Kwartalnik Zwi¹zku Kynologicznego w Polsce Nr 1 (349) 2013

Nr indeksu 368695

9 770137 853008 >10

ISSN 0137-8538

INDEX 3709/368695Kwartalnik Związku Kynologicznego w Polsce

Redakcja: Anna Bogucka, Tomasz Borkowski, Zygmunt Jakubowski, Andrzej Kaźmierski, Władysław Korpetta, Ewa Ostromęcka, Anna Sidorek (redakcja tekstów i korekta)

Zarząd Główny Związku Kynologicznego w Polsce: 00-024 Warszawa, Al. Jerozolimskie 30 lok. 11, tel. 022 826 46 54, 022 826 05 74Internet: http://www.zkwp.pl e-mail:zg@zkwp.pl

Opracowanie graficzne: Iwona Sztencel. Skład i łamanie: Script, Warszawa, Teligi 6 m. 22Druk: PRINT ART, tel. 022 870 07 21

Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca i zastrzega sobie prawo dokonywania poprawek i skrótów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Szczegółowy cennik ogłoszeń i reklam w redakcji.Wpłaty prosimy kierować na nasze konto: Bank Millennium

12 11602202 0000000055157116

Okładka: Zwycięzca BIS w Rzeszowie, lhasa apso Chic Choix STARLIGHT PARTI, fot. Tomasz Borkowski

W numerze:

Informacje

Z biblioteki kynologa

NR 1 (349) rok 2013

Wykaz przyznanych Interchampionów2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Kalendarz Wystaw Psów Rasowych w Polsce w 2012. . . . . . . . . . . . . . . . 59

Eukanuba World Challenge 2012 . . . . . 4

AKC/Eukanuba National Championship2012. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

CRUFTS 2012 – jak to siê sta³o i dlaczego? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

21. Memoria³ Haucka, czyli œwiêtobulterierów w Austrii. Cz. I . . . . . . . . . 33

Suomi – kraj tysi¹ca jezior. Wystawa w Turku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Hodowla

Pies 1 (349) 2013 3

£ajka jakucka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Weterynaria

Konkursy i zawody

Wystawy za granic¹

Anatomia psa dla kynologa . . . . . . . . 21

Ciêcie cesarskie jako metodarozwi¹zania ciê¿kiego porodu u suk. . 25

CACIB w Rzeszowie . . . . . . . . . . . . . . 3242. Wystawa w Czêstochowie . . . . . 40

III Miêdzynarodowa Wystawa Psów Rasowych – G³ogów . . . . . . . . . . . . . 44

VI Miêdzynarodowa Wystawa Psów Rasowych – Kielce. . . . . . . . . . . . . . . 45

Podsumowanie sezonu wystawowego2012, czyli ranking Opolszczyzny. . . . 46

Wystawy w kraju

Krajowe Konkursy Pracy Wy¿³ów i PsówMyœliwskich Ma³ych Ras – Tarnów 2012. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Klubowa Wystawa Ogarów i GoñczychPolskich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Treningi owczarkarskie – zakoñczeniesezonu 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Minikowo 2012 – co mo¿esz robiæoprócz wystaw ze swoim psem . . . . 48

Wyœcigi psich zaprzêgów . . . . . . . . . 50

III Halowe Otwarte Zawody Obedience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Wspomnienia

Andrzej Wilczopolski . . . . . . . . . . . . 13

Warto przejrzeæ i przeczytaæ . . . . . . . 52

Dogoterapia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Inne

Pies w s³u¿bie

¯ycie to nie bajka . . . . . . . . . . . . . . . 30

Album graecum . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Pies 1 (349) 20134

W grud niu 2012 ro ku wy bra li śmy się(na wła sną rę kę) na do rocz ną wy sta węEu ka nu ba World Chal len ge (i wy sta wyto wa rzy szą ce), or ga ni zo wa ną dru gi razw Or lan do na Flo ry dzie. Na si ame ry kań -scy zna jo mi (ho dow la Band sman) za pra -sza li nas już w ze szłym ro ku, tak że mie -li śmy za pew nio ne lo cum i trans portna wy sta wę (je dy nie 16 km). Do Or lan -do do le cie li śmy we wto rek wie czo rem,a w śro dę o 8 ra no roz po czy nał się ciągpię ciu dni wy sta wo wych. Pierw sze trzydni to du że wy sta wy wszyst kich ras– ok. 3 tys. zgło szeń 198 ras i od mian.So bo ta i nie dzie la (15 i 16 grud -nia 2012) – naj wa żniej sza ame ry kań skawy sta wa z na gro da mi Eu ka nu ba, dwu -na sta już o na zwie AKC/Eu ka nu ba Na tio -nal Cham pion ship, a przy tej oka zji rów -nież Eu ka nu ba World Chal len ge, czy lioce na 43 naj pięk niej szych psów z ca łe goświa ta wy ty po wa nych przez swo je kra jelub gru py ma łych kra jów. Wszyst kiezgło szo ne tu psy zo sta ły po dzie lo nena czte ry sek cje po 10 do 11 psówi do ich se lek cji po pro szo no ar bi trówz czte rech kon ty nen tów. W so bo tęna dość du żym rin gu od by ła się oce -na wstęp na, czy li do kład ne oglę dzi nywszyst kich psów przez ko lej nych sę -dziów bez wy bie ra nia trzech naj lep -szych. Do oce ny pierw szej sek cji wy szedłsę dzia Cri stian Ste fa ne scu z Ru mu nii.

Dru gą sek cję oglą dał ar bi ter z Au stra -lii Guy Spa gno lo.

Trze cią sek cję oglą da ła sę dzia z USAKe ke Kahn.

Czwar tą przed sta wi ciel Ame ry ki Po łu -dnio wej, sę dzia Ra mon Va len zu ela Po -de sta z Chi le.

Australia dalmatyńczyk Ch. Paceaway at Rosemount

Austria chart afgański Ch. Gold’n Copper Born to Run

Kanada pekińczyk Ch. St. Niklaus of Elsdon

Czechy tosa inu Ch. Abenij Good Luck

Finlandia lhasa apso Ch. Chic Choix Cleopatra Euridice

Włochy charcik włoski Ch. Oh y God dei Raggi di Luna

Japonia syberian husky Ch. Misanga JP Lavender

Malta (kwalifikacjaeuropejska)

foksterierszorstkowłosy Ch. Travella Special Feature

Rosja welsh corgi pembroke Ch. Andvol Pinkerton

Szwajcaria spaniel tybetański Ch. Boo Boo of Lollipop

Tajlandia buldog angielski Ch. Bully Hills James Dean

Dania pudel duży Ch. Miles or Abica’s Miles Ahead

Węgry bobtail Ch. Bottom Shaler My Secret

Malezja syberian husky Ch. Nandos Yakee Doodle ofInnomas

Meksyk basset hound Ch. Morningwood Luciano

Filipiny beagle Ch. Barcken Chosen One

Polska seter irlandzki Ch. Lofty Desperado

Korea Południowa akita amerykańska Ch. Redwitch Don’t Think Twice

Hiszpania pomeranian Ch. Sunterra Suzzling Hot

GB (Eukanuba Champion Stakes)

bichon frize Ch. Ready to Rumble Arthorn’s

GB (Crufts Winner ) lhasa apso Ch. Zentarr Elizabeth

Loża VIP

Pierwsza sekcja

Druga sekcja

Eukanuba World Challenge 2012

Pies 1 (349) 2013 5

Re pre zen tan tem Pol ski był w 2012ro ku se ter ir landz ki Ch. LO FTY DE SPE -RA DO (ho dow ca i wła ści ciel Ewa Wój -cik -Mak sy miec), któ ry zna lazł się w sek -cji dru giej.

W so bo tę wie czo rem w dość du żej ha -li (gdzie roz gry wa no fi na ły), po ło żo nejna in nym po zio mie niż ca ła wy sta wa,od był się fi nał Eu ka nu ba World Chal len -ge 2012. Roz po czę to od przed sta wie niare pre zen tan tów, wy mie nia jąc je dy niekraj. Wcho dził pre zen ter z psem, któ re -mu to wa rzy szył ofi cjal ny przed sta wi cielor ga ni za cji ky no lo gicz nej da ne go kra ju.Kon fe ran sjer przed sta wiał go, wy mie -nia jąc imię i na zwi sko oraz funk cje peł -nio ne w je go oj czyź nie. Przy re pre zen -tan cie Pol ski za pa dła ci sza, ja ko że or ga -ni za to rzy wie dzie li, że pol ską fla gę nie -sie ktoś przy pad ko wy, a nie przed sta wi -

Argentyna doberman Ch. De Lex Luthor Storm Black

Brazylia doberman Ch. A’Monde’s Marla de PrimaDonna

Francja coton de tulear Ch. Ever Smiling des Fleur’sd’Aloes

Niemcy cavalier king charlesspaniel

Ch. Miletree Constellation

Holandia akita inu Ch. Ruthdales U Can’t Touch This

Nowa Zelandia miniature poodle Ch. Westpriors Black Giorgio

Porto Rico buldog francuski Ch. Twinstar Flight of Fantasy

Republika PołudniowejAfryki

maltańczyk Ch. Fabulous Monent Valentina’sMagic

Szwecja foksterier szorstkowłosy Ch. Crispy Legacy

FCI Europa lhasa apso Ch. Zentarr Morgan

FCI Azja yorkshire terrier Ch. Hocus Pocus Wild Fantasy

Trzecia sekcja

Belgia mops Ch. Windsome’s Gold Standard

Bułgaria (kwalifikacja zEuropy)

bulmastif Ch. Game Keeper’s Play MyGame

Irlandia bichon fries Ch. Ashmair Double Act

Norwegia kerry blue terrier Ch. Shyloch Navigator to Edrus

Portugalia bracco italiano Ch. Nicodemo Del Tavuliddaro

Tajwan pudel toy Ch. James of Snow Castle Kennel

USA duży pudel Ch. Jaset’s Satisfaction

WDS Winner saluki Ch. Shiraz California Dreaming

FCI Americas wybrany podczas wystawy

Eukanuba BreedersStake

wybrany podczas wystawy

Czwarta sekcja

ciel pol skiej or ga ni za cji ky no lo gicz nej.Na stęp nie wszy scy opu ści li ring głów nyi we szły psy z pierw szej sek cji.

Te raz już po szcze gól ni sę dzio wie wy -bie ra li po trzy psy z ka żdej sek cji, bezokre śla nia ich lo kat. I tak z sek cji I wy -bra ne zo sta ły we lsh cor gi pem bro kez Ro sji, sy be rian hu sky z Ja po nii i dal ma -tyń czyk z Au stra lii. Sek cję II re pre zen to -wa ły pu del du ży bia ły z Da nii, bas set ho -und z Mek sy ku oraz aki ta ame ry kań skaz Ko rei Po łu dnio wej, z sek cji III awan so -wa ły – do ber man ka z Bra zy lii, ca va lierking char les spa niel z Nie miec i york shi -re ter rier – re pre zen tant Azji, uro dzo nyw Cze chach, w rę kach Taj land ki, a wy -sta wia ny przez Fran cu za. Sek cja IV tobul ma stif z Buł ga rii, sa lu ki ze Szwe cji –zwy cięz ca World Dog Show 2012 – orazdu ży cza ry pu del z USA.

Tym spo so bem do ści słe go fi na łu do -tar ło 12 naj pięk niej szych, zda niem sę -dziów se lek cjo ne rów, psów. Wy bo rutrzech zwy cięz ców, czy li BIS 1, 2, 3, do -ko nał zna ny na ca łym świe cie, rów nieżdo brze zna ny w Pol sce, sę dzia Lu is Pin -to -Te ixe ira z Por tu ga lii. Lu is przy je chałdo USA je dy nie po to, aby z dwu na stuwy se lek cjo no wa nych wcze śniej psów(po trzy z czte rech grup), któ re do tar łyz ca łe go świa ta do Or lan do na Flo ry dzie,wy brać trzy naj lep sze. My ślę, że wy sta -wa o ta kim pre sti żu i w ta kim sty lu jestmo żli wa do zor ga ni zo wa nia i do zre ali -zo wa nia tyl ko w USA. Po do kład nymobej rze niu psów w ru chu i po zy cji sto ją -cej za pa dła de cy zja. Lo ka ty wska zy wa neby ły od koń ca, czy li trze cie go miej sca,

Re pre zen tan t Pol ski, se ter ir landz ki Ch. LO FTY DE SPE RA DO

6 Pies 1 (349) 2013

7Pies 1 (349) 2013

a nie jak jest przy ję te na wy sta wach w USA – od po cząt ku.Na naj ni ższym po dium sta nął we lsh cor gi pem bro ke z Ro sji,bar dzo uty tu ło wa ny An dvol Pin ker ton, dru gie miej sce, czy li tosa mo co w ubie głym ro ku, przy pa dło czar ne mu pod pa la ne musa lu ki ze Szwe cji Shi raz Ca li for nia Dre aming, a Best in Show Eu -ka nu ba World Chal len ge zdo był ten sam pies co BIS Eu ka nu baNa tio nal Cham pion ship 2011 – czar ny du ży pu del G. Ch Ja set’sSa tis fac tion z USA. Tak za koń czy ła się ry wa li za cja re prezen tan -tów wie lu kra jów. W nie dzie lę cze ka ły nas na stęp ne emo cje,czy li BIS ame ry kań skiej wy sta wy AKC/Eu ka nu ba Na tio nalCham pion ship 2012.

Małgorzata Supronowicz, Tomasz BorkowskiZdjęcia Tomasz BorkowskiBIS III miejsce – welsh corgi pembroke An dvol Pin ker ton

Best in Show Eu ka nu ba World Chal len ge – czar ny du ży pu del G. Ch Ja set’s Sa -tis fac tion z USA

BIS II miejsce – sa lu ki Shi raz Ca li for nia Dre aming

Trzy najlepsze psy z sekcji czwartej

Trzy najlepsze psy z sekcji drugiej

Trzy najlepsze psy z sekcji pierwszej

Trzy najlepsze psy z sekcji trzeciej

Pies 1 (349) 20138

W dniach 15 i 16 grudnia 2012 rokuw Orlando na Flo ry dzie od by ła się pre sti -żo wa wy sta wa czo ło wych psów USA.Zgło szo no po nad 4300 psów 98 rasi od mian, za pro szo nych by ło 53 sę -dziów.

Pięk ne ha le wiel ko ści dwóch bo isk pił -kar skich nie by ły za tło czo ne. Osob ne po -wierzch nie do trzy ma nia w klat kachi przy go to wy wa nia psów do wy sta wy,osob ne dla rin gów i jesz cze da lej sto iska„me et the bre eds”, czy li miej sca, gdzieno wi cjusz mo że się pra wie wszyst kie godo wie dzieć o in te re su ją cej go ra sie, zo -ba czyć jej pier wot ną użyt ko wość, a na -wet do tknąć psów. Ca łość oto czo na sto -iska mi nie ko niecz nie do ty czą cy mi wy -łącz nie psów. Na koń cu ogrom na ha laz praw dzi wą tra wą, gdzie od by wa ły siękon kur sy obe dien ce i agi li ty. Per fek cyj neprzy go to wa nie i za pre zen to wa nie psówjak zwy kle na ame ry kań skich wy sta -wach, ale tu czo ło we psy wal czą o dośćdu że pie nią dze. Za wy gra nie BIS to nie -ba ga tel ne 50 000 $, a w su mie fir ma Eu -ka nu ba prze zna czy ła na na gro dy po -nad 225 tys. do la rów. Prócz te go, że psywal czy ły o punk ty do cham pio na tu,grand cham pio na tu – srebr ne go, zło te goi pla ty no we go, to jesz cze bar dzo uro czy -

ście od był się wy bór w gru pach i Best InShow psa wy ho do wa ne go przez wy -staw cę. Zwy cięz cą tej kon ku ren cji zo sta -ła dobermanka Ch. Protocol’s Veni WigiVici.

Sę dzia z Ja po nii oce niał psy „niew peł ni jesz cze przy ję te do AKC”, tzw.Mi scel la ne ous. W tej chwi li jest to 16 ras,

któ re cze ka ją na peł ne uzna nie. Są toaza wakh, owcza rek bel gij ski la ke no is,ber ga ma sco, bo er bo el, chi no ok, cir ne codell’Et na, co ton de tu le ar, do go ar gen ti -no, mi nia tu ro wy owcza rek ame ry kań ski,pe ru vian in ca or chid, po den go por tu gal -

AKC/EukanubaNationalChampionship2012

Część do groomingu BOB jamnik BOB PON

Foksterier, II w grupie wyhodowanych przezwystawcę

BOB bokser

Pies 1 (349) 2013 9

ski mi nia tu ro wy, pu mi, rat ter rier, slo -ughi, hisz pań ski pies wod ny, wy żeł wę -gier ski szorst ko wło sy. Tu naj pięk niej -szym psem zo stał do go ar gen ti no ONATHE LAS PAM PA.

Grupa Sporting nr 1

Grupa Sporting nr 2, 3, 4

Grupa Hound nr 1

Gru pa SPOR TING – ar bi ter: Ter ry STA CY1. ame ry kań ski coc ker spa niel czar ny– G. Ch. Ch. Ca sa blan ca’s Thril ling Se -duc tion 2. clum ber spa niel – G. Ch. Ch. Clus sexxCol la bo ra tion With Trad dles 3. ir landz ki wa ter spa niel – G. Ch. Ch.Whi stle stop’s Ri ley On Fi re 4. wy żeł nie miec ki krót ko wło sy – G. Ch.Ch. Do gwd cre ek’s La Vi ta E Bel le

Grupa Hound nr 4

Grupa Hound nr 2

Grupa Hound nr 3

Gru pa HO UND – ar bi ter: Car la MO LI NA -RI z Por tu ga lii1. sa lu ki – G. Ch. Ch. Shi raz Ca li for niaDre amin” 2. pies fa ra ona – G. Ch. Ch. Fa ouziah’sFa ra mir 3. be agle – G. Ch. Ch. Bo uga in’E Na ugh -ty -N -Lo ve ly Alvin 4. chart afgań ski – G. Ch. Ch. Tha on’sMow gli Gru pa WOR KING – ar bi ter: Nor manKEN NEY1. ala skan ma la mu te – G. Ch. Ch. Ca ta -ny as La tin Lo ver 2. ku vasz – G. Ch. Ch. Szu me ria’s Wil d -wo od Si lver Six Pen ce 3. sznau cer śred ni – G. Ch. Ch. Blac k -hawk Fin ne gan’s Wa ke 4. sznau cer ol brzym – Ch. Low down Re -mys Girl V Ar den ho ut Grupa Working nr 1, 2, 3, 4

Pies 1 (349) 201310

Gru pa TER RIER – ar bi ter: Peg gy BE -ISEL MCL L WA INE1. foks te rier szorst ko wło sy – G. Ch. Ch.Afte rall Pa in ting The Sky 2. bor der ter rier – G. Ch. Ch. Me adow -lake Sim ply Sin ful 3. te rier wa lij ski – G. Ch. Ch. Sha ire ab’sBay le igh Ma id Of Ho nor 4. te rier szkoc ki – G. Ch. Ch. Lo mon d -view Cle men ti na

Grupa Terrier nr 1, 2, 3, 4 Gru pa TOY – ar bi ter: Vir gi nia LY NE1. af fen pin scher – G. Ch. Ch. Ba na -na Joe V. Ta ni Ka za ri 2. pin cze mi nia tu ro wy – G. Ch. Ch. Mar -lex Clas sic Red Gla re

3. mops – G. Ch. Ch. Ca per’s Si rius En -de avor 4. pa pil lon – G. Ch. Ch. In vo lo The KingOf Pop Gru pa NON SPOR TING – ar bi ter: An -drew MILLS1. stan dard pu del – Del Za rzo so Sa lva meFrom After glow 2. spa niel ty be tań ski – G. Ch. Ch. KanSing’s Ten zin 3. schip per ke – G. Ch. Ch. Dan te Fi reWhen Re ady 4. shar -pei – G. Ch. Ch. Va je’s Je th re neBo di ne

Grupa Toy nr 1, 2, 3, 4

Grupa Non Sporting nr 1

Grupa Non Sporting nr 2

Grupa Non Sporting nr 3 Grupa Non Sporting nr 4

Pies 1 (349) 2013 11

Gru pa HER DING – ar bi ter: Ja mes FRE -DE RIK SEN1. bo uvier des Flan dres – G. Ch. Ch. Ro -cheu ses Me And My Sha dow Of Cor nus 2. pu li – G. Ch. Ch. Cord ma ker Rum pusBum pus 3. ro ugh col lie – G. Ch. Ch. Wyn dla irChe ro kee Vin di ca tion 4. owcza rek nie miec ki – G. Ch. Ch. Ba b -he im’s Cap ta in Crunch

W cza sie ocen grup zo sta ło przed sta -wio nych sied miu naj lep szych ho dow -ców, z ka żdej gru py po jed nym, a naj -lep sze go ho dow cę na gro dzo no ty tu łemBre eder of the Year. To bar dzo pre sti żo -wa na gro da za ca ło kształt ho dow li nietyl ko za ostat ni rok, ale za za słu gi ho -dow la ne w ca łym ży ciu.

Wresz cie na de szła dłu go ocze ki wa -na chwi la – wy bór naj pięk niej sze go psawy sta wy. W ro li głów nej wy stą pił – zna -ny ka żde mu mi ło śni ko wi psów w USA– EDD BI VIN. Przy wiel kim aplau zie dla Świąteczny nastrój

Grupa Herding nr 2

Grupa Herding nr 1

Grupa Herding nr 3 i 4

Najpiękniejszy pies wyhodowany przez wystawcę

12 Pies 1 (349) 2013

ka żde go psa ogrom ną ro ze tę, wiel kietro feum i czek na 50 tys. do la rów otrzy -ma ła foks te rier ka szorst ko wło sa dwu ko -lo ro wa G. Ch. Ch. Afte ral Pa in ting TheSky, pre zen to wa na przez Ga brie la Ran -ge la. Gra tu la cje po zo sta łych han dle rów,sze ro ki uśmiech na ustach Ga brie la i nie -

ste ty to ko niec na sze go po by tu w USA.W po nie dzia łek mu si my opu ścić cie płąi sło necz ną Flo ry dę, by wró cić do chłod -nej i za śnie żo nej War sza wy.

Mał go rza ta Su pro no wicz, To masz Bor kow ski

Zdję cia To masz Bor kow ski

Najpiękniejszy pies wystawy Afte ral Pa in ting The Sky

Wybór BIS

Trophy

Obrazy

13Pies 1 (349) 2013

Pod ko niec grud nia ubie głe go ro kupo wal ce z cię żką cho ro bą od szedł od nasAn drzej Wil czo pol ski, naj wy bit niej szy pol -ski ma szer. Czło wiek, dzię ki któ re muw Pol sce ist nie je sport psich za przę góww dzi siej szym kształ cie, i któ re mu wie leza wdzię cza pol ska ky no lo gia.

Swo ją przy go dę za czął w la tach dzie -więć dzie sią tych ubie głe go wie ku. W cza -sach gdy wie dza o tym, jak się ści gaći na czym, by ła na po zio mie prak tycz nieze ro wym, An drzej jeź dził za na szą po łu -dnio wą gra ni cę. Pod pa try wał, pod py ty -wał, wra cał do sie bie do do mu i tro chęme to dą prób i błę dów kon stru owałpierw sze wóz ki, na któ rych mo żna by łobez piecz nie jeź dzić, osią ga jąc za ra zemw mia rę sen sow ne wy ni ki. Ro bił to nie tyl -ko dla sie bie, ale i dla in nych za pa leń ców.Spo koj nie mo żna po wie dzieć, że na je gokon struk cjach ści ga ło się ca łe pierw szepo ko le nie pol skich za przę gow ców.

W mia rę po zna wa nia taj ni ków te gospor tu i po osią gnię ciu zna czą cej po zy cjiw Pol sce przy szła po ra na skon fron to -wa nie wła snych umie jęt no ści z czo łów kąeu ro pej ską. An drze jo wi nie cho dzi ło jed -nak o to, by wziąć udział w po wa żnychza wo dach, chciał za jąć w nich ja kąś po -rząd ną po zy cję. A do te go trze ba by łodys po no wać świet nie wy szko lo ny mi psa -mi i sa me mu mieć że la zną kon dy cję.Trze ba więc by ło tre no wać, tre no waći jesz cze raz tre no wać. An drzej wy cho -dził z za ło że nia, że je śli coś mu do brze

wy cho dzi, to ozna cza, że na le ży się jesz -cze bar dziej przy ło żyć, bo „do brze toza ma ło”.

Do pierw szej po wa żnej kon fron ta cjido szło na Mi strzo stwach Eu ro py WSAwe wło skich Al pach, w An tholt zer talw 1998 ro ku. Ry wa le z po bła żli wo ściąpa trzy li na Po la ka, któ ry na pierw szyrzut oka zu peł nie nie przy po mi nał ty po -we go su che go i ży la ste go ma sze ra. Sy tu -acja zmie ni ła się dia me tral nie jużpo pierw szym dniu, gdy oka za ło się, żeczo ło wi eu ro pej scy za wod ni cy mo gą tyl -ko po pa trzeć z da le ka na od da la ją ce sięod nich sa nie An drze ja. Nie do wie rza nieby ło po wszech ne i obej mo wa ło nie tyl koza wod ni ków, ale i sę dziów, któ rzy bar -dzo wni kli wie kon tro lo wa li pol skie go za -wod ni ka i je go psy. Osta tecz nie An drzejpo raz pierw szy sta nął tam na po diumw to po wej mię dzy na wo wej staw ce.

Po pierw szym suk ce sie przy szły na -stęp ne. Przez ko lej ne la ta wie lo krot niezdo by wał ty tu ły Zwy cięz cy Eu ro pyi Zwy cięz cy Świa ta, god nie re pre zen tu -jąc bia ło -czer wo ną fla gę na wszyst kichnaj wa żniej szych za wo dach w Eu ro pie.

Z opi nią Wil czo pol skie go li czy ły sięwła dze dwóch naj wa żniej szych fe de ra cjiza przę go wych na sze go kon ty nen tu– WSA i FI STEC. To dzię ki je go sta ra -niom i re ko men da cji Mi strzo stwa Eu ro py

kil ka krot nie zor ga ni zo wa no w Pol sce,w Szklar skiej Po rę bie na tra sach w Ja ku -szy cach.

Swo je pierw sze suk ce sy osią gał, je ż -dżąc za przę giem ala skan ma la mu tów.Póź niej za ko chał się w psach gren landz -kich i ja ko je den z pierw szych spro wa dziłje do Pol ski, sta jąc się jed no cze śnie naj -więk szym pro pa ga to rem tej ra sy w kra -ju.

Jed nak po mi mo wszyst kich nie wąt pli -wych za sług i suk ce sów tym, co wy ró ż -nia ło An drze ja naj bar dziej, by ła po sta wawo bec in nych za wod ni ków. Bez wzglę duna to, czy by ło się uzna nym mi strzem,groź nym ry wa lem czy oso bą zu peł niezie lo ną, któ ra do pie ro za czy na ła swo jąprzy go dę ze spor tem za przę go wym, wy -star czy ło zwró cić się do nie go o po ra dęczy po moc i An drzej za wsze rzu całwszyst kie swo je spra wy, by tej po mo cyudzie lić.

Na fo rach in ter ne to wych naj czę ściejpo ja wia ją ce się sło wa to: „od szedł ktoś,kto był wzo rem spor tow ca. Skrom ny,upar ty, kon se kwent ny (…) oso ba, któ rato tal nie bez in te re sow nie słu ży ła ra dąi po mo cą”, „je go wska zów ki to by ła bi -blia psich za przę gów”, „in spi ro wał wie lulu dzi, bu dził sza cu nek spor tow ców”.

Przy ja cie le

Andrzej Wilczopolski 10.01.1957 – 17.12.2012

14 Pies 1 (349) 2013

Te ra pia kon tak to wa z udzia łem psów,bę dą ca jed nym z ro dza jów sze ro ko po ję -tej zoo te ra pii, czy li te ra pii z wy ko rzy sta -niem zwie rząt, na zy wa na jest do go te ra -pią. Po le ga ona na wie lo pro fi lo wymuspraw nia niu osób z ró żny mi pro ble ma -mi, za rów no dzie ci, jak i do ro słych.

Dla cze go aku rat psy od gry wa ją takwa żną ro lę w uspraw nia niu cho rych?Ko mu i w ja ki spo sób mo gą po móc? Ja -cy po win ni być ide al ni psi te ra peu ci?

Tak to się za czę ło…

Po cząt ki do go te ra pii się ga ją 1792 ro -ku, kie dy to w USA za ob ser wo wa no po -pra wę na stro ju u pa cjen tów szpi ta la,do któ re go by ły przy pro wa dza ne zwie -rzę ta. Wpły wa ło to po zy tyw nie na ja kośći licz bę kon tak tów mię dzy ludz kich.

O wła ści wej do go te ra pii mó wi myod 1964 ro ku. Wte dy wła śnie Bo ris Le -vin son pierw szy raz za sto so wał ta ką for -mę le cze nia, na zy wa jąc ją po cząt ko wote ra pią z udzia łem zwie rząt (pet the ra -py). Ten ame ry kań ski psy chia tra dzie cię -cy od krył, że obec ność je go psa uła twiamu na wią za nie kon tak tu z psy chicz niecho rym mło dym mę żczy zną. Za ob ser -wo wał też, że au ty stycz ne ma lu chy,z któ ry mi pra co wał, za przy jaź ni ły sięz je go psem, pod czas gdy wcze śniejogrom ną trud ność spra wia ło im na wią -za nie kon tak tów mię dzy ludz kich.

Od te go mo men tu za czę ły po wsta waćor ga ni za cje, któ rych ce lem jest wy ko rzy -

sta nie psów do le cze nia lu dzi. Jed ną z nichjest Del ta So cie ty. Jest to wio dą ca mię dzy -na ro do wa or ga ni za cja zaj mu ją ca się te ra -pią z udzia łem zwie rząt. Zo sta ła za ło żo -na w 1977 ro ku w Por t land w USA.

Skąd do go te ra pia w Pol sce?

Wszyst ko roz po czę ło się w 1987 ro ku,kie dy to Ma ria Czer wiń ska przy go to wy -wa ła zwie rzę ta do pra cy w fil mie Wi dzęw re ży se rii Bog da na Dzi wor skie gow Stu diu Irzy kow skie go. Za ob ser wo wa -ła wów czas, że nie wi do me dzie ciz ogrom ną chę cią ba wią się z czwo ro no -ga mi i na wią zu ją z ni mi nić po ro zu mie -nia. To za po cząt ko wa ło wy ko rzy sty wa -nie psów do pra cy z oso ba mi nie peł no -spraw ny mi. Czer wiń ska po sta no wi ła wy -pró bo wać swo je go psa ra sy ala skan ma -la mu te do ta kiej ak tyw no ści. Był topierw szy pies te ra peu ta w Pol sce.

W 1996 ro ku w cza sie War szaw skichTar gów Zwie rzę cych zor ga ni zo wa nychz oka zji Dni Zwie rząt od by ła się kon fe -ren cja pra so wa. Wów czas Ma ria Czer -wiń ska wy gło si ła re fe rat o swo jej pra cyz oso ba mi nie peł no spraw ny mi, któ reprzez dzie więć lat od wie dza ła z psa mi,za ty tu ło wa ny: „Do go te ra pia”. Tak po -wstał ten wła śnie ter min – „do go te ra -pia” – ja ko od po wied nik pet the ra py,okre śla ją cy me to dę wspo ma ga nia re ha -bi li ta cji i le cze nia z udzia łem psów.W 1998 ro ku Czer wiń ska za ło ży ła Fun -da cję Przy jaź ni Lu dzi i Zwie rząt „CZE --NE -KA” (po cząt ko wo był to Spor to wyKlub Psów Za przę go wych, któ ry do pie ropóź niej prze kształ cił się w fun da cję) zaj -mu ją cą się do go te ra pią.

Do go te ra pia szyb ko zy ska ła po pu lar -ność w Pol sce. Już w 2006 ro ku ist nia łokil ka na ście or ga ni za cji nią się zaj mu ją -cych. Ich licz ba sta le wzra sta, a ta for mate ra pii cie szy się co raz więk szym za in te -re so wa niem oraz za ufa niem.

Ko mu po ma ga i wła ści wie… dla cze goto dzia ła?

Psy są wy ko rzy sty wa ne przy re ha bi li -ta cji osób nie peł no spraw nych, dzie cioraz do ro słych. Naj wa żniej sze jest na -wią za nie wię zi mię dzy zwie rzę ciema uczest ni kiem te ra pii. Me to da do go te -ra pii jest wy ko rzy sty wa na w pra cy z oso -ba mi o ró żnych scho rze niach. Cho ro bydzie ci i mło dzie ży, w któ rych mo żna jąsto so wać, to m. in.:

• uszko dze nia na rzą dów ru chu• au tyzm• dzie cię ce po ra że nie mó zgo we• ze spół Do wna • za bu rze nia psy cho lo gicz ne.Te ra pia z wy ko rzy sta niem psów po -

ma ga ta kże oso bom do ro słym i star -szym. Mo żna nią le czyć cho ro by ta kie,jak:

• ner wi ca• AIDS• ar tre tyzm• cho ro ba Al zhe ime ra• pa dacz ka• ura zy rdze nia krę go we go• stward nie nie roz sia ne• cho ro by ukła du krwio no śne go.Wśród uczest ni ków za jęć do go te ra pii

mo gą zna leźć się rów nież oso by z: nie -peł no spraw no ścią in te lek tu al ną, ze spo -łem nad po bu dli wo ści psy cho ru cho wej

Dnia 09.12.2012 tra gicz nie zgi nął w wy pad ku sa mo cho do wym

Kol. Wi told Bar to szew skiMiał 75 lat. Był jed nym z naj star szych człon ków Od dzia łu w Gru dzią dzu.

Aktyw ny dzia łacz Związ ku Kyno lo gicz ne go w Pol sce od 1976 ro ku. Kra jo wySę dzia Ky no lo gicz ny Gru py VIII FCI.

Dłu go let ni ho dow ca psów ra sy coc ker spa niel an giel ski, no wo fun dland orazgol den re trie ver – ho dow la „Szczę śli wa Trzy nast ka”, któ rą pro wa dził wspól niez żo ną Kry sty ną.

Był za wsze lu bia ny i sza no wa ny. Z od da niem pra co wał dla do bra Od dzia łui pol skiej ky no lo gii. Chęt nie prze ka zy wał wie dzę mło dym ky no lo gom. Wy ró ż -nio ny Zło tą Ho no ro wą Od zna ką Związ ku Ky no lo gicz ne go w Pol sce.

Cześć jego pamięciOddział Grudziądz

Do go te ra pia

15Pies 1 (349) 2013

(ADHD), wo do gło wiem, ura za mi neu ro -lo gicz ny mi, schi zo fre nią, za bu rze nia miza cho wa nia, ura za mi psy chicz ny mi i wy -wo ła ny mi przez nie za bu rze nia mi emo -cjo nal ny mi, cho ro bą Parkin so na, cu krzy -cą, za bu rze nia mi mo wy, za bu rze nia miwzro ku lub oso by nie wi do me, z nie do -wła da mi koń czyn, wa da mi po sta wy, de -pre sją, za bu rze nia mi lę ko wy mi, a ta kżez wie lo ma in ny mi do le gli wo ścia mi. A toza le d wie krót ka li sta, pre zen tu ją ca nie -wiel ką część mo żli wo ści po mo cy, ja kąotrzy mu je czło wiek od psa te ra peu ty.

Do go te ra pia cie szy się du żym po wo -dze niem nie tyl ko dla te go, że jest przy -jem na dla pa cjen ta i że efek ty jej sto so -wa nia są dość szyb ko wi docz ne. Przedewszyst kim jej ogrom ną za le tą jest to, żewy wie ra ona po zy tyw ny wpływ na wie lupłasz czy znach. Je dy nym prze ciw wska -za niem do jej prak ty ko wa nia jest stwier -dzo na re ak cja aler gicz na uczest ni ka te -ra pii na psią sierść.

