8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 17

1/6

N r. 1 7 . . ~ . ' p&Jp l ih ,Wlorek , d n i a 8 l u f e g o 1 9 1 0 . a' $ ~_ .. ....... _:=--- _;a. "" ""~-R ok X X X X U .LL_

" ~ - - ~ ~ ~ ~ - - - - - - - - - - - - - - - - ~ - - - - - - - - - - - - ~ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ~ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -. :. "P i1grz y m~(z pi~r.iomn bezplntnyrni dodatkami . )Krzy2f~,, I I" P rl iy ja ci el D.zieeia~~~R11ijkH~~~Dobrag08podYDi~\ ,.-Rohotnik pc Iski",, W ) "e ho dz i w Pelp l in i e t'rzy r a~y w tJdzien ~ we wtorak. czwartsk i" IDb(lt~.Pt'zed-Pfata kwartalna na poczcie iu listcwych wvnosi 1,25mr.,. .przyniesieniem do domu 1 TIU. 4~ Ien., dls abonento w miejsco ..Wjeh w k8i~g9.rni naszej w Pelplinie 1,00 JUl"+ 'I'elef'ou nr, la .

Dli i : Wtorek H Iutego i .lana z Maty,Jurro: Sroda 9 lutego : Apolonii panny (Pop.)

Oglc3~enia. przyjmuje sl~ za. opiat~ 25 fh!l. od 1..1 amowegowieraza dro bnego druku, a. za rek1amy pod rubryka. "Nadesianet(piaci sie 40 ten. Listy do redakcyi, ksl~garni idruksrni trseba.optacic" (frankcwae) i poda6 w nieh dokla.dny adrea pie~cego,~azwi8k korespondentow bez Ich npowazuienia nie wymienl'" sit!.NadeP . o l a ny c h r~kopi96w 8i~ Die zwraCL Telefon nr, l r . .Nieeh bedzie 'Dochwalony ~ezu. ChpY.'CUII t. -

Silni wiara imitosc ia ...I Sionca waoh6d 7,35. :I.chad 4,E4.K!li~i:yc&wl!Joh6d 8,44. zacnod 8,11.r"_",,.~r.,.r:""~.r""_ ..~"J:,!:_:,: ....... :A....l..... 'r ~ I."I~~ ':.......~:. : '. :. J . .. .. ' . ~. '. :' _~ . ' . J ."I_~.....:~. .r.:: -.,..", .... ' ... I , 'r .: ~ '" . I. . . 1 " , '_ ' " _ . ' ~ . ' '. " .J- '. I . ~ I . ' " "" 'N a s z e b a n k i l u d o w o .

II.Obowi~ ' lk i em wp,zY8tG. ich r nd si ..

. B O W l l o ig k i c n nC'ljC d1.ie ei sw e m o ww i e : (~7.yt;a{! i1 ) i~~H~ 1 }0 })0iO j 1 c n .";spier~jl!1" si-: nal'I'~uJeD1! Te ra z inna sp r awa : ezy bank i o -nie czn le ta kie ] nadwyik i po t rz ebu i a?e zy ni e wys ta rczy l aby mn ie js za r rno-ie b an k i n le p ot rz eb ni e zdzieraja? nac o bank om t ak i e zysk i? it..p.

sa dc ho da a nle ra z w iadomo sc l z na ]- Ch ca c na to miec c dp ow ie oz , m u-bl iisz yc h o k ol ic naszych , a sku tk i e rn sim y so bie p rze dsta wic n aiglo wn ie jsze, te go S < I p o te m c ze ste skarg i, ie gaze - k on i e cz n e wyda t k i bankowe,fa . albo wca l e nle p isa la , lub pisala Na p ie rwsze m mie .jscu s t awiamb ar dz o po z na . N iedawno t yHGJ o dp o - to k a 1 b a n k ow y , ktory zaleznie o dw le dzie ltsmy na t aka sk r.llg~ dla bra - wle tkosc i ipo lozen ia bedz te kosz to -ku mie lsca k ro tko , dzis chce rny \v te j wat (w r az Z opalem, swia t l e rn iuslu-sp raw ie nie co w le ce ] nap i s ae . get) 300 Iub 500 alba iw i e c e ] marek ,Z obcy ch k ra jow d o ch o d z a nas P o tem u r z t; d n ic y bankowi t. i,wiado rnosc l s tosunkowo predko , bo za rzad , Do zarzadu na le za trzy o s o - p o da jq is sk rze tn i e r ozne biura io z- by, kt6re o dp ow ie dnio do ob r o tow. D . i kor espondenc i : podajCl tultie zwy- ba nk u do sta ja idos tac musza mnie ] -k H o b yw at ele , c zy te ln ic y gaze t , kt6rzy sze Iub wieksze wynagro dze nia . Wgazet~ S\VCl kocha ia , ktorzy umleiq 0. . poczatkach moie bank J majac malecen i c , v a r t o s c wzajen lnego p o p ie r an ia o bro ty i y sk i, le d w ie coskolwiek p I a . .siebie. cit swym u r z~dn i k om , za to z l a tamiD o te go wzaienlnego, bra te r sk ie go p e nsya ich powinna podnos i tS s i , = k o pop l e r an i a siebie naleiy t akze p r~dk i e niecznie jut chocby d la te go samego,do no sze nie sw ej gazecie 0 kaidym ie im rOk ro cznie p ra cy przybywa.wain i e l s zym wypadku we "At i osce, p a . U rz~dnicy , k t6 rzy sta1e w bankurafii tub o ko lic y. K ie dy bo wie m Kuba p racui~, powinn i d osta wa c p e nsy e; ta doniesie 0 j ak imko lwiek wypadku w kll , kt6raby wystarczyc mogla na u .., Lubaw ie , to mot e si ~ sluszn.ie SP_D- trzymanie ic h w raz z rodzin' l r Urzt:-dz i ewac , ze P io tr O d\ vd zh :c zy mu si l: dnik pracuj ' icy w banku ty lko p obo .za to na:dsylal~c prE:dk" w i ad omo s c tznie, do rywczo , rnaiq .cy p oza ban-t Czerska~ kiem inne zai4;cia ip rze to d o ch od y ,

