orpde.wckp.lodz.pl · 2020. 9. 8. · 2 ZESPÓŁ BADAWCZY OBSERWATORIUM RYNKU PRACY DLA EDUKACJI w...

1

DIAGNOZA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY

W OBSZARZE BEAUTY

– RAPORT ANALITYCZNO-BADAWCZY –

Analizy i badania nr 42

ŁÓDŹ 2019

2

ZESPÓŁ BADAWCZY OBSERWATORIUM RYNKU PRACY DLA EDUKACJI w ŁÓDZKIM CENTRUM

DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO:

ELŻBIETA CIEPUCHA

KLAUDIA HYSKA-FREDE

ANNA GĘBAROWSKA-MATUSIAK

JAROSŁAW TOKARSKI

Współpraca:

ANNA JAESCHKE (URZĄD STATYSTYCZNY W ŁODZI)

KATARZYNA SZKOPIECKA (URZĄD STATYSTYCZNY W ŁODZI)

MAŁGORZATA GRYGLEWSKA (IZBA RZEMIEŚLNICZA W ŁODZI)

ANNA TOMCZYK-KŁOSIŃSKA (IZBA RZEMIEŚLNICZA W ŁODZI)

IWONA GRUCZYŃSKA (AGENCJA ANALIZ STATYSTYCZNO-EKONOMICZNYCH AN-STAT W ŁODZI)

WALDEMAR DUBLA (AGENCJA ANALIZ STATYSTYCZNO-EKONOMICZNYCH AN-STAT W ŁODZI)

Projekt okładki:

KRYSTYNA JANKOWSKA

Redakcja techniczna:

DOROTA CERAN

JOANNA CYRAŃSKA

© ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI

I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO 2019

ISBN 978-83-89386-69-4

WYDAWNICTWO I PRACOWNIA POLIGRAFICZNA

ŁÓDZKIEGO CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI

I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO

90-142 ŁÓDŹ, UL. KOPCIŃSKIEGO 29

tel. 678 33 78, fax. 678 07 98

e-mail: [email protected]

www.wckp.lodz.pl

http://www.wckp.lodz.pl/

3

Składamy serdeczne podziękowania wszystkim uczestnikom badania –

Pracodawcom, Dyrektorom Szkół i Przedstawicielom Samorządu.

Jesteśmy bardzo wdzięczni, że zgodziliście się Państwo podzielić z nami swoją

wiedzą oraz spostrzeżeniami dotyczącymi kształcenia i zatrudnienia

w obszarze beauty.

Dziękujemy również firmie GOLDEN ROSE – sponsorowi materiałów

promocyjnych. Jesteśmy wdzięczni za wyrażoną w tej formie przychylność

i zrozumienie dla idei naszego badania.

Autorzy

5

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE ............................................................................................ 7

1. PRZEDMIOT, CELE I METODA BADAŃ ................................................ 9

2. CHARAKTERYSTYKA SEKTORA BEAUTY ........................................ 13

2.1. BRANŻA WYROBÓW KOSMETYCZNYCH W WOJEWÓDZTWIE

ŁÓDZKIM W ŚWIETLE DANYCH STATYSTYKI PUBLICZNEJ ...... 13

2.2. SEKTOR USŁUGOWY W SFERZE „BEAUTY” W WOJEWÓDZTWIE

ŁÓDZKIM – DANE STATYSTYCZNE .................................................. 18

2.3. EDUKACJA DLA OBSZARU „BEAUTY” W WOJEWÓDZTWIE

ŁÓDZKIM ................................................................................................ 26

2.3.1. Edukacja w świetle danych statystycznych .......................................... 26

2.3.2. Szkoły kształcące dla potrzeb sektora beauty ....................................... 33

2.3.3. Analiza podstaw i programów kształcenia. Charakterystyka

wybranych zawodów ............................................................................. 35

2.4. EDUKACJA RZEMIEŚLNICZA ............................................................. 50

2.4.1. Nauka zawodu w rzemiośle .................................................................. 50

2.4.2. Przebieg egzaminu i standardy egzaminacyjne .................................... 52

2.4.3. Egzaminy w wybranych zawodach branży beauty przeprowadzone

przez Izbę Rzemieślniczą w Łodzi i Okręgową Komisję

Egzaminacyjną w Łodzi w latach 2015-2018 ....................................... 66

2.5. BEZROBOCIE ORAZ RYNEK PRACY W OBSZARZE BEAUTY

I JEGO POTRZEBY W ŚWIETLE WYBRANYCH DANYCH

URZĘDÓW PRACY ................................................................................. 73

2.6. ZAPOTRZEBOWANIE NA KWALIFIKACJE PRACOWNIKÓW

W OBSZARZE BEAUTY NA PODSTAWIE DOSTĘPNYCH

WYNIKÓW BADAŃ ORAZ WOLNYCH MIEJSC PRACY

ZAMIESZCZONYCH W WYBRANYCH PORTALACH

INTERNETOWYCH ................................................................................ 85

3. SEKTOR BEAUTY W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH

(PRZEBIEG I WYNIKI BADANIA) ........................................................ 100

3.1. CHARAKTERYSTYKA RESPONDENTÓW ...................................... 100

3.1.1. Pracodawcy ......................................................................................... 100

3.1.2. Przedstawiciele szkół .......................................................................... 103

3.1.3. Przedstawiciele samorządów .............................................................. 104

3.2. WYNIKI BADAŃ ZREALIZOWANYCH WŚRÓD

PRACODAWCÓW ................................................................................. 105

3.2.1. Analiza badania ilościowego (PAPI) - opis badania .......................... 105

3.2.2. Zapotrzebowanie pracodawców na kompetencje pracowników ........ 106

3.2.3. Ocena przygotowania absolwentów roczników 2015 – 2018 do

pracy zawodowej ................................................................................. 110

6

3.2.4. Współpraca na linii pracodawca – szkoła ........................................... 115

3.3. ANALIZA BADANIA JAKOŚCIOWEGO (FGI) – OPIS BADANIA .. 122

3.3.1. Poszukiwane kwalifikacje – sytuacja na lokalnym rynku pracy ........ 123

3.3.2. Ocena umiejętności absolwentów kierunków beauty ......................... 127

3.3.3. Współpraca na linii pracodawca – szkoła ........................................... 130

3.3.4. Wnioski wynikające z badania pracodawców .................................... 134


PRZEDSTAWICIELI EDUKACJI ......................................................... 137

3.4.1. Sytuacja na lokalnym rynku pracy ...................................................... 137

3.4.2. Ocena formalnego przygotowania absolwentów kierunków beauty

do pracy zawodowej ............................................................................ 142

3.4.3. Współpraca na linii szkoła - pracodawca............................................ 144

3.4.4. Wnioski wynikające z badania przedstawicieli edukacji .................... 148


PRZEDSTAWICIELI SAMORZĄDÓW ............................................... 150

3.5.1. Kondycja oraz perspektywy rozwoju szkół kształcących w zawodach

beauty na terenie Łodzi/ województwa łódzkiego .............................. 150

3.5.2. Współpraca szkół kształcących w zawodach branży beauty

z pracodawcami ................................................................................... 155

3.5.3. Zapotrzebowanie pracodawców z branży beauty na absolwentów .... 157

3.5.4. Instrumenty służące poprawie wizerunku szkoły zawodowej jako

atrakcyjnego miejsca do nauki ............................................................ 159

3.5.5. Wnioski wynikające z badania przedstawicieli samorządu ................ 163

4. PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE Z BADAŃ ........................... 164

BIBLIOGRAFIA ............................................................................................. 172

SPIS TABEL .................................................................................................... 177

SPIS WYKRESÓW ......................................................................................... 179

ZAŁĄCZNIKI ................................................................................................. 180

ANEKS – INFORMACJE O PARTNERACH – ......................................... 193

7

WPROWADZENIE

Raport jest prezentacją wyników prac analityczno-badawczych sektora

„beauty” w województwie łódzkim z perspektywy potrzeb rynku pracy. Badanie

było kolejnym z cyklu projektów, które systematycznie, od roku 1999 prowadzi

Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji (wcześniej Pracownia

Monitorowania Rynku Pracy dla Potrzeb Edukacji) działające w strukturach

Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego.

Projekt był realizowany pod nazwą „Diagnoza łódzkiego rynku pracy

w obszarze beauty” we współpracy z wybranymi Partnerami Obserwatorium,

tj.: Urzędem Statystycznym w Łodzi, Izbą Rzemieślniczą w Łodzi i Agencją

Analiz Statystyczno-Ekonomicznych An-Stat w Łodzi.

Istotnym celem badania było ustalenie, czy istnieje potrzeba modyfikacji

łódzkiej oferty kształcenia formalnego w kierunkach przygotowujących do

podjęcia pracy w obszarze „beauty” oraz określenie zapotrzebowania na

pracowników tej branży. Badanie miało także na celu zestawienie programu

nauczania szkół zawodowych o profilu „beauty” (dokonanie oceny zakresu

i jakości tego kształcenia) z oczekiwaniami pracodawców działających w tym

obszarze.

W pierwszej części niniejszego raportu omówiono charakterystykę

sektora beauty w województwie łódzkim w latach 2015-2018. Przedstawiono

branżę wyrobów kosmetycznych, sektor usługowy oraz edukację dla obszaru

„beauty” w świetle danych statystycznych. Dokonano analizy podstaw

i programów kształcenia, a także przedstawiono charakterystykę wybranych

zawodów. W następnej kolejności omówiono edukację rzemieślniczą

z uwzględnieniem sposobu przebiegu egzaminu czeladniczego i mistrzowskiego

oraz standardy egzaminacyjne. Podjęto także tematykę bezrobocia oraz

zapotrzebowania rynku pracy na kwalifikacje pracowników w obszarze beauty

na podstawie dostępnych danych urzędów pracy i wybranych portali

internetowych oraz dostępnych wyników badań.

Natomiast w drugiej części raportu przedstawiono sektor beauty w świetle

przeprowadzonych w 2019 roku badań własnych. Szczegółowo omówiono

wyniki oraz wnioski z badań zrealizowanych wśród pracodawców, wybranych

przedstawicieli edukacji i samorządów. Raport kończy podsumowanie oraz

rekomendacje wynikające z badań.

8

Przeprowadzone badanie stanowi studium przypadku dla regionu

łódzkiego, które pozwoli na identyfikację związków przyczynowo-skutkowych,

istotnych dla budowania sprzężeń zwrotnych w układzie EDUKACJA –

RYNEK PRACY w wybranej sekcji działalności gospodarczej.

Dzięki stałemu monitorowaniu regionalnego rynku pracy Obserwatorium

Rynku Pracy dla Edukacji dostarcza aktualną wiedzę o dynamicznie

zmieniających się potrzebach pracodawców z terenu województwa łódzkiego.

Jest ona niezbędnym elementem zarówno bieżących jak i strategicznych

procesów decyzyjnych dla szerokiego grona interesariuszy. Raporty badawcze

kierowane są zarówno do instytucji i osób kształtujących lokalną i regionalną

politykę edukacyjną – przedstawicieli władz regionalnych i samorządów

lokalnych, instytucji edukacyjnych, instytucji rynku pracy, dyrektorów

i nauczycieli wszystkich typów szkół, programistów kształcenia zawodowego,

doradców zawodowych, ale także przyszłych uczestników rynku pracy –

uczniów oraz absolwentów szkół i ich rodziców, jak również wszystkich tych

osób, które chcą kształcić się w systemie pozaformalnym w osiąganiu

rynkowych kwalifikacji zawodowych w ramach kursów i szkoleń.

Wnioski pochodzące z wielokierunkowych badań stanowią także istotną

inspirację dla kreowania innowacyjnych działań Łódzkiego Centrum

Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego.

Kierownik Dyrektor

Obserwatorium Rynku Pracy

dla Edukacji

Łódzkie Centrum Doskonalenia

Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego

Elżbieta Ciepucha Janusz Moos

9

1. PRZEDMIOT, CELE I METODA BADAŃ

Jednym z najważniejszych elementów procedury badawczej, jest

określenie celu badania (po co badać?). Według Janusza Sztumskiego, cel badań

to: naukowe poznanie badanej rzeczywistości1. W niniejszym projekcie

głównym celem było ustalenie aktualnej sytuacji branży beauty w Łodzi

i regionie, a także zestawienie i porównanie programów nauczania szkół

zawodowych o profilu kosmetyczno-fryzjerskim i modelowania ciała

z oczekiwaniami pracodawców z tego obszaru. Szczególny akcent został

położony na analizę zapotrzebowania na pracowników oraz określenie

poszukiwanych kwalifikacji na rynku pracy.

W toku badania ustalono:

stan szkolnictwa zawodowego i wyższego kształcącego w Łodzi

w wyodrębnionych zawodach,

różnice w uzyskanych umiejętnościach i uprawnieniach w zależności od

wyboru konkretnej ścieżki kształcenia w danym zawodzie,

rozmiar i strukturę popytu na pracowników z tego obszaru na terenie

Łodzi,

kompetencje zawodowe i społeczne oczekiwane przez pracodawców

branży beauty od pracowników,

stopień dostosowania programów nauczania w analizowanych zawodach

do potrzeb rynku pracy,

jak kształtuje się współpraca na linii pracodawca – szkoła

z uwzględnieniem oczekiwań wobec tej współpracy każdej ze stron.

Podążając za definicją Jana Lutyńskiego, przedmiot badań to ogół

konkretnych zjawisk, oznaczonych przez terminy, które występują w pytaniach

problemowych i których ostatecznie dotyczą wnioski badacza2. Aby uzyskać

zamierzony cel, przedmiotem badania uczyniono materiały zastane oraz

wszelkie wypowiedzi ustne i pisemne, które zostały uzyskane od trzech grup

badanych:

1. pracodawców branży beauty, tj. właścicieli lub/i manager’ów zakładów

kosmetyczno-fryzjerskich/ modelowania ciała z terenu Łodzi,

1 Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Wyd. PWN, Katowice 2005, s. 21. 2 Lutyński J., Metody badań społecznych: wybrane zagadnienia, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2000,

s. 100.

10

2. przedstawicieli edukacji, tj. dyrektorów szkół ponadpodstawowych

(ponadgimnazjalnych) i wyższych kształcących w analizowanych

zawodach,

3. przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej zaangażowanych

w proces edukacji.

Konkretne zawody zakwalifikowane do analizy zawarte zostały

w Załączniku nr 1 znajdującym się na końcu raportu.

Odnośnie metody badawczej, czyli (...) szeregu powtarzalnych sposobów

gromadzenia, opracowywania, a następnie analizowania i interpretowania

danych3 w niniejszym projekcie zastosowano połączenie badań jakościowych

i ilościowych. Ogółem do zebrania całego materiału posłużono się czterema

narzędziami.

Badanie jakościowe zrealizowano z wykorzystaniem trzech technik.

Pierwsza z nich to analiza danych zastanych (desk research), która sporządzona

została dla obszaru Łodzi i regionu z wykorzystaniem ogólnodostępnych danych

statystycznych i opracowań branżowych. Desk research to metoda badawcza

polegająca na kompilacji, analizowaniu oraz przetwarzaniu danych i informacji

pochodzących z istniejących źródeł, a następnie formułowaniu na ich podstawie

wniosków dotyczących badanego problemu4. Wyniki tej analizy posłużyły

przede wszystkim do opisu tła badanego zjawiska i zostały zrealizowane

w pierwszym etapie projektu badawczego. Informacje te były także na bieżąco

zestawiane z materiałem pozyskanym w trakcie pozostałych etapów badania.

Analizie zostały poddane w szczególności:

Dane pozyskane z rejestrów, zbiorów i ofert pracy Wojewódzkiego

Urzędu Pracy w Łodzi i dostępnych zasobów Urzędu Statystycznego

w Łodzi oraz wybranych portali internetowych (m.in. pracuj.pl czy

olx.pl). Dotyczyły one sytuacji na lokalnym rynku pracy, struktury

bezrobocia oraz wymagań pracodawców stawianych w ogłoszeniach

związanych z analizowaną branżą,

Treści statystyki publicznej dostępne w zasobach Urzędu Statystycznego

w Łodzi, dotyczące struktury przedsiębiorstw funkcjonujących w branży

beauty oraz edukacji,

Informacje pozyskane z instytucji edukacyjnych (szkół

ponadgimnazjalnych/ponadpodstawowych, uczelni wyższych, Izby

Rzemieślniczej, Ośrodka Rozwoju Edukacji), na temat struktury

3 Nowak S., Metodologia Badań Społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 22. 4 Bednarowska Z., Desk research — wykorzystanie potencjału danych zastanych w prowadzeniu badań

marketingowych i społecznych [w:] Marketing i rynek 7/2015, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

11

kształcenia i podstaw programowych i programów kształcenia

w zawodach wyselekcjonowanych do analizy i charakterystycznych dla

branży beauty,

Opracowania branżowe opisujące kondycję i perspektywę analizowanej

branży.

Drugą jakościową techniką badawczą zastosowaną w niniejszym badaniu

był zogniskowany wywiad grupowy (FGI). Jest to dyskusja na z góry określony

temat z 6-8 uprzednio dobranymi osobami. Prowadzi ją moderator, posiłkując

się uprzednio sporządzonym scenariuszem5. W przypadku badania branży

beauty uczestnikami spotkań focusowych byli dyrektorzy i właściciel łódzkich

szkół kształcących w analizowanych zawodach oraz przedstawiciele

pracodawców tej branży. W obu przypadkach zastosowano dobór celowy

respondentów. Dyrektorzy szkół zostali wytypowani na podstawie oferty

kształcenia. Pracodawców natomiast dobrano na podstawie bazy utworzonej

z: firm współpracujących z Izbą Rzemieślniczą w Łodzi, źródeł własnych

Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji oraz bazy REGON.

Sponsorem materiałów promocyjnych przy realizacji badań fokusowych

w ramach niniejszego projektu była firma Golden Rose Sp. z o.o6.

Podczas dwóch sesji focusowych łącznie przebadano 12 respondentów:

8 właścicieli zakładów kosmetyczno-fryzjerskich i 4 przedstawicieli edukacji.

Trzecim narzędziem wykorzystanym w badaniu był indywidualny

wywiad pogłębiony (IDI) z przedstawicielami administracji rządowej

i samorządowej (dobór celowy). Wykorzystując to narzędzie badacz prowadzi

rozmowę z respondentem według ustalonego scenariusza lub kwestionariusza

wywiadu7. Łącznie zostały przeprowadzone 3 rozmowy.

Dane pozyskane w obu rodzajach wywiadów (grupowych

i indywidualnych) zostały poddane analizie jakościowej.

5 Portal naukowiec.org, źródło http://www.naukowiec.org/wiedza/metodologia/zogniskowane-wywiady-

grupowe-fgi-_667.html (data dostępu: 24.05.2019 r.) 6 Golden Rose Sp. z o.o. funkcjonuje na terenie kraju od 2003 roku. Aktualnie działa ponad 80 punktów

sprzedażowych pod logo tej Firmy. Do marek firmy należą: Golden Rose, Classics, Miss Selene oraz Roxanne.

Firma znana niegdyś głównie z bardzo dobrej jakości lakierów do paznokci, teraz słynie również z doskonałych

kosmetyków do makijażu twarzy i ust. Wiele produktów z bogatego asortymentu marki zostało docenionych

przez klientów i wyróżnionych wieloma prestiżowymi nagrodami, m.in. trzy pomadki matowe marki Golden

Rose uzyskały tytuł Kosmetyku Wszech Czasów. Firma Golden Rose Sp. z o.o. to wyłączny dystrybutor

kosmetyków Erkul Cosmetics – jednego z największych producentów kosmetyków na świecie. Kosmetyki

produkowane są na terenie Niemiec, Francji, Włoch i Turcji. Golden Rose Sp. z o.o. wspiera szereg inicjatyw

społecznych m.in. warsztaty makijażowe dla fundacji Rak’n’Roll czy Metamorfozy w Ośrodku Pomocy Ofiar

Przemocy w Rodzinie w Łodzi 7 Portal Obserwator, źródło http://www.obserwator.com.pl/badania/wywiad-poglebiony (data dostępu:

24.05.2019 r.)

http://www.naukowiec.org/wiedza/metodologia/zogniskowane-wywiady-grupowe-fgi-_667.html

http://www.naukowiec.org/wiedza/metodologia/zogniskowane-wywiady-grupowe-fgi-_667.html

http://www.obserwator.com.pl/badania/wywiad-poglebiony

12

Badanie ilościowe zrealizowano z wykorzystaniem tradycyjnych wywiadów

kwestionariuszowych oraz ankiet przesłanych drogą mailową. Mianem badania

ankietowego nazywa się gromadzenie informacji poprzez zbieranie odpowiedzi

na przygotowane uprzednio pytania, które zadaje się wybranym osobom.

Wspomniane odpowiedzi zaznacza się w kwestionariuszu ankiety8. W tym

przypadku respondentami byli pracodawcy branży beauty. Dane pozyskane

z 37 wypełnionych kwestionariuszy ankiet zostały poddane analizie ilościowej.

W przypadku badania jakościowego jak i ilościowego pracodawcy

wytypowani zostali we współpracy z Urzędem Statystycznym w Łodzi. Wykaz

firm sporządzony był z zachowaniem struktury według Polskiej Klasyfikacji

Działalności i obejmował sekcje: 8690A (Działalność fizjoterapeutyczna),

9313Z (Działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej), 9602Z

(Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne) i 9604Z (Działalność usługowa

związana z poprawą kondycji fizycznej).

Dokładna charakterystyka respondentów wszystkich wspomnianych grup

oraz opis przeprowadzonych badań zostanie przedstawiony w dalszej części

raportu.

Opisane powyżej metody badawcze, które zastosowano w celu zebrania

materiału do badania charakteryzują się różnorodnością technik, czyli

triangulacją9. Zabieg ten pozwolił lepiej poznać i opisać badane problemy.

Ponadto dzięki zastosowaniu różnorodności metod umożliwiono dokonanie

odniesień i porównań, co przyczyniło się do powstania szerszego

i obiektywnego materiału badawczego. W całym badaniu zastosowano:

Triangulację metod badawczych – wykorzystano badania jakościowe jak

i ilościowe,

Triangulację źródeł danych – analizie został poddany materiał ze źródeł

wywołanych, jak i zastanych,

Triangulację perspektyw badawczych – w realizację badania

zaangażowany był zespół doświadczonych badaczy i ekspertów, co

pozwoliło uzyskać szerszy obraz przedmiotu badania.

Wnioski i rekomendacje sformułowane na podstawie zebranego materiału

mogą posłużyć do wprowadzenia modyfikacji w formie i treściach kształcenia

w analizowanych zawodach. Mogą również stanowić doskonałą przesłankę do

lepszego dopasowania oferty szkół do potrzeb rynku pracy oraz popularyzacji

i promocji kierunków kształcenia ważnych z punktu widzenia branży beauty.

8 Blog statystyczny, źródło https://www.statystyczny.pl/badania-ankietowe/ (data dostępu: 24.05.2019 r.) 9 Norman Denzin: Sociological Methods: A Sourcebook. Aldine Transaction, 2006.

13

2. CHARAKTERYSTYKA SEKTORA BEAUTY

2.1. BRANŻA WYROBÓW KOSMETYCZNYCH W WOJEWÓDZTWIE

ŁÓDZKIM W ŚWIETLE DANYCH STATYSTYKI PUBLICZNEJ

Sektor kosmetyczny zdefiniowany jako „produkcja mydła i detergentów,

środków myjących i czyszczących, wyrobów kosmetycznych i toaletowych”

(grupa PKD 20.4) zajmuje znaczące miejsce w strukturze gospodarczej

województwa łódzkiego. Ze względu na pozycję, potencjał, tradycje

i uwarunkowania traktowany jest jako obszar specjalizacji regionalnej,

o znaczącym potencjale rozwojowym.

O warunkach rozwoju tej branży decyduje w głównej mierze silne

zaplecze naukowo-badawcze, między innymi: Instytut Biologii Medycznej

PAN, Uniwersytet Medyczny, Laboratorium Biotechnologii Przemysłowej,

Politechnika Łódzka (jednostki związane z chemią i biotechnologią),

Uniwersytet Łódzki.

Współpraca jednostek naukowo-badawczych z przemysłem daje

podstawy do ekspansji sektora kosmetycznego. Tworzy się platforma

umożliwiająca wdrażanie nowoczesnych rozwiązań i technologii

wykorzystywanych w produkcji kosmetyków, branży szczególnie czułej na

coraz to nowe produkty i procesy technologiczne.

Dostępne materiały statystyczne i analizy rynku kosmetycznego

w województwie łódzkim wskazują, że wśród zlokalizowanych na jego obszarze

podmiotów gospodarczych zgrupowanych w sektorze kosmetycznym brak jest

podmiotów wiodących – w rozumieniu skali działania – na rynku krajowym.

W większości produkcja odbywa się w średnich i małych

przedsiębiorstwach. Znaczący producenci w branży to między innymi: Delia

Cosmetics, Venita Fabryka Kosmetyków, Biogened S.A., Loki Fabryka

Kosmetyków, Barbra Sp. z o.o., Efektima s.c., Helixagen Sp. z o.o., Capitol

Sp. z o.o., Kabos Cosmetics Sp. z o.o., Indigo Nails Sp. z o.o.

14

Liczba podmiotów w omawianej branży w ostatnich latach kształtowała

się następująco:

Tabela 1.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej w branży kosmetycznej

wpisanych do rejestru REGON w województwie łódzkim

w latach 2015-2017

Wyszczególnienie 2015 2016 2017

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (dział 20 PKD) 406 443 430

w tym:

Produkcja mydła i detergentów, środków myjących i czyszczących, wyrobów kosmetycznych i toaletowych (grupa 20.4 PKD) 201 206 215

w tym:

produkcja wyrobów kosmetycznych i toaletowych (klasa 20.42 PKD) 66 72 78

produkcja mydła i detergentów, środków myjących i czyszczących (klasa 20.41 PKD) 72 74 74

Źródło: dane Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Z danych zamieszczonych powyżej wynika, że liczba firm produkujących

mydła i detergenty oraz wyroby kosmetyczne (20.4) w obserwowanym okresie

wyraźnie rośnie. W latach 2015-2017 w województwie łódzkim przybyło per

saldo 14 jednostek i był to wzrost na poziomie 7%.

W ramach tej grupy podmiotów najwyższą dynamiką charakteryzowały

się firmy w klasie 20.42 – produkcja wyrobów kosmetycznych i toaletowych –

przyrost o 12 jednostek, tj. o 18,1%. W klasie 20.41 – produkcja mydła

i detergentów, środków myjących i czyszczących, liczba podmiotów

w obserwowanych latach była stabilna, przy czym liczba jednostek w obu

klasach PKD była zbliżona.

O rosnącym znaczeniu branży kosmetycznej w strukturze gospodarczej

województwa świadczy rosnący udział firm tej branży wśród ogółu podmiotów

zgrupowanych w przetwórstwie przemysłowym. Udział firm produkujących

chemikalia i wyroby chemiczne wśród ogólnej liczby podmiotów

w przetwórstwie przemysłowym zlokalizowanych w województwie łódzkim

w latach 2015-2017 wzrósł o 0,1 p. proc., do poziomu 1,5%, w tym

produkujących mydła i detergenty, środki myjące i czyszczące, wyroby

kosmetyczne i toaletowe – również o 0,1 p. proc., do 0,8%.

15

Średnie tempo wzrostu liczby podmiotów w branży kosmetycznej

w województwie łódzkim w ostatnich latach wyniosło prawie 3% i było wyższe

w porównaniu z analogicznym w skali kraju, które ukształtowało się poniżej 2%.

Struktura podmiotów z branży kosmetycznej według wielkości, mierzonej

liczbą pracujących, jest w województwie łódzkim zdominowana przez

mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające do 9 osób). W klasie PKD 20.41

podmioty mikro stanowią 89,2% ogółu zarejestrowanych z tym rodzajem

działalności, a w klasie 20.42 – 78.2%.

W strukturze przestrzennej województwa łódzkiego, aktywność branży

kosmetycznej skoncentrowana jest głównie w Łodzi: prawie 40% ogółu firm

produkujących mydła i detergenty (klasa 40.41) i prawie 54% wszystkich firm

produkujących wyroby kosmetyczne i toaletowe (klasa 40.42). Najmniej

podmiotów z obu wymienionych klas PKD zarejestrowano w powiatach:

wieluńskim, wieruszowskim, opoczyńskim, pajęczańskim i poddębickim.

W każdym z powiatów wśród działających tam firm przeważały jednostki

najmniejsze – zatrudniające do 9 osób.

W 2017 r. przedsiębiorstwa produkujące chemikalia i wyroby chemiczne

(grupa PKD 20) w województwie łódzkim zatrudniały przeciętnie 3,2 tys. osób

i było to o 11,4% więcej niż w 2015 r., przy przeciętnym wzroście zatrudnienia

w całym przemyśle województwa o 3,3%.

Tabela 2.

Przeciętne zatrudnienie w przemyśle województwa łódzkiego

w latach 2015-2017


Przemysł 167102 171191 172825

Przetwórstwo przemysłowe 138838 143598 145455

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (dział 20 PKD) 2842 3043 3165

Uwaga: dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących 9 osób i więcej.


Wzrost zatrudnienia w branży w obserwowanych latach przełożył się na

wzrost udziału w ogólnej liczbie zatrudnionych w przemyśle województwa

łódzkiego z 1,7% w 2015 r. do 1,8% w roku 2017. Jednocześnie wzrósł udział

zatrudnionych w firmach produkujących chemikalia i wyroby chemiczne

w województwie łódzkim w liczbie zatrudnionych w tym dziale w całej Polsce –

16

z 4,0% w 2015 r. do 4,2%. W 2017 r. w firmach produkujących mydła

i detergenty, środki myjące, wyroby kosmetyczne i toaletowe (grupa PKD 20.4)

pracowało 1,8 tys. osób, tj. około 7% ogółu pracujących w tej grupie w kraju10.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne zatrudnionych przy produkcji

chemikaliów i wyrobów chemicznych w województwie łódzkim w 2017 r.

kształtowało się na poziomie 4006,21 zł. Na tle wynagrodzeń wypłaconych

w innych działach produkcji było stosunkowo wysokie – o 7,7% wyższe niż

uzyskiwane przeciętnie w przetwórstwie przemysłowym.

Tabela 3.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w przemyśle województwa

łódzkiego w latach 2015-2017


Przemysł 3876,23 3974,03 4246,68

Przetwórstwo przemysłowe 3259,12 3408,59 3718,60

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (dział 20 PKD)

3441,00 3790,88 4006,21



W porównaniu ze wzrostem przeciętnych wynagrodzeń w przemyśle oraz

w przetwórstwie przemysłowym województwa łódzkiego, wynagrodzenia w tej

branży rosły szybciej. W latach 2015-2017 przeciętna płaca zatrudnionych

w branży chemicznej wzrosła o 16,4%, przy przeciętnym wzroście

w przetwórstwie przemysłowym o 14,1% i o 9,6% w całym przemyśle

województwa łódzkiego,

Jednak w zestawieniu z poziomem wynagrodzeń w skali kraju, podobnie

jak przeciętnie w województwie łódzkim, płace w tej branży były relatywnie

niskie. W 2017 r. przeciętne wynagrodzenie w przemyśle w województwie

łódzkim było o 137 zł, tj. o 3,5% niższe niż analogiczne w Polsce,

w przetwórstwie przemysłowym niższe o 419 zł, tj. o 12,3%, to w produkcji

chemikaliów i wyrobów chemicznych wynagrodzenie w województwie łódzkim

było aż o ponad 1000 zł niższe, tj. o 28,1% niższe niż przeciętnie w Polsce.

10 Por. „Produkcja wyrobów medycznych, farmaceutycznych oraz kosmetycznych jako przyszłościowa branża

województwa łódzkiego. Studium oddziaływań na regionalny rynek pracy. Raport końcowy.” Regionalne

Obserwatorium Rynku Pracy w Łodzi, s. 19.

17

W przedsiębiorstwach zaliczonych do grupy PKD 20.4 Produkcja mydła

i detergentów, środków myjących i czyszczących, wyrobów kosmetycznych

i toaletowych w województwie łódzkim przeciętne wynagrodzenie miesięczne

w 2017 r. kształtowało się na poziomie 3849,00 zł i w okresie 2015-2017

wzrosło o 18,6%. Było jednak o 893,78 zł niższe niż analogiczne

wynagrodzenie w skali kraju, stanowiło zatem 81,2% przeciętnego

wynagrodzenia w tej branży w Polsce11.

Produkcja sprzedana przemysłu chemikaliów i wyrobów chemicznych

w województwie łódzkim w 2017 r. wyniosła 1684,9 mln zł i rosła w całym

obserwowanym okresie.

Tabela 4.

Produkcja sprzedana w województwie łódzkim w latach 2015-2017


w mln zł

Przemysł 69091,5 70209,7 75168,1

Przetwórstwo przemysłowe 54792,1 56853,5 60822,7

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (dział 20 PKD)

1538,4 1606,1 1684,9



W porównaniu z 2015 r. produkcja sprzedana w tym obszarze działalności

wzrosła o 9,5%, przy wzroście o 11,0% w przetwórstwie przemysłowym

i o 8,8% w całym przemyśle województwa łódzkiego. W 2017 r. branża

chemikaliów w województwie łódzkim wytwarzała 2,6% ogólnej wartości

produkcji tej branży w skali Polski i w porównaniu z latami poprzednimi udział

ten pozostał na niezmienionym poziomie.

Wzrósł natomiast udział wartości sprzedaży przedsiębiorstw

prowadzących działalność w obszarze produkcji mydła i detergentów, środków

myjących i czyszczących, wyrobów kosmetycznych i toaletowych

w województwie w ogólnej wartości sprzedaży tej grupy przedsiębiorstw

w Polsce z 4,9% w 2015 r. do 6,2% w roku 2017, co świadczy o rosnącym

znaczeniu tego rodzaju wytwórczości województwa łódzkiego na mapie

gospodarczej Polski. 11 Tamże, s. 26.

18

Wydajność pracy mierzona wartością produkcji sprzedanej na

1 zatrudnionego w produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych

w województwie łódzkim w obserwowanych latach była wprawdzie niższa niż

przeciętnie w Polsce, ale wyższa o około 33% niż w przetwórstwie

przemysłowym w województwie łódzkim i około 28% niż w całym regionalnym

przemyśle.

2.2. SEKTOR USŁUGOWY W SFERZE „BEAUTY”

W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM – DANE STATYSTYCZNE

Dla potrzeb charakterystyki statystycznej sektora usługowego w obszarze

„beauty” jako przedmiot obserwacji przyjęto następujące grupowania PKD:

93.13.Z – działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej,

96.02.Z – fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne,

96.04.Z – działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej,

86.90.A – działalność fizjoterapeutyczna.

Zestawienie prezentujące liczbę podmiotów świadczących usługi

w obszarze „beauty” w województwie łódzkim w latach 2015-2017

przedstawiono poniżej.

Tabela 5.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej świadczących usługi w obszarze

„beauty” wpisanych do rejestru REGON w województwie łódzkim

w latach 2015-2017

Rodzaj działalności

Podmioty zarejestrowane

razem

o liczbie pracujących

0-9 10-49 50 i

więcej

brak danych

o zatrudnieniu

2015

Działalność obiektów służących

poprawie kondycji fizycznej 178 173 2 1 2

Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi

kosmetyczne 4658 4630 22 1 5

Działalność usługowa związana

z poprawą kondycji fizycznej 417 413 2 - 2

Działalność fizjoterapeutyczna 938 928 8 - 2

19

2016




kosmetyczne 4819 4790 23 1 5

Działalność usługowa związana z

poprawą kondycji fizycznej 427 421 2 - 4

Działalność fizjoterapeutyczna 991 974 10 1 6

2017




kosmetyczne 5193 5156 20 1 16


poprawą kondycji fizycznej 447 442 2 - 3


W każdym z obserwowanych lat największa grupa podmiotów świadczyła

usługi fryzjerskie i kosmetyczne – około ¾ ogółu firm z obszaru „beauty”.

Działalność fizjoterapeutyczną prowadziło około 15% z nich, a niespełna 7% to

podmioty prowadzące działalność usługową związaną z poprawą kondycji

fizycznej. Łącznie firmy usługowe z obszaru „beauty” stanowią 2,8% ogółu

podmiotów zarejestrowanych w województwie łódzkim i udział ten zwiększył

się w 2017 r. o 0,2 p. proc.

Wzrost udziału w ogólnej liczbie podmiotów jest konsekwencją

wysokiego liczebnego wzrostu firm z obszaru „beauty”. Liczba podmiotów

związanych z usługami tego rodzaju rosła systematycznie z roku na rok

i w całym obserwowanym okresie zwiększyła się o 11,4%. Najwyższy przyrost

dotyczył podmiotów świadczących usługi fryzjerskie i kosmetyczne.

W okresie 2015-2017 przybyło per saldo 553 firm, co oznacza wzrost o 11,5%.

Najwyższą dynamiką natomiast charakteryzowały się podmioty z grupy

„działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej” (125,8%),

w której przybyło 46 firm.

Ponad 30% firm świadczących usługi w obszarze „beauty” zlokalizowano

w Łodzi i na przestrzeni obserwowanych lat udział ten nieco się obniżył, co

może świadczyć o nasyceniu Łodzi tego typu usługami.

20

Tabela 6.


„beauty” wpisanych do rejestru REGON w Łodzi w latach 2015-2017


Podmioty zarejestrowane

razem

o liczbie pracujących

0-9 10-49 50 i

więcej

brak danych

o zatrudnieniu

2015


poprawie kondycji fizycznej

82

81

1

-

-


kosmetyczne

1690 1669 15 1 5


z poprawą kondycji fizycznej

195

191

2

-

2

Działalność fizjoterapeutyczna 326 318 6 - 2

2016



92

88

1

-

3


kosmetyczne

1754 1733 16 1 4



200

195

2

-

3


2017



100

94

1

-

5


kosmetyczne

1872 1845 13 1 13



206

201

2

-

3


Podobnie jak w całym województwie, największa grupa podmiotów

świadczy usługi fryzjerskie i kosmetyczne – około 86% ogółu z tej branży

i również zgodnie z tendencją wojewódzką, rośnie udział firm z obszaru

„beauty” wśród ogółu firm zarejestrowanych w Łodzi: z 4,6% w 2015 roku do

5,0% w 2017 r.

21

Dynamika przyrostu firm z omawianego obszaru w latach 2015-2017

ukształtowała się na poziomie 110,7%, a więc była niższa niż w całym

województwie. Najwyższy wzrost dotyczył podmiotów świadczących usługi

fryzjerskie i kosmetyczne – przybyło ich 182, co oznacza wzrost o 10,8%.

Zarówno w Łodzi jak i w całym województwie wśród podmiotów w tej branży

zdecydowanie dominują, stanowiąc około 99% ogółu podmiotów, firmy mikro,

o liczbie pracujących nie przekraczającej 9 osób. Niewielka liczba firm, głównie

fryzjerskich i kosmetycznych, oraz w znacznie mniejszej części – prowadzące

działalność fizjoterapeutyczną, mieści się w przedziale pracujących 10-49 osób.

Większe firmy to zaledwie pojedyncze przypadki.

Obraz statystyczny świadczący o wzroście liczebnym firm oferujących

usługi w obszarze „beauty” warto wzbogacić o informacje o fluktuacji

podmiotów widniejących w rejestrze. Każdego roku rejestrują się nowe firmy,

ale też wiele podlega wykreśleniu z rejestru.

Tabela 7.


„beauty” nowych zlikwidowanych w rejestrze REGON

w województwie łódzkim w latach 2015-2017


Podmioty nowe Podmioty zlikwidowane

razem

o liczbie

pracujących

razem

o liczbie

pracujących

0-9 10-

49

brak

danych

o zatru-

dnieniu

0-9 10-

49

brak

danych

o zatru-

dnieniu

2015

Działalność obiektów

służących poprawie

kondycji fizycznej 21 19 - 2 9 9 - -

Fryzjerstwo i pozostałe

zabiegi kosmetyczne 377 373 1 3 349 349 - -

Działalność usługowa

związana z poprawą


Działalność

fizjoterapeutyczna 89 86 - 3 74 74 - -

22

2016





zabiegi kosmetyczne 517 513 2 2 365 364 1 -




Działalność

fizjoterapeutyczna 124 117 1 6 68 68 - -

2017





zabiegi kosmetyczne 664 652 - 12 291 288 3 -



kondycji fizycznej 69 69 - - 47 46 - 1

Działalność

fizjoterapeutyczna 129 129 - - 80 80 - -

W 2015 roku powstały 522 firmy z tej branży, tj. 2,6% ogółu nowych firm

w województwie. Prawie ¾ z nich to firmy oferujące usługi fryzjerskie

i pozostałe zabiegi kosmetyczne. W tym samym roku z rejestru wyłączono 487

firm (2,7% ogółu firm zlikwidowanych w województwie łódzkim), w tym

71,7% zakładów fryzjerskich i kosmetycznych. W roku 2016 zarejestrowano

752 podmioty usługowe „beauty”, tj. 4,4% ogółu nowych firm w województwie.

Na tak wysoki przyrost wpłynął fakt zarejestrowania 517 nowych zakładów

fryzjerskich i kosmetycznych, które stanowiły prawie 70% nowych firm z tego

obszaru. Jednocześnie wyłączono 511 podmiotów, w tym 365 fryzjersko-

kosmetycznych, tj. 2,5% ogółu zlikwidowanych w województwie. W roku 2017

utrzymał się wysoki przyrost nowych podmiotów: przybyło 900, w tym 664

zakłady fryzjersko-kosmetyczne (3,7% ogółu nowych firm w województwie).

Z rejestru wyłączono znacznie mniej firm (438), a liczba zlikwidowanych

zakładów fryzjersko-kosmetycznych była niższa o ponad połowę od liczby

nowych podmiotów tego typu. Warto dodać, że w każdym roku rejestrowały się

23

niemal wyłącznie podmioty mikro. Warto również odnotować, że na rynku

pojawia się coraz więcej podmiotów służących poprawie kondycji fizycznej.

Podobne tendencje można obserwować na terenie Łodzi.

Tabela 8.


„beauty” nowych i zlikwidowanych w rejestrze REGON w Łodzi

w latach 2015-2017


Podmioty nowe Podmioty zlikwidowane

razem

o liczbie

pracujących

razem

o liczbie

pracujących

0-9 10-

49

brak

danych

o zatru-

dnieniu

0-9 10-

49

brak

danych

o zatru-

dnieniu

2015


służących poprawie kondycji fizycznej 8 8 - - 4 4 - -

Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne 145 142 - 3 141 141 - -


związana z poprawą kondycji fizycznej 12 11 - 1 27 27 - -

Działalność fizjoterapeutyczna 34 31 - 3 23 23 - -

2016


służących poprawie kondycji fizycznej 24 21 - 3 16 16 - -


zabiegi kosmetyczne 187 184 2 1 132 131 1 -


związana z poprawą kondycji fizycznej 28 27 - 1 25 25 - -

Działalność

fizjoterapeutyczna 36 35 1 - 30 30 - -

2017


służących poprawie kondycji fizycznej 15 13 - 2 6 6 - -

24


zabiegi kosmetyczne 258 248 - 1 123 120 3 -


związana z poprawą kondycji fizycznej 29 29 - - 24 24 - -

Działalność

fizjoterapeutyczna 40 40 - - 23 23 - -

W 2015 roku w Łodzi zarejestrowano 199 firm świadczących usługi

w sferze „beauty”, co stanowiło 2,6% ogółu nowych firm w województwie,

a wyłączono z rejestru tylko nieco mniej, bo 195 (2,9% ogółu zlikwidowanych

w województwie łódzkim). W kolejnych latach znacznie więcej firm

powstawało niż ulegało likwidacji: w 2016 r. przybyło 275 (4,5% ogółu nowych

w województwie), a zlikwidowano 203 (2,7% ogólnej liczby firm wykreślonych

z rejestru dla Łodzi). W 2017 r. zarejestrowano 342 podmioty (3,6% ogółu

nowych w województwie), a zlikwidowano o połowę mniej – 176, które

stanowiły 3,0% ogólnej liczby wykreślonych. Podobnie jak w przypadku

województwa ¾ nowych firm to zakłady fryzjersko-kosmetyczne. Istotny ruch

obserwowano w przypadku podmiotów służących poprawie kondycji fizycznej:

w 2015 r. zarejestrowano 20 tego rodzaju podmiotów (zarówno obiektów jak

i oferujących usługi), a wyrejestrowano 31, w 2016 r. powstało 52, a wyłączono

z rejestru 41, w 2017 r. zarejestrowano 44, a zlikwidowano 30. Stały przyrost

w wyniku rosnącej liczby rejestracji, przy niewiele zmieniającej się liczbie

likwidacji obserwowano w przypadku działalności fizjoterapeutycznej.

Jednocześnie ocena przeżywalności firm na rynku dla podmiotów

prowadzących działalność fizjoterapeutyczną wypada niekorzystnie. Spośród

ogółu firm prowadzących działalność fizjoterapeutyczną, które powstały

w latach 2015-2017 do końca 2017 r. przetrwało zaledwie 36,5%

w województwie łódzkim i 35,5% w Łodzi. Pozostałe podmioty usługowe

w sferze „beauty” charakteryzowały się znacznie wyższą trwałością. Zakłady

fryzjersko-kosmetyczne powstałe w latach 2015-2017 – 98,7% w województwie

i w 98,5% w Łodzi przetrwały do końca 2017 r. W przypadku obiektów

służących poprawie kondycji fizycznej było to 89,4% w województwie i 93,6%

w Łodzi, a w działalności usługowej związanej z poprawą kondycji fizycznej

95,7% w województwie przetrwało do końca 2017 r. i 94,2% takich firm

w Łodzi.

25

Tabela 9.

Podmioty, które powstały w latach 2015-2017 w województwie łódzkim

i w Łodzi i nie wyrejestrowały się do końca 2017 r.


Liczba firm

zarejestrowanych

w latach 2015-2017

Liczba firm, które

przetrwały do końca

2017 r.

WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE



113

101


kosmetyczne

1558 1537


poprawą kondycji fizycznej

161

154

Działalność fizjoterapeutyczna 342 125

ŁÓDŹ



47

44


kosmetyczne

590 581


poprawą kondycji fizycznej

69

65

Działalność fizjoterapeutyczna 110 39

Z danych statystycznych wynika, że pracujący w zawodach

sklasyfikowanych w działalności usługowej w obszarze „beauty” są bardzo

nisko opłacani. W relacji do przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce

narodowej województwa, i tak relatywnie niskich w stosunku do osiąganych

w Polsce, płace w tych zawodach wypadają bardzo niekorzystnie. Przeciętne

wynagrodzenie fryzjerów kształtuje się na poziomie 51,3% przeciętnej płacy

w województwie, kosmetyczek – 49,0%, techników fizjoterapii – 62,6%,

techników masażystów – 64,6%. Relatywnie lepiej wynagradzani są

instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej, których płace o około 60%

przewyższają przeciętne wynagrodzenie w województwie łódzkim.

26

2.3. EDUKACJA DLA OBSZARU „BEAUTY” W WOJEWÓDZTWIE

ŁÓDZKIM

2.3.1. Edukacja w świetle danych statystycznych

Uzyskanie zawodów lub kwalifikacji znajdujących zastosowanie

w obszarze „beauty” oferują placówki edukacyjne na różnych poziomach:

szkoły zasadnicze zawodowe (od niedawna branżowe szkoły I stopnia), technika

zawodowe i uzupełniające, szkoły policealne, a także szkoły wyższe.

W województwie łódzkim zasadnicze szkoły zawodowe prowadzą edukację

w grupie zawodów: fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni – zawód fryzjer.

Tabela 10.

Zasadnicze szkoły zawodowe kształcące w zawodach dla obszaru „beauty”

w latach 2015-2017 w województwie łódzkim

Zawody Szkoły

Uczniowie Absolwencia

ogółem w tym

kobiety

w klasie

ogółem w tym

kobiety pierwszej najwyższej

programowo

ROK SZKOLNY 2015/2016

Fryzjerzy,

kosmetyczki

i pokrewni 45 971 895 327 341 31 29


Fryzjerzy,

kosmetyczki

i pokrewni 42 881 819 303 275 27 25

ROK SZKOLNY 2017/2018b

Fryzjerzy,

kosmetyczki

i pokrewni 41 554 511 523 229 57 56

a Z poprzedniego roku szkolnego. b Szkoły branżowe I stopnia.

Liczba szkół na poziomie zasadniczym, kształcących w tym zawodzie

w obserwowanym okresie zmniejszyła się o 4 placówki, jednocześnie liczba

uczniów w tym samym czasie spadła o 417 osób, tj. o 57,1%. Warto podkreślić,

że liczba uczniów klas pierwszych nie podlega tej tendencji, a wyraźnie rośnie,

27

co świadczy o rosnącym zainteresowaniu tym kierunkiem, przede wszystkim

kobiet, ponieważ stanowiły one w każdym z obserwowanych lat około 92%

ogółu uczniów.

W samej Łodzi jedynie trzy placówki edukacyjne kształcą w zawodzie

fryzjer. Tendencje zmian charakterystyczne dla całego województwa łódzkiego

można zaobserwować również w zestawieniu poniżej.

Tabela 11.

Zasadnicze szkoły zawodowe kształcące w zawodach dla obszaru „beauty”

w latach 2015-2017 w Łodzi

Zawody Szkoły


ogółem w tym

kobiety

w klasie

ogółem w tym


programowo


Fryzjerzy,

kosmetyczki

i pokrewni 2 112 102 43 31 1 1


Fryzjerzy,

kosmetyczki

i pokrewni 3 124 110 57 30 - -

ROK SZKOLNY 2017/2018b

Fryzjerzy,

kosmetyczki

i pokrewni 3 76 69 36 27 1 1

a Z poprzedniego roku szkolnego. b Szkoły branżowe I stopnia.

Technika i technika uzupełniające w województwie łódzkim kształcą

w zawodach: technik masażysta, technik żywienia i usług gastronomicznych

oraz technik usług fryzjerskich.

Do zawodu technika masażysty przygotowuje jedynie jedna placówka, ze

stabilną liczbą słuchaczy. Wśród uczniów przeważają mężczyźni. Liczba szkół

kształcących w zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych zwiększyła

się w latach 2015-2017 o 2 placówki. Liczba uczniów przygotowujących się do

tego zawodu, po początkowym spadku, utrzymuje się na zbliżonym poziomie,

spada jednak liczba uczniów w klasach pierwszych. Kobiety stanowią 65%

28

wszystkich uczniów i te proporcje nie zmieniają się. W zawodzie technik usług

fryzjerskich kształci 14 szkół (wzrost o 2 placówki), a liczba uczniów wyraźnie

rośnie, o 20% w porównaniu z rokiem szkolnym 2015/2016, w zbliżonym

stopniu rośnie liczba uczniów w klasach pierwszych. Do zawodu fryzjer

przygotowują się głównie kobiety, stanowiąc około 93% ogółu uczniów.

Informacje o liczbie placówek edukacyjnych i liczbie uczniów

przygotowujących się do wymienionych zawodów w Łodzi przedstawiono

poniżej.

Tabela 12.

Technika i technika uzupełniające kształcące w zawodach dla obszaru

„beauty” w latach 2015-2017 w województwie łódzkim

Zawody Szkoły


ogółem w tym

kobiety

w klasie

ogółem w tym


programowo


Technik

masażysta 1 20 8 5 2 5 2

Technik żywienia

i usług

gastronomicznych 24 2831 1879 753 663 11 10

Technik usług

fryzjerskich 12 805 751 245 163 115 113


Technik

masażysta 1 20 12 8 5 2 -

Technik żywienia

i usług


Technik usług

fryzjerskich 14 905 848 331 164 68 66


Technik

masażysta 1 15 6 - - 3 3

Technik żywienia

i usług


Technik usług

fryzjerskich 14 967 910 311 171 114 102

a Z poprzedniego roku szkolnego.

29

Tabela 13.

Technika i technika uzupełniające kształcące w zawodach dla obszaru

„beauty” w latach 2015-2017 w Łodzi

Zawody Szkoły


ogółem w tym

kobiety

w klasie

ogółem w tym


programowo


Technik

masażysta 1 20 8 5 2 5 2

Technik żywienia

i usług

gastronomicznych 1 558 283 172 128 - -

Technik usług

fryzjerskich 3 349 328 132 50 30 29


Technik

masażysta 1 20 12 8 5 2 -

Technik żywienia

i usług


Technik usług

fryzjerskich 3 413 386 156 43 32 31


Technik

masażysta 1 15 6 - - 3 3

Technik żywienia

i usług


Technik usług

fryzjerskich 3 477 440 168 84 19 17


Z danych wynika, że nieliczne placówki na tym poziomie edukacji

przygotowują do zawodów dla sfery „beauty”. Szkoły zlokalizowane w Łodzi

podlegają tendencjom zbliżonym do obserwowanych w całym województwie.

Szkoły policealne w województwie łódzkim przygotowują do zawodów

technik masażysta i technik usług kosmetycznych. Do pracy w zawodzie

technika masażysty kształcą 33 placówki. Liczba uczniów kształtuje się na

poziomie ponad 700 osób (w roku szkolnym 2015/2016 liczba ta przejściowo

30

wzrosła do prawie 900 osób). W klasach pierwszych uczyło się w ostatnim roku

ponad 500 uczniów (w roku szkolnym 2015/2016 – ponad 650). Kobiety

stanowią ponad 60% ogółu uczniów.

Tabela 14.

