8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 22

1/6

Nr. 22 . P e j p i i n , sebe ta , dn ia 19 lu tego 1 9 1 0 .. ~ Rok X X X x . n ~.

"P i l gr 2 y m(t !'l pi~eioma. bezp!atnymi dodatkam i ~~Krzy~(',.. . 1D' .U R '1 +k~ D d '" R b .k 1 ki ~cie zieei m 0 TH ~.. 0bragospo ym ~" 0 otrn -po :S ~1' dziw Peiplinie t rzy razy w t y d'Z ie fi ~ we wtcrek. czwartek ite o Pr!J;edpi~ta.kwartalna na poczcie iu listowych wynosi 1~2hml".tprzyniesieniem do domu 1 mr. 49 fen., ala. abonent ow mlejscc-w kai~garni nasze] w Pelplinie J,OOmr. Telefon nr..15.

. Ob{ )w i~zk i em w8zystkich rudei-polskich nczrc dzieei sw e m o ~c . . ezy t&c i t)iSRC n o n oi sk u,~ ~ - -WspierajlUJ' 8i~ n. wzajeDl!

, P o d r z a d y p a s t o ro w I n -t e r s k i c hc e system przeciwpolski oddac n a ] -oczn ie ] c al e dz ie ln i ce po ls ki e. S wia d .._0 tern nie tylko robota koloniza-, n ie ty lko te rosnace ja k gr zybyd esz cz u z bo ry l ute rsk ie , al e iro -przeciwkatoltckie srodeczkl , na -e do te j t. Z'N. germanizatorskiejnarbeit ,"S wi ezo rz uc aja n a ro bots t~ zna-menne sw iaUo dwa ta kie srodki, Ot6ident policyi g da ri sk ie i z ak az alolicyantom nalezec do "Towarzy-a ludowego dIa katolickich N ie . ...........(Vo lksve rein fu r da s katholischetschland) . T owarzystw o to D9S i-.......... ..e znamle katollckle, al e pol i ty-w ea le si t: ni e zaimuie~ M im o to panyden t powiada t fe t owa r zys twoj es t p ol it yc zn em , p ol ic ya nc i ni e mo-' W i ~ c do niego na lezec. . - .. .-. _ .Za to p ch a s it : urzt:dnik6w kafo6w d o poznanskiego hakatystyczno.lir.kiego zwi~zkuJ chac ten ze sw e . ..pOlitycznemi, przeciwpolskiemi cela-b yn ajmn ie j s ic : nie ta i. G dzie tll iestqdek, gdzie jest sprawiedHwosc,e jest row no np ra wn ien ie..... w szy to spaczone i r zy U um io n e z os ta }oem przeciwpolskim iprzeciw.ick im . ,D r ll gi e z aj sc ie p rz ed sf aw ia s i~ n as te ; . . " co : Redak to r centrowei "OberschLst." z na jd uje si~ jut od poczijtkudnia r. z. we wi~zieniu pOri iewazpewnym procesie 0 o bra z~ nie chcenawa6 jako 8wiadek. Nawet na

, j~ ta BO ie go N aro dzen ia nie wypuono go z kozy, gdyi - ja k sqdumowal - od jego woIi zaleiywolnym.Minister sprawiedliwoci rozporz~., ie wzgI~dem redaktor6w, kt6rzys wi a dkowie 0dm 6w j~ zeznania, ~e rna by e s t o s owa n e iedynie"K.lI~.""U.S , gdy si l; r 02 ch od zi 0 jakqzbrodnie: np. 0 zdrad~ stanu.p ow ytsz ym p .rz yp ad ku za s chodziptem 0 obraz~ iakiegos czlonka. g ist ra tu. Zreszt~ sijd ni e za w sze ta ko s to su je p rz ew id zi an e. 1 : c a r y .u p . r ed a kt or a pisma "D ie W ahr. , w yda w aneg o p rzez p osla B ruh n.. ~ kt6 re na wielkq skal~ uprawialoipubticzny, w yp us zczo no z w i t : : ' "ia ju z po kilku dniach , chociazwU zeznania. :... .R ed ak to ra o d "D ie Wahrhe i t" na j " '_........ypuszczono.Stosowanie kary& I i& o l l w u . .& . I e j z a o dm 6wi en ie z, eztl an iab ow i em p rz ymusem sum ie ni- a. Za-tajemnicy p rz ez r ed ak to rao bow iqskiem za wod u, w brew w olipondenta u c % c i w y redaktor ni ee zdradzic tajemnicy red~kcyinei.c o jest s l " u s z n e m wo be c . je dn eg omusi b y 6 . , sprawiedliwosciCiec drugiego -- przeciei wob e c.WI wszyscy rnaj, b ye r6wniw...C zem w i~ c moina wyjasn ic p~.s z y pOdw6 j ny a tak szydzqcy zep r awa wymia r s pr aw i ed liwo sc i t e m samem tylko J czem sie . wyj a-. w S3 elkie gw alty przeciwpoIskie:

o gl 0szen1a przyj muje 8i~ za opi8.t~ 25 fen, 0d l ..~arnoweg~wisrsaa drobnego druku, a za reklamy pod rubryk~ ~~Nades:iaDeJdaci sio 40 ten. Listy do rsdakcyi, k8i~garni idrukarni trzeba.opto,cic'" (frankowac] i. podac.w nich d~k~a~y adres p!s~e~() . .Nazwisk korespondentow bez ich upowasmema n18 wymlenl~ Sl~.Nadesrunych l 'kopi:3oW 8i~ nie awraea, rrelefon nr . 19..Si ln i wiara imitosc ia. tny. Nieeh b,dzie poehwalony..lazus ChrYI!l1;u8 r Sloncl. weened 7,12, .&ch6i 0,17.Ji.Biez-'lCs. weened D,10, za.enllid 6)49~. ..

racya stanu, niebezpleczenstwem p ol .skiem , niebezpieczeristw ern ka toli ..ckiem, Niemcy-katol icy S e t o bywa te ..l am i d ru gi ej k la sy : P ola cy k ato licy ju tty lk o o by wa tela mi klasy trzeciej Iu bczwarte], 0 He wierni S'I przykazaniomBoskim ia mlske soczewlcy nie s p r ze . ..dawaja sw ego sum ienla iswego ho-noru.Wszysfkie .te kroki ku zniemcze-ni u j zlutrzenlu d zieln ic p olsk ic h S C \ni e tylko zle , ale ig lu p ie . D Ia tegotei ni e tylko katolicy iPolacy, ale na. .wet ludzie p rzekonari [uukierskichtwlerdza zgod nle , z e obecna pruskapolityka kresowa m ija sle ze swyrncelem , Z e polityka ta je st gtupia, uczaid zi e] e sw ia ta , Przy rozwiazywaniuzagadnier i narodowosciowych gwalt[est ni e tylko n iern ora la ym , al e ibezskutecznym. W szelki gwaU uiytyprzeciwko jakieis swiadomosci naro-dowej, p ote gu ]e , wzmacnia silt; tejsw iadom osci, T o tez usw iadorn ien ina rodowo Polacy-katolicy z corazwieksza zacletoscia bronic b~d~ swychnajdroiszych skarb6w ...Przeciw ko tem u najazd owi p o p 6wluterskich na nasze d z ie ln ic e p o ts ki euswiadornieni P ola cy p ow in ni wyprowadzac c o ra z l ic zn ie js ze szeregi, szerz~c pomi~dzy ludem oswiat:, budz(\ctych licznych zawsze jeszcze s p io . .ch6w, kt6rzy poznaif4 c.aJq grozt; po ~loienia chyba dopiero w te dy , g dy ru.n:t na nich gruzy Ilaszych koscio l6wka tolickich, a zandarm wypedzi ichz za pieca, robi~c nliejsce dla brOda-t ye h p rz yb ys z6 w luterskich.To iowoI,,las delltsehe GetneindehaRs"w Grudziadzo...W twi~to Matk i Boskie j Gromni"

cznei 2 go lutego z je ch ali si t; ta k z wa ni Iiberalni t. i . . w n j c n j ew i r z 1 1 c Ypastorzy luterscy do B erlina idysputowal i : Czy Pan Jezus :iy l naswiecie, cz y nie? Pastor D rews ipastor z Bremeny Stendel twieraziiizupetnie na seryo, ie Pana Jezusaw ca le n ie bylo na swiecie t;;k, if! ~amym lutrom w Ber1inie, zdav.' ; . l fO s ;Gto za dziko, :i:e Iuterscy pas t~)[2Y na -zywaiij sit; "chrzesciananli" ~ a niewierz(I, ie Chrystus tyj na !hviecie.Miel i Nierncy f iI ozo f6w, k t6 ry nl si~zdawalo, z e D ie z Y i ~ na swiecie, atera z m ai:t pastor6w, k t6 ry nl c ze go sbrak w m6zgownicy oczywiscie, boezaprzeczac , z e Pan Jezus n ie iyl nasw iecie - gdy c:dy swiat w to wie~rzy - podobnie , ia k gdyby k to p rze ...czyl, ze slonce sw ieci na n iebie~W swit;to M atki B oskiej byly wTivo l i w G rudzi:jd zu w ielk ie sp iewy ,popisywa l i si~ luterscy spiewacy ipie-waczki z GrudziCidza i pe\vien sp ie .w ak z B erlina. N a tei "uczcie ducho -wei" by~o cale s em i na ry um k at ol ic ki e- a jak niekt6rzy lu trzy tw ierd z~ -n ie b ra ko wa lo ta m iksi~iy katolickicn.C6t p o tem d ziw ne go J ie panowie.nauczyciele opus c iws zy seminaryumwyprawiajq bale i zabawy n a j cz f;~ciei z soboty na niedzieI~ ibawi: :& s i~ "wys m i n i iM do p6 fnego rana , a potem id, z boJqcqglowq nn naboienstwo, albo iD ie id",ia k s i~ z da rz y istajIJ a i , z go rs zen iemdla ca'ej parafii.

Nasz p rz esz ly a rt yk ul w "PieIgrzy.mie" trafil widocznie w sa mo sed no ,bo "Gesell lge", grudziadzki pacholek,sykna], jal\bys weza nadepnal na glo-we, Z da je mu sie , ze "Pie lgrzym"wpad l w wscieklosc , a on sam sl ew sciek a , z esr ny n ap ie tn ow a li eel za -lozenia dom u ewangielickiegu w Gru-d zia dzu , M a jta " Gesellig erel{ '" o go nemic of a si e, -P as to r H am mer m owi], zeten do mot w ira s z e r 0 k 0 Swoje podwoje cz c l B o z e] d iaw s z y s tk i h b e z r o z n i c y w y z n a-n i , a "G ese llige rek" Iagrrdzi to ipowiada, ze wielka sala ma tylko przyokazyl wyj' ltkowo siuzyc celom ko-scieln yrn ew an gie1 ickiej gm in y.Jest to o czyw ls cl e l a pi ch lo p stwoini e udana rejterada,Twierdzi te! "Geselligerek", femy "p olscy b urz ycle le " n ie mozernysi~ w ca Ie podnlesc do takie] wv s o k o -sci ducha, a b y smy mie l i po i ~c "pro-s ta , c hrz es cia risk a to le ra nc ya " k s, D ie -tricha , b yle go p ro bo szcz a k ato lick ie -go, a postaty imasona, ktory u-m iescil na m urze c me nta rn ym ta bI ic ~z napisem: "Wierzymy wszyscy w I e -dnego Baga imilose lCjczy nas wszy".stkich". . . .