Tylko w fen spos6b mog~ nasze moze si~ zadowo}ni c mnie jszym do po lsk ie gaze ty rniec pn :dk i e wiado- c h od em , jednem slowem: " ia k a p ra ea, ~ - ta k a placa"" ,- ,. m o CI ze stro n o ]czys1ych , a ni e tylko Kasye r , kt6ry cale dnie w banku:.. p rt;d kie , a le ip r awdz iwe i nosz~cebardziej swoiskie znamit:6 W braku p rzes i edz i , musi miec wys ta r cza iqcebowiem ty ch k o re sp o ndency i musi do ch o dy z banku , a w it:c - jeteliga ze ta c ze rp ac w ia do mo sc i z gazet zysk i banku na to p ozw ala iC l - 20 0n ie mie ck ic h, p rze z c o n i e jedna wiado . m ar ek m ie si~ cz ni e p rzy na jmnie i. Onm o s c ukazu ie si ~ n a ~ am ac h ga ze ty w jes t gl 6w nie o dp ow ie dz ia tn y, n ie r azspaczonej fo rm ie . R ed ak to r p ra cu i'lc naw e t kaucYI musi zlo zyc - naieiyw b iu rz e. n ie moze p r z e c i e i mimo mu si~ w i~c pensya , z k t6 re j m o ien ajl ep sz yc h c h l} ci b ye w sz !l dz ie inie zy e J e :ie l i bank Ilie d a k a sy er ow i wy ., m a z e w sz ys tk ie go \ v ie d zi ec . s tarczai~cego utr zy ma nia , to w ysta wiaZ tak ie go p isa nia do gaze ty swej go na p o k usy ogromne , a sie bie na -j est p o za ko rzysc iq posredni~, wyp l y rata na straty. 80 przenie~my si" wwai i jc~ Z wZ3jemnosci , jeszcze i nna p o lo zen ie tak ie go urz "dn ika : pensyibezposrednia k orzysc . P ew ie n uc zo ny rn a tylko, ie za ni~ "o i ty ct n i um ie .. ., p ow ie dz ia i: Iep i e j iest napisac jedDo r a e" , a tu w kasie papiery izloto Islo w o, n it p rz ec zy fa c sto. Uczymy si~ Czyt w razie chwilowej biedy w do-w t en s po s6 b p i sac , uczy my siE ; da 6 mu nie p rzyjdz i e r o u w te nc za s poku.. n8szym bez l adnym rnys lom p ewnC \ sa : po tycz sobie chw ilowo , p o temzwi~zl'l, l adn" formr:. o dda sz. A pozni e j ju t zapoznawszyP i sz emy wy r ai ni e , z e " .u cz ym y si t:" , sie z ksiqikowosci~ moze sobie p o -dI a tego te i re da k to rzy nie zijdai'l w ie : malo m i dai~, wezm~ , born wo d z ad neg o k o re sp o nd en ta l ub ow n ik a biedzie, a p rze z k sfq ik i tak przepro.. _ w zo row ei f or my . Owszem z~da si~ wadzl;, f e n ik t n ie s p o st rz e ie . ;, ty lk o k r6 tk i ego o pisa nia z da rze nf a i Uda nlU si t; ra z, sp r6 buje drugir zuca j~cych na sp raw~ t ; znamiennych raz , imamy m a lw e rsa c ye (sp rz en ie ..oko l i cznos c i . .1m k r6 f sz a ko r e sponden . . w ie rz en ia ), st ra ty iwst yd . A k to wi.cya , t em l ep sz a, bo dlugie za w ie le n ie n? Natura ln ie urzt;dn ik it. dol ; a lezabierajq mielsca, t rzeba je te z p i s a~ ibank ni e ie st be z w iny , bo : pos tawJu t w l iscie , p od cz a s gdy k r6 tk ie na u rz~dnik a sw ego ta k , teby Di e p o -~ desla t mo ina na tansze j ka rc i e tr ze bo wa l k ra '6 ..poeztowej. Pr6cz kasyera naleiq do zarqdu:o f or m~ w i~ c r e d akcy i ni e chodz i , dy r ek t o r ik ontro le r. D yre kto r zazw y-llade s~any ma te ry a i re dak cy a ch ~tnie cza j dochodzi t y I ko do banku ido. D br obi, a le c hodz i bardzo 0 p r awdz i . konu j e r e wizy i k asy , przekonuje sh l