Ba da nia po ka zu ją, że naj czę ściej sto -su je się sys tem spo tkań jed ne go pa cjen taz jed nym psem i jed nym do go te ra peu tą.Ba da ne ośrod ki pro wa dzą ce do go te ra pięw Pol sce zgod nie po twier dza ją, że efek -ty do go te ra pii mo gą być bar dzo szyb koza uwa żal ne (wy kres 1).

Ta jem ni cą suk ce su do go te ra pii jest to,że lu dzie po le ga ją na psach jak na praw -dzi wych przy ja cio łach. Po nie waż czwo -ro no gi to wa rzy szy ły czło wie ko wi od da -wien daw na, czę sto lu dzie po tra fią da -rzyć je więk szym uczu ciem niż in nych lu -dzi. Przed ta kim in te li gent nym przy ja cie -lem nie ukry je się ni cze go – smut ku, ża -lu ani obaw. A oto naj wa żniej sze kwe -stie, któ re kształ tu ją re la cje psa z czło -wie kiem.

• Pies nie ocze ku je, a da je: nie wy -ma ga wie le, da je wszyst kie czę ści cia łado przy tu la nia, gła ska nia, a na wet cią -gnię cia czy szar pa nia. Wszyst ko speł nia,choć ni cze go nie przy rze ka.

• Pies nie wy zna cza gra nic i nieusta la re guł: przy sta je na wszyst kie po -my sły i pro po zy cje za baw wy su wa neprzez czło wie ka. Po zwa la na spon ta nicz -ność i zwra ca uwa gę na wszyst ko, co pa -cjent mó wi i ro bi.

• Pies po zwa la, nie za bra nia: jestcier pli wy, po zwa la do ty kać uszu, py ska,za bie rać so bie za baw ki. Nie roz ka zu jei nie ogra ni cza.

• Pies ko cha bez wa run ko wo: niesta wia wa run ków, chce być z czło wie -kiem bez wzglę du na to, czy ten od nie siesuk ces, czy też nie.

• Pies nie oce nia, a ak cep tu je: nieprzy wią zu je wa gi do wy glą du, ubio ru,spe cy ficz no ści wy mo wy, nie ty po wychru chów. Ni gdy nie skry ty ku je, a za wszewy słu cha i za ak cep tu je wszel kie na stro jei emo cje.

Te ce chy psów gwa ran tu ją suk ces do -go te ra pii. Ich obec ność po ma ga wy ko ny -wać pew ne ćwi cze nia, bo wiem oso bauczest ni czą ca w nich nie sku pia się na wy -ko na niu za da nia, ale na zwie rzę ciu. Po -

nad to je go to wa rzy stwo po pra wia na -strój, po zy tyw nie wpły wa na sa mo po czu -cie, uspo ka ja i da je ra dość. Tem pe ra tu racia ła psa jest wy ższa o oko ło 1°C od tem -pe ra tu ry cia ła czło wie ka. Jest to ko lej nywa lor czwo ro no żne go te ra peu ty, gdyżprzy jem nie jest się zbli żyć do cie płe go,mi łe go w do ty ku, mięk kie go fu ter ka. Cie -pło ta cia ła psa, któ rą od czu wa pa cjent,da je po czu cie bez pie czeń stwa i spo ko ju.Po nad to kon takt ze zwie rzę ciem po wo -

du je ob ni że nie ci śnie nia krwi, a więc tymsa mym zmniej sza ry zy ko wy stą pie niacho rób wy wo ła nych przez nad ci śnie nietęt ni cze.

Prze wa gą psa te ra peu ty jest spon ta -nicz ność je go dzia łań i in stynkt, dzię kiktó re mu da je lu dziom to, cze go od nie goocze ku ją. Ol brich (1997) wy ró żnia trzystre fy dzia ła nia psa te ra peu ty na uczest -ni ków te ra pii. Są to:

Sfe ra emo cjo nal na. Dzię ki te ra piiz psem wy ostrza się wra żli wość na bodź -ce ze wnętrz ne, wpły wa ona na uświa do -mie nie kon se kwen cji dzia łań, po ma gapo ko nać ból, strach i brak pew no ści sie -bie oraz wzmoc nić po czu cie sta bil no ściemo cjo nal nej.

Sfe ra spo łecz na. Za po śred nic twem psaoso ba uczest ni czą ca w do go te ra pii uczy sięre guł za cho wań obo wią zu ją cych w kon -tak tach mię dzy ludz kich. Uczy się po -wstrzy my wać agre sję, na wią zy wać no wezna jo mo ści, ob da rzać in nych za ufa niem.

Sfe ra mo to rycz na. Kon takt z psemuła twia po zna nie mo to ry ki wła sne go cia -ła. Po ma ga w spo strze gaw czo ści, kon -cen tra cji, ćwi czy re fleks. Uczy po dej mo -wa nia de cy zji, za cho wań nie kon flik to -wych i od po wied nie go re ago wa niana za ist nia łą sy tu ację.

Ist nie ją trzy for my te ra pii ze zwie rzę -ta mi. Są to: AAA (Ani mal As si sted Ac ti vi -ty), AAT (Ani mal As si sted The ra py) orazAAE (Ani mal As si sted Edu ca tion). AAAto ogól ne za ję cia ze zwie rzę ta mi, nie ma -ją kon kret nych ce lów, nie pro wa dządo uspraw nia nia cho rych. Ina czej prze -bie ga te ra pia z udzia łem zwie rząt (AAT),gdzie ka żde za ję cia są pro wa dzo ne przezspe cja li stę i ma ją za pla no wa ny prze bieg,wy zna czo ny czas, a po stę py u pa cjen tówsą mie rzal ne. Trze cim ro dza jem te ra piijest AAE (Ani mal As si sted Edu ca tion),czy li edu ka cja z udzia łem zwie rząt.

Ka żda z form sta no wi uzu peł nie niedwóch po zo sta łych. Dla te go naj lep szeefek ty mo żna uzy skać, sto su jąc w pro -gra mie te ra peu tycz nym ele men ty ka żdejz nich.

Czy mój pies też mo że po ma gać?

Wy bór psa na do bre go te ra peu tę jesttrud ny. Ist nie je wie le ras, w ob rę bie któ -rych osob ni ki wy ka zu ją pew ne pre dys -po zy cje do pra cy te ra peu tycz nej. Są teżja sno okre ślo ne za sa dy, we dług któ rychwy klu cza się psy nie na da ją ce się do wy -ko rzy sty wa nia w pra cy z niepeł no spraw -ny mi. Są to:

Wy kres 1. Czas, w ja kim są wi docz ne wy ni ki sto so wa nia do go te ra pii

Pies 1 (349) 201316

• ana to lian ka ra bash, to sa inu, dogar gen tyń ski, rot twe iler

• psy ras na stę pu ją cych grup we długFCI:

– Gru pa II, sek cja 2.1 – ma sti fy (po -za bok se rem)

– Gru pa III, sek cja 3 – te rie ry w ty piebull

– Gru pa V (po za ra sa mi: si be rian hu -sky, sa moy ed, po me ra nian, ala skan ma -la mu te)

• psy bę dą ce mie szań ca mi w ty pie wy -żej wy mie nio nych ras

• psy in nych ras, któ rych prze zna cze -niem jest obro na, stró żo wa nie.

Po zo sta łe psy mo gą zo stać psi mi te ra -peu ta mi. Je dy nym wa run kiem jest uzy -ska nie po zy tyw nej oce ny pre dys po zy cji.Naj czę ściej wy ko rzy stu je się psy ras cha -rak te ry zu ją cych się ła god nym uspo so -bie niem, ła two pod po rząd ko wu ją ce sięczło wie ko wi. Z te go wzglę du mo żna wy -ró żnić kil ka ras, któ re są wska za nedo do go te ra pii:

• la bra dor re trie ver,• ala skan ma la mu te• ca va lier king char les spa niel• bor der col lie• szkoc ki owcza rek „col lie” dłu go -

i krót ko wło sy• si be rian hu sky • sa moy ed• owcza rek nie miec ki (osob ni ki

o zrów no wa żo nym cha rak te rze).Wy bór psa do do go te ra pii po wi nien

być opar ty na kil ku czyn ni kach. Wbrewpo zo rom to nie ra sa psa ma naj więk szezna cze nie, a je go cha rak ter. Na wy bórpsa po win no się skła dać kil ka czyn ni -ków, spo śród któ rych naj więk sze zna -cze nie ma uspo so bie nie da ne go osob ni -ka (wy kres 2).

Pies do do go te ra pii mu si być bez -względ nie ła god ny, po słusz ny i pod po -rząd ko wa ny czło wie ko wi, a ta kże spo -koj ny i za ra zem pew ny sie bie. Do brzejest ta kże, gdy lu bi być do ty ka ny, gła -ska ny i jest przy tym cier pli wy, nie iry tu -ją go na tar czy we piesz czo ty oraz po tra fido sto so wać swo je za cho wa nie do sy tu -acji i po trzeb osób bio rą cych udziałw do go te ra pii. Nie po wi nien się bać ob -cych przed mio tów, miejsc, za pa chów,sprzę tów.

Wy żej wy mie nio ne ce chy to tyl koczęść tych, któ ry mi po wi nien od zna czaćsię pies wy se lek cjo no wa ny do pra cyz nie peł no spraw ny mi. Jed nak pod sta wo -wym ele men tem de cy du ją cym o je goprzy dat no ści są in dy wi du al ne ce chy cha -rak te ru. Przy na le żność do okre ślo nej ra -sy nie gwa ran tu je ni gdy po żą da ne gouspo so bie nia psa. Zna jo mość po cho dze -nia ra sy i cech, któ re naj czę ściej cha rak -te ry zu ją osob ni ki w jej ob rę bie, po zwa lasię spo dzie wać pew nych za cho wań u da -

ne go osob ni ka. Nie wol no jed nak za po -mi nać, że ka żdy pies jest od dziel ną jed -nost ką i ni gdy nie ma się pew no ści, ja kion jest, do pó ki się te go nie spraw dzi.Z te go wzglę du nie wol no za po mi naćo so cja li za cji psa i sta łej ob ser wa cji je goza cho wań.

War to rów nież pa mię tać o wy glą dziepsie go te ra peu ty. Po nie waż ma on kon -takt z pa cjen ta mi, po wi nien za wsze byćczy sty, mieć za dba ną, wy cze sa ną sierść,ob cię te pa zu ry, umy te zę by, uszy i ła py.

Wy gląd ze wnętrz ny psa to nie wszyst -ko. Ko niecz nie na le ży pa mię tać o re gu -lar nym od ro ba cza niu (co trzy mie sią ce)i obo wiąz ko wych szcze pie niach (prze -ciw ko wście kliź nie) oraz o kon tro l nychwi zy tach le ka rza we te ry na rii. Z ba dańwy ni ka, że ośrod ki pro wa dzą ce do go te -ra pię w Pol sce prze strze ga ją wy żej wy -mie nio nych za sad, a psy pra cu ją ce ja kote ra peu ci są pod sta łą opie ką le ka rzy we -te ry na rii (wy kres 3).

Mam już psa. Kie dy mo gę roz po cząćz nim pra cę te ra peu tycz ną?

Zwy kle po wy bra niu od po wied nie gopsa przed roz po czę ciem pra cy te ra peu -tycz nej z je go wy ko rzy sta niem na le żyod być szko le nie i zdać eg za min. Psy po -win ny przejść szko le nie do go te ra peu -tycz ne lub na psa to wa rzy szą ce go(I lub II stop nia). Mo żna od być ta kieszko le nie, ko rzy sta jąc z usług ró żnychszkół dla psów. Zwy kle trwa onood trzech do sze ściu mie się cy.

Od po wied nie wy szko le nie psa to trud -na spra wa, dla te go nie ka żde mu się touda je. Z te go wzglę du przy go to wa notest spraw dza ją cy umie jęt no ści na by teWy kres 2. Naj wa żniej sze kry te ria wy bo ru psa do pra cy te ra peu tycz nej

Wy kres 3. Czę sto tli wość spo tkań z le ka rzem we te ry na rii psów wy ko rzy sty wa nych do do go te ra pii

Pies 1 (349) 2013 17

przez zwie rzę i je go prze wod ni ka. Testdla psów te ra peu tycz nych (na pod sta wieThe ra py Dogs In ter na tio nal) opie ra sięna 14 eta pach spraw dza ją cych ko mu ni -ka cję prze wod ni ka z psem, po bu dli wośćpsa (w obec no ści rzad ko spo ty ka nychprzed mio tów, in nych psów i ob cych lu -dzi), po słu szeń stwo, ak cep ta cję do ty kuwe wra żli wych dla zwie rzę cia miej scach.Je śli test się po wie dzie, pies wraz z prze -wod ni kiem mo że roz po cząć pra cę te ra -peu tycz ną.

Na le ży za wsze wziąć pod uwa gę mo -żli wość, że na wet naj le piej wy se lek cjo no -wa ny i wy szko lo ny pies po pew nym cza -sie oka że się nie od po wied ni do pra cy te -ra peu tycz nej. Mo że tak się stać z ró ż -nych wzglę dów, dla te go ni gdy nie na le żybyć pew nym suk ce su, a ra czej przy go to -wa nym na ewen tu al ne nie po wo dze nie.

Tak pra cu ją, że nie pro te stu ją

Do go te ra pia ma na ce lu po moc lu -dziom. Zwie rzę ta są wy bie ra ne i szko lo -ne w tym wła śnie ce lu. Ni gdy jed nak niewol no za po mi nać, że psy te ra peu ci sąży wy mi stwo rze nia mi. Lu dzie bę dą cyopie ku na mi psów są za nie od po wie -dzial ni. Mu szą stwo rzyć im od po wied niewa run ki do ży cia i pra cy. Na le ży za pew -nić zwie rzę tom do bro stan, czy li ta kistan, w któ rym wszyst kie po trze byzwie rzę cia są za spo ko jo ne na naj wy ż -szym po zio mie, dzię ki cze mu nie od czu -wa ono żad nych nie do god no ści. Pod sta -wo wy mi wy mo ga mi do bro sta nu zwie -rząt są:

• wol ność od bó lu, ura zów i cho rób• wol ność od gło du i pra gnie nia• wol ność od dys kom for tu• wol ność od stra chu i stre su • zdol ność do wy ra ża nia nor mal ne go

be ha wio ru.Do brze utrzy ma ne, zdro we, czy ste,

za do wo lo ne i wy ka zu ją ce nor mal ne za -cho wa nie czwo ro no gi nie sta no wią dlapa cjen tów za gro że nia. Dla te go wła ści cielpo wi nien zwró cić uwa gę na od po wied -nią re ali za cję wy mo gów do bro sta nuswo ich zwie rząt.

Przed roz po czę ciem za jęć na le ży za -dbać przede wszyst kim o kom fort psy -chicz ny psów. Je śli w do go te ra pii mauczest ni czyć kil ka osob ni ków, któ re sięjesz cze nie zna ją, na le ży dać im oko ło 15mi nut na przy wi ta nie. Co wię cej, psywspół pra cu ją ce ze so bą po win ny sięznać i lu bić. Nie zbęd ne są za tem wspól -ne spa ce ry, za ba wa i tre nin gi.

Po nad to, aby wy peł nić ko lej ne kry te -rium do bro sta nu i być pew nym, że piesbę dzie „wol ny od gło du i pra gnie nia”,na za ję cia za wsze na le ży przy cho dzić zesma ko ły ka mi oraz mi ską z wo dą. Psy sąła ko me, dla te go je śli miej sce, w któ rymprze by wa ją, bę dzie im się ko ja rzy ło z do -brym je dze niem i piesz czo ta mi, tona pew no bę dą wy ko ny wa ły swo ją pra cęchęt nie i z ra do ścią.

Nie wol no po zwa lać na to, by pies pra -co wał zbyt dłu go ani zbyt czę sto, gdyżmo że stać się prze mę czo ny i nie zdol nydo wy ra ża nia nor mal ne go be ha wio ru.Po za tym zbyt in ten syw na pra ca wpły wa

na psa stre su ją co. Nie po wi nien on pra -co wać wię cej niż dwa ra zy w ty go dniu.Mo żna do pu ścić dwie go dzi ny pra cyw cią gu dnia, jed nak za wsze na le ży od -dzie lić je przy naj mniej dwu dzie sto mi nu -to wą prze rwą na spa cer i za ła twie nie po -trzeb fi zjo lo gicz nych. Po ka żdych za ję -ciach zwie rzę mu si być wy pro wa dzo nena dłu gi, od prę ża ją cy spa cer.

Po myśl dwa ra zy…

Aby dzia łal ność do go te ra peu tycz -na by ła sku tecz na, naj wa żniej sze jestwza jem ne za ufa nie, ja kim da rzą się piesi je go prze wod nik. Czło wiek mu si zda -wać so bie spra wę z te go, że bio rącpod opie kę psa, po no si za nie go cał ko wi -tą od po wie dzial ność. Mu si za dbać o je godo bro stan, za pew nić mu mi łość i od po -wied nią opie kę. Nie wol no trak to wać psajak ma szy ny do re ha bi li ta cji, bo jest toży we stwo rze nie.

Psy lu bią usta bi li zo wa ny tryb dniai zrów no wa żo ne tem po ży cia. Dla te gooso by, któ re za mie rza ją za jąć się do go -te ra pią i wziąć pod opie kę czwo ro no ga,mu szą się za sta no wić, czy są zdol nedo wie lu wy rze czeń i ma ją mo żli wość re -gu lar ne go po świę ca nia swo je go cza supsu. Bio rąc od po wie dzial ność za zwie -rzę, na le ży być na to w peł ni przy go to -wa nym.

mgr inż. Zu zan na Do skoczNa pod sta wie pra cy ma gi ster skiej

pi sa nej pod kie run kiem dr Mar ty Chu dzic kiej -Po pek

KALENDARZ WYŚCIGÓW CHARTÓW 2013 r.

W trak cie kra jo wych wy ści gów to ro wych i co ur sin gów zwy cięz cy, zgod nie z obo wią zu ją cy mi re gu la mi na mi, mo gą otrzy mać cer -ty fi kat Kra jo we go Cham pio na wy ści gów char tów – CCWC, zaś na mię dzy na ro do wych wy ści gach to ro wych i co ur sin gach z pra wemdo CA CIL wnio sek na In ter cham pio na wy ści gów char tów, zgod nie z Re gu la mi nem FCI Mię dzy na ro do wych Wy ści gów Char tów.Na za wo dach w dniach: 06.04, 20.04, 18.05, 25.05, 24–25.08 22.09 oraz 12.10 zo sta nie prze pro wa dzo ny po miar wy so ko ściw kłę bie char ci ków wło skich i whip pe tów. Na po zo sta łych im pre zach ewen tu al ne prze pro wa dze nie po mia ru wy so ko ści w kłę biezo sta nie ogło szo ne w ulot ce in for mu ją cej o da nej im pre zie oraz na stro nie in ter ne to wej GKSP (www. zkwp -szko le nie. pl).

Data Oddział organizujący miejsce Rodzaj wyścigów Uwagi

06.04. Bytom – Świerklaniec coursing – Mistrzostwa Śląska CCWC20.04. Warszawa – Wesoła coursing – Mistrzostwa Warszawy CCWC11.05. Poznań – Mechlin coursing – Mistrzostwa Poznania CCWC18.05. Bytom – Szombierki torowe – Grand Prix Polski CCWC25.05 Warszawa – Wesoła coursing – Grand Prix Warszawy CCWC24–25.08 Chojnice – Swornegacie coursing – Mistrzostwa Polski CCWC22.09 Bytom – Szombierki torowe – Mistrzostwa Polski CCWC05.10 Warszawa – Wesoła coursing – Puchar Mazowsza CCWC12.10 Poznań – Mechlin coursing – Grand Prix m. Śrem CCWC

Pies 1 (349) 201318

Łaj ki ja kuc kie po raz pierw szy mia łemoka zję zo ba czyć kil ka lat te mu we Wła -dy wo sto ku, ale do pie ro nie daw no, pod -czas po by tu w No wo sy bir sku, mo głempo znać tę ra sę tro chę do kład niej.

Łaj ki ja kuc kie na le żą do du żej ro dzi nyła jek za przę go wych, wy stę pu ją cychod re gio nu Bol szo ziem skiej Tun dryna za cho dzie po Czu kot kę. O psach Ja -ku cji prze czy tać mo żna po raz pierw szyw Rocz ni kach eko no micz nych i sta ty -stycz nych Im pe rium Ro syj skie go z ro -ku 1849:

„Miesz kań cy Ja ku cji uży wa ją psówdo cią gnię cia sań, wóz ków i łó dek. Psy teca ły rok ży ją na dwo rze. La tem ko pią do -ły w bło cie dla ochło dy al bo le żą w stru -mie niach, chro niąc się przed ko ma ra mi.Zi mą wy grze bu ją dziu ry w śnie gu i takśpią, zwi nię te w kół ko, wtu la jąc nosw pu szy sty ogon”.

Opis wy glą du ja kuc kich ła jek po cho dziod Wla di mi ra Jo kel so na, któ ry w la -tach 1894–99 od był kil ka pod ró żyna da le ką Sy be rię. Jak pi sze, „miej sco wepsy o sko śnych oczach, sto ją cychuszach, sto sun ko wo du żych i ma syw -nych gło wach, gę stym fu trze cał kiem sąpo dob ne do wil ków (….) Do bra łaj kapo cią go wa po win na mieć sze ro ką pierś,krót kie moc ne no gi, krót ką i gru bą szy -ję. Maść naj czę ściej ła cia ta, bia ła z czar -ną lub sza rą”.

Łaj ki te, kie dyś bar dzo po spo li te,pod ko niec ze szłe go wie ku, w mia rę jakwa run ki ży cia w Ja ku cji za czę ły się uno -wo cze śniać, sta wa ły się co raz rzad sze.W ro ku 1994 ro syj ska Ko mi sja ds. Za -cho wa nia Bio ró żno rod no ści wpi sa ła jena li stę ga tun ków, któ re na le ży za cho -wać dla przy szło ści. W ro ku 1998 po -wstał w Ja kuc ku klub ra sy, a w sześć latpóź niej zo sta ła ona uzna na przez RKF.Dziś łaj ki ja kuc kie ho do wa ne są nie tyl kow swej geo gra ficz nej oj czyź nie, alei w eu ro pej skiej czę ści Ro sji, a na wet,choć jesz cze rzad ko, po za jej gra ni ca mi.Wy da je się, że uzna nie przez FCI jestkwe stią nie od le głej przy szło ści, a wte dyra sę tę mo że cze kać praw dzi wa ka rie ra.Są to psy ład ne, o ła god nym uspo so bie -niu, to wa rzy skie i przy ja ciel skie.

Oczy wi ście, ra sie jesz cze da le kodo wy rów na nia. Nie któ re osob ni ki nieró żnią się od sa mo je dów, in ne przy po mi -na ją dłu go wło se hu sky al bo wręcz sy be -

ryj skie łaj ki my śliw skie. Za pał ho dow cówjest jed nak ogrom ny, po zo sta je więc tyl -ko ży czyć im suk ce su!

Mi ro sław Re dlic kiZdję cia Ana sta siya Shul ki na

WZOR ZEC (RKF 2005) – skró co ny

Wy gląd ogól ny: śred niej wiel ko ści, moc -nej bu do wy pies o tro chę wy dłu żo nej syl -wet ce.Gło wa: kli no wa ta, sze ro ka i głę bo ka.Stop wy raź ny.Mó zgo czasz ka: za okrą glo na.Ku fa: krót sza od mó zgo czasz ki (po żą -da na pro por cja 1: 2).Uszy: wy so ko osa dzo ne, trój kąt ne, sze -ro kie u na sa dy, sto ją ce lub pół sto ją ce.Oczy: sze ro ko roz sta wio ne, kształ tumig da ła, czę sto nie bie skie lub ró żno -barw ne.

ŁAJKAJAKUCKA

Pies 1 (349) 2013 19

Tu łów: moc ny, klat ka pier sio wa po jem na, że bra za okrą glo ne.Koń czy ny: moc ne, do brze ką to wa ne, rów no le gle usta wio ne,ła py du że i zwar te.Sierść: gę sta, z ob fi tym pod szerst kiem, pro sta, twar da. Bo ga -ta grzy wa i por t ki.

Maść: ła cia ta bia ło -czar na, bia ło -sza ra i bia ło -ru da w ró żnychod cie niach, ta kże czy sto bia ła.Wiel kość: pies 53–58 cm, su ka 50–52 cm.

Ma ło osób, zgła sza jąc psy na wy sta węCru ft sa w ubie głym ro ku, wie dzia ło, żeBry tyj ski Ken nel Club (KC) usta lił i wpro -wa dził od po cząt ku ro ku li stę 15 ras psówo tzw. High Pro fi le (co na le ży ro zu mieć– o wy so kim ry zy ku zdro wia). Psy rasbas set ho und, blo odho und, bul dog an -giel ski, chiń ski grzy wacz, chow -chow,clum ber spa niel, dog de Bor de aux, bul -dog fran cu ski, owcza rek nie miec ki, ma stifan giel ski, Ne apo li tan ma stif, pe kiń czyk,mops, shar -pei i ber nar dyn oraz ho dow lapsów tych ras w Wiel kiej Bry ta nii zo sta łyuzna ne za zmie rza ją ce w złym – „ma łozdro wym” – kie run ku. O za ska ku ją cychi nie po pu lar nych de cy zjach do ty czą cychubie gło rocz nej wy sta wy Cru ft sa już pi sa li -śmy („Pies” nr 2,2012). Bry tyj ska pra saky no lo gicz na bar dzo nie chęt nie za miesz -cza ła do kład niej sze da ne do ty czą ce tychde cy zji, tak wa żnych dla świa to wej ky no -lo gii. Wię cej wia do mo ści mo żna by ło zna -leźć w pra sie ame ry kań skiej, gdyż ame ry -kań scy ky no lo dzy nie kry li bra ku zro zu -mie nia dla pod ję tych na wy spach dzia łań.

Wia do mo by ło, że po cząt kiem otwar tejwal ki or ga ni za cji po za rzą do wych w obro -nie zwie rząt w GB by ło po ka za niew 2009 r. przez BBC ten den cyj nie na gra -ne go fil mu, przed sta wia ją ce go psy na -gra dza ne na wy sta wach i otrzy mu ją cewnio ski na cham pio na mi mo ob ja wówscho rzeń, oraz to wa rzy szą cy fil mo wi nie -po chleb ny ko men tarz wy gła sza ny przez

zna nych na ukow ców oraz przed sta wi cie litych or ga ni za cji. Po tej au dy cji bry tyj skiświat ho dow ców psów ra so wych i dzia ła -cze oraz wła dze KC prze ży li spo rywstrząs. Dość dłu go za sta na wia no sięnad od po wie dzią i spre cy zo wa niem no -wych za sad na gra dza nia psów wy sta wo -wych, aby ta kie zda rze nia nie po wtó rzy łysię już ni gdy. BBC w for mie pro te stu wy -co fa ła się z re por ta ży na ży wo z Cru ft sa(spra woz da nia ta kie by ły trans mi to wa nenie prze rwa nie od 1950 r.), któ re prze ję -ła te le wi zja „MO RE 4”. Ken nel Club zaśroz po czął de le go wa nie swych przed sta -wi cie li do ob ser wo wa nia wy glą du i spo -so bu sę dzio wa nia na gra dza nych psówna więk szych wy sta wach w kra ju. Ma te -ria by ła nie zwy kle de li kat na, po nie ważfak tycz nie nie wszy scy sę dzio wie zwra ca -li wy star cza ją cą uwa gę na symp to myzdro wia psów, pre fe ru jąc ich typ i uro dę.Uwa gi i wnio ski zgro ma dzo ne przez ob -ser wa to rów wy staw zo sta ły roz pa trzo nena kil ku po zio mach (or ga ni za cyj nym,zdro wot nym i na uko wym) i zde cy do wa -no się na te ra pię szo ko wą, zwłasz czaw sto sun ku do sę dziów.

Od po cząt ku 2012 ro ku wpro wa dzo noko niecz ność ba dań we te ry na ryj nych dlapsów ras z wy mie nio nej li sty, któ rym sę -dzia przy zna wał ty tuł CC (wnio sekna cham pio na) lub wy sy łał na fi na ły ja kozwy cięz cę ra sy. Aby za cho wać ano ni mo -wość i bez stron ność ba dań we te ry na ryj -

nych, KC zwró cił się do Bri tish Ve te ri na ryAs so cia tion z proś bą o wy zna cze niedo ba dań le ka rzy, któ rzy nie są sę dzia miky no lo gicz ny mi. Syn dro my bra ku na le ży -te go zdro wia spre cy zo wa no ogól nie na -stę pu ją co – „obec ność okre ślo nych kli -nicz nie zmian, któ re wy raź nie i nie wąt pli -wie wpły wa ją nie ko rzyst nie na do bre sa -mo po czu cie psa”. Prze pro wa dza ją cy in -spek cję we te ry na ryj ną ma ją zwra caćuwa gę na zmia ny, któ re ła two mo żezauwa żyć ka żdy oce nia ją cy psa, bezdodat ko wych ba dań ani uży cia spe cja -listycz nych po mo cy dia gno stycz nych,a w szcze gól no ści na wy stę po wa nie: wy -wi nię cia lub wwi nię cia po wiek, zmianna ro gów ce, za pa leń skó ry, trud no ściw od dy cha niu po mi ni mal nym wy sił ku,uty ka nia i ku la wizn, za dra pań, sfał do wańi in nych pa to lo gicz nych zmian na skó rze.

Szyb ko po ja wi ły się trud no ści or ga ni za -cyj ne i praw ne zwią za ne z ba da nia mi. Do -tych czas na wy sta wach w Wiel kiej Bry ta -nii wer dykt sę dzie go był osta tecz ny, niepod le gał żad nej dys ku sji i nie mo żna sięby ło od nie go od wo łać. W przy pad ku dys -kwa li fi ka cji psa przez le ka rza to on miałde cy du ją cy głos, a nie sę dzia. Dla więk -szo ści sę dziów był to cios, na któ ry nie by -li przy go to wa ni. Szyb ko po ja wi ły się gło -sy, że wy sta wy to nie ga bi ne ty dia gno -stycz ne, a sę dzio wie, któ rzy nie są le ka -rza mi we te ry na rii, nie ma ją pra wa wy po -wia dać się o symp to mach zdro wia psów.

CRU FTS 2012 – jak to się sta ło i dla cze go?

20 Pies 1 (349) 2013

Po dob no na tym tle do szło do kil ku pro -ce sów są do wych. Ho dow cy psów rasznaj du ją cych się na li ście za czę li my ślećnad spo so bem unik nię cia ba dań po przezmo żli wość skre śle nia da nej ra sy z li sty„o wy so kim ry zy ku”. W świe tle usta leńKC jest to mo żli we je dy nie wte dy, gdy po -gło wie da nej ra sy przej dzie po myśl nie„bre ed spe cy fic scrin ning pro gram” w za -kre sie wy stę pu ją cych u tej ra sy pro ble -mów zdro wot nych oraz po uzy ska niuod le ka rza nad zo ru ją ce go pro gram opi nii,że na stą pił znacz ny po stęp w wy glą dziepsów da nej ra sy.

Ken nel Club na dal pil nie śle dzi wy ni kikon tro li we te ry na ryj nych na wy sta wacho ran dze Cham pion ship Show, spra wo -zda nia sę dziów na nich oce nia ją cych orazob ser wa to rów wy staw, zbie ra jąc licz nespra woz da nia i pro wa dząc ob li cze nia sta -ty stycz ne. Ta kie po stę po wa nie władz KCma utwier dzić wszyst kich w prze ko na niu,że do ło żo no wszel kich sta rań, aby na wy -sta wach psów pod au spi cja mi KC na gro -dzo ne psy by ły w jak naj lep szym sta niezdro wia.

Po dob nie na wy sta wie Win ner Show inAm ster dam w Ho lan dii pod ko niec 2011ro ku or ga ni za to rzy po wo ła li „ze spo łyopie ki nad psa mi”, któ re by ły zo bo wią za -ne do czu wa nia, aby wy staw cy za pew ni lipsom do bre wa run ki, nie po zo sta wia li ichsa mych w klat kach zbyt dłu go, a ta kżezwra ca ły uwa gę na wy gląd psów i ichkon dy cję. W przy pad ku uwag roz mo wyz wła ści cie la mi psów mia ły od by wać sięspo koj nie i bez agre sji.

W obu tych kra jach i w Niem czech co razwięk szą wa gę przy wią zu je się obec niedo psy chi ki wy sta wia nych psów. Niem cyuwa ża ją, że dla ka żdej ra sy po win nybyć opra co wa ne te sty psy cho lo gicz nei wszyst kie psy wy sta wo we i ho dow la newin ny im pod le gać. Nie do po my śle nia,aby pies, któ ry źle czu je się w rin gu, pod -wi ja ogon, jest ma ło ra do sny al bo na wetmi ni mal nie agre syw ny, mógł pre ten do waćdo czo ło wych ocen i miejsc. W Ame ry ce(co kol wiek by mó wić o wy sta wachw USA) ta kie psy nie po ja wia ją się na wy -sta wach, a je śli, to bar dzo rzad ko i ni gdynie są na gra dza ne. Za cho wa nie psa wy sta -wo we go i je go ruch cha rak te ry stycz ne dlara sy są pod sta wą oce ny w USA. Aby takby ło, ma sę cza su na przy go to wa nie psówpo świę ca ją za wo do wi wy staw cy, po -wszech nie or ga ni zo wa ne są szko le nia,warsz ta ty i ma łe wy sta wy dla mło dychpsów, tzw. me cze, gdzie czę sto sę dziu jąho dow cy.

Ko mi sje FCI ostat nio za uwa ży ły, że ma -my du żo ras, a ma ło od mian, z czymzwią za ne jest zmniej sza nie się pu li ge ne -tycz nej wie lu ras. Po dział na ra sy (w wie -lu przy pad kach) wy da je się ma ło ra cjo nal -ny i nie uza sad nio ny na uko wo, zwła sz czaw aspek cie zdro wia, a nie wy łącz nie uro -dy czy wy glą du. Czę sto jed na ce cha (ma -ło wa żna, jak ucho sto ją ce czy ob wi słe,ko lor itp.) de cy do wa ła o po dzia le i uzna -niu no wej ra sy, a tym sa mym o roz dzia lepu li ge ne tycz nej. Wy da je się, że i w tymprzy pad ku Ame ry ka nie za cho wa li wię cejroz sąd ku. Prze pi sy AKC są bar dziej ry go -

ry stycz ne niż FCI w ak cep ta cji no wych rasi w AKC jest wię cej od mian. Niech przy -kła dem bę dą jam ni ki, gdzie jest tyl ko jed -na ra sa i trzy od mia ny owło sie nia, a wiel -ko ści są sę dzio wa ne ra zem. Po dob niesznau ce ry mi nia tu ro we – mi mo trzech ko -lo rów jest to jed na ra sa sę dzio wa na ra -zem i bez pro ble mów mo żna je kryć mię -dzy ko lo ra mi. Sę dzio wie z Eu ro py chęt niesę dziu ją na wy sta wach AKC, ale rów niechęt nie i gor li wie je kry ty ku ją. Mo że war -to spoj rzeć na ame ry kań ską ky no lo giętro chę ina czej. Kry ty ko wać ow szem, za -wsze war to, ale mo że też war to przy swa -jać to, co na le ży, bo to, co się tam spraw -dzi ło, mo że spraw dzić się i u nas.

AKC to jed na z kil ku ogól no na ro do -wych or ga ni za cji zaj mu ją cych się psem ra -so wym. Sę dziów uzna nych przez AKC jestpo nad 3000, ale w tym je dy nie 22 sę -dziów wszyst kich ras. Dla po rów na nia„all -bre ed” sę dziów w Ka na dzie jest 123,a w Au stra lii – 250. Świad czy to o tym,jak wy so kie wy ma ga nia ma AKC w sto -sun ku do swo ich sę dziów. Po dob nie trud -no jest uzy skać upraw nie nia do sę dzio wa -nia grup i fi na łów. FCI pod tym wzglę demjest bar dziej to le ran cyj ne i nie bie rzepod uwa gę po stu la tów wy staw ców, któ -rzy chcą, aby ich psy by ły oce nia ne nakaż dym eta pie wy sta wy przez eks per tów.Zbli ża się Cru fts 2013. Je stem bar dzo cie -kaw, czy znów cze ka ją nas zmia ny i czyKC wpro wa dzi no we re stryk cje, czy mo żeostat nie ma ło prak tycz ne od wie si.