Z a p om in a "G e se ll ig er ek " t i. e iestmUosc Boia imilase p sia n a swiech~~.M ilo sc B oza s p r a w i a , ie 1 v l a t k Q BozqCZCZi j . katolicy na caiym B w i e c ie jakoKr61ow~ nieba iziemi, Polacy jakoKr6 ] ow~ Korony Polskiejt Nlemcy B a-w arczycy ja ko K r6 lo wf;f korony b a -warskiej , W ~grzy jako Kr61owI ; ko-rony wt :g ie rs k ie j, F ra n cu z i j ako swojllP a n i~ . . lflasonska za s "miloscu ihere.tycka bluini tylko ibryzga blotem,bo ona nalezy d o d zieci na sien ia d ja belskiego, kt6ra od pocz=ltku czychana pi~ty Je j J le cz d are mn ie j bezsH-ni e t bo Marya starla g lo w~ wE ;z ow i,a za to Jej - nie CZCZ'l ja k Soga-l ec z w ie lb i~ w szys tk ie naro dy katoli-ckie, a naw et isc hiz ma ty cy ja ko i sto t~po B ogu na jsw il;tsz~ . W ielbiH J" nawet iKrzyzacy, czego dowodem jestwielka f igura Matki Boskie i na wscho~d ninl szczycie kosciola zamkowegow Malborku.Gdyby kto powiedz ia l co d 21egoo lakiei kr610wei p ru sk ie j, p ew ni eb y"G ese llige" w ola l na prokuratora ,aby ukaral zuchwalca, a co tu p ow ie . .dliee 0 "Geselligerze", kt6ry plwa nBNajsw. MafYE I P a n n = . 0 kt6rej A r c h a . .ni6i Gabryel powiedz ia l J :ie is t I a-ski pelnC l, Pa n jest z Niq, ieiest blogoslaw ion~ m iE ;dzy D i e . .w j a s t am j, ie, co s i~Ni ina r 0-dz i swi~te, bc;dzie nazwaneSynem Boiym". Alec trudno psuprawi~ 0 fiIozofii a "Oeselligerowi"o swi~tosci. T rudno le i poi'lc, ze sqkatolicy, co to bezecne ibluinierczem asonskie p ism o abonuj ' l iczytai~,a przeciez p ow ied zia no iest: "C zlo .wieka heretyka (a ~' i~c ipisma ie:go)s it ; s tr ze z, w ie dz (} c, it je st w yw r6 co -oy" (Tym.. 3, 110). ...S ta ry Fry e wprawdzie powiedzial ,ze w j e go panstwie kazdy moze byezbawiony wediug swego " fa so nu ", a lep ow ie d zi al n ie st et y k ap it a ln e g lu p stwo,bo~ to nigdy p r a w d C J nie bylo in iejest w P ru sach. D o wo dem najlepszymcbyba te j n ie pra \v dy jest przeslado ewanie ze strony rZ Cld u pruskiego ka~tolik6w w Koszelewach w PrusachWschodn ich z a u asz ych czas6w, jak to

~ --I-) I ~_- - ," . : r:"'.~. ~ __ '

, .GeseUigerel\" wyczytac moze w,.Ger-manl i" Dr. 2 9 4 , II B J. 1 9 0 9 1 1 'N i ec h t ez nG es el ii ge re k" fak sze-roko gt:by n ie o tw i er a , a ra cz e] b ed zieelcho, bo jego "landsmani" ani szklan-ki j p iwa , an i k ie li sz kl em s zn ap si ku ikoniaku wca le a w ca le n le gardza ,A [ezeli sll tak pobozni, jak nGeseU i . ..get' twierdzi, dla czegoz rz~d nie pe-buduie im w G ru dz ia dz u wiekszegokosciola J gdzieby mogli wygodniedw6ch na kw adra towym metrze sin-chac "einen w uerd igen deutschen e-vangelischen Gottesdienst mit Orgel.klang, Gemeindegesang und Predigt",gdy dla kHku kolonistow buduje zbyte cz ne z bo ry idomy rnodlitwy, swie.-ca ce p otem nieraz pus tkami?N iech si~ nGesellige" ni e I ek a . .. .. ..zaden szanujacy sle ka to lik nie be-dzie si~ doczyl do [ego "genleinde.--hauzu", chyba jaki "waszlapski", kt6~rem u kazd a re lig ia je st nwurst"1deJ.basa .Kosci61 ew angie1 ick i za n aszycbczas 6w mozna przyr6wnac d o cz te . .rowiekowej beczki, k tore ] zbut-wiale klepki uirzymuje obr~czami z e . . .lazn em i za g rub e p ien iqd ze m ozaln i&rZCld pruski, a w kt6rJl walct mio t am ip sotn icy iak D. p. p ro feso r D rew s ip as to r S te n del, a z e by ).10 t 1i ej z na k u'n ie 2 0 st al o. A c6i to ~ il~ stanie z t~beczk~, gdyby socyal i~ci mieli p r z v i s c do rZlidU? Zapewn i l igrudziadzki'"GeIn eindeha us" by ~ej n ie n ie po.m6gl. ~Kosci61 k afo lick i za J )o mim o 'II_drr:czen i rzesladowati" Domimo Dur:&;iwiatr6w przeciwnych oJvn~ ja~ 0-krt";t p ew nym k ursem ku wieczDoS:Pj,zabieraiqc po drodze cO dobr ....o [ I " O iszlachetnego, jak p ro fe so ra RO ll vi ll a iinnych inie mu z as zk o dz j~ nip. -'I"lote..Plewy odpada illt a ps.r..tanjl\~ jrlzi e d (Jgum na . A lbo mozna KoscfOl katolicklp rzy r6 wllac d o gmachu ZOU

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 22

2/6

2 \ 1 . . T r ~ 1~a s i t : ooser K orrauty, kt6ry fs tw ie rdza , ie il e razy komlsyi chodzio to, by unicesrwic nieprzviemne jejnstawy, zawsze operuja straszakiemwielkopolskirn , a wywody konserwa-tywncgo rnowcy S(! najlepszym dowo ...dem na to , ie rzad iwi~ksz096 zapomnca troiklasowego systemu niee hca d ac za step stw a w sejm ie p ew ny rnpradom politycznym i narodowym,W d alszy m ciagu m6wca polemizu] ez wywodarn i konserwatysiow i rtij-dowcow, domagajac si~ bezposrednichwybor6w a nazyw ajac p osrednie p r a . .wem n ie rn ora ln em idemorallzujacemobywatel i .ii.olo IJolskiewnioslo w parlamencie rezolueye, do . .m agajaca sie d la robotnik6 w rolnychprawa kO D Ecy in ego , czy li prawa j~l'ezenia sie 'N t ow a rz ys tw a z awo dow e.Robotnicy p rzemyslow i posiad aja jakwiadorno , to pra \\FO. (Zjednoczeniezawodo we polskie) ,

ll:" l~al~lamellciero zp ra w ia no n ad u sta wq izby r o b o t ni . .cze] inad pra w em regu luiacem pracedornowa. D wa te projekty przyje;toDll o~6 t przvchylnie indeslano do ko-m isv i , majccych [e ~badac iusunaeroin e 1 1 s t e r k L

Ro.Zl,:iqzu.nie 1.2lllamcDf.nnast'lPi pra \vdopodobnie na wiosn~r.1911gc. Socyalisciw n i e { ; i i ~\'1 P a d a o 1 e nc ie interpelz c Y f ! ' ,pytnj~cq ka~lckrza, co go w se,miepruskirn spov,"odo\valo do niep rzycbyl ..I],ego vlyrniHniu si ~ 0 \~'yuorach czte ..rep r7.ynl~otni!~o\vych, obo wi~zujqcychw rzcszy nie n li ec ki ej . .ijsta,":;:, 0 Ilo~illte(Inizelli D

w ~j' !: ?' ~ . n . J h! C11. ;.",111,. -: ~ _ By ogr2iliczyc wyzyskiwanie fO..b o tnU c:. 6 w p rz e z r6 ine biura str~cz:ar-skie, wnie sio no p ro ietd powyiszej u-staw y.. P os~ ow ie p olscy o ~w ia dczy li,z e w p ro i~ k cj e k on ie cz ne S I I zmiany.P rO lek t rz ~d oV \~ y un lo1 iwUby bowiemszykan :JVian ie Polak6w iograniczeniezarobko\l.,oania t kt6re - i ta k jut wsku-tek boi~{otu przeciwpoiskiego iest bardZQ szczuple.. Proje kt odeslano dokom isy i ztotonej z 21 czlonk6w.NOllTY !irodek przeciwl.olskl.

czyli 1 10W q p r zy j:e mn osc d la talarowychp atry ot6 v l, w yn ala zl jakis hakatystapoznansk1 .. Kaze budowac w "zagro ...zonych przez polskosc" nliastach,v ile d In ur2~d t:ik6w pozasiubo ..wych. Przez d~,il1ry w skarbcu pan~st \ 'vO\~I~Y111vd d zj j2 ko s hal\2ta jeszczek ilka i~ nU io n6 w iradaby le pofkUlila.:f a aiftezyc.y a PolaeY'1

Ber; ~risk;] katoIick2 "G erm ani a "wska :~u!ena ,;\\res~r p6inocne" (dziel-nic~ znbran~ DtUlczykom), gdzie nawet pastorzy n re~ nieccy zalo ty li "T o-w arz ystw o p ok ciu ", t E J . d a j ~ c e r6~~no...uprawnienia j~zy li6w duriskiego inie-T J : I i e c h : i e g o ; zaznaczaj lJ,ce, z e uzyciesH y do z gn ie ce ni a nafodu nie jest anirycers kieol, an t skutecznem.U nas inaczei! .Na, szln.el.te Iliemiecka.. ..wyzy' .~?a hakatys tyczna u T~g l . R un d . .schau", i.e ni e dos yc p op ie ra rzq do -w~ potitykt; p rze ,ciw po lsk ql t - Pytamysi~ , kt~ ry nchw alil wszystkie ustawyprzeciwpolskie t je teli n ie junkrzy nie-mieccy I hakaty widocznje nikt ni enasyci.

DeJnODstraeye w Berlinleni e u s t a i t : l . Co c o s . t nu si p o lic ya wy . .t~ ta f s we sily , by nie puci6 Uum6wdo pa!acu kanclers\tiego.SeJnl saslio-melniDgeil8I~ilJch\v alii 1 7..tu J!lo sa mi p rzeciw 9 ciu,by wez\vac wiclkiego ksi~cia do zrze ..cz en ia si~ p rz yw il eju nieplacenia po..datk6w. Do Niemiec" 'ewieziono w r. 1910 towar6w za681 m iL marek (w r. 1909 za 616mil.) a wywleziono za granic~ za 54 3mit. mr. (w r. 1909 za 466 mil. mrll).Wzjcidzie slol\"iaosklm

"tV Soflip ra wo I Id zia lu ntiec b~dq wszyscy u-czesinicy ziazdu praskiego z roku1908j 0 l Ie z Q st a1 i w ie rn i programowj,dalej przcdstawiciele wszystkich towa-

r zy stw kul tu ra ln y ch igospodarczychiczlonkowie slcwlariskieh stronnictwparlamentarnych, Przedstawiciele Po-lak6w osw iadczyli p odobno , ze w~i~~dzie n ie w ezrn a uclzia1u.. oczywi-sc ie ZB wzgh ;du na ,.,braei" Rosyan.log'lllat"l,"a,ne SiOSlllllij w 411..

stl'yitrw ajq d ale], Preass m inistr6 w u kla dasi~ podoono ze Slowericami iCze-ch am;" Czesi domagaja sie u suniqciamln ls t row Schreinera iHohenburgera.Wloacianie slowienscy w Styryiu chwa l il i, by S ty rv ~ p nd aielo no nasloweriska inierniecka,