I w a s e donie9ienia. Wyzyskiwanfe ga- 0 'ksi~tkowo'ci, ko r e spondency i i. d. t. .z aly w ce l ach osobistych jes t han i e - a stale w banku ni e p racuje - wy., bnym wyzysk iem , jest nadzwycza j s tarczy dla niqo w l ak im rule k ilk a .c lQ i k iem oszcze rs twem, bo ,rozchodq. set mare k . , ... . ~ e e m 8 i~ daleko isze ro ko . Kontro le r nle raz mugl t akte w.. P ro simy za tem usiln i e we wzaje- b a n k u p r a c owa6 t ~ote ni e s t a l e , ni e.mnym i nt e r es ie c z y te l ni k 6w 0 nadsy la . c a lemi dn iami , a le jednak w ie le musl: 1 IJ e . wiadomojc l , a le p , . ,dk i e . ale krot. p om aga 6 k asy ero wi D. p . k o r e s p on .k le iw szta ch e tnych ce lach . de ncy~ za la tw lae , p row adzi6 p o d w 6 j., . ;~,n llkSUlikowos6, " k o n t r o lk i " p rowa-. ;~c l z i 6 J t. PAr i : a a w e i poi l lwem list, ...

N i b y t C h i n

zeby w bank u zawsze byio 2 urzt; .dn i k6w , feby zawsze dw6ch r a z emp ra cowa lo , ju t chocby dla tego, iela tw ie j dwom ustrzedz si~ bledu [a ...k ie go , a le idl a tego, z e la tw ie j za-p oh ie dz p rz ez to sp rze nie wie rze nio m.I tu p o w iadam: " ja k a p ra c a -- ta kap la c a ' p ow inna by e ; moie wys la rczypolowa dochodu k a sy e ra , mote b~",dzie tr ze ba niema l ty le p la c ic co k a -syerow i ,Teraz [eszcze naleza sle remune ...racye radzie nadzorcze], 0na rna obowiazek czuwac nad praca za rzadu ,rna go k o ntro lowac - ona tez cdpo-wiada w p ie rw szy m rze dzie za p ow o-dzenie banku , a c a ly rn swym maja-tk iem za stra ty i u b sp rzen iew i e r z en ia .D 1a tego rada zbiera s i~ p r zyn a imni e ]p a rt ; r azy do r o k u ini e t y I ko badaks ic r i l tOwQsc ikas e , ale, c o g l6w n ie j-sz a, k o nt ro lu je w ek sle , bad a war tos~m a jq tk o wq p oz y cz a i< ic y ch izy r an t6w ,a p rze z k ontro lk i i kshrtki k a s owep rzek onu je si~ , czy w szy stk ie pozy-ey e dokladnie p rzep rowadzone . K o . .misya r e w i z y jn a , skladaiqca s i - = z 3czlonk6w rady, d o k o n n j e t ych d a ch a .dze t i irew izy i c o m ie9i~c, a p re ze sr ad y do p eln ia pr6cz te eo ~za se m nie ..zapowiedzianej rewizyi :kasy.Skutk iem t y ch c i "g lych r ew i zy imogC l c z lo n k ow ie banku bye spoko jn io los banku, a deponenc i 0 pewnosc9wych depozy t 6w , bo zarz~d ch,glejest pod nadzorem, a bieg interes6wbankowych nie od jednej Iu b 3 os6bxal ezy , J e c z o d k Uk un ast u, ktorzy wwszystko s. q wta iemniczen i i0 za la -tw ian iu waini ejszych spraw decydu j q.A te za to na lezy sif; ir ad zi e n ad -zorcze j wynag rodzen i e . P,r:aca l es t do -ry w CZ3, wi~c tet t y l ko za katdorazo.we p r zybyc i e za zwycza j sit; pIlei io5 lu b t o mr. na osob~ Ty l k o p r e ze -sow i rady , d la tego, ie wl~cej map r a cy iza b i eg6w is ta ran imyt l en i a .zwykle wi1;ksze si~ daje wynag rodze -n ie r oc zn e.P o w le m o ie kto: to ty le wynag r o -dze t i ma bank dawa f l za kaidy krokkaidemu placi~I a czyiby te go niem ogl i r obi 6 d a rm o ?Na to o dp ow iadam k r6 tk o : "go -dzie n je st robotnik zaplaty swe i " i"'piewac da rmo , boli gardlo" i" i a kapiacs, taka praea" I Jefeli bank i,dasumienne i t p ilne j p ra cy i e t e l i bankrna z tej pracy zyski, to musi fei tt tp r a c f; w yn a gr od zi ~ , io ka id emu, tak,zeby nikt sj~ nie te nU , zeby nawe tkaidy cz lon ek rady nadzo r cze J i eze l ini e Z obowi : j zku , to ch oc d la t yc h pa rum are k p rzy by wa l na ze bra nia .Lecz. ni e na tem k onie c . P rzy k on e ll ro k u robi si ~ bHans t. j; ! ze s f aw ie -I l ie zysk6w istrati Kaidy bank ni eche l l e zrob ic "ple i t e" , musi la k go ..s pod a r owac , :laby byly zy sk i . C o zte mi zy sk ami zro bic? M a z e to o br6 ..c i6 na znize nie sto Pf p ro ce nto we j o dpo iyczek Da s t ~ pDeg o r o k u?Nie , te z n 6 w s i - = dzie li na r o z m a it e czt;ci , pomiqdzy innemi na wy-n ag ;r o dz e ni a n ad zw y cz aj ne d Is ezlon-k 6w za rzq du (mo ina z te i wlasnfepozy cy J i dla ~re ze sa r ady co , wy-zna czyc ) , aby fe h zacht ; c l6 do gorU -w ei p ra cy n a - p rzygz l os~ .

