„Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna,...

29
„Piękna nasza Polska cała” - wirtualne podróże po Polsce na szóstkę Parki narodowe w Polsce

Transcript of „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna,...

Page 1: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

bdquoPiękna nasza Polska całardquo

- wirtualne podroacuteże po Polsce

na szoacutestkę

Parki narodowe

w Polsce

2

SPIS TREŚCI

WSTĘP 3

OCHRONA PRZYRODY W POLSCE 3

FORMY OCHRONY PRZYRODY 3

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE

INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE W PARY 5

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 5

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA 6

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE 7

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE

INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASU 9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 9

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY 10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash

ZADANIE Z LUKAMI 12

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI 13

KAMPINOSKI PARK NARODOWY 13

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 16

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY 17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 19

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 21

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 21

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY 22

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 24

MAGURSKI PARK NARODOWY 24

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 27

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 27

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE 27

3

WSTĘP

bdquoPiękna nasza Polska cała

Piękna żyzna i niemała

Wiele krain wiele ludoacutew

Wiele stolic wiele cudoacutew [hellip]irdquo

Słowami wiersza autorstwa Wincentego Pola polskiego poety geografa kawalera Orderu Virtuti

Militariii żyjącego w XIX wieku zapraszamy do wakacyjnych wędroacutewek po czarujących

niepowtarzalnych w swej urodzie zakątkach naszej ojczyzny

W zaplanowanym cyklu publikacji pod wspoacutelnym tytułem bdquoPiękna nasz Polska cała[hellip] -

wirtualne podroacuteże po Polsce na szoacutestkę zamierzamy przedstawić

ndash 6 największych parkoacutew narodowych

ndash 6 najdłuższych rzek

ndash 6 najwyższych pasm goacuterskich

ndash 6 najpiękniejszych miejsc

ndash 6 miast z najciekawszą historią

ndash 6 muzeoacutew wirtualnych

Doboacuter powyższych atrakcji turystycznych w Polsce będzie min oparty o

ndash dane statystyczne

ndash rankingi przeprowadzane przez portale turystyczne badające zainteresowanie

podroacuteżnikoacutew

ndash wiedzę merytoryczną

Nauczyciele i uczniowie szkoacuteł polonijnych zyskają materiał dydaktyczny pomocny w realizacji

wybranych zagadnień z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsceiii

OCHRONA PRZYRODY W POLSCE

Przy okazji wakacyjnej wirtualnej wędroacutewki po parkach narodowych warto przypomnieć

podstawowe informacje na temat ochrony przyrody w Polsce ktoacuterej celem zgodnie

z obowiązującą Ustawą z 2004 riv jest min

ndash zachowanie roacuteżnorodności biologicznej

ndash zapewnienie ciągłości istnienia gatunkoacutew roślin i zwierząt

ndash kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację

Obecnie obszary prawnie chronionej przyrody zajmują około 33 powierzchni Polski

FORMY OCHRONY PRZYRODY

Wśroacuted form ochrony przyrody wyroacuteżnia się

4

1 Park narodowy

ndash tworzony jest w celu zachowania przyrody w stanie naturalnym

i ochrony przed zniszczeniem

ndash posiada szczegoacutelne walory przyrodnicze oraz krajobrazowe

ndash obejmuje obszary o powierzchni powyżej 1000 ha

ndash pełni funkcje edukacyjne oraz turystyczne

ndash na jego terenie można poruszać się jedynie po wyznaczonych szlakach

a działalność gospodarcza jest prawnie ograniczona

2 Rezerwat przyrody

ndash tworzony jest w celu zachowania ekosystemoacutew oraz siedlisk gatunkoacutew

zagrożonych wyginięciem

ndash obejmuje obszary o powierzchni poniżej 500 ha

ndash w większości przypadkoacutew jest wyłączony z ruchu turystycznego

ndash na jego terenie jest prawnie ograniczona działalność gospodarcza

ndash wyroacuteżnia się rezerwaty florystyczne leśne krajobrazowe

torfowiskowe łąkowe lub wodne

3 Park krajobrazowy

ndash obszary o powierzchni od kilku do kilkudziesięciu tysięcy hektaroacutew

podlegający ochronie ze względu na walory przyrodnicze historyczne

kulturowe i krajobrazowe

ndash na jego terenie można prowadzić działalność gospodarczą ale tylko

taką ktoacutera nie powoduje znacznego przekształcenia naturalnego

krajobrazu

ndash spełnia głoacutewnie funkcje rekreacyjne i edukacyjne

ndash posiada dobrze rozwinięta infrastrukturę turystyczną

4 Obszar

chronionego

krajobrazu

ndash jedna z najmniej restrykcyjnych form ochrony przyrody

ndash rozległe tereny o zroacuteżnicowanych ekosystemach wyroacuteżniające się

krajobrazowo

ndash na tym terenie może być prowadzona działalność gospodarcza

podlegająca niekiedy niewielkim ograniczeniom

ndash przeznaczony do celoacutew wypoczynkowych

5

vFORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE

W PARYvivii

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

6

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA

W Polsce aktualnie istnieją 23 parki narodowe Są to państwowe instytucje podlegające

Departamentowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiskaviii Pierwsze powstały już w roku

1932 i były to - Białowieski oraz Pieniński Park Narodowy Aż 20 parkoacutew powstało w II połowie

XX wieku a najmłodszy - bdquoUjście Wartyrdquo został ustanowiony w 2001 roku

Parki narodowe są kontynuacją wieloletnich starań o ochronę przyrody podejmowanych przez

lokalne organizacje i stowarzyszenia

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 2: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

