

• Konkurencja o zasoby energetyczne i dystrybucję energii,

• Warunki środowiskowe (klimat, trudności z dostępem do wody, oszczędzanie energii, potrzeby żywnościowe – warunki dla rozwoju rolnictwa, z 0,6 mld ludzi z 21 paostw bez ziemi uprawnej i dostępu do wody pitnej w 2025 będzie 1,4 mld z 36 paostw).

6 Źródło: HSBC, „The world in 2050 Quantifying the shift in the global economy”, January 2011.

Konteksty

Page 7: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Do 2050 ekonomiczny wpływ Europy będzie znacząco mniejszy

7

Konteksty

Page 8: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Rosnące wydatki paostwa

8 Źródło: The Economist, IMF

KLUCZ: alokacja w wydatkach publicznych na cele prorozwojowe (przy względnie stałym poziomie wydatków publicznych w relacji do PKB)

Polska 2000 2005 2009

41.1 43.4 44.4

Konteksty

Page 9: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Trzy scenariusze

9 Źródło: Europa 2020.

Konteksty

Page 10: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Jak można zwiększyd zatrudnienie na rynku europejskim?

10

Konteksty

Page 11: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Źródła wzrostu PKB Polski

11

Źródło: World Bank, „Europe 2020 Poland Fueling Growth and Competitiveness in Poland Through Employment, Skills, and Innovation”, 2011 i obliczenia własne na podst. danych MOP

Cel zatrudnieniowy (w wieku 20-65)

2020 70%

2030 75%

Aktywnośd

zawodowa 45-

64 (2008)

Niemcy Wielka Brytania Litwa Korea Chile Hiszpania Polska

74,63% 72,96% 72,31% 71,84% 67,25% 65,41% 57,06%

Konteksty

Page 12: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

What kind of growth?

1. Jobless growth 2. Growth for

jobs

3. Jobs for growth

12

Polskie szanse

Page 13: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Polska w rankingach konkurencyjności

13

Źródło: WEF Global Competitiveness Report 2010-2011.

W przeciągu 2 lat awansowaliśmy z miejsca 53 do 39

Polskie szanse

Page 14: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Cel zatrudnieniowy

14

Zatrudnienie w grupie wiekowej 20-64 w latach 1997-2009 i ścieżka dojścia do celu wskaźnika zatrudnienia 20-64 w Polsce w latach 2009-2020 (w %)

Źródło: KPR i Eurostat

65,3 65,4 63,9 61 59,4

57,4 57,1 57,3 58,3 60,1

62,7 65 64,9 64,6 64,9 65,4 65,9 66,5 67,1 67,9 68,6 69,4 70,2 71

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Polskie szanse

więcej o ok. 700/800 tys.?

Page 15: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

15

• Cel to zatrudnienie na poziomie 70-75%

• Wskaźnik zatrudnienia w Polsce w 2009 r. w grupie wiekowej 15-64 wyniósł 59,3%. Jego wzrost o 1 p.p. (tj. do poziomu 60,3%) oznaczałby wzrost liczby zatrudnionych o ok. 1,7% (tj. o 270 tys. osób; 15-64),

• Założenie: nowi zatrudnieni odznaczają się takimi samymi parametrami co dotychczas zatrudnieni (dotyczy to zwłaszcza przeciętnego wynagrodzenia oraz skłonności do konsumpcji),

• Wzrost dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych, podatków pośrednich, wpływów składkowych FUS, NFZ i Funduszu Pracy.

W mld zł Dochody 2010 (

zgodnie z UB)

Wzrost dochodów

po wzroście

wskaźnika

zatrudnienia o 1 p.p.

PIT (BP+JST) 70,2 1,2

VAT 106,2 1,8

Akcyza 53,1 0,9

Wpływy składkowe

FUS 89,0 1,5

Wpływy składkowe

NFZ (plan

finansowy NFZ na

2010 r.)