I Z ca l ega zysku odpisuje 91, t op ro c. do f uu du sz u r ez er wow eg o J ala kn ajw ie ~e j p rz ezn ac za si t: d o t. zw .s pl cy a lD e J r e ze rw y. Dlaczelo? Bo

f undusz r e z e rwowy ipecya l n a reser-wa to osobisty mala t e k banku, (z t,r6zn icq, ie f un du szu r oz er wo w ego nl ewo lno naruszac be z zezwo len ia sadow ego ), to skarb, z k t6 rego cze rp ac mo ..g1 j w raz ie jak ie go n ie szcze sc ia , jak ie -go niedo bo ru , to k ap ita l , k t6 ry daiedep onentom r t;k o imi~ za hank. 1mw j~ kszy te n k ap ita l , te rn wleksza p e wno sc bank u , tak it bank sta ry zw ie ik ie mi n re ze rw am i" m6glby sie na-we t zm ien le na sp 6 tk ~ Z og r an lczo -n em p o re cze nl em , bo t e f un du sz e do -s tatecznie r e cza , A le p ow iem w ie c e ] ~bank sta ry , z w i el k iem i " re z er w ami "moie s i~ z ad o wo ln ic malym procen-te rn, bo procent tych " r e ze rw" pokry-w a w sz yst k ie wydatk i . Tak i n. P 9 z a . .sabny bank l udowy w S r emie (jeielJsi e nie myle) n ie bi er ze podobno o dpozy czek zadne] nadwyiki tj. p o z y lc za p o te ] same j sto pie p ro ce n to we ],ktorCi placi od depozy t6w , bo procento d r eze rw wysta rcza na p o kr yc ie w sz yst k ic h k o sz t6 w .Dla te go musi kaidy bank dcaiy6do te go . aby reze rwy mie ~ ja k nai~wi~ksze.1\1am nadz iejE: , f e cho~ moi e r o z . ..wlek l e t a le t at o dosy c j as no I z ro zum ia -I e p r z eds taw i i em cal~ prac.; w bankacbnaszy ch . Z te go sit;; iszanowny k o -respondent "ks~ N. N." i inni iatwomOi l I l i przekoDac, z e bank i D a s z e ni ezd zi e r ai :: a , l e c z t y l ko m ll dr ze g o sp o d a.rui'l. Zreszt~ ta stopa procentowa, 0ile w iem , n ie t y l e gniewa pozyczaj,.c y c h , c o os t r 6 inoc b a n k 6w naszych ,k t 6 re n ie kaidem u ini e na kaidy pod..pis udzie la i~ poiyczki.Jeieti zas kto c h e e z naszycf!sp 61e k m ie cS ko r zysc i , to nie c h te n iebierze t y Iko p oiy czk i z banku po l sk i e -go ta le n ie ch p rzy stq p i ido innychsp 6 le k p o Isk ic h t chE:tnie go przyjm'l;a dywidenda ad udziat6w w sp61kacninny ch zr6w no wazy mu poniekqd p r o -cen t f kt6ry m us i o d swej poiyczkiplacic bankowi po l sk i emu.B~dzie mial moie wi~cei ko rzysc iIja k gdyby na le za l d o R aif fe ise na , Wkt6rym zreszt, nie rna dla nas miej.sca. odkfld Raiffeisen y i'l f ; k a w r~ 4k ~ z "Baue rnbankami i ' t tq maiq , h a k a -t yst yc zn q k om isy 'l kolonizacyjnCi.Skar iy si t ; szanowny k o r e s p o n .dent na n ie ak ur at no sc i r o zm ai te w za . .i a tw i an iu k o r e sp o n de n cy i bankowych.Pod tym wzgl t; dem p r zy z na i ~ lUll s tu-a Z D o s e . Jut to je st siaboiciq sp6 l e knaszych J a te i n ie ma ] w sz ystk lc hk u p c6w ir zemies ln ik6w naszych f z e" ni e umi ei