2

SPIS TREŚCI

WSTĘP 3

OCHRONA PRZYRODY W POLSCE 3

FORMY OCHRONY PRZYRODY 3

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE

INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE W PARY 5

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 5

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA 6

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE 7

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE

INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASU 9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 9

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY 10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash

ZADANIE Z LUKAMI 12

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI 13

KAMPINOSKI PARK NARODOWY 13

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 16

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY 17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 19

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 21

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 21

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY 22

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 24

MAGURSKI PARK NARODOWY 24

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI 27

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI 27

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE 27

3

WSTĘP

bdquoPiękna nasza Polska cała

Piękna żyzna i niemała

Wiele krain wiele ludoacutew

Wiele stolic wiele cudoacutew [hellip]irdquo

Słowami wiersza autorstwa Wincentego Pola polskiego poety geografa kawalera Orderu Virtuti

Militariii żyjącego w XIX wieku zapraszamy do wakacyjnych wędroacutewek po czarujących

niepowtarzalnych w swej urodzie zakątkach naszej ojczyzny

W zaplanowanym cyklu publikacji pod wspoacutelnym tytułem bdquoPiękna nasz Polska cała[hellip] -

wirtualne podroacuteże po Polsce na szoacutestkę zamierzamy przedstawić

ndash 6 największych parkoacutew narodowych

ndash 6 najdłuższych rzek

ndash 6 najwyższych pasm goacuterskich

ndash 6 najpiękniejszych miejsc

ndash 6 miast z najciekawszą historią

ndash 6 muzeoacutew wirtualnych

Doboacuter powyższych atrakcji turystycznych w Polsce będzie min oparty o

ndash dane statystyczne

ndash rankingi przeprowadzane przez portale turystyczne badające zainteresowanie

podroacuteżnikoacutew

ndash wiedzę merytoryczną

Nauczyciele i uczniowie szkoacuteł polonijnych zyskają materiał dydaktyczny pomocny w realizacji

wybranych zagadnień z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsceiii

OCHRONA PRZYRODY W POLSCE

Przy okazji wakacyjnej wirtualnej wędroacutewki po parkach narodowych warto przypomnieć

podstawowe informacje na temat ochrony przyrody w Polsce ktoacuterej celem zgodnie

z obowiązującą Ustawą z 2004 riv jest min

ndash zachowanie roacuteżnorodności biologicznej

ndash zapewnienie ciągłości istnienia gatunkoacutew roślin i zwierząt

ndash kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację

Obecnie obszary prawnie chronionej przyrody zajmują około 33 powierzchni Polski

FORMY OCHRONY PRZYRODY

Wśroacuted form ochrony przyrody wyroacuteżnia się

4

1 Park narodowy

ndash tworzony jest w celu zachowania przyrody w stanie naturalnym

i ochrony przed zniszczeniem

ndash posiada szczegoacutelne walory przyrodnicze oraz krajobrazowe

ndash obejmuje obszary o powierzchni powyżej 1000 ha

ndash pełni funkcje edukacyjne oraz turystyczne

ndash na jego terenie można poruszać się jedynie po wyznaczonych szlakach

a działalność gospodarcza jest prawnie ograniczona

2 Rezerwat przyrody

ndash tworzony jest w celu zachowania ekosystemoacutew oraz siedlisk gatunkoacutew

zagrożonych wyginięciem

ndash obejmuje obszary o powierzchni poniżej 500 ha

ndash w większości przypadkoacutew jest wyłączony z ruchu turystycznego

ndash na jego terenie jest prawnie ograniczona działalność gospodarcza

ndash wyroacuteżnia się rezerwaty florystyczne leśne krajobrazowe

torfowiskowe łąkowe lub wodne

3 Park krajobrazowy

ndash obszary o powierzchni od kilku do kilkudziesięciu tysięcy hektaroacutew

podlegający ochronie ze względu na walory przyrodnicze historyczne

kulturowe i krajobrazowe

ndash na jego terenie można prowadzić działalność gospodarczą ale tylko

taką ktoacutera nie powoduje znacznego przekształcenia naturalnego

krajobrazu

ndash spełnia głoacutewnie funkcje rekreacyjne i edukacyjne

ndash posiada dobrze rozwinięta infrastrukturę turystyczną

4 Obszar

chronionego

krajobrazu

ndash jedna z najmniej restrykcyjnych form ochrony przyrody

ndash rozległe tereny o zroacuteżnicowanych ekosystemach wyroacuteżniające się

krajobrazowo

ndash na tym terenie może być prowadzona działalność gospodarcza

podlegająca niekiedy niewielkim ograniczeniom

ndash przeznaczony do celoacutew wypoczynkowych

5

vFORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE

W PARYvivii

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

6

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA

W Polsce aktualnie istnieją 23 parki narodowe Są to państwowe instytucje podlegające

Departamentowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiskaviii Pierwsze powstały już w roku

1932 i były to - Białowieski oraz Pieniński Park Narodowy Aż 20 parkoacutew powstało w II połowie

XX wieku a najmłodszy - bdquoUjście Wartyrdquo został ustanowiony w 2001 roku

Parki narodowe są kontynuacją wieloletnich starań o ochronę przyrody podejmowanych przez

lokalne organizacje i stowarzyszenia

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 3: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

3

WSTĘP

bdquoPiękna nasza Polska cała

Piękna żyzna i niemała

Wiele krain wiele ludoacutew

Wiele stolic wiele cudoacutew [hellip]irdquo

Słowami wiersza autorstwa Wincentego Pola polskiego poety geografa kawalera Orderu Virtuti

