Podręcznik "Kardiologia"

8
VII Kardiologia prof. dr hab. med. Ryszard Aleksandrowicz Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Centrum Biostruktury Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa prof. Annalisa Angelini Istituto Di Anatomia Patologica Universita Di Padova, Padwa dr hab. med. Bronisław Bednarz Klinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa dr med. Jerzy Bellwon I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk prof. dr hab. med. Andrzej Beręsewicz Zakład Fizjologii Klinicznej Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa dr med. Magdalena Białkowska Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa dr hab. med. Zofia T. Bilińska I Klinika Choroby Wieńcowej Instytut Kardiologii, Warszawa prof. dr hab. med. Andrzej Bochenek I Katedra i Klinika Kardiochirurgii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice dr med. Piotr Boros Zakład Fizjopatologii Oddychania Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa dr med. Sławomira Borowicz‑Bieńkowska Zakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego i Szpital Wojewódzki, Poznań dr hab. med. Grażyna Brzezińska‑Rajszys Pracownia Cewnikowania Serca i Angiografii Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa prof. dr hab. med. Andrzej Budaj Klinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa dr hab. med. Paweł Buszman Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec dr hab. med. Zbigniew Chmielak I Klinika Choroby Wieńcowej i Samodzielna Pracownia Hemodynamiczna Instytut Kardiologii, Warszawa dr hab. med. Stefania Lidia Chojnowska I Klinika Choroby Wieńcowej Instytut Kardiologii, Warszawa dr med. Łukasz Chrzanowski II Katedra Kardiologii Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. med. Bogdan Ciszek Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Centrum Biostruktury Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa Autorzy I tomu prof. dr hab. med. Andrzej Szczeklik II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. med. Michał Tendera Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec

description

Autorzy podręcznika "Kardiologia"

Transcript of Podręcznik "Kardiologia"

Page 1: Podręcznik "Kardiologia"

VII

Kardiologia

prof. dr hab. med. Ryszard AleksandrowiczZakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Centrum Biostruktury Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

prof. Annalisa AngeliniIstituto Di Anatomia Patologica Universita Di Padova, Padwa

dr hab. med. Bronisław BednarzKlinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Jerzy BellwonI Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

prof. dr hab. med. Andrzej BeręsewiczZakład Fizjologii Klinicznej Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Magdalena BiałkowskaInstytut Żywności i Żywienia, Warszawa

dr hab. med. Zofia T. BilińskaI Klinika Choroby Wieńcowej Instytut Kardiologii, Warszawa

prof. dr hab. med. Andrzej BochenekI Katedra i Klinika Kardiochirurgii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr med. Piotr BorosZakład Fizjopatologii Oddychania Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

dr med. Sławomira Borowicz‑BieńkowskaZakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego i Szpital Wojewódzki, Poznań

dr hab. med. Grażyna Brzezińska‑RajszysPracownia Cewnikowania Serca i Angiografii Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa

prof. dr hab. med. Andrzej BudajKlinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr hab. med. Paweł BuszmanŚląski Uniwersytet Medyczny, Katowice Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec

dr hab. med. Zbigniew ChmielakI Klinika Choroby Wieńcowej i Samodzielna Pracownia Hemodynamiczna Instytut Kardiologii, Warszawa

dr hab. med. Stefania Lidia ChojnowskaI Klinika Choroby Wieńcowej Instytut Kardiologii, Warszawa

dr med. Łukasz ChrzanowskiII Katedra Kardiologii Uniwersytet Medyczny, Łódź

prof. dr hab. med. Bogdan CiszekZakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Centrum Biostruktury Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

Autorzy I tomu

prof. dr hab. med. Andrzej SzczeklikII Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Michał TenderaŚląski Uniwersytet Medyczny, Katowice Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec

Page 2: Podręcznik "Kardiologia"

