magazyn 2011

/11

01

Mops „Multum in Parvo”

Pies w mieście

Jak zapewnić psu witalność

Mały pies oczami behawiorysty

Zdrowe Żywienie Royal CaninFirma Royal Canin, założona przez lekarza wete-rynarii, od ponad 40 lat propaguje ideę Zdrowego Żywienia psów i kotów. Głównym celem firmy jest opracowywanie innowacyjnych rozwiązań żywie-niowych, precyzyjnie dostosowanych do prawdzi-wych potrzeb zwierząt. Kluczowymi elementami tej działalności są zawsze nauka i obserwacja.

Zwierzę w centrum wszelkich innowacjiZdrowe Żywienie jest możliwe dzięki dokładnemu poznaniu specyficznych potrzeb zwierząt, czerpa-niu z wieloletniego doświadczenia hodowców oraz szczegółowej analizie wyników najnowszych ba-dań naukowych. Trzeba poznać potrzeby zwierząt, aby móc chronić ich zdrowie.

„Wiedza i szacunek” dla prawdziwych potrzeb zwierzątTo główna dewiza Royal Canin, której jesteśmy wierni od początku istnienia firmy. Wiedza jest po to, by się nią dzielić – chcemy aby właściciele psów i kotów czerpali z naszego wieloletniego do-świadczenia, wyników badań i współpracy z ho-dowcami oraz lekarzami weterynarii. Stąd niniej-szy magazyn oraz szereg innych publikacji oraz materiałów informacyjnych, dostępnych w skle-pach i u lekarzy weterynarii.

Przyjmując zwierzę do domu bierzemy na siebie wielką odpowiedzialność za zapewnienie mu odpo-wiednich warunków życia oraz dbanie o jego zdro-wie i dobrostan, a żeby temu sprostać trzeba wie-le nauczyć się o naturze i prawdziwych potrzebach naszych zwierząt…

Rygorystyczne wymogi jakości i bezpieczeń-stwa w fabrykach Royal Canin.

Firma Royal Canin ustaliła surowe normy, któ-rych ściśle przestrzega na każdym etapie pro-dukcji. Dzięki takim procedurom możliwe jest wyprodukowanie karmy wysokiej jakości, speł-niającej najwyższe standardy bezpieczeństwa.

Przed procesem produkcyjnym:• dobór dostawców według bardzo rygory-

stycznych kryteriów• weryfikacja jakości surowców przed rozła-

dunkiem• wykorzystanie wyłącznie mięsa pochodzą-

cego od zwierząt zdrowych i spełniającego normy przewidziane przy produkcji żywno-ści dla ludzi.

Podczas oraz po procesie produkcyjnym:• kontrola jakości od wprowadzenia surowców

do fabryki, aż po proces pakowania, dzię-ki wykonywaniu systematycznych testów i analiz na kluczowych etapach produkcji

• znajomość i pełna kontrola źródeł (produ-centów) pochodzenia surowców, wchodzą-cych w skład karm.

Certyfikaty ISOFirma Royal Canin Polska sp. z o.o. posiada certyfikaty:

Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001:2008Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001:2004

w obszarze produkcji, sprzedaży i komercjalizacji karm dla psów i kotów, nadane przez międzynarodową agencję certyfikującą Lloyd Register Quality Assurance.

W numerze:

PORADNIKPies w mieście ������������������������������������ 2Jak zapewnić psu witalność? ����������������� 6

ZDROWY PIesStarość ��������������������������������������������10

PsY RAsOWeMops �����������������������������������������������18

eKsPeRT RADZIMały pies oczami behawiorysty – mały wielki pies ������������������������������22

PIes NA CO DZIeŃDowiedz się o psach jeszcze więcej ���������28

WARTO WIeDZIeĆSprawdź swoją wiedzę i zadbaj o psa�������32

Pies w dużym mieście…Posiadanie psa to ogromna przyjemność. Należy jed-nak pamiętać, że to także sporo wyrzeczeń. Czy zna-cie Państwo wszystkie prawa i obowiązki właściciela psa? W pierwszym numerze magazynu OTO PIES po-staraliśmy się je Państwu przybliżyć.

Kulturalny opiekun i dobrze wychowany pies zawsze zwiększają rzeszę ludzi przychylnie pa-trzących na obecność psa w mieście.

W tym numerze dowiedzą się również Państwo:

Jak dbać o dojrzałego psa?

Czy mops jest psem made in China?

Co zrobić, by pies zaakceptował nowego członka rodziny?

Zapraszamy do lekturyRoyal Canin Polska

Pies w mieściePosiadanie psa w mieście to ogromna przyjem-ność, ale również obowiązek i sporo wyrze-czeń. Pies sam nie wyjdzie na spacer, nie po-sprząta po sobie. Co więcej, pies nie zna prze-pisów, które jego właśnie dotyczą. To Ty, jako jego właściciel, odpowiadasz za to, aby pies czuł się bezpiecznie i swobodnie, a inni użyt-kownicy przestrzeni miejskiej nie irytowa-li się waszą obecnością w parku przy osiedlu.

Dobry psi obywatelNawet jeśli przepisy nie mówią o tym wprost, to pa-miętaj, że nie wszyscy lubią psy, a niektórzy wręcz się ich boją. Dlatego uszanuj to. Kulturalny opiekun i dobrze wychowany pies zawsze zwiększają rze-szę ludzi przychylnie patrzących na obecność psa w mieście. Chcesz się upewnić, że Twój pies jest do-brym psim obywatelem i umie respektować zasady życia społecznego? Zapoznaj się z elementami testu opracowanego przez American Kennel Club.

1. Obca, przyjaźnie nastawiona osoba: pies spo-kojnie siedząc pozwala obcej osobie podejść i nawiązać rozmowę z opiekunem, nie przeja-wia żadnych oznak niechęci czy strachu, ani też ekscytacji.

2. Przyjmowanie głaskania w pozycji siedzącej: pies, w obecności opiekuna, pozwala dotknąć się obcej, przyjaźnie nastawionej osobie. Pies spokojnie siedzi i nie przejawia żadnych oznak niechęci czy strachu.

3. Przyjmowanie zabiegów pielęgnacyjnych: pies spokojnie poddaje się zabiegom pielę-gnacyjnym i dotykaniu, także przez oso-bę nieznajomą, np. lekarza czy groomera.

2

PORADNIK

4. Spacer (na luźnej smyczy), kontrola nad psem: pies znajduje się przy nodze opiekuna, który wykonuje zwroty i zatrzymania. Pies nie cią-gnie na smyczy.

5. Spacer w tłumie: pies potrafi spokojnie poru-szać się w ruchu pieszym i opiekun posiada nad nim kontrolę w  miejscach publicznych. Pies może interesować się ludźmi, jednak bez okazy-wania zbytniego entuzjazmu, strachu lub nie-chęci. Pies nie ciągnie na smyczy.

6. Siad i waruj na komendę / zostawanie w miej-scu: pies wykonuje polecenia opiekuna, przyj-mując żądaną pozycję i  pozostaje w  miejscu wskazanym mu przez opiekuna.

7. Przychodzenie na zawołanie: pies przychodzi do opiekuna, gdy ten go zawoła, inna osoba lek-ko rozprasza psa (np. głaskaniem).

8. Reakcja na drugiego psa: dwoje ludzi z  psa-mi zbliża się do siebie z odległości około 9 me-trów, zatrzymują się, podają ręce i wymieniają grzecznościowe uwagi, po czym idą razem dalej przez około 4-5 metrów. Psy nie powinny wyka-zywać większego niż normalne zainteresowa-nia sobą nawzajem.

9. Reakcja na nagłe sytuacje: pies zachowuje spo-kój w sytuacji, która może się normalnie zda-rzyć, np. podczas upadku ciężkiego przedmio-tu lub biegnącego człowieka. Pies może oka-zać normalne zainteresowanie i zaciekawienie, może być nawet lekko zaskoczony, lecz nie po-winien wpadać w panikę, próbować uciec, prze-jawiać agresji lub szczekać.

10. Kontrolowana separacja: pies pozostawiony na ok. 3 minuty z  inną osobą zachowuje się spo-kojnie. Nie musi pozostawać w tej samej pozycji przez cały czas, ale nie szczeka, nie skomle, nie przebiera łapami, ani nie jest mocno poruszony czy zaniepokojony.

Zgodnie z prawem, czyli prawa i obowiązki właściciela psa

Opłata za psa – czy trzeba płacić podatek od posiadania psa?

Pies to obowiązek, również pod względem praw-nym. Każdy kto ma psa, musi płacić podatek od jego posiadania. Przepis działa na podstawie Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. Z 2010 r. Nr 95, poz.613 ze zm.). Wysokość opłaty (w roku 2011 maksymalna stawka wynosi 110,66 zł*) oraz termin płatności uzależnione są od rady gminy, dla-tego warto zerknąć co w tej kwestii postanowili rad-ni naszego miasta. Zwolnione z podatku od psa są osoby niepełnosprawne, dla których pies jest pomo-cą, oraz osoby powyżej 65 roku życia, które prowa-dzą samodzielnie gospodarstwo domowe.

Smycz i kaganiec – co trzeba mieć ze sobą pod-czas spaceru?

Czy pies zawsze musi być na smyczy? I czy zawsze musi mieć założony kaganiec? Tak naprawdę mało kto wie dokładnie jakie są obowiązujące przepi-sy w tej sprawie. Punktem wyjścia jest znajomość art.77 Kodeksu wykroczeń (Dz.U.71.12.114 z póź. zm.). Przepis ten brzmi: kto nie zachowuje zwy-kłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze grzywny do 250 zł* albo karze nagany. Na jego podstawie gmi-na ustala treść uchwały, która decyduje o losie psa na spacerze. Przepisów mówiących o tym, czy pies powinien być wyprowadzany na smyczy oraz czy wszystkie psy muszą mieć założony kaganiec, czy tylko te uznane za agresywne, proponujemy szukać w uchwałach gmin, dotyczących utrzymania czy-stości i porządku na terenie miasta, gminy.

otopies 01/2011 3

Posprzątaj albo płać – ile kosztuje nieposprzą-tanie po psie?

O sprzątaniu po psie mówi się już od długiego cza-su. Coraz więcej gmin prowadzi własne kampanie uświadamiające, że psie nieczystości to problem dla wszystkich mieszkańców miasta, nie tylko z powo-dów estetycznych, ale również zdrowotnych – około 50% trawników i piaskownic jest zakażonych paso-żytami zwierzęcego pochodzenia. Dla tych, do któ-rych kampanie nie przemawiają, przygotowano, nie taką znowu małą, niespodziankę – mandat karny w wysokości od 20 do 500 zł*.

