PLANOWANIE LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W

SZKOLE PONADGIMNAZJALNEJCZ. I.

TYPY LEKCJI

CELE NAUCZANIA I KSZTAŁCENIA

Opr. dr Anna Adamczuk-Stęplewska

LEKCJA JĘZYKA POLSKIEGOMusi być zaplanowana w ten sposób, aby

zapewnić wszechstronny rozwój uczniaTo zdarzenie i proces zamykający się w

czasie 45 min.Lekcję budują treści nauczania oraz

elementy pełniące funkcję dydaktycznąEtapy lekcji:- przygotowawczy (cz. wstępna)- zasadniczy (cz. właściwa)- podsumowanie, wnioskowanie (cz.

końcowa)

Efektywność lekcji j. polskiego Na efektywność lekcji j. polskiego

składają się następujące aspekty:

- komunikacyjny,- podmiotowość ucznia,- celowość działań

Specyfika j. polskiego jako przedmiotu nauczania (Z. Uryga)Wielowymiarowość przedmiotu j. polski:

- Instrumentalny (kompetencje)- Historyczny (treści kształcenia)- Filozoficzno-społeczny

(problematyzacja i pedagogizacja treści nauczania)

- Estetyczny i /emocjonalny/ (odbiór treści kształcenia)

TYPOLOGIE LEKCJITypy lekcji wyróżnione ze względu na

funkcje dydaktyczne (C. Kupisiewicz i M. Nagajowa):

1. Zaznajamianie z nowym materiałem (mają jednakową strukturę)

2. Powtórzeniowo – systematyzujące (nie mają wyraźnie ustalonej struktury)

3. Poświęcone kontroli i ocenie (jw.)

TYPOLOGIE LEKCJITypy lekcji uwzględniające

wielostronność kształcenia (W. Okoń):

- podająca (historyczny wymiar przedmiotu),

- problemowa (filozoficzno-społeczny wymiar przedmiotu),

- „ekspozycyjna” (waloryzująca) – estetyczny wymiar przedmiotu

- operacyjna (praktyczna) – instrumentalny wymiar przedmiotu.

TYPOLOGIE LEKCJIZe względu na wielostronny ogląd:

1. Lekcje otwarte i zamknięte (budowa lekcji i sposób realizacji treści nauczania)

2. Lekcje jednowątkowe i wielowątkowe (treści nauczania i ich wzajemne relacje)

3. Lekcje panoramiczne i analityczne (sposób opracowania materiału)

PRZYGOTOWANIE DO LEKCJI

- Merytoryczne (materiał rzeczowy, treści nauczania)

- Metodyczne (budowa lekcji, sposób opracowania treści nauczania, wykaz kształconych kompetencji)

- Pedagogiczne (komunikacja, interakcja)

6 KROKÓW PRZYGOTOWANIA DO LEKCJI (M.Rusek)

1. Co? (treści nauczania)2. Dlaczego? Po co? (cele, efekty)3. Jak? (sposób realizacji celów,

pomysł na lekcję)4. Jak pomysł wcielić w życie? 5. Jaki będzie przebieg lekcji?6. Jakie środki dydaktyczne i

materiały pomocnicze będą potrzebne na lekcji.

CELE NAUCZANIA I KSZTAŁCENIA (B. Niemierko)

Cele nauczania określają rzeczywisty zamiar doprowadzania uczniów do odpowiednich umiejętności w określonym czasie, są sformułowane konkretnie, wyrażają potrzeby i zainteresowania uczniów.

Cele ogólne – kierunki dążeń pedagogicznych

Cele operacyjne – zamierzone osiągnięcia

OPERACJONALIZACJA CELÓW NAUCZANIA I KSZTAŁCENIA

1. Sprecyzowanie (wyrzucamy ogólniki)

2. Uszczegółowienie (opisujemy wyrażenie zasadnicze)

3. Konkretyzacja (sytuacja, działania, stan końcowy)

4. Upodmiotowienie (indywidualizacja)

ZASADY FORMUŁOWANIA CELÓW1. Napisz cel ogólny.2. Wyobraź sobie uczniów, którzy

osiągnęli ten cel i zapisz ich zachowania.

3. Dokonaj selekcji zapisów (wybierz z nich te dot. czynności uczniów).

4. Dokonaj taksonomii celów.5. Sformułuj cele operacyjne.6. Sprawdź operacyjność i trafność

celów operacyjnych (możliwość ich sprawdzenia i oceny).

TAKSONOMIA CELÓW NAUCZANIAI KSZTAŁCENIA ORAZ CELÓW PRAKTYCZNYCH

Poziom I. /sterowanie/A. Zapamiętanie wiadomości/naśladowanie działaniaB. Zrozumienie wiadomości (przedstawienie

wiadomości, streszczenie, ekstrapolacja)/odtwarzanie działania

Poziom II. /sterowanie/C. Zastosowanie wiadomości w sytuacjach

typowych (wykonywanie przećwiczonych czynności)/ sprawność działania w stałych warunkach

Poziom III. /samodzielność/D. Zastosowanie wiadomości w sytuacjach

problemowych (analiza, synteza, ocena)/ sprawność działania w zmiennych warunkach.

CELE KSZTAŁCENIA!!!

Wszelkie kształcenie ukierunkowane jest na cele

Od rozumienia celów oraz umiejętność posługiwania się nimi zależy wartość pracy nauczyciela.Cele kształcenia odnoszą się do

uczniów i opisują zmiany, jakie chcemy w nich uzyskać

!!!

OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIAWskazują ogólne kierunki dążenia. Cele ogólne powinny:- być bogate znaczeniowo,- odnosić się do ważnych wartości

np. społecznych,- być perswazyjne i zwięzłe,- precyzyjne (dla łatwego

określenia normy osiągnięć),- jasno określać adresata.

WYZNACZANIE GŁÓWNYCH ZAGADNIEŃ PLANOWANEJ LEKCJI (PLANOWANIE

METODYCZNE)Ustalenie celu (zagadnienia)

ogólnego lekcji (celu lekcji)

- Jakiemu zagadnieniu poświęcona jest lekcja?

- Jakie zadanie/a główne mają zrealizować uczniowie?

- W oparciu o jaki materiał powyższe zadania można zrealizować?

WYZNACZANIE CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH PLANOWANEJ LEKCJI (PLANOWANIE METODYCZNE)Wyznaczanie celów lekcji (operacjonalizacja).Uczeń potrafi:- czytać…- zanalizować, zinterpretować…- określić funkcję środków stylistycznych…- omówić rolę kontekstów…- porównać…- dostrzec obecność toposów…- dokonać syntezy…- wyjaśnić…, wytłumaczyć…- zredagować…, napisać…- itp.

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃW oparciu o podany temat lekcji:

- zapoznaj się z materiałem literackim i kulturowym dot. podanej tematyki

w podręczniku,- zwróć uwagę na obudowę metodyczną

treści nauczania,- przeanalizuj zagadnienia wpisane w plan

wynikowy,- wyznacz zagadnienia ogólne wyznaczające

kierunek planowanej lekcji,- określ zbiór celów operacyjnych.