1

Polityka celna w

doskonałej konkurencji

(skrót)

Jan J. Michałek

Polityka celna w warunkach

doskonałej konkurencji

Cła: równowaga cząstkowa: kraju duży i mały

Analiza w ramach równowagi ogólnej

Optymalna taryfa celna

Protekcjonizm wychowawczy

Polityka handlowa przy występowaniu niedoskonałości rynkowych

Poziom ceł

JJ Michalek

2

Cła definicje

Polityka handlowa a cło: tradycyjny

instrument, regulowany międzynarodowo;

Rodzaje ceł: importowe i inne

Sposoby wymierzania ceł: ad valorem i

specyficzne;

Znacznie ekonomiczne ceł.

JJ Michalek

Równowaga cząstkowa, doskonała

konkurencja (założenia): mały kraj

z

q

PA

p

0 q4q0

PW

SD

JJ Michalek

3

Nadwyżka producenta

b

a

q

P 2

p

C

B

0 q 2 q 1

P 1

A

S

Price up surplus incresed by area of b

JJ Michalek

Nadwyżka konsumenta

b

a

q

P 2

p

C

B

0 q 2 q 1

P 1

A

D

Price up (fom P1 to P2)

Surplus down by area b

JJ Michalek

4

Równowaga cząstkowa, mały kraj:

skutki wprowadzenia cła

z

y

zx

q

PA

p

t dcba

0 q3q1 q4q0

PW+t

PW

SD

JJ Michalek

Zmiany dobrobytowe w małym

kraju

Zmiany wynikające z wprowadzenia ceł::

Nadwyżka producenta: +a

Nadwyżka konsumenta: - (a+b+c+d)

Dochody fiskalne : +c

Zmiany dobrobytowe netto: -(b+d)

JJ Michalek

5

Cło importowe w kraju dużym:

konsekwencje dla kraju i reszty świata

E

S

D

Dex Sex 0 q

P

Pimp

PFT

Pex

b c d

e f g h

a

D

t

P

q

Kraj

importer S

Kraj

eksporter

Simp Dimp 0

PFT

Pexp

Pimp

D

F G H

C B A

Cło w kraju dużym:

konsekwencje dobrobytowe

Importer Eksporter

Renta konsumenta - (A + B + C + D) + e

Renta producenta + A - (e + f + g +h)

Dochody fiskalne + (C + G) 0

Krajowy dobrobyt + G - (B + D) - (f + g + h)

Światowy dobrobyt - (B + D) - (f + h)

6

Sumowanie krzywych podaży

=+

(c)(b)(a)

SW+dSW

Sd

F

P

F

P

F

P

JJ Michalek

Równowaga cząstkowa w dużym

kraje: konsekwencje

Kt

Kf

D

t

P

q

Sd+W

Sd+W+t Sd

q2 q3 q0 q1 0

PW

P*W+t

PW+t t

d

e

c b a

JJ Michalek

7

Zmiany dobrobytowe w dużym

kraju

Zmiany wynikające z wprowadzenia ceł::

Nadwyżka producenta: +a

Nadwyżka konsumenta: - (a+b+c+d)

Dochody fiskalne : +c+e

W tym efekt terms of trade: e

Zmiany dobrobytowe netto: +e -(b+d)

JJ Michalek

Równowaga ogólna:

mały kraj, wolny handel

JJ Michalek

KF

KM

Ua

P

QF

QM P 0

F

M

Df

Uf

Kf

Qf

Slope –PM/PF

(terms of trade)

8

Równowaga ogólna: mały kraj,

skutki wprowadzenia cła

KFf

B

A

U t

Ua

Q

QF1

QF0

KMf QM1 QM0 Q 0

F

M

D t

D f

U f Kt

Kf

Q t

Q f

Slope -PTM/PT

F

(terms of trade)

Slope

-PM/PF+t

JJ Michalek

Równowaga w wolnym handlu:

symulacja

0

1

2

3

4

5

6

0 1 2 3 4 5 6

Co

ffe

e

Tractors

Baseline Simulation

Exogenous variables

Share of income spent on tractors d 0,5 0,5

Tariff (%) on tractors 0,0 0,0

Capital stock 2,0 2,0

Labour stock 7,0 7,0

World price of tractors 1,2 1,2

Endogenous variables

Domestic

price of

tractors 1,2 1,2

Wages 0,6 0,6

Rental rate 0,8 0,8

Imports of Tractors 1,7 1,7

Exports of Coffee 2,0 2,0

Utility 2,5 2,5

World price of coffee 1,0 1,0

Income* 4,6 4,6

9

Równowaga: po wprowadzeniu

40% cła

Baseline Simulation

Exogenous variables

Share of income spent on tractors d0,5 0,5

Tariff (%) on tractors 0,0 40,0

Capital stock 2,0 2,0

Labour stock 7,0 7,0

World price of tractors 1,2 1,2

Endogenous variables

Domesti

c price

of

tractors 1,2 1,7

Wages 0,6 0,5

Rental rate 0,8 1,2

Imports of Tractors 1,7 0,7

Exports of Coffee 2,0 0,8

Utility 2,5 2,4

World price of coffee 1,0 1,0

Income* 4,6 3,8

0

1

2

3

4

5

6

0 1 2 3 4 5 6

Co

ffe

e

Tractors

Optymalne cło:

ilustracja graficzna

JJ Michalek

Yaut

Rmax

Y max Dochód realny

Dochód realny

i wpływy z ceł

Poziom cła tp tr topt 0

Wpływy z ceł

10

Równowaga cząstkowa w

kraju dużym: raz jeszcze

(b)(a)

Kt

Kf

Dd

q t q f0 q m

P

PW+t

PW

P*W+t

B+D

E

C

DM

Sx

t

Cena

Ilość

Sd+W

Sd+W+t

Sd

q 2 q 3q 0 q 10

PW

P*W+t

PW+t t

d

e

cba

JJ Michalek

Wyprowadzenie optymalnej

taryfy celnej (P. Krugman)

Ażeby policzyć optymalna taryfę celną musimy zauważyć, że prawdziwy koszt dodatkowej

jednostki importu nie jest równy cenie, lecz sumie ceny i dodatkowego efektu (kosztu) nabycia

dodatkowej jednostki po koszcie marginalnym (inframrginal).