Parki dla psów – gdzie w mieście można posza-leć z psem?

Skoro miasto karze mnie za wyjście z psem bez ka-gańca i bez smyczy, to gdzie mój pies może się wy-biegać? To częste pytanie właścicieli psów, dlate-go kilka miast zdecydowało się na otwarcie specjal-nych parków dla psów. Taki teren zabezpieczony jest wysokim ogrodzeniem. Na terenie parku zna-leźć można specjalne miejsce do szkolenia, elemen-ty toru agility, ławeczki przeznaczone dla właści-cieli oraz dystrybutory torebek i pojemniki na psie odchody. Takie parki spełniają jeszcze jedną rolę – wyrabiają w  ludziach obowiązek sprzątania po swoim psie. Gdzie można znaleźć psie parki?

Na terenie tych parków, Ty i Twój pies możecie wy-szaleć się do woli i nikt nie wlepi Wam mandatu za rozkopanie trawnika, czy też połamanie kwiatów na klombie.

Podróż, ale za jaki bilet?Chcesz podróżować ze swoim psem? Marzy Ci się wspólna wyprawa po Polsce? Jeśli nie masz wła-snego samochodu, to lepiej dobrze przestudiuj tę część artykułu. Pomożemy Ci odnaleźć się w gąsz-czu przepisów różnych przewoźników.

Pies w pociągu

Przeszukanie stron PKP (PKP Intercity, Przewozy Regionalne oraz PKP Szybka Kolej Miejska w Trój-mieście) wystarczyło, aby dowiedzieć się jakie prze-pisy w czasie podróży nas obowiązują.

W przypadku małych psów, podróż naszego czwo-ronoga jest bezpłatna, ale musimy umieścić go np. w transporterze i ulokować pod naszymi nogami lub trzymać na kolanach.

Jeśli mamy psa dużego, to po pierwsze, zobowiąza-ni jesteśmy do trzymania go na smyczy oraz ubra-nia mu kagańca. Ponadto, musimy mieć przy sobie aktualne zaświadczenie o szczepieniu psa przeciw-ko wściekliźnie. Musimy również wykupić bilet na przewóz psa (z adnotacją „Pies”). Koszt tego biletu w PKP Intercity to 15,20 zł*, w Przewozach Regio-nalnych 4,50 zł*, natomiast w Szybkiej Kolei Miej-skiej w Trójmieście to 1,00 zł*.

Pamiętaj, że zawsze musisz zapytać współpodróż-nych, czy zgadzają się na podróż z  Twoim psem w jednym przedziale.

Wszystkie powyższe zasady nie dotyczą psów-prze-wodników osób niewidomych.

Kraków – przy ul. Strzelców na Prądniku

Gdańsk – Park Strzyża, Park Reagana, na tere-nie zieleni przy ul. Krosienki, przy ul. Za Mu-rami/Podwale Przedmiejskie, Park Millenium, Park Bema, Park Akademicki oraz Park Zaspa im. Jana Pawła II

Warszawa – Bielany (park przy ul. Perzyńskiego), Mokotów (w parku Bartłomieja, Zieleniec, skwer Słonimskiego oraz skwer Szewczenki), na Pradze Południe znajdują się dwa wybiegi dla psów (park im. Pułkownika Szyprowskiego „Leśnika” oraz plac przy ul. Łukowskiej)

Łódź – osiedle Liściasta – pierwszy park dla psów w Polsce

4

PORADNIK

Utrzymanie psa w mieście regulo-wane jest przez szereg przepisów. W każdym mieście obowiązują lo-kalne ustalenia, dlatego zawsze po-winieneś się z nimi zapoznać. Pa-miętaj, że za wszystkie wyrządzo-ne przez psa szkody zawsze odpo-wiedzialny jesteś Ty. Nieznajomość prawa, nie zwalnia od odpowie-dzialności za jego naruszenie.

Pies w PKS

Jeżeli chodzi o  PKS, sprawa nie jest taka łatwa, jak w przy-padku PKP. Jeśli decydujesz się na podróż autokarem, to dobrze jest wcześniej zadzwo-nić na infolinię danego prze-woźnika i zapytać o możliwość przewozu psa w konkretnym autobusie. Regulaminy mówią ogólnikowo, że pies musi być na smyczy i w kagańcu, musi sie-dzieć/leżeć na ziemi. Cena biletu też jest różna – czasem jest to bilet normalny, czasem ulgowy, przy czym ulgi też są różne. Prawda jest taka, że to czy w ogóle uda Ci się przewieźć psa w autobu-sie, zależy od kierowcy.

Komunikacja miejska

Podróżując z psem warto wiedzieć, ja-kie zasady obowiązują nas w komunikacji miej-skiej. Na początek Górny Śląsk – tutaj bilet kosztu-je nas 2,80 zł*, chyba że mamy małego psa, którego możemy trzymać na kolanach lub posiadamy bilet miesięczny lub kwartalny, wtedy nie musimy kupo-wać osobnego biletu dla psa. MPK Kraków, Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie oraz komuni-kacja miejska w Gdańsku i Gdyni nie wymagają żad-

nego biletu z tytułu przewozu psa. Natomiast we Wrocławiu musimy zakupić bilet jednorazo-

wy w kwocie 1,20 zł* za jednego psa. We wszystkich środkach transportu komu-

nikacji miejskiej koniecznie musimy pamiętać o założeniu psu smyczy

i kagańca oraz koniecznie mu-simy zabrać ze sobą aktualne

zaświadczenie o  szczepie-niu psa przeciwko wście-

kliźnie.* dane z września 2011 r.

otopies 01/2011 5

Spędzasz ze swoim psem każdą wolną chwilę? Ale czy dobrze się mu przyjrzałeś? To już kolejny rok jego życia i  być może początek okresu, w  którym pojawiają się pierwsze zmiany w jego wyglądzie i zachowaniu.

Szczepienia, sterylizacja, zaawansowana opieka weterynaryjna, dbałość o  wysoką jakość podawanych k arm – to wszystko spraw ia, że średnia dł ugość ż ycia psów wydłuża się. Obecnie to aż 16 lat.

Dorosły czy dojrzały? Jaki jest mój pies?Wiek to tylko liczba a termin dorosłość czy też doj-rzałość to pojęcia umowne. Jednakże zmiany w or-ganizmie psa są z biegiem lat nieuniknione. Oczy-wiście u różnych psów zmiany te zachodzą w róż-nym tempie, tak samo jak różne mogą być też ich oznaki. Na tempo wpływa między innymi wielkość psa. Psy małe żyją długo i starzeją się wolniej. Nato-miast psy duże dojrzewają później, a pierwsze ozna-ki mijających lat pojawiają się u nich szybciej. Weź-my na przykład 8-letniego psa. Pies mały w tym wieku dopiero będzie wchodził w okres zmian, na-tomiast u dużego psa zmiany w organizmie zacho-dzą już od około 3 lat.

Nadal aktywny i pełen witalności…Pierwszy etap zmian zaczyna się między 5 a 8 ro-kiem życia, w zależności od wielkości psa. Co to oznacza dla właściciela? Znaczna ilość osób odpo-wie, że nic. Bo przecież nic się nie zmieniło. Tak my-śli większość ludzi, ponieważ pierwsze zmiany, któ-re zachodzą w organizmie nie są dla nich widoczne lub nie są jednoznaczne ze zmianami wynikający-mi z wieku. Zmiany w wyglądzie skóry, zwiększona potrzeba snu, zmniejszona aktywność i ruchliwość, czy też tendencja do nadwagi mogą wynikać z wie-lu innych przyczyn. Warto jednak uważniej przyj-rzeć się swojemu psu, zanim dojdzie do zmian, któ-re będą dla niego bardziej uciążliwe.

Kolejne lata, kolejne zmiany…Zmiany w organizmie to naturalny proces biolo-giczny. Kolejne lata przynoszą kolejne zmiany. Po-wyżej 12 roku życia u psów małych i powyżej 8 roku życia u psów dużych następuje pogorszenie jakości sierści, w tym również utrata jej połysku. Wynika to z faktu, że włosy stają się bardziej suche i cień-sze. Nie wpływa to jednak na jakość życia psa. Bar-dziej uciążliwy dla niego jest spadek aktywności. Pies traci chęć do zabawy, mniej interesuje go oto-czenie. Ponadto, demineralizacja kości oraz możli-we stany zapalne stawów i kości powodują, że pies wolno wstaje a jego chód jest sztywny. To wszystko może powodować wzrost tendencji do nadwagi oraz otyłości. Z wiekiem, u psów następuje również po-gorszenie funkcjonowania zmysłów, układu nerwo-wego oraz układu pokarmowego.

Jak mam dbać o mojego „staruszka”?Aktywność fizyczna i prawidłowe żywienie to klucz do sukcesu, czyli utrzymania psa w dobrej kondycji, a tym samym przedłużenia jego życia. W dużej mie-rze to od Ciebie zależy zdrowie Twojego psa.

Aktywność fizyczna

To, czy aktywność ma być bardziej lub mniej in-tensywna zależy od stanu zdrowia psa oraz od jego wielkości. Pamiętaj, że odpowiedni poziom aktyw-

Jak zapewnić

6

PORADNIK

ności wpływa korzystnie na funkcjonowanie serca i płuc oraz wzmacnia mięśnie i poprawia elastycz-ność stawów. Jednak jeśli u Twojego psa stwierdzo-no chorobę serca lub stan zapalny stawów, nie zmu-szaj go do wielkiego wysiłku. W takim przypadku warto dowiedzieć się więcej na temat psiej fizjote-rapii. Oczywiście, zanim zaczniesz planować ta-kie ćwiczenia dla Twojego psa, skonsultuj się z  le-karzem weterynarii. Warto również wiedzieć, że niektóre rasy psów, np. pudel miniaturowy, mają skłonność do wypadania dysków międzykręgo-wych. Dla takich psów niewskazane są ćwiczenia

powiązane ze skakaniem, jak na przykład tor agi-lity. Doskonałą formą aktywności fizycznej dla psa jest pływanie, które pobudza prawie wszystkie mię-śnie oraz korzystnie wpływa na pracę serca.

psuwitalność

otopies 01/2011 7

Pamiętaj, że jeśli masz psa, u którego zaobserwo-wałeś pogorszenie funkcjonowania zmysłu wzroku lub słuchu, to ogranicz się do aktywności w formie spacerów na smyczy. Starszy pies spuszczony ze smyczy może mieć trudność z powrotem do miej-sca, gdzie stoi właściciel. Nie słysząc głosu swoje-go właściciela lub go nie widząc, nie jest w stanie go zlokalizować.