Dr n. wet. Tomasz Bor kow ski

Pies 4 (348) 2012 21

Po wło ka wspól na cia łaSkó ra (cu tis) jest nie zwy kle wa żnym

i naj więk szym, bio rąc pod uwa gę ma sęoraz po wierzch nię, na rzą dem psa. U no -wo na ro dzo nych szcze niąt sta no wi onaoko ło 24% ma sy cia ła, na to miast u do -ro słych osob ni ków 12%. Po kry wa jąc ca -łe cia ło, od dzie la in ne ukła dy i na rzą dyod śro do wi ska ze wnętrz ne go, przy czy -nia jąc się tym sa mym do utrzy ma nia spe -cy ficz nych wa run ków we wnątrz or ga ni -zmu. Skó ra wraz ze swo imi po chod ny mi,ta ki mi jak: wło sy/sierść, gru czo ły ło jo wei po to we, opusz ki, pa zu ry, two rzy po wło -kę wspól ną (in te gu men tum com mu ne).

Po wło ka wspól na po przez zło żo ną bu -do wę oraz do sko na łe wy po sa że niew czuj ni ki – re cep to ry i na daj ni ki (prze -ka zu ją ce bodź ce do oto cze nia) – speł niaro lę kon tak to wą ze śro do wi skiem ze -wnętrz nym i co wa żne, za bez pie czaz nim sta łą łącz ność. Za war te w niej za -koń cze nia ner wów umo żli wia ją od czu -wa nie go rą ca, zim na, uci sku, bó lu i świą -du.

Ro la skó ry. Zdro wa po wło ka wspól -na, o nie na ru szo nej cią gło ści, za pew niaochro nę or ga ni zmu przed wpły wa mi ter -micz ny mi, me cha nicz ny mi, che micz ny -mi, wni ka niem pa so ży tów, ja dów, tru -cizn i czyn ni ków cho ro bo twór czych. Sta -no wi za ra zem bar dzo sku tecz ną ba rie ręza bez pie cza ją cą przed nad mier ną utra tąwo dy, elek tro li tów i ma kro mo le kuł.Chro ni przed pro mie nio wa niem, wy sy -cha niem czy też zbyt nim na wod nie niem.Przy czym jej ela stycz ność umo żli wiazwie rzę ciu nie skrę po wa ny ruch. Skó raza pew nia sta ło ciepl ność or ga ni zmu, słu -ży ter mo re gu la cji, wy ko rzy stu jąc do te -go od ruch zwę ża nia i roz sze rza nia na -czyń krwio no śnych oraz stro sze nia wło -sów. Peł ni ta kże ro lę na rzą du wy dziel ni -czo -wy dal ni cze go, ma ją ce go zna cze niew prze mia nie ener gii i ma te rii. W jej ró ż -nych war stwach do cho dzi do gro ma dze -nia sub stan cji ko niecz nych do pra wi dło -we go funk cjo no wa nia or ga ni zmu: wo dy,tłusz czu i nie któ rych wi ta min. To tu

z cho le ste ro lu, przy udzia le pro mie nio -wa nia sło necz ne go, za cho dzi syn te za wi -ta mi ny D. Skó ra, ja ko ca łość, od zwier -cie dla też sta ny psy chicz ne, bo wiempod czas obro ny lub ata ku, dzię ki na stro -sze niu wło sów lub zmarsz cze niu skó ryzwie rzę mo że przy brać wy gląd od stra -sza ją cy kon ku ren ta bądź in tru za, a spe -cy ficz ny za pach (po cho dzą cy z gru czo -łów skó ry) uła twia wza jem ne roz po zna -wa nie się i ko mu ni ka cję po szcze gól nychosob ni ków. Skó ra sta no wi rów nież bar -dzo wa żną ce chę in dy wi du al no ści dla ka -żde go psa (gru bość, ko lor, ro dza je, dłu -gość i za bar wie nie wło sów, itd.).

Bu do wa skó ry

Skó ra zbu do wa na jest z trzech za sad -ni czych czę ści – na skór ka, skó ry wła -ści wej i tkan ki pod skór nej, cha rak te ry -zu ją cych się od mien ną bu do wą, aletrwa le ze spo lo nych ze so bą i wza jem nieod sie bie za le żnych (rys. 1).

Na skó rek

Ze wzglę du na naj bar dziej ze wnętrz nepo ło że nie wzglę dem in nych czę ści skó ry,na dzia ła nie śro do wi ska naj bar dziej na -ra żo ny jest na skó rek (epi der mis). Struk -tu ra ta od zna cza się w ca łym or ga ni zmieży wym naj więk szą zmien no ścią i dy na -mi ką. W pra wi dło wych wa run kach ule -ga sta le pro ce som od no wy i złusz cza -nia mar twych ko mó rek. W przy pad kupsa do cał ko wi tej re ge ne ra cji tej war -stwy do cho dzi w cią gu za le d wie 21 dni(u czło wie ka, ze wzglę du na in ną mor fo -lo gię na skór ka, czas ten wy no si 28 dni).Opi sa ny stan wa run ku je spe cy ficz -na war stwo wa bu do wa na skór ka. Utwo -rzo ny jest on z pię ciu warstw ró żnią cychsię bu do wą i funk cją. Naj głę biej po ło żo -na jest war stwa in ten syw nie dzie lą cychsię ko mó rek. Na to miast na po wierzch niznaj du je się war stwa naj grub sza, zro go -wa cia ła, któ ra chro ni po zo sta łe. Po kry -wa ją „płaszcz” wod no -li pi do wy, od po -

Ana to mia psa dla ky no lo gaTen no wo wpro wa dzo ny dział na sze go pi sma prze zna czo ny jest głów nie dla ho dow ców, asy sten tów i sę dziów ky no lo gicz nych.

W roz dzia le „Ana to mia psa dla ky no lo ga” bę dzie my po da wa li naj wa żniej sze i za ra zem nie zbęd ne wia do mo ści do ty czą ce bu do wyi fi zjo lo gii psa ze szcze gól nym uwzględ nie niem psów ra so wych, ich ró żno rod no ści, a ta kże uwa run ko wań użyt ko wych.

22 Pies 1 (349) 2013

wia da ją cy za sto pień na wi lże nia orazutrzy ma nie na od po wied nim po zio mierów no wa gi kwa so wo -za sa do wej skó ry,czy li jej pH. War tość pH po wierzch niskó ry psa wy no si śred nio 7,35 (u czło -wie ka 5,5), przy czym od no to wu je sięzna czą ce ró żni ce w za le żno ści od ra syi płci. Naj wy ższą po wierz chow ną kwa so -wość skó ry, wy no szą cą 6,65 w ska li pH,stwier dza się u york shi re ter rie rów, naj -ni ższą, 7,7 stwier dzo no w gru pie spa nie -li. Po da je my te war to ści, po nie waż są toda ne bar dzo wa żne dla do bo ru od po -wied nich my deł, szam po nów i odży wekprzy pie lę gna cji wło sów i skó ry u ró ż -nych ras psów. PH skó ry czło wie ka jestzde cy do wa nie kwa śne (po ni żej 7.0), na -to miast u więk szo ści psów lek ko za sa do -we (po wy żej 7.0). Dla te go sto so wa niedla psów środ ków pie lę gna cyj nych prze -zna czo nych dla lu dzi jest nie wska za ne.

Na skó rek mo że mieć ró żną gru bość.Sta no wi on szcze gól nie do brze wy kształ -co ną war stwę w miej scach, w któ rychskó ra po zba wio na jest wło sów (np.na opusz kach pal ców). Na skó rek u czło -wie ka i u wszyst kich zwie rząt do mo -wych, z wy jąt kiem al bi no sów, mo że byćna nie któ rych ob sza rach lub w ca ło ścipig men to wa ny. Zwią za ne jest to z od kła -da niem się w ko mór kach na skór ka lubmię dzy ni mi zia re nek barw ni ka – me la ni -ny. W ky no lo gii wła ści wość ta jest ce nio -na u tych ras psów, u któ rych ciem -na skó ra jest po żą da na, np. pu dli czychiń skich grzy wa czy.

Skó ra wła ści wa

Skła da się ona ze zbi tej tkan ki włók ni -stej. Wy ró żnia się w niej dwie war stwy:• Bro daw ko wa tą – bio rą cą udział

w odży wia niu na skór ka (tu naj licz -niej miesz czą się za koń cze nia wol nener wów, sieć na czyń krwio no śnychi lim fa tycz nych),

• Siat ko wa tą – z licz ny mi, bar dzo wy -trzy ma ły mi i re ge ne ru ją cy mi sięw ra zie prze rwa nia włók na mi ko la -ge no wy mi oraz wa run ku ją cy mi sprę -ży stość – włók na mi ela sty ny.

Tkan ka pod skór na

Naj głęb szą i naj grub szą war stwą skó -ry jest tkan ka pod skór na (te la sub cu ta -nea), zbu do wa na z tkan ki łącz nej luź nej(wiot kiej). Peł ni ona ro lę pod po ro wąi chro ni przed ura za mi. Umo żli wia ta kżeprze su wa nie skó ry oraz marsz cze nie jejw fał dy. Z war stwą pod skór ną zwią za -

ne są mię śnie skór ne i pod ściół ka tłusz -czo wa, roz wi nię ta w ró żnym stop niuw za le żno ści od miej sca na cie le psa orazsta nu je go odży wie nia. Ko mór ki tłusz -czo we peł nią istot ną funk cję izo la cyj nąi sta no wią re zer wę ener ge tycz ną or ga ni -zmu.

W skó rze znaj du je się bar dzo gę stasieć na czyń krwio no śnych, za opa tru ją -cych ją w sub stan cje odżyw cze, oraz na -czyń lim fa tycz nych. Obec ne jest tu ta k -że ca łe bo gac two ró żnych ty pów włó -kien ner wo wych. Nie któ re z nich za -koń czo ne są re cep to ra mi, któ re umo żli -wia ją czu cie do ty ku, cie pła i bó lu.

Po chod ne skó ry

W ob rę bie skó ry zlo ka li zo wa ne są gru -czo ły i wło sy wraz ze swo imi miesz ka mi.Do po zo sta łych wy two rów skó ry na le żą:opusz ki pal co we, płyt ka no so wa z tru -flą no sa, pa zu ry, a w przy pad ku in nychzwie rząt do dat ko wo ro gi, ko py ta.

Wło sy (pi li) to nit ko wa te wy two ry na -skór ka, umiej sco wio ne w skó rze wła ści -wej i w niej tkwią ce aż po tkan kę pod -skór ną (rys. 2). Włos wy ra sta z bro daw -ki wło sa (tu znaj du ją się włók na ner wo -we wraz z na czy nia mi krwio no śny mi)i po zro go wa ce niu wy do sta je się po -nad po wierzch nię na skór ka. Część wło sawy sta ją ca po nad skó rę i za koń czo -na wierz choł kiem no si mia no ło dy gi wło -

sa. Na to miast frag ment tkwią cy w skó -rze na zy wa ny jest ko rze niem wło sa. Ota -cza go mie szek wło sa utwo rzo ny z tkan -ki łącz nej. Włos two rzą trzy war stwy:rdzeń, ko ra oraz po włocz ka. Rdzeń wło -sa wy stę pu je je dy nie na te re nie ko rze niawło sów gru bych. Wło sy cien kie oraz ło -dy ga wło sów gru bych war stwy tej niepo sia da ją. Ko ra wło sa to ob szar, na któ -rym mo gą gro ma dzić się zia ren ka pig -men tu – me la ni ny, wa run ku ją ce bar węwło sa. Zna ne są pod sta wo we dwa ro -dza je me la ni ny: eu me la ni na – czar na lubbrą zo wa i fe ome la ni na – ru da lub żół ta.Pig ment od kła da ny jest we wło siew mia rę je go wzro stu. Roz po czy na sięjuż w okre sie pło do wym i trwa przez ca -łe ży cie. Osob ni ki cał ko wi cie po zba wio nepig men tu są al bi no tycz ne. W ko rze wło -sa znaj du ją się rów nież fi la men ty ak ty no -we, wa run ku ją ce wy trzy ma łość i ela -stycz ność wło sa. Po włocz ka wło sa tonaj bar dziej ze wnętrz na war stwa, utwo -rzo na z jed ne go rzę du zro go wa cia łychko mó rek, da chów ko wa to za cho dzą cychna sie bie.

W miesz ku wło so wym znaj du je sięmię sień (na pi nacz wło sa), od po wie -dzial ny za stro sze nie wło sa – me cha -nizm klu czo wy w pro ce sie ter mo re gu la -cji oraz obro ny w sta nach za gro że nia.

Po szcze gól ne ro dza je wło sów ró żniąsię bu do wą, miej scem wy stę po wa nia

23Pies 1 (349) 2013

oraz speł nia ny mi funk cja mi i tak wy ró ż -nia my: wło sy po kry wo we, pod szerst ne,weł ni ste, szcze ci nia ste, twar de, szor skie,je dwa bi ste, uszne, czu cio we itd.

W cią gu ży cia wło sy ule ga ją sta łej wy -mia nie. Fi zjo lo gicz ny pro ces li nie niau więk szo ści ras psów za cho dzi dwa ra -zy w ro ku – wcze sną wio sną oraz póź nąje sie nią i trwa oko ło 4–6 ty go dni, a na -wet dłu żej. U wie lu ras, zwłasz czau psów o gę stej i krót kiej sza cie (mops,bok ser), ale nie tyl ko (czar ny te rier) za -cho dzi nie mal ca ły czas z ma ły mi, trud -ny mi do za uwa że nia prze rwa mi. Li nie -nie, czy li zmia na wło sa, po le ga na utra -cie mar twych wło sów i wy ra sta niu no -wych. Pro ces ten pier wot nie był wy wo -ła ny zmia na mi tem pe ra tu ry i dłu go ścidnia, a ta kże więk szą do stęp no ściądo kar my. W przy pad ku psów trzy ma -nych w wa run kach do mo wych zna cze niema ją rów nież aspek ty ta kie jak: ogrze -wa nie po miesz czeń w zim nej po rze ro ku,sztucz ne oświe tle nie oraz die ta. U nie -któ rych ras utra ta wło sa za cho dzi stop -nio wo przez dłu ższy czas, a u in nychdość rap tow nie, przy czym włos wy pa daca ły mi kłę ba mi po zo sta wia jąc na cie lepsa ró żno barw ne pla my o no wym i jesz -cze bar dzo krót kim wło sie (np. aki taame ry kań ska czy si be rian hu sky, owcza -rek kau ka ski). Mo żna rów nież wy od ręb -nić ra sy psów (np. pu del, york shi re ter -rier, mal tań czyk), u któ rych nie ob ser -wu je się li nie nia, lecz sta ły wzrost wło -sów (1–1,5 cm mie sięcz nie).

Sza ta psa, czy li owło sie nie, oce nia nepod wzglę dem bar wy, dłu go ści, stop niaszorst ko ści (bądź mięk ko ści), gę sto ściwło sów, obec no ści fal, za ła mań bądź lo -ków, jest pod sta wo wym kry te riumprzy okre śla niu ra sy, a ta kże wa żnymkry te rium oce ny wy sta wo wej. Wzo rzecka żdej ra sy okre śla dość do kład nie ro -dzaj wło sa, je go dłu gość i do pusz czal neko lo ry. Sza ta mo że skła dać się z jed ne -go, dwóch lub wie lu ro dza jów wło sów.Do dat ko wo ist nie je ol brzy mia roz ma -itość ma ści z nie skoń czo ną licz bą od cie -ni. Na zwy bar wy sza ty przy ję te w ky no -lo gii nie za wsze od po wia da ją tym przy ję -tym w kla sycz nej pa le cie barw. Mi mopo dej mo wa nych prób do dziś nie uda łosię opra co wać spi su ras z od po wia da ją -cy mi im na zwa mi ko lo ru wło sów. Brakten utrud nia opi sy wy sta wo we, prze glą -dy mio tów, a ta kże do bre zro zu mie nieko lo ry sty ki psów ra so wych w aspek cieho dow la nym. Ro dzaj sza ty i jej bar wa

są uwa run ko wa ne ge ne tycz nie, leczczyn ni ki śro do wi sko we, tj. ży wie nie, pie -lę gna cja, po ra ro ku, ma ją ta kże du żywpływ na osta tecz ny wy gląd i ja kośćwło sów.

Skó ra za wie ra bar dzo du żo ró żno rod -nych gru czo łów (ga lan du lae). Roz wi ja jąsię one z na skór ka na dro dze je go wpu -kle nia bądź w łącz no ści z za wiąz ka miwło sów. U psów wy stę pu ją gru czo ły ło -jo we, po to we, wo sko wi no we, mle ko -we wraz z ich mo dy fi ka cja mi, ta ki mijak gru czo ły płyt ki no so wej, ogo na,tarcz ko we po wiek, gru czo ły zatokprzyo od by to wych, mię dzy pal co we,łzo we.

Gru czo ły ło jo we ucho dzą do miesz -ków wło so wych. Ich li pi do wa wy dzie li -

na (łój) two rzy ochron ną emul sję, któ rapo kry wa wło sy i na skó rek, sta no wiącba rie rę przed prze ni ka niem wo dy i wni -ka niem bak te rii oraz wa run ku je kwa so -wość po wierzch ni skó ry. Ma ta kżewpływ na gład kość i po łysk sier ści. Gru -czo ły ło jo we nie wy stę pu ją na opusz kachkoń czyn, bro daw kach mle ko wych i płyt -ce no so wej.

Gru czo ły po to we od gry wa ją wa żnąro lę ak tyw ne go i bier ne go re gu la to rater micz ne go. Pot u psa (ze wzglę duna ogra ni czo ny ob szar wy stę po wa niagru czo łów po to wych) wy do sta je się tyl -ko na opusz kach łap i lu ster ku no sa.

Gru czo ły wo sko wi no we wy stę pu jąw skó rze ze wnętrz ne go prze wo du słu -cho we go. Ich wy dzie li na – wo sko wi na,

24 Pies 1 (349) 2013

skła da ją ca się z żół te go barw ni ka, ślu zuoraz kro pe lek tłusz czu – od gry wa wa żnąro lę ochron ną po le ga ją cą na ota cza niui zle pia niu ma łych ciał ob cych (na sio -na traw, ziarn ka pia sku i in ne) do sta ją -cych się do ka na łu słu cho we go, a na -stęp nie za pew nia ich ewa ku ację.

Gru czo ły mlecz ne u su ki są uło żo new dwa rzę dy po obu stro nach brzu cha.Wy stę pu je u niej 4 do 12 sut ków. Naj -więk sze sut ki le żą do ogo no wo, ale naj -bar dziej mlecz ne są te w oko li cy środ ko -wej brzu cha. W ka żdym sut ku jest 10– 15 za tok mlecz nych, do któ rych uj ściema ty le sa mo prze wo dów z gru czo łówsut ko wych pro du ku ją cych mle ko. Z za -tok tych mle ko ucho dzi sa mo dziel ny miotwo ra mi ujść bro daw ko wych (tak żez sut ka pły nie wie lo ma stru mie nia mi)(rys. 3). Mię sień zwie racz bro daw ki jestu suk sła bo wy kształ co ny, a nie ste ty za -wie ra du żo włó kien sprę ży stych utrud -nia ją cych nie kie dy pro ces ssa nia.

Gru czo ły tarcz ko we są umiej sco wio -ne w oko li cy brze gów po wiek. Ich wy -dzie li na, bo ga ta w tłuszcz, za bez pie czaw wa run kach fi zjo lo gicz nych przed wy -do sta wa niem się łez po za na rząd wzro -ku.

Gru czo ły zatok przy od by to wych(rys. 4) wy stę pu ją w za to kach pra weji le wej koń co we go od cin ka prost ni cyw są siedz twie od by tu, na to miast gru czo -ły ogo na – na grzbie to wej je go po -wierzch ni, bli sko na sa dy. Oby dwa ro dza -je gru czo łów wy twa rza ją tłu stą wy dzie li -nę o cha rak te ry stycz nym za pa chu, ma ją -cą klu czo we zna cze nie w roz po zna wa niusię na wza jem w „psim świe cie”.

Na koń co wych (ob wo do wych) czę -ściach koń czyn u psów obec ne są pa zu ry(ungu icu lae) oraz opusz ki pal co we (to ridi gi ta les), struk tu ry ana to micz ne zewzglę du na po cho dze nie za li cza ne rów -nież do po wło ki wspól nej (rys. 5 i 6).

Opusz ki pal co we to wy nio sło ści skó ryz sil nie roz wi nię tą war stwą zro go wa cia -łą. Są cał kiem po zba wio ne wło sów, leczna ich ob sza rze licz nie wy stę pu ją gru -czo ły po to we. Opusz ki pal co we ma ją ro -lę ochron ną, amor ty zu ją cą i peł nią funk -cje do ty ko we w cza sie ru chu.

W na tu rze pa zu ry po ma ga ły w sta bil -nym po ru sza niu się po ró żnych ro dza -jach pod ło ża i by ły po moc ne przy spo ży -wa niu po kar mu i obro nie. Pa zur skła dasię z two rzy wa oraz po chwy ro go wej,w ob rę bie któ rej mo żna wy ró żnić do dat -ko wo ścia nę i po de szwę. Ścia na pa zu ra

jest zbu do wa na z twar de go ro gu, któ rymo że być pig men to wa ny. Pod sta wę pa -zu ra ota cza ob rą bek pa zu ra, bę dą cybez wło sym fał dem skór nym.

Śmia ło mo żna stwier dzić, że po wło kawspól na psa, ze wzglę du na ró żno rod -ność sza ty i peł nio nych funk cji, jest wy -jąt ko wym na rzą dem. Na le ży ta kże za -zna czyć, że na jej stan ma ją wpływ nietyl ko uwa run ko wa nia ge ne tycz ne czycho ro by, ale ta kże ży wie nie, pie lę gna cja

i wa run ki by to we zwie rzę cia. U zdro we -go, do brze odży wio ne go oraz za dba ne -go psa sza ta po win na być jed no li taa wło sy błysz czą ce. U psów ras o krót -kim wło sie przy le ga on do skó ry, a u rasdłu go wło sych ma wy gląd, ro dzaj i sto -pień mięk ko ści od po wia da ją ce ce chomra sy. Skó ra na ca łej po wierzch ni po win -na być cie pła i ela stycz na. Je śli na skó rzewy stę pu ją miej sca bez wło se lub o wło -sach skró co nych, mo gą być ozna ka mi

25Pies 1 (349) 2013

prze by tej cho ro by skó ry, prze ma wiaćza obec no ścią pa so ży tów, drob no ustro -jów lub świad czyć o wy stą pie niu świą du.Włos nie po wi nien być na je żo ny, po ła -ma ny, roz dzie lo ny ani też in ne go niżoko li cy ko lo ru czy ma to wy. Si we wło syobok ciem nych na war gach, czo le i łu -kach ocznych są ozna ką sta ro ści. Skó rau zdro wych psów za zwy czaj nie maprzy kre go za pa chu. U psów zmo czo nych(zwłasz cza nie któ rych ras np. bas se tówi nie któ re mo lo sów), woń jest bar dziej

ostra i wy raź na. Pod czas do ty ka niai obma cy wa nia zwie rzę cia nie po win nostwier dzać się oko lic bo le snych, o zmie -nio nej cie pło cie, cią gło ści (ra ny i ska le -cze nia) czy kon sy sten cji (np. stward nie -nia lub sły szal ne trzesz cze nia świad czą cenaj czę ściej o mo żli wo ści do sta nia siępod skó rę po wie trza). Na le ży zwra caćuwa gę na wy gląd opu szek łap, dłu gośći stan pa zu rów, a ta kże czy nie do cho dzido sta nów za pal nych gru czo łów za tokprzy od by to wych i grzbie tu ogona. Przy

za ob ser wo wa niu nie po ko ją cych ob ja -wów (upo rczy we dra pa nie się psa, wy li -zy wa nie, ocie ra nie bądź wy gry za nie,obec ność łu pie żu, ma to wej lub tłu stejsier ści, nad mier na utra ta sier ści) za le ca -na jest kon sul ta cja le kar sko -we te ry na ryj -na, ce lem do ko na nia iden ty fi ka cji przy -czyn wy stę pu ją cych za bu rzeń.

lek. wet. Joanna Ko ło dziej ska -Le siszdr n. wet. Tomasz Bor kow ski

Ży cze niem ka żde go ho dow cy jestszczę śli we roz wią za nie, czy li wy da niena świat zdro wych do rod nych szcze niąt.Nie ste ty u oko ło 6% suk ro dzą cych si ła -mi na tu ry do cho dzi do po wa żnych po wi -kłań w trak cie po ro du i nie zbęd na sta jesię in ter wen cja le kar sko -we te ry na ryj na.Na le ży ta kże za zna czyć, że wskaź nik tenjest znacz nie wy ższy w przy pad ku nie -któ rych ras ma łych i o znacz nie skró co -nych czę ściach twa rzo wych gło wy (bra -chy ce fa licz nych). Ce sar skie cię cie (CC)to jed na z me tod roz wią za nia cię żkie gopo ro du. Na prze strze ni ostat nich 10 lat,z po wo du roz wo ju tech nik chi rur gicz -nych oraz wpro wa dze nia do uży cia bez -piecz niej szych środ ków ane ste tycz nychi lep szych ma te ria łów szew nych, ra dy -kal nie zmie ni ło się po dej ście le ka rzydo te go za gad nie nia. Daw niej za bieg CCuwa ża ny był za osta tecz ność. Obec niewy ko ny wa ny jest dość po wszech nieprzez le ka rzy we te ry na rii; po nad 70%cię żkich po ro dów w ska li świa ta i po -nad 90% w USA zo sta je roz wią za nychw ten spo sób. Na le ży jed nak pa mię tać, iżce lem nad rzęd nym te go za bie gu jest za -pew nie nie bez pie czeń stwa lub ra to wa nieży cia su ce i szcze nię tom.

Po ród fi zjo lo gicz ny u su ki

Dłu gość cią ży u suk li czo na od ter mi nupierw sze go kry cia do po ro du wy no si 63± 7 dni (śred nio 65 dni). Na to miast od -stęp cza so wy po mię dzy mak sy mal nymstę że niem we krwi LH (hor mo nu lu te ini -

zu ją ce go, pro du ko wa ne go pul sa cyj nieprzez przy sad kę) a dniem po ro du wy no -si 64–66 dni (rys. 1).

Do ob ja wów zwia stu ją cych po ród mo ż - na za li czyć:

• po więk sze nie gru czo łu mle ko we go,któ re mo że być wi docz ne już od 4 ty go -dnia w przy pad ku suk bę dą cych pierw -szy raz w cią ży,

• po ja wie nie się sia ry w gru czo le mle -ko wym – u suk bę dą cych po raz pierw -szy w cią ży sia ra naj czę ściej po ja wia siętuż przed po ro dem, na to miast u wie lo -ró dek zja wi sko to ob ser wu je się na wet

na dwa ty go dnie przed pla no wa nym ter -mi nem po ro du,

• obrzęk sro mu, przez co srom wy da -je się dłu ższy oraz bar dziej ob wi sły,

• wy pływ ze sro mu przej rzy ste go ślu -zu w ilo ści nie wiel kiej, mo gą cej sięzwięk szyć na kil ka go dzin przed po ro -dem,

• spa dek tem pe ra tu ry we wnętrz nejcia ła o oko ło 1–1,5°C od war to ści do -tych cza so wej u su ki, po ja wia ją cy sięna 6–24 go dzin przed po ro dem. W ce luje go od no to wa nia za le ca się ho dow cywy ko ny wa nie po mia rów cie pło ty we -

Cię cie ce sar skie ja ko me to da roz wią za nia cię żkie go po ro du u suk

Rys. 1. Schemat przedstawiający zmiany stężeń hormonów we krwi suki podczas cyklu rujowegozakończonego porodem.(LH- pobudza pęcherzyki jajnikowe do dojrzewania i owulacji komórek jajowych.Progesteron- hamuje wydzielanie LH i FSH z przysadki, aktywność skurczową macicy oraz przyczynia siędo wzrostu pęcherzyków wydzielających mleko, co klinicznie objawia się powiększeniem gruczołumlekowego.Estrogeny powodują zmiany w budowie nabłonka dróg rodnych, rozpulchnienie, obrzęk i przekrwieniedróg rodnych. Hormony te przyczyniają się również do pobudzenia przemiany materii oraz wyrażaniaobjawów rui.)

26 Pies 1 (349) 2013

wnętrz nej (w od by cie) pod czas dwóchostat nich ty go dni cią ży. Ob ni że nie tem -pe ra tu ry su ki jest spo wo do wa ne spad -kiem po zio mu pro ge ste ro nu – hor mo nuwy twa rza ne go przez ciał ka żół te na jaj -ni kach i wa run ku ją ce go pra wi dło wyprze bieg cią ży.

Prze bieg pra wi dło we go po ro du mo ż -na (umow nie) po dzie lić na trzy eta py,któ re są ze so bą po wią za ne i sta no wiąpro ces cią gły. Pod czas pierw sze go eta pu

su ki sta ją się nie spo koj ne, w pew nychsy tu acjach lę kli we, tra cą naj czę ściej ape -tyt, cza sa mi mo gą ta kże wy mio to waćoraz wy ka zu ją ogrom ną chęć do two rze -nia gniaz da. Na tym eta pie do cho dzido przy go to wa nia dróg rod nych do po -ro du po przez roz sze rze nie szyj ki ma ci cy,co trwa prze cięt nie od 6 do 12 go dzin,z ten den cją do przed łu ża nia się u sukpier wia stek na wet do 36 go dzin (rys. 2i 3).

Pod czas ko lej nej fa zy po ro du do łą cza -ją się re gu lar ne skur cze mię śni brzu cha,któ re zna czą co po ma ga ją su ce w wy da -niu na świat po tom stwa. Pierw sze szcze -nię naj czę ściej ro dzi się w cią gu sze ściugo dzin od roz po czę cia te go eta pu. Na to -miast od stę py po mię dzy po ro da mi ko lej -nych szcze niąt wy no szą śred nio 5–60mi nut, przy czym pod czas tych przerwsu ka mo że wy ka zy wać ob ja wy zmę cze -nia i sen no ści.

Trze ci etap po ro du sta no wią wszyst -kie pro ce sy do pro wa dza ją ce do wy da le -nia ka żde go ło ży ska, co na stę pu je naj -czę ściej w cią gu 5–15 mi nut po uro dze -niu szcze nię cia. U suk, ze wzglę duna po wszech ne wy stę po wa nie zja wi skawie lo pło do wo ści pod czas cią ży, eta pydru gi i trze ci wy stę pu ją na prze mien nie.Do wy par cia ło żysk mo że rów nież dojść(i nie uwa ża się te go za nie pra wi dło -wość) do pie ro po wy da niu na świat gru -py lub wszyst kich szcze niąt. Etap tenpo wi nien za koń czyć się w cią gu 2–4 go -dzin od uro dze nia ostat nie go no wo rod -ka.

Wła ści ciel cię żar nej su ki, któ ra za czę łasię szcze nić, po wi nien swo ją in ge ren cjęogra ni czyć do dys kret nej ob ser wa cji po -ro du i oce ny je go prze bie gu. W przy -pad ku za uwa że nia zie lo ne go wy pły wuz dróg rod nych bez uprzed nie go wy -par cia pło du, ro dze nia się mar twychszcze niąt lub na głe go usta nia ak cjipo ro do wej (któ ra jesz cze nie zo sta łaza koń czo na) na le ży w try bie pil nymsko rzy stać z po mo cy we te ry na ryj nej.Do in nych sy tu acji wy ma ga ją cych kon -sul ta cji z le ka rzem za li cza się: sil ne, nie -przy no szą ce efek tu bó le po ro do we trwa -ją ce po nad 30 mi nut; sła be, prze ry wa nebó le po ro do we trwa ją ce 1–2 go dzi nynie skut ku ją ce wy par ciem pło du; dłu ższeniż dwu go dzin ne od stę py po mię dzy na -ro dzi na mi ko lej nych szcze niąt; ob ja wywy raź ne go osła bie nia su ki. Przed łu ża niesię cią ży po nad spo dzie wa ny ter min po -ro du lub brak pew no ści ho dow cy codo za koń cze nia po ro du rów nież wy ma -ga ją za się gnię cia po ra dy u spe cja li sty.

Cię żki po ród

Le ka rze we te ry na rii ter mi nem cię żkipo ród (par tus gra vis) opi su ją wszyst kiesy tu acje, w któ rych do cho dzi do za bu -rze nia i po wi kła nia prze bie gu jed ne golub wię cej eta pów po ro du, co sta no wiza gro że nie dla ży cia szcze niąt, a na wetmat ki.

27Pies 1 (349) 2013

Ist nie je wie le po ten cjal nych przy czyn,za rów no ze stro ny mat ki jak i pło du, mo -gą cych skut ko wać nie pra wi dło wo ścia miw prze bie gu po ro du. Do naj czę ściej wy stę -pu ją cych czyn ni ków po cho dze nia mat czy -ne go na le ży za li czyć: nie pra wi dło we skur -cze ma ci cy lub ich zu peł ny brak; skręt ma -ci cy; pęk nię cie ścia ny ma ci cy; wy pad nię ciepo chwy oraz zwę że nie na te re nie mięk -kich dróg rod nych lub ka na łu kost ne gomied ni cy o etio lo gii wro dzo nej lub na by tej.

Wśród przy czyn za bu rzeń po ro du zestro ny pło du naj więk sze zna cze nie ma jąpło dy ob umar łe lub za du że, co zda rzasię w przy pad ku cią ży jed no pło do wejbądź o wy dłu żo nym cza sie trwa nia. Pło -dy z wro dzo ny mi wa da mi ana to micz ny -mi po wo du ją cy mi nie pra wi dło wy kształtcia ła rów nież mo gą być po wo dem cię ż -kie go po ro du.

Pre dys po zy cje do nie pra wi dło wo ściprze bie gu po ro du ob ser wu je się znacz -nie czę ściej u nie któ rych ras psów. Za li -czyć do nich mo żna: bo ston ter rie ry, te -rie ry szkoc kie, bul do gi an giel skie, bul do -gi fran cu skie, mop sy oraz in ne ra sy bra -chy ce fa licz ne.

War to wie dzieć, że wstrzy ma nie ak -cji po ro do wej mo że na stą pić na sku -tek sil ne go, nad mier ne go nie po ko jumat ki. Opi sa ne zja wi sko do ty czy naj czę -ściej suk ras ma łych, któ re od czu wa ją sil -ną więź psy chicz ną ze swo im wła ści cie -lem, bądź za wsze prze ja wia ły skłon nośćto za cho wań hi strio nicz nych (ma ją cychna ce lu zwró ce nie na sie bie uwa gi).

Po stę po wa nie w przy pad ku cię żkie gopo ro du mo że po le gać na za sto so wa niuspe cy ficz nych le ków po bu dza ją cych mię -śniów kę ma ci cy do skur czów (oksy to cy -na po da wa na naj czę ściej w po łą cze niuz glu ko zą i jo na mi wap nia), na eks trak cjipło dów (ma nu al nej lub z uży ciem klesz -czy po ro do wych) bądź na wy ko na niu za -bie gu CC. Przy czym naj wła ściw szą me -to dę roz wią za nia cię żkie go po ro duw kon kret nym przy pad ku (po uprzed -nim ze bra niu wszyst kich po trzeb nych in -for ma cji z wy wia du oraz prze pro wa dze -niu ba da nia kli nicz ne go ro dzą cej su ki)wy bie ra i pro po nu je le karz we te ry na rii.Przed pod ję ciem osta tecz nej de cy zji ko -niecz ne jest usta le nie eta pu po ro du i po -sta wie nie wstęp ne go roz po zna nia wy -stę pu ją cych nie pra wi dło wo ści.

Ce sar skie cię cie

Za bieg ce sar skie go cię cia (sec tio ce sa -rea) jest z po wo dze niem sto so wa ny

w prak ty ce le kar sko -we te ry na ryj nejna ca łym świe cie. De cy zja o je go prze -pro wa dze niu po win na być pod ję ta jaknaj szyb ciej w przy pad ku po ja wie nia siępo wa żnych kom pli ka cji w prze bie gu po -ro du.