53,2 0,9

Wpływy składkowe

Funduszu Pracy

8,4 0,1

Łącznie 380,0 6,4

Łącznie bez VAT i

akcyzy 3,7

Wpływ wzrostu zatrudnienia o 1 p.p. na finanse publiczne

Wpływ zmiany na dochody podatkowe sektora finansów publicznych

Źródło: opracowanie DAS KPRM na podst. danych Eurostat

Polskie szanse

Page 16: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Rezerwy wzrostu zatrudnienia:

Start młodych

Większa aktywnośd kobiet

Dłuższa aktywnośd zawodowa

Niepełnosprawni

Aktywizacja nieaktywnych

Zróżnicowanie regionalne

16

Polskie szanse

W jakich grupach społecznych, wiekowych?

Page 17: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

17

Źródło: Andreas Schleicher, „Strong performers and successful reformers – PISA 2009” 10 lutego 2011 r.

Edukacja, praca, cykl życia

Zmiany w popycie na umiejętności na rynku pracy w stronę nierutynowych interaktywnych i analitycznych

“Stażysta"

“Profesjonalista”

“Mistrz”

“Coach”

“Ambasador"

mądrośd

Fizyczne możliwości

WIEK

szybkośd

“Gawędziarz”

65

Kumulatywna pamięd długookresowa

Wiek a efektywnośd

40

45

50

55

60

65

1960 1970 1980 1990 2002

Routine manual Nonroutine manual

Routine cognitive Nonroutine analytic

Nonroutine interactive

Rynek pracy – trendy

Ocena umiejętności korzystania z mediów cyfrowych w paostwach UE

Źródło: Komisja Europejska, "Study on Assessment Criteria for Media Literacy Levels - A comprehensive view of the concept of media literacy and an understanding of how media literacy level in Europe should be assessed", Bruksela 2009.

Page 18: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Sytuacja na rynku pracy (1)

Struktura pracujących wg sektorów i statusu zatrudnienia

18

Źródło: BAEL za IV kw. 2010

Rynek pracy – trendy

Page 19: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Sytuacja na rynku pracy (2)

19 Źródło: BAEL za IV kw. 2010

Bezrobotni i stopa bezrobocia wg wieku

Rynek pracy – trendy

Page 20: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Sytuacja na rynku pracy (3)

20 Źródło: BAEL za IV kw. 2010

Bezrobotni absolwenci wg poziomu wykształcenia

Rynek pracy – trendy

Page 21: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Napływy i odpływy z bezrobocia

21

-40,0%

-20,0%

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%Roczne tempo wzrostu napływu i odpływu z/do bezrobocia

tempo wzrostu napływu do bezrobocia (r/r) tempo wzrostu odpływu z bezrobocia (r/r)

50

100

150

200

250

300

350

Napływ do bezrobocia oraz odpływ z bezrobocia (w tys.)

napływ do bezrobocia odpływ z bezrobocia odpływ z bezrobocia z tytułu podjęcia pracy

Rynek pracy – trendy

Źródło: DAS KPRM na podst. danych MPiPS

Page 22: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Zatrudnienie i bezrobocie

22

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

Net

her

lan

ds

Cro

atia

Den

mar

k

Swed

en

Au

stri

a

Ger

man

y

Cyp

rus

Un

ited

Kin

gdo

m

Fin

lan

d

Un

ited

Sta

tes

Slo

ven

ia

Po

rtu

gal

Cze

ch R

epu

blic

Luxe

mb

ou

rg

EU27

Fran

ce

Esto

nia

Bu

lgar

ia

Irel

and

Bel

giu

m

Gre

ece

Latv

ia

Slo

vaki

a

Lith

uan

ia

Spai

n

Po

lan

d

Ro

man

ia

Ital

y

Turk

ey

Hu

nga

ry

Mal

ta

No

rway

4,5

11,8

7,4 8,4

4,4 6,8 6,8 7,6 8,4 9,6 7,2

11,0

7,4 4,7

9,6 9,7

16,9

9,9 13,5

8,4 9,5

17,1 14,5

17,8 20,1

9,6 6,9 7,8

12,5 11,2

6,7

3,5

77 76,4 75,7 72,2 71,6 70,9 69,9 69,9

68,7 67,6 67,5

66,3 65,4 65,2 64,6 64,1 63,5 62,6 61,8 61,6 61,2 60,9 60,2 60,1 59,8 59,3 58,6 57,5

56,6 55,4 54,9

44,3

Zatrudnienie (2009) i bezrobocie (2010) w Europie (w wieku 15-64)

Źródło: Eurostat.