VIII

Autorzy I tomu

prof. dr hab. med. Barbara CybulskaInstytut Żywności i Żywienia, Warszawa Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP, Warszawa

prof. dr hab. med. Barbara DąbrowskaWarszawa

prof. dr hab. med. Andrzej DąbrowskiKlinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa

prof. dr hab. med. Aldona Dembińska‑KiećZakład Biochemii Klinicznej Katedry Biochemii Klinicznej Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Marcin DemkowI Klinika Choroby Wieńcowej i Samodzielna Pracownia Hemodynamiczna Instytut Kardiologii, Warszawa

dr med. Ewa Deskur‑ŚmieleckaZakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań

prof. dr hab. med. Piotr DylewiczZakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego i Szpital Wojewódzki, Poznań

dr med. Artur FilipeckiI Katedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr med. Marzena FrołowZakład Angiologii II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Andrzej GackowskiKlinika Choroby Wieńcowej Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Mariusz GąsiorIII Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

prof. dr hab. med. Zbigniew GąsiorKatedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

lek. Renata GłówczyńskaI Katedra i Klinika Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

prof. dr hab. med. Piotr HoffmanKlinika Wad Wrodzonych Serca Instytut Kardiologii, Warszawa

dr med. Miłosz JankowskiII Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Andrzej JanuszewiczKlinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii, Warszawa

dr hab. med. Marek KabatKlinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii, Warszawa

dr med. Bogusław KapelakKlinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Jarosław D. KasprzakII Katedra Kardiologii Uniwersytet Medyczny, Łódź

dr med. Beata Kieć‑WilkZakład Diagnostyki Katedry Biochemii Klinicznej Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Longina Kłosiewicz‑LatoszekInstytut Żywności i Żywienia, Warszawa Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

lek. Adam KoleśnikZakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej Centrum Biostruktury Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

dr med. Marek KonkaKlinika Wad Wrodzonych Serca Instytut Kardiologii, Warszawa

lek. Janusz Konstanty‑KalandykKlinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Marek KopalaKlinika Kardiochirurgii Instytut „Centrum Zdrowia Matki Polki”, Łódź

dr hab. med. Magdalena KostkiewiczKlinika Chorób Serca i Naczyń Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Marek KrzanowskiNZOZ Chorób Naczyń Angiomed, Kraków

Page 3: Podręcznik "Kardiologia"

IX

Kardiologia

dr med. Łukasz J. KrzychI Oddział Kardiochirurgii Górnośląskie Centrum Medyczne Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr med. Paweł KucaOddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

prof. dr hab. med. Piotr KułakowskiKlinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Urszula MackiewiczZakład Fizjologii Klinicznej Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Paweł MagaZakład Angiologii II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Maciej T. MałeckiKatedra i Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Michał MączewskiZakład Fizjologii Klinicznej Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Janina M. MichalakKlinika Kardiologii Zachowawczej Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Warszawa

dr hab. med. Katarzyna Mizia‑StecKatedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

prof. dr hab. med. Jacek MollKlinika Kardiochirurgii Instytut „Centrum Zdrowia Matki Polki”, Łódź

dr hab. med. Andrzej OchałaŚląski Uniwersytet Medyczny, Katowice Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec

prof. dr hab. med. Grzegorz OpolskiI Katedra i Klinika Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

prof. dr hab. med. Tomasz PasierskiOddział Kardiologii i Chorób Naczyń Międzyleski Szpital Specjalistyczny, Warszawa

prof. dr hab. med. Piotr PodolecKlinika Chorób Serca i Naczyń Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Lech PolońskiIII Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

lek. Aleksander PrejbiszKlinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii, Warszawa

prof. dr hab. med. Piotr PruszczykSzpital Kliniczny im. Dzieciątka Jezus Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, Warszawa

dr med. Izabela PrzywarskaZakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego i Szpital Wojewódzki, Poznań

lek. Piotr PyszKatedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

prof. dr hab. med. Grzegorz RaczakKlinika Kardiologii i Elektroterapii Serca Instytut Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

prof. dr hab. med. Witold RużyłłoI Klinika Choroby Wieńcowej i Samodzielna Pracownia Hemodynamiczna Instytut Kardiologii, Warszawa