R za d w e gie rs k i w ydnl ode zw e donarcdu rnadziarskieao, wskazuiaca nak on ie cz nn sc u two rz en ia nowego stro n . .nictwa polityczne go , k t 6 r e t ~ V ' przy-w ro cito zg od ~ p om ie uzv krolern ina -rodem iprowauzilo pchtyke wydajne]pracy,JaIl agltnJt! l~)~an'o~lawnt,A rehimandrv ta loan prawit V! [\10'skwie 0 okrucienstwacn katolickicl1pumledzy innemi co nastepu]e =" G l o w n ( % uwagt1 zwrocono na ro..d zin y , gdzje In ~"!i.izona sa r6t nychwvznari. T arn , gdzif; In&i [est katoli-kiem , ksiadz ucz y ~ ~o b lc ign ~bi c 20n~, dop6ki n ie ZriiSlCZY v: nicj p r 1 . Y pwiqzania do wiary o i c 6 w . . Zonie ka toliczce p o1 ec a p orz ucic p ra wo sf aw ncw

go ,m ~ia i, pozosta\viwszy flO bez p o ... I 1. .... tmocn lCY t ~OSpOOj'JlI W cnaCle, ZfU}-no\\tac do ostatka, gdyi . chiGp na go~spodarsh~ , t je be z b C i b y obyc. sh~ niemOie. D ucho wnego p ra wosia wn eg o,wezwanego do udzielenia os ta tn i e jpociechy religiinej, lis] :Jdz nie po z VI a ..la wpusci6 11 3 prog izby ichoregodo sp ow ied zi ikomunii wynoSzq. namr6z. W celu p rzy l~ czen ia B ia o ru si . ..I 10W do ka t OHCYZJ l 1 U ni e pogardzai~nawet ta ldemi srodkam i, jak spaianiew6dkq a Tego, l1 a kogo z w r6cono tlwag~ t w d n i n ie dz ie ln e t t p a j f J i E l do u ..tra ty p am i~ ci in3kazuj~ mu podp isacpro~b ; 0 przejscie z p rawoslaw ia nakatol icyzmI"N a r6wni z I ts h; in li p r ze sl ad u i~p re wo sJa wn ych z ie mia nie P ola cy : "P oksif:dzu przychodzi pan ~ powiadaarchinlandryta Joan - od kt6regowiosc ian1n B i a l o r u s znajd l1 je s i E ; ! CZt:-sto w z up eln ei e ko nomicz ne j z ale i.n o ..sci" - Wy psy jakies! - krzyczy on(6w pan) wssza wiara psia.Poczem rozpoczyna sit] naganka .Prawosla "-'nytn o dbjera i~ ro bo tE :, p c l ai eh p us to sz ~, studnie zasypui~ , byd toZ a pt ;d la i~ cz ~st o gtlbi~ zupeinie".N ie p otrz eb uje nlY dodawac, iewstr~tne te oszczerstwa s~ przewrollceniem, i~ k to \ v 6 w l r . a , I ' - o t a \v m i e -chu. H istorya unit6w (wiernych Kosciolow i 8\" if.:tenlu) to nieprzerwanepasmo nl~czenstwa za wiar~ Chrystu"sa P an a ..!Va budo,,"~ fioty Io~yj.kiejprzeznacza rz~d 4 00 m il. rubli. Carodnosny dekret podpisal.l\ralka kulturllR we I"CJaacyi .

Ja k bardzo m asani francuscy si~bOjtl s~owa "Bog" , widac jU l stqd, . te wk S H I i c a c h szkolnych u s u w a jC \ i e skr z~ . ..tn ie. T ak n it p~ w granlatyce pewnejz mie nio no z da nie Dieu e st g ra nd (Bogiest wielki) na Paris es t grand (Pary:tjes t wielki) .Byly sultan tUI-ecki

po ostatnim n ap a dz ie s za le ns tw a wychud l s tr a sz liw ie , gdyi n ic p rz yjm ujea ni p o ka rm u, ani n ap o ju ; sp o dz .ie w a-1 '1 s ir ; b l is ki eJ smierci.K r o m i a k o s c i e l n a .

CheimiDska dyeoezya.Pe l p 1iit Z arzqd StoVw'arzY9zenias w . . J 6 z- .f at a s tw ie rd zU , ie z Jastarninadestano na eel tego Stowarzyszeniajut w polowie grudnia przeszlego roku200 marek, kt6 re p rzez omylk~ wsp ra wo zd an iu n ie z osta ly w ym ie nio ne .

Poznan.Drukarnia s w . Wojciecha podejmujewyd awn ic two s ys femat yc zny ch p o d r e wcznik6w z wszy st ki ch d z ie d zi n teologiiw it:zyku polskim p od ty tu lem Biblio...teki t eo io gic zn ej. P ie rw sz em dzietemtego wydawnir twa bt;dzie dogmatykanapisana przez 'p. ks. prof. dr. War

. min s.ld ego , W opracowanin As. prob,Stanislawa Okoniewsklego,Warminska dyecezya.W Pett el ka u odbywac sie b~ dziead 25 mares do 3 kwictnia b. r, mi..sva, sto re ] przewcdniczyc b~dziedw'6chFranc iszkanow,

Paderborn.Na uk i m is yj ne odbc ;cq sietu ad tOgodo 2 4 kw ietnla w ygiaszane row no-czesnie w tu rn ie , \'1 kosciele N ajsw .Serca a Iezuscwego i 8 W . Marka , itop rzez O jcow z zakouu Kapucynow,

Hoizn.dya.Palae pokojowy Vl Hadze, gdziejU l dwa razy udbywaty sic .naradymocarstw dla utrzvman:a trw alego po-koju, otrzvrna wk rotce P! ~ k l l = t oz dobeito krucyfiks , podobny t c r n u , ktorypostawiono na naj wyz sz e] gorze m i~d zy A rgen ty niq iC h lie U3 p amiqtkqpoko]u m ied zy t e m l rep ublikarni za -wartegn. Krucvl iks w sa li p ok ojo we ]

V v Hadze j e s t pudarkiern republikia rg en ty n sk ie ] . .Rzym.Z p od aro v ....nvch Oicu w.. na je .go [ubileus z 1~(lpl a lis twa przybor6wkoscielnycb roz dzielono m ied zy ubo -gie koscio lv 76 0 ki e 1ich e n u , 2 05 r 11 0 n . .s t rancy i, 3 3 8 pu szek (cyboryuw), 10 0naczyrl do Oltjo\v sw , , . 406 v~decznikow , 78 t u r y b u 1 a r z y , 7 r e l i k \ X . ~ i a r z y ,9 2 o IL ~i rz ~'przeno~nycil~ 37~ mszB?( \ lV ,2812 ornE.trj \V, 3 10 kap , 75 0 s.tuI , 7252pal e k ( na ~de Iic h ), 87 18 It0 r P Cfa }j()w,11 , 6 18 puryi'lkaterl.y, 10 ,268 recznik6wit. d. W ogoie cL,darzono 2242 pa..ra fH , 275 misyi, 200 l1H~skic.h i30 8zellskich kla sz to ro\v ~- W edle obHczenia urz~dowegoro zd zie lil O icie c s w . 6 ulHion6\v i800,000 lir6jy (5 miliollow i4401000m arek) na w s p arcie dotkrii~tych stra-szl i' JJ em t rzE;sien iem ziemi na wyspieSycylii iw Itaiabryi .W i a d o m o s c i p o t o c z n e .

Z Prus Zachoanich.- Rozkla.d jazdy kole~jq rn a by e urz~dzony na caiy rok,a n ie na pol roku t j a k do t ychcza s~ N a .. .s t~ pi p rz ez to wi~ksza jednostainosc.G lo wn ~ p rz yc zy n,& Si l wzgh;dy na ka

S t ; 1 I N ie wiadomo ezy wychodzqcy 19 onlaia rozklad obliczony ju z bl;dzie narok caiy"-- NOW9 25..fenig6wki,mirno, z e istniejq jut blisko p o ~ ro~u,malo u kazulti si ~ W oOJegu . i \ lonetata nie iest lub;ana, d la tego kazay po-zbywa si~ jej jak ndj pr~dzej. Bardzofatwo maina otrzynlac 25 fenj g 6w k~zamiast marki'l To te z WSZ,f stkie ku-pieckie j przemyslowe illstytllcye itowarzystwa starajij si~ 0 usun!~cieniesym pa iycznych 2 5 fenyg6 wek , k t6 ..

rych \vybito dotych czas za przeszlo 4miliony Inarek.- ZWiastuny wiosny~Pierwsze zwiastuny wiosny, sko lJ . 'fon . .ki, jut do nas za\vita~y. Z pod Czer ..nieje\va w Poznanskiem donoszq, iew idziano je tam w p rZeSz .l ym t yg od niu.- Tczew. Przy tUle jszej wyi. ..szei szkole d'Liewcz~cei rna by e odvVieUdejnocy b. f. llstanowiony llau ..czyciel ma te nl at yk i, a ka d en li cz ni e w y ..kszt.a rco ny& - N auczy cielka K oefke.przechodzi 1 go b. m . w stan spoczynku'l- Tezew. Wsrode w pohldnieumarl naistarszy obywatel ~l1i~statmistrz szewiecki Jan Schulz, liczqcy98 lat zycia. Smierc iego byla i akobyzasni~ciem. Poiozyl si~ na sp oczynekizasnqt na ,v iekL- Bysia.w. \V poniedzialek7 lu teg o odbY f sit; na sa li p . H artegowleczor S~ow~cldego urz~dzony s ta . .ra nienl n nw oz~ lo zo neg o T O\\fa rz ystw aiudow('~~(~. Z~ron~adzHa si~ bardzolicznie publicznosc miejscowa iz dal-s z v c b u kolic.r Obchi;d rozpocz~l sit; interesu-ijcy nl igfGboko ui:tym odczytem p..d r~ l{ ara sie wicza z T uch oli..Szanowny prelegent rozwi6d l si~obszernie nad iyciem itw6rczoscil lStowackiego. ~la!a 12 letnia .stasiaKurecka wyglosi ia bnrdzo f adDYw iersz ku uczczen iu J.uliusza , za coodebrala liczn e o kla sJd . N a ucz ycie lesurow o zak aza li p o d o b n o dzieciom