Zdrowe Żywienie

Zdrowe Żywienie może opóźniać zmiany natural-nie zachodzące z wiekiem, zwiększając komfort ży-cia psa. Należy pamiętać, że wraz z upływem lat spada zapotrzebowanie na energię, a tempo prze-miany materii zmniejsza się o 20 procent. Dlate-go tak ważne jest, aby kontrolować wartość ener-getyczną podawanej karmy. Nadmiar kalorii maga-zynowany jest w postaci tłuszczu, co w prostej li-nii prowadzi do nadwagi. W przewodzie pokarmo-wym psów starszych zachodzą również zmiany w procesie trawienia i wchłaniania, (mię-dzy innymi spowolnieniu ulega pery-staltyka oraz zmniejsza się ilość ko-smków w jelicie cienkim). Wolniej-szy pasaż jelitowy może skutko-wać u psa zaparciami. Aby im zapobiec, należy zapewnić odpowiedni poziom włók-na oraz fruktooligosacha-rydów w diecie. Prawidło-wo zbilansowana karma dla psów starszych po-winna zawierać również chondroitynę i glukoza-minę, które chronią sta-wy oraz wspomagają od-budowę chrząstek. Żywiąc psa odpowiednio możemy również wspomagać pracę serca, dlatego warto zwró-cić uwagę na poziom taury-ny i karnityny w karmie oraz poziom sodu, który powinien być obniżony. Dieta oparta na biał-kach wysokiej jakości ogranicza wy-twarzanie azotowych produktów prze-miany materii – tym samym wspomaga to ochronę nerek psa. Bardzo istotne jest zapewnienie optymalnego poziomu nie-zbędnych nienasyconych kwasów tłusz-czowych. Kwasy omega-3 i omega-6 za-pewniają prawidłowy stan skóry oraz miękką, lśniącą sierść. Wspomagają tak-że funkcjonowanie układu immuno-logicznego.

Twój pies przez długie lata wiernie Ci towarzyszył, opiekował się Tobą. Teraz czas na Ciebie. Nadszedł czas, abyś to T y zaczął się opiekować „staruszkiem”. Wiadomo, że nie zatrzymasz pędzącego czasu, ale dzięki Twoim staraniom Twój pies będzie cieszył się zdrowiem i do-brym samopoczuciem jeszcze przez długi czas.

8

PORADNIK

Krok po kroku… harmonijny wzrost szczenięcia to idealna kondycja psa dorosłego

AdultL-karnitynaPobudzenie metabolizmu tłuszczy przy jednoczesnym zachowaniu masy mięśniowej.

EPA-DHAOchrona wrażliwej skóry, zapewnienie miękkiej i lśniącej sierści oraz korzystny wpływ na prawidłowe działanie układu nerwowego.

Polifosforan soduWiązanie wapnia obecnego w ślinie oraz spowalnianie odkładania kamienia nazębnego.

Junior

Białka L.I.P., Fruktooligosacharydy (FOS), Mannooligosacharydy (MOS)Zapewnienie prawidłowego przebiegu trawienia oraz ochrona przewodu pokarmowego.

Opatentowany kompleks współdziałających przeciwutleniaczy (wit. C, E, Luteina, Tauryna)Wspomaganie rozwoju naturalnych mechanizmów obronnych.

Polifosforan soduWiązanie wapnia obecnego w ślinie oraz spowalnianie odkładania kamienia nazębnego.

Wybierając karmę kierują się przede wszystkim zapachem, a następnie teksturą i kształtem kro-kietów. Smak karmy ma drugorzędne znaczenie.

Szczenięta psów małych od 2 do 10 miesiąca życia

Psy małe od 10 miesiąca życia do 8 roku życia

Pobudzenie wybrednego apetytu

Starość to nieuchronny i naturalny etap w życiu każdego psa. Z pozoru niczym nie różni się on od wczesnej dorosłości. Zmiany na poziomie komórkowym, początkowo niewidoczne dla oka, stopniowo stają się jednak coraz wyraźniejsze. Proces starzenia postępuje powoli i sukcesywnie.

Starość – psy bardzo małe i małe

Wiek to liczbaDojrzałość i starość to pojęcia umowne, definiowa-ne na podstawie średniej długości życia. Dojrza-ły pies to ten, który przekroczył połowę swojej za-kładanej długości życia. Pies stary ma za sobą trzy czwarte tej zakładanej długości. Psy różnych wiel-kości nie starzeją się oczywiście w ten sam sposób, ani w jednakowym tempie. Przedstawiciele ras ma-łych żyją dłużej i starzeją się wolniej. Z kolei psy duże dojrzewają później, za to szybciej pojawiają się u nich oznaki starzenia. Wynika z tego fakt, że po-trzeby psów zależą w znacznej mierze od ich wiel-kości.

Długość poszczególnych etapów życia psa uzależniona jest od jego wielkości. Wartości podane w tabeli powyżej są do-syć orientacyjne, odzwierciedlają jednak rzeczywiste róż-nice w fizjologii, które należy niewątpliwie brać pod uwagę.

A B C D

Wielkość psa

Koniec okresu wzrostu

Dorosłość Wiek podeszły

1-10 kg10 miesięcy

10 miesięcy - 8 lat

ponad 8 lat

11-25 kg12 miesięcy

1 - 7 lat ponad 7 lat

26-44 kg15/18 miesięcy

15/18 miesięcy - 5 lat

ponad 5 lat

Ponad 45 kg18/24 miesięcy

18/24 miesiące - 4 lata

ponad 4 lata

10

ZDROWY PIES

Proces starzenia... Co to jest?Starzenie to naturalny proces biologiczny w wyni-ku, którego organizm traci stopniowo zdolność do utrzymania równowagi fizjologicznej, przez co sta-je się bardziej podatny na różnego rodzaju choroby. Stan ten odpowiada za zmiany zachodzące w po-szczególnych komórkach, narządach oraz metabo-lizmie psa. Wiele z nich zostało już rozpoznanych i opisanych, a wiedza naukowa w tym zakresie sta-le rośnie. Procesu starzenia nie da się zatrzymać ani odwrócić. Istnieją jednak sposoby na jego spowol-nienie. Najważniejsze jest zapobieganie rozwojowi choroby, a w razie jej ataku, kluczową sprawą jest zaś szybka diagnoza i  intensywne leczenie pozwa-lające jak najdłużej chronić zdrowie psa. Szczególny nacisk kładzie się tu na profilaktykę.

W przypadku psów cierpiących na schorzenie chro-niczne, np. artretyzm czy niewydolność serca, jak najszybciej należy podjąć kroki zmierzające do spowolnienia postępu choroby, zarówno w zakre-sie prawidłowego leczenia, jak i diety zwierzęcia. Systematyczne monitorowanie wagi psa pozwa-la w porę wykryć wszelkie zaburzenia, związane ze spadkiem lub przyrostem masy ciała, dzięki cze-mu możliwe jest dostosowanie sposobu żywienia do rasy, wieku i rozmiarów zwierzęcia. Nie zapomnij-my, że kontrolowanie stanu uzębienia jest bardzo istotne, nie tylko w okresie starości, ale na wszyst-kich innych etapach życia psa.

Jak proces starzenia wpływa na organizm psa?Starzenie to proces, który ma wpływ na cały orga-nizm. Podlegają mu bez wyjątku wszystkie narzą-dy i układy. W związku z tym, rozwój danej choroby może zostać spowodowany podatnością lub predys-pozycjami konkretnego narządu. Dzięki zrozumie-niu mechanizmów rządzących procesem starzenia, możemy z powodzeniem opóźnić jego efekty.

Wpływ procesu starzenia na organizm psa zazna-cza się na wielu płaszczyznach:

Rozrost tkanki tłuszczowej

Wraz z  wiekiem psy mogą przybierać na wadze. Tkanka tłuszczowa rozrasta się kosztem masy mię-śniowej, co odbija się na ogólnej sprawności zwie-rzęcia. Oszczędzając energię, pies staje się mniej ruchliwy. W rezultacie przybiera na wadze, tracąc jeszcze więcej masy mięśniowej, i  tak koło się za-myka. Otyłość jest bardzo niebezpieczna i dlate-go istotne powinno być kontrolowanie wagi psa.

otopies 01/2011 11

Równie ważne jest, by ulżyć zwierzęciu w przypad-ku wszelkich dolegliwości bólowych, które mogły-by uniemożliwiać mu zażywanie normalnej aktyw-ności fizycznej.

Gromadzeniu się tkanki tłuszczowej towarzyszy odwodnienie. Organizm nowonarodzonego szcze-nięcia w 85% składa się z wody, u starzejącego się psa wartość ta wynosi już tylko 60%. Utrata wody odgrywa znaczącą rolę w procesie starzenia.

Pogorszenie pracy układu trawiennego

Tempo pasażu jelitowego spada w związku z obni-żeniem napięcia mięśniowego w jelitach i zmniej-szonym wydzielaniem soków trawiennych. Skut-kuje to licznymi zaparciami, po których następują często biegunki. Problemy te można kontrolować za pomocą lepiej dostosowanej diety (zawierającej od-powiednią zwartość i rodzaj włókna).

Tak jak i inne narządy, również jelita zaczynają pra-cować mniej wydajnie. Spada ich zdolność wchła-niania substancji odżywczych, a adaptacja do nowej diety trwa znacznie dłużej. Wysokiej jakości, lekko-strawne pożywienie pozwala zminimalizować skut-ki tych zmian.

Problemy z zębami

U starszych psów jednym z częstych źródeł proble-mów bywają zęby. Przyrost płytki nazębnej skut-kuje zapaleniem dziąseł oraz infekcjami (choroba-mi przyzębia) mogącymi prowadzić do utraty zę-bów. Jedzenie sprawia psu trudność, ponieważ roz-gryzanie karmy jest dla niego bolesne. Poza powo-dowaniem przykrego zapachu z pyska, namnażają-ce się w jamie ustnej bakterie mogą rozprzestrzenić się w organizmie psa, uszkadzając przy tym inne narządy.

Higiena jamy ustnej odgrywa istotną rolę przez całe życie psa, jednak w okresie starzenia należy jej po-święcić szczególną uwagę. Przyzwyczajając psa do zabiegów, związanych z higieną jamy ustnej już we wczesnym szczenięctwie możemy właściwie dbać o jej zdrowie przez resztę życia. Równie ważną rolę odgrywa w tej kwestii właściwa dieta. Skład i wła-ściwości fizyczne krokieta – jego wielkość, kształt i twardość – mogą spowalniać narastanie płytki na-zębnej.