Rynek pracy – trendy

Page 23: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Bezrobocie długotrwałe

Bezrobocie długotrwałe w paostwach UE w III kw. 2007 i III kw. 2010 (w wieku 15-64)

23

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

2010Q3 2007Q3

Źródło: Eurostat.

Page 24: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Stopa bezrobocia w poszczególnych miesiącach pierwszego kwartału w latach 2008-2011

styczeo luty marzec

2008 11,5% 11,3% 10,9%

2009 10,5% 10,9% 11,2%

2010 12,9% 13,2% 13,0%

2011 13,0% 13,2% 13,1%

10,0%

10,5%

11,0%

11,5%

12,0%

12,5%

13,0%

13,5%

Porównując rok 2010 i 2011 trzeba pamiętad o ograniczeniu środków z Funduszu Pracy. Dane za marzec nie są dostępne – jednak w styczniu i lutym 2010 do pracy niesubsydiowanej zostało wyrejestrowane 119 tys. osób w analogicznym okresie 2011 – 139 tys. osób.

Rynek pracy – trendy

Page 25: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Efekt ograniczenia środków z Funduszu Pracy Rynek pracy –

trendy

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

60 000

Styczeo 2010 Luty 2010 Styczeo 2011 Luty 2011

Odpływ z bezrobocia z powodu podjęcia: stażu, szkolenia, prac subsydiowanych – styczeo i luty 2010 / 2011 – a efekty?

rozpoczęcie pracy subsydiowanej rozpoczęcie szkolenia

rozpoczęcie stażu rozpoczęcie pracy społecznie użytecznej

Page 26: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Osoby niepełnosprawne są niewykorzystaną rezerwą rynku pracy

26

Zatrudnienie osób niepełnosprawnych

• W Polsce nadal jest bardzo niska aktywnośd zawodowa osób niepełnosprawnych, • Jeżeli pracują to także bardzo często w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Źródło: OECD, Sickness, Disability and Work. Breaking the barriers, 2010.

Rynek pracy – trendy

Page 27: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Nadal mało osób pracuje w niepełnym wymiarze

27 Źródło: Eurostat

Rynek pracy – trendy

10,5 4,8

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Net

her

lan

ds

Ger

man

y

Au

stri

a

Un

ited

Kin

gdo

m

Bel

giu

m

Swed

en

Den

mar

k

Irel

and

Luxe

mb

ou

rg

EU2

7

Fran

ce

Ital

y

Mal

ta

Spai

n

Fin

lan

d

Slo

ven

ia

Po

rtu

gal

Esto

nia

Cyp

rus

Ro

man

ia

Po

lan

d

Latv

ia

Gre

ece

Cze

ch R

epu

blic

Lith

uan

ia

Hu

nga

ry

Slo

vaki

a

Bu

lgar

ia

Women

Men

Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy jako % zatrudnienia w ogóle, wg płci w III kw. 2010 (grupa wiekowa 15-64)

Page 28: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Bariery na rynku pracy dla młodych

28 Źródło: ILO, Global Youth Employment Trends 2010

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 29: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Premia za wyższe wykształcenie

29 Źródło: World Bank, „Europe 2020 Poland Fueling Growth and Competitiveness in Poland Through Employment, Skills, and Innovation”, 2011.

• Inwestowanie w kapitał ludzki daje wysokie stopy zwrotu zwłaszcza na poziomie licencjata, magistra i wyżej,

• Dyplom licencjata/inżyniera daje prawie tak samo wysoką premię w wynagrodzeniach co magistra, a umożliwia szybsze wejście na rynek pracy.

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 30: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Zbyt późny moment otrzymania pierwszego dyplomu i wejścia na rynek pracy

30 Źródło: World Bank, „Europe 2020 Poland Fueling Growth and Competitiveness in Poland Through Employment, Skills, and Innovation”, 2011.

Konieczne jest podniesienie roli dyplomów licencjackich i inżynierskich (także ich atrakcyjności na rynku pracy) poprzez system uczelni zawodowych o profilach technicznych, które na bieżąco będą realizowad programy kształcenia odpowiadające na aktualne zapotrzebowanie rynku pracy.