Do bez względ nych wska zań prze pro -wa dze nia za bie gu ce sar skie go cię ciau suk za kwa li fi ko wać na le ży na stę pu ją cesta ny:

• brak pra wi dło wej ak tyw no ści kurcz -li wej mię śniów ki ma ci cy, któ ra nie po ja -wia się rów nież po wpro wa dze niu od po -wied niej te ra pii lecz ni czej (wśród czyn ni -ków pre dy lek cyj nych opi sa ne go za bu -rze nia wy mie nia się: oty łość, za awan so -wa ny wiek, pierw szy po ród po skoń cze -niu 5 ro ku ży cia, dłu go trwa ła ak cja po -ro do wa, nad mier na licz ba pło dów, spa -dek stę że nia glu ko zy i jo nów wap nia wekrwi),

• zbyt du ży płód w sto sun ku do wiel -ko ści dróg rod nych sa mi cy, mo gą cy wy -stą pić w przy pad ku cią ży jed no pło do -wej, prze no szo nej i ano ma liach roz wo jo -wych pło du – nie dy spo zy cja po ro do wa,

• wa dy ana to micz ne dróg rod nych sa -mi cy,

• zwę że nia lub nie dro żno ści mięk kie -go oraz kost ne go ka na łu rod ne go sa mi -cy – do ta kiej sy tu acji mo że dojść z ró -żnych po wo dów, a za naj częst sze uzna jesię sta ny po ura zach i roz ro sty no wo -two ro we,

• skręt, roz dar cie lub pęk nię cie cię żar -nej ma ci cy,

• nie pra wi dło wa pre zen ta cja – uło że -nie pło du, bez mo żli wo ści jej po pra wyin ny mi me to da mi. Pod czas po ro du pło dynaj czę ściej są uło żo ne w ja mie ma ci cyw ta ki spo sób, aby ich oś dłu ga by łazgod na z osią dłu gą cia ła mat ki (po ło że -nie po dłu żne pło du). Do dat ko wo grzbietpło du wi nien być skie ro wa ny w stro nęgrzbie tu mat ki, co okre śla się mia nempo sta wy gór nej pło du. Wszyst kie koń -czy ny i szy ja przy pra wi dło wym po ro dziesą wy pro sto wa ne. U suk 60% szcze niątro dzi się w przo do wa niu głów ko wym,na to miast 40% w przo do wa niu po ślad -ko wym, co u psów rów nież uwa ża ne jestza pra wi dło we,

28 Pies 1 (349) 2013

• osła bio ne ob ja wy ży cia pło dów wy -kry te pod czas ba da nia ul tra so no gra ficz -ne go,

• za tru cia lub in ne cho ro by cię żar nejsu ki, któ re unie mo żli wia ją prze pro wa -dze nie po ro du si ła mi na tu ry,

• prze no szo na cią ża po wy żej 70 dniod kry cia,

• nie pra wi dło wa bar wa wy pły wówz dróg rod nych (czar na, ciem no czer wo -na, krwi sto brą zo wa lub czer wo na) po ja -wia ją ca się przed roz po czę ciem ak cji po -ro do wej, świad czą ca naj czę ściej o za bu -rze niach ze stro ny ło ży ska. Stan ta ki jestbez po śred nim za gro że niem dla ży ciapło dów.

Pla no wa ne CC wy ko nu je się rów nieżna proś bę wła ści cie la, gdy z wy wia duwy ni ka, że za bu rze nia po ro du u da nejsu ki wy stę po wa ły już wcze śniej. Pla no -wa ny za bieg mo żna bez piecz nie prze -pro wa dzić je dy nie w sy tu acji, gdy ist nie -je stu pro cen to wa pew ność, iż pło dy sądo sta tecz nie wy kształ co ne i ma ją du żeszan se na sa mo dziel ne ży cie. Z tych po -wo dów cze ka się z prze pro wa dze niempla no wa ne go za bie gu do cza su wy stą -pie nia pierw szych, jed no znacz nychob ja wów na tu ral ne go po ro du, czy lipo ja wie nia się bó lów par tych.

Naj bar dziej na ra żo ne na za bieg CC ra -sy psów, we dług kli ni cy stów z Wiel kiejBry ta nii, Szwe cji i USA, przed sta wia ta -be la.

Prze bieg cię cia ce sar skie go

Przed przy stą pie niem do ce sar skie gocię cia na le ży za dbać o stan ogól ny pa -cjent ki, wdra ża jąc pły no - i tle no te ra pię.Do czyn no ści przy go to waw czych za li czasię ta kże wła ści we przy go to wa nie po la

ope ra cyj ne go (go le nie oraz de zyn fe ko -wa nie skó ry).

Za bieg CC wi nien być wy ko ny wa nyw znie czu le niu ogól nym z wy ko rzy sta -niem środ ków far ma ko lo gicz nych ma -ją cych mo żli wie naj mniej szy wpływna pło dy. Do dat ko wo wszyst kie dzia ła -nia zmie rza ją ce do wy ję cia pło dów ześwia tła ma ci cy są wy ko ny wa ne bar dzoszyb ko i spraw nie, by czas na ra że niapło dów na środ ki uspo ka ja ją ce i znie czu -la ją ce był jak naj krót szy.

Za bieg roz po czy na się od na cię cia skó -ry brzu cha na dłu go ści 10–30 cm w za -

le żno ści od wiel ko ści su ki (rys. 4). Więk -szość le ka rzy we te ry na rii wy ko nu je tona cię cie w miej scu li nii po środ ko wej,czy li w po ło wie od le gło ści po mię dzy le -wą a pra wą li stwą gru czo łu mle ko we go.

Ko lej ną fa zą za bie gu jest prze cię cieroz ścię gien mię śni brzu cha (miej sce tona zy wa ne jest li nią bia łą) i wy do by cie ro -gów cię żar nej ma ci cy po za ja mę brzusz -ną (zdj. 1).

Na stęp nie na ci na się ścia nę ma ci cyw oko li cy jej trzo nu w ta ki spo sób, abynie uszko dzić żad ne go z pło dów. Przeztak uzy ska ny otwór ko lej no wyj mu je się

Ob szar pro wa dze nia prak ty kile kar sko -we te ry na ryj nej

Ra sy psów, u któ rych naj czę ściej prze pro -wa dza się za bieg ce sar skie go cię cia

Uogól nio ne wnio ski do ty czą ce ce sar skichcięć na pod sta wie do świad czeń kil ku le ka -rzy we te ry na rii z da ne go kra ju

Wiel ka Bry ta nia

bo ston ter rier, bul dog, bul dog fran cu ski, ma -stif, te rier szkoc ki, bul te rier mi nia tu ro wy,clum ber spa niel, pe kiń czyk, dan die din montter rier

U bo ston ter rie ra, bul do ga i bul do ga fran cu -skie go w 80% przy pad ków za bie gi zo sta ły za -pla no wa ne.

Szwe cja te rier szkoc ki, chi hu ahua, po me ra nian, mops,staf ford shi re ter rier, bo ston ter rier, bul dog an -giel ski, bul dog fran cu ski

Oko ło 63% po ro dów u wy mie nio nych ras by łoroz wią za nych po przez za bieg ce sar skie go cię -cia.

Sta ny Zjed no czo ne bul dog, bul dog fran cu ski, la bra dor re trie ver,gol den re trie ver, york shi re ter rier

Czę stość wy ko ny wa nia za bie gu ce sar skie gocię cia w USA u gol den re trie ve ra i la bra do rare trie ve ra wy ni ka z du żej po pu lar no ści, ja kącie szą się wy mie nio ne ra sy wśród oby wa te li te -go kra ju.

Zdj. 1. Wyjęcie ciężarnego rogu macicy z jamy brzusznej

29Pies 1 (349) 2013

pło dy (zdj. 2). W więk szo ści przy pad -ków wszyst kie pło dy wraz z ło ży ska mimo żna usu nąć przez jed no na cię cie ma -ci cy. Po za koń cze niu te go eta pu le karzupew nia się, czy w ma ci cy nie po zo sta łyjesz cze pło dy lub po mi nię te ło ży skai przy stę pu je do szy cia ścia ny ma ci cy,otrzew nej, a póź niej war stwy mię śnio wejbrzu cha i na koń cu skó ry.

Pod czas za bie gu CC mo że za ist niećko niecz ność usu nię cia ma ci cy (w przy -pad ku jej po wa żnych uszko dzeń lub roz -wi nię cia się pro ce su skut ku ją ce go roz -kła dem tka nek). W prak ty ce we te ry na -ryj nej zda rza się, że proś bę o chi rur gicz -ne usu nię cie ma ci cy wraz z jaj ni ka miprzed sta wia ją le ka rzo wi sa mi wła ści cie lesu ki, wo bec któ rej nie ma ją już pla nówna przy szłość zwią za nych z roz ro dem.Za bieg w ta kim przy pad ku no si mia nora dy kal ne go cię cia ce sar skie go. Jest onza zwy czaj do brze to le ro wa ny przez sa -mi cę. Nie ob ser wu je się ta kże je go ne ga -tyw ne go wpły wu na pro ces lak ta cji su ki.

Przed sta wio ny po wy żej za bieg CCtrwa nie dłu żej niż 30–45 mi nut. Do wy -bu dze nia su ki z nar ko zy śred nio do cho -dzi po 30 mi nu tach od za koń cze nia ope -ra cji. Ze wzglę dów bez pie czeń stwa za le -ca się, by mat ka wraz ze swo im po tom -stwem po zo sta ła jesz cze pod ob ser wa cjąle kar ską w szpi ta lu przez mniej wię cejgo dzi nę. Za tem mo żna przy jąć, żewszyst kie dzia ła nia zwią za ne z pro ce -du rą ce sar skie go cię cia za zwy czajtrwa ją nie dłu żej niż 2–3 go dzin.

Opie ka nad no wo rod ka mi

Szcze nię ta wy ma ga ją spe cjal nej opie kijuż od pierw szych chwil po wy ję ciu ichz ja my ma ci cy. Naj pierw le karz usu wabło ny pło do we z cia ła no wo rod ka, za ci -ska sznur pę po wi no wy i od ci na go w od -le gło ści ok. 2 cm od ścia ny brzu cha. Na -stęp nie oczysz cza ne są dro gi od de cho wez za le ga ją ce go ślu zu i pły nu. Mo żna wy -ko rzy stać do tej czyn no ści ssak. Ko lej nedzia ła nie to osu sze nie no wo rod ka, po le -ga ją ce na ener gicz nym po cie ra niu ca łe gocia ła ręcz ni kiem. Do dat ko wym za da niemte go swo iste go ma sa żu jest po bu dze nieośrod ka od de cho we go. Po dob ny efektmo żna osią gnąć po przez de li kat ne dmu -cha nie do pyszcz ka szcze nię cia. Je śli wy -mie nio ne spo so by nie przy nio są za mie -rzo nych re zul ta tów, to ko niecz ne bę dziepo da nie środ ków far ma ko lo gicz nych po -bu dza ją cych ośro dek od de cho wy. Na to -miast w przy pad ku wy stą pie nia ak cji od -

de cho wej, ale o za bu rzo nym ryt mie, sto -su je się tle no te ra pię. Zda rza się, żepierw sze ob ja wy ży cia szcze nię uro dzo -ne w wy ni ku CC wy ka zu je do pie ropo upły wie na wet kil ku na stu mi nut. Dla -te go za wsze na le ży za cho wać spo kóji zbyt wcze śnie nie prze ry wać re ani ma cjino wo rod ków. Naj le piej, jak jed na oso bapo moc ni cza zaj mu je się jed nym szcze -nia kiem.

Po usta bi li zo wa niu sta nu ogól ne gokaż de szcze nię na le ży pod dać oglę dzi -nom, w ce lu wy klu cze nia wy stę po wa niawad wro dzo nych lub za bu rzeń roz wo jo -wych (roz sz cze pu pod nie bie nia, de for -ma cji koń czyn, za łom ków na ogo nie,skró co ne go most ka, za ro śnię cia od by tuczy obec no ści prze pu klin).

Do cza su wy bu dze nia mat ki wszyst kieszcze nię ta mu szą prze by wać w cie płymkoj cu. Opty mal na tem pe ra tu ra oto cze -nia po win na wy no sić wte dy nie mniejniż oko ło 3O°C.

Pod czas pierw szych go dzin po po ro dziena le ży uwa żnie ob ser wo wać mat kę i jejza cho wa nie w sto sun ku do po tom stwa.W ra zie po trze by ho dow ca po wi nien in for -mo wać le ka rza we te ry na rii o wszyst kichpro ble mach su ki i jej szcze niąt.

Ro ko wa nie po za bie gu ce sar skie gocię cia

We dług Jack so na pro gno zy do ty czą -ce mat ki oraz jej po tom stwa przyprze pro wa dza niu CC są ści śle uza le ż -nio ne od dłu go ści trwa nia dru gie goeta pu po ro du, czy li fa zy wy pie ra niapło dów. W przy pad ku gdy etap ten trwakró cej niż 6 go dzin, to ro ko wa nie za rów -

no dla su ki jak i jej po tom stwa jest do -bre. Jed nak za wsze na le ży mieć na uwa -dze, że u pierw sze go szcze nię cia mo głojuż dojść do od dzie le nia się ło ży ska.Przy wy dłu ża niu się ak cji po ro do wejdo 12 go dzin pierw sze szcze nię ma ma łeszan se na prze ży cie, ale pro gno za dla in -nych szcze niąt i su ki jest czę sto do bra.Dal sze wy dłu ża nie się po ro du wpły wana to, że in ne szcze nię ta rów nież mo gąbyć mar twe, a stan ro dzą cej ule ga stop -nio wo po gor sze niu. Za gro że nie ży cia su -ki wy stę pu je przy po ro dzie trwa ją cymdo bę lub dłu żej. W ta kiej sy tu acji le karzokre śla za zwy czaj ro ko wa nie w sto sun -ku do su ki ja ko wąt pli we.

Prze pro wa dze nie za bie gu CC u su kiw do brym sta nie ogól nym nie wpły wazna czą co na po po ro do we wy dzie la niemle ka, pra wi dło wy od chów szcze niątoraz jej póź niej szą płod ność. Jed na kżewie lu spe cja li stów jest zda nia, że u tej sa -mej su ki do świad czo ny le karz mo że bez -piecz nie wy ko nać je dy nie od 3 do 5 ce -sar skich cięć, ze wzglę du na wzrosttrud no ści chi rur gicz nych z ka żdym ko lej -nym za bie giem.

Koszt ce sar skie go cię cia

Zda niem wie lu ho dow ców, któ rzy po -rów nu ją CC do „ste ry li za cji”, ce na te gopierw sze go za bie gu chi rur gicz ne gokształ tu je się zbyt wy so ko. Śred ni kosztle kar sko -we te ry na ryj nych pro ce dur wPol sce to od po wied nio 650 zł i 450 zł,na to miast w USA za za bieg ce sar skie gocię cia trze ba zapła cić od 500 do 1000 $.Po dob nie jest w Wiel kiej Bry ta nii, Niem -czech i kra jach skan dy naw skich.

Zdj. 2. Wyjmowanie płodu z jamy macicy

30 Pies 1 (349) 2013

Osta tecz na wy ce na za bie gu CC za le żyod wie lu czyn ni ków. Po pierw sze le karzwe te ry na rii, aby do ko nać naj wła ściw sze -go w da nym przy pad ku wy bo ru po stę -po wa nia me dycz ne go, mu si okre ślićprzy czy nę nie po wo dze nia po ro du, li -czeb ność pło dów oraz stan ich ży wot no -ści.

Ce lem uzy ska nia tych in for ma cji wy -ko nu je ba da nie kli nicz ne oraz ba da niado dat ko we: ul tra so no gra ficz ne orazrent ge now skie. Na le ży za zna czyć, iżkosz ty te nie wy stę pu ją w przy pad kupla no wa ne go za bie gu ova rio hi ste rec to -mii (chi rur gicz ne go usu nię cia jaj ni kówi ma ci cy – ste ry li za cji). Do dat ko wopodczas pro ce du ry ane ste zjo lo gicz nejw prze bie gu ce sar skie go cię cia wy ko rzy -sty wa ne są środ ki far ma ko lo gicz ne now -szych ge ne ra cji, któ re ce chu ją się więk -szym bez pie czeń stwem za rów no dlamat ki jak i pło dów. Nie ste ty są oneznacz nie dro ższe w po rów na niu do ce ny

ke ta mi ny czy ksy la zy ny, le ków po -wszech nie wy ko rzy sty wa nych przez le -ka rzy do znie czu le nia ogól ne go psóww prze bie gu za bie gów chi rur gicz nych.

Jed nak naj więk sze kosz ty CC, któ rychnie mo żna zu peł nie wy eli mi no wać, sązwią za ne z na kła dem pra cy. W prze bie -gu te go po stę po wa nia ope ra cyj ne go ko -niecz ny jest udział 3–5 do świad czo nychspe cja li stów. Przy czym je den le karz po -wi nien zaj mo wać się wy łącz nie ane ste -zjo lo gią i mo ni to ro wać stan pa cjent ki,dwaj in ni po win ni sku pić ca łą uwa gęna aspek cie me dycz nym wy ko ny wa ne goza bie gu. Na to miast do opie ki nad przy -cho dzą cy mi na świat szcze nię ta mi(w przy pad ku po ja wia ją cych się trud no -ści) po wi nien być wy zna czo ny przy naj -mniej jesz cze je den le karz we te ry na rii.W nie któ rych lecz ni cach i przy chod niachwe te ry na ryj nych, w ce lu zmniej sze niakosz tów, do cho dzi do nie po ko ją ce gozja wi ska. Le ka rze we te ry na rii asy stu ją cy

przy za bie gu lub spra wu ją cy opie kęnad no wo rod ka mi są za stę po wa ni przezprzy uczo ny per so nel. Ze wzglę duna mniej sze umie jęt no ści ist nie je więk szepraw do po do bień stwo, że za bieg cię ciace sar skie go z kom pli ka cja mi za koń czysię nie po wo dze niem.

Na le ży rów nież wspo mnieć, iż kosz tyza bie gu CC ge ne ru ją ta kże: wy ko rzy sta -nie drogie go, spe cja li stycz ne go sprzę tudo mo ni to ro wa nia sta nu ogól ne go su ki,za pew nie nie pły no - i tle no te ra pii ro dzą -cej sa mi cy oraz tle no te ra pii i od po wied -nich wa run ków jej po tom stwu.

Mi mo wy so kich kosz tów za bieg CCjest co raz czę ściej sto so wa ny. Wy ko na nypla no wo lub w krót kim cza sie od wy stą -pie nia nie pra wi dło wo ści po ro do wychprzez do świad czo ny ze spół spe cja li stówwie lo krot nie prze są dza o zdro wiumat ki i jej po tom stwa.

Lek. wet. Jo an na Ko ło dziej ska -Le sisz

Roz ma wia jąc z ko le ga mi, od no szęwra że nie, że my psia rze je ste śmy szcze -gól nie wra żli wi na nie do lę zwie rząt. Wie -lu mo ich zna jo mych an ga żu je się w ró ż -ne go ro dza ju ak cje po mo co we, wy szu ki -wa nie no wych do mów dla zna le zio nychpsów czy ta kich, któ re z ró żnych przy -czyn mu szą ten dom zmie nić, w od naj dy -wa nie zwie rząt za gu bio nych, w wy kupko ni prze zna czo nych na rzeź. Zna jo me„psie fry zjer ki”, ma jąc wol ny czas, ką pa -ły i strzy gły psy w schro ni sku, zwięk sza -jąc tym sa mym ich szan se na ad op cję.Ko le żan ka od cho wu je cza sem kil ku dnio -

we psie ose ski przy nie sio ne do lecz ni cydo uśpie nia. Nie szczę dząc wy sił ku, znaj -du je im po tem od po wie dzial nych opie -ku nów. Cza sem te go ty pu ak cje prze ra -dza ją się w for my fun da cji. Tak po wsta łym.in. SOS Bok se rom, Czer nysz w po trze -bie czy Fun da cja Rot t ka.

Praw do po dob nie ka żda z ras ma swo -je in ter ne to we fo rum, gdzie ho dow cyi wła ści cie le psów wy mie nia ją się do -świad cze nia mi, no win ka mi, a cza sa miwspól nie mo gą ulżyć nie do li przed sta wi -cie li swo jej ulu bio nej ra sy.

Na ta ki łań cu szek lu dzi do brej wo li na -tra fi ła nie daw no sze ścio let nia Baj kaz Pa ła cu Ma ry sień ki.

Opo wiem pań stwu jej hi sto rię.W pierw szych dniach te go ro ku straż

miej ska zo sta ła po wia do mio na o ran nympsie wlo ką cym bez wład ny zad, mia ło tomiej sce w po bli żu to rów ko le jo wychw oko li cach Prusz cza Gdań skie go. Ran -ne go psa wi dzia no w tej oko li cy od kil kudni, ale wy pad ku, praw do po dob nie ko li -zji z po cią giem, nikt nie wi dział. Pies zo -stał prze wie zio ny do lecz ni cy we te ry na -ryj nej „Rek sio” w Prusz czu Gdań skim.Su ka – goń czy pol ski – by ła w bar dzozłym sta nie, z za bu rze nia mi świa do mo -

ści, od wod nio na, wy chu dzo na i wy zię -bio na. Mia ła ra ny na gło wie, za schnię tąkrew w uszach, po ła ma ne i po wbi ja new fa fle zę by, zła ma ną żu chwę, otar ciana grzbie cie, ale naj po wa żniej szy oka załsię uraz krę go słu pa – zła ma nie w od cin -ku lę dźwio wym, co spo wo do wa ło pa ra liżtyl nych koń czyn.

Le ka rze za ję li się su ką bar dzo tro skli -wie, a po nie waż od na leź li ta tu aż Związ -ku Ky no lo gicz ne go, mo gli od szu kać jejho dow cę i do trzeć do wła ści cie la. Po -moc ni w usta le niu tych da nych i ak tu al -nych te le fo nów oka za li się użyt kow ni cyFo rum Ras Goń czy i Ogar Pol ski. Ani ho -dow ca, star szy czło wiek, ani wła ści ciel,od któ re go su ka po dob no ucie kła już ja -kiś czas te mu, nie mo gli za pew nić psuwła ści wej opie ki. Tak na praw dę nie wia -do mo, co się z nią dzia ło przez ostat nietrzy la ta, na gło wie po zo stał jej śladpo zro śnię tym zła ma niu ko ści czasz ki,a to znak, że już wcze śniej ule gła ja kie -muś wy pad ko wi. Le ka rze z Prusz czaGdań skie go zwró ci li się do in ter nau tówo po moc w zna le zie niu no we go opie ku -na dla po ra nio nej su ki. Zbyt wie le wy sił -ku wło ży li w od ra to wa nie Baj ki, by te razska zać ją na uśpie nie, a umiesz cze nie jejw tak złym sta nie w schro ni sku niewcho dzi ło w ra chu bę. Baj kę cze ka łajesz cze ope ra cja krę go słu pa, a po temdłu go trwa ła re ha bi li ta cja. Le ka rze uzy -

Życie to nie bajka

Pies 1 (349) 2012 31

ska li zrze cze nie się pra wo wi te go wła ści -cie la psa, dla te go mo żna by ło za cząćdzia łać da lej.

Baj kę na le ża ło prze wieźć do lecz ni cywy po sa żo nej w rent gen, by okre ślić ro -dzaj ura zu krę go słu pa, ja kie go do zna ław wy pad ku. Dzię ki do brej wo li wie luosób – mi ło śni ków obu pol skich ras my -śliw skich – su ka zna la zła tym cza so wydom w War sza wie u jed ne go z użyt kow -ni ków fo rum. Wy po sa żo na w le ki, za le -ce nia do ty czą ce ży wie nia i ćwi czeń, ja kiena le ży wy ko ny wać, oraz do kład ny opisdo tych cza so wych dzia łań le ka rzy z Wy -brze ża, Baj ka tra fi ła naj pierw do no we golo kum, a wkrót ce po tem do Kli ni ki We te -ry na ryj nej „Pu ław ska” dr. Bis se ni ka,spe cja li zu ją cej się m.in. w or to pe dii i chi -rur gii. War szaw scy le ka rze zde cy do wa li,by Baj kę po zo sta wić w kli ni ce, po nie ważka żde ko lej ne prze no sze nie psa mo głomieć fa tal ne skut ki dla krę go słu pa, po -wo du jąc cał ko wi ty pa ra liż.

Po mi mo bó lu i swo ich trau ma tycz nychprze żyć Baj ka na dal ufa lu dziom, ze sto -ic kim spo ko jem zno si wszel kie za bie gii ba da nia oraz po byt w cia snej klat ce. Le -ka rze z „Pu ław skiej” okre śli li szan sęna to, że sucz ka po ope ra cji sta nie na no -gi na 70%. Nie by ło wy bo ru – trze ba za -ry zy ko wać. Za bieg po le gał na na sta wie -niu krę go słu pa, któ ry za czął się już zra -stać nie tak, jak po wi nien, usta bi li zo wa -nie go za po mo cą gwoź dzi oraz za la niunie na ru szo ne go rdze nia krę go we go spe -cjal nym ce men tem kost nym.

In ter nau ci ca ły czas „mo ni to ru ją” lo sypsa. Na wą tek fo rum po świę co ny Baj ceza glą da ją na dal le ka rze z Prusz cza Gdań -skie go, pod po wia da ją, czym kar mić psa

(ma zdru to wa ną żu chwę), jak so bie ra -dzić z pro ble ma mi z wy da la niem. Użyt -kow ni cy fo rum oka za li się ludź mi wiel -kie go ser ca, po sta no wi li ze brać fun du szena kosz tow ną ope ra cję, spe cjal ną ka mi -zel kę – usztyw nia ny sta bi li za tor krę go -słu pa, na le ki i re ha bi li ta cję su ki. Wła ści -cie le po so kow ców zor ga ni zo wa li in ter -ne to wą li cy ta cję ró żnych przed mio tów:bi żu te rii, ga dże tów dla my śli wych, mi se -czek i ze ga ra z mo ty wa mi my śliw ski mi,lor net ki, dam skich to re bek, a na wet za -bie gu ma ki ja żu per ma nent ne go etc. Jed -na z fun da cji za de kla ro wa ła rów nież po -moc w fi nan so wa niu re ha bi li ta cji Baj ki.

Dziś ta dziel na sucz ka o wiel kiej wo liży cia jest już po ope ra cji i po kil ku dnio -wym po by cie w szpi ta lu. Le ka rze są do -brej my śli – Baj ka po win na cho dzić.Sucz ka po ru sza no ga mi, nie śmia ło ma -cha ogo nem, jest bar dzo spra gnio -na kon tak tów z czło wie kiem. Jesz czeprzez ja kiś czas mu si prze by wać bez ru -chu w klat ce, ale usi łu je się w niej prze -miesz czać, nie kie dy pod no si już tu łów.Baj kę trze ba wy no sić na dwór, by się za -ła twi ła, trze ba z nią ćwi czyć, by nie za ni -kły mię śnie, sty mu lo wać za koń cze nianer wów w ła pach. Na ra zie nie mo żna jejza ło żyć usztyw nia ją ce go krę go słup sta -bi li za to ra, naj pierw mu szą za go ić się ra -ny po ope ra cyj ne, mu si od ro snąć wy go lo -na sierść, no i Baj ka po win na na brać tro -chę cia ła. Kie dy zna la zła się w lecz ni cypo wy pad ku, wa ży ła za le d wie 18 ki lo -gra mów.

Przed Baj ką i jej obec nym opie ku nemjesz cze dłu ga dro ga, by sucz ka od zy ska -ła choć czę ścio wą spraw ność. Cze ka ją jąko lej ne za bie gi, na świe tla nia la se rem,

ma gne to te ra pia, ćwi cze nia oraz re ha bi li -ta cja. Ktoś z in ter nau tów na pi sał, żegoń cze pol skie są twar de i ta ka wła śniejest Baj ka z Pa ła cu Ma ry sień ki. Wszyst kowska zu je na to, że ta hi sto ria za koń czysię szczę śli wie. Tej dziel nej sucz ce ży czę,by resz tę ży cia mia ła ade kwat ną do jejpięk ne go imie nia, by mo gła jesz cze bu -szo wać w tra wie.

Czy tel ni ków „Psa” za in te re so wa nychdal szy mi lo sa mi Baj ki od sy łam do in ter -ne to we go Fo rum Ras Goń czy i Ogar Pol -ski.

Pew nie po dob nych hi sto rii zna cie pań -stwo wię cej, ja też sły sza łam o kil ku.Szko da, że nie ka żda ta ka ak cja koń czysię po wo dze niem, cza sem po moc przy -cho dzi za póź no. Pa mię taj my jed nak, żera zem mo że my zdzia łać wię cej.

Jo an na Ada mow skaZdję cia Ja nusz Po wa łow ski

i Jo an na Ada mow ska

32 Pies 1 (349) 2013

VI Mię dzy na ro do wa Wy sta wa PsówRa so wych, któ ra od by ła się w Rze szo wiew dniach 2–3.02.2013 r. w ha li Re gio -nal ne go Cen trum Wi do wi sko wo -Spor to -we go, nie na le ża ła do im prez ła twychpod wzglę dem or ga ni za cyj nym. Zło ży łosię na to kil ka przy czyn, mię dzy in ny miutrud nie nia ze stro ny po wia to we go le ka -rza we te ry na rii, któ ry wy ma gał za świad -czeń lub ze zwo leń od po wia to we go le ka -rza we te ry na rii z wo je wództw: pod kar -pac kie go, ma ło pol skie go i lu bel skie go.Ry go ry stycz nie spraw dza no speł nie niete go wy mo gu przed wej ściem na te renwy sta wy. By ło to po wo dem du że go za -mie sza nia, a wcze śniej skło ni ło wie lu wy -staw ców do wy co fa nia zgło szo nych jużpsów. Wy staw cy na ró żny spo sób wy ra -ża li swo je obu rze nie, sta wia li py ta nie,dla cze go co rocz ne, re gu lar ne szcze pie -nia psów prze ciw ko wście kliź nie nie sąwy star cza ją cym za bez pie cze niem ich pu -pi li, a o wej ściu na te ren wy sta wy de cy -du je za świad cze nie od po wia to we go le -ka rza we te ry na rii.

W re zul ta cie tych i in nych utrud nieńlicz ba zgło szeń nie by ła im po nu ją ca– 1626 psów. Mi mo to im pre zę mo żnauznać za uda ną, na co zło żył się bo ga typro gram wy sta wy, pięk na opra wa, łącz -nie z te le bi ma mi, licz ne im pre zy to wa -rzy szą ce jak: po ka zy agi li ty, po ka zy po -słu szeń stwa i obro ny, za ga nia nie ka czek.W nie dzie lę Sto wa rzy sze nie Cy wil nychZe spo łów Ra tow ni czych z Psa mi „STO -RAT” za pre zen to wa ło psy bio rą ce udziałw ak cjach po szu ki waw czych za gi nio -

nych lu dzi. Te po ka zy za wsze cie szą sięogrom nym po wo dze niem. Spraw nyprze bieg oce ny psów na rin gach, dzię kido sko na łej ob sa dzie sę dziow skieji współ pra cu ją cych z ni mi słu żb po moc -ni czych, rów nież na le ży uznać za uda ny.Nie bez zna cze nia by ło też du że za in te re -so wa nie ze stro ny zwie dza ją cych, w tymznacz nej licz by dzie ci i mło dzie ży. Wy -sta wa by ła do brze roz pro pa go wa -na wśród miesz kań ców Rze szo wa i Pod -kar pa cia, m. in w re gio nal nej ga ze cie co -dzien nej „No wi ny” uka za ła się wkład kapo świę co na wy sta wie, psom ras pol -skich, dzia łal no ści Związ ku Ky no lo gicz -ne go w Pol sce oraz cie ka wost kom z ży -cia psów i ich wła ści cie li.

Na rin gach mo żna by ło po dzi wiać

psy 192 ras. Wśród oko ło 1200 wy staw -ców głów nie z ca łej Pol ski po ja wi ło siębli sko 200 osób z in nych kra jów eu ro -pej skich, a mia no wi cie z Czech, Sło wa cji,Ukra iny, Ro sji, Li twy, Ło twy, Wę gier,Nie miec, Fin lan dii, Hisz pa nii, Gre cji, Au -strii. By ły też zgło sze nia z USA. Świad czyto o tym, że wy sta wa rze szow ska zdo by -ła już mię dzy na ro do we uzna nie. Naj licz -niej re pre zen to wa ne by ły na wy sta wiepsy ras ta kich jak: owcza rek nie miec ki,la bra dor re trie ver, gol den re trie ver,york shi re ter rier, bul dog fran cu ski, ber -neń ski pies pa ster ski, ca va lier king char -les spa niel, owcza rek au stra lij ski, bor dercol lie, be agle, si be rian hu sky, ca ne cor soita lia no, czar ny te rier, ame ri can staf ford -shi re te rrier, rot twe iler, shih -tzu. Z rzad -

CA CIB w Rze szo wie

33Pies 1 (349) 2013

Hauck Me mo rial to wy sta wa or ga ni zo -wa na przez au striac ki Klub Bul te rie ra.Pierw szy me mo riał od był się w la -tach 70. Jest on upa mięt nie niem oso byprof. Emi la Hauc ka – au striac kie go an -tro po lo ga oraz ho dow cy i mi ło śni ka ra -sy. Me mo riał od by wa się co dwa la taw pod wie deń skich miej sco wo ściach(w tym ro ku w Mat zen), a wy gra -na na tej wy sta wie to wiel ki pre stiż.Do sę dzio wa nia za pra sza ni są ho dow cyra sy, co zwięk sza ran gę im pre zy. Wy sta -wa li czy za zwy czaj po nad 100 zgło szeńi od by wa się w na stę pu ją cej for mie:Otwar ta (klu bo wa) – dla do wol nie zgło -szo nych psów do po szcze gól nych klas(wg re gu la mi nu FCI) oraz Tro phy (dlapsów za pro szo nych przez wła dze klu buze zdo by ty mi już in ny mi zwy cię stwa mi).

Ka żda wy sta wa spe cja li stycz na (a dota kich na le żą te do ty czą ce jed nej ra sy)jest oka zją do obej rze nia kil ku dzie się ciulub na wet kil ku set eg zem pla rzy. To ta k -że oka zja do spo tka nia z ho dow ca miz in nych kra jów, ob my śle nia kon cep cji

ho dow la nych i oczy wi ście wy mia ny do -świad czeń.

Wśród obec nych przy rin gu pod czaswy sta wy za uwa ży łam ma łżeń stwo Po olez USA (ho dow la ROC KY TOP). W sku pie -niu ob ser wo wa li ko lej ne staw ki, fo to gra -fu jąc ka żde go z wy stę pu ją cych psów.By ła też oka zja do krót kiej roz mo wyz ty mi uzna ny mi ho dow ca mi i sę dzia miza ra zem, pod czas któ rej usły sza łam mi łesło wa na te mat mo jej we te ran ki.

