Pałac Łochów, 18-19.11.2010 r.

Dobre praktyki konsultacji legislacyjnych w ramach demokracji opartej na konsensusie.

Republika Federalna Niemiec

Pałac Łochów, 18-19.11.2010 r.

Warsztaty pt. „DOBRE RZĄDZENIE POPRZEZ WKŁAD SPOŁECZNY.Zwiększenie udziału organizacji pozarządowych w procesie legislacyjnym.”

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

4 szczeble władzy:

• federalny

• krajowy

• powiatowy

• gminny

ŚCIEŻKA LEGISLACYJNA


• Założenia do ustawy opracowują ministerstwa • Pierwsza runda konsultacji z ekspertami i organizacjami krajowymi • Konsultacje międzyresortowe • Projekt ustawy lub polityki wraz z OSR • Konsultacje II runda w tym z organizacjami i ekspertami • Przyjęcie projektu ustawy przez rząd federalny• Procedowanie przez Bundestag • Procedowanie przez Bundesrat • Możliwość pogodzenia izb przez Komisję Mediacyjną

ŚCIEŻKA FEDERALNA


• Dokument Joint Rules of Procedure of the Federal Ministries

• Obowiązek konsultacji ustalają przepisy

• Organizatorem konsultacji są ministerstwa

• Ministerstwa posiadają swobodę w zakresie wyboru, czasu, sposobów i zakresu konsultacji

• Konsultacje z partnerami społecznymi posiadają charakter uznaniowy i nie są regulowane

• Na pierwsze wrażenie system konsultacji bardzo rozczarowuje

UDZIAŁ PARTNERÓW SPOŁECZNYCH W PROCESIE

KONSULTACJI


Według Arenda Lijpharta istneją dwa typy demokracji: • Większościowa: zwycięzca bierze wszystko, typowa

demokracja wyborcza, po wyborach egzekucja praw zwycięzcy, prymat decyzji politycznych i ideologii

• Oparta na konsensusie: uniemożliwienie dominacji jednej partii, dwuizbowość, silny sąd konstytucyjny, korporacjonizm, szereg form wymuszonej współpracy (komisja ds. mediacji w Niemczech), bliskość demokracji do obywateli, prymat pragmatyzmu i rozwiązywania problemów

DEMOKRACJA OPARTA NA KONSENSUSIE


• Większościowa / Proporcjonalna • Polaryzacyjna / Wielobiegunowa • Zmierzająca do dominacji jednej partii / wielopartyjna • Eskalująca konflikty / budująca zgodę • Odsuwająca obywateli od procesu podejmowania

decyzji / zachęcająca do partycypacji• Zwycięzca wie lepiej / Rządzący słuchają fachowców

OPIS DEMOKRACJI W POLSCE ???


• Prymat wiedzy i kompetencji: rola ekspertów • Poszukiwanie najlepszych rozwiązań • Kompromis jest lepszy od braku rozwiązań • Trzeba włączać różne środowiska zwłaszcza

pozapartyjne • Zdolność do wycofania się jeżeli przeważą

argumenty fachowe• Kompromis wymaga czasu

JAK DZIAŁA DEMOKRACJA KONSENSULANA?


• W landach zachodnich dominuje demokracja większościowa

• W landach wschodnich i wielkich miastach dominuje demokracja konsensualna

• Dlaczego?

BADANIA NIEMIECKIE LANDOWE


• Historyczne: utrata ponad 50% terytorium w ciągu 41 lat – stłoczenie

• Administracja Trizonii wymagała uzgodnień

• Wiele problemów do rozwiązania

• Korzystne skutki współpracy

• Kompromisy pomagają osiągnąć więcej niż walka

PRZYCZYNY ZASTOSOWANIA DEMOKRACJI OPARTEJ NA

KONSENSUSIE


• Zadowolenie uczestników procesu • Wysoki poziom rozwiązań • Duża odporność na niepotrzebne zmiany • Duża siła instytucjonalna partnerów • Stałe kontakty wzmacniają obie strony • Mała konieczność regulacji • Demokracja oparta na zgodzie to odpowiednik

