ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w...

18

Transcript of ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w...

Page 1: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Ponowne odkrywanie Amerykijak pisali Majowie i InkowieJarosªaw ArabasPolitechnika Warszawska, Instytut Systemów Elektronicznych WEiTI

Page 2: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowaniePlan prezentacji1 Zapis informacji u»ywany przez MajówKalendarze i dane numeryczneDane tekstowe � zasada budowy i przykªady glifów2 System zapisu informacji u»ywany przez InkówKipu � dane numeryczne?Tokapu � dane tekstowe?3 Podsumowanie

Page 3: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieCywilizacja Majów

Plejada walcz¡cych miast-pa«stwRozkwit cywilizacji � okres klasyczny AD 250 � 900

Page 4: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieZabytki z zapisami

kamienne pomniki i budowlenaczynia gliniane i drewnianeksi¡»ki, tzw. kodeksy

Page 5: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieKalendarze Majówtzolkin � kalendarz 260 dni13 × 20 = 260 dnikalendarz sªoneczny20 × 18 + 5 = 365 dnikalendarz dªugi20 × 18 × 20 × 20 × 20 × 20 × 20 × 20 = 23 040 000 000 dnibie»¡cy okres obejmuje czas od 3114 p.n.e. do 2012 n.e.

Page 6: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieZapisy kalendarzowe

Page 7: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieKierunek czytania i budowa glifuPismo sylabiczno-logogra�czneKolejno±¢ czytania kolejnych glifówKolejno±¢ czytania sylab skªadaj¡cych si¦ na glif

Page 8: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieSylabariusz

Page 9: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowaniePrzykªadowe napisy

Page 10: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieJak odczytano pismo Majów

�Kamie« z Rosetty� - Diego de Landa, Relacion de las Cosasde Yukatan, 1566Majowie u»ywaj¡ j¦zyków pochodz¡cych od wspólnego rdzeniaRozpoznanie zapisu dat: ok. roku 1920

Page 11: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieJak odczytano pismo Majów

Sformuªowanie koncepcji sylabariusza: J.Knorozow, 1952Odczytanie wi¦kszo±ci tekstów: ok. roku 2000Internetowy kurs epigra�ki Majów - Uniwersytet Warszawski

Page 12: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieImperium Inków

Rozlegªe imperium z monarch¡-gªow¡ pa«stwaRozkwit XV-XVI w.AD

Page 13: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieKipu: zapis w¦zeªkowyPrzypuszczalnie zapisy numerycznewczesne ¹ródªa podaj¡, »e zapisywano te» obserwacje astronomiczne,przekazy historyczne, a nawet mity

Harvard Quipu Database Project

Page 14: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieTokapu: zapis znakowy

Page 15: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowanieTokapu na kero

Instytut Antropologii Historycznej Uniwersytetu Warszawskiegodokumentacja i opracowanie kero

Page 16: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowaniePrzykªadowe znaki tokapu

znanych ok. 50 znaków i ok. 250 naczy« z ok. 15 typami scenró»na cz¦sto±¢ wyst¦powania znakówzwi¡zek mi¦dzy cz¦sto±ci¡ znaków a towarzysz¡c¡ scen¡pismo logogra�czne?

Page 17: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowaniePodsumowanieNiektóre cywilizacje ameryka«skich Indian osi¡gn¦ªyzdumiewaj¡co wysoki poziom rozwoju.Trwaj¡ prace nad poznaniem tego, co zostaªo utrwalone wpostaci zapisanej.Pismo Majów jest w zaawansowanej fazie odczytywania.Zapiski inkaskie wci¡» czekaj¡ na odczytanie.

Page 18: ono - staff.elka.pw.edu.plstaff.elka.pw.edu.pl/~jarabas/kolokwium/majowie3.pdf · Zapiski Majó w Ink ó P o dsumo anie Plan p rezentacji 1 Zapis info rmacji u»yw any p rzez Majó

Zapiski Majów Zapiski Inków PodsumowaniePodzi¦kowaniaDzi¦kuj¦ prof. Mariuszowi Zióªkowskiemu z Andyjskiej MisjiArchelogicznej Uniwersytetu Warszawskiego za udost¦pnieniemateriaªów ¹ródªowych.Wykorzystano materiaªy Maya Hieroglyphic Study Guide poredakcj¡ Ingi Calvin (2004).