szk6 Inym i a k H t o h N i ( ~ k b r a e ' l ld zi af ~tej uroczystosci groiqc surowemirami a mianowicie , ze chodzie b~do t 6-go roku do szkoly, M ala S ta.sia K urecka s ta ta twardo na prunku i ni e ulekla sic; niczego.i mi en iu ca le go 'I 'ow ar zy st wa n i e u s t r s -szone] matee im ate] S tasi skta .......11-.staropolskie HB6g zaplac",D a l e ] dek lamowala p, J - I e lena P r i l lJadny wiersz: (p rzez Paule W ~zyk)~ ,W setn a ro czn ice' oddany p rzezd eklam ato rke ha ruzo dobrze, Potemusty azellsm y - w iersze: S tow acklegn~.Sn1utno mi Boze" deklamowanjprzez pania Flatow z Minikowa iItTestament In6j '" ueklam ow any p rzezp. Jozeta Kobierowsklegc ..B ard zo p od niosiy widok 2 r o b H ascena ubrana \v girlandy im y r t y , n aktore] sta t biust U&3SZ ! . .go poety,D J a po dn ie si en i a u roczvs to sc i s p r s -wH y m if'l niesponz ianke swietlane 0.:brazy objasn ia jace zycle id zi et a S l o l l wackiego . O b [asnien udzielii p~ I ' v \ a .ciejewski, ktorego Iaskawie prz} 'sia liczcigcdni ksieza: k s . . patron K u p c z y n .ski iks, skaronik Kurowski. Czcigo-!dnym ksiezorn za star a nn a o pi ek q c a l etowarzvstwo przesyla serdeczne p o dli~kowanie, Uroczys ies~ zat,onczyJszeref! piesni i'oisldch odpiewanycb.p opnnvnie na 4 g losy pod kierowni..,c t w e m .orgdnisty p2.~1a Hednga. Z a ~ ru .d y oko lo a p i e v . / u se rd ecz nie d zitKUlenlr~ Lnbawa dnia 15. I l l t e gQ J1910 . C ze go S[ }lY sit: tak i~kaH J to si,:stalo. p~n '1\'Hen]ski sprzedai S W 0 1 .m aj q te k zh~lnsKi lui pori L ub a\v ~ a k o ! !10 25 0 nUJrg roB z p i} knetui z a b ud o .v~;JlI~ Ini j e r i y ni e a la nuunego z y s k 1 l : 'p ao u J urk ie wi cz ow i, kt6ry z a i e z n yjest ad p. landrat(t. \Vszyscy s~ prze.konani, i.e w ten spos6b ten p i ~ knyka\va l polskiej zi~ini dostani e si~ ko.lonizacy i. Pan W H em slti k O l n e d Y t : 1 o d , . grywat. kiedy swego czasu w "pjel l1.grzynlie" oswiadczyf, ie on n ie s p r z e rd a k olo niza cy i, k orn ed y~ ai d o sam ~sprzedazy odgrywal J :iadnej g w a r a u lcy i Ilie i~dal , ab y ten maj~tel< n ied osfaf si~ W obce r:ce. Pa n \ V i le m .sk i w jedzial j wie, co si~ sta n ie z ty .maj '!t~deln. Zresztq przypon1nlenlY ti e l T I U is p o J e c z e i I s t w u t o , skoro p r z e i "dzie nlaj, \ tek na wlasllGsc kolo~1iz.alu b w rc~ ce w ro g6 w n asz ych , t i . . Niem-co w lub ydo",v.Pan W ilemskf przed t r z e r n a l a f yju t s w 6 j maj~ttk N a W f f : pod N o v / e n lI ll ia ~t eT n SD r ze da l i;tdom iern samez a p r z e p .3 5 cH t k u p H drugi l T Io ] c 1t c k p r .Lubawie iten za przep ascH , tcra z t r z e - ,ci kupH takie od katoH l\a, p rawpodo bn ie itfrn za~H ' zepasc i, sKoroten l za ro b i. L ec z n :l js nl 1i tl ie j sz at a , i . e przy t e 1 1 1 fryn1arczeniu oiczys~ziem i~ d ia marI,go ZYSf iU naiwi~cel, w in y rn a brat p. vV i " l ems !dego , ka[l~ia f~ on nik , z z ak on u Z nla rtw ychw sfcow \\'r:: I./No\vie...PrlY kadent k u p n l eikai,dej sprzedaiy 0n g l o w n C i 'ougrywai ; tak sanl0 iprzy ostatnisp rzedazy inoweln k L ! r } n i e . Il ep . \VHemski zap r zep } .i s + zcza~ n l a ji jtz a l< aid ij. raztj ks. W Hcrllsl,i z sv /~klaszto l U w tu te js ze s tro H Y p rz y }e z o . .ta k sarno przy kaidem n ow ern ku pd la p rz ~p asz cz an ja srllzy~ i rad~j ak m clw iij, p ~e lli~ tl zm i~ K s. \Vi lski W ostatnich 1.atach nienl al W lti l by w af , j ak w k]asztofze swl\ 'lozeby s za n .. r ed u k cy a t~ korespdencyc: ; do gazet po lsk ich do Lwowposlala, aby tamie t~ sprawf; nalci e oceniono.Zreszt~ i sy n p. Wi1emskiIekarz w Kobylinie w Poznansk iw ielk f) rn a wint:, lecz rnozna n2 .unjew iniellie to dodac, ie ki!katemu udaf sit; do las~i cesarzamieckiego, iwtedy ta kie p rz yrz enia p isemnie uczynH , jakirh i.prawy Polak uczynlc nie moze,ze na\vet N iem cy grov.tami kr~.Pan W ilem sk i si~ zbogacii) a lep ieniqdz.e ::tn i j em u ani familii biogwi e~ is ty . .. n ie przyniosq.Ojciec i c r y jeszcze by l z a c n y mlaklenl, a onl? Czu jny .- Kascierzyno. Posi .c i e l Zier w I Y l a l y m K l in c z u zatruny zrzucaniem cegiel z woza pz gn Cil sit; i spad l pod konie,przestraszywszy si~ tak niebezpieg o p od ep ta ly , ie nieszczf;sliwy kp otem uma rl.

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 22

3/6

.Gniew. N a o stsm ie m po..T o w a r z y e t w a ro ln lc ze go m ia l. . . . . ,. . . . . . .luss z Gdansk , reprezenM6 1 k i B e rg r n a n n a VI Berllnie,hWJ1.d 0 elektryczne] cantrall w NHy~~kjm (Stocksmunle). .lak wia-Sp6 i k a katow icka wy dala '7S 6J m r . na urzadzenia te] cenlrali ,d l a beaku p f e n i E ; d z y z a wi e s f I a uk o il .._Il tego d z fe ta . . Przeieta to SpoikaB ergm ann a, T a n sw ia dc zy la ,m o z e dawac s w i a n a isH y za: f t D . na godzin~ kl lowatowa i q,da.lin. W spontniany muwca przema".;a t o n ] , teby r r i l n i cy m ianowici em t Q c e n ia zboia z te i centrali k o -. u ." 1 Chmielnn. 151etni syn'O~'dJioiela Elasa i1 3 ietn ia co rk a: l q rQ d n i k a L il ck a zalamali zi~ na 10 -. ~ d a t .Ita ne l l,. -- Sctpolno" \V i ez ic r ze uta-. - h I J 2 1 e t n i syu handlarza Wiesego.-"'l1hwi1i wyc i~ gn i~ to g 'o , a le IU Z by ia t e i y w y ,... :. Gdaiask. Towarzvstwo na ... . * ~ t i e i i katolickich nllasta" j o! '?~i c . y' 1 l U , I O 12go b* nl. \V s(lh zailla du S lOstr, . letanek p osi ~d ze il ie ~ n a ktorenl.k L p r o t. d r . . S witaiski z B runsbergii I U I J wykiad iilozoficzny 0 "poznaniu'~,- a a ' . o c e m s i~ 000 z a s a d z a ' O: " _- Gdansk.. Ttielsza grupa

. . ) .. e t w a H K T nlia ia \,v p rz esz ,y rn 2705 Illr. docho t l u , 2698 111arek_chod u; 1 20 0 o desla '(l do gto\vne",Oaarzqdu w B erllnie. D o grup y goari .._ naleiy 11 4 8 czionk6~v &.......iopot. Na Iniejs~ep~ \Vitta,. . .. . ., _ . p r zes~ed{ w stan sp oczy U l" u,1 ID 1 l P lO i [a n y z o s ta f 11 2 P O\v . in sp tktoraa'olnega d r. B a ie r z B Y U t1 0SZ' ':;ZY; j!!.I g o : , posad~ w Hyagoszc l ,Y za s ObeiH1ie' . , .' K i e s s c h e r z S w iecia.'-'~'.-We.jharo"vo. 'Iu na ze ormu iu , ktore 0 dbyio sit; pod prze\vc- d h i e lw e m p . l an d ra t a J p o s t u n c 'wionom , d z i 6 przy SZ~\Oe nliej skiej nau kE ;j, , 05podars tw i d o r n 0weill. . 1 . .. .. . Malbork. R ouctn ik Ferd y~.d InseJ Elnlage scjnal gah;zie

o k i e m drze\vie,G r~agle spad l' '' i I~ I I I o M l ' a ta l i : n i e s z c z ~ 5 i i w ie , ie p oIHMo~H""" ... m ~ e iln ta rl . .

al'tuzy. Syu i i i . } s t r z a c ie -1\1ielke 1go zn:alaz{ na po-Iuko Jioib ud y l {u l~ arn18tnit] p o ..IUt I \V jona p r z e z cwiCZqcych him zo! N a b 6 1 zabrai z e SO ' 0 ' 1 do do~D ie dba i! lc 0 to , ie p~hliczniet e m p r z e s t r z e .g a no .. V v " r io n 1 Us t r a s z n y \V JbUC! l a i ~ ~ i\V a iyrozdarly nisogl . t :QI lego ua. D ziadek jego, 111 j_~ t rz cegl~ r ~: K o e n ig od!1io~3i ci~zide poparze-I ia t wa iz y. ()dwieziono go dochorych V I Gdal1Skl ! .. . . . . . . . . .L i s t o w y B asener z Gor~cinaa t t o-g o o. In. syn3 posiedzi ... D r e w y , kEory n a iezio rze o strzy ..iiltiA:.. z s a n i a n l i s W 0 jen l i i~y 1 z a ~ T o ru n.. 12,letn iq cork~ na . ..ciela szko ly sreaniej Hehrendta i

Ll"M.. l&.JiliiC O . s~"nanauczyciela rysunl(ow. .. . t iJ .a ,U lU pokqsa l \ y sc ie ki y p i es ~ O bo ] eIIIIIfCI .~os~anu ZBraz do B a rlina di alIowacerkiew p od C h0 1-1.liIiit W n ied ziel~ sp alH si~ dCJlly K a rczy nskieg o. .choregot t u d I i O S C i 4 ura towano .'zelec lIczy ckoJo 80 t~t, s ku . .. 8tu popadi w biedt;, lest

H l f t f w . . . . . . . id Is tego zasluguje na po." O o y znalazla si~ zn aczn a liczb a.- w, ktorzyp}r datkaBli przy-do WSpof ll oi en la n je sz cz ~ -iwyratowali go z n iedoli.W y s J a c moina potl adresenl:K a r c z y n s k j , N eukirch O(L 1 \0"

WIlzeSzez~ Od to do 16go.odbywa~ si~ w tutelszcHl l~at.u r n n au czy ci eI3 ki em e gz ti n1~il..g o z p om ys lnY ln s ku tk ie n 1 23_n......c 6 w ; Barczewski, Bieli{lskr,k i t Brokows l dt B r z o s K o w : s k iJ~ _ I ! I I H ! ' ~ I " , D luiew ski ~ Dost.. Ernsl~G e h r m a n n , Grn,v 1 Heinrich;"IKBJ!"~ l a w s , 1 \1 o r H z , N a c z Y I l s I t i ,P ia sk ow sk i, T hi el1 \VaHe_.iZiInnlern13nn.. Graw I..-,...iWelk e zQ s ta li od uslne..... I}I'"U z w o l n ie n f . .

..... .:;p.4........DO. We w to re k dniapoptoszono b urtn istrza tu-a t, pos- redn iczy i pomiqdzy

t a b r v u a n t e n . r'etersem iwydatonym iz pracy r obo tn ik ar nl . Uklady sie roz ..b i t y , p oniewaz Peters pozcstaje p r z yswojem i&oaniu, aby fa botnicy w y ..s t a p i l i z e z w iazkow to R ~ _ ) o tnicy . n i ernyslij !.~na k zap rze d ac sw ej W 01..noscl. Swiecie. Pa n AleksanderAndrzejewicz z Grabowka w p owi e . .ci e swieckim nahy i za posrednictwernbiura pa rcelacy jnego p , S tan ista waPo p y z B yd go sz cz y p os ja riio sc J u li a . .n a D rev .. ..a w T rzeciew iu za 3 4 175 0marek ,- Hrusy. D nia 19 b . m . ob..chodzk p, J 6ze f B ru sk i Z matzonkqw Czarnowie p o d E ru sam i zlcte we -sele p rzy czerstwem Z drew iu , J u bi . .late II I s z~ z~ ~ C B o i 1- Sul~eln. Od jesieni prze ..

s 'Z~ eg u ro k 1 1 [es t tutaj w U,arY111 I ' S t J.W Iiscie zap rasza j ace j 113. ur o dziuycesa rskie , ktora w yszla od tu te jszy (hl ut er sk ic h h ak at ys tow , nazwisko iegofiguruw~io [ako pierwsz.e, B rat uuzial\V 0 Wvu i ~ltsstynie'", pi t a z.a m p ar : a iS P l e yo } ai H i en]] e c k i e n lidry U~ 2 tu iego,wi~c V f llfO CZ ys to sc lv la Ud B oskiejGrolnnicznej, byla z a b ~wa t, kryger~fereinu ti, b y l teatr itE n ie G ,. uasz 1 \s~wikal'Y by i ta lT I ta tie obecny iirul"czyt . 5 lu te go byta z~bawa n flo U en ..f er ei nu '~ , l \s . . \ V i l ~ C 1 r y itan1 brai L i d z i a litanczyf.\V szys tk ie te "festyny" (HI byiy Sl~na sali p. Hykowskiej , wi~c VI i,arcz-l11ie~ T~ddego \v ido\~lisl(a u nas ie .~zc;!e nie bylo, imamy natiziei~, ie[llgdy v ; i~ cci a ie h~dzie, bo to nieprzystoi J a b y katolicki k~p!an bra!tak udziat w lut~rskicl1 zabu ;v~ iCh j1 1 : : '\\rt [ t~~rl.czyl w Hare;;:}l l !~. 0 b ur ze nie izgorszenie ie~t i U I c : . j ogo ! ne " Da . . .wniej J{9" v:likgry by , lJoJobno gorli.W fm Poia kin1, . w i~ni r 0 Z U In i 11 1 y, d i c z e g u t era z 1 '1 c z Y si~ ziutran1 i - haka ty 3 ~ilnlj_ To IIie ladnie!- - - -. .. ~ _ ~ ~ - - - - - - . - - . g ; _ - _ ~ ~ - - - - - ~ ~ - ~ ~ ~ . ~.~_~~_-t~

Z Pr'us W S C h O d ! l i c h .- Krolewiec. P rz ed tu te js zC i

izb~ l~anlij s ta \\ ' a t p G lnocnik z w r o tn i . .cz y Gerundt oskariony 0 \ vys t~peknienl0ra}ny. Przcd og!oszenlenl wY -rul(u sk~ ,zuiqcego go 1 1 a dw a tygodnie\v i~ zi 0n i a J O w wyci ~l gn ~ l nag le b u t e leczkt: z trllcjznq iwypH calq zawart o s c . N atychn lia st Z 31 flt si~ n hn le ka rz ,pl{)f~sor P up pe ~ kto l'Y b yl n a te rm in iei"ko zn a wca medyczny.. Wypum po -; ,vano 1 1 1 1 1 iohide~\, lec~ p odobno n ieIn a nadziej) azeby odzyska t z drowie ..~ dla::ll rere=-....**WWW~~ __. . . ~ .... - -_. - - . - _. . -- -Z r o z n y c h stron.