Upośledzenie działania układu odpornościowego

Stopniowa utrata zdolności adaptacyjnych dotyczy również innych funkcji organizmu. System odpor-nościowy zwierzęcia zmuszany jest do ciągłej pra-cy ponad normę, co jest bardzo obciążające dla or-ganizmu i zwiększa jego podatność na różnego ro-dzaju infekcje.

Zapalenia stawów

Zapalenie stawów znacznie pogarsza jakoś życia psa. Cierpiąc na tego typu dolegliwości może nie wykazywać widocznych oznak dyskomfortu, za-zwyczaj jest jednak mniej chętny do dłuższych spa-cerów czy zabaw. Zapalenie stawów powoduje tępy, przeszywający ból, któremu należy ulżyć. Również w tym przypadku ważna jest umiejętność odróżnie-nia skutków konkretnej choroby od spodziewanych skutków procesu starzenia.

12

ZDROWY PIES

Wszelkie błędy żywieniowe popełnione w końcowej fazie życia psa, tak jak z resztą i we wszystkich po-przedzających ją fazach, przyczyniają się do przy-spieszenia procesu starzenia.

Ważne, by starzejącemu się psu zapewnić odpo-wiednią dawkę aktywności fizycznej. Jeśli zwie-rzę zachowuje się zbyt spokojnie, jest mniej ruchli-we lub bardziej rozproszone niż zwykle, powinno to skłonić opiekuna do konsultacji z lekarzem wetery-narii. Jedną z najistotniejszych kwestii jest umie-jętność odróżnienia nieuchronnych skutków proce-su starzenia od zaburzeń sprawności, wynikających z upośledzenia pracy narządów.

Wpływ procesu starzenia na inne narządy, struktury i układy

Osłabienie nerek, wątroby i serca może prowa-dzić do ich niewydolności. Właściwa dieta wspo-maga pracę zarówno tych narządów, jak i całego organizmu, przyczyniając się do spowolnienia procesu ich degeneracji i poprawy ogólnej jakości życia psa.

Powolny proces odwapnienia kości stopniowo osłabia szkielet zwierzęcia.

Niektóre toksyny, jeden z produktów przemiany materii, niszczą błony komórkowe w procesie określanym jako stres oksydacyjny. Istnieje sze-reg mechanizmów, za pomocą których organizm radzi sobie z  naprawą tych zniszczeń jednak u starzejących się psów ich działanie stopniowo

ulega pogorszeniu. Skutki stresu oksydacyjnego można oczywiście ograniczyć, szczególnie po-przez odpowiednie postępowanie w zakresie ży-wienia psa.

Z wiekiem skóra staje się mniej elastyczna i wraż-liwsza. Ponadto, zmienia się też włos; staje się bardziej matowy i szorstki.

Zachodzą również zmiany w zachowaniu i dzia-łaniu narządów zmysłu. Częste jest pogorszenie, a czasem nawet całkowita utrata wzroku. Zdarza się również pogorszenie węchu, co może prowa-dzić do spadku apetytu.

Jak uchronić starszego psa przed otyłością?W  związku z  ogólnym spadkiem aktywności fi-zycznej psa, jego dzienną rację żywieniową moż-na zmniejszyć o 10%. Jeśli to nie wystarcza, w kon-sultacji z  lekarzem weterynarii należy wybrać od-powiednią dla psa karmę o obniżonej kaloryczno-ści tak, by ograniczyć pobór energii bez narażania zwierzęcia na niedobory ważnych substancji od-żywczych.

Zawartość białka we właściwie zbilansowanej die-cie, chroniącej układ odpornościowy psa musi wy-nosić minimum 25%. Dla zwierząt cierpiących na schorzenia wątroby lub nerek przeznaczone są spe-cjalne karmy weterynaryjne o obniżonej zawarto-ści białka.

Zawarte w karmie włókno sprzyja poprawie pra-cy układu trawiennego. Zapobiega ono również za-parciom, które są częstą dolegliwością u starszych psów. Dodatek włókna pozwala ograniczyć wartość energetyczną karmy przy jednoczesnym zachowa-niu jej objętości.

Wzbogacenie karmy większą ilością witamin i pier-wiastków śladowych, a w szczególności przeciw-utleniaczy, takich jak witaminy E i C, polifenole z zielonej herbaty oraz flawonoidy, wspomaga ko-mórki w walce ze stresem oksydacyjnym.

Niektóre kompletne suche karmy zostały opraco-wane specjalnie po to, by zaspokajać potrzeby ży-wieniowe psów w zależności od ich rozmiarów oraz wieku. W karmach przeznaczonych dla psów star-szych, wielkość i gęstość krokietów pomagają chro-nić słabsze zęby zwierzęcia, a wysoka strawność po-szczególnych składników zapobiega występowaniu biegunek.

Konkretne potrzeby żywieniowe psa jeszcze łatwiej jest więc zaspokoić karmiąc go jedną z wysokojako-ściowych karm.

otopies 01/2011 13

Choroby wieku podeszłego u psówDzięki poczynionym w  ostatnich latach postę-pom w medycynie weterynaryjnej długość życia psów – podobnie jak i kotów – znacznie wzrosła. W związku z powyższym, nastąpił też rozwój nowej gałęzi weterynarii, jaką jest geriatria, czyli dział nauki zajmujący się chorobami związanymi z wie-kiem podeszłym. Szczególny nacisk kładzie się tu na regularne kontrolowanie stanu zdrowia zwie-rzęcia w jego ostatnich latach, systematyczne mo-nitorowanie wybranych funkcji życiowych oraz pra-cy najważniejszych narządów. Odpowiednia pro-filaktyka sprzyja wczesnemu wykrywaniu poten-cjalnych problemów zdrowotnych i pozwala w porę podjąć właściwe działania.

Problemy behawioralne

Wraz z wiekiem następuje spadek zdolności ada-ptacyjnych, co dotyczy również zachowania. Beha-wioryści zwierzęcy wyróżniają trzy typy zaburzeń, które mogą pojawić się u psów w podeszłym wie-ku. Jednym z problemów bywa agresja. Starzejący się pies szybciej traci cierpliwość, reaguje bardziej agresywnie, może nawet posunąć się do gryzienia. Takie zachowania miewają związek z zaburzenia-mi somatycznymi, dlatego rozwiązywanie proble-mu należy zacząć od konsultacji z  lekarzem wete-rynarii. Głuchy pies może próbować ugryźć w obro-nie własnej, jeśli zostanie zaskoczony nie usłyszaw-szy wcześniej, że ktoś lub coś się do niego zbliża. Po-dobnie w przypadku zwierzęcia cierpiącego na za-palenie stawu biodrowego, próba wzięcia go na ręce może po prostu sprawiać mu ból, dlatego reagu-je agresją i w naturalnym dla siebie odruchu pró-buje ugryźć dotykającą go rękę człowieka. Zacho-wań tego rodzaju nie uznaje się za problemy natu-ry behawioralnej. Pies cierpiący na depresję inwolu-cyjną stopniowo traci swoje umiejętności społecz-ne. Zaczyna załatwiać się w niewłaściwym miejscu, ignoruje komendy lub zjada wszystko, co uda mu się znaleźć. Zdarzają się także problemy ze snem, pies może też zacząć nagle wyć bez wyraźnego powodu. Tego typu zaburzenia z powodzeniem poddają się leczeniu. U psów w podeszłym wieku występują też czasem objawy depresji dystymicznej powodujące, między innymi, zaburzenia orientacji przestrzen-nej. Pies nie potrafi na przykład prawidłowo oce-nić szerokości korytarza, drzwi, itp. w stosunku do wielkości własnego ciała. Próbując przejść na siłę, może zaklinować się w nich na wiele godzin war-cząc i wyjąc. Pies, którego zachowanie uległo wy-raźnej zmianie, powinien zostać dokładnie przeba-dany i poddany stosownemu leczeniu.

Niewydolność serca

Niewydolność pojawia się wówczas, gdy serce prze-staje pracować wystarczająco efektywnie. Objawy są dosyć charakterystyczne i możliwe do zaobser-wowania. Pies szybciej się męczy, czasem też kasz-le. W zależności od tego, której części serca dotyczy niewydolność, jej skutkiem bywa również obrzęk (nagromadzenie cieczy). Chorobę można wykryć i zdiagnozować odpowiednio wcześnie, dzięki regu-larnemu monitorowaniu pracy serca (osłuchiwanie, elektrokardiogram, ultrasonografia). Pozwala to na podjęcie właściwego leczenia farmakologiczne-go i wprowadzenie diety wspomagającej pracę serca.

14

ZDROWY PIES

Niewydolność nerek

Jednym z głównych zadań nerek jest oczyszczanie krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii, w szczególności mocznika, i usuwanie ich z organi-zmu wraz z moczem. Chroniczna niewydolność ne-rek polega na stopniowym i nieodwracalnym pogar-szaniu ich czynności wydalniczych, regulujących i hormonalnych.

Zmiany stają się zauważalne dopiero w momen-cie, gdy ilość obumarłych nefronów (podstawo-wych jednostek funkcjonalno-strukturalnych ner-ki) przekroczy 75%. Diagnoza jest więc zawsze sta-wiana dość późno w stosunku do postępu choroby. Pierwsze objawy kliniczne zwracające uwagę wła-ściciela psa to większe pragnienie (polidypsja) oraz wzmożone oddawanie moczu (poliuria). Pijąc wię-cej niż zwykle, pies miewa problemy z utrzymaniem moczu w nocy, dlatego może załatwiać się w domu. Objawom tym towarzyszy często utrata wagi, zwią-zana początkowo z  podw yższoną zawartością mocznika we krwi, który wpływa na spadek ape-tytu; w późniejszej fazie choroby organizm zaczy-na z kolei zużywać większe ilości białka. Diagnoza weterynaryjna opiera się na opisie objawów klinicz-

nych przedstawionym przez opiekuna psa oraz wynikach dodatkowych badań (pomiar ilości

mocznika, kreatyniny, białka oraz niektó-rych minerałów we krwi).

Wcześnie rozpoznaną niewydolność nerek można leczyć za pomocą od-

powiednich środków farmakolo-gicznych oraz właściwej diety.