Militariii żyjącego w XIX wieku zapraszamy do wakacyjnych wędroacutewek po czarujących

niepowtarzalnych w swej urodzie zakątkach naszej ojczyzny

W zaplanowanym cyklu publikacji pod wspoacutelnym tytułem bdquoPiękna nasz Polska cała[hellip] -

wirtualne podroacuteże po Polsce na szoacutestkę zamierzamy przedstawić

ndash 6 największych parkoacutew narodowych

ndash 6 najdłuższych rzek

ndash 6 najwyższych pasm goacuterskich

ndash 6 najpiękniejszych miejsc

ndash 6 miast z najciekawszą historią

ndash 6 muzeoacutew wirtualnych

Doboacuter powyższych atrakcji turystycznych w Polsce będzie min oparty o

ndash dane statystyczne

ndash rankingi przeprowadzane przez portale turystyczne badające zainteresowanie

podroacuteżnikoacutew

ndash wiedzę merytoryczną

Nauczyciele i uczniowie szkoacuteł polonijnych zyskają materiał dydaktyczny pomocny w realizacji

wybranych zagadnień z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsceiii

OCHRONA PRZYRODY W POLSCE

Przy okazji wakacyjnej wirtualnej wędroacutewki po parkach narodowych warto przypomnieć

podstawowe informacje na temat ochrony przyrody w Polsce ktoacuterej celem zgodnie

z obowiązującą Ustawą z 2004 riv jest min

ndash zachowanie roacuteżnorodności biologicznej

ndash zapewnienie ciągłości istnienia gatunkoacutew roślin i zwierząt

ndash kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację

Obecnie obszary prawnie chronionej przyrody zajmują około 33 powierzchni Polski

FORMY OCHRONY PRZYRODY

Wśroacuted form ochrony przyrody wyroacuteżnia się

4

1 Park narodowy

ndash tworzony jest w celu zachowania przyrody w stanie naturalnym

i ochrony przed zniszczeniem

ndash posiada szczegoacutelne walory przyrodnicze oraz krajobrazowe

ndash obejmuje obszary o powierzchni powyżej 1000 ha

ndash pełni funkcje edukacyjne oraz turystyczne

ndash na jego terenie można poruszać się jedynie po wyznaczonych szlakach

a działalność gospodarcza jest prawnie ograniczona

2 Rezerwat przyrody

ndash tworzony jest w celu zachowania ekosystemoacutew oraz siedlisk gatunkoacutew

zagrożonych wyginięciem

ndash obejmuje obszary o powierzchni poniżej 500 ha

ndash w większości przypadkoacutew jest wyłączony z ruchu turystycznego

ndash na jego terenie jest prawnie ograniczona działalność gospodarcza

ndash wyroacuteżnia się rezerwaty florystyczne leśne krajobrazowe

torfowiskowe łąkowe lub wodne

3 Park krajobrazowy

ndash obszary o powierzchni od kilku do kilkudziesięciu tysięcy hektaroacutew

podlegający ochronie ze względu na walory przyrodnicze historyczne

kulturowe i krajobrazowe

ndash na jego terenie można prowadzić działalność gospodarczą ale tylko

taką ktoacutera nie powoduje znacznego przekształcenia naturalnego

krajobrazu

ndash spełnia głoacutewnie funkcje rekreacyjne i edukacyjne

ndash posiada dobrze rozwinięta infrastrukturę turystyczną

4 Obszar

chronionego

krajobrazu

ndash jedna z najmniej restrykcyjnych form ochrony przyrody

ndash rozległe tereny o zroacuteżnicowanych ekosystemach wyroacuteżniające się

krajobrazowo

ndash na tym terenie może być prowadzona działalność gospodarcza

podlegająca niekiedy niewielkim ograniczeniom

ndash przeznaczony do celoacutew wypoczynkowych

5

vFORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE

W PARYvivii

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

6

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA

W Polsce aktualnie istnieją 23 parki narodowe Są to państwowe instytucje podlegające

Departamentowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiskaviii Pierwsze powstały już w roku

1932 i były to - Białowieski oraz Pieniński Park Narodowy Aż 20 parkoacutew powstało w II połowie

XX wieku a najmłodszy - bdquoUjście Wartyrdquo został ustanowiony w 2001 roku

Parki narodowe są kontynuacją wieloletnich starań o ochronę przyrody podejmowanych przez

lokalne organizacje i stowarzyszenia

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 4: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

4

1 Park narodowy

ndash tworzony jest w celu zachowania przyrody w stanie naturalnym

i ochrony przed zniszczeniem

ndash posiada szczegoacutelne walory przyrodnicze oraz krajobrazowe

ndash obejmuje obszary o powierzchni powyżej 1000 ha

ndash pełni funkcje edukacyjne oraz turystyczne

ndash na jego terenie można poruszać się jedynie po wyznaczonych szlakach

a działalność gospodarcza jest prawnie ograniczona

2 Rezerwat przyrody

ndash tworzony jest w celu zachowania ekosystemoacutew oraz siedlisk gatunkoacutew

zagrożonych wyginięciem

ndash obejmuje obszary o powierzchni poniżej 500 ha

ndash w większości przypadkoacutew jest wyłączony z ruchu turystycznego

ndash na jego terenie jest prawnie ograniczona działalność gospodarcza

ndash wyroacuteżnia się rezerwaty florystyczne leśne krajobrazowe

torfowiskowe łąkowe lub wodne

3 Park krajobrazowy

ndash obszary o powierzchni od kilku do kilkudziesięciu tysięcy hektaroacutew

podlegający ochronie ze względu na walory przyrodnicze historyczne

kulturowe i krajobrazowe

ndash na jego terenie można prowadzić działalność gospodarczą ale tylko

taką ktoacutera nie powoduje znacznego przekształcenia naturalnego

krajobrazu

ndash spełnia głoacutewnie funkcje rekreacyjne i edukacyjne

ndash posiada dobrze rozwinięta infrastrukturę turystyczną

4 Obszar

chronionego

krajobrazu

ndash jedna z najmniej restrykcyjnych form ochrony przyrody

ndash rozległe tereny o zroacuteżnicowanych ekosystemach wyroacuteżniające się

krajobrazowo

ndash na tym terenie może być prowadzona działalność gospodarcza

podlegająca niekiedy niewielkim ograniczeniom

ndash przeznaczony do celoacutew wypoczynkowych

5

vFORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE

W PARYvivii

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

6

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA

W Polsce aktualnie istnieją 23 parki narodowe Są to państwowe instytucje podlegające

Departamentowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiskaviii Pierwsze powstały już w roku

1932 i były to - Białowieski oraz Pieniński Park Narodowy Aż 20 parkoacutew powstało w II połowie

XX wieku a najmłodszy - bdquoUjście Wartyrdquo został ustanowiony w 2001 roku

Parki narodowe są kontynuacją wieloletnich starań o ochronę przyrody podejmowanych przez

lokalne organizacje i stowarzyszenia

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 5: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

5

vFORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash DOBIERANIE

W PARYvivii

FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

6

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA

W Polsce aktualnie istnieją 23 parki narodowe Są to państwowe instytucje podlegające

Departamentowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiskaviii Pierwsze powstały już w roku

1932 i były to - Białowieski oraz Pieniński Park Narodowy Aż 20 parkoacutew powstało w II połowie

XX wieku a najmłodszy - bdquoUjście Wartyrdquo został ustanowiony w 2001 roku

Parki narodowe są kontynuacją wieloletnich starań o ochronę przyrody podejmowanych przez

lokalne organizacje i stowarzyszenia

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 6: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

6

PARKI NARODOWE W POLSCE ndash CHARAKTERYSTYKA

W Polsce aktualnie istnieją 23 parki narodowe Są to państwowe instytucje podlegające

Departamentowi Ochrony Przyrody w Ministerstwie Środowiskaviii Pierwsze powstały już w roku

1932 i były to - Białowieski oraz Pieniński Park Narodowy Aż 20 parkoacutew powstało w II połowie

XX wieku a najmłodszy - bdquoUjście Wartyrdquo został ustanowiony w 2001 roku

Parki narodowe są kontynuacją wieloletnich starań o ochronę przyrody podejmowanych przez

lokalne organizacje i stowarzyszenia

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 7: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

7

ZESTAWIENIE TABELARYCZNE

Lista parkoacutew narodowych w Polsce posortowana według powierzchniix

Nazwa parku Logo Symbol Utworzono Powierzchnia

(kmsup2) Siedziba

Biebrzański Park

Narodowy

batalion

(bojownik) 1993 59223 Osowiec-Twierdza

Kampinoski Park

Narodowy

łoś 1959 38548 Izabelin

Słowiński Park

Narodowy

mewa 1967 32744 Smołdzino

Bieszczadzki

Park Narodowy

ryś 1973 29196 Ustrzyki Goacuterne

Tatrzański Park

Narodowy

kozica

tatrzańska

1955 21187 Zakopane

Magurski Park

Narodowy

orlik

krzykliwy

1995 19439 Krempna

Wigierski Park

Narodowy

boacutebr na

tle jeziora

Wigry

1989 15079 Krzywe

Drawieński Park

Narodowy

wydra 1990 11342 Drawno

Woliński Park

Narodowy

bielik 1960 10937 Międzyzdroje

Białowieski Park

Narodowy

żubr 1932 10517 Białowieża

Poleski Park

Narodowy

żuraw 1990 9762 Urszulin

Roztoczański

Park Narodowy

konik polski 1974 8482 Zwierzyniec

Park Narodowy

bdquoUjście Wartyrdquo

gęś zbożowa 2001 8074 Chyrzyno

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 8: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

8

Świętokrzyski

Park Narodowy

jeleń 1950 7626 Bodzentyn

Wielkopolski

Park Narodowy

puszczyk 1957 7583 Jeziory

Gorczański Park

Narodowy

salamandra

plamista

1981 7030 Poręba Wielka

Narwiański Park

Narodowy

błotniak

stawowy

1996 6810 Kurowo

Park Narodowy

Goacuter Stołowych

Fotel

Pradziada

1993 6340 Kudowa-Zdroacutej

Karkonoski Park

Narodowy

dzwonek

karkonoski

i goryczka

trojeściowa

1959 5580 Jelenia Goacutera

Park Narodowy

bdquoBory

Tucholskierdquo

głuszec 1996 4613 Charzykowy

Babiogoacuterski Park

Narodowy

okrzyn jeleni 1955 3390 Zawoja

Pieniński Park

Narodowy

Trzy Korony 1932 2346 Krościenko nad

Dunajcem

Ojcowski Park

Narodowy

nietoperz 1956 2146 Ojcoacutew

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 9: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

9

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ

ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash OŚ CZASUx

PARKI NARODOWE W POLSCE - CHARAKTERYSTYKA ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 10: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

10

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYxi

httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

Największym obszarowo parkiem narodowym w Polsce jest położony w poacutełnocno-wschodniej

części Polski w wojewoacutedztwie podlaskim Biebrzański Park Narodowyxii z siedzibą we wsi Osowiec-

Twierdza Już w okresie II RP z powodu wyjątkowych bagien torfowisk oraz bogatej fauny na tym

obszarze funkcjonowały dwa rezerwaty przyrody Jednym z nich objętym ścisłą ochroną jest

pomnik przyrodyxiii - Czerwone Bagno Do dziś to najbardziej oryginalny teren torfowisk w Europie

