POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do...

35
POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA POWTÓRZENIE PRZED EGZAMINEM GIMNAZALNYM 2013

Transcript of POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do...

Page 1: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA

POWTÓRZENIE PRZED EGZAMINEM GIMNAZALNYM 2013

Page 2: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

CESARSTWO WSCHODNIE (BIZANTYJSKIE)

Po podziale cesarstwa rzymskiego, część wschodnią zaczęto nazywać cesarstwem bizantyjskim (Bizancjum).

Jej stolicą było miasto Konstantynopolpołożone na pograniczu Europy i Azji, słynące z handlu.

Page 3: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

CESARSTWO WSCHODNIE (BIZANTYJSKIE)

Rządzący w VI w. n.e. cesarz Justynian I Wielki marzył o odbudowie dawnego imperium rzymskiego.

W tym celu podbił Italię, Afrykę Płn. i część Hiszpanii.

Kazał także spisać wszystkie prawa w tzw. Kodeksie Justyniana.

Page 4: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

KONSTANTYNOPOL

Miasto otoczone było potężnymi murami, wewnątrz znajdował się m.in. ogromny pałac cesarski, oraz kościół Mądrości Bożej (Hagia Sophia) zbudowany w VI w. przez cesarza Justyniana.

Konstantynopol był nazywany „Nowym Rzymem”.

Page 5: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

ROZŁAM W CHRZEŚCIJAŃSTWIE

CHRZEŚCIJAŃSTWO

KATOLICYZM PRAWOSŁAWIE

W 1054 r. doszło do rozłamu w Kościele (wielka schizma wschodnia).

Page 6: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

ROZŁAM W CHRZEŚCIJAŃSTWIE

katolicyzm prawosławie

zasięg zachód wschód

stolica Rzym Konstantynopol

głowa papież patriarcha

świątynia kościół cerkiew

duchowny ksiądz pop

język liturgii łaciński grecki

Page 7: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

PRAWOSŁAWIE

cerkwie ikony

Page 8: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

BIZANCJUM

dromony ogień grecki

Page 9: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

NARODZINY ISLAMU

Islam powstał w VII w na Półwyspie Arabskim za sprawą Mahometa.

Ogłosił się on prorokiem jedynego boga Allacha.

Wyznawcy islamu to muzułmanie, a święta księga – Koran.

Era muzułmańska zaczyna się od 622 r. (hidżra)

Page 10: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Obowiązki muzułmanów

V FILARÓW WIARY:

modlitwa 5 razy dziennie

wyznanie wiary w Allacha

dawanie jałmużny

post w okresie miesiąca ramadan

pielgrzymka do Mekki (raz w życiu)

Dodatkowo nakazywano im udział w świętej wojnie z niewiernymi (dżihad).

Page 11: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Architektura i sztuka islamu

meczet arabeski

Page 12: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

ARABOWIE - pojęcia

hidżra –ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny w 622 r., kiedy prorokowi groziła śmierć, muzułmanie uznali to wydarzenie za początek nowej ery, od niego liczyli lata

kalifowie – współpracownicy i następcy Mahometa, (nie miał on synów), posiadali oni najwyższą władzę religijną i świecką, podbijając sąsiednie ziemie stworzyli ogromne państwo

państwo teokratyczne – to takie państwo w którym rządzą duchowni np. w państwie arabskim kalifowie byli najwyższymi duchownymi i jednocześnie władcami państwa

Page 13: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

PAŃSTWO FRANKÓW

Frankowie –plemię germańskie, które we wczesnym średniowieczu zajęło Galię, zajmowało się głównie rolnictwem.

Przedstawiciel rządzącego rodu MerowingówChlodwig przyjął chrzest w 496 r.

Page 14: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

PAŃSTWO FRANKÓW

Początkowo państwem Franków rządzili Merowingowie.

Stopniowo tracili jednak władzę (dlatego nazywano ich „królami gnuśnymi”) na rzecz zarządców dworu tzw. majordomów.

W VIII w. jeden z nich Karol Młot z rodu Karolingówpokonał Arabów pod Poitiers, a jego syn Pepin Mały przejął władzę i koronował się na króla.

Page 15: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

KAROL WIELKI

Syn Pepina Małego Karol Wielkipowiększył i zreformował państwo. W 800 r. koronował się w Rzymie na cesarza, czym odnowił cesarstwo na Zachodzie.

Page 16: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

ROZWÓJ PAŃSTWA FRANKÓW

Page 17: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Frankowie – hrabstwa i marchie

hrabstwa –okręgi w państwie Karola Wielkiego, znajdowały się one z dala od granic i były zarządzane przez urzędników zwanych hrabiami

marchie – okręgi w państwie Karola Wielkiego, które znajdowały się przy granicach państwa, zarządzali nimi margrabiowie, którzy mieli większe niż hrabiowie uprawnienia wojskowe konieczne do zorganizowania obrony granic

Page 18: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Frankowie – renesans karoliński

renesans karoliński –odrodzenie nauki i szkolnictwa za czasów Karola Wielkiego po okresie wielkiego upadku, zakładano szkoły kościelne, na dworze w Akwizgranie powstała akademia, odszukiwano i przepisywano dawne utwory, odradzała się starożytna sztuka, język, literatura

Page 19: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Podział państwa Franków

traktat w Verdun(843 r.) – ustalono tam podział Państwa Franków pomiędzy 3 wnuków Karola Wielkiego: Ludwika Niemieckiego, Karola Łysego i Lotariusza.