W niewydolności nerek docho-dzi do upośledzenia wydala-nia fosforu, a  jego nadmiar we krwi prowadzi do uszko-dzenia tego narządu oraz układu kostnego. Kluczo-wą kwestią jest więc ogra-niczenie spoż yc ia po -w yższego pier w iastka poprzez obniżenie jego zawar tośc i w  k ar mie, w której składzie powin-ny znaleźć się też białka o wysokiej wartości bio-logicznej, sprzyjające ob-niżeniu poziomu moczni-ka we krwi.

otopies 01/2011 15

Walkę z efektami procesu starzenia u psów można zacząć bardzo wcze-śnie, bo już w okresie szczenięcym. Podstawą jest profilaktyka i wła-ściwe żywienie. Regularne badania weterynaryjne sprzyjają wczesnej diagnozie i pozwalają w porę podjąć właściwe leczenie. Monitorowanie stanu zdrowia i utrzymywanie psa w dobrej kondycji fizycznej to spra-wy priorytetowe. Należy chronić go zarówno przed otyłością, jak i nad-mierną utratą masy mięśniowej. Odpowiednio skomponowana die-ta, trafiająca w konkretne potrze-by zwierzęcia umożliwia osiągnię-cie powyższych celów.

U psów cierpiących na niewydolność nerek, nie-zbędne jest regularne monitorowanie wagi cia-ła i ogólnego stanu zdrowia (w szczególności masy mięśniowej). Wyniki badań pokazują również, że do poprawy pracy nerek przyczynia się także zwięk-szone spożycie niezbędnych kwasów tłuszczowych omega-3. Na rynku dostępne są kompletne suche karmy o wysokiej smakowitości przeznaczone spe-cjalnie dla psów z niewydolnością nerek.

Choroby układu trawiennego

Jak wspomniano wyżej, czynniki patogenne mogą przedostawać się z dotkniętej infekcją jamy ust-nej w głąb organizmu, uszkadzając takie narządy jak płuca, nerki, stawy. Przez dość długi czas błęd-nie sądzono, że gotowe karmy przyczyniają się do przyrostu płytki nazębnej i rozwoju chorób przy-zębia. Wyniki wielu najnowszych badań dowodzą jednak, że rozgryzanie suchych krokietów sprawia, że płytka nazębna narasta znacznie wolniej niż ma to miejsce w przypadku podawania psu karm mo-krych, sprzedawanych w puszkach lub saszetkach. A zatem te ostatnie mają tendencję do zbierania się wokół krawędzi zęba, graniczącej z dziąsłem pod-czas gdy krokiety, dzięki właściwościom ściernym, sprzyjają oczyszczaniu powierzchni zębowych. Oprócz regularnego szczotkowania, najlepszym środkiem zapobiegawczym jest tutaj podawanie psu suchej karmy w formie chrupkich krokietów. Niektóre przysmaki przeznaczone do żucia także pomagają dbać o higienę jamy ustnej psa. W razie powstania kamienia nazębnego (zwapniałej płyt-ki nazębnej), należy go usunąć w gabinecie wetery-naryjnym. U psów w podeszłym wieku często zda-rzają się zaparcia, co związane jest ze spowolnie-niem pasażu jelitowego i spadkiem aktyw-ności fizycznej. Dieta bogata w  błon-nik pozwala łagodzić tego typu dole-gliwości. Olej parafinowy lub środki przeczyszczające podajemy tylko doraźnie, chyba że lekarz wetery-narii zaleci inaczej. Najlepszym rozwiązaniem jest zapewnienie psu odpowiedniej dawki aktyw-ności fizycznej.

Nowotwory

Niekontrolowany rozrost komó-rek prowadzi do powstawania gu-zów, a  konsekwencje zdrowotne zależą od ich umiejscowienia. Guzy złośliwe mogą rozprzestrzeniać się po całym ciele, stawiając powodzenie tera-

pii pod znakiem zapytania. Podobnie jak w medy-cynie ludzkiej, dostępne metody leczenia obejmują zarówno chemio-, jak i radioterapię, w obydwu dzie-dzinach czynione są wciąż coraz większe postępy. Zminimalizowanie spadku wagi, a w szczególności utraty masy mięśniowej, przyczynia się do znacznej poprawy rokowań. Właściwa dieta jest nieodzowną częścią procesu leczenia raka. Celem nadrzędnym jest to, by odżywiać psa, a nie guza, co osiąga się, dzięki dostosowaniu składu karmy do potrzeb cho-rego zwierzęcia.

16

ZDROWY PIES

Jak zapewnić psu witalność i aktywność,mimo mijających lat?

Opatentowany kompleks współdziałających przeciwutleniaczy Ochrona komórek przed wolnymi rodnikami.

EPA - DHAOchrona układu nerwowego i krążenia.

Dla psów małych (do 10 kg) powyżej 12 roku życia

Dla psów małych (do 10 kg) powyżej 8 roku życia

Odpowiedni poziom fosforu Sprzyjanie utrzymaniu prawidłowej pracy nerek.

L-karnityna Pobudzenie metabolizmu tłuszczy.

Ta łacińska maksyma najlepiej opisuje mopsa. Odnosi się ona nie tylko do wyglądu tego psa, ale również do jego osobowości.

Legendarne historieMops jest psem, o którym krąży wiele legend. Jedna z nich mówi o uratowaniu życia Wilhelmowi Orań-skiemu przez mopsa. Zaczął on szczekać, gdy hisz-pańscy zamachowcy chcieli zabić Wilhelma. Być może z  tego powodu mopsy związane były z  ro-dem Orańczyków przez wiele kolejnych lat. Na znak przynależności mopsów do rodu wiązano im poma-

rańczowe kokardki.

Kolejna legenda opowiada o mopsie księ-cia Wirtembergii. Pies księcia przebywał

z nim pod Belgradem, podczas bitwy z Turkami. Pewnego dnia pies zagi-

nął. Ku zdziwieniu wszystkich, po pewnym czasie, pies odna-

lazł drogę powrotną do oj-czyzny.

Mops to jedy na rasa psów, która stała się symbolem zakonu. Za-kon Mopsów został za-łożony w  X V III w ie-ku przez jedno z towa-rzystw należących do loży masońskich. Zna-kiem rozpoznawczym

zakonu był srebrny me-da l ion przedstaw iając y

mopsa, ponieważ pies ten uważany była za symbol wier-

ności, zaufania i stałości.

Mops „Multum in Parvo”

czyli wiele w małym

18

PSY RASOWE

Pies made in ChinaTak jak w przypadku innych ras, pochodzenia mop-sa nie da się jednoznacznie ustalić. Jest wiele hi-potez mówiących o powstaniu rasy, między inny-mi o podobieństwie do buldoga chincha, psa żyją-cego w środkowej i północnej części wybrzeża Peru, w czasach prekolumbijskich. Brak jednak dowodów genetycznych, ponieważ buldog chincha zniknął wraz z upadkiem kultury Inków. Część kynologów upatruje przodka mopsa w duńskim małym psie, inni w mastifie tybetańskim, określając mopsa jako miniaturową wersję mastifa.

Przez wieki miniaturowe rasy psów, w tym również mopsy, były hodowane tylko na dworze cesarskich Chin. Ich hodowla poza murami pałacu karana była śmiercią. Małe i miniaturowe chińskie psy pozosta-wały tajemnicą dla świata, aż do momentu sprowa-dzenia ich do Europy.

Jak mopsy znalazły się w Europie? Najbardziej wia-rygodną jest teoria mówiąca o ich przybyciu z Chin szlakiem jedwabnym, którym, oprócz jedwabiu, pa-pieru i  innych rzeczy, podążały również zwierzę-ta. Późniejszy rozwój transportu morskiego ożywił stosunki handlowe Portugalczyków i Holendrów z Chinami, w skutek czego mogli oni, wraz z towa-rami, przywozić mopsy, które z powodu spłaszczo-nej kufy stanowiły niemałą atrakcję. W XVII wieku mopsy pojawiły się w Anglii. Przyjechały tam wraz z księciem Oranii Wilhelmem III i jego żoną Marią II Stuart w roku 1688, kiedy to Wilhelm obejmował tron Anglii.

XVIII wiek to wzrost popularności mopsów, zwłasz-cza w Anglii, Francji oraz we Włoszech. Wśród wła-

ścicieli psów tej rasy wyróżnić można Marię An-toninę, żonę Napoleona Bonaparte, Józefinę oraz angielskiego malarza Williama Hogartha, który w roku 1745 namalował autoportret, na którym umieścił również swojego psa o imieniu Trump.

Prawdziwy rozkwit rasy nastąpił w  XIX wieku w Anglii za czasów królowej Wiktorii, która była wielką miłośniczką mopsów, zwłaszcza o umasz-czeniu morelowym i płowym. W połowie XIX wie-ku, ukształtował się także obecny wygląd mopsów, po tym jak sprowadzono nową linię psów z Chin. 16 stycznia 1883 roku powstał The Pug Dog Club. Dwa lata później zorganizowano pierwszą wystawę psów rasy mops.

„Mała nadąsana małpka”, czyli dlaczego mops nie zawsze jest mopsemMops, Pug, Carlin, Lo-Sze, Mopshond – w wielu kra-jach funkcjonują różne nazwy, które jednak mają swoje uzasadnienie.

W Chinach mopsy znane były jako „lo-chi-ang-sze” lub „lo-sze”. Angielska nazwa „pug” pochodzi od ła-cińskiego „pugnus”, co oznacza pięść, którą przy-pomina głowa mopsa, natomiast „pugg” w staroan-gielskim to mała małpka. Nazwa „mops”, stosowa-na w Holandii, Belgii oraz w Niemczech, pochodzi od słowa „moppen”, oznaczającego „nadąsany” lub od ni-derlandzkiego czasownika „mopperen”, który ozna-cza mruczeć, brzęczeć, chrapać lub też od niemieckie-go czasownika „sich mopsen”, czyli „nudzić się” – pa-trząc na wyraz pyska u mopsa słowo to wydaje się pa-sować idealnie. We Francji mopsa nazywa się „carli-nem” lub „dutch mastifem”, natomiast we Włoszech mops to „carlino”. Ponadto, funkcjonowało jeszcze kilka innych określeń, między innymi „camuse”, „tu-rquet” – oznaczające psa o skróconym pysku.

otopies 01/2011 19

TUŁÓWkrótki, zwarty, szeroka klatka piersiowa, mocno ożebrowana

GŁOWAduża, okrągła, bez bruzdy czołowej, pysk krótki, szeroki, zmarszczki mocno wyrażone

OGONwysoko osadzony, zawinięty, podwójnie skręcony bardzo pożądany

KOŃCZYNYbardzo mocne, umiarkowanej długości, łapy o wyraźnie rozdzielonych palcach

sZATAgładka, miękka, krótka i błyszcząca, kolor srebrny, morelowy, płowy lub czarny

UsZYcienkie i małe, „różyczkowe” (załamane i odchylone do tyłu) lub „w kształcie guzika” (załamane ku przodowi)

Budowa

CharakterMops, z powodu swojego charakteru, jest niezwy-kle cenionym psem do towarzystwa. Jest przyjazny, wesoły, zawsze skory do zabawy, a przy tym bar-dzo lojalny. Mops bardzo przywiązuje się do swoje-go opiekuna, dlatego potrzebuje sporo uwagi z jego

strony, co więcej, źle znosi samotność. Psy tej rasy mogą stać się uparte, ale cecha ta nie wypływa z ich natury, lecz jest wynikiem złego prowadzenia psa. O mopsie mówi się, że to duży pies w małym ciele. I warto o tym pamiętać, zwłaszcza kiedy na space-rze spotkamy innego psa – mops ma wielkie serce, ale nie ma dość siły, by móc się obronić.