Środkowej zaś dolina Biebrzy o długości ponad 100 kilometroacutew z licznymi meandrami

i rozlewiskami stanowi głoacutewną część Parku Narodowego Szerokość koryta rzeki Biebrzy liczy

od kilku do kilkudziesięciu metroacutew w dolnym jej biegu i jest nie tylko rajem dla ptakoacutew zwierząt

ale także rowerzystoacutew kajakarzy i fotografoacutew Entuzjaści bdquobezkrwawych łowoacutewrdquo mogą wybrać się

na obserwacje 271 gatunkoacutew ptakoacutew wodnych i bagiennych ktoacutere w Biebrzańskim Parku

Narodowym znalazły unikalne w Europie miejsce zamieszkania Na miłośnikoacutew innych zwierząt

czeka 48 gatunkoacutew ssakoacutew w tym 10 gatunkoacutew nietoperzy 12 gatunkoacutew płazoacutew 5 gatunkoacutew

gadoacutew i 37 gatunkoacutew ryb W Dolinie Biebrzy wykryto ponad 920 gatunkoacutew roślin a bezlistna

tęczoacutewka szachownica fiołek wrzosowisk alpejska wąskolistna i wierzba boroacutewkowa należą do 67

roślin objętych polskim prawem ochrony gatunkowej Flora parku narodowego ma bardzo bogatą

roacuteżnorodność biologiczną i charakteryzuje się wysokim stopniem oryginalności i występowaniem

wielu rzadkich gatunkoacutew Przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego przechodzi 46

znakowanych szlakoacutew i ścieżek edukacyjnych udostępnionych do zwiedzania Są to szlaki piesze

rowerowe kajakowe i konne Ich łączna długość przekracza 2000 km w tym blisko 500 km

przebiega przez teren Parku

53 deg 27 59 8

N 22 deg 39

407 E

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 11: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

11

Namiastką pięknej flory i fauny Biebrzańskiego Parku Narodowego są min fotografie kadry

filmowe a także poetycka opowieść w polskim radiu

Lasoacutewka czarnogłowa

Biebrza w dolnym biegu rzeki

Biebrza

Łoś Biebrzańskim Parku Narodowym

Niezwykly Swiat - Polska -

Biebrzański Park Narodowy ndash

film 348

Dolina Biebrzy Ostatnie

dzikie mokradła Europy

Podroacuteże Bliskie Naturze ndash

film 1344

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 12: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

12

Parki Narodowe w Polsce -

16 Biebrzański Park

Narodowy ndash film 255

Być turystą 1 Wśroacuted bagien

moczaroacutew i łosi ndash Biebrzański

Park Narodowy ndash film 1831

Biebrzański Park Narodowy -

polski skarb (Lato z

przyrodąJedynka) ndash audycja

radiowa ndash 4950

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWYndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ ĆWICZENIE INTERAKTYWNE ndash ZADANIE Z LUKAMIxiv

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 13: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

13

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ SWOJE ODPOWIEDZI

KAMPINOSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplkampinoski-park-narodowy-plpark

Drugim pod względem wielkości jest wpisany na światową listę rezerwatoacutew biosfery UNESCO

utworzony na terenie wojewoacutedztwa mazowieckiego w 1959 roku Kampinoski Park Narodowy

Swym zasięgiem obejmuje on tereny Puszczy Kampinoskiej oraz Kotliny Warszawskiej

Powierzchnia parku wynosząca około 385 kmsup2 stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową

dla Warszawy Turyści podczas wakacyjnych wędroacutewek mogą korzystać z 350 km szlakoacutew pieszych

52deg19primeN 20deg34primeE

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 14: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

14

200 km szlakoacutew rowerowych tras konnych oraz licznych wypoczynkowych polan Mają ponadto

do dyspozycji Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy Ośrodek Hodowli Żubroacutew

w Smardzewicach oraz Centrum Edukacji w Izabelinie stanowiącej siedzibę parku Ze względu

na bogactwo roślinności oraz występowanie wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem ptakoacutew

od 2004 r Kampinoski Park Narodowy jest także obszarem NATURA 2000xv

Do podroacuteżniczych atrakcji należą ponadto

ndash miejsca pamięci narodowej (mogiły powstańcze z 1863 r wojenne z 1939 r martyrologii

z czasoacutew II wojny światowej oraz cmentarze partyzanckie z 1944 r

ndash muzea i zabytki architektoniczne znajdujące się w otulinie parku (Muzeum Kolei

Wąskotorowej Muzeum Ziemi Sochaczewskie Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie pałac

i dom urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli kościoły w Zaborowie Lesznie

i Brochowie dwory i pałace w Kampinosie Zaborowie i Tułowicach

ndash niepowtarzalne krajobrazy gdzie wydmy i bagna przeplatają się z puszczą pełną

powalonych drzew (np Sosna Powstańcoacutew Dąb Kobendzy) będących w większości

pomnikami przyrody pod ścisłą ochroną

Pozwoacutelmy zabrać się w wirtualną wycieczkę po Kampinoskim Parku Narodowym Przenieśmy się

do enklawy nieskażonej przyrody europejskiej ostoi ptakoacutew domeny wilkoacutew łosi czy borsukoacutew

gdzie cuda przyrody spotykały się z historią Polski XIX oraz XX wieku

Ryś

Boacutebr

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 15: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

15

Kanał Zaborowski

Boacuter mieszany

Łoś

Zimorodek

Kampinoski Park Narodowy - Najpiękniejsze miejsca w Polsce ndash film 338

Kroacutetki opis Kampinoskiego parku narodowego ndash 256

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 16: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

16

Wilk Kampinos ndash film edukacyjny 404

Zakochaj się w Polsce z TVP VOD ndash 2229

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMIxvi

KAMPINOSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 17: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