dr med. Jerzy RybickiSP ZOZ „Repty” Górnośląskie Centrum Rehabilitacji im gen. Jerzego Ziętka, Tarnowskie Góry

prof. dr hab. med. Andrzej RynkiewiczI Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

prof. dr hab. med. Jerzy SadowskiKlinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Marek SanakZakład Biologii Molekularnej i Genetyki Klinicznej Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Bogdan SolnicaZakład Diagnostyki Katedra Biochemii Klinicznej Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Maciej SosnowskiZakład Nieinwazyjnej Diagnostyki Serca i Naczyń III Katedra Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

Page 4: Podręcznik "Kardiologia"

X

Autorzy I tomu

dr med. Andrzej StankePracownia Elektrofizjologii Oddział Kardiologiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, Elbląg

dr hab. med. Janina StępińskaKlinika Wad Nabytych Serca i Oddział Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa

dr med. Grzegorz StyczyńskiKlinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

dr med. Wojciech SzczeklikII Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Magdalena SzopaKatedra i Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Wiktor B. SzostakInstytut Żywności i Żywienia, Warszawa

dr hab. med. Andrzej SzubaKlinika Chorób Wewnętrznych, Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław

prof. dr hab. med. Witold TomkowskiOddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

prof. dr hab. med. Maria Trusz‑GluzaI Katedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

prof. dr hab. med. Anetta UndasZakład Kardiologii Doświadczalnej Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Ewa WalczakZakład Anatomii Patologicznej Instytut Reumatologii, Warszawa

prof. dr hab. med. Jerzy WaleckiZakład Diagnostyki Radiologicznej Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Warszawa

dr med. Karol WierzbickiKlinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Krystian WitaI Oddział Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny Górnośląskie Centrum Medyczne, Katowice

prof. dr hab. med. Adam WitkowskiSamodzielna Pracownia Hemodynamiczna Instytut Kardiologii, Warszawa

dr hab. med. Elżbieta Katarzyna WłodarskaKlinika Wad Wrodzonych Serca Instytut Kardiologii, Warszawa

dr hab. med. Anna Maria Wnuk‑WojnarI Katedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

prof. dr hab. med. Jan WodnieckiII Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

prof. dr hab. med. Henryk WysockiKatedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Medyczny, Poznań

lek. Michał ZawadzkiZakład Diagnostyki Radiologicznej Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Warszawa

dr med. Tomasz ZdrojewskiKlinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

Page 5: Podręcznik "Kardiologia"

V

Kardiologia

dr med. Małgorzata Bała II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Waldemar Banasiak Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

lek. Jan Biegus Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

prof. dr hab. med. Andrzej Bochenek I Katedra i Klinika Kardiochirurgii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr med. Wojciech Bodzoń II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Sławomira Borowicz‑Bieńkowska Zakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań Szpital Wojewódzki, Poznań

dr med. Wojciech Braksator Katedra i Klinika Kardiologii Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych Wojewódzki Szpital Bródnowski Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej, Warszawa

dr med. Janusz Bromboszcz Katedra Rehabilitacji Klinicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków Wydział Fizjoterapii Wyższej Szkoły Administracji, Bielsko‑Biała

dr med. Jan Brożek II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków Department of Clinical Epidemiology & Biostatistics and Department of Medicine McMaster University, Hamilton, Ontario, Kanada

dr hab. med. Zbigniew Celewicz SPS ZOZ „Zdroje”, Oddział Położnictwa i Ginekologii, Szczecin Zdroje

dr hab. med. Jerzy Chudek Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

prof. dr hab. med. Barbara Cybulska Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Szkoła Zdrowia Publicznego Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Ewa Deskur‑Śmielecka Zakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań

dr med. Robert Drabczyk Oddział Nefrologii i Stacja Dializ, Szpital Wojewódzki, Bielsko‑Biała

prof. dr hab. med. Jacek S. Dubiel II Klinika Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Maria Dudziak Zakład Diagnostyki Chorób Serca, II Katedra Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