Szkoły policealne kształcące w zawodach dla obszaru „beauty” w latach

2015-2017 w województwie łódzkim

Zawody Szkoły


ogółem w tym

kobiety

z ogółem w klasie

pierwszej ogółem

w tym kobiety


Technik masażysta 32 753 494 502 77 56

Technik usług

kosmetycznych 55 2086 2030 1585 128 127



Technik usług

kosmetycznych 59 2234 2168 1645 164 164



Technik usług

kosmetycznych 47 2086 2008 1620 362 362


Do pracy w zawodzie technika usług kosmetycznych w województwie

łódzkim przygotowuje 47 placówek i liczba ta w porównaniu z poprzednimi

latami spadła. Liczba uczniów natomiast pozostała na niezmienionym poziomie

w porównaniu z rokiem szkolnym 2015/2016 (w 2015/2016 liczba placówek

oraz uczniów przejściowo była wyższa). Wzrosła natomiast nieznacznie liczba

uczniów w klasie pierwszej oraz liczba absolwentów. W zawodzie tym kształcą

się przede wszystkim kobiety, stanowiąc 97% ogółu uczniów.

31

Liczba placówek i uczniów kształcących się w wymienionych zawodach

na terenie Łodzi kształtowała się następująco:

Tabela 15.

Szkoły policealne kształcące w zawodach dla obszaru „beauty” w latach

2015-2017 w Łodzi

Zawody Szkoły


ogółem w tym

kobiety

z ogółem w klasie

pierwszej ogółem

w tym kobiety



Technik usług

kosmetycznych 14 1119 1085 865 57 56



Technik usług

kosmetycznych 14 1074 1012 835 136 136



Technik usług

kosmetycznych 10 1056 983 853 193 193


Szkoły wyższe w województwie łódzkim, wpisując się w proces

przygotowania pracowników sfery „beauty”, kształcą studentów na kierunkach

dietetyka, fizjoterapia oraz kosmetologia.

Tabela 16.

Studenci według kierunków studiów w województwie łódzkim w latach

2015-2017 (łącznie z cudzoziemcami)

Kierunek studiów Rok akademicki

2015/2016 2016/2017 20172018

Dietetyka 707 773 786

Fizjoterapia 2275 2158 2155

Kosmetologia 1418 1484 1495

Liczba studentów w poszczególnych latach akademickich na kierunku

fizjoterapia podlegała tylko niewielkim wahaniom, natomiast wzrosła liczba

studiujących na kierunku dietetyka oraz kosmetologia.

32

System edukacji dla obszaru „beauty” uzupełniają kwalifikacyjne kursy

zawodowe, w ramach których słuchacze uzyskiwali kwalifikacje w dziedzinie

wykonywania zabiegów fryzjerskich, projektowania fryzur, wykonywania

zabiegów kosmetycznych twarzy oraz wykonywania zabiegów kosmetycznych

ciała, dłoni i stóp. W latach 2015-2017 w województwie łódzkim liczba

organizowanych kursów była niewielka i niewiele zmieniała się

w poszczególnych latach, natomiast zmienna była liczba słuchaczy i byli to

w głównej mierze słuchacze kursów dla młodzieży.

Tabela 17.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe w województwie łódzkim

Nazwa kwalifikacji

Szkoły dla młodzieży (bez specjalnych)

Szkoły dla dorosłych

szkoły kursy słuchacze szkoły kursy słuchacze


Wykonywanie zabiegów fryzjerskich 1 - - 1 2 42

Projektowanie fryzur 2 2 38 1 - -

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy 1 1 21 1 - -


Wykonywanie zabiegów fryzjerskich 2 2 25 - - -

Projektowanie fryzur 3 3 57 - - -

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy 2 2 38 1 1 4

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp 1 1 22 1 1 4




Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy 2 1 11 3 22 77

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp 2 2 46 2 21 50

W Łodzi w tym czasie organizowano wyłącznie kursy dla młodzieży.

33

Tabela 17a.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe w Łodzi

Nazwa kwalifikacji

Szkoły dla młodzieży (bez specjalnych)

Szkoły dla dorosłych

szkoły kursy słuchacze szkoły kursy słuchacze


Wykonywanie zabiegów fryzjerskich 1 - - - - -


Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy - - - - - -




Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy 1 1 12 - - -

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp 1 1 22 - - -




Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy 1 1 11 - - -

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp 2 2 46 - - -

Zarówno liczba kursów jak i słuchaczy była najwyższa w roku szkolnym

2016/2017. Przytoczone dane na temat organizowanych kursów

kwalifikacyjnych, zarówno w Łodzi, jak i w całym województwie, świadczą

o niewielkiej skali działania tego rodzaju form podnoszenia kwalifikacji.

2.3.2. Szkoły kształcące dla potrzeb sektora beauty

Poniżej wyodrębniono szkoły zarówno średnie jak i wyższe, które na

terenie Łodzi kształcą młodzież i dorosłych dla potrzeb sektora „beauty”.

Natomiast w Załączniku nr 2 do niniejszego opracowania znajdują się

szczegółowe informacje z danymi teleadresowymi tych placówek.

34

Zgodnie z zaprezentowanym wykazem (Tabela 18) kształcenie w Łodzi

jest prowadzone w siedmiu szkołach ponadpodstawowych, pięciu szkołach

policealnych oraz pięciu szkołach wyższych, w niżej wyodrębnionych

kierunkach/ zawodach, które poddane zostaną uszczegółowionej analizie

w ramach niniejszego projektu badawczego.

Tabela 18.

Zestawienie szkół średnich i wyższych kształcących w Łodzi

w zawodach „beauty”

Szkoły ponadpodstawowe

Nazwa szkoły Kierunek kształcenia Adres placówki

Zespół Szkół Rzemiosła

im. Jana Kilińskiego

Fryzjer – Branżowa szkoła

I stopnia nr 21

Technik usług fryzjerskich

– Technikum nr 21

ul. Żubardzka 2

91-022 Łódź

Specjalny Ośrodek Szkolno-

Wychowawczy nr 1

im. Janusza Korczaka

Fryzjer -

Szkoła Branżowa I Stopnia

Specjalna nr 22

ul. Siedlecka 7/21

93-138 Łódź

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii

nr 4

Fryzjer – Branżowa Szkoła

I Stopnia nr 25

ul. Łucji 12/16

91-491 Łódź

Łódzka Szkoła Mody Kosmetologii

Fryzjerstwa ANAGRA

Technikum fryzjerskie

Technikum fryzjerskie

z wizażem

Technikum kosmetyczne

z wizażem

ul. Łanowa 4

91-103 Łódź

Szkoły GKJ Fryzjerstwo

Kosmetyka


al. Piłsudskiego 135

92-318 Łódź

Akademickie Liceum

Ogólnokształcące

Klasa o profilu medyczno-

kosmetycznym

ul. Wileńska 53/55

94-011 Łódź

Szkoła Branżowa COSINUS Fryzjer ul. Wólczańska 81

90-515 Łódź

Szkoły policealne


Akademia Techników Medycznych

i Kształcenia Kadr

Technik masażysta Żubardzka 26

90-001 Łódź

Policealna Szkoła Medyczno - Technik masażysta ul. Wileńska 53/55

http://www.szkolakosmetyczna.com.pl/policealna-szkola-medyczno-kosmetyczna

35

Kosmetyczna dla Młodzieży Technik usług

kosmetycznych

94-011 Łódź

Szkoła Policealna COSINUS Kosmetyka

Masażysta

ul. Wólczańska 81 90-

515 Łódź

Publiczna Szkoła Policealna Kosmetyczna

"ŻAK"

Technik usług

kosmetycznych

Fryzjer damski

Piotrkowska 278

90-361 Łódź

Centrum Kształcenia Ustawicznego

Samorządu Województwa Łódzkiego

w Łodzi

Technik masażysta

Technik usług

kosmetycznych

ul. Wielkopolska

70/72

91-029 Łódź

Szkoły wyższe


Społeczna Akademia Nauk w Łodzi Kosmetologia

ul. Sienkiewicza 9

90-113 Łódź

Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu

w Łodzi

Kosmetologia

Dietetyka

ul. Piotrkowska 278

90-361 Łódź

Uniwersytet Medyczny w Łodzi Fizjoterapia

Kosmetologia

Dietetyka

Pl. Hallera 1

90-647 Łódź

Wyższa Szkoła Informatyki i Umiejętności

w Łodzi

Fizjoterapia

Kosmetologia

ul. Rzgowska 17a

93-008 Łódź

Wyższa Szkoła Kosmetyki i Nauk o Zdrowiu

w Łodzi

Kosmetologia

ul. Wileńska 53/55

94-011 Łódź

2.3.3. Analiza podstaw i programów kształcenia. Charakterystyka

wybranych zawodów

Analizowane w niniejszym badaniu zawody są często bardzo zbliżone pod

względem wykonywanych prac i powierzanych im obowiązków. Łączy je fakt,

iż wszystkie wpływają na lepsze samopoczucie i kondycje ludzkiego ciała.

Poniżej omówiono siedem profesji branży kosmetyczno-fryzjerskiej,

modelowania ciała, do których kwalifikacje można uzyskać na drodze

kształcenia zawodowego, na poziomie szkoły średniej i wyższej. Opisano

również różnice pomiędzy danymi profesjami, a także możliwe drogi

kształcenia w danym zawodzie.

http://www.szkolakosmetyczna.com.pl/publiczna-policealna-szkola-kosmetyczna


36

1. Fizjoterapeuta i technik masażysta

Te dwie specjalizacje łączy przede wszystkim fakt, iż obie zajmują się

ludzkim ciałem, aby poprawić jego funkcjonalność. Osoby decydujące się na

wykonywanie powyższych zawodów podczas kształcenia pracują nad

opanowaniem różnych technik dotyku, które wpływają na zdrowie pacjenta.

Należy jednak pamiętać, że pomimo bardzo podobnej specyfiki pracy, technik

masażysta i fizjoterapeuta to dwa odrębne zawody. Podstawowa różnica wynika

z posiadanego wykształcenia osób pracujących na wyżej wymienionych

stanowiskach.

Fizjoterapeutą nazywamy osobę, która ukończyła 5-letnie studia

magisterskie na kierunku fizjoterapia na uczelni wyższej – zazwyczaj jest to

Uniwersytet Medyczny lub Akademia Wychowania Fizycznego. Nauka kończy

się Państwowym Egzaminem Fizjoterapeutycznym, którego pozytywny wynik

umożliwia uzyskanie prawa wykonywania zawodu i wpisanie do Krajowego

Rejestru Fizjoterapeutów.

Cykl kształcenia składa się z 10 semestrów. Ogółem realizowanych jest

1180 godzin wykładów i seminariów (zajęcia teoretyczne), 2675 godzin

ćwiczeń i zajęć praktycznych, a także 1560 godzin praktyk zawodowych.

W skład powyższych zajęć wchodzą następujące bloki tematyczne:

Podstawowe nauki medyczne (m.in. anatomia, genetyka, biofizyka),

Nauki ogólne z językiem obcym (m.in. psychologia, podstawy prawa,

zdrowie publiczne),

Nauki w zakresie podstaw fizjoterapii (m.in. kinezyterapia, terapia

manualna),

Nauki w zakresie fizjoterapii klinicznej, które podzielone są na: kliniczne

podstawy fizjoterapii, fizjoterapię kliniczną w chorobach wewnętrznych,

diagnostykę funkcjonalną oraz programowanie rehabilitacji,

Praktyki fizjoterapeutyczne (student wybiera jeden z co najmniej trzech

proponowanych zakresów tematycznych, tj. np.: fizjoterapia kliniczna

w dysfunkcjach układu ruchu, fizjoterapia w chorobach wewnętrznych,

fizjoterapia w wieku rozwojowym),

Przygotowanie pracy magisterskiej,

37

Autorska oferta danej uczelni (moduły dodatkowe/ zajęcia do wyboru)12.

Wykwalifikowany fizjoterapeuta wykonuje szereg zabiegów nie tylko za

pomocą dotyku, ale również przy wykorzystaniu urządzeń wspomagających

rehabilitację. Pomaga on tym samym pacjentom po poważnych urazach,

niepełnosprawnym lub osobom cierpiącym na choroby mięśni lub stawów.

Dzięki posiadanej przez fizjoterapeutę rozległej wiedzy na temat

funkcjonowania i zaburzeń ludzkich narządów wewnętrznych, pomaga on

również osobom cierpiącym z powodu ich dysfunkcji.

Najczęściej do obowiązków fizjoterapeuty należy:

rehabilitacja w sporcie, ortopedii, chorobach wewnętrznych, ginekologii

itd.,

przygotowanie kobiet do aktywnego porodu,

obsługa urządzeń fizykoterapeutycznych,

zwalczanie dolegliwości bólowych,

zlecanie wyrobów medycznych.

Fizjoterapeuci znajdują zatrudnienie w szpitalach, przychodniach,

klinikach, ośrodkach rehabilitacyjnych, szkołach i ośrodkach sportowych.

Często już podczas pracy zawodowej podnoszą swoje kwalifikacje w ramach

kursów lub studiów podyplomowych z uwagi na ciągły rozwój medycyny

i sposobów radzenia sobie z wieloma schorzeniami.

Droga kształcenia masażysty jest nieco krótsza. Aby zostać technikiem

masażystą wymagane jest ukończenie dwu- lub trzyletniej szkoły masażu,

tj. technikum/ liceum o profilu masaż, szkoły policealnej masażu lub kursu

z tego zakresu, a następnie należy zdać państwowy egzamin centralny w formie

praktycznej i teoretycznej. Absolwent wspomnianych szkół po zdanym

egzaminie zawodowym otrzymuje poświadczenie nabycia kwalifikacji Z.1.

Świadczenie usług w zakresie masażu. Na szkolenie tej umiejętności, podstawa

programowa zakłada minimum 900 godzin praktycznych dla całego cyklu

nauczania, w skład których wchodzi:

wykonywanie masażu medycznego,

wykonywanie masażu sportowego,

wykonywanie masażu kosmetycznego i profilaktycznego.

12 Plan jednolitych studiów magisterskich na kierunku fizjoterapia, źródło: http://wpt.kpswjg.pl/pl/plan-studiow

(data dostępu: 25.02.2019 r.)

http://wpt.kpswjg.pl/pl/plan-studiow

38

Podstawa programowa dla technika masażysty przewiduje również

minimum 430 godzin kształcenia zawodowego w obszarze Efektów kształcenia

wspólnych dla wszystkich zawodów oraz efektów kształcenia wspólnych dla

zawodów w ramach obszaru medyczno-społecznego stanowiące podbudowę do

kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów. W tym zakresie prowadzone są

następujące bloki zajęć:

BHP – bezpieczeństwo i higiena pracy

PDG – podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

JOZ – język obcy ukierunkowany zawodowo

KPS – kompetencje personalne i społeczne

OMZ – organizacja pracy małych zespołów

PKZ – umiejętności stanowiące podbudowę zawodu.

Ponadto każdy uczeń kształcący się w zawodzie technik masażysta

zobligowany jest do odbycia ciągłych praktyk zawodowych w wymiarze

4 tygodni, tj. 160 godzin w firmie zapewniającej rzeczywiste warunki pracy.

Programy nauczania dla zawodu technik masażysta są indywidualnie

przygotowywane w danej jednostce edukacyjnej, jednak oprócz zajęć

praktycznych znajdują się w nich treści z anatomii i fizjologii człowieka,

podstawy zagadnień klinicznych oraz wybrane zagadnienia z fizykoterapii

i kinezyterapii. Ponadto poruszana jest tematyka z zakresu promocji zdrowia,

psychologii i prawa13.

Wykwalifikowany technik masażysta jest w stanie przeprowadzić

szczegółowy wywiad i wykonać podstawowe badanie funkcjonalne14, a także

dobrać odpowiednie techniki masażu i modyfikować je w taki sposób aby

odpowiadały potrzebom pacjenta. Masażyści przyczyniają się więc do

zwalczania dolegliwości bólowych i często biorą udział w rehabilitacji pacjenta,

ale ich podstawowym narzędziem pracy jest masaż. Dlatego osoby te

przeważnie pracują w salonach masażu lub gabinetach SPA/Wellness, gdzie za

pomocą określonego rodzaju dotyku pomagają klientom czuć się zdrowiej

i piękniej.

13 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Technik masażysta, źródło: https://www.ore.edu.pl/wp-

content/uploads/ksztalcenie_zawodowe/zawody2-3/cd/technik_masazysta_325402.pdf (data dostępu:

27.02.2019 r.) 14 Rozpoznanie problemów np. z aparatem ruchu, ale też określenie możliwości całego organizmu.

39

Należy również podkreślić, że ta grupa zawodowa nie posiada tak wielu

możliwości dokształcania się jak fizjoterapeuci, ponieważ część szkoleń

zarezerwowana jest dla osób z wykształceniem wyższym.

Pomimo wielu podobieństw zawodów technik masażysta i fizjoterapeuta

nie należy ze sobą utożsamiać. Przede wszystkim podstawową różnicą jest

zakres kwalifikacji zawodowych. Fizjoterapeuta ma o wiele szersze

kompetencje od technika masażysty zwłaszcza w obrębie schorzeń i urazów,

nad którymi może pracować u pacjenta. Fizjoterapeuta to zawód w ramach

opieki zdrowotnej, technik masażysta natomiast utożsamiany jest częściej

z branżą kosmetyczną.

2. Dietetyk

Dietetyk czy też specjalista do spraw żywienia jest zawodem, który

funkcjonuje zarówno w obszarze ochrony zdrowia jak i branży modelowania

ciała. Rynek pracy jest chłonny dla specjalistów z tego obszaru z uwagi na

zdecydowanie większą świadomość społeczeństwa na temat wpływu diety na

zdrowie i kondycję człowieka. Dietetycy są zawodem objętym dużym

zaufaniem społecznym, dlatego mogą znaleźć zatrudnienie w wielu

instytucjach publicznych i prywatnych.

Według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 roku

dietetykiem może zostać osoba, która rozpoczęła po dniu 30 września 2012 r.

studia wyższe na kierunku dietetyka lub nauki o żywieniu. Program studiów

pierwszego stopnia powinien składać się z co najmniej 1630 godzin kształcenia

w zakresie dietetyki, a student po jego zrealizowaniu powinien pozytywnie

obronić pracę licencjacką. Studia te trwają nie krócej niż

6 semestrów z obowiązkową praktyką zawodową. W skład treści kształcenia

wchodzą następujące bloki:

Grupa treści podstawowych (m.in. anatomia człowieka, fizjologia

człowieka itp.)

Grupa treści kierunkowych (m.in. żywienie człowieka, dietetyka

pediatryczna, itp.)

Moduły/zajęcia dodatkowe w zależności od autorskiej oferty uczelni.

Dodatkowo, przed przystąpieniem do egzaminu licencjackiego, student

jest zobowiązany odbyć praktyki zawodowe o łącznej sumie 700 godzin

(20 tygodni po 35 godz.) w całym cyklu kształcenia.

40

Według wspomnianego Rozporządzenia drugi stopień studiów powinien

obejmować co najmniej 1220 godzin z zakresu dietetyki. Kończy się on

zdobyciem przez studenta tytułu magistra. Studia uzupełniające magisterskie

trwają nie krócej niż 4 semestry z obowiązkową praktyką zawodową. W trakcie

całego cyklu kształcenia studenci realizują program z następujących treści:

Grupa treści podstawowych (m.in. patofizjologia kliniczna,

immunologia, itp.)

Grupa treści kierunkowych (m.in. żywienie kliniczne, edukacja

i poradnictwo żywieniowe, itp.)

Moduły/ zajęcia dodatkowe w zależności od autorskiej oferty uczelni.

Dodatkowo każdy student zobligowany jest do odbycia praktyk

w łącznej ilości 350 godz.15.

Studia wyższe kształcą studentów w specjalizacji dietetyki ogólnej lub

dietetyki klinicznej. Pozyskana wiedza umożliwia organizację zbilansowanego

żywienia dla osób ze schorzeniami jak i zupełnie zdrowych, w ramach

profilaktyki. Jednocześnie absolwent posiada wiedzę, która pozwala mu oceniać

stan odżywiania pacjenta oraz planować diety dla różnych grup osób. Przyszły

dietetyk w trakcie nauki zdobywa także wiedzę z zakresu przygotowywania,

przechowywania oraz kontroli jakości produktów żywnościowych oraz zasad

prowadzenia edukacji żywnościowej. W przypadku poradnictwa dla osób

chorych, szczególnie cenna wydaje się edukacja pod kątem interakcji

zachodzącej między produktami żywnościowymi a lekami. Kształcenie

kierunkowe dostarcza również wiedzy jak prowadzić dokumentację medyczną

oraz jak przekazywać ludziom informacje dotyczące funkcjonowania ich

organizmów i jak ważna jest w tych procesach odpowiednia dieta.

Dyplomowany dietetyk może znaleźć zatrudnienie w różnych

instytucjach. Najczęściej jednak tych specjalistów można spotkać w:

poradniach dietetycznych

ośrodkach sportowych

centrach fitness

w publicznych i niepublicznych placówkach zdrowotnych

15 Standardy kształcenia dla kierunku studiów dietetyka, źródło: http://bsw.edu.pl/docs/podstawa-

prawna/standardy-ksztalcenia-dietetyka.pdf (data dostępu: 27.02.2019 r.)

http://bsw.edu.pl/docs/podstawa-prawna/standardy-ksztalcenia-dietetyka.pdf


41

instytucjach szkoleniowych z zakresu zdrowego żywienia

firmach cateringowych

placówkach żywienia zbiorowego (również szpitalach)

jako trenerów żywienia w firmach coaching’owych

a także we własnych jednoosobowych działalnościach gospodarczych.

Należy podkreślić, iż obowiązujące regulacje prawne zakładają, że tytułu

zawodowego dietetyka nie można uzyskać podczas kształcenia podyplomowego

lub policealnego. Studia podyplomowe lub kursy umożliwiają jedynie

podniesienie posiadanych już kwalifikacji, ale nie uprawniają do nabycia tytułu

zawodowego.

3. Kosmetolog i technik usług kosmetycznych

Kosmetolog, technik usług kosmetycznych, kosmetyczka,

manikiurzystka, stylista paznokci - są to najczęściej wymieniane profesje jeśli

mówimy o branży beauty. Dwa ostatnie stanowiska są zawodami rynkowymi,

wykonywane zazwyczaj przez techników usług kosmetycznych, kosmetologów

i/lub osoby po kursach kosmetycznych z danej specjalizacji. Kosmetyczka

natomiast jest zwyczajowym określeniem dla osób wykonujących zabiegi

upiększające (synonimem).

Pomiędzy technikiem usług kosmetycznych i kosmetologiem różnice

zacierają się, ponieważ obie profesje odpowiadają za wykonywanie zabiegów

pielęgnacyjnych. Podstawowa jednak różnica wynika z posiadanego

wykształcenia i zakresu kwalifikacji.

Kosmetologiem zostaje osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia

na kierunku kosmetologia uzyskując tytuł licencjata. Dodatkowo licencjat

kosmetologii ma możliwość kontynuacji nauki na tym kierunku w formie

studiów uzupełniających magisterskich oraz dalej podjąć studia doktoranckie

z tego zakresu. Nauka odbywa się zarówno w formie stacjonarnej jak i zaocznej.

Kierunek ten realizowany jest najczęściej na Uniwersytecie Medycznym.

Cykl kształcenia na studiach pierwszego stopnia składa się z co najmniej

6 semestrów. Podczas nich w sumie realizowanych jest minimum 2200 godzin

zajęć teoretycznych i praktycznych. Dokładny podział na praktykę i teorię

znajduje się w autorskim programie nauczania danej uczelni z uwzględnieniem,

iż przynajmniej 60% zajęć powinny stanowić seminaria, ćwiczenia audytoryjne,

42

laboratoryjne lub praktyczne. W skład powyższych zajęć wchodzą następujące

bloki tematyczne:

Grupa treści podstawowych (m.in. biofizyka, anatomia, farmakologia)

Grupa treści kierunkowych (m.in. kosmetologia upiększająca,

dermatologia, chemia kosmetyczna)

Przedmioty wchodzące w skład autorskiej oferty uczelni.

Dodatkowo, student zobligowany jest do odbycia praktyk zawodowych.

Powinny one trwać nie krócej niż 8 tygodni i odbywać się w gabinetach

kosmetycznych. Rozporządzenie zakłada, iż praktyki powinny odbywać się

w wymiarze:

4 tygodnie po pierwszym roku studiów w zakresie kosmetyki

pielęgnacyjnej

4 tygodnie po drugim roku w zakresie kosmetyki pielęgnacyjnej,

korekcyjnej i upiększającej.

Drugi stopień studiów na kierunku kosmetologia trwa 4 semestry, gdzie

minimalna liczba godzin zajęć wynosi 1200. Po ich zakończeniu student

otrzymuje tytuł magistra. Podobnie jak na studiach pierwszego stopnia dana

uczelnia przygotowuje program kształcenia z uwzględnieniem następujących

bloków treściowych:

Grupa treści podstawowych (m.in. alergologia, onkologia skóry)

Grupa treści kierunkowych (m.in. kosmetologia lecznicza, surowce

kosmetyków)16.

Kosmetologia oprócz specjalizacji ogólnej posiada także inne odnogi.

Wybór konkretnej dziedziny należy do samego studenta. Uczelnie proponują

różne modyfikacje, np.:

Kosmetologia stosowana oraz stylizacja i wizaż

Kosmetologia dermatologiczna

Kosmetologia pielęgnacyjna

Kosmetologia stosowana

Kosmetologia estetyczna

16 Standardy kształcenia dla kierunku studiów kosmetologia, źródło:

http://www.rgnisw.nauka.gov.pl/szukaj/?typ=2&wszedzie=1&fraza=kosmetologia (data dostępu: 1.03.2019 r.)

http://www.rgnisw.nauka.gov.pl/szukaj/?typ=2&wszedzie=1&fraza=kosmetologia

43

SPA i Wellness

Produkcja kosmetyczna

Podologia

Technologia kosmetyków i produktów chemii gospodarczej oraz wiele

innych.

Absolwent studiów kosmetologicznych potrafi zaplanować i zlecić

odpowiedni rodzaj zabiegu kosmetycznego i dobrać odpowiednie kosmetyki,

wykonać zabiegi kosmetyczne: pielęgnacyjne i upiększające z wcześniejszym

uwzględnieniem przeciwwskazań do ich zastosowania, ściśle współpracować

z lekarzem dermatologiem w zakresie pielęgnacji skóry zmienionej chorobowo

oraz organizować i prowadzić gabinet kosmetyczny, w którym wykonuje pełen

zakres świadczonych usług. Kosmetolog jest wykwalifikowaną osobą do

przeprowadzania usług także tych specjalistycznych jak np. zamykanie

naczynek, zabiegi z kwasami AHA, mikrodermabrazję igłową i wiele innych.

Lista ta jest bardzo długa, ponieważ łączy w sobie zabiegi czysto pielęgnacyjne,

jak np. regulacja brwi oraz podyktowane przesłankami medycznymi, jak

np. pedicure pedologiczny. Ważne jest również, że kosmetolog przed każdym

zabiegiem wykorzystującym nową technologię urządzeń przechodzi szkolenie

z zakresu działania i przeprowadzania zabiegu. Dlatego też wiedza kosmetologa

jest ciągle aktualizowana i poszerzana o nowe technologie.

Jeśli chodzi o miejsce zatrudnienia kosmetologa, lista jest różnorodna.

Osoby z wykształceniem wyższym z tej dziedziny pracują w:

gabinetach kosmetycznych

Salonach Spa/Welness, odnowy biologicznej

laboratoriach kosmetycznych (przy produkcji i tworzeniu nowych

receptur preparatów kosmetycznych)

ośrodkach badawczych i instytucjach, zajmujących się profilaktyką

zdrowia i zapobieganiem chorobom

zajmują się także doradztwem kosmetycznym.

Warto podkreślić, że kosmetologami kiedyś określało się wyłącznie

lekarzy dermatologów, którzy ukończyli specjalizację z kosmetologii.

Zajmowali się oni między innymi problemami skórnymi, jak znamiona,

przebarwienia, dermatozy. Od 1997 roku, kiedy to uruchomiono pierwszy

44

w Polsce kierunek studiów z kosmetologii (na UM w Łodzi) dermatolodzy

i kosmetolodzy uważani są za dwie odrębne profesje.

Zawód technika usług kosmetycznych można uzyskać za

pośrednictwem jednej z kilku proponowanych ścieżek kształcenia. Pierwsza

z nich to ukończenie 5 letniego (dawniej 4 letniego) technikum o profilu

kosmetycznym, druga to uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy

trwający od 2 do 4 semestrów, natomiast trzeci to ukończenie 2 letniej

policealnej szkoły kosmetycznej. Każda z wymienionych form kształcenia

kończy się egzaminem państwowym, którego pozytywny wynik jest

potwierdzeniem nabycia kwalifikacji oraz uzyskaniem tytułu technika.

Wspomniane powyżej kwalifikacje to A.61. Wykonywanie zabiegów

kosmetycznych twarzy i A.62. Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała,

dłoni i stóp. Na szkolenie tych umiejętności, podstawa programowa przewiduje

kolejno minimum po 510 godzin kształcenia zawodowego w trakcie całego

cyklu nauczania. W skład zajęć zalicza się zajęcia praktyczne i teoretyczne,

w skład których wchodzą następujące zagadnienia:

- A.61. Wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy:

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych twarzy (m.in. przeprowadzanie

wywiadu z klientem, ocena stanu skóry twarzy, określenie

przeciwwskazań do wykonania zabiegu),

Wykonywanie zabiegów upiększających twarzy (m.in. analiza

kolorystyczna typu urody klienta, przygotowanie klienta do określonych

zabiegów).

- A.62. Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp:

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających ciała

(m.in. dobór metody diagnozy skóry, dobór preparatów do wykonywania

określonych zabiegów)

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp

(m.in. dobór metod i technik wykonywania określonych zabiegów, dobór

i stosowanie aparatury, narzędzi i przyborów odpowiednich do danego

zabiegu).

Podstawa programowa dla technika usług kosmetycznych zakłada

również minimum 330 godzin kształcenia zawodowego w obszarze Efekty

kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne

45

dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego stanowiące

podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów. W tym zakresie

przewidziane są następujące bloki zajęć:





OMZ – organizacja pracy małych zespołów

PKZ – umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie

technik usług kosmetycznych.

Dodatkowo, szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie

zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla technika usług

kosmetycznych w wymiarze 4 tygodni (160 godz.)17.

Programy nauczania dla omawianego zawodu są indywidualnie

przygotowywane w danej jednostce edukacyjnej, przy uwzględnieniu

minimalnych godzin kształcenia jakie zakłada podstawa programowa. Jednak

oprócz wspomnianych wyżej zajęć, znajdują się w nich również podstawowe

przedmioty z zakresu zdrowia i budowy człowieka. Jest to między innymi:

anatomia, fizjoterapia, dermatologia, chemia kosmetyczna, higiena, dietetyka,

kosmetologia, psychologia, a także elementy ekonomii.

Wykwalifikowany technik usług kosmetycznych po odbyciu całego cyklu

kształcenia jest w stanie przeprowadzić diagnozę kosmetyczną, wykonać

zabiegi pielęgnacyjne i upiększające, udzielać porady kosmetyczne, a także

organizować i prowadzić gabinet kosmetyczny. Najczęściej osoby te możemy

znaleźć w salonach kosmetycznych, gabinetach SPA/Wellness, drogeriach,

perfumeriach, sanatoriach czy zakładach fryzjersko-kosmetycznych. We

wszystkich wspomnianych miejscach, najczęściej zatrudniane są kosmetyczki

jak i kosmetolodzy.

Należy również podkreślić, że ta grupa zawodowa często korzysta

z krótkookresowych kursów doszkalających. Są one organizowane przeważnie

przez firmy zewnętrzne lub producentów kosmetyków, którzy przekazują

wiedzę na temat nowych preparatów, technik pracy oraz trendów w branży.

17 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Technik usług kosmetycznych, źródło:

https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/ksztalcenie_zawodowe/zawody2-

3/cd/technik_uslug_kosmetycznych_514207.pdf (data dostępu: 01.03.2019 r.)

46

Aktualnie wiele aktywnych zawodowo kosmetyczek nie posiada tytułu

zawodowego technika usług kosmetycznych lub kosmetologa. Coraz częściej

kobiety podejmują decyzję o przekwalifikowaniu się i zmianie

dotychczasowego zatrudnienia na profesję związaną z kosmetyką. Dlatego też

część z nich jest zatrudniona na podstawie odbytych specjalistycznych szkoleń

potwierdzonych odpowiednimi certyfikatami w zakresie świadczenia

określonych usług (np. stylizacja paznokci, pielęgnacja twarzy, wizaż).

Szkolenia te najczęściej odbywają się w wyspecjalizowanym ośrodku

szkoleniowym lub/i siedzibach firm kosmetycznych. Do pracy przyjmowane są

również osoby, które uzyskały uprawnienia do wykonywania skomplikowanych

zabiegów z wykorzystaniem nowoczesnej aparatury i są specjalistami z tego

zakresu.

Oprócz opisanej wyżej rozbieżności w edukacji kosmetologów

i kosmetyczek, duża różnica uwypukla się w zakresie obowiązków zawodowych

wspomnianych osób. Kosmetyczka może wykonywać podstawowe zabiegi,

które nie wpływają na przerwanie ciągłości naskórka. Zakres wykonywanych

przez nią usług obejmuje między innymi wykonywanie henny i regulacji brwi,

manicure, zabiegi odżywienia ciała (maseczki, peelingi) itp. Kosmetolog

natomiast, może wykonywać szerszy zakres usług taki jak: zaawansowane

masaże ciała z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu, np. endermologia czy

zabiegi odmładzania skóry wykorzystujące działanie wiązki światła. Zabiegi na

poziomie tkanki podskórnej wykonywane są natomiast jedynie w ścisłej

współpracy kosmetologa z lekarzem.

4. Fryzjer i technik usług fryzjerskich

Fryzjer jest najstarszym zawodem zaliczanym do branży beauty.

Aktualnie fryzjerzy nazywani są także stylistami i/lub stylistami fryzur. O ile

zwyczajowa nazwa fryzjer jest często wykorzystywana, tak o techniku usług

fryzjerskich mówi się stosunkowo rzadko. Zakres obowiązków tych dwóch

profesji jest bardzo podobny, różni je jednak ilość posiadanych kwalifikacji

zawodowych, a co za tym idzie posiadane wykształcenie.

Aby zostać fryzjerem można wybrać jedną z trzech proponowanych

ścieżek kształcenia. Zawód ten jest realizowany w szkołach branżowych

I stopnia, technikach, a także szkołach policealnych i za pośrednictwem

kwalifikacyjnego kursu zawodowego. W zależności od wybranej placówki

kształcenie trwa od 2 lat w przypadku szkoły policealnej do lat 5 w przypadku

technikum. Szkoły nie różnią się między sobą wyłącznie długością okresu

47

kształcenia, ale również liczbą godzin kształcenia praktycznego. W szkole

branżowej podstawa programowa zakłada, iż część praktyczna nauki zawodu

stanowi aż 60% czasu kształcenia. Technika i szkoły policealne natomiast

umożliwiają przystąpienie do matury i ewentualne kontynuowanie edukacji

w szkołach wyższych.

Każda z wymienionych powyżej form kształcenia kończy się egzaminem

państwowym, którego pozytywny wynik jest potwierdzeniem nabycia

kwalifikacji A.19. Wykonywanie zabiegów fryzjerskich. Podstawa programowa

zakłada minimum 800 godz. kształcenia w tym zakresie, które obejmuje zajęcia

praktyczne i teoretyczne. W skład zajęć w ramach wspomnianej kwalifikacji

wchodzą następujące zagadnienia:

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych włosów (m.in. ocena stanu

włosów i skóry głowy, dobór preparatów do pielęgnacji włosów i skóry

głowy, wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych włosów i skóry głowy),

Strzyżenie włosów, formowanie fryzur i ondulowanie (m.in. dobór

technik, metod i sposobów strzyżenia włosów, ustalanie etapów

strzyżenia, wykonanie fryzury okolicznościowej),

Zmiana koloru włosów (m.in. określanie wpływu zabiegów rozjaśniania

i koloryzacji włosów na strukturę i wygląd włosów, dobór koloru włosów

do cech indywidualnych urody oraz fryzury klienta, wykonanie korekty

koloru).

Dodatkowo, uczeń zobligowany jest do odbycia praktyk zawodowych

w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla

nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godz.).

Podstawa programowa podobnie jak w poprzednich zawodach zakłada

minimum 250 godzin kształcenia zawodowego w obszarze Efekty kształcenia

wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów

w ramach obszaru administracyjno-usługowego stanowiące podbudowę do

kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów. W tym zakresie przewidziane są

następujące bloki zajęć:





48

PKZ – umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach:

fryzjer, technik usług fryzjerskich.

Programy nauczania w danej placówce są tworzone ściśle z wymogami

podstawy programowej, jednak zazwyczaj plan zajęć dodatkowo obejmuje

przedmioty związane z higieną, technologią fryzjerstwa i materiałami

fryzjerskimi, stylizacją, podstawami psychologii i pedagogiki. Przyszli fryzjerzy

uczą się również podstaw przedsiębiorczości, działalności usługowej

i zarządzania zakładem fryzjerskim.

Osoba, która ukończyła szkołę fryzjerską oraz pozytywnie zdała egzamin

państwowy potrafi wykonywać zabiegi pielęgnacyjne włosów, zabiegi

chemiczne włosów, strzyżenie włosów oraz stylizację fryzur. Posiada również

wiedzę z zakresu organizacji i prowadzenia gabinetu kosmetycznego.

Najczęściej absolwenci wspomnianych szkół znajdują zatrudnienie

w salonach fryzjerskich, gabinetach SPA/Wellness, zakładach fryzjersko-

kosmetycznych, teatrach, czy planach telewizyjnych. Część z nich decyduje się

na założenie własnej działalności gospodarczej.

Oprócz uczestnictwa w szerokiej gamie proponowanych szkoleń dla

fryzjerów dotyczących najczęściej nowych technik strzyżenia, stylizacji itp.

(najczęściej realizowanych przez firmy prywatne), fryzjer ma możliwość

uzyskania dodatkowych kwalifikacji w zawodach w ramach obszaru kształcenia

określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego18. Wspomnianą

dodatkową kwalifikacją jest A.23 Projektowanie fryzur. Tym samym po

pozytywnym zdaniu egzaminu państwowego z tego zakresu uczeń uzyskuje

zawód technika usług fryzjerskich. Co ważne, aby przystąpić do egzaminu na

wspomnianą kwalifikację i uzyskać zawód technika, należy już posiadać

wykształcenie średnie i kwalifikację A.19. Dlatego też technika usług

fryzjerskich można uzyskać po ukończeniu 2 letniej szkoły branżowej

II stopnia, 5 letniego technikum fryzjerskiego, szkoły policealnej lub

kwalifikacyjnego kursu zawodowego, które trwają od 2 do 4 semestrów.

Podstawa programowa dla kwalifikacji A.23 Projektowanie fryzur

zakłada minimum 250 godz. kształcenia zawodowego w skład, których wchodzą

zajęcia merytoryczne i praktyczne z dwóch bloków tematycznych:

18 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie fryzjer, źródło: https://www.ore.edu.pl/wp-

content/uploads/ksztalcenie_zawodowe/zawody2-3/fryzjer_514101.pdf (data dostępu: 22.03.2019 r.)

49

Wykonywanie projektów fryzur (m.in. zajęcia z analizy wyglądu klienta,

projektowania zestawień kolorystycznych we fryzurze, specjalistycznych

programów komputerowych do projektowania fryzur),

Stylizacja fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji (m.in. zajęcia

z rysunku fryzur z zastosowaniem różnych technik rysowania, prezentacji

projektów fryzur z wykorzystaniem technik multimedialnych, planowania

działań marketingowych).

Podobnie jak w poprzednich zawodach uczeń obowiązkowo odbywa

praktykę zawodową w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy

właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godz.).

Dla technika usług fryzjerskich podstawa programowa zakłada minimum

300 godzin kształcenia zawodowego w obszarze Efekty kształcenia wspólne dla

wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach

obszaru administracyjno-usługowego stanowiące podbudowę do kształcenia

w zawodzie lub grupie zawodów, w których realizowane są następujące bloki

zajęć:





PKZ – umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach:

fryzjer, technik usług fryzjerskich.

W programach nauczania w zawodzie technik usług fryzjerskich oprócz

wyżej wspomnianych zajęć oraz przedmiotów ogólnokształcących (tj. język

polski, matematyka, historia) znajdują się również zagadnienia z technologii

zabiegów fryzjerskich, stylizacji, higieny, działalności usługowej,

przedsiębiorczości, kosmetyki ciała19.

Absolwent, który zrealizuje cały cykl kształcenia jest przygotowany do

zarządzania zakładem fryzjerskim, świadczenia usług fryzjerskich przy

wykorzystaniu najnowszych osiągnięć fryzjerskich oraz z wykorzystaniem

tendencji z zakresu stylistyki, projektowaniu fryzur i salonów. Dodatkowo

posiada kwalifikacje do promocji i marketingu usług fryzjerskich, kierowania

zespołem pracowniczym, a także kontroli przebiegu świadczonych usług. 19 Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Technik usług fryzjerskich, źródło: https://www.ore.edu.pl/wp-

content/uploads/ksztalcenie_zawodowe/zawody2-3/cd/technik_uslug_fryzjerskich_514105_2.pdf (data dostępu:

22.03.2019 r.)

50

Miejsca zatrudnienia technika usług fryzjerskich i fryzjera są bardzo

podobne. Są to zakłady i salony fryzjerskie, salony fryzjersko-kosmetyczne,

teatry, filharmonie, opery, wytwórnie filmowe i telewizyjne czy zakłady

wykonujące peruki.

2.4. EDUKACJA RZEMIEŚLNICZA

2.4.1. Nauka zawodu w rzemiośle

Rzemiosło to zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez

osobę fizyczną, posiadającą udokumentowane kwalifikacje do realizowania

danego zawodu. Wykonywana praca przez rzemieślnika odbywa się we

własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby

pracowników. O tym, czy dana działalność jest rzemiosłem decydują jej

właściwości, charakter pracy, niewielka skala wytwarzania produktu/ usługi oraz

rozmiar przedsiębiorstwa20.

Jedną z charakterystycznych cech rzemiosła jest to, że od początku jego

funkcje były i są związane nie tylko z wykonywaniem różnych profesji, ale

także odnoszą się do uznanej również w dzisiejszych czasach nauki zawodu

o formule mistrz-uczeń.

Kształcenie zawodowe młodych ludzi odbywa się w warunkach naturalnej

pracy, co w istotny sposób ułatwia przechodzenie młodzieży z edukacji do sfery

zawodowej, w tzw. systemie dualnym. Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe

to przykład klasycznego dualnego systemu kształcenia zawodowego. Łączy ono

naukę u rzemieślnika w procesie pracy, dokształcanie w szkole oraz nadzór

organizacji rzemiosła nad przebiegiem takiego przygotowania zawodowego.

Celem nauki w rzemiośle jest uzyskanie przez młodocianego umiejętności

praktycznych i wiedzy teoretycznej, niezbędnych do odpowiedzialnego

wykonywania zawodu, zarówno w charakterze pracownika, jak też w ramach

samodzielnej działalności gospodarczej.

Rzemieślnicze przygotowanie zawodowe może odbywać się w dwóch formach:

nauki zawodu, która ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy

w charakterze czeladnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu

organizowaną u pracodawcy oraz dokształcanie teoretyczne;

20Ustawa o rzemiośle z dnia 22 marca 1989 r. (Dz.U. z 2017 r. Poz. 60).

51

przyuczenia do wykonywania określonej pracy, które ma na celu

przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze pracownika

przyuczonego i może dotyczyć wybranych prac wchodzących w zakres

nauki zawodu.

Nauka zawodu w rzemiośle trwa trzy lata i składa się z dwóch

integralnych części: praktycznej, realizowanej w procesie pracy u pracodawcy

oraz obowiązkowego dokształcania teoretycznego.

Młodociani mogą wybrać formę dokształcania teoretycznego,

tj. w Branżowej Szkole I Stopnia, na kursie dokształcającym, albo

u pracodawcy. Bez względu na formę dokształcania teoretycznego oraz rodzaj

zawodu (szkolny, pozaszkolny) zakończeniem nauki zawodu zorganizowanej

u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy.

Nauka zawodu w rzemiośle może odbywać się w 132 zawodach,

mających znaczenie gospodarcze na regionalnych lub lokalnych rynkach pracy.

Podstawy realizacji nauki zawodu młodocianego pracownika stanowią -

w przypadku zawodów z klasyfikacji szkolnej: program nauczania dopuszczony

do użytku w szkole uwzględniający podstawę programową kształcenia

w zawodach. W przypadku natomiast zawodów pozaszkolnych podstawą

realizacji nauki jest program zapewniający spełnienie wymagań

egzaminacyjnych określonych w standardach będących podstawą do

przeprowadzania egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł czeladnika21.

Obecnie w województwie łódzkim 1039 zakładów rzemieślniczych

realizuje przygotowanie zawodowe w sumie dla 2869 młodych osób.

Zakłady rzemieślnicze realizujące przygotowanie zawodowe

w województwie łódzkim zrzeszone są w 26 cechach funkcjonujących na

terenie: Łodzi, Pabianic, Zgierza, Głowna, Piotrkowa Trybunalskiego, Opoczna,

Bełchatowa, Radomska, Tomaszowa Mazowieckiego, Przedborza, Brzezin,

Łowicza, Rawy Mazowieckiej, Skierniewic, Sochaczewa, Łasku, Poddębic,

Sieradza i Zduńskiej Woli. Wśród nich wyróżnia się Cechy Rzemiosł Różnych,

które zrzeszają między innymi przedsiębiorców z analizowanej w ramach

niniejszego projektu branży beauty, tj. fryzjerów (zakłady fryzjerskie

i fryzjersko-kosmetyczne).

Osoba zamierzająca podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym

21 Izba Rzemieślnicza w Łodzi, Rzemiosło w kształceniu zawodowym, źródło:

http://www.irlodz.home.pl/Egz/material.pdf.

52

musi spełniać następujące warunki: mieć ukończone 15 lat, ale nie przekroczone

18 lat, ukończoną co najmniej ośmioletnią szkołę podstawową, dobre warunki

fizyczne i stan zdrowia pozwalający na podjęcie nauki w danym zawodzie, który

potwierdzony jest zaświadczeniem lekarskim.

Umowę o pracę w celu nauki zawodu podpisuje się w siedzibie lokalnego

cechu, a stronami umowy są pracodawca i uczeń. Umowa podpisywana jest

w obecności rodzica (lub opiekuna prawnego) i młodocianego pracownika.

W dokumencie tym znajdują się informacje takie jak: rodzaj przygotowania

zawodowego, czas trwania nauki zawodu, miejsce odbywania przygotowania

zawodowego, sposób realizacji obowiązku szkolnego. Znaleźć w niej również

można wysokość miesięcznego wynagrodzenia, charakter umowy (czy jest to

umowa na czas określony, czy nieokreślony), sposób ponoszenia kosztów

dokształcania teoretycznego ucznia, rodzaj kwalifikacji zawodowych

i pedagogicznych osoby szkolącej.

Prowadzenie przygotowania zawodowego młodocianych pracowników

może prowadzić właściciel zakładu rzemieślniczego, bądź wyznaczony przez

niego pracownik. Osoba szkoląca musi spełniać warunki zawarte

w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki

zawodu, posiadać status instruktora praktycznej nauki zawodu.

2.4.2. Przebieg egzaminu i standardy egzaminacyjne

Przebieg egzaminu czeladniczego i mistrzowskiego

Egzamin czeladniczy składa się z dwóch etapów: praktycznego

i teoretycznego. Etap teoretyczny składa się z części pisemnej i z części ustnej22.

Kandydat zgłasza się na każdy etap egzaminu z dowodem osobistym lub innym

dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym jego tożsamość.

Czas trwania etapu praktycznego łącznie w ciągu trzech dni nie może być

krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny. Odbywa się on

u pracodawców. Podczas egzaminu praktycznego, kandydat na czeladnika musi

wykonać następujące zadania, które podlegają ocenie przez Komisję

Egzaminacyjną:

22Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego

oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych z dnia

10 stycznia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. Poz. 89).

53

1) Nakręcanie trwałej ondulacji stosując dwie wybrane techniki nawijania,

nawinąć po 5 wałków według wybranych technik.

2) Wyciskanie fal na mokro na całej głowie.

3) Nakręcanie pierścieni - 2 rzędy płaskich do fal, 2 rzędy spiralnych do fal.

4) Uczesanie fryzury wieczorowej o modnej linii (włosy wcześniej

nakręcone na wałki wysuszone).

5) Strzyżenie zgodnie z nowoczesnymi trendami mody fryzjerskiej (włosy

w modnej tonacji kolorystycznej) oraz modelowanie fryzury przy pomocy

suszarki ręcznej i szczotek.

6) Strzyżenie fryzury klasycznej - włosy na karku wycieniowane, bez użycia

maszynki.

7) Uczesanie fryzury klasycznej.

8) Uczesanie fryzury użytkowej.

Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej, która polega na

rozwiązaniu testu wyboru. Kandydat udziela odpowiedzi na pytania z zakresu

następujących tematów:

• rachunkowość zawodowa

• dokumentacja działalności gospodarczej

• rysunek zawodowy

• zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

• podstawowe zasady ochrony środowiska

• podstawowe przepisy prawa pracy

• podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności

gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem.

Każdy zdający otrzymuje zestaw pytań egzaminacyjnych. Na każdy wyżej

wymieniony temat udziela odpowiedzi na 7 pytań. Każde pytanie zawiera trzy

propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Po wystawieniu ocen z części pisemnej egzaminu rozpoczyna się część

ustna, która polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania

z zakresu następujących tematów:

• technologia

54

• maszynoznawstwo

• materiałoznawstwo.

Czas trwania części ustnej nie może być dłuższy niż 30 minut. Zdający

losuje zestaw, który składa się z 3 pytań (jedno pytanie na każdy z powyższych

tematów). Po 10 minutowym okresie przygotowania, uczeń udziela odpowiedzi

przed komisją egzaminacyjną, która na zakończenie wspólnie ocenia

wypowiedź zdającego na poszczególne pytania.

Po sporządzeniu przez sekretarza protokołu egzaminu, wszyscy

uczestnicy składają podpisy. Na zakończenie przewodniczący ogłasza wyniki

egzaminu. Osoby, które uzyskały pozytywny wynik, otrzymują świadectwo

czeladnicze.

Egzamin mistrzowski teoretyczny obejmuje wszystkie zagadnienia

egzaminu czeladniczego oraz dodatkowe pytania z zakresu podstaw psychologii

i pedagogiki oraz metodyki nauczania. Zadania do etapu praktycznego i pytania

do etapu teoretycznego przygotowywane są na bazie podstawy programowej

kształcenia w zawodzie ustalonej przez ministra właściwego ds. edukacji.

Osoby, które nie zdały egzaminu, otrzymują zaświadczenie o niezłożeniu

egzaminu, w którym zamieszczona jest informacja, z jakich tematów lub zadań

uzyskały oceny niedostateczne. Zdający, który otrzymał ocenę niedostateczną,

ma prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego, obejmującego tylko ten

temat lub tematy albo to zadanie lub zadania, z których otrzymał ocenę

niedostateczną.

Standard egzaminacyjny czeladniczy w zawodzie fryzjer

Standard ten został opracowany na podstawie standardów

egzaminacyjnych opracowanych przez Związek Rzemiosła Polskiego23.

Profil umiejętności czeladnika związany z zawodem

Posiadacz świadectwa czeladniczego w zawodzie fryzjer potrafi:

dokonywać diagnozy stanu skóry i włosów, posługiwać się narzędziami,

przyborami i aparatami fryzjerskimi, wykonywać strzyżenie włosów, stosować

techniki modelowania i stylizacji fryzur oraz wykonywać zabieg trwałego

ondulowania. Jest w stanie koloryzować włosy zgodnie z oczekiwaniami

klientów, wykonywać zabiegi pielęgnacyjne włosów i skóry głowy. Potrafi

23Standard wymagań egzaminacyjnych w zawodzie fryzjer- czeladnik- Związek Rzemiosła Polskiego.

55

czyścić, odkażać oraz dokonywać konserwacji sprzętu fryzjerskiego. Jest

odpowiedzialny za komunikowanie się z klientem, ocenę jakości

wykonywanych prac, przestrzeganie przepisów prawa w zakresie

wykonywanych zadań zawodowych. Jest w stanie sporządzać kosztorys oraz

wycenę wykonywanych prac, przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas

wykonywania zadań zawodowych.

Fryzjer - czeladnik jest przygotowany do realizowania następujących zadań

zawodowych: wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych włosów, zabiegów

chemicznych włosów, strzyżenia włosów oraz stylizacji fryzur.

Wiedza i umiejętności związane z wykonywaniem wyżej

wymienionych zadań zawodowych z zakresu:

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Czeladnik rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,

ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią. Określa prawa

i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny

pracy. Przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia

i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych. Określa

zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku

pracy oraz określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm

człowieka. Organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi

wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska. Udziela pierwszej pomocy

poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia

i życia.

Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

Osoba posiadająca świadectwo czeladnicze stosuje pojęcia z obszaru

funkcjonowania gospodarki rynkowej, przepisy prawa pracy, przepisy prawa

dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego

i prawa autorskiego. Stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności

gospodarczej, rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży

i powiązania między nimi. Analizuje działania prowadzone przez

przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży, inicjuje wspólne przedsięwzięcia

z różnymi przedsiębiorstwami z branży, przygotowuje dokumentację niezbędną

do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzi

korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ponadto

56

obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe

wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej, planuje i podejmuje

działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej, optymalizuje

koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

Kompetencje personalne i społeczne

Czeladnik przestrzega zasad kultury i etyki, jest kreatywny

i konsekwentny w realizacji zadań, przewiduje skutki podejmowanych działań,

jest otwarty na zmiany, potrafi radzić sobie ze stresem, aktualizuje wiedzę

i doskonali umiejętności zawodowe, przestrzega tajemnicy zawodowej, potrafi

ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania, potrafi negocjować

warunki porozumień, współpracuje w zespole.