\'Vybuch wulkanu. \VCostaryce wybuchnQi w srOdliowejA n l e . r y c e z nieZ\Nykl~ g\v~Howuosci"w ulkan Poss.. Olbrzvnlie strumienielawy zlewaj~ si~ po ' zboczach g6ry,zI11uszai,ic d o ucieczki oko licznych

. ~ . InleSZ1UUlCOW 1 1 1 i SZCZqC upra wne , urod z ~ jl 1 e polu" Grad kamieni pada naod legrosc Jdlku nIil, c h n l u r y popioiuosypu jq pobl1sltie lniasto C abadiH a .\V tnicj3co~;osci L ailek eirl w iele 00..Inow z os la lo u sz ko dzo l1ych~ t ni es zk a n . .cy O pu5zcza jq \v panice miasteczko.Rozesziy si~ pogioski, te V:slultekw ybuchu zgin~lo wieju ludzi . Co st a . .rica , w ~sk i k ra j g6 rzy siy , zamieszka~ny przez cwien; I ni li on a J ud no sci,pusiada bardzo w i e le wulkan6'fV, k t o O I Erych czynllosc, ia k si~ zdawalo , wy"ga sia. 'V v"ulka n Poas n 1 a wysokosci2711 l11etr6w.- Napad na kiasztorzenski. W okolicv BOltairente Vl~Portugali i napad ia banda zuchwalychba ndyt6w na s t o j q C Y na pus t kow illldasztor iellski. Na sz~z~scie, iuz przeds 21 u yn ll 1a p ad en l Z 3 \\ ri ad omi on o z ak on .. .nice 0 napadzie , nliaty \\it:c ezas za barykadov-n.lc okna io~z""i, a llzbroi.w sz y ~ ~~ \v sta re p isto le ty , wytrzynlalya tJ .k i r ab us i6w , at zawiadoiniona zan-darnlf ;rya iwojsko przybyiy z porno.cq 0bl~zonym. NH~dzy iolnierzami abandytanli wy wiijzala s i E : zaiarta W c d -ka, w ktorej parl lo dw6ch bandy t6w ,trzech za s in ny ch ci~iko rannych p o . .zostaw iii bandyci, zmuszeni VI koticudo IIcieczki.. Trzy m ~ine zakonnicezostaly ci~zei ra nio ne --- 'W "eteran kie.zonko-wych zlodziei. P rzed izb :J ka r-nq w B erlin ie sta wa i w tych dniach

G 7 ~ I e t n i szpitalnlk A d o U S ch a e f e r, kt6r y 4 3 la ta p rzesled zla l w dom u kar . .ny 1 1 1 i to w y l a c a n ie p ra \v le za k ra dz ie ..ie kieszonkowe. Pierwsza kare OLtZY"mal W r .. 186 0" Od tego cz s su ty ikop o kilka m iesiecy W fa k 1 1 U~Y\ \ 'a t zlo -te] wolncsci, Ledwo bowiem wypu-szczony z zakiadu karuego , natycu-m iast znow c ho d zi! o ke to swego rze-rnios!a , [a ko zl cd zie j k ie sz on kuwy .D lugie la ta w ieaienia nie sternly wl -docznie [ego sil , w n o g a c h L ) o w iem,weu le ouserwacyi krvnuualnych puli-cyantow }e~t [ esz cse b ar. lzo s z y l > k i iz niebezpiecznych s y tu a cy i w ) 'w il ~ Csitj potraii j3 k Hs.-_,.._ .....~ __ ~, IdI* - - -D r o i J l l S w i a t l o l n o ~ c L- Szczesliw Int !Ol\~W.'O 0J. ~~J:! .~j ~!'... \Ii ..L";n;c~{Lj;o!:n:lie \ ' 0 II i.Jt.H:::l~ :0 ii, HL 0 ;5UIjj~:1:8 l P U p0:L l1.'",sall p. d" luk~l ,'('0n-u ' l I 'z ~T ~ " ' ' I i IT on f~& . i . 0ni)n; 1 j _ ; ; : . '1U} ~... o . ~ .lIi(~~'-~ tUn, .g~li:a~Zaltiu~.fjlujj_t(~~1'uwiad;,n ua sw vch (:!.lpJ~i~vW z e te6{,~tW(;~.,\_J\T ~(.l..jlll~ f{od be d z I e s i~I J. ~ tiai i }J"'~lla.U~. :! ~ z'" ; 1 5 1 : ] eg0 l'fJJr.;;dnil,)-"' L ma'l'ca. 191U "() gO(l.dll1t;;.

l~- t6j W 1H.)1Uttlllt'.kZ "'_II.:S- I !I I v Cany zbozowe.

~eie~ram Z:)0 ;(,;)W Y . .. .l . O '. n i~ o l ~ < 'f, :stk0 lS l .; ~) .V IJ elplin!~G a & its j~ I Qnia li,2. . 1&10.

: s .. l .' ; l~ U W~ . ~=~r~&oiaj~~ (;,;~1!r :..oalli.~ ?.: U;,j...:::::;;;!I::r~jt.nn._; ~ ~ .: : II ~ ~ I i.:

+. t ll Ji ~ .

2~2-~1;)-2:!3 9,14-'J.l4 - g~tk}-.1~ c ~-.)0. ' 1 L - . . . , . . . . .61-lGJ

>::~::in". ~t._;:oC'I!!

:-:!":~lOW y il!J.~vi". ...

_":. .Q~ . : ..l:;.:. :1 : . ? :1.;.3 lG!

::l:l::l'won:!

::y 1l11Z :::;t c e n t n. a r~.aZlli.1Dty :03;'" j~kle! ?~:-!~n :::L ; , L O I.~J.~ ~ ~ jria .. .:l. :k ,:,::::!,~~lj~.:~:a..r;:.nuQ.llio-?! : U . : ; ; i L . . i e : : ~ iity ;' :;l, . :;; t~ ', '1 ne ;_;~.r~~,:.~< ' i " W ~

" . ~ -~ ~. .. [1 r . ,~: : t I . , , ~ w . , ' I J ~ P "" 1 :1 0 1, ; .. .. . ) -~lle rl hi ~l t.l fa rg o u ,u , byulo.

Derlin~ u .. 17. 2 . 1910.X; 1 t:lr~ ~p ~ jzQlW 4.:i lD ~ :\ .c i: ,: uY . ,b J4 r:;1.:0pO',. ,229 J I .. !i d ~tl 11~u u i!iw i.:!.l-ir . ,c-ouo :Zil ~u kg. w il.~i m i~ ..;J.:cieh;t:..J_~1 Ull-~\~ml',~ 11 5~-u.3 ml'.1 i;r l)lJ-~S 1 1 1 .JX 2ii ---H m'.HW i l l i e : 1 ;): -~~ l : c : . .' .. . . ::i 5'; -:l:::l IiI 5 -1 . 5 1 1Y 5 2 -5 ~ .V OU--'U1J mr.~ VI uu-oo m:.~ i "i .O p j' ~ 1 :Jii do -10 m.t .iL:JU co : J . . J m., III QO c l . o - 30 m. Jill 00 do 00 m.

]J C 'r lins iii c c e n y z ho i . o ' 1 1 ' e- .?;:;T"""; C1 "l .l.... - - " " [ j " 'ljr , ] l;p~.('' ..". ,)- r/ 1",. L ~. , . ~ .1_ 1; L1 .a..._ 1- I 14 u . t .. __ 'J..._3.. ~J L~.

;1~1 lDa 171,75 'J.. lipigc 1 75 ~: 2:: '; '. U W 'i c~ s .lL:l n::i.JU~ll ,l iU n~ l li pi~~ hi:I,,-lJo. t)i!::j rz.epiov, Y T~L m.:ij ';'4,J~)jd~ P~i, J,i()lnik i)2!~{Um.::.

BydgoSkic Clan), zho~owc.r :""1 r.. I : II~. ..,.. { \ . ~ L I ~ - .. - I 1 - \- - ~.- . LI .J .. ~. - _ ..fl, I.![I -- __ ' . .1 lH,. ' .' LJ t _, ,].1m r, 1 ~ - 1 : -] .; ; 1~'. ,j ~ l ;j ~-1.':{ H.. .~:'.~.~: '~J i ~: L ! ~ ;I)

1 ;H ; illl'. tjW w~ i HS- t Q . ' ~ !:H . ~l l :-)~1.1.) ll,_~.l J) ;t.SIH'fHHJZtinllic z gi rilly ~d)Oi.h wd w lhl:uisku

l \ i ' t l t0 rf a Jl LL to l ' t- ~ . ' J " t\~~s\~"J~5~entc. 'l f~ l fl . ;) . ' :: j .: j , pL ' . . . :~j - ' ; ' :~~_;, J.:l'.Zytot ~jJo I~ojut". pl. J L~!Hd-: l.j~,urJ~!!r,,J 'i! (;zm l.;:ll IH:I. zm j :.1)1:,- IJ to I~!.'~;- ul.Hj mr.Uwit!~ ~~ah;l, tJ t. i _);;_.- I..liU llH,Ot!'\ibYI p;)~:I;;lII~ ': l!lL1L~mr. O i V O ~ . T. "0 ,..)'O!t~uYt iytn~L.l Ut!". ,j.(lU J z,t" '~...~ta-n fI/otiy l\C \rBle tiuht 17 b .. m~

TOl'lU'l 2 . 15 , ~ (}rj Ol! ~~ S ', ~ ~ ; t(~lrn!;J : . . ! _ F;, '.i!'~ld~~: : t r i : . ~!J:~E U . L : ,' : :u;~ll~ '2.irj !i . . ,; . . ' ~ .1 10 . . : ~ : .: ' : ' . ' . :. '. ; 1 '1 ; .: ~ :! ~.:,. : . . ! ' , -L :~~i!jl.::,~';ldwr:-jl ',:\Wj :.ta!bo~-:: ::.;:~, \~ {~L~;(j.)~!~~~.~.

.'. , j I" .. .,... . .

~' ~ ( ,: - .; , E ' - '- -- -' s t ~ ' - ;~~d::i.".'., ... aA " B \ ~ . ".ix::~) ?'- ; ... .-1 J - R ' - ~ I '1 I. -) -.' .. . . r.-:' ..... . L I ~ '"" . I _hi 1 " 1 . . ~ " ? o . - o I j i . ' l.' _ I. .~.J ; . . ~ h~ 'r I~ t . . . : . _ . +. ,.