20

PSY RASOWE

Zdrowe Żywienie psów rasy mops

Brachycefaliczna budowaBrachycefaliczna budowa charakteryzuje się szeroką głową i krótką kufą. Specjalnie opracowane krokiety ułatwiają psu ich chwytanie oraz zachęcają do rozgryzania karmy. Dodatek polifosforanu sodu, ogranicza odkładanie się kamienia nazębnego poprzez wiązanie cząsteczek wapnia obecnego w ślinie, i zapewnia dbałość o higienę jamy ustnej.

Zdrowa skóraOgraniczenie ryzyka podrażnień skóry oraz wzmocnienie nieprzepuszczalności bariery skórnej, dzięki optymalnemu poziomowi kwasów tłuszczowych oraz opatentowanemu kompleksowi witamin z grupy B oraz histydyny.

Idealna masa ciałaUtrzymanie idealnej masy ciała oraz masy mięśniowej, dzięki unikalnej recepturze.

WitalnośćUtrzymanie witalności, dzięki opatentowanemu kompleksowi współdziałających przeciwutleniaczy (wit. E i C, luteina, tauryna) oraz wyciągowi z winogron i zielonej herbaty (źródło polifenoli).

Dla psów dorosłych rasy mops, powyżej 12 miesiąca życia.

M a ł y w i e l k i p i e s

Mały pies oczami behawiorysty

M o j a z n a j o m a w z b u d z a ł a p o w s z e c h n e zainteresowanie poruszając się po Krakowie tramwajami i  autobusami w  towarzystwie dwóch uroczych chihuahua prowadzonych na smyczach. Dzielne psiaki umiały wskakiwać do tramwaju czy autobusu, zajmować wskazane miejsce i  czekać spokojnie na sygnał końca podróży, budząc powszechne zainteresowanie przechodniów i pasażerów.

22

EKSPERT RADZI

Postronni ludzie najczęściej dziwili się, że tak małe psy mogą samodzielnie poruszać się bez-piecznie i swobodnie wśród ludzi na ulicy, w tram-waju czy na autobusowym dworcu. Część osób wyrażała szczerą obawę, czy psom nie dzieje się krzywda, kiedy muszą pokonywać spore, jak na miniaturowe łapki, odległości lub czy psiaki nie

są narażone na rozjechanie przez sa-mochody lub przydeptanie przez

przechodniów.

Rzeczywiście małe psy trud-niej zauważyć lecz jeśli już je zauważamy budzą zazwy-czaj ciepłe uczucia sympatii i chęć otoczenia ich opieką.

Jeśli popatrzymy na ludz-ką matkę opiekującą się czule niemowlęciem lub na sukę czy kotkę karmią-cą, pielęgnującą i  nieod-stępującą na krok nowo-narodzonych maluchów, widzimy jak bardzo moc-na jest potrzeba rodziciel-skiego opiekowania się tak u  ludzi jak i u wielu gatun-ków zwierząt, zwłaszcza zaś

u  ssaków, których potom-stwo nie przeżyje bez dłu-

gotrwałej i  troskliwej opieki. Jednakże, te opiekuńcze uczu-

cia i płynąca z nich satysfakcja nie dotyczą wyłącznie opiekują-

cych się potomstwem matek. Każ-dy z nas, niezależnie od płci, podob-

nie jak nasze zwierzęta, potrafi czer-pać przyjemność z  opiekowania się

kimś, kto taką chęć opieki wzbudza wy-glądem lub zachowaniem. Konrad Lo-renz, który położył podwaliny pod no-woczesną etologię, naukę o zachowaniu zwierząt zapewniającym przystosowa-nie do środowiska, odkrył, że pewne

kluczowe cechy niedojrzałych zwie-rząt hamują agresję ze strony in-

nych osobników i  prowokują zachowania opiekuńcze. Te

cechy to duże oczy, gło-wa wyraźnie więk-sza od tułowia, nie-poradne ruchy, pi-

skliwy głos i,  rzecz jasna, niewielkie roz-

miary ciała.

Historia małego psaWe wszystkich kulturach na Ziemi, adoptowano małe zwierzęta dla satysfakcji z opiekowania się nimi i dla zabawy. Szczególnie dzieci i kobiety chęt-nie adoptują młode zwierzęta, dlatego autor nowo-czesnej koncepcji udomowienia psów Raymond Cop-pinger na podstawie obserwacji psów w kulturach pierwotnych przypuszcza, że właśnie dzięki dzie-ciom pierwsze psy miały dostęp do ludzkich domów i  bezpośredni kontakt z  człowiekiem. Nic zatem dziwnego, że już bardzo dawno powstały rasy psów do towarzystwa, których jedynym – jeśli tak można powiedzieć – zadaniem było umilanie życia ludziom, w dużej mierze przez wzbudzanie ciepłych uczuć przez wygląd, niewielkie rozmiary i zachowanie.

Prawdopodobnie pierwszą rasą małych psów do to-warzystwa były maltańczyki obecne w starożyt-nym Egipcie, Rzymie i Grecji w domach ludzi za-możnych, a więc mających nadmiar wolnego czasu, który można było poświęcić na rozrywki. Historia tych psów według niektórych badaczy sięga 5000 lat. Nieco później na Dalekim Wschodzie w Chi-nach, Japonii i Tybecie, powstały takie rasy jak ja-poński chin, pekińczyk, lhasa apso czy shih tzu, które umilały życie mnichów i arystokracji, będąc także wdzięcznym przedmiotem, tak religijnych, jak i świeckich mitów i legend. Zaś na przeciwnym końcu globu, na terenie dzisiejszego Meksyku, az-teccy władcy cieszyli się towarzystwem małych chi-huahua. Z kolei salony renesansowej Europy gości-ły takie rasy jak cotton de tulear, bolończyk, a nieco później hawańczyk i niektóre rasy zaliczane do gru-py biszonów. Szerszą popularność psy do towarzy-stwa zyskały w XVIII wieku, dzięki postępowi tech-nicznemu, który umożliwił gwałtowny rozwój prze-mysłu i miast. Więcej ludzi mogło korzystać z za-możności i swobody korzystania z wolnego czasu. To właśnie wtedy zaczęto w Europie interesować się starymi oraz tworzyć nowe rasy małych psów do to-warzystwa, takie jak brabantczyk, gryfonik bruk-selski i belgijski lub adaptować do warunków salo-nowych użytkowe dotychczas rasy, czego przykła-dem może być papillon, a zwłaszcza najpopularniej-szy w Polsce pies do towarzystwa yorkshire terrier – dawny stajenny szczurołap.

Warto pamiętać, że tworzenie nowych czy dosto-sowywanie istniejących ras do nowych warunków i nowych potrzeb człowieka, polega na mniej lub bardziej świadomej selekcji hodowlanej, biorącej pod uwagę cechy wyglądu i zachowania. W przy-padku małych psów do towarzystwa chodzi o nie-wielki wzrost, szczenięcy w ygląd i  młodzień-cze zachowanie, zwłaszcza zależność od opiekuna i skłonność do zabawy.

otopies 01/2011 23

Małe czyli nieporadne?Ogromna większość małych i miniaturowych psów to miłe i bezproblemowe zwierzaki, takie jak opisa-ne na początku chihuahua. Patrząc jednak na relacje między małymi psami i ludźmi okiem behawiorysty, który na co dzień pomaga zmienić trudne zachowa-nie tak zwierząt, jak też nierzadko ich ludzkich ro-dzin, obserwuję kilka zjawisk, które są przyczyną typowych problemów z zachowaniem tych psów.

Przede wszystkim, małe psy są postrzegane jako: nieporadne, delikatne, lękliwe, narażone na urazy i agresję ze strony większych zwierząt, a przez to wymagające nieustannej opieki i specjalnej ochro-ny. Część opiekunów, mniej lub bardziej świadomie, przyjmuje, że ich miniaturowe maskotki nie po-trzebują nauki podstawowych umiejętności i posłu-szeństwa, głównie ze względu na to, że trudno cze-gokolwiek wymagać od tak bezbronnych istot, choć-by pozostawania na legowisku w obecności gości. Małym psom prawie zawsze pozwalamy na znacz-nie więcej niż większym i bez oporu tolerujemy ich złe maniery – obskakiwanie gości, szczekanie na przechodniów, ciągnięcie na smyczy, nie przycho-dzenie na zawołanie, żebranie przy stole. Jednakże zaniechanie wychowania, tak u psów, jak i u ludzi, to nie tylko kwestia złych manier. Brak ograniczeń prowadzi do nieumiejętności odraczania pragnień i potrzeb, co w potocznym języku określamy jako rozpieszczenie. Zwierzę staje się niejako bezradne wobec własnych pragnień w sytuacji, kiedy nie są one natychmiast niezaspokojone. Przeżywa katu-sze frustracji i głośno domaga się uwagi, kontaktu, jedzenia lub zabawy, a że najczęściej je otrzymuje, nie uczy się radzić sobie w inny sposób z własny-mi emocjami lub je opanowywać.

Dobre wychowanieMimo, że małe psy są zabierane i przyzwyczajone do bywania w różnych miejscach, mają często nie-wielkie możliwości obycia z  innymi ludźmi i psami, samodzielnego przyzwyczajenia się do sytuacji, któ-re są udziałem ich większych koleżanek i kolegów. Z reguły bowiem przebywają w bliskim towarzystwie czujnych opiekunów, skutecznie ograniczających sa-modzielność z obawy przed niebezpieczeństwem.