Wprowadzając następujące oznaczenia:

p*(m): krzywa podaży importowej (poziom ceny zagranicznej);

p*(m) + m[dp*(m)/dm]: marginalny koszt importu (w kraju)

MCm: krzywa marginalnego kosztu importu -->

Optymalna taryfa importowa <---> cena wewnętrzna = koszt marginalny (MC) tj. p(m)=MCm

JJ Michalek

11

Optymalna taryfa celna:

ilustracja do formalnego

dowodu

p

mmt mF

MCm

SX

DM

PF

P*t

Pt

JJ Michalek

Wyprowadzenie optymalnej

taryfy celnej (P. Krugman)

Optymalna taryfa może być wyrażona przy pomocy elastyczności zagranicznej

podaży importowej:

Krańcowy koszt importu (MCm) ma być równy krajowej cenie [p(m)] i wiedząc,

że:

A cena krajowa po wprowadzeniu optymalnego cła () równa się:

po pewnych manipulacjach otrzymujemy formułę optymalnej taryfy

importowej::

gdzie: oznacza cenową elastyczność zagranicznej podaży [tj.

(dm/m)/(dp*/p*)]

*

1)2.2(

imp

*

*

*

*

*

*

**

* 11)(

)()(

:

11)(*

)(

)(1)(]

)([)(

mp

mpmdp

mdm

mpdm

mdp

mp

mmp

dm

mdpmmpMCm

)1)(()( * mpmp

JJ Michalek

12

Protekcjonizm wychowawczy

Infant industry protection

c

q5 q4

f

t

q3 Q

P

q2 q1 O

e

d b a

PW+t

PW

S'

S D

JJ Michalek

Protekcjonizm a produkcyjne

niedoskonałości rynkowe

Q4 Q3

H

I

Q

P

Q2 Q1 O

G

F E D C

B A

PW

PW(1+t) PW(1+t)

PW

Sh'

Sh Dh

- Krzywą Sh obrazuje prywatny koszt krańcowy. Pokazano również krzywą społecznego kosztu

marginalnego (Sh'), która jest położona niżej ze względu na dodatkowe korzyści (efekty zewnętrzne)

związane z produkowaniem tegoż dobra. Natomiast krzywa popytu krajowego (Dh) prawidłowo

odzwierciedla zarówno koszt prywatny jak i społeczny.

JJ Michalek

13

Protekcjonizm a

konsumpcyjne

niedoskonałości rynkowe

B

Q4 Q3

H

Q

P

Q2 Q1 O

G

F E D C

A

PW

PW(1+t) PW(1+t)

PW

Dh'

Sh Dh

- Dh prywatna wyceny krańcowej a społeczna wycena marginalna (Dh'), jest

położona niżej ze względu na dodatkowe koszty (efekty zewnętrzne) związane

z konsumpcją.

- krzywa podaży krajowej (Sh) prawidłowo odzwierciedla zarówno koszty

JJ Michalek

Zmiany ceł w Stanach Zjednoczonych

International Trade & the World Economy; Charles van Marrewijk

0

10

20

30

40

50

60

1820 1870 1920 1970

tariff r

even

ue / im

po

rt v

alu

e

tariff of

Abominations Morrill and

War tariffs Haw ley-

Smoot

Fordney-

McCumby

Kennedy

14

Cła i inne restrykcje handlowe

International Trade & the World Economy; Charles van Marrewijk

Remaining tariff as % of 1930 tariff

0

10

20

30

40

50

60

1945 1955 1965 1975 1985 1995

Nastąpiła bardzo wyraźna obniżka poziomu protekcji celnej w latach

powojennych, między innymi dzięki negocjacjom w ramach GATT

Cła UE

w 2014

15

Motywy wprowadzenia cła przy

doskonałej konkurencji: podsumowanie

1. względy produkcyjne, uzasadniane wagą danego produktu (np. nowoczesny technologicznie) lub potrzebą utrzymania zatrudnienia w danym sektorze.

2. ograniczenie konsumpcji. Często stosuje się wysokie cła na tzw. dobra luksusowe na towary szkodliwe dla zdrowia (alkohole wysokoprocentowe)

3. względy fiskalne, bo generuje pewien dochód budżetowy. Lepiej byłoby stosować jednolitą stawkę celną bez międzysektorowej redystrybucji dochodów.

4. ograniczenie importu ze względu brak równowagi bilansu handlowego (ale podatek importowy w modelu "czystego handlu" jest symetryczny do podatku eksportowego)

5. optymalna taryfa celna, mająca zastosowanie jedynie w przypadku kraju dużego mogącego jednostronnie podnosić stawki celne (poprawa terms of trade).

6. protekcjonizm wychowawczy, mający teoretycznie znaczenie dla krajów mniej rozwiniętych.

7. Protekcjonizm może być wykorzystywany dla uzyskania korzyści wynikających z niedoskonałości rynkowych (ale czy są inne metody).

8. redystrybucja wynagrodzenia czynników produkcji, która może być wykorzystywana na korzyść czynników produkcji rzadkich w danym kraju (Stolper-Samuelson)

JJ Michalek