Należy zadad sobie pytanie, czy tak wiele osób w Polsce powinno studiowad 5-6 lat i opóźniad swój start na rynku pracy?

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 31: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Pracodawcy cenią sobie motywację i odpowiedzialnośd

31 Źródło: World Bank, „Europe 2020 Poland Fueling Growth and Competitiveness in Poland Through Employment, Skills, and Innovation”, 2011.

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 32: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Sytuacja młodych na rynku pracy

32

66,6 62,0

57,2 55,9 53,5 53,4 53,1 52,7 46,5 44,4

40,5 39,3 39,0 35,6 35,0 33,2

28,4 26,7 25,7 25,0 23,6 21,4 18,7 18,4 15,0 12,5 11,9 11,0 9,3 9,3

5,0

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

Slo

ven

ia

Po

lan

d

Ger

man

y

Spai

n

Po

rtu

gal

Swe

de

n

Swit

zerl

and

Fran

ce

Net

her

lan

ds

Ital

y

EU2

7

Luxe

mb

ou

rg

Fin

lan

d

Au

stri

a

Cro

atia

Bel

giu

m

Gre

ece

Icel

and

No

rway

Irel

and

Den

mar

k

Hu

nga

ry

Cze

ch R

epu

blic

Cyp

rus

Turk

ey

Slo

vaki

a

Un

ited

Kin

gdo

m

Mal

ta

Bu

lgar

ia

Latv

ia

Lith

uan

ia

41,6 35,1 34,3 33,6 32,9

27,3 27 25,8 25,4 25,2 23,9 23,7 22,4 22,3 22 21,4 20,8 20,7 19,5 18,8 18,7 17 15,2 13,8 12,7 9,1 8,9 8,8 8,7

0

10

20

30

40

50

Bezrobocie wśród osób w wieku 15-24 w 2010 r.

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Udział tymczasowych umów o pracę w 2009 r. w grupie wiekowej 15-24

Page 33: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Bezrobocia wśród osób młodych

33

17%

18%

19%

20%

21%

22%

23%

24% Udział bezrobotnych do 25 lat w ogólnej liczbie bezrobotnych

2006 2007 2008 2009 2010 2011

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%Osoby do 25 roku życia - udział w napływie i odpływie z bezrobocia

udział osób do 25 roku życia w napływie do bezrobocia udział osób do 25 roku zycia w odpływie z bezrobocia

Źródło: DAS KPRM na podst. danych MPiPS

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 34: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Wejście na rynek pracy młodych

34

10,6

0

5

10

15

20

25

Biernośd społeczna młodzieży (NEET – Not in employment, education or training, udział w tej grupie wiekowej 15-24)

Wiek wejścia na rynek pracy (2007)

22

0

5

10

15

20

25

EL IT LU HU

RO BE

BG LT PL

TR CZ

EE FR CY

PT SI SK HR

EU-2

7 ES LV DE IE

MT FI SE NO AT

UK

CH NL IS DK

Źródło: OECD, „Off to a Good Start? Jobs for Youth”, 2010, ; EC, „Youth in Europe 2009. A statistical portrait” 2010.

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 35: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Młodzi a migracje poakcesyjne

• Wg GUS w szczytowym okresie (koniec 2007 roku) 2,27 mln osób przebywało zagranicą, w koocu 2009 roku zasób ten zmniejszył się do 1,87 mln,

• Migracje zagraniczne to zwykle domena ludzi młodych – ok. 60% ogółu,

• Cechą polskich migracji poakcesyjnych jest także relatywnie wysoki poziom wykształcenia migrujących osób (powodowane wzrostem liczby osób wykształconych ogółem),

35

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Źródło: Fihel i Kaczmarczyk 2008.