Podział ten dał początek 3 nowym państwom: Niemcom, Francji i Włochom.

Page 20: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Podział państwa Franków

PAŃSTWO

FRANKÓW

(Ludwik Pobożny)

cz. zachodnia

(Karol Łysy)

FRANCJA

cz. środkowa

(Lotariusz)

WŁOCHY

cz. wschodnia

(Ludwik Niemiecki)

NIEMCY

Page 21: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Powstanie Rzeszy Niemieckiej

Państwo Ludwika Niemieckiego rozpadło się później na drobne księstwa. Po wygaśnięciu rodu Karolingów książęta wybierali spośród siebie króla Niemiec (Rzeszy Niemieckiej – to związek księstw niemieckich).

Gdy królem wybrano Ottona I w 962 r. koronował się on na cesarza, czym wskrzesił

cesarstwo na Zachodzie.

Page 22: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Imperium uniwersalne Ottona III

imperium uniwersalne –czyli powszechne było marzeniem cesarza Ottona III, imperium to miało się składać z 4 równoprawnych prowincji: Germanii, Galii, Italii i Słowiańszczyzny, nie udało się go stworzyć, rychła śmierć cesarza przerwała te plany.

Page 23: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Normanowie - wikingowie

Normanowie – plemiona żyjące w Skandynawii.

Zajmowali się rolnictwem, rybołówstwem, rzemiosłem.

Wierzyli w wielu bogów: m.in. Odyna, Thora.

Z powodu braku żywności organizowali wyprawy handlowe i rabunkowe.

Page 24: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Łodzie wikingów

drakkary snekkary

Page 25: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Normanowie - wikingowie

Wikingowie dzięki łodziom o płaskich dnach o płytkim zanurzeniu pływali nie tylko po morzach, ale i po rzekach. Rabowali więc także osady w głębi lądów.

Stworzyli też pismo runiczne.

Page 26: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Najazdy wikingów

Page 27: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Najazdy wikingów

Normanowie stworzyli 3 państwa:

- Norwegię

- Danię

- Szwecję

Podboje Normanów:

- założyli osady na wybrzeżu Francji (Normandia), w Irlandii;

- odkryli i zasiedlili Islandię i Grenlandię;

Page 28: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Najazdy wikingów

- jako pierwsi dotarli do Ameryki (Leif Eriksson);

- wikingowie z Normandii podbili też Anglię (bitwa pod Hastings – 1066, Wilhelm Zdobywca);

- pokonali Arabów i Bizancjum na Morzu Śródziemnym (Robert Guiscard);

- uczestniczyli w założeniu pierwszych księstw na Rusi.

Na zdj. Kosciół klepkowy.

Page 29: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

SŁOWIANIE

Słowianie – grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. – Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów (np. Światowit), czcili siły przyrody (np. słońce), byli zorganizowani we wspólnoty, na czele których stał wiec, w razie zagrożenia łączyli się w plemiona, na czele których stał wódz (książę)

Page 30: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

PODZIAŁ SŁOWIAN

SŁOWIANIE

ZACHODNI

Polacy

Czesi

POŁUDNIOWI

Bułgarzy

Serbowie

Chorwaci

WSCHODNI

Rusini

Page 31: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Pierwsze państwa słowiańskie

Państwo Samona (pierwsze)

Państwo Wielkomorawskie (misja Cyryla i Metodego -cyrylica)

Ruś Kijowska (Włodzimierz Wielki – chrzest w 988 r. -prawosławie)

Sąsiadami Słowian byli Węgrzy (chrzest – Stefan Wielki)

Page 32: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Spór papieża z cesarzem o władzę(tzw. spór o inwestyturę)

papież Grzegorz VII cesarz Henryk IV

Page 33: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Spór papieża z cesarzem

Grzegorz VII ogłaszając reformę Kościoła sprzeciwił się inwestyturze duchownych przez władców świeckich w dokumencie „Dictatus papae” z 1075 r.

Henryk IV chciał unieważnić wybór papieża, za co ten rzucił na niego klątwę, zwalniając jego poddanych z posłuszeństwa dla cesarza.

Page 34: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Spór papieża z cesarzem

Henryk IV musiał się upokorzyć przed papieżem. W 1077 r. przybył do zamku w Canossie i przeprosił papieża.

Grzegorz zdjął z niego klątwę, później jednak cesarz usunął z tronu papieża.

Page 35: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA - Gimnazjum im. Jana ... · Słowianie–grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. –Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów(np.

Spór papieża z cesarzem

Spór zakończył się kompromisem w konkordacie wormackim (1122)- duchownych mianował papież, a władcy świeccy mogli nadać im ziemię.