11~jl ep-SZfl. ~ er b a . tn . 'W f:! d r t1 il l~ ~a L ~ ~ ~ " " : '\ ' 1 ' 1 ~: c l n~}'uut pocza\\":3ZY od ~_l)O ll~~>.t H lJ g::..H.llU\!POC7.rl:\YSZY" 0(1. ~r) fll.~ do lJl\!.tyr~.i~1. .,\.- U ~ e -I . .l.lill~ie It (-...Iro)1h}l!"=-;::~ t e : : l r : : t u J 1 Hl'. t). ~1~f~tq- -. .-- ---- _. __ .. ..D i e G e n c r a l v e r 8 a m m l u n ~

(1e l' u n t 81 'z e i~ ~ h lH.~ r: u t . : en0 s~r_:l1.50haJt: filldet SonlD.tn~'!- dl'-U2,.. ~~b I.''UII~ !~ 0 -IIIII :I'(fhl' .IUH_"]lD1 ii~tt., 1n.1~aaleues }J.e-r .Tll L3.s;,:C\" _~d (NeuanHlDll'l in TncJlr.i .-~.~L r.~ , a . .g e .9 0r Ii J l ~IIg .1) Ber lch lJ pro .J . 1~ .U!~ . _.\r~- RLt :elu l~ i;~':II.('}W l'p~'i1\~rnahm a der H HtHl ~-:. rcnej ~ ", r t '.1 n0 ~~ ll :'U l 'e ~ ~lung des R . c. i ll ~ ew L il .n es It n e l lEntla,~ttllHr t1e~ \-ot;;taH(te;:.;und de9. AutsLr:lll!'at.~.2) Beschh13stas~ullg gen1~~ss ~49 des GenosBenrschattsge-s e t7 .(_~~ .3) "VahI.:; )Iitgliellc-!." lles Auf-sichtrats.4. ) Antrage ohne BeschlusB ..tassuug.Der Jahresbet.icht llnu die.Jlechnnngen Hagen yon heutea.b im KassCD.lokaie aua. -~ u c h ii!~; ; eoxuar 10. KFUCyi~.ksy

E. G. 'ln, unb~ II. 'P;.~lUk5-'low~ena . Boze m~ki llODn. .Ill fi J t t 1 ~J- I t 18 mr.. -noleca, J~jr.J1D .Ie I ,~I":l .: 1...T. I:"Dr. Leon Jant&-Poiczyu:ski, .~t~g~l'nia ~,Pielgrzymac,. . 1. ~ . _- - - \ t ~ Q _,G . ~ _; e : o . < le r . . . . _ '. _ ; - . . ; _ _ ', J . : w " e: ~ a lp li l l i a ._ - ~ , " "

po u p i :: :a n e j : :- :< d 1 ": ! ( : d l . 1 ~ t1 ; . ,jie 8i:"..Dit~tlzi'''l,:"U~go lui ...g:o 1910. 0 A'od.z. 3-ci(.IojJl n I_oj. ns. sa 11 p" La~3Zevo~. .~K ie g o {NeUmau l la} w rfucLoli.

PorzrHlek 0 brad:...] ) S pl,it\Y oz d~ ll1 ie ~ c:% J'n n()~ ci~ a . ro k ] ~U~I. 1 10 tw ie l '{ lL i~H ie1)ilansu, p o dz i 9 .1 c?.y~r.f!go' i .ysku i lHiz ie Ieu ie po K \",'i&io"wflnla Zal'~:'Hlo'ri i Ita-daie KauzorcLej.2) lJe.hwuiy wyniknj~cB z 4~'~pl'awa Sp

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 22

4/6

O le G e n e r a l V e r s a p l m l u n gdel' unteneibneten Genossensch::ift[indQt amSonnta=,d.27~Februar1910 aachm. - 4 1Jhr,im Rczmer 'sehen Lohale zu Skw'7 . .G t a t t .T a lZe ~ ~r d ll u nJ t :t: Vo r l eRUb ( r de s a~licntes uber dasGeschUftsJubr t {109~ Anna l un e derBilanz und Decnsrge ftlr den VOt..stand und AUfsicbtsrut.~. Beschlussfamlung fiber die Vertei ..lung des Reingewinne:; ;.3 . A U 8S c hl iu - au n g- elnes Mit_gliedesde9 Aufsichtsr:ates undWanl elnegneuen Mitg!iedes.4. Antrage ohne Beschlussfassunir.Der Kassenbericnt Uel lt im Oeschiiftsloksle \"01'1 heut e b ls zum Tll~g_e der Genel '3 .1ver3ammlun,e- surEinsicht aus,Sku rZJ den 12. Feb ruar 1910 .Bank lodowyEinietr.agene Genossenaenaft mitnnbescru-ankter Haftpfllcht ..Der Au ts ic ht sr at ~Joblllll6rski, Itirot\'eD.,Vorsi tz-ender.

W a l n e 2ebranieJl oclpi!~nej spolkl odbqd!ie B i~ w'Diedziel~_, 271ftteKO 1910o I'odz. 4 po pol.w Jolt::uu; p. Rezmera w :5k6rc-'lU.

Por~~dek obrad ~'0 PI'2l !d iozenie s pr a .w o 7d n .n i o. z a ro k191h' . , .o t 'zYi~c ie hilansu iudzielcnieZa r7~dow i I Rlldzic NadO!:orclejpokwhowani a.2 ..Uehwn.h co rio pod2ialu ZYSkl l .3 . . ' \V y k luc 7 .c n i e 1 c210nka Rady Nn . d 20rczej iwybur noweiO cdonkR..1 I f . Wnioski hez uchwal.SprawDzd: .1r . ie kasowe wylo .zonejest w Ioknlu bunkowyrn od dnia-l!Zis[.ejszego ni. uu waluego zebrania,S k lir c z, dni.a 12lutego 1910.Bank Indo'WyEin2'eh 'agene Genossensenaft mit

unbescbrank ter Ha.ftpHichtRa.da Nadzorc~9.:Jan GOrski, Mirotki~ pr:tewodnicz~cY'.------~--~-----.- _ .._Bilanz fur das Jahr 1908.

Acliva Passlva1455~3.G Mk.17 50 ,00 n13~2 u1&9364 J(J6 .,

. R eserv alon .d s.. . . . . Geschsftsantetle .. Dividende +.. .. .. Sparemlagen -1lU84,72Mk... .... BankenH2G2-4,~5 n 'Vechsel ..10911.21 a . ~ - + Baarbestand ~ ~ZUl' Disposition der O.ener alver sammlung 1497~75 .tt~~~---- --~~~~iWSO/ f ,S n IG408t JJ48 uIII itg l i! d e r z a b 1:Am Eno '3 des Jahl'"es 1908 122MitgHcder.Beigetreten Im Jahre 1909 77 ,.

"

199Ausgetreten 1m Ja.hre 1 9 0 9 4:-~-ebertrag fill' das Jahr 1909 195SdlIuck. den 16. Februar 1910".Bank LndolVYEinrzetrn.gene GcnmJsensch~ft mit unbeschraQkter Haftpfl icht.(24ij) Au.g.Przrbielsld. :rr~BduJetz~ M. lJp.anowUi~

,...

Wydzierzawieniep l e b a n k i U n l s l a w s k i e j,okolo BID murg pszenDej ziemi~ w tem ok010 40 m6rg llj:kw nizinacll, na lat 12, na5t~lli l2449)we "WtoI'ek I-go maroa b. r.o gods. l-szej po pol.w dOD1U dzielZa,vcv.Kaucya lio.yt:a.cyjne. 600 mI. Wart ....ki dzieriawy wy-lozone ::!~ " .. plebanii.UDishnl" pod Cheimnem w lutym 191.0.Zarz~d koscielny.Dzieriawa.

Plebankan a lc z a c a d o k 0 8 c i n f a f i l i a i n e g o w i m i j e w i e(Hohenlinden}, w powiecie Brodnickim, obszaru OkOfO 250mOl'g pruslcich, rna ad l-~o lipc& h. r. no. dalaze 1at 1Sciezostac wydzieTia.w.ion~. (2443)Termin licytacyjny odb~d.zie si~W poniedzialek, dnia 28 1Zgo b. m.o godzinie IO=tej rano w Zmijewie.'Varunki dzierzawy przejrzec mozna. w plebaniiBrodniekiejA Kancya lieytacyjna. wynosi 300 mr..

.B rod n ic a . Pr o Zach.,. dnia lOwgo lutego 1910.ZarzC!d koscielny.Ks. Doering..Parcelacya!Posiadlo,fc p. Nalvrockiego ,,~ OmnIaptty Luba\vie (Loebau Wpr.), poloiona we wsi przy

szosie, 5 kinl. od miasta, obejrnui'lca 274 morginajlepszej zienli pszennej i1~1~z dobremi masyw-nemi budynkami mieszkalnenli igospodarczemi(3 domy mieszkalne) i bardzo dobrym iy\vym ima rtwym in\ v en ta rz en l, b~dz ieW poniedzialek, dnia II-go b. m.poczqwszy ad godz. II przed pol.

n a m ie js cu w calosci lub w parcelach pod bardzok or zy stn em i w a ru nk a nl i sprzedana, na co Szan.R e fl ek ta nt6 w si ~ zapraSZ3. . ( 2 429 )V. Hinz, Toruf1 (Thorn).D o b r a p o s i a d l o s c r e s z t k o w a ,80 morg ziemi, p. Jana Kraskowskiego w P61wsi (Halb-don p. Kleinkrug), stacye kolejowe Czerwiusk (Sohmentau}iNo~e (Neuenburg), przewaznie ziemia. pazenna ii~ki, bu-clyn ki 4 lata, ja .k bud owane imaaywne, inwentarz komple-'ny, sprzedaw8c b~d, (24Hl)we czwartek, dnia 24-00 lutegopoczCJwszJ' od gadz. 10 przed pol.na. miejscn z wolnej r~kL 'Posiadlosc ta . 2ua.jdowaia 8i~ przez 42 lat$. w r,ltu{amiUi Krask.owskiah. Hypotek&~ l&ndszafta) wplata 15 do20,000 mr. Ta.kie sprzedamposiadloBe, 130 morg .iam.l.Kupey mog~ zaraz obejrzec..S t . P o p a , B y d g o s z c z ,(nromberg,. Victoriastr. 7)~ biuro pareelo.cyJDe.Wazne dla -~chod:ic6_1Zabierz mole W" swiat ze sob._Ksi'lieczka dla rObotnikow i robotnic id'lcych wswiat. Cena 15 fen. zprzes.. 18 fen., poleca 'LKsiegarnia ~"Pielgrzyma" w relplini~- -1 0 _ _

Tylka , .G o s p o d a r s t w o40 m6rg dobrej zjemi z wodnyin mtynelD pO~I}OZQ"nym z parowym, z najnow-1!31tn urzt tdzeniem i 7 morgjeziora.. 1'010::::60i8 b ard zo d o-bre nad szoso. W 'bardso osv-wionej , vioBce, gdzie jest dutodo mielenis, 8zKoia w miejsen,do kcsciota 3 k1m. do dwor-ca I-go 2 klm., do 2-go 3k lm.,okolica ezysto polska, mam zii.ywym i rnartwym inwenta ..rzem ibudynkami W nsjlep-szym stanie z powodu sto-sunkow fa.miiijnych tanio dosprxedania. Zgloszenia. przyj-muje eksped. "Pielgrzyma.c ,p. nr, 244n .