Poziom wykształcenia Migranci przedakcesyjni Migranci poakcesyjni

Ogółem M K Ogółem M K

Wyższe 14.7 12.0 18.3 19.8 15.6 27.0

Średnia 14.0 7.1 23.1 14.2 8.8 23.8

Średnie zawodowe 26.1 26.0 26.3 28.1 29.8 25.1

Zawodowe 34.8 45.4 20.9 30.9 39.2 16.2

Podstawowe 9.9 9.3 10.9 7.0 6.6 7.8

Podstawowe niepełne 0.4 0.2 0.5 0.0 0.0 0.0

Ogolem 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

Struktura polskich migrantów wg płci wykształcenia, w %

Page 36: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Migracje ludzi młodych i ich potencjalny wpływ na procesy rynku pracy

• Motywacje migracyjne: ucieczka przed ryzykiem bezrobocia, chęd poznania świata, dążenia do akumulacji kapitału – ludzkiego i finansowego, który mógłby ułatwid wejście na rynek pracy nowe wzorce karier zawodowych a migracje,

• Wpływ migracji na poziom bezrobocia w kraju – bardzo umiarkowany (na poziomie zagregowanym w zasadzie nieistotny statystycznie) i trudny do jednoznacznego oszacowania,

• Wyjazdy zagraniczne ludzi młodych równoważyły nierównowagę na linii system edukacyjny – rynek pracy (tzn. absolwenci wyjeżdżający masowo za granicę nie wchodzili na rynek pracy i tym samym nie zwiększali ryzyka bezrobocia),

• Wyhamowanie fali odpływu – wpływ kryzysu gospodarczego i zmniejszenia możliwości absorpcyjnych zagranicznych gospodarek coraz większa presja osób młodych, w tym absolwentów na polski rynek pracy możliwy silny wzrost stopy bezrobocia ludzi młodych, w tym z wyższym wykształceniem (europejski rynek pracy jako system naczyo połączonych?)

• Jakie wzorce karier migrantów powracających? – kontynuacja edukacji, ponowny wyjazd, próba wejścia na polski rynek pracy, tworzenie własnych przedsiębiorstw (najbardziej prawdopodobna opcja wspierana wynikami badao w Polsce i za granicą).

36

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 37: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Dualizm rynku pracy – transfer: edukacja rynek pracy (1)

• Im większa asymetria między zatrudnieniem tymczasowym a stałym, tym: – większy udział w zatrudnieniu form tymczasowych, – mniejsze prawdopodobieostwo przejścia do zatrudnienia stałego, – większe zróżnicowanie wynagrodzeo.

• Korzyśd: – czas wzrostu: tworzenie miejsc pracy tymczasowej, – czas kryzysu: destrukcja miejsc pracy tymczasowej (chod: przyrosty

selektywne).

• Zatrudnienie tymczasowe a start zawodowy: – mniej szkoleo:

37

żnic

a w

czę

sto

ści s

zko

len

ia

pra

cow

nik

ów

w z

ależ

no

ści

od

fo

rmy

zatr

ud

nie

nia

(s

tałe

/tym

czas

ow

e) w

%

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 38: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Dualizm rynku pracy – transfer: edukacja rynek pracy (2)

• Rozwiązanie: utrzymad elastycznośd (istotna dla młodych) wysokiej skali – ale: – stworzyd ścieżkę do stabilizacji pozycji na rynku pracy (po 3-letnim okresie

pełnej elastyczności ku flexicurity for youth), – nowa edycja flexicurity: Contracto Unico

• Faza wstępna (do 3 lat): pracownik ma prawo do odprawy (niezależnie od wielkości firmy) proporcjonalnej do okresu zatrudnienia: wypowiedzenie pracy bez podania przyczyny – wypłacanie odprawy w wysokości maksymalnie 6 miesięcznego wynagrodzenia (odprawa zwiększa się o ekwiwalent wynagrodzenia za 5 dni roboczych za każdy przepracowany miesiąc),

• Faza stabilności (począwszy od trzeciego roku): obowiązujące przepisy (wypowiedzenie pracy bez podania przyczyny: prawo powrotu (po wyroku sądu) w firmach powyżej 15 pracowników i 6 miesięczna odprawa w małych firmach).

• Contracto Unico (Contratto Unico di Ingresso) zamiast pracy tymczasowej i pozornego samozatrudnienia, z wyższymi wynagrodzeniami i odprowadzanymi składkami,

– Ważne w polskich rozwiązaniach (+samozatrudnienie): • dostęp do świadczeo dla bezrobotnych, • odpowiedni poziom ubezpieczenia (składka dla samozatrudnionych), • wsparcie w dostępie do kredytów, • udział w szkoleniach, • ścieżka wzrostu wynagrodzeo wraz ze wzrostem produktywności.