Wiedza i umiejętności ogólnozawodowe związane z zawodem fryzjer

Fryzjer - czeladnik sporządza szkice i rysunki fryzur, a także rysunki

fryzur z zachowaniem proporcji i światłocienia. Rozróżnia typy budowy głowy

i twarzy dzieci oraz osób dorosłych, rozpoznaje rodzaje włosów ludzkich oraz

określa ich właściwości, charakteryzuje budowę i fizjologię włosów. Rozpoznaje

uszkodzenia włosów, charakteryzuje budowę i funkcje skóry, rozróżnia zmiany

chorobowe na skórze głowy. Dodatkowo charakteryzuje preparaty stosowane do

zabiegów fryzjerskich, rozpoznaje sprzęt stosowany do wykonywania zabiegów

fryzjerskich, rozpoznaje preparaty do wykonywania zabiegów fryzjerskich.

Określa wyposażenie salonu fryzjerskiego, stosuje programy komputerowe

wspomagające wykonywanie zadań.

Umiejętności związane z wykonywaniem zadań zawodowych

w zawodzie fryzjer

Wykonywanie zabiegów fryzjerskich:

1) Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych włosów

Osoba posiadająca świadectwo czeladnicze w zawodzie fryzjer potrafi

ocenić stan włosów i skóry głowy, dobiera metody i techniki pielęgnacji włosów

i skóry głowy. Organizuje stanowisko fryzjerskie do planowego zabiegu

fryzjerskiego, określa wpływ preparatów pielęgnacyjnych na włosy i skórę

głowy. Dobiera preparaty do pielęgnacji włosów i skóry głowy, wykonuje

czynności mycia włosów z zastosowaniem różnych metod i technik, wykonuje

zabiegi pielęgnacyjne włosów i skóry głowy. Udziela porad z zakresu codziennej

pielęgnacji włosów.

57

2) Strzyżenie włosów, formowanie fryzur i ondulowanie

Czeladnik określa indywidualne cechy urody klienta, przeprowadza

rozmowę konsultacyjną z klientem, dobiera techniki, metody i sposoby

strzyżenia włosów. Dobiera sprzęt fryzjerski do wykonywania zabiegów

strzyżenia, przestrzega zasad podziału włosów na sekcje i separacje do

określonej linii fryzury. Ustala etapy strzyżenia, wykonuje strzyżenie włosów

damskich, męskich i dziecięcych, wykonuje strzyżenie zarostu

z uwzględnieniem kształtu twarzy klienta. Określa przeciwwskazania do

wykonania zabiegów ondulacji i prostowania chemicznego włosów, określa

etapy ondulowania i prostowania chemicznego włosów, dobiera techniki

ondulowania i prostowania chemicznego włosów. Dobiera preparaty fryzjerskie

do wykonywania zabiegów ondulowania i prostowania wodnego oraz

chemicznego, wykonuje zabiegi ondulowania i prostowania wodnego oraz

chemicznego. Określa sposoby korygowania błędów podczas strzyżenia

i ondulowania włosów. Dobiera preparaty do pielęgnacji włosów po

chemicznych zabiegach fryzjerskich, wykonuje fryzury okolicznościowe,

określa przeciwwskazania do zabiegu zagęszczania i przedłużania włosów,

wykonuje zagęszczanie i przedłużanie włosów.

3) Zmiana koloru włosów

W tym zakresie fryzjer – czeladnik określa metody i techniki rozjaśniania

i koloryzacji włosów. Określa wpływ zabiegów rozjaśniania i koloryzacji na

strukturę i wygląd włosów oraz dobiera preparaty fryzjerskie. Dopasowuje kolor

włosów do cech indywidualnych urody oraz fryzury klienta, sporządza

mieszaniny preparatów do wykonania usługi, wykonuje zabiegi koloryzacji

i rozjaśniania włosów, wykonuje korektę koloru.

Warunki przystąpienia do egzaminu czeladniczego

Do egzaminu czeladniczego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która

spełnia jeden z następujących warunków:

1) ukończyła naukę zawodu u rzemieślnika oraz dokształcanie teoretyczne

młodocianych pracowników w szkole lub w formach pozaszkolnych;

2) posiada świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioletniej szkoły

podstawowej oraz ukończyła kształcenie w formie pozaszkolnej,

dotyczące umiejętności zawodowych wchodzących w zakres zawodu,

w którym zdaje egzamin;

3) jest uczestnikiem praktycznej nauki zawodu dorosłych, o której mowa

58

w art. 53c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia

i instytucjach rynku pracy (z późniejszymi zmianami);


podstawowej i co najmniej trzyletni okres wykonywania zawodu,

w którym zdaje egzamin;

5) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo

dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej prowadzącej kształcenie

zawodowe o kierunku związanym z zawodem, w którym zdaje egzamin;

6) posiada tytuł zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu,

w którym zdaje egzamin, oraz co najmniej półroczny okres wykonywania

zawodu, w którym zdaje egzamin;


podstawowej oraz zaświadczenie o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub

świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, a także co najmniej

roczny okres wykonywania zawodu, w którym zdaje egzamin, po

uzyskaniu zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego lub

świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie.

Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji

Czeladnik w przypadku uzyskania świadectwa maturalnego, posiada

możliwość podjęcia nauki w szkole wyższej. Drugą drogą uzyskania

dodatkowych kwalifikacji jest możliwość uzyskania dyplomu mistrzowskiego

w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego dotyczy świadectwo lub

dyplom mistrzowski. Istnieje również możliwość doskonalenia zawodowego

w systemie kształcenia ustawicznego (pozaformalne i nieformalne).

Osoba posiadająca Świadectwo czeladnicze może wystąpić do izby

rzemieślniczej o wydanie Europass - Suplementu do Świadectwa

czeladniczego.

EGZAMIN PRAKTYCZNY NA CZELADNIKA FRYZJERA

Podczas egzaminu praktycznego, kandydat na czeladnika musi wykonać

następujące zadania, które podlegają ocenie przez Komisję Egzaminacyjną:

1) Nakręcanie trwałej ondulacji stosując dwie wybrane techniki nawijania,

nawinąć po 5 wałków według wybranych technik.


59

3) Nakręcanie pierścieni - 2 rzędy płaskich do fal, 2 rzędy spiralnych do fal.

4) Uczesanie fryzury wieczorowej o modnej linii (włosy wcześniej

nakręcone na wałki wysuszone).

5) Strzyżenie zgodnie z nowoczesnymi trendami mody fryzjerskiej (włosy

w modnej tonacji kolorystycznej) oraz modelowanie fryzury przy pomocy

suszarki ręcznej i szczotek.

6) Strzyżenie fryzury klasycznej - włosy na karku wycieniowane, bez użycia

maszynki.

7) Uczesanie fryzury klasycznej.

8) Uczesanie fryzury użytkowej.

Standard egzaminacyjny mistrzowski w zawodzie fryzjer

Standard ten został opracowany na podstawie standardów

egzaminacyjnych opracowanych przez Związek Rzemiosła Polskiego24.

Od Mistrza czyli osoby posiadającej dyplom mistrzowski, wymagana jest

wiedza i umiejętności związane z wykonywaniem zawodu w warunkach

zatrudnienia lub samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto

osoba ta powinna prowadzić szkolenia pracowników, w tym pracowników

młodocianych i uczniów. Szkolenia te powinny dotyczyć między innymi

samodzielnego, prawidłowego wykonywania prac przypisanych dla danego

zawodu - kompleksowe wykonanie określonych przedmiotów lub usługi,

organizowania stanowiska pracy, organizowania pracy w małej firmie,

planowania i nadzorowania pracy zespołu pracowniczego, planowania,

organizowania i nadzorowania przebiegu procesów technologicznych

związanych z wytworzeniem produktu lub wykonaniem usługi. Mistrz w danym

zawodzie jest odpowiedzialny za personel, tj. zarządza i kieruje zespołem

pracowniczym zaangażowanym do wykonania określonego produktu lub usługi,

wykonywania pracy i zadań zgodnie z zasadami bezpiecznej i higienicznej pracy

oraz ochrony przeciwpożarowej. Stosuje on również zasady równości

traktowania pracowników ze względu na płeć, wiek i narodowość,

wykonywania pracy zgodnie z zasadami ochrony środowiska naturalnego.

Mistrz posługuje się dokumentacją techniczną, normami, instrukcjami

obsługi, poradnikami oraz innymi materiałami źródłowymi, dotyczącymi prac

24Standard wymagań egzaminacyjnych w zawodzie fryzjer - mistrz – Związek Rzemiosła Polskiego.

60

wykonywanych w obrębie danego zawodu. Przestrzega regulacji prawnych

związanych z samodzielnym prowadzeniem działalności gospodarczej,

zatrudnianiem i szkoleniem pracowników. Osoba posiadająca dyplom

mistrzowski przekazuje również wiedzę uczniom jak radzić sobie w sytuacjach

nietypowych wynikających np. na tle problemu technicznego, technologicznego

lub organizacyjnego w trakcie procesu wytwarzania lub świadczenia usługi.

Mistrz jest w stanie samodzielnie ocenić sytuację w firmie lub na powierzonym

odcinku pracy i formułować wnioski i propozycje odnośnie niezbędnych zmian.

Ponadto osoba ta jest gotowa do wykonywania zadań nietypowych –

specyficznych zamówień wymagających dużego doświadczenia, umiejętności

i wiedzy z zakresu danego zawodu, odpowiedzialności.

Wyspecyfikowane oczekiwania od mistrza są weryfikowane poprzez:

określone warunki dopuszczenia do egzaminu mistrzowskiego (wykształcenie

ogólne i zawodowe oraz doświadczenie zawodowe) oraz wymagania

egzaminacyjne zawarte w procedurach przeprowadzania egzaminu

mistrzowskiego.

Profil umiejętności

Mistrz (posiadacz dyplomu mistrzowskiego) w zawodzie fryzjer potrafi:

dokonywać diagnozy stanu skóry i włosów, posługiwać się narzędziami,

przyborami i aparatami fryzjerskimi. Projektować fryzury i zarost, wykonywać

strzyżenie włosów, stosować techniki modelowania i stylizacji fryzur oraz

wykonywać zabieg trwałego ondulowania. Posiada umiejętności aby

koloryzować włosy zgodnie z oczekiwaniami klientów, wykonywać zabiegi

pielęgnacyjne włosów i skóry głowy oraz wykonywać i pielęgnować wyroby

perukarskie. Ponadto potrafi czyścić, odkażać oraz dokonywać konserwacji

sprzętu fryzjerskiego. Jest przygotowany do tego aby planować i oceniać jakość

wykonywanych prac, przestrzegać przepisów prawa w zakresie wykonywanych

zadań zawodowych, sporządzać kosztorys oraz wycenę wykonywanych prac.

Kształtować umiejętności zawodowe ucznia zgodnie z zasadami psychologii,

pedagogiki i metodyki nauczania. Przestrzegać przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas

wykonywania zadań zawodowych. Udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym

w wypadkach przy pracy, prowadzić szkolenie i doradztwo zawodowe wewnątrz

zakładowe.

Mistrz w zawodzie fryzjer jest przygotowany do wykonywania

następujących zadań zawodowych: wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych

61

włosów, wykonywania zabiegów chemicznych włosów, wykonywania

strzyżenia włosów, wykonywania stylizacji fryzur i wykonywania projektów

fryzur.

Wiedza i umiejętności związane z wykonywaniem wyżej

wymienionych zadań zawodowych z zakresu:

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Mistrz fryzjerstwa rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem

i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią.

Rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie

ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce. Określa prawa i obowiązki

pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska

związane z wykonywaniem zadań zawodowych. Określa zagrożenia związane

z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy, a także określa

skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka.

Organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami

ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska. Stosuje środki ochrony indywidualnej

i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych, przestrzega zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska. Udziela pierwszej pomocy

poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia

i życia.

Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

Osoba posiadająca dyplom mistrzowski stosuje pojęcia z obszaru

funkcjonowania gospodarki rynkowej oraz stosuje przepisy prawa pracy,

przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa

podatkowego i prawa autorskiego. Rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje

występujące w branży i powiązania między nimi. Analizuje działania

prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży i inicjuje wspólne

przedsięwzięcia. Przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia

i prowadzenia działalności gospodarczej oraz prowadzi korespondencję

związaną z prowadzeniem działalności. Ponadto obsługuje urządzenia biurowe

oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności

gospodarczej. Planuje i podejmuje działania marketingowe oraz optymalizuje

koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

62

Organizacja pracy w zespole

Ponadto mistrz jako organizator pracy swoich pracowników planuje

i nadzoruje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań. Dobiera

odpowiednie osoby do wykonania konkretnych zadań, kieruje wykonaniem

przydzielonych zadań oraz ocenia jakość wykonania zadania. Wprowadza

rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków

i jakość pracy.

Kompetencje:

Personalne i społeczne

Osoba będąca mistrzem w zawodzie przestrzega zasad kultury i etyki oraz

jest kreatywna i konsekwentna w realizacji zadań. Jest otwarta na zmiany

i potrafi radzić sobie ze stresem. Aktualizuje wiedzę oraz doskonali umiejętności

zawodowe. Przestrzega tajemnicy zawodowej, potrafi ponosić odpowiedzialność

za podejmowane działania, a także potrafi negocjować warunki porozumień.

Pedagogiczne

Oprócz bycia fachowcem w swojej dziedzinie, mistrz jest także

nauczycielem młodego pokolenia. To właśnie on wyjaśnia i ocenia problemowe

sytuacje. Określa cele kształcenia w procesie praktycznej nauki zawodu zgodnie

z podstawą programową i programem nauczania. Stosuje i dobiera właściwe

metody nauczania. Zna i stosuje narzędzia pomiaru dydaktycznego oraz kryteria

oceniania ucznia. Stosuje zróżnicowane środki dydaktyczne w procesie

kształcenia. Planuje, organizuje i realizuje nauczanie według podstawy

programowej oraz programów nauczania w zawodzie, stanowiących podstawę

do przeprowadzenia egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie.

Prowadzi zgodnie z przepisami dokumentację pracy pedagogicznej w zakładzie

szkolącym uczniów.

Wiedza i umiejętności ogólnozawodowe związane z zawodem fryzjer

Mistrz - fryzjer sporządza szkice i rysunki fryzur z zachowaniem

proporcji i światłocienia. Rozróżnia typy budowy głowy i twarzy dzieci oraz

osób dorosłych. Rozpoznaje rodzaje włosów ludzkich oraz określa ich

właściwości. Charakteryzuje budowę i fizjologię włosów, rozpoznaje

uszkodzenia, budowę i funkcje skóry. Rozróżnia zmiany chorobowe na skórze

głowy. Charakteryzuje preparaty stosowane do zabiegów fryzjerskich.

Rozpoznaje sprzęt i preparaty do wykonywania zabiegów fryzjerskich. Określa

wyposażenie salonu fryzjerskiego. Stosuje programy komputerowe

63

wspomagające wykonywanie zadań. Charakteryzuje style fryzur minionych

epok i współczesne style fryzur. Charakteryzuje palety kolorystyczne stosowane

we fryzjerstwie. Posługuje się dokumentacją techniczną. Sporządza kalkulacje

kosztów świadczonych usług za pomocą programów komputerowych

wspomagających wykonywanie zadań.

Umiejętności związane z wykonywaniem zadań zawodowych

w zawodzie fryzjer

Wykonywanie zabiegów fryzjerskich:

1) Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych włosów

Do obowiązków mistrza w tym zakresie należy ocena stanu włosów

i skóry głowy, dobór metody i techniki pracy, a także organizacja stanowiska

fryzjerskiego do planowego zabiegu. Dodatkowo mistrz określa wpływ

preparatów pielęgnacyjnych na włosy i skórę głowy, dobiera preparaty do

pielęgnacji włosów i skóry głowy. Wykonuje czynności mycia włosów

z zastosowaniem różnych metod i technik. Wykonuje zabiegi pielęgnacyjne

włosów i skóry głowy, a także udziela porad z zakresu codziennej pielęgnacji

włosów.

2) Strzyżenie włosów, formowanie fryzur i ondulowanie

Mistrz określa indywidualne cechy urody klienta: przeprowadza rozmowę

konsultacyjną z klientem, dobiera odpowiednie techniki, metody i sposoby

strzyżenia włosów. Kompleksowo dobiera sprzęt fryzjerski do wykonywania

zabiegów strzyżenia. Przestrzega zasad podziału włosów na sekcje i separacje do

określonej linii fryzury. Ustala etapy strzyżenia, wykonuje strzyżenie włosów

damskich, męskich i dziecięcych. Wykonuje strzyżenie zarostu

z uwzględnieniem kształtu twarzy klienta. Mistrz jest także przygotowany do

określania przeciwwskazań do wykonania zabiegów ondulacji i prostowania

chemicznego włosów, określa etapy wykonania zabiegu, a także dobiera

odpowiednie. Dobiera preparaty fryzjerskie do wykonywania zabiegów

ondulowania i prostowania wodnego oraz chemicznego. Określa sposoby

korygowania błędów podczas wykonywania strzyżenia i ondulowania. Dobiera

preparaty do pielęgnacji włosów po chemicznych zabiegach fryzjerskich.

Wykonuje fryzury okolicznościowe. Określa przeciwwskazania do zabiegu

zagęszczania i przedłużania włosów. Wykonuje zabiegi zagęszczanie

i przedłużanie włosów.

64

3) Zmiana koloru włosów

Fryzjer posiadający świadectwo mistrza dobiera metody i techniki

rozjaśniania i koloryzacji włosów. Określa wpływ zabiegów rozjaśniania

i koloryzacji włosów na strukturę i wygląd włosów. Dostosowuje preparaty

fryzjerskie do rozjaśniania i koloryzacji włosów. Dobiera kolor włosów do cech

indywidualnych urody oraz fryzury klienta. Używa technik rozjaśniania

i koloryzacji włosów odpowiednio do zabiegu. Sporządza mieszaniny

preparatów do rozjaśniania i koloryzacji. Wykonuje korektę koloru.

Projektowanie fryzur:

1) Wykonywanie projektów fryzur

Mistrz dokonuje analizy wyglądu klienta i prowadzi rozmowę

konsultacyjną z klientem. Udziela klientowi porad w zakresie doboru formy

i koloru fryzury. Projektuje zestawienia kolorystyczne we fryzurze. Dobiera

proporcje poszczególnych elementów fryzury do kształtu twarzy i szkicuje

fryzury z zachowaniem proporcji sylwetki i światłocienia. Stosuje

specjalistyczne programy komputerowe do projektowania fryzur. Projektuje

różne rodzaje fryzur, a także dobiera dodatki fryzjerskie.

2) Stylizacja fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

W tym zakresie mistrz wykonuje rysunki fryzur z zastosowaniem różnych

technik rysowania. Wykonuje rysunki instruktażowe fryzur i przestrzega zasad

skalowania fryzury i jej fragmentów. Dobiera styl fryzury z wykorzystaniem

programów komputerowych. Prezentuje projekty fryzur z wykorzystaniem

technik multimedialnych. Sporządza portfolio projektów fryzur.

Warunki przystąpienia do egzaminu mistrzowskiego

Do egzaminu mistrzowskiego izba rzemieślnicza dopuszcza osobę, która

spełnia jeden z następujących warunków:

1) posiada tytuł czeladnika lub równorzędny w zawodzie, w którym zdaje

egzamin i udokumentowała, że po uzyskaniu tytułu zawodowego przez co

najmniej trzy lata albo łącznie przed i po uzyskaniu tytułu zawodowego

przez co najmniej sześć lat wykonywała zawód, w którym zdaje egzamin,

oraz posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły

ponadpodstawowej na podbudowie ośmioletniej szkoły podstawowej;

2) przez okres co najmniej sześciu lat w ramach samodzielnie prowadzonej

działalności gospodarczej wykonywała zawód, w którym zdaje egzamin

65

i posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły


3) posiada tytuł czeladnika lub równorzędny w zawodzie wchodzącym

w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, i udokumentowała, że po

uzyskaniu tytułu zawodowego przez co najmniej trzy lata wykonywała

zawód, w którym zdaje egzamin, oraz posiada świadectwo ukończenia

szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły ponadpodstawowej na podbudowie

ośmioletniej szkoły podstawowej;

4) posiada tytuł mistrza w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym

zdaje egzamin, i udokumentowała, że po uzyskaniu tytułu mistrza przez co

najmniej rok wykonywała zawód, w którym zdaje egzamin, oraz posiada

świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej albo szkoły


5) posiada świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły

ponadpodstawowej na podbudowie ośmioletniej szkoły podstawowej,

pozwalających uzyskać wykształcenie średnie, kształcącej w zawodzie

wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin, i posiada tytuł

zawodowy w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje

egzamin, oraz udokumentowała, że po uzyskaniu tytułu zawodowego przez

co najmniej dwa lata wykonywała zawód, w którym zdaje egzamin;

6) posiada dyplom ukończenia szkoły wyższej na kierunku lub w specjalności

w zakresie wchodzącym w zakres zawodu, w którym zdaje egzamin

i udokumentowała, że po uzyskaniu tytułu zawodowego przez co najmniej

rok wykonywała zawód, w którym zdaje egzamin.

Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji

W przypadku uzyskania świadectwa maturalnego, istnieje możliwość

podjęcia nauki w szkole wyższej. Dodatkowo występuje możliwość uzyskania

świadectwa czeladniczego lub dyplomu mistrzowskiego w zawodzie

wchodzącym w zakres zawodu, którego dotyczy świadectwo lub dyplom

mistrzowski. Dodatkowo istnieje możliwość doskonalenia zawodowego

w systemie kształcenia ustawicznego (pozaformalne i nieformalne).

Osoba posiadająca Dyplom mistrzowski może wystąpić do izby

rzemieślniczej o wydanie suplementu Europass do Dyplomu mistrzowskiego.

66

EGZAMIN PRAKTYCZNY MISTRZOWSKI W ZAWODZIE FRYZJER

Podczas egzaminu praktycznego, kandydat na czeladnika musi wykonać

następujące zadania, które podlegają ocenie przez Komisję Egzaminacyjną:

1) Nakręcanie trwałej ondulacji różnymi technikami nawijania i dokładne

omówienie wykonania.


3) Nakręcanie pierścieni z przedziałkiem: płaskich na ½ głowy, spiralnych

na ½ głowy.

4) Uczesanie fryzury dziennej o modnej linii (długość włosów od czubka

głowy max 20 cm, włosy wcześniej nakręcone na wałki wysuszone).

5) Przeczesanie fryzury dziennej na fryzurę wieczorową z wykorzystaniem

dopinek ( max. 30%).

6) Farbowanie włosów według najnowszych trendów (co najmniej dwa

kolory).

7) Strzyżenie i modelowanie zgodnie z nowoczesnymi trendami mody

fryzjerskiej.

8) Strzyżenie i uczesanie fryzury męskiej klasycznej z wycieniowanymi

włosami na karku (bez kancika i bez użycia maszynki).

9) Strzyżenie na jeża, wykonane nożyczkami z użyciem maszynki.

10) Wykonanie i omówienie masażu głowy.

2.4.3. Egzaminy w wybranych zawodach branży beauty przeprowadzone

przez Izbę Rzemieślniczą w Łodzi i Okręgową Komisję

Egzaminacyjną w Łodzi w latach 2015-2018

Egzaminy czeladnicze i mistrzowskie w zawodzie fryzjer przeprowadzone przez

Izbę Rzemieślniczą w Łodzi w latach 2015-2018

Izba Rzemieślnicza w Łodzi jest najstarszym ośrodkiem egzaminacyjnym

w województwie łódzkim, działającym od 1930 roku, który potwierdza

kwalifikacje zawodowe egzaminem czeladniczym lub mistrzowskim, uzyskane

w procesie kształcenia w formach szkolnych i pozaszkolnych.

67

Obecnie egzaminy przeprowadzane są w 33 zawodach i mają status

egzaminów państwowych.

Egzaminy czeladnicze w zawodzie „fryzjer”

W latach 2015-2018 Izba Rzemieślnicza w Łodzi przeprowadziła

egzaminy czeladnicze dla 152 osób z terenu Łodzi, Zgierza, Aleksandrowa

Łódzkiego oraz Ozorkowa.

Źródło: Statystyka Izby Rzemieślniczej w Łodzi.

Analizując dostępne dane zauważyć można, iż liczba osób

przystępujących do egzaminów czeladniczych w Łodzi z roku na rok jest coraz

mniejsza. W 2015 roku do egzaminu czeladniczego przystąpiło 68 osób, w 2016

r. - 38 osób, w 2017 r. - 29 osób, a w 2018 r. – już tylko 17.

Zauważalny spadek liczby chętnych zaznaczył się w 2016 roku, kiedy to

do egzaminu czeladniczego przystąpiło o 30 osób mniej niż w 2015 roku.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

licz

ba e

gza

min

ów

Wykres 1.

Liczba egzaminów czeladniczych w zawodzie fryzjer

2015r.

2016r.

2017r.

2018r.

68

Od 2016 r. systematycznie maleje liczba egzaminów w zawodzie fryzjer

przeprowadzanych przez Izbę Rzemieślniczą w Łodzi.


Zgodnie z tendencją ogólnopolską liczba kobiet przystępująca do

egzaminu czeladniczego jest znacznie wyższa niż mężczyzn. W latach 2015-

2018 do egzaminu czeladniczego przystąpiły 133 kobiety i tylko 19 mężczyzn.

Egzaminy mistrzowskie w zawodzie „fryzjer”

W latach 2015-2018 nastąpił wyraźny brak zainteresowania egzaminami

mistrzowskimi w zawodzie fryzjer.

W 2015 roku i w 2017 r. przeprowadzono egzamin mistrzowski dla

2 osób, a w 2016 r. i w 2018 roku nie przeprowadzono już takiego egzaminu.

61

31

27

14

Wykres 2.

Egzaminy czeladnicze w zawodzie fryzjer

- kobiety

2015r.

2016r.

2017r.

2018r.

69


Egzaminy zawodowe w zawodach fryzjer, technik usług fryzjerskich i technik

usług kosmetycznych przeprowadzane przez Okręgowa Komisję

Egzaminacyjną w Łodzi

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie (zwany egzaminem

zawodowym), jest formą oceny poziomu opanowania przez zdającego wiedzy

i umiejętności z zakresu danej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie. Liczba

egzaminów w danym zawodzie jest zatem zależna od liczby kwalifikacji

wyodrębnionych w zawodach. W praktyce są to więc: jeden, dwa lub trzy

egzaminy w danym zawodzie. Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla

uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników, szkół branżowych oraz

uczniów szkół policealnych, absolwentów wcześniej wymienionych szkół, osób,

które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy oraz osób spełniających

warunki określone w przepisach w sprawie egzaminów eksternistycznych.

Egzamin zawodowy jest egzaminem zewnętrznym. Rolę instytucji

zewnętrznych pełnią: Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okręgowych

komisji egzaminacyjnych, które na terenie swojej działalności przygotowują,

organizują i przeprowadzają zewnętrzne egzaminy zawodowe.

7

7

2

3

Wykres 3.

Egzamniy czeladnicze w zawodzie fryzjer

- mężczyźni

2015r.

2016r.

2017r.

2018r.

70

W analizowanej branży beauty Okręgowa Komisja Egzaminacyjna

w Łodzi przeprowadziła w latach 2015-2018 egzaminy dla następujących

zawodów25:

Fryzjer – jedna kwalifikacja – wykonywanie zabiegów fryzjerskich;

Technik usług fryzjerskich – dwie kwalifikacje

wykonywanie zabiegów fryzjerskich,

projektowanie fryzur;

Technik usług kosmetycznych – dwie kwalifikacje

wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy,

wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp.

Biorąc pod uwagę cały egzamin, zarówno część teoretyczną jak

i praktyczną, w województwie łódzkim liczba zdających w poszczególnych

kwalifikacjach i zawodach na podstawie danych zebranych przez OKE w Łodzi

przedstawia się następująco:

Tabela 19.

Liczba osób przystępujących do egzaminu zawodowego w branży „beauty”


Nazwa zawodu/kwalifikacji 2015 2016 2017 2018 Razem

Fryzjer, Technik usług fryzjerskich

Wykonywanie zabiegów fryzjerskich 195 226 209 222 852


Projektowanie fryzur 23 178 181 140 522

Technik usług kosmetycznych

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych

twarzy 528 551 611 491 2181

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych

ciała, dłoni i stóp 368 195 459 357 1379

Źródło: Statystyka Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi.

Powyższe dane zostały przedstawione również na dwóch wykresach,

osobno dla zawodów fryzjer i technik usług fryzjerskich i osobno dla technika

usług kosmetycznych.

25 Statystyki Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi i strona internetowa:

http://www.oke.lodz.pl/info.php?i=258.

71

Wykres 4.

Liczba osób przystępujących do egzaminu zawodowego w poszczególnych

kwalifikacjach dla zawodów fryzjer i technik usług fryzjerskich


Źródło: Dane Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi.

Jak wynika z danych przedstawionych na Wykresie 4 dla zawodów fryzjer

i technik usług fryzjerskich liczba osób przystępujących do egzaminu

w kwalifikacji wykonywanie zabiegów fryzjerskich w badanym okresie

podlegała niewielkim wahaniom: od 195 do 226. Nieco inaczej wygląda

sytuacja dla kwalifikacji projektowanie fryzur przypisanej tylko dla zawodu

technik usług fryzjerskich, dla której widać wyraźny wzrost liczby zdających

między rokiem 2015 a 2016 z 23 osób do 178. Natomiast w kolejnym roku

(2017) liczba osób przystępujących do egzaminu w tej kwalifikacji jest na

bardzo zbliżonym poziomie (181 osób) po czym w roku 2018 roku zaznacza się

około 23 procentowy spadek, do poziomu 140 osób.

Dla zawodu technik usług kosmetycznych można analizować dane dla

liczby osób przystępujących do egzaminów zawodowych w dwóch

kwalifikacjach: wykonywanie zabiegów kosmetycznych twarzy i wykonywanie

zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp (patrz Wykres 5).

195

23

226

178

209

181

222

140

0

50

100

150

200

250

Wykonywanie zabiegów fryzjerskich Projektowanie fryzur (tylko tech.

usług fryzjerskich)

Lic

zba

zd

ają

cy

ch

Nazwa kwalifikacji

2015

2016

2017

2018

72

Wykres 5.

Liczba osób przystępujących do egzaminu zawodowego w poszczególnych

kwalifikacjach dla zawodu technik usług kosmetycznych



Analizując dane dla pierwszej z analizowanych kwalifikacji dostrzec

można w latach 2015-2017 systematyczny wzrost liczby przystępujących do

egzaminu, w 2016 roku przyrost o 4,4% i w 2017 r. o 10,9%. Natomiast

w 2018 roku zanotowano spadek liczby osób zdających o 19,6%, do poziomu

491. W drugiej z badanych kwalifikacji (wykonywanie zabiegów kosmetycznych

ciała, dłoni i stóp) można zauważyć znacznie większe wahania liczby osób

zdających. Wyraźnie rysuje się tutaj znaczący spadek liczby przystępujących do

egzaminu w 2016 roku z 368 do 195 osób, czyli aż o 47%. Po czym w kolejnym

2017 roku można zauważyć istotny wzrost liczby zdających o 135,4%,

do poziomu 459 osób. W ostatnim roku (tj. 2018) nie mamy już tak znaczących

różnic i choć liczba osób spadła do 357 to jest to już zmiana znacznie mniejsza,

wynosząca około 22%.

Analizując dane ze wszystkich trzech zawodów ogólnie można zauważyć,

iż zawody związane z fryzjerstwem cieszą się nieco mniejszą popularnością niż

zawody kosmetyczne.

528

368

551

195

611

459491

357

0

100

200

300

400

500

600

700

Wykonywanie zabiegów

kosmetycznych

twarzy

Wykonywanie zabiegów

kosmetycznych

ciała, dłoni i stóp

Lic

zba

zd

ają

cy

ch

Nazwa kwalifikacji

2015

2016

2017

2018

73

Analizując natomiast dane Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi

dotyczące zdawalności egzaminów w wybranych trzech zawodach na terenie

województwa łódzkiego (Wykres 6) można zauważyć, że w badanym okresie

wielkości te nie podlegały większym zmianom i kształtowały się na poziomie

około 70-72%.

Wykres 6.

Średnia zdawalność w zawodach: fryzjer, technik usług fryzjerskich,

technik usług kosmetycznych w województwie łódzkim w latach 2015-2018


2.5. BEZROBOCIE ORAZ RYNEK PRACY W OBSZARZE BEAUTY

I JEGO POTRZEBY W ŚWIETLE WYBRANYCH DANYCH

URZĘDÓW PRACY

Analizę przeprowadzono na podstawie danych będących w dyspozycji

Urzędu Statystycznego w Łodzi i Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi, czyli

Partnerów Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji w Łódzkim Centrum

Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego, z którymi

Obserwatorium ma podpisane umowy o współpracy w obszarze monitorowania

rynku pracy.

Ten rozdział raportu został poświęcony problematyce niedopasowania

struktur kwalifikacyjno-zawodowych podaży do popytu na pracę.

69,7% 69,7%71,6% 71,6%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2015 2016 2017 2018

74

Zaprezentowano w nim zmiany w liczbie bezrobotnych oraz wolne miejsca

pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wybranych zawodów

i specjalności w województwie łódzkim. Podjęta analiza dotyczy całego

województwa, co wynika ze specyfiki działalności szkół ponadpodstawowych/

ponadgimnazjalnych (zwłaszcza zawodowych), w których kształci się młodzież

z całego regionu. Tak więc przyszłe zatrudnienie tych osób dotyczy nie tylko

lokalnego, ale również wojewódzkiego rynku pracy.

W sposób szczególny odniesiono się do sytuacji dwóch kategorii

bezrobotnych, tj.: osób znajdujących się w okresie do 12 miesięcy od dnia

ukończenia nauki (w tej grupie są także absolwenci różnych typów szkół

i ośrodków kształcenia) oraz osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy

(czyli tzw. długotrwale bezrobotnych). Horyzont czasowy badania obejmuje lata

2015-2018, a dane prezentowane są w odstępach półrocznych, zgodnie

z terminem sporządzania sprawozdań przez obydwa urzędy.

Przeprowadzona analiza pozwoliła na określenie charakterystycznych dla

regionu tendencji w zakresie kształtowania się bezrobocia i kierunków zmian

w zgłaszanym przez pracodawców zapotrzebowaniu na pracowników

w zawodach, które zaliczono w projekcie do branży beauty i w których jest

prowadzone kształcenie w województwie łódzkim.

Prezentowane informacje są istotne z punktu widzenia projektowania

zmian w systemie kształcenia zawodowego, tak aby dostosować kształcenie do

regionalnych potrzeb rynku pracy. Mogą być przydatne szczególnie przy

ustalaniu planowanych kierunków kształcenia i szkoleń oraz opiniowaniu już

istniejących, budowaniu i modernizowaniu oferty edukacyjnej (szkół i ośrodków

szkoleń) zgodnej z wymogami rynku pracy.

Analizując konkretne grupy zawodowe dostrzec można (Tabela 20,

Załącznik 3), iż wśród zarejestrowanych w urzędach pracy województwa

łódzkiego przeważały osoby reprezentujące w szczególności następujące

zawody w wyodrębnionych w ramach badania obszarach beauty:

A) FRYZJERSKO-KOSMETYCZNYM: fryzjer i fryzjer damski, technik

usług fryzjerskich, kosmetyczka i technik usług kosmetycznych oraz

kosmetolog;

C) PIELĘGNACJI I MODELOWANIA CIAŁA: fizjoterapeuta, technik

masażysta i, w nieco mniejszym stopniu, dietetyk oraz technik fizjoterapii.

75

Niewielką liczbą bezrobotnych odznaczały się zwłaszcza te grupy

zawodowe, które należały do obszaru pielęgnacji i modelowania ciała,

tj.: specjalista do spraw dietetyki oraz instruktorzy: tańca, fitness i rytmiki, czy

też instruktor sportów siłowych i biomasażysta. Wśród niewielkiej liczby

zarejestrowanych w urzędach pracy bezrobotnych byli także przedstawiciele

takich zawodów, jak: pedikiurzystka i manikiurzystka. Na przestrzeni

analizowanych czterech lat odnotowano brak rejestracji bezrobotnych

w następujących zawodach: kierownik klubu sportowego, kierownik siłowni

i kierownik szkoły tańca, pozostali dietetycy i żywieniowcy, pozostali dietetycy

i specjaliści do spraw żywienia oraz perukarz.

Najwięcej bezrobotnych odnotowano według ostatnich analizowanych

danych (stan na koniec grudnia 2018 roku) w zawodach:

fryzjer (949 osób)

kosmetyczka (112 osób)

technik usług kosmetycznych (78)

fryzjer damski (72)

technik usług fryzjerskich (64)

fizjoterapeuta (58)

technik masażysta (53)

dietetyk (41)

kosmetolog (37 osób).

Tabela 20.

Zarejestrowani bezrobotni w urzędach pracy województwa łódzkiego - stan

na koniec grudnia danego roku (według wybranych zawodów obszaru beauty)

ZAWÓD 2015 r. 2016 r. 2017 r. 2018 r.

Fryzjer

1158 1029 915 949

Fryzjer damski

118 91 75 72

Fryzjer męski

11 12 11 11


72 61 43 64

76

Pozostali fryzjerzy

6 9 5 5

Kosmetolog

45 53 44 37

Kosmetyczka

150 131 124 112

Manikiurzystka

5 8 6 5


115 87 84 78

Wizażystka/ stylistka

22 14 15 16

Pozostałe kosmetyczki i pokrewni

29 26 22 20

Fizjoterapeuta

116 88 78 58

Specjalista do spraw dietetyki

1 4 5 6

Instruktor tańca

4 5 1 5

Dietetyk

39 34 29 41

Biomasażysta

15 11 6 8

Technik fizjoterapii

44 44 33 19

Technik masażysta

92 72 62 53

Instruktor fitness

1 3 1 3

Instruktor rekreacji ruchowej

8 4 5 5

Pracownik solarium

23 15 13 7

Źródło: Dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi i Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Na przestrzeni badanego okresu czterech lat liczba bezrobotnych w wyżej

wymienionych zawodach ulegała zmianom. Największy spadek (porównując

dane z grudnia 2018 r. w stosunku do grudnia 2015 r.) zanotowano w zawodach:

fizjoterapeuta (zmniejszenie liczby o połowę), technik masażysta (o 42,4%),

fryzjer damski (39%), technik usług kosmetycznych (o 32,2%), kosmetyczka

(25,3%), fryzjer i kosmetolog (obydwa po około 18%), a także pozostałe

kosmetyczki i pokrewni (31%). Ponadto, spadek liczby zarejestrowanych

zaznaczył się w grupie zawodowej wizażystka/stylistka (o 27,3%), biomasażysta

i technik fizjoterapii (obydwa ponad 46%) oraz instruktor rekreacji ruchowej

77

(37,5%), pracownik solarium (69,6 p. proc., tj. z 23 osób bezrobotnych do 7).

Niewielki natomiast wzrost liczby zarejestrowanych odnotowano między

innymi w zawodzie dietetyk i specjalista do spraw dietetyki.

Specyficzną grupą bezrobotnych są absolwenci różnych typów szkół.

W rejestrach urzędów pracy znajdują się oni w grupie osób do 12 miesięcy od

dnia ukończenia nauki (grupa ta jest zróżnicowana wiekowo i przeważają

w niej osoby w wieku 18-24 lat). Ważnym elementem oceny rynku pracy jest

zwłaszcza wielkość napływu osób do bezrobocia. W badanym okresie

największą liczbę nowo zarejestrowanych bezrobotnych w urzędach pracy

województwa łódzkiego z tej właśnie kategorii osób odnotowano

w następujących zawodach (w zależności od analizowanego półrocza):

fryzjer: poczynając od najmniejszej liczby 92 osób zarejestrowanych

w I półroczu 2018 roku do maksymalnie 210 osób w II półroczu 2015 roku

fizjoterapeuta: 24 (II półr.2018) i 67 (II półr. 2015)

technik usług fryzjerskich: od 18 (I półr. 2015) do 47 (II półr. 2016)

kosmetolog: 16 (II półr. 2018) i 33 (II półr. 2015)

technik usług kosmetycznych: 9 (I półr. 2017) i 26 (II półr. 2015)

technik masażysta: 11 (II półr. 2018) i 27 (II półr. 2015).

Zdecydowanie najwięcej nowo zarejestrowanych bezrobotnych z obszaru

beauty rejestrowało się w urzędach pracy województwa łódzkiego w II półroczu

2015 roku, natomiast najmniej w II półroczu roku 2018.

Warto dodać, że w większości przypadków absolwenci reprezentowali

zawody, w których zarejestrowana była również znaczna liczba pozostałych

bezrobotnych. Najmniejszą zaś liczbę nowo zarejestrowanych w tej kategorii

bezrobotnych odnotowano według ostatnich danych (w okresie II półrocza

2018 roku) w następujących zawodach:

fryzjer damski, pozostałe kosmetyczki i pokrewni, pozostali dietetycy

i specjaliści do spraw żywienia oraz instruktor rekreacji ruchowej

(po 1 osobie)

manikiurzystka (2 osoby)

pozostali fryzjerzy (3 osoby)

kosmetyczka, wizażystka/stylistka i specjalista do spraw dietetyki (każda

z grup po 4 osoby).

78

W tym samym czasie nie odnotowano w napływie nowych bezrobotnych

z grupy osób do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w następujących

zawodach: fryzjer męski, pedikiurzystka, technik fizjoterapii, biomasażysta czy

perukarz.

W powyższej grupie osób (jak wcześniej wspomniano są tu absolwenci

szkół) najbardziej widoczny pod względem liczby osób stały spadek nowo

zarejestrowanych bezrobotnych na przestrzeni całego analizowanego

okresu zanotowano wśród następujących grup zawodowych: kosmetolog,

kosmetyczka, fizjoterapeuta i technik masażysta.

Niekorzystną cechą struktury bezrobocia w województwie łódzkim (jest

to również tendencja ogólnokrajowa) jest długi czas oczekiwania na pracę od

chwili zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy. Udział osób

tzw. długotrwale bezrobotnych (pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy)

w całej populacji bezrobotnych jest nadal wysoki, także w analizowanej grupie

zawodowej reprezentującej obszar beauty. Przykładowo najdłużej w rejestrach

bezrobotnych (czyli powyżej 12 miesięcy) według stanu na koniec grudnia 2018

roku znajdują się w regionie łódzkim bezrobotni reprezentujący następujące

zawody: technik usług fryzjerskich (21,9% ogółu zarejestrowanych

bezrobotnych w tym zawodzie), technik usług kosmetycznych (11,5%), ale

także kosmetolog, technik masażysta czy też fryzjer. (Por. Załącznik 3).

Na przestrzeni ostatnich 4 lat (porównując II półrocze w roku 2018

do II półrocza 2015 roku) wśród długotrwale bezrobotnych najbardziej

zmniejszyła się na koniec okresu sprawozdawczego liczba przedstawicieli

następujących zawodów: fryzjer, technik usług fryzjerskich, kosmetolog,

technik usług kosmetycznych, fizjoterapeuta i technik masażysta.

Analiza zapotrzebowania na kwalifikacje pracowników zostanie w tej

części opracowania przeprowadzona na podstawie przeglądu wolnych

miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych do urzędów pracy

według wybranych zawodów zaliczonych do badanego obszaru beauty

(zob. Załącznik 3), w których prowadzone jest kształcenie w regionie łódzkim.

W latach 2015-2018 najwięcej ofert pracy kierowanych było do osób

bezrobotnych w zawodzie: fryzjer i fryzjer damski, kosmetyczka i kosmetolog,

manikiurzystka, wizażystka/stylistka, technik usług kosmetycznych oraz

fizjoterapeuta i technik masażysta, ale także dietetyk i pracownik solarium.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż jednocześnie najwięcej bezrobotnych

w wielu z wymienionych powyżej zawodów było zarejestrowanych w urzędach

79

pracy województwa łódzkiego. Szczególnie sytuacja ta dotyczy fryzjerów,

kosmetyczek, fizjoterapeutów i techników masażystów.

W analizowanym okresie obserwuje się wzrost zapotrzebowania

pracodawców zwłaszcza na pracowników w obszarze fryzjerskim oraz

w zawodach: kosmetyczka, manikiurzystka, technik masażysta. Niewielki zaś

spadek zapotrzebowania na pracowników dotyczył między innymi

przedstawicieli zawodów takich, jak: kosmetolog i wizażystka/stylistka.

Nie odnotowano natomiast w rejestrach powiatowych urzędów pracy ani

jednej oferty zatrudnienia w analizowanym okresie czasu dla kierownika szkoły

tańca i perukarza.

Największą liczbą wolnych miejsc pracy w odniesieniu do zawodów

podlegających analizie urzędy pracy województwa łódzkiego dysponowały

w roku 2017 i 2016. Nieco mniej ofert zostało zgłoszonych w 2018 roku.

Najmniejszą liczbę zgłoszeń wolnych miejsc pracy zarejestrowano w roku 2015

(Tabela 21).

Należy pamiętać, że istnieją grupy zawodowe, których przedstawiciele

poszukują pracy na własną rękę i nie rejestrują się w urzędach pracy.

Pracodawcy także nie zawsze zgłaszają oferty pracy do powiatowych urzędów

pracy i poszukują pracowników w inny sposób, np. poprzez ogłoszenia

w środkach masowego przekazu bądź ogłoszenia internetowe.

Tabela 21.

Oferty pracy zgłoszone w urzędach pracy województwa łódzkiego w latach

2015-2018 (według wybranych zawodów obszaru beauty),

w okresie 12 miesięcy danego roku

ZAWÓD 2015 r. 2016 r. 2017 r. 2018 r.

Fryzjer

448 566 565 437

Fryzjer damski

14 29 30 29

Fryzjer męski

8 28 20 20


3 0 0 4

Pozostali fryzjerzy

10 22 16 17

80

Kosmetolog

34 47 22 23

Kosmetyczka

266 300 292 300

Manikiurzystka

22 36 64 131

Pedikiurzystka

1 0 5 0


13 17 13 15

Wizażystka/ stylistka

57 65 61 46

Pozostałe kosmetyczki i pokrewni

5 4 19 7

Kierownik klubu sportowego 0 0 1 1

Kierownik siłowni

1 0 0 0

Pozostali kierownicy do spraw sportu,

rekreacji i rozrywki 0 1 0 0

Fizjoterapeuta

118 130 134 114

Specjalista do spraw dietetyki

0 0 3 6

Pozostali dietetycy i specjaliści do spraw

żywienia 1 0 0 0

Instruktor tańca

6 1 4 3

Dietetyk

15 33 18 19

Pozostali dietetycy i żywieniowcy

2 2 0 0

Biomasażysta

1 3 2 1


5 10 13 2

Technik masażysta

47 45 53 66

Instruktor fitness

12 10 12 9

Instruktor rekreacji ruchowej

4 4 3 4

81

Instruktor rytmiki

2 0 1 0

Instruktor sportów siłowych

3 1 1 2

Pozostali instruktorzy fitness i rekreacji

ruchowej 5 4 3 2

Pracownik solarium

36 31 36 41

OGÓŁEM 1139 1389 1391 1299

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi

i Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Wyniki monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych26

prowadzonego zgodnie z zaleceniami przygotowanymi przez Ministerstwo

Pracy i Polityki Społecznej pokazują27, że w obszarze beauty w analizowanym

okresie czterech lat (tj. 2015-2018) znalazły się i to zarówno w kraju, jak

i w województwie łódzkim oraz Łodzi przede wszystkim zawody28 nadwyżkowe

(niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie).

I tak w II półroczu 2018 roku w Polsce w grupie zawodów nadwyżkowych

znaleźli się „dietetycy i żywieniowcy” oraz „fryzjerzy” i „kosmetyczki

i pokrewni”. Grupa zawodowa „fryzjerzy” (obejmująca zawody: fryzjer, fryzjer

damski i fryzjer męski, technik usług fryzjerskich i pozostali fryzjerzy) także

w I półroczu 2018 r. oraz w II półroczu 2015 roku i 2016 r. została zaliczona

w kraju do zawodów nadwyżkowych.

Na poziomie województwa łódzkiego fryzjerzy zostali zaliczeni do grupy

zawodów nadwyżkowych w II półroczu 2018 r. Nadwyżkę tę odnotowały

następujące powiaty: wieruszowski, kutnowski, poddębicki, zduńskowolski,

bełchatowski, piotrkowski, tomaszowski i opoczyński. W tym samym półroczu

i w tych samych powiatach nadwyżkę odnotowano również w odniesieniu do

zawodu „kosmetyczki i pokrewni”, natomiast w I półroczu 2018 r. to zawód

„dietetycy i żywieniowcy” i podobnie w I półr. 2017 r. „dietetycy i specjaliści

do spraw żywienia” wyodrębniony został w grupie zawodów nadwyżkowych.

26 MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH bazuje na danych gromadzonych

w systemie Syriusz - o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych, zgłoszonych wolnych miejscach pracy oraz na

danych odnośnie ofert pracy podmiotów publicznych i tych publikowanych w Internecie. Analizę uzupełniają

dane pochodzącymi z Systemu Informacji Oświatowej MEN, badań GUS czy też danych uzyskanych w ramach

badań kwestionariuszowych z pracodawcami. 27 http://mz.praca.gov.pl/Puls2/MZ/metodologia_1.pdf 28 Informacje dotyczą elementarnych grup zawodów, a nie poszczególnych zawodów.

82

Zawód „dietetycy…” jako maksymalnie nadwyżkowy zaznaczył się

w powiatach: skierniewickim, sieradzkim, wieruszowskim i pajęczańskim29.

Jeśli chodzi o stolicę regionu łódzkiego:

miasto Łódź - wśród nadwyżkowych zawodów odnotowało

„dietetyków i żywieniowców” (w I półr. 2015 r.) a wśród zawodów

zrównoważonych – „instruktorów fitnes i rekreacji ruchowej”

(w II półr. 2015 r.)

Łódź – Wschód natomiast odnotowała nadwyżkę w odniesieniu do

zawodu „kosmetyczki i pokrewne” (w II półr. 2017 r.) oraz

„fryzjerzy” w II półr. 2017 i 2016 roku); deficyt z kolei –

w odniesieniu do „fizjoterapeutów”.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że dość często nie uwzględniano jednak

poszczególnych zawodów z obszaru beauty w dostępnych raportach rocznych

z prowadzonego monitoringu.

Według ostatnich na temat bezrobocia i wolnych miejsc pracy (tj. za II

półrocze 2018 r.) dostępnych danych statystycznych Wojewódzkiego Urzędu

Pracy w Łodzi wśród zawodów deficytowych regionu łódzkiego (wyższe

zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tych zawodach)

znalazły się między innymi następujące, reprezentujące obszar beauty:

kosmetyczka, manikiurzystka, wizażystka/stylistka, fizjoterapeuta i pracownik

solarium. Natomiast wśród zawodów nadwyżkowych (mniejsza liczba ofert

pracy niż zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie) były przede

wszystkim następujące: fryzjer, fryzjer damski i męski, technik usług

fryzjerskich, kosmetolog, technik usług kosmetycznych, pozostałe kosmetyczki

i pokrewni, dietetyk i specjalista do spraw dietetyki, biomasażysta i technik

masażysta.

Z BAROMETRU ZAWODÓW30, który jest prognozą zapotrzebowania

na pracowników w danym roku, w branży usługowej obejmującej analizowany

29 http://mz.praca.gov.pl/Puls2/MZ/lista/wyswietl.do?id=MZ0040&menuNazwa=mz_main&menuId=170311 30 BAROMETR ZAWODÓW to badanie jakościowe, cyklicznie realizowane od 2015 roku (dane dla Polski

dostępne od roku 2016) na zlecenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jest prognozą

zapotrzebowania na pracowników w kolejnym roku kalendarzowym (to jednoroczna prognoza sytuacji

w zawodach). Powstaje osobno dla każdego powiatu w Polsce. Opiera się na opinii ekspertów, którzy na

przełomie III i IV kwartału spotykają się i wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Przy czym

sytuacja w niektórych zawodach może się zmienić w zależności od uwarunkowań rynkowych. Wyniki

wojewódzkie uwzględniają zawody ocenione w co najmniej połowie powiatów.

Barometr dzieli zawody na trzy grupy: deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe.

83

obszar beauty znalazły się kolejno następujące zawody deficytowe,

nadwyżkowe bądź będące w równowadze:

w 2016 roku

1) w skali kraju:

równowaga: fryzjerzy, kosmetyczki, fizjoterapeuci, masażyści,

instruktorzy rekreacji i sportu

nadwyżka: specjaliści technologii żywności i żywienia.

2) w województwie łódzkim:




3) w Łodzi:

równowaga: fryzjerzy i kosmetyczki, instruktorzy rekreacji i sportu

nadwyżka: fizjoterapeuci i masażyści, specjaliści technologii

żywności i żywienia.

4) Łódź-Wschód:

równowaga: fryzjerzy i kosmetyczki, instruktorzy rekreacji i sportu

nadwyżka: fizjoterapeuci i masażyści, specjaliści technologii


w 2017 roku

1) w skali kraju:

deficyt: fryzjerzy

równowaga: kosmetyczki, fizjoterapeuci, masażyści, instruktorzy

rekreacji i sportu oraz specjaliści technologii żywności i żywienia.


Zawody deficytowe to takie, w których liczba wolnych miejsc pracy jest większa niż liczba osób

zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców (najtrudniej pracodawcom znaleźć

kandydatów do pracy).