wysokiej kultury organizacyjnej w biznesie

REZULTATY DEMOKRACJI OPARTEJ NA ZGODZIE


• 5 konsultacji elektronicznych dotyczących spraw internetowych i e-governementu

• e-partycypacja jako cel rządu federalnego • powołanie portalu e-konsultation.de przy ministerstwie spraw

wewnętrznych • bardzo dużo wejść i sprawdzania co się dzieje z legislacją • stosunkowo mało komentarzy (ok. 100 przy Citizens Portal Act of

2008)

• konieczność ujawnienia swoich danych skutecznie zniechęca do

składania informacji o niskiej kulturze

Wciąganie partnerów społecznych do aktywność


• DIHK – Stowarzyszenie Niemieckich Izb Przemysłowo-Handlowych

• BDI – Związek Niemieckiego Przemysłu

• BDA – Niemiecki Związek Pracodawców

PRZYKŁADY ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH STALE UCZESTNICZĄCYCH W PROCESIE

KONSULTACJI


• Ustawa o wolnym dostępie do informacji z dnia 5 września 2005 roku

• Zbliżona do rozwiązań innych krajów

• Wyraźne wyłączenie jawności legislacyjnej na etapie przygotowawczym przygotowania projektu

DOSTĘP DO INFORMACJI


• Badanie dobrych praktyk w zakresie konsultacji MSP w RFN i 32 innych krajach – Projekt BEST

• 33 przebadane organizacje w RFN na ponad 170 z Europy

• Zagadnienia: Proces konsultacji, Reprezentatywność organizacji przedsiębiorców, Modele i formy konsultacji, Czas konsultacji, inne

FUNKCJONOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH W NIEMCZECH

W ŚWIETLE BADAŃ


CZĘSTOTLIWOŚĆ KONSULTACJI Z ORGANIZACJAMI

REPREZENTUJĄCYMI MSP


ETAP PROCESU LEGISLACYJNEGO NA KTÓRYM PROWADZONE SĄ

KONSULTACJE


WYKORZYSTANIE KONSULTACJI

Zakres wykorzystania konsultacji (opinii przedsiębiorców) przez rząd Procent respondentów

W większości przypadków znajdują one swoje odzwierciedlenie w nowym prawie /polityce

3

Częściowo znajdują one swoje odzwierciedlenie w nowym prawie/polityce 45,5

W niewielkim stopniu znajdują one swoje odzwierciedlenie w nowym prawie/polityce

45,5

W ogóle nie znajdują one swojego odzwierciedlenia w nowym prawie/polityce

3

Nie wiem 3


CZĘSTOTLIWOŚĆ DOSTARCZANIA INFORMACJI ZWROTNEJ

PRZEZ WŁADZE

Częstotliwość Procent respondentów

Zawsze/prawie zawsze 0 Często 15,2 Czasami 18,2 Niezbyt często 33,3 Nigdy 33,3 Nie wiem 0


1. Wieloszczeblowy charakter konsultacji

2. Dominacja konsultacji pisemnych

3. Stałe uczestnictwo partnerów w spotkaniach

4. Niedorozwój konsultacji elektronicznych

5. Wysoki poziom rozwoju organizacji pozarządowych

WNIOSKI


1. Kształtowanie demokracji jako konsensusu

2. Wsparcie dla budowy silnych reprezentacji środowisk branżowych, tematycznych czy społecznych

3. Wzrost poziomu kompetencji partnerów społecznych w zakresie formułowania opinii pisemnych

4. Uruchomienie ogólnokrajowego portalu konsultacyjnego

5. Stałe formy spotkań i współpracy

REKOMENDACJE DLA POLSKI


Dziękuję

Przemysław Kulawczuk

[email protected]

58 661 92 52 (50)


mailto:[email protected]

Pałac Łochów, 18-19.11.2010 r.

Documents

Transcript of Pałac Łochów, 18-19.11.2010 r.