Doświadczenia Opola w budowie efektywnego i konkurencyjnego transportu miejskiego

Miejski Zakład Komunikacyjny Spółka z o.o. w Opolu

PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI – uwarunkowania prawne

Wyrok Naczelnego Sądu

Administracyjnego z dnia 11 sierpnia 2005 r. (sygn.

akt II GSK 105/05)

Wyrok Europejskiego Trybunału

Sprawiedliwości z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie

C-410/04 (Stad Halle)

Wyrok Europejskiego

Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 kwietnia 2007 r. w

sprawie C-295/05 (Tragsa)

Wyrok Europejskiego Trybunału

Sprawiedliwości z dnia 24 lipca 2003 r. w sprawie C-

280/00 (Altmark Trans GmbH)

PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI – uwarunkowania prawne c.d.

Rozporządzenie (EWG) nr 1191/69 wraz z rozszerzającym je rozporządzeniem

1893/91 dotyczące usług publicznych

Rozporządzenie (EWG) nr 1107/70 w sprawie przyznawania pomocy w

transporcie kolejowym, drogowym i w żegludze śródlądowej

„Zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych” oznaczają zobowiązanie, jakich zainteresowane przedsiębiorstwo transportowe biorąc pod uwagę swój interes gospodarczy, nie przyjęłoby lub nie przyjęłoby w takim samym zakresie lub na takich samych zasadach”

Rozporządzenie 1191/69 rezerwowało definicje umowy o usługi publiczne wyłącznie dla umów cywilnoprawnych !

ZASADY USTALANIA WYSOKOŚCI DOPŁATY (REKOMPENSATY) - SPOSÓB ROZLICZENIA

REKOMPENSATA

PRZYCHODY KWALIFIKOWANE

(przychody ze sprzedaży biletów, przychody z usług reklamowych, przychody z opłat

dodatkowych,, itp.)

(-) KOSZTY KWALIFIKOWANE

(związane ze świadczeniem usług

przewozowych tj. paliwo, wynagrodzenia

kierowców, amortyzacja, naprawy autobusów itp.)

(+) WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI DODATKOWEJ

WYNIK NA DZIAŁALNOŚCI DODATKOWEJ =

ZYSK SPÓŁKI

PRZYCHODY NIEKWALIFIKOWANE

(usługi myjni, diagnostyki, pracowni psychologii i fizjologii

pracy)

(-) KOSZTY NIEKWALIFIKOWANE

(nie związane z działalnością podstawową

Spółki)

ZASADY USTALANIA WYSOKOŚCI DOPŁATY (REKOMPENSATY) - SPOSÓB ROZLICZENIA c.d.

Zgodnie z załącznikiem nr 1 do Rozporządzenia 1370/2007

Rekompensata = koszty poniesione w związku ze

zobowiązaniem z tytułu świadczenia usług publicznych

– wszystkie dodatnie wpływy finansowe

wygenerowane w sieci –

przychody taryfowe i jakiekolwiek inne przychody wygenerowane podczas

wypełniania zobowiązania + rozsądny zysk

ROZPORZĄDZENIE WE Nr 1370/2007 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

z dnia 23 października 2007 r.

dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające

Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70

PODMIOT WEWNĘTRZNYoznacza odrębną prawnie jednostkę podlegającą kontroli właściwego organu lokalnego, a w przypadku grupy organów przynajmniej jednego właściwego organu lokalnego, analogicznej do kontroli, jakie sprawują one nad własnymi służbami…

PROBLEMY - POSZUKIWANIE ROZWIĄZAŃ

Art.5 ust. 2 Rozporządzenia WE 1370/2007„O ile nie zabrania tego prawo krajowe, każdy właściwy organ lokalny (…) może zdecydować, ze będzie samodzielnie świadczyć usługi publiczne w zakresie transportu pasażerskiego lub że będzie bezpośrednio udzielać zamówień prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych z podmiotem wewnętrznym…”

Podmiot wewnętrzny a element ryzyka kontraktu (umowa koncesji) – Rozporządzenie 1370/2007 a Dyrektywa 2004/17/WE

Art. 2 i) Rozporządzenia 1370/2007„Umowa o świadczenie usług publicznych” oznacza jeden lub kilka aktów wiążących prawnie, potwierdzających porozumienie zawarte pomiędzy właściwym organem a podmiotem świadczącym usługi publiczne, w sprawie powierzenia temu podmiotowi świadczącemu usługi publiczne zarządzania usługami pasażerskiego transportu publicznego podlegającymi zobowiązaniom z tytułu świadczenia usług publicznych oraz świadczenie tych usług (…)”

Brak implementacji Rozporządzenia 1370/2007 w krajowych normach prawnych

POSZUKIWANIE ROZWIĄZAŃ - WYTYCZNE MRR

Pkt. 55(53) Wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług publicznych w transporcie zbiorowym

Szczegółowe określenie zakresu obowiązku świadczenia usług publicznych przez spółkę

komunalną następuje w:

Uchwale organu stanowiącego

Zarządzeniu organu

wykonawczego upoważnionego uchwałą organu stanowiącego

Umowie albo statucie spółki

Odpowiednim akcie wewnętrznym spółki (plan strategia,

regulamin itp.) uchwalonym przez

zgromadzenie wspólników spółki

komunalnej

A P L I K A C J A w ramach REGIONALNEGO PROGRAMU

OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO na lata 2007-2013

Oś Priorytetowa 3 Transport; Działanie 3.2. Transport publiczny

Art. 19 1. Organizator dokonuje wyboru operatora w trybie: 1) ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień

publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, Nr 161, poz. 1078 i Nr 182, poz. 1228) albo

2) ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101, z późn. zm.(9)) albo

3) art. 22 ust. 1. pkt.2 świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego

ma być wykonywane przez podmiot wewnętrzny, w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1370/2007, powołany do świadczenia

usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego

2. Organizator może realizować przewozy w ramach publicznego transportu zbiorowego w formie samorządowego zakładu budżetowego.

USTAWA O PUBLICZNYM TRANSPORCIE ZBIOROWYM

Art. 46 ust. 2

Podmiot, któremu organizator zlecił realizację części lub całości zadań z

zakresu organizacji publicznego transportu zbiorowego, nie może być

jednocześnie operatorem ani podmiotem powiązanym z operatorem

w sposób uniemożliwiający bezstronną realizację zadań.

USTAWA O PUBLICZNYM TRANSPORCIE ZBIOROWYM

Wpływy z biletów

Dopłata Koszty05

101520253035

17.3

9.9

29.9

16.5

10.2

30.7

2009 rok 2010 rok

W roku 2009 koszty MZK Opole wynosiły 29,9 mln zł., zaś

wielkość dopłaty (rekompensaty) – 9,9 mln zł.,

w 2010 roku wartości te wynosiły odpowiednio 30,7 mln zł. oraz

10,2 mln zł.

38%

62%

2010 r.Dopłata Wpływy z biletów

Dopłata (rekompensata) stanowi 38% przychodów systemu komunikacyjnego w Opolu.

źródło: „Ocena wielkości dotacji dla komunikacji miejskiej w Opolu w odniesieniu do innych miast Polski”autor: dr Michał Wolański

PORÓWANIE POZIOMU RENTOWNOŚCI USŁUG W SYSTEMACH Z ZARZĄDAMI TRANSPORTU

(źródło: „Ocena wielkości dotacji dla komunikacji miejskiej w Opolu w odniesieniu do innych miast Polski” autor: dr Michał Wolański)

Analizując stosunek dotacji do sumarycznych kosztów działania komunikacji miejskiej w wybranych miastach z wydzielonymi zarządami transportu, należy stwierdzić, że w żadnym z analizowanych ośrodków względna wartość dotacji nie jest tak niska, jak w Opolu.

pow. 1 mln pow. 1 mln do 100 tys. od 200 do 500 tys.

od 100 do 200 tys.

od 100 do 200 tys.

od 200 do 500 tys.

od 200 do 500 tys.

od 200 do 500 tys.

pow. 1 mln do 100 tys. od 200 do 500 tys.

Opole0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

53%

66%

39% 39%46% 47% 48% 49%

56% 56% 56%60%

33%

Miasta o liczbie mieszkańców:

PORÓWANIE STRUKTURY PRZYCHODÓW OPERATORÓW W MODELU BEZ ZTM Z WYNAGRODZENIEM NETTO

(źródło: „Ocena wielkości dotacji dla komunikacji miejskiej w Opolu w odniesieniu do innych miast Polski”

autor: dr Michał Wolański)

pow. 200 tys. do 100 tys. od 100 do 200 tys.

do 100 tys. do 100 tys. do 100 tys. Opole0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

46% 49% 52% 56% 52%

67%

38%

Udział dotacji w przychodach przewoźników rozliczanych

w modelu netto (2010 r.)

Miasta o liczbie mieszkańców:

PORÓWANIE POZIOMU KOSZTÓW OPERATORÓW(źródło: „Ocena wielkości dotacji dla komunikacji miejskiej w Opolu w odniesieniu do

innych miast Polski”autor: dr Michał Wolański)

do 100 tys.* od 200 do 500 tys.* Opole od 100 do 200 tys. od 100 do 200 tys. od 200 do 500 tys. od 100 do 200 tys. od 100 do 200 tys. od 100 do 200 tys. od 200 do 500 tys. do 100 tys.4

4.5

5

5.5

6

6.5

7

7.5

8

5.33 5.5 5.62 5.87 5.956.42 6.44 6.53

6.85 6.947.39

Koszt wozokilometra autobusu w Opolu i innych miastach podobnej wielkości

* Miasta, w których część kosztów funkcjonowania komunikacji miejskiej pokrywają zarządy transportu – z reguły koszty te wynoszą ok. 40- 50 groszy/wozokilometr.

Miasta o liczbie mieszkańców:

OBSZAR DZIAŁANIA

DOTYCHCZASOWY OBSZAR DZIAŁANIANOWE OBSZARY

ZATEM JAKI PRZYJĄĆ MODEL - by stworzyć efektywny i konkurencyjny

transport? - jak kontraktować usługi?

Dziękuję za uwagę