Dla mnie wy sta wa klu bo wa i Me mo riałma ją szcze gól ne zna cze nie, po nie ważdo kład nie 10 lat te mu od wie dzi łam tęwy sta wę po raz pierw szy (ja ko widz),a jej for ma i opra wa wraz z at mos fe rąspra wi ły, że po sta no wi łam w przy szło ściwziąć w niej udział z mo ją sucz ką IN -WAZ JĄ BIE LI Re we la cja z Ga li cji (Isią).Szan sa i speł nie nie po sta no wie nia na de -szło dość szyb ko, bo już dwa la ta póź -niej, w 2004 ro ku. Mo ja IN WAZ JA BIE LIotrzy ma ła za pro sze nie do kla sy Tro phy,a ja przy ję łam je z ra do ścią i wiel ki miemo cja mi. Tam te go ro ku ma łżeń stwo

ho dow ców bu li – Ja net i Da vid Fo ur ne -aux z UK (ho dow la DA JAN), spo śród naj -licz niej szej na prze strze ni wszyst kichme mo ria łów staw ki w Tro phy wy ty po -wa ło IN WAZ JĘ BIE LI na Zwy cięz cę Me -mo ria łu Hauc ka, naj lep sze go bia łe gobul te rie ra oraz BIS Me mo ria łu. IN WAZ JABIE LI zo sta ła pierw szym bul te rie remz pol skiej ho dow li, któ ry zwy cię żył tępre sti żo wą wy sta wę. Ty tuł run ner -upMe mo ria łu sę dzio wie przy zna li wte dyHO ŻEJ HAN CE Ti mar. IN WAZ JA BIE LIprze tar ła szlak in nym pol skim bul te rie -rom. I tak w 2006 ro ku, już przy mniej -szej kon ku ren cji, Tro phy tra fi ło do RO -SE ME RY BA BY Bu teo, a w 2008 ro kudo wnucz ki IN WAZ JI BIE LI, Qu en tin hillFAN CY PRA DA, na to miast w psachdo LE GEN DA RY LE ONA Ti mar. W ro kubie żą cym za zna czy łam Me mo riał ja koobo wiąz ko wy w ka len da rzu wy staw,a obec ność po twier dzi łam zgło sze niemIN WAZ JI BIE LI do kla sy we te ra nów pod -czas wy sta wy klu bo wej. Po sta no wi łam,że bę dzie to do sko na ły czas i miej sce

kich ras zo ba czy li śmy: scha pen do esa,wy żła pi re nej skie go, ko oiker hon dje,schip per ke, en glish toy ter rie ra, hok ka -ido. Oczy wi ście nie za bra kło też przed -sta wi cie li wszyst kich pię ciu ras pol skich.

Zor ga ni zo wa nie wy sta wy by ło mo żli -we dzię ki nie za wod nej gru pie rze szow -skie go ak ty wu ky no lo gicz ne go, któ ry za -wsze z wiel kim za an ga żo wa niem uczest -ni czy bez in te re sow nie we wszyst kichczyn no ściach przy go to waw czych orazw ob słu dze wy sta wy. Głów nym spon so -rem wy sta wy by ła fir ma HAP PY DOG.

Zaw sze też od wie lu już lat spo ty ka mysię z du żą życz li wo ścią i po mo cą ze stro -ny władz sa mo rzą do wych i miej skich.Wy sta wie pa tro no wa li mar sza łek wo je -wódz twa pod kar pac kie go Mi ro sław Ka -ra py ta i pre zy dent Rze szo wa Ta de uszFe renc. Pre zy dent ufun do wał pięk ne pu -cha ry na Best In Show i dla zwy cięz cówna szych pię ciu ras pol skich, a pan mar -sza łek cen ny mi pu cha ra mi ob da rzył

zwy cięz ców dzie się ciu grup FCI. W nie -dzie lę 3 lutego uko ro no wa niem im pre zybył wy bór Best In Show. Z pięk nychprzed sta wi cie li wszyst kich grup FCI mię -dzy na ro do wy sę dzia ky no lo gicz ny z Ro -sji Re vaz Kho ma su ri dze wy brał zwy cięz -

cę. Ty tuł ten zdo by ła sucz ka ra sy lha saap so Chic Cho ix STAR LI GHT PAR TI– cham pion ka z Li twy.

Se kre tarz Za rzą du Od dzia łuJan Bo cheń ski

21. Me mo riał Hauc ka, czy li świę tobul te rie rów w Au strii. Część I

34 Pies 1 (349) 2013

na za koń cze nie ka rie ry wy sta wo wej dlaIsi w wie ku 12 lat i 2 mie się cy.

W tym ro ku o oce nę po pro szo no dwieho dow czy nie: Joy Pil king ton (hod. Ja -var ke) oraz An dreę Ga tes -New ber ry(hod. Uku sa). Ter min wy sta wy przy padłna 6 i 7 paź dzier ni ka, wy sta wa klu bo wadla bul te rie rów stan dar do wych mia łamiej sce w so bo tę, a klu bo wa dla bul te -rie rów mi nia tu ro wych i Tro phy w obuod mia nach w nie dzie lę.

Oce na od by wa ła się na jed nym rin gu,J. Pil king ton sę dzio wa ła psy, a A. Ga tes --New ber ry sucz ki. Wy bo rów fi na ło wych(zwy cięz ca ra sy, naj lep szy han dler, naj -lep sza gło wa) obie pa nie do ko ny wa ływspól nie.

Kla sy ba by i szcze niąt psów i suk oce -nia ne by ły za raz po so bie. Ma lu chy pre -zen to wa ły się z god no ścią ty po wą dlaszcze niąt BT, we so łe i chęt nie przyj mu ją -

ce po zy cje wy sta wo we. Kla sę ba by (7)w psach zwy cię żył au striac ki Lau re ola’sOLI VER, II był wę gier ski Jun gle Bo ogieBEI PAT TON, III pol ski VE LVET TO UCHTi mar, a IV FA RA ON FOL LO WER Ra selsBull. Szcze nia ki psy wy stą pi ły rów nieżw licz bie sied miu. Lo ka ta I tra fi ła do au -striac kie go Si ra del la’s BEE DEE BROW -NY, II do je go mio to we go bra ta Si ra del la’sBE LU GA SUN SHI NE BULLS, III do wę gier -skie go BUL L TER RI FIC DO RIAN the Dy na -mi te, a IV do cze skie go WALT DI SNEYAsmod deus.

Oce na od klas mło dzie ży psów prze bie -ga ła już w nor mal nie obo wią zu ją cym try -bie. Zwy cięz cą mło dzie ży (9) po dłu gimpo rów ny wa niu zo stał ru do -bia ły moc nyi świet nie oże bro wa ny bel gij ski Yoec ky -doe’s KIS SPRO OF (fot. 1). Na lo ka -cie II sta nął ta kże ru do -bia ły Kar ma co maSU PER STY LIN z Pol ski (fot. 7). Ład niej -

szy i bar dziej ele ganc ki, z lep szym wy ra -zem gło wy, lecz nie ste ty te go dnia niebył za in te re so wa ny po ka zem, za to pre -zen to wał ty po wy dla bul te rie ra upóri z cha rak te ry stycz nym bły skiem w oku,ku bez sil no ści wła ści ciel ki, żar to wał so -bie z po ka zu. Lo ka ta III dla ta kże pol skie -go, czar no -prę go wa ne go TE ENA GE RE -BEL Ti mar, IV miej sce sę dzia wska za ławę gier skie mu bia łe mu Po wer King RUN -NING WILD.

Kla sa po śred nia (5) to zwy cię stwo wę -gier skie go prę go wa ne go CAR PA THIANKING Al pha Dog, II dla au striac kie goczar no -prę go wa ne go HAR LEY DEE MaChe Bel lo, III dla cze skie go bia łe go zezna cze nia mi PA TRIOT EXTRE ME Mar soBull, a IV ta kże dla cze skie go ru do -bia łe -go GAR CIA Pa jar.

W kla sie otwar tej (8) wy ró żniał siębia ły ze zna cze nia mi, do sko na le po ru -sza ją cy się wę gier ski Po wer King JOH NYBEE GO OD (fot. 2). II lo ka ta tra fi łado wę gier skie go prę go wa ne go Kon di bullTI GER WO ODS, III dla pol skie go czar no --prę go wa ne go SIM PLY THE BEST Ti -mar, a IV dla nie du że go, prę go wa ne goau striac kie go Mi gh ty Bulls GYSGTGRANT GA VIN.

Cham pio ny (3) zwy cię żył bia ły, do sko -na le wy sta wia ją cy się za rów no w ru chujak i po zy cji sto ją cej Ma djo ker FI RESTAR TER. II miej sce za jął śred niej wiel -ko ści, bia ły ze zna cze nia mi pies z pol skiejho dow li DE SI GNED FOR MO ON FLO WERDum Spi ro, a III był moc ny czar ny prę go -wa ny ZI NA DI NE Pan no sze pe (syn pol -skie go EX SE NA TUS SO PRA NO Je di).

W po rów na niu z wy ty po wa nej staw kizwy cięz cą Klu bo wym Hauc ka zo stał bez -kon ku ren cyj ny te go dnia Po wer KingJOH NY BEE GO OD.

1. Yoec ky doe’s KIS SPRO OF

2. Po wer King JOH NY BEE GO OD 3. Po wer King QU EST OR CA

35Pies 1 (349) 2013

Czas na sucz ki. Te by ły na zde cy do wa -nie wy ższym po zio mie.

Ba by (5) zwy cię ży ła mio to wa sio straba by psa, au striac ka Lau re ola’s OURGIRL NA LA, II lo ka ta tra fi ła do cze skiejBE AU TI FUL BEE DEE of BullRott, III do pol skiej Kar ma co ma COP -PER HE AD, a IV do No van tae CIN DI REL -LA.

W kla sie szcze niąt tyl ko czte ry sucz ki.Zwy cię ży ła Vic tim of Pre ju di ces DA PH NE(cór ka pol skie go NAT TY NA THAN Ti -mar), II zo sta ła cze ska RON JA LI LYPlzen sky Bull, III Si ra del la’s BRID GETJO NES, a IV wę gier ska Qu estion of Ti meDARK GU IN NESS.

W kla sie mło dzie ży (9) od po cząt kuprzy ku wa ła uwa gę bia ła ze zna cze nia mi,ład na, kom pak to wa Po wer King QU ESTOR CA. (fot. 3), to ona za ję ła I lo ka tę.Na II prę go wa na Dan bull DARK N DE LI -CIO US, III bia ła THE LUC KY TA LI SMANTi mar, a IV jej mio to wa sio stra, ta kżebia ła TIN KLE BELL Ti mar.

W kla sie po śred niej sześć su czek. Miej -sce pierw sze sę dzia wska za ła bia łej,moc nej, z do sko na łym cia snym okiemi głę bo kim fron tem Yoec ky doe’s KA TA -NA. Miej sce II otrzy ma ła NA OMI Plzen -sky Bull, III bia ła UL TI MA UNA von Ama -dis, a IV za ję ła Le onar dia AL MOST IL LE -GAL.

Kla sa otwar ta to pięć su czek. Zwy cię -ży ła Vic tim of Pre ju di ces BA FA NA(fot. 4) (po pol skim KNI GHT OF KA TA -LO NIA Ti mar), lo ka tę II otrzy ma ła an giel -ska Em red GOS SIP GIRL, III Lau re ola’sLI BER TY, a IV Si ra del la’s ZU NA MI.

W cham pio nach trzy sucz ki. Zde cy do -wa nie naj ład niej sza i naj bar dziej efek -

tow na w ru chu i po zy cji sto ją cej oka za łasię bia ła ze zna cze niem RO MAN TIC LA -DY Ti mar. To ona zwy cię ży ła kla sę,a za nią sta nę ły: na lo ka cie II nie miec ka

XTRE ME BE AU TY vom Kal ko fen,a na III prę go wa na au striac ka Si ra del la’sSCAR LET O’HA RA.

Po rów na nie to sa me bia łe fi na list ki:Yoec ky doe’s KA TA NA, Vic tim of Pre ju di -ces BA FA NA oraz RO MAN TIC LA DY Ti -mar. Po obej rze niu jesz cze raz wszyst -kich su czek w ru chu (po trój ką cie) ty tułzwy cięz cy Klu bo we go Hauc ka tra fiłdo pol skiej RO MAN TIC LA DY Ti mar(fot. 5).

Czas na we te ran ki. Do rin gu we szły,a ra czej wbie gły, aż czte ry se nior ki.W tym przy pad ku sło wo „aż” jest za sad -ne, po nie waż rzad ko w we te ra nach jestkon ku ren cja, ale w Au strii jest i bar dzo

mnie to cie szy. Wie kiem we te ran ki by łyzbli żo ne do sie bie, zna łam je wszyst kiez po przed nich lat. Sta rze ją się z kla są, sąpeł ne wi go ru i ma ją chęć do za ba wy.Znów oka za ło się, że sucz ki gó rą!W sam cach nie by ło ani jed ne go we te ra -na. Póź niej sły sza łam ko men ta rze od in -nych wy staw ców, że we te ran ki po ka zy -wa ły się naj le piej ze wszyst kich bul te rie -rów wy stę pu ją cych na wy sta wie, z ty po -wą ener gią cha rak te ry stycz ną dla ra sy.

A więc ka żda z se nio rek po za świet nąbu do wą ana to micz ną i sto ją cy mi wciążusza mi za pre zen to wa ła dy na micz nyruch i pod sko ki z ty po wym „bu lo wym”uśmie chem.

Sta łam przed po nad 12-let nią IN WAZ -JĄ BIE LI (fot. 6) i pro si łam, że by wy trzy -ma ła jesz cze chwi lę. Że by przez mo menti na ko niec ka rie ry wy sta wo wej da łaz sie bie wszyst ko. Przy po mnia łam so -bie 2004 rok i też du że emo cje, kie dytak że pod czas me mo ria łu, ale w kla sie

4. Vic tim of Pre ju di ces BA FA NA

5. RO MAN TIC LA DY Ti mar

6. IN WAZ JA BIE LI

36 Pies 1 (349) 2013

Tro phy, chcia łam, aby wy trzy ma ła tęchwi lę.

To jest nasz czas! Sę dzia wska za łana mo ją roz ba wio ną se nior kę. Wy gra ła,a mo ja ra dość się gnę ła gwiazd. II lo ka tęza ję ła prę go wa na, bli sko 12-let nia Si ra -del la’s J’NE ALA, III lo ka tę otrzy ma łatakże prę go wa na au striac ka 9,5-let niaLau re ola’s SWE ET SEN SA TION, a IV bia -ła i rów nież z Au strii 11-let nia RU ANA ofCan ter bu ry. Usta wi ły śmy się na rin gudo po rów na nia o ra sę. Przed na mi ju nio -ry – ru do -bia ły Yoec ky doe’s KIS SPRO OFi Po wer King QU EST OR CA (z nich po na -my śle sę dzi ny do ko na ły wy bo ru zwy cięz -cy JU NIO RA – ru do -bia łe go psa), Po werKing JOH NY BEE GO OD oraz RO MAN TIC

LA DY Ti mar. Ja już in tu icyj nie czu łamwer dykt, a za raz zo stał po twier dzo ny– RO MAN TIC LA DY Ti mar zo sta ła zwy -cięz cą ra sy. Niech już bę dzie tra dy cją, żena tej wy sta wie pol ski bul te rier wy ja daca ły miód. Ma my pięk ne stan dar dy,zwłasz cza je śli cho dzi o sucz ki.

Roz po czę ły się dwie ostat nie kon ku -ren cje so bot nie. Wy bór naj lep szej gło wyi han dle ra. W rin gu sta nę ły no mi no wa nepod czas wcze śniej szej oce ny psy i su ki.Obie sę dzi ny oglą da ły i po rów ny wa ły fi -na li stów. Usta li ły wer dykt i za naj lep szągło wę uzna ły tę na le żą cą do su ki Vic timof Pre ju di ces BA FA NY (fot. 4).

Te raz czas na wy bór naj lep sze go han -dle ra. Wi dać by ło, jak wy staw cy kon cen -

tru ją się na jak naj lep szym po ka za niuswo je go psa. W jed nej rę ce u ka żde goz nich nie od łącz ny atry but – pi łecz ka,któ ra dla bul te rie ra jest jak ma gnes, któ -ry przy cią ga oko, ale też po zwa la sięsku pić i za chę cić psa do lep szej współ -pra cy. Nie któ rzy za miast pi łek trzy ma jąsma ko ły ki. Wśród no mi no wa nych OlaJa strzęb ska pre zen tu ją ca RO MAN TICLA DY Ti mar. Po po ka za niu wszyst kichpsów w ru chu i po zy cji sto ją cej pre zy -dent klu bu ogło sił wer dykt, po da nyprzez ar bi ter ki – Naj lep szym Han dle remzo sta ła Ola Ja strzęb ska, któ ra te go dniapre zen to wa ła jesz cze in ne bul te rie ry.

Nad szedł czas na od po czy nek. Wy -staw cy pol scy roz je żdża ją się, ja zo sta ję,aby obej rzeć w nie dzie lę wy sta wę klu bo -wą dla bul te rie rów mi nia tu ro wych orazTro phy obu od mian.

RO MAN TIC LA DY Ti mar wra ca do Pol -ski. Szko da, po nie waż z ty tu łem Zwy -cięz ca Ra sy otrzy ma ła pra wo wy stą pie -nia w kon ku ren cji Tro phy i my ślę, żena pew no wy szła by z niej zwy cię sko. Cowy da rzy się ko lej ne go dnia pod czas oce -ny bul te rie rów mi nia tu ro wych i ja kie wy -stą pią oraz kto wy je dzie z ty tu ła mi Zwy -cięz ców 21. Me mo ria łu Hauc ka w obuod mia nach? O tym już nie dłu go w na -stęp nym nu me rze.

Ka ta rzy na Tu rec ka (hod. Re we la cjaz Ga li cji)

Zdję cia Syl wia Aeschli man (hod. Kar ma co ma)

7. Kar ma co ma SU PER STY LIN z Pol ski

37Pies 1 (349) 2013

W tym ro ku Ko mi sja Ky no lo gicz na NRŁprzy zna ła pra wo or ga ni za cji LXI Kra jo -wych Kon kur sów Pra cy Wy żłów i XLIKon kur sów Pra cy Psów My śliw skich Ma -łych Ras Za rzą do wi Okrę go we mu Pol skie -go Związ ku Ło wiec kie go w Tar no wie.Ter min wy zna czo no na so bo tę i nie dzie -lę 13 i 14 paź dzier ni ka, a na miej scezbiór ki uczest ni ków wy bra no „Ro le skiRanch” w Sta rych Żu ko wi cach.

Ky no lo dzy tar now scy są do świad cze niw or ga ni za cji kon kur sów wy żłów i psówmy śliw skich ma łych ras. Ma ją na swymkon cie or ga ni za cję kon kur sów mię dzy na -ro do wych, kil ku kra jo wych i kil ku dzie się -ciu re gio nal nych. Wszyst kie ich im pre zyce chu je du ży pro fe sjo na lizm, a na po lach,któ ry mi dys po nu ją, by tu je spo ra ilośćptac twa łow ne go i to za rów no ba żan tów,jak i ku ro patw, co w ostat nich cza sach niezda rza się zbyt czę sto. Z re gu ły nie bra ku -je chęt nych do udzia łu w tar now skich im -pre zach, nie ste ty z po wo dów tech nicz -nych or ga ni za to rzy zmu sze ni są ogra ni -czać ich licz bę.

W tym ro ku po go da dla prze wod ni kówi sę dziów by ła do bra, na to miast dla pra cypsów wręcz do sko na ła: wpierw le ciut kamżaw ka, a po tem nie bo za sło nię te chmu -ra mi, cie pło, ale nie go rą co; ła god ny wiatrza chod ni za pew niał rów no mier ne prze no -sze nie czą ste czek za pa cho wych i nie wy -su szał błon ślu zo wych psich no sów,od któ rych wy dol no ści za le ży w tych kon -kur sach pra wie wszyst ko.

Do ry wa li za cji kon kur so wych przy stą -pi ły w kla sie wszech stron nej wy żłów dwapsy, a w kla sie wie lo stron nej dzie sięć. Do -mi no wa ły wy żły nie miec kie krót ko wło se,któ rych zgło szo no sześć. Po za ni mina pla cu ape lo wym sta nę ły jesz cze dwagor do ny, je den po in ter i je den cze ski fo -usek. Na to miast do kla sy wszech stron nejzgło szo no gry fo na Kor thal sa i wy żła nie -miec kie go krót ko wło se go.

W ma łych ra sach star to wa ło sześćpsów. Je den, an giel ski sprin ger spa nielw kla sie A, czy li wszech stron nej, i pięćpsów w kla sie wie lo stron nej, zwa nej kla sąB. W tej licz bie zna la zły się dwa an giel skiecoc ker spa nie le, dwa jam ni ki szorst ko -wło se i je den pło chacz nie miec ki.

Rzad ko się zda rza spo tkać tak wy rów -na ną staw kę wy żłów jak ta, któ rą sę dzio -wa li śmy w Tar no wie. Wszyst kie psy by łydo bre i w du żym, i w ma łym po lu. Nie źlera dzi ły so bie na kon ku ren cjach wod nych.Nie po peł nia ły ra żą cych błę dów, a du żezda rza ły się spo ra dycz nie. Do sa me gokoń ca nie by ło pew nia ków, ale też nie za -bra kło pe chow ców, bo jak na zwać ina czejmo ment, gdy pod czas ostat niej kon ku -ren cji apor tu z głę bo kiej, ma jąc na kon ciesa me czwór ki, pies na gle się otrzą sa i wy -pusz cza z ku fy kacz kę. Po dob ne chwi legro zy prze żył wła ści ciel aniel skie go sprin -ger spa nie la Tia man ta HAP PY AND LUC -KY star tu ją ce go w kla sie wszech stron nejpło cha czy, któ ry ma jąc na kon cie sa mewy so kie no ty, na gle za straj ko wał i nie

prze niósł włócz ki, tra cąc tym sa mym pra -wie już pew ne zwy cię stwo.

Pod su mo wu jąc wy ni ki, in for mu ję, żepsy star tu ją ce w kon kur sie wy żłów wie lo -stron nych zdo by ły dzie sięć dy plo mów,w tym osiem I i dwa III stop nia. Oby dwawy żły star tu ją ce w kla sie wszech stron nejzdo by ły dy plo my, je den I i je den III stop -nia. Pięć psów star tu ją cych w kla sie A pło -cha czy zdo by ło trzy dy plo my, wszyst kiepierw sze go stop nia. Je den pies, star tu ją -cy w kla sie B pło cha czy po zo stał bez dy -plo mu.

A oto peł ne wy ni ki kon kur sów:

Kon kurs pra cy wy żłów wszech stron nych

1. PHE ASANT LAN DINGS ACE OF BI RI, gry -fon Kor thal sa, wł. W. Wę grzyn, W. Tar now -ski, dy plom Iº, 400 pkt.2. THOR v. d. Wal tak ke, wy żeł nie miec kikrót ko wło sy, wł. M. Drie zes, dy plom IIIº, 369pkt.

Kon kurs pra cy wy żłów wie lo stron nych

1. ISHA Mo on Ey es, wy żeł nie miec ki krót ko -wło sy, wł. U. Lich niak, dy plom Iº, 264 pkt.2. SZYK z Czer wo nych Klo nów, cze ski fo -usek, wł. A. Bed nar ski, dy plom Iº, 264 pkt.3. AXEL z La su Łę gow skie go, wy żeł nie miec -ki krót ko wło sy, wł. S. Chło pek, dy plomIº, 256 pkt.4. KA STOR vom Jag dhun de ge stirn, wy żełnie miec ki krót ko wło sy, dy plom Iº, 256 pkt.5. UDAR Wil czy Raj, po in ter, wł. J. Wa ła szek,dy plom Iº, 255 pkt.6. GRE TA z Czar ne go Po dmu chu, wy żeł nie -miec ki krót ko wło sy, wł. D. Adam czak, dy -plom Iº, 254 pkt.7. KRE SA z Har po lu, gor don se ter, wł. A.Gór nic ki, dy plom Iº, 248 pkt.

Kra jo we Kon kur sy Pra cy Wy żłów i PsówMy śliw skich Ma łych Ras – Tar nów 2012

38 Pies 1 (349) 2013

Te go rocz na Klu bo wa Wy sta wa Oga -rów i Goń czych Pol skich or ga ni zo wa -na przez Od dział w Ło dzi za go ści ła nie -spo dzie wa nie nie da le ko Wło cław ka.W po ro zu mie niu z Za rzą dem Okrę go -wym PZŁ we Wło cław ku oraz ma jąc peł -ne bło go sła wień stwo Za rzą du Od dzia łuwe Wło cław ku, po roz mo wach z pre zesMa rio lą Żu chliń ską zde cy do wa no sięna or ga ni za cję Klu bów ki w Głę bocz ku k.Skę pe go.

Od kil ku lat zna czą ca część śro do wi -ska goń czo -oga rze go optu je za łą cze -niem wy staw klu bo wych z kon kur sempra cy psów my śliw skich. Wcze śniej szepla ny kon kur su w Piotr ko wie ule głyzmia nie z po wo du bra ku mo żli wo ścisko rzy sta nia z za gro dy dzi czej. Sko rzy -sta li śmy za tem z oka zji, gdy na dwa kon -kur sy zgo dził się Za rząd Okrę go wy PZŁwe Wło cław ku na cze le z łow czym okrę -go wym – Grze go rzem Wi śniew skim.

Głów ny cię żar or ga ni za cji kon kur sówprzy jął na sie bie Kry stian Kliś bę dą cy rów -nież bez po śred nim go spo da rzem Ośrod -ka, na te re nie któ re go od by wa ły się na szeim pre zy. Kon kur sy nie na le ża ły do naj ła -twiej szych mi mo do brych wa run ków at -mos fe rycz nych, du żej wil got no ści pod ło żai przy chyl nie na sta wio nych ze spo łów sę -dziow skich. Trud nym ele men tem oka za łasię za gro da dzi cza o du żym are ale i mi moprzy słu gu ją cych 15 mi nut nie wszyst kimpsom uda wa ło się w li mi to wa nym cza siezna leźć dzi ka. Dość trud ne by ły rów nieżście żki tro po we w uroz ma ico nym te re niei na zró żni co wa nym pod ło żu. Choć byćmo że wy ni ki kon kur sów nie by ły im po nu -ją ce pod wzglę dem punk ta cji i licz by zdo -by tych dy plo mów, to cie szy udział takwie lu psów, w tym szcze gól nie oga rówco raz czę ściej po ja wia ją cych się na kon -kur sach.

W nie dzie lę 16 wrze śnia po wcze śniej -szym ogło sze niu wy ni ków kon kur sówza in te re so wa nie wszyst kich obec nychskie ro wa ne zo sta ło na rin gi wy sta wyklu bo wej. Po ło żo ny wśród la sów Ośro -dek za pew niał mo żli wość sym pa tycz ne -go bi wa ko wa nia uczest ni kom jak i wy -zna cze nia dwóch ob szer nych rin gówwy sta wo wych. Mu ra wa nie co od bie ga łaod stan dar du Sta dio nu Na ro do we go,jed nak na sze my śliw skie psy goń cze ra -dzi ły so bie jak na gol fo wym gre enie. Takwięc za rów no te za pra wio ne w tru dachkon kur sów, jak i wy sta wo we pie cu chyzo sta ły pod da ne wer dyk tom ar bi trów.

Oce na roz po czę ła się kon ku ren cja miho dow la ny mi. Goń cze pol skie oce nia łaMał go rza ta Lo renc, a oga ry pol skie Woj -ciech Bur ski.

8. KRUCH TA z Har po lu, gor don se ter, wł. D.Spi sak, dy plom Iº, 233 pkt.9. ZA DRA ze Snu Nem ro da, wy żeł nie miec kikrót ko wło sy, wł. I. i W. Ci choń, dy plomIIIº, 255 pkt.10. DUM KA -GRET z Czar ne go Po dmu chu,wy żeł nie miec ki krót ko wło sy, wł. J. Jur czyk,dy plom IIIº, 244 pkt.

Kon kurs pra cy pło cha czy w kla sie B

1. BU ENA VI STA Ko ty le don, an giel ski sprin -ger spa niel, wł. Ewa Do brzyń ska -Lan kosz,dy plom Iº, 188 pkt.2. IM BIR z Gro dzi skich Bo rów, pło chacz nie -miec ki, wł. K. Kisz ka, dy plom Iº, 185 pkt.3. AR MAND Axland, coc ker spa niel an giel ski,wł. A. Sa dow ska, dy plom Iº, 182 pkt.

Andrzej BrabletzZdjęcia z arch. autora

Klubowa Wystawa Ogarów i Gończych Polskich

39Pies 1 (349) 2013

Ty tuł Naj lep szej Ho dow li uzy ska ła ho -dow la El -Ha lem (GP), lo ka tę II otrzy ma -ła Kłu su ją ca Sfo ra (GP), lo ka tę III z Goń -cza ków (OP) i IV z Be skidz kich Wysp(OP).Naj lep sza Pa raI – WIEL KI ŁOW CA Kłu su ją ca Sfo ra i PE -TRA El -Ha lem GP II – MA CHOŃ z Goń cza ków i RZE PI CHAz Goń cza ków OP III – DU NAJ Lesz czy no wy Gaj i DE SNALesz czy no wy Gaj GP IV – ARO Nu na rak i HAR DA z Be skidz -kich Wysp GPNaj lep szy Re pro duk tor I – BER DYSZ Her bu Wę szy nos GP II – WIEL KI ŁOW CA Kłu su ją ca Sfo ra GP III – HUL TAJ Cno tli wy Nos GP IV – OR FO Pod Egi dą La mii OPNaj lep sza Su ka Ho dow la naI – ŁOW NA NN, OP II – RE WIA Nad bu rzań skie Gra nie, OP III – BOJ KA Wil czy Pa zur, GP IV – KE JA ze Sło necz nej Dą bro wy, GP.

Po dob nie jak to się dzie je w kil ku in -nych ra so wych klu bach, ka żda z roz gry -wa nych kon ku ren cji by ła ho no ro wa -na czte re ma lo ka ta mi.

Po ,,ho dow lan ce” roz po czę to oce nęobu ras w rin gach.

Woj ciech Bur ski w oga rach roz po cząłkla są szcze niąt, wy bie ra jąc RA GO z Hu -cul skiej Łą ki. W kla sie mło dzie ży naj lep -szy ju nior to GNIEW KO z Goń cza kówprzed FER STEM z Za graj bo ru.Kla sa po śred niaI – PUSZ KAR z Hu cul skiej Łą ki, dosk.CWCII – RUC ZAJ Niem czań skie Wzgó rza,dosk.III – NU GAT Ol fac tus, b. d.IV – ZBYSZ KO Psia Ko me ta, b. d.

Kla sa otwar taI – EGAR z Be skidz kich Wysp, dosk.CWC, zw. Klu buII – RU NO Niem czań skie Wzgó rza, dosk.

Resz ta kon ku ren tów oce ny b. d.Kla sa użyt ko waI – MA CHOŃ ze Stad ni ny Ci so wiec, dosk.CWC, Naj lep szy Użyt ko wy wy sta wy.II – CY RAN z Be skidz kich Wysp, dosk.

Dys kwa li fi ka cją zaś za koń czy ło sięspo tka nie wy sta wo wych wia ru sówECHO Ol fac tus i FLAS ZA z Po łu dnio wejKniei, któ rych nie co po niósł tem pe ra -ment.

W kla sie cham pio nów wy gry wa KAR -BON z Ba zy le go Uro czy ska – dosk. CWC,dy stan su jąc trzy krot ne go trium fa to rawy staw klu bo wych OTRO PA Oga ru sy.Naj lep szy we te ran – LI TWOR ze Stad ni -ny Ci so wiec.Oga ry – su ki:Naj lep sze ba by – MIĘ TA Niem czań skieWzgó rza, w kla sie otwar tej pięć su czek,z cze go trzy z oce ną do sko na łą w ko lej -

no ści: DAS ZA Ol fac tus, ENER GIA z Be -skidz kich Wysp, ZAC NA Oga ru sy.W użyt kach WAR KA b. d.Cham pio ny: RZE PI CHA z Goń cza ków,CWC, Zwyc. Kl. BOB.LU ŚNIA z Goń cza ków i SZAJ KA Tro pi -nos.We te ran ki – RE WIA Nad bu żań skie Gra -nie, przed ŁOW NĄ NN.

Staw kę goń czych pol skich oce nia nychprzez Mał go rza tę Lo renc roz po czy na łypie ski z kla sy ba by z WA RA NEM Goń czyUrok. Kla sa szcze niąt I – NA GANT Asa ne gra II – czer wo ny JOSZ KO Psia Awan gar da III – NORTH Asa ne gra IV – WEK TOR El Ha lem.Kla sa mło dzie ży I – BIR KUT EL Ha lem, Mł. Zwyc. Kl. II – Bo hun El Ha lem III – IM BIR Goc la wia naIV – DU NAJ Lesz czy no wy Gaj.Kla sa po śred niaI i CWC – GRA MEN Kłu su ją ca Sfo ra II – ARA WEL z Dwo ru Grod no III – LEN TO z Ksią żę cych Bo rów.Kla sa otwar ta I – LACH Le śne Nie na sy ce nie, CWC,Zwyc. Ra sy.II – KE ISER Garn car skie Uro czy sko III – Hul taj Cno tli wy Nos IV – ZBIR Jed no ro żec.Psy użyt ko weI – FA GOT Goń cza Ra dość II – CHYB Goń cza Ra dość III – DROP z El klan du IV – RE ZON Śpiew na Zgra ja.Kla sa cham pio nówI – FA GOT od Wia ru sa, CWC II – BAR DAN Goń czy Stok

40 Pies 1 (349) 2013

III – WIEL KI ŁOW CA Kłu su ją ca Sfo ra IV – VE RI TAS Pe trus et Lu pus.

Staw kę psów koń czy BO RO WY Her buWę szy nos w kla sie we te ra nów.Su ki goń czy pol ski:Kla sa Ba by I – BER GA MOT KA ETVE Od szu kać Wiatr II – MU ZA z Ksią żę cych Bo rów III – MI LA z Ksią żę cych Bo rów IV – WA RI JA Goń czy Urok.Naj lep sze szcze nięI – NA HAJ KA Asa ne gra II – WA LEN TYN KA El Ha lem III – JE MIO ŁUSZ KA Psia Awan gar da IV – JA GO DA Psia Awan gar da.Mł. Zwyc. Klu bu I – HAR DA z Be skidz kich Wysp II – DE SNA z Lesz czy no we go Ga ju III – BI BA Go niec Ma zo wiec ki IV – BA KA z Gór skich Prze smy ków.Kla sa po śred niaI – AM BI CJA Ju raj skie Kli ma ty II – FRY GA Go niec Ka szub ski III – AQUA z Dwo ru Grod no.Kla sa otwar ta I i CWC – PA SJA Na Oto ku II – CE DRA Lesz czy no wy Gaj III – STRU GA Me lo dyj ny Gon IV – HAW RA z Hu cul skiej Łą ki.

W kla sie użyt ko wej wy gry wa KE JA zeSło necz nej Dą bro wy CWC, przed BOJ KĄWil czy Pa zur i TA TRĄ Mi ło sny Trop.

Kla sa cham pio nów to po je dy nekdwóch uty tu ło wa nych suk i zwy cię stwodla SZA BLI Kłu su ją ca Sfo ra CWC przedPE TRĄ El Ha lem.

Zwień cze niem zma gań na rin gach byłwy bór naj pięk niej sze go psa XII Klu bo wejWy sta wy Oga rów i Goń czych Pol skich do -ko na ny przez Lesz ka Siej kow skie go.Trium fa tor ką zo sta je RZE PI CHA z Goń -cza ków zo sta wia jąc w po ko na nym po luLA CHA Le śne Nie na sy ce nie. Zwy cię żczy niza bra ła ze so bą ko lek cję pu cha rów,a wśród nich Pu char Prze chod ni im. Ry -szar da We ro na. Bę dą o nie go wal czyćoga ry i goń cze pol skie już we wrze śniub.r. na ko lej nej XIII klu bów ce. Wy sta węKlub Oga ra i Goń cze go or ga ni zo wać bę -dzie Od dział w Rze szo wie.

Zwo len ni ków ło wiec kich zma gań ucie -szy wia do mość, że dzię ki życz li wej po mo -cy PZŁ w Rze szo wie w czwar tek i pią tekprzed pla no wa ną wy sta wą od bę dą siędwa nie za le żne kon kur sy dzi ka rzy i tro -pow ców. Pla no wa ny jest ta kże prze glądkwa li fi ka cyj ny dla co oga rów z mio -tów I i II po ko le nia.

Wy sta wę w Głę bocz ku za koń czo nowrę cze niem pa miąt ko wych pla kie tek wy -ró żnio nym przez Za rząd Klu bu za słu żo -nym ho dow com i dzia ła czom obu ras. Nie -ste ty nie wszy scy wy ró żnie ni by li obec nina wy sta wie, a część nie zdo ła ła do trwaćdo jej za koń cze nia i tym pla kiet ki zo sta ływy sła ne pocz tą, a w jed nym przy pad kuwrę czo ne na naj bli ższej wy sta wie w Ło dzi.

W gro nie wy ró żnio nych zna leź li się ko -le dzy: Mag da Mu siał, Woj tek Ma chaj, Wal -dek Fe cu lak, Grze gorz We ron, Krzysz tofJa niak, Ma rek Kał ka, Ja nusz Paw łow ski.