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 17

2/6

p re ze s r ~dy nsd zo rc ze j) za br on i6 p rz e- r 1) n a d dUthOwlU$lwem J 2) n a d iy.t71a1JJ

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 17

3/6

i n~~ JiO r\ va - c kTe J. ~C l f6 r \v ' a tl s1J . } a ' Rl J A ; a a o , t t r . .M Jt S lo wia na rn i , N la ul ia rzy za Sai t Ii i~ sz an i n a t a ta rsk o ..cy-: . .. I . .. . ., . I. L ll" POll;riu. lZ~bk o o p au a . Go r a c z k owoCle 8 1 1 $ n a d us~yk~w~l l i e in torcw;.;\. iw yc b p o d Paryzem, aby ro z-~.~JiZ.~iq m 6g1 ia k n z . i : q ' q :L:e i ruch ,b l e jo w y . ..1 1 0 Balkan~6.c h, '. ) a t t w y k l e wobec zb l i i~ i i j ce j sit: w lo . ..~., wre znowu ja k \"1 kotle, Zcby< .prQszye p o de lr ze nia , pos tanowi l ~ D 4 "tur~ki r az pu ~c ic d o do n16w w y - : i l l a i i a r c h zOloierzy.~," B,II Izaeb pelaski

. : 1 , ' 1 ,1 1 8 1d o P e r s y i ludz], aby roznleclc' :P Q W s t ;~ l 1 I e . Ludz! tych na g r a l l f c y:.,~~dW'~fto. D zi sn ni kl p er sk ie z i j d u jC )~Iib, I za ch o wi b yi em u o di~to za..,~NOCid, p~nsy~..=2 1 !"!! !;f~"'_ . ._.u ; r _ . . '___"~,~,~~"ft'Ii'fi_".I rO D i k 3 k o sc iB in a .

'"Ch8lm..iliskat d,'cc.sBya.. . . ~ . K L w i k a r y Je rzy Chudz insk i p o --i, n a s w e j posadz ie w Karnieniura d o L i g n o w przeniesiony i t s . wikary-_*,y P a t e r z K am ie ni a"Gnie~no.Nitwiska \~ ysw i~ co ny ~h 3 0 s ty . .. ,C l B J . ksl,~y S t a : B o g a c k i Czes law,l Ui Il te J a lt ; C hrzan Ja n; CieSZj l is idN U r o d . m , Dwornick i W a le u t y , Dzhi-b M : s k t P a w e l, Gah l~ f t s ld Hipo l i t , Geu -c e Wal t er , 90fny Jczet , G orny I\ l le . ." f s . la w , Ho fima n B o le s law , J i iDr ; ;zy f i .,Ik] W f n ce n ty , J ank a K azimie rz , .Ia . .I O W a k J Wladysiaw, I{aim!c' rczak B r a -i d I I . , j K l e i n J an , K lich e Juzef , Lu-.awai S i e f a U , M a n k e J an , M a zu rk ie '* KarOl, Mroczkowsk i Ta de usz,. pa W l O w s k i Michal . Poprawskl Maryan,R a d o t t i s k i Stanislaw, Schade Jan, Si- ,C Z 7 4 s 1 d B r o n i s l a w J Smolinski .Ioze],Sp ik ow sk i Onu fr y t S ta ch o wia k K az l-m ie n, S zymc za k Sta nisla w, T om a ..I z e w s k i Lud w i k iW i lk a ns . Iul ian. Dy-wa C J sp sk i S ta ni si aw wyswiecony

20Stal o s o b U o W nast~pui

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 17

4/6

Bodzico.H1. iOpieii..lWOJU polecamy nasa. pensyonatdla ru~~dz~eiy zeIisk.iej, u~Zt2t : iZC~9j~cej do .8zk61 miejscowyoh Iub ma.JqcejksztaicH.' S)~ prywatme b~u2t w kolka.cb) b:.!u~ osobno. (~H8G ),,,..arunki I)Izy~t~l.ne.Bliisze szc~e=-uly ItA zl!,danie.Helena iAnna Rzepeckie,.e g z ami n 0 lV a n ~ n a U C Z Y C o ie 1 k iwyi~zych szk61 zellskieh

POZll1ail, sw . Barcili! 9.

,, ~-...".~--kuczepana ktorego moi.n&ai, .nl lJgOJi ktory umie powkoniu jeidzi6; ta . kZ82 zonat,ahpapobkd 0 k 0 n i, p08zukuja odkwietnia r..b..Dom. Bakciwiec(Ra.kowitz p...Kleinkrug)~

!la11k lu4ow"'~ii \JiiDIGbow1.'j .,. ~3 .1o io ny -e ..Q'O e z e rw e a 1909 rob. . -u pori pa t r o t l a t em W Pozn sn t u,Rdttih6d przycnu dMl. f~n. Mr. fen.~7030t70 Obr6t ~ J. C. 2: Q , n i B . at . 1!~~',909. . .. B 7 B 3 B t75Oot6wku. B O S Wl"- 05 fen.Bjl~tDMrenlBnentony

'1. dnia ~n.12. H . + 0 9 00 przeniesienta aft rok ' t910,AktywaUr. teu.