17

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY

httpzpppnplslowinski-park-narodowy-plpark

Trzecim pod względem powierzchni jest liczący około 327 km2 utworzony w 1967 r Słowiński

Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie Ten położony w wojewoacutedztwie pomorskim obszar ścisłej

ochrony przyrody obejmuje min Mierzeję Łebską tereny leśne oraz unikatowe ekosystemy

wodne W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierzątxvii znajduje się wiele cennych gatunkoacutew ktoacutere

bytują na terenie Słowińskiego Parku Narodowego Najliczniejszą grupą jest 270 gatunkoacutew ptakoacutew

(np puchacz sowa śnieżna łabędź krzykliwy oraz mewa będąca symbolem SPN) około 60

stwierdzonych w Polsce gatunkoacutew ssakoacutew 50 gatunkoacutew owadoacutew oraz 60 gatunkoacutew ryb

Do najbardziej unikatowych zwierząt w skali europejskiej zaliczyć należy morświna fokę szarą

bobra wydrę czy 10 gatunkoacutew nietoperzy Jednakże największą wartością Słowińskiego Parku

54deg42prime22PrimeN 17deg17prime55PrimeE

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 18: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

18

Narodowego jest przyroda nieożywiona ndash wędrujące wydmy mierzeje plaże jeziora oraz

torfowiska

Do atrakcji turystycznych Słowińskiego Parku Narodowego należy zaliczyć min

ndash platformy i wieże widokowe (np Wzgoacuterze Rowokoacuteł na terenie Jednostki Wojskowej

nad jeziorem Łebsko)

ndash Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie Muzeum Wsi

Słowińskiej w Klukach oraz Muzeum bdquoWyrzutnia Rakietrdquo w Rąbce

ndash Latarnia Morska w Czołpinie

ndash Wydma Łącka koło Łeby

Ten obszar o niespotykanej wartości przyrodniczej jest zarejestrowany w międzynarodowych

bazach obszaroacutew chronionych takich jak

ndash Światowy Rezerwat Biosfery UNESCOxviii

ndash HELCOMBSPAxix

ndash Ramsarxx

Zachęcamy do wirtualnego odwiedzenia jednego z najpopularniejszych na Pomorzu kierunkoacutew

wakacyjnych podroacuteży ndash Słotwińskiego Parku Narodowego

Parki Narodowe w Polsce ndash

Słowiński Park Narodowy

film edukacyjny 225

Słowiński Park Narodowy

ndash film edukacyjny 5543

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 19: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

19

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY

hhttpzpppnplbieszczadzki-park-narodowy-plpark

49deg06prime45PrimeN 22deg39prime53PrimeE

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 20: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

20

Czwartym pod względem powierzchni jest liczący 292 km2 Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN)

z najwyższym liczącym 70 wskaźnikiem obszaroacutew objętych ścisłą ochroną w tym tzw połonin

Ten największy park narodowy w polskich goacuterach znajduje się w Bieszczadach Zachodnich

na terenie w południowo-wschodniej Polski Powstał on w 1973 r a jego siedzibą są Ustrzyki

Goacuterne

Bieszczadzki Park Narodowy należy do

ndash Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery bdquoKarpaty Wschodnierdquo ktoacuterego celem jest

skuteczna ochrona bogactwa przyrodniczo-kulturowego obszaroacutew przygranicznych Polski

Słowacji i Ukrainy (pod patronatem UNESCO od 1992 r)

ndash europejskiej sieci Natura 2000

Na terenie Parku stwierdzono kilka tysięcy gatunkoacutew roślin mchoacutew porostoacutew grzyboacutew w tym 30

unikatowych reprezentujących element wschodni charakterystycznych tylko dla BdPN

W Bieszczadzkim Parku Narodowym występuje kilkaset gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie

brunatne wilki jelenie żubry bobry oraz rysie ktoacutere są jego symbolem Dzięki dogodnym

warunkom schronienie znalazły tutaj także zagrożone gatunki ptakoacutew (np orzeł przedni puchacz

derkacz) gadoacutew (np zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata wąż Eskulap) oraz płazoacutew

(np salamandra plamista kumak goacuterski ropucha szara)

Bieszczadzki Park Narodowy oferuje turystom podczas wakacyjnych wędroacutewek liczne atrakcje

w tym

ndash Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego

ndash spacery po ścieżkach przyrodniczo ndash edukacyjnych (np bdquoPołonina Caryńskardquo bdquoBukowe

Berdordquo czy bdquoPołonina Wetlińskardquo)

ndash naukowo ndash dydaktyczne przystanki na trasach min z informacjami na temat fauny oraz

flory Karpat Wschodnich

ndash schronisko bdquoChatka Puchatkardquo mieszczące się na Połoninie Wetlińskiej na wysokości 1228

m npm

Jest tylko jeden warunek ndash przestrzeganie zasad zachowywania się w parkach narodowych

Parki Narodowe w Polsce ndash

Bieszczadzki Park Narodowy film

edukacyjny 244

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 21: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

21

Bieszczadzki Park Narodowy ndash

film edukacyjny 12103

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

BIESZCZADZKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 22: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

22

TATRZAŃSKI Park Narodowy

httpzpppnpltatrzanski-park-narodowy-plpark

Na piątym miejscu pod względem powierzchni z wynikiem 212 km2 uplasował się Tatrzański Park

Narodowy powstały w 1955 r Siedzibą Parku jest Zakopane gdzie znajduje się Centrum Edukacji

Przyrodniczej

Chroni on jedyny w Polsce fragment goacuter o krajobrazie wysokogoacuterskim -

ostre granie szczytoacutew doliny polodowcowe kotły jezior goacuterskich (np stawoacutew w Dolinie Pięciu