Zawody zrównoważone to te, w których liczba wolnych miejsc pracy jest zbliżona do liczby osób

zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców.

Zawody nadwyżkowe, w których liczba wolnych miejsc jest mniejsza niż liczba osób zainteresowanych

podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców (najtrudniej osobom poszukującym pracy znaleźć

zatrudnienie).

84


instruktorzy rekreacji i sportu oraz specjaliści technologii żywności

i żywienia.

3) w Łodzi:

deficyt: fryzjerzy, kosmetyczki

równowaga: instruktorzy rekreacji i sportu

nadwyżka: fizjoterapeuci, masażyści, specjaliści technologii


4) Łódź-Wschód:




w 2018 roku

1) w skali kraju:

deficyt: fryzjerzy




deficyt: fryzjerzy



3) w Łodzi:

deficyt: fryzjerzy



4) Łódź-Wschód:


instruktorzy rekreacji i sportu oraz specjaliści technologii żywności

i żywienia.

85

Według najnowszej prognozy Barometru zawodów na 2019 rok31

w skali kraju nie będą mieć problemu ze znalezieniem pracy w swoim zawodzie

fryzjerzy i kosmetyczki oraz fizjoterapeuci i masażyści. W równowadze znajdą

się natomiast dwie grupy zawodowe: instruktorzy rekreacji i sportu oraz

specjaliści technologii żywności i żywienia. Podobnie w województwie

łódzkim, takich problemów nie powinni mieć reprezentanci tych samych

zawodów, ale wszystkie wyżej wymienione będą w równowadze. Natomiast

w Łodzi wśród najbardziej deficytowych zawodów będzie fryzjer i kosmetyczki,

a w grupie zrównoważonych znajdą się fizjoterapeuci i masażyści oraz

instruktorzy rekreacji i sportu. Z kolei największe problemy ze znalezieniem

pracy mogą mieć specjaliści technologii żywności i żywienia (zawód

nadwyżkowy). Przedstawiciele tych pięciu zawodów w obszarze Łódź-Wschód

znajdą się w grupie zawodów będących w równowadze.

Uzyskana w dłuższym okresie (lata 2015-2018) w wyniku przeglądu

danych o bezrobotnych i wolnych miejscach pracy wpływających do

powiatowych urzędów pracy charakterystyka zapotrzebowania na pracowników

pozwala na prześledzenie dotychczasowych tendencji i zmian w tym zakresie

oraz próbę ich antycypacji (przewidywania) w przyszłości.

Pozyskane w ramach przeprowadzonej analizy informacje mogą stworzyć

podstawę ułatwiającą podejmowanie decyzji odnośnie rozmiarów, kierunków

i treści zarówno kształcenia zawodowego jak i dokształcania organizowanego

przez ośrodki i instytucje szkolące.

2.6. ZAPOTRZEBOWANIE NA KWALIFIKACJE PRACOWNIKÓW

W OBSZARZE BEAUTY NA PODSTAWIE DOSTĘPNYCH

WYNIKÓW BADAŃ ORAZ WOLNYCH MIEJSC PRACY

ZAMIESZCZONYCH W WYBRANYCH PORTALACH

INTERNETOWYCH

Obszar beauty w świetle artykułów oraz wyników badań

Zapotrzebowanie na usługi związane z upiększaniem ciała i zdrowym

stylem życia rośnie z roku na rok. Już nie tylko kobiety chcą dobrze wyglądać.

Także mężczyzn, do niedawna najchętniej odwiedzających siłownię, coraz

częściej można spotkać u fryzjera oraz kosmetyczki. Media cały czas promują

31 https://barometrzawodow.pl/

86

zdrowy styl życia, sprawność fizyczną, młodość i piękno. Społeczeństwo

jest coraz bardziej świadome korzyści, jakie daje kompleksowe dbanie o siebie.

Zmienia się podejście do sposobu spędzania czasu wolnego na rzecz aktywnej

rozrywki poza domem. Poprawiająca się sytuacja finansowa konsumentów także

wpływa na wzrost wydatków związanych z dbaniem o urodę32.

Rynek usług z obszaru beauty przeszedł dużą metamorfozę. W przeszłości

gabinety oferowały przede wszystkim podstawowe zabiegi, często niskiej

jakości. Dzisiaj salony kosmetyczne w większości są wyposażone

w nowoczesny sprzęt, proponują szeroki wachlarz usług zgodny z najnowszymi

trendami. Są to zarówno małe firmy działające samodzielnie, jak i salony

funkcjonujące na zasadzie franczyzy (działalność według zasad przyjętych przez

podmiot udzielający licencji)33.

Nie bez wpływu na ofertę zakładów fryzjerskich i kosmetycznych

pozostają firmy produkujące kosmetyki. Branża nieustannie się rozwija.

Właściciele salonów urody korzystając z optymistycznych trendów także

inwestują w swój biznes, proponując usługi na coraz wyższym poziomie,

z użyciem nowoczesnych produktów34.

Pod względem wartości rynku kosmetycznego, który rozwijał się

w sposób ciągły od 2002 r., Polska zajmuje szóste miejsce w Europie. Sukces

jest tym większy, że inni znani producenci, np. Francja i Włochy

w analogicznym okresie nie odnotowały wzrostów. W 2016 r. wymieniona

wartość wyniosła 16 mld zł, zakłada się, że w 2021 roku będzie to kwota

20 mld. Prognozuje się zatem wzrost o 25%. Nie można pominąć szacowanego

wzrostu PKB w Polsce. Oznacza on bogacenie się gospodarstw domowych,

a w konsekwencji większe wydatki na konsumpcję, w tym kosmetyków.

W rozwoju rynku kosmetycznego udział ma także eksport. Głównymi

odbiorcami polskich wyrobów są Niemcy, Wielka Brytania i Rosja. W kraju

działa 401 firm produkujących kosmetyki. Najwięcej z nich stanowią małe

i mikroprzedsiębiorstwa. Konkurencja na rynku przekłada się na wysoką jakość

produktów. Polska może pochwalić się doskonale rozwiniętym zapleczem

naukowym. Studia na kierunku kosmetologia prowadzone są w 63 placówkach,

32 Rynek usług kosmetycznych w Polsce Trendy, kierunki rozwoju, strategie i metody działania, Warszawa/Łódź,

marzec 2012; https://www.gabi.net.pl/pub/dokumenty/rynek_uslug_kosmetycznych.pdf, data dostępu:

01.04.2019 r. 33 Rynek usług kosmetycznych w Polsce Trendy, kierunki rozwoju, strategie i metody działania; ;

https://www.gabi.net.pl/pub/dokumenty/rynek_uslug_kosmetycznych.pdf, data dostępu: 01.04.2019 r.;

https://6krokow.pl/co-to-jest-franczyza/, data dostępu: 01.04.2019 r. 34 https://www.przemyslkosmetyczny.pl/artykul/technologie-a-lojalnosc-w-branzy-beauty, data dostępu:

19.02.2019 r.

https://www.gabi.net.pl/pub/dokumenty/rynek_uslug_kosmetycznych.pdf


https://6krokow.pl/co-to-jest-franczyza/

https://www.przemyslkosmetyczny.pl/artykul/technologie-a-lojalnosc-w-branzy-beauty

87

także państwowych. Kierunek chemia kosmetyczna wykładany jest na trzech

uczelniach. Jako czynnik sprzyjający rozwojowi sektora kosmetycznego

wymieniane jest położenie geograficzne Polski, bardzo korzystne z punktu

widzenia logistyki branży (import surowców, eksport wyrobów gotowych).

Z kolei przystąpienie do Unii Europejskiej spowodowało zniesienie akcyzy na

kosmetyki i w konsekwencji wzrost eksportu. Należy pamiętać, że dużą grupą

odbiorców produktów firm kosmetycznych są salony fryzjerskie, kosmetyczne

oraz centra SPA, które dzięki nowoczesnym usługom opartym na coraz lepszych

preparatach przyciągają klientów35.

W publikacji Poradnik praca.pl 2018 także czytamy, że w obszar beauty

wpisują się producenci i dystrybutorzy oraz drogerie. Pierwszy z wymienionych

sektorów zatrudnia przede wszystkim osoby zajmujące się produkcją, rozwojem

kosmetyków i ich sprzedażą. Poszukiwani są między innymi: technolodzy,

kosmetolodzy, chemicy, laboranci, przedstawiciele handlowi. Drugi sektor,

którym są drogerie, często zatrudnia osoby odpowiedzialne za rozwój

i otwieranie nowych placówek. Obecnie branża beauty jest jednym z najsilniej

rozwijających się obszarów. Pracę mogą znaleźć zarówno specjaliści, jak

i osoby bez doświadczenia. Polacy coraz częściej zwracają uwagę na własny

wizerunek, co ma bezpośrednie przełożenie na rozbudowę firm produkujących

kosmetyki oraz, co za tym idzie, wzrost zatrudnienia pracowników związanych

bezpośrednio z produkcją, a także odpowiedzialnych za sprzedaż i obsługę

klienta36.

Raport Banku Zachodniego WBK Sektory Banku Zachodniego WBK.

Branża kosmetyczna potwierdza znaczącą rolę przemysłu kosmetycznego jako

jednego z najważniejszych sektorów polskiej gospodarki. Prognozowany jest

jego ciągły, stabilny rozwój, na który wpływ ma między innymi starzenie

się społeczeństwa. Coraz więcej firm widzi korzyści wynikające z dostosowania

oferty produktowej do potrzeb osób w wieku powyżej 55 lat37.

Starzenie się jest procesem fizjologicznym dotyczącym każdego

człowieka. Jednak stale rośnie liczba ludzi, dla których zachowanie

atrakcyjnego wyglądu i sprawności fizycznej jest bardzo ważne. Osiągnąć taki

35 Raport o stanie branży kosmetycznej w Polsce 2017. 15 lat rozwoju ,

https://www.kosmetyczni.pl/uploads/aktualnosci/Raport%20o%20stanie%20branży%20kosmetycznej_www.pdf

str. 10,11,12,13,16,17,19; data dostępu: 01.04.2019 r. 36 Poradnik praca.pl 2018, https://www.praca.pl/poradnik/2018/60/ str.39, 44; data dostępu: 01.04.2019 r. 37 Sektory Banku Zachodniego WBK. Branża kosmetyczna, maj 2017,

https://static3.santander.pl/asset/S/e/k/Sektory-BZ-WBK_Branza-kosmetyczna_RAPORT_78675.PDF str. 5,

13; data dostępu: 01.04.2019 r.

https://www.praca.pl/poradnik/2018/60/

https://static3.santander.pl/asset/S/e/k/Sektory-BZ-WBK_Branza-kosmetyczna_RAPORT_78675.PDF

88

efekt można poprzez zmianę nawyków związanych ze stylem życia: stosowanie

właściwej diety, aktywności ruchowej, dobór odpowiednich kosmetyków

i zabiegów pielęgnacyjnych. Rośnie więc zapotrzebowanie na profesjonalne

gabinety fryzjerskie i kosmetyczne oraz usługi świadczone przez dietetyków,

fizjoterapeutów, ośrodki SPA38. Starzenie się społeczeństwa to fakt, z którym

obecnie musi zmierzyć się branża beauty. Od dawna jest to widoczne

w kosmetykach do pielęgnacji twarzy i ciała lub koloryzacji włosów. Aktualnie

zjawisko silver tsunami stało się szansą dla marek makijażowych, które, chcąc

utrzymać się na rynku, coraz bardziej rywalizują o klienta. W Polsce brakuje

w chwili obecnej kosmetyków do makijażu adresowanych do odbiorców

będących w wieku emerytalnym. Rosnąca z roku na rok grupa konsumentów

wpływa na rozwój firm produkujących kosmetyki39.

Coraz większą popularnością, szczególnie wśród lepiej zarabiających

klientów, cieszą się ośrodki SPA (pod tym terminem rozumiane są zabiegi

mające na celu poprawę zdrowia i samopoczucia oraz nazwa miejsca, w którym

są one wykonywane40). Weekend spędzony w ośrodku SPA pozwala na relaks

oraz kompleksową pielęgnację ciała. Jest doskonałą ofertą dla osób, które na co

dzień czasu mają bardzo mało. Ośrodki stale modyfikują asortyment zabiegów,

dostosowując je do potrzeb klientów. Korzystać z usług można zarówno

w mieście, jak i w hotelach usytuowanych z dala od miejskiego zgiełku. Pobyt

w tych ostatnich wiąże się z noclegiem. Coraz częściej salony SPA odwiedzają

mężczyźni, którzy chcą się zrelaksować lub zadbać o siebie. Przybywa także

klientów z zagranicy. Wszystko to sprawia, że w Polsce w ostatnich latach

powstaje coraz więcej ośrodków SPA41.

Analiza internetowych ofert pracy

Zapotrzebowanie na pracowników z obszaru beauty potwierdzają

internetowe oferty pracy zamieszczane przez pracodawców w różnych

portalach. Dokonując analizy wolnych miejsc pracy brano pod uwagę

następujące witryny:

pracuj.pl

indeed.pl 38 Tendencje, kierunki i nowości w branży beauty, https://artofbeauty.com.pl/tendencje-kierunki-i-nowosci-w-

branzy-beauty/; data dostępu: 19.02.2019 r. 39 www.wirtualnekosmetyki.pl/-raporty-tematyczne/barwy-wojenne---jak-zmiany-demograficzne-i-kulturowe-

wplywaja-na-komunikacje-marek-makijazowych; data dostępu:22.03.2019 r. 40 https://pl.wikipedia.org/wiki/Spa_(terapeutyka); data dostępu: 07.05.2019 r. 41 https://biznes.newseria.pl/news/turystyka/rosnie-zapotrzebowanie-na,p1413227941; data dostępu: 1.04.2019 r.

https://artofbeauty.com.pl/tendencje-kierunki-i-nowosci-w-branzy-beauty/


http://www.wirtualnekosmetyki.pl/-raporty-tematyczne/barwy-wojenne---jak-zmiany-demograficzne-i-kulturowe-wplywaja-na-komunikacje-marek-makijazowych


https://pl.wikipedia.org/wiki/Spa_(terapeutyka)

https://biznes.newseria.pl/news/turystyka/rosnie-zapotrzebowanie-na,p1413227941

89

gratka.pl

olx.pl.

Zebrane oferty dotyczą Łodzi oraz województwa łódzkiego. W większości

przypadków dane zostały pozyskane w marcu oraz w maju 2019 roku. Wyjątek

stanowi witryna olx.pl, która analizowana była w maju tego roku.

1. Oferty zamieszczane w portalu pracuj.pl42

W portalu pracuj.pl niewiele ogłoszeń dedykowanych było obszarowi

beauty. Pracodawcy zamieszczali je w branży „zdrowie, uroda, rekreacja”.

Poszukiwano kandydatów z wyższym wykształceniem po następujących

kierunkach kształcenia: kosmetologia, dietetyka, fizjoterapia. Oferty zbierane

były w dniach 20 marca oraz 8 maja 2019 roku.

W wymienionych miesiącach w portalu zamieszczono łącznie pięć ofert

dla kosmetologów, trzy dla dietetyków i jedną dla fizjoterapeuty. Firmy

poszukujące pracowników to gabinety kosmetyczne, salony SPA, producenci

kosmetyków, poradnie dietetyczne, perfumerie, drogerie.

Oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do pracy zawarte

w analizowanych ofertach najczęściej dotyczyły:

wyższego wykształcenia kierunkowego

wysokich zdolności komunikacyjnych

pozytywnego nastawienia do pracy

zaangażowania w wykonywaną pracę

doświadczenia na podobnym stanowisku.

Ponadto w ogłoszeniach pojawiały się następujące wymogi:

dyspozycyjność, umiejętność obsługi komputera, odpowiedzialność,

samodzielność, posiadanie prawa jazdy kat. B, dobra organizacja pracy, chęć

rozwoju, komunikatywna znajomość języka angielskiego, wysoka kultura

osobista.

W zamian za wykonywaną pracę pracodawcy oferowali różne benefity

pozapłacowe. Przykładowo były to: szkolenia wewnętrzne, możliwość rozwoju

zawodowego, praca w przyjaznym zespole, zniżki na zakupy w sklepach

należących do sieci, karta Multisport, opieka medyczna, program lunchowy,

elastyczny czas pracy.

42 www.pracuj.pl; data dostępu: 20.03.2019 r., 08.05.2019 r.

http://www.pracuj.pl/

90

2. Oferty zamieszczone w portalu indeed.pl43

W portalu indeed.pl również można było znaleźć oferty dla kandydatów

szukających zatrudnienia w obszarze beauty. Zarówno w marcu, jak i w maju

2019 roku pracodawcy poszukiwali w Łodzi oraz województwie łódzkim

fryzjerów, kosmetyczek, dietetyków, fizjoterapeutów oraz masażystów. Liczba

wolnych miejsc pracy w poszczególnych zawodach przedstawiona została

w Tabeli 22.

Tabela 22.

Liczba ofert pracy w wybranych zawodach obszaru beauty

w portalu indeed.pl (20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie)

20.03.2019 08.05.2019 RAZEM

FRYZJER 11

w tym 5 w Łodzi

12

w tym 3 w Łodzi

23

w tym 8 w Łodzi

KOSMETYCZKA 10

w tym 6 w Łodzi

6

w tym 3 w Łodzi

16

w tym 9 w Łodzi

DIETETYK 2

w tym 2 w Łodzi

4

w tym 4 w Łodzi

6

w tym 6 w Łodzi

FIZJOTERAPEUTA 15

w tym 11 w Łodzi

14

w tym 11 w Łodzi

29

w tym 22 w Łodzi

MASAŻYSTA 4

w tym 4 w Łodzi

5

w tym 4 w Łodzi

9

w tym 8 w Łodzi

Dietetycy, fizjoterapeuci i masażyści poszukiwani byli przede wszystkim

w Łodzi, a oferty pracy dla fryzjerów dotyczyły głównie województwa

łódzkiego. Kosmetyczki natomiast chcieli zatrudnić pracodawcy z Łodzi

i z regionu. Procentowy udział liczby ofert dostępnych w portalu w dniach 20

marca i 8 maja bieżącego roku dla każdego wymienionego zawodu

w odniesieniu do sumy wszystkich zebranych ogłoszeń zamieszczonych

w analizowanej witrynie przedstawia poniższy wykres (Wykres 7).

Można zauważyć, że najwięcej ogłoszeń skierowanych było

do fizjoterapeutów. Wraz z zajmującymi drugą pozycję ofertami dla fryzjerów

jest to ponad połowa wolnych miejsc pracy dostępnych w witrynie indeed.pl

w analizowanym obszarze (62,6%).

43 https://pl.indeed.com/praca?q=Beauty&l=%C5%82%C3%B3dzkie; data dostępu: 20.03.2019 r., 08.05.2019 r.

https://pl.indeed.com/praca?q=Beauty&l=%C5%82%C3%B3dzkie

91

Wykres 7.

Oferty pracy w wybranych zawodach obszaru beauty [w %]

w portalu indeed.pl (20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie)

Pracodawcy poszukujący fryzjerów najczęściej wymagali od kandydatów

doświadczenia zawodowego, zaangażowania, pozytywnego nastawienia, chęci

rozwoju. Pozostałe oczekiwania pojawiające się w ofertach to: wiedza

i umiejętności zawodowe, dyspozycyjność, umiejętność pracy w zespole,

cierpliwość, kreatywność, komunikatywność, punktualność, pracowitość,

a także miła aparycja. Pracowników poszukiwały także duże, sieciowe zakłady.

W tych firmach atutem była znajomość języka angielskiego.

Kandydaci do pracy w zawodzie „kosmetyczka” powinni legitymować

się wykształceniem wyższym (kosmetolog) lub technicznym. Ponadto

poszukiwane są osoby punktualne, komunikatywne, dyspozycyjne, z wysoką

kulturą osobistą, wykonujące swoje obowiązki z zaangażowaniem, potrafiące

pracować w zespole, chętnie podnoszące swoje kwalifikacje. Ceniono także

doświadczenie zawodowe. W firmach należących do większej sieci atutem była

znajomość języka angielskiego, a także umiejętności sprzedażowe.

Dietetyków poszukiwały zarówno placówki medyczne, jak i firmy

szkoleniowe. Kandydaci do pracy powinni spełniać następujące wymagania:

wykształcenie wyższe kierunkowe, doświadczenie zawodowe,

komunikatywność, umiejętności interpersonalne, wysoka kultura osobista,

zaangażowanie, inicjatywa, skuteczność w działaniu.

34,9%

27,7%

19,3%

10,8%

7,2%

fizjoterapeuta fryzjer kosmetyczka masażysta dietetyk

92

Fizjoterapeuci mogli znaleźć zatrudnienie w przychodniach świadczących

usługi rehabilitacyjne, firmach szkoleniowych, klubach sportowych.

Poszukiwane były osoby z wykształceniem wyższym kierunkowym,

doświadczeniem, prawem wykonywania zawodu. Pozostałe wymogi

pracodawców pojawiające się w analizowanych ofertach to: komunikatywność,

umiejętności interpersonalne, umiejętność organizacji pracy, samodzielność

w działaniu, wysoka kultura osobista. Do pracy w klubie sportowym niezbędne

były uprawnienia trenerskie. Firma prowadząca szkolenia chciała zatrudnić

osobę, która dodatkowo potrafiłaby w sposób ciekawy przekazywać wiedzę.

Masażystów zatrudniały hotele, gabinety kosmetyczne i masażu.

Wymagania pracodawców to przede wszystkim wykształcenie kierunkowe,

wiedza i umiejętności zawodowe, komunikatywność, otwartość, wysoka kultura

osobista. Do pracy w hotelu niezbędna była znajomość języka angielskiego.

3. Oferty zamieszczone w portalu gratka.pl44

Portal gratka.pl oferował pracę głównie fryzjerom i kosmetyczkom,

przede wszystkim w Łodzi. Tylko kilka ogłoszeń dotyczyło województwa

łódzkiego. Oferty zamieszczano w branży „uroda, zdrowie, sport”. W marcu

oraz w maju bieżącego roku ich ilość była na porównywalnym poziomie. Liczba

wolnych miejsc pracy w poszczególnych zawodach przedstawiona została

w tabeli (Tabela 23).

Tabela 23.


w portalu gratka.pl (20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie)

20.03.2019 08.05.2019 RAZEM

FRYZJER 20

w tym 19 w Łodzi

19

w tym 16 w Łodzi

39

w tym 25 w Łodzi

KOSMETYCZKA 14

w tym 14 w Łodzi

12

w tym 10 w Łodzi

26

w tym 24 w Łodzi

DIETETYK brak ofert 1

w tym 1 w Łodzi

1

w tym 1 w Łodzi

FIZJOTERAPEUTA 6

w tym 6 w Łodzi

1

w tym 1 w Łodzi

7

w tym 7 w Łodzi

MASAŻYSTA 2

w tym 2 w Łodzi brak ofert

2

w tym 2 w Łodzi

44 https://gratka.pl/praca/uroda-zdrowie-sport?lokalizacja_region=lodzkie; data dostępu: 20.03.2019 r.,

08.05.2019 r.

https://gratka.pl/praca/uroda-zdrowie-sport?lokalizacja_region=lodzkie

93

Procentowy udział liczby ofert pracy dostępnych w dniach 20 marca

i 8 maja 2019 roku dla każdego wymienionego zawodu w odniesieniu do sumy

wszystkich zebranych ogłoszeń zamieszczonych w analizowanym portalu

przedstawia Wykres 8.

Zdecydowana większość ofert zamieszczonych przez pracodawców

w portalu gratka.pl kierowana jest do fryzjerów i kosmetyczek. Stanowią

one 86,7% wszystkich zebranych ogłoszeń.

Wykres 8.


w portalu gratka.pl (20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie)

Pracodawcy zatrudniający fryzjerów poszukiwali osób komunikatywnych,

kreatywnych, z pozytywnym nastawieniem do pracy. Ważne było także

doświadczenie zawodowe oraz chęć do nauki (podnoszenia kwalifikacji

zawodowych).

Kandydatki do pracy w zawodzie „kosmetyczka” powinny legitymować

się wiedzą i umiejętnościami zawodowymi, a także doświadczeniem. Część

ofert dotyczyła zatrudnienia na stanowiskach „stylistka paznokci” oraz „stylistka

rzęs”.

Firma poszukująca dietetyka oczekiwała wykształcenia wyższego

kierunkowego, umiejętności obsługi komputera, znajomości języka

52,0%

34,7%

9,3%2,7%1,3%

fryzjer kosmetyczka fizjoterapeuta masażysta dietetyk

94

angielskiego. Ważne dla pracodawcy okazały się kompetencje miękkie, takie jak

komunikatywność, asertywność, systematyczność, odpowiedzialność.

Dodatkowym atutem była znajomość innego języka obcego.

Fizjoterapeuci poszukujący pracy powinni posiadać wykształcenie wyższe

kierunkowe, wiedzę i umiejętności zawodowe. Ważna była komunikatywność

oraz zaangażowanie.

Należy podkreślić, że zdecydowana większość analizowanych ofert

sformułowana była w sposób bardzo zwięzły, który nie pozwalał na określenie

wymagań pracodawcy bez kontaktu telefonicznego lub mailowego. Dotyczyło

to wszystkich wymienionych zawodów, np.: „zatrudnię masażystę” lub „firma

zatrudni kosmetyczkę”.

4. Oferty zamieszczone w portalu olx.pl45

Pracodawcy ogłaszali się także w portalu olx.pl. Najwięcej ofert

skierowanych było do fryzjerów, kosmetyczek i fizjoterapeutów. Liczbę

wolnych miejsc pracy w analizowanych zawodach branży beauty prezentuje

Wykres 9.

Wykres 9.


w portalu olx.pl (08.05.2019 r., woj. łódzkie)

45 https://www.olx.pl/praca/lodzkie/; data dostępu: 08.05.2019 r.

fryzjer kosmetyczka fizjoterapeuta dietetyk masażysta

województwo łódzkie 44 28 19 6 5

w tym w Łodzi 25 15 10 2 1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

https://www.olx.pl/praca/lodzkie/

95

Ponad połowa ofert pracy dla fryzjerów, kosmetyczek oraz

fizjoterapeutów dotyczyła zatrudnienia na terenie Łodzi. Natomiast dietetycy

i masażyści poszukiwani byli przede wszystkim na pozostałym terenie

województwa łódzkiego.

Kolejny wykres (Wykres 10) przedstawia procentowy udział liczby ofert

zamieszczonych w dniu 8 maja 2019 roku dla poszczególnych zawodów

w odniesieniu do sumy wszystkich zebranych ogłoszeń zamieszczonych

w analizowanej witrynie.

Wykres 10.


w portalu olx.pl (08.05.2019 r., woj. łódzkie)

Oferty pracy dla fryzjerów i kosmetyczek stanowią 70,6% wszystkich

zebranych z analizowanego portalu ogłoszeń.

Pracodawcy oferujący wolne miejsca pracy w zawodzie „fryzjer”

poszukiwali kandydatów spełniających następujące oczekiwania:

doświadczenie zawodowe

chęć podnoszenia kwalifikacji

wiedza i umiejętności zawodowe

samodzielność.

43,1%

27,5%

18,6%

5,9%4,9%


96

Powyższe wymagania pojawiały się najczęściej. Ponadto pracodawcy

poszukiwali osób kreatywnych, odpowiedzialnych oraz zaangażowanych,

dla których zawód jest pasją. Należy zauważyć, że część ogłoszeniodawców

podawała jedynie numer telefonu kontaktowego, pod którym można było

uzyskać dokładniejsze informacje dotyczące oferty.

Kandydaci do pracy w salonach kosmetycznych powinni spełniać przede

wszystkim następujące wymagania:



wykształcenie kierunkowe (kosmetolog lub w trakcie studiów,

technik usług kosmetycznych)

zaangażowanie w wykonywaną pracę

chęć rozwoju

lubić swój zawód – swoją pracę.

Ponadto pracodawcy poszukiwali kandydatów kreatywnych, dokładnych,

potrafiących pracować w zespole, komunikatywnych, samodzielnych,

dyspozycyjnych. Atutem była także umiejętność obsługi komputera, dobra

organizacja pracy oraz wysoka kultura osobista i miła aparycja.

Pracodawcy zatrudniający fizjoterapeutów poszukiwali kandydatów,

którzy spełniali następujące wymagania:

wykształcenie wyższe kierunkowe

uprawnienia fizjoterapeuty



certyfikaty potwierdzające ukończenie dodatkowych kursów

chęć podnoszenia kwalifikacji

komunikatywność.

Dodatkowo, w ogłoszeniach pojawiały się takie wymogi, jak: znajomość

arkusza kalkulacyjnego Excel, pozytywne nastawienie do pracy, umiejętność

organizacji pracy, wysoka kultura osobista, punktualność, posiadanie książeczki

do celów sanitarno-epidemiologicznych, znajomość języka angielskiego.

Dietetycy poszukujący zatrudnienia, według pracodawców

zamieszczających ogłoszenia, powinni spełniać następujące oczekiwania:

wykształcenie wyższe kierunkowe


97


komunikatywność

łatwość w nawiązywaniu kontaktów

wysoka kultura osobista

zaangażowanie w wykonywaną pracę

inicjatywa

skuteczność w działaniu.

Powyższe wymogi pojawiały się najczęściej. Ponadto kandydat

poszukujący pracy w zawodzie „dietetyk” powinien być osobą samodzielną,

odpowiedzialną, dyspozycyjną. Ważna jest chęć pogłębiania posiadanej wiedzy,

umiejętność budowania relacji z klientem, pozytywne nastawienie do pracy.

W ofertach wymieniana była także umiejętność obsługi komputera

oraz znajomość języka angielskiego. Atut stanowiło doświadczenie w handlu

i obsłudze klienta.

Poszukujący pracy masażyści powinni legitymować się wykształceniem

kierunkowym, posiadać odpowiedni poziom wiedzy i umiejętności

zawodowych. Ponadto, w ofertach wymieniane były: dyspozycyjność, wysoka

kultura osobista, posiadanie prawa jazdy kat. B. Należy też zauważyć, że

większość pracodawców poszukujących masażystów chciała zatrudnić

pracowników na stanowisko „fizjoterapeuta/masażysta”.

Podsumowując, wszystkie analizowane w ramach tego opracowania

portale internetowe z różną częstotliwością zamieszczają oferty pracy

dedykowane obszarowi beauty. Zestawienie liczby ogłoszeń dostępnych

w poszczególnych witrynach w dniu 8 maja 2019 roku zaprezentowane zostało

na Wykresie 11.

Zapotrzebowanie na pracowników w obszarze fryzjersko-kosmetycznym

oraz modelowania ciała jest różne w zależności od zawodu. W świetle danych

zebranych z portali internetowych można zauważyć, że w regionie łódzkim

najczęściej poszukiwani są fryzjerzy, kosmetyczki i fizjoterapeuci. Witryną na,

której zamieszczono najwięcej ogłoszeń jest olx.pl.

Procentowy udział liczby ofert udostępnionych w dniu 8 maja 2019 roku

dla poszczególnych zawodów w odniesieniu do sumy wszystkich zebranych

w portalach: indeed.pl, gratka.pl oraz olx.pl ogłoszeń przedstawia Wykres 12.

98

Wykres 11.


w poszczególnych portalach (08.05.2019 r., woj. łódzkie)

Wykres 12.


w portalach: indeed.pl, gratka.pl i olx.pl (08.05.2019 r., woj. łódzkie)

12

19

44

6

12

28

14

1

19

4

1

65 5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

indeed.pl gratka.pl olx.pl


42,6%

26,1%

19,3%

6,3%5,7%


99

Z przedstawionego wykresu wynika, że oferty pracy dla fryzjerów oraz

kosmetyczek zamieszczane w wybranych portalach internetowych stanowią

prawie siedemdziesiąt procent wszystkich ogłoszeń z obszaru beauty.

Zarówno analiza dostępnych wyników badań i artkułów poświęconych

omawianej tematyce, jak i internetowe oferty pracy pokazują jednoznacznie,

że w Łodzi oraz w województwie łódzkim występuje ciągłe zapotrzebowanie

na pracowników z obszaru fryzjersko – kosmetycznego i modelowania ciała.

100

3. SEKTOR BEAUTY W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH

(przebieg i wyniki badania)

3.1. CHARAKTERYSTYKA RESPONDENTÓW

3.1.1. Pracodawcy

W projekcie badawczym wzięło udział 45 przedstawicieli łódzkich

pracodawców, tj. właścicieli i/lub manager’ów zakładów fryzjersko-

kosmetycznych i modelowania ciała. Zaangażowani byli oni w badania

ankietowe oraz zogniskowane wywiady grupowe (FGI).

W badaniu ilościowym (ankietowym) udział wzięło 37 respondentów.

Byli to przede wszystkim właściciele małych i mikro przedsiębiorstw.

Większość z nich (62%) zatrudnia od 1 do 3 pracowników. Pozostałą część

ankietowanych stanowili przedstawiciele firm zatrudniających od 4 do 9 osób

(30%) oraz 10 i więcej (8%) (Wykres 13).

Wykres 13.

Wielkość badanych firm według liczby zatrudnionych (N=37)

od 1 do 3 pracowników

23 firmy

od 4 do 9 pracowników

11 firm

10 i więcej pracowników

3 firmy

Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań.

101

Ze względu na charakter badania, istotnym dla zespołu badawczego było

poznanie struktury kadrowej w firmach sektora beauty – liczba i forma

zatrudniania pracowników. Według ankietowanych pracodawców w sumie

zatrudniają oni 142 osoby na stanowiskach zakwalifikowanych do badania (stan

na 1.02.2019 roku).

Zdecydowana większość zatrudnionych w badanych firmach wykonuje

swoje obowiązki w oparciu o umowę o pracę (114 na 142 pracowników,

tj. 80%). Jedynie 28 z nich (20%) zatrudnionych jest na mocy umowy

cywilnoprawnej. Dodatkowo, część pracodawców deklarowała obecność

praktykantów lub/i stażystów w zakładzie pracy. Najczęściej była to jedna lub

dwie osoby w firmie. Łącznie liczba ta wynosiła 10 – 16 stażystów

i 6 praktykantów.

Jeśli chodzi o wykształcenie pracowników zatrudnionych w badanych

działalnościach, są to przede wszystkim osoby legitymujące się ukończoną

szkołą średnią zawodową/ techniczną (64 na 158 wskazań46, tj. 42%). Niewiele

mniej, bo 38% pracowników posiada wykształcenie wyższe (59 na 158

wskazań). Wykształcenie zasadnicze zawodowe posiada 9% pracowników,

7% zatrudnionych ukończyło szkoły policealne, a jedynie 5% ogólnokształcące

(Wykres 14).

Wykres 14.

Wykształcenie pracowników zatrudnionych w firmach

branży beauty (N=158)

Średnie zawodowe/ techniczne

42%

Wyższe38%

Zasadnicze zawodowe

9%

Pomaturalne/ policealne

6%

Średnie ogólnokształcąc

e5%


46 Suma pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, umowę cywilnoprawną, stażystów i praktykantów.

102

Wskazania ankietowanych ukazują duże sfeminizowanie branży beauty.

Wśród wszystkich pracowników analizowanych firm, aż 80% to kobiety

(129 na 158 osób).

Zdecydowana większość respondentów prowadzi swoje działalności

stosunkowo krótko – poniżej 5 lat (16 na 37 firm, tj. 43%). O połowę mniej, bo

8 z nich istnieje na łódzkim rynku od 20 i więcej lat. Przedział 11 – 19 lat stażu

pracy deklarowało 7 respondentów, a najmniej, bo 6 przedział od 6 do 10 lat

(Wykres 15).

Wykres 15.

Staż firmy na rynku (N=37)

do 5 lat16 firm

od 6 do 10 lat6 firm

od 11 do 19 lat7 firm

20 i więcej lat8 firm


Wśród badanych firm znajdowały się zakłady fryzjerskie – 28%,

kosmetyczne i kosmetyczno-fryzjerskie – po 26% oraz modelowania ciała –

20%. Zatrudniają oni osoby w zawodach m.in.: fryzjer, technik usług

fryzjerskich, kosmetyczka, technik usług kosmetycznych, kosmetolog, technik

masażysta, technik fizjoterapii, fizjoterapeuta i dietetyk.

W zogniskowanych wywiadach grupowych udział wzięło 8 pracodawców

– reprezentantów branży fryzjersko-kosmetycznej. Byli to właściciele zakładów

funkcjonujących na rynku minimum 2 lata, zatrudniający pracowników

i przyjmujący młodzież w ramach praktyki zawodowej lub praktycznej nauki

103

zawodu – aktualnie lub w przeszłości. Pięciu z respondentów deklarowało

posiadanie dyplomu mistrza rzemiosła we fryzjerstwie, jeden ukończoną szkołę

średnią techniczną, a dwoje ukończone studia wyższe. Wszyscy współpracują

lub współpracowali z łódzkimi placówkami edukacyjnymi i biorą czynny udział

w kształceniu młodzieży. Wiedza ich oceniona została przez zespół badawczy

za ekspercką, z uwagi na doświadczenie zawodowe i teoretyczne.

3.1.2. Przedstawiciele szkół

O udział w badaniu poproszono dyrektorów i właścicieli łódzkich szkół

kształcących w zawodach objętych analizą. Dobór w tym przypadku był celowy

na podstawie oferty kształcenia w danej placówce. Wiedza tej grupy

respondentów była istotna z punktu widzenia edukacji przyszłych pracowników

branży beauty.

W roli ekspertów, a zarazem przedstawicieli edukacji, wystąpiło

3 dyrektorów publicznych jednostek oświatowych i właściciel placówki

prywatnej z uprawnieniami szkoły publicznej. W sumie grupa dyskusyjna

składała się z czterech osób. Dodatkowo, jeden z respondentów był

przedstawicielem szkoły specjalnej, kształcącej młodzież ze specjalnymi

potrzebami edukacyjnymi. Miało to na celu zobrazowanie kształcenia

i funkcjonowania osób niepełnosprawnych w branży beauty.

Wspomniane cztery placówki edukacyjne ogółem prowadzą kształcenie

w pięciu typach szkół na poziomie ponadpodstawowym (ponadgimnazjalnym)

i wyższym. Z uwagi na obecność przedstawicieli wszystkich rodzajów szkół,

zebrany materiał badawczy jest różnorodny, a przy tym bardziej wartościowy

dla badania. Wspomniane cztery placówki edukacyjne to:

branżowa szkoła I stopnia (2 szkoły)

technikum

szkoła policealna (2 placówki)

liceum

uczelnia wyższa.

We wszystkich wyżej wymienionych typach szkół prowadzone jest

kształcenie w sześciu zawodach branży beauty:

fryzjer

104

technik usług fryzjerskich

technik masażysta

technik usług kosmetycznych

kosmetolog

klasa o profilu medyczno-kosmetycznym.

3.1.3. Przedstawiciele samorządów

W toku zbierania danych na temat sytuacji w branży beauty nie pominięto

również przedstawicieli samorządu. Wiedza tej grupy badanych jest istotna nie

tylko z perspektywy stanu szkolnictwa zawodowego w regionie łódzkim, ale

i z perspektywy sytuacji na lokalnym rynku pracy. Jest to wiedza ekspercka

ugruntowana na podstawie wielu lat doświadczeń i regulacji prawnych.

Dobór do badania w tym przypadku również był celowy. Rozmowy

(w formie wywiadów pogłębionych) zostały przeprowadzone z czterema

osobami zajmującymi różne stanowiska w administracji publicznej związanej

bezpośrednio z edukacją. W badaniu wzięli udział:

Naczelnik Wydziału Edukacji w Departamencie Kultury i Edukacji

Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi

Zastępca Dyrektora Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Łodzi

Przedstawiciel Wydziału Edukacji w Departamencie Spraw Społecznych

(Główny Specjalista)

Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Edukacji Kuratorium Oświaty

w Łodzi, jednocześnie koordynator ds. kształcenia zawodowego.

Informacje przekazane przez powyższe osoby były kluczowe z punktu

widzenia pełnionych zadań przez instytucje, których są pracownikami.

Wydział Edukacji zajmuje się między innymi: administrowaniem spraw

związanych z pełnieniem przez miasto funkcji organu prowadzącego publiczne

szkoły i placówki oświatowe, planuje sieci i zatwierdza organizację publicznych

przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowych, a także rozlicza nakłady

poniesione na realizację zadań inwestycyjnych po zakończeniu ich realizacji47.

47 Urząd Miasta Łodzi, źródło: https://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/nauka-i-edukacja/ (data dostępu:

27.05.2019 r.)

105

Departament Kultury i Edukacji Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi

sprawuje między innymi nadzór nad realizacją zadań statutowych placówek oraz

nad poziomem usług edukacyjnych, wdraża zmiany w szkołach, Centrach

Kształcenia Ustawicznego itp. wynikających z reformy oświaty, prowadzi ciągły

nadzór i analizę naboru do placówek oświatowych prowadzonych przez

województwo, prowadzi nadzór nad siecią wspomagania rozwoju szkół

i placówek oświatowych w powiatach na terenie województwa, a także

kalkuluje rozwój kierunków kształcenia w placówkach oświatowych zgodnie

z obowiązującymi standardami i programami nauczania48.

Wydział Rozwoju Edukacji Kuratorium Oświaty w Łodzi odpowiedzialny

jest między innymi za wydawanie opinii dotyczących arkuszy organizacji

publicznych szkół i placówek, planów pracy publicznych placówek

doskonalenia nauczycieli w zakresie ich zgodności z przepisami,

koordynowanie prac związanych z organizacją konkursów i olimpiad

przedmiotowych oraz konkursów interdyscyplinarnych, nadzorowanie

bezpiecznych warunków pobytu oraz nauki w szkołach i placówkach, czy

nadzorowanie i koordynowanie procesu wdrażania i wykorzystania technologii

informatycznej w szkołach i placówkach oświatowych49.


PRACODAWCÓW

3.2.1. Analiza badania ilościowego (PAPI) - opis badania

Badanie ilościowe zostało zrealizowane za pomocą kwestionariuszowych

wywiadów bezpośrednich. Celem badania było przede wszystkim zebranie

informacji dotyczących potrzeb kadrowych firm badanej branży, a także

identyfikacja deficytowych kwalifikacji. Zebrany materiał miał dotyczyć także

opinii pracodawców na temat programu nauczania szkół zawodowych o profilu

kosmetyczno-fryzjerskim i modelowania ciała.

Badanie ankietowe zrealizowane zostało na przełomie lutego i marca

2019 roku, na podstawie przygotowanego kwestionariusza oraz za pomocą

ankiet przesyłanych drogą elektroniczną. Prowadzone było ono przez

48 Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego, źródło: https://bip.lodzkie.pl/departament-kultury-

i-edukacji (data dostępu: 27.05.2019 r.) 49 Zarządzenie nr 118/2017 Łódzkiego Kuratora Oświaty z dn. 29 grudnia 2017 r., źródło:

http://www.kuratorium.lodz.pl/wp-content/uploads/2018/01/regulaminko.pdf (data dostępu: 27.05.2019 r.)

106

przeszkolonych badaczy terenowych wchodzących w skład zespołu

badawczego. Wywiady realizowano w siedzibach firm. Taka forma

pozyskiwania danych umożliwia rejestrację wybranych zjawisk wśród grup

badawczych.

Ogółem w badaniu ankietowym udział wzięło 37 respondentów z terenu

Łodzi, w tym właściciele firm oraz osoby, które prowadzą lub nadzorują

politykę personalną zakładu. Z uwagi na wykonywanie przez daną firmę

różnych zabiegów pielęgnacyjnych, respondenci mieli możliwość zaznaczenia

większej ilości odpowiadających profili działalności.

Byli to przedstawiciele następujących firm:

zakłady fryzjerskie – 11 podmiotów

zakłady kosmetyczne – 10 podmiotów

zakłady kosmetyczno-fryzjerskie – 10 podmiotów

modelowanie ciała – 8 podmiotów.

Podczas realizacji badania terenowego napotkano na szereg problemów,

które w istotny sposób utrudniły pracę zespołu badawczego. Podstawowym

problemem był fakt, że w dużej mierze firmy objęte badaniem są jednoosobowe,

prowadzone przez właścicieli. Nie zatrudniają oni pracowników, a także nie

współpracują ze szkołami. Dlatego też wiedza tego typu osób nie była

wystarczająca aby uzyskać wartościowy materiał badawczy. Drugim problemem

był ograniczony dostęp do osoby decyzyjnej w salonie. W większych firmach,

właściciel lub manager z uwagi na obowiązki zawodowe lub krótkotrwałą

obecność w zakładzie pracy, nie miał możliwości rozmowy z badaczem.

Pracownicy obecni w salonie, rzadko posiadali wiedzę wystarczającą aby

udzielić odpowiedzi na zadawane pytania. Trzeci główny problem w zebraniu

materiału badawczego to brak chęci współpracy respondentów z badaczem.

Pracodawcy mieli bardzo duży dystans do zadawanych pytań oraz samej idei

badania. Wynikało to przede wszystkim z obawy przed skojarzeniem ich firmy

z negatywnymi odpowiedziami, co mogłoby wpłynąć na wizerunek salonu.

3.2.2. Zapotrzebowanie pracodawców na kompetencje pracowników

Jedną z podstawowych kwestii niniejszego badania było ustalenie potrzeb

pracodawców branży beauty w odniesieniu do kadry pracowniczej. Respondenci

zostali poproszeni o określenie jakich pracowników brakuje w ich firmach

107

z uwzględnieniem poszukiwanych umiejętności i kwalifikacji. Jednocześnie

dzięki tym odpowiedziom zespół badawczy mógł dowiedzieć się jak kształtuje

się popyt na konkretne zawody branży beauty.

Odpowiedzi w tym obszarze były zróżnicowane i dotyczyły nie tylko

umiejętności nabytych podczas edukacji, ale i kompetencji miękkich

pożądanych przez pracodawców. Najwięcej jednak wskazań otrzymała

odpowiedź nie brakuje pracowników (18% wskazań). Najczęściej odpowiedź ta

wskazywana była przez pracodawców zatrudniających do 3 pracowników

i funkcjonujących na łódzkim rynku pracy ponad 20 lat. Świadczy to

o ugruntowanej pozycji firmy na rynku oraz stabilnej pod względem kadry

pracowniczej. Są to również firmy stosunkowo małe, nierzadko jednoosobowe,

które nie potrzebują dodatkowych rąk do pracy. Drugą liczbę wskazań

otrzymała odpowiedź fryzjerów i kosmetyczek (12,5% wskazań). Najczęściej na

deficyt tych grup zawodowych zwracali uwagę przedstawiciele salonów

funkcjonujących od 6 do 10 lat (37,5% wskazań) o profilu fryzjerskim

i fryzjersko-kosmetycznym. Co ciekawe, salony typowo kosmetyczne

w mniejszym stopniu poszukiwały tej grupy zawodowej, (kosmetyczek). Może

to świadczyć o większym zainteresowaniu kandydatów do pracy

(kosmetyczek/kosmetologów) w sprofilowanych gabinetach kosmetycznych niż

w firmie z mieszanymi usługami, takimi jak zakłady fryzjersko-kosmetyczne.

Osób z umiejętnościami praktycznymi poszukuje również 12,5% respondentów.

Ankietowani zwracali uwagę, iż bardzo ciężko znaleźć aktualnie pracownika,

który dysponuje bogatym warsztatem pracy. Często kandydaci posiadają

szeroką wiedzę merytoryczną, nie potrafią jej natomiast zastosować w praktyce.

Wielu zagadnień związanych ze stanowiskiem pracy, uczą się dopiero po

podjęciu zatrudnienia. Pracodawcy natomiast oczekiwaliby pracowników

przygotowanych do pełnienia funkcji zawodowych nie tylko pod względem

merytorycznym, ale i praktycznym. Tej grupy osób poszukują przede wszystkim

nieco większe firmy, zatrudniające od 4 do 9 pracowników (18% wskazań).

Najczęściej tego typu odpowiedzi wskazywali właściciele firm o profilu

kosmetycznym (20% wskazań).

Równie często jak poprzednie cechy, respondenci wymieniali deficyt osób

posiadających kompetencje miękkie (kreatywność, rzetelność, uczciwość itp.) –

12,5%. Jest to niewątpliwie ważna kwestia z uwagi na charakter analizowanych

zawodów. Praca bezpośrednio z klientem wymaga od pracownika wiele empatii

i wsłuchania się w potrzeby odbiorcy usługi. Są to cechy, które rzadko można

nabyć w trakcie wykonywania zadań zawodowych. Są one wrodzone

108

i charakteryzują daną jednostkę. Na kompetencje miękkie zwracają uwagę

przede wszystkim zakłady, funkcjonujące do 5 lat (25% wskazań) zatrudniające

od 5 do 9 pracowników (27% wskazań). Częściej niż inni na te zagadnienia

zwrócili uwagę reprezentujący działalności z obszaru modelowania ciała - 27%

wskazań. Są to przede wszystkim firmy związane z poprawą kondycji fizycznej.

Osoby wykonujące takie zawody jak np.: trener personalny, dietetyk, technik

masażysta, fizjoterapeuta, instruktor fitness itp. oprócz wiedzy merytorycznej

i praktycznej powinny umiejętnie pracować z klientem. Często zgłaszają się do

nich osoby z dysfunkcjami narządów ruchu, czy np. otyłością. Dzięki takim

cechom jak: cierpliwość, profesjonalizm, empatia, delikatność w rozmowie będą

mogli w najbardziej odpowiedni sposób sprostać wymaganiom klienta.

Kreatywność natomiast była najczęściej wymienianą cechą poszukiwaną

wśród pracowników zakładów fryzjerskich i kosmetycznych. Pracodawcy

argumentowali to faktem, iż osoba na stanowisku stylisty fryzur czy też

makijażystki, powinna samodzielnie proponować klientowi najodpowiedniejszą

stylizację, dobraną do urody danej osoby. Dodatkowo, kreatywność według

ankietowanych powinna się charakteryzować odwagą w wykonywanych

działaniach (w kontekście wykonywania odważnych, modnych aktualnie

stylizacji). Ankietowani zwracali również uwagę na deficyt pracowników

z takimi cechami jak:

znajomość aktualnych trendów

posiadanie certyfikatów i wiedzy z prestiżowych kursów

chęć do pracy

doświadczenie

umiejętność stylizacji rzęs, brwi

wykonywanie makijażu permanentnego

umiejętność wykonywania manicure i pedicure

chęć nauki i dokształcania się

znajomość podstaw wiedzy teoretycznej branżowej.

Szczegółowy rozkład procentowy odpowiedzi na pytanie: Pracowników

z jakimi umiejętnościami, kwalifikacjami najbardziej brakuje w Państwa firmie

w podziale na ilość osób zatrudnionych w zakładzie, przedstawia Tabela 24.

109

Tabela 24.

Jakich pracowników brakuje w Państwa firmie?

(według ilości zatrudnionych osób w firmie; N=56; w %)

Kategoria od 1

do 3

od 4

do 9

10 i

więcej Ogółem

nie brakuje 14,7 17,6 40 17,9

fryzjerów/kosmetyczek 11,8 11,8 20 12,5

z kompetencjami miękkimi (kreatywność,

rzetelność, uczciwość itp..) 11,8 17,6 0 12,5

z umiejętnościami praktycznymi 11,8 17,6 0 12,5

ze znajomością aktualnych trendów 11,8 5,9 20 10,7

z certyfikatami i prestiżowymi kursami 5,9 11,8 0 7,1

z chęcią do pracy 5,9 11,8 0 7,1

z doświadczeniem 5,9 5,9 20 7,1

z umiejętnością stylizacji rzęs, brwi (w tym makijaż

permanentny) 5,9 0 0 3,6

z umiejętnością wykonywania manicure i pedicure 5,9 0 0 3,6

z chęcią nauki i doszkalania się 5,9 0 0 3,6

z podstawowymi (wiedza teoretyczna) 2,9 0 0 1,8

Razem 100 100 100 100

Źródło: Opracowanie własne.

Wśród 37 ankietowanych niespełna połowa natrafia na trudności przy

pozyskiwaniu pracowników (18 wskazań, tj. 49%). Największe kłopoty

z rekrutacją respondenci dostrzegają wśród fryzjerów (63% wskazań). W dalszej

kolejności na trudności w procesie rekrutacji napotykają salony fryzjersko-

kosmetyczne i kosmetyczne. Co ciekawe, wśród profilu modelowania ciała,

żaden z ankietowanych nie miał problemów z zatrudnieniem osób do pracy.

Wśród firm, które borykają się z deficytem pracowników, 48% to działalności

młode, funkcjonujące do 5 lat. Świadczy to o pewnej luce pokoleniowej: młode

działalności mają problem ze znalezieniem pracowników, ponieważ na rynek

pracy napłynęło niewielu absolwentów szkół kształcących w analizowanych

zawodach. W ostatnich latach utarło się stereotypowe postrzeganie profesji

110

fryzjera, kosmetyczki jako zawodu „gorszego”, co spowodowało małą liczbę

uczniów podejmujących naukę w tym zawodzie.

Respondenci zostali również poproszeni o uszczegółowienie swojej

wypowiedzi i wyodrębnienie trudności na jakie natrafiają podczas pozyskiwania

nowych pracowników. Do najczęstszych z nich zaliczyć można:

brak kandydatów do pracy/ brak chęci do pracy

brak umiejętności/ kwalifikacji zawodowych

wygórowane oczekiwania finansowe

brak znajomości nowych trendów/ przestarzała wiedza

brak kompetencji społecznych/ interpersonalnych

zbyt małe doświadczenie zawodowe

brak dodatkowych kursów/ zaświadczeń.

Trudności te w szczególności dotyczą firm małych, zatrudniających do

3 pracowników, oraz średnich zatrudniających od 4 do 9 osób. Firmy duże,

z zespołem powyżej 10 osób, zwróciły jedynie uwagę na aspekt związany

z brakiem kompetencji społecznych/interpersonalnych jako barierę w rekrutacji.

