2016-06-02

1

NARZĄD WZROKU

Okomożna porównać do kamery cyfrowej, wyposażonej w:• system soczewek (rogówka, soczewka, ciało szkliste)• automatyczną regulację ostrości obrazu (akomodacja)• automatyczną regulację przesłony (adaptacja)• matrycę z czujnikami fotoelektrycznymi

(siatkówka z pręcikami i czopkami)

Warstwy ściany gałki ocznej:

• Warstwa włóknista: twardówka i rogówka

• Warstwa naczyniowa: naczyniówka właściwa, ciałko rzęskowe i tęczówka

• Warstwa nerwowa: siatkówka (część optyczna i „ślepa”)

Twardówka

tkanka łączna zbita;nadaje ścianie gałki ocznej wytrzymałość mechanicznąi elastyczność

Rogówka

Główne warstwy

• nabłonek wielowarstwowy płaski• zrąb (warstwa

fibryli kolagenowych)• nabłonek jedno-

warstwowy płaski

Przejrzysta, działajak soczewka (42 D)

Regularny (równoległy) układ fibryli kolagenowychw zrębie powoduje przejrzystość rogówki.

2016-06-02

2

Sclera

Retina

Naczyniówka właściwa

Wiotka tkanka łączna bogata w naczynia krwionośne

Funkcja:odżywianie siatkówki

Twardówka

Siatkówka

Ciałko rzęskowe

• łącznotkankowy zrąb• mięśnie gładkie• wyrostki pokryte nabłonkiem i połączone z soczewką

więzadełkami Zinna

Funkcje: - akomodacja- produkcja płynu wodnistego

Nabłonekciałka rzęskowego

• dwuwarstwowy sześcienny, jestprzedłużeniem siatkówki (część „ślepa”)

• komórki jasne produkują płyn wodnisty

Tęczówka

• zrąb łącznotkankowyz licznymi melanocytami• tylna powierzchnia pokryta

nabłonkiem dwuwarstwowymsześciennym• zwieracz źrenicy:

kom. mięśniowe gładkie• rozwieracz źrenicy: kurczliwe

wypustki kom. nabłonkowych

Funkcja: adaptacja

Soczewka

zbudowana z włókiensoczewkowych (wydłużone,zmodyfikowane bezjądrzastekomórki nabłonkowe)

Ich regularny układ orazzawarte w nich białkakrystaliny powodująprzejrzystość soczewkii jej zdolność załamywaniaświatła (15 D)

Siatkówkajest warstwowym układem komórek nerwowychi zawiera 3 pierwsze neurony drogi wzrokowejułożone w odrębnych warstwach

komórkifotoreceptoryczne

komórkidwubiegunowe

komórki zwojowe

nabłonekbarwnikowy

2016-06-02

3

kierunek przebiegu promieni świetlnych

pręcikii czopki

Komórki fotoreceptoryczne (pręcikowe i czopkowe) to dwubiegunowe komórkinerwowe, których dendryty zostały przekształcone w fotoreceptory: pręciki i czopki

segment zewnętrzny(dyski błonowe, w nichbarwniki wzrokoweaktywowane przez fotony)

segment wewnętrzny(mitochondria, szorstkasiateczka, aparat Golgiego- odpowiedzialne za odnowędysków błonowych)

perykarion

akson

synapsa

Pręcik Czopek

• rodopsyna• czulszy• widzenie

monochromatyczne

• jodopsyny• mniej czuły• widzenie barwne

plamka żółta plamka ślepa

miejsce ostrego i barwnego widzenia:• tylko czopki• nie ma sumowania sygnałów

miejsce odejścia nerwu wzrokowego

Narząd słuchui równowagi

Ucho zewnętrzne

• małżowina uszna• przewód słuchowy• gruczoły woskowinowe• błona bębenkowa

2016-06-02

4

Ucho środkowe

• jama bębenkowa• kosteczki słuchowe• trąbka Eustachiusza

Ucho wewnętrzne - błędnik kostny i błoniasty

przewód ślimaka

kanałypółkoliste

woreczek łagiewka

Obszary receptoryczne ucha wewnętrznegozbudowane są z komórek nabłonkowych

• komórki podporowe• komórki rzęsate (receptoryczne),

na powierzchni posiadają stereocylia

z grzebieniami

Zasada działaniakomórek rzęsatych:

• zginanie stereocyliów• otwieranie kanałów jonowych• pobudzenie komórki• przekazanie sygnału na

zakończenia włókiennerwowych

Narząd Cortiegoprzewodu ślimaka

komórki rzęsate (słuchowe)- odbiór dźwięków stereocylia komórek rzęsatych

2016-06-02

5

Komórki rzęsate plamek woreczka i łagiewki

(odczuwanie przyspieszeń liniowych -pozycji głowy w stosunku do kierunku siły ciążenia)

otolity

Komórki rzęsategrzebieni kanałówpółkolistych

(przestrzenneodczuwanieprzyspieszeńkątowych)

osklepek