Stawoacutew Morskiego Oka) potoki siklawy czyli wodospady skałki oraz ponad 650 jaskiń Uwagę

turystoacutew przyciąga niezwykle bogaty świat roślinny Tatr obejmujący ok 1000 gatunkoacutew

zmieniający się w zależności od warunkoacutew klimatycznych

do wysokości około

1250 m npm

ndash występują lasy i bory mieszane z dominacją świerka

ndash runo porasta najczęściej roślinność występująca wyłącznie

w Tatrach tj żywiec gruczołowaty wawrzynek wilczełyko rzeżucha

troacutejlistkowa lilia złotogłoacutew i kuszczyk rdzawoczerwony

do około 1550 m npm ndash występuje jednogatunkowy świerkowy drzewostan

do 1800 m npm ndash występują kosodrzewiny

do ok 2200 m npm ndash hale

ndash średnia temperatura roczna -2degC

ndash śnieg zalega około 215 dni w roku

ndash roślinność alpejska (360 gatunkoacutew muraw wysokogoacuterskich czy

traworośli)

powyżej 2200 m npm ndash najwyższe szczyty ndash turnie

49deg15primeN 19deg56primeE

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 23: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

23

ndash średnia temperatura -4degC

ndash śnieg zalega przez 290 dni w roku

ndash roślinność alpejska - 120 gatunkoacutew roślin

Nic zatem dziwnego że roślinnym symbolem Tatr jest pochodząca z Azji szarotka alpejska rosnąca

na halach powyżej granicy lasu Obszar Tatrzańskiego Parku Narodowego zamieszkuje zaledwie

170 gatunkoacutew zwierząt w tym niedźwiedzie świstaki oraz umieszczone w herbie parku kozice

Tatrzański Park Narodowy na wakacyjne wędroacutewki udostępnił

ndash kilkaset km szlakoacutew turystycznych na Giewont do Morskiego Oka Doliny Kościeliskiej

Doliny Strążyskiej oraz na Kasprowy Wierch o roacuteżnym stopniu trudności

ndash 6 jaskiń

ndash 8 schronisk turystycznych

ndash kolej linową z Kuźnic na Kasprowy Wierch

Nie sposoacuteb zatem przecenić urodę Tatr - piękne rozległe panoramy dające turystom w tym także

wirtualnym poczucie wolności zachwycić mogą o każdej porze rokuxxi

Parki Narodowe w Polsce ndash

Tatrzański Park Narodowy film

edukacyjny 313

Tatrzański Park Narodowy ndash

misterium przyrody ndash film

edukacyjny 10509

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 24: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

24

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

TATRZAŃSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

MAGURSKI Park Narodowy

httpzpppnplmagurski-plpark 49deg30primeN 21deg20primeE

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 25: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

25

Naszą wakacyjną wędroacutewkę po sześciu największych polskich parkach narodowych zakończymy

zachwycając się pięknem flory i fauny Magurskiego Parku Narodowegoxxii znajdującego się

na terenie wojewoacutedztwa podkarpackiego oraz małopolskiego a obejmującego obszar 194 km2

Siedziba Parku znajduje się w Ośrodku Edukacyjnym im Jana Szafrańskiego w Krempnej

Od 1995 r MPN działa na rzecz

ndash ochrony starodrzewi o charakterze puszczańskim oraz bogatej i roacuteżnorodnej fauny

puszczańskiej

ndash zachowania zabytkoacutew skalnych Beskidu Niskiego

ndash utrzymania poacutełnaturalnych łąk i pastwisk

ndash zroacutewnoważonej gospodarki wodnej źroacutedeł rzeki Wisłoki

W Parku występuje aż 71 gatunkoacutew chronionych roślin w tym np 20 gatunkoacutew storczykoacutew

goździk kosmaty wilcza jagoda parzydło leśne dziewięćsił bezłodygowy czy 4 gatunki widłakoacutew

Ponadto badacze stwierdzili występowanie prawie 200 gatunkoacutew mchoacutew i ponad 400 gatunkoacutew

grzyboacutew Magurskie puszcze zamieszkują min rysie wilki niedźwiedzie borsuki żbiki lisy wydry

kuny leśne i domowe tchoacuterze gronostaje łasice jelenie łosie sarny dziki wiewioacuterki piżmaki

nietoperze oraz bobry ktoacutere zasiedliły dopływy Wisłoki Na terenie Magurskiego Parku

Narodowego znajduje się 10 gatunkoacutew ssakoacutew 8 gatunkoacutew ptakoacutew w tym orzeł przedni puchacz

puszczyk uralski czy dzięcioł odnotowanych w bdquoPolskiej czerwonej księdze zwierzątrdquo Gnieżdżą się

tutaj bociany czarne trzmielojady derkacze pliszki goacuterskie a przede wszystkim będący symbolem

Parku orlik krzykliwy

W Parku stosuje się następujące metody ochrony przyrody

ndash ścisła (przyroda bdquorządzi sięrdquo swoimi prawami ustalonymi przez siły natury np Magura

Wątkowska Kamień Zimna Woda gdzie dominują starodrzewy o charakterze

puszczańskim)

ndash czynna (stosowanie zabiegoacutew ochronnych w celu przywroacutecenia stanu najbardziej

zbliżonego do naturalnego)

ndash krajobrazowa (zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu)

Na terenie Magurskiego Parku Narodowego dla podroacuteżnikoacutew i entuzjastoacutew polskiej przyrody

wyznaczono

ndash 10 szlakoacutew pieszych o długości ok 94 km

ndash 4 ścieżki przyrodnicze

ndash szlaki rowerowe i konnexxiii

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 26: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

26

Region MPN to także duże bogactwo kulturowe Łemkoacutewxxiv wysiedlonych w ramach akcji bdquoWisłardquo