Ze względu na profil firmy, najczęściej wskazywały one na brak umiejętności/

kwalifikacji zawodowych (30% wskazań) jako podstawową trudność

w pozyskiwaniu nowych pracowników. Firmy kosmetyczno-fryzjerskie

najczęściej wskazywały na brak kandydatów do pracy/ brak chęci do pracy

(31% wskazań). Natomiast firmy kosmetyczne w ogólnym zestawieniu nie

wskazały na dominujący problem w rekrutacji pracowników. Trzy

z wymienionych cech uzyskały taką samą wartość – 22%. Były to: brak

kandydatów do pracy/ brak chęci do pracy, brak umiejętności/ kwalifikacji

zawodowych i wygórowane oczekiwania finansowe.

3.2.3. Ocena przygotowania absolwentów roczników 2015 – 2018 do pracy

zawodowej

W analizie jakości kształcenia w szkołach prowadzących naukę

w wybranych zawodach branży beauty uwzględniono wyłącznie wypowiedzi

tych respondentów, którzy mają lub mieli bezpośredni kontakt z uczniami albo

absolwentami tych szkół. Wynika to z przekonania, że osoby te mogą w sposób

najbardziej wiarygodny wypowiedzieć się w analizowanych obszarach.

111

Jedynie 32% z badanych firm, czyli 12 zatrudniało absolwentów

roczników 2015 – 2018. Łączna liczba zatrudnionych absolwentów wyniosła 12.

Oznacza to, że dwunastu pracodawców w okresie ostatnich czterech lat

zatrudniło średnio 3 absolwentów rocznie. W przeliczeniu na jednego

pracodawcę jest to mniej niż jeden absolwent rocznie w okresie czterech lat

(Wykres 16).

Wykres 16.

Czy respondenci zatrudniali absolwentów w latach 2015 – 2018? (N=37)

Nie

68%

Tak

32%


Najczęściej absolwentów zatrudniały firmy młode, funkcjonujące na

łódzkim rynku do 5 lat, prowadzące działalność w obszarze modelowania ciała

(kolejno po 5 wskazań). Świadczy to o tym, że pracodawcy którzy decydowali

się na otworzenie nowej firmy z tego zakresu, rekrutowali pracowników

zwłaszcza wśród osób młodych/ absolwentów szkół roczników 2015-2018.

Zatrudnienie to obejmowało fizjoterapeutów/ techników fizjoterapii/techników

masażystów. Natomiast firmy z dużym stażem, funkcjonujące od 11 do 19 lat

w branży kosmetyczno-fryzjerskiej w ciągu ostatnich czterech lat chętniej

zatrudniały młodych fryzjerów (3 wskazania).

Respondenci zostali poproszeni o ocenę w pięciopunktowej skali (gdzie

1 to bardzo słabo, a 5 to bardzo dobrze) przygotowania absolwentów szkół

zawodowych do wykonywania zadań zawodowych. Najwięcej wskazań (po

112

37%) otrzymały odpowiedzi: dobrze i średnio. Ocenę 4 (dobrze) zdecydowanie

częściej przyznawały firmy młode, funkcjonujące do 5 lat o profilu

kosmetycznym. Średnią ocenę (3) przyznawały również młode firmy, ale

o innym profilu działalności. W tym przypadku były to zakłady kosmetyczno-

fryzjerskie. Interesującym jest fakt, iż wśród osób deklarujących zatrudnienie

absolwentów szkół zawodowych lat 2015-2018 (N=12) średnia ocena jest

zbliżona do ogółu badanych i wynosi 3 (średnio). W tym przypadku

absolwentów szkół pod kątem wykonywania zadań zawodowych najwyżej

oceniły firmy o profilu modelowania ciała.

Niewątpliwie najwyższą ocenę absolwentów pod kątem wykonywania

zadań zawodowych przyznali pracodawcy z długoletnim stażem (od 11 do 19 lat

funkcjonowania firmy). Ocena ta wynosi 4,3 (nieco powyżej dobrej) i przyznały

ją osoby, które nie zatrudniły od czterech lat żadnego absolwenta. Argumentem

tej oceny, najczęściej był fakt, iż dotyczy ona młodzieży odbywającej praktyki

zawodowe lub osób, które kończyły szkoły przed okresem objętym niniejszym

badaniem. Szczegółowy rozkład ocen ze względu na czas funkcjonowania firmy

przedstawia Tabela 25.

Wśród ankietowanych aż 72% dostrzega braki/luki kompetencyjne

w wykształceniu absolwentów o profilu fryzjersko-kosmetycznym/modelowania

ciała. Jedynie 28% respondentów nie zauważa problemu w tym zakresie. Na te

zagadnienia zwracali uwagę zwłaszcza właściciele zakładów fryzjerskich

i fryzjersko-kosmetycznych (po 9 wskazań). 69% z nich to opinie firm

działających na rynku do 5 lat.

Tabela 25.

Średnia ocen dotycząca przygotowania absolwentów do wykonywania

zadań zawodowych, a czas funkcjonowania firmy

Czy zatrudniał

absolwentów? do 5 lat od 6 do 10 lat od 11 do 19 lat 20 i więcej lat

nie 3,3 3 4,3 2,9

tak 3,4 2,3 3 -


Wśród braków/luk kompetencyjnych w wykształceniu absolwentów

profilu fryzjersko-kosmetycznego/ modelowania ciała ankietowani wymienili:

brak umiejętności praktycznych

113

braki w wiedzy teoretycznej / branżowej

braki umiejętności pracy z klientem

braki znajomości aktualnych trendów i nowych metod pracy

braki chęci pracy/ współpracy/ rozwoju/ samodzielności

brak dodatkowych kursów/ certyfikatów/ szkoleń

nieznajomość obsługi narzędzi używanych w zakładzie.

Biorąc pod uwagę profil firmy oraz staż funkcjonowania, w obu

zmiennych najczęściej wymienianą luką kompetencyjną był brak umiejętności

praktycznych. Pozostałe kwestie wymieniane były pojedynczo przez każdą

z firm. Co ciekawe, tylko w jednym zakładzie fryzjersko – kosmetycznym jako

lukę kompetencyjną wymieniono nieznajomość obsługi narzędzi używanych

w zakładzie. W żadnym z pozostałych podziałów nie pojawiła się ta zmienna.

Szczegóły związane z rozkładem odpowiedzi według profilu firmy zawiera

Tabela 26.

W ocenie jakości kształcenia w kierunkach beauty nie mogło zabraknąć

wypowiedzi pracodawców dotyczących proponowanych przez nich modyfikacji

odnośnie zajęć w kształceniu teoretycznym, jak i praktycznym. Aż 70%

ankietowanych zauważa potrzebę ingerencji w dotychczasowy program

nauczania. Uważają tak przede wszystkim właściciele zakładów fryzjerskich

(9 wskazań) i fryzjersko-kosmetycznych (9 wskazań). Zdecydowanie częściej na

te zagadnienia zwracają uwagę osoby zatrudniające od 1 do 3 osób (16

wskazań). Są to zakłady stosunkowo małe, które chętnie przyjmują młodzież

w ramach praktyk zawodowych i mogą poświęcić uczniom wystarczającą ilość

czasu, obserwując ich umiejętności i sprawdzając na bieżąco ich wiedzę.

W zakresie modyfikacji programów kształcenia w klasach o profilu

beauty, respondenci wymienili:

więcej zajęć praktycznych (w tym z klientem)

uaktualnienie przekazywanej wiedzy o nowe trendy i metody

naukę pracy z klientem/ umiejętności interpersonalne

uszczegółowienie przekazywanej wiedzy

więcej zajęć z technologii materiałowej/ teorii

dodatkowe szkolenia u specjalistów.

114

Tabela 26.

Luki/ braki kompetencyjne w wykształceniu

absolwentów profilu beauty a profil firmy

Kategoria Zakład

fryzjerski

Zakład

kosmetyczny

Zakład

kosmetyczno-

fryzjerski

Modelowanie

ciała Ogółem

brak umiejętności

praktycznych 7 6 7 2 22

braki w wiedzy teoretycznej/

branżowej 1 2 3 1 7

braki umiejętności pracy

z klientem 1 2 2 0 5

braki znajomości aktualnych

trendów i nowych metod

pracy

1 1 2 0 4

brak chęci pracy/

współpracy/ rozwoju/

samodzielności

2 1 0 0 3

brak dodatkowych

kursów/certyfikatów/szkoleń 0 2 1 0 3

nieznajomość obsługi

narzędzi w zakładzie 0 0 1 0 1

Razem 12 14 16 3 45

*Uwaga: Respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź, dlatego za 100% przyjęto

ogólną liczbę podanych wskazań, czyli 45.


Kwestia zwiększenia wymiaru zajęć praktycznych wskazywana była

najczęściej przez ankietowanych, niezależnie od profilu firmy i stażu pracy.

Ponadto, zakłady fryzjerskie zwróciły uwagę na uaktualnienie przekazywanej

wiedzy o nowe trendy i metody. Według ankietowanych wiąże się to

z przestarzałą formą pracy z klientem, który aktualnie wymaga „świeżego”

i modnego uczesania. Pozostałe opinie rozłożone zostały jednostkowo wśród

wszystkich ankietowanych.

Poruszona w powyższym pytaniu sprawa zwiększenia liczby zajęć

praktycznych dla uczniów wiąże się z ostatnim pytaniem skierowanym do

badanych: czy Pani/Pana zdaniem liczba godzin obowiązujących praktyk

zawodowych dla uczniów jest wystarczająca? Aż 73% respondentów udzieliło

115

odpowiedzi negatywnej. W dalszym ciągu, podobnie jak w kontekście

modyfikacji programów kształcenia, opinie dotyczące zwiększenia liczby

praktyk zawodowych najczęściej wskazywały zakłady fryzjerskie

i fryzjersko-kosmetyczne, zatrudniające do 3 pracowników. Respondenci

argumentowali swoje opinie następującymi motywami:

zbyt krótki okres praktyk (48% wskazań)

zbyt ogólny charakter i forma praktyk (21% wskazań)

braki w umiejętnościach i wiedzy uczniów (12,5% wskazań).

Ostatni z motywów dotyczy małego zakresu wiedzy, którą uczeń uzyskuje

podczas odbywanych praktyk. Wiąże się to z krótkim czasem trwania praktyki,

motywacji ucznia, a także często małej ilości czasu, jakim dysponuje nauczyciel

kształcenia praktycznego, aby przekazać właściwą wiedzę.

28% respondentów uważa, że aktualna liczba przewidzianych praktyk

zawodowych jest wystarczająca. Wskazują na to zwłaszcza właściciele salonów

kosmetycznych zatrudniający do 3 pracowników. Jako główne argumenty dla

swojego stanowiska, przytaczano następujące odpowiedzi:

otrzymali odpowiednią wiedzę (15% wskazań)

różnorodność nauki: praktyka i dodatkowe kursy (4% wskazań).

Część pracodawców uważa, iż uczeń, który odbywa praktykę,

wykorzystuje ją w pełni i otrzymuje kompleksowe przygotowanie do

wykonywania zawodu. Dzięki obecności w środowisku zawodowym nie tylko

otrzymuje praktyczne przygotowanie, ale i swego rodzaju dodatkowy warsztat

(kurs), który jest zróżnicowany w stosunku do wiedzy przekazywanej w szkole.

Dzięki możliwości odbycia praktyk w różnorodnych salonach i u różnych

pracodawców młodzież otrzymuje wielopłaszczyznową wiedzę.

3.2.4. Współpraca na linii pracodawca – szkoła

Ankietowanych zapytano o współpracę ich firm z placówkami

edukacyjnymi. Zaledwie 35% pracodawców udzieliło na to pytanie odpowiedzi

twierdzącej, a prawie 65% firm biorących udział w badaniu nie współpracuje ze

szkołami (Wykres 17).

116

Wykres 17.

Współpraca badanych firm z placówkami edukacyjnymi (N=37; w %)

Nie

65%

Tak

35%


Skłonność firm do podejmowania współpracy ze szkołami maleje wraz ze

zwiększaniem rozmiarów zatrudnienia w tych firmach. Najczęściej współpracę

podejmują firmy zatrudniające do 3 pracowników – 39% wskazań. Nieco ponad

27% wskazań pochodzi z firm zatrudniających od 4 do 9 osób, natomiast

jedynie jedna firma zatrudniająca powyżej 10 osób podjęła współpracę ze

szkołą.

Tabela 27.

Współpraca badanych firm z placówkami edukacyjnymi

(według profilu firmy; N=39; w %)

Odpowiedź Zakład

fryzjerski

Zakład

kosmetyczny

Zakład

kosmetyczno –

fryzjerski

Modelowanie

ciała Ogółem

nie 54,5 70 70 75 66,7

tak 45,5 30 30 25 33,3

Razem 100 100 100 100 100


117

Najczęściej współpracę podejmują firmy istniejące długo na rynku. 71%

zakładów, które podjęły współpracę ze szkołami działa od 11 do 19 lat. Częściej

są to zakłady fryzjerskie, świadczące usługi zarówno dla kobiet jak i mężczyzn.

Szczegóły zawiera Tabela 27.

Najczęściej występujące formy współpracy łódzkich pracodawców

branży beauty z placówkami edukacyjnymi to: organizowanie praktyk dla

uczniów (32% ogółu wskazań) oraz poszukiwanie (rekrutacja) pracowników

spośród uczniów szkoły (14,3% ogółu wskazań). Obie formy współpracy

preferowały szczególnie małe firmy zatrudniające do 3 pracowników.

Tabela 28.

Formy współpracy firm z placówkami edukacyjnymi

(według liczby pracowników; N=28)

Forma planowanej współpracy od 1

do 3

od 4

do 9

10 i

więcej Ogółem

praktyki dla uczniów 6 2 1 9

poszukiwanie (rekrutacja) pracowników spośród

uczniów szkoły 3 0 1 4

konsultacje z nauczycielami i dyrekcją szkoły

odnośnie treści kształcenia 2 0 0 2

pomoc przy organizacji konkursów dla uczniów 2 0 0 2

dokształcanie nauczycieli 2 0 0 2

inne 1 1 0 2

prowadzenie zajęć dla uczniów przez pracowników

firmy w siedzibie firmy 0 1 1 2

prowadzenie zajęć dla uczniów przez pracowników

firmy w szkole 2 0 0 2

wycieczki po zakładzie pracy 2 0 0 2

zapewnienie sprzętu do zajęć praktycznych

(darowizny lub użyczenie) 1 0 0 1

Razem 21 4 3 28


Respondentów zapytano również o powody niepodejmowania współpracy

z różnego typu placówkami edukacyjnymi. Osoby, które wypowiedziały się

118

w tym temacie (uzyskano 28 wskazań), zwracały uwagę na następujące powody

braku współdziałania:

brak kontaktu ze strony szkoły (brak ofert współpracy)

brak czasu i/lub potrzeb podjęcia współpracy

brak wiedzy na temat zasad i możliwości współpracy

zbyt mała firma by podjąć współpracę

złe opinie na temat praktykantów/ brak korzyści.

Firmy zatrudniające do 3 pracowników wśród powodów

niepodejmowania współpracy ze szkołami wymieniają przede wszystkim brak

kontaktu ze strony szkoły (brak ofert współpracy) oraz brak czasu i/lub potrzeb

podjęcia współpracy. Firmy zatrudniające od 3 do 9 pracowników zwracają

zwłaszcza uwagę na brak kontaktu ze szkołami (brak ofert współpracy) oraz złe

opinie na temat praktykantów/ brak korzyści. Firmy duże, powyżej

10 pracowników, również upatrują główne powody niepodejmowania

współpracy w braku ofert współpracy oraz złych opiniach na temat

praktykantów/ braku korzyści.

Przedstawiciele zakładów fryzjerskich i kosmetycznych najczęściej

wskazywali na brak kontaktu i inicjatywy ze strony szkół do podejmowania

współpracy, jak również małą wielkość własnej firmy (są to w większości

działalności jednoosobowe). Uzasadniali także brak współpracy brakiem czasu,

który mogliby poświęcić dla młodzieży. Firmy, których działalność związana

jest z modelowaniem ciała, częściej wskazywały na brak kontaktu ze strony

szkół zawodowych i brak szkół kształcących w odpowiednich kierunkach

kształcenia (zwłaszcza zwracali na to uwagę dietetycy – jest to kierunek

prowadzony wyłącznie na uczelniach wyższych). Działalności, które zatrudniają

fizjoterapeutów, techników fizjoterapii i techników masażystów podstawową

przyczynę braku nawiązywania współpracy z placówkami edukacyjnymi

upatrywały w braku potrzeb ze strony tych firm.

Do ankietowanych zwrócono się również z pytaniem, czy są

zainteresowani rozszerzeniem lub podjęciem współpracy z placówkami

edukacyjnymi o nowe/ inne formy (bez względu na to, czy aktywność tę

podejmowały do tej pory). Odpowiedzi twierdzącej udzieliło nieco ponad 54%

ankietowanych, a przeczącej prawie 46% (Wykres 18). Różnica w otrzymanych

wynikach jest stosunkowo mała, wskazuje więc na potrzebę podejmowania

wszelkich inicjatyw związanych z zachęcaniem pracodawców z sektora beauty

119

do włączenia się w system edukacji w celu poprawy jakości kształcenia

i dostosowywania kierunków kształcenia dla potrzeb rynku pracy.

Wykres 18.

Plany firm w zakresie współpracy z placówkami edukacyjnymi (N=37; w %)

Nie

46%

Tak

54%


Współpracę ze szkołami w większym stopniu zamierzają podejmować

firmy zatrudniające do 3 pracowników (34 wskazania dla form planowanej

współpracy), które borykają się z brakiem odpowiedniej kadry.

Planowane formy/ kierunki współpracy sektora beauty według profilu

firmy prezentuje Tabela 29.

Tabela 29.

Formy współpracy firm z placówkami edukacyjnymi

(według profilu firmy (w %); N=57)

Forma

planowanej

współpracy

Zakład

fryzjerski

Zakład

kosmetyczny

Zakład

kosmetyczno-

fryzjerski

Modelowanie

ciała Ogółem

praktyki dla

uczniów 25 25 20 33,3 24,6

pomoc przy

organizacji

konkursów dla

uczniów

20,8 0 6,7 0 10,5

120

prowadzenie zajęć

dla uczniów przez

pracowników

firmy w siedzibie

firmy

4,2 25 13,3 0 10,5

wycieczki po

zakładzie pracy 4,2 8,3 20 16,7 10,5

prowadzenie zajęć

dla uczniów przez

pracowników

firmy w szkole

8,3 8,3 13,3 0 8,8

poszukiwanie

(rekrutacja)

pracowników

spośród uczniów

szkoły

12,5 8,3 6,7 0 8,8

zapewnienie

sprzętu do zajęć

praktycznych

(darowizna lub

użyczenie)

4,2 8,3 13,3 16,7 8,8

konsultacje z

nauczycielami

i dyrekcją szkoły

odnośnie treści

kształcenia

4,2 8,3 6,7 16,7 7

dokształcanie

nauczycieli 12,5 8,3 0 0 7

inne 0 0 0 16,7 1,8

klasy patronackie 4,2 0 0 0 1,8

Razem 100 100 100 100 100

*Uwaga: Respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź, dlatego za 100% przyjęto

ogólną liczbę podanych wskazań, czyli 57.


Respondentom zadano dodatkowe dwa pytania ważne z punktu widzenia

podejmowania wspólnych działań z placówkami edukacyjnymi.

Pierwsze: czy dotychczas firma, którą Pan/Pani reprezentuje zatrudniała

uczących się (wcześniej w Państwa Firmie) w ramach praktycznej nauki

zawodu? spotkało się z negatywnym odbiorem. Aż 73% ankietowanych nie

zatrudniało osób uczących się uprzednio w firmie. Jedynie 27% firm

podejmowało takie działanie. Najczęściej zatrudnienie dotyczyło fryzjerów

(6 wskazań). Pojedyncze odpowiedzi (zatrudnienie) w tym zakresie dotyczyły:

kosmetyczki, kosmetologa i fizjoterapeuty. Jest to cenna informacja z punktu

121

widzenia podjęcia działań, które będą miały na celu zwiększenie promocji

zatrudnienia osób odbywających praktyczną naukę zawodu u pracodawców.

Na drugie pytanie: czy respondenci planują w przyszłości zatrudnić osoby

w ramach praktycznej nauki zawodu lub/i absolwentów szkół zawodowych? aż

70% firm udzieliło odpowiedzi negatywnej. Argumentowano ten fakt przede

wszystkim brakiem wystarczającej wiedzy zawodowej wspomnianych grup.

Jedynie niespełna 30% badanych planuje takie zatrudnienie. Są to przede

wszystkim firmy zatrudniające do 3 pracowników, które wskazywały zawód

fryzjera jako deficytowy. Co ciekawe, do podjęcia decyzji o zatrudnieniu osób

w ramach praktycznej nauki zawodu lub/i absolwentów szkół zawodowych

bardziej skłonne są firmy działające długo na łódzkim rynku pracy (od 11 do 19

lat). Odsetek wskazań w tym przypadku wynosił 87,5%.

Plany zatrudnienia osób w ramach praktycznej nauki zawodu lub/i

absolwentów szkół zawodowych ze względu na wielkość i staż funkcjonowania

firmy prezentują dwie kolejne tabele: Tabela 30 i Tabela 31.

Tabela 30.


absolwentów szkół zawodowych (według wielkości firmy, w %; N=51)

Grupa zawodów od 1 do

3

od 4 do

9

10 i

więcej Ogółem

fryzjer(ka) 51,9 36,4 100 47,1

kosmetyczka/manicurzystka/pedicurzystka 25,9 31,8 0 27,5

fizjoterapeuta/technik fizjoterapii/technik

masażysta 7,4 18,2 0 11,8

inne/pomocnicze 11,1 4,5 0 7,8

kosmetolog 3,7 9,1 0 5,9

Razem 100 100 100 100

*Uwaga: Respondenci mogli wskazać więcej niż jedno stanowisko pracy, dlatego za 100%

przyjęto ogólną liczbę podanych wskazań, czyli 51.


122

Tabela 31.


absolwentów szkół zawodowych (według stażu firmy, w %; N=51)

Grupa zawodów do 5

lat

od 6

do 10

lat

od 11

do 19

lat

20

i więcej

lat

Ogółem

fryzjer(ka) 29,4 47,1 87,5 44,4 47,1

kosmetyczka/manicurzystka/pedicurzystka 35,3 35,3 12,5 11,1 27,5

fizjoterapeuta/technik fizjoterapii/technik

masażysta 11,8 0 0 44,4 11,8

inne/pomocnicze 11,8 11,8 0 0 7,8

kosmetolog 11,8 5,9 0 0 5,9

Razem 100 100 100 100 100

*Uwaga: Respondenci mogli wskazać więcej niż jedno stanowisko pracy, dlatego za 100%

przyjęto ogólną liczbę podanych wskazań, czyli 51.


3.3. ANALIZA BADANIA JAKOŚCIOWEGO (FGI) – OPIS BADANIA

Badanie jakościowe zrealizowano techniką zogniskowanego wywiadu

grupowego (FGI). Celem spotkania było dostarczenie bardziej szczegółowych

i wieloaspektowych informacji dotyczących sytuacji na lokalnym rynku pracy

branży beauty oraz zapotrzebowania na konkretne umiejętności, a także

omówienie potencjału rozwojowego branży w Łodzi i regionie. Szerzej niż

w badaniu ilościowym omówiono także aspekt związany z edukacją

w analizowanych zawodach.

Wywiady zrealizowano w marcu 2019 roku w siedzibie Izby

Rzemieślniczej w Łodzi i Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego. Udział w nich w sumie wzięło 8 właścicieli firm

z branży kosmetyczno-fryzjerskiej. Dobór uczestników badania był celowy.

Pierwsza grupa badanych to pracodawcy/ rzemieślnicy współpracujący z Izbą

Rzemieślniczą w Łodzi, druga grupa natomiast to pracodawcy wytypowani

z bazy REGON oraz źródeł własnych Obserwatorium Rynku Pracy dla

Edukacji. Podczas badania jakościowego pracodawcy wypowiadali się z pozycji

ekspertów w swojej dziedzinie, dlatego też zespołowi badawczemu zależało na

123

doborze najbardziej odpowiedniej grupy badawczej. Ostatecznie osoby, które

wzięły udział w badaniu charakteryzowały się następującymi cechami:

firma, którą reprezentują działa na rynku łódzkim od minimum 2 lat,

zatrudniają pracowników na stanowiskach zaliczonych do analizowanych

zawodów,

przyjmują młodzież w ramach praktyki zawodowej lub praktycznej nauki

zawodu – aktualnie lub w przeszłości.

Podstawowym problemem w przeprowadzeniu badania jakościowego

było dotarcie do osób posiadających zakładane przez zespół badawczy cechy.

Wiele firm działających na łódzkim rynku to działalności nowe, funkcjonujące

do dwóch lat. Wiedza właścicieli takich salonów mogłaby okazać się

niewystarczająca. Ponadto, wiele firm z dłuższym stażem pracy to zakłady małe,

jednoosobowe, bez doświadczenia w zatrudnianiu pracowników. Bardzo dużą

barierą okazał się również czas, którym dysponują właściciele salonów. Ze

względu na charakter wykonywanej pracy, część z nich nie mogła pozwolić

sobie na opuszczenie miejsca pracy na czas trwania wywiadu grupowego

(około 90 min). Mogłoby to skutkować utratą klientów.

3.3.1. Poszukiwane kwalifikacje – sytuacja na lokalnym rynku pracy

Według badanych pracodawców łódzka branża kosmetyczno-fryzjerska

utrzymuje się na wysokim poziomie. Sektor beauty opisują bardzo dobrze. Dużo

jest i salonów fryzjerskich, i kosmetycznych, i masażystów, i jeszcze innych

działalności z tym powiązanych jest bardzo dużo50. Nowo powstałe działalności

z tego obszaru nie są konkurencją dla firm istniejących na rynku. Szereg

klientów to osoby stałe, które nie zmieniają swojego stylisty. Wielu właścicieli

rozszerza swoje działalności o nowe usługi, bo widać tego potrzebę.

Współcześnie wygląd jest jedną z wizytówek człowieka, dlatego coraz więcej

osób stara się regularnie korzystać z usług specjalistów z obszaru beauty.

Ponadto teraz społeczeństwo się zmienia i do fryzjera chodzą już coraz młodsze

dziewczyny, „korposzczurki”, które stać na to. Według badanych większość

klientów to właśnie osoby młode, które oczekują usługi według aktualnych

trendów i mody, a zmiana ma pozytywnie wpłynąć na ich wizerunek. Zabiegi są

więc w głównej mierze przygotowane właśnie dla tej grupy klientów: odważne

stylizacje, cięcia czy kolory. Osoby te są również narażone na stres w miejscu

50 Zgodnie z wypowiedziami uczestników badania.

124

pracy, dlatego w celu pozbycia się napięcia korzystają z relaksacyjnego masażu

lub zabiegu kosmetycznego. Grupa osób w średnim i starszym wieku korzysta

natomiast głównie z usług stałych np. odświeżenie koloru włosów, masaże

lecznicze.

Zmieniła się również proporcja klientów pod względem płci, a co za tym

idzie także ilość i rodzaj świadczonych usług. Na lokalnym rynku fryzjerstwo

męskie bardzo poszło do przodu i to się teraz zrobiło happy na czasie, mężczyźni

chodzą już nie tylko do fryzjera ale i do kosmetyczki tak samo, a było

zapomniane. Na terenie Łodzi aktualnie funkcjonuje wiele miejsc

przeznaczonych wyłącznie dla mężczyzn. Są to usługi typowo fryzjerskie

(cięcie, koloryzacja, uczesania męskie), ale i również związane ze strzyżeniem

i pielęgnacją brody, czy wąsów. Takie usługi wykonują nie tylko fryzjerzy

męscy, ale i barberzy, którzy prowadzą całą gamę usług przeznaczonych dla

zarostu mężczyzny (np. nakładanie balsamu czy wosku na brodę). Oprócz

pielęgnacji zarostu, współcześni mężczyźni bardzo chętnie korzystają

z kosmetyki ogólnej w salonach typowo kosmetycznych. Wyrównywanie

skórek, pielęgnacja paznokci u rąk i nóg, nawilżanie dłoni to przykłady

najczęstszych zabiegów kosmetycznych, z których korzystają panowie.

Dodatkowo wyróżnia się grupę mężczyzn, którzy korzystają z zabiegów

pielęgnacji twarzy (maseczki, peelingi, oczyszczanie twarzy), a także z usług

solarium. Respondenci, w kontekście przedziału wiekowego dla tej grupy,

zdecydowanie wskazują na osoby młode do 35. roku życia, które bawią się

modą, jednocześnie dbając o swój nienaganny wizerunek. Odchodzi się więc już

od przekonania, że usługi te skierowane są wyłącznie do kobiet.

Podkreślić również należy, że zabiegi zaliczane do sektora beauty nie

mają na celu jedynie upiększenia ludzkiego ciała, ale niektóre z nich również je

usprawniają. Są to przede wszystkim różnego rodzaju masaże, zabiegi SPA czy

np. pedicure podologiczny (specjalistyczny). Dlatego też klienci, zgłaszający się

do salonów, oczekują różnorodnej usługi. Widać w tym kontekście, że popyt

jest duży i sektor się rozwija. Pracodawcy z tej branży często podkreślają, że

kalendarz mam zapełniony, ja nawet pracuję bez szyldu, bo nie mam kiedy się

tym zająć, ale wiele osób otwiera salony, osoby te nie mają pojęcia o tym, co

robić, nie mają podstawowej wiedzy. Według respondentów wielu właścicieli

nowych zakładów decyduje się na otworzenie własnej firmy w tej branży

z powodów czysto ekonomicznych - zainteresowanie tego typu usługami jest

bardzo duże, dlatego liczą na znaczący zysk. Wielokrotnie zdarza się jednak, że

poziom usług wykonywanych przez te osoby, jest niski. Najczęściej oferują

125

atrakcyjne ceny za usługę, dlatego też przyciągają klientów. Respondenci

tłumaczą to małym przygotowaniem praktycznym tych osób. Zdarza się, iż

osoby te są po krótkookresowych kursach lub szkole średniej, często

niesprofilowanej. W tej branży nie chodzi o wykształcenie wyższe, szkolne, fajnie

jak jest mądry do tego, ale przede wszystkim jak jest fachowiec, rzemieślnik

najpierw, a potem artysta. Podstawową kwestią jest ciągła nauka i szkolenie

własnego warsztatu przez pracownika.

Według grupy badawczej najwięcej przygotowania praktycznego uczeń

(przyszły pracownik) otrzymuje w szkole zawodowej, a aktualnie spadek jest

ogromny, zainteresowanie wykształceniem zawodowym jest bardzo niskie.

Pracodawcy twierdzą, że mają duży kłopot ze znalezieniem pracownika, który

ma odpowiednie wykształcenie i umiejętności wymagane do pracy. Aktualnie

upatrują oni deficyt pracowników na każdym stanowisku; szukam od fryzjera, po

kosmetyczki, makijażystki, tylko z zaznaczeniem dobrej, dobrze wykształconej,

zawodowo. Osoby, które składają dokumenty aplikacyjne, bardzo często

posiadają inne wykształcenie kierunkowe, a z czasem przekwalifikowały się

odbywając stosowne kursy. Część z nich to także kandydaci z kwalifikacjami,

które nabyli w sposób nieformalny, a także poprzez doświadczenie. Dany

pracodawca ma więc trudność z określeniem rzeczywistych umiejętności danej

osoby. Dopiero w trakcie wykonywanej pracy weryfikowane są zdolności

kandydata. Nierzadko po okresie próbnym, następuje ponowne poszukiwanie

pracownika. Istnieje również grupa osób, która nie chce wiązać swojej

przyszłości zawodowej z jednym pracodawcą. Najczęściej są to osoby z większą

liczbą kwalifikacji. Dziewczyny po kosmetologii są z kolei nastawione już na

bardzo inwazyjne zabiegi i one nie chcą pracować na etacie, że ja będę

umawiała klientki, a one będą przychodziły, wtedy będą robiły jakiś zabieg,

np. doklejanie rzęs, czy makijaż permanentny, jakieś dostrzykiwanie kolagenu

czy takie historie, bo one uważają już, że po takiej szkole mają takie

uprawnienia. Pracodawcy coraz częściej wymagają dodatkowych certyfikatów

i zaświadczeń z ukończenia szkolenia bądź kursu danego zabiegu, ponieważ

ogólny dyplom ukończenia studiów nie daje im gwarancji opanowania przez

kandydata do pracy wymaganych umiejętności. Dlatego tak ważne jest według

respondentów ciągłe doszkalanie się i poszerzanie swojego portfolio o nowe

zaświadczenia. Jest to jeden z mierników branych pod uwagę podczas selekcji

nowych pracowników.

W kontekście wspomnianej listy kryteriów branych pod uwagę przy

podjęciu decyzji o zatrudnieniu nowego pracownika, pracodawcy zapytani

126

o uszczegółowienie tego zagadnienia, wymienili kolejno trzy grupy cech, na

które zwracają uwagę:

Kompetencje zawodowe: wykształcenie zawodowe, dodatkowe kursy/

szkolenia poświadczone certyfikatami, udział w konkursach branżowych,

posiadane kwalifikacje, udokumentowana praktyka zawodowa.

Kompetencje społeczne: kultura osobista, chęć do pracy i rozwijania się,

logiczne myślenie/ intelekt, otwartość / łatwość nawiązywania kontaktu,

bogaty zasób słownictwa, kreatywność, umiejętność pracy pod presją

czasu, odpowiedzialność, pewność siebie, asertywność.

Inne: środowisko z jakiego pochodzi kandydat do pracy, identyfikowanie

się z marką, wygląd zewnętrzny (pierwsze wrażenie), wymagania

finansowe, dyspozycyjność.

Najlepszym wariantem według badanych jest pozyskiwanie uczniów ze

szkół w ramach praktyk zawodowych lub praktycznej nauki zawodu. Dzięki

połączeniu wiedzy teoretycznej przekazywanej w szkole oraz jednoczesnym

szkoleniu praktycznym w środowisku zawodowym (zakładzie, salonie) młody

człowiek może uzyskać gruntowną wiedzę, a sam pracodawca dobrego

pracownika w przyszłości. Ma też on odpowiednio dużo czasu aby

zweryfikować zdolności młodego człowieka do wykonywania pracy zawodowej

lub dopomóc w ukształtowaniu wymaganych na tym stanowisku umiejętności.

Ja jestem w stanie nauczyć, jeśli ktoś ma takie podstawowe wykształcenie, i chęć

w ogóle, to resztę ja jestem w stanie nauczyć, ale nie ma takich ludzi. Niestety

pracodawcy aktualnie borykają się z niedoborem także młodocianych

pracowników/ uczniów. Zauważają mniejsze zainteresowanie młodzieży nauką

w klasach zawodowych. Branża ta, pomimo dużego popytu, w dalszym ciągu

uznawana jest za niszową, nieciekawą, skierowaną do osób, które nie mają

wysokich aspiracji zawodowych. Twierdzą, że z pozyskiwaniem dzisiaj ucznia

jest naprawdę ciężko, jak ja miałem kiedyś 15 osób to dziś mam dwie, trzy

i z nich wiem, że jedna osoba musi odejść. Jest to drugi powód braku

pracowników w tym obszarze zawodowym.

Deficyt kadrowy wynika nie tylko z małej liczby uczniów w klasach

kierunkowych ale i z braku chęci młodzieży do podjęcia pracy. Często ich

predyspozycje lub cechy osobowościowe nie są zgodne z wybraną profesją

i w perspektywie czasu, osoby które nawet kończą szkołę, bardzo mało z nich

potem pracuje w zawodzie. Według respondentów jest to wynik małej

świadomości młodzieży na temat charakteru pracy w branży beauty.

127

W społeczeństwie utarło się przekonanie, że fryzjer czy kosmetyczka to zawody

łatwe, niewymagające wielkiego wkładu własnego. Jak ja chodziłam do szkoły,

to z całej grupy może tylko trzy osoby pracują w zawodzie, a było takie

przeświadczenie, że to jest taki fajny, lekki zawód i dlatego tam szli, bo to będzie

taka lekka, fajna praca (…) bo jest fajnie, ale nie jest tak prosto, jak by się

wydawało, a oni chcieli iść na łatwiznę i w dalszym ciągu niektórzy tak

pokutują, nie ma takiej świadomości młodzieży. Respondenci wielokrotnie

powtarzali, że praca ta wymaga nie tylko dobrego warsztatu, ale również siły

i kondycji fizycznej (jest to wymagane zwłaszcza wśród techników masażystów/

fizjoterapeutów/ techników fizjoterapii, trenerów fitness itp.). Wielokrotnie jest

to też praca pod presją czasu, wymagająca skupienia i wyciszenia. Niewielki

błąd może wpłynąć na ludzki wygląd, a nawet zdrowie. W przypadku

kosmetyczek jest to często praca w jednej pozycji ciała. Fryzjerzy natomiast

spędzają wiele czasu z uniesionymi rękoma. Mają oni również styczność

z różnego rodzaju substancjami (farby, akryl, płyny), które z czasem mogą

wpływać na zdrowie. Dodatkowo, sami klienci zgłaszający się do tej grupy

zawodowej są różni – pod względem higienicznym, jak i społecznym. Dlatego

też osoba pracująca w analizowanych zawodach powinna być tolerancyjna

i opanowana. Respondenci podkreślali, że dobrym pracownikiem jest ten, kto

lubi swój zawód, a wszystkich klientów traktuje jednakowo i z empatią.

3.3.2. Ocena umiejętności absolwentów kierunków beauty

Grupa badawcza upatruje małą liczbę napływu młodych pracowników,

zwłaszcza w braku kandydatów do pracy w okresie bezpośrednio

przypadającym na zakończenie nauki w szkołach. Logicznym byłoby, że ktoś

kończy szkołę i szuka pracy w zawodzie, a tu nic, ale nie ma w ogóle takiego

wzrostu w jakimś okresie. Wiąże się to ze wspomnianymi już problemami: małą

liczbą osób uczących się w analizowanych profesjach, oraz ukończeniem

szkoły, ale niepodejmowaniem pracy w wyuczonym zawodzie (brak chęci).

Jedynym odstępstwem jest okres obowiązkowych praktyk: zaczną szkołę i wtedy

szukają, bo muszą ale na tym się kończy współpraca. Respondenci przyznają, że

nie tylko wśród młodych osób widoczny jest spadek potencjalnych

pracowników ale jest to tendencja rynkowa. Oprócz ich deficytu, osoby, które

zgłaszają swoje kandydatury nie posiadają odpowiednich kwalifikacji lub

umiejętności.

128

W ostatnich miesiącach na kosmetyczkę miałam 7 osób, żadnej nie

przyjęłam, na fryzjerstwo zero, ale w ogóle jest bardzo mało młodych osób,

które pracują w zawodzie, ja czuję się wszędzie najmłodsza. Dlatego też

poszukiwanie pracowników często jest długotrwałe. Ogłoszenia o pracę są

odnawiane, właściciele firm poszukują pracowników przez Urzędy Pracy lub

własną sieć kontaktów. Rzadko zdarzają się przypadki, gdzie pracownicy

zgłaszają się sami do pracodawców z pytaniem o wolne stanowiska pracy: około

2 – 3 osób rocznie, które same zgłaszają się i chciałyby pracować, i takie osoby

bardzo cenię, bo chcą pracować. Bardzo często w tym przypadku odgrywa rolę

prestiż zakładu: im lepszy, tym częściej zgłaszają się pracownicy, chcący podjąć

tam zatrudnienie. Są to osoby chcące poszerzyć swoje umiejętności pod okiem

doświadczonych specjalistów, którzy mają najczęściej duży wachlarz usług

i obsługują wielu klientów.

W celu oceny kwalifikacji absolwentów kierunków beauty, a jednocześnie

pracowników tej branży, pracodawcy zostali poproszeni o zaznaczenie na

pięciopunktowej skali (gdzie 1 to bardzo słabo, a 5 to bardzo dobrze) jak

postrzegają młode osoby ze względu na posiadaną wiedzę i umiejętności. Po

weryfikacji odpowiedzi, okazało się, że absolwenci zostali ocenieni przez

respondentów na średnim poziomie (ocena 2,6 na 5). W podobnej skali

absolwenci szkół zawodowych/ uczelni wyższych zostali ocenieni pod

względem przygotowania praktycznego. W tym przypadku wynik wynosił nieco

ponad średnią (ocena 3,3 na 5). Respondenci swoje punkty argumentowali

przede wszystkim faktem, iż istnieją dwie grupy problemów, na które

napotykają podczas pracy z absolwentami szkół roczników 2015-2018

wynikające z programów nauczania w szkołach. Według nich istnieje potrzeba

modyfikacji programów kształcenia w zawodach beauty:

Ze względu na wymogi rynkowe i nowe technologie.

W tym miejscu pracodawcy przede wszystkim podkreślali, iż

przekazywana uczniom wiedza w szkołach często odbiega od aktualnie

stosowanych w salonach metod pracy z klientem. W szkole za mało uczy się

o trendach i o różnych zmianach, które następują, a za dużo się poświęca temu

czas jak na przykład na trwałą, którą się robi właściwie dwa razy do roku. Jak

było wcześniej wspomniane, pracodawcy upatrują aktualnie inną kategorię

klienta, który nierzadko wymaga odważnych, nowoczesnych stylizacji. Szkoła

natomiast według badanych nie uczy tego, czego wymaga współczesny rynek.

Zbyt dużo czasu poświęcane jest na kwestie, które nie są już wykorzystywane

129

w nowoczesnej pracy z klientem. Są to oczywiście podstawy, które każdy

fryzjer powinien znać, jednak nie wymagają one poświęcania im tak dużej ilości

czasu na zajęciach. Dodatkowo dziewczyna mi mówi, że jutro ma sprawdzian, no

to mówimy: oksydanty takie, takie, takie, wszystko tak? No źle, bo to na 6% teraz

robisz, to na 12% rozrabiasz, i jeszcze perhydrol, co jest w tej szkole? Zwrócić

należy uwagę, iż zmieniły się także produkty wykorzystywane do produkcji

kosmetyków: są one w dużej mierze bardziej ekologiczne, nie osłabiające

struktury włosa/ ludzkiego ciała. Wykorzystanie ich więc inaczej wygląda niż

kilka lat temu, gdy używano produktów o innym składzie. Respondenci nie

zauważają natomiast dużej zmiany w wiedzy przekazywanej młodzieży z tego

zakresu; nie jest ona nie potrzebna, ale często zdezaktualizowana.

Ze względu na stosunek zajęć praktycznych do teoretycznych.

To zagadnienie, które było kilkukrotnie poruszane przez pracodawców.

Zbyt mało poświęca się czasu na szkolenie praktycznych umiejętności

absolwentów/ pracowników tej branży. Wszelkie wykonywane usługi wiążą się

z umiejętnościami danej osoby, czyli posiadanym przez niego warsztatem.

Powinno być odwrotnie, mniej teorii, bo na początek bardzo dobrze, fajnie, to

jest podstawa, żeby wiedział co robić, ale później to już tylko praktyka.

Zwiększenie liczby wykonywanych zabiegów, ćwiczenie technik, przyczynia się

do rozwijania bardzo ważnych w tej branży zdolności manualnych,

kreatywności, a także pewności siebie, która jest istotna w pracy z klientem.

Ponadto, podczas wykorzystywania wiedzy teoretycznej w praktyce, szybciej ją

utrwali i przyswoi. Praktyka uczy również cierpliwości, nie tylko w stosunku do

klienta, ale i również do często monotonnych, powtarzalnych zabiegów.

Praca nad własnym warsztatem jest ważna nie tylko w trakcie nauki, ale

również podczas wykonywanej pracy zawodowej. Jeśli chodzi o branżę

fryzjersko/ kosmetyczną trendy zmieniają się cztery razy do roku. Stylista, który

zabiega o klientów, powinien znać aktualne tendencje na rynku i techniki,

wychodząc naprzeciw oczekiwaniom. Jeśli chodzi o fizjoterapię/ masaż, są to

dziedziny ciągle rozwijające się, korzystające z pojawiających się nowych

urządzeń i rodzajów masażu, które wpływają na kondycję człowieka. Dlatego

też badani twierdzą, iż większość z zatrudnianych przez nich pracowników

(a także i oni sami) podejmują dodatkowe kształcenie, najczęściej w ramach

krótkookresowych kursów. Z uwagi na fakt, że są to często kosztowne zajęcia,

nierzadko poza granicami Łodzi, częstotliwość udziału jest zależna od

finansowania. To jest różnie, to zależy, co się w tej rozmowie wstępnej uzgodni,

130

czy sam pracownik się dokształca, czy się dofinansowuje, czy się znajduje jakieś

pieniążki, żeby im pomóc w tym, to każdy salon robi indywidualnie. Wśród

badanych pojawiło się również stwierdzenie, że podczas rozmowy rekrutacyjnej

z nowym pracownikiem jednym z zagadnień jest obszar dokształcania się

pracownika. Osoba, która wykazuje chęci rozwoju i szkolenia w celu

kształtowania swoich umiejętności, jest cennym nabytkiem dla firmy.

Pracodawcy zauważają, iż wśród pracowników młodszego pokolenia jest

większa świadomość potrzeby dokształcania się: faktycznie mam taką

pracownicę, która sama chętnie coś wyszukuje i z chęcią gdzieś jedzie. Jest to

nie tylko inwestycja w samego siebie, ale i firmę, która dzięki dobremu

pracownikowi zyska nowych klientów.

3.3.3. Współpraca na linii pracodawca – szkoła

Pracodawcy deklarują brak wiarygodnych źródeł wiedzy na temat

aktualnego stanu szkolnictwa zawodowego na terenie miasta Łodzi. Informacje

odnośnie liczby uruchomionych klas czy też treści przekazywanej wiedzy

według ankietowanych nie są ogólnodostępne. Jedynym źródeł tych danych są

praktykanci. My od czterech lat nie mieliśmy uczniów i dopiero teraz od

września ktoś, i brak, nie było żadnej takiej informacji jak to wygląda gdzie się

zgłosić po uczniów, jakie dokumenty złożyć. Wiedza ta z punktu widzenia

pracodawcy jest bardzo wartościowa, ponieważ dzięki niej buduje swoją

świadomość na temat przyszłych pracowników i sytuacji kadrowej na lokalnym

rynku pracy. Dodatkowo, informacje przekazywane wyłącznie przez

praktykantów nierzadko odbiegają od rzeczywistości: dziewczyna mówi mi, że

nie umie tego wykonać, a o tym nic nie słyszała, bo w szkole tego nie było.

Mówię, jak to podstaw w szkole może nie być, pokaż mi podręczniki, zeszyty.

I okazuje się potem, że w szkole i owszem, było, ale dziewczyny myślami

w szkole nie było. Z uwagi na zgłaszany przez badanych deficyt pracowników

jest to istotny problem. Pracodawcy zauważają, że powinna być (informacja) ile

klas, ilu jest w nich uczniów, gdzie się otworzyła klasa, nie wiem, jakaś

platforma internetowa, czy coś. Badani upatrują zasadność przygotowania

portalu internetowego jako łącznika pomiędzy szkołami, pracodawcami, oraz

uczniami kształcącymi się w zawodach beauty. Szkoły przekazywałyby

informacje odnośnie liczby uczniów i prowadzonych klas w danym zawodzie,

pracodawcy mogliby zamieszczać dane dotyczące chęci przyjęcia osoby na

praktyki zawodowe, praktyczną naukę zawodu lub do pracy, sami uczniowie

natomiast w jednym miejscu znaleźliby zbiór informacji odnośnie dalszego

131

kształcenia, a także informację, gdzie mogliby podjąć pracę (oferty praktyk/

pracy). Badani uważają, iż w nowoczesnym społeczeństwie ta forma kontaktu

między zainteresowanymi grupami przyniosłaby najlepsze rezultaty.

Jakość współpracy na linii pracodawca – szkoła według badanych jest

zróżnicowana. Uwarunkowane jest to przede wszystkim formą współpracy.

Grupa badawcza wskazała trzy najczęściej występujące wśród nich formy

współpracy z placówkami edukacyjnymi.

Praktyki dla uczniów

Jest to najczęstsza podejmowana forma współpracy ze szkołą. Praktyki

realizowane są w oparciu o porozumienie między placówką edukacyjną

a zakładem pracy. Pracodawcy zwracają uwagę, iż okres praktyk jest krótki,

przez co przekazywana wiedza uczniom jest cząstkowa, a dodatkowo, z uwagi

na częstą niesystematyczność w obecnościach uczniów, uboga

w charakterystyczne/ istotne szczegóły danego zawodu. Problem jest taki, że

często ciężko jest współpracować ze szkołami (…) bo często szkoły spychają

odpowiedzialność, poszedł na praktyki to już jest fajnie, najważniejsze, że on już

tam jest. Wiele zależy od jednostkowego podejścia ucznia do praktyk. Są osoby,

które wywiązują się ze swoich godzin, pomimo że jest ich mało to się starają,

uczą, przychodzą, a są takie, które na cały cykl praktyk przychodzą trzy razy,

pokręcą się i tylko chcą zaliczenie. Badani zwrócili uwagę, iż szkoła powinna

zwrócić większą uwagę na kontrolowanie systematyczności uczniów

w odbywaniu praktyk.

Konsultacje z nauczycielami odnośnie treści kształcenia i wychowania

Ta forma współpracy jest podejmowana głównie z placówkami,

w których uczniowie odbywają praktyki w danym salonie. Na bazie obserwacji

zachowania i umiejętności młodzieży, pracodawca konsultuje pewne

zagadnienia z przedstawicielem szkoły. Ja biorę do wychowawcy numer

telefonu, zastrzegam sobie, że mogę wieczorkiem zadzwonić i rozmawiamy co ja

tam zauważyłam. Znacznie częściej konsultacje te dotyczą zachowania

i predyspozycji ucznia do wykonywania zawodu. W kwestii treści kształcenia,

pracodawcy sugerują na jakie aspekty należałoby zwrócić większą/ mniejszą

uwagę ze względu na wymagania rynkowe. Są to jednak zazwyczaj dyskusje

nieformalne.

Pomoc przy organizacji konkursów dla uczniów

132

Ten rodzaj formy współpracy najczęściej wychodzi ze strony szkoły.

Organizujemy tam rzeczy jako Cech na ul. Żubardzkiej, teraz szkoła robi

konkurs dla tych uczniów z technikum, znowu zaprasza kogoś od nas do jury.

Najczęściej pracodawcy są sponsorami nagród dla zwycięzców konkursu,

wcielają się w rolę ekspertów w celu ocenienia efektów pracy uczestników,

a także wspierają organizatorów w przygotowaniu etapów konkursu.

W kontekście współpracy szkół i firm z zakresu beauty, pracodawcy

zauważają pewne niedogodności w funkcjonowaniu tego partnerstwa.

Właściciele firm z branży beauty wymieniają cztery kategorie oczekiwań wobec

placówek edukacyjnych. Według nich przyczynią się do lepszej współpracy na

linii pracodawca – szkoła, a w przyszłości zagwarantują młodzieży lepszy start

na rynku pracy.

Przekazywanie nowszej i aktualniejszej wiedzy

Pracodawcy wielokrotnie podkreślali, że szkoła przekazuje wiedzę często

zdezaktualizowaną lub za dużo czasu poświęca na szkolenie umiejętności, które

nie są często wykorzystywane w pracy z klientem. Badani oczekiwaliby

nowoczesnych jednak technik, a nie starych z perhydrolem, technik które są na

bieżąco żeby szkoła też się interesowała, a nie książki sprzed kilku lat miała.

Wsparcie finansowe

Uczestnicy grupy badawczej zwrócili również uwagę na wydatki

związane z edukacją młodzieży. Według nich koszty edukacji są wysokie,

młodzież, która uczy się zawodu testuje i wykorzystuje wszelkie dostępne

w zakładzie materiały, które w konsekwencji szybciej ulegają zniszczeniu.

Pracodawcy oczekiwaliby więc aby szkoła wsparła ich finansowo w obszarze

zaopatrzenia młodzieży w materiały do nauki: żeby ktoś pomyślał, żeby nam

pomóc finansowo (…) bo edukacja polega na tym, że uczeń bardzo dużo zużywa

i niszczy się wiele, niby refundują wynagrodzenie, ale ono jest dla nich żałosne

(…) dużo niszczą urządzeń, oni nam przynoszą szkody.

Lepsza organizacja (zwłaszcza praktyk)

Uczestnicy grupy badawczej zwrócili uwagę na problem dotyczący braku

synchronizacji co do organizacji roku szkolnego i praktyk młodzieży. Bursa

zamknięta w ferie, w wakacje bursa zamknięta, no to ja ją (uczennicę) mam

nocować u siebie w domu, żeby ona przychodziła na praktyki, nie mam szans,

żeby wyegzekwować, żeby ona przyszła (…) co więcej ten, ośrodek gdzie, te

dzieciaki, przebywają, też jest zamknięty, no coś powinno być otwarte. Jest to

133

oczywiście przypadek dotyczący uczniów spoza Łodzi, którzy zamieszkują

bursy i schroniska młodzieżowe, jednak nie jest on rzadkością. Wielu uczniów

z ościennych miejscowości decyduje się na praktyki/ naukę w firmach w Łodzi

z uwagi na większą różnorodność wykonywanych zabiegów i rozpoznawalność

marki/ salonu. W przypadku zamknięcia miejsc noclegowych przeznaczonych

dla uczniów, mają oni trudność z realizowaniem praktyk. Badani oczekują więc

większego zaangażowania również w organizację zaplecza praktyk.