Takie wychowanie, czy też w  zasadzie jego brak, wzmacnia zależność, niepewność i skłania zwierzę do nieustannego domagania się opieki, co najczę-ściej spotyka się z nagrodą, głównie dlatego, że ota-czanie opieką jest bardzo przyjemne dla właścicie-li. Co więcej, taka zależność i poszukiwanie wspar-cia często interpretowane są jako wierność, lojalność i miłość. Kilka lat temu jako ekspert brałem udział

w popularnym programie telewizyjnym, którego od-cinek poświęcony był więzi między psami i  ich wła-ścicielami. Jedna z gwiazdek i celebrytek zaproszo-nych do udziału w show, z zapałem przekonywała, że jej dwuletnia chihuahua tak bardzo ją ko-cha i tak bardzo jest wierna swojej ukochanej pani, że z miłości i lojalności potra-fi wyć całą noc kiedy zostaje pod opieką znajomych. Oczywiście tego rodzaju interpretacja zachowania i emo-cji psa, nie trzyma się przysłowiowej kupy. W rze-czywistości, wychowana w nadmiernej zależności i nie przyzwyczajona do radzenia sobie bez obecności opiekunki suczka, przeżywa strach i psychiczny ból, kiedy jej pani oddala się lub znika.

Ważną kwestią związaną z nadmiernym ochrania-niem i wzmacnianiem zależności jest wspomnia-ne wcześniej ograniczanie małym i minia-turowym psom kontaktu z  inny-mi, zwłaszcza dużymi psami. Dobrze znany, wręcz kla-syczny przykład star-szej pani biorącej

w pośpiechu na ręce yorka w obawie przed „morder-czymi zamiarami” pędzącego w  jej kierunku labra-dora, ilustruje taką właśnie postawę nadmiernego ochraniania małych psów przez właścicieli. Nie trud-no zgadnąć czego w takich okolicznościach uczy się ochraniany pupil – strachu przed innymi psami, czę-sto też motywowanej tym strachem agresywności.

24

EKSPERT RADZI

Nieco trudniej wyobrazić sobie cze-go nie ma szans się nauczyć – właściwe-

go porozumiewania się z innymi psami, uni-kania lub rozwiązywania konfliktów przez pod-

porządkowanie się, załagodzenie czy oddalenie się, stosowania we właściwym kontekście wrodzonych wzorców komunikacji, na przykład tak zwanych sy-gnałów uspokajających oraz bogatego języka psiej za-bawy. Swobodny i niewymuszony kontakt z  inny-mi psami, zwłaszcza zaś możliwość zabawy z nimi, jest dla psa źródłem satysfakcji i dobrego samopoczu-cia. Poza tym inne psy po prostu są w bliższym i dal-szym otoczeniu, dlatego kontakt z nimi jest w więk-szości przypadków nieunikniony. Psy nienauczone kompetentnego sposobu komunikacji ze swoimi po-bratymcami, przeżywają konflikt. Z  jednej strony, jako zwierzęta społeczne czują silną potrzebę i dąże-nie do kontaktu z napotkanym psem, z drugiej, oba-wiają się go z braku obycia. Dlatego są niepewne, za-chowują się wobec innych psów nadpobudliwie i nie-naturalnie – oszczekują, przypadają, by zaraz potem odskoczyć, nie respektują rytuału powitania się nie-znanych sobie psów, przekraczając bez ostrzeżenia indywidualny dystans lub nawet podgryzają. To z ko-lei prowokuje obronę – zachowania grożące lub dys-cyplinujące natręta, który z napięcia reaguje przesad-nie lękliwie lub agresywnie. W konsekwencji kilku ta-kich spotkań nieobyty pies bardzo szybko uczy się, że inne psy stanowią zagrożenie, należy więc od nich uciekać lub atakować, by jak najszybciej oddalić nie-bezpieczeństwo. Przysłowiowej oliwy do ognia dole-wa zazwyczaj właściciel, nerwowo broniąc pupila i za-

bierając go z kłopotliwej sytuacji.

Nadmierne chronienie i  brak w ychowania wzmacniają zachowania lękowe oraz uniemoż-

liwiają obycie ze światem i nauczenie radze-nia sobie w różnych sytuacjach, ogranicza-ją też, niekiedy w znacznym stopniu, kom-petencje społeczne wobec innych psów i ludzi, dlatego mogą być przyczyną nad-miernej pobudliwości, nerwowości i agre-

sywności.

otopies 01/2011 25

Jeśli chcesz by twój mały pupil był wdzięcznym i bezkonflikto-wym kompanem, budzącym za-interesowanie i podziw otocze-nia, pozwól mu być psem.

Psy węszą, biegają, chcą samodzielnie poznać każde nowe miejsce, by poczuć się w nim bez-piecznie i znaleźć coś ciekawego co można pową-chać lub czym można się pobawić. Od początku umożliwiaj i pozwalaj twojemu pupilowi na po-znawanie w bezpiecznych warunkach różnorod-nych miejsc, nowych ludzi i innych zwierząt. Je-śli się czegoś przestraszy, a obiektywnie nie ma do strachu powodu, pozwól by sam opanował emocje dając łagodnym głosem i zachętą sygnał, że nic groźnego się nie dzieje.

Psy to zwierzęta społeczne czerpiące radość i sa-tysfakcję z utrzymywania relacji, tak z  innymi zwierzętami, jak i z  ludźmi. Pozwól by twój pu-pil nauczył się, najlepiej gdy jest jeszcze szcze-niakiem, właściwych relacji z innymi psami. Za-ufaj mu i pozwól by na własną łapę i we własnym rytmie poznawał i utrzymywał kontakty z do-rosłymi, zrównoważonymi psami twoich zna-jomych lub na zajęciach psiego przedszkola. Pa-miętaj, że sprzeczki zdarzają się, tak wśród lu-dzi, jak i między psami. Konflikty uczą radzenia sobie w trudnych społecznie sytuacjach oraz unikania rzeczywistego niebezpieczeństwa i otwartej walki. Dlatego nie ochraniaj two-jego szczeniaka, gdy inny pies zdyscypli-nuje go warcząc lub nawet uderzając zę-bami. Takie doświadczenie uczy unikania niebezpiecznych zachowań wobec innych psów w przyszłości.

Od początku pozwalaj, by twój mały pies miał także kontakt z innymi ludźmi, w cza-sie kiedy nie jesteś blisko niego. To uczy psa, że nic strasznego nie dzieje się kiedy nie ma cię w pobliżu. Oszczędzasz w ten sposób twojemu pupilowi naprawdę głębokiego cierpienia, kiedy traci cię z pola widzenia. Podobnie, ucz go stop-niowo pozostawania w izolacji, na przykład kie-dy wychodzisz po zakupy lub do pracy. Pozosta-wanie pod opieką obcych psu osób i znoszenie sa-motności jest w dzisiejszych czasach bardzo po-trzebne psu z uwagi na tempo i styl życia ludzi.

Naucz się bawić ze swoim psem. Pamiętaj, że za-bawa, podobnie jak utrzymywanie więzi społecz-nych, możliwość ruchu i prezentowania natural-nych zachowań, takich jak węszenie i eksploro-wanie, jest warunkiem równowagi emocjonal-

nej twojego pupila. Baw się z nim często, pamię-tając jednak, że pies potrzebuje także odpoczyn-ku i regeneracji sił.

Wprowadź zdrową dyscyplinę i naucz psa wła-ściwych zachowań, takich jak spokojne wita-nie i nienaprzykrzanie się gościom, skupianie uwagi na opiekunie, przychodzenie na zawoła-nie, chodzenie na luźnej smyczy czy pozostawa-nie na miejscu. Pamiętaj, że twój pies, mimo że mały, jest z krwi i kości psem – potrafi nauczyć się dobrych manier, potrzebuje także twojego przewodnictwa i określenia granic, tak samo jak twojej opieki i miłości. Możesz ze swoim psem wziąć udział w zajęciach psiej szkoły. Nowocze-sna, dobra psia szkoła uczy rozumienia zachowa-nia psów i ich potrzeb, motywowania do właści-wych zachowań i  ich utrwalania przede wszyst-kim dzięki korzyściom, jakie pies uzyskuje. Z do-świadczenia wiem, że małe psy radzą sobie do-skonale z nauką posłuszeństwa budząc podziw (niekiedy też zazdrość!) właścicieli większych psów.

Andrzej Kłosiński Behawiorysta zwierzęcy COAPE

www.coape.pl

26

EKSPERT RADZI

X-SMALLProgram Zdrowego Żywienia psów bardzo małych (do 4 kg)

Nasiona psyllium: prawidłowy przebieg trawienia

Polifosforan sodu: ograniczenie powstawania kamienia nazębnego

Tauryna: ochrona serca

Pobudzenie wybrednego apetytu: Naturalne substancje aromatyczne, kształt i tekstura krokietów, dostosowane do miniaturowych szczęk, składniki pokarmowe najwyższej jakości.

szczeniętapsy dorosłe

psy powyżej 8 roku życia psy powyżej

12 roku życia

Dbasz o swojego psa, chcesz by miał idealną kondy-cję… Dobrze zbilansowana dieta to klucz do sukce-su. Tylko jak wybrać tą odpowiednią? Po pierwsze poznaj co się kryje w karmie… czyli z  ilu różnych składników składa się każdy krokiet karmy.

Białka i tłuszcze to składniki, które zna każdy. To oczywista sprawa. Trochę gorzej jest w przypadku włókna – nazwa może być niezrozumiała dla nie-których osób.

WłóknoCo to w ogóle jest włókno? Właściwie to podstawo-wy węglowodan. Psy nie potrzebują węglowoda-nów jako źródła energii, jednak włókno jest w die-cie niezbędne. Włókno nieulegające fermentacji w przewodzie pokarmowym wspomaga pasaż jeli-towy, natomiast włókno ulegające fermentacji wy-

twarza krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, będą-ce źródłem energii dla komórek wyścielających jeli-to grube. Przykładowym włóknem fermentującym jest FOS (fruktooligosacharydy), których obecność sprzyja równowadze flory bakteryjnej jelit oraz po-maga chronić błonę śluzową jelit. MOS, czyli man-nooligosacharydy, pobudzają lokalne mechanizmy obronne jelit, w połączeniu z FOS zwiększają od-porność.

Składniki mineralneCo zapewni prawidłowy rozwój i zdrowie przez ca-łe życie psa? Odpowiedź – odpowiednie propor-cje składników mineralnych. Aby zapewnić lepsze pokrycie zapotrzebowania psa na określone pier-wiastki, do karmy powinny być dodawane pier-wiastki w formie chelatowanej – dzięki temu docie-rają łatwiej do celu swojego działania.