• Efekt: nowy model transferu: edukacja/rynek pracy

38

Transfer: edukacja – rynek

pracy

Page 39: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Potencjał ekonomiczny kobiet

Źródło: Richard Florida, What makes women rich, 2010 - http://www.creativeclass.com/creative_class/2010/10/08/women-and-the-wealth-nations/

39

Aktywnośd kobiet

• Lepsza umiejętnośd korzystania z potencjału kobiet wpłynie pozytywnie na rozwój gospodarki.

• Wymaga to dostosowania zarówno strategii prywatnych przedsiębiorstw (warunki zatrudniania, dostosowanie gam produktów i technik sprzedaży do potrzeb kobiet), jak i polityk wpływających na pozycję kobiet w społeczeostwie.

• Polska plasuje się w rankingach równych szans między 26 a 43 pozycją, czyli raczej w koocówce krajów UE czy OECD. Największe braki występują w obszarze polityki oraz szans na rynku pracy.

Page 40: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Źródło: Economist Intelligence Unit, „Women’s economic opportunity A new pilot index and global ranking from the Economist Intelligence Unit Findings and methodology”, june 2010.

Potencjał ekonomiczny kobiet – Polska

Women’s Economic Opportunity – Economist Intelligence Unit

40

• Wzrost i rozwój – otwarcie możliwości udziału kobiet w rozwoju,

• Poprawa warunków dla rozwoju pozycji kobiet, wykorzystanie ich potencjału – zwielokrotnia siłę czynników rozwojowych.

Aktywnośd kobiet

Page 41: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Różnice na rynku pracy: kobiety i mężczyźni

41

25,9 25,4 23,2 21,9 21 20,4 20,4 19,2 18,4 17,1 17,1 16,8 16,7 16,5 16,1 16 15,7 15,3 15,3 14,9

12,5 10 9,8

8,1 6,9 5,5 3,2

0

5

10

15

20

25

30Gender pay gap (2009)

Różnice w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn (2010) 40,3

33,8

24,6 22,2

20,4 17,1 16,2 15,1 14,8 13,8 13,3 13,2 12,1 11,4 11,2 11,2 10,9 10,8 10,5 9,8 9,5 9,4 8,9 8,6 8,6 8,4 7,2

5,2 4 3,9 3,5 1,6 1,1 0,1

-1,2 -5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45Źródło: Eurostat

Źródło: Eurostat

Aktywnośd kobiet

Page 42: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Zatrudnienie kobiet i mężczyzn w usługach

42

92,0 91,9 90,6 89,7 89,5 88,4 88,4 87,2 86,4 85,7 85,4 84,9 84,5 83,3 83,1 81,0 81,0 80,9 80,0 79,5 75,7 75,6 75,0 73,6 71,6 70,0

67,2 66,2

52,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Zatrudnienie kobiet w sektorze usług (jako % ogółu zatrudnionych) w 2009 r.

Źródło: Eurostat

Aktywnośd kobiet

Page 43: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Zmieniająca się pozycja płci na rynku pracy

43

Aktywnośd kobiet

Bezrobocie kobiet i mężczyzn wg BAEL 2007-2010

I kw.2007

II kw.2007

III kw.2007

IV kw.2007

I kw.2008

II kw.2009

III kw.2008

IV kw.2008

I kw.2009

II kw.2009

III kw.2010

IV kw.2009

I kw.2010

II kw.2010

III kw.2010

IV kw.2010

Kobiety 12,1 10,1 9,8 9,4 8,7 7,7 7,8 7,6 8,9 8,4 8,6 8,8 10,7 9,8 9,7 9,9

Mężczyźni 10,7 9,2 8,4 7,8 7,6 6,5 5,7 6,0 7,7 7,5 7,6 8,2 10,5 9,2 8,6 8,8

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

50,3% 51,4%

47,5% 48,3%

45,0%

46,0%

47,0%

48,0%

49,0%

50,0%

51,0%

52,0%

2007 2008 2009 2010

Udział kobiet w napływie do bezrobocia Źródło: BAEL

Źródło: bezrobocie rejestrowane

Page 44: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Bezrobocie wśród 50+