7900,0022309t20808,0541,10

u n r u H , B. 1. c ... _ " .. Ftuulu!:=z rO;tcn'iowy II ..~ .. ~ U dx ia l v ~ . D ep()zy 'L J " .Procent od depo l .! J ' tov l do ra cn owany ua 1'(11\: HH O ~ lJanki w Poznunlu ~ .. Wcksle .. t Gotowl,a.. ~ ~ ~ Zyski istruty, ~ ~ ~

Pasvwa~h. fen." 12;J ,U ll~ (n,~n 3fl t55,1]{I~ ' 3 - : : ; ~ J 5

Potrzebuj'l.Robctnlkow: .100 TObotDikow le1:iDyeh po t n : eAugust CzeTWonka - Rapatten.Rlessellen K rA Osterode Ostpr.P]'z:edsi~biorct: oraz 20 ch1o'p20 dzi ewcz .yn pou '7 .. ebnj eWiel".scil W Swieeill (Kilku robotnikow porrzsbujeNeuGolmkau p. K1.-Golmk.au. .Pn:ewo

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 17

5/6

.J--

. _ . ~ _ ; ' . ~ _ . - . _ . . . . _ _ . _ . _ _ . ~ _ ~ _ . . . & . . . . . ~ . - . . _ . . - _ ~

. . .-__._..._ .. - . . . . . . . . . . . . . . ...-...- ..- ..-~. . . . . . .-----_ I j JEm

aaaagaaaaccCpaaaCDCCCCDccaaaaDOCCCODDCCCDDDDCDCDCDDCOCODcocaDODcaDDDCDDDDDoaaaacaaDaaaaaDaaaaa~aDaac~oaaaDDDDCDQPCD~