ten nlA najwieksza. korzysc z mleka, litoodtiuszcaa m:1eko Z a pomoca "Titu.nii;~h:ru lcwej mlecsnych wirowek~ "T!tania L~.i p . ~ t :t:la . jbardziej rospowsaechuicnq ma -....;;;_i"1 S"ZVns,. Ona stoi na na 1 WY ~szvm. J . . . . . . II: ' .stopniu technicznego ukonozeniaiIlftjwiek:szego prserabiania,D o IL Ia h ie j8 18 D d .t ln u cJ :a :m e -poniewd ma DoWoczesnq. ws taWk t bq-.benkoWI\!R a d a W y e . z .o . l I e- Il kl I C ic hy b l e i ~p on ie wa Z m a w tu _. , .a!ek OIi..,!PrQdki9 I gruntcnme ~lfsulen ie -, ou .i ewa t j es t. r ol i rI DG a !W sit b 4 b e D Int e ma tale r y!'I ll eo l" an iC 2 on a w yt rw aJ os 6 ~pOJJ: iewu z najlepSlsgD materyalu!B u o so bn&&: o cz at ow lJ li & -. bD lama A&alei !Zabet pra.wier ep ar ac yi -poniewat rue ml a n t l 6 n le t" o an! dal~nel1l ~oilslm!Wci~ pewno~ t Pl'1 IGJ - .poniewd zwyuajllA D lUZJ11 e t' J a lmlowa(bel 1Inura.)!Dostarezamy na prabQ ina odpla tt} ratami,Sta re wao l iwe separatory bierzemy w z splate,ProS!41 4 z 1 1 i je!l!czI!I zaiqdad bnpIatnie dostarczenjepnspektOw ;':JTlta.ntaf~.larchijska f a b r y k a b u d o w y m a s z y n " T e u t o n l a "FranJduri Da d 0tirQ; (Miirki :schc Masehlnenbauanstalt uTeutonia ' \Frankfurt a. O. T. 813). (2417)'o.lukujamy zast~p.o . - I 1 " ,. ' . . . . . . ~ I ~~ I"

Otworzyicmsktad zegar6wibiiuteryipod firm~ "Chronometr"Sk6rcz w d omu p. Wertha .Zara2em l)olecnm sie dowykonania. w~zelkich prse'W 7Akl~efi!\ Ze&lu.llIiHtrzo-",twa i elektl'otecltnikiVi' chodzlf.cych iprOS7.e Itoda-k6 W 0 i~'!k a .wa po p R17cie.S t a n i s l a w P a s c h k e .zegarmistrfZ i elektrotechuili:,Skorcz (Sktlr:t.).

W i e l k a s p r z e d a ic e le m n p r z q t n i e c i a !Dla nadchodeacego nowe-go sezonnwyprzedaj"a,by Upl.~zRtnac ~klt\fl

IllOj.. ,,"szelkie" to,,a..~TZinlOWt~ :po bar(lzo tn...uiell ~(~'la(~ll.KO'lt"'~kcyn 4:1al1lska.ito'VRl~Yfnt ..za.lleM])r'~e:d2L. . i~ 331/3 a po lZ~8ci-OU t ta - 10 Inel..F . F romm, Lubawa .(LobaR Wpr.)! lI le lo n m o. 4 T ,.Ieioa Ilr. 47 .._-- .._- W pogranicznem bar- = d zo o zrW io neu l nlieAc,ie = Prus Zach. przeszlo 6 ty s.. inlcszkanc6w, jest zaraz = l)()d korzystnemt' warun- kami, jedyny po)sko.ka .. : tolicki !sktad stroi E!t o w a r o w k r ~ t k i o h !I yowodu wyjs~ia. za = m~z, do 8przeda.nla.~ = Lask. zgiosz, do eksuA : nil iel,rzyma~' pod lit. J. M. 1910 (2479). . . . . . . . . . . . . . . . . . .Piekarnia,dob rze zaprowadzona, budyn-ki masywne z zitfmiat polo-zona. przy rynku olJok ko -cciola. katolickiego, 2 dokto-row, apteka, kolej idni tar -gowe w miejscu, jest za.raz zpowodu w n.znych przy czY Dpo d kOI'"zY9tnemi warunkamina Bprzeda z . Zgio8zenia. przyj-muje ekep. j lPielgrzyma" podnr. 24S5~ .

Na Dostl~JIleeWofawkowle (PienionakowoSchmentan) poleca odlriaiYs a r t y l Z y c k i ,po 40 i35 fen. za taatprzy ad biorze najmniej 8 .chana o w (okolo SO f u n t . o w lz wolna przesy1kt kolej0!t-Przesyi"'ka tylko z a 2 :a li oz it .Zwrot dozwolony,

a i n e m e j s o H . :

I : I " ! a s ~ I ! c d a z ." I : IParcelacya w Dabl"O,,"ce.powi .a t . .kwid2Y11Skj.W (~zwarV-k, dllm

I 24"&'0 Inte,o b.. r.. od"ad'z. ) o-tE--J przP(1 pol.p a r c e l o w a c b ~ d ~u siebie \v domu posiadloscnloja., sldac.lajaca sie z 416nl~n'g p szenu-e j ~i~ ba rd zo u ro dzajnej ziemi, w tem 30m6rglhvukoSllych : lak, z dobremimasywnemi bu

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 22

5/6

H a s z e . s p r a w y .- - o r przeciwko Polakowi.H e r n e w \V estfa lii " w o lnomy-w i ~ k g z o s c rady m ie jskie j n ie. s i~ uspoko ic, ie do rady miej-naleiy ta kte je de n Polak. N a 0-......... posiedzeniu rady miejskiei,s prJ wa ta przyszla pod o-

1 I :a wniosek Berckemeyera u .., zwr6cif sit; do n a jwy i sz ego. idministracyjnego 0 " uzup el ni e . .wyroku." Znaczy to . ze najwyiszy. idm in is tr ac yj ny r na unlewaznlep . Lenar lowski ego . Wniosek~przy j~ to .WirH "dobrodziejstw"prnskieh.

k i l k a k r o t n i e pisaIismy 0 p .. . . . " " t f t l ! l k i m , d ru glm D rzyma le , z e"dobrodziejstwa" ni e dawaiqU p Osobl sc ie mu n aw et la nd -

...~W ....I p rz yrz ek l d a6 Ipozwolenieienie cha ty, ale wkr6 tce poz l a nd r at em o trz ym al n aszdniopruski Drzymala nastepu jace'N . P a n s k i wni os ek p ro to ku la rn y. 29 styczuia 1910 a u dzielenie

VW&,_ na utworzenie nowe j o s a -, o d p o w i a d a m Panu , it ni e mogeu c z y n i c , poniewaz pan prezesodm6wil potrzebnego nania."' : L u t e r s k i c h brodaczy sp rowadza si~" w ie skad , a pracowitym ispo-._ ...._: tuby lcom nie p ozw ala sle sta . .,_ .omu.. . czyi to nie wola 0 pom-4 f o / D i e b a I ?...

katolickich towa ..robotnikow polskiell'tI.vM& na w torek zj azd ksic;zy patro-iwicepatron6w do Poznania ...Mt.i bylo bl isko 200 . Ks.. Li . .z w r a c a i uw agt; na niedostatewyksztalcenia reIigiinego w[U",,1.11 koiach ludll. Brak ten spo-prusk i germanizatorski sy- t o k mowy Qa wywiadywanie.,~:atW.Olel f a m n i i. Lecz tak umie-sobi e p rzy tem post~powal, z e m 6 g l odgadn~c, z e o n sa maalezy domu. N ie raz w i~ c

~tft .. mu zmarlwienie ba rODO-, .. .. i . _ ~: lie raz musial sJyszec'm i o ta n e n a d ru gie go iej

rozjemczy (polubowy) w r az ie z at ar-g6w pomit;dzy pracodawcil a robo-tnikiem.K s. k a n e Adamski sklada urzadje ne ra I ne go se kr eta rz a I gdyi rn a poks, Wawrzyniaku obj'lc urzad patronazw ii js ku s p6 1 ek z ar ob kowyc h. . Ie ne ra l-nym sekretarzem obrano ks, Lisle-ckiego.Z Poznan sk ie go .

- Pleszew. M ord erca rod zi ..D Y Wasielewskich w Boguslawicachp od P le sz ew em , K o sc in sk i cz y K a cz yn -s ki , a re sz tow an y w Bedzinie w Kr6-. l e stwie Polskim, p rz yz na l s le wreszciedo w in y . . Oswladczyi on, i.e straszne]zbrodni dokonal sam [eden w prze..ciagu p6 J godziny . Po spelnieniu ohydnego czynu wdziat na siebie ubra-n i e Was i el ew sk ie go, a mundur sw6j,zbryzgany k rw la , p rz echo wa t w sto gu,odleglym niedaleko od mieisca zbro-dni, Sedzla s ledczy przy sadz ie okre-gowym w P le sz ew ie , c el em p rz estu -c h6w mo rd er cy , bawil zeszie ] niedzieliosob lsc le w Bedzinle,- Kosclan. P ew ie n tu te jsz ykomornik miat u murarza S . z af an to . .wac sw inle, T emu opierali sit; mal-zonkow le S ., ze rw ali p le cz ec , z ei iy likom ornika, a nawet rnleli mu sit; od egraiac nozem , Z a op6 r stawiany wla-d zy p a fis tw o w ej malionkowie S . m u -si eli sta wa c przed sadem Iawniczymw Ko sc la n ie , kt6ry S . sk az al na p61roka, a jego ZODE; na 3 miesi~ce w i t ; ; ' "zienia. Niech to b ~ dz ie p rz es tr ogC ldla innych .Z e Slaska.Ostrawa. R ob otn ik J 6ze fLesiak zakochal si~ w dziewczynieA nnie D aw id6wnie b~d~cej W obowi~zku u kup ca K lein a. Z e zem sty ,z e dziewczyna iego o sw ia dc ze nia n ieprzyj~ta , ugryzi il l w nos, za co zos ta l s ka za ny na 1 8 m i es i~ c y wif;zienia P o o ds ie dz en iu kary, L. pow r6 cil doswe j umiiowanei ipocz : t1 je j wyma -wiac, ze d Ia n ie j byi we w i~ zi en iu .K i ed y d zi ew cz y na ier n niewzruszonawypro sila go z izby , L. strzelil d o n ie jtrz yk ro tn ie z rewolweru r an itl c d zi ew c zy n -: c it ;i ko . Lesiaka odprowadziUdo wi~zienia sijdowego, a ciE:iko ran~n~ D a wid 6w n~ odwieziono do l aza-retu, lecz bodaj ujdzie ze zyciem.

- 'W'ielkie Stpzelce. Ar esz to wa no tu ta j jakqe cyganke, kt6rawr6iyla. M iala o na i ak4s chor~ wdow - = uzdrow ic. D o tego potrzebowalasoli a przedewszystkiem p ie ni ~d zy . Usyna, z e majijc ie i przywr6ci6 potom-ka po pierwszym nH}ZU sam si~ d alniby uwies6 mnichowskim podsh:pom.A 11 3 zapytanie , kt o by! te nie sta rsz ysyn iczemui si~ oddalit od matki,odpowiadano z pogard~:- G rzeg6 rz bylo mu na imie aojciec jego byl fo hrabia L esle y, k t6 ...ry mial za zon~ te ra in ie jsz fI b ar oD a -w , Torey.- H rabia Lesley iednego tylko poso bie z Q sta wil d zie dz ica , le cz ten, 6w: ie sam Grzeg6rz, porzuciwszy wprz6dwiarE; swych rodzic6w iskala wszy si~p rz es qd am i " pa p ie in ik 6w" upodlil si~jeszcze tak dalece, z e we W!oszechk ap ucy nem z osta l iie tam z wyrzutem spolecze6 stw a, to iest z "ohrzy -diymi mnic ham i" ch 1e ba z eb rz e.T ak si e wyrazali Szkoccy k a e e rz eo 0 icu Archaniele, lecz ta ka p og ard ani e obraiala go b yna jm niei. Z asm u-ci l si~ p rze cie m ocn o J us ly s za wszyprzy podobne j sposobno~ci 0 odda I e -niu E dw ard a z domu rodzicielskiego.D ow ia dy wa l sit; ; o dtlld 0 niego ipostanowil go d o L on dy nu z ap ro sic, sko~roby tylko w ie dzia l z 'pewnoscjii, gdziesi~ znajduje. Wreszcie dopy ta t si~ 0m iejscu p obytu E d w arda idoni6si mu,ie obecnie bawi w stolicy iako U u-macz przy po!ie hiszpanskim iorazjako najwyzszy z wie rz ch nik z gro ma -dzenia dO opowiadania w AngJii i zko-cy i w iary ka tolickiej. R6wDoczeinie