Cerkwie przydrożne krzyże kamienne nagrobki czy kapliczki można zobaczyć wyruszając

na piesze wycieczki z najdogodniejszych punktoacutew wypadowych w Krempnej Bartnym i Foluszuxxv

Na wakacyjną wędroacutewkę po Magurskim Parku Narodowym zachęcamy podroacuteżnikoacutew chcących

wypocząć w prawdziwej dziczy z dala od droacuteg i osad ludzkich

Parki Narodowe w Polsce

ndash Magurski Park

Narodowy film edukacyjny

227

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash film

edukacyjny 929

Magurski Park Narodowy

ndash Beskid Niski ndash piosenka

400

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 27: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

27

MAGURSKI PARK NARODOWY ndash SPRAWDŹ CO POTRAFISZ - ZADANIE Z LUKAMI

MAGURSKI PARK NARODOWY - SPRAWDŹ ODPOWIEDZI

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W PARKU NARODOWYM ndash NA ZAKOŃCZENIE

Przedstawione informacje na temat 6 największych parkoacutew narodowych w Polsce wraz z bogatą

bazą linkoacutew do zasoboacutew sieci globalnej oraz propozycjami ćwiczeń interaktywnych mamy

nadzieję zachęciły potencjalnych turystoacutew do wakacyjnych wędroacutewek po naszej ojczyźnie

utrwalania wiedzy oraz zdobywania kluczowych kompetencji Wirtualne podroacuteże

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 28: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

28

po najpiękniejszych zakątkach Polski mogą być pasjonujące i kreatywne zwłaszcza gdy obszerne

materiały dydaktyczne związane z przedstawianą problematyką stanowić będą bdquopunkt wyjściardquo

do realizowania treści z ram programowych kształcenia uzupełniającego z wiedzy o Polsce

w sposoacuteb niekonwencjonalny nowoczesny przy wsparciu dydaktyki medialnej

Powinniśmy także przygotować się do tradycyjnego rzec by można bdquoanalogowegordquo zwiedzania

polskich parkoacutew narodowych Nieodzowna będzie znajomość zasad zachowania się na ich

tereniexxvi

PAMIĘTAJ

Poruszaj się po wyznaczonych szlakach i drogach

Psy należy prowadzić na smyczy

Nie rozbijaj namiotoacutew Nie nocuj na otwartym powietrzu

Nie hałasuj Zachowując się cicho masz większe szanse na obserwacje dzikich zwierząt

Nie zrywaj roślin i grzyboacutew Pozostaw je w ich naturalnym środowisku

Nie wyrzucaj śmieci Mogą one stać się zgubą dla zwierząt Szpecą ponadto krajobraz

Dla własnego bezpieczeństwa nie karm nie drażnij dzikich zwierząt Zachowaj

bezpieczną odległość przy obserwacji

Nie używaj źroacutedeł ognia Nie rozpalaj ogniska - może to spowodować duże straty

w przyrodzie

Życzymy niezapomnianych wrażeń płynących z poznawania turystycznych cudoacutew Polski i czekamy

na wspomnienia z wirtualnych podroacuteży po polskich parkach narodowych

i httpswolnelekturyplkataloglekturapiekna-nasza-polska-calahtml ii httpsplwikipediaorgwikiWincenty_Pol

iii httpwwworpegplindexphpaktalnosci-pcn48-aktualnosci-pcn1087-ramy-programowe-ksztalcenia-

uzupelniajacego-dla-szkolnych-punktow-konsultacyjnych-2017 iv httpprawosejmgovplisapnsfdownloadxspWDU20040920880UD20040880Ljpdf

v httpsepodrecznikiplaformy-ochrony-przyrody-w-polsceDPjHm6d1y

vi httpslearningappsorgwatchv=prexwnczt19

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym

Page 29: „Piękna nasza Polska cała”™kna_nasza... · 3 WSTĘP „Piękna nasza Polska cała, Piękna, żyzna i niemała, Wiele krain, wiele ludów, Wiele stolic, wiele cudów […]i”

29

viii

httpswwwgovplwebsrodowiskodepartament-ochrony-przyrody ix httpsplwikipediaorgwikiParki_narodowe_w_Polsce

x httpslearningappsorgwatchv=p5y8puvfa19

xi httpswwwbiebrzaorgpl12nasza-biebrza

xii httpzpppnplbiebrzanski-park-narodowy-plpark

xiii httpsplwikipediaorgwikiKategoriaPomniki_przyrody_w_Polsce

httpswwwgoogleplmaps xiv

httpslearningappsorgwatchv=pdmfkkeck19 xv

httpwwwposciezkachkpnplwwwp=41 xvi

httpslearningappsorgwatchv=pm9119uqc19 xvii

httpsplwikipediaorgwikiPolska_czerwona_ksiC499ga_zwierzC485t xviii

httpsplwikipediaorgwikiRezerwat_biosfery httpsplwikipediaorgwikiRezerwaty_biosfery_w_Polsce xix

httpsplwikipediaorgwikiKomisja_Ochrony_C59Arodowiska_Morskiego_BaC582tyku xx

httpsplwikipediaorgwikiKonwencja_ramsarska xxi

httpstpnplpoznajedukacja xxii

httpsplwikipediaorgwikiMagurski_Park_Narodowy xxiii

httpwwwbeskid-niski-pogorzeplregionmagurski_park_narodowyphp xxiv

httpswwwyoutubecomwatchv=nfdb8elIHVU xxv

httpswwwpolskaniezwyklaplwebplace7768krempna-magurski-park-narodowyhtml xxvi

httpswwwnationalpark-unteres-odertaleuzasady-zachowania-sie-w-parku-narodowym