. 0; 0 Dla nauki i rozrywki. 0 0 It . ~acaDCDDDCDDDDDDDDDDDDDaaDD~CODDDcn~~DDaCCDO~~CODDDDD~aaDD~~DD~DCD~ODDO~~ODD~~DaDOD~DDDOD~a~DDODaDODaDODD~aODacDOOg- Z l e m l a w p r z B s t r z em a c b Jest 0 t ak i e j {)dleg-~O~," p r ze z k to - bilionow mil, a Je J szesc ian zabie - p U : S C 1 ' t w tw a r z . PokT.l .)1?tV'dz.aDJjt. . A . 18~J330 milna sekun d:,;) p rzedrze sie ra 70 .tysif; 'C . seks ty t .~on~\V' (7 z ~40 chlopiec z .bo.lu i, ,,":stydu ~r".y"t. DZIW;l1.eoczarowame ogarrua nas, w jednym roku, zerami) szesciennych mil, To Jest twarz dtolU,!. 1 pedzi d o szkcly, a~I~ por6wnujemy dawniejsze po" Z ap ozna jr ny sie blize] z temvco dopiero odosobnienie. Slofice w c~- w sie n i w padla n ' ! l skr~ pod nogi~. . I a z obe cna um ie j ~ tn o sc i tl a st r o - to jes.t rok swi~tla i i le w yn osi g~- ly~ Sy{,oi~ ogron~lle ni.e zap~l.rua p a nu : p r .o ~ r -o \ v J , tak' ze t .~mte by.l~~nomiC!n~. Stare Iegendy 0 slofi- ograficznych mil, Tr udno to obli- ani dwudziestutvsiecznej tryliono- by S I t ; ; : prawie obalit.. Pan profeaot;~It s Ie zycu, 0, ziemi i r r i ebi e , 0 c zy d c yf ra mi, a wiec objasni jmy to we ] czesci (2 z 23 ze ram i) tej ca r e ] byt wtaSn j~ w l ?a r, ct zo z !y ,m h ~O'~piazdach i fLrmarnel1,cie niebie- na przyktadzie, kuli . r.ze,. a sadzac, ze cblopiec 2. ~u~, :~ kim , "o p ow ia da jtl n ar n ..0 j edn ,yc} i Odybys~y w sie d l i ~~ ua j.szyb- T e cyfry p ok 'a zuj~ nam .m oc IB.o.. W~Ll h~.b pustoty w"biegl na n t e . _ 1 ( O " , .J t y r c l i s amych przedrniotach, kto- szego pociagu 1 podrozowah be z ga 1 zmu sz aj a nas do podziwu dzie] w~~c . dor~~z?~ "wy ,mlerza ~u spra-: " ' r y . c h wi e l ko s c i a i' : c i e z a r e r n , skta- o d p o c z y nk u , to do odbycia ro k u Je go~ Przez astronornia cztowiek wiedliwosc 1 , s i l n y mu \vyml.~a ~,.ijem inatura zajmuja sie i opisu- swiafla potrzebowalibysrny jcdena- musi uznac si eb ie n ed zn yr n robacz- l i czek ' , Tegn J U z ' bylo z anad t o An-~.j'lterazniejsi astronornowie. Wiel.. scie rnilionow tat k i e r n , a z i e rni e , mieszkanie swoje t os iowi , k t o r y nic mn.eg.o nie przy-: k a zaiste j e s t roznica porniedzy 0- I 1ej to o gr o rnne ] m ia r y uzy- drobniuchna s k o r u p k a w wcdach 0" p uszc za l , ja k . z 'e ran profesor pa~; . p~w i adan i ami "Z d aw ne j p .r z~ sz lo - \Valn~ ~ami~ t m i.' do ?bHcze~ia ?~.. c e~n6w . ~ _ j.e ,d":ak ! [akze c . z~ s ~ o _~u : t~za l o kne rn ~1 . t ak 'Ze za owego osta' _ . S C l , a o be c na a stro nom ia , N igdz ie legtosci gwiazd jednej ad c r rugre ], dzie uwazaja siebie za wielkich J niesprawiedliwie ~o uderzyl., P~" ' !, s pr ze c zn o sc i n ie sa wiecej widoczne Czes to styszymy t a k z e 0 kub.cz nym drw ia sobie z S t:v 6.r cy ogr~mu! dzi wiec ,zaplakany wpros! do" ~"'.ja k w la sn ie p omie dzy dziccinnyrni roku swiatta ; - to . j e s t tylko u r o - J e de n z na jw ie k szy ch fifozofow na dyrek'tora na sk'arg~ I n : t0wt:. =; Idomys. tami pierwszych nar orlow a jony szescian, kt6rego kazda stroua powiedziat bardzo slusznie : "Chcesz "Pro ~ pro - prosze pana dyrek-L obecnyrn i , n i ema l pewnymi dow o - rna dl l lgOSC roku swiatl a . p o zna ':' Boga imoe je go zo sta n a ... tora - p a rt - pan p r o f e s o r u -: (f ~a -m iu cz o ny ~ ~, k t or zy poswiecaja ~1.ijaJy d lugie I~ ta t , . n ir n ludz l~ stro no mem !" u.d~rzyt mie \V t~rarz! a JJ]a. prz.~:. . ' s l~ as t ronomli , by h v: stanie obhczac odleglosc c le ~ tem u o~tu me TIle zrobirem ]..: f ~ - S ta ro zy tn i G r e:C Y J na osrnset Ia t gv..iaz d, az nareszc i e poszczcscilo C hla st! o dbie ra na. to trzeci po l i -~ .p rze d n aro dze nie m Chrvstusa irn si c znalesc miare, k t o r u rnozna S p r a w i e d l i w o s c . czek od pana dyrektora, oburzone ...~ ., rze dstaw ia l i nasza zie rn ie jak~ uw a z ac za do sta te c zna , go na takie, j a k ' s~dzit wyzwisko" w ie lk a p la szc zy zn e, o to czo na wo- W obecnych czasach o dle glo sc Ja k io nle trzeba sie sp ie szyc z p r :o fe so ra . . ._ , ~ .;:.ijamrt i ok'ryrt(l f i r rnamen te rn , ktor y k ilk u g-\v iazd je st ze stosunkowa wymierzaniem sprawiedliwosci, po- I rna t ak i bie dn y c fito p ie c lWi re~. t W lO rz yl za ra ze m p osa dzk e nieb.i, dostatecznoscia w pr zyb.iz en iu zna - kazuje nastepujaoe zdarzenie, t zye w spra\viedlhvosc 1m ie sz k an ie b og ow Olimpu, G r c c y a , na - 0dokladnosci tu ta j n ie rno - Pr z ed g .i mn a zy um zajezdz a z r a-: W i ch m ni em a ni u, byla \V ' sarnym ze bye ani rnowy . na wiesniak Z wozlkiem, zaprzezo-~.~rodkU ziemi, a rniejsce ~~wje1 e Najblizsza gwiaztla (nie mowie nym, w osta, a s tanawszy apodal, zo. .De l p h i - w sa rnym srodku Grecyi, tu 0 planctach, lecz 0 gwiazdach stawia w6zik' L o dd al a sie na ch wi-]aki"e jedna:k ohecnie pr;zedsta\via stalych), k t o r q do tego czaSH :od- Ie do st}siednie'go sktadtL Naty ch ' -si~ ta spra\va zupe lni ' e odlrniennie. k r y t o , jest tak' zv.rana Alpha Cern- miast \vybiega ze szkoly d 'w6ch ptt-~ :- U cze l l i i.m e dr cy o d kr yw a jq co tauri, z odleg~osciq. 4 i, j ed no . t rz e- stak6w i z aczyna j~ sp.rz.eciwj .ac si ~:~chw i l a no -we s\v ia 1y \v p rz ,e st\v o - c i ij r . o ku s\\datla. _. os lu , kt6.ry podrainiony r y czy ir .z e.. D o\ vi a'd ujq , si ~ 0 i c h j l la .t ur z e Prawdopodobnie .nast~pn"a t ko.. w i e . r z 'g a A Maly Antos, s , ek ' s t3 l l e r ,