J

. , . , . , -1 8n ic i z ro bila w ez el ek , nastt;pnie nasma-rowala jq sola ikazala ch ore] spal icn i c S w p i e c u . Nas tepn i e z a : i ~ d a l a pie.ni~dzy, porobita r6ine z na ki , ow in etaw papierek in ak az ala w do wie, [ez elichce b ye zdrowa, dopiero nastepnegodnia z p ap ierka wydobye , C hora je-doak nie czekala nastepnego dnia ,lecz za raz po oddaleniu si~ cy ga nk iodwinela papierek , W kt6rym atolip len ied zy n ie byto,- Szopienlee. Wtychniachz glo si{ si~ n a tu te jsze j oolicyl naleza ..cy do woiska ro bo tn ik k op al ni an yCzech. Zdziw il si~ w ielce urzednikstanu cy wiln eg o , gdyz w roku 189 0zglcszono urodziny C zecha, zas 1893zameldowano, ie umart, Wdroiononatychrniast s ledz two p olic yjn e, k t6 rewy kazalo , ie ojciec zglosll w roku1893 sm ie r c syna, [akkolwiek syn iyjedo dzisla], Uczyni l to zas w tym eelu,ze by m 6 dz o trzym ac wsparcie p o g rz e ..bowe z kasy knapszaftowe], Skorosic; t eraz wykazalo oszustwo ojca , nlebeda skutki dla niego teraz wcaleprzyjemne ..- W'odzlslaw. O ila ra o sz u-stwa padla zona pewnego tutejszegom istrza rz einick ieg o. N ied aw nn p rz y-szta do sklepu iak:s cyganka ipo-cz~ la jej wr6iyc. Przepowiadala io..ni e rzeznika, z e j~ czeka ciezka cho . . .roba a nawet smle re . . Jest a to li jedenspos6b, zeby u ni kn ac c ho ro by t, i-kobleta powinna cygance wrt;czyc 18mare k, k t6 re bt:d, wyslane do Rzymuna msze sw, Poniewai atoll nie by.to w id ok6 w, ze by choroba m ia la ko biet~ ominClc, musiala cygance ieszczew r~ czy c 5 0 m arek p ien i~ dzy ir6ineprzedmioty wartosciowe. Na s t E : p n i eznikn~la cyganka. . D opiero teraz sp o-strzeg~a iona rzeznika, ie zostata oszukanq. izwr6cila siQ w te i sprawie

do policyi t kt6 re j si~ te i udalo wyszu ka c o szu stk t:. P ie niq dze n atu ra ln ieprzepadly I lecz cygan k, = skazano nadwa m ie si ll ce w i~ zi en ia .R o z m a i t o s c i .

- Samoeh6d zimowy.S t u d e n t politechniki kijowskiei Sikor-sk i dokonai p r 6 b wyn a le z io n ych przezsieb ie sa ni, p usz cz on ych w ruch zap om oc~ m otoru. S anie, na kt6 ry chzasiad ly 3 oso bY J p orusza ly si.; Iekkoiszybko. W tych dniach w Kijowieodbt;d~ sit; proby szybkosci tego sa-m ocho du z im ow eg o. Koszta budowysa oi w yn osz ~ 800 rubli .- Malzeilstwa w AD-gill. Jednoz pism angielskich przep row adzilo ankieh; n a tema t, kiedyp ro sU g o, aby ia k najspieszniei przybywa l ipom6g i nlU najlepsze wybracsrodki do uskutecznien ia tak chwale bn ych za mia r6 w. P rzeczy ta wszy listEdward, puscil si~ natychmiast w dro-ge . 0 iakze r6zne byto powitan ie w .Londynie o d s p ot ka n ia sie w k la sz to . .rz e kapucynskim. W 6w czas niew i ed zi al je sz cz e Archani 6 1 , z e baronTorey bratem jest jego! Wtedy je szcze przedzielala ich wiara. Terazzas l~czyly ich w ~zly jak najscislejsze tTeraz sciskaiCl, calui~ si~ z ca.Jegoserea iedwie s~ zdolni poji jC wielkoscswojej ra do sci I Podziwial Archani6jodwagt; isib~ Qrzegorza I okazantj wcierpliwem zn os zen iu s ur owo ci iprze-sla dow ania za wierne zachowywaniew iary nowo przyi~tej. Edward za sdziwowai si e ~mjalo~ci b ra ta s w oje g o,ie tenie ni e zwaiai'lc na niebezpie .czenstw3, m 6g1 p rzyb yc p om h:d zyswych nieprzyjaci6l, i o ieszcze wmy li nawr6cenia ich do KosciolaC hry stu s o w e go I Jakie latwo m6g1z os ta e p oz na nym ; a jakiei go w tymrazie czekaly przesladowania! - Niep ojm ow al ta kz e Z pocz ( j tku baron T o-rey, iak sit; brat . jego m6g1 dae na-ktoni~ do zewJeczenia sukienki, kt6rasobie wybral z tak~ gorliwoscill a wkt6re j by l n a js zc z. ;s li ws zym . P or oz um ia wszy . sit; z sob. wzgh;dem 'rodk 6w d o p rz ysp ie sz en ia chwili, k ie d y . .,b y icb jedyne iyczenie zostalo U~9ZCZO . -

Anglicy i A ng ie lk i za wle ra e winnimalietistwa. Wit:kszosc uczestnik6wankiety o8wiadczyia si~ za 25 rokiemzycia Angielki a 35 An fl lik a, ja ko n a i -odp ow iedniejszym do wstapienla Wzwi' lzek matzenski, Wczesnieisze w y ..cho dz en ie za m C J . i uz na no za z gu bn e,Je st t o cha ra k te ry st yc zny s ad opiniia n gi el sk ie ] , zwlaszcza wobec Iaktu,ze prawo angieiskie pozwala jut 12.letniej dziewczynie i 4 - 1 et ni emu chl op .cu na m alien stwo.- Ostatni Mohikanie.Z Amery ki nadchodza coraz CZE:sciejwiadomosc! 0 wygasan iu ostatnichp oto mk 6w w ie lk ich szczep6w indyj.skich, zaludniajacych niegdys plaszczy.zny Ameryki. W tych dniach zmarl izn ow u trz ej o sta tn i p otomk ow ie szcze-pu Lumni . D o wyniszczenia szczepup rz ycz yn ila sit: g l6 wn ie "ognista wo -d a" (gorzalka), dostarczana p rz ez b ia -l y c h . . Lumni slynt:li zw laszcza jak ozeglarze iszybkobiegacze.- Straszna smierc. Wwiezien iu gubernialnem w Wi ln ie o de -brat sobie zycie W odosobnionej celiwit;zien z nazwiska niewiadowy, ska-zany na smierc wyrokiem sadu wo-[ennego za zamach na zycie g e n _ .Pengo.S am ob ols tw o to popel ni on e z os ta JcW okolicznosciach , przejmuiacychwprost groza , Oko lo godziny 6 wierczorem, kiedy w celach zap alone jutby ty lam py , chociaz nad ee l" , gdzies ie m iescil n ie zn ajo my , u sta no wio nyby! najscislejszy d oz6 r, sk az an ie c sk o-rz ysta l z chw iIi, gdy d oz 6rca o dsz ed lp ar~ krok6 w od drzwi j ego celi~zd ilil ze sciany l amp~ , wyla i z niejnaftE ; na glow ~ iubranie1 c hu st k< l z a-wiCizat gardJo iapalil wlosy na glowie.Doz6 rca , poczuwszy SWCld, fzuei 'si~ natychmiast do celi, gdzie cezomjego przedstawial sit; w id o k straszl iwy,skazaniec siedziai na poscieli ipIa..n ~c, ia k p o ch od n ia , w y rn ac hi wa l tylkow m ilczen iu zu pein em r~ ko ma .N a podniesiony przez doz6rcekrzyk przybiegla sluiba w i ; z ie n n a inatychmiast wyprowadzono obi~tegop lom ieniem na kory tarz, a tam oble . .W8UO w od lj, a by u ga sic ogiefi. Wkr6t~ce przybyl lekarz wiE;zienny, guber.:nator iwladze sqdowe . - S kazan iecum ie sz cz on y z os ta ! w szpitalu I gdzienad ranem w strasznych m~czarnjachskonal, n ie w yia wiw 5zy swego nal'zwiska.Twarz icala glowa nieznajomegobyly zw~gIone i przedstawialy bez -ksztaltn(J mas~ nawe t j~zyk byl opa -lony.Straszna fa smierc w yw olala o g ro mn e w ra ie nie w Wiln ie .ne, p ostanow ili, co czynic bylo po..trzeba.- Lecz mUSZE:)3 ieszcze pozos tacw Londynie, - rzekl przy koncu rox-mowy A rchani6 1 .. - D op6 ki pose'h isz pa nsk i p rz y tuteiszym d wo rze p o-bawi, dop6ty wyruszy6 z tego rn ias tanie meg.;. Sumienie by mnie obwi .nialo I gdybym W ostatnich chwilachni e chciai ta k wainej sprawy wspie ra e sw oi~ przyslug~ .. D w6 r hiszp an ..sk i w yz na je wjar~ katoIickq. Zwi~zkiz n i m malienskie mogiyby na A n g l i C lw yw rzec w ply w n ajp om yslniejszy. S GIdz~ , z e ta k sprawiedliwe wzgl~dy ni esp rz ec iw ia iq si r; w y ro kom Boskim.T u groi~c Iekko bratu E dw ardrzeki don z u sm i ec hem :- N ie zapom nijie, bracie A rcha .nieie, 0 habicie ipasku ~wh:: tego Franccisz ka I Swie tne te s za ty ia tam szpad.ka przy baku moglyby Ci~ zbyt latwos w y m blaskiem t l J u d z i c . aR ozAm ia wszy si~ z teg o Archani6 l ,rzeki z widocznCl szczerosci = t:- Bijdf pewny J kochany bracie.z e swietne te szaty ifa szpada przyboku S il dla nln ie p ra wdziwie ci~za.rem . D aleko 17(' r . daleko radosnieJoddychalbym, gn~,byml posta6 gru...ba suk ienka zatozycieJa n asz eg o z a-konu pokrywala.(CiH" dalazy naa~pi.)

. --- \ '

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 22

6/6

P r o s i m yz ~ d a c iernikitoruflslcie z ty lko .__fabrvki,

pol:ne. lellilll~~~llodo,,"(' i ilh~))ekto ne polucam wana KomitJcb w _.:r o l io ~;lDy 0fl gai:,un liH.(' Jj .B .

D R U S A K R l Y I D W AKtc chce Sp'rzeda~~~'f l ,J .Y~~ ~ ~~ tlU lr ~ ~~ ~ Polaki~\\--i awoj t ( , l , _ , 8.:WNW r2 ~,s;.IiI~ .... ~ .. ~~ go~p(Jdar$two, dom Iuinteres,Kt~ p05zukuje czeladlli~ka i~b pomocniika do hsndlu al h -i,I t.ei do gOBp'Jdarstwa.,Kia ~oszuikujepracy ~j:}d;

wodz.ie,

n l l i t H o ~ l a s z a \ V P i ~ l ~ r Z J D l i c ,

1I:t" t ., .. e- l i Q - ' , I n~Oqiit~ \'r y. )}i(.:'~'!]~. I a lra n Hl 0 rn fee 1)811S ilejolCeria Ii ) fc~~.zu eg:..'.~m~] f : . r 7 . 1 rrans o 1;j fen.; 5U egzf) mr, frnnko . pnleca

"P ie ig -- rz ym" Je st dzi' jut wlsles roz-powvsz~ehn.loDem pi&memal ic zb a j ego~leJnjk6~1 wc~ wzrasta.Ceuy inserat6w st6sunkowo nlskie,Adres: ",Piclgrzym", Pelplin.11. 1 " " , ~ " _~I .... " , ..... '.- . i . ' __ . ' ,"lR?AD*~'~. ~aowo'ci=