Lepsza komunikacja

Informacja o uczniu, klasie

Badani zwrócili uwagę, iż podczas praktyk/stażu/praktycznej nauki

zawodu rzadko ktoś kontaktuje się z nimi w celu przekazania informacji

o profilu osoby, z którą podejmują współpracę. Nie ma większego problemu

w przypadku, kiedy dany uczeń jest otwarty i komunikatywny, kłopot pojawia

się w momencie, gdy jest to osoba zamknięta w sobie lub z dysfunkcjami. My

biorąc, dzieciaczki z ośrodka, zdajemy sobie sprawę, że one mają jakieś

dysfunkcje; umówmy się, nikt z nas nie jest po kursie socjoterapii, my w ogóle

nie jesteśmy poinformowani, jakie to są dysfunkcje, my nie wiemy, tylko trochę

z wywiadu, dlaczego Ty jesteś tam (…) tam był w ogóle utrudniony kontakt

z rodzicami, to już komunikacja padała w ogóle. Respondenci uważają, że

bardzo wartościowe dla nich informacje, takie jak: sylwetka ucznia, poczynania

w nauce, ewentualne dysfunkcje, czy też sytuacja rodzinna zdecydowanie

ułatwiłyby im pracę z nową osobą. Dodatkowo, w przypadku osób ze

specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, oczekiwaliby wsparcia i pomocy

merytorycznej ze strony szkoły.

Ustalenie harmonogramu współpracy

Dużym problemem organizacyjnym jest ustalenie harmonogramu

współpracy między uczniami a pracodawcą. Często zdarza się, iż szkoła,

układając plan zajęć, odgórnie przeznacza wybrane dni na praktykę/ naukę

u pracodawcy bez wcześniejszej konsultacji. Pracodawcy zauważają, że zdarza

się, iż jednego dnia do zakładu przychodzi kilku uczniów, co powoduje chaos,

a sam pracodawca nie ma możliwości poświęcić każdemu wystarczającej ilości

czasu. Zdarza się także, iż dniem praktyk jest np. poniedziałek, który w salonach

jest często dniem wolnym. Dlatego też powinna być informacja ile klas, ile jest

w tym osób do mnie i to od nas powinno wyjść, kiedy oni powinni przychodzić,

a nie od szkoły, kiedy szkoła chce, żeby przychodzili. Wartym uwagi więc jest

134

pomysł konsultacji planu zajęć z pracodawcami w celu uzyskania obopólnych

korzyści.

3.3.4. Wnioski wynikające z badania pracodawców

Poniżej przedstawiono najważniejsze wnioski wynikające z analizy

informacji uzyskanych w trakcie badania ankietowego (ilościowego) i wywiadu

grupowego FGI (jakościowego) pracodawców branży beauty.

1. Na terenie Łodzi istnieje duży popyt na usługi branży beauty, sprawą

dyskusyjną jest jednak wykształcenie i zakres umiejętności osób

wykonujących konkretne usługi. Według ankietowanych wiele osób

pracujących w branży nie posiada wystarczających kwalifikacji

i predyspozycji do wykonywania zadań zawodowych.

2. Firmy o profilu modelowania ciała w znacznie mniejszym stopniu

poszukują nowych pracowników. Aktualne braki kadrowe dotyczą

w szczególności branży fryzjerskiej i kosmetycznej. Według

respondentów brak kandydatów do pracy spowodowany jest z jednej

strony dotychczasowym małym zainteresowaniem podjęcia nauki

w analizowanych zawodach, a z drugiej rezygnacją młodzieży z podjęcia

pracy w zawodzie po zakończonej edukacji. Pierwsza kwestia dotyczy

stereotypowego postrzegania szkół zawodowych o profilu kosmetyczno-

fryzjerskim jako gorszych i marginalnych. Zawód fryzjera/ kosmetyczki

odbierany był jako brudny i niehigieniczny. Druga kwestia związana jest

z niedopasowaniem profilu kandydata do specyfiki pracy. Wbrew

pozorom są to zawody wymagające siły fizycznej i psychicznej.

Młodzież, która szukała pracy lekkiej i łatwej rezygnuje z wykonywania

powierzonych im obowiązków.

3. Respondenci wskazują na deficyt profesjonalnych fryzjerów

i kosmetyczek (z bogatym warsztatem praktycznym). Ponadto,

poszukiwane są osoby z podstawową wiedzą branżową, chęciami do

nauki, umiejętnościami praktycznymi i rozwiniętymi kompetencjami

miękkimi. Ostatnia cecha jest w szczególności poszukiwana przez

właścicieli firm z zakresu modelowania ciała. Największy problem ze

znalezieniem odpowiednich pracowników deklarują działalności nowe,

funkcjonujące na łódzkim rynku pracy do 5 lat.

135

4. W kwestii kryteriów branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji

o zatrudnieniu nowego pracownika, pracodawcy wymienili trzy grupy

kompetencji. Pierwsza dotyczy kompetencji zawodowych, które

obejmują: posiadanie wykształcenia zawodowego, odbyte dodatkowe

kursy/ szkolenia, udział w konkursach i ilość posiadanych kwalifikacji.

Druga grupa dotyczy kompetencji społecznych. Pracodawcy zwracają

uwagę na kulturę osobistą kandydata, chęci do pracy, łatwość

nawiązywania kontaktów, zasób słownictwa, kreatywność, pewność

siebie czy asertywność. Dodatkowo, ważna z punktu widzenia

pracodawcy jest trzecia grupa czynników, w skład których wchodzi:

środowisko z jakiego pochodzi przyszły pracownik, wygląd zewnętrzny,

wymagania finansowe i dyspozycyjność.

5. Absolwenci kierunku fryzjersko-kosmetycznego/ modelowania ciała

zostali średnio (2,6 punktu na 5) ocenieni przez respondentów pod

względem posiadanej wiedzy i umiejętności. Ankietowani uważają, że

posiadana przez młodzież wiedza jest zdezaktualizowana i nie odpowiada

bieżącym wymogom rynkowym. Nieco ponad średnią (3,3 punkty na 5)

absolwenci kierunków beauty zostali ocenieni pod względem

przygotowania praktycznego. Pracodawcy uważają, iż po zakończonej

edukacji młodzież powinna poszerzać swój warsztat o dodatkowe kursy

i szkolenia, ponieważ praktyka szkolna jest niewystarczająca, aby uzyskać

pożądane rezultaty.

6. Pracodawcy branży beauty uważają, iż istnieje potrzeba modyfikacji

programów nauczania w analizowanych zawodach. Większą uwagę

powinno zwrócić się na wymogi rynkowe i nowe technologie. Branża

fryzjersko-kosmetyczna/ modelowania ciała jest branżą szybko

rozwijająca się, która wzbogacana jest o nowe (często innowacyjne)

urządzenia i produkty. Wiedza przekazywana w szkole powinna

odpowiadać tym zmianom, aby młody człowiek był jak najlepiej

przygotowany do pełnienia zadań zawodowych. Według respondentów

modyfikacji powinien również podlegać stosunek zajęć praktycznych do

teoretycznych. Najwięcej wiedzy młodzież otrzyma podczas zajęć

warsztatowych i pracy z klientem. Najważniejsze w pracy zawodowej są

umiejętności i rozwinięty warsztat praktyczny. Dlatego też modyfikacja

programu kształcenia z uwzględnieniem zwiększenia liczby godzin

praktycznej nauki zawodu jest według respondentów wskazana.

136

7. Badani zwracają uwagę na luki kompetencyjne w wykształceniu

absolwentów. Dotyczą one przede wszystkim takich aspektów jak: braki

w umiejętnościach praktycznych, brak wiedzy teoretycznej, braki

w umiejętnościach pracy z klientem, nieznajomość nowych metod pracy

i trendów, a także brak samodzielności, chęci do pracy i rozwoju.

8. Pracodawcy posiadają bardzo wąskie dane odnośnie stanu szkolnictwa

zawodowego na terenie Łodzi i okolic. Według respondentów jedynym

źródłem informacji są uczniowie, którzy odbywają u nich obowiązkowe

praktyki. Ich nieobecność skutkuje całkowitym brakiem wiedzy na temat

liczby klas kształcących w analizowanych zawodach, programu

kształcenia, czy też liczby potencjalnych pracowników. Respondenci

zwrócili uwagę, iż dobrym rozwiązaniem byłoby utworzenie specjalnej

platformy internetowej, która byłaby miejscem wymiany informacji

pomiędzy pracodawcami, szkołami i uczniami.

9. W kontekście współpracy na linii pracodawca – szkoła, badani zwrócili

uwagę na cztery formy współdziałania. Najwięcej (około jednej trzeciej

ankietowanych oraz wszyscy uczestnicy grupy focusowej) pracodawców

organizuje praktyki dla uczniów. Są to nie tylko obowiązkowe praktyki

uczniowskie, ale i zawodowe w formie wakacyjnej. Drugą co do częstości

form współpracy jest rekrutacja pracowników wśród uczniów szkoły.

Pracodawcy deklarowali również współpracę podczas organizacji

konkursów oraz komunikację bezpośrednią z pedagogami

i wychowawcami klas.

10. Respondenci planują w przyszłości rozszerzyć współprace o nowe formy.

Najczęściej wymieniane to: prowadzenie zajęć dla uczniów (na terenie

firmy i w szkole) oraz wycieczki po zakładzie pracy. Planowane jest

również wzmocnienie i kontynuowanie już realizowanych form,

tj. organizowanie praktyk i wsparcie przy organizacji konkursów.

11. Pracodawcy przytaczali szereg oczekiwań wobec szkoły i edukacji.

Przede wszystkim respondenci oczekują przekazywania nowszej

i aktualniejszej wiedzy uczniom, która będzie odpowiadała potrzebom

rynku pracy. Lepszej komunikacji w zakresie informacji odnośnie danego

ucznia w zakresie jego ewentualnych dysfunkcji, problemów w nauce lub

sytuacji życiowej, a także na temat liczby klas i form współpracy ze

szkołą. Lepszej organizacji praktyk – ustalenie harmonogramu

współpracy, dni odbywania praktyk w zakładzie pracy. Pracodawcy

137

oczekiwaliby również wsparcia finansowego na zakup materiałów do

nauki uczniów w salonach/ firmach.


PRZEDSTAWICIELI EDUKACJI

3.4.1. Sytuacja na lokalnym rynku pracy

Respondenci zostali poproszeni o ocenę aktualnej sytuacji na rynku pracy

w obszarze fryzjersko-kosmetycznym/modelowania ciała. W szczególności

zespół badawczy interesowała wiedza przedstawicieli edukacji, ugruntowana na

bazie współpracy z pracodawcami oraz losów absolwentów szkół.

Badani uważają, iż branża beauty jest zróżnicowanym sektorem o bardzo

dużym potencjale. Istnieje wiele firm specjalizujących się w usługach

upiększania ciała i w dalszym ciągu powstają nowe działalności z tego zakresu.

Dodatkowo, poszerza się oferta skierowana do klienta, co świadczy o rozwoju

całego sektora oraz, co za tym idzie, rosnącego zapotrzebowania na nowych

pracowników. Przykładem tej obserwacji, może być fakt, że Łódź zaczyna

rozwijać się w kierunku barberstwa, takie fryzjerstwo męskie ze wszystkim, a nie

takie w cudzysłowie barberstwo, ale to są dopiero początki. U nas w szkole

prowadzimy dla dzieciaków zajęcia z barberami. Jest to jedna z przesłanek do

stwierdzenia, iż szkoły przygotowują uczniów do wymogów rynku pracy –

w tym przypadku do wykonywania zawodu fryzjera typowo męskiego,

specjalizującego się w pielęgnacji zarostu. Dyrektorzy szkół podkreślają jednak,

że jest to nowy trend i edukacja w tym zakresie jest wprowadzana stopniowo.

Niepokojące jest jednak przekonanie przedstawicieli edukacji odnośnie

jakości usług świadczonych przez pracodawców branży beauty. Fryzjerstwo

było, jest i będzie, tylko fryzjerzy nie są sobie równi, nie ma takich standardów,

które by ich wyrównywały, są oczywiście lepsi, są oczywiście gorsi. Według

respondentów jest to wynik dużego zróżnicowania pracowników sektora beauty

w posiadanym wykształceniu i kwalifikacjach. Wielu pracowników branży

wykonuje swoje obowiązki na podstawie krótkookresowych kursów lub

przyuczenia do zawodu. W tym natomiast fachu, respondenci wielokrotnie

podkreślali, że liczy się nie tylko wiedza praktyczna, ale i również branżowa-

teoretyczna. O ile dla masażysty są te standardy jakoś przyjęte, to nie wiem, czy

Państwo się zgodzą, rynek jest dość nieskorelowany jeśli chodzi o kosmetykę,

138

powstają nowe salony, powstają nowe miejsca, wydawałoby się, że oczekujemy

pewnego standardu, a standard jest często w nazwie, w holu, nawet czasami

w sprzęcie.

Według badanych, technik masażysta, technik fizjoterapii i/lub

fizjoterapeuta jest w społeczeństwie postrzegany jako osoba większego zaufania

społecznego, który dba o zdrowie pacjenta. Dlatego też rekrutacja na te

stanowiska odbywa się z zachowaniem wszelkiej staranności i wnikliwej analizy

predyspozycji kandydata do pracy. Fryzjer/ kosmetyczka natomiast utożsamiani

są wyłącznie z poprawianiem i pielęgnacją urody. Z uwagi na aktualny deficyt

fryzjerów, często zatrudniane są osoby do przyuczenia, które nie wykonują

swojej pracy z należytą starannością. Wielu klientów wybiera dany salon ze

względu na cenę usługi. Ta natomiast podyktowana jest jakością

wykonywanego zabiegu, dlatego też nierzadko jest wysoka.

Według respondentów, dzięki wielu dofinansowaniom dla młodych firm,

działalności te są bardzo dobrze wyposażone w nowoczesne narzędzia do pracy,

sam lokal jest urządzony na wysokim poziomie, coraz częściej jednak brakuje

w nich standardu obsługi. Badani zauważają, iż fakt ten uwypukla się

w momencie podejmowania współpracy. Oczywiście nie jest to normą, lecz

zdarza się coraz częściej. Respondenci zauważają również, iż w dużych firmach,

świadczących wiele usług, niektóre z nich tracą na jakości. Znaleźć wszystko

w dużym mieście wcale nie jest takie proste. Owszem, jakiś element, nie wiem,

praca z dłońmi, modelowanie… każdy element gdzieś jest dobry, ale żeby

znaleźć firmę, która obsłuży, nie wiem, ma Pani chandrę i stwierdza Pani, że od

góry do dołu robi Pani sobie SPA, ale na zasadzie soboty popołudniu i wszystko

w jednym miejscu, nie ma, powiem szczerze, my takiego miejsca nie znaleźliśmy.

Dlatego też szkoły podejmują współpracę z kilkoma pracodawcami, ponieważ

każdy z nich wnosi inny element do edukacji. Często poszukiwania te trwają

bardzo długo, a sami badani twierdzą, że efekty są różne. Nie bardzo jest

otwarty ten rynek, jest zamknięty, ci ludzie najlepsi nie bardzo chcą nas

wpuścić, że tak powiem. Jest ta nauka jakaś ograniczona, bo oni nam blokują

zobaczenie czegoś. Badani zwracają uwagę, iż uczniowie często pozbawieni są

możliwości przyjrzenia się pracy osób uznawanych za najlepsze na rynku,

z uwagi na ich niechęć do dzielenia się wiedzą. Zdecydowanie częściej wsparcie

i chęć przekazania wiedzy gwarantują zakłady o średniej renomie, które

jednocześnie szukają nowych pracowników do swoich firm.

139

Respondenci zwrócili uwagę, że pomimo rozwoju branży usług beauty

w ostatnim okresie zmniejszyło się zainteresowanie młodzieży kształceniem się

w analizowanych zawodach. Mieliśmy dwa czy trzy lata, które były bardzo

suche, bym powiedziała, i tych osób naprawdę nie było dużo. Tendencja ta

utrzymywała się zwłaszcza wśród szkół ponadgimnazjalnych

(ponadpodstawowych) na kierunkach fryzjersko – kosmetycznych. Respondenci

upatrują przyczynę niedoboru uczniów w małej popularności kształcenia się

w szkołach zawodowych i postrzeganie ich jako szkół stereotypowo „gorszych”.

Sytuacja ta jednak zaczęła się zmieniać i aktualnie w stosunku do ostatnich

dwóch, trzech lat mieliśmy zdecydowanie większy nabór na kosmetyczki, jak

i masażystów, ale jak patrzę na poprzednie lata, mówię dwa, trzy wstecz, to

gdzieś zaczęło się zmieniać, ale to też nie jest kwestia czy zapotrzebowanie

rośnie, czy maleje, tylko powstających placówek, między którymi można

dokonać wyboru.

Oprócz szkół zawodowych kształcących w analizowanych zawodach, na

łódzkim rynku funkcjonuje szereg placówek policealnych, szkół prywatnych,

a także kursów, które prowadzone są przez firmy kosmetyczne lub szkoleniowe.

Osoba chcąca podjąć naukę w tym zakresie ma więc wiele możliwości do

wyboru. Najczęściej według ankietowanych wybór konkretnej szkoły

uzależniony jest od czasu trwania nauki w danym zawodzie. Dlatego też

największą popularnością cieszą się szkolenia i kursy krótkookresowe, które

umożliwiają szybkie podjęcie zatrudnienia, jednak nie zapewniają należytych

kwalifikacji. Z drugiej strony część młodzieży ze szkół policealnych ucieka do

tych wyższych. Dotyczy to zwłaszcza grupy osób kształcących się w zawodzie

technik masażysta i technik usług kosmetycznych. Szkoła policealna bowiem

zapewnia większe przygotowanie praktyczne, jednak wydłużony czas nauki na

studiach wyższych (często różnica w długości cyklu kształcenia w tych szkołach

wynosi rok lub dwa) dostarcza szerszej wiedzy teoretycznej, większej

możliwości późniejszej edukacji (część szkoleń zarezerwowana jest wyłącznie

dla osób z wykształceniem wyższym) oraz tytuł licencjata lub magistra. Szkoły

ponadgimnazjalne i policealne odczuwają wyżej wspomniane problemy. Jeden

z respondentów zauważa, iż w zeszłym roku podczas zimowego naboru było

prawie 50 osób, a w tym roku 20. Inaczej tę sprawę odbierają przedstawiciele

szkół ponadgimnazjalnych. Dzięki większemu naciskowi rynku pracy na

umiejętności praktyczne, szkoły zawodowe/ branżowe zyskują na wartości. Ich

sytuacja względem rekrutacji młodych osób polepsza się, jednak zauważają oni

problem wśród absolwentów szkół. Mamy stały nabór, nawet w tym roku lepszy

140

do szkoły branżowej niż był, bo udało nam się otworzyć dwa pełne oddziały,

a zawsze był jeden oddział, dzieciaki teraz bardziej myślą i chcą ukończyć

szkołę, zdobyć umiejętności, bo rzeczywiście staramy się, by zdobyły

umiejętności jeszcze w innej dziedzinie, nie tylko fryzjerstwa (…) i potem chcą

wyjechać poza Łódź. Problem emigracji zarobkowych jest dość powszechny.

Wielu wykształconych, młodych ludzi opuszcza rodzinne miasto po skończonej

edukacji z uwagi na wyższe wynagrodzenie poza granicami województwa,

a nawet i kraju. Według wiedzy respondentów jest to duży problem w branży

beauty, ponieważ rynek pracy potrzebuje nowych pracowników z obszaru

fryzjersko – kosmetycznego/ modelowania ciała, natomiast sami zainteresowani

szukają zatrudnienia w innych regionach kraju. Wpływa na to zbyt niskie

wynagrodzenie oferowane przez lokalnych pracodawców.

Ostatni obszar, związany ze zmieniającym się zainteresowaniem

młodzieży kształceniem się w analizowanych zawodach, dotyczy zagadnień

z zakresu posiadanych przez te osoby specjalnych potrzeb edukacyjnych.

Według badanych zainteresowanie jest, nie mamy problemów z naborem (…)

ale tu znów pojawia się problem taki socjologiczny, że nierzadko jest to młodzież

z takich trudnych środowisk. Jako „trudne środowisko” rozumiemy nie tylko

rodziny dysfunkcyjne czy ośrodki wychowawcze, ale także szeroką gamę osób

posiadających zaburzenia i niepełnosprawności. Młodzież ta, podejmując naukę,

często już w okresie praktyk zawodowych natrafia na problemy z otoczeniem,

niezrozumieniem i niechęcią ze strony pracodawcy. Według badanych

nierzadko zdarza się, iż osoba z dużym talentem i umiejętnościami ma problem

ze znalezieniem zatrudnienia po ukończonej szkole, właśnie ze względu na

swoje schorzenie lub sytuację rodzinną. Z uwagi na bezpośrednią pracę

z klientem, pracodawcy obawiają się zatrudnić absolwenta ze szkoły specjalnej

lub np. z nadzorem kuratora. W pewnym stopniu wpływa to na zmniejszenie

zainteresowania kształceniem w tych zawodach osób z podobnymi

dysfunkcjami.

Respondenci zostali poproszeni o określenie jakie kompetencje zawodowe

i społeczne uważają za kluczowe na stanowisku technika usług fryzjerskich,

technika usług kosmetycznych, technika masażysty itp. z punktu widzenia osób

odpowiedzialnych za edukację dla tej grupy zawodowej.

W zakresie kompetencji zawodowych, badani uważają, iż osoby

wykonujące zawody beauty powinny posiadać:

umiejętności manualne

141

wiedzę kierunkową

znajomość technologii materiałowej.

Odnośnie kompetencji społecznych lista zagadnień jest zdecydowanie

dłuższa. Według badanych odpowiednia osoba kształcąca się w analizowanych

zawodach powinna charakteryzować się:

kompetencjami interpersonalnymi

kreatywnością

odpowiednim podejściem do klienta

odwagą

odpowiedzialnością

lojalnością

pewnością siebie

kulturą

umiejętnością słuchania (klienta, jak i przełożonego)

podejściem psychologicznym do klienta

asertywnością

umiejętnością pracy pod presją czasu

talentem.

Szereg z wymienionych przez respondentów cech to cechy indywidualne

danego człowieka, trudno je wykształcić w drodze edukacji. Osoba posiadająca

rozbudowane kompetencje interpersonalne – które są bardzo potrzebne w pracy

z klientem – według badanych potrzebuje szkolenia praktycznego

i teoretycznego. Właśnie na tym skupiają się szkoły zawodowe – na

rozbudowanej części nauki praktycznej, która w połączeniu z odpowiednimi

predyspozycjami społecznymi ucznia, przyniesie zadowalające efekty.

Respondenci zostali zapytani również o nowe technologie i trendy

w branży, oraz ich wpływ na konieczność modyfikacji programu kształcenia.

Według przedstawicieli edukacji, w ciągu najbliższych 3 lat te nowe technologie

na pewno wpłyną, ale jak to we fryzjerstwie, od tych nożyczek nie odejdziemy za

mocno. Oznacza to, iż pomimo innowacyjnych rozwiązań i nowych urządzeń

pojawiających się na rynku, podstawy branżowe nie mogą zostać diametralnie

142

zmienione, każda osoba kształcąca się w analizowanym zawodzie powinna znać

podbudowę pracy prostymi narzędziami. Respondenci zwrócili jednak uwagę na

potrzebę używania nowych technologii w przekazywaniu wiedzy. Uczniowie

wykorzystują np. wszelkie programy do doboru fryzur, gdzie po umieszczeniu

zdjęcia w systemie, uczą się nie tylko rodzaju fryzury, ale i doboru jej pod

kątem kształtu twarzy, koloru cery czy oczu. Jest to bardzo ważny aspekt

późniejszej pracy z klientem. Dodatkowo, uczniowie uczeni są na przykład

kamerą diagnozowania, diagnozują ten włos. Jest to niewątpliwie ważny

element nauki. Młody człowiek, który przygotowuje się do zawodu fryzjera

dzięki nowoczesnemu sprzętowi może obejrzeć strukturę włosa, czy

zanalizować stan skóry głowy. Jest to bardzo cenny zabieg, ponieważ

przygotowuje młodzież jak najlepiej, indywidualnie dla każdego klienta,

dobierać odpowiednie kosmetyki i zabiegi pielęgnacyjne, w zależności od

posiadanego przez niego rodzaju włosów.

W kontekście nowych trendów w branży, ankietowani zauważają, że

wchodzą, tak, jak we fryzjerstwie, czy kosmetyce, nowe kolory, wzorki, to tego

nie widać w programie nauczania. Jest to przede wszystkim wynik tego, że

trendy zmieniają się stosunkowo często, w zależności od potrzeb rynkowych.

System edukacji posiada sztywne ramy kształcenia, trudno więc wprowadzać

nowe aspekty do szkół za każdym razem, gdy wymaga tego rynek. Pomimo

tego, konkretne placówki starają się choć w małym stopniu wprowadzić nowe

trendy lub innowacyjne rozwiązania, używane w branży. Pomagają im w tym

współpracujące firmy i pracodawcy.

3.4.2. Ocena formalnego przygotowania absolwentów kierunków beauty

do pracy zawodowej

Przedstawiciele edukacji zgodnie twierdzą, że w podziale na płeć uczniów

jeśli chodzi o fryzjerów, to zdecydowanie kobiety wiodą prym, ale coraz częściej

przychodzą też faceci, ale to tacy faceci faceci. Jeśli chodzi o kosmetyczki, to

zdecydowanie kobiety, jeśli o masażystów, jest różnie, u mnie jest tak akurat pół

na pół, a są lata, gdzie jest więcej chłopaków. Jest to przesłanka do wniosku, iż

branża beauty, postrzegana dotychczas jako sfeminizowane środowisko

zawodowe, zmienia się wewnętrznie. Coraz częściej analizowane zawody

wybierają mężczyźni. O ile wśród masażystów często pojawiali się panowie,

wśród fryzjerów była ich zdecydowana mniejszość. Jedynie w środowisku

kosmetyczek/ kosmetologów w dalszym ciągu pracują głównie kobiety. Jest to

143

zawód uznawany za lekki, kobiecy, dlatego znacznie trudniej jest przekonać do

niego mężczyzn.

Badani zostali również poproszeni o zaznaczenie na pięciopunktowej

skali (gdzie 1 to bardzo słabo, a 5 bardzo dobrze) subiektywnej oceny względem

przekazywanej wiedzy uczniom kierunków beauty. Średnia z uzyskanych ocen

wynosiła 4,25, co świadczy o ocenie nieco ponad dobrej. W przyznaniu tej

oceny respondenci mieli niemały problem, każdy z nich wahał się co do

wysokości przyznania punktów. Najczęstszym motywem zaznaczenia wyższej

oceny był fakt, iż programy nauczania są dobrze przygotowane, a sam proces

kształcenia przebiega bez zastrzeżeń. Jedyny minus dotyczy wspomnianej już

kwestii braku w programach nowych trendów i zwrócenia uwagi na nowe

technologie.

W podobnej skali respondenci ocenili przygotowanie praktyczne

absolwentów kierunków beauty. W tym przypadku ocena była zdecydowanie

niższa i wynosiła nieco ponad średnio (3,3 punktu na 5). Dotyczyła ona ogólnie

pracowników/ absolwentów kierunków beauty. Badani zwrócili uwagę, iż wielu

absolwentów krótkookresowych kursów lub szkoleń w swoim procesie edukacji

miało zbyt mało zajęć praktycznych, co później przekładało się na problemy

w wykonywaniu zadań zawodowych.

Na bazie powyższej oceny wiedzy i umiejętności absolwentów kierunku

beauty, badani wyrazili również swoją opinię odnośnie potrzeby modyfikacji

programów kształcenia w szkołach zawodowych/ uczelniach wyższych. Według

nich ta podstawa programowa nowa, która teraz wchodzi tak naprawdę wnosi

bardzo niewiele nowego, część z tego jest tak naprawdę powrotem do tego co

było kiedyś, więc się cofamy, ona nie jest rozwojowa, tam są elementy ja bym to

powiedziała sprzętowe. Uważają oni, że zmiany powinny być bardziej widoczne

i dotyczyć samej treści kształcenia. Chodzi tutaj o rozszerzenie przekazywanej

teorii o nowe zabiegi i trendy wykorzystywane w salonach, a także większą

współpracę z pracodawcami i rynkiem pracy. Od nowej podstawy programowej

przedstawiciele edukacji oczekiwaliby innowacyjności i większego skupienia

się na potrzebach środowiska zawodowego (przyszłych klientów jak

i pracodawców). Potrzebę tę zauważają również z powodu uczniów, którzy

podejmują naukę w ich placówkach. Coraz częściej są to już pracownicy

zakładów/ firm branży beauty, którzy poszukują dodatkowego kształcenia aby

sprostać wymogom swoich klientów. Obserwujemy zmianę klienta, do nas trafia

klient po szkole wyższej (…) przychodzą po fizjoterapii na masaż, bo się nie

144

nauczyli (…) przychodzą do nas ludzie, którzy będą się uczyć równolegle, tam

sobie będą robić magisterium, a u nas oni się chcą zawodu nauczyć. Wiąże się

to również z faktem, iż osoby kończące szkołę branżową czy szkołę policealną

posiadają dużo większe zaplecze praktyczne niż oferuje im to uczelnia wyższa

lub krótkookresowe kursy. W tej kwestii przedstawiciele edukacji nie widzą

potrzeby modyfikacji programów.

3.4.3. Współpraca na linii szkoła - pracodawca

Przedstawiciele edukacji wymieniają trzy źródła wiedzy na temat potrzeb

rynku pracy. Po pierwsze, są to wszelkie informacje i publikacje przekazywane

przez samorządowe placówki monitorujące rynek pracy: ja nie ukrywam, że my

też z Państwa bazy korzystamy (tj. opracowań Obserwatorium Rynku Pracy dla

Edukacji ŁCDNiKP) i to, że tak powiem, wcale nie internetową drogą, bardzo

często wchodzimy też na stronę Wojewódzkiego Urzędu Pracy. Respondenci

zwracają uwagę, że są to aktualnie najbardziej rzetelne źródła informacji,

dostarczające danych nie tylko o lokalnym rynku pracy, ale i o sytuacji

w województwie i kraju. Kontakt w tym przypadku opiera się na korzystaniu

z publikacji wspomnianych placówek lub kontakt bezpośredni, z prośbą

o przygotowanie konkretnej analizy (np. sytuacja na rynku pracy dla

konkretnego zawodu). Drugim źródłem wiedzy o potrzebach rynku pracy są

kontakty z pracodawcami. Można je podzielić na dwie formy. Pierwsza to

kontakt korespondencyjny, mający na celu poznanie opinii pracodawców

danego sektora. Często ta forma wykorzystywana jest podczas

przygotowywania się do utworzenia nowej klasy w szkole: do projektu jak się

przygotowywaliśmy, nie powiem ile set listów wysłaliśmy bezpośrednio do

pracodawców. Badani podkreślają, że to źródło informacji dostarcza najmniejszą

liczbę danych zwrotnych. Istnieją jednak przypadki, gdzie pracodawcy bardzo

wnikliwie przygotowują się do odpowiedzi i przekazują cenne informacje na temat

zapotrzebowania na konkretne usługi i umiejętności. Trzecia, i zarazem najczęściej

wykorzystywana forma uzyskiwania wiedzy na temat rynku pracy, to kontakt

telefoniczny/ osobisty u pracodawców: własne badania i taki bezpośredni właśnie

kontakt, czyli po prostu pytanie telefoniczne osobiste itd., więc zupełne wyjście do

pracodawcy. Jest to, według badanych, najczęstsze źródło pozyskiwania wiedzy na

temat rynku pracy. Część z pracodawców to osoby współpracujące ze szkołami,

część natomiast to firmy, które dyrektor wyszukuje samodzielnie i prowadzi

rozmowy odnośnie danego zawodu.

145

Badani uważają, iż aktualnie trudno jest znaleźć dobrą firmę do podjęcia

wspólnych działań, ale gdy uda się taką pozyskać, współpraca układa się bardzo

dobrze: my byśmy padli bez tego, od tego zaczynaliśmy nasze kierunki.

Dyrektorzy wymieniają kilka najczęściej realizowanych form współpracy

z pracodawcami:

Pierwsza z nich to wsparcie przy uruchomieniu nowych klas

w placówkach edukacyjnych: dwa kierunki stawiałam przy pomocy

pracodawców (…) my początkowo zajęcia prowadziliśmy w gabinetach

pracodawców, zanim dorobiłam się własnego gabinetu, inaczej, pracowni

na poziomie wypasionego gabinetu (…) bez nich nie ruszylibyśmy

w żaden sposób. Oprócz użyczenia gabinetów do realizacji zajęć,

pracodawcy pomagają przy tworzeniu programów nauczania i tworzenia

harmonogramów zajęć;

Drugą formą jest współpraca ze szkołami na bazie zapewnienia uczniom

praktyk zawodowych. Masa absolwentek prowadzi własne gabinety i te

dziewczęta trafiają do nich na praktyki. Jest to szczególnie ważne

w kontekście osób z niepełnosprawnościami, które mają problem

z samodzielnym znalezieniem pracodawcy, u którego mogliby odbyć

wymagane praktyki. Duża część firm obawia się pracy osoby

dysfunkcyjnej. Dzięki współpracy szkoły z salonami łatwiej jest

zagwarantować młodzieży miejsce do odbycia nauki praktycznej.

Coraz częściej zdarza się również, że pracodawcy przekazują sprzęt, który

już jest przestarzały, lub reperują nasz, swój czas poświęcają. Placówki

edukacyjne często z powodu braków finansowych nie mogą pozwolić

sobie na zakup nowych, odpowiednich urządzeń do nauki praktycznej

uczniów. Dzięki wsparciu pracodawców, którzy w ramach współpracy

przekażą swój sprzęt lub pomagają w ulepszeniu tego, który znajduje się

w szkole, placówka ta może przekazywać młodzieży pełniejszą wiedzę,

a sami uczniowie uczyć się zawodu w pracowniach na terenie placówki.

Przedstawiciele edukacji bardzo sobie chwalą współpracę polegającą na

dzieleniu się wiedzą przez pracodawców: mamy szkolenia prowadzone

dla nauczycieli na terenie placówki. Dotyczą one przede wszystkim

obsługi specjalistycznych urządzeń, kwestii związanych z nowościami

w branży, lub nowych kosmetyków/ preparatów. Według respondentów,

jest to bardzo cenna wiedza, ponieważ pochodzi bezpośrednio z rynku.

Przekazana w późniejszym czasie uczniom, umożliwi im łatwiejsze

146

dopasowanie się do środowiska zawodowego po zakończonej edukacji.

Samym nauczycielom natomiast umożliwia otrzymanie skondensowanej

wiedzy branżowej, co przyczynia się do ich rozwoju zawodowego.

Wszystkie wspomniane formy współpracy opierają się na podpisanych

oficjalnych porozumieniach szkoły i danego pracodawcy. Część z respondentów

deklaruje również, że porozumienia są podpisywane, ale nie takie, które oferuje

Kuratorium Oświaty, tylko my mamy swoje porozumienia i myślę, że takie

będziemy kontynuować, wypracowane przez prawników obu stron (…)

z konkretnym pracodawcą, konkretne warunki, konkretne obostrzenia czasem.

Wyszczególnienie wszystkich praw, obowiązków i sankcji wynikających

z podpisanych porozumień, umożliwia obu stronom poczucie bezpieczeństwa

współpracy. Respondenci zwrócili uwagę, że często w trakcie realizowanych

działań dochodzi do nieoczekiwanych zdarzeń, które dezorganizują współpracę.

Dlatego też wspomniany dokument jest dla obu stron pewnym zabezpieczeniem.

Przedstawiciele edukacji w toku rozmowy ustalili dwa podstawowe

oczekiwania wobec pracodawców. Według nich, spełnienie tych oczekiwań nie

tylko wpłynie na lepszą współpracę między szkołą a rynkiem pracy, ale również

przyczyni się do poprawy całego procesu lokalnej edukacji.

Pierwsze oczekiwanie dotyczy ogólnych zagadnień, mianowicie

wykazywania większej empatii i chęci współpracy firm z obszaru beauty

z placówkami edukacyjnymi. Dotyczy to zwłaszcza kontaktów z uczniami

z zaburzeniami i niepełnosprawnościami, którzy mają ograniczone możliwości

rozwoju, z uwagi na niechęć pracodawców sektora kosmetyczno- fryzjerskiego

w przekazywaniu wiedzy. Mamy nawiązaną współpracę z salonami ale te

właścicielki są z kategorii młodych, otwartych, empatycznych i nie miały

problemu z przyjęciem tej młodzieży, która pracuje bardzo różnie, która ma

różne problemy (…) natomiast poszukiwania pracodawców, którzy chcieliby

otworzyć swój salon, pokazać, jest niewielu. Pomimo owocnej współpracy szkół

z pracodawcami, respondenci podkreślają, że jest to niewystarczająca pomoc.

Często współpracujących firm jest zbyt mało, aby wszyscy uczniowie mieli

możliwość realizacji nauki w środowisku zawodowym. Dodatkowo, badani

podkreślają, iż większa współpraca na linii pracodawca – szkoła przyniesie

efekty w postaci lepszego przygotowania młodzieży do pełnienia zadań

zawodowych. Kształcenie dualne, gdzie w szkole przekazywana jest wiedza

teoretyczna, a pracodawca przejmuje część odpowiedzialności za kształcenie

praktyczne, pozwoliłoby na zniwelowanie braków w umiejętnościach jakie

147

powstają na skutek zgłaszanych przez pracodawców zdezaktualizowanych treści

kształcenia.

Drugi obszar zagadnień poruszanych przez respondentów, to oczekiwania

pod względem treści i obowiązków powierzanych uczniom podczas praktyk

zawodowych. Badani uważają, iż część z firm, które decydują się na tego typu

współpracę nie wywiązuje się z należytego obowiązku przekazywania wiedzy

młodzieży. U nas nie ma kultury praktyk (…) przynieś, wynieś, pozamiataj, bo

o tym mówię, że to jest ten brak kultury i przede wszystkim wykorzystania czy

inaczej, chęci nauczenia czegokolwiek na żywym organizmie, a nie

wykorzystania tylko siły roboczej, bo niestety praktykanci są najczęściej

wykorzystywani jako siła robocza (…) my robimy reaserch z młodzieżą po

odbytych praktykach, i one po prostu sprzątały, albo momentami przychodziły

do nas z płaczem, bo my po prostu wymagamy od nich dużo, one wiedzą, że dwa

razy ręczników jednorazowych się nie używa, że rękawiczki jednorazowe są

jednokrotnego użytku, że są i które sterylne narzędzia, tzn. powinny być, że

klienta się odpowiednio przygotowuje i one przychodziły po prostu z płaczem, że

one jak tego wszystkiego zaczęły stosować to… Sprawą dyskusyjną są

oczywiście zasady panujące w danym zakładzie, jednak w przypadku

przekazywania wiedzy uczniom, powinna być ona z zachowaniem wszelkich

zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Respondenci, nauczeni doświadczeniem,

deklarują prowadzenie listy firm, z którymi w przyszłości nie podejmują dalszej

współpracy. Dodatkowo, samodzielnie sprawdzają stan salonów przed

wyrażeniem zgody na odbycie praktyk uczniów w danym miejscu. Kolejna

kwestia dotyczy niechęci pracodawców w powierzaniu obowiązków

zawodowych młodzieży uczącej się. Zazwyczaj osoby te zajmują się sprawami

porządkowymi lub czynnościami prostymi, jak np. mycie głowy w przypadku

fryzjera. Zabieg ten działa na niekorzyść młodych osób, ponieważ okres praktyk

z założenia polega na przyswojeniu jak największej wiedzy praktycznej, którą

pozyskać można wyłącznie poprzez pracę z klientem. W przypadku

pozbawienia ucznia tej możliwości, okres spędzony u pracodawcy jest

całkowicie niewykorzystany. Według respondentów, pracodawcy powinni

zwrócić większą uwagę na fakt, że poprzez praktyczne przekazywanie wiedzy

przygotowują swojego potencjalnego nowego pracownika.

148

3.4.4. Wnioski wynikające z badania przedstawicieli edukacji

Poniżej przedstawiono najważniejsze wnioski, sformułowane na bazie

badania przedstawicieli edukacji, zaangażowanych w proces kształcenia

pracowników branży beauty.

1. Na terenie Łodzi jest popyt na usługi branży beauty, brak jednak

odpowiedniego standardu obsługi klienta. Wynika to przede wszystkim

z różnorodności w zakresie posiadanych kwalifikacji i umiejętności przez

pracowników tej branży. Respondenci zauważają również, że firmy

świadczące wiele usług, najczęściej są wyspecjalizowane wyłącznie

w jednej z nich. Pozostałe traktowane są z mniejszą starannością.

Dodatkowo, wielu pracowników sektora beauty uzyskuje zatrudnienie

jedynie po odbyciu krótkookresowych kursów, co nie jest wystarczające

w pracy z klientem.

2. Aktualnie przybywa uczniów szkół zawodowych/ branżowych, którzy

chcą kształcić się w analizowanych zawodach. Respondenci zwracają

uwagę, iż ostatni okres dwóch – trzech lat był trudnym czasem dla

placówek edukacyjnych, prowadzących nabór na zawody z branży

kosmetyczno-fryzjerskiej. Problemów z naborem nie miały i nadal nie

mają placówki kształcące osoby z niepełnosprawnościami.

3. Wśród kompetencji zawodowych, potrzebnych na stanowiskach

analizowanych w badaniu, respondenci jako najważniejsze uważają:

umiejętności manualne, wiedzę kierunkową i znajomość technologii

materiałowej. Znacznie szerszy jest według respondentów wachlarz

potrzebnych pracownikom branży beauty kompetencji społecznych. Są to:

kompetencje interpersonalne, kreatywność, odpowiednie podejście do

klienta, odwaga, odpowiedzialność, lojalność, pewność siebie, kultura,

umiejętność słuchania klienta, podejście psychologiczne do klienta oraz

asertywność.

4. Dyrektorzy szkół deklarują, iż nowe technologie mogą w przyszłości mieć

wpływ na konieczność modyfikacji programu kształcenia, jednak

aktualnie wykorzystywane są one wyłącznie do przekazywania wiedzy.

Są to przykładowo specjalistyczne oprogramowania komputerowe do

doboru fryzur, lub do diagnozowania struktury włosa za pomocą kamery.

Respondenci widzą brak nauczania trendów rynkowych, które są

oczekiwane przez rynek pracy. Zauważają potrzebę wprowadzenia takich

149

zmian do programu, z uwagi na lepsze przygotowanie młodzieży do

wykonywania zadań zawodowych.

5. W pięciopunktowej skali (gdzie 1 to bardzo słabo, a 5 bardzo dobrze)

przedstawiciele edukacji oceniali treści przekazywanej wiedzy uczniom

oraz przygotowanie praktyczne absolwentów. W pierwszym przypadku

średnia ocen wynosiła nieco ponad dobrze (4,25 na 5 punktów), natomiast

w drugim średnia ocen wynosiła nieco ponad średnio (3,3 na 5).

6. Jako podstawowe źródła wiedzy na temat sytuacji na lokalnym rynku

pracy respondenci wymieniają dwa. Pierwsze to baza informacji

przygotowana przez samorządowe ośrodki badawcze: Obserwatorium

Rynku Pracy dla Edukacji ŁCDNiKP oraz Wojewódzkiego Urzędu Pracy.

Druga forma to bezpośredni kontakt z pracodawcami za pośrednictwem

własnych badań korespondencyjnych lub telefonicznego/ osobistego

kontaktu z pracodawcą.

7. Przedstawiciele edukacji wymieniają cztery najczęstsze formy współpracy

z pracodawcami:

Organizowanie lub przyjmowanie młodzieży przez pracodawców

w ramach praktyk zawodowych lub nieobligatoryjnych. Jest to jedna

z najczęstszych form współpracy na linii szkoła – pracodawca.

Prowadzenie zajęć w gabinetach/ zakładach pracodawców dla uczniów

placówki edukacyjnej. Tę formę współpracy najczęściej wykorzystują

uczniowie kształcący się w zawodzie technik masażysta, z uwagi na

możliwość pracy z wykorzystaniem specjalistycznych urządzeń.

Przekazywanie sprzętu przez pracodawców lub pomoc w naprawie już

posiadanego przez placówkę urządzenia.

Pracodawcy organizują również szkolenia dla nauczycieli

w placówce z obsługi urządzeń lub nowych technik

wykorzystywanych w branży.

8. Respondenci wymienili jedynie dwa oczekiwania wobec pracodawców

branży beauty. Pierwsze dotyczy większej empatii i chęci współpracy

z placówkami edukacyjnymi i samymi uczniami. Drugie dotyczy

natomiast kultury praktyk, której według ankietowanych często brakuje.

Badani oczekiwaliby większego skupienia się na przekazywaniu uczniom

wiedzy praktycznej, a nie angażowaniu ich głównie w prace porządkowe.

150


PRZEDSTAWICIELI SAMORZĄDÓW

3.5.1. Kondycja oraz perspektywy rozwoju szkół kształcących w zawodach

beauty na terenie Łodzi/ województwa łódzkiego

Przedstawiciele samorządów podkreślają, iż istotną informacją dla

pracodawców branży beauty w Łodzi i miastach ościennych jest fakt istnienia

kilkunastu placówek publicznych w całym województwie, kształcących

w analizowanych zawodach. Są to szkoły ponadpodstawowe/ponadgimnazjalne

i policealne, nad którymi pieczę sprawują Wydziały Edukacji Urzędu

Marszałkowskiego w Łodzi i Urzędu Miasta Łodzi.

Zgodnie z informacją przedstawiciela Wydziału Edukacji Urzędu

Marszałkowskiego w Łodzi, w zawodzie technik usług kosmetycznych

kształcenie w regionie jest prowadzone aż w 5 szkołach. W tym obszarze

istnieje stały nabór uczniów i obserwuje się cały czas duże zainteresowanie.

Kształcenie jest prowadzone najczęściej w jednej grupie, a w razie potrzeb od

połowy semestru uruchamiana jest kolejna grupa. Jest to kierunek kształcenia,

który do tej pory nie miał problemów z rekrutacją uczniów.

Kształcenie w zawodzie technik masażysta w roku szkolnym 2018/2019

również jest prowadzone w 5 placówkach. Powstaje co roku jedna grupa

i w razie potrzeby jest otwierana kolejna. Podobnie jak we wcześniejszym

zawodzie w tym przypadku nie zauważa się problemów z naborem kandydatów.

Ponadto zawód technika można również uzyskać w ramach KKZ

(kwalifikacyjnych kursów zawodowych). Aktualnie prowadzone są one

w 2 placówkach. Uczestnikami są słuchacze, którzy uzupełniają swoje

kwalifikacje. Najczęściej zdarza się to w sytuacji, gdy w przeszłości dana osoba

przerwała kształcenie, a obecnie dąży do uzyskania pełnych (kompletnych)

kwalifikacji do wykonywania zawodu.

Kształcenie w zawodach objętych analizą jest prowadzone w ścisłej

współpracy z pracodawcami (np. w przychodniach, salonach). Jest to

najważniejsza część kształcenia praktycznego - zawodowego. Beneficjentami

powyższych kierunków są zazwyczaj osoby, które po zakończeniu edukacji

planują założyć własną działalność gospodarczą lub są już aktywni na rynku

pracy, jednak z różnych przyczyn chcą poszerzyć swoją wiedzę lub ją uzupełnić.

151

Zgodnie z informacją Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Łodzi jedynie

zawód fryzjera i technika usług fryzjerskich z analizowanego obszaru jest

kierunkiem kształcenia w stolicy regionu - Łodzi. Nauka jest prowadzona w:

Zespole Szkół Rzemiosła im. Jana Kilińskiego (Fryzjer – Branżowa

szkoła I stopnia nr 21, Technik usług fryzjerskich – Technikum nr 21).

Według opinii przedstawicieli Wydziału Edukacji jedna wspomniana

szkoła jest wystarczająca, adekwatna do zgłaszanych potrzeb.

Dodatkowo, kształcenie w zawodzie fryzjer jest prowadzone

w następujących placówkach:

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 1 im. Janusza Korczaka

w Łodzi (Fryzjer - Szkoła Branżowa I Stopnia Specjalna nr 22); dla

młodzieży słyszącej o obniżonej normie intelektualnej, młodzieży

niesłyszącej i słabo słyszącej.

Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 4 w Łodzi (fryzjer - Branżowa

Szkoła I Stopnia nr 25); wspiera trudną młodzież w funkcjonowaniu

w społeczeństwie.

Respondenci zwrócili uwagę na fakt, iż 2-3 lata temu był przeprowadzany

dodatkowy nabór na technika usług fryzjerskich, jednak nie odnotowano

chętnych uczniów. Jeśli zaznaczy się wzrost zapotrzebowania wśród młodzieży,

to nabór będzie zwiększony (nastąpi otwarcie dodatkowych klas w tych samych

szkołach).

Zmniejszenie zainteresowania kształceniem we wspomnianym zawodzie

przedstawiciele samorządu upatrują przede wszystkim w fakcie, iż

funkcjonujące na rynku pracy salony fryzjerskie rzadko chcą zatrudnić lub

„szkolić” praktycznie młode osoby, co zniechęca je do podjęcia nauki

(późniejsza bariera w wejściu na rynek pracy).

Ze względu na rozwój branży podjęto (ale bez powodzenia) próbę

wdrożenia w jednej z łódzkich szkół nowego kierunku kształcenia związanego

z obszarem kosmetyki. Zdecydowana większość kandydatów zgłaszających

chęć kształcenia to osoby dorosłe, wśród młodzieży natomiast nie odnotowano

chętnych. W opinii przedstawicieli samorządu istnieje problem łączenia

kształcenia młodzieży z dorosłymi w jednej szkole. Według głosów dyrektorów

szkół zawodowych zgłaszających się do samorządu, sytuację tę powinny

rozwiązać Centra Kształcenia Praktycznego/ Zawodowego, poprzez organizację

kursów zawodowych dla dorosłych.

152

Z kolei przedstawicielka Kuratorium Oświaty w Łodzi zauważa, iż stan

szkolnictwa zawodowego w obszarze fryzjersko-kosmetycznym jest dobry, ale

nie w zakresie modelowania ciała. Tu nie ma wystarczającej liczby kierunków

kształcenia. Obszar „modelowanie ciała” mógłby się rozwijać, biorąc pod

uwagę perspektywy i potrzeby rynku. Zwłaszcza widać te oczekiwania

w odniesieniu do ludzi młodych, zainteresowanych tym kierunkiem

w kontekście własnych potrzeb. Podkreśliła także, iż oferta edukacyjna nadal

będzie się rozwijała, jeśli chodzi o profil fryzjersko-kosmetyczny. Jest ona

skierowana głównie do młodych osób, natomiast mniej do pracowników

aktywnych na rynku pracy. Podstawą wyznaczania kierunków rozwoju tego

typu szkół zawodowych są oczekiwania płynące z rynku. Należy jednak zwrócić

uwagę, że szkoły o tym profilu działają na podobnych zasadach jak inne szkoły

zawodowe. Chodzi przede wszystkim o to, aby „wykształcić” absolwentów tak,

aby odnaleźli się na rynku pracy. Według respondentki w analizowanej branży

są obecnie modne dwa kierunki kształcenia: masażysta i dietetyk.

W dalszej części rozmowy, badani zostali zapytani o cele, oczekiwania

samorządu wobec edukacji, obawy, a także szanse dalszego rozwoju.

Podstawowym celem działań samorządu, a także szkół kształcących

w analizowanych zawodach, jest znalezienie przez uczniów pracy

w wyuczonym zawodzie lub aby, poprzez podniesienie swoich kwalifikacji,

mogli awansować. Natomiast w odniesieniu do szkół oczekiwaniem samorządu

jest kształcenie „na wysokim poziomie” i zaspokojenie potrzeb szczególnie

lokalnego oraz regionalnego rynku pracy. Samorząd oczekuje, aby edukacja

była prowadzona na odpowiednim poziomie i w odpowiednich warunkach (była

jak najbardziej „wartościowa”), aby młodzież znalazła zatrudnienie

bezpośrednio po ukończeniu danej szkoły zawodowej. W kontaktach

z pracodawcami, oczekiwania skupiają się przede wszystkim wokół poprawy

i zacieśnienia współpracy ze szkołami.

W kwestii zagrożeń dla analizowanych kierunków kształcenia,

samorządy obawiają się nasycenia rynku pracownikami tej branży, zwłaszcza

w zawodzie kosmetyczki. Z uwagi na wielość krótkookresowych kursów, duża

część osób poszukuje zatrudnienia w tym obszarze. Druga obawa dotyczy braku

chęci podejmowania przez młodzież nauki w zawodzie fryzjer. Jest to zawód

ciężki, stosunkowo nisko płatny, zwłaszcza na początku drogi zawodowej.

Dlatego młodzież coraz rzadziej decyduje się na kształcenie w tym zawodzie.

Pracodawcy poszukują osób z wykształceniem fryzjerskim, jednak liczba

153

uczniów, którzy kończą szkołę i później chcą pracować w zawodzie, jest nadal

zbyt niska. Następnym zagrożeniem według badanych jest fakt, iż szkoły nie są

jeszcze w pełni przygotowane do nowych technologii ani wyposażone

w nowoczesny sprzęt. Sam program nauczania nie odpowiada także w całości

wykorzystywanym w branży nowym metodom pracy. Młodzież kończąca naukę

nie potrafi posługiwać się niektórymi urządzeniami/sprzętem i/lub używać

nowych kosmetyków wykorzystywanych w branży. Według samorządu jest to

kolejna bariera, która jest stawiana przed absolwentami na początku ich

przyszłej drogi zawodowej. Może to negatywnie wpłynąć na przyszłe decyzje

w wyborze kierunków z obszaru beauty w dalszym kształceniu.