j, icfi ) odle 'gio-sci od ziemi, a zara~ le i jest mala gwiazdJ t S m y przest'lpili pr6g mies.zka-. - l l f _ ~ .je g:a - zd 'aw alo mi si~ , zes,cie. " $ .1 1 0. ~tarym. K U ' ~ , i ~ . . . z apomni e l i .' . ~ ~ . 5 1 . me zaROJIlDlehsmy. ueklem',r

ja;, D yda kl , le cz p rzy ch ~()d 'zim .y d oci ebi e d'zis z wie lk ' im, frasunkiem ..Pan Kalasanty spac nie ,mo.ie istrach . ma ogona k ' ome ty , a : Jegos(}siadk'a radzili mu.t aby si~ nie-zwt,ocznie udal do Ta r p na p ;o d 'G ru ..dz i : tdzem, i zasiegn~i ra d 'y u m~-drej onej baby, do k't6rej z . calychPrus Kr61ewskicl1 zjezd-z'ajCl sit;wszyscy, co cierpi'l na k'oltuny ina rak'aJ na slep

8/4/2019 Pielgrzym, rok 1910 - nr 17

6/6

- - ~ _ = = = ~ . = ==I 1 I I . . l i l i i i iD o d a t e k p oswi ~c o n y g o s po da rs twu d o m o w e m u i wychcwanlu.

nr.U Do b r a r.~ .iI: III.';

g o s p o d y n i . Robo tn ik.. ' . _ . , ; " . . .- - .'-. ..

J a ll : im p ow i n i e n b y e k u r n lk ? S z t v a j cH r s t { i a l l r a w oa m ia la m ie jsc e . T c t a p k i \V o d .. .powiednicj l iczbie umieszcz a si c po dPrzy budowic kurnika trzeba sciana I r o r r t owa obok siebie. Naj ..p r zudewszys t k i c r n wybr a c o dp o - le p szc 5:1 i a nk i szcz elnic zbi t c z. ~ i Prz y dzisicjsz y s n r o zwo j u stosun-wieduie rniejsce tak .. aby budynek' .ogiadzon)'-ch, a \Vif1C ~at\v)fch do u- I' , ~ ..:O\V gospodurczych i spolccznychzwrocony byl frOJltC"JU do pohidnia, r ny c i a desek, zamy k ajac e sic auto- sprawa dosrarcz ania z jcdnej stro-a od p61Jlu.c) ' mia! ja ka ko lw ie k za - ma ty czn ic zu kur a, ktrir a \v nie w e - b 'J ' IT "slo nc . P r z v takicrn us tawieniu 1 ~ Cz ' V_ ~ C 1. \\" U d :I . l l" d!r C 1 ~ , L _ ? :a t( 'Z 1: J C.,. 1 b t . . 1 1 c J d s z c z : o , n " ~ \V J e d n _ l ~ n l z c.zi t ' r~ch k L . ' l ' " ,StOHlY 1U rZ ClllY , J U { (Omll ogo - J r - p rze ln ys.l 'u p rl.c z prLeL1si(~~hiorc6\v j,.. 01... b b t. t6"~ )(urnika.\111 2 j , :0 v . ' n J r z e Cl , a y y iY S 1 1- n a k c n i cc ; P r z y \. vi: ~U Z \v i1 z ,k , '] e h Z J-1 " C I o 1 ~ " 1 + (J~ '11 'f ' 1 . 1 t~ c- ' a~y Na p rz).'l nH Je k C if 'L kic .h " nlrOZU\v. d 1 ! 1f;. } C ' . I : : - : : a~) [tll. nL.: : p rzc .J ,sz L :r U.:~jV~]\Uf,.t~k. uJ(f!s3J1 ia ,o\\"aUo~~\' H e l . upraw,~. o 1 1 1 a J 4 do rcnty.))o\vladuje.iny si~ tei:) 'z e r .0b'ot~.nik bel \vszc~kiej straty na r enDe 'r!ie potrzebuje s j( : z g' o dz i.c ani n ao p e r a c y e an i na kur a cy t} ie -ad 14 ~yg?dI l i a moze sit: UJC ! e czyc przezJ akleg.o c he e l e ka rza na kosz t sr .61 1.ki za\vodow.ej. ~ ,

\Vrcsz~i,c ..v y\v od z} a ~to r, k l edy .. \ \ r .o lno znlzy c rcn t~ 1 kredy v~o lnozqdnc p o d\ Vl ZsZ e 11 ia r en tv f a k a - t e z\V j a J ~i cl ~ r azacl: nie z a c ho ~ i ii . p r ze . .dav.nnJ enle) ChOCI~ .i robotniJ{ \V SWO"i ln cza sie t.. j~V. d~v6ch l a t ach p d .v /ypa . dku n1C zg!,o.SII s~ e o_ r ent .~t