Suchy nos psa oznacza chorobę. Takie stwierdzenie nadal funkcjonuje wśród ludzi. Jednak prawda jest taka, że… nie jest to do końca prawda. Ale zacznij-my od początku, czyli od stanu prawidłowego – mo-krego i zimnego psiego nosa. Dlaczego taki jest? Możesz sam się o tym przekonać płacząc. Kto nie potrzebuje chusteczki w takiej sytuacji? A to po pro-stu nadmiar łez spływa kanałami łzowo-nosowymi do nosa. To samo dzieje się u psa, którego organizm rozwinął nadprodukcję łez. Pies, zlizując spływają-ce łzy, rozprowadza je językiem po całym nosie.

Co powoduje choroba i gorączka?Niewielkie odwodnienie. Organizm w czasie go-rączki zużywa większe ilości płynów wewnętrz-

nych, a że ochrona organizmu jest wtedy najważ-niejsza, to produkcja łez spada. W taki oto sposób nos staje się suchy. Nie panikuj jednak, kiedy zo-baczysz suchy nos. Są też inne przyczyny tego zja-wiska. Klimatyzacja, nadmierne ziajanie w upalny dzień, wiatr, spanie w nienaturalnej pozycji, ten-dencja do blokowania się kanałów łzowych… to wszystko może mieć wpływ na wysychanie nosa. Zawsze, gdy nie jesteś pewien, czy to już choro-ba, czy też nie, zmierz psu temperaturę. To najlep-szy sposób na upewnienie się. Pamiętaj, że prawi-dłowa temperatura psa to 38,5-39,5oC. Jeśli nadal masz wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem wete-rynarii.

Czy suchy nos psa zawsze oznacza chorobę… czyli kto w takiej sytuacji jest bardziej rozgorączkowany?

Zabawa w puzzle, czyli jak się robi dobrą karmę?

28

PIES NA CO DZIEŃ

Dla większości ludzi najbardziej intrygującym składnikiem, jaki znajduje się na etykiecie karmy, jest popiół surowy… Co to jest? Popiół to właśnie składniki mineralne.

NNKTCo jeszcze jest niezbędne dla organizmu psa? Nie-nasycone kwasy tłuszczowe omega-3, w tym EPA/DHA i omega-6, które mają działanie przeciwza-palne, zwiększają wydolność psów aktywnych, po-prawiają natlenowanie mózgu oraz mają korzyst-ny wpływ na stan zdrowia skóry oraz wygląd włosa.

Glukozamina i chondroitynaZa wspomaganie funkcjonowania stawów odpowie-dzialne są 2 składniki – glukozamina i  chondro-ityna. Dzięki tym dwóm węglowodanom zapobiec można zwyrodnieniom stawów.

L-KarnitynaW diecie psów z nawagą znajduje się L-karnityna. Właśnie dzięki niej magazynowane w organizmie psa zapasy tłuszczu mogą się zmniejszyć, czyli in-nymi słowy – pies nie tyje.

L-karnityna ma jeszcze jedną ważną funkcję. Wspól-nie z tauryną korzystnie wpływają na pracę serca.

PrzeciwutleniaczeTauryna i L-karnityna, razem z luteiną, witaminą C i E, beta-karotenem oraz polifenolami, nazywa-ne są przeciwutleniaczami i chronią komórki przed działaniem wolnych rodników.

Polifosforan soduBardzo ważnym składnikiem jest polifosforan sodu. Zwłaszcza właściciele psów małych i bardzo małych powinni o nim wiedzieć. To dzięki niemu ograniczyć można powstawanie kamienia nazęb-nego.

Jak widać, przygotowanie zbilan-sowanej diety nie jest łatwe. To jak układanie puzzli. Każda część tej układanki to niezbędny dla psa składnik pokarmowy.

otopies 01/2011 29

Pies kontra dziecko, czyli jak sprawić żeby nasz pies zaakceptował nowego członka rodziny?Dziecko nie pojawia się nagle. Dlatego każdy rodzic ma czas na spokojne przygotowanie siebie, domu oraz pozostałych członków rodziny, na pojawienie się dziecka. Ale czy ktoś myśli wtedy o psie?

Jeśli nie chcesz, by Twój pies uważał dziecko za swojego rywala, już teraz zacznij go przygotowy-wać na nową sytuację. Wiadomo, że wraz z mo-mentem pojawienia się niemowlęcia w domu, nie będziesz w stanie poświęcać psu tyle czasu, ile do-tychczas. Jednak przez to pies nie może poczuć, że stracił swoją pozycję w rodzinie. Nigdy nie wol-no Ci go karać, czy krzyczeć na niego. Pamiętaj, że dla psa to też stresujący czas. Nagradzaj go i chwal zawsze wtedy, gdy zrobi to czego od niego oczeki-wałeś. Jeśli nie chcesz, aby pies wchodził do da-nego pokoju, czy też wskakiwał na kanapę, już te-raz tego wymagaj. Dobrym sposobem na przyzwy-czajenie psa do obecności dziecka w domu jest na-

granie płaczu niemowlęcia i puszczanie go psu. Warto również powrócić do zabawy z lalką – trak-tuj ją jak niemowlaka, trzymaj na rękach, pudruj, smaruj oliwką, dzięki temu pies przyzwyczai się do nowego rozkładu dnia i nowych zapachów. Za-nim powrócicie całą rodziną do domu dobrze jest, aby ktoś przywiózł pieluchę lub kocyk z zapachem dziecka i dał powąchać go psu, oczywiście cały czas go chwaląc.

Kiedy już wszyscy będziecie w kom-plecie pamiętaj o podstawowej za-sadzie – kontakt psa z dzieckiem musi być przyjemny, ale i spokojny. Twoje nerwowe reakcje zawsze będą skutkować niepokojem zwierzęcia.

30

PIES NA CO DZIEŃ

Wybierz odpowiednią karmę dla Twojego psaP

SY M

AŁE

wag

a ps

a do

rosł

ego

do 1

0 kg

SZCZENIĘTA PSY DOROSŁE

JuniorSzczenięta od

2. do 10. miesiąca życia

AdultPsy dorosłe od 10. miesiąca

do 8. roku życia

Mature +8Psy dorosłe

od 8. do 12. roku życia

Ageing +12Psy dorosłe powyżej

12. roku życia

NOWOŚĆ NOWOŚĆ

Starter MOTHER & BABYDOG

Suki w ciąży i laktacji, szczenięta od 3. tygodnia

do 2. miesiąca życia

SZCZEGÓLNE POTRZEBY

DermacomfortPsy dorosłe o wrażliwej skórze, skłonnej do podrażnień

Sensible SENSITIVE DIGESTION Psy dorosłe o wrażliwym przewodzie pokarmowym

LightPsy dorosłe z tendencją do nadwagi

ExigentPsy dorosłe wybredne

SterilisedPsy dorosłe, sterylizowane

INDOOR AdultPsy dorosłe żyjące w dużych miastach

NOWOŚĆ

PSY

BA

RD

ZO M

AŁE

w

aga

psa

doro

słeg

o do

4 k

g SZCZENIĘTA PSY DOROSŁE

Starter MOTHER & BABYDOG

Suki w ciąży i laktacji, szczenięta od 3. tygodnia

do 2. miesiąca życia

JuniorSzczenięta od

2. do 10. miesiąca życia

AdultPsy dorosłe od 10. miesiąca

do 8. roku życia

Mature +8Psy dorosłe od

8. do 12. roku życia

Ageing +12Psy dorosłe powyżej

12. roku życia

NOWOŚĆ NOWOŚĆNOWOŚĆNOWOŚĆ

Pewne rzeczy warto wiedzieć na początku, aby móc na nie zareagować w  odpowiednim momencie. Jeśli zauważyłeś u  swojego psa niektóre z poniższych oznak, to czas na zmianę diety, która pomoże mu się cieszyć dobrą kondycją jeszcze przez długi czas…

01. Jest wrażliwy na zmiany temperatury? Nie chce przebywać na zewnątrz w zimne dni, a upał męczy go bardziej niż zwykle?

02. Nie skupia się na Twoich poleceniach tak jak wcześniej?

03. Zmienił się jego rozkład snu? Zauważyłeś u niego krótkie, powtarzalne cykle spania i aktywności?

04. Trudniej dostosowuje się do zmiany np. otoczenia?

05. Sierść straciła połysk i gładkość? Pojawiła się siwizna wokół pyska?

06. Jego chód stał się sztywny?

07. Wstaje wolno z posłania i długo się przeciąga?

08. Ma problem z podniesieniem łapy w czasie oddawania moczu (nie dotyczy suk)?

09. Brzuch obniżył się lub zwisa?

10. Zauważyłeś, że pies częściej oddaje mocz?

11. Na oczach pojawiła się mgiełka?

12. Pies zaczął mieć tendencję do zaparć lub wzdęć?

tak nie

Twój pies mniej chętnie się bawi?

Ma wolniejsze reakcje?

Jest mniej aktywny?

Je wolniej lub w ogóle nie chce jeść?

32

WARTO WIEDZIEĆ

www.royal-canin.pl

Dołącz do grona sympatyków Royal Canin, dla których zwierzę

jest zawsze w centrum uwagi.

9 Dziel się swoją wiedzą

9 Korzystaj z wiedzy ekspertów

9 Bierz udział w konkursach i wydarzeniach

9 Korzystaj z ofert specjalnych

9 Bądź na bieżąco z nowościami

9 Nie jesteś pewny czy właściwie ustaliłeś dawkę karmy dla swojego psa?

9 Masz wątpliwości czy karma, którą podajesz jest najlepsza dla Twojego kota?

9 Masz inne pytania dotyczące żywienia swojego zwierzęcia?

ZAPYTAJ NAS! NASZ EKSPERT DYŻURUJE

od pon. do pt. od 8.00 do 16.00

pod nr infolinii 0801 368 868, tel. 12 255 90 28

oraz pod adresem e-mail: info@royal-canin.pl

Chcesz wiedzieć jeszcze więcej o psach i kotach ?

Składniki pokarmowe•Podwyższonypoziomtłuszczu•BiałkaL.I.P.wyselekcjonowanepodkątembardzowysokiejprzyswajalności

TeksturaKrokietwkształciepoduszki,

którypoddelikatniechrupiącąskorupkąkryje

miękkiewypełnienie.

MAŁY I WYBREDNY?

ROZWIĄZANIE TO:

MINI EXIGENT

ZapachOdpowiedniowyselekcjo-

nowanenaturalnesubstancjearomatyczne.