Niewątpliwą szansą jest to, że rynek ten będzie się rozwijał. Wejdą nowe

technologie, będzie nowe zapotrzebowanie odbiorców. Pojawią się nowości

związane z pielęgnacją, nowe metody pracy. Rozwój technologii będzie miał

wpływ na to, że rynek nie będzie w pełni nasycony i znajdą się chętni, aby

uczestniczyć w szkoleniach, chętni, aby rozwijać swoje kompetencje w tym

obszarze. Ponadto, zauważalny jest wzrost znaczenia w społeczeństwie

wyglądu/stylistyki dla projektowania własnej, szczególnie zawodowej

przyszłości. Szanse dla rozwoju szkół zawodowych o omawianym profilu, to:

zapotrzebowanie młodych, zmiana spojrzenia na wizerunek osób, które pracują

zawodowo w różnych miejscach/ zawodach związanych z branżą beauty.

Pojawiające się nowe technologie i mechatronizacja procesów wpływają istotnie

na zmianę postrzegania sektora fryzjersko - kosmetycznego.

Przedstawiciele samorządu (także Kuratorium Oświaty w Łodzi), biorący

udział w badaniu, wypowiedzieli się również w kwestii dalszych planów wobec

kształcenia w zawodach branży beauty. Według nich, podstawą wyznaczania

kierunków rozwoju jest zapotrzebowanie rynku pracy zarówno lokalnego, jak

i regionalnego. Swoje opinie opierają o dane i informacje pozyskane z kilku

poniższych źródeł:

Uruchamianie nowych kierunków kształcenia, poparte jest informacjami

o zawodach deficytowych, które pozyskiwane są z Wojewódzkiego

Urzędu Pracy w Łodzi - Regionalnego Obserwatorium Rynku Pracy,

z badań prowadzonych przez Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji

w Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia

Praktycznego, i wizji placówki prezentowanej przez dyrektora danej

szkoły. Ważne w podejmowaniu decyzji o uruchamianiu konkretnego

154

kierunku kształcenia są informacje pozyskiwane od Wojewódzkiej Rady

Rynku Pracy i Powiatowej Rady Rynku Pracy.

Odnośnie przygotowywania oferty kształcenia przez daną placówkę,

wykorzystywane są informacje z prowadzonych w szkołach badań losów

absolwentów (realizowanych corocznie) – badane są zamiary w postaci

pytania skierowanego do absolwenta opuszczającego szkołę, gdy odbiera

swój dyplom. Ma to na celu uzyskanie informacji co do planowanych

w przyszłości kierunków dalszego kształcenia lub ich braku. Pozwala

także na przygotowanie odpowiedniej oferty kursów/ szkoleń dla danej

grupy zawodowej. Obowiązkiem szkoły jest przekazywanie takiej

informacji do Kuratorium Oświaty w Łodzi i samorządu.

Istotnym (jeśli nie najważniejszym) źródłem informacji są słuchacze,

którzy zgłaszają potrzeby bezpośrednio od pracodawców. To oni kształcą

się pod potrzeby pracodawców (potrzeby, które sami rozpoznają). Ich

zgłoszenie jest podstawą podejmowania decyzji przez szkołę

o uruchomieniu danego kierunku kształcenia zawodowego. W szkole

policealnej kształcą się osoby w wieku 18-19 lat do nawet 50-60 lat.

Część tych uczniów/ słuchaczy kształci się dla siebie, a nie tylko dla

kontynuowania lub zmiany pracy. Niektórzy mają zamiar zmienić pracę,

ale brakuje im wiedzy i praktyki (bądź ich wiedza jest niewystarczająca).

Niektórzy chcą zmienić swoją branżę, inni chcą spełnić swoje marzenia.

Niektórzy się całkowicie przekwalifikowują.

Podstawą rozwoju dla szkół o tym profilu jest współpraca

z pracodawcami. Umożliwia ona poznanie potrzeb pracodawców co do

przyszłych pracowników (wymagane kwalifikacje, umiejętności), ale

również poznania przez uczących nowych technologii wykorzystywanych

w branży. Dzięki współpracy, polegającej na prowadzeniu nauki

z wykorzystaniem specjalistycznych urządzeń, szkoła wraz z partnerami

przygotowuje „idealnego” pracownika, który w perspektywie zaspokoi

potrzeby pracodawcy. Współpraca z pracodawcami jest widoczna

w regionie – przykładem są chociażby organizowane coraz częściej staże

u pracodawcy.

Szkoła zawodowa w Łodzi w opinii przedstawicieli samorządu (Wydziału

Edukacji w Łodzi) nadąża za „nowym” – pozyskuje środki finansowe na nowe

pracownie i wyposażenie, dzięki czemu kształtowane są nowe oczekiwane przez

rynek umiejętności. W ramach kształcenia praktycznego wykorzystywane jest

najnowsze wyposażenie będące w posiadaniu zakładów pracy.

155

Należy zwrócić uwagę na wprowadzane zmiany w przeprowadzaniu

egzaminów. Ich wyznacznikiem jest obowiązek podniesienia kwalifikacji.

Zmiany koncentrują się na usprawnieniu i zwiększeniu efektywności

egzaminów zawodowych. Ministerstwo Edukacji Narodowej wdraża założenia

reformy od 1 września 2019 r., przede wszystkim związane z systemem

egzaminów i kształceniem praktycznym. MEN chce by pracodawcy bardziej

angażowali się w proces uczenia. Zobliguje też dyrektora szkoły do nawiązania

współpracy z pracodawcą właściwym dla zawodu i branży, przed

wprowadzeniem nowego zawodu do kształcenia w szkole. Pojawi się też

obowiązek przystąpienia do egzaminu zawodowego – obecnie nie jest to

konieczne. Według MEN zmiany te wpłyną na poprawę jakości kształcenia

w szkołach i zaktywizują szkoły do prowadzenia kształcenia zawodowego na

najwyższym poziomie. Skuteczność kształcenia zawodowego powinna być

mierzona liczbą absolwentów, którzy uzyskują kwalifikacje zawodowe51.

3.5.2. Współpraca szkół kształcących w zawodach branży beauty

z pracodawcami

Według przedstawicieli samorządu współpraca na linii szkoła-pracodawca

jest dobra. Istnieje szereg podejmowanych działań w obszarze współpracy rynku

pracy i edukacji. Dzięki temu także, iż część nauczycieli pracujących

w szkołach prowadzi własne salony i działalność gospodarczą, zatem

przekazywana uczącym się wiedza jest ugruntowana na bazie wielu lat

doświadczeń zawodowych. Do najważniejszych działań podejmowanych

w relacji szkoła – pracodawca, samorząd zalicza:

Współpracę z Izbą Rzemieślniczą i zrzeszonymi w ramach cechów

rzemiosł pracodawcami. Efektywność tej współpracy jest oceniana

poprzez organizację różnych pokazów, a także we współpracy

z rzemiosłem, prowadzenie projektów dla społeczeństwa (np. wsparcie

Domu Spokojnej Starości).

Współpracę polegającą na organizacji praktyk dla uczniów. Podstawą

organizacji tych praktyk są specjaliści z zakładów pracy, którzy są

zatrudniani jako kadra pedagogiczna. Zawierane są umowy dotyczące

praktycznej nauki zawodu ze szkołami (zajęcia realizowane w szkołach).

Ponadto szkoły współpracują również z kilkoma firmami regionalnymi,

które specjalizują się w produkcji produktów branży, co pozwala na

51 https://www.gov.pl/web/edukacja/egzamin-zawodowy

https://www.gov.pl/web/edukacja/egzamin-zawodowy

156

wprowadzenie nowości kosmetycznych. Producenci Ci zaopatrują szkoły

w produkty kosmetyczne.

Współpracujący pracodawcy zapewniają również placówce edukacyjnej

wyposażenie dydaktyczne, tj. nowoczesny sprzęt do nauki. Najczęściej są

to urządzenia już niewykorzystywane w firmie i przekazywane w formie

darowizny do celów edukacyjnych. Pośrednio jest to jeden z powodów,

dzięki któremu placówki/ pracownie edukacyjne są coraz lepiej

wyposażane. Dlatego kształcenie może odbywać się na bazie własnych

pracowni/ własnego zaplecza.

Przedstawiciele samorządu zauważają także pewne bariery w kontaktach

z pracodawcami. Współpraca szkół kształcących w analizowanych zawodach

z przedsiębiorcami z branży napotyka na problemy, szczególnie w małych

firmach – zakładach jednoosobowych. Taki pracodawca (właściciel firmy) nie

ma ani czasu ani zbyt wielu możliwości, aby wspomóc proces edukacyjny

młodzieży (a branża ta jest reprezentowana w dużej mierze przez

mikroprzedsiębiorstwa). Istotne propozycje rozwiązań daje Ministerstwo

Edukacji Narodowej (np. odliczenia od podatku52). Druga kwestia dotyczy

efektywności współpracy samych uczniów i pracodawców. Uczniowie niekiedy

są angażowani do prac prostych (np. sprzątanie), zamiast do nauki w zawodzie.

Spędzony czas w salonie czy zakładzie nie jest więc wykorzystywany na

doskonalenie umiejętności praktycznych.

Oczekiwaniem samorządu w stosunku do władz szkolnych

i pracodawców w związku z rozwijaniem współpracy, jest podejmowanie przez

szkoły takiej aktywności z pracodawcą, która skutkuje opracowywaniem

wspólnych programów nauczania. Można wtedy znacznie szybciej i trafniej

reagować na zmiany i tendencje na rynku. Respondenci zwracają również

uwagę, że młodzież musi pracować w swoim zawodzie w realnych/

rzeczywistych warunkach, a przedsiębiorca (ze względu na własne oczekiwania)

nie powinien unikać tej współpracy. Jest to dla firmy dodatkowa korzyść,

ponieważ z tytułu podejmowanej ze szkołą współpracy może mieć przyszłego

pracownika i nie musi się martwić o nabór kadry do własnej firmy. Dodatkowo,

według badanych, to Cech Rzemiosł powinien wspierać także pracodawców

z branży (firm zrzeszonych w tych cechach) w dotarciu do informacji o szkole

52 Zostają wprowadzone zmiany w przepisach podatkowych, które stwarzają preferencje podatkowe dla

przedsiębiorców (osób prawnych lub osób fizycznych), przekazujących darowizny dla publicznych szkół

prowadzących kształcenie zawodowe, publicznych placówek kształcenia ustawicznego lub publicznych centrów

kształcenia zawodowego. Dotychczas darowizna, która była przekazywana na rzecz szkół finansowanych ze

środków publicznych nie podlegała odliczeniu od dochodu: https://www.gov.pl/web/edukacja/preferencje-

podatkowe-dla-pracodawcow

https://www.gov.pl/web/edukacja/preferencje-podatkowe-dla-pracodawcow


157

i możliwościach oraz kierunkach/ formach współpracy szkoły z pracodawcami.

Szkole jest znacznie trudniej dotrzeć do każdego zakładu fryzjerskiego na

terenie miasta i regionu.

Efektywność tej współpracy jest widoczna na ostatnim etapie kształcenia

– gdy uczący się już pracują u tego samego pracodawcy bądź też czeka na nich

praca zaraz po ukończeniu szkoły. Na podstawie badań prowadzonych przez

szkoły, większość absolwentów znajduje swoje miejsce pracy, część wyjeżdża

za granicę – jako dobrze wykwalifikowani fryzjerzy (np. są zatrudniani

w Niemczech, pracując w domach swoich klientów). Są też organizowane staże

poza granicami kraju (w zawodzie fryzjer-stylista). Jak zauważają respondenci

styliście łatwiej wejść na rynek pracy po odbytym stażu.

Według przedstawicieli samorządu placówki edukacyjne tej branży

powinny być wyposażone w najlepszy sprzęt i urządzenia, tak aby osoby, które

kształcą się w nich miały wysokie kompetencje. Placówki są otwarte na

zapotrzebowanie zgłaszane przez branżę. Dyrektorzy szkół obserwują rynek

lokalny, w którym działa placówka oraz rynek regionalny i starają się

odpowiedzieć na zgłoszone potrzeby zwiększonego naboru. Dyrektorzy szkół

podejmują działania, aby dostosować kształcenie do potrzeb uczniów/ słuchaczy

– zapewnić odpowiedni rozwój kompetencji oraz godziny zajęć. Promują także

swoje szkoły i są aktywni na rynku. A co ważne, dyrektor szkoły po zbadaniu

oczekiwań swoich nauczycieli kieruje ich w zależności od zgłoszonych potrzeb

na odpowiednie szkolenia w ramach doskonalenia zawodowego. Jak

w rozmowie wskazują respondenci, szkoły zawodowe mają również zapewnione

środki finansowe na zakup odpowiedniego dla danego profilu wyposażenia. Ta

branża jest dobrze dostosowana do potrzeb kształcenia – są zapewnione realne

warunki nauki i pracy.

3.5.3. Zapotrzebowanie pracodawców z branży beauty na absolwentów

Według respondentów zapotrzebowanie pracodawców branży beauty na

absolwentów jest bardzo duże, o czym świadczy szereg informacji

przekazywanych bezpośrednio do samorządu.

Wydział Edukacji Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi diagnozuje

zapotrzebowanie rynku pracy na zawody poprzez pozyskiwane informacje

o zawodach deficytowych, na podstawie zatrudnienia absolwentów oraz poprzez

pozyskiwanie informacji bezpośrednio od uczniów/ słuchaczy, którzy są

aktywni na rynku. Wspomniane informacje o zawodach deficytowych są

158

pozyskiwane z opracowań Regionalnego Obserwatorium Rynku Pracy WUP

w Łodzi (jednostce podległej samorządowi województwa łódzkiego). Jest też

prowadzona w terenie ścisła współpraca z powiatowymi urzędami pracy, skąd

pozyskiwane są informacje o zapotrzebowaniu rynku pracy i potrzebach

w zakresie osiągania konkretnych kwalifikacji. Swoje obserwacje przekazuje

także szkoła, która diagnozuje losy swoich absolwentów. To bardzo cenne

źródło informacji. Dodatkowo przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego

zauważają, iż sam dokonywany nabór do szkół o tym profilu wskazuje, że jest

duże zapotrzebowanie na pracowników branży beauty. Nabór jest prowadzony

w każdej części województwa łódzkiego, a słuchacze napływają z danego

otoczenia (terenu). Zazwyczaj uzupełniają swoją wiedzę w tej części

województwa, gdzie pracują.

Podobne źródła pozyskiwania informacji w zakresie zapotrzebowania

pracodawców branży beauty na absolwentów deklarują przedstawiciele

Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Łodzi. W tym przypadku diagnozowanie

zapotrzebowania rynku pracy przez samorząd odbywa się poprzez:

prowadzenie działalności w zakresie monitorowania rynku pracy przez

podległe samorządowi Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji

w Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia

Praktycznego,

pozyskane informacje w wyniku nawiązania bezpośredniego kontaktu

z pracodawcami i absolwentami szkół,

organizowanie corocznych Targów Edukacyjnych (prowadzenie rozmów,

organizacja staży, nawiązywanie współpracy z pracodawcami

i partnerami, a dla młodzieży możliwość zewnętrznego kontaktu

bezpośrednio i na bieżąco).

Natomiast diagnoza zapotrzebowania rynku przez Kuratorium Oświaty

w Łodzi jest prowadzona w oparciu o analizy Ministerstwa Edukacji Narodowej

(w szczególności prognozy53) i Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi. Co

istotne, w ramach działań Wojewódzkich Rad Rynku Pracy będą wydawane co

53 „Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym

i wojewódzkim rynku pracy” będzie określana corocznie przez ministra właściwego do spraw oświaty

i wychowania w drodze obwieszczenia i będzie uwzględniała dane Instytutu Badań Edukacyjnych opracowane

w szczególności na podstawie statystyki publicznej, danych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Systemu

Informacji Oświatowej oraz po zasięgnięciu opinii rad sektorowych do spraw kompetencji i Rady Programowej

do spraw kompetencji, a także ministrów właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego. Prognoza będzie

ogłaszana corocznie do 1 lutego danego roku: https://www.gov.pl/web/edukacja/monitorowanie-potrzeb-rynku-

pracy

http://monitorpolski.gov.pl/MP/2019/276

http://monitorpolski.gov.pl/MP/2019/276

https://www.gov.pl/web/edukacja/monitorowanie-potrzeb-rynku-pracy


159

5 lat (inaczej niż dotychczas) opinie o potrzebie wdrożenia nowych kierunków

kształcenia – o zasadności kształcenia w danym zawodzie, zgodnie z potrzebami

rynku pracy i po zapoznaniu się z prognozą. Z tych informacji korzystają i nadal

korzystać będą Kuratoria Oświaty. Informacja będzie dotyczyła opinii na temat

nowych otwieranych kierunków kształcenia. Uzupełniającym źródłem

informacji dla Kuratorium Oświaty w Łodzi są też wyniki badań zawartych

w raportach publikowanych przez Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji

ŁCDNiKP.

Samorząd zauważa, iż uczniowie/ słuchacze znajdują zatrudnienie po

tych, analizowanych w ramach niniejszego projektu badawczego, kierunkach

kształcenia. Ocena szkoły z punktu widzenia rynku pracy jest bardzo dobra

(zwłaszcza szkół policealnych). W ocenie pracodawców słuchacze mają dobre/

wysokiej jakości kompetencje. Kształcenie praktyczne jest prowadzone na

wysokiej jakości, odpowiednim sprzęcie. Minusem w ocenie absolwentów jest

fakt, iż żądania finansowe młodych są na początku zatrudnienia zbyt duże.

Zniechęca to pracodawców do podjęcia z nimi współpracy. Dlatego też część

młodych osób decyduje się na uruchomienie własnej działalności gospodarczej

w tym obszarze. Sprzyja temu możliwość otrzymania pożyczki bezzwrotnej

z Powiatowego Urzędu Pracy na prowadzenie swojej działalności.

Jak ważna jest to branża dla regionu świadczyć może uwzględnienie

w STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO 2020 przemysłu

kosmetycznego wśród kluczowych przemysłów regionu, które będą się rozwijać

w oparciu o nowoczesne technologie54. Badani podkreślają, że w regionie jest

obserwowane zapotrzebowanie rynku, dlatego też otwarcie nowych kierunków

jest potrzebne (aby zaspokoić potrzeby rynku pracy i trendy w tej branży oraz

zachodzące dynamicznie zmiany).

3.5.4. Instrumenty służące poprawie wizerunku szkoły zawodowej jako

atrakcyjnego miejsca do nauki

Respondenci wielokrotnie podkreślają, że należy rozwijać promocję

szkolnictwa zawodowego wśród nie tylko młodzieży, ale i ich rodziców.

54 W Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 wskazano 16 inteligentnych specjalizacji regionalnych,

które będą się rozwijać w oparciu o nowoczesne technologie (biotechnologie, nanotechnologie i zaawansowane

materiały, mechatronika, technologie komunikacyjne i informatyczne). Zaliczono do nich: kluczowe przemysły

regionu tj.: wspomniany powyżej kosmetyczny, farmaceutyczny, medyczny, meblowy, maszynowy

i elektromaszynowy, włókienniczy, rolno-spożywczy, materiałów budowlanych, energetyczny i eko-przemysły;

specjalistyczne usługi: usługi dla ochrony zdrowia, eko-usługi, logistyka, BPO, IT; przemysły kreatywne.

160

Wymieniają jednak dwie ważne przeszkody w propagowaniu szkół

zawodowych w społeczeństwie.

Przede wszystkim barierą jest nadal informacja przedstawiająca

wizerunek szkolnictwa zawodowego jako „gorszego”. Jednak rynek pracy

wskazuje na duże zapotrzebowanie na specjalistów. Ważne jest więc

przekonanie młodych, że warto kształcić się i to zarówno na poziomie średnim

jak i wyższym (tu część uczących się uzupełnia swoją wiedzę, zwłaszcza

praktyczną w danej branży). Po drugie, w społeczeństwie panuje opinia, że kto

nie ma matury to się „nie liczy” i dlatego trudno w opinii przedstawicieli

samorządu lokalnego przyciągnąć młodych do szkół zawodowych

np. kształcących się w zawodzie fryzjera.

W celu promocji szkolnictwa zawodowego wśród potencjalnych

beneficjentów, samorządy wraz ze szkołami podejmują szereg działań. Do

najważniejszych z nich respondenci zaliczają niżej wymienione:

Szkoły organizują spotkania z pracodawcami, podczas których firmy mają

możliwość pokazania swojej branży i wskazania własnych oczekiwań

(np. podczas Dni Otwartych danej szkoły);

Promocja kształcenia zawodowego w Łodzi jest prowadzona w ramach

interesujących projektów/ programów pod nazwą:

„Ucz się w Łodzi”, programu polegającego na inwestycjach w szeroko

rozumiany rozwój szkolnictwa zawodowego i technicznego,

Gazety Wyborczej „ZAWODOWCY”, projektu skierowanego do

uczniów ostatnich klas szkół podstawowych i gimnazjów, którzy stają

przed wyborem dalszej ścieżki edukacyjnej (w tym szkoły

zawodowej). W projekcie tym chodzi o zmianę społecznego

postrzegania edukacji zawodowej;

W marcu 2019 roku został zorganizowany przez Kuratorium Oświaty

w Łodzi „Kongres zawodowy” w Kleszczowie. Była to uroczystość, na

której odbywała się promocja wszystkich kierunków kształcenia

zawodowego, zwłaszcza tych poszukiwanych przez gospodarkę i rynek

pracy;

Kuratorium Oświaty w Łodzi promuje też szkolnictwo zawodowe na

swojej stronie internetowej. Ma wydzieloną w tym celu zakładkę

dotyczącą szkolnictwa zawodowego i zmian zachodzących w tym

kształceniu. Kuratorium chce też być obecne przy podpisywaniu przez

161

pracodawców listów intencyjnych i patronatów ze szkołami o wspieranie

szkoły,

Samorząd wzmacnia łódzkie szkolnictwo zawodowe poprzez

np. określanie liczby klas, w zależności od zgłaszanego przez dyrektora

szkoły zawodowej zapotrzebowania na klasy/oddziały (WE UMŁ);

Promocja szkolnictwa zawodowego jest przez samorząd wojewódzki

prowadzona między innymi w ramach konkursu – Nagrody MOCNI

W BIZNESIE - kategoria „Odpowiedzialny przedsiębiorca” – taki, który

współpracuje ze szkołami. Jeszcze w ramach tych nagród nie było tej

przeznaczonej w obszarze beauty (ale to nie znaczy, że w przyszłości nie

będzie brana pod uwagę);

W Łodzi natomiast taka promocja jest prowadzona w ramach

organizowanego przez Prezydenta Miasta we współpracy z Łódzkim

Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego konkursu

o nazwie „Pracodawca Kreujący i Wspierający Edukację”. Celem

konkursu jest wyróżnienie pracodawców uczestniczących w kreowaniu

procesów kształcenia w szkołach, promowanie współpracy pracodawców

ze szkołami oraz inspirowanie pracodawców do uczestnictwa w tworzeniu

pozytywnego wizerunku szkoły i podnoszenia jej prestiżu. Wyróżnieni

w konkursie pracodawcy otrzymują nagrody w postaci statuetki

pn. „Łódzkie Łabędzie”.

Oprócz podejmowanych już działań promocyjnych w opinii respondentów

w dalszym ciągu jest to niewystarczająca ich liczba. Dlatego też proponują

szereg innych aktywności, nad których wdrożeniem powinny zastanowić się

szkoły, władze samorządowe jak i sami pracodawcy. Zaliczyć tu można:

Prowadzenie współpracy z tymi jednostkami/ osobami, które w regionie

są dobrym źródłem informacji. To przykładowo wspomniane wcześniej:

Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy i Obserwatorium Rynku Pracy

dla Edukacji, to pracodawcy danej branży, dyrektorzy szkół zawodowych

i funkcjonujące w każdej szkole Punkty Ścieżki Kariery oraz pracujący

w szkołach doradcy zawodowi, czy też wdrożony w szkołach projekt

„SPInKa” – dotyczący utworzenia Szkolnych Punktów Informacji

i Kariery, także działający w województwie łódzkim Klaster Edukacyjny,

dodatkowo Wojewódzka Rada Rynku Pracy i Powiatowa Rada Rynku

Pracy. Dobrym miejscem promocji szkolnictwa zawodowego jest też

Europejskie Forum Gospodarcze i prowadzone w jego ramach spotkania

branżowe polskie oraz prowadzone przez przedstawicieli samorządów

162

zagranicznych. W ramach Forum są prowadzone liczne konferencje/

seminaria (także z obszaru beauty), w których uczestniczy wielu

pracodawców;

Szkoły powinny budować swój wizerunek w sposób nowoczesny,

prowadzić stałą promocję szkoły i osiąganych w ramach kształcenia

kwalifikacji. Wykorzystywać w tym celu Targi Edukacyjne i swoje strony

internetowe;

Szkoły powinny wykorzystywać nowoczesne sposoby prezentacji swojej

oferty w ramach portali/ platform społecznościowych, Facebooka,

Twittera i spotów (radiowych i TV), które przedstawiałyby pracę

w danym zawodzie (ukazujące nowoczesne trendy w tych zawodach). Do

młodzieży można dotrzeć tylko za pośrednictwem nowoczesnych

urządzeń;

Współpraca jest i powinna być (chodzi o jej wzmocnienie) prowadzona

ze stowarzyszeniami pracodawców,

W szkołach podstawowych promocja danego kierunku kształcenia

powinna zajmować większą część zajęć w ramach godzin doradztwa

zawodowego;

Dodatkowo, pracodawcy powinni też pokazywać nowe aktualne

możliwości w danym zawodzie i prognozowane trendy. A zajęcia

praktyczne powinny być prowadzone w dostępie do materiałów

i nowoczesnego sprzętu.

Wiele z tych działań wymaga nakładów finansowych, którymi szkoły

często nie dysponują. Według badanych finansowanie akcji informacyjnych

zapewnione powinno być przez struktury rządowe, samorządowe.

Warto również zauważyć, że młodzież to nie jedyna grupa docelowa tej

promocji. Do szkół policealnych uczęszczają osoby dorosłe w ramach

kwalifikacyjnych kursów. Te osoby same wiedzą czego potrzebują. To są

specjaliści z zakładu pracy i wiedzą, że uzyskają odpowiednią na rynku

oczekiwaną wiedzę. Ważna jest też rola samych pracodawców. Należy więc

wskazać czego potrzebują i co znajdzie odzwierciedlenie w przyszłej pracy

u konkretnego pracodawcy.

163

3.5.5. Wnioski wynikające z badania przedstawicieli samorządu

Poniżej przedstawiono najważniejsze wnioski płynące

z przeprowadzonych podczas wywiadów indywidualnych rozmów

z przedstawicielami samorządu.

Kształcenie dualne trudno jest wprowadzić do firm fryzjerskich, ale jego

elementy są też wdrażane. W opinii przedstawicieli samorządu powinno

się włączyć tę metodę kształcenia tam gdzie jest to możliwe (prowadząc

część zajęć w szkole, a część u pracodawcy).

Pracownicy branży beauty są poszukiwani przez rynek pracy, świadczy

o tym szereg informacji płynących bezpośrednio od pracodawców, jak

również zwiększająca się liczba ofert pracy dla osób reprezentujących

zawody podlegające niniejszej analizie (co monitorowane jest przez

jednostki badawcze samorządów) oraz zwiększająca się liczba chętnych

kandydatów do podjęcia nauki w tym obszarze.

Wśród kandydatów do nauki w branży beauty przeważają przede

wszystkim osoby dorosłe, które chcą się „dokształcić” lub

przekwalifikować. Wybierają wówczas Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe

lub szkoły policealne. Mniej kandydatów do tego typu szkół jest wśród

młodzieży.

Aktualnie prowadzonych jest szereg działań promocyjnych, mających na

celu zachęcenie uczniów, jak i wspierających ich rodziców, do wyboru

kształcenia w szkołach zawodowych. Są to miedzy innymi: spotkania

z pracodawcami, projekty/ programy popularyzujące tą formę nauki,

organizowanie Dni Otwarte szkoły itp. Samorząd zauważa również

potrzebę włączenia do promocji kanałów internetowych, tj. social media

(media społecznościowe tj. Facebook, Twitter itp.), reklam i spotów

radiowych czy telewizyjnych.

Cech Rzemiosł powinien wspierać pracodawców z branży w dotarciu do

informacji o szkole i możliwościach oraz formach współpracy tak, aby

budować w regionie potrzebne sprzężenia zwrotne w układzie edukacja-

rynek pracy.

Istotna jest potrzeba zawierania porozumień między pracodawcą

a placówką edukacyjną, na mocy której obie strony zobowiązane będą do

wymiany i bieżącej aktualizacji ważnych informacji pomiędzy sobą.

164

4. PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE Z BADAŃ

1. Branża produkcji kosmetyków zajmuje znaczące miejsce w strukturze

gospodarczej województwa i stanowi jedną ze specjalizacji regionalnych.

2. Wśród firm produkujących chemikalia i wyroby kosmetyczne dominują

podmioty małe i średnie, głównie o znaczeniu lokalnym. Dynamika

wzrostu liczby firm kosmetycznych w województwie łódzkim przewyższa

dynamikę firm w tej branży w skali kraju. Rośnie jednocześnie udział

firm branży kosmetycznej wśród ogółu podmiotów zgrupowanych

w przetwórstwie przemysłowym województwa łódzkiego.

3. W świetle danych statystyki publicznej rośnie również zatrudnienie w tej

sferze, co przekłada się na wzrost udziału w ogólnej liczbie zatrudnionych

w przemyśle województwa łódzkiego. Pracownicy zatrudnieni w branży

produkcji kosmetyków są lepiej wynagradzani niż przeciętnie

w przemyśle województwa, ale w porównaniu z poziomem

wynagrodzenia w skali kraju – ich płace są relatywnie niskie.

4. Wśród ogółu podmiotów świadczących usługi w sferze beauty,

zdecydowanie przeważają zakłady fryzjerskie i kosmetyczne. W tej sferze

dominują firmy mikro – zarówno wśród rejestrujących się, jak i wśród

działających na rynku. Liczba podmiotów usługowych wyraźnie rośnie

z roku na rok, szczególnie wysoką dynamiką charakteryzują się podmioty

z grupy „działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej”.

5. Pracownicy świadczący usługi w obszarze beauty są bardzo nisko

opłacani, wyjątkiem są instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej, których

wynagrodzenia przewyższają przeciętne dla województwa łódzkiego.

6. Według danych statystycznych liczba szkół przygotowujących do zawodu

na poziomie zasadniczym spada, rośnie jednak liczba uczniów klas

pierwszych, co świadczy o wzroście zainteresowania zawodem fryzjera,

kosmetyczki i pokrewnym.

7. Liczba szkół na poziomie średnim (technika), kształcących w zawodach

technik masażysta oraz technik usług fryzjerskich jest w zasadzie stabilna,

natomiast liczba uczniów rośnie, szczególnie w klasach

przygotowujących do zawodu fryzjera.

165

8. W programach wyższych uczelni zlokalizowanych w województwie

łódzkim otwarto kierunki związane z obszarem beauty i w ostatnich latach

obserwuje się wzrost liczby studentów studiujących dietetykę

i kosmetologię.

9. Ofertę edukacyjną dla obszaru beauty uzupełniają kursy zawodowe,

jednak skala działania tej formy podnoszenia kwalifikacji jest

w województwie jeszcze niewielka.

10. Analizując programy kształcenia i plany zajęć na kierunkach objętych

badaniem, nasuwa się wniosek, iż w szkołach średnich przekazywany jest

większy zasób wiedzy praktycznej, natomiast na studiach wyższych

wiedzy teoretycznej.

11. W przypadku studiów wyższych, gdzie kształcenie podzielone jest na dwa

stopnie edukacji (3 letnie studia licencjackie i 2 letnie uzupełniające

studia magisterskie) proponowane bloki tematyczne powielają się.

Przekazywane treści zajęć są bardzo zbliżone, co w nikłym stopniu

rozwija umiejętności zawodowe studenta.

12. Zestawiając treści kształcenia w szkołach ponadpodstawowych

i wyższych wnioskuje się, iż osoby z wykształceniem średnim są bardziej

przygotowane do pracy w branży beauty and wellness55. Absolwenci

szkół wyższych natomiast są bardziej ukierunkowani na świadczenie

usług zdrowotnych i pomocowych. Dla szerszego spektrum świadczonych

usług i posiadanych kwalifikacji (co przekłada się na większą

atrakcyjność na rynku pracy) zachęca się do ukończenia obu

wspomnianych poziomów kształcenia.

13. Z danych przekazywanych do Związku Rzemiosła Polskiego przez Izby

Rzemieślnicze wynika, że z roku na rok następuje spadek liczby

pracowników młodocianych zatrudnionych w zakładach rzemieślniczych

w celu przygotowania zawodowego. W 2015 roku naukę zawodu

odbywało 71.170 osób, w 2016 roku 65.982, a w 2017 r. już tylko 64.695

uczniów. Taka sytuacja wynika przede wszystkim z postępującego niżu

55 Wellness (ang.) - w wolnym tłumaczeniu słowo to oznacza stan dobrego samopoczucia, potocznie należy

rozumieć termin ten jako zdrowy tryb życia. Amerykański lekarz Dr Halbert Dunn w 1959 r. określił terminem

wellness filozofię, której celem jest osiągnięcie dobrego samopoczucia poprzez harmonię ciała, ducha i umysłu.

Filozofia ta zakłada pięć zasad zdrowego stylu życia: dbanie o zdrowie, zdrowe odżywianie, uprawianie sportu,

zażywanie suplementów diety i stosowanie zabiegów pielęgnacyjnych. Współcześnie o wszystkie te elementy

zawodowo dbają firmy działające i świadczące usługi pod szyldem wellness: firmy kosmetyczne, fryzjerskie,

gabinety masażu, ośrodki spa, kluby fitness, itp.

Źródło: http://fundacjawellness.pl/co-to-jest-wellness/; https://www.sanatoriaspa.pl/poradnik-spa-wellness/co-

kryje-sie-pod-pojeciem-wellness/.

http://fundacjawellness.pl/co-to-jest-wellness/

166

demograficznego, a także zmniejszenia się liczby rzemieślniczych

zakładów szkolących pracowników młodocianych. Chętnych do szkolenia

jest coraz mniej, bo jak wiadomo uczeń w zakładzie to dodatkowy

obowiązek, odpowiedzialność i obciążenie finansowe.

14. Na podstawie danych otrzymanych od Cechów, można stwierdzić

znaczny spadek zainteresowania zawodem fryzjer w Łodzi. Chociaż to

nadal jeden z najchętniej wybieranych zawodów wśród młodzieży, to

zgodnie z tendencją zauważalną już w całej Polsce, liczba uczniów

odbywających naukę zawodu z roku na rok gwałtownie spada. Spada

również liczba zakładów rzemieślniczych, w tym zakładów szkolących

w zawodzie fryzjer. W 2015 roku liczba zakładów fryzjerskich

zrzeszonych w Cechu Rzemiosł Różnych w Łodzi wynosiła 110, w tym

zakładów szkolących było 78. Naukę zawodu podejmowało 155 uczniów.

W 2016 r. zakładów rzemieślniczych było 101, zakładów szkolących 72,

a uczniów na nauce zawodu 133. W 2017 r. liczba zakładów fryzjerskich

zmniejszyła się do 95, a tym samym liczba zakładów szkolących do 58.

Nauką zawodu były zainteresowane tylko 103 osoby. Natomiast w 2018

roku znacznie spadła liczba zakładów szkolących, bo aż 12 z nich

przestało brać uczniów na praktykę, a liczba zakładów fryzjerskich

zrzeszonych w Cechu zmalała do 92. W zawodzie fryzjer kształciło się

tylko 88 uczniów.

15. Z danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi dotyczących

wybranych kwalifikacji z branży „beauty” można zauważyć, że pomimo

różnic jakie się zaznaczają między poszczególnymi kwalifikacjami,

widoczny był wzrost zainteresowania egzaminami w latach 2015-2017,

a dopiero w 2018 roku niemal w każdej z analizowanej kwalifikacji,

zaznaczył się niewielki spadek liczby przystępujących do egzaminu. Na

takie zmiany mogą wpływać dwa czynniki, tj. rosnąca popularność szkół

umożliwiających, szczególnie młodym ludziom, możliwość wejścia na

rynek pracy z przygotowaniem do wykonywania wybranego zawodu oraz

demografia, która bezpośrednio przekłada się na liczbę uczniów

w szkołach. Biorąc pod uwagę malejącą liczbę ludności województwa

łódzkiego w wieku 15-19 lat ze 121 tys. w 2015 roku do niecałych

111 tys. w roku 201856, można stwierdzić, że rzeczywiście zawody

56 GUS Bank Danych Lokalnych - dane wg stanu na 2019.09.05 https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start

https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start

167

z branży „beauty” są postrzegane przez młodzież, jako te, które dają

szansę na znalezienie swojego miejsca na rynku pracy.

16. Porównując ze sobą liczbę osób przestępujących do egzaminów

w badanych zawodach (fryzjer, technik usług fryzjerskich, technik usług

kosmetycznych) widać niewielką przewagę liczby osób przystępujących

do egzaminu z kwalifikacji kosmetycznych (wykonywanie zabiegów

kosmetycznych twarzy, wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała,

dłoni i stóp), co świadczyć może o większej popularności tych zawodów

nad zawodami fryzjerskimi.

17. Odnosząc się natomiast do wyników zdawalności egzaminów

w województwie łódzkim w wybranych czterech kwalifikacjach

(wykonywanie zabiegów fryzjerskich, projektowanie fryzur, wykonywanie

zabiegów kosmetycznych twarzy, wykonywanie zabiegów kosmetycznych

ciała, dłoni i stóp) i porównując je z ogólnym poziomem zdawalności dla

wszystkich kwalifikacji, w jakich przeprowadzano egzaminy w danym

roku, można zauważyć, że zdawalność w branży „beauty” jest na

podobnym poziomie jak w pozostałych egzaminach przeprowadzanych

przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Łodzi, z nieznacznym

odchyleniem poniżej ogólnego poziomu, wahającym się od 0,3 do

3 punktów procentowych, co może świadczy o tym, iż do tych zawodów

wcale nie trafia młodzież „gorsza” – o poziomie wiedzy znacznie niższym

niż w pozostałych zawodach.

18. Według przeprowadzonej szczegółowej analizy strony podażowej

i popytowej rynku pracy w świetle danych urzędów pracy

w województwie łódzkim w obszarze beauty zawodami deficytowymi

okazali się fryzjerzy i kosmetyczki oraz fizjoterapeuci i masażyści. Poza

tym poszukiwani są: manikiurzystka, wizażystka/stylistka, a także

pracownicy solarium i dietetycy.

19. Jak ukazuje niniejszy projekt, prowadzenie analiz rynku pracy w oparciu

o dane wynikające z monitoringu zawodów może przyczynić się do

lepszego rozpoznania stanu i tendencji rozwojowych na lokalnym czy

regionalnym rynku pracy. Tym samym może w znacznym stopniu

wpłynąć na procesy dostosowawcze kształcenia do bieżących i przyszłych

potrzeb regionu w wybranych obszarach działalności. Wymaga to jednak

zorganizowania sprawnego przepływu informacji między potencjalnymi

168

pracodawcami a szkołami oraz prowadzenia uszczegółowionych badań

mających na celu rozpoznanie potrzeb rynku pracy.

20. Niemożność uzyskania stałego zatrudnienia i brak perspektyw

zawodowych, to problemy z jakimi borykają się bezrobotni absolwenci.

Jak wcześniej zaznaczono są oni specyficzną kategorią osób

poszukujących pracy, mają bowiem trudności w uzyskaniu zatrudnienia

już na początku swej drogi zawodowej. Brak doświadczenia i praktyki

zawodowej często zniechęca potencjalnych pracodawców do zatrudnienia

absolwentów.

21. W przypadku osób młodych, nie mających stażu zawodowego, trwające

powyżej sześciu miesięcy bezrobocie jest zjawiskiem bardzo groźnym.

Może ono rzutować w sposób pośredni także na przyszłość młodego

człowieka. Przedłużenie okresu, w którym wykwalifikowany pracownik

jest bezrobotny bądź kwalifikacje są niewłaściwie wykorzystane lub nie

doskonalone w miejscu pracy, grozi stopniowym ich starzeniem się.

Powoduje to, iż utrata wiedzy i umiejętności w trakcie bierności

zawodowej absolwentów może być trudna do odrobienia w przyszłości.

Dlatego też tak ważna jest w systemie urzędów pracy działalność mająca

na celu aktywizację osób długotrwale bezrobotnych (tak aby przywracać

ich na rynek pracy) oraz biernych zawodowo. Nie mniej, o czym nie

należy zapominać, ważnym aspektem zjawiska bezrobocia - zwłaszcza

absolwentów - jest również kwestia związanych z nim kosztów

społecznych.

22. Analiza dostępnych w Internecie wyników badań i artykułów

poświęconych branży beauty wskazuje na występujące w regionie

łódzkim rosnące zapotrzebowanie na usługi fryzjersko-kosmetyczne

oraz modelowania ciała. Szczególnie coraz większa popularność

ośrodków SPA and wellness wynika ze zwiększającej się świadomości

roli zdrowego stylu życia oraz potrzeby relaksu i wyciszenia po często

stresującej pracy.

23. Analiza internetowych ofert pracy potwierdza zapotrzebowanie

na pracowników z obszaru beauty w regionie łódzkim. Prawie

siedemdziesiąt procent zebranych na potrzeby projektu ofert pracy

adresowanych jest do fryzjerów i kosmetyczek.

24. Przeprowadzone badania, zarówno jakościowe jak i ilościowe, wśród

trzech grup badanych (pracodawców, przedstawicieli edukacji

169

i samorządu) wskazują na niedobór pracowników branży beauty w Łodzi

i w regionie. Pozwala to prognozować istotne zapotrzebowanie rynku

pracy na absolwentów kierunków związanych z branżą fryzjersko-

kosmetyczną oraz modelowania ciała – zwłaszcza na poziomie szkół

branżowych i techników. Co więcej, pracodawcy wyrażają silne

przekonanie o potrzebie wprowadzenia w regionie łódzkim znacznie

większych możliwości kształcenia młodzieży w analizowanym obszarze.

25. Szkoły ponadgimnazjalne (ponadpodstawowe) zdecydowanie częściej

zgłaszają niedobór kandydatów do podjęcia nauki w badanej branży niż

szkoły policealne i wyższe. Według ankietowanych jest to wynik

stereotypowego postrzegania szkół branżowych jako gorsze, a sam zawód

fryzjera/ kosmetyczki za „niehigieniczny” i skierowany do osób z „niższej

warstwy społecznej”. Osoby chcące pracować w tym obszarze częściej

więc korzystają z możliwości przekwalifikowania się lub dokształcania

w klasach szkoły policealnej lub za pośrednictwem komercyjnych

kursów.

26. Obserwowany jest na rynku pracy niedobór dobrze wykształconych

specjalistów branży beauty – zwłaszcza pracowników obszaru fryzjerstwa

i kosmetyki. Badane firmy wskazują na rosnące zapotrzebowanie na

osoby posiadające praktyczne umiejętności pracy z klientem, umiejętności

pracy z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu i wiedzą branżową.

Jest więc zasadne uwzględnienie tych oczekiwań przy modelowaniu

kierunków kształcenia w szkołach branżowych w Łodzi i województwie

łódzkim.

27. Badani wskazują równocześnie na duże potrzeby w obszarze

dokształcania pracowników firm z zakresu nowych technologii i nowych

trendów, które w branży beauty są zmienne. Według respondentów

analizowana branża, poprzez swój stały i systematyczny rozwój, wymusza

na pracownikach potrzebę dokształcania się. W tym celu często

wykorzystywane są krótkookresowe kursy zawodowe. Z tej przyczyny

branża beauty w nadchodzących latach zgłaszać będzie zapotrzebowanie

na kształcenie osób dorosłych. Niezbędne będzie bowiem zarówno

uzupełnienie jak i aktualizacja kwalifikacji zawodowych pracowników

już zatrudnionych. Oferta edukacyjna w obszarze szkolnictwa

zawodowego w tym zakresie będzie więc szczególnie pożądana.

28. Należy podkreślić, że pracodawcy z obszaru kosmetyczno-fryzjerskiego/

modelowania ciała z Łodzi i regionu są bardzo przychylnie nastawieni

170

wobec idei współpracy ze szkołami. Większość z nich podejmuje lub

zamierza podjąć działania takie jak: rekrutacja przyszłych pracowników,

organizacja praktyk uczniowskich, wycieczki po zakładzie pracy, a także

prowadzenie zajęć dla uczniów przez pracowników firmy. Szkoły mogą

więc liczyć na odpowiednie fachowe i organizacyjne wsparcie ze strony

pracodawców województwa łódzkiego z obszaru beauty.

29. Placówki edukacyjne z branży beauty zgłaszają jednak problemy

w kontaktach z pracodawcami. Często warunki współpracy nie są

respektowane przez daną firmę. Uczniowie, którzy podejmują praktykę

w danym salonie często nie mają możliwości nauki praktycznej, a jedynie

wykonują prace proste (tj. sprzątanie) co działa na niekorzyść osoby

uczącej się.

30. Według respondentów istnieje potrzeba modyfikacji programów

nauczania w zawodach beauty ze względu na dwa aspekty. Po pierwsze,

z uwagi na wymogi rynkowe i nowe technologie. Według pracodawców

przekazywana uczniom wiedza jest często zdezaktualizowana,

a wykorzystywane techniki fryzjerskie zostają zastąpione nowszym

specjalistycznym sprzętem. Rynek pracy wymusza na branży używanie

mniej szkodliwych kosmetyków i substancji. Młodzież powinna zostać

przygotowana do pracy w realnych warunkach rynku pracy. Drugi aspekt

odnosi się do ilościowego stosunku zajęć praktycznych do teoretycznych.

Według przedstawicieli wszystkich grup badanych analizowane zawody

charakteryzują się zwłaszcza wysokimi zdolnościami manualnymi, które

można ukształtować wyłącznie za pomocą praktycznych zajęć. Dlatego

tak ważna według pracodawców jest potrzeba zwiększenia liczby zajęć

edukacyjnych praktycznych, których według nich jest zbyt mało.

31. Szkoły i samorząd posiadają większą wiedzę na temat potrzeb rynku

pracy niż pracodawcy na temat stanu szkolnictwa zawodowego. Wynika

to przede wszystkim z dostępnych źródeł pozyskiwania informacji przez

każdą ze stron. Szkoły i samorząd deklarują pozyskiwanie danych

z samorządowych instytucji badawczych (Obserwatorium Rynku Pracy

dla Edukacji Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia

Praktycznego czy też Regionalnego Obserwatorium Rynku Pracy

Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi), podmiotów samorządowych:

urzędów pracy, Kuratorium Oświaty, a także od samych pracodawców,

którzy współpracują ze szkołami lub biorą udział w indywidualnych

badaniach prowadzonych przez placówki edukacyjne. Pracodawcy

171

natomiast deklarują jako jedyne źródło informacji o edukacji - swoich

uczniów, praktykantów i osoby chcące podjąć w danej firmie naukę.

Łódzcy pracodawcy oczekiwaliby rozwiązania, które dostarczałoby im

aktualnej informacji odnośnie liczby uruchomionych klas, profilu

kształcenia, liczby uczących się, a także możliwości i form podjęcia

współpracy ze szkołą (jakie formalności należy podjąć w tym zakresie

i gdzie się zgłosić). Najbardziej optymalną formą prowadzenia takiej

współpracy według ankietowanych byłaby specjalna platforma

internetowa łącząca szkoły, uczących się i pracodawców.

32. Wszystkie grupy badanych zwracają uwagę na potrzebę zwiększenia

promocji kształcenia w szkołach branżowych/ zawodowych. Promocja ta

powinna zostać rozszerzona o współczesne dostępne kanały informacyjne,

takie jak: spoty reklamowe w telewizji i radiu, wykorzystanie social

medi’ów, tj. Facebook, Twitter i Youtube. Popularyzacja szkół

zawodowych/ branżowych jest niezwykle ważna z uwagi na rozszerzający

się deficyt rąk do pracy z wykształceniem zawodowym. Według

ankietowanych należy „odczarować” stereotypowe postrzeganie wyżej

wymienionych szkół jako marginalnych.

172

Bibliografia

1. Bank Danych Lokalnych GUS

2. Bednarowska Z., Desk research — wykorzystanie potencjału danych zastanych

w prowadzeniu badań marketingowych i społecznych [w:] Marketing i rynek 7/2015,

Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2015

3. Lutyński J., Metody badań społecznych: wybrane zagadnienia, Łódzkie Towarzystwo

Naukowe, Łódź 2000

4. Niepublikowane dane Urzędu Statystycznego w Łodzi

5. Norman Denzin: Sociological Methods: A Sourcebook. Aldine Transaction, 2006

6. Nowak S., Metodologia Badań Społecznych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007

7. Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 grudnia 2017

r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki

Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy

oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z dnia 25 stycznia 2018 r., poz. 227)

8. Produkcja wyrobów medycznych, farmaceutycznych oraz kosmetycznych jako

przyszłościowa branża województwa łódzkiego. Studium oddziaływań na regionalny

rynek pracy. Raport końcowy. Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy, Łódź 2018

9. Raport z wyników działalności oświatowej w rzemiośle, Związek Rzemiosła

Polskiego, Warszawa 2018

10. Rejestr podmiotów gospodarki narodowej REGON

11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie egzaminu czeladniczego,

egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez

Komisje egzaminacyjne Izb Rzemieślniczych z dnia 10 stycznia 2017 r. (Dz.U. z 2017

r., poz.89)

12. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania

zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U. z 2018 r., poz. 2010)

13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie

klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2017 r., poz. 662)

14. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie

ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz

klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. z 2019 r., poz. 316)

15. Standard wymagań egzaminacyjnych w zawodzie fryzjer-czeladnik, Związek

Rzemiosła Polskiego, Warszawa 2012 r.

16. Standard wymagań egzaminacyjnych w zawodzie fryzjer-mistrz, Związek Rzemiosła

Polskiego, Warszawa 2012 r.

17. Statystyka Izby Rzemieślniczej w Łodzi

173

18. Statystyki Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi i Urzędu Statystycznego w Łodzi

(dane zawarte m.in. w Załączniku 3 do sprawozdania MRPiPS – 01: Bezrobotni oraz

wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów

i specjalności, w latach 2015-2018)

19. Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020

20. System Informacji Oświatowej

21. Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Wyd. PWN, Katowice 2005

22. Uchwała Nr 3/2014 Zarządu Związku Rzemiosła Polskiego z dnia 31 marca 2014 r.

w sprawie zmiany Uchwały Nr 13 z dnia 15 grudnia 2009r. Zarządu Rzemiosła

Polskiego w sprawie wykazu zadań na etap praktyczny egzaminu czeladniczego

i mistrzowskiego w zawodzie "fryzjer" przeprowadzanych przez komisje

egzaminacyjne Izb Rzemieślniczych

23. Ustawa o Rzemiośle z dnia 22 marca 1989 r. (Dz.U. z 2018, poz. 1267)

24. Ustawa Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 2018, poz. 917 z późn. zm)

Netografia:

„Barometr zawodów” - https://barometrzawodow.pl/

Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego, źródło:

https://bip.lodzkie.pl/departament-kultury-i-edukacji

Blog statystyczny, źródło https://www.statystyczny.pl/badania-ankietowe/

Cabines Polska, Kosmetyczka a kosmetolog, źródło:

http://www.cabines.pl/artykuly/471/kosmetyczka-a-kosmetolog.html

Centrum Rozwoju Społeczno Ekonomicznego, źródło:

https://www.crse.org.pl/blog/78-jaka-jest-roznica-miedzy-masazysta-a-fizjoterapeuta

Deloitte, Kosmetyczni.pl, Polityka Insight, red. Lipiński Łukasz Raport o stanie

branży kosmetycznej w Polsce 2017. 15 lat rozwoju Warszawa 2017 [online]. [dostęp:

01.04.2019 r.]

https://www.kosmetyczni.pl/uploads/aktualnosci/Raport%20o%20stanie%20branży%

20kosmetycznej_www.pdf

Egzamin mistrzowski (warunki dopuszczenia, wymagane dokumenty, struktura

egzaminu) źródło: http://izbarzem.eu/?exam=egzamin-czeladniczy oraz

http://izba.krakow.pl/egzamin-mistrzowski-warunki-dopuszczenia-wymagane-

dokumenty-struktura-egzaminu

Fizjoterapia Holistycznie, źródło: http://holistycznie-

fizjo.blogspot.com/2015/01/fizjoterapeuta-masazysta.html


https://barometrzawodow.pl/

https://www.crse.org.pl/blog/78-jaka-jest-roznica-miedzy-masazysta-a-fizjoterapeuta

http://izba.krakow.pl/egzamin-mistrzowski-warunki-dopuszczenia-wymagane-dokumenty-struktura-egzaminu

http://izba.krakow.pl/egzamin-mistrzowski-warunki-dopuszczenia-wymagane-dokumenty-struktura-egzaminu

http://holistycznie-fizjo.blogspot.com/2015/01/fizjoterapeuta-masazysta.html

http://holistycznie-fizjo.blogspot.com/2015/01/fizjoterapeuta-masazysta.html


174

https://www.sanatoriaspa.pl/poradnik-spa-wellness/co-kryje-sie-pod-pojeciem-

wellness

Gabi.net Rynek usług kosmetycznych w Polsce Trendy, kierunki rozwoju, strategie

i metody działania, Warszawa/Łódź, marzec 2012; [online]. [dostęp: 01.04.2019 r.]