Cie szyć mo że nie zmien ny po ziom wy -sta wia nych psów, du ży pro cent psówużyt ko wych, a przy naj mniej pra gną cychspraw dzić się użyt ko wo na kon kur sach.Licz ba zgła sza nych psów mo gła by byćwięk sza, jed nak trze ba przy znać, że fre -kwen cja by ła dość do bra. Prze glą da jąc ze -sta wie nie wszyst kich wy sta wia nych psów,za uwa ży łem, że co raz wię cej ho dow cówprzy wią zu je wa gę do psich imioni na szczę ście co raz rza dziej tra fia ją sięmar ne na zwy ob co brzmią ce, a funk cjo nu -ją imio na z prze bo ga tej skarb ni cy ję zy kapol skie go.

W imie niu Za rzą du Klu bu Ma rian Pa weł Bo cia now ski

Od dział czę sto chow ski od wie lu lat or -ga ni zu je wy sta wy psów ra so wychw dwóch tu rach: wio sen nej i je sien nej.W kwiet niu wy sta wę wszyst kich raspsów po prze dza wy sta wa psów ras my -śliw skich pod le ga ją cych pró bom pra cy.Je sien na wy sta wa zwy cza jo wo od by wasię w trze cią nie dzie lę paź dzier ni ka. Cie -szy my się, że wy sta wy na sze ma jąugrun to wa ną po zy cję wśród mi ło śni ków

psów i ho dow ców. Zaw sze mo że my po -le gać na spraw dzo nej, li czą cej po nad ty -siąc sto osób gru pie ho dow ców i wła ści -cie li, któ rzy chcą przy je chać do go ścin -nych Ko no pisk ko ło Czę sto cho wy. Za -wdzię cza my to mię dzy in ny mi bar dzodo bre mu po ło że niu sta dio nu. Jest w tymteż za słu ga or ga ni za to rów, któ rzy go -ścin no ścią (na gro dy, pu cha ry, or ga ni za -cja fi na łów, itd. oraz… go rą ca gro chów -

ka lub bi gos dla wszyst kich wy staw ców)przy cią ga ją co raz to no wych wy staw -ców. Dzie je się tak, gdy więk szość wy -staw no tu je mniej szą licz bę zgła sza nychpsów. W tym ro ku we wrze śniu od by łysię jesz cze Eu ro pej ska Wy sta wa Char tówFCI oraz klu bo we wy sta wy char tówi char tów pol skich.

Prze su nię cie ter mi nu te go rocz nej je -sien nej wy sta wy o ty dzień nie ste ty nieby ło naj szczę śliw szym roz wią za niem.W trze cią nie dzie lę paź dzier ni ka by łapięk na sło necz na po go da, wy ma rzo -na na wy sta wę. Na ko lej ną nie dzie lę, 28paź dzier ni ka, za po wia da no opa dy śnie -gu i mróz. Naj czar niej sze pro gno zy nie -ste ty się spraw dzi ły. W so bo tę desz czespo wo do wa ły, że na sta dio nie sta ła wo -da (pra wie tak jak przed słyn nym me -czem, tyl ko ten mecz prze ło żo no, na szejwy sta wy prze ło żyć nie by ło mo żna).W no cy sy pał śnieg. W nie dzie lę or ga ni -za to rzy z ło pa ta mi od śnie ża li rin gi. Toby ła mor der cza pra ca. Ja kże pięk ne by ły

42. Wystawa w Częstochowie

Best in Show

41Pies 1 (349) 2013

jed nak na tym bia łym tle owczar ki pod ha lań skie, si be rian hu skyi in ne ra sy psów, dla któ rych to by ły na tu ral ne i wy ma rzo newa run ki. Ja kże ory gi nal nie wy glą da ły w tej sce ne rii na przy kładbia łe mal tań czy ki. Oba wia li śmy się, że z fre kwen cją wy staw cówbę dzie kiep sko. Z ma łą licz bą zwie dza ją cych mu sie li śmy się po -go dzić. Po go da na pew no nie za chę ca ła do spa ce rów na wy sta -wę psów. By li śmy jed nak bar dzo mi le za sko cze ni. Tyl ko bar dzonie licz na gru pa wy staw ców prze stra szy ła się pa nu ją cych wa -run ków at mos fe rycz nych. Zde cy do wa na więk szość do je cha ła,a dzię ki nim to, co naj wa żniej sze – spor to wa ry wa li za cja w rin -gach – na bra ła i tem pe ra tu ry, i ko lo ry tu. Tak by ło do koń ca na -szej 42. wy sta wy. Po zo stań my jed nak przy tym, że by ła to je -sien na, a nie zi mo wa wy sta wa.

Oto zwycięzcy BIS, pozostałe wyniki na stronie Oddziału.

Best in Show:

Sędzia: Andrzej Mania mops – Sasquehanna For Mebeagle – Yogi Esfloresczarny terier rosyjski – Wagner Lovejamnik szorstkowłosy standardowy – Newton z DziadaPradziada

Wszyst kim ser decz nie dzię ku je my i za pra sza my na ko lej new 2013 ro ku wio sen ne i je sien ne im pre zy w Czę sto cho wie.Dwie kwiet nio we – psów ras my śliw skich oraz 43 wy sta węwszyst kich ras (13 i 14 kwiet nia) oraz na pew no je sien ną 44.wy sta wę 20 paź dzier ni ka. We wrze śniu na to miast Czę sto cho -wa bę dzie go ści ła char ty i re tri ve ry na wy sta wach klu bo wych.

Ma ciej Li piecZdjęcia z arch. Oddziału

BOG Gr. II

BOG Gr. IV

BOG Gr. VI

BIS szczeniąt

42 Pies 1 (349) 2013

Fin lan dia to kraj nie znacz nie więk szyod Pol ski, za miesz ku je go tyl ko oko ło 5mi lio nów lu dzi. Go ści łem tam po raz dru gi.W ze szłym ro ku mia łem przy jem ność sę -dzio wać spe cja li stycz ną wy sta wę II i IXgru py FCI w Ra isio, miej sco wo ści od da lo -nej kil ka na ście ki lo me trów od Tur ku. Wrazze mną sę dzio wa li mię dzy in ny mi moiprzy ja cie le, zna ni rów nież w Pol sce, Du sanPau no vic oraz Hans Alm gren. Tam też po -zna łem prze wod ni czą cą Ko mi sji Ho dow la -nej FCI, pro fe sor dr Astrid In dre bo z Nor -we gii. W cza sie ko la cji roz ma wia li śmyo ky no lo gii i do wie dzia łem się wie lu in te re -su ją cych rze czy na te mat dzia łań Ko mi sjiHo dow la nej na świe cie.

Dro gę po wrot ną z wy sta wy bę dę dłu gowspo mi nał. Wraz z sę dzią z Da nii utknę li -śmy na dłu żej w Fin lan dii – z przy czyntech nicz nych od wo ła no po ran ny lot z Tur -ku do Ko pen ha gi. Po wrót do do mu za jąłmi dwa dni, ale za to mia łem oka zję oglą -dać Fin lan dię zza szyb au to ka ru, któ rywiózł nas na lot ni sko w Hel sin kach. Ta kiedo dat ko we przy go dy są wpi sa ne w naszsę dziow ski „fach”.

Kie dy zmę czo ny cze ka łem w Ko pen ha -dze na po łą cze nie do War sza wy, na glew tłu mie pod ró żnych zo ba czy łem zna jo mątwarz. By ła to pre zes Od dzia łu Kra kow -skie go Mał go rza ta Wie re miej czyk, któ rawra ca ła z sę dzio wa nia w Szwe cji. Prze ga -da li śmy ca ły lot i na wet nie spo strze gli śmy,kie dy wy lą do wa li śmy w War sza wie.

Kie dy otrzy ma łem za pro sze nie do Tur kudo sę dzio wa nia na spe cja li stycz nej wy sta -wie I i IX gru py FCI, bar dzo się ucie szy łem.Wy sta wa od by ła się w so bo tę 22 wrze śnia.Jed nym z or ga ni za to rów wy staw w Tur kujest zna ny ho dow ca char tów i sę dzia ky no -lo gicz ny Jar mo Vo ur ni nen. Tur ku to mia -sto po ło żo ne w po łu dnio wo -za chod niejFin lan dii u uj ścia rze ki Au ra jo ki, za miesz ki -

wa ne przez 260 ty się cy lu dzi, pierw szasto li ca Fin lan dii i naj star sze jej mia sto.

Na dwa ty go dnie przed wy sta wą Jar moprzy słał mi e -ma ila, w któ rym in for mo wał,że na mój ring zgło szo no 123 psy. W Fin -lan dii jed ne go dnia mo żna sę dzio wać 85psów, mu sia łem więc zre zy gno wać z kil kuras. Mia łem wy bór po mię dzy owczar ka minie miec ki mi i owczar ka mi au stra lij ski mi,któ rych by ło mniej wię cej ty le sa mo. Wy -bra łem owczar ki nie miec kie, po nie ważowczar ki au stra lij skie sę dzio wa łem mie siącwcze śniej w Mla da Bo le slav.

W su mie w obu gru pach zgło szo no 931psów. To re kord! Je śli cho dzi o ilość zgło -szeń na wy sta wy, Fin lan dia jest zie lo ną wy -spą. W ca łej Eu ro pie, i nie tyl ko, ob ser wu -je się ten den cje spad ko we w ilo ści zgło -szeń psów na wy sta wy, ale nie w Fin lan dii.Bar dzo mi ła at mos fe ra oraz pro fe sjo na lizmob słu gi rin go wej po wo du je, że sę dzio wa -nie na wy sta wach w tym kra ju jest czy stąprzy jem no ścią.

Do sę dzio wa nia za pro szo no po dwóchsę dziów z Wę gier, Au strii, Szwe cji, Da niii Bel gii oraz po jed nym z Nie miec i Pol ski.W su mie sę dzio wa ło 12 ar bi trów.

W tym ro ku wy sta wa od by ła się w sa -mym Tur ku, a miej scem by ła pięk na, funk -cjo nal na ha la spor to wa. Przed wej ściemdo ha li wi sia ły fla gi na ro do we kra jów,z któ rych przy by li sę dzio wie. Na sza fla gapo wie szo na by ła od wrot nie, co od ra zu za -uwa żył ko le ga z Nie miec.

W tym ro ku or ga ni za to rzy po pro si limnie o sę dzio wa nie ta kich ras jak: PON,bo uvier des Flan dres, bia ły owcza rekszwaj car ski, owcza rek nie miec ki krót ko -wło sy i dłu go wło sy, owcza rek bel gij skigro enen da el, owcza rek ho len der ski dłu go -wło sy. Ra zem 85 psów.

Sę dzio wa nie na rin gach roz po czę ło siępunk tu al nie o go dzi nie 10. W Fin lan dii, takjak w ca łej Skan dy na wii, przy zna je się jed -no CWC na płeć oraz CK dla psów z oce nądo sko na łą, któ re bio rą udział w wy bo rzezwy cięz cy.

Pol skich owczar ków ni zin nych zgło szo -no 8. Ty tuł BOB przy zna łem psu z kla sycham pio nów Flink be in Im pe rium. Ele ganc -ki, do brze zbu do wa ny, do brej wiel ko ści,do sko na le się po ru sza ją cy (fot. 1). Mia łemza strze że nia je dy nie do gło wy, któ ra by ła

tro chę za ma ło sam cza. Po zo sta łe psy i su -ki mia ły ten sam pro blem. BOS otrzy ma łasu ka z kla sy cham pio nów. W tym miej scuchcia łem za zna czyć, że czer wo na ro ze taozna cza BOB, a zie lo na BOS (Best Op po si -te Sex).

Bo uvie rów by ło je dy nie dwa, psy w kla -sie otwar tej. Wy grał pies o moc nej ko ści,zwar tej syl wet ce, pięk nej sam czej gło wieMor ri moy kyn Amar.

Te raz przy szedł czas na bia łe owczar kiszwaj car skie, któ re bar dzo lu bię sę dzio -wać. Zgło szo no 22 psy i su ki. Staw ka by łamoc na, a psy wy so kiej ja ko ści. O BOB wal -czy ły pies i su ka z kla sy cham pio nów. Obado sko na łe w ka żdym ca lu. Osta tecz nie wy -grał do sko na ły w ty pie, ele ganc ki, o do -sko na łej gło wie, bez błęd nie po ru sza ją cysię pies Zel ma rian Ho mer Of Ta len (fot. 2).Nie był to je go ostat ni suk ces te go dnia.

Przy szła po ra na owczar ki nie miec kie.Nie ste ty po ziom owczar ków krót ko wło -sych nie był zbyt wy so ki, a zgło szo noich 27. Oprócz czar nych pod pa la nych by łyrów nież wil cza ste i czar ne. Głów nym pro -ble mem u psów by ły zbyt lim fa tycz ne gło -wy, cza sa mi za cię żkie w sto sun ku do ca łejbu do wy. Zda rza ły się eg zem pla rze nie

Suomi – kraj tysiąca jeziorWystawa w Turku 22 września 2012

fot. 1

fot. 4

fot. 3

fot. 2

43Pies 1 (349) 2013

fot. 5

fot. 7

fot. 8

w ty pie ra sy, któ re w ogó le nie przy po mi -na ły owczar ków nie miec kich.

Ale przejdź my do sed na oce ny w rin gu.Na 27 zgło szo nych psów tyl ko kil ka by łowy so kiej kla sy. Osta tecz nie BOB wzię łasu ka z kla sy mło dzie ży, Re ne ga de Kni ghtsAtra (fot. 3). Pięk na, o do sko na łej ana to -mii, pięk nej gło wie. Nie ste ty nie mo gła po -ka zać w peł ni swe go wspa nia łe go ru chu,po nie waż ring w ha li był zbyt ma ły i nie cośli ski. Ta kie go aplau zu i braw po ogło sze -niu wer dyk tu nie mia łem jesz cze ni gdy,a sę dziu ję już po nad 20 lat. Dla ta kichchwil war to żyć. Dla mnie to nad zwy czaj -na przy jem ność, kie dy wer dykt sę dzie gopo kry wa się z ocze ki wa nia mi ze bra nej wo -kół rin gu pu blicz no ści.

Te raz przy szła ko lej na owczar ki dłu go -wło se. Zgło szo no ich 5. Zwy cięz cą ra sy zo -stał pies Wild Dre am’s My ste rio us (fot. 4).Pies o do sko na łych pro por cjach, bar dzodo bry typ, do sko na ły apa rat ru chu po zwa -lał mu na swo bod ny dłu gi wy krok koń -czyn. Wy grał z nie mniej uro dzi wą su ką.

Mi ła ste ward po pro si ła do rin gu owczar -ki bel gij skie gro enen da el. Na wy sta węzgło szo no ich 19. Tu staw ka by ła moc -na i psy wy rów na ne w ty pie. Mia łem jużoka zję kil ka ra zy sę dzio wać owczar ki bel -gij skie i mu szę stwier dzić, że ra sa ta trzy -ma za rów no wy so ki po ziom eks te rie ru jaki do sko na łą psy chi kę. BOB przy zna łem psuz kla sy mło dzie ży, któ ry wcze śniej po ko nałswo ich star szych kon ku ren tów. Pies do -sko na ły w ty pie, do sko na ła syl wet ka, pięk -na sam cza gło wa oraz po wa la ją cy ruchspra wi ły, że Gi de on Of Black Ma gic’s Ca -stle (fot. 5) zo stał zwy cięz cą. Jest im por -tem z Nie miec i mo że rze czy wi ście po cho -dzi z ja kie goś czar ne go ma gicz ne go zam -ku, bo ta kie po zo sta wił po so bie wra że nie.Nie ma chy ba nic lep sze go dla sę dzie go, jakefek tow ne i pięk ne psy w rin gu.

Po tych za chwy tach zo sta ło mi tyl kooce nić dwa dłu go wło se owczar ki ho len -der skie. By li to mio to wi bra cia w kla sie

po śred niej. Zgło szo na by ła rów nież su ka,ale na ring nie do tar ła. Dwaj bra cia, a wy -glą da li, jak by by li po ró żnych ro dzi cach.Osta tecz nie wy grał Hol lan droy Urban,a je go brat do stał oce nę bar dzo do brą.

I tak mo ja pra ca na rin gu do bie gła koń -ca. Po że gnaw szy się z Mo ni ką i Ma rią,któ re pra co wa ły ze mną w rin gu, uda łemsię na lunch.

O go dzi nie 15 or ga ni za to rzy za pla no -wa li kon ku ren cje fi na ło we, ale skoń czy łosię tyl ko na pla nach. W kil ku rin gach jesz -cze trwa ła oce na psów.

Wresz cie z go dzin nym opóź nie niemroz po czę ły się fi na ły. Wy bie ra no BOG Ii IX gru py, naj lep szy we te ran, naj lep szapa ra oraz BIS.

Do wy bo ru zwy cięz cy I gru py FCI po -pro szo no ni żej pod pi sa ne go. By ło to dlamnie ogrom ne wy ró żnie nie. Z uwa gina póź ną po rę Jar mo po pro sił mnie, abymjuż w rin gu przy go to waw czym wy brałwstęp nie fi na li stów. Przy chy li łem siędo proś by mo je go ko le gi i na rin gu głów -nym rów nie szyb ko wy ło ni łem fi na li stów.Do ści słe go fi na łu prze szły 4 psy. Czwar temiej sce przy zna łem czar ne mu jak wę gielgro enen da elo wi, trze cie miej sce dla efek -tow ne go scha pen do esa. Do pierw sze gomiej sca pre ten do wa li bia ły owcza rekszwaj car ski oraz be ar ded col lie. Po run -dzie ho no ro wej wo kół rin gu zde cy do wa -łem. Dru gie miej sce przy pa dło cu dow niepo ru sza ją ce mu się szwaj ca ro wi. Nie trud nozgad nąć, że zwy cięz cą zo stał prze cud nejuro dy be ar ded col lie (fot. 6). Mam sła bośćdo tej ra sy i nic te go nie zmie ni. Póź niejoka za ło się, że nie tyl ko ja. Na stęp nie wy -bie ra ny był zwy cięz ca gru py IX. Oce nia łasę dzia z Au strii Ca ro le Gar ho fer. Do rin gugłów ne go we szli wszy scy zwy cięz cy po -szcze gól nych ras. Ca ro le mia ła w czymwy bie rać. Osta tecz nie wy grał ma je sta tycz -nie się po ru sza ją cy, prze cud nej uro dyczar ny pu del mi nia tu ro wy (fot. 7), co wy -wo ła ło wiel ki en tu zjazm i bu rzę okla sków.

Nad szedł czas na naj wa żniej szą kon ku -ren cję te go rocz nej wy sta wy w Tur -ku 2012, wy bo ry BIS. Or ga ni za to rzydo wy bo ru zwy cięz cy BIS z obu grup po -pro si li prze mi łą sę dzię z Da nii, Han ne La -ine Jan sen. W rin gu do osta tecz nej roz -gryw ki sta nę li zwy cięz ca gru py I – be ar -ded col lie oraz zwy cięz ca IX gru py – czar -ny pu del mi nia tu ro wy. Sę dzia do kład nieobej rza ła oba psy, a na stęp nie oglą da ła jew ru chu. Chwi la nie pew no ści i już wia do -mo, kto zo sta nie zwy cięz cą BIS na spe cja -li stycz nej wy sta wie w Tur ku 2012. Zo stał

nim „mój” prze pięk ny be ar ded col lie(fot. 8). Po gra tu lo wa łem zwy cię stwa wła -ści ciel ce psa oraz po dzię ko wa łem sę dziza wer dykt. Jesz cze ostat nie zdję cia, gra -tu la cje i tak wy sta wa prze szła do hi sto rii.

Wie czo rem wszy scy sę dzio wie uda li sięna uro czy stą ko la cję do re stau ra cji sty li zo -wa nej na karcz mę wi kin gów. Peł no tamsprzę tów i bro ni wi kin gów, na czy nia sąz drew na, a po sił ki na drew nia nych ta cach

po da ją kel ner ki ubra ne w stro je z epo ki,gdy Skan dy na wią wła da li „lu dzie pół no -cy”. Wszy scy po dzię ko wa li śmy or ga ni za -to rom za za pro sze nie oraz mi łą at mos fe ręi na de szła po ra po że gna nia.

W nie dzie lę wraz z czte re ma ko le ga miuda li śmy się na lot ni sko w Tur ku, skąd od -le cie li śmy do Hel si nek. Tam już mu sie li śmysię roz stać, ale obie ca li śmy so bie, że znówsię spo tka my… gdzieś w Eu ro pie.

Tekst i zdję cia Wal de mar Mro wiec

fot. 6

44 Pies 1 (349) 2013

W dniach 25–27 stycz nia 2013 ro kuod by ła się III Mię dzy na ro do wa Wy sta waPsów Ra so wych w Gło go wie. Stycz nio wapo go da prze pla ta na du żą ilo ścią śnie gui ni ski mi tem pe ra tu ra mi spę dza ła senz po wiek or ga ni za to rów, na szczę ścieoka za ła się bar dzo ła ska wa i przy jazd wy -staw ców, go ści oraz przy lo ty za gra nicz -nych sę dziów od by ły się bez pro ble mów.

Na trzy dnio wą wy sta wę zgło szo nychzo sta ło 1997 psów (re kor do wa ilośćw sto sun ku do po przed nich wy staw or -ga ni zo wa nych przez od dział le gnic ki).Do ry wa li za cji w rin gach sta nę ło 220 raspo cho dzą cych z 19 kra jów. Naj licz niejre pre zen to wa ne by ły Niem cy i Cze chy,go ści li śmy też czwo ro no gi z Hisz pa nii,Chor wa cji, a na wet USA.

Psy oce nia ne by ły przez 15 znaw cówpsie go eks te rie ru z udzia łem wy bit nychsę dziów z Pol ski i za gra ni cy: Ir lan dii,Wiel kiej Bry ta nii, Ukra iny, Nie miec,Włoch, Ser bii i Hisz pa nii.

Z wdzięcz no ścią od no to wać mo że myfakt ob ję cia Ho no ro we go Pa tro na tunad wy sta wą przez pre zy den ta Gło go waJa na Zu bow skie go oraz sta ro stę po wia -tu gło gow skie go Ra fa ela Ro ka sze wi cza.

Pierw sze go dnia wy sta wy oce nia neby ły psy z gru py I, III, VI. Dru gie go dniaza pre zen to wa li się przed sta wi cie le grupII, IV, VII. Ostat ni dzień wy sta wy to po -kaz grup V, VIII, IX i X.

Best in Show

Sędzia: Sean Delmar (IRL)1. yorkshire terrier – MY XMAS GIFTSTRIBRNE PRANI2. chart rosyjski borzoj – Dmitrij RenyDestiny Mraja

III Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych– Głogów 25–27.01.2013

45Pies 1 (349) 2013

3. terier tybetański – Pam-Zamirin U Make Me Happy4. mastif tybetański – Kunzang BAL BHAGYA OF BISURMAN

Na ko niec pra gnę bar dzo po dzię ko wać wszyst kim, któ rzy przy czy ni lisię do te go, że po raz ko lej ny spo tka li śmy się na Mię dzy na ro do wej Wy -sta wie w Gło go wie. Dzię ku ję sę dziom i asy sten tom ky no lo gicz nymza ogrom wspa nia łej pra cy, go ściom ho no ro wym za obec ność, wy -staw com, któ rzy po mi mo nie sprzy ja ją cej au ry za szczy ci li nas swo jąobec no ścią, oraz wspa nia łej pu blicz no ści.

Wszyst kich wy staw ców i go ści ser decz nie za pra szam na ko le ją IV Mię -dzy na ro do wą Wy sta wę w Gło go wie w stycz niu przy szłe go ro ku.

Wiceprzewodniczący ds. organizacyjnych Jakub ArnoldZdjęcia Łukasz Koźlarek

Po dwóch ty go dniach od tej wy sta wy cią gle wra cam do wy da rzeń,ja kie mia ły miej sce w Kiel cach na te go rocz nej mię dzy na ro dów ce. Oczy -wi ście po zy tyw ne wra że nia skła nia ją mnie do tych wspo mnień. Co ro -ku Kiel ce pięk nie ją, sta jąc się co raz więk szą kon ku ren cją dla wszyst kichwy staw or ga ni zo wa nych w Eu ro pie. Tu po pro stu chce się wra cać. Do -god ny do jazd, wiel kie par kin gi, no wo cze sne ha le ze świet nie wy zna -czo ny mi rin ga mi. Bar dzo prze my śla ne po ło że nie se kre ta ria tu, któ rysłu żył po mo cą w ra zie po trze by. W sa mym cen trum wiel ki, pięk nieprzy stroj ony, wręcz po ka zo wy, ring ho no ro wy, przy któ rym sta ły sto -ły z na gro da mi. Oka za łe pu cha ry przy cią ga ły wzrok wszyst kich uczest -ni ków ma rzą cych o naj więk szych tro fe ach. Ob sa da sę dziów mię dzy na -ro do wa z prze wa gą ko le gów ze wscho du. Na pew no jest to spo sób,aby ky no lo dzy z by łych re pu blik ra dziec kich chcie li przy je żdżać do Pol -ski po CA CIB. Po mi mo kry zy su, któ ry od czuł w tym ro ku ka żdy or ga -ni za tor wy sta wy mię dzy na ro do wej, Kiel ce zna la zły się w czo łów ce wy -staw i za no to wa ły bli sko 3000 zgło szo nych psów. Tyl ko Ka to wi ce mia -ły wię cej za re je stro wa nych zgło szeń na wy sta wie mię dzy na ro do wejw 2012 ro ku. To nie zmie nia fak tu, że Kiel ce we dług mnie to naj lep szawy sta wa w Pol sce.

Oce na w rin gach roz po czę ła się punk tu al nie, a ich ob słu ga by łana naj wy ższym po zio mie. Wy da je mi się, że or ga ni za to rzy spo koj niemo gli by przy jąć 4 do 5 ty się cy psów jed ne go dnia. Tu aż się pro si, abyZa rząd Głów ny po chy lił się nad po my słem zor ga ni zo wa nia dwóch od -dziel nych wy staw mię dzy na ro do wych, a z cza sem na wet mo żna by ło -by po my śleć o wy sta wie sek cji. Za miast mno żyć w nie skoń czo ność kra -jo we zma ga nia na szych czwo ro no gów, or ga ni zuj my wy sta wy na tak

VI Mię dzy na ro do wa Wy sta wa Psów Ra so wych– Kiel ce 10–11.11.2012

46 Pies 1 (349) 2013

Po by le ja kim grud niu dość szyb koprzy szedł sty czeń. Wraz z pierw szym mie -sią cem te go ro ku speł ni ły się ma rze niawszyst kich, któ rzy lu bią praw dzi wą zi mę.Na resz cie jest du żo śnie gu, mroź no i bia łoza okna mi. Te wszyst kie symp to my ostat -niej, czwar tej po ry ro ku, są rów nież atry -bu ta mi za koń cze nia se zo nu wy sta wo we -go. W Opo lu co ro ku w po ło wie stycz niaor ga ni zo wa ny jest kon kurs na Naj pięk niej -sze go Psa Opolsz czy zny. Ni by nic w tymdziw ne go, ale nasz Od dział ja ko je denz nie wie lu ma dłu gie tra dy cje z tym zwią -za ne. Po raz pierw szy na gro dy wrę czy li -śmy szes na ście lat te mu. Oczy wi ście samran king ule gał mo dy fi ka cjom i ewo lu owałjak ca ła na sza ky no lo gia. Do bra za ba wa,hu mor oraz nie zwy kła at mos fe ra spra wia -

ją, że co ro ku w sie dzi bie Od dzia łuna ogło sze niu wy ni ków jest bar dzo du żoho dow ców, sym pa ty ków i mi ło śni kówczwo ro no gów. Nie bra ku je świa ta me -diów, któ rzy z wiel kim za in te re so wa niemśle dzą na sze zma ga nia, by po tem móc re -la cjo no wać je na ła mach lo kal nych ga zet,i – co wa żniej sze – re gio nal nej TV.Na uwa gę w tym ro ku za słu gu je fakt, żeOd dział uho no ro wał naj star szą czyn ną ho -dow lę dzia ła ją cą na na szym te re nie. Przezczter dzie ści lat psy od pań stwa Boć ko re -pre zen to wa ły Opolsz czy znę na licz nychwy sta wach w kra ju i za gra ni cą. W „Ma lo -wa nej Izbie” na świat przy szło wie le cham -pio nów. By li śmy bar dzo wzru sze ni, wrę -cza jąc spe cjal ne wy ró żnie nia ho dow li z ta -kim sta żem.

do brym po zio mie, ja ki re pre zen tu je so -bą Od dział w Kiel cach.

Wy ni ki Best In Show

1. czar ny te rier ro syj ski – DAR GAS DRU -GE LIS2. si be rian hu sky – Snow mist’s ON TA -RIO TRE ASU RE3. grand bas set grif fon vendéen– BLACK MA JE STY FLAM BEUR4. coc ker spa niel ame ry kań ski – MO ON -LI GHT SHOW MA GIC MO MENT

Szko da, że tak szyb ko upły nął czasw Kiel cach. To by ła zna ko mi ta oka zjado spo tkań, wy mia ny spo strze żeń orazdo pod glą da nia spo so bu or ga ni za cjiprzed się wzię cia z ta kim roz ma chem.Na ma wiam wszyst kich, aby raz w ro kupod czas wy sta wy mię dzy na ro do wej

pod ko niec ro ku ka len da rzo we go uda lisię do Kielc, by uczest ni czyć w tym świę -cie pol skiej ky no lo gii.

Grze gorz We ronZdję cia Mo ni ka Mi lian

http://www.zpr -hu sky.com/fo to gra fi ka/

Pod su mo wa nie se zo nu wy sta wo we go 2012,czy li ran king Opolsz czy zny

47Pies 1 (349) 2013

Po ofi cjal nej ce re mo nii wrę cze nia na -gród roz po czę li śmy bie sia dę, któ ra trwa -ła do póź nych go dzin wie czor nych. Pod -czas te go spo tka nia mo gli śmy jak za -wsze spo tkać się we wspól nym gro nie,na cie szyć się ky no lo gią, wy mie nić do -świad cze nia, roz ma wiać, po ka zy waći ho łu bić na sze psy, któ re te go wie czo ruby ły naj wa żniej sze. Naj lep sze psyz Opolsz czy zny:

1. goń czy szwaj car ski – EL LA Har nic ci -na Zah rad ka2. no wo fun dland – KE NA MU BRA VO MA -STER3. PON – ABEL Dziech ci nek4. se ter szkoc ki gor don – NIN LIL Ka la dan5. ogar pol ski – EGAR z Be skidz kich Wysp6. wy żeł nie miec ki szorst ko wło sy – VIC TO RIAv/d Tu in der shof7. ogar pol ski – CY RAN z Be skidz kich Wysp8. goń czy lu cer neń ski – BRI SKE BY ENS z Pa -sto ro wej Sfo ry

9. rho de sian rid ge back – LUK SUS z We rwą10. dog nie miec ki – SU SHI da Ca sa do Tor rao

Wy ni ki wszyst kich ka te go rii ran kin go wychna stro nie ZKwP Opo le: http://www.zkwp --opo le.pl/ran king -2012.html

Dzię ki ta kim im pre zom człon ko wieZKwP in te gru ją się, po zna ją i czer pią ra -dość z ky no lo gii w peł nym te go sło wazna cze niu. My ślę, że czas zor ga ni zo waćwspól ny ran king wy sta wo wy, na któ rymo gło by być za pra sza nych dzie sięć naj -lep szych psów z ka żde go od dzia łu. Tenwy bór mógł by być or ga ni zo wa ny na któ -rej kol wiek z wy staw mię dzy na ro do -wych. Wy da je mi się, że świet nym po my -słem by ła by osob na wy sta wa, prze zna -czo na tyl ko dla re pre zen tan tów ran kin -gów po szcze gól nych od dzia łów. My ślę,że ta ka for ma za ba wy by ła by do brzeode bra na i sta ła by się wa żnym punk temna ma pie psich zma gań wy sta wo wych.

Grze gorz We ronZdję cia Mo ni ka Mi lian

http://www.zpr -hu sky.com/fo to gra fi ka/

W mi nio nym kwar ta le owczar ka rze ażczte ro krot nie prze pro wa dzi li wspól ne tre -nin gi z za kre su obro ny. Spo ty ka li śmy sięna ró żnych pla cach szko le nio wych. Ka żdymiał mo żli wość po tre no wa nia z in nym po zo -ran tem. Bar dzo nas cie szy, że co raz więk szagru pa owczar ka rzy od czu wa po trze bę szko -le nia swo ich psów. Świad czy o tym rów nieżfakt, że na spo tka nie przy je cha li ko le dzyz miej sco wo ści od da lo nych od pla cu na weto 200 km.

Od wie dzi li nas go ście z Ło dzi, Wro cła wia,Ka li sza, Ko ni na, Ostro wa Wlkp., Ja ro ci na,Lesz na i wie lu in nych miej sco wo ści. Nie cho -dzi tu taj o wy mie nia nie wszyst kich, tyl koo po ka za nie, jak sze ro ki jest za kres po trzebro bie nia tre nin gów. Na le ży rów nież do dać,że w tych czte rech spo tka niach wzię ło udziałw su mie 76 osób i po nad 100 psów.

11 sierp nia od by li śmy tre ning w ma low ni -czej miej sco wo ści Żmi gród. Miej sce prze -pięk ne, ide al ne do spę dza nia cza su na tre -nin gach i roz mo wach o szko le niu psów.

8 wrze śnia prze pro wa dzi li śmy szko le niew Ostro wie Wlkp. Plac nie du ży, ale bar dzo„przy jem ny”. Tre ning nad zwy czaj uda ny.Szko da tyl ko, że po po łu dniu prze pę dzi łanas gwał tow na ule wa.

W dniach 3.11.–1.12.2012 r. odbyły siędwa spo tka nia na pla cu szko le nio wym od -dzia łu ka li skie go, przy ul. Żyt niej w Ka li szu.Oby dwa tre nin gi by ły bar dzo uda ne, po go daświet na, do sko na ła do ta kich za jęć. Na pla cupra co wa ło kil ku po zo ran tów – mło dych, wy -spor to wa nych, zna ją cych trud ny fach szko -le nia. Mu szę tu pod kre ślić, że są to po zo ran -ci KON – nie daw no zresz tą zdo by li upraw -nie nia. Ka żde go psa wspól nie oma wia li śmy,

za sta na wia jąc się, co zro bić, że by jesz czebar dziej udo sko na lić je go umie jęt no ści.W mi łej i ser decz nej at mos fe rze roz je cha li -śmy się do do mów, ża łu jąc, że był to jużostat ni wspól ny tre ning w tym ro ku.

Ro bert Fi li po wiak (Tre zor -tim)

Tre nin gi owczar kar skie – za koń cze nie se zo nu 2012

48 Pies 1 (349) 2013

W pięk nej oko li cy po wia tu na kiel skie -go w miej sco wo ści Mi ni ko wo od był sięMię dzy na ro do wy Pu char Pol ski PsichZa przę gów. Zma ga ła się pra wie set kaza wod ni ków. 12 za wod ni ków wy star to -wa ło z uzy ska ny mi wcze śniej li cen cja -mi. 14 no wych osób chcia ło uzy skać li -cen cje użyt ko wo ści. Przy wspar ciu Od -dzia łu Choj nic kie go i pre ze sa Zbi gnie waŁo miń skie go by ło to w ogó le mo żli we.

Gru pa V w tym od dzia le jest bar dzoak tyw na i prę żnie dzia ła. To już trze ciaedy cja star tów z li cen cja mi.

Go ście do pi sa li, po ja wi ło się wie lu ki bi -ców oraz przed sta wi cie le Związ ku Ky no -lo gicz ne go w oso bach Ta de usza Rosz -kie wi cza i An drze ja Bi liń skie go (GKSP).

Za ba wa by ła przed nia. Pierw szy dzieńprzy wi tał nas desz czem, ale za wod ni cy,peł ni za pa łu, choć ubło ce ni, by li szczę śli -wi i uśmiech nię ci. Psy nie skła da ły re kla -ma cji.

Na za wo dach po ja wi ły się psy ra so wez czte rech ras: si be rian hu sky, ala skan

ma la mu te, sa moj ed i pies gren landz ki.Od dwóch lat mo gą one uzy ski wać li cen -cje użyt ko wo ści. Wa run kiem jest po sia -da nie ro do wo du i ukoń cze nie czte rechbie gów na za wo dach, na któ rych sę dziu -je sę dzia ky no lo gicz ny z upraw nie nia mispor to wy mi.

Na sta ke -out trud no wejść. Wo dypo kost ki, ma sze rzy krzą ta ją sięprzy psach. Sa mi zmę cze ni i brud ni, alepsy na pierw szym miej scu. Po tem my śląo so bie, zmie nia ją odzież i przy go to wu jąsię do wie czo ru ma sze ra. Pa nu je ro dzin -na at mos fe ra. Nie któ rzy za wod ni cyprzy je żdża ją ca łą eki pą – z żo na mi, mę -ża mi i dzieć mi. W pro ble ma tycz nych sy -tu acjach wszy scy pró bu ją so bie po móc.

Na tra sie by ło śli sko, du żo upad ków,ale szczę śli wie nic groź ne go się nie sta ło.

Pod czas wie czo ru ma sze ra oma wia niewy ni ków, lo so wa nie na gród i za słu żo nypo si łek – wresz cie czas dla lu dzi.

Na nie dzie lę za mó wi li śmy lep szą po -go dę. Ra no na star cie przy wi ta ło nas sło -necz ko nie śmia ło wy glą da ją ce zzachmur, ale tra sa wy ści gu by ła prze raź li -wie błot ni sta.

Zma gań ciąg dal szy, za wod ni cy my ślą,jak nad ro bić utra co ny czas. Ró żni cew nie któ rych kon ku ren cjach to tyl ko se -

Mi ni ko wo 2012 – co mo żesz ro bić oprócz wy staw ze swo im psem

Michał Gieszczyk – niezrzeszony

Mirosław Radomski – Klub Sfora Nakielska

Jakub Hoppe z wylosowaną nagrodą

Błotnista droga

Karina Borkowska z Everestem i Aranką – SforaNakielska

49Pies 1 (349) 2013

kun dy, ale nie wszy scy my ślą o so bie, za -sa dy fa ir play obo wią zu ją. Nie ba czącna stra tę cza su, Łu kasz Go rze lań czykzgła sza wy pa dek w bi ke jo rin gu mę ż -czyzn, pró bo wał po móc ko le dze na tra -sie, ale nie był w sta nie. Na szczę ście tyl -ko groź nie wy glą da ło i naj bar dziej ucier -

pia ła du ma za wod ni ka. Li der stra cił du żocza su, to w koń cu sport. W efek ciena me cie Igor dru gi.

Naj bar dziej wi do wi sko we są du że za -przę gi, zwłasz cza gdy prze py cha ją się

na nie zbyt sze ro kiej tra sie. Wy mia -na zdań mię dzy psa mi też się zda rza.Chy ba któ ryś się obi jał w za przę gui resz ta mu sia ła wy rów nać stra ty mo ral -ne.

Ma my rów nież pe chow ca – Ma rekJanc za li czył awa rię sprzę tu, ale dziel nieprzy po mo cy swo je go si be ria na je dziedo me ty na ro we rze bez łań cu cha, więcnie ma jak po ma gać psu.

Na tra sę ru szy li bie ga cze z psa mi. Ma -my do wód na to, że bie gać ka żdy mo -że…

Wszy scy po sia da cze psów mo gą za -mie nić kap cie na obu wie spor to we i ru -szyć na tra sę. Wy star czą chę ci i tro chęsa mo za par cia. Z pew no ścią cze ka nawas wiel ka przy go da i du żo fraj dy.

Mi lu siń scy, któ rzy przy je cha li z ro dzi -ca mi, szko lą się na przy szłych ma sze -rów, ła pią bak cy la, ry wa li zu jąc w „Pu -cha rze Sa mo je da”.

Pięk ne tra sy udo stęp nił nam ODR Mi -ni ko wo i ma my na dzie ję, że bę dzie mymo gli ko rzy stać z ich go ścin no ści jesz czenie raz.

Za wo dy do bie gły koń ca. Te raz wy ni ki,pu cha ry, me da le, na gro dy. Uścisk sę dzigłów nej Ewy Sto lar skiej, pre ze sa Sfo ryNa kiel skiej Jac ka No wa ka oraz przed sta -wi cie li władz lo kal nych i za wo dy Pu cha -ru Pol ski Mi ni ko wo 2012 uwa żam za za -mknię te.

Psy ra so we nie tyl ko wal czą na wy sta -wach, co bar dziej za krę ce ni wła ści cie leszu ka ją oka zji, że by mi ło spę dzać czas zeswo imi czwo ro no ga mi. Cze go i Pań stwuży czę.

Relacja Marzena MikułaFotorelacja Agata Kros, Monika

Mikuła, Radosław PyrkaKonsultacja międzynarodowy

sędzia kynologiczny Ewa Stolarska

Dla za in te re so wa nych po da je my częśćwy ni ków:

C2: I Mi chał Giesz czykD1: I To masz Do bro wol skiII Ra fał Ma likIII Mi chał Ners LZIV Ra do sław Pyr kaV Ro ber Ka la ciń skiVI To masz Ko czo row skiVII Ka ri na Bor kow skaVIII Klau diusz Oren czak LZD2: I An drzej An drze jew skiII Krzysz tof OrzechIII Da riusz Ko wal ski LZ

Anna Świtała – Nome Rzeszów i KingaWasylewska – Husky Fan

Paulina Adamska – niezrzeszony

Andrzej Andrzjewski – Sfora Nakielska

Filip Hoppe z psem – Sfora Nakielska

Piotr Gwidzki – niezrzeszony

Ewa Stolarska – sędzia główny, KarinaBorkowska – Sfora Nakielska

Na podium: I – Krystian Rakocy – Husky Fan, II – Adrian Domański – Sfora Nakielska, III – Grażyna Kapsa – Taris

50 Pies 1 (349) 2013

W dniach 5–6 stycz nia 2013 r. od by łysię ko lej ne już za wo dy Obe dien ce, zor ga -ni zo wa ne w ha li Klu bu Jeź dziec kie gow Wo li cy.

Do sę dzio wa nia zo sta li za pro sze ni: Ta -de usz Rosz kie wicz i Hen ryk Sa la mon.

Do te go rocz nych zma gań zgło si łosię 100 za wod ni ków. Za po wia da ło się,że bę dą to naj więk sze z do tych cza so -

wych za wo dy w Pol sce. Nie ste ty – prze -zię bie nie i gry pa zdzie siąt ko wa ły uczest -ni ków. Szko da. Osta tecz nie do ry wa li za -cji przy stą pi ło 59 za wod ni ków.

Pierw sze go dnia prze pro wa dzo nostar ty w kla sie 0 i 1, na to miast dru gie gooce nia no star ty w kla sie 2 i 3.

Na gro dę (TE LE WI ZOR 32”) wy lo so -wał pan Grze gorz Du da. Gra tu lu je my!

Za wo dy tra dy cyj nie prze bie gły w bar -dzo mi łej at mos fe rze. Chciał bym w tymmiej scu po dzię ko wać wszyst kim uczest -ni kom za licz ne zgło sze nia oraz or ga ni -za to rom.

Mu szę rów nież po in for mo wać, że po -sta no wi li śmy wy dać al bum z za wo dówObe dien ce w Ka li szu z lat 2011– 2013.

W dniach 17–18 li sto pa da 2012 od by ły się za wo dy w Mi ko -ło wie Ka mion ce. Przy by li na nie licz nie za wod ni cy z Czech, Li -twy, Ro sji, Sło wa cji i Pol ski.

Za wod ni cy i ich po nad 500 psów zma ga li się w ry wa li za cjispor to wej. By ły to wy ści gi psich za przę gów „of snow” (w wa -run kach bezśnie żnych), w któ rych star to wa ły mię dzy in ny mi

psy ra so we ta kie jak: si be rian hu sky, ala skan ma la mute, piesgren landz ki i sa mo jed oraz nie ra so we ho do wa ne wy łącz nie ja -ko psy spor to we: ala skan hu sky i grej ste ry.

W Ka mion ce po dzi wiać mo żna by ło ra so we psy spor to we,dla któ rych od by wa ły się przy oka zji wy ści gów bie gi li cen cyj ne.Bie gi, dzię ki któ rym psy te mo gą uzy skać li cen cję użyt ko wo ści,któ ra da je im mo żli wość uczest nic twa w kla sach użyt ko wychna wy sta wach ky no lo gicz nych. Psy za przę go we za chwy ca ją za -rów no swo im uro kiem jak i umie jęt no ścią współ pra cy z czło -wie kiem. Są to psy stwo rzo ne do pra cy. Uwiel bia ją bie gać, pra -co wać w tzw. „te amie”, czy li gru pie. Re agu ją na ko men dy,świet nie ra dzą so bie na tra sach w wa run kach bez śnie żnychi na śnie gu.

Wy ści gi psich za przę gów „of snow” to przed smak i przy go -to wa nie do se zo nu zi mo we go. „Mi ko łów Ka mion ka 200” touroz ma ico ne tra sy, gdzie cy klicz nie od by wa ją się wy ści gi psichza przę gów. Cie szą się one du żym za in te re so wa niem wśródmiesz kań ców oko li cy oraz za pro szo nych go ści. Tak wśród do -ro słych jak i dzie ci. To miej sce, na któ re z wiel ką przy jem no ściąprzy cho dzą ty sią ce wi dzów na stre fę star tu, me ty, sta ke -out(miej sce dla ekip z psa mi) oraz na tra sę, gdzie po dzi wiać mo -żna ry wa li zu ją ce za przę gi. Pa miąt ko we zdję cia z im pre zy przy -po mi na ją czas spę dzo ny wśród wier nych czwo ro no gów, psówras pół noc nych i nie tyl ko.

Krzysz tof Ja nec kiZdjęcia Izabela Gettel

Wyścigi psich zaprzęgów

Psy z ho dow li Ana na Ama rok uzu peł ni ły star ty w bie gach li cen cyj nychi otrzy ma ły li cen cję użyt ko wo ści.

Mło de psy z ho dow li Chu gach, za li czy ły pierw sze bie gi li cen cyj ne i tym sa mymsą w po ło wie dro gi do li cen cji użyt ko wo ści.

Na za wo dach w Ka mion ce o li cen cję użyt ko wo ści sta rał się rów nież za przęgsa mo je dów.

III Ha lo we Otwar te Za wo dy Obe dien ce

51Pies 1 (349) 2013

Wy ni ki III Ha lo wych Otwar tych Za wo dów OBE DIEN CE Ka lisz/Wo li ca 2013

Klasa 0

Klasa 1

Klasa 2

Klasa 3

Lo ka ta Pa ry za wod ni cze Punk ty/oce na1 CHI CA – Mo ni ka Krel la 100/do sko na ła 2 PRO GRESS RED – Mag da le na Sto duł ko 99,5/do sko na ła 3 BI JOU DANS LA CO URON NE – Agniesz ka Spra da 99/do sko na ła 4 TO CZA -CZA – Lu iza Gal bar czyk 99/do sko na ła 5 BET TER BE HA VE – Mar ta Ka miń ska 99/do sko na ła 6 AL BA MA XI MA – An na Nej man 98,5/do sko na ła 7 AN DY – Mag da le na Łę czyc ka 98/do sko na ła

8 BA KA RO RO END ITU BO RI EGYP TIAN PO WER– Pa try cja Wie ra 97,5/do sko na ła

9 DU BAJ ON Pau li na – No wic ka -Kraw czyk 97/do sko na ła 10 MY STI CAL MA RU AD GI – An na Łu czak 97/do sko na ła 11 NI RVA NA An na – Grą zie wicz -Kin sner 95/do sko na ła 12 EL ZA – To masz Po piół 95/do sko na ła 13 AN TO NIUS – Ża ne ta So ko łow ska 94,5/do sko na ła 14 LETS GO WHI SKY – Agniesz ka Kie rzen kow ska 94,5/do sko na ła 15 JO SLAT – Ewa Mar szał kow ska 92/do sko na ła 16 JO KO – El zbie ta Lu cja nek 91/do sko na ła 17 IN ESS – Mo ni ka Ro siak 90,5/do sko na ła 18 FLO – Ad rian na Onik 89,5/do sko na ła 19 SA PHI RA – An na Mar szyc ka 88/do sko na ła 20 IZ ZY LA DY – Ro ma na Kar pe ta 87,5/do sko na ła 21 HE XE – Do ro ta Cen drow ska 86,5/do sko na ła 22 RAM ZES – Agniesz ka Mi zga ła -Gie zek 85,5/do sko na ła 23 FA VIA DON – Jo an na Lin ke 82/do sko na ła 24 SE TA – Wio le ta La skow ska 1 0 / brak oce ny 25 KAR PAT KA – Han na Ga jew ska re zy gna cja

Lo ka ta Pa ry za wod ni cze Punk ty/oce na1 KA RIO KE ON – Be ata Przy staw ska 278,5/do sko na ła 2 GIA CA RAN GI – Agniesz ka Oziem ska 277/do sko na ła 3 RI GHT START TO A DAY – Mag da le na Gmi trzak 275,5/do sko na ła 4 DI KON – Ma ri ta Ajn ba cher 275,5/do sko na ła 5 NI JA – Re na ta Ja nic ka 272/do sko na ła 6 ME DI NA – Agniesz ka Szcze pań ska 268/do sko na ła 7 TO RO – Mag da le na Sto duł ko 250/do sko na ła 8 BA XI BLUE – Be ata Ostoj ska 248/do sko na ła 9 SAM BA – Grze gorz Du da 242/do sko na ła 10 BEL LA BLACK – El zbie ta Lu cja nek 225,5/do sko na ła 11 LEJ LA – Ma rio la Cza pla 208,5/bar dzo do bra 12 EASTER BLUE SKY – Mo ni ka Krel la 195,5/do bra 13 LU NA – An na Bul 169/do bra 14 VE LVET – Łu kasz Są daj 156/dys kwa li fi ka cja 15 JA GA – Wio le ta La skow ska 53/dys kwa li fi ka cja

16 UTA LEN TO WA NA MO KRA DZIEWC ZY NA – An -na Żar ska 0/dys kwa li fi ka cja

Lo ka ta Pa ry za wod ni cze Punk ty/oce na1 MIY OSHI – Mo ni ka Przy mu siń ska 295/do sko na ła 2 AU RA – Agniesz ka Wi nieck 281/do sko na ła 3 IM PISH DOB BY – Jo an na He welt 275/do sko na ła 4 ACO LA DA – To masz No wa kow ski 272/do sko na ła 5 LO THAR – Wik to ria Mo ra wiec 271/do sko na ła 6 HE RIN – To masz No wa kow ski 259/do sko na ła 7 HIA CYN TA – An drzej Lu cja nek 229/bar dzo do bra 8 HAN NO – Ewa Li piec 164,5

Lokata Pary zawodnicze Punkty/ocena1 NIP GUL DEN LAND – Łu kasz Se if fert 320/do sko na ła 2 MA EGLIN – Va rva ra Bol sha ko va 311,5/do sko na ła 3 AR SA ON – Do ro ta Sta wic ka 308/do sko na ła 4 SA WA – Ja ni na Dą brow ska 277,5/do sko na ła 5 NORD – An drzej Mo ra wiec 276,5/do sko na ła 6 KELT – Ja gna No wo tar ska 261,5/do sko na ła 7 ICE ISME NA – Syl wia Szugz da 260,5/do sko na ła 8 KAJ – Mag da le na Łę czyc ka 259/do sko na ła 9 HU LAJ DUS ZA – Agniesz ka Pa che 229/bar dzo do bra 10 DARK – Klau dia Ostrow ska re zy gna cja

Klasa 0

Klasa 1

Jesz cze raz ser decz nie dzię ku ję za udział w za wo dachi za pra sza my za rok.

Robert Filipowiak

Klasa 2

Klasa 3

52 Pies 1 (349) 2013

Z wy jaz du do Or lan do w 2012 r.(na wy sta wę Eu ka nu ba World Chal len ge

i jej to wa rzy szą ce) przy wio złem dwiecie ka we ksią żki i kil ka na ście pism ky no -lo gicz nych.

Pierw sza ksią żka to Ca ni ne and Fe li neNu tri tion. A Re so ur ce for Com pa nionAni mal Pro fe sio nals au tor stwa L. P. Ca -se’a, D. P. Ca reya, D. A. Hi ra ka wy i L.Da ri sto tle’a. Jest to dru gie wy da niez 2000 r.(pierw sze 1995) z 57 ilu stra -cja mi na 592 stro nach. Au to rzy to trzejle ka rze we te ry na rii, na ukow cy zwią za niz pro du cen tem karm – fir mą „Jams”oraz L. P. Ca se, pra cow nik na uko wy De -part ment of Ani mal Scien ces, Uni ver si tyof Il li no is. Ksią żka jest prze zna czo na dlawszyst kich zaj mu ją cych się ży wie niempsów i ko tów, a wia do mo ści w niej za -war te mo gą za in te re so wać le ka rzy we te -ry na rii, die te ty ków, ho dow ców, wy staw -ców, sę dziów, tre ne rów, a ta kże na -

ukow ców. Oprócz wia do mo ści ogól nychi pod sta wo wych dla die te ty ki tekst za -wie ra wie le pro stych wska zó wek prak -tycz nych i uwag do ty czą cych co dzien ne -go ży wie nia dwóch naj licz niej to wa rzy -szą cych lu dziom ga tun ków zwie rząt do -mo wych. Ksią żka po dzie lo na za sta łana 6 roz dzia łów, za wie ra ją cych łącz -nie 38 pod roz dzia łów, oraz 6 pod roz -dzia łów do dat ko wych i spis sto so wa ne -go słow nic twa. Roz dzia ły za sad ni czeto: 1 – Pod sta wy ży wie nia, 2 – Wy ma ga -nia ży wie nio we psów i ko tów, 3 – Kar mydla zwie rząt, 4 – Ży wie nie w ró żnychokre sach ca łe go cy klu ży cia, 5 – Ży wie -nie prak tycz ne. Pro ble my, mo dy w ży -wie niu oraz nie po wo dze nia i błę dy, 6– Za bu rze nia zdro wia za le żne od ży wie -nia. Jest to po wa żna ksią żka o po zio mieaka de mic kim, ale na pi sa na zwięź le i po -pu lar nie, tak aby na wet trud ne pro ce syzwią za ne z die tą (np. me ta bo lizm) by łyzro zu mia łe dla ka żde go czy tel ni ka.

Wy daw nic two Mos by, Inc., St. Lo uis,Mis so uri

Z bi blio te ki ky no lo ga

War to przej rzeć i prze czy tać

Dru ga po zy cja, wy da na w Chi nach, to ksią żka nie zwy klecie ka wa ze wzglę du na zdję cia. Po za ich opi sa mi tek stu jest tubar dzo ma ło. Rzad ko u nas spo ty ka ny for mat (30 x 30cm), 221 stron i 356 ko lo ro wych zdjęć wy łącz nie ty be tań -skich ma sti fów. Przy oglą da niu zdjęć ude rza wiel kość fo to -gra fo wa nych psów, ich nie zwy kle bo ga ta sza ta, zwłasz czaoko li cy gło wy i fron tu, oraz ró żno rod na ko lo ry sty ka okry wywło so wej. Od czar nych, czar nych pod pa la nych po przez ca łąga mę ko lo rów czer wie ni, psów po ma rań czo wych, żół tychdo pło wych; po ka za no na wet psy bia łe. Zwra ca uwa gę du żalicz ba zdjęć psów wy ka zu ją cych ob ja wy agre sji, jak by au to -rom zdjęć spe cjal nie na tym za le ża ło. Wiem od oso by dłu goprze by wa ją cej w Chi nach, że wie le sam ców tej ra sy jest ka -stro wa nych (póź no, po osią gnię ciu doj rza ło ści) wła śnie po to,aby wzmoc nić i utrwa lić ich agre sję, a ta kże aby by ły du żei cię żkie, po nie waż ta kie psy wzbu dza ją re spekt. Ma sti fy ty be -tań skie są w Chi nach czę sto ku po wa ne ja ko psy stró żu ją ceprzy do mach i cen nych obiek tach. Z bra ku mo żli wo ści przed -sta wie nia po da nej tu chiń skim dru kiem tre ści za łą czam okład -kę wraz z ostat nią stro ną i trzy otwar te stro ny zdjęć.

Tomasz Borkowski

53Pies 1 (349) 2013

W daw nej me dy cy nie po wszech niesto so wa no mię dzy in ny mi le ki po zy ski -wa ne ze zwie rząt (tzw. ani ma lia),a wśród nich zda rza ły się rów nież spe cy -fi ki z psów.

Obok dość po wszech nie zna ne go psie -go sa dła (axun gia ca ni na) tra fia ły się i in -ne, dziś za dzi wia ją ce me dy ka men ty.O jed nym z nich w swym Za ry sie hi sto riile ków z 1953 r. wspo mi na prof. Bro ni -sław Ko skow ski. Pi sał: „Jesz cze dziśw bar dzo sta rych ap te kach zna leźć mo ż -na pusz ki z na pi sem al bum gra ecum, za -wie ra ją ce ka wał ki bia łe go, wy su szo ne go,bez won ne go łaj na psie go”.

W 1555 r. wspo mi nał już o tym spe cy -fi ku Alek sy z Pie mon tu w swym dzie le Dese cre ti del re ve ren do don no Ales sio Pie -mion te se. Mo żna w nim zna leźć in for ma -cję, że „łaj no wszel kie jest go rą ce w swejwła sno ści, a stąd ma moc roz pusz cza ją -cą i przy cią ga ją cą”. In for ma cja ta zo sta łateż za opa trzo na przez au to ra w sto sow -ną ry ci nę.

Kil ka na ście lat póź niej, w 1568 r.,Mar cin Sien nik w ksią żce Her barz, to jestziół tu tecz nych, po stron nych i za mor -skich opi sa nie wy po wia da się rów nieżna te mat psich eks kre men tów: „…łaj nopsie jest naj lep sze, zwłasz cza te go, coko ści gry zie. Moc łaj na psie go jest, iżz bo lącz ki gar dła le czy”.

Cie ka wy był spo sób po zy ski wa nia al -bum gra ecum. Zbie ra no ten su ro wiec

zwłasz cza w okre sie tzw. „psich dni”, coprzy pa da ło na po czą tek lip ca. Ja ko źró -dło te go spe cy fi ku pre fe ro wa no zwłasz -cza psy bia ło umasz czo ne. Kar mio no jewy łącz nie ko ść mi. Zda rza ły się też nie co -dzien ne przy pad ki, jak opi sa ny przezWen dę w „Wia do mo ściach far ma ceu -tycz nych” z 1919 r. Au tor, opi su jącdaw ne, XVIII -wiecz ne ap te ki war szaw -skie, po da je, że „W ap te ce przy bra miekra kow skiej, a więc mo że u Wa si lew skie -go lub dok to ra Ki na sze wi cza, psy kar -mio ne przez dłu ższy czas ko ść mi po wy -ska ki wa ły z gło du przez okien ko na stry -chu i po za bi ja ły się na chod ni ku, na ra -ziw szy wła ści cie la na nie przy jem ność zestro ny or ga nów po rząd ku pu blicz ne go”.

Al bum gra ecum za wie ra ło nie mal wy -łącz nie so le fos fo ro we wap nia i sto so wa -no je we wnętrz nie do uśmie rza nia ko leki w bie gun ce krwa wej, a ze wnętrz nie su -ro wiec ten był uży wa ny do le cze nia za -pa leń gar dła i wrzo dów zło śli wych. Wy -ko rzy sty wa ny by wał rów nież w gar bar -stwie. Za pa le nia gar dła u bied nych pa -cjen tów le czo no roz two ra mi wod ny mial bum gra ecum, sto so wa ny mi do płu ka -nia. Bo gat si pa cjen ci na to miast sto so wa lipre pa rat bar dziej zło żo ny, w któ rym tensu ro wiec wpro wa dza no do tzw. pe ni du.Spo rzą dza no go z ró żnych ga tun ków cu -kru, któ re po roz pusz cze niu w wo dzie,jak po da je Ta ber ne mon ta nus, „kla ro wa -no sta ran nie i wy ra bia no na mar mu rze

zwi lżo nym oli wą, jak cia sto, któ re wy cią -ga no w prę ty i po tem skrę ca no”. Ka wał -ki ta kie go pre pa ra tu sto so wa no do ssa -nia lub po roz pusz cze niu w wo dziedo płu ka nia gar dła.

W ów cze snym lecz nic twie, zwłasz czana te re nach nie miec kich, wy ko rzy sty wa -no, obok ka łu psie go, sze ro ki asor ty -ment eks kre men tów ja ko tzw. drec ka -po the ke.

podał do drukudr Stanisław Pic

Al�bum�gra�ecum

We dług „Alek se go Pe de mon ta na ta jem ni ce” (fak -sy mi le, trans kryp cje i ob ja śnie nia – Zbi gniew Be -la), wyd. Me dy cy na Prak tycz na, Kra ków 1999,wy da nie I

Sprostowanie W nr 3 b. r. wkradł się błąd w ar ty ku -

le „IN TER CA NIS, czy li char ty w Brnie”.Zdję cie na str. 26 uka zu ją ce char taarab skie go slo ughi pod pi sa no błęd niesa lu ki.

W nr 4 zdję cie na str. 5 uka zu je bo -rzo ja, a nie, jak na pi sa no, psa fa ra ona,zaś na str. 6 fo to gra fia przedstawiają caNaj lep sze go Ju nio ra Wy sta wy Klu bo wejjest myl nie podpisana „naj lep szy piesużyt ko wy”.

Dzię ku je my Pa ni Ka ro li nie Fo ed keza po wy ższe uwa gi. Mamy nadzieję, żeuda nam się uniknąć podobnychpomyłek w następnych numerach.

Red.

W ar ty ku le „Pod sta wo we in for ma cje o dzie dzicz nych zwy rod nie niach siat ków ki okau psów ra so wych, czy li co każ dy ho dow ca na ten te mat wie dzieć” lek. wet. JackaGarncarza w nr 4 Psa zo sta ło omył ko wo wy dru ko wa ne dwu krot nie to sa mo zdję cie,za co ser decz nie prze pra sza my.

Powino być:

Widok dna oka u psa choregoWidok dna oka u psa zdrowego Red.

Sprostowanie

54 Pies 1 (349) 2013

WYKAZ PRZYZNANYCH INTERCHAMPIONATÓW w 2012 r.

Mię dzy na ro do we Cham pio na ty Pięk no ści

1. PKR. I -65299, FA SCI NA TION Smart ness(FCI), be ar ded col lie, wł. Agniesz ka Kak2. PKR. I -61087, CZAM BOR Z VLCI HO DU -BU, česko slo venský vlčák, wł. Ewa Stel ma -chow ska3. PKR. I -66775, ZE STA RE AL MCCOY,owcza rek sze tlandz ki, wł. Sła wo mi ra Roz wa -dow ska -Dzi kow ska4. PKR. I -64011, KAPÄLÄKO PLAN SPRI TE,owcza rek sze tlandz ki, wł. Agniesz ka Sob czak5. PKR. I -62750, XTRE ME DARK PLAY ERVOM OHM TAL TEU FEL, owcza rek sze tlandz -ki, wł. Mo ni ka Tu li szew ska6. PKR. I -56793, AN GEL EY ES FRAN CUZ OFCRY STAL LA KE, owcza rek au stra lij ski, wł.Mał go rza ta i Ka mil Kę dzio rek7. PKR. I -68603, GRAND GA BLES JUST ANO -THER HE RO, owcza rek sze tlandz ki, wł. An -na Szulc8. PKR. I -64862, RIK KI TIK KI TA VI Ca si di,owcza rek sze tlandz ki, wł. An na Szulc9. PKR. I -61432, ONYX Ven to ra (FCI), owcza -rek sze tlandz ki, wł. Pa try cja Ma zur10. PKR. I -63625, GAT TA CA Tem per ton(FCI), owcza rek nie miec ki, wł. An na Pa cy -na i Krzysz tof Sie dlik11. PKR. I -65667, QU ASCHEE OPE RA TIONCHA OS, owcza rek sze tlandz ki, wł. Ro bert Ka -ba ła i Gra cja na Kru szel12. PKR. I -63822, EZ RA de La So ur ce deMar sy lia (FCI), owcza rek fran cu ski briard, wł.Syl wia Woź niak -Su cho rab13. PKR. I -65739, GEM MELL UNE XPEC TEDAT SAUS SU REA, owcza rek au stra lij ski, wł.Iwo na Mu siał14. PKR. I -64167, DA KHIL AL BA IT od Moh -ta rów (FCI), owcza rek szkoc ki dłu go wło sy,wł. Ewa El Moh tar15. PKR. I -64603, EC LIP SA Zło ty Staw,owcza rek fran cu ski (be au ce ron), wł. Aga taBa ra dow ska16. PKR. I -64857, AZU RE LA DY Aga wil (FCI),owcza rek szkoc ki krót ko wło sy, wł. Ja nuszWil czew ski17. PKR. I -64478, MO OR WO OD CA RIB BE ANBLUE FLASH, owcza rek sze tlandz ki, wł. An -na i Kry sty na Szulc18. PKR. I -64443, ELO UAN DU PRIN TEMPSDES OLI VETS, owcza rek pod ha lań ski, wł. Mo -ni ka Ko nop ka19. PKR. I -63915, EL SIE DU LION D’ORAN -GE, owcza rek fran cu ski briard, wł. Iwo na Gi -ste rek20. PKR. I -62670, DE XTE RA Astra Ca ni -na (FCI), owcza rek fran cu ski (be au ce ron), wł.Ja dwi ga Cho dzeń21. PKR. I -59597, NO BEL z Pu li Szczę ścia,owcza rek sze tlandz ki, wł. Ma ciej Ba biń ski22. PKR. I -66411, PRZA ŚNY na Gó ral sko Nu -

te (FCI), owcza rek pod ha lań ski, wł. Alek san -dra Szy dło23. PKR. I -62243, BA ŚNIO WA SIL JE Dia bel -skie Roz dro że (FCI), owcza rek sze tlandz ki,wł. Mał go rza ta Ja nic ka24. PKR. I -60874, IM PULS z Nor bliń skiej Do -li ny, pol ski owcza rek ni zin ny, wł. Iwo na Woj -cie chow ska25. PKR. I -58656 D, Po nad to BU KIET, pol skiowcza rek ni zin ny, wł. Ce li na Za po row ska26. PKR. I -63890 D, SA PIE ŻAN KA Vo la rius(FCI), pol ski owcza rek ni zin ny, wł. Ja nusz Fi -jał ka27. PKR. I -55940 S, Po nad to HRECZ KA, pol -ski owcza rek ni zin ny, wł. An na Do mi niak28. PKR. I -62984, BIA ŁO GŁO WA Dziech ci -nek, pol ski owcza rek ni zin ny, wł. Mał go rza taWy soc ka29. PKR. I -59881, JEJ MOŚĆ z Gan gu Dłu gich(FCI), pol ski owcza rek ni zin ny, wł. Ma rze -na Fitt30. PKR. I -59982 S, Po nad to (FCI) CZE REM -CHA, pol ski owcza rek ni zin ny, wł. An na Do -mi niak31. PKR. I -65402 K, Po nad to (FCI) TRE LAMO RE LA, pol ski owcza rek ni zin ny, wł. An -na Do mi niak32. PKR. I -57914 S, Po nad to GA WĘ DA, pol -ski owcza rek ni zin ny, wł. An na Do mi niak33. PKR. I -64794, GY ÖRGY UDVA RI CU DARKA NASZ, pu mi, wł. Agniesz ka Bart nik34. PKR. I -64949, Usza ki (FCI) FAL KORLUCK DRA GON, we lsh cor gi car di gan, wł. Do -ro ta Wroń ska35. PKR. I -65666, MAN DY LAY’S WHO OPIGOLD BERG, we lsh cor gi car di gan, wł. Ewe li -na Dłu żu lew ska36. PKR. II -101978, TA BYA TM Za dę bie(FCI), ana to lian, wł. Te re sa Ły sa kow ska37. PKR. II -96757, HAR MO NIA Ber neń skieRan czo, ber neń ski pies pa ster ski, wł. An -na i Ry szard Chro bo czek38. PKR. II -102209, BI VOJ OD DVOU BRIZ,ber neń ski pies pa ster ski, wł. An na i Ry szardChro bo czek39. PKR. II -92871, VO GUE z De iko wej Do li ny,ber neń ski pies pa ster ski, wł. Te re sa De ik40. PKR. II -98304, TREY Von Ro man shof(FCI), ber neń ski pies pa ster ski, wł. Be ata Plu -ta41. PKR. II -99203, BO DE GA BEY z De iko wejDo li ny, ber neń ski pies pa ster ski, wł. Te re saDe ik42. PKR. II -99427, NOW NO REK’S Dre amsBe co me A Re ali ty (FCI), ber nar dyn krót ko -wło sy, wł. Ka ta rzy na Mi row ska43. PKR. II -95994, DIA MANT NOR DOM, bok -ser, wł. An na Bo guc ka44. PKR. II -100855, DHAR MA Wspo mnie nieDar my (FCI), bro hol mer, wł. Mag da le na Ste -fań ska45. PKR. II -99445, EQU AL LO VE IS DVA RI -SKIU, bul ma stif, wł. Oli wia Du da -Gro dek

46. PKR. II -99376, GRE EN DRA GON JI GEN,bul ma stif, wł. Ja cek Bo guc ki47. PKR. II -93506, KO RO NA DE MON, bul ma -stif, wł. Mag da le na E. Wo łocz ko48. PKR. II -98170, FAR FAL LA Co hors Po land(FCI), ca ne cor so ita lia no, wł. Jo an na Ler czak49. PKR. II -101917, MA LA HO VSKA JA PRE -MIE RA, czar ny te rier, wł. Pa weł Kwiat kow ski50. PKR. II -103478, RU SŁAN z Nor bliń skiejDo li ny, czar ny te rier, wł. Mo ni ka Frost -Ka szu -ba51. PKR. II -101647, Ar gus Elec tra (FCI) DELA BU GAT TI, czar ny te rier, wł. Mał go rza taKwiat kow ska52. PKR. II -103359, LU XOR Ma gna te ria,czar ny te rier, wł. Kry sty na Bu da i Agniesz kaMro ziń ska 53. PKR. II -102215, SANT KRE AL HEN NES -SY, do ber man, wł. Do ro ta i Ka ta rzy na Plew ka54. PKR. II -96003, ALI AMA RO De Ter ra Mi -ra bi li (FCI), do ber man, wł. Ra do sław Sie ciń ski55. PKR. II -96913, LE IT MO TIV DE AY AL GA,dog nie miec ki, wł. Olim pia Wści sło56. PKR. II -96860, ACHRAF Mer sa ti no, dognie miec ki, wł. Re mi giusz Fi glew ski57. PKR. II -100212, RI VIE RA R. J. Osan -na (FCI), dog z Ma jor ki, wł. Do ro ta Ry ka -czew ska58. PKR. II -86967, MA NON My szat ka (FCI),dog nie miec ki, wł. Wan da Ko tik59. PKR. II -94276, AKI RA ACRA Se ren czas(FCI), dog nie miec ki, wł. Mał go rza ta Setc ka60. PKR. II -100211, CA LVI NI Ni zio łek (FCI),dog z Ma jor ki, wł. Ali cja Zię tek61. PKR. II -102269, CA SH ME RE HE AVEN LYBLUE Mar ga rej ro (FCI), dog nie miec ki, wł.Agniesz ka Sro czyń ska i Sła wo mir No wak62. PKR. II -99363, AS SAN NUO GRA ZU CIU,dog nie miec ki, wł. Ewa Ży ro63. PKR. II -90950, BAM BI NO Gi ga La Go thi -ca (FCI), dog nie miec ki, wł. Iwo na Sa da64. PKR. II -99131, LO VE STO RY Ba lao, dognie miec ki, wł. Ro bert Peł diak65. PKR. II -97510, NO FE AR Z ORI SKU, do -gue de Bor de aux, wł. Ur szu la Ka li now ska66. PKR. II -104301, FE STI NA LEN TE ASTOR,du ży szwaj car ski pies pa ster ski, wł. Ar ka diuszAn dry jen ko67. PKR. II -104090, KO RO NA ROS SII NO BEL,du ży szwaj car ski pies pa ster ski, wł. Agniesz kaBa ra now ska i An na Bą biń ska68. PKR. II -103161, SPAJK Po ra ży nian ka,en tle bu cher, wł. Je rzy Siw ka69. PKR. II -91409, HE AVEN u Źró deł Wi sły(FCI), land se er, wł. Mo ni ka Gu nia70. PKR. II -100325, AZI ZA Lhas sa Val ley,ma stif ty be tań ski, wł. Bar ba ra Olech71. PKR. II -94754, FI NO Lu Da re va, ma stifhisz pań ski, wł. Re na ta Sie wier ska72. PKR. II -95370, AN NA BEL LE DE LI LAH,ma stif ty be tań ski, wł. Ju sty na Mu siał73. PKR. II -100600, AGAT Do mi nium To ry(FCI), ma stif pi re nej ski, wł. An na Kie ża

55Pies 1 (349) 2013

74. PKR. II -102210, ROD FO UN DLAND BRIT -TA VON KAS SA, no wo fun dland, wł. Elżbie taPio trow ska75. PKR. II -102214, GI NA JESS BLACK DE -NIS, no wo fun dland, wł. Ane ta Ro mań czyk76. PKR. II -100535, FA RAH Księ życ Pa mi ru,owcza rek kau ka ski, wł. Do ro ta Tom kiel -Bal car77. PKR. II -91876, GAN DALF Mar stal, rot -twe iler, wł. Iza be la Gry gor czyk78. PKR. II -101843, MEL LO DY DRE AM Qu -are Non (FCI), shar -pei, wł. Be ata Pa cu ła79. PKR. II -98861, AN KOR KU RAZH ORIO -NA BEL LA TRIX, sznau cer śred ni, wł. Ali -na Stel mach80. PKR. II -101498, OTIS Ga ga tek, sznau cerśred ni, wł. Ja ni na Gro chow ska81. PKR. II -97818, CA REZ ZA Al ma ko neAmo ris (FCI), sznau cer mi nia tu ra, wł. Alek -san dra Ne wel ska -Ma ty siak82. PKR. II -101886, LE ON TY NA AN DRO IS,sznau cer mi nia tu ra, wł. Ka ta rzy na Róg83. PKR. II -98979, NO MEN OMEN NI RVA NAGRAND CA LVE RA, sznau cer śred ni, wł. Mo ni -ka Apo li nar ska84. PKR. II -98036, NA OMI BLACK Ga ga tek,sznau cer śred ni, wł. Iwo na Dzie życ85. PKR. II -93298, OLE NA Gra sant (FCI),sznau cer mi nia tu ra, wł. Ta tia na Fi gu ra86. PKR. II -97740, ADA GIO Her bu Koń skaPod ko wa (FCI), sznau cer ol brzym, wł. Mar ty -na Paw loc ki87. PKR. II -100381, SHOT GUN -N DI MON TEGEN TI LE, sznau cer mi nia tu ra, wł. Mo ni kaOpo ka88. PKR. II -92325, BOS MAN Ole śnic ki Bro -dacz (FCI), sznau cer śred ni, wł. Bar ba ra Mu -zol89. PKR. II -97978, NE NYA OF Do li na Ri ven -dell (FCI), sznau cer mi nia tu ra, wł. Li lian -na Ant ko wiak i Be ata Ma tław ska90. PKR. II -98556, GEN TLY BORN OXFORD,sznau cer mi nia tu ra, wł. An drzej Gra ba łow ski91. PKR. II -99070, SEN SA CJA Dy as Po land(FCI), sznau cer mi nia tu ra, wł. An drzej Gra ba -łow ski92. PKR. II -101081, GEN TLY BORN SHA KE -SPE ARE, sznau cer ol brzym, wł. An drzej Gra -ba łow ski93. PKR. II -99073, U ARE THE ONE Dy as Po -land (FCI), sznau cer ol brzym, wł. An drzejGra ba łow ski94. PKR. II -100863, MA DE IN SPA IN PIN -GUS, sznau cer mi nia tu ra, wł. Alek san dra Lo loi Ja cqu eli ne La sry95. PKR. II -98113, BLACK DRE AM Ka -Van -ga, sznau cer mi nia tu ra, wł. Alek san dra Ada -mik96. PKR. II -99508, LI MI TED EDI TION Gra sant(FCI), sznau cer mi nia tu ra, wł. An na Bie liń ska97. PKR. II -92527, WIN STON GRAF VONNor thum ber land Po lo nia (FCI), sznau cer mi -nia tu ra, wł. Agniesz ka Kwiat kow ska98. PKR. II -96772, ITAM FEN NA D’EL CA -SA DI VI TA, sznau cer mi nia tu ra, wł. An drzejGra ba łow ski99. PKR. II -98893, UN DER GRO UND Dy as Po -land (FCI), sznau cer ol brzym, wł. An drzejGra ba łow ski100. PKR. II -102595, Grand Sen (FCI) EM -MA, sznau cer śred ni, wł. Agniesz ka Ku li ba ba

101. PKR. II -101499, EYK Dy as Po land (FCI),sznau cer ol brzym, wł. Ha li na Kruk -Koź miń ska102. PKR. II -101701, SAN DRA BUL LOCKGra sant (FCI), sznau cer mi nia tu ra, wł. Re na taBrzó ska103. PKR. II -92148, HAP PY HE AVEN Her -mes, sznau cer mi nia tu ra, wł. Ma rek War dach104. PKR. II -98187, ZEN JIN AKAI TEN SHIŁą ka Di -Di (FCI), to sa, wł. Wie sła wa Use wicz105. PKR. II -101264, EZON Las Ve gas S. J.,to sa, wł. Mar ta Ostrow ska106. PKR. III -62445, RE NO IR Po ezja Ru chu,aire da le ter rier, wł. Eli za Tom czak107. PKR. III -64747, MY FA IR LA DY Ru vi -do (FCI), aire da le ter rier, wł. Mar ta Ku li gow -ska108. PKR. III -59614, BA TA VIA Red Pe arl InGin ger (FCI), ame ri can staf ford shi re ter rier,wł. Agniesz ka Re lu ga109. PKR. III -64276, SHOW ME LO VE RedPe arl In Gin ger (FCI), ame ri can staf ford shi reter rier, wł. Pa try cja Sztu ka rew ska110. PKR. III -62137, Ba jer Staff FRAJ DA,ame ri can staf ford shi re ter rier, wł. Ro man Żuk111. PKR. III -64728, NE MI LONG STEP, ame -ri can staf ford shi re ter rier, wł. Mag da le na Wi -ska112. PKR. III -65529, GANG STAFF SHI NINGSTAR Te rier ko wo (FCI), ame ri can staf ford shi -re ter rier, wł. Mi chał Go rą cy113. PKR. III -65528, CIU CIU BAB KA Ta boo,ame ri can staf ford shi re ter rier, wł. Mi chał Go -rą cy114. PKR. III -63371, SA MAN TA Chlu ba Oli(FCI), au stra lian sil ky ter rier, wł. Do ro tai Alek san dra Ce pow ska115. PKR. III -65730, CE LIN HAP PY SHE EP,be dling ton ter rier, wł. Pa weł Gą sior ski116. PKR. III -64207, WAR BON NET JUM PINGJACK, bul te rier mi nia tu ro wy, wł. Ma rek Woj -cie chow ski117. PKR. III -62145, TRUST ME Ex Se Na tus,bul te rier, wł. Agniesz ka Nie wia row ska118. PKR. III -59099, MEL TING ME LIN DA Ti -mar, bul te rier, wł. Alek san dra Ja strzęb ska119. PKR. III -65169, WHI TE ME RY MA RY -NIAX Ewi mark Ra kow nia (FCI), bul te rier mi -nia tu ro wy, wł. Ma rek Ma ry niak120. PKR. III -62282, ROT TRI VER’S ALI CE INWON DER LAND, ca irn ter rier, wł. Bar ba ra Fre -lek121. PKR. III -65307, TOP MO DEL Se gla vi(FCI), ca irn ter rier, wł. Iwo na Bo ro wiec ka122. PKR. III -69406, AGRIA ZIP PER, foks te -rier krót ko wło sy, wł. Łu kasz Paw łow ski123. PKR. III -64654, HOS SA Nes Gwa dia -na (FCI), foks te rier krót ko wło sy, wł. Łu kaszPaw łow ski124. PKR. III -65293, DER RY MO RE BAL MO -RAL, ker ry blue ter rier, wł. Ma ria Za jąc125. PKR. III -64603, RA MI Mo ni te Cia ra,man che ster ter rier, wł. Ire na Pio trow ska126. PKR. III -66745, TSAR -PING’S YG G DRA -SIL SHA DOW, man che ster ter rier, wł.Agniesz ka No wak -Pa ty niak127. PKR. III -65155, FIN LEJ Alu zja, man che -ster ter rier, wł. Agniesz ka Dre szer128. PKR. III -66824, CA TA STRO FE’S WHATA FE ELING, nor folk ter rier, wł. An na Su mow -ska

129. PKR. III -66823, HE ILU RIHÄNNÄN AN -GEL DUST, nor folk ter rier, wł. Ja kub Su -mow ski130. PKR. III -62339, DRO BI NA Zam li cze,nor wich ter rier, wł. An na Su mow ska131. PKR. III -65489, AMA DEUS OF BLA TAJ,nor wich ter rier, wł. Da riusz Fro nia i Pa wełGra bow ski132. PKR. III -63536, IM BIR My sia Za gła da(FCI), par son rus sell ter rier, wł. Agniesz kaWa siu kie wicz133. PKR. III -65077, SKY EOMA NIA’S (FCI)JI SH BEL, skye ter rier, wł. Elżbie ta Gal ler134. PKR. III -62895, FE AR OF THE DARKBer ser ker, staf ford shi re bull ter rier, wł. Ali -na Krze szow ska i Łu kasz Koź la rek135. PKR. III -69551, BUL L HAWK RE VE REN -CE, staf ford shi re bull ter rier, wł. Ju sty na Ole -jar czyk136. PKR. III -65990, TRUF FLE STAFF BLACKBAR REL, staf ford shi re bull ter rier, wł. Łu -kasz Koź la rek137. PKR. III -62129, LA ENVI DA NE GRA zeSzkoc kie go Wzgó rza, szkoc ki te rier, wł. Do -mi ni ka Ku bisz138. PKR. III -64085, KA RAT Stel la ris, te rierwa lij ski, wł. Sta ni sław Ber dzik139. PKR. III -65026, NUM BER ONE Ma cha -go ny (FCI), te rier ir landz ki, wł. Ka ta rzy -na Szpa kow ska140. PKR. III -65102, NA NA Ma cha go ny(FCI), te rier ir landz ki, wł. Iza be la Ja glarz141. PKR. III -66680, GIO IA DI VI VE RE DEL -LA Qu at tro cen to, te rier szkoc ki, wł. Ra do -sław Wy soc ki142. PKR. III -53270, CE SA RIA ASAJ KA Ad -ria na’s Dogs, we lsh ter rier, wł. Ewa Cy bul ska143. PKR. III -63825, ROL LING RA CE OFSUR PRI SE, west hi gh land whi te ter rier, wł.Mo ni ka Bo ruc ka144. PKR. III -63856, CRY STAL DON CAR LOSFROM La dy World (FCI), west hi gh land whi teter rier, wł. Ane ta Cza bac ka i M. Wi dzyk145. PKR. III -54903, BIAN KA Whi te Bas si,west hi gh land whi te ter rier, wł. Mag da Wi dzyk146. PKR. III -68395, AL BER TI TO DU MO -ULIN DE MAC GRE GOR, west hi gh land whi teter rier, wł. Edy ta i Da riusz Ma ły sa147. PKR. III -60383, GER RY BO HE MIA AR -NET’S, west hi gh land whi te ter rier, wł. Mo ni -ka Mar chań ska148. PKR. III -65815, EVER FOR EVER La dyWorld (FCI), west hi gh land whi te ter rier, wł.Iwo na Wi dzyk149. PKR. III -59118, SWE ET SKY NA VI Li be -ri Ga ias (FCI), york shi re ter rier, wł. Mo ni kaOl czak150. PKR. III -56421, De co ris BEL LA TRIXFROM BLUE SAN SA RA, york shi re ter rier, wł.Mag da le na Krze miń ska151. PKR. III -59367, EMI LII RO SE Con ten -ders, york shi re ter rier, wł. Iwo na i Ka ta rzy -na Ta rasz kie wicz152. PKR. III -60996, PRI MA VE RA Pro Ama -re (FCI), york shi re ter rier, wł. Kon rad Kor ski153. PKR. III -61106, PAT TON Pro Ama re(FCI), york shi re ter rier, wł. Kon rad Kor ski154. PKR. III -67566, AM BER YORK BEN -TLEY LE PE TIT, york shi re ter rier, wł. IgorKo ver ko

56 Pies 1 (349) 2013

155. PKR. III -64604, ELI SA BETH De si re --York (FCI), york shi re ter rier, wł. Ma ciej Bral -czyk156. PKR. III -63129, DIA NA De si re -York(FCI), york shi re ter rier, wł. Ma ciej Bral czyk157. PKR. III -61815, SAM BA Pro Ama re(FCI), york shi re ter rier, wł. Kon rad Kor ski158. PKR. III -59920, YAMAY KA Ba ka rat,york shi re ter rier, wł. Ha li na Ko zik159. PKR. IV -25290, EXCEL L MA GIC GA LA -NA GEN TI LA, jam nik krót ko wło sy stan dar do -wy, wł. An na Ka wa lec160. PKR. V -13525, TE ZU KU RI NO HI TO KA -GE Hal ne Wzgó rze (FCI), aki ta, wł. Jo lan taTa la ga161. PKR. V -15122, ATA RI -GO TSU GI Na mi -to ri (FCI), aki ta, wł. Ad ria na Szcze pań ska162. PKR. V -16173, TUN DRA ALA SKA’SGau de amus Ca mo, aki ta ame ry kań ska, wł.Mał go rza ta Su pro no wicz163. PKR. V -16514, HA CHI GO Ako ga re no(FCI), aki ta, wł. Pa try cja Le wan dowska164. PKR. V -16257, E’RYU -HO -GO OF KA -MI NO KEN, aki ta, wł. Agniesz ka Ga bo rek165. PKR. V -15441, OBI WAN KE NO BIBuck shot (FCI), aki ta ame ry kań ska, wł. Bar -ba ra i Mi ro sław Spy ra166. PKR. V -15091, AL GA RIN’S FI NI GAN FI -ZIA, aki ta, wł. Blan ka Bo ro wiec -Szcze pań ska167. PKR. V -14561, AKO GA RE NO GO HA -NA WA KI SA RA GI, aki ta, wł. Pa try cja Le wan -dow ska168. PKR. V -16092, Arc tic Chal len ge BE CO -OL, ala skan ma la mu te, wł. Ewa Ju sty na Szu -stak -Ba ry ła169. PKR. V -13792, LA TI NA CHI CA NE GRAz Śnie żnej Do li ny, ala skan ma la mu te, wł. EwaNiem czyk170. PKR. V -16153, KA NI BA RU FRO MA JEFRA IS, ba sen ji, wł. Jo an na Gro szek -Szy mań ska171. PKR. V -15974, BUN DU STAR Afri canEli te (FCI), ba sen ji, wł. Kry sty na Chu dziń ska172. PKR. V -16787, MSU MA RI’S AZA ALO -UA, ba sen ji, wł. Do ro ta Müller173. PKR. V -16271, OFI CHILD OF THESTARS Asia czek (FCI), ba sen ji, wł. Zu zan -na Li goc ka174. PKR. V -17083, ANA CAMP TIS GRA TISGRET TIR, is landz ki szpic pa ster ski, wł. Ma -riusz Ko piec ki175. PKR. V -16131, BLACK & WHI TE MIL -THON BO HE MIA, na gi pies pe ru wiań ski śred -ni, wł. Ka ta rzy na Uj ma176. PKR. V -16143, Arc tic Chal len ge CHU -PA -CHUPS WIN KY, sa moj ed, wł. Iwo na Le -nar czyk 177. PKR. V -16492, BEA HO NEY The GlowOf The Sno wy Star, sa moj ed, wł. Iwo na Le -nar czyk 178. PKR. V -13241, YUZU KI Gam ron, shi ba,wł. Do na ta Żak179. PKR. V -14623, KA ILUA DE CIUK CI, si -be rian hu sky, wł. J. Łu ka szuk Mał go rza taMa cie jew ska 180. PKR. V -15829, PO UR PLE RA IN Gal la -dria -No vi ta ris (FCI), si be rian hu sky, wł. Bar -tosz Sta szek181. PKR. V -16202, Zal ta na (FCI) STORMSTAR TER, si be rian hu sky, wł. Ma ry Lo uiseFran klyn

182. PKR. V -16117, NO RI’S SI LVER STAREski mo ski Do mek, si be rian hu sky, wł. Li diaAn drzej czak183. PKR. V -16160, RO XY D. B. Arc tic, si be -rian hu sky, wł. Be ata Ja siń ska184. PKR. V -16975, EXTRA VA GAN CE OFCO OL WA TER, si be rian hu sky, wł. Be ata Ja -siń ska185. PKR. V -15757, MAR GA RET KA Kri san -da, szpic ma ły, wł. Mał go rza ta Spy cha ła186. PKR. V -15921, REG GAE KNI GHT Fan -ta zja Szpic -Moll (FCI), szpic mi nia tu ro wy(po me ra nian), wł. Ur szu la Men dak187. PKR. V -15278, KUN HE GY ESI BLE KIFLO RA -MA NO, szpic ma ły, wł. Krzysz tof Fi -jał kow ski188. PKR. V -14370, JO GO BEL LA Kri san da,szpic ma ły, wł. Ewa So cha -Dyr da189. PKR. V -17047, NUN POM CLE AR, szpicmi nia tu ro wy (po me ra nian), wł. Be ata Krzyw -dziń ska190. PKR. V -15957, HI RO THAI PON LA MAJ,thai rid ge back dog, wł. Ol ga Sur ma191. PKR. V -16785, THA IM LI NE JU ICY, thairid ge back dog, wł. Do ro ta To kar ska192. PKR. VI -12453, Ab so lu te ly Spo tless(FCI) ZE NIT, be agle, wł. Ka mi la Smol ska 193. PKR. VI -12111, ARVE NA AU RA Mor -ning Smi le, dal ma tyń czyk, wł. Mi ro sła wa Ta -dla i An na Ta dla194. PKR. VI -14177, HU GO Le Bleu Car di na -lis (FCI), ma ły goń czy ga skoń ski, wł. Mar taZgle nic ka195. PKR. VI -13817, KRA KOW Pio tro weGniaz do, po so ko wiec ba war ski, wł. PiotrSkał ba196. PKR. VI -12695, Ble per’s (FCI) LUK, po -so ko wiec ba war ski, wł. To masz Gro now ski197. PKR. VII -10343, PA LI SAN DER Ru deZiół ko, se ter ir landz ki (red), wł. Ewa Sa dej198. PKR. VII -11735, BJ -MO VIE STAR z Oj -cow skiej Do li ny (FCI), se ter szkoc ki gor don,wł. Agniesz ka Tu lej199. PKR. VII -10780, GRE TA z Czar ne go Po -dmu chu, wy żeł nie miec ki krót ko wło sy, wł.Da nu ta Adam czak200. PKR. VII -11587, Fe no me na Te am (FCI)YOSHI HI RO, wy żeł we imar ski krót ko wło sy,wł. Zo fia Ostrow ska i T. Wiń ski201. PKR. VII -11014, ZA DRA ze Snu Nem ro -da, wy żeł nie miec ki krót ko wło sy, wł. I. i W.Ci choń202. PKR. VIII -21273, X -TRE ME Ric ci Club(FCI), an giel ski coc ker spa niel, wł. Zo fia Kon -der la203. PKR. VIII -24152, Ble per’s (FCI) BRO -OKLYN BOY, an giel ski coc ker spa niel, wł. Ta -tia na Ka sjan204. PKR. VIII -17775, NI GHT PRIN CE Aven -de so ra, an giel ski sprin ger spa niel, wł. Ju sty -na Ka miń ska205. PKR. VIII -25029, BU ENA VI STA Ko ty le -don (FCI), an giel ski sprin ger spa niel, wł. EwaDo brzyń ska -Lan kosz206. PKR. VIII -24765, VIS AT TRAC TI VA Ka -prys Re jen ta (FCI), clum ber spa niel, wł. PiotrTram207. PKR. VIII -15256, GRAND PRIX Ca to -nium, coc ker spa niel ame ry kań ski, wł. Ka ta -rzy na Szlach ci kow ska

208. PKR. VIII -23801, JAM BA LAYA Ca to -nium, coc ker spa niel ame ry kań ski, wł. Ka ta -rzy na Szlach ci kow ska209. PKR. VIII -23800, JUST JAZZ Ca to nium,coc ker spa niel ame ry kań ski, wł. Wal de marPru sak210. PKR. VIII -20120, GU MIŚ z Psiej Pa ra fii(FCI), coc ker spa niel ame ry kań ski, wł. Iwo -na i Ka ta rzy na Ta rasz kie wicz211. PKR. VIII -15255, GOS SPEL SIN GER Ca -to nium, coc ker spa niel ame ry kań ski, wł. Ka -ta rzy na Szlach ci kow ska212. PKR. VIII -24535, WIN TER BO UR NENOR WE GIAN WO OD, field spa niel, wł. EwaOstap czuk -Gęb ka213. PKR. VIII -20509, EDI TIO PRIN CEPS Ka -prys Re jen ta, gol den re trie ver, wł. Piotr Tram214. PKR. VIII -24165, ZOR RA ZO HUG ME,hisz pań ski pies do wod ny, wł. An na Rapp215. PKR. VIII -22372, CAM BRE MER SI LVERLA CE, la bra dor re trie ver, wł. Kry sty na Ha -bryn216. PKR. VIII -23128, BEN KE NO BI DA RE -AL COR TE, la bra dor re trie ver, wł. Ka ro li -na Pa stu siak217. PKR. IX -53203, EL TON z Nie ba, bi chona po il fri se, wł. An na Wró bel218. PKR. IX -46589, CAL LI STE MON zeŚwię to krzy skie go Ran cza, bo loń czyk, wł. Ja -dwi ga Bo ro wiec ka -Mor ska219. PKR. IX -53511, CLA RA ALI KA NAZ CER TO VEJ ZAH RA DY, bo ston ter rier, wł.Ali na Krze szow ska220. PKR. IX -52988, BRI GHT & BRIN DLE’SDARK SE CRET, bo ston ter rier, wł. Iza be laOleś221. PKR. IX -56129, APRI LIA RED RO SE Ali -ka na, bo ston ter rier, wł. Je rzy Pi kos222. PKR. IX -54521, IVO OF Dre ams Be co -me A Re ali ty (FCI), bo ston ter rier, wł. Mo ni -ka Da wid223. PKR. IX -54333, ORI NO KO FLAU ER Bar -gest (FCI), bra bant czyk, wł. Ma ria Stan kow -ska224. PKR. IX -53474, HOR TEN SJA Mi la gnes,bul dog fran cu ski, wł. Agniesz ka Mil ska225. PKR. IX -50984, AL FI NA de Vi to von Ga -la xy (FCI), bul dog fran cu ski, wł. Ma ria Lieb -chen226. PKR. IX -53765, DY LAN Ca nis Sa tel les(FCI), ca va lier king char les spa niel, wł. Bo że -na Grze sik227. PKR. IX -52855, DARK CRI STAL DE LAGEO DE, ca va lier king char les spa niel, wł. Wi -told i Ewa Ru dziń scy228. PKR. IX -52270, ESCA PE Zło dziej skaZgra ja, ca va lier king char les spa niel, wł. H. S.i M. Kor kus229. PKR. IX -53674, CA RO LUS STARRSTRUCK, ca va lier king char les spa niel, wł.Be ata Ra dom ska230. PKR. IX -53192, VO LVE RE Y SE RE MIL -LO NES z Kró lew skie go Dwo ru, ca va lier kingchar les spa niel, wł. Ane ta Je zier ska231. PKR. IX -51428, PIN UP GIERL Sy le -na (FCI), chi hu ahua krót ko wło sy, wł. Zo fiaKon der la232. PKR. IX -50849, BU BU Nor to nia, chi hu -ahua dłu go wło sy, wł. Han na Bart man233. PKR. IX -54127, Sa squ ehan na (FCI) AU -

57Pies 1 (349) 2013

DIO LA, chi hu ahua krót ko wło sy, wł. Mał go -rza ta Su pro no wicz234. PKR. IX -52118, PHO ENIX Z JA SNEHVEZ DY, chiń ski grzy wacz, wł. Ma rio la La -skow ska235. PKR. IX -52676, PRE STI GE Ro in gold(FCI), chiń ski grzy wacz (bez wło sy), wł. EwaDo bro wol ska236. PKR. IX -54034, Sha dow Whi te FA BER -GE, chiń ski grzy wacz (po wder puff), wł. An -na Ku sal i Kin ga Ja now ska237. PKR. IX -52859, LE GENDS JOHN NYRIN GO, chiń ski grzy wacz, wł. Ewa Do bro wol -ska238. PKR. IX -54695, ELI XIR DA MO UR DUCA STEL DE LA RO CHE AUX FE ES, Co ton deTu le ar, wł. Ka ro li na Dasz kie wicz239. PKR. IX -55904, FER RO ET IGNI Flup sie(FCI), ha wań czyk, wł. Ro man Flu der ski240. PKR. IX -55234, CA ROL BORN TO SUC -CESS, ja pan chin, wł. Mar ty na Mi chal ska241. PKR. IX -56373, APOL LON PER SO NASTOP GRA TE, ja pan chin, wł. Ja nusz Mę dra la242. PKR. IX -51714, JE WEL Ru bi no wySkarb (FCI), king char les spa niel, wł. Do ro taKo sac ka243. PKR. IX -52318, MA GIC OF BE AU TYAzu ro wa Am ha ra (FCI), lha sa ap so, wł. Bar -ba ra Dłu gosz244. PKR. IX -59501, CLO SE TO PER FEC -TION AND BEY OND, lha sa ap so, wł. Mał go -rza ta Wi śniew ska245. PKR. IX -54001, AME RI CAN GI GO LOz Czań ca, lha sa ap so, wł. Iza be la Po dol skai Na ta lia Woź niak246. PKR. IX -49682, SI WARD BLACK KNI -GHT Lham co La co, lha sa ap so, wł. Mał go rza -ta Wi śniew ska247. PKR. IX -52404, CLO SE TO PER FEC -TION AGA IN, lha sa ap so, wł. Mał go rza ta Wi -śniew ska248. PKR. IX -52742, BE AU TY GOLD GIRLLham co La co, lha sa ap so, wł. Ewa Grzesz czak249. PKR. IX -54353, DA MO UNT AN GELWINGS ASHAN TI, mal tań czyk, wł. Sa bi -na Pierz cha ła250. PKR. IX -54813, HER MIO NA Skel li ge,pa pil lon, wł. Mo ni ka Gaz da251. PKR. IX -55469, MAN -OF -MY STE RYVOM SA LA MAN DER TAL, pa pil lon, wł. Da nu taHel men252. PKR. IX -45451, BIN GO BLACK Ta ta ra -ko wy Za ką tek, pe kiń czyk, wł. An na Sa dek253. PKR. IX -53355, MR SHAG GY od La lan -ki, pu del mi nia tu ro wy, wł. Be ata Ma tław skai Bar ba ra Ma zu rek254. PKR. IX -54352, EXE CU TI VE LE AGUEOF GEN TLE MEN, pu del toy, wł. Da nu ta Szwe -dow ska255. PKR. IX -49681, BON CO DER SCHWAR -ZE TRAUM, pu del śred ni, wł. Ma ria i Ka ro li -na Bed nar kie wicz256. PKR. IX -50971, MR. PON TIUS od La lan -ki, pu del mi nia tu ro wy, wł. Ane ta Chry stoph257. PKR. IX -55126, AL LE GRET TA Non ti -scor dar di me, pu del du ży, wł. Iwo na Guz i Ja -kub Kru czek258. PKR. IX -54671, AMO RO SO NE RO Sa ba -dia na (FCI), pu del śred ni, wł. Elżbie ta Róg259. PKR. IX -45717, AIRI ARA BE SKA PI CAS -

SO OVER NI GHT PA IN TER, pu del mi nia tu ro -wy, wł. Elżbie ta Róg i Ane ta Ci sow ska260. PKR. IX -53999, AMO RET TA NE RA Sa -ba dia na (FCI), pu del śred ni, wł. Elżbie ta Róg261. PKR. IX -50098, BEL LI SI MA MIO AMO -RE Bi -Bi, pu del mi nia tu ro wy, wł. Ane ta Ci -sow ska i Elżbie ta Róg262. PKR. IX -57054, HUF FISH WHAT A WO -MAN, pu del, wł. Adam Ostrow ski i Ja kub Kru -cze k oraz Ti na Tau los263. PKR. IX -52457, DE SA ALA VAN HO SHIMer lot Po land (FCI), shih -tzu, wł. Ilo na Be -stec ka264. PKR. IX -56160, LE -VEN DOSK WA FERVA NI TY FA IR, shih -tzu, wł. Ma ciej So wiń ski265. PKR. IX -54845, PA SJA SO LA RIS AVISAd Ac te (FCI), shih -tzu, wł. Bo gu sła wa Le nart266. PKR. IX -54597, AM BRO SIA Fo rus si(FCI), spa niel kont. min. pa pil lon, wł. K. i B.Fo ru siń scy267. PKR. IX -52739, PI CARD Vi ve Va net te(FCI), spa niel kont. min. pha le ne, wł. Jo an -na i Ka ro li na Cie resz ko268. PKR. IX -52219, B’DAG SI NY IMA NY ING,te rier ty be tań ski, wł. Mi ro sła wa i Grze gorzKo peć269. PKR. IX -51951, BOSS Sub an su ri (FCI),ti be tan ter rier, wł. Ka ta rzy na Hof f mann270. PKR. IX -57528, CAY EN NE Sub an su ri(FCI), ti be tan ter rier, wł. Agniesz ka Klar man271. PKR. X -7045, CHAR LOT TE Fo rum Ro -ma num (FCI), char cik wło ski, wł. Ka ro li -na i Piotr Szy mań scy272. PKR. X -7176, ESMEE Fo rum Ro ma num(FCI), char cik wło ski, wł. Ka ro li na i Piotr Szy -mań scy273. PKR. X -6297, TOM BO UK TOU’S UREGH,chart afry kań ski, wł. Mi ro sław Kmie cik274. PKR. X -7001, BAU BLIS Fo rum Ro ma -num (FCI), char cik wło ski, wł. Mo ni ka No wak 275. PKR. X -6830, BRA WUR KA XAN TU SIA,chart pol ski, wł. To masz Sta siu kie wicz276. PKR. X -6627, IC TUS Arc tu rus, chartpol ski, wł. Dag ma ra Łą czyń ska277. PKR. X -7177, ES TES Fo rum Ro ma num(FCI), char cik wło ski, wł. Ka ro li na i Piotr Szy -mań scy278. PKR. X -6854, KATZ EVA NE SCEN CE ATTE INE JC, chart ro syj ski, wł. Mał go rza ta Adaś279. PKR. X -7210, IZIS Aka cja na (FCI), chartpol ski, wł. Mar ta Ko ściań ska280. PKR. X -6954, ROZ PRA WA LE XOW NACon tra Le ge, chart ro syj ski, wł. An drzej Zem -bo wicz281. PKR. X -6868, KO CHAM CIĘ Vin citOmnia, whip pet, wł. Jo an na Wa si lew ska282. PKR. X -7124, Aza rin (FCI) BUT TER -MILK MUF FIN, whip pet, wł. Lau ra Wą sow ska283. PKR. X -6821, OLIM PIA Cel tic Alan da,wil czarz ir landz ki, wł. Ka rol Skow ro nek

Mię dzy na ro do we Cham pio na ty Wy sta wo we

1. PKR. I -63745, Eno nae (FCI) AKA SHA,bor der col lie, wł. Ewa We so łow ska2. PKR. I -68404, PER SA NO FA TRAN SKYSEN, bor der col lie, wł. Lu cy na Zbo ral ska3. PKR. I -64103, ZA BEL z Gro du Ksią żąt Po -

mor skich (FCI), bo uvier des Flan dres, wł.Ewa Kry wan4. PKR. I -64791, AU RO RA Bo uvi -Bu zi (FCI),bo uvier des Flan dres, wł. An na Wil czew ska5. PKR. I -61087, CZAM BOR Z VLCI HO DU -BU, česko slo venský vlčák, wł. Ewa Stel ma -chow ska6. PKR. I -65387, CRY ING WOLF GI SOT SU,česko slo venský vlčák, wł. Agniesz ka Bo gu -sław ska7. PKR. I -59189, ISH TAR z Pe ro nów ki (FCI),česko slo venský vlčák, wł. Agniesz ka Bo gu -sław ska8. PKR. I -64603, EC LIP SA Zło ty Staw,owcza rek fran cu ski be au ce ron), wł. Aga taBa ra dow ska9. PKR. I -61673, LOU Wa -Da -Pi (FCI), owcza -rek fran cu ski briard, wł. Be ata Sie radz ka10. PKR. I -63915, EL SIE DU LION D’ORAN -GE, owcza rek fran cu ski briard, wł. Iwo na Gi -ste rek11. PKR. I -64463, YAKLEY BLUE OCE AN Te -rvi land (FCI), owcza rek bel gij ski te rvu eren,wł. Mag da le na Fo it i Mał go rza ta Trzeszcz12. PKR. II -98667, ZO RI ON LY ONE DI AL -TO BEL LO, do ber man, wł. Krzysz tof Kier ski13. PKR. II -98039, CI RO CHE RUB Ga bi Vi go(FCI), do ber man, wł. Ma ria Mącz ka14. PKR. II -95389, GRE TA z Pa do ku (FCI),do ber man, wł. Mo ni ka Sma ga15. PKR. II -95408, FAN TA Słod ka Do li na,ho va wart, wł. Agniesz ka Sto do liń ska16. PKR. II -99027, Enor mo us (FCI) CHAR -ME MA DRA, ho va wart, wł. An na Pie czyń ska 17. PKR. II -97874, MIL LA Mar stal, rot twe -iler, wł. Jo an na Ry mar czyk18. PKR. II -98893, UN DER GRO UND Dy asPo land (FCI), sznau cer ol brzym, wł. An drzejGra ba łow ski19. PKR. II -98892, U ARE BLACK STAR Dy asPo land (FCI), sznau cer ol brzym, wł. An drzejGra ba łow ski i Ja ro sław Gu ba20. PKR. II -99073, U ARE THE ONE Dy asPo land (FCI), sznau cer ol brzym, wł. An drzejGra ba łow ski21. PKR. II -101081, GEN TLY BORN SHA KE -SPE ARE, sznau cer ol brzym, wł. An drzej Gra -ba łow ski22. PKR. III -63691, ESPRIT Fri fro Fi glar ski(FCI), jack rus sell ter rier, wł. Ma rek Mi ler23. PKR. III -65141, Gang -Staff (FCI) JACKSPAR ROW, jack rus sell ter rier, wł. Aga ta Ka -li ciń ska24. PKR. III -64759, LE MO SA MA STER JACK,jack rus sell ter rier, wł. Mar ta Fryc25. PKR. III -63536, IM BIR My sia Za gła da(FCI), par son rus sell ter rier, wł. Agniesz kaWa siu kie wicz26. PKR. IV -25002 Km, CHAN CE ON SUC -CESS Aso cja cja, jam nik krót ko wło sy mi nia tu -ro wy, wł. Jo an na Wa rze cha27. PKR. IV -25201 Ds, AMA TO Świa toł dycz(FCI), jam nik dłu go wło sy stan dar do wy, wł.Ali cja Ki liń ska28. PKR. IV -24861 Ds, AMA RIL LO Świa toł -dycz (FCI), jam nik dłu go wło sy stan dar do wy,wł. An to ni na Skop29. PKR. IV -23868 Ks, MI GOT KA z Da chu(FCI), jam nik krót ko wło sy stan dar do wy, wł.Han na Ma niew ska