44

Aktywnośd starszych

7,0%

9,0%

11,0%

13,0%

15,0%

17,0%

19,0%

Osoby powyżej 50 roku życia - udział w napływie oraz odpływie

udział osób powyżej 50 roku życia w napływie do bezrobocia udział osób powyżej 50 roku życia w odpływie z bezrobocia

15%

16%

17%

18%

19%

20%

21%

22%

23%Udział bezrobotnych powyżej 50 lat w ogólnej liczbie bezrobotnych

2006 2007 2008 2009 2010 2011

Page 45: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Aktywnośd 50+

45

Aktywnośd starszych

46 32,3

0

20

40

60

80

100Zatrudnienie w grupie wiekowej 55-64 (w %) w 2009 roku

Ustawowy i efektywny wiek przechodzenia na emeryturę

Źródło: Eurostat i OECD, „Pensions at a glance 2011”, 2011.

Page 46: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Regionalne uwarunkowania rynku pracy

46

Zróżnicowanie regionalne

57,4 52,9

56,1 54,1 54,6 53,8 56,6 56,9

54,7 56,4 55,8 57,8 53,3 54,6 53,1

58 58,5

11,7 11,4 10,8 10,5 10,1 10 9,6 9,6 9,4 9,3 9,3 9,1 9,1 9 8,8 8,6 7,3

0

10

20

30

40

50

60

70

Zatrudnienie IV kw. 2010 Stopa bezrobocia IV kw. 2010

Zatrudnienie 15+ w Polsce i stopa bezrobocia – BAEL IV kw. 2010 r.

Page 47: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Mapa lokalnych zagrożeo kryzysowych

Mapa lokalnych zagrożeo kryzysowych - Lipiec 2010

47

• Lista ta obejmuje powiaty o stosunkowo niekorzystnej wyjściowej sytuacji rynku pracy, które w dodatku doświadczają niekorzystnych zmian w ostatnich miesiącach,

• W lipcu kiedy ostatni raz robiono to badanie na potrzeby ARP wyróżniono 35 powiatów: Wąbrzeski, Biłgorajski, Hrubieszowski, Krasnostawski, Parczewski, Łowicki, Pabianicki, Poddębicki, Skierniewicki, Brzezioski, Oświęcimski, M. Nowy Sącz, Łosicki, Węgrowski, Dębicki, Gdaoski, Kartuski, Kwidzyoski, Lęborski, M. Sopot, M. Gliwice, M. Ruda Śląska, M. Tychy, Włoszczowski, Nidzicki, Kępioski, Konioski, Pleszewski, M. Kalisz, M. Konin, Białogardzki, Goleniowski, Myśliborski

Źródło: Zespół Doradców Strategicznych PRM, „Mapa lokalnych zagrożeo kryzysowych – lipiec 2010”, 2010.

Zróżnicowanie regionalne

Czynniki klasyfikacji: Wpływy z podatku VAT, zaległości z VAT, bezrobotni wyrejestrowani, bezrobotni wyrejestrowani do zatrudnienia niesubsydiowanego w danym miesiącu, napływ bezrobotnych w danym miesiącu, liczba bezrobotnych, liczba ubezpieczonych u tych płatników (w miesiącu za który została dokonana co najmniej jedna wpłata), stopa bezrobocia rejestrowanego.

Page 48: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Wydatki na polityki rynku pracy

48

0,47

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2Wydatki na aktywne polityki rynku pracy, jako % PKB (2008)

0,35

0

0,5

1

1,5

2

2,5 Wydatki na pasywne polityki rynku pracy, jako % PKB (2008)

Źródło: Eurostat

Usługi

Page 49: Polska 2030. Trzecia fala nowoczeności

Usługi rynku pracy

• Orientacja na grupy ryzyka / rezerwy,

• Kompleksowośd usługi / usług,

• Mierniki efektywności – klient / koszty,

• Podmioty: PES / PSZ?

• Model komplementarny – role kontraktowania usług rynku pracy (podmioty pozapubliczne – misja publiczna),

• Efektywnośd usług rynku pracy a APRP (jej efekty),

• Cele – wskaźniki aktywności zawodowej.

49

Usługi