Górecka Anna Natasza Barwy wojenne – jak zmiany demograficzne i kulturowe

wpływają na komunikację marek makijażowych w „Wirtualne kosmetyki.pl”

23.03.2019 [online]. [dostęp: 23.03.2019 r.] www.wirtualnekosmetyki.pl/-raporty-

tematyczne/barwy-wojenne---jak-zmiany-demograficzne-i-kulturowe-wplywaja-na-

komunikacje-marek-makijazowych

https://gratka.pl/praca/uroda-zdrowie-sport?lokalizacja_region=lodzkie [dostęp:

20.03.2019 r., 08.05.2019 r.]

http://www.irlodz.home.pl/Egz/material.pdf

Informator UM w Łodzi, kierunek Fizjoterapia

Klonowska Joanna Tendencje, kierunki i nowości w branży beauty w „Art. Of Beauty”

wydanie 01/2019 [online]. [dostęp: 19.02.2019 r.]


Łapińska Jolanta Rośnie zapotrzebowanie na usługi lecznicze i relaksacyjne. Powstaje

coraz więcej ośrodków SPA w Newseria Agencja Informacyjna 21.07.2017 [online].

[dostęp: 01.04.2019 r.] https://biznes.newseria.pl/news/turystyka/rosnie-

zapotrzebowanie-na,p1413227941

„Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych” -

http://mz.praca.gov.pl/Puls2/MZ

http://psz.praca.gov.pl/documents/10240/6488358/Zawody%20szkolne%20%20KZSZ

%20i%20KZiS%202014%20tekst%20jednolity%20Dz_U_2018%20poz_227.pdf/ff6c

d083-4d5f-477d-af75-dda928b50a78

http://psz.praca.gov.pl/documents/10240/6488358/Przyporzadkowanie%20kwalifikacj

i%20zawodow%20szkolnych%20KZSZ%20i%20KZiS%202014%20tekst%20jednolit

y%20Dz_U_z%202018%20poz_227%29.pdf/53de4d8b-ee45-4cf7-bd4a-

e71b46a3ca31


3/cd/technik_masazysta_325402.pdf (data dostępu: 27.02.2019 r.)


3/cd/technik_uslug_kosmetycznych_514207.pdf (data dostępu: 01.03.2019 r.)


3/fryzjer_514101.pdf (data dostępu: 22.03.2019r.)


3/cd/technik_uslug_fryzjerskich_514105_2.pdf (data dostępu: 22.03.2019 r.)





https://gratka.pl/praca/uroda-zdrowie-sport?lokalizacja_region=lodzkie




http://mz.praca.gov.pl/Puls2/MZ

http://psz.praca.gov.pl/documents/10240/6488358/Zawody%20szkolne%20%20KZSZ%20i%20KZiS%202014%20tekst%20jednolity%20Dz_U_2018%20poz_227.pdf/ff6cd083-4d5f-477d-af75-dda928b50a78



http://psz.praca.gov.pl/documents/10240/6488358/Przyporzadkowanie%20kwalifikacji%20zawodow%20szkolnych%20KZSZ%20i%20KZiS%202014%20tekst%20jednolity%20Dz_U_z%202018%20poz_227%29.pdf/53de4d8b-ee45-4cf7-bd4a-e71b46a3ca31




175

Polskie Towarzystwo Dietetyki, Kształcenie w zawodzie dietetyk, źródło:

https://ptd.org.pl/ksztalcenie oraz https://ptd.org.pl/sites/default/files/dietetyk_stan-

prawny_ptd_9_04_15.pdf

Poradnik 6krokow.pl Co to jest i na czym polega franczyza [online]. [dostęp:

01.04.2019 r.] https://6krokow.pl/co-to-jest-franczyza/

Portal Cogito, Kosmetologia – sprawdź czy dasz radę na studiach, źródło:

http://cogito.com.pl/kosmetologia-sprawdz-dasz-rade-studiach/

Portal fitniefat.pl, Masażysta a fizjoterapeuta. W czym tkwi różnica?, źródło

http://fitniefat.pl/495049,Masazysta-a-fizjoterapeuta-W-czym-tkwi-roznica.html

Portal kosmetolozki.pl, Kosmetolog, a kosmetyczka – różnice, źródło

https://www.kosmetolozki.pl/kosmetologia/kosmetolog-a-kosmetyczka.html

Portal zawodowe.com, Jak zostać fryzjerem, źródło:

https://www.zawodowe.com/kategorie/pozostale/fryzjer/jak_zostac/

Portal naukowiec.org, źródło

http://www.naukowiec.org/wiedza/metodologia/zogniskowane-wywiady-grupowe-fgi-

_667.html (data dostępu: 24.05.2019 r.)

Portal Obserwator, źródło http://www.obserwator.com.pl/badania/wywiad-poglebiony

Sipiński Dominik, Czerniak Adam, red. Lipiński Łukasz Sektory Banku Zachodniego

WBK. Branża kosmetyczna Bank Zachodni WBK, maj 2017 [online]. [dostęp:

01.04.2019 r.] https://static3.santander.pl/asset/S/e/k/Sektory-BZ-WBK_Branza-

kosmetyczna_RAPORT_78675.PDF

Stodolak Sabina Czarny koń biznesu, Osicka Katarzyna Barwna branża beauty

w „Poradnik praca.pl 2018” [online]. [dostęp: 01.04.2019 r.]


Standardy Kształcenia dla kierunku Dietetyka, źródło:


Urząd Miasta Łodzi, źródło: https://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/nauka-i-edukacja/




Wikipedia Spa (terapeutyka) [online]. [dostęp: 07.05.2019 r.]


Wysocka Aleksandra Technologie a lojalność w branży beauty w „Świat Przemysłu

Kosmetycznego” 2018.02.01 [online]. [dostęp: 19.02.2019 r.]

https://www.przemyslkosmetyczny.pl/artykul/technologie-a-lojalnosc-w-branzy-

beauty

https://ptd.org.pl/sites/default/files/dietetyk_stan-prawny_ptd_9_04_15.pdf

https://ptd.org.pl/sites/default/files/dietetyk_stan-prawny_ptd_9_04_15.pdf

https://6krokow.pl/co-to-jest-franczyza/

https://www.kosmetolozki.pl/kosmetologia/kosmetolog-a-kosmetyczka.html

https://www.zawodowe.com/kategorie/pozostale/fryzjer/jak_zostac/

http://www.obserwator.com.pl/badania/wywiad-poglebiony










176

Zarządzenie nr 118/2017 Łódzkiego Kuratora Oświaty z dn. 29 grudnia 2017 r.,

źródło: http://www.kuratorium.lodz.pl/wp-content/uploads/2018/01/regulaminko.pdf

https://pl.indeed.com/praca?q=Beauty&l=%C5%82%C3%B3dzkie [dostęp:

20.03.2019 r., 08.05.2019 r.]

https://www.olx.pl/praca/lodzkie/ [dostęp: 08.05.2019 r.]

https://www.pracuj.pl [dostęp: 20.03.2019 r., 08.05.2019 r.]

https://pl.indeed.com/praca?q=Beauty&l=%C5%82%C3%B3dzkie

https://www.olx.pl/praca/lodzkie/

http://www.pracuj.pl/

177

Spis tabel

1. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w branży kosmetycznej wpisanych do

rejestru REGON w województwie łódzkim w latach 2015-2017

2 Przeciętne zatrudnienie w przemyśle województwa łódzkiego

w latach 2015-2017

3. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w przemyśle województwa łódzkiego w latach

2015-2017

4. Produkcja sprzedana w województwie łódzkim w latach 2015-2017

5. Liczba podmiotów gospodarki narodowej świadczących usługi w obszarze „beauty”

wpisanych do rejestru REGON w województwie łódzkim w latach 2015-2017


wpisanych do rejestru REGON w Łodzi w latach 2015-2017


nowych zlikwidowanych w rejestrze REGON w województwie łódzkim w latach 2015-

2017


nowych i zlikwidowanych w rejestrze REGON w Łodzi w latach 2015-2017

9. Podmioty, które powstały w latach 2015-2017 w województwie łódzkim i w Łodzi i nie

wyrejestrowały się do końca 2017 r.

10. Zasadnicze szkoły zawodowe kształcące w zawodach dla obszaru „beauty” w latach

2015-2017 w województwie łódzkim

11. Zasadnicze szkoły zawodowe kształcące w zawodach dla obszaru „beauty” w latach

2015-2017 w Łodzi

12. Technika i technika uzupełniające kształcące w zawodach dla obszaru „beauty”

w latach 2015-2017 w województwie łódzkim

13. Technika i technika uzupełniające kształcące w zawodach dla obszaru „beauty”

w latach 2015-2017 w Łodzi

14. Szkoły policealne kształcące w zawodach dla obszaru „beauty” w latach 2015-2017

w województwie łódzkim

15. Szkoły policealne kształcące w zawodach dla obszaru „beauty” w latach 2015-2017

w Łodzi

16. Studenci według kierunków studiów w województwie łódzkim w latach 2015-2017

(łącznie z cudzoziemcami)

17. Kwalifikacyjne kursy zawodowe w województwie łódzkim

17a. Kwalifikacyjne kursy zawodowe w Łodzi

18. Zestawienie szkół średnich i wyższych kształcących w Łodzi w zawodach „beauty”

178

19 Liczba osób przystępujących do egzaminu zawodowego w branży „beauty”

w województwie łódzkim, w latach 2015-2018

20. Zarejestrowani bezrobotni w urzędach pracy województwa łódzkiego - stan na koniec

grudnia danego roku (według wybranych zawodów obszaru beauty)

21. Oferty pracy zgłoszone w urzędach pracy województwa łódzkiego w latach 2015-2018

(według wybranych zawodów obszaru beauty), w okresie 12 miesięcy danego roku

22. Liczba ofert pracy w wybranych zawodach obszaru beauty w portalu indeed.pl

(20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie)

23. Liczba ofert pracy w wybranych zawodach obszaru beauty w portalu gratka.pl

(20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie)

24. Jakich pracowników brakuje w Państwa firmie? (według ilości zatrudnionych osób

w firmie; N=56; w %)

25. Średnia ocen dotycząca przygotowania absolwentów do wykonywania zadań

zawodowych, a czas funkcjonowania firmy

26. Luki/ braki kompetencyjne w wykształceniu absolwentów profilu beauty a profil firmy

27. Współpraca badanych firm z placówkami edukacyjnymi (według profilu firmy; N=39;

w %

28 Formy współpracy firm z placówkami edukacyjnymi (według liczby pracowników;

N=28)

29. Formy współpracy firm z placówkami edukacyjnymi (według profilu firmy (w %);

N=57)

30. Plany zatrudnienia osób w ramach praktycznej nauki zawodu lub/i absolwentów szkół

zawodowych (według wielkości firmy, w %; N=51)

31. Plany zatrudnienia osób w ramach praktycznej nauki zawodu lub/i absolwentów szkół

zawodowych (według stażu firmy, w %; N=51)

179

Spis wykresów

1. Liczba egzaminów czeladniczych w zawodzie fryzjer

2. Egzaminy czeladnicze w zawodzie fryzjer - kobiety

3. Egzaminy czeladnicze w zawodzie fryzjer - mężczyźni

4. Liczba osób przystępujących do egzaminu zawodowego w poszczególnych

kwalifikacjach dla zawodów fryzjer i technik usług fryzjerskich w województwie

łódzkim w latach 2015-2018

5. Liczba osób przystępujących do egzaminu zawodowego w poszczególnych

kwalifikacjach dla zawodu technik usług kosmetycznych w województwie łódzkim

w latach 2015-2018

6. Średnia zdawalność w zawodach: fryzjer, technik usług fryzjerskich, technik usług

kosmetycznych w województwie łódzkim w latach 2015-2018

7. Oferty pracy w wybranych zawodach obszaru beauty [w %] w portalu indeed.pl

(20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie

8. Oferty pracy w wybranych zawodach obszaru beauty [w %] w portalu gratka.pl

(20.03.2019 r. i 08.05.2019 r., woj. łódzkie

9. Liczba ofert pracy w wybranych zawodach obszaru beauty w portalu olx.pl

(08.05.2019 r., woj. łódzkie)

10. Oferty pracy w wybranych zawodach obszaru beauty [w %] w portalu olx.pl

(08.05.2019 r., woj. łódzkie)

11. Liczba ofert pracy w wybranych zawodach obszaru beauty w poszczególnych portalach

(08.05.2019 r., woj. łódzkie)

12. Oferty pracy w wybranych zawodach obszaru beauty [w %] w portalach: indeed.pl,

gratka.pl i olx.pl (08.05.2019 r., woj. łódzkie)

13. Wielkość badanych firm według liczby zatrudnionych (N=37)

14. Wykształcenie pracowników zatrudnionych w firmach branży beauty (N=158

15. Staż firmy na rynku (N=37)

16. Czy respondenci zatrudniali absolwentów w latach 2015 – 2018? (N=37)

17. Współpraca badanych firm z placówkami edukacyjnymi (N=37; w %)

18. Plany firm w zakresie współpracy z placówkami edukacyjnymi (N=37; w %)

180

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1.

Wykaz zawodów wybranych do analizy obszaru „beauty”

1. Obszar fryzjerski

514101 Fryzjer

514102 Fryzjer damski

514103 Fryzjer męski

514104 Perukarz

514105 Technik usług fryzjerskich

514190

932920

Pozostali fryzjerzy

Pracownik pomocniczy fryzjera

2. Obszar kosmetyczny

229903 Kosmetolog

514202 Kosmetyczka

514203 Manikiurzystka

514204 Pedikiurzystka

514207 Technik usług kosmetycznych

514208 Wizażystka / stylistka

514290 Pozostałe kosmetyczki i pokrewni

3. Obszar pielęgnacji i modelowania ciała

143110 Kierownik klubu sportowego

143114 Kierownik siłowni

143117 Kierownik szkoły tańca

143190

229201

Pozostali kierownicy do spraw sportu, rekreacji i rozrywki

Fizjoterapeuta

229301 Specjalista do spraw dietetyki

229390 Pozostali dietetycy i specjaliści do spraw żywienia

235502

322001

Instruktor tańca

Dietetyk

322090 Pozostali dietetycy i żywieniowcy

323003

325401

Biomasażysta


325402 Technik masażysta

342301 Instruktor fitness

342305 Instruktor rekreacji ruchowej

342306 Instruktor rytmiki

342307 Instruktor sportów siłowych

342390 Pozostali instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej

514205 Pracownik solarium

181

Załącznik 2.

Zestawienie szkół średnich i wyższych kształcących w Łodzi

w wybranych zawodach obszaru „beauty”

Szkoły ponadpodstawowe

Nazwa

szkoły

Kierunek

kształcenia

Adres

placówki

Strona

internetowa

Kontakt

Zespół Szkół

Rzemiosła im.

Jana

Kilińskiego

Fryzjer –

Branżowa szkoła

I stopnia nr 21

Technik usług

fryzjerskich –

Technikum nr 21

ul. Żubardzka 2

91-022 Łódź

http://www.zsp21.

szkoly.lodz.pl/?pa

ge_id=319

42 651-78-98

[email protected]

z.edu.pl

Specjalny

Ośrodek

Szkolno-

Wychowawczy

nr 1

im. Janusza

Korczaka

Fryzjer -

Szkoła Branżowa

I Stopnia

Specjalna nr 22

ul. Siedlecka 7/21

93-138 Łódź

http://www.sosw1

.szkoly.lodz.pl/in

dex.php?option=c

om_content&vie

w=article&id=92

6&Itemid=118

42 684-51-48

[email protected]

lodz.edu.pl

Młodzieżowy

Ośrodek

Socjoterapii

nr 4

Fryzjer -

Branżowa Szkoła

I Stopnia nr 25

ul. Łucji 12/16

91-491 Łódź

http://www.mos4l

odz.wikom.pl/?url

=szkoly/branzowa

-szkola-i-stopnia-

nr-25.html

42 659-40-44

[email protected]

odz.edu.pl

Łódzka Szkoła

Mody

Kosmetologii

Fryzjerstwa

ANAGRA

Technikum

fryzjerskie

Technikum

fryzjerskie

z wizażem

Technikum

kosmetyczne

z wizażem

ul. Łanowa 4

91-103 Łódź

http://anagra.pl/re

krutacja/

42 652-17-66

sekretariat.lanow

[email protected]

Szkoły GKJ fryzjerstwo

kosmetyka

technik usług

fryzjerskich

al. Piłsudskiego

135

92-318 Łódź

http://szkolypilsu

dskiego.edu.pl/ko

ntakt/

42 674-17-24

dobreliceumgkj@

gmail.com

Akademickie

Liceum

Ogólnokształcą

ce

klasa o profilu

medyczno-

kosmetycznym

ul. Wileńska

53/55

94-011 Łódź

http://www.akade

mickielo.com.pl/k

ontakt

42 674-69-88

liceum@akademi

ckielo.com.pl

Szkoła

Branżowa

COSINUS

fryzjer ul. Wólczańska

81 90-515 Łódź

https://www.cosin

us.pl/lodz

42 632-52-20

42 231-59-40

182

Szkoły policealne

Nazwa

szkoły

Kierunek

kształcenia

Adres

placówki

Strona

internetowa

Kontakt

Akademia

Techników

Medycznych

i Kształcenia

Kadr

Technik

masażysta

ul. Żubardzka 26

90-001 Łódź

https://psf.edu.pl/

kontakt

42 659-50-65

[email protected]

du.pl

Policealna

Szkoła

Medyczno-

Kosmetyczna

dla Młodzieży

Technik

masażysta,

Technik usług

kosmetycznych

ul. Wileńska

53/55

94-011 Łódź

http://www.szkola

kosmetyczna.com

.pl/rekrutacja

42 674-69-88

rekrutacja@szkol

akosmetyczna.co

m.pl;

szkola@szkolako

smetyczna.com.pl

Szkoła

Policealna

COSINUS

Kosmetyka

Masażysta

ul. Wólczańska

81 90-515 Łódź

https://www.cosin

us.pl/lodz

42 632- 52-20

42 231-59-40

Publiczna

Szkoła

Policealna

Kosmetyczna

"ŻAK"

Technik usług

kosmetycznych

Fryzjer damski

ul. Piotrkowska

278

90-361 Łódź

https://lodz.zak.ed

u.pl/oferta-

edukacyjna/szkol

y-policealne

42 683-44-12

[email protected]

Centrum

Kształcenia

Ustawicznego

Samorządu

Województwa

Łódzkiego

Technik

masażysta

Technik usług

kosmetycznych

ul. Wielkopolska

70/72

91-029 Łódź

http://www.cku-

lodz.edu.pl/catego

ry/cku/kierunki

42 651-69-93

Szkoły wyższe

Nazwa

szkoły

Kierunek

kształcenia

Adres

placówki

Strona

internetowa

Kontakt

Społeczna

Akademia Nauk

w Łodzi

Kosmetologia

ul. Sienkiewicza 9

90-113 Łódź

https://lodz.san.ed

u.pl/oferta/studia-

ii-stopnia

42 664-66-66

[email protected]

u.pl

Wyższa Szkoła

Biznesu i Nauk

o Zdrowiu

w Łodzi

Kosmetologia

Dietetyka

ul. Piotrkowska

278

90-361 Łódź

http://www.medy

k.edu.pl

42 683-44-22

uczelnia@medyk.

edu.pl

Uniwersytet

Medyczny

w Łodzi

Fizjoterapia

Kosmetologia

Dietetyka

Pl. Hallera 1

90-647 Łódź

http://rekrutacja.u

med.lodz.pl/studia

-w-jezyku-

polskim/

42 272-51-80

rekrutacja@umed

.lodz.pl

Wyższa Szkoła

Informatyki

i Umiejętności

w Łodzi

Fizjoterapia

Kosmetologia

ul. Rzgowska 17a

93-008 Łódź

http://wsinf.edu.pl

/

42 275-01-00

42 275-01-16

rekrutacja@wsinf

.edu.pl

Wyższa Szkoła

Kosmetyki

i Nauk

o Zdrowiu

w Łodzi

Kosmetologia

Wileńska 53/55

94-011 Łódź

http://www.wyzsz

aszkolakosmetyki

.pl/pl

42 687-00-44

uczelnia@wskinf

o.pl





mailto:[email protected]



183

Załącznik 3.

Liczba bezrobotnych oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji

zawodowej według wybranych zawodów i specjalności


ZAWÓD /

SPECJALNOŚĆ

(symbol, nazwa)

Rok /

półrocze

Zarejestrowani bezrobotni Wolne miejsca

pracy

i miejsca

aktywizacji

zawodowej

(zgłoszone

w okresie

sprawozdawczym

– ogółem)

w

okresie

sprawoz-

dawczym

– ogółem

w tym:

do 12 m-cy

od dnia

ukończenia

nauki

w końcu

okresu

sprawozda-

wczego

w tym:

pozostający

bez pracy

powyżej

12 m-cy

514101

Fryzjer

2015

I 662 114 1021 19 250

II 999 210 1158 155 198

2016

I 796 127 1024 14 300

II 942 208 1029 106 266

2017

I 756 124 905 14 320

II 815 153 915 61 245

2018

I 623 92 847 15 197

II 745 124 949 68 240

514102

Fryzjer damski

2015

I 62 5 103 0 9

II 67 3 118 3 5

2016

I 57 3 101 0 15

II 46 2 91 0 14

2017

I 48 1 81 0 21

II 42 1 75 0 9

2018

I 36 2 68 1 9

II 41 1 72 1 20

514103

Fryzjer męski

2015

I 9 1 17 0 2

II 8 0 11 0 6

2016

I 10 0 16 0 5

II 7 1 12 1 23

184

2017

I 10 0 13 0 12

II 7 0 11 0 8

2018

I 9 0 11 0 15

II 7 0 11 0 5

514104

Perukarz

2015

I 0 0 1 0 0

II 0 0 1 0 0

2016

I 0 0 1 0 0

II 0 0 1 0 0

2017

I 0 0 1 0 0

II 0 0 1 0 0

2018

I 0 0 1 0 0

II 0 0 1 0 0

514105

Technik usług

fryzjerskich

2015

I 62 18 64 0 1

II 87 36 72 25 2

2016

I 94 51 58 15 0

II 105 47 61 18 0

2017

I 74 36 43 8 0

II 98 46 43 8 0

2018

I 83 26 60 9 2

II 95 41 64 14 2

514190

Pozostali

fryzjerzy

2015

I 1 0 1 0 7

II 5 0 6 0 3

2016

I 7 3 7 0 10

II 8 2 9 2 12

2017

I 5 0 6 1 8

II 7 2 5 0 8

2018

I 7 2 5 0 8

II 8 3 5 1 9

185

229903

Kosmetolog

2015

I 44 19 36 8 22

II 74 33 45 13 12

2016

I 67 27 40 8 22

II 73 31 53 15 25

2017

I 76 22 49 7 13

II 78 29 44 6 9

2018

I 53 18 40 3 14

II 47 16 37 3 9

514202

Kosmetyczka

2015

I 121 10 162 4 146

II 156 6 150 3 120

2016

I 137 5 131 0 179

II 111 4 131 0 121

2017

I 107 9 134 4 163

II 95 4 124 1 129

2018

I 101 5 118 1 146

II 86 4 112 2 154

514203

Manikiurzystka

2015

I 0 0 4 0 12

II 3 0 5 0 10

2016

I 4 1 6 0 22

II 5 0 8 0 14

2017

I 4 0 8 0 23

II 4 2 6 0 41

2018

I 10 2 6 0 68

II 7 2 5 0 63

514204

Pedikiurzystka

2015

I - - - - -

II 1 0 0 0 1

2016

I - - - - -

II - - - - -

186

2017

I 3 3 1 0 0

II 0 0 1 0 5

2018

I 0 0 1 0 0

II 0 0 1 0 0

514207

Technik usług

kosmetycznych

2015

I 83 18 82 2 7

II 132 26 115 18 6

2016

I 85 22 84 6 13

II 101 13 87 9 4

2017

I 71 9 84 4 7

II 88 23 84 8 6

2018

I 67 13 81 6 10

II 76 24 78 9 5

514208

Wizażystka/

stylistka

2015

I 14 3 18 1 35

II 15 0 22 0 22

2016

I 10 2 17 0 45

II 12 1 14 0 20

2017

I 16 3 18 0 36

II 16 2 15 1 25

2018

I 11 2 9 0 19

II 19 4 16 1 27

514290

Pozostałe

kosmetyczki

i pokrewni

2015

I 15 0 25 0 1

II 19 0 29 0 4

2016

I 8 0 18 0 1

II 14 0 26 0 3

2017

I 11 2 23 2 10

II 13 0 22 0 9

2018

I 14 0 24 0 2

II 12 1 20 0 5

187

143110

Kierownik klubu

sportowego

2015

I - - - - -

II - - - - -

2016

I - - - - -

II 1 0 1 0 0

2017

I 0 0 1 0 0

II 0 0 0 0 1

2018

I 0 0 0 0 1

II 1 0 1 0 0

143114

Kierownik

siłowni

2015

I 0 0 0 0 1

II - - - - -

2016

I - - - - -

II - - - - -

2017

I - - - - -

II 1 0 0 0 0

2018

I - - - - -

II - - - - -

143117

Kierownik szkoły

tańca

2015

I - - - - -

II 1 0 0 0 0

2016

I - - - - -

II - - - - -

2017

I - - - - -

II 1 0 0 0 0

2018

I - - - - -

II - - - - -

143190

Pozostali

kierownicy do

spraw sportu,

rekreacji

i rozrywki

2015

I 1 0 1 0 0

II 3 0 3 0 0

2016

I 0 0 0 0 1

II 2 0 1 0 0

188

(„Pozostali

kierownicy do spraw

sportu, rekreacji

i kultury” - nazwa

zawodu w latach

2015-2016)

2017

I 4 0 2 0 0

II 2 0 0 0 0

2018

I - - - - -

II - - - - -

229201

Fizjoterapeuta

2015

I 140 44 99 16 73

II 159 67 116 35 45

2016

I 122 44 84 17 77

II 147 42 88 8 53

2017

I 97 29 68 5 75

II 132 44 78 11 59

2018

I 89 25 67 4 48

II 74 24 58 3 66

229301

Specjalista do

spraw dietetyki

2015

I 1 1 1 0 0

II 1 0 1 0 0

2016

I 8 5 3 1 0

II 5 2 4 2 0

2017

I 3 0 4 1 1

II 6 4 5 2 2

2018

I 3 2 5 2 3

II 7 4 6 2 3

229390

Pozostali

dietetycy

i specjaliści do

spraw żywienia

2015

I - - - - -

II 2 2 1 1 1

2016

I 2 2 1 0 0

II - - - - -

2017

I 2 2 1 1 0

II 1 1 0 0 0

2018

I - - - - -

II 1 1 0 0 0

189

235502

Instruktor tańca

2015

I 4 1 6 2 5

II 2 0 4 0 1

2016

I 3 0 4 0 1

II 5 0 5 0 0

2017

I 0 0 3 0 1

II 1 0 1 0 3

2018

I 4 0 5 0 1

II 4 0 5 0 2

322001

Dietetyk

2015

I 31 7 42 3 6

II 28 12 39 5 9

2016

I 28 10 38 5 13

II 30 7 34 5 20

2017

I 28 7 25 4 9

II 31 6 29 3 9

2018

I 40 9 35 1 11

II 39 8 41 2 8

322090

Pozostali

dietetycy

i żywieniowcy

2015

I 0 0 0 0 1

II 0 0 0 0 1

2016

I - - - - -

II 1 0 0 0 2

2017

I - - - - -

II 1 0 0 0 0

2018

I 1 0 1 0 0

II - - - - -

323003

Biomasażysta

2015

I 13 2 15 1 1

II 7 0 15 0 0

2016

I 7 1 8 0 0

II 12 0 11 0 3

190

2017

I 3 0 4 0 1

II 8 0 6 0 1

2018

I 6 0 9 0 1

II 6 0 8 0 0

325401

Technik

fizjoterapii

2015

I 19 0 46 0 4

II 30 1 44 1 1

2016

I 27 0 41 0 6

II 26 0 44 0 4

2017

I 19 0 33 0 10

II 33 1 33 0 3

2018

I 24 2 27 1 2

II 19 0 19 0 0

325402

Technik

masażysta

2015

I 64 26 78 3 28

II 98 27 92 17 19

2016

I 66 13 66 3 31

II 80 19 72 11 14

2017

I 60 19 48 4 17

II 88 16 62 9 36

2018

I 66 21 52 3 32

II 67 11 53 4 34

342301

Instruktor fitness

2015

I 2 1 2 1 4

II 4 0 1 0 8

2016

I 2 0 1 0 5

II 7 1 3 1 5

2017

I 8 4 3 1 6

II 4 1 1 0 6

2018

I 2 0 2 0 6

191

II 3 0 3 0 3

342305

Instruktor

rekreacji

ruchowej

2015

I 11 4 9 1 3

II 10 2 8 1 1

2016

I 7 0 6 0 2

II 10 1 4 0 2

2017

I 4 0 3 0 3

II 5 1 5 0 0

2018

I 4 0 5 0 2

II 7 1 5 1 2

342306

Instruktor

rytmiki

2015

I 1 0 1 0 0

II 5 1 1 0 2

2016

I 0 0 1 0 0

II 2 0 1 0 0

2017

I 1 0 1 0 0

II 4 0 2 0 1

2018

I 0 0 1 0 0

II 4 0 2 0 0

342307

Instruktor

sportów siłowych

2015

I 5 0 3 0 2

II 2 0 3 0 1

2016

I 0 0 1 0 0

II 0 0 0 0 1

2017

I 1 0 1 0 0

II 2 0 0 0 1

2018

I 1 0 0 0 0

II 0 0 0 0 2

342390

Pozostali

instruktorzy

fitness i rekreacji

ruchowej

2015

I 3 0 2 0 5

II 5 0 4 0 0

2016

I 1 0 0 0 4

192

II 3 0 1 0 0

2017

I 4 1 4 1 3

II 1 1 1 0 0

2018

I 1 0 1 0 0

II 1 0 0 0 2

514205

Pracownik

solarium

2015

I 8 0 16 2 24

II 13 0 23 1 12

2016

I 7 0 23 0 19

II 6 0 15 0 12

2017

I 12 1 13 0 20

II 14 0 13 0 16

2018

I 6 0 13 0 24

II 2 0 7 0 17

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi

i Urzędu Statystycznego w Łodzi.

(Załącznik 3 do sprawozdania MRPiPS – 01: Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy

i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności).

UWAGA 1 - W zestawieniu uwzględniono zawody ujęte w odpowiedniej klasyfikacji zawodów wprowadzonej

rozporządzeniami MRPiPS oraz MEN, tj:

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie

ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie

klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. (Dz. U. z dnia

25 stycznia 2018 r., poz. 227).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów

szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2017 r., poz. 662).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów

i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa

branżowego (Dz. U. z 2019 r., poz. 316).

UWAGA 2 - Dodatkowe uszczegółowienia dla klasyfikacji zostały zawarte w następujących dokumentach:

1) zawody szkolne ujęte w Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy z 2014 r. – tekst

jednolity (Dz. U. z 2018 r. poz. 227) i wyodrębnione w nich kwalifikacje zawodowe - według stanu na

dzień 25 stycznia 2018 r.

(http://psz.praca.gov.pl/documents/10240/6488358/Zawody%20szkolne%20%20KZSZ%20i%20KZiS

%202014%20tekst%20jednolity%20Dz_U_2018%20poz_227.pdf/ff6cd083-4d5f-477d-af75-

dda928b50a78)

2) przyporządkowanie kwalifikacji do zawodów szkolnych ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności

na potrzeby rynku pracy 2014 r.– tekst jednolity (Dz. U. z 2018 r. poz. 227) - wg stanu na 25.01.2018 r.

(http://psz.praca.gov.pl/documents/10240/6488358/Przyporzadkowanie%20kwalifikacji%20zawodow%

20szkolnych%20KZSZ%20i%20KZiS%202014%20tekst%20jednolity%20Dz_U_z%202018%20poz_2

27%29.pdf/53de4d8b-ee45-4cf7-bd4a-e71b46a3ca31)












193

Aneks – INFORMACJE O PARTNERACH –

1. Agencja Analiz Statystyczno-Ekonomicznych An-Stat w Łodzi

2. Izba Rzemieślnicza w Łodzi

3. Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia

Praktycznego

4. Urząd Statystyczny w Łodzi

194

Agencja Analiz Statystyczno-Ekonomicznych „An-Stat” w Łodzi funkcjonuje od 2009

roku, zajmuje się głównie projektowaniem i realizacją badań ankietowych na obszarze całego

kraju. Agencja prowadzi także:

specjalistyczne prace analityczno-statystyczne,

opracowania naukowe,

projekty badawcze w zakresie monitorowania i analizowania sytuacji społeczno-

gospodarczej.

Szczególnie ważnym obszarem działalności Agencji są opracowania raportów obejmujących:

prognozy rynkowe oparte na zaawansowanych autorskich modelach

ekonometrycznych,

wszechstronne analizy procesów zachodzących w regionie (między innymi w postaci

opracowań statystycznych),

dobór i rekomendację rozwiązań metodologicznych, gwarantujących rzetelne

i skuteczne wnioski z analiz i prowadzonych badań.

Prace realizowane przez Agencję są źródłem informacji, wiedzy i analiz na temat

kraju, regionu, województwa, powiatu, gminy.

Agencja wśród wielu zrealizowanych badań i projektów, w tym unijnych, ma na

swoim koncie realizację kilku znaczących projektów badawczych na rzecz szkolnictwa

zawodowego województwa łódzkiego. Celem nadrzędnym tych projektów jest ocena zakresu

i jakości kształcenia zawodowego oraz zdefiniowanie potrzeb w tym zakresie, określanych

przez przedsiębiorców działających w danym sektorze. Opracowane w ramach projektów

rekomendacje mają na celu wzmocnienie harmonizacji oferty programowej szkół

zawodowych kształcących uczniów na potrzeby poszczególnych sektorów w zakresie

oczekiwań i potrzeb pracodawców.

Do projektów, w których Agencja brała udział, należą między innymi:

Diagnoza potrzeb edukacyjnych w obszarze szkolnictwa zawodowego związanego

z przemysłem informatycznym,

Wzmocnienie potencjału szkół zawodowych. Kadry dla innowacyjnego rozwoju

regionu łódzkiego,

Lepsze jutro edukacyjne gastronomiczno-hotelarskiej aglomeracji łódzkiej.

Na szczególną uwagę, chociażby ze względu na charakter województwa, zasługuje

projekt badawczy Szyte na miarę kwalifikacje przyszłością sektora włókienniczo-odzieżowego

w łódzkim. Projekt realizowany był przez firmę BROST Centrum Edukacji i Technologii

Komputerowej w partnerstwie z Agencją „An-Stat” oraz Stowarzyszeniem Włókienników

Polskich.

Badania i analizy wykonane w ramach projektu Szyte na miarę kwalifikacje

przyszłością sektora włókienniczo-odzieżowego w łódzkim pozwoliły na opracowanie

szczegółowych wniosków i powiązanych z nimi rekomendacji. Wnioski i rekomendacje

podzielone zostały na trzy grupy odbiorców – dla szkół, przedsiębiorców i absolwentów.

Spośród wielu projektów zrealizowanych przez Agencję „ An-Stat” na uwagę

zasługują między innymi projekty:

195

Model zarządzania zasobami ludzkimi oparty na kontrakcie psychologicznym (projekt

realizowany przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych) – realizacja 800 ankiet, analiza

jakościowa wyników badania ankietowego,

Kobieta sukcesu na łódzkim rynku pracy – realizacja w partnerstwie z Obserwatorium

Rynku Pracy dla Edukacji ŁCDNiKP, Powiatowym Urzędem Pracy w Łodzi,

Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów kształcenia w zakresie

ekonomii, ochrony środowiska – w języku polskim i angielskim - w Uniwersytecie

Łódzkim – we współpracy z Fundacją Rozwoju Przedsiębiorczości w Łodzi,

Badanie losów absolwentów łódzkich szkół zawodowych – współrealizacja

z Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji ŁCDNiKP, Powiatowym Urzędem Pracy

w Łodzi,

Potencjał rynku pracy województwa łódzkiego w obszarze zielonej gospodarki –

realizacja na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w ramach konsorcjum

podmiotów: PCG Polska sp. z o.o., ŁCDNiKP, Agencja Analiz Statystyczno-

Ekonomicznych „An-Stat”.

Agencja „An-Stat” posiada bogate doświadczenie w realizacji projektów badawczych,

opracowań naukowych, dysponuje kadrą doświadczonych ankieterów, współpracuje

z ekspertami z różnych dziedzin, co jest gwarancją rzetelnego, profesjonalnego

i kompleksowego wykonywania usług najwyższej jakości.

Dane teleadresowe:

Agencja Analiz Statystyczno-Ekonomicznych „An-Stat”

ul. Władysława Jagiełły 4, 93-427 Łódź


strona internetowa: www.an-stat.pl


http://www.an-stat.pl/

196

Izba Rzemieślnicza w Łodzi jest społeczno-zawodową organizacją samorządu

gospodarczego rzemiosła i małej przedsiębiorczości oraz organizacją pracodawców, której

podstawowym celem jest zapewnienie pomocy jej członkom w realizacji zadań, rozwijanie

działalności gospodarczej i kulturalnej rzemiosła i małej przedsiębiorczości, udzielanie

wszechstronnej pomocy i ochrony prawnej jej członkom. Izba reprezentuje interesy rzemiosła

i małej przedsiębiorczości w kraju i za granicą oraz zapewnia ochronę praw, jak również

reprezentowanie interesów członków wobec organów władzy i administracji państwowej,

organów samorządu terytorialnego, sądów, związków zawodowych, urzędów i instytucji.

Izba Rzemieślnicza w Łodzi rozpoczęła działalność organizacyjną w dniu 1 lipca 1929 roku

i jest jedną z najstarszych organizacji tego typu w województwie. Zadania swoje Izba

wykonuje na terenie województwa łódzkiego i powiatu sochaczewskiego, zrzeszając w swoim

gronie prawie 2000 zakładów rzemieślniczych, wykonujących działalność w ponad 120

zawodach, skupionych w 28 cechach rzemiosł.

Oprócz reprezentowania „interesów” swoich członków Izba Rzemieślnicza w Łodzi

prowadzi również szeroką działalność w obszarze edukacji:

udziela pomocy i instruktażu w zakresie szkolenia uczniów w zakładach

rzemieślniczych oraz współpracuje z organami administracji państwowej i samorządu

terytorialnego w zakresie prowadzenia szkoleń w szkołach

ponadgimnazjalnych/ponadpodstawowych i ośrodkach szkolenia zawodowego,

sprawuje nadzór nad przebiegiem przygotowania zawodowego w rzemiośle

pracowników młodocianych, zatrudnionych przez rzemieślników,

przeprowadza egzaminy czeladnicze, mistrzowskie i sprawdzające, dba o podnoszenie

kwalifikacji zawodowych rzemieślników oraz tworzenie wspólnych placówek

oświatowych i szkoleniowych,

przeprowadza i potwierdza państwowe egzaminy kwalifikacyjne świadectwami oraz

jest uprawniona do wydawania Suplementów Europass do świadectw czeladniczych

i dyplomów mistrzowskich.

W 2005 roku Izba Rzemieślnicza w Łodzi uzyskała wpis do rejestru instytucji

szkoleniowych oraz wpis do ewidencji placówek niepublicznych jako placówka kształcenia

ustawicznego i prowadzi Rzemieślnicze Centrum Szkolenia Zawodowego świadcząc usługi

szkoleniowe dla pracodawców i ich pracowników, uczniów szkół ponadgimnazjalnych, osób

zagrożonych utratą zatrudnienia, bezrobotnych, a także na zamówienie Urzędów Pracy.

W ramach prowadzonej przez Izbę działalności edukacyjnej w bieżącym roku

rozpoczyna swoje prace Branżowa Szkoła Rzemiosła I stopnia w Łodzi przygotowująca

uczniów kształcących się w zawodach rzemieślniczych do wejścia na rynek pracy. Nowo

powstająca szkoła nauczać będzie w zawodach: cukiernik, fryzjer, kucharz, mechanik

pojazdów samochodowych, piekarz. Praktyczna nauka zawodu odbywać się będzie w oparciu

o umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Miejscem praktycznej nauki zawodu będą zakłady rzemieślnicze z terenu powiatu

M. Łódź i powiatów ościennych. Po zakończeniu trzyletniego cyklu kształcenia absolwent

szkoły otrzyma świadectwo jej ukończenia, a także po zdanym pozytywnie egzaminie

czeladniczym tytuł czeladnika w zawodzie.

197

Oprócz prowadzenia własnej działalności edukacyjnej Izba Rzemieślnicza w Łodzi

współpracuje ze szkołami branżowymi na terenie Łodzi, wymienić tu można Zespół Szkół

Przemysłu Spożywczego im. Powstańców Wielkopolskich oraz Zespół Szkół Rzemiosła

im. Jana Kilińskiego, z którymi Izba współdziała od wielu lat.

Na uwagę zasługuje współpraca Izby Rzemieślniczej w Łodzi z Łódzkim Centrum

Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w ramach Sieci Partnerskiej

Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji. Współpraca ta została podjęta w czerwcu 2010

roku i obejmuje między innymi:

wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie rozpoznawania sytuacji na regionalnym

rynku pracy,

wspólną realizację przedsięwzięć analityczno-badawczych w zakresie monitorowania

sytuacji i zmian na regionalnym rynku pracy,

organizację konferencji, warsztatów i seminariów dotyczących rynku pracy, edukacji

i rzemiosła w regionie oraz przygotowywanie publikacji zawierających wyniki

wspólnie prowadzonych badań.

Przykładami tej współpracy może być, wspólna realizacja projektu badawczego

pn. Rzemiosło i przedsiębiorcy w województwie łódzkim - potrzeby kadrowe i oczekiwania

wobec pracowników. W ramach tego partnerskiego projektu Izba Rzemieślnicza odpowiadała

za realizację badań terenowych przeprowadzonych wśród 120 firm rzemieślniczych. Była

również współorganizatorem konferencji podsumowującej wyniki tego projektu. Łódzka Izba

Rzemieślnicza była także aktywnym uczestnikiem i współorganizatorem konferencji

pn. Monitorowanie rynku pracy dla potrzeb organizacji współpracy szkół z pracodawcami

w województwie łódzkim oraz konferencji pn. Monitorowanie rynku pracy dla edukacji.

Podkreślić należy istotny wkład wnoszony przez Izbę w organizowane cyklicznie w Łódzkim

Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego seminaria partnerskie

w ramach Sieci Współpracy Partnerskiej.

Dane teleadresowe:

Izba Rzemieślnicza w Łodzi

ul. Brzozowa 3, 93-101 Łódź

tel. 42 6325581, fax. 42 6323776

email: [email protected] strona internetowa: http://izbarzem.eu/


http://izbarzem.eu/

198

Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego

funkcjonuje od 1996 roku. Jest placówką edukacyjną prowadzoną przez Miasto Łódź (od

2001 roku). Działalność ŁCDNiKP zorientowana jest na systematyczne unowocześnianie

i doskonalenie systemów edukacji i ustawiczne kształcenie osób dorosłych. Centrum oferuje:

doradztwo metodyczne i doskonalenie umiejętności zawodowych kadry pedagogicznej

wszystkich typów szkół i placówek oświatowych,

kształcenie praktyczne formalne i pozaformalne młodzieży na stacjach dydaktycznych

wyposażonych w sprzęt i urządzenia prezentujące najnowsze technologie,

kształcenie, dokształcanie i doskonalenie dorosłych pracujących oraz pozostających

poza pracą, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii i technik pracy.

ŁCDNiKP oferuje klientom zewnętrznym (uczniom i osobom dorosłym, szkołom,

placówkom oświatowym i innym instytucjom) następujące usługi edukacyjne:

kursy kierunkowe, kwalifikacyjne, specjalistyczne,

studia podyplomowe (współpraca z wyższymi uczelniami),

warsztaty metodyczne,

konferencje, sesje, seminaria,

prezentacje dydaktyczne,

modelowe zajęcia edukacyjne,

konsultacje grupowe i indywidualne,

spotkania edukacyjne z Radami Pedagogicznymi,

zajęcia praktyczne,

praktyki zawodowe,

wycieczki dydaktyczne.

Centrum łączy działalność następujących podmiotów edukacyjnych:

- Ośrodek Doskonalenia Szkolnych Systemów Edukacji

- Ośrodek Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego

- Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji

- Ośrodek Doradztwa Zawodowego

- Ośrodek Nowoczesnych Technologii Informacyjnych

- Ośrodek Edukacji Europejskiej i Regionalnej

- Ośrodek Zarządzania w Edukacji

- Regionalny Ośrodek Edukacji Mechatronicznej

- Pracownia Wychowania i Profilaktyki.

Szczególnie istotne jest powiązanie Ośrodka Kształcenia Zawodowego

i Ustawicznego z Ośrodkiem Doskonalenia Szkolnych Systemów Edukacji ze względu na

możliwość korzystania z drogiego instrumentarium techniczno-dydaktycznego przez

uczących się w szkołach (około 1200 osób tygodniowo), nauczycieli i inne osoby dorosłe

(osiąganie nowych kwalifikacji w ramach edukacji ustawicznej). Powiązanie wyżej

wymieniowych podmiotów edukacyjnych ma, oprócz walorów integracyjnych

(m.in. budowanie sprzężeń zwrotnych między obszarem kształcenia zawodowego

i ogólnego), istotne znaczenie ekonomiczne (komasacja czynności zarządczych).

Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji prowadzi systematyczne pogłębione badania

199

umożliwiające udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące kwalifikacji o dużym znaczeniu

dla przedsiębiorstw („dzisiaj” i w bliskiej przyszłości) oraz czynności pracowniczych, w tym

wykonywanych zadań zawodowych. Ośrodek Doradztwa Zawodowego koordynuje

działalność doradców zawodowych w we wszystkich typach szkół, ze szczególnym

uwzględnieniem tych klas i grup młodzieży, przed którą stoi decyzja o podjęciu dalszej drogi

edukacyjnej lub zawodowej. Szczególnie ważny jest bezpośredni przepływ informacji o rynku

pracy w wymiarze kwalifikacji ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawowych dla

zawodu i specjalistycznych z Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji do Ośrodka

Doradztwa Zawodowego i innych ośrodków.

Regionalny Ośrodek Edukacji Mechatronicznej dysponuje unikatową infrastrukturą

techniczno-dydaktyczną, która reprezentuje najnowsze osiągnięcia techniki i technologii.

Zastosowanie nowoczesnych technologii oraz strategii, form i metod dydaktycznych

w procesie uczenia się umożliwia uczącym się osiąganie w trybie pozaformalnym

i formalnym nowych kwalifikacji, pozwalających sprostać wyzwaniom Rewolucji Naukowo-

Technologicznej 4.0 i potrzebom Przemysłu 4.0 (akwatronika, tekstronika, inteligentny dom,

robotyka, obrabiarki CNC, transport hybrydowy, energia odnawialna).

Ośrodek Doskonalenia Szkolnych Systemów Edukacji zaspakaja zgłaszane przez

wszystkie szkoły i placówki oświatowe potrzeby wsparcia dydaktyczno-organizacyjnego

i pomocy w rozwiązywaniu różnych problemów edukacyjnych. Ośrodek Nowoczesnych

Technologii Informacyjnych specjalizuje się we wdrażaniu do praktyki edukacyjnej

technologii informacyjnych w tym między innymi modelowaniem edukacji informatycznej

i wdrożeniem usług chmury cyfrowej Office 365 we wszystkich łódzkich szkołach,

przedszkolach i placówkach oświatowych. Odpowiada również na zgłaszane przez szkoły

potrzeby wsparcia „informatycznego”, opracowuje i implementuje do szkół koncepcje

osiągania kompetencji informatycznych, oraz posiada status Regionalnego Centrum

Innowacji Microsoft. Akademia Młodych Twórców i Dziecięca Akademia Młodych

Twórców zarządza talentami poprzez organizację i prowadzenie zajęć pozaszkolnych dla

uzdolnionej młodzieży (wszystkie typy szkół) w obszarze wytwarzania innowacyjnych

rozwiązań informatycznych i pokrewnych.

Z bogatego wachlarza działań jakie prowadzi Centrum warto wymienić: Studia

Aktywności Dzieci i Nauczycieli, Akademię Twórczego Dyrektora Szkoły Podstawowej

i Akademię Twórczego Dyrektora Szkoły Zawodowej oraz organizowane bądź

współorganizowane festiwale, konkursy i inne cykliczne wydarzenia edukacyjne, takie jak

Konkurs Prezydenta Miasta Łodzi „Pracodawca Kreujący i Wspierający Edukację”.

We wszystkich formach realizacji usług edukacyjnych w Łódzkim Centrum

Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego uczestniczy w każdym roku ponad

120 tys. osób.

Dane teleadresowe:

Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego

ul. Kopcińskiego 29, 90-142 Łódź

tel. 42 678 33 78, fax. 42 678 07 98

email: [email protected], [email protected]

strona internetowa: www.wckp.lodz.pl, www.orpde.wckp.lodz.pl



http://www.wckp.lodz.pl/

http://www.orpde.wckp.lodz.pl/

200

Misją Urzędu Statystycznego w Łodzi jest zapewnienie rzetelnego, obiektywnego,

profesjonalnego i niezależnego realizowania badań statystycznych oraz udostępnianie

informacji o sytuacji społecznej, demograficznej, ekonomicznej i środowiska naturalnego.

W celu wypełnienia misji Urząd organizuje równoprawny, równorzędny i równoczesny

dostęp do informacji statystycznych dla różnych grup odbiorców, popularyzuje wiedzę

statystyczną, a także wspiera działania doskonalące prawidłową interpretację danych

pochodzących ze źródeł statystyki publicznej.

Do zadań Urzędu należy gromadzenie, analiza oraz opracowywanie danych z badań

statystycznych, zbieranie informacji o zapotrzebowaniu na analizy statystyczne o tematyce

regionalnej oraz w zakresie specjalizacji Urzędu, a także inicjowanie i prowadzenie

systematycznych badań oraz analiz sytuacji społecznej i gospodarczej w regionie. Urząd

prowadzi obsługę krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT

w części obejmującej system rejonów statystycznych i obwodów spisowych, prowadzi także

system identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań. W ramach obsługi

krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej nadaje numery REGON

oraz udostępnia wyciągi z rejestru jednostek gospodarki narodowej.

W strukturze Urzędu funkcjonują ośrodki, które realizują zadania ogólnopolskie.

Ośrodek Małych i Średnich Przedsiębiorstw zajmuje się zbieraniem danych statystycznych

oraz prowadzeniem prac metodologicznych i analitycznych w zakresie statystyki małych

przedsiębiorstw.

Ośrodek Warunków Życia i Badań Ankietowych realizuje badania ankietowe z zakresu

warunków życia ludności, prowadzi prace nad rozwojem metodologii, organizacji

i technologii badań oraz organizuje sieć ankieterów i rzeczoznawców.

Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur prowadzi prace w zakresie obowiązujących

klasyfikacji oraz wydaje, na wniosek zainteresowanych podmiotów i jednostek administracji

publicznej z terenu całego kraju, informacje o podstawowych standardach klasyfikacyjnych.

Ośrodek Statystyki Matematycznej prowadzi prace dotyczące rozwoju metodologii

i organizacji badań statystycznych oraz realizuje badania w zakresie wymagającym

zastosowania zaawansowanych metod statystyczno-matematycznych.

Ponadto w strukturze Urzędu działa Łódzki Ośrodek Badań Regionalnych stanowiący

zaplecze informacyjne i analityczne dla potrzeb procesów decyzyjnych i sprawnego

zarządzania regionem. Ośrodek odpowiedzialny jest za opracowywanie analiz, publikacji oraz

zbiorczych informacji o sytuacji społeczno-gospodarczej i środowiska województwa

łódzkiego. Prowadzi prace dla potrzeb monitorowania i ewaluacji programów rozwoju

regionu oraz tworzy warunki i mechanizmy współpracy służb statystyki publicznej ze

środowiskami samorządowymi i naukowymi na rzecz zintegrowania wiedzy o województwie

łódzkim.

Do zadań Ośrodka należy prowadzenie regionalnych badań statystycznych, udział

w projektach realizowanych przez innych wykonawców, aktywna obsługa informacyjna

różnych grup odbiorców danych, rozpowszechnianie i udostępnianie wyników badań

statystyki publicznej. Istotnym zadaniem Ośrodka jest promocja statystyki publicznej,

popularyzacja wiedzy statystycznej oraz działania edukacyjne doskonalące znajomość źródeł

201

danych oraz ich prawidłową interpretację. W ramach ŁOBR działa Informatorium

Statystyczne wyposażone w bogaty zbiór publikacji Urzędu, GUS i innych urzędów

statystycznych z całej Polski. Usługi informacyjne realizowane są w oparciu o szerokie

zasoby statystyki publicznej.

Urząd Statystyczny w Łodzi przyjmuje zamówienia na wykonanie opracowań

wspomagających inne systemy informacyjne administracji publicznej, prowadzi, na

indywidualne zamówienia, badania statystyczne nie objęte programem badań statystyki

publicznej oraz prowadzi szkolenia z zakresu obsługi baz danych GUS m.in.: BDL, Systemu

programowania i monitorowania polityki rozwoju STRATEG, Dziedzinowych Baz Wiedzy,

Portalu Geostatystycznego.

Dane teleadresowe:

Urząd Statystyczny w Łodzi

93-176 Łódź, ul. Suwalska 29

Tel. 42 68 39 100, fax 42 68 44 846


https://lodz.stat.gov.pl

https://twitter.com/Lodz_STAT

Łódzki Ośrodek Badań Regionalnych

Tel. 42 68 39 019


https://lodz.stat.gov.pl/osrodki/obr


https://lodz.stat.gov.pl/



https://lodz.stat.gov.pl/osrodki/obr


orpde.wckp.lodz.pl · 2020. 9. 8. · 2 ZESPÓŁ BADAWCZY OBSERWATORIUM RYNKU PRACY DLA EDUKACJI w...

Documents

Transcript of orpde.wckp.lodz.pl · 2020. 9. 8. · 2 ZESPÓŁ BADAWCZY OBSERWATORIUM RYNKU PRACY DLA EDUKACJI w...