Autorzy II tomu

prof. dr hab. med. Andrzej Szczeklik II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Michał Tendera Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

Page 6: Podręcznik "Kardiologia"

VI

Autorzy II tomu

prof. dr hab. med. Piotr Dylewicz Zakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań Szpital Wojewódzki, Poznań

dr med. Zbigniew Eysymontt I Oddział Rehabilitacji Kardiologicznej Śląskie Centrum Rehabilitacji, Ustroń

prof. dr hab. med. Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

prof. dr hab. med. Edward Franek Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Warszawa Zakład Badawczo‑Leczniczy Endokrynologii Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej Polska Akademia Nauk, Warszawa

dr med. Marzena Frołow Zakład Angiologii, II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Piotr Gajewski II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Ewa Gaszewska‑Żurek Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec

prof. dr hab. med. Jacek Imiela I Oddział Wewnętrzny i Nefrologii Międzyleski Szpital Specjalistyczny, Warszawa‑Międzylesie Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

prof. Roman Jaeschke MD MSc Departament of Medicine and Department of Clinical Epidemiology & Biostatistics McMaster University, Hamilton, Ontario, Kanada

dr hab. med. Ewa A. Jankowska Klinika Chorób Serca Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

dr med. Miłosz Jankowski II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego, Instytut Kardiologii, Warszawa

prof. dr hab. med. Włodzimierz Januszewicz Warszawa

prof. dr hab. med. Barbara Jarząb Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie Oddział w Gliwicach

prof. dr hab. med. Jacek Jassem Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

dr hab. med. Jacek Jawień Zakład Analizy Farmakologicznej, Katedra Farmakologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Anna Jegier Zakład Medycyny Sportowej, Uniwersytet Medyczny, Łódź

prof. dr hab. med. Anna A. Kasperlik‑Załuska Klinika Endokrynologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

lek. Izabela Katyńska Hospicjum Palium, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej Uniwersytet Medyczny, Poznań

prof. dr hab. med. Longina Kłosiewicz‑Latoszek Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

dr med. Jadwiga Kłoś Klinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

prof. dr hab. med. Franciszek Kokot Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

prof. dr hab. med. Zdzisława Kornacewicz‑Jach Klinika Kardiologii, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin

dr med. Aleksandra Kotlińska‑Lemieszek Hospicjum Palium, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej Uniwersytet Medyczny, Poznań

dr med. Elżbieta Kozek Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Hubert Krysztofiak Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej Polska Akademia Nauk, Warszawa Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej, Warszawa

dr med. Łukasz J. Krzych I Katedra i Klinika Kardiochirurgii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr hab. med. Ewa Kucewicz Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

Page 7: Podręcznik "Kardiologia"

VII

Kardiologia

dr hab. med. Jolanta Kujawa, prof. nadzw. Klinika Rehabilitacji Medycznej, II Katedra Rehabilitacji Oddział Fizjoterapii, Wydział Wojskowo‑Lekarski Uniwersytet Medyczny, Łódź

prof. dr hab. med. Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Marcin Kurzyna Klinika Chorób Wewnętrznych Klatki Piersiowej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

prof. dr hab. med. Andrzej Kübler Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław

dr med. Wiktoria Leśniak II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Jacek Łuczak Hospicjum Palium, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej Uniwersytet Medyczny, Poznań

dr med. Franciszek Majstrak SP Centralny Szpital Kliniczny, Klinika Kardiochirurgii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr hab. med. Artur Mamcarz, prof. nadzw. WUM III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej, Warszawa

dr med. Leszek Masłowski Oddział Angiologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Wrocław

dr n. kf. Piotr Mika Zakład Rehabilitacji, Reumatologii i Geriatrii Katedra Rehabilitacji Klinicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków

mgr Irena Milaniak Oddział Kliniczny Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków

dr med. Jacek Mrukowicz Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków

prof. dr hab. med. Jacek Musiał II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Rafał Niżankowski Zakład Angiologii, II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Tomasz Pasierski Oddział Kardiologii i Chorób Naczyń Międzyleski Szpital Specjalistyczny, Warszawa

dr hab. med. Paweł Petkow‑Dimitrow II Klinika Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Jolanta Petruk‑Kowalczyk Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

dr med. Witold Pikto‑Pietkiewicz Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, Wojewódzki Szpital Bródnowski Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

dr med. Ewa Płaczkiewicz‑Jankowska Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków

dr hab. med. Robert Pływaczewski Zakład Diagnostyki i Leczenia Niewydolności Oddychania Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

prof. dr hab. med. Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

lek. Dorota Powała Zespół Konsultantów Medycznych Powszechny Zakład Ubezpieczeń, Warszawa

dr med. Aleksander Prejbisz Klinika Nadciśnienia Tętniczego, Instytut Kardiologii, Warszawa

prof. dr hab. med. Piotr Pruszczyk Szpital Kliniczny im. Dzieciątka Jezus Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, Warszawa

dr med. Piotr Przybyłowski Klinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Jerzy Sadowski Klinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Elżbieta Senkus‑Konefka Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk

prof. dr hab. med. Jacek Sieradzki Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

lek. Paweł Siwołowski Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

Page 8: Podręcznik "Kardiologia"

VIII

Autorzy II tomu

prof. dr hab. med. Jadwiga Słowińska‑Srzednicka Klinika Endokrynologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

dr med. Maciej Sopata Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny, Poznań

prof. dr hab. med. Janina Stępińska Klinika Wad Nabytych Serca i Oddział Intensywnej Opieki Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa

dr hab. med. Ewa Straburzyńska‑Migaj I Klinika i Katedra Kardiologii, Uniwersytet Medyczny, Poznań

dr hab. med. Andrzej Surdacki II Klinika Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Andrzej Szuba Klinika Chorób Wewnętrznych, Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław

dr med. Piotr Szymański Klinika Wad Wrodzonych Serca, Instytut Kardiologii, Warszawa

prof. dr hab. med. Adam Torbicki Klinika Chorób Wewnętrznych Klatki Piersiowej Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

prof. dr hab. med. Maria Trusz‑Gluza I Katedra i Klinika Kardiologii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr hab. med. Jan Tylka, prof. nadzw. Katedra Psychologii Zdrowia, Instytut Psychologii Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

prof. dr hab. med. Anetta Undas Zakład Kardiologii Doświadczalnej, Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków II Katedra Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr med. Karol Wierzbicki Klinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Instytut Kardiologii Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

prof. dr hab. med. Andrzej Więcek Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr n. kf. Małgorzata Wilk Zakład Rehabilitacji Kardiologicznej Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań Szpital Wojewódzki, Poznań

prof. dr hab. med. Anna Wilmowska‑Pietruszyńska Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów

dr med. Przemysław Witek Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków

dr hab. med. Wojciech Wojakowski Górnośląski Ośrodek Kardiologii, Katowice‑Ochojec Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice

dr med. Jacek Wojarski Katedra i Oddział Kliniczny Kardiochirurgii i Transplantologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

dr hab. med. Andrzej Wojtarowicz Klinika Kardiologii, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin

prof. dr hab. med. Krystyna Zawilska Oddział Chorób Wewnętrznych i Hematologii Szpital im. Józefa Strusia, Uniwersytet Medyczny, Poznań

prof. dr hab. med. Marian Zembala Katedra i Oddział Kliniczny Kardiochirurgii i Transplantologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze

prof. dr hab. med. Wojciech Zgliczyński Klinika Endokrynologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

prof. dr hab. med. Irena Zimmermann‑Górska Uniwersytet Medyczny, Poznań

dr med. Robert Zymliński Ośrodek Chorób Serca, Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław

dr med. Sławomir Żegleń Katedra i Oddział Kliniczny Kardiochirurgii i Transplantologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze