Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

KONTEKSTCzym możemy się pochwalić za granicą, a co jest najsłabszym ogniwem polskiego systemu ochrony zdrowia? Międzynarodowa debata eks-pertów o problemach, osiągnięciach i wizjach.

EUROPEJSKIMEDYCZNE LĄDOWANIE

MARKETINGON-LINE NA RYNKU ZDROWIA

JOHN P. HOYT | HIMSS ANALYTICS

Rewolucyjna operacja i sukcesneurochirurgów z Wrocławia.

Rozmowa m.in. o nowatorskim systemie certyfi kacji poziomu adaptacji elektro-

nicznego rekordu pacjenta w szpitalach.

O G Ó L N O P O L S K I S Y S T E M O C H R O N Y Z D R O W I A

DOBRE STRONY RYNKU OCHRONY ZDROWIA

www.osoz.pl

OS

OZ nr 5

MA

J5

/ 20

15

Maj 2015

ISSN 1897-5828, cena 10 zł (zawiera 8% VAT)

FORUM INNOWACYJNAOCHRONA ZDROWIA

POBIERZ38 prezentacji ekspertów

OGLĄDAJnagrania wideo z Forum

CZYTAJrelację i podsumowania

Materiały z 20. Konferencji Ogólnopolskiego Systemu Ochrony ZdrowiaFORUM INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA

www.osoz.pl/forum2015

Artur Olesch redakcja czasopisma Ogólnopolski system

Ochrony Zdrowia

[email protected]

W ciągu ostatnich lat dokonaliśmy ogromnych postępów m.in. w zapobieganiu chorobom kardiologicznym; pacjenci mają dostęp do nowoczesnych technologii medycznych, innowa-cyjne leki trafiają na listy refundacyjne, poprawiają się wskaźniki przeżywalności chorych na nowotwory. Polscy chirurdzy wykonują bezprecedensowe operacje wzbudzające podziw za granicą.

Pojedyncze, wyrwane z kontekstu osiągnięcia nie opisują aktualnego stanu ochrony zdrowia. Tak samo, jak ciągnące się od lat problemy nie świadczą o jego zapaści. Mamy do czynienia z chwiejną sytuacją, gdzie w wybranych dziedzinach jest albo bardzo dobrze, albo bardzo źle. Brakuje stabilnej średniej zamiast manewrowania pomiędzy wielkimi plusami i minusa-mi, co ostatecznie może skończyć się bolesnym upadkiem.

Niedofinansowanie? Ten problem można teoretycznie łatwo rozwiązać. O wiele trudniej spro-stać brakom kadrowym. Dziś na 1000 mieszkańców przypada tylko 2,2 lekarza. Więcej jest ich w Rumunii, Słowenii, Serbii. Nigdy dotąd nie zamykaliśmy rankingu, co pokazuje, jak szybko sytuacja się pogarsza. Lekarze, którzy nie wyjeżdżają za granicę, pracują na dwóch, a niekiedy nawet trzech etatach, znacznie przekraczając unijną normę wynoszącą 48 godzin tygodniowo (łącznie z godzinami nadliczbowymi). Do tego starzeją się w szybkim tempie. Naczelna Rada Lekarska upubliczniła w maju alarmujące dane – średni wiek specjalisty wy-nosi obecnie 55 lat. To może oznaczać w przyszłości utrudniony dostęp do niektórych usług medycznych.

Z kolei Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych przestrzega przed deficytem pielęgniarek i po-łożnych. Wskaźnik liczby pielęgniarek na tysiąc mieszkańców w Polsce w 2011 roku wynosił 5,4 i był jednym z najniższych na świecie. Dla porównania, w Szwajcarii na tysiąc mieszkań-ców przypadało 16 pielęgniarek, w Danii – 15,4, a w Islandii – 14,5. Izba szacuje, że wskaź-nik zatrudnienia będzie malał, osiągając poziom 4,93 w 2025 roku i 4,17 w 2035 roku. Pie-lęgniarki pomiędzy 41 a 50 rokiem życia stanowią już 38,56% zatrudnionych w zawodzie, z kolei najmłodsze – w wieku 21–25 lat – jedynie 1,71%.

Gorzkich i słodkich słów nie brakowało podczas dyskusji ekspertów, która odbyła się w ra-mach Forum „Innowacyjna Ochrona Zdrowia”. Najważniejsze wypowiedzi oraz opinie pub-likujemy w raporcie specjalnym.

Stany skrajneNOTA BENE

Wielkie sukcesy i ogromne problemy: polska ochrona zdrowia stoi niestabilnie na dwóch przeciwległych biegunach. Jak długo tak wytrzyma?

Kadrowa zapaśćW Polsce na 1000 mieszkańców przypada 2,2 leka-rza. To najniższy wskaźnik w Unii Europejskiej. 10% absolwentów kierunków medycznych wyjeżdża za granicę. W 2014 r. liczba lekarzy, którzy otrzymali zaświadczenia do pracy w innych krajach UE, wzro-sła o 25%. Najczęściej wyjeżdżają anestezjolodzy, patomorfolodzy, chirurdzy, radiolodzy, specjaliści medycyny ratunkowej.

DOCTORSMEDICAL SERVICE

Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015

4

6 ZdjęcienumeruOpiekun ze stali

8 RynekzdrowiawpigułceRatunek dla SOR-ów

11 AlertepidemiologicznyPrognoza dla alergii, grypy i przeziębienia (lipiec 2015)

12 NowościiwynalazkiInteligentna waga, innowacyjne słuchawki, protezy bioniczne, sprytny budzik

14 LaboratoriumtechnologiiDojrzałość do zmian

16 AplikacjemedyczneNajnowsze aplikacje zdrowotne na smartfona

17 KONTEKST EUROPEJSKIRobert Madelin (Komisja Europejska):Innowacyjność zaczyna się od nas

Relacja z Forum „Innowacyjna Ochrona Zdrowia”. Najważniejsze wypowiedzi ekspertów, podsumowanie debaty liderów.

29 MedycznelądowanienaksiężycuProf. dr hab. Włodzimierz Jarmundowicz (Brylantowy Lider Ochrony Zdrowia 2015)

32 ElektronicznyrekordefektywnościJohn P. Hoyt (HIMSS Analytics)

35 InfografikaPrywatna opieka zdrowotna

36 LegislacjaDokumentacja medyczna

38 FelietonMarketing w Internecie

41 RaportUOKiKApteki pod lupą

43 YourGuidetoHealthinEuropeENGLISHPAGES

Doctors & Healthcare IT

45 EuropejskiKongresMedycznyPolska. Europa. Ochrona zdrowia

47KomentarzWzory do naśladowania

NAUkA

INNOWACjE

RAPORT

ROZMOWY

PRAkTYkA

OPINIE

CZASOPISMOOGÓLNOPOLSkI SYSTEM

OCHRONY ZDROWIA

MAj 2015

12

5

36

43

32

5Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015

Rada naukowa oSoz(kolejność alfabetyczna, stan na maj 2015 r., liczba członków rady: 100 osób)

1. prof. dr hab. n. med. Ryszard Andrzejak, 2. prof. dr hab. Piotr Andziak, 3. dr hab. n. med. Małgorzata Baka-Ostrowska, 4. dr Marek Balicki, 5. dr hab. n. med. Rafał Białynicki-Birula, 6. prof. dr hab. n. med. Bożena Birkenfeld, 7. prof. dr hab. n. med. Andrzej Bohatyrewicz, 8. dr hab. med. prof. UJ Małgorzata Bulanda, 9. dr n. med. Małgorzata Czyżewska, 10. dr hab. n. med. (prof. PAN) Marek Durlik, 11. lek. med. Michał Ekkert, 12. dr n. med. Emilia Filipczyk-Cisarż, 13. lek. med. Halina Flisiak-Antonijczuk, 14. prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, 15. prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, 16. prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzki, 17. prof. nadz. dr hab. Antoni Grzanka, 18. prof. dr hab. Edmund Grześkowiak, 19. dr n. farm. Jerzy Hennig, 20. prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Herman, 21. prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, 22. dr med. Andrzej Horoch, 23. prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela, 24. dr n. med. Maria Jagas, 25. prof. dr hab. Jerzy Janecki, 26. prof. dr hab. n. med. Marek Jarema, 27. prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Jarmundowicz, 28. prof. dr hab. Mirosław Jarosz, 29. Urszula Jaworska, 30. mgr Renata Jażdż-Zaleska, 31. prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jóźwiak, 32. prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński, 33. prof. dr hab. Roman Kaliszan, 34. prof. dr hab. n. med. Danuta Karczewicz, 35. prof. dr hab. med. Przemysław Kardas, 36. prof. dr hab. n. med. Andrzej Kaszuba, 37. prof. dr hab. n. med. Wanda Kawalec, 38. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy E. Kiwerski, 39. prof. dr hab. n. med. Marian Klinger, 40. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy Kołodziej, 41. prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk, 42. dr n. med. Robert Kowalczyk, 43. dr n. med. Jacek Kozakiewicz, 44. lek. Ryszard Kozłowski, 45. prof. dr hab. n. med. Leszek Królicki, 46. prof. dr hab. Maciej Krzakowski, 47. prof. dr hab. Jan Krzek, 48. prof. dr hab., dr h.c. mult. Andrzej Książek, 49. prof. dr hab. Teresa Kulik, 50. prof. dr hab. n. med. Jan Kulpa, 51. prof. dr hab. n. med. Wojciech Kustrzycki, 52. dr hab. (prof. UMK) Krzysztof Kusza, 53. dr n. med. Krzysztof Kuszewski, 54. dr n. med. Aleksandra Lewandowicz-Uszyńska, 55. prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński, 56. prof. dr hab. n. med. Witold Lukas, 57. prof. dr hab. n. med. Romuald Maleszka, 58. prof. dr hab. n. med. Paweł Małdyk, 59. dr n. med. Beata Małecka-Libera, 60. prof. dr hab. Grażyna Mielnik-Niedzielska, 61. prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło, 62. prof. dr hab. n. med. Janusz Moryś, 63. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, 64. prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, 65. prof. dr hab. n. med. Krystyna Olczyk, 66. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, 67. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, 68. prof. dr hab. inż. Grzegorz Pawlicki, 69. prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, 70. prof. zw. dr hab. n. med. Stanisław Radowicki, 71. dr n. med. Andrzej Rakowski, 72. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk, 73. prof. dr hab. med. Kazimierz Roszkowski-Śliż, 74. prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, 75. dr hab. n. med. Leszek Sagan, 76. prof. dr hab. Bolesław Samoliński, 77. prof. dr hab. Maria Małgorzata Sąsiadek, 78. dr hab. med. (prof. UJ) Maciej Siedlar, 79. dr hab. n. med. Waldemar Skawiński, 80. lek. Maciej Sokołowski, 81. prof. dr hab. n. med. Jerzy Stelmachów, 82. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, 83. prof. dr hab. n. med. Jerzy Strużyna, 84. prof. dr hab. n. med. Andrzej Szawłowski, 85. prof. dr hab. n. med. Cezary Szczylik, 86. dr hab. n. med. prof. nadzw. Zbigniew Śliwiński, 87. dr n. med. Jakub Śmiechowicz, 88. prof. dr hab. n. med. Barbara Świątek, 89. dr n. med. Jakub Trnka, 90. prof. dr hab. n. med. Tomasz Trojanowski, 91. prof. dr hab. n. med. Krystyna Walden-Gałuszko, 92. prof. dr hab. Andrzej Wall, 93. prof. dr hab. n. med. Anna Walecka, 94. prof. dr hab. Marek Wesołowski, 95. dr hab. n. med. Andrzej Wojnar (prof. nadzw. WSF), 96. dr n. med. Andrzej Wojtyła, 97. prof. dr hab. Jacek Wysocki, 98. prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki, 99. dr hab. n. med. Stanisław Zajączek (prof. nadzw. PUM), 100. prof. dr hab. Marek Ziętek

48 MonitorzjawiskepidemiologicznychKwiecień 2015 – mapy zdrowotne kraju

52 StrukturadystrybucjilekówRynek farmaceutyczny w kwietniu

60 AnalizaOSOZKonsumpcja preparatów witaminowych

66 KS-APTEKA Zintegrowany System Obsługi Apteki

67 KS-SOMEDZintegrowany System Obsługi Przychodni

70 NaukawPolscePolacy jednymi z najmniej aktywnych fizycznie

Eksperci: śniadanie podstawą dobrych osiągnięć w nauce i pracy

73 Kalendarzwydarzeń 74 Kultura

Nowe książki i płyty

50 mlnDokładnie 50 766 918 opakowań preparatów witaminowych zakupią Polacy – według prognoz – w 2015 roku. To o po-nad milion więcej niż rok temu, ale 10 mln mniej niż jesz-cze 10 lat temu. Wartość całego rynku szacowana jest na po-nad 750 mln zł.

Szczegółowa analiza sprzedaży na str. 60.

3 650 Po ostatnich miesiącach wzro-stów, w kwietniu nie zmieni-ła się liczba pacjentów odwie-dzających aptekę. Minimalnie wzrosła wartość sprzedaży na jednego klienta (o 0,6%).

25,90%O prawie 1% spada średnia marża apteczna. W stosun-ku do kwietnia 2014 roku jest to jednak już o 10% mniej.

„Nowoczesne systemy ochronyzdrowia dbają o to, by zachować

zdrowie obywateli.”

Dr Andrzej Mądrala (Pracodawcy RP) o dobrych praktykach w ochronie zdrowia.

Rozmowa na str. 45.

STATYSTYkIPROGNOZY

SYSTEMY IT

NA CZASIE

w w w . F a c e b o o k . p l / I t I z d R o w I e

60

� Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015

Opiekun ze staliDla pielęgniarek i pielęgniarzy jednym z wyzwań codziennej pracy z pacjentem o ograniczonych zdolnościach ruchowych (zwłaszcza w przypadku osób starszych) jest konieczność jego wielokrotnego przemieszczania z miejsca na miejsce. Prze-noszenie, dźwiganie, pomoc we wstaniu z łóżka lub wózka – takiemu obciążeniu nie wszyscy są w stanie sprostać. Dlatego coraz więcej firm pracuje nad robotami, które mają pomóc w opiece domowej. Przykładem jest Robear – 140-kilogramowy robot opracowany przez japońską firmę RIKEN. Maszyna wielkości człowieka jest w stanie go wyręczyć w czynnościach wymagających dużej siły fizycznej. Biorąc pod uwagę szybko postępujący proces starzenia się społeczeństwa i wzrastają-cą liczbę seniorów wymagających opieki domowej, zapotrzebowanie na nową generację robotów-opiekunów będzie szyb-ko rosnąć na całym świecie. Zwłaszcza w Japonii i Europie, które starzeją się najszybciej.

(zdjęcie: RIKEN)

n a u k a


7


8

n a u k a

Wydawca:kAmsOFt s.A.40–235 katowice, ul 1 maja 133tel. +48 32 209-07-05fax +48 32 209-07-15e-mail: [email protected]

redaktor naczelny:Zygmunt kamiński

Zespół redakcyjny:Aneta krzynówek,Aleksandra kurowska,Gabriela mendofi k,Artur Olesch,Bożena Wojnarowicz-Głuszek,dorota Zacharzewska.

Współpracownicy:John P. hoyt,Włodzimierz Jarmundowicz,marek kubicki,robert madelin,Andrzej mądrala,ewa skocka,Jerzy Ziętek,oraz uczestnicy debaty liderów podczas Forum “Innowacyjna Ochrona Zdrowia 2015”.

Zdjęcia we wstępie i spisie treści: freepik.com

skład i łamanie: Piotr chamera

druk: InFOmAX, katowice

nakład: 16 500 egzemplarzy

Przedruk, kopiowanie, skracanie, wyko-rzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w czasopiśmie OsOZ bez zgody wydawcy kAmsOFt s.A. jest zabronione.

redakcja nie odpowiada za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych.

redakcja zastrzega sobie prawo do skraca-nia zamieszczanych materiałów. niezamó-wionych materiałów nie zwracamy.

Oglądaj relacje wideo na nowym kanale youtube czasopisma Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia.

PRENUMERATA CZASOPISMAco miesiąc dostarczamy naszym czytelni-kom starannie wyselekcjonowaną wiedzę naukową m.in. z dziedziny zarządzania, prawa, profi laktyki, nowoczesnych technologii w ochronie zdrowia i e-zdrowia. Znajdziesz tutaj szczegółowe analizy me-dyczne i farmaceutyczne, bezcenne porady i wskazówki, ciekawe wywiady.

dołącz do grona czytelników Ogólnopol-skiego systemu Ochrony Zdrowia.

Zamówienia: [email protected]

Zapraszamy na portal www.osoz.pl

Ratunek dla SOR-ów

AleksAndrA kurOWskA

FinanseSzpitalne Oddziały Ratunkowe, czyli SOR-y, prawdopodobnie przestaną być deficytowe.

Prezes NFZ skierował do konsultacji projekt zarządzenia w tej sprawie. Obecnie finanso-wanie świadczeń udzielanych w SOR albo w izbie przyjęć odbywa się w oparciu o stawkę ryczałtu dobowego. Nowe zarządzenie wpro-wadza podwyższoną stawkę za punkt dla SOR – zamiast obecnych 30 zł będzie to 52 zł (tyle, co przy innych świadczeniach szpitalnych). W sprawozdawczości ma zostać wprowadzo-ne przypisywanie procedur medycznych do kategorii stanu zdrowia oraz objawów me-dycznych pacjenta.

Zmiany mogą czekać też działy zamówień publicznych. Zdaniem Konfederacji Lewia-

RYNEK ZDROWIA W PIGUŁCE

W ostatnich tygodniach zdrowie zeszło na dalszy plan w związku z wyborami. Podobnie może być w kolejnych miesiącach. Kończy się powoli kadencja parlamentu i trudno spodziewać się nowych inicjatyw legislacyjnych. Jedynym tematem, który w pewnym zakresie ma jeszcze szanse powrócić, są dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne. O ile dostaną zielone światło „z góry”. Czekamy też na wprowadzenie w życie zapowiadanych zmian w pakiecie onkologicznym.

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

�Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015

n a u k a

tan, do końca tego roku konieczne jest zwaloryzowanie dotychczasowych kon-traktów długoterminowych w zamówie-niach publicznych, by nie narazić się na zerwanie umowy i konieczność rozpi-sania nowego przetargu. Nowe regula-cje dotyczące zamówień publicznych znowelizowanej ustawy Prawo Zamó-wień Publicznych obligują do renego-cjacji umów długoterminowych w przy-padku zmiany płacy minimalnej, stawki VAT, zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym. Taki charakter ma właśnie oskładkowanie umów zleceń, które wej-dzie w życie od 1 stycznia 2016 r.

SystemJedną z najczęściej poruszanych kwe-stii w ostatnich miesiącach są zmiany demograficzne i wynikające z nich wy-zwania, także dla polityki zdrowotnej. W niemal każdym tygodniu organizo-wana jest konferencja lub debata na ten temat, a czasem nawet po kilka. Na se-niorów mają „iść” bowiem coraz więk-sze pieniądze, głównie z unijnych pro-gramów. Największe sieci medyczne, ale też publiczne jednostki, szykują się więc z jednej strony do budowy nowych pla-cówek opiekuńczych lub dyskutują o za-mianie części szpitalnych łóżek na opie-kę długoterminową (red.: aktualne ini-cjatywy na rynku opisujemy w numerze 4/2015).

Nowy raport UOKiK pokazuje, że kontrola nad tym rynkiem jest dość sła-ba, mimo głośnych medialnych afer ostatnich lat. Urząd zakwestionował większość wzorców umów stosowanych w prywatnych domach opieki. Kontrola była prowadzona w 2014 r. i objęła pla-cówki w dwóch województwach na pół-nocy kraju, ale szykowana jest w kolej-nych. 76,5 proc. skontrolowanych przed-siębiorców przewidywało możliwość rozwiązania umowy ze skutkiem natych-

miastowym w razie opóźnień w regulo-waniu opłat za opiekę. Tymczasem ze względu na pensjonariuszy, rozwiązanie umowy powinno być poprzedzone we-zwaniem do zapłaty, wyznaczeniem do-datkowego terminu i pouczeniem. W nie-których przypadkach uzasadnieniem na-tychmiastowego rozwiązania umowy miało być pogorszenie stanu zdrowia fi-zycznego lub psychicznego podopiecz-nego. W razie jego śmierci, część domów opieki zastrzegało, że nie zwraca rodzi-nie wpłaconych pieniędzy.

Wieści z rynkuNiezależnie jak oceniany jest pakiet on-kologiczny, trzeba przyznać, że daje on już od blisko roku wiatr w skrzydła inwe-stycjom związanym z diagnozowaniem i leczeniem nowotworów. Dolnośląskie Centrum Onkologii właśnie rozpoczęło budowę drugiej filii. Placówka w Jele-niej Górze ma być gotowa do przyjęcia pierwszych pacjentów w połowie przy-szłego roku – podały władze samorzą-dowe województwa. Potem chcą jesz-cze rozpocząć budowę nowego szpitala onkologicznego we Wrocławiu. Z ko-lei sieć laboratoriów Grupa Diagnostyka otworzyła w Łodzi Laboratorium Diag-nostyka Consilio – jedno z największych i najnowocześniejszych laboratoriów pa-tomorfologii w Polsce.

Ale z niektórych inwestycji profitów wciąż nie widać. Szpitale czekają na za-powiedziane uzupełniające konkursy w onkologii. Urząd Marszałkowski Wo-jewództwa Dolnośląskiego szuka spo-sobu na finansowanie operacji z wyko-rzystaniem robota Da Vinci i zapowiada nawet utworzenie centrum robotyki me-dycznej. Oddział miałby powstać na te-renie Wojewódzkiego Szpitala Specjali-stycznego.

Kolejne firmy rozwijają także me-dycynę estetyczną i chirurgię plastycz-ną. Nic dziwnego – w ciągu najbliższych 12 miesięcy z nieinwazyjnego zabie-gu upiększającego zamierza skorzystać ponad pół miliona Polaków – wynika z opublikowanego w maju raportu TNS Polska dla BIG InfoMonitor.

Grupa LUX MED uruchomiła właś-nie nowe centrum PROFEMED Medycy-na Estetyczna w Warszawie i w planach ma następne. Pod marką PROFEMED ma też już inne placówki, które łączy to, że usługi w nich nie są objęte abonamen-tem. W tym roku zainaugurowała PRO-FEMED dla sportowców (świadcząca m.in. rehabilitację) i planuje sześć kolej-nych. W zeszłym roku Enel-Med otwo-

rzył placówkę Estell zajmującą się me-dycyną estetyczną i chirurgią plastycz-ną. Usługi z tego zakresu mają w ofercie wszystkie duże sieci medyczne.

Najwięksi dystrybutorzy leków pod-sumowali wyniki za I kwartał tego roku. Z ich sprawozdań wynika, że rynek ap-teczny oraz szpitalny rosną. Jednak ze względu na regulacje (m.in. sztywna ni-ska marża na leki Rx) swoją szansę na rozwój i przyszłość widzą w rozbudowie innych segmentów.

Pelion Healthcare Group osiągnął w I kwartale blisko 2,2 mld zł przycho-dów, co daje wzrost o 11,5 proc. rok do roku. Zaważył na tym wzrost we wszyst-kich segmentach, ale zwłaszcza w deta-licznym – aż o jedną czwartą. To w du-żej mierze efekt przyłączenia w IV kw. 2014 r. do Grupy drogerii Natura. Ale koszty i inwestycje związane z tym prze-jęciem obniżyły zysk netto, który wy-niósł 13,9 mln zł (spadek o 43 proc.).

Grupa Neuca, zakończyła pierwszy kwartał 2015 r. z przychodami w wyso-kości 1,98 mld zł oraz z 32,9 mln zł zy-sku netto (bez zdarzeń jednorazowych) i podtrzymuje prognozę osiągnięcia 100 mln zł w całym roku (w 2014 r. wy-niósł 86 mln zł). Grupa kontynuuje in-westycje w nowy obszar – podstawo-wej opieki zdrowotnej w ramach spół-ki NeucaMed (ma już 11 przychodni). Rozwija też produkty własne (pod ko-niec I kw. 2015 roku było ich 407 w port-folio Synoptis Pharma). Będzie też roz-wijać badania kliniczne oraz usługi tele-medycyny.

Z kolei skonsolidowane przycho-dy Farmacolu ze sprzedaży sięgnęły blisko 1,6 mld zł wobec 1,3 mld zł rok wcześniej. W efekcie wypracowano 19,15 mln zł skonsolidowanego zysku netto (18,29 mln zł rok wcześniej).

Wyniki opublikował też Enel-Med. W I kwartale wypracował 56,4 mln zł przychodów, o 4 proc. więcej niż rok wcześniej. I to mimo sprzedaży w 2014 roku 100 proc. udziałów w spółce za-leżnej, w skład której wchodziło siedem placówek diagnostycznych (dawały one ok. 11 proc. przychodów grupy). Zysk netto wzrósł do 1,7 mln zł z 0,1 mln zł pod kreską rok temu. Enel-Med wzro-sty zawdzięcza głównie abonamentom – są one źródłem aż 60 proc. jego przy-chodów. W I kwartale w tym segmencie firma odnotowała wzrost przychodów o blisko jedną piątą.

Z inwestycji w publicznych placów-kach zwracają uwagę m.in. ambitne pla-ny Gdańskiego Uniwersytetu Medycz-

»�Na�seniorów�mają�być�przeznaczane�coraz�większe�pieniądze,��głównie�z�unijnych�programów.«


10

n a u k a

nego, zwłaszcza że znajdą pokrycie fi-nansowe. Rząd zdecydował, że w latach 2015–2020 realizowany będzie program, który umożliwi powstanie Centrum Me-dycyny Nieinwazyjnej na tej uczelni. Koszt to aż 594 mln zł, z tego aż 592 mln zł uczelnia dostanie właśnie od rządu.

Z kolei w Krakowie otwarto Uniwer-syteckie Centrum Leczenia Chorób Pier-si. Działalność Centrum jest wzorowa-na na sprawdzonych metodach ośrodków amerykańskich i zachodnioeuropejskich, działających w oparciu o tzw. Breast Unit. W skład zespołu wchodzą: radiolo-dzy, chirurdzy, ginekolodzy, onkolodzy, radioterapeuci i chirurg plastyczny.

Ubezpieczenia – uszczerbeklepiej opisanyZa nami kolejny kongres Polskiej Izby Ubezpieczeń. Mówiono na nim m.in. o orzekaniu niepełnosprawności na no-wych zasadach. Resort pracy (a dokład-niej wiceminister, Pełnomocnik Rządu ds. osób niepełnosprawnych) oraz firmy przychylają się do wprowadzenia klasyfi-kacji ICF. Większość ubezpieczycieli ko-rzysta z tabeli ZUS, które wskazują jedy-nie procentowy uszczerbek na zdrowiu. Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjo-nowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), stworzona przez Światową Orga-nizację Zdrowia (WHO), to system, któ-ry ocenia dość kompleksowo możliwości funkcjonowania człowieka, biorąc pod uwagę zarówno ubytki w strukturze lub funkcji jego narządów, jak i jego ogólną aktywność. Ułatwia nie tylko wyliczenie odszkodowania, ale co ważne, wskazuje jakie działania powinny być podjęte, aby

zminimalizować niepełnosprawność lub wręcz przywrócić poszkodowanego do funkcjonowania sprzed wypadku. Zmia-ny mogą mieć spory wpływ m.in. na ry-nek świadczeń rehabilitacyjnych.

Mówiono także o topniejących skład-kach w ramach polis życiowych i braku zaufania do ubezpieczycieli (aż 85 proc. Polaków im nie ufa). Choć w przypadku polis zdrowotnych wzrost przypisu jest i to znaczny. Ale tu weryfikacja obietnic firm następuje o wiele częściej. Niewielu z nas grozi pożar domu, za to mając poli-sę medyczną jest niemal pewne, że w tej czy innej formie skorzystamy z niej idąc do lekarza.

Walne zgromadzeniu PIU wybrało Grzegorza Prądzyńskiego na stanowisko prezesa Izby na kolejną kadencję.

PolitykaDomyślam się, że jako czytelnicy macie Państwo już przesyt polityki. Wynik wy-borów prezydenckich przypomniał, że nic nie jest stałe. Na horyzoncie wyborów par-lamentarnych wyłaniają się dwie nowe for-macje, które dopiero szykują swoje zdro-wotne programy.

A czarny koń wyścigu – Paweł Kukiz, który może w parlamencie zdobyć nawet jedną piątą mandatów, nie miał ani pro-gramu dla zdrowia, ani własnego kandy-data na ministra zdrowia. W maju trwa-ły rozmowy z kandydatami na ekspertów i współtwórców programu ewentualnej partii, która – jeśli powtórzy sukces li-dera – może liczyć na blisko 21 proc. w jesiennych wyborach parlamentar-nych. A wtedy budowa bez niej koalicji – ze względu na relacje PO-PiS – może

okazać się niemożliwa.Na scenie politycznej pojawia się też

kolejny gracz, który zawalczy o elektorat m.in. niezadowolonych przedsiębiorców. Własną partię zakładają Leszek Balcero-wicz i jeden z jego byłych doradców, Ry-szard Petru. Na Nowoczesną.pl, według sondażu, może zagłosować ok. 5 proc. wyborców. Na nudę na pewno nie bę-dziemy narzekać.

Świetny pomysłNa koniec chciałabym wyróżnić cieka-wą inicjatywę edukacyjną. Mówi się co-raz częściej, że CSR się wypaczył, idea prospołecznych działań firm została pod-porządkowana bieżącej polityce sprzeda-żowej. Zdarzają się jednak perełki godne odnotowania. Baylab Polska firmy Bay-er, po tym jak tłumaczyła dzieciom m.in. zasady działania serca, rusza z warszta-tami dla nastolatków i ich rodzin „Koń trojański i bunt jednej komórki”. Są one poświęcone profilaktyce nowotworowej i obejmują m.in. izolację DNA oraz bu-dowanie jego modelu. Takie zajęcia po-winny być w każdej szkole!

Jeżeli w Państwa placówkach, fi rmach dzie-je się coś, o czym chcecie poinformować, pro-szę o kontakt: [email protected]

Aleksandra Kurowska, dziennikarka od po-nad 11 lat zajmująca się tematyką medyczną oraz fi nansową. Współpracuje m.in. z redak-cją Służby Zdrowia oraz z Instytutem Zdrowia i Demokracji (IZID). Pracowała w dziale eko-nomicznym Życia Warszawy, Gazecie Giełdy „Parkiet”, Rzeczpospolitej oraz Dzienniku Ga-zecie Prawnej. Absolwentka Instytutu Stoso-wanych Nauk Społecznych UW.

Ponad 500 000 Polaków ma zamiar poddać się operacji plastycznej w najbliższych 12 miesiącach.

Koszty zabiegów kształtują się od kil-kuset złotych do kilkunastu tysięcy zł. Wygładzenie zmarszczek przy użyciu botoksu to ok. 1-2 tys. zł.

90% osób planujących zabie-gi estetyczne przeciwdziała-jące starzeniu się skóry to kobiety. Najwięcej zwolen-ników poprawiana urody pochodzi z regionu środko-wo-zachodniej i północno-wschodniej Polski.

CHIRURGIA PLASTYCZNA

90%


I n n o w a c j e

ALERT EPIDEMIOLOGICZNY (LIPIEC 2015)

SPRAWDZALNOŚĆPOPRZEDNIEJ

PROGNOZY 90% PONIŻEJ NORMY

NORMA

WYSOKI

BARDZO WYSOKI

WOJEWÓDZTWO PROGNOZA KOSZTÓW ALERGII (LIPIEc)

TREND W STOSUNKU DO cZERWcA

Dolnośląskie 2 287 Kujawsko-pomorskie 1 738 Łódzkie 1 714 Lubelskie 1 985 Lubuskie 1 805 Małopolskie 1 867 Mazowieckie 2 419 Opolskie 1 550 Podkarpackie 1 661 Podlaskie 2 193 Pomorskie 1 969 Śląskie 1 705 Świętokrzyskie 1 292 Warmińsko-mazurskie 1 504 Wielkopolskie 1 800 Zachodniopomorskie 1 823

WOJEWÓDZTWO PROGNOZA KOSZTÓW GRYPY I PRZEZIĘBIENIA (LIPIEc)

TREND W STOSUNKU DO cZERWcA

Dolnośląskie 2 287 Kujawsko-pomorskie 1 738 Łódzkie 1 714 Lubelskie 1 985 Lubuskie 1 805 Małopolskie 1 867 Mazowieckie 2 419 Opolskie 1 550 Podkarpackie 1 661 Podlaskie 2 193 Pomorskie 1 969 Śląskie 1 705 Świętokrzyskie 1 292 Warmińsko-mazurskie 1 504 Wielkopolskie 1 800 Zachodniopomorskie 1 823

ALERGIA

POZIOM NASILENIA ALERGII

GRYPA I PRZEZIĘBIENIEPOZIOM NASILENIA GRYPY I PRZEZIĘBIENIA

SPRAWDZALNOŚĆPOPRZEDNIEJ

PROGNOZY 73% PONIŻEJ NORMY

NORMA

WYSOKI

BARDZO WYSOKI


12

I n n o w a c j e

NOWOŚCI I WYNALAZKI

DYSKRETNY

MONITORINGPomiar parametrów zdrowia i wysiłku fizycznego powinien odbywać się dyskretnie, bez zastosowania dodatkowych gadżetów. Wychodząc z tego założenia, firma Bragi stworzyła naszpikowane technologią słuchawki Dash. Po pierwsze to nowoczesne, nie-wielkich rozmiarów, bezprzewodowe słuchawki douszne, pozwalające na odtwarzanie muzyki ze smartfona lub nawet bez niego (wbudowane 4GB pamięci wewnętrznej umożliwia zapis aż 1000 piosenek). Po drugie – kilkanaście różnych czujników monito-ruje na bieżąco tętno, temperaturę ciała, saturację, spalone kalorie, przebyty dystans. To nie wszystko. Funkcja „audio transparen-cy” przyda się rowerzystom, dla bezpieczeństwa których ważny jest odbiór dźwięków zewnętrznych. Słuchawki mogą też pełnić rolę idealnych stoperów tłumiących hałas albo zmienić się w dyktafon (głos nagrywany jest przez kość uszną, co gwarantuje elimi-nację zbędnych szumów). Dotykowy front urządzenia ułatwia sterowanie. Zadbano o świetny design zaakcentowany delikatnym podświetleniem konturu. Dash ma kosztować ok. 300 USD.

STYLOWY POMIAR

WAGIInteligentny gadżet pozwalający skupić się na długookresowych celach w zarządzaniu wagą ciała. Jednym z elementów wyróżnia-jących jest design – minimalistyczna forma sprawia, że QardioBase staje się częścią stylowego wyposażenia łazienki albo sypialni. Urządzenie łączy się bezprzewodowo ze smartfonem lub tabletem, przesyłając wyniki wykonanych pomiarów: wagę, BMI, ilość wody w organizmie, poziom tkanki tłuszczowej. Waga rozpoznaje użytkownika, dzięki czemu może ją stosować cała rodzina, ma-jąc dostęp tylko do własnych danych. Ciekawostką jest opcja wyświetlania wyników w formie graficznej – uśmiechnięta, neutral-na lub smutna buźka mówi więcej niż liczby.


I n n o w a c j e

Źródła i zdjęcia: Ossur, Qardio, Bragi, Massageo, Lucera Labs

BIONICZNE

PROTEZYJednym z największych problemów osób posiadających tradycyjne protezy części ciała jest całkowity brak integracji z intencja-mi pacjenta, ruchami innych mięśni czy rodzajem podłoża w przypadku kończyn dolnych. Nową jakość oferują sterowane sygna-łami wysyłanymi z mózgu bioniczne protezy. Jedną z nich jest Proprio Foot. W rzeczywistości to mini robot wyposażony w czuj-niki i silnik z zaprogramowanymi algorytmami, dopasowującymi ułożenie protezy stopy do podłoża oraz różnych faz nachylenia ciała podczas ruchu. Innowacją zaprezentowaną przez firmę Ossur w maju bieżącego roku są rozwiązania pozwalające na stero-wanie ruchów sztucznych kończyn myślami. Wszystko dzięki odpowiednim czujnikom wbudowanym w mięśnie, przekazującym sygnały do protezy-robota. Eksperci podkreślają jednak, że wiele tego typu rozwiązań to dopiero prototypy do testów laboratoryj-nych, a ich zastosowanie wymaga niestety inwazyjnych zabiegów (np. wszczepienia systemu czujników). Protetyka opierająca się na sterowaniu protez myślami, to jeszcze odległa przyszłość.

KIESZONKOWY

MASAŻYSTAiMassageo to niewielkich rozmiarów urządzenie masujące. Zasa-da działania jest prosta: wystarczy podpiąć wchodzące w zestaw elektrody i umieścić na wybranych miejscach ciała, a następ-nie wybrać jeden z dostępnych programów masażu (dostępnych w specjalnej aplikacji na smartfona). Oprócz efektu odprężają-cego czy akupresury, iMassageo pomaga również w eliminacji bólu mięśni, pleców, głowy. Natężeniem elektrostymulacji moż-na sterować w zależności od potrzeb.

SPRYTNY

BUDZIKCo zrobić, gdy musimy codziennie wstawać wcześniej niż nasz partner lub partnerka? Wake to specjalny budzik, który o okre-ślonej godzinie – ustawionej w aplikacji smartfona – kieruje na wybraną osobę w łóżku strumień światła symulujący słońce. Je-żeli to nie pomoże, wydawany jest dźwięk, również precyzyjnie wycelowany w adresata budzenia. Dokładna lokalizacja osoby do obudzenia ustalana jest podstawie temperatury ciała. Nie za-brakło opcji drzemki.


14

I n n o w a c j e

Dojrzałość do zmianL ABORATORIUM TECHNOLOGII

Internet i technologie komunikacyjne zmieniają rolę pacjenta w ochronie zdrowia. Z pasywnych odbiorców usług, stajemy się świadomymi współtwórcami procesów zdrowia.

92% pacjentów życzyłoby sobie bardziej aktywnej roli w zarzą-dzaniu własną kondycją zdrowotną. 62% deklaruje, że w nieda-lekiej przyszłości chętnie skorzysta z narzędzi e-zdrowia. Ale już tylko 48% respondentów twierdzi, że jest w stanie poradzić sobie z dodatkową odpowiedzialnością, jaka wiąże się z uży-ciem nowych technologii. Dużymi entuzjastami są też lekarze – 70% deklaruje zastosowanie rozwiązań IT, choć 71% z nich wąt-pi, czy pacjenci będą w stanie w sposób bezpieczny i prawidło-wy z nich korzystać (Chain of Trust, European Patients Forum, 2013). Z tego samego badania wynika, że ideę tele-zdrowia po-strzega pozytywnie 70% pacjentów, jedynie 9% nie widzi po-tencjalnych korzyści.

Rynek nowych technologii medycznych rozwija się w bły-skawicznym tempie. Konta zdrowia, aplikacje w telefonach ko-mórkowych, urządzenia monitorujące kondycję pacjenta, syste-my telekonsultacji, narzędzia wspierające zarządzenie choroba-mi przewlekłymi, teleprezencja, gry rehabilitacyjne – za liczbą nowych produktów nie są już w stanie nadążać nie tylko pacjen-ci, ale również eksperci ochrony zdrowia. Obecnie można od-nieść wrażenie, że innowacje wyprzedziły o wiele lat świado-mość i przyzwyczajenia.

E-narzędzia przesuwają punkt ciężkości zbierania danych z lekarza (w tradycyjnym modelu – rozmowa w gabinecie le-karskim) na samego pacjenta (monitoring, samokontrola). Rów-nolegle zmieniają się role oraz zadania po stronie lekarza i pa-cjenta. Takiej metamorfozy w kierunku modelu zaangażowa-nia i odpowiedzialności chce prawdopodobnie większość z nas. Problem zaczyna się jednak w momencie, gdy okazuje się, że jego realizacja wymaga zmiany w nas samych: modyfikacji

przyzwyczajeń, większej ciekawości w stosunku do technolo-gii, otwartości, zaufania zamiast negowania i sceptycznej oceny. Czy wspomniane 48% badanych, którzy obawiają się większej odpowiedzialności, reprezentuje bardzo tradycyjne postrzega-nie ochrony zdrowia, zamykając się przed tym, co nowe? Zde-cydowanie tak nie jest. Z e-zdrowia korzystają dziś najchętniej dwie grupy społeczne: świadomi profilaktyki konsumenci będą-cy entuzjastami nowinek technologicznych (np. aplikacji typu fitness&wellness) oraz chorzy przewlekle. Pierwszą grupę ce-chuje wysoka świadomość i wiedza technologiczna. Nie potrze-bują dodatkowych bodźców, chłoną każdą innowację pojawia-jącą się na rynku. Jednak potencjał i wartość e-zdrowia lepiej definiuje druga grupa – osoby, dla których zdrowie staje się naj-ważniejszym priorytetem, chcą lepiej nim zarządzać, bo po pro-stu zostali do tego zmuszeni. Telezdrowie im to umożliwia i dla-tego gotowi są zmienić swoje dotychczasowe przyzwyczajenia, odsunąć na dalszy plan obawy i nieufność.

To, czy będziemy chcieli przejmować coraz większą odpo-wiedzialność za zdrowie i wspomagać się przy tym rozwiązania-mi e-zdrowia zależeć będzie w przyszłości od pięciu komponen-tów: dostępu do narzędzi, świadomości korzyści, edukacji cy-frowej, przyjazności technologii, bezpieczeństwa.

Dziś problemem e-zdrowia jest przede wszystkim świeżość samej idei. Wiemy, jak technologia może usprawnić systemy ochrony zdrowia, wspomóc pacjentów i lekarzy, ułatwić komu-nikację, poprawić jakość, ale nadal za mało jest punktów odnie-sienia i twardych dowodów pokazujących mierzalne korzyści. Bardzo odważne procesy cyfryzacji prowadzone w estońskiej, duńskiej czy finlandzkiej ochronie zdrowia sugerują, że e-zdro-

$

MOBILEAPPS


I n n o w a c j e

wie nie jest technologiczną bańką mydlaną, ale realną szansą na zmiany w systemie: mniej błędów medycznych, racjonali-zację kosztów, lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich, wyż-szą jakość usług i komfort dla pacjenta, skuteczniejsze plano-wanie polityk zdrowotnych i programów profilaktyki. Estonii udało się stworzyć społeczeństwo cyfrowe, promując e-usługi w dziedzinie administracji, bankowości czy zdrowia. Eduka-cja stała się bazą do sukcesywnej adaptacji informatyki na polu zdrowia, zmieniając strach przed nieznanym w poparcie dla no-wej wizji systemu.

ność i edukacyjny charakter (filmy instruktażowe, porady wi-deo ekspertów). Aż 98% pacjentów po operacji serca w wieku 68+ lat korzysta chętnie z opisanego rozwiązania. Nie można też zapominać o dostępności do technologii. O ile w USA tab-let w ręku seniora nie jest niczym dziwnym, w naszym kraju ad-aptacja technologii postępuje znacznie wolniej, przede wszyst-kim ze względu na bariery ekonomiczne.

Wiemy już, że pacjenci zaangażowani w proces terapii (po-siadający dostęp do odpowiednich informacji, przejmujący ini-cjatywę) są bardziej zadowoleni z relacji z lekarzem. Świa-

»Dobrze�zaprojektowane,�przyjazne�i�łatwe�w�obsłudze�rozwiązania�są�z�reguły�entuzja-stycznie�przyjmowane�przez�odbiorców.«

Wiele do zrobienia jest jeszcze w kwestii dopasowania tech-nologii do potrzeb społeczeństwa. Brak regulacji na rynku po-woduje, że powstają systemy i aplikacje zdrowotne, które nie są ani walidowane, ani nie mają wiele wspólnego ze zdrowiem, profilaktyką. Konsument porusza się w ciemności, nie może polegać na standardach (chociażby bezpieczeństwa), znanych z bankowości czy innych sektorów. Przykład: wybierając jedną ze 100 000 dostępnych aplikacji na smartfony, można kierować się jedynie zaufaniem i opinią innych użytkowników. I mieć nadzieję, że gromadzone dane medyczne będą odpowiednio chronione. Wbrew pozorom to jeden z najmniejszych proble-mów. Wiodące firmy IT – mając na uwadze restrykcyjne pra-wo – temat bezpieczeństwa traktują z dużą odpowiedzialnoś-cią, uwzględniając transparentną i chroniącą pacjenta politykę zarządzania danymi. Przytoczone wyniki badań Chain of Trust sugerują również, że osoby, które już korzystają z usług e-zdro-wia, pod względem bezpieczeństwa stawiają je na równi z tra-dycyjnymi usługami zdrowotnymi (telekonsultacje, telemoni-toring). Weźmy też pod uwagę, że dla osoby chorej chronicznie, priorytetem na pewno nie będzie ochrona danych osobowych, ale bezpośrednie korzyści z lepszego zarządzania dolegliwoś-cią. Ostatecznie najważniejszym argumentem przekonującym pacjentów może być użyteczność. Dobrze zaprojektowane, przyjazne i łatwe w obsłudze rozwiązania są z reguły entuzja-stycznie przyjmowane przez odbiorców. Przykładem jest ame-rykańska Mayo Clinic, która wprowadziła system edukacyj-ny dla pacjentów po operacji serca. Rozwiązanie obsługiwane z poziomu tabletów, prowadzi użytkownika przez proces reha-bilitacji. Klinika zadbała o bardzo prosty interfejs, interaktyw-

domość – że mogą wiele zrobić dla samego siebie, zarządzać chorobą, profilaktyką, kształtować formę i samopoczucie – wzmacnia poczucie kontroli. Relacja pacjent – lekarz staje się relacją partnerską, a nie paternalistyczną. Poczucie, że zdrowie monitorowane jest na bieżąco, a nie tylko po przekroczeniu mu-rów przychodni czy szpitala, będzie komfortem psychicznym, zwłaszcza dla osób starszych i obciążonych chorobami przewle-kłymi. Nowe możliwości zbudują nową świadomość.

Odpowiedzialność za zdrowie jest wynikiem dojrzałości i świadomości. E-zdrowie jest naturalnym efektem postępu technologicznego i rosnących potrzeb w zakresie ochrony zdro-wia i profilaktyki. Stawia na pierwszym miejscu personalizację i komunikację, jakość leczenia i bezpieczeństwo. Nie zastępu-je relacji z lekarzem, ale sprawia, że jest ona lepiej wykorzysta-na. Kilka lat temu nie ufaliśmy bankowości elektronicznej, dziś nie wyobrażamy sobie bez niej życia. Podobnie będzie z teleme-dycyną i e-zdrowiem, które wrosną naturalnie w codzienne ży-cie, staną się częścią systemu ochrony zdrowia, a e-usługi będą refundowane na równi z tradycyjnymi świadczeniami. Postęp technologiczny na szczęście rządzi się prawami demokracji i nie wszyscy muszą się mu podporządkować.

Zdję

cia:

des

igne

d by

free

pik.

com


1�

I n n o w a c j e

Kręć KilometryAplikacja, z którą Twoje rowerowe wy-cieczki staną się jeszcze przyjemniejsze. Im więcej kilometrów przejedziesz, tym wyższa pozycja Twojego miasta w ogól-nopolskim rankingu. A tym samym – szansa wywalczenia designerskich i bez-piecznych stojaków rowerowych. Reje-struj trasy, po których jeździsz i korzystaj z wbudowanej bazy, żeby znaleźć miej-sca, w których jeszcze nie byłeś. Kontro-luj tętno integrując aplikację z pulsome-trem, przy pomocy technologii Blueto-oth 4.0.

iOS oraz AndroidBezpłatna

Every Body Walk!Chodzenie jest zdrowe, a ta aplikacja po-może w rozwijaniu nawyku poruszania się na własnych nogach. Dzięki niej moż-na zapisywać i sprawdzać ścieżki space-rowe, wyznaczać sobie cele do realiza-cji (np. dystans, ilość spalonych kalorii, czas), obserwować postępy i dotychcza-sowe osiągnięcia.


Backup MemoryInnowacyjna aplikacja, która ułatwia ży-cie osobom z chorobą Alzhaimera oraz ich opiekunom. Funkcjonuje jak stymu-lator pamięci dla osób ze wczesnymi objawami choroby. Pomaga pacjentom orientować się w najbliższym otocze-niu poprzez identyfikowanie przeby-wających w pobliżu członków rodziny i znajomych, jak również przypomina-nie relacji z każdą z tych osób i wspól-nych wspomnień z przeszłości utrwalo-nych na zdjęciach i filmach.


catchMyPainInteligentny dziennik pomagający szcze-gółowo monitorować dolegliwości bó-lowe (nasilenie, rodzaj, umiejscowienie, wpływ na samopoczucie), co może uła-twić lekarzowi dobór odpowiedniej tera-pii. CatchMyPain to ponadto społeczność pacjentów, której członkowie dzielą się opiniami oraz doświadczeniami.


DacadooMierzenie i śledzenie kondycji zdrowot-nej i samopoczucia w czasie rzeczywi-stym. Skala zdrowia dacadoo zawiera się w przedziale 1–1000 punktów i odzwier-ciedla aktualny stan psychofizyczny użyt-kownika, jakość jego życia, ogólną for-mę. Aplikacja zbiera informacje z innych urządzeń i aplikacji monitorujących np. aktywność fizyczną, poziom stresu czy ja-kość snu. Ocena punktowa powiązana jest z osobistymi wskazówkami.

AndroidBezpłatna

Kids Sleep DrStworzona specjalnie dla dzieci aplikacja pozwala rodzicom lepiej zrozumieć i ko-rygować dobowy rytm snu, pory zasypia-nia i budzenia się. Narzędzie dobrze się sprawdza zarówno w przypadku noworod-ków jak i nastolatków. Rodzic prowadzi dziennik snu, na podstawie którego otrzy-muje pomocne wskazówki.

iOSBezpłatna

APLIkACjE

2.

3.

5.

�.

1.

4.

rOBert mAdelInGeneral director of directorate General for communications networks, content and technology, european commission

Wyobraźmy sobie, że jest rok 2050: wstaję rano i przed porannym joggin-giem kieszonkowy komputer przekazuje mi następującą wiadomość: „Pojawił się nowy wirus. Profil genetyczny sugeruje, że jest Pan na niego podatny. W skrzynce na listy znajdują się materiały pomocne do stworzenia – w technologii druku 3D – odpowiedniej szczepionki.”

Oczywiście na razie nie jest to możli-we, ale nie mamy tu do czynienia z czy-stym science-fiction. Istnieje kilka czyn-ników, które mogą sprawić, że odważ-na wizja stanie się rzeczywistością. Po pierwsze – zaufanie ze strony pacjen-tów. Mój lekarz wie wszystko o moim zdrowiu, ufam mu i porozumiewamy się

w ramach bezpiecznego systemu. Dzię-ki rozwiązaniom IT, pracownicy służby zdrowia mają dostęp do mojej kartoteki medycznej; mogą upewnić się, że jestem dobrze chroniony przed chorobą. Między innymi taki model ochrony zdrowia jest celem działań koordynowanych w Unii Europejskiej, prowadzonych w ramach projektu Horyzont 2020 (wspieranie roz-woju medycyny, e-medycyny i spersona-lizowanej służby zdrowia na każdym eta-pie życia).

W ciągu ostatnich 20 lat byliśmy świadkami m.in. przystąpienia Polski do UE, jednak wciąż zbyt mało polskich badaczy, instytucji i pracowników służ-by zdrowia uczestniczy w naszej misji. W tym roku podejmowane będą ważne decyzje dotyczące cyfryzacji. Chciał-bym, aby zastanowili się Państwo nad trzema ważnymi kwestiami. Są to: inte-gracja społeczna, umiejętności zawodo-we i polityka. Integracja społeczna ma bardzo duże znaczenie. Jeśli dyspono-walibyśmy technologią, którą wcześniej opisałem, wciąż moglibyśmy z nią do-trzeć jedynie do dwóch na trzech obywa-teli Unii. 30% Europejczyków nie korzy-sta regularnie z Internetu, więc nie mo-głoby otrzymywać ważnych informacji

telemedycznych. Integracja społeczna to zatem podstawa. Po drugie – umiejętno-ści zawodowe. Każdy lekarz powinien pomóc pacjentom posiąść odpowiednie kompetencje informacyjne. Trzeba obró-cić ekran komputera w drugą stronę, po-kazać, co się na nim dzieje. Co więcej, w szpitalach i innych placówkach należy zatrudniać techników, nie tylko lekarzy.

Na koniec – polityka. Myślę, że w najbliższych latach przed Europą ot-worzy się wiele nowych możliwości, zważywszy, że p. Donald Tusk przejął funkcję szefa Rady Europejskiej. Pod-czas łotewskiej prezydencji wyrażo-no nadzieję, że czerwcowe posiedzenie Rady UE poświęcone będzie głównie cyfryzacji. Dlatego namawiam Państwa, abyście rozmawiali z lokalnymi polityka-mi, z każdym, kto ma jakikolwiek wpływ na politykę. To może sprawić, że cyfry-zacja stanie się jednym z priorytetów po-lityki europejskiej, a rozwój e-zdrowia – głównym przedsięwzięciem w ramach europejskiej polityki cyfrowej.

Tekst pochodzi z filmu inauguracyjne-go FORUM „INNOWACYJNA OCHRO-NA ZDROWIA”. Oryginalne nagranie wi-deo można obejrzeć na stronie internetowej www.osoz.pl/forum2015

Innowacyjność zaczyna się od nas

Designed by freepik.com

Cyfryzacja ochrony zdrowia jest jednym z priorytetów polityki europejskiej. Odważne wizje wymagają jednak entuzjazmu w stosunku do nowych technologii, zaufania oraz integracji i wsparcia społecznego.

R a p o R t


17

kONTEkST EUROPEjSkIRAPORT



18

R a p o R t

W czasie inauguracji, w nagraniu wideo prof. Jerzy Buzek, poseł do Parlamentu Europejskiego, podkreślał rolę innowa-cji w rozwoju Polski i Unii Europejskiej. Przypominał, że w nowej perspektywie finansowej UE uwzględniono pieniądze na badania i wdrożenia w zakresie no-watorskiej profilaktyki i metod leczenia. Robert Madelin, Dyrektor Dyrektoriatu

Generalnego Sieci Komunikacyjnych, Wiedzy i Technologii Komisji Europej-skiej, mówił o tym, jak nowoczesne tech-nologie mogą zmienić ochronę zdrowia za kilka, kilkanaście lat. Rewolucja wy-maga jednak zaangażowania wszystkich stron sektora, ewolucji świadomości, lepszego zrozumienia celów i potencjal-nych korzyści. Od entuzjazmu i wspar-

cia każdego z nas zależeć będzie sukces e-zdrowia.

Inny punkt widzeniaCo kraj to obyczaj, ale też nieco inny sy-stem ochrony zdrowia, inne ramy praw-ne, uwarunkowania kulturowe oraz moż-liwości finansowe. Wiele z nurtujących nas obecnie w Polsce problemów inne państwa próbowały także rozwiązywać u siebie, z sukcesem lub nie. Ale te do-świadczenia i nieraz zupełnie inny punkt widzenia są bardzo cenne. Warto z nich czerpać wiedzę, ucząc się na błędach. Dlatego na konferencji nie zabrakło go-ści z zagranicy, zarówno podczas inau-gurującej kongres debaty liderów, jak i w poszczególnych panelach.

Podczas dyskusji, 15 ekspertów re-prezentujących różne strony rynku zdro-wia w Polsce oraz instytucje zagra-niczne (Łotewskie Ministerstwo Zdro-wia, OECD, WHO oraz Uniwersytet w Maastricht), mówiło o tym, jakie są

Wielkie wyzwania i rzeczywistośćZa nami jubileuszowa 20. edycja Konferencji Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia. Wzięło w niej udział aż 750 uczestników. W gronie prelegentów – naj-lepsi polscy i zagraniczni eksperci zdrowia publicznego, finansów, zarządzania i IT. Wśród najważniejszych podejmowanych tematów znalazły się m.in. niwe-lowanie różnic w dostępie do opieki zdrowotnej, konieczność wypracowania nowych rozwiązań w zakresie finansowania i organizacji ochrony zdrowia, rola profilaktyki, dialog i współpraca między uczestnikami systemu, wyzwania demograficzne, w tym opieka nad dziećmi oraz seniorami.

Zdję

cia:

Mic

hał B

iel

1�Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015

R a p o R t

obecnie najważniejsze wyzwania i ja-kie widać trendy w opiece zdrowotnej. Co udało się już osiągnąć, a gdzie po-trzebne są zmiany w polityce, edukacji, administrowaniu systemem i placówka-mi? Anna Janczewska-Radwan, minister ds. systemu ochrony zdrowia Gospodar-czego Gabinetu Cieni BCC postulowa-ła zwołanie kolejnego „białego szczy-tu” ponad podziałami, w ramach które-go wypracowano by docelowy model działania ochrony zdrowia. Podkreśla-ła przy tym, że kluczowe jest, by poli-tycy zadeklarowali, że będą ten wspól-ny plan wdrażać, niezależnie, kto w ko-lejnych latach będzie u władzy. W tym kontekście Andrzej Mądrala, wiceprezy-dent Pracodawców RP, przypomniał, że po poprzednim białym szczycie premier zapowiadał m.in. wzrost składki zdro-wotnej. – Można łączyć się w grupy za-kupowe, szukać kolejnych oszczędno-ści, ale to nie są działania, które przynio-są niezbędne efekty finansowe – uważa Mądrala. Zwracał uwagę na bieżące wy-zwania dla placówek, jak m.in. koniecz-ność posiadania od przyszłego roku dro-gich polis od zdarzeń medycznych oraz tworzone w pośpiechu i centralnie mapy

potrzeb zdrowotnych, które mają mieć przez długie lata wpływ na warunki kon-traktowania.

Profesorowie koncentrowali się na sukcesach m.in. polskiej kardiologii oraz wyzwaniach w onkologii, a także w za-kresie zdrowia publicznego. Prof. Witold Zatoński z Centrum Onkologii w War-szawie wspominał o programach zmie-niających zwyczaje Polaków w zakresie aktywności fizycznej oraz używek (m.in. o związanym z ograniczeniem palenia papierosów spadku zachorowalności na nowotwory płuc). Prof. Marian Zemba-la, dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, mówił o tym, że do re-dukcji śmiertelności i walki z „głównymi zabójcami”, takimi jak nowotwory, cho-roby układu krążenia, potrzebne są dobre rejestry medyczne z walidacją, aby decy-zje podejmowane były w oparciu o wie-dzę, a nie intuicję. Wspominał, że coraz większy nacisk będzie kładziony na pre-wencję zdrowia.

Na temat niezbędnych zmian w pe-diatrii mówiła senator prof. Alicja Chy-bicka. Przypomniała, że w Polsce z tru-dem osiągamy 360 tys. urodzeń rocznie. I choć dzieci uważamy za skarb, w opie-

ce zdrowotnej nad nimi są poważne luki. System opieki w przedszkolach i szko-łach został zniszczony i jego odtworze-nie będzie bardzo trudne. Udało się za to – jak podkreślała – przywrócić pedia-trów do systemu POZ. Bardzo brakuje badań przesiewowych i zdarzają się np. pacjenci, u których dopiero w wieku lat 17 diagnozuje się brak nerki albo kilka śledzion.

Dr Paulina Miśkiewicz, dyrektor Biura WHO w Polsce, zwracała uwagę na duże różnice z dostępie do ochrony zdrowia i warunkach życia między pań-stwami i wewnątrz nich. Między długoś-cią życia chłopców urodzonych w woj. łódzkim, a tymi którzy przyszli na świat

»�W�Polsce�grozi�nam�paraliż�związany�z�najmniejszą�w�Europie�liczbą�pielęgniarek�na�1000�mieszkańców.«

Debatę Liderów poprowadziła Iwona Schymalla.


20

R a p o R t

w woj. małopolskim jest przeszło czte-ry lata różnicy. Dlatego, jej zdaniem, ważne jest realizowanie polityk nie tyl-ko dążących do wydłużenia życia, ale też zmniejszania dysonansu w zdrowiu między grupami społecznymi. – Obecne różnice, zwłaszcza ze względu na prawa człowieka, są nie do zaakceptowania – mówiła Miśkiewicz.

Wiele miejsca podczas debaty lide-rów, jak i sesji tematycznych, poświę-cono demografii. Nie tylko w kontek-ście starzenia się wszystkich Polaków, ale też szczególnej ich grupy – pracow-ników medycznych. Na niewystarczają-cą liczbę młodych lekarzy i pielęgniarek zwracali uwagę m.in. prof. Mirosław J. Wysocki, krajowy konsultant w dzie-dzinie zdrowia publicznego oraz dr Ro-

muald Krajewski, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej. Zdaniem tego ostat-niego, na uczelnie medyczne powinno się przyjmować przynajmniej 400 osób więcej niż obecnie, tymczasem ich licz-ba rośnie tylko o 70 osób rocznie. De-mografia działa także na niekorzyść śro-dowiska lekarskiego. W wieku do 50 lat specjalistów w różnych dziedzinach me-dycyny jest ok. 39%. Doktor Krajewski przypomniał, że jeżeli nic się nie zmieni, w ciągu najbliższych 10 lat liczba spe-cjalistów zmniejszy się o 3%, w kolejnej dekadzie o kolejne 9%. – Potrzeby spo-łeczne w zakresie ochrony zdrowia będą coraz większe, z kolei trendy zmienia się w perspektywie nie kilku, a kilkunastu lat. Musimy się zabrać do roboty – kon-kludował.

Jak zwracali uwagę uczestnicy deba-ty, szansą na efektywniejsze wykorzysta-nie zasobów kadr medycznych jest tele-medycyna. O ramach prawnych jej roz-woju mówił m.in. Marcin Kędzierski, dyrektor Centrum Systemów Informa-cyjnych Ochrony Zdrowia. Przypomniał o realizowanych projektach, dzięki któ-rym w perspektywie kolejnych miesię-cy uruchomione mają zostać elektro-niczne recepty, skierowania oraz zlece-nia. Regulacji doczeka się także budząca wiele wątpliwości prawnych telemedy-cyna. Temat cyfryzacji kontynuował dr inż. Zygmunt Kamiński, dyrektor Rady Naukowej Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia, zwracając uwagę, że tylko przy wsparciu rozwiązań IT moż-liwe będzie realizowanie idei opieki per-sonalizowanej – skuteczniejszej i nasta-wionej na potrzeby każdego człowieka.

Praktyka podczas sesjiPo części plenarnej rozpoczęło się sześć równolegle prowadzonych sesji tema-tycznych: Globalne Wyzwania Ochrony

»�Polska�w�ostatnich�25�latach�dokonała�ogromnego��postępu�na�polu�profilaktyki,�redukując�liczbę�zgonów��m.in.�w�grupie�chorób�serca�i�układu�krążenia.«

Prelegenci zagraniczni przedstawili europejski kontekst ochrony zdrowia , z kolei krajowi eksperci skupili się na sukcesach i porażkach systemu.


R a p o R t

Zdrowia, E-dokumentacja Medyczna, In-nowacje i E-zdrowie, Strategie Zarządza-nia Szpitalem, Trendy Rynku Farmaceu-tycznego oraz Programy Promocji Zdro-wia i Profilaktyki. Bardzo ciekawe były wystąpienia dotyczące m.in. wzajemnych relacji między gospodarką, finansami i zdrowiem oraz aktywizacji pacjentów i współpracy pomiędzy organizacjami społecznymi i rządami. Joseph Figueras, dyrektor Europejskiego Obserwatorium Systemów i Polityk Zdrowia przedstawił, jak kryzys finansowy odbił się na budże-tach ochrony zdrowia w poszczególnych państwach, w jaki sposób obcinano wy-datki, gdzie szukano oszczędności. Pod-kreślił, jak ważne jest budowanie długo-falowych strategii, które sprawdzą się również w czasach kryzysów.

Eksperci zwracali uwagę na rosną-cą rolę chorób niezakaźnych, w tym nie-doceniane często, a bardzo obciążające społeczeństwa choroby mózgu. Mark Pearson z OECD, choroby psychiczne nazwał wręcz naszą piętą Achillesową.

– Około 5% społeczeństwa ma poważne problemy psychiczne, 15% umiarkowane – które jednak mogą poważnie wpływać na ich życie i życie ich rodzin. W przy-szłości, co druga osoba zetknie się z tym problemem. Współistnienie chorób psy-chicznych i fizycznych podnosi koszty opieki zdrowotnej. Jak zadbamy o zdro-wie fizyczne, ale nie wyleczymy chorób psychicznych, to pieniądze pójdą w bło-to – mówił.

Na praktyczne wykorzystanie e-zdro-wia przez lekarzy i pacjentów zwracał uwagę dr Zygmunt Kamiński, Dyrek-tor Rady Naukowej OSOZ. Podkreślał, że większość osób jest zbyt zapracowa-na, zajęta, by na co dzień myśleć o swo-im zdrowiu i nim zarządzać. Systemy e-zdrowia mogą działać podobnie jak usługi concierge – przypominać nam o rzeczach powtarzalnych, np. lekach, umawiać nam badania. Nowoczesne systemy, dzięki modelom przygotowa-nym w oparciu o bazy danych, będą mo-gły ustalać optymalne działania związa-

ne ze zdrowiem, dobierane pod indywi-dualne potrzeby, historię zdrowia i wiek. Sporo uwagi poświęcono przygotowa-niom podmiotów medycznych do wdro-żenia elektronicznej dokumentacji me-dycznej. Mimo iż nie zostało wiele cza-su do obowiązku przejścia na EDM, większość placówek czeka jeszcze spo-ro pracy, zwłaszcza w zakresie uporząd-kowania procesów informacyjnych, bez-pieczeństwa danych medycznych, stan-daryzacji dokumentacji. Według ankiety przeprowadzonej przez Centrum Syste-mów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, możliwość przekazywania elektronicznej dokumentacji medycznej do innego pod-miotu przez teletransmisję wykorzystu-je tylko 6% placówek ambulatoryjnych, 14% szpitali i 1% zakładów opiekuńczo-leczniczych. Strategię informatyzacji na kolejne lata posiada analogicznie 38%, 54% i 42% placówek. Michał Zorzycki z KAMSOFT S.A. zwracał uwagę, że podmioty medyczne muszą zmierzyć się z szybko zmieniającymi się technologia-mi i standardami, zwłaszcza w dziedzi-

W debacie wzięło udział kilkunastu ekspertów rynku ochrony zdrowia z Łotwy, Francji, Holandii, Belgii oraz Polski.


22

R a p o R t

DEBA

TA LI

DERÓ

WFO

RUM

„INN

OWAC

YjNA

OCH

RONA

ZDR

OWIA

201

5”

nie bezpieczeństwa informacji. Maciej Sokołowski, dyrektor Wojewódzkiego Zespołu Specjalistycznej Opieki Zdro-wotnej we Wrocławiu – placówki, któ-ra najważniejsze elementy procesu infor-matyzacji ma za sobą – radził, aby rozpo-cząć od oceny obecnego stanu i skupić się przede wszystkim na ludziach, bo to od ich umiejętności, potrzeb i zaangażowa-nia zależeć będzie sukces projektów IT. Według dyrektora wrocławskiej placów-ki, większość szpitali nie posiada strate-gicznych planów cyfryzacji, a sporą pu-łapką może być korzystanie z usług kilku dostawców. Sokołowski konkludował: – Jeśli nie kontrolujemy procesu zmiany, ona przejmie kontrolę nad nami.

Podczas sesji „Strategie zarządzania szpitalem”, przygotowanej przez Sto-warzyszenie Menedżerów Opieki Zdro-wotnej STOMOZ, prelegenci przedsta-wili pomysły na skuteczne organizowa-nie pracy placówek ochrony zdrowia. Dr hab. n. med. Jan Krakowiak z Uni-wersytetu Medycznego w Łodzi, wśród powodów złego funkcjonowania szpita-li wskazał m.in. błędne koło zadłużenia (spłacanie tylko odsetek od długu), brak środków na inwestycje, zbyt dużą licz-bę pracowników w stosunku do potrzeb, nieefektywne wykorzystanie infrastruk-tury, nieprawidłowe zarządzanie, roz-mycie odpowiedzialności, niższą jakość w stosunku do podmiotów skomercjali-zowanych. Lidia Kwiecińska-Bożek, dy-rektor Szpitala Polskiego im. św. Elżbie-ty w Katowicach, krok po kroku omó-wiła elementy zarządzania szpitalem: od misji i celów, przez budowanie tożsamo-ści i wizerunku, budowę autorytetu me-nedżera, zarządzanie personelem, bench-marking, po zarządzanie zasobami i cza-sem.

Szpitale oraz przychodnie mają coraz większą świadomość w zakresie swoje-

go wizerunku oraz roli w otoczeniu lo-kalnym. Powoli rośnie znaczenie tzw. PR medycznego oraz działań komunikacyj-nych. Podczas sesji „Programy promocji zdrowia i profilaktyki”, Ewelina Nazar-ko-Ludwiczak (Enmedica Consulting) zaprezentowała kilka dobrych przykła-dów inicjatyw prozdrowotnych. – Aby programy promocji zdrowia realizowa-ne w placówkach medycznych były sku-teczne, muszą angażować jak najwięcej stron rynku, w tym samorząd lokalny, firmy komercyjne, organizacje naukowe i non-profit; powinny skłaniać mieszkań-ców do konkretnego działania, a ich rea-lizacja musi odbywać się wielokanałowo – podkreślała ekspert PR medycznego. Zwróciła jednocześnie uwagę, że dzisiej-szy pacjent jest o wiele bardziej wyedu-kowany, szuka informacji w Internecie, nie zgadza się na pouczanie, oczekuje wsparcia i pomocy. Inny model pacjenta wymaga też innego podejścia ze strony placówki i lekarzy. Dr hab. n. med. Do-rota Cianciara pracująca w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego – PZH przedstawiła, jak przygotować, zreali-zować i monitorować program promocji zdrowia i profilaktyki. Zaznaczyła, jak ważne jest przy tym kierowanie się naj-lepszymi praktykami.

O tym, jak zmienia się rynek far-maceutyczny i jakie trendy na nim do-minują, mogli dowiedzieć się uczestni-cy sesji poświęconej farmacji, wspar-tej merytorycznie przez PharmaExpert. W roku 2014 sektor zanotował 2,7% wzrostu, w ponad 14 000 aptek sprzeda-no 1,34 mld opakowań leków, 20% aptek o największych obrotach generuje prawie 50% wartości rynku aptecznego. Polska jest obecnie szóstym rynkiem w Europie pod względem wielkości sprzedaży le-ków. Prognozuje się, że w 2015 roku sek-tor zanotuje jeszcze większy wzrost, tym razem o 5,4% w stosunku do roku 2014.

Forum „Innowacyjna Ochrona Zdro-wia” 2015 było największym z dotych-czasowych, notując m.in. 20% wzrost liczby uczestników. Podczas przyszło-rocznej edycji tematem przewodnim będą innowacyjne koncepcje zarządzania i organizacji pracy w placówkach ochro-ny zdrowia. Nie zabraknie zagranicz-nych ekspertów oraz praktycznych war-sztatów. Termin 22 kwietnia 2016 r. war-to już dziś zanotować w kalendarzu.

Materiały z konferencji, nagrania wideo oraz prezentacje prelegentów dostępne są na stronie www.osoz.pl/forum2015.

»�Personalizowaną�opiekę�zdrowotną�można�zbudować�mając�wsparcie�systemów��e-zdrowia.«


R a p o R t

Prof. helmut BrAnd head of the department of International health at maastricht university, President of european health Forum Gastein (the netherlands)

„Starzejące się społeczeństwo to po-wszechny problem, z którym zmagają się wszystkie kraje europejskie. Kiedy dziś ro-dzi się dziewczynka, ma aż 58% szans do-życia wieku 100 lat. W rozmowie o zmia-nach demograficznych trzeba uwzględnić trzy elementy. Przede wszystkim – starze-nie się, co samo w sobie nie jest negatyw-nym zjawiskiem. Rodzi się coraz mniej dzieci – niektórzy powiedzą, że jest to po-zytywna zmiana. Starsze społeczeństwa są stabilniejsze, w młodych społecznoś-ciach jest więcej agresji. Trzecia kwestia to emigracja. Czy Europa udźwignie rosną-ce dynamicznie koszty ochrony zdrowia? Tak, jeżeli skupimy się na przemodelowa-niu obecnych rozwiązań. Przykładowo – większą wagę przyłożymy do interwencji opartych na praktykach, gdzie wiemy do-kładnie, co i jak trzeba zrobić. Tylko 50% Europejczyków ma odpowiednią wiedzę, która pozwala im zorientować się w sy-stemie ochrony zdrowia. To zdecydowa-nie za mało. Powstaje pytanie, jak infor-mować o profilaktyce, jak edukować ludzi pod względem zdrowia.”

mArk PeArsOn Organisation for economic co-operation and development (Oecd)

„Nawet w 50% przypadków, ograniczenie skali chorób serca i układu krążenia wy-nika ze zmian w stylu życia. Osiągnęli-śmy już spore sukcesy w zakresie redukcji liczby palaczy papierosów, choć sporo jest jeszcze do zrobienia. Dziedziną, z którą ciągle sobie nie radzimy, jest otyłość i brak ruchu. Jeżeli przyjrzymy się trendom, w większości krajów obserwujemy wzrost liczby osób z nadwagą. Nawet tam, gdzie wcześniej problem nie występował. Wło-chy są obecnie liderem pod względem oty-łości dzieci. Można się zastanawiać, co sta-ło się ze zdrową dietą śródziemnomorską? Nie ma jednego remedium, aby powstrzy-mać niekorzystne tendencje. Dobre rezul-taty przynoszą m.in. odpowiednie oznako-wanie produktów spożywczych, programy promocji zdrowia, edukacja w szkołach. Ale na efekty takich działań musimy cze-kać długo i tutaj pojawia się wyzwanie – jak zachęcić polityków do zmiany my-ślenia i nie skupiania się tylko na krótko-okresowych efektach, które są dla nich najważniejsze.”


24

R a p o R t

dr JOseP FIGuerAs director of the european Observatory on he-alth systems and Policies, head of the WhO european centre on health Policy in Brussels

„Od wielu lat zastanawiamy się, jakie rozwiązania systemowe w ochronie zdro-wia są najlepsze i jak je zbudować. Z jed-nej strony oczywiście można przeprowa-dzić analizę rozwiązań w różnych kra-jach i wybrać najlepsze, adaptując je do warunków lokalnych. Jednak w ochro-nie zdrowia musimy uwzględnić wiele elementów, które są specyficzne dla re-gionu, kraju, społeczności. Wynikają one z kultury, tradycji, przyzwyczajeń, histo-rii. To kluczowa sprawa dla ekspertów w dziedzinie zdrowia. Z jednej strony mamy twarde wyniki, dane statystyczne, z drugiej – wartości, które reprezentują różne kraje i które mają różne znacze-nie w poszczególnych regionach świa-ta. Próbując zbudować idealne systemy zdrowotne, zamiast myśleć o tym, jak o poszczególnych częściach samocho-du, może warto przyjrzeć się samej me-chanice, jak wszystkie elementy powin-ny się łączyć i razem harmonijnie współ-pracować. Jeżeli mierzymy oczekiwaną długość życia, na pewno dobrze wypad-ną pod tym względem Szwedzi, Wło-si czy Hiszpanie. Gdy mowa o zadowo-leniu z życia, na pierwszych miejscach pojawią się Belgowie, Holendrzy i Fi-nowie. Wszystko zależy od przyjętego wskaźnika. Klucz tkwi w prawidłowym zarządzaniu systemem ochrony zdrowia. Możemy przytoczyć przykłady dobrych reform, które zakończyły się fiaskiem i słabych zmian zwieńczonych sukce-sem. Warto skupić się na międzysekto-rowym aspekcie ochrony zdrowia.”

ności chorych na nowotwory. Rozpozna-jemy późno, a kiedy chory już zaczyna być leczony, nie ma koordynacji. Mamy nadzieję, że zmieni to pakiet onkolo-giczny. Następna kwestia to starzenie się społeczeństwa. Dziś w Polsce żyje 750 000 ludzi powyżej 85 roku życia, za 15 lat będzie ich 1 500 000. Chodzi o to, aby większość z nich była aktyw-na. Finowie rozwiązują to w ten sposób, że umożliwiają seniorom jak najdłuższą

pracę. To się opłaca pod wieloma wzglę-dami – wykorzystania cennej wiedzy, obecności w życiu społecznym. W Pol-sce tej sprawy nie rozwiąże się mnoże-niem liczby łóżek geriatrycznych. Cho-dzi przede wszystkim o utrzymanie tych osób w aktywności. Warto wspomnieć, że największą słabością polskiego sy-stemu ochrony zdrowia jest najniższa w Europie liczba pielęgniarek na 1000 osób (dokładnie 4,5).”

Prof. dr hab. n. med. mIrOsłAW WysOckI konsultant krajowy ds. Zdrowia Publicznego

„W cztery tygodnie udało nam się stwo-rzyć pod przewodnictwem Wiceminister Zdrowia dr Beaty Małeckiej-Libery krót-ką Ustawę o Zdrowiu Publicznym, która m.in. wzmacnia element wieloresortow-ności zarządzania zdrowiem. Narodowy Program Zdrowia będzie się koncentro-wał na ważnych i aktualnych proble-mach zdrowotnych. Jest to otwarcie no-wych drzwi, dzięki którym powstaną ko-lejne możliwości w zakresie profilaktyki i promocji zdrowego stylu życia. W nie-których dziedzinach zdrowia publiczne-go jest wiele do zrobienia. Nadal mamy jedną z najniższych 5-letnich przeżywal-


R a p o R t

Prof. dr hab. n. med. mArIAn ZemBAlA dyrektor Śląskiego centrum chorób serca w Zabrzu, Przewodniczący rady naukowej przy ministrze Zdrowia

„W ostatnich 10 latach koncentrowali-śmy się mocno m.in. na tworzeniu reje-strów chorób. Szczegółowe dokumento-wanie zjawisk epidemiologicznych sta-ło się naszą mocną stroną. Skupiając się na redukcji śmiertelności szpitalnej, nie mieliśmy dotąd czasu, aby większy cię-żar położyć na wyniki odległe i profi-laktykę. Jednak czas prewencji zbliża się dużymi krokami. W leczeniu chorób serca mamy sukcesy i to nie ulega wąt-pliwości. W zawałach serca śmiertelność w okresie szpitalnym kształtuje się na poziomie 4%, podobnie jak w Danii.”

Prof. dr hab. n. med. AlIcJA chyBIckA senator rP, Zastępca Przewodniczącego senackiej komisji Zdrowia

„Obecnie mamy do czynienia z dwoma katastrofami w ochronie zdrowia, któ-re bardzo mocno ukształtują przyszłość. Po pierwsze – dramatycznie niska licz-ba urodzeń dzieci. Po drugie – liczba le-karzy w Polsce. Pomimo wzrostu liczby studentów na kierunkach medycznych, praktykujących medyków jest zdecydo-wanie za mało, do tego ich średnia wie-ku ciągle rośnie. Na 7800 pediatrów po-nad 2000 to lekarze emeryci, których trzeba błagać, aby nie odchodzili z pra-cy. 10% lekarzy emigruje po zakończe-niu studiów. Trzeba też zaznaczyć, że w pediatrii dokonał się w ostatnich la-tach ogromny postęp, praktycznie we wszystkich dziedzinach: rozwijane są badania prenatalne, dokonuje się coraz więcej innowacyjnych operacji w łonie matki. Poprawiła się wyleczalność no-wotworów u dzieci – w 1975 roku było to tylko 15%, w tej chwili – 85%. Polskie dzieci mają dostęp do wszystkich nowo-czesnych metod leczniczych, jakie ist-nieją. Co jest do poprawienia? Na pew-no kwestia szczepień. Ruchy antyszcze-pionkowe spowodowały, że coraz mniej rodziców szczepi swoje dzieci. Podobnie wygląda sprawa w przypadku szczepień przeciwko grypie. Nadal mocno odstaje-my od średniej europejskiej.”


2�

R a p o R t

AnnA JAncZeWskA-rAdWAn minister ds. systemu ochrony zdrowia Gospodarczego Gabinetu cieni Bcc

„Do dziś nasz system ochrony zdrowia nie ma wizji ani strategii. Dlatego prioryteto-wym zadaniem jest zorganizowanie bia-łego szczytu ponad podziałami, którego efektem byłoby wypracowanie narodo-wego konsensusu, między innymi w spra-wie modelu finansowania. Dotychczaso-we zmiany i reformy wprowadzane przez kolejne rządy nie zapewniają spójności i harmonii systemu, a przez to – jego efek-tywności. To tak, jakby budować dom, za-czynając od kolejnych pięter, nie mając pomysłu na jego ostateczny kształt, bez mocnych fundamentów. W ciągu ostatnich 25 lat podejmowano już inicjatywy szczy-tów zdrowia. Nie udało się jednak stwo-rzyć rozwiązań, które byłyby praktycznie wdrażane w życie i nadać im takiej for-my prawnej, aby stały się wiążące dla na-stępnych rządów. Co inna opcja politycz-na, to inny pomysł na reformy. Kolejnymi priorytetami będą szybkie ustalenie Usta-wy o Zdrowiu Publicznym oraz noweliza-cja Pakietu Onkologicznego.”

nęło. Mimo tych wszystkich trudności je-stem pełen podziwu, że polskie placówki ochrony zdrowia zapewniają pacjentom tak wysoki poziom leczenia.”

dr AndrZeJ mądrAlA Wiceprezydent Pracodawców rP

„Cały czas w systemie brakuje pienię-dzy. Kiedyś obiecywano większą składkę zdrowotną na poziomie 10%. Były pre-mier Donald Tusk deklarował, że zosta-nie ona podniesiona do 11%. Skończyło się na słowach. Są osoby, które twierdzą, że część środków otrzymywanych z NFZ jest marnotrawionych. Nie zgadzam się z tym. Można oczywiście udoskonalać metody zarządcze, ciąć koszty admini-stracyjne, szukać oszczędności w gru-pach zakupowych. Ale to są krótkotrwa-łe działania, które niewiele zmienią. Po-kazujemy lekarzy jako tych, którzy coraz lepiej zarabiają – w końcu mają to, na co zasługują. Problemem są pielęgniar-ki – nie zrobiono nic w ostatnich 7 la-tach, aby ich sytuacja się zmieniła. Cze-kają nas duże wyzwania: mapy zdrowot-ne i kontraktowanie na wydłużony okres, wykorzystanie środków z Unii Europej-skiej, ubezpieczenia od zdarzeń medycz-nych od stycznia 2016 roku, obowiązek dostosowania podmiotów leczniczych do nowych norm sanitarnych do końca 2016 roku (potrzeba na to co najmniej 7 mld złotych), obowiązek wprowadzenia do-kumentacja medycznej w formie elektro-nicznej. Tak długo, jak polityka będzie

rządzić naszymi szpitalami, niewiele się zmieni. W ramach Akademii Zdrowia 2013 mieliśmy wiele spotkań z Mini-strem Zdrowia, z których nic nie wynik-


R a p o R t

dr inż. ZyGmunt kAmIńskI dyrektor rady naukowej Ogólnopolskiego systemu Ochrony Zdrowia, kAmsOFt s.A.

„Analizując kolejne konferencje Ogól-nopolskiego Systemu Ochrony Zdro-wia oraz wypowiedzi ekspertów nie da się nie zauważyć wyraźnego, pozytyw-nego trendu w kierunku medycyny zapo-biegawczej. Aby realizować w praktyce skutecznie zadania z dziedziny profilak-tyki, potrzebne są modele matematyczne pomocne w antycypowaniu przyszłości. Warunkiem tworzenia modeli są oczy-wiście dane o zdarzeniach medycznych, pochodzące z różnych źródeł – placó-wek ochrony zdrowia, bezpośrednio od pacjenta. W Polsce jesteśmy na począt-ku drogi, jeżeli chodzi o takie innowa-cyjne podejście do zagadnień budowa-nia innowacyjnych modeli wspomaga-jących ochronę zdrowia. Docelowym wzorem, do którego powinniśmy dążyć, jest personalizowana opieka medyczna. Zindywidualizowana opieka – w obec-nych warunkach ochrony zdrowia – nie jest możliwa bez wsparcia informatyki. Lekarz potrzebuje pełnej i usystematy-zowanej wiedzy na temat każdego chore-go, a taką można czerpać z dobrze opra-cowanego konta zdrowotnego.”

Prof. dr hab. n. med. WItOld ZAtOńskI kierownik Zakładu epidemiologii i Prewencji nowotworów, centrum Onkologii w Warszawie

„W Polsce możemy mówić o rewolu-cji kardiologicznej. W ostatnich 25 la-tach zachorowania na choroby kardiolo-giczne, a zwłaszcza występowanie zawa-łów serca, spadło o mniej więcej 40%. Spadają także wskaźniki zachorowań na niektóre nowotwory, na przykład płuc. Weźmy pod uwagę liczbę palaczy, któ-ra zmniejszyła się z 70% dla mężczyzn i 30% dla kobiet do odpowiednio 28% i 19%. Warto mówić o sukcesach, które udało nam się osiągnąć, choć oczywiście nadal jest wiele do zrobienia. Przykłado-wo: co czwarty mężczyzna nie dożywa 65 roku, co kontrastuje mocno z sytuacją Skandynawii, gdzie jest to kilka procent. Przedwczesna umieralność mężczyzn jest największym wyzwaniem zdrowot-nym.”

dr PAulInA mIŚkIeWIcZ dyrektor Biura WhO (Światowej Organizacji Zdrowia) w Polsce

„Coraz większym wyzwaniem są spo-łeczne nierówności w zdrowiu. To, czy jesteśmy zdrowi czy nie, do jakich me-tod leczenia mamy dostęp, zależy nie tyl-ko od poziomu medycyny, ale również czynników społecznych: w jakich wa-runkach żyjemy, czy jesteśmy w grupie osób wykluczonych, jaki status ekono-miczny reprezentujemy, jakie wykształ-cenie posiadamy. Różnice występu-ją nie tylko pomiędzy poszczególnymi państwami, ale również w ramach nich. W Polsce stworzone zostały mapy nie-równości zdrowotnych, które wskazują na duże dysonanse. Na przykład różnica w oczekiwanej długości życia dla chłop-ca urodzonego w województwie mało-polskim i łódzkim to prawie 4 lata. Dlate-go tak ważne, również w strategii WHO, jest nie tylko dążenie do wydłużania dłu-gości życia, ale także zmniejszanie róż-nic w zdrowiu pomiędzy poszczególny-mi grupami społeczno-ekonomicznymi. Ze względu na bazowe prawa człowie-ka, jest to stan nie do zaakceptowania, aby osoby o np. wyższym wykształce-niu i statusie finansowym miały dostęp do lepszej opieki i żyły dłużej. Wszyscy powinni mieć równe szanse.”

dacyjnych (uruchomienie planowane na kwiecień 2016 roku), systemem informa-tycznym rezydentur (dostępny od jesieni 2015 roku), systemami z obszaru ratow-nictwa medycznego. Rozpoczęliśmy też działania w zakresie standaryzacji wzo-rów dokumentacji medycznej. Do chwili obecnej udało się ujednolicić siedem ro-dzajów dokumentów, pokrywających na-szym zdaniem 70–80% dokumentacji ge-nerowanej w placówce medycznej.” mArcIn kędZIerskI

dyrektor centrum systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia

„Od pewnego czasu trwają prace nad no-welizacją ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Zakłada ona m.in. zmiany prowadzące do uruchomienia usług w ramach budowanej platformy P1: recept elektronicznych, skierowań, zleceń, internetowego konta pacjenta. Uwzględnia ponadto precyzyjne zapisy dotyczące karty ubezpieczenia zdrowot-nego, karty specjalisty medycznego, kar-ty specjalisty administracyjnego. Wpro-wadza regulacje dla rozwiązań teleme-dycznych, tak aby nie było wątpliwości, co do projektów z tego obszaru. Nowoś-cią jest na pewno możliwość outsourcin-gu danych medycznych do podmiotów specjalizujących się w ich przechowywa-niu i przetwarzaniu. W ubiegłym roku za-powiadałem uruchomienie platformy P1. Jednak opuściło nas dwóch wykonawców, co opóźniło realizację projektu. Obecnie wszystko jest już realizowane zgodnie z planem. Pierwsze funkcjonalności uru-

chomione zostaną w okresie sierpień-li-stopad bieżącego roku. Recepta elektro-niczna udostępniona zostanie w paździer-niku. Nowością jest projekt P4, w ramach którego budujemy system monitorowa-nia kształcenia pracowników medycz-nych, system monitorowania obrotu pro-duktami leczniczymi, system statystyk i monitorowania zagrożeń oraz ewiden-cji zasobów ochrony zdrowia. Trwają prace nad systemem obsługi list refun-

R a p o R t


28


R o z m o w y

Gdy dochodzi do przerwania rdzenia kręgowego, lekarze rozkładają ręce – do końca życia pacjent skazany jest na pobyt w łóżku lub wózku inwalidzkim. Operacja zrealizowana przez Zespół Neurochirurgów z Wroc-ławia pod kierownictwem prof. dr hab. Włodzimierza Jarmundowicza może okazać się długo oczekiwanym przełomem. Mowa o zakończonym sukcesem przeszczepie komórek glejowych. Z profesorem Jarmundo-wiczem rozmawiamy o odkryciu, które dla medycyny może stanowić milowy krok.

Medy

czne l

ądow

anie

na ks

iężycu


30

R o z m o w y

Wspólnie z zespołem ekspertów z Pol-ski i zagranicy dokonał Pan Profesor czegoś, co wcześniej wydawało się niemożliwe. Jak wyglądały przygoto-wania do operacji i w jakich okolicz-nościach pojawił się pomysł, aby pod-jąć się tak karkołomnego zadania?

Sukces tej miary nie byłby możliwy bez ogromnego zaangażowania całego zespo-łu specjalistów, zarówno neurochirurgów z Kliniki Neurochirurgii Uniwersyteckie-go Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, neurobiologów z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wroc-ławiu, neurofizjologów z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz zespołu rehabilitantów z Ośrodka Rehabilitacyj-nego ASKON we Wrocławiu, a od 2010 roku – również neurobiologów z zespo-łu Prof. Geoffreya Raismana z Universi-ty Colleage w Londynie. W poszczegól-nych okresach ciężar badań i odpowie-dzialności przypadał na różne zespoły. Nie ulega jednak wątpliwości, że osobą najbardziej zaangażowaną w zespole był dr n med. Paweł Tabakow, który glejo-wymi komórkami węchowymi zaintere-sował się już w okresie studiów.

wych komórek węchowych. Takie roz-wiązanie sugerował dr Paweł Tabakow, a ja na samym początku nie byłem do końca przekonany. Nikt bowiem dotych-czas podobnej operacji pobrania opuszki węchowej u człowieka dla celów trans-plantacyjnych nie wykonał. Ostatecznie Lokalna Komisja Bioetyczna uznała, że możemy podjąć się takiego eksperymen-tu medycznego.

Co okazało się największym wyzwa-niem podczas operacji i czego najbar-dziej obawialiście się Państwo?

Strona techniczna wykonania operacji nie stanowiła dla nas większego prob-lemu. Jako neurochirurdzy mamy do-świadczenie w operacjach na rdzeniu kręgowym. Obawy były związane przede wszystkim z tym, jak chory zniesie neu-rochirurgiczny zabieg pobrania opuszki węchowej z jamy czaszki, czy nie wy-stąpią komplikacje związane z samym zabiegiem otwarcia czaszki i chirurgicz-nymi manipulacjami wewnątrzczaszko-wymi. Na szczęście ten etap operacji pa-cjent zniósł bardzo dobrze.

Trudno było znaleźć pacjenta, który kwalifikowałby się do zabiegu?

Taki pacjent, jak Dariusz Fidyka, zda-rza się bardzo rzadko. W Polsce ocenia się, że występuje średnio jeden przypa-dek na 6–8 lat.

Kiedy można było powiedzieć, że za-bieg zakończył się sukcesem? Jak wy-glądał proces rehabilitacji?

Pierwszy sukces to przebieg bez kom-plikacji zarówno samej operacji jak i w okresie pooperacyjnym. Na sygnały poprawy stanu neurologicznego czeka-liśmy 6 miesięcy. Wtedy to pojawiło się czucie w okolicy pośladków, następnie napięcie mięśniowe w obrębie mięśni ud i w kolejności świadome ruchy w lewej kończynie dolnej. Przez cały okres po-operacyjny pacjent był intensywnie re-habilitowany.

Doniesienie o sukcesie obiegło naj-ważniejsze serwisy informacyjne, świat nauki skupił się na tym, co stało się we Wrocławiu. To było dużym za-skoczeniem?

Bardzo chcieliśmy, aby móc zaobserwo-wać poprawę stanu neurologicznego po naszej operacji. Przyszła ona po 6 mie-

siącach, co jest zrozumiałe z neurofizjo-logicznego punktu widzenia, ale jej za-kres w pewnym sensie zaskoczył nas wszystkich. Było to wspaniałe uczucie. Chcę podkreślić, że media światowe do-wiedziały się o naszym sukcesie dopiero po ocenie ekspertów tego, co zrobiliśmy i przyjęciu pracy do publikacji w reno-mowanym czasopiśmie Cell Transplan-tation w listopadzie 2014 roku.

Prasa pisała o tym, że pojawiła się na-dzieja dla milionów sparaliżowanych ludzi. Jednak Pan Profesor podkreślał, że dopiero jesteśmy na początku dłu-giej drogi. Jakie trudności musi poko-nać nauka odnośnie tej metody lecze-nia?

Wynik, który osiągnęliśmy, traktujemy jako osiągnięcie naukowe wykazujące po raz pierwszy możliwość uzyskania funkcjonalnej regeneracji w przypadku całkowitego uszkodzenia rdzenia kręgo-wego u człowieka. Pełny sukces będzie-my mogli ogłosić wtedy, kiedy podob-ny wynik uzyskamy u kolejnych 2–3 pa-cjentów. Na obecnym etapie nie możemy mówić o metodzie leczenia do praktycz-nego zastosowania klinicznego.

Jakie są szanse, że stanie się to w nie-dalekiej przyszłości?

Jak wspomniałem, konieczne są dalsze badania, do których stopniowo przygo-towujemy się, mając obiecaną pomoc fi-nansową fundacji zagranicznych. Jestem z natury optymistą, choć do osiągniętych wyników odnoszę się z pokorą. Myślę, że najbliższe 5–6 lat będą rozstrzygają-ce.

Klinika Neurochirurgii Uniwersyteckie-go Szpitala Klinicznego we Wrocławiu ma na koncie również inne osiągnię-cia. Jakie?

Badania związane z neuroregeneracją to główny kierunek naszych zaintereso-wań naukowych. Prowadzimy również inne badania, jak choćby z wykorzysta-niem modelowania numerycznego z za-stosowaniem Metody Elementów Skoń-czonych w urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego. Inny obszar badań to zasto-sowanie różnych biomateriałów do wy-pełniania ubytków w uszkodzeniach ner-wów obwodowych. Prowadzimy badania kliniczne związane z zastosowaniem bar-dzo dobrego wyposażenia w urządzenia medyczne. Dotyczą one między innymi

»�Poprawa�stanu�neurologicznego�po�naszej�operacji�przyszła��po�6�miesiącach.«

Jeśli chodzi o ostatniego naszego pa-cjenta, u którego osiągnęliśmy tak spek-takularny wynik funkcjonalnej regenera-cji dróg nerwowych rdzenia kręgowego, możemy mówić o szczególnym przy-padku. Doznał on uszkodzenia rdzenia z bardzo rzadkiego mechanizmu tj. prze-cięcia ostrym narzędziem bez istotnego uszkodzenia elementów kostno-więzad-łowych kręgosłupa. Dla nas był to wyjąt-kowy chory, ale przewlekły stan zapalny oraz polipy w nosie wykluczały możli-wość pobrania błony węchowej do izo-lacji i hodowli glejowych komórek wę-chowych. Dlatego po wielu dyskusjach i rozważaniach zdecydowaliśmy się na pobranie opuszki węchowej znajdującej się w jamie czaszki, jako źródła glejo-


R o z m o w y

monitorowania operacji neurochirurgicz-nych z wykorzystaniem śródoperacyjne-go rezonansu magnetycznego, śródope-racyjnego monitorowania elektrofizjolo-gicznego oraz neuroendoskopu.

Które z obecnie prowadzonych badań naukowych w dziedzinie neurochirur-gii uważa Pan Profesor za najbardziej obiecujące?

Jest wiele kierunków badań naukowych prowadzonych w dziedzinie neurochirur-gii. Za szczególnie ciekawe i niezwykle

przydatne klinicznie uważam badania genetyczne dotychczas nieuleczalnych glejaków wielopostaciowych mózgu.

Jakie marzenia naukowe ma Pan Pro-fesor?

Moim największym marzeniem nauko-wym jest uzyskanie funkcjonalnej rege-neracji rdzenia kręgowego u kolejnych pacjentów z myślą o klinicznym zasto-sowaniu w przyszłości, jako metody le-czenia. Chciałbym również, aby zespół zaangażowanych lekarzy i naukowców,

z którymi pracowałem dotychczas, nadal z ufnością i wiarą w sukces pracował nad neuroregeneracją w obrębie centralnego i obwodowego układu nerwowego.

»�Moim�największym�marzeniem�naukowym��jest�uzyskanie�funk-cjonalnej�regeneracji�rdzenia�kręgowego�u�kolejnych�pacjentów.«

Zabieg zrealizowany pod kierownictwem prof. Jarmundowicza udowodnił możliwość uzy-skania funkcjonalnej regeneracji dróg nerwowych rdzenia kręgowego u pacjenta, który doznał jego urazowego, całkowitego uszkodzenia. Sukces został wyróżniony m.in. nagrodą Lidera Ochrony Zdrowia 2015.


32

R o z m o w y

Co dla HIMSS oznacza nowoczesna, oparta na technologiach IT ochrona zdrowia?

HIMSS wspiera rozwój technologii in-formacyjnych w ochronie zdrowia głów-nie po to, aby poprawiać systematycz-nie jej jakość, bezpieczeństwo i efek-tywność. Naszą wizją jest budowa sieci wzajemnie ze sobą połączonych i har-monijnie skomunikowanych elektro-nicznych rekordów medycznych pa-cjenta (EMR), które łączą informacyj-nie poszczególnych uczestników rynku i świadczeniodawców. Tak wyznaczony cel staramy się realizować w skali ogól-noświatowej. Wszyscy z nas, niezależ-nie od miejsca zamieszkania, mamy te same potrzeby zdrowotne. Chcemy wy-korzystać technologie, aby zaangażo-wać pacjenta w proces zarządzania włas-ną kondycją, by redukować błędy me-dyczne w szpitalach. Dzięki IT pacjent staje się bardziej świadomym uczestni-kiem procesów zdrowotnych. Możliwo-ści wzmacniania pozycji chorego i jego świadomości w warunkach cyfrowych są o wiele większe w porównaniu z sytua-cją, kiedy dane gromadzone są w wersji papierowej. Proszę sobie wyobrazić sy-stem ochrony zdrowia, jako sieć naczyń połączonych, a opiekę nad pacjentem – jako proces, w który włączeni są uczest-nicy realizujący różne zadania medycz-ne i paramedyczne. W przypadku karto-teki papierowej, dostęp do informacji ma ograniczona terytorialnie liczba osób. To

wielka przeszkoda. Rozwiązaniem jest digitalizacja danych pacjenta, uwolnie-nie przepływu danych medycznych od ograniczeń terytorialnych, zastosowa-nie elektronicznych medycznych rekor-dów pacjenta (EMR) lub – idąc za wizją niektórych państw europejskich – me-dycznych i społecznych elektronicznych rekordów pacjenta (EM&SR). Chodzi o osiągnięcie stanu docelowego opieki

personalizowanej i kontynuowanej. Tak, aby cały proces – od diagnozy podczas wizyty lekarskiej, leczenia do rehabilita-cji i monitorowania efektów włącznie – był spójny i skoordynowany dzięki swo-bodnej wymianie danych.

Czy opisany docelowy model wymia-ny informacji medycznych w posta-ci cyfrowej trzeba zamknąć w grani-

Elektroniczny rekord efektywnościHIMSS to największa globalna organizacja non-profit skupiona na poprawie standardów ochrony zdrowia przez zastosowanie zaawansowanych technologii informacyjnych (IT). Reprezentuje kompetencje 52 000 ekspertów e-zdrowia, 600 firm i 250 orga-nizacji. O potencjale tkwiącym w elektronicznym rekordzie pacjenta i informatyzacji szpitali opowia-da John P. Hoyt – Wiceprezydent HIMSS Analytics.

»�Rozwój�e-zdrowia�wymaga�zbudowania�infra-struktury�IT�i�programów�stymulacyjnych.��To�zadanie�dla�administracji�rządowej.«


R o z m o w y

cach poszczególnych krajów, czy możemy pokusić się o wi-zję międzynarodowej intero-peracyjności?

Jest to realne, jednak na bar-dzo niewielką skalę. Istnie-ją międzynarodowe standar-dy medyczne dla norm labora-toryjnych, kodów świadczeń, baz leków na poziomie skład-ników. Podstawowe informa-cje dotyczące diagnozy, roz-poznania czy ordynowanych leków można teoretycznie wy-mieniać. Jednak w przypadku konieczności przesłania histo-rii choroby i opisów medycznych, po-wiedzmy z Grecji do Singapuru, spra-wa się komplikuje. Nie na poziomie sa-mego przesyłania i kodowania danych, bo to się dzieje chociażby w bankowo-ści, gdzie placówki i systemy pomiędzy różnymi kontynentami komunikują się, wymieniając informacjami przy zasto-sowaniu odpowiednich reguł. Jednak operowanie liczbami jest o wiele prost-sze niż opisami medycznymi. Na chwilę obecną nie udało się nam tego rozwią-zać, ale zdajemy sobie sprawę z rosną-cej potrzeby i oczekiwań. Kiedy podró-żujemy, informacje powinny podążać za nami, niezależnie od tego czy znajduje-my się w Nowym Jorku, Londynie czy Paryżu. Na realizację takiej idealistycz-nej wizji, będziemy musieli jednak po-czekać.

Jak adaptacja systemów e-zdrowia wygląda w poszczególnych regionach świata?

Podczas kryzysu w 2009 roku, w USA powstał program, który miał na celu stymulowanie lekarzy do korzystania z EMR. Przedstawiciele zawodu otrzy-mali zachęty finansowe do pogłębiania stopnia adaptacji EMR. Czy to pomo-gło rozwinąć się rynkowi IT w ochronie zdrowia? Zdecydowanie tak. Programy motywacyjne, oparte na bodźcach eko-nomicznych, dają wymierne efekty i po-winny być wdrażane na szerszą skalę. To zadanie dla poszczególnych państw i rzą-dów. Dlaczego? Ponieważ głównymi beneficjentami zastosowania EMR jest płatnik, którym w większości systemów ochrony zdrowia jest państwo (centralny budżet). To płatnik zyskuje m.in. więk-szą kontrolę kosztów i realne oszczęd-ności. Oczywiście korzysta też pacjent, ale w tym przypadku trudno konkret-

nie zmierzyć, w jakim zakresie. Jakość opieki i profilaktyki jest zbyt komplek-sowym pojęciem, aby wszystkie aspekty ująć matematycznie.

Oprócz zachęt finansowych, jak przy-spieszyć transformację tradycyjne-go modelu dystrybucji świadczeń me-dycznych i systemu refundacji?

Największym błędem, jaki popełniamy, jest płacenie w modelu fee-for-service, co dodatkowo utrwala dotychczasowy system. Szeroki strumień pieniędzy pły-nie do szpitali na leczenie chorych. Nikt nie myśli o tym, że części kosztów moż-na potencjalnie uniknąć dzięki profilak-tyce. Sytuacja jest trudna, ponieważ e-zdrowie jest stosunkowo młodą dziedzi-ną, wszyscy patrzą na siebie wzajemnie, szukając najlepszego wzorca. Musimy w większym stopniu zadbać o ogranicze-nie konsumpcji usług medycznych, ale to wymaga reorientacji myślenia o ochro-nie zdrowia.

Co – z perspektywy pacjenta – nale-ży zrobić, aby zachęcić do większego zastosowania narzędzi e-zdrowia lub m-zdrowia?

Po pierwsze musimy zapew-nić społeczeństwu zdobywanie i poszerzenie kompetencji IT. Po drugie – zbudować świado-mość, że korzystanie z rozwią-zań e-zdrowia może poprawić jakość profilaktyki. Pokolenie wychowane w warunkach cy-frowych cechuje się większym entuzjazmem dla technologii. Z drugiej strony musimy posta-wić sobie uczciwe pytanie: czy mamy dowód na to, że więk-sze zaangażowanie pacjenta jest w stanie poprawić jego zdrowie? Jak na razie brakuje nam nie-zbitych dowodów naukowych,

które byłyby mocnym argumentem za przyspieszeniem inwestycji w e-zdro-wiu. Pewne przesłanki pozwalają nam tak myśleć. Kolejna kwestia to edukacja kadr medycznych i przygotowanie ich do funkcjonowania w nowych warunkach ochrony zdrowia. To oni mogą być naj-lepszymi ambasadorami zmian.

Jakie tendencje kształtują rozwój e-zdrowia?

Z mojego punktu widzenia najsilniej-szy jest trend większego zaangażowa-nia pacjenta, włączenie go w proces ochrony zdrowia. Kiedyś moje zdrowie było problemem lekarza, dziś – musi być moim zadaniem każdego dnia. Jak wspomniałem wcześniej, na tym polu potrzebujemy badań dla potwierdze-nia, że za aktywną postawą idą lepsze wyniki. Zaangażowanie można wzmoc-nić stałym monitoringiem stanu zdro-wia, a dziś tego typu narzędzi jest coraz więcej. Wiemy dobrze, że przynajmniej w chorobach przewlekłych, systema-tyczne kontrolowanie parametrów zdro-wia oznacza większy nadzór nad dole-gliwością, w wielu przpadkach pozwa-lając zapobiegać reemisji.

Kolejnym wyraźnym trendem jest przejście podmiotów medycznych, zwłaszcza szpitali, z papierowej na elek-troniczną dokumentację medyczną. Jesz-cze sporo placówek działa w oparciu o papier. Stany Zjednoczone są obecnie liderem w kwestii informatyzacji szpita-li, wszystko dzięki odpowiednim progra-mom stymulującym adaptację IT. W Eu-ropie jest to Dania, w Azji – Singapur.

HIMSS opracował autorski program certyfikacji poziomu informatyzacji szpitali (system EMRAM – Electro-nic Medical Record Adoption Model).

»�Zaangażowany��w�proces�leczenia�pacjent,�wzmocniony�informacyjnie,�odegra�strategiczną�rolę�w�transformacji�ochrony�zdrowia.«


34

p R a k t y k a

Najwyższy poziom (7) oznacza całko-wity brak kartotek papierowych.

Program, opierając się na systemie sied-miu poziomów referencyjnych dojrzało-ści informatycznej, stanowi punkt odnie-sienia w procesie zwiększania adaptacji rozwiązań IT i przechodzenia z papiero-wej dokumentacji medycznej na elektro-niczną. Od dawna funkcjonują już stan-dardy oceny w innych sektorach, po-stanowiliśmy zbudować podobny dla elektronicznego rekordu medycznego w szpitalach i klinikach. Dzięki temu, menedżerowie placówek mogą się zo-rientować, na jakim poziomie się znajdu-ją i co muszą zrobić, aby poprawić obec-ny wynik. Każdy poziom opisany został pod względem wymagań. Posiadanie certyfikacji na najwyższych poziomach 6 i 7 można dodatkowo wykorzystać w działaniach marketingowych, budując pozycję konkurencyjną. Zgłaszają się do nas przedstawiciele ministerstw zdrowia różnych państw, które chcą wprowadzić ogólnokrajowe standardy oparte na sy-stemie EMRAM i w ten sposób mierzyć adaptację EMR w placówkach, stymulu-jąc inwestycje IT. Dziś to rozpoznawalny w skali międzynarodowej sposób certy-fikacji, który ocenia dojrzałość i stopień zaawansowania wdrażania EMR. Nic tak nie motywuje do rozwoju, jak konkretna pozycja punktowa i świadomość, że nasi konkurenci są lepsi.

Czy można wskazać różnice – przykła-dowo pod względem efektywności, ja-kości leczenia – pomiędzy szpitalami na poszczególnych poziomach w ska-li EMRAM?

Oczywiście, niezależne badania poka-zują, że szpitale na najwyższych pozio-mach EMRAM cechuje większe bezpie-czeństwo farmakoterapii, wyższa jakość świadczeń, satysfakcja personelu pielęg-niarskiego, ale także efektywność. Do-piero zaczynamy zbierać tego typu dane, ale rezultaty są obiecujące.

Ile szpitali posiada najwyższy stopień EMRAM?

W Stanach Zjednoczonych poziom 7 po-siada 205 szpitali, w Europie – 3, w Chi-nach – 2, w Korei – 1. Z kolei poziomem 6 może pochwalić się już prawie 20% szpitali w USA (niespełna tysiąc przy 5400 szpitali w całym kraju), w Euro-pie ponad 40–50, w Chinach – 4–5, In-diach – 8, Australii – 1, Emiratach Zjed-

noczonych – 6, Sao Paulo – 3–4. Arabii Saudyjskiej – 2–3. Z obserwacji wyni-ka, że największym wyzwaniem dla pla-cówek europejskich jest przejście z po-ziomu 5 na 6.

To stosunkowo niewiele. W jaki spo-sób upowszechnić EMR?

Po pierwsze potrzebne jest finansowa-nie zewnętrzne – bez odpowiedniej sty-mulacji, szpitale nie będą zainteresowa-ne podnoszeniem kompetencji w zakre-sie EMR. Kiedy dany region lub kraj chce ożywić inwestycje, rozwija infra-

strukturę komunikacyjną. W przypadku e-zdrowia, adekwatnie chodzi o zbudo-wanie takich dróg informacyjnych, które będą napędem rozwoju i przełożą się na konkretne korzyści dla całego systemu. Finansowanie i wsparcie to zadanie dla rządów. Po drugie – zniwelowanie prze-paści pomiędzy oczekiwaniami nowych kadr medycznych po studiach a rzeczy-wistością, która bywa daleka od wyobra-żeń. Po trzecie – bezpieczeństwo danych medycznych.

Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: Artur Olesch

System referencyjny EMRAMOkreśla poziom adaptacji Elektronicznego Medycznego Rekordu Pacjenta w placówce medycz-nej (skala od 0 do 7). Poziom 7 oznacza, że całość dokumentacji pacjenta tworzona jest w formie elektronicznej. W Europie pochwalić się nim mogą 3 szpitale, w USA – 205. Autorem systemu i jednostką certyfikującą jest HIMSS.

PRYWATNAOPIEkA ZDROWOTNARynek prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce czeka w najbliższych latach dynamiczny wzrost. Jego motorami będzie m.in. rosnące PKB, wzrost konsumpcji prywatnej, wzrost średnich miesięcznych wynagrodzeń i spadek bezrobocia.

Źródło: grafi ka – freepik.com / dane – PMR, badania „Zdrowie w miejscu pracy”, Diagnoza Społeczna

„Mimo nieco niższych niż we wcześniej-szych latach dynamik wzrostu rynku abo-

namentów i ubezpieczeń zdrowotnych w latach 2017-2020, wzrost całkowitego

rynku prywatnej opieki zdrowotnej nie zo-stanie zatrzymany, głównie za sprawą sil-nej dynamiki przewidywanej dla wydat-

ków ponoszonych przez pacjentów z włas-nej kieszeni.”

Tyle osób w Polsce dodatkowo ubezpiecza się na zdrowie (dane

za 2013 rok). 754 tys. osób płaci z własnej kieszeni, pozostałą część stanowią abonamenty kupowane

przez �irmy pracownikom. Najwię-cej tego typu klientów posiada grupa

Lux Med, Medicover i Enel-Med.

„Na rynku prywatnej opieki medycz-nej w najbliższych latach nadal będą dominowały usługi abonamentowe. Rozwojowi tego sektora sprzyja brak mocnych perspektyw dla segmentu

ubezpieczeń zdrowotnych.

W dwucyfrowym tempie będą roz-wijały się usługi FFS (fee-for-servi-

ce, świadczenia płatne bezpośrednio z własnej kieszeni).”

ma opiekę zdrowotną zapewnioną przez pracodawcę (ubezpieczenie lub

abonament).

Według ostatniej Diagnozy Społecznej, to średnia suma wydawana rocznie

przez małżeństwo z dwojgiem dzieci na prywatną opiekę zdrowotną.

O tyle rokrocznie – do roku 2018 – powinny rosnąć publiczne wydatki na ochronę zdrowia w Polsce. To o 5% mniej niż w sektorze prywatnym.

CO PIĄTA OSOBA

2,1%

2346 zł

2,5 mln

7%

Średnioroczny wzrost w latach 2015–2020 wyniesie

Wartość rynku w latach 2012-2017 (mld zł) oraz

dynamika wzrostu (%)7,2%

2017

45,9

7,1%

2016

42,8

6,6%

2015

40,0

6,3%

2014

37,5

4,3%

2013

35,3

2012

33,8


3�

p R a k t y k a

»W�każdym�przypadku�należy��udokumentować�wszelkie�czynności�

związane�z�dostępem�osób�bliskich�do�danych�medycznych�pacjenta.«

Udzielanie świadczeń w podmiotach leczniczych wymaga ich odpowiedniego udokumentowania. Pomimo istotnej roli dokumentacji medycznej, zarówno dla świadczeniodawcy, jak i pacjenta, ciągle brak jest precyzyjnych regulacji prawnych dotyczących jej prowadzenia i udostępniania.

IWOnA mAGdAlenA AleksAndrOWIcZPrawnik w nZOZ „Przychodnia” sp. z o.o.

W codziennej pracy osób świadczą-cych usługi medyczne coraz więcej cza-su zabiera opisywanie wykonanych czynności. Część druków stosowanych przez personel medyczny opiera się na ustanowionych w przepisach wzorach, jednak w zdecydowanej większości to świadczeniodawca sam decyduje o tym, jak będą wyglądały przygotowane do wypełnienia formularze. Podmioty lecz-nicze posługują się gotowymi drukami

Dokumentacja medyczna

Designed by freepik.com


p R a k t y k a

oraz tworzą odpowiednie procedury we-wnętrzne w zakresie postępowania z do-kumentacją medyczną. Zamawianie go-towych druków nie zawsze jest jednak dobrym rozwiązaniem – mogą one nie uwzględniać zmian w prawie albo nie odpowiadać potrzebom określonej pla-cówki. Dobrze przygotowane szablony powinny charakteryzować się:– zgodnością z obowiązującymi przepi-

sami – należy je systematycznie aktu-alizować,

– przejrzystym układem treści,– czytelnością dla pacjenta i personelu

medycznego.

Problematyczna zawartośćPodstawowych przepisów dotyczących dokumentacji medycznej należy szu-kać w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji me-dycznej oraz sposobu jej przetwarzania (t.j. Dz.U. 2014 poz. 177 ze zm.). Obecny kształt rozporządzenia to jednak w prak-tyce kolejna, zmodyfikowana wersja roz-porządzeń wydanych na podstawie usta-wy o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 roku. Nie jest to akt prawny zawierający kompleksowe, gotowe rozwiązania dla podmiotów leczniczych.

W obecnym stanie prawnym braku-je definicji formalnej dokumentacji me-dycznej, a kluczowe rozporządzenie do-tyczące dokumentacji medycznej jest aktem wykonawczym do ustawy regu-lującej prawa pacjenta, a nie funkcjo-nowanie podmiotów leczniczych. Wie-le przepisów szczegółowych znajduje się w odrębnych ustawach, rozporządze-niach i zarządzeniach Prezesa NFZ zwią-zanych z konkretnym rodzajem świad-czeń.

Rozgraniczenie, co można zaliczyć do dokumentacji medycznej, ma kluczo-we znaczenie przy ustalaniu zasad po-stępowania. W tym kontekście na uwa-gę zasługuje wyrok Sądu Najwyższe-go z dnia 9 lutego 2011 roku (V CSK 256/10), zgodnie z którym szerokie uję-cie pozwala włączyć do kategorii doku-mentacji medycznej nawet informacje medyczne uprzedmiotowione w posta-ci spreparowanych fragmentów tkanek i narządów pobranych przy wykonywa-niu sekcji zwłok w celu określenia przy-czyny zgonu pacjenta. Ponadto załączni-ki do dokumentacji medycznej stanowią jej integralną część i w związku z tym mogą być udostępniane na zasadach obo-wiązujących dla dokumentacji medycz-

nej, nawet jeżeli jako samodzielne doku-menty nie mieściłyby się w zakresie upo-ważnienia.

OświadczeniaW dokumentacji indywidualnej we-wnętrznej, czyli np. historii choroby w szpitalu albo historii zdrowia i choroby w ambulatorium, zamieszcza się lub dołą-cza oświadczenia pacjenta dotyczące:1) upoważnienia osoby bliskiej do uzy-

skiwania informacji o stanie zdrowia pacjenta i udzielonych świadczeniach zdrowotnych, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej oraz danych umożliwiających kontakt z tą osobą, albo oświadczenie o braku ta-kiego upoważnienia;

2) upoważnienia osoby bliskiej do uzy-skiwania dokumentacji, ze wskaza-niem imienia i nazwiska osoby upo-ważnionej, albo oświadczenie o bra-ku takiego upoważnienia.

Dodatkowo, w przypadku odbioru re-cept lub zleceń dla pacjenta przez oso-by trzecie, odnotowuje się lub załącza upoważnienie do odbioru tej dokumen-tacji przez konkretnie wskazaną osobę albo oświadczenie, że recepty lub zle-cenia mogą być odebrane przez osoby trzecie bez szczegółowego określania tych osób.

O tym, czy oświadczenia mają mieć formę osobnego formularza czy podpi-sywanej przez pacjenta adnotacji w do-kumentacji medycznej, decyduje świad-czeniodawca. Pacjent może w każdym czasie zmienić upoważnienie zarów-no wskazując inną osobę niż dotych-czas, jak i całkowicie rezygnując z moż-liwości udostępniania jego dokumenta-cji osobom bliskim czy przekazywania jego recept.

Co istotne, osoba upoważniona może ustanowić pełnomocników i przy zasię-ganiu informacji o stanie zdrowia pa-cjenta korzystać z fachowej wiedzy np. prawnika czy przedstawiciela zawodu medycznego.

Rozbieżne interpretacjeDostęp do dokumentacji medycznej jest szczególnie problematyczny z uwagi na obligatoryjny charakter oświadczeń i brak domniemań prawnych w tym za-kresie. Na gruncie obowiązujących prze-pisów, osoba upoważniona przez pa-cjenta do dostępu do jego dokumenta-cji medycznej i informacji o jego stanie zdrowia, zachowuje to uprawnienie rów-

nież po śmierci pacjenta. Szczegól-ne problemy pojawiają się, gdy pacjent z uwagi na stan zdrowia nie ma możli-wości podpisania oświadczenia albo jeże-li złożone przez niego oświadczenie doty-czyło innych świadczeń. Pacjent ma bo-wiem możliwość upoważnienia różnych osób w poszczególnych podmiotach lecz-niczych, z których usług korzysta. Wąska interpretacja przepisu dotyczącego do-stępu do dokumentacji medycznej skła-nia ku twierdzeniu, że oświadczenie do-tyczy tylko tego podmiotu, w którym zo-stało złożone. W orzecznictwie pojawia się jednak tendencja do interpretacji roz-szerzającej zakres upoważnienia na inne miejsca udzielania świadczeń, przyjmu-jąc takie rozwiązanie za najbardziej ra-cjonalne i zgodne z intencjami pacjenta.

Podważane jest również literalne trak-towanie przepisu o prawie wglądu do do-kumentacji medycznej pacjenta po jego śmierci i coraz częściej przyjmuje się, że oprócz wglądu istnieje również możli-wość uzyskiwania kserokopii, odpisów i wyciągów. Pogląd ten można uważać za zbyt daleko idący, jednak biorąc pod uwagę dokumentację medyczną prowa-dzoną wyłącznie w formie elektronicz-nej, ograniczenie dostępu jedynie do wglądu w dokumentację, może stwarzać ryzyko nieuprawnionego udostępnienia danych osobowych innych pacjentów.

Z punktu widzenia bezpieczeństwa prawnego podmiotu leczniczego, przede wszystkim należy w każdym przypadku odpowiednio udokumentować wszelkie czynności związane z dostępem osób bli-skich do danych medycznych pacjenta.

cena niestarannościW 2014 roku oddziały wojewódzkie NFZ przeprowadziły łącznie 2783 kon-trole realizacji umów o udzielenie świad-czeń, nakładając kary na łączną kwo-tę 104 644 052,26 zł. Wśród głównych przyczyn nałożenia kar znalazły się bra-ki w dokumentacji medycznej lub jej nie-prawidłowe prowadzenie.

U podstaw problemów z prowadze-niem dokumentacji medycznej leży brak spójnego prawa. Jednak prace legislacyj-ne nad kolejnymi wzorami dokumentów wykorzystywanych przez świadczenio-dawców pokazują, że stanowiący prawo nie dostrzegają praktycznych problemów podmiotów leczniczych. Tylko zebranie wszystkich przepisów w jednym akcie prawnym i ujednolicenie zasad, pozwo-li na poprawę sytuacji i ograniczy odpo-wiedzialność z tytułu kar umownych.


38

p R a k t y k a

Internet jest dziś najważniejszym źródłem informacji. Również placówki medyczne powinny go szeroko wykorzystać do komu-nikowania swojej obecności na rynku i interakcji z pacjentami. Podpowiadamy, w jaki sposób.

ryturę. A ponieważ nie ma nowych kadr, które by ich zastąpiły (zbyt mała liczba lekarzy), to należy pozwolić im praco-wać tak długo, jak będą chcieli.

O ile rozwiązania systemowe się opóźniły, o tyle rynek i sami pacjen-ci wymuszają informatyzację placówek medycznych. Internet, zastosowanie urządzeń mobilnych (smartfony, table-ty) zmieniły cały rynek reklamowy, któ-rego przemiany zmiotły znaczną część mediów drukowanych, przyczyniając się do kryzysu branży i bankructwa niektó-rych gazet. Tradycyjna reklama (ulotki, plakaty, reklama w gazetach, radio, te-lewizji) jest w odwrocie, a prawie każ-de badanie pokazuje, że klienci (a z nimi

Marketing w Internecie

Designed by Freepik.com

mArek kuBIckI, eWA skOckA Falck medycyna

Przynajmniej od kilku lat mówi się o tym, że Polska medycyna przecho-dzi z „papieru” na dokumentację elek-troniczną, a placówki informatyzują się. Jednak kolejne terminy obowiązkowe-go wdrożenia elektronicznej dokumen-tacji medycznej były już wielokrotnie przekładane, a najnowszy wypada do-piero 1 sierpnia 2017 r. Niektórzy zło-śliwi recenzenci powolnych decyzji rzą-dowych śmieją się, że rząd czeka, aby wszyscy starsi lekarze, którzy nie chcą się nauczyć pracy z komputerem, po pro-stu w naturalny sposób przeszli na eme-


p R a k t y k a

reklama i sposób dotarcia do nich) prze-noszą się do sieci.

Podobnie jak przynajmniej od 5–10 lat nie sposób wyobrazić sobie nowo-czesnej placówki medycznej bez strony internetowej, tak współczesna reklama nie może istnieć bez obecności w sieci.

W pogoni za klientemDla wielu osób najważniejszym źródłem informacji o zdrowiu jest Internet. Co in-ternauci robią, gdy dostrzegają u siebie niepokojące problemy zdrowotne? Aż połowa z nich zagląda najpierw do sieci, by poszukać odpowiedzi, jakie są przy-czyny choroby czy złego samopoczucia. Jedynie co trzeci od razu zgłasza się do lekarza, a aż 88% osób czerpie wiedzę na temat zdrowia, chorób i leczenia z In-ternetu.

Poza tradycyjnym, „stacjonarnym” dostępem do komputera, coraz więk-szą rolę zyskuje dostęp do Internetu, a tym samym reklama przez urządze-nia mobilne. Marketing z wykorzysta-niem urządzeń mobilnych (smartfony, tablety) rośnie przede wszystkim dlate-go, że coraz więcej osób je posiada. O ile w pierwszym kwartale roku 2012 było to 15% społeczeństwa, w roku 2013 to już 35%, a na koniec 2013 r. – 44%. Obec-nie jest to prawdopodobnie 60%. Naj-popularniejsze formy mobilnego mar-ketingu w Polsce to SMS/MMS (69%), display statyczny (45%), dedykowane aplikacje (43%), wyszukiwania mobil-ne (33%). Na szczególną uwagę zasłu-guje technologia przesyłania informa-cji handlowych poprzez geolokalizację użytkownikom będącym w okolicy inte-resującego nas obszaru. Warunkiem jest korzystanie przez reklamobiorców z te-lefonów obsługujących satelitarną geolo-kalizację oraz aplikacji pozwalającej na wysyłanie takich informacji.

Tym samym większość klientów (pa-cjentów) już teraz wyszukuje lub lada dzień będzie szukać informacji o pla-cówce bądź swoim zdrowiu w Interne-cie, czy to z pomocą komputera stacjo-narnego, laptopa czy telefonu komórko-wego.

Jak dotrzeć do odbiorcyZacznijmy od wyszukiwarki Google. Dlaczego? Ponieważ jest to najpopu-larniejsza wyszukiwarka internetowa w Polsce i na świecie. Według raportu Net Marketshare, z wyszukiwarki Go-ogle korzysta 65,73% osób na świecie.

Na początek powinniśmy najpierw sprawdzić aktualną pozycję strony in-

ternetowej w rankingu Google. Można to zrobić poprzez wpisywanie wybra-nych fraz w Google lub korzystając ze stron oferujących monitorowanie wyni-ków Google.

Kiedy znamy pozycję startową stro-ny, można wyznaczyć obszary, nad któ-rymi należy popracować. Istnieją dwa sposoby poprawienia wyników wyszu-kiwania w Google. Pierwszym jest SEO (ang. Search engine optimization; zwa-na także pozycjonowaniem), czyli op-tymalizacja pod kontem wyszukiwarki Google. Innymi słowy – pozycja strony w wyszukiwarce. Jak to zrobić? Jest to bardzo złożony proces, którym zajmują się specjaliści marketingu internetowe-go. Koszty SEO mogą być bardzo róż-ne, od kilkunastu nawet do kilku tysięcy złotych miesięcznie. Jest to uzależnione od ilości fraz, ich konkurencyjności oraz popularności.

Kolejnym sposobem na pojawienie się w wyszukiwarce Google jest rekla-ma w Google AdWords. Dzięki Google AdWords reklamy wyświetlane są obok lub pod wynikami wyszukiwania oraz w witrynach partnerskich Google. Dzię-ki reklamom AdWords możemy dotrzeć do klientów dokładnie w momencie, gdy są zainteresowani naszą ofertą. Zaletą re-klamy w Google jest brak minimalnej kwoty, którą chcemy przeznaczyć na re-klamę, możliwość wyboru miasta, regio-nu, a nawet dokładnej odległości od lo-kalizacji firmy. W każdej chwili możemy wstrzymać wyświetlanie reklam.

Oczywiście nawet nic nie robiąc poja-wimy się w wyszukiwarce Google, ale je-żeli nie będziemy serwisem o olbrzymiej popularności, z unikalną treścią i pole-canym przez wiele innych firm (linki) to szanse, że pojawimy się na pierwszych stronach wyszukiwania (np. na hasło „kardiolog Kraków”, a nie nazwę firmy) są znikome. Pamiętajmy, że większość naszych klientów kończy swoje poszu-kiwania na pierwszej, bądź pierwszych 2–3 stronach wyników.

FacebookTo największy serwis społecznościowy w Polsce i na świecie. W naszym kraju korzysta z niego 15 milionów użytkow-ników – 75% z nich stanowią osoby po-wyżej 18 roku życia. Średni czas spę-dzony w serwisie w miesiącu to ponad 8 godzin (GUS). Prowadząc profil włas-nej placówki na Facebooku można publi-kować informacje o godzinach otwarcia, dodać mapę dojazdu, dane kontaktowe, informować o aktualnych promocjach.

re

kla

ma


40

p R a k t y k a

Jeszcze jakiś czas temu, publikując wpis na Facebooku, miał on szansę dotrzeć do szerokiego grona osób bez dodatko-wych działań promocyjnych. Niestety, dziś czasy Facebooka jako darmowe-go kanału promocji bezpowrotnie minę-ły. W ostatnim czasie Facebook znacz-nie ograniczył zasięg postów komercyj-nych. Oznacza to, że opublikowany post zobaczy tylko 6,51% fanów fanpage’a. Jaki zatem potrzebujemy budżet, aby skutecznie prowadzić fanpage? Nie ma dobrej odpowiedzi, wszystko zależy od tego, jakie cele wyznaczyliśmy sobie i jaki zasięg ma mieć reklama. Duże sie-ci medyczne przeznaczają na promocję w Facebooku kilkanaście tysięcy zło-tych, ale można całkiem nieźle sobie po-radzić również przy znacznie mniejszych budżetach. Np. inwestując 100 zł w re-klamę, post może zobaczyć od 21 000 do 55 000 osób. Dobrą wiadomością jest możliwość dokładnego wybrania grupy docelowej dla reklam. Możemy wskazać lokalizację, grupę wiekową, płeć czy za-interesowania. Czy jednak naprawdę warto być na Facebooku? Jeżeli poszu-kujemy wyłącznie wsparcia sprzeda-ży, to raczej nie. Jednak jest to miejsce, gdzie są obecni nasi teraźniejsi i przy-szli klienci oraz konkurencja. Facebook wciąż jest dobrym miejscem do informo-wania klientów, ale już mniej ciekawym do sprzedaży usług.

Oprócz Facebooka warto być rów-nież obecnym w Google+. Choć jest on zdecydowanie mniej popularny i znany niż Facebook (w Polsce jego zasięg jest mocno ograniczony), pomaga dodatko-wo zwiększyć ranking strony w wyszu-kiwarce Google i ma wpływ na wyniki wyszukiwania (SEO).

NewsletterNajstarsze narzędzie promocji w Inter-necie, czyli elektroniczna forma biulety-nu rozsyłanego za pomocą poczty elek-tronicznej. Jest to idealny sposób na in-formowanie klientów o specjalnych promocjach, zmianach w ofercie czy aktualnościach z życia firmy. Przed wy-syłką newslettera powinniśmy upewnić się, że nasi pacjenci wyrazili zgodę na jego przesyłanie, gdyż wysyłka infor-macji drogą elektroniczną podlega od-powiednim regulacjom prawnym okre-ślonym w ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektronicz-ną [Dz.U. 2002 Nr 144 poz. 1204]. Z ba-dań przeprowadzonych przez Brytyjską firmę SIGN-UP.TO wynika, że wskaź-nik procentowy wskazujący stosunek

liczby otwartych wiadomości do liczby wysłanych maili wynosi w branży zdro-wotnej 23,6%, natomiast średni procen-towy wskaźnik korelacji liczby unikal-nych kliknięć do liczby wysłanych ma-ili to 3,21%.

Dobrze napisany newsletter jest efek-tywnym sposobem kreowania pozytyw-nego wizerunku firmy oraz wspierają-cym sprzedaż. Najtrudniejszym elemen-tem skutecznego newslettera jest baza adresów e-mail. Można ją kupić (ale skuteczność takiej bazy jest często zni-koma), a najlepiej – zebrać samodziel-nie. Przede wszystkim poprzez:– tworzenie materiałów do pobrania np.

e-booki czy infografiki;– zaoferowanie zniżki bądź darmowej

usługi za zapisanie się do newslettera;– konkursy.

Nowe trendyWymienione wyżej narzędzia do pro-mocji w sieci nie wyczerpują tematu. Promować można się poprzez pozosta-

łe platformy społecznościowe czy ka-nały filmowe (Twitter, YouTube) lub wykorzystując aplikacje na smartfony (geolokalizacja, zbieranie danych o za-chowaniu klienta, a następnie ich prze-twarzanie). Z pewnością ważnym ele-mentem jest udostępnianie pacjentowi elektronicznego konta pacjenta i wglą-du do danych medycznych (np. platfor-ma OSOZ), czy też takiego narzędzia, jak internetowa rejestracja.

Niezależnie jednak od wybranego sposobu obecności w sieci, należy do-kładnie analizować wpływ reklamy na zachowania konsumentów, co pozwoli optymalizować koszty i skupić uwagę na kanałach, które powodują realny wzrost sprzedaży bądź znajomości marki. Nie-zależnie od nowoczesnej formy i sposo-bu komunikacji z klientem, efekt końco-wy jest jak najbardziej tradycyjny.

Bibliografia u autorów.

»�Dzięki�obecności�na�Facebooku,�możemy��tworzyć�i�rozwijać�relacje�z�obecnymi��i�przyszłymi�pacjentami.«



p R a k t y k a

UOKiK zbadał rynek sprzedaży detalicznej farmaceutyków, w tym kwestię zakresu ingerencji państwa w prowadzenie działalności na rynku farmaceutycznym.

analizowano również strukturę rynku na terenie województwa kujawsko-pomor-skiego. W trakcie badania Urząd zapytał o opinie ponad 400 przedsiębiorców pro-wadzących apteki.

Wyniki analizy rynkuZ informacji uzyskanych przez UOKiK wynika, że w Polsce – według stanu na

1 grudnia 2014 r. – działa 14 352 aptek i punktów aptecznych. Najwięcej w wo-jewództwach mazowieckim i śląskim, gdzie istnieje po 1500 placówek. Jed-na apteka przypada średnio na 2 600–2 700 mieszkańców. Dla porównania – w krajach UE średnia wynosi 4 500 osób, a w przypadku konkretnych kra-jów ta liczba waha się od 2 200 (Belgia) do 7 500 (Szwecja). Od początku 2014 r. można zaobserwować wzrost liczby pla-cówek aptecznych. Jest to odwrócenie trendu z 2013 r., kiedy po wejściu w ży-cie tzw. ustawy refundacyjnej ich liczba się zmniejszyła. Wprowadzone zostały wówczas m.in. stałe ceny leków refun-


Apteki pod lupą

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsu-mentów przeprowadził badanie rynku sprzedaży detalicznej farmaceutyków. Celem badania była m.in. analiza uregu-lowań prawnych oraz ich ocena z punk-tu widzenia mechanizmów konkuren-cji, a także porównanie modeli regulacji występujących w niektórych państwach Unii Europejskiej. Szczegółowo prze-


42

p R a k t y k a

dowanych, obowiązek zawierania przez apteki umów z Narodowym Funduszem Zdrowia czy zakaz reklamy aptek.

Od kilku lat można także zauważyć wzrost ilości placówek prowadzonych w ramach sieci aptek. Obecnie mają one łącznie ok. 30 proc. udziału w rynku. Większość zamykanych aptek jest pro-wadzona przez pojedynczych przedsię-biorców, natomiast nowe punkty otwie-rane są przez duże sieci. Spadek rentow-ności mniejszych placówek może być spowodowany silną konkurencją ceno-wą dotyczącą leków bez recepty, rosną-cymi kosztami prowadzenia działalności, czy mniej korzystną pozycją negocja-cyjną z hurtowniami farmaceutyczny-mi. Z tego ostatniego powodu zauważyć można coraz częstsze łączenie się przed-siębiorców w grupy zakupowe, co daje możliwość uzyskania lepszych warun-ków zakupu produktów.

Zebrane dane pozwoliły ustalić, że przedsiębiorcy apteczni konkurują ze sobą na niewielkich obszarach. Więk-szość z badanych podmiotów za placów-ki konkurencyjne uznała te, które są zlo-kalizowane w najbliższej okolicy (czę-sto w obrębie jednego osiedla lub nawet na tej samej czy sąsiedniej ulicy). Dlate-go Urząd przyjął, że rynek ma wymiar lokalny i ogranicza się do obszarów wy-znaczonych promieniem kilometra od aptek. Nieliczne są sytuacje, w których przedsiębiorcy posiadający najsilniejszą pozycję w skali całego kraju mogą mieć taką samą siłę na poszczególnych ryn-kach lokalnych.

Stan prawnyAnaliza wykazała, że polski model re-gulacji prawnych działalności aptecznej nie odbiega od tych standardów przyję-tych w części państw Unii Europejskich, w których preferowany jest mniejszy stopień ingerencji państwa. Polski usta-wodawca nie zrezygnował wprawdzie w całości ze sprawowania kontroli nad tą działalnością, jednak w znacznym stop-niu pozostawił jej funkcjonowanie pro-cesom rynkowym. Wśród ograniczeń znajduje się m.in. przepis ustawy Prawo farmaceutyczne, zgodnie z którym nie wydaje się zezwolenia na otwarcie ap-teki, jeżeli przedsiębiorca, kontrolowa-ne przez niego podmioty lub grupa ka-pitałowa do której należy prowadzą wię-cej niż 1 proc. aptek na terenie danego województwa. W odróżnieniu od Pra-wa farmaceutycznego, prawo antymo-nopolowe zakłada istnienie pozycji do-minującej przedsiębiorcy na danym ryn-

ku – w tym przypadku rynku lokalnym, który nie jest tożsamy z obszarem woje-wództwa – jeżeli jego udział przekracza 40 procent.

Problemy rynku sprzedaży lekówJednym z problemów, które można za-uważyć na rynku farmaceutycznym jest tzw. eksport równoległy, czyli niekontro-lowana sprzedaż do krajów, w których ten sam lek ma znacznie wyższą cenę. Ten proces ograniczyć może uchwalo-na 7 maja br. zmiana Prawa farmaceu-tycznego. Zakłada ona m.in. obowiązek regularnego, codziennego raportowa-nia stanów magazynowych oraz wielko-ści sprzedaży towaru, a także nałożenie obowiązku zgłoszenia do inspekcji far-maceutycznej zamiaru wywozu leków za granicę.

Więcej informacji o wynikach badania na stronie www.uokik.gov.pl

re

kla

ma

„Od�początku�2014�r.�wzrasta�liczba�placówek�aptecznych.�Jest�to�odwrócenie�trendu�z�2013�r.”

„Jedna�apteka�przypada�średnio�na�2�600–2�700�mieszkańców.�Dla�porównania�–�w�krajach�UE�średnia�wynosi�4�500�osób.”


p R a k t y k a

Despite increased use of electronic medi-cal records, doctors believe it decreases time spent with patients.

Most doctors are more proficient using electronic medical records (EMR) than they were two years ago but believe technology has decreased the time they spend with patients, according to a sur-vey released by Accenture at the annual WoHIT Conference in Riga.

The findings, part of a six-country survey of more than 2,600 physicians, found that healthcare IT use among doc-tors has averaged double-digit growth since Accenture conducted a similar sur-vey in 2012. However, despite doctors increasing their use of technology, rou-ghly one-in-four physicians believe that EMR has had negative or no impact on improved health outcomes for patients (28 percent), improved treatment deci-sions (27 percent) and reduced medical errors (22 percent).

“Despite the rapid uptake of electro-nic medical records, the industry is fa-cing the reality that digital records alo-

ne are not sufficient to driving better, more-efficient care in the long-term,” said Kaveh Safavi M.D. J.D., who le-ads Accenture’s global health business. “The findings underscore the importan-ce of adopting both technology and new care processes, as some leading health systems have already done, while ensu-ring that existing shortcomings in patient care are not further magnified by digita-lization. The healthcare market has made remarkable progress in EMR adoption, and we believe that as the technology evolves, so too will the benefits to physi-cians and patient care.”

Increase Physician Adoption of Healthcare IT

The six-country survey found that the vast majority — 80 percent — of doc-tors are more proficient using EMR than they were two years ago. The five IT ca-pabilities that doctors use the most are: Entering patient notes electronically (72 percent); receiving clinical results direct-ly into a patient’s EMR (57 percent); ac-

cessing clinical data about a patient who has been seen by a different health orga-nization (51 percent); using tools to re-duce administrative burden (49 percent); sending e-order requests to laboratories (44 percent).

However, despite doctors’ increa-sed use of technology, more than half (58 percent) of them believe that heal-thcare IT has decreased the amount of time they spend with patients. Although nearly all doctors said that easy-to-use data-entry systems (93 percent) and bet-ter functionality (92 percent) are impor-tant for improving the quality of patient care through healthcare IT, roughly half (49 percent) said that the electronic he-alth record system in their organization is hard to use.

Increase in Online Services for Patients

Driven by growing demand for pa-tient engagement, the top three electronic services that doctors say are available to patients are reminders for care services

Designed by freepik.comDocto

rs & H

ealth

care

IT


44

p R a k t y k a

(41%), email communication with pro-viders (41%) and the ability to book or cancel appointments online (37%). More than half of doctors in Brazil (55%) and the United States (52%) say their patients can communicate with them by email. The majority (58%) in Singapore can re-ceive reminders for care and book appo-intments while the same percentage in the U.S. can request prescription refills.

The survey also showed that doctors believe that allowing patients to update their own medical records increases their satisfaction (cited by 84% of respon-dents) engagement in their own health (82%), boosts understanding of their he-alth conditions (71%), increases patient and physician communication (69%), and increases the accuracy of their me-dical records (54%).

“The industry needs to adapt to a new generation of patients who are ta-king proactive roles in their healthcare and expect to have real-time data at their fingertips,” said Safavi. “When patients have a greater role in the record-keeping process, it can increase their understan-ding of conditions, improve motivation and serve as a clear differentiator for cli-nical care provided by physicians.”

MethodologyAccenture commissioned a survey of 2,619 doctors in six countries to assess their adoption and attitudes toward electronic health records and he-althcare IT. The six countries represented were the United States (601 respondents), Australia (510), Brazil (504), England (502), Norway (302) and Singapore (200). The survey was conducted online by Nielsen between December 2014 and January 2015. The analysis provided compari-sons by country, sector, age and use.

IMPACT OF ELECTRONIC MEDICAL RECORD AND HEALTH INFORMATION EXCHANGEIMPROVED HEALTH OUTCOMES FOR PATIENTS

REDUCTION IN MEDICAL ERRORS

20%

76%

23%

72%

8%

92%

19%

78%

27%

71%

18%

80%

14%

40%

46%

15%

80%

6%

16%

78%

14%

85%

13%

83%

17%

78%

7%

88%

12%

23%

64%

GLOBAL AUSTRALIA BRAZIL ENGLAND NORWAY SINGAPURE USA

GLOBAL AUSTRALIA BRAZIL ENGLAND NORWAY SINGAPURE USA

IMPACTS

NO IMPACT

IMPACTS NEGATIVELY

IMPACTS

NO IMPACT

IMPACTS NEGATIVELY

5% 4% 1% 3% 2% 2%

4% 4% 5%1%5%


o p I n I e

Jakie różnice – oprócz finansowych – dzielą systemy ochrony zdrowia w Pol-sce i innych krajach Europy Zachod-niej oraz z jakich sprawdzonych prak-tyk moglibyśmy skorzystać?

Znaczących różnic, i to o charakterze fundamentalnym, jest wiele. Zacznij-my od tego, że polski systemem ochro-ny zdrowia koncentruje swoje działania na leczeniu, a nie zapobieganiu chorobie. Wydatki 1–2% na profilaktykę zdrowot-ną są zastraszająco małe. Należy z nie-pokojem odnotować brak koordynacji działań profilaktycznych pomiędzy róż-

nymi resortami. Szansę na zmianę tej sy-tuacji niesie ustawa o zdrowiu publicz-nym. Nowoczesne systemy dbają o to, by zachować zdrowie obywateli. My mamy do tego jeszcze długą drogę. Jeśli już na-tomiast podejmujemy leczenie, to popeł-niamy błędy kardynalne. Płacimy za pro-cedurę, a nie za efekt medyczny. Termin Pay-for-Performance jest w pełni zrozu-miały tylko nielicznym. Idąc dalej, na-wet jeśli płacimy za procedurę, to nie mamy zdefiniowanego jej standardu, za-kresu, szczegółowych technik i techno-logii medycznych. To powoduje, że tak istotne nierówności w zdrowiu obejmu-

ją nie tylko kwestie ekonomiczne, do-stęp do świadczeń, odległość do ośrodka medycznego, ale także olbrzymie zróż-nicowanie jakości usług. Nawet w sy-tuacji, gdy już dana procedura jest opi-sana, to nie jest optymalnie wyceniona. Nie chodzi tu bynajmniej o budżet, ale o właściwą – odpowiadającą kosztom – taryfę świadczeń. To zadania dla nowe-go AOTMiT. Jeśli już sporadycznie taka taryfa w przeszłości powstała, to nie uwzględnia kosztów pośrednich, spo-łecznych, powrotu do pracy, co blokuje dostęp pacjentów do innowacyjnych te-rapii i leków. Dzieli nas także przepaść od tego, co nazwalibyśmy efektywnym, nowoczesnym systemem zdrowia, któ-ry za cel stawiałby sobie zdrowie społe-czeństwa i rozwój kraju.

Które trendy zdominują europejski ry-nek ochrony zdrowia w najbliższych latach oraz jakie szanse i zagrożenia wiążą się z tym dla Polski?

Polska. Europa. Ochrona zdrowiaW czerwcu odbywa się pierwsza edycja Europejskiego Kongresu Me-dycznego. Na temat dobrych wzorców w europejskiej ochronie zdrowia rozmawiamy z dr Andrzejem Mądralą, Wiceprezydentem Pracodawców RP.


4�

o p I n I e

Trend europejski jest jeden i on już do-minuje – starzejące się społeczeństwo, którego potrzeb nie jesteśmy w stanie za-spokoić. To społeczeństwo jest także co-raz bardziej świadome swoich praw oraz możliwości, jakie niesie rozwój medy-cyny. Jeśli Polska nie wykona w ciągu tego i następnego roku zdecydowanych zmian w zakresie funkcjonowania syste-mu ochrony zdrowia, to data narodowej katastrofy już została wyznaczona. Jest nią rok 2020. Wtedy przepaść pomię-dzy potrzebami zdrowotnymi a budże-tem oraz sposobem jego wydatkowania stanie się na tyle duża, że nie będzie już można jej załatać działaniami doraźny-mi! Nawet jeden czy drugi pakiet o mniej lub bardziej skomplikowanej konstrukcji nie zmieni sytuacji. Potrzebna jest nam terapia całościowa, podejmująca źródła

niewydolności systemu, a nie tylko ob-jawy, jak np. śmiertelność pacjentów on-kologicznych.

Pięć najpilniejszych kwestii, który-mi musimy się natychmiast zająć w ochronie zdrowia...

Wynikają z moich wcześniejszych zdań. Są to: inwestycje w profilaktykę i edu-

kację zdrowotną, zdefiniowanie stan-dardów realizacji świadczeń, poszerze-nie bazy finansowej, w tym alternatyw-ni płatnicy świadczeń, współpłacenie za zróżnicowaną oraz podwyższoną jakość świadczeń, wdrożenie mechanizmów Pay-for-Performance i właściwa wycena świadczeń, uwzględniająca koszty wtór-ne, w tym koszty społeczne.

Europejski Kongres Medyczny to cykl debat poświęconych problematyce służby zdrowia. Rolą Kongresu jest stworzenie platformy dialogu dla Polski i Europy, wy-miana doświadczeń i koncepcji, dyskusja o problemach i wyzwaniach oraz formu-łowanie nowych, lepszych rozwiązań dla sektora medycznego.

Tegoroczna edycja Europejskiego Kongresu Medycznego poruszać będzie szeroką problematykę restrukturyzacji polskich jednostek służby zdrowia, politykę lekową państwa, nowe modele finansowania, nowoczesne rozwiązania IT w służbie zdro-wia oraz fundusze unijne w nowej perspektywie budżetowej. Czasopismo Ogólno-polski System Ochrony Zdrowia jest patronem medialnym wydarzenia.

Informacje oraz rejestracja: www.ekm.amberexpo.pl

»�W�stosunku�do�krajów�Europy�Zachodniej�dzieli�nas�przepaść�od�tego,�co�nazwalibyśmy�efek-tywnym,�nowoczesnym�systemem�zdrowia.«

r e k l a m a

Grupa ekspertów Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia opracowała nowatorską bazę interakcji leków z żywnością. Dowiedz się, jakich pokarmów i napojów należy unikać, zażywając leki. Poznaj praktyczne wskazówki dla bezpiecznej farmakoterapii.

KONTROLUJ INTERAKCJE ON-LINE.Skorzystaj z wyszukiwarki leków na portalu OSOZ lub załóż Indywidualne Kontro Zdrowotne z automatycznym mechanizmem nadzorowania interakcji.

WWW.OSOZ.PLOGÓLNOPOLSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA

Z ŻYWNOŚCIĄLEkÓWINTERAkCjE


o p I n I e

„W tym roku – co zresztą jest już zwyczajem od lat – konkurencja była bardzo duża. Ponad 100 kandydatur robi wrażenie! Przyznam, że niełatwo było wybrać tych najwybitniejszych. Tym bardziej więc wartość wyróżnie-nia tytułem Lidera Ochrony Zdrowia jest nie do opisania, a Laureaci są nie tylko zwycięzcami konkursu, lecz tak-że prawdziwymi wzorami do naślado-wania dla innych. Mnie, jako lekarza i ustawodawcę, taka konkurencja może tylko ucieszyć.

Jednym z pytań, jakie stawia kon-kurs, jest recepta na skuteczne zarzą-dzanie jednostkami służby zdrowia. Próbujemy na nie znaleźć odpowiedź od dawna, ulegając często łatwej poku-sie, by użalać się nad kondycją służby

zdrowia w ogóle, przenosząc odpowie-dzialność za słabość poszczególnych podmiotów na problemy systemu. Za doskonały przykład, że nie jest to teza zawsze słuszna i prawdziwa, służą lau-reaci w kategorii Skuteczne Zarządza-nie w Ochronie Zdrowia. Złoty Lider – Wielospecjalistyczny Szpital Woje-wódzki w Gorzowie Wielkopolskim Sp. z o.o., któremu przewodzi dyrek-tor Piotr Dębicki – swoją historią udo-wodnił, że systemowe przekształcenia mogą przynosić dobre owoce, jeśli tyl-ko mądrze się je wdraża. Radością i za-szczytem było móc spojrzeć w oczy ekipie, która wyprowadziła swój szpi-tal na przysłowiową prostą, a do tego rozwinęła go na tyle, by stał się lide-rem usług medycznych w regionie.

Wzory do naśladowaniaZresztą, pozostałe wyróżnione szpita-le – Szpital Specjalistyczny w Prabu-tach Sp. z o.o z Dyrektorem Pawłem Chodyniakiem na czele i Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny im. dr. S. Ja-sińskiego w Zakopanem pod dyrekcją Krystyny Walendowicz – to równie do-skonałe wzory do naśladowania.

Tegoroczna uroczysta gala już za nami. Dziękuję Organizatorom za kon-tynuowanie tego wspaniałego przed-sięwzięcia, jakim jest konkurs Liderów Ochrony Zdrowia i cała Konferencja OSOZ, a także za wspaniałą atmosferę i wrażenia na Gali – za doskonałą or-ganizację, wyśmienitą ucztę muzycz-ną w wykonaniu kwartetu smyczkowe-go. Gratuluję także nagrodzonym we wszystkich czterech kategoriach. Je-stem przekonany, że wyróżnienia – jak co roku – trafiły w odpowiednie ręce. Przed nami teraz czas, by na nagrodzo-nych się wzorować.”

Dr n. med. Jerzego Ziętka, Posła na Sejm RP oraz członka Kapituły Konkursu Liderów Ochrony Zdrowia, pytamy o wyniki konkursu i sukcesy laureatów w zarządzaniu placówkami medycznymi.

Zdję

cie:

Mic

hał B

iel


48

S t a t y S t y k I I p R o g n o z ymonI toR z jaw ISk ep IdemIolo gIc z n yc h

Koszty całkowiteW kwietniu 2015 roku ogólne koszty lecze-nia w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wyniosły 67,3 tys. zł i były o 376 zł wyższe od danych za marzec oraz o 6,3 tys. zł wyż-sze od kwoty z kwietnia 2014 roku.

Prognozy zakładają, że w całym bie-żącym roku koszty ogólne osiągną po-ziom nieco ponad 786 tys. zł i będą o 45,7 tys. zł wyższe od danych zanotowanych w 2014 roku.

Województwa mazowieckie i dolno-śląskie wykazały największe koszty le-czenia (po ponad 75 tys. zł). Na przeciw-ległym biegunie znalazły się wojewódz-twa opolskie, kujawsko-pomorskie oraz warmińsko-mazurskie. Dla nich koszty ogólne były najniższe i nie przekroczy-ły 60 tys. zł.

W porównaniu do marca, sześć woje-wództw – pomorskie, podlaskie, lubel-skie, łódzkie, świętokrzyskie, kujawsko-pomorskie – odnotowało wzrost kosz-tów. W pozostałych regionach nastąpił ich spadek. Największy wzrost wynosił 5,75%, zaś największy spadek (w woje-wództwie mazowieckim) – 3,75%.

Zgodnie z prognozami wyliczonymi na 2015 rok, trzy województwa – mazo-wieckie, dolnośląskie i podlaskie – prze-kroczą poziom 900 tys. zł (opolskie i ku-jawsko-pomorskie nie przekroczą 700 tys. zł).

krzyskie i warmińsko-mazurskie (poniżej 30 tys. zł).

AlergiaW kwietniu 2015 roku, w porównaniu do marca, wzrosły o 254 zł koszty aler-gii w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, osiągając ostatecznie kwotę 1 708 zł. W porównaniu do kwietnia zeszłego roku nastąpił spadek kosztów o 485 zł.

Z prognozy wynika, że w 2015 roku koszty alergii wyniosą 19,4 tys. zł i będą o nieco ponad 1 tys. zł wyższe od danych z 2014 roku.

Województwo podkarpackie jako je-dyne przekroczyło poziom kosztów 3 tys. zł. Najniższym kosztem cechowało się województwo opolskie (1,14 tys. zł).

W stosunku do marca, we wszystkich badanych regionach nastąpił wzrost kosz-tów alergii. Największy poziom wzrostu odnotowało województwo podkarpackie (55,96%). Najmniejszy wzrost został wy-kazany w przypadku województwa ma-zowieckiego (5,13%).

W 2015 roku regionem o najwięk-szych kosztach alergii w przeliczeniu na 1000 mieszkańców będzie wojewódz-two mazowieckie. Na drugim krańcu ska-li znajdzie się województwo warmińsko- -mazurskie.

Grypa i przeziębienie3 494 zł – tyle wyniosły koszty leczenia grypy i przeziębienia, jakie zanotowano w kwietniu bieżącego roku. Oznacza to, że były one o 938 zł niższe w porówna-niu do marca oraz o 277 zł wyższe niż w kwietniu 2014 roku.

Prognoza na 2015 rok wskazuje, że koszty grypy i przeziębienia w przelicze-niu na 1000 mieszkańców wyniosą 39,2 tys. zł, co w porównaniu do 2014 roku bę-dzie oznaczało wzrost o 4,2 tys. zł.

Regionem o najwyższych kosztach grypy i przeziębienia było województwo mazowieckie – jako jedyne przekroczyło kwotę 4 tys. zł. Wśród regionów o najniż-szych kosztach znalazły się wojewódz-twa: świętokrzyskie, warmińsko-mazur-skie, opolskie, kujawsko – pomorskie (nie przekroczyły kosztów 3 tys. zł).

Wszystkie badane regiony, w porów-naniu do marca, zanotowały spadek kosz-tów grypy i przeziębienia. Największy poziom spadku (o ponad 40%) wystą-pił w województwie śląskim. Najmniej-szy (poniżej 20%) – w województwach: świętokrzyskim, wielkopolskim, mało-polskim.

W 2015 roku najwyższe koszty gry-py i przeziębienia będą domeną woje-wództwa mazowieckiego i dolnośląskie-go (ponad 45 tys. zł). Najniższe koszty cechować będą województwo święto-

Monitor zjawisk epidemiologicznychKOSZTY OGÓLNE LECZENIA KOSZTY GRYPY I PRZEZIĘBIENIA KOSZTY ALERGII

ZMIANA MIESIĘCZNA W KWIETNIU W STOSUNKU DO MARCA

DANE ZA 2015 ROK ZE ZMIANĄ W STOSUNKU DO 2014 ROKU

MARZEC 2015 KWIECIEń 2015

66 902 zł 67 278 zł

WARTOŚĆ ZMIANY

+376 złMARZEC 2015 KWIECIEń 2015

4 432 zł3 494 zł

WARTOŚĆ ZMIANY

–938 złMARZEC 2015 KWIECIEń 2015

1454 zł 1708 zł

WARTOŚĆ ZMIANY

+254 zł

ROK 2014 ROK 2015

18 380 zł 19 448 zł

TREND PROGNOZY

+1 068 złROK 2014 ROK 2015

35 003 zł 39 218 zł

TREND PROGNOZY

+4 215 złROK 2014 ROK 2015

740 305 zł 786 009 zł

TREND PROGNOZY

+45 704 zł

kAtArZynA PłOskOnkA, Zakład Analiz statystycznych, kAmsOFt s.A.

* wszystkie dane w tekście i tabeli – w przeliczeniu na 1000 mieszkańców



»�Ogólne�koszty�leczenia�w�kwietniu�ukształtowały�się�na�podobnym�poziomie�jak�w�miesiącach�poprzednich.«

dane bieżące prognoza

kosz

ty, t

ys. z

ł

Ogólne koszty leczenia (zakup środków farmaceutycznych) przypadające na 1000 mieszkańców

prognoza prognoza

prognoza prognoza prognoza


STYCZEŃ LUTY MARZEC

KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC

LIPIEC SIERPIEŃ WRZESIEŃ

PAŹDZIERNIK LISTOPAD GRUDZIEŃ


50



kosz

ty, t

ys. z

ł

Koszty grypy i przeziębienia przypadające na 1000 mieszkańców

prognoza prognoza



»Koszty�leczenia�grypy�i�przeziębienia�spadły,�ale�ich�poziom�był�nadal�wysoki.«








kosz

ty, t

ys. z

ł

Koszty alergii przypadające na 1000 mieszkańców

prognoza prognoza



»�Koszty�leczenia�alergii�istotnie�wzrosły�w�porównaniu�do�marca.«






52

S t a t y S t y k I I p R o g n o z yS t Ruk t uR a dy S t Ry buc j I l eków

STATYSTYKA MIESIĄCA (KWIECIEń 2015) ORAZ TRENDY W STOSUNKU DO MARCA 2015

ŚREDNIA CENA ZA OPAKOWANIE LEKU ŚREDNI OBRÓT W APTECE ŚREDNIA WARTOŚĆ TRANSAKCJI

17,17 zł 17� tys. zł 21,04 zł

ŚREDNIA LICZBA PACJENTÓW W APTECE POZIOM REFUNDACJI WARTOŚĆ SPRZEDAŻY NA PACJENTA

3�50 osób 2�,�5 % 4�,04 zł

dZIeń/GOdZInA O nAJWIęksZym OBrOcIe TYDZIEń Z NAJWIĘKSZĄ LICZBĄ KLIENTÓW NAJWIĘKSZY WZROST SPRZEDAŻY

CZWARTEK | 10.00–11.00 8–14 KWIETNIA PrZeWód POkArmOWyI metABOlIZm

kAtArZynA PłOskOnkA, Zakład Analiz statystycznych, kAmsOFt s.A.

Struktura dystrybucji leków

Obrót w statystycznej aptece w kwietniu 2015 roku osiągnął poziom 179 tys. zł. W porównaniu do marca wynik ten był o 1 tys. zł większy. Jednocześnie porów-nując dane do kwietnia 2014 roku, rów-nież obserwujemy wzrost obrotu, do-kładnie o 8 tys. zł (4,7%). Wartość ca-łego rynku aptek otwartych wyniosła 2,6 mld zł i była o 0,6% wyższa od war-tości z marca oraz o 10% wyższa od da-nych z kwietnia ubiegłego roku.

Tylko sprzedaż odręczna zanotowa-ła spadek w porównaniu do marca – dla całego rynku aptecznego osiągnęła war-tość 994 tys. zł, w marcu była o 1,4% wyższa. Jednak porównując uzyskane dane do kwietnia 2014 roku, widocz-ny jest wzrost o 5,5%. Sprzedaż na re-cepty refundowane wyniosła 67,8 tys. zł w przeliczeniu na statystyczną apte-kę oraz 979,3 tys. zł dla całego rynku ap-

tecznego. Oznacza to wzrost zarówno w stosunku do marca bieżącego roku, jak i do kwietnia poprzedniego roku. Sprze-daż na recepty pełnopłatne osiągnęła poziom 40,5 tys. zł (statystyczna apte-ka) oraz 585,4 tys. zł (rynek), co w ze-stawieniu z tym samym miesiącem 2014 roku oznacza wzrost kolejno o 6% oraz 11,4%.

W kwietniu największy obrót staty-styczna apteka odnotowała w czwartek (7 991 zł). Spośród wszystkich dni robo-czych, średni obrót w poniedziałki zna-cząco odstaje od pozostałych. W tym dniu apteka wygenerowała 5 580 zł obro-tu. Spadek wynika zapewne z faktu, że 6 kwietnia był dniem świątecznym, co wi-docznie zaniżyło statystyki. Najwyższe średnie obroty w aptekach odnotowano 30 kwietnia (9 704 zł), najniższy odnoto-wany wynik (359 zł) pochodzi z 5 kwiet-

nia. Najbardziej intensywne natężenie ru-chu pacjentów w aptece zaobserwowano w godzinach od 10.00 do 11.00 (13,89 pacjenta na aptekę).

Analizując średnią sprzedaż w staty-stycznej aptece w podziale na grupy ATC widać, że sześć z nich zmniejszyło swoje wyniki w kwietniu w stosunku do marca. Największy spadek w statystycznej aptece wystąpił dla kategorii „układ oddechowy” (o 3 501 zł), a największy wzrost został odnotowany dla „układu sercowo naczy-niowego” (o 2 999 zł). Leki pasożytnicze, owadobójcze i repelenty utrzymały sprze-daż najbardziej zbliżoną do marca – różni-ca w kwietniu wyniosła zaledwie 17 zł.

W jaki sposób zmienił się udział po-szczególnych grup ATC w obrocie cał-kowitym? W kwietniu różnica jest nie-co większa niż w marcu. W marcu żadna z klas ATC nie zmieniła swojego udziału



w obrocie całkowitym o więcej niż 0,6%. W kwietniu korekta mieściła się w prze-dziale od 2,03% do 1,60%. Największy procentowy wzrost udziałów odnotowa-ły następujące klasy ATC: układ sercowo naczyniowy (wspomniane 1,6%), varia (0,91%) oraz przewód pokarmowy i me-tabolizm (0,56%). Leki pasożytnicze, owadobójcze i repelenty zmieniły udział zaledwie o 0,01%, analogicznie jak w poprzednich miesiącach. Przejdźmy teraz do największych spadków udzia-łów w obrocie całkowitym. W tej katego-rii na pierwszej pozycji znalazł się układ oddechowy (- 2,03%), a następnie leki przeciwzakaźne (- 1,37%). Podobnie jak w poprzednim miesiącu, układ sercowo-naczyniowy nadal stanowi największy procent obrotu w aptekach (15,09%).

Średnia marża apteczna w kwiet-niu 2015 roku spadła w porównaniu z marcem o 0,93% i wynosiła 25,90%. Jest to spadek o ponad 10% w stosun-ku do kwietnia 2014 roku. Dla leków w sprzedaży odręcznej marża była naj-większa (30,71%); dla leków sprzeda-wanych na recepty pełnopłatne wyno-siła 27,87%, a dla leków z list refundo-wanych – 17,89%. Oznacza to spadek kolejno o 0,5%, 3,6% oraz 2,6%, a także spadek w porównaniu z kwietniem 2014 roku kolejno o 9,4%, 9,5% oraz 5,6%.

17,17 zł kosztowało średnio pojedyncze opakowanie produktu w aptece w kwietniu 2015 roku, przy czym refundator dopłacił do tej kwoty 4,57 zł. W marcu kwota ta wy-nosiła 17,26 zł. Natomiast w kwietniu po-przedniego roku wartość przyjęła poziom 16,46 zł (wzrost o 4,3%).

Średnia cena za opakowanie leku bez recepty wynosiła w kwietniu 11,53 zł, dla leku z recept pełnopłatnych było to 22,26 zł, a za lek z list refundacyj-nych statystyczny pacjent zapłacił śred-nio 27,53 zł. Dla ostatniej grupy refun-dacja pojedynczego opakowania wy-niosła 8,59 zł i była o 0,22 zł mniejsza niż w marcu oraz 1,03 zł większa niż w kwietniu 2014. Statystyczny pacjent zapłacił za lek z listy refundowanej średnio 18,94 zł. Porównując cenę sta-tystycznego produktu sprzedawanego bez recepty (OTC), leku na receptę peł-nopłatną i leku refundowanego do mie-siąca poprzedniego obserwujemy kolej-no: spadek o 1,8%, wzrost o 1,3% i spa-dek o 0,1%. Natomiast w porównaniu do kwietnia ubiegłego roku jest to analo-gicznie: 3,1%, 2,6% i 3,1%.

Statystyczną aptekę odwiedziło w kwietniu 2015 roku 3 650 osób. Śred-nia liczba pacjentów, którzy zakupili lek

Rys. 1. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach kwietnia (porównanie do ubiegłego roku)

Rys. 2. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach kwietnia – podział na dni tygodnia (porównanie do ubiegłego roku)

kwiecień 2015 kwiecień 2014


Rys. 3. Podział sprzedaży aptecznej na kategorie – % wartości sprzedaży

11,54% centralny układ nerwowy

3,65% dermatologia

0,91%endokrynologia -- hormony,bez horm. płciowych

3,71% krew i układ krwiotwórczy

2,31% leki onkologicznei immunomodulacyjne

0,23%leki przeciwpasożytnicze,owadobójcze i repelenty

4,35% leki przeciwzakaźne

2,59% narządy zmysłów

17,76% przewód pokarm. i metabolizmukład mięśniowo-szkieletowy 5,94%

układ moczowo-płciowyi hormony płciowe

4,67%

układoddechowy

11,1%

układsercowo-

-naczyniowy

15,09%

varia 11,89% 4,26% nieokreślona


54


Rys. 4. Poziom marży aptecznej (%) w latach 2006–2015

Rys. 5. Podział średniej ceny leku (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2014–2015

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

1 2 3 4 5 6 7

2014 2015

8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

refundacjazapłata pacjenta

4,13 4,23 4,19 4,41 4,55 4,58 4,56 4,42 4,37 4,42 4,42 4,47 4,25 4,41 4,49 4,57

12,19 12,16 12,12 12,05 11,94 11,90 11,97 11,99 12,06 12,14 12,25 12,44 12,39 12,70 12,77 12,59

Rys. 6. Podział średniej ceny pozycji sprzedanej na receptę refundowaną (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2014–2015

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2014 2015

refundacjazapłata pacjenta

18,61 18,83 19,08 19,13 19,37 19,39 19,30 19,10 19,36 19,30 18,96 19,55 18,93 19,05 18,74 18,94

7,57 7,80 7,62 7,56 7,24 7,28 7,63 7,73 7,67 8,02 8,10 8,04 8,10 8,39 8,81 8,59

Rys. 7. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w ciągu miesiąca w latach 2006–2015



na receptę refundowaną wynosiła 780 (850 na receptę nierefundowaną). Naj-więcej pacjentów pojawiło się w staty-stycznej aptece 30 kwietnia, było to aż 180 osób, najmniej 5 kwietnia – 11 osób. Jeśli natomiast przyjrzymy się liczbie pacjentów w statystycznej aptece w po-dziale na tygodnie, kwiecień był pod tym względem wyrównany. W pierwszym tygodniu (od 1 do 7 kwietnia) w staty-stycznej aptece pojawiło się 750 pacjen-tów (warto przypomnieć, że 6 kwietnia był dniem wolnym), w drugim tygodniu (od 8 do 14 kwietnia) liczba klientów była najwyższa i wynosiła dokładnie 889 osób. Równie sporo, bo 859 pacjentów, odwiedziło statystyczną aptekę w trzecim tygodniu (15–21 kwietnia). W ostatnim pełnym tygodniu (22–28 kwietnia) było to 821 pacjentów.

Wydatek, który poniósł statystycz-ny pacjent w kwietniu to 49,04 zł, czy-li o 0,27 zł więcej niż w marcu (przy ta-kiej samej liczbie pacjentów) oraz jedy-nie 0,04 zł więcej niż w kwietniu 2014 roku. W podanej kwocie średnio 13,07 zł (o 0,37 zł więcej niż w marcu) dopłacił refundator, reszta w wysokości 35,97 zł to wydatek poniesiony z własnej kiesze-ni pacjenta.

Przyglądając się wynikom za kwie-cień 2015 roku i porównując je do po-przednich lat widzimy pewną niewielką zmianę w trendzie. W poprzednich latach całkowity obrót aptek spadał w kwietniu w porównaniu do marca (w 2014 roku – z 2,43 mld zł do 2,35 mld zł; w 2013 roku – z 2,40 mld zł do 2,31 mld zł; w 2012 roku – z 2,32 mld zł do 2,22 mld zł), nato-miast w roku bieżącym nastąpił nieznacz-ny wzrost – z 2,57 mld zł do 2,58 mld zł. Statystyczna liczba pacjentów w ap-tece jest równie wysoka jak w poprzed-nim miesiącu i o kilka procent wyższa niż w poprzednim roku. Można więc przy-puszczać, że sezon przeziębień wydłu-żył się, a dodatkowo już wkroczyliśmy w okres zwiększonych zakupów środków na alergię. W związku z dniami świątecz-nymi wzrosła także sprzedaż środków wspomagających trawienie.

Rys. 8. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w rozbiciu na przedziały godzinowe w dniu po-wszednim w kwietniu

Rys. 9. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych dniach kwietnia (porównanie do ubiegłego roku)

Rys. 10. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych tygodniach kwietnia (porównanie do ubiegłego roku)

Tab. 1. Sprzedaż produktów w statystycznej aptece wg. statusu produktu

Wg. statusu leku w bazie BLOZWartość sprzedaży w statystycznej aptece (PLN) Udział w całkowitej wartości sprzedaży aptecznej

kwiecień 2015 kwiecień 2014 kwiecień 2015 kwiecień 2014

Lek - RX 110 434 105 230 61,70% 61,54%

Lek - OTC 37 272 35 676 20,82% 20,86%

Suplement diety lub dietetyczny środek spożywczy 15 227 14 518 8,51% 8,49%

Pozostałe 16 067 15 576 8,98% 9,11%




5�


Rys. 11. Prognoza miesięcznych obrotów statystycznej apteki

Wartości w cenach detalicznych brutto

Obrót 2015: 2 086,0 tys. zł

Zmiana: wzrost 1–2%

prognoza obrotu realizacja obrotu

I 2015 II 2015 III 2015 IV 2015 V 2015 VI 2015 VII 2015 VIII 2015 IX 2015 X 2015 XI 2015 XII 2015

Tysi

ące

zł

realizacja (poprzedni rok)

150

160

170

180

190

200

Tab. 2. Opis stanu statystycznej apteki w formie skróconego biuletynu informacyjnego za kwiecień 2015

kwiecień 2015

zmiana w stosunku do (%) zmiana w stosunku do (liczbowo)

marca 2015

stycznia 2015

kwietnia 2014

marca 2015

stycznia 2015

kwietnia 2014

obrót całkowity (w tys. zł)

statystyczna apteka 179,0 0,6% 0,3% 4,7% 1,0 0,5 8,0

cały rynek apteczny 2 584 760 0,6% 1,1% 10,0% 14 440,0 27 212,0 235 562,0

recepty refundowane (w tys. zł)


cały rynek apteczny 979 303 1,0% 7,2% 13,6% 9 378,5 65 918,0 116 942,9

recepty pełnopłatne (w tys. zł)



sprzedaż odręczna (w tys. zł)

statystyczna apteka 68,8 -1,4% -8,2% 0,4% -1,0 -6,1 0,3

cały rynek apteczny 994 136 -1,4% -7,5% 5,5% -14 165,6 -80 148,5 52 174,2

wartość refundacji (w tys. zł)



udział refundacji

w całkowitym obrocie 26,6% 2,4% 4,3% -0,5% 0,0 0,0 0,0

w sprzedaży refundowanej 68,8% 1,1% -1,8% -4,0% 0,0 0,0 0,0

średnia cena opakowania

ogółem 17,17 zł -0,5% 3,2% 4,3% -0,09 0,53 0,71

dla leków z list refundacyjnych 27,53 zł -0,1% 1,8% 3,1% -0,02 0,49 0,84

dla leków z recept pełnopłatnych 22,26 zł 1,3% 1,5% 2,6% 0,30 0,33 0,56

dla produktów bez recepty (OTC) 11,53 zł -1,8% -0,7% 3,1% -0,22 -0,08 0,35

Liczba pacjentów w aptece 3 650 0,0% 13,4% 4,6% 0,0 430,0 160,0

Liczba pacjentów w aptece (recepty refundowane) 780 -1,3% 9,9% 1,3% -10,0 70,0 10,0

Liczba pacjentów w aptece (recepty pełnopłatne) 850 -1,2% 10,4% 0,0% -10,0 80,0 0,0

Liczba pacjentów w aptece (sprzedaż odręczna) 2 950 -0,7% 11,3% 5,7% -20,0 300,0 160,0

Średnia marża apteczna

ogółem 25,90% -0,9% -0,9% -10,3% 0,0 0,0 0,0

dla leków z list refundacyjnych 17,89% -2,6% 2,5% -5,6% 0,0 0,0 0,0

dla leków na recepty pełnopłatne 27,87% -3,6% 1,6% -9,5% 0,0 0,0 0,0

dla sprzedaży odręcznej 30,71% -0,5% -3,3% -9,4% 0,0 0,0 0,0

Wartość sprzedaży na pacjenta 49,04 zł 0,6% -11,5% 0,1% 0,3 -6,4 0,0

Wartość zapłaty przez pacjenta 35,97 zł -0,3% -12,8% 0,3% -0,1 -5,3 0,1

Wartość dopłaty refundatora 13,07 zł 2,9% -7,7% -0,4% 0,4 -1,1 -0,1

Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty refundowane) 86,95 zł 2,3% -3,2% 6,7% 1,9 -2,8 5,4

Wartość zapłaty przez pacjenta (recepty refundowane) 27,13 zł -0,2% 0,9% 17,5% -0,1 0,2 4,0

Wartość dopłaty refundatora (recepty refundowane) 59,81 zł 3,4% -4,9% 2,4% 2,0 -3,1 1,4

Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty pełnopłatne) 47,69 zł 3,0% -3,5% 6,0% 1,4 -1,7 2,7

Wartość sprzedaży na pacjenta (sprzedaż odręczna) 23,34 zł -0,7% -17,5% -5,0% -0,2 -5,0 -1,2



realizacja refundacji (rok 2014)

I 2015 II 2015 III 2015 IV 2015 V 2015 VI 2015 VII 2015 VIII 2015 IX 2015 X 2015 XI 2015 XII 2015

prognoza obrotu realizacja obrotu (rok 2014)realizacja obrotu

prognoza refundacjirealizacja refundacji

Mili

ony

zł

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

Rys. 12. Prognoza miesięcznej wartości obrotu w kraju (ceny detaliczne brutto)

Obrót 2015: 30,3 mld zł

refundacja: 8,1 mld zł

Zmiana obrotu: wzrost 5 do 7% (w stosunku do roku 2014)

Zmiana refundacji: wzrost 8 do 10% (w stosunku do roku 2014)

Prognoza sprzedaży rocznej w oparciu o dane do kwietnia 2015 Dane narastające od początku roku

2015

zmiana w stosunku do (%)

zmiana w stosunku do (liczbowo) 2015

zmiana w stosunku do (%)

zmiana w stosunku do (liczbowo)

2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013

2 086,0 2,1% 2,3% 43,5 47,5 712,0 3,7% 3,1% 25,5 21,5

30 298 058,2 6,3% 9,1% 1 799 270,7 2 539 763,7 10 250 521,5 8,9% 9,5% 833 632,0 891 866,5

751,0 0,1% 0,9% 1,1 6,6 263,3 7,4% 7,2% 18,1 17,7

10 906 995,7 4,2% 7,6% 441 324,1 769 379,8 3 791 109,3 12,7% 13,9% 428 087,6 461 518,6

454,8 1,3% 0,6% 6,0 2,6 156,3 3,3% 0,7% 5,0 1,2

6 606 568,5 5,5% 7,3% 345 148,4 448 182,8 2 250 988,2 8,4% 7,0% 175 151,2 147 608,4

863,7 4,3% 4,4% 35,7 36,4 286,3 0,6% 0,5% 1,7 1,6

12 545 494,0 8,6% 11,4% 993 801,2 1 280 755,8 4 121 918,0 5,6% 6,8% 217 488,7 262 441,4

557,7 2,5% 6,8% 13,6 35,3 185,2 4,2% 7,4% 7,4 12,7

8 100 028,5 6,7% 13,9% 507 853,3 986 936,8 2 665 940,3 9,3% 14,0% 227 328,2 328 387,0

26,7% 0,4% 4,3% 0,0 0,0 26,01% 0,4% 4,1% 0,0 0,0

73,0% 2,3% 5,7% 0,0 0,0 69,02% -3,1% -0,1% 0,0 0,0

16,62 zł 0,7% 0,7% 0,1 0,1 17,0 3,7% 3,2% 0,6 0,5

27,05 zł 0,7% -0,4% 0,2 -0,1 27,4 3,2% 1,3% 0,8 0,3

21,92 zł 0,4% -0,1% 0,1 0,0 22,0 2,4% 1,1% 0,5 0,2

11,47 zł 2,0% 2,6% 0,2 0,3 11,6 2,6% 3,1% 0,3 0,3

41 814 0,1% -4,3% 43,7 -1 876,3 14 050 -3,4% -5,9% -490,0 -880,0

9 169 1,8% 0,3% 159,1 29,1 3 050 -1,3% -2,2% -40,0 -70,0

9 947 -0,1% -3,6% -12,9 -372,9 3 310 -4,9% -7,3% -170,0 -260,0

33 942 0,6% -3,7% 192,4 -1 297,6 11 460 -2,2% -4,8% -260,0 -580,0

27,26% 1,8% -1,1% 0,0 0,0 26,21% -5,4% -4,7% 0,0 0,0

18,65% 0,1% 2,0% 0,0 0,0 17,94% -5,1% -1,0% 0,0 0,0

29,21% -0,2% -8,2% 0,0 0,0 28,25% -7,4% -9,8% 0,0 0,0

33,49% -0,2% -7,2% 0,0 0,0 31,49% -8,5% -11,6% 0,0 0,0

49,89 zł 2,0% 6,9% 1,0 3,2 50,68 zł 7,3% 9,6% 3,5 4,4

36,55 zł 1,9% 5,3% 0,7 1,8 37,50 zł 7,2% 8,1% 2,5 2,8

13,34 zł 2,4% 11,6% 0,3 1,4 13,18 zł 7,8% 14,1% 1,0 1,6

81,91 zł -1,6% 0,6% -1,3 0,5 86,33 zł 8,8% 9,6% 7,0 7,6

22,11 zł -7,2% -12,3% -1,7 -3,1 26,74 zł 17,2% 9,8% 3,9 2,4

59,80 zł 0,7% 6,3% 0,4 3,6 59,59 zł 5,4% 9,6% 3,1 5,2

45,73 zł 1,5% 4,3% 0,7 1,9 47,23 zł 8,6% 8,7% 3,7 3,8

25,45 zł 3,7% 8,4% 0,9 2,0 24,99 zł 2,9% 5,6% 0,7 1,3


58


Tab. 3. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca

rodzaj sprzedażytransakcje sprzedaż brutto Opłata pacjenta refundacja udział wart. % Opakowania Śr. cena Śr. cena

liczba % Wartość % Wartość % Wartość % Pac. ref. liczba zł/opak. zł/trans.

1. u-r 845,77 9,94 39534,80 22,09 8932,91 6,80 30601,89 64,16 22,60 77,40 1158,87 34,12 46,74

2. u-30 627,84 7,38 17980,04 10,04 7801,08 5,94 10178,96 21,34 43,39 56,61 822,98 21,85 28,64

3. u-50 320,93 3,77 7373,19 4,12 4274,45 3,26 3098,74 6,50 57,97 42,03 364,07 20,25 22,97

4. u-BeZPłAtny 30,29 0,36 1280,91 0,72 57,77 0,04 1223,14 2,56 4,51 95,49 65,34 19,60 42,29

5. InWAlIdA WOJenny 23,60 0,28 845,28 0,47 0,00 0,00 845,28 1,77 0,00 100,00 32,27 26,20 35,82

6. InWAlIdA WOJskOWy 0,34 0,00 7,57 0,00 1,69 0,00 5,88 0,01 22,30 77,70 0,45 16,93 22,33

7. Zhk 12,31 0,14 282,23 0,16 49,18 0,04 233,06 0,49 17,42 82,58 15,69 17,99 22,92

8. AZ 0,01 0,00 0,08 0,00 0,00 0,00 0,08 0,00 0,00 100,00 0,01 14,04 14,47

9. nArkOtykI 2,60 0,03 514,68 0,29 63,03 0,05 451,65 0,95 12,25 87,75 4,07 126,39 197,90

10. ŚrOdkI POmOcnIcZe 14,09 0,17 1796,21 1,00 738,93 0,56 1057,28 2,22 41,14 58,86 171,45 10,48 127,50

11. PelnOPłAtne 1548,68 18,20 40539,00 22,65 40539,00 30,87 0,00 0,00 100,00 0,00 1821,14 22,26 26,18

12. OdręcZnA 5083,05 59,73 68846,00 38,46 68846,00 52,43 0,00 0,00 100,00 0,00 5970,68 11,53 13,54

13. rAZem 8509,49 100,00 179000,00 100,00 131304,04 100,00 47695,96 100,00 73,35 26,65 10427,01 17,17 21,04

Tab. 4. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – średnia narastająca od początku roku



1. u-r 825,30 9,51 38177,43 21,45 8404,70 6,38 29772,73 64,32 22,01 77,99 1124,85 33,94 46,26

2. u-30 596,65 6,88 16997,83 9,55 7299,20 5,54 9698,63 20,95 42,94 57,06 783,02 21,71 28,49

3. u-50 335,71 3,87 7888,12 4,43 4550,72 3,46 3337,41 7,21 57,69 42,31 381,67 20,67 23,50

4. u-BeZPłAtny 28,92 0,33 1211,78 0,68 45,02 0,03 1166,75 2,52 3,72 96,28 63,08 19,21 41,91

5. InWAlIdA WOJenny 23,19 0,27 824,09 0,46 0,00 0,00 824,09 1,78 0,00 100,00 31,69 26,00 35,54

6. InWAlIdA WOJskOWy 0,33 0,00 7,85 0,00 1,54 0,00 6,32 0,01 19,59 80,41 0,43 18,32 23,72

7. Zhk 11,80 0,14 266,98 0,15 45,24 0,03 221,74 0,48 16,95 83,05 14,97 17,83 22,63

8. AZ 0,00 0,00 0,06 0,00 0,00 0,00 0,06 0,00 0,00 100,00 0,00 14,47 12,65

9. nArkOtykI 2,40 0,03 453,21 0,25 45,82 0,03 407,39 0,88 10,11 89,89 3,71 122,13 188,52

10. ŚrOdkI POmOcnIcZe 12,68 0,15 1502,39 0,84 645,51 0,49 856,88 1,85 42,97 57,03 151,31 9,93 118,45

11. PelnOPłAtne 1520,00 17,52 39085,25 21,96 39085,25 29,68 0,00 0,00 100,00 0,00 1776,43 22,00 25,71

12. OdręcZnA 5316,75 61,30 71585,00 40,22 71585,00 54,35 0,00 0,00 100,00 0,00 6155,70 11,63 13,46

13. rAZem 8673,73 100,00 178000,00 100,00 131708,00 100,00 46292,00 100,00 73,99 26,01 10486,85 16,97 20,52

Tab. 5. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca



1. recepty ref. całość 1864 21,90 67819 37,89 21164 16,12 46654 97,82 31,21 68,79 2464 27,53 36,39

2. recepty pełnopłatne 1549 18,20 40539 22,65 40539 30,87 0 0,00 100,00 0,00 1821 22,26 26,18

3. sprzedaż odręczna 5083 59,73 68846 38,46 68846 52,43 0 0,00 100,00 0,00 5971 11,53 13,54

4. Inne pozycje (wnioski) 14 0,17 1796 1,00 739 0,56 1057 2,22 41,14 58,86 171 10,48 127,50

5. rAZem 8509 100,00 179000 100,00 131304 100,00 47696 100,00 73,35 26,65 10427 17,17 21,04

Tab. 6. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – zestawienie narastające od początku roku



1. recepty ref. całość 1824,30 21,03 65827,36 36,98 20392,24 15,48 45435,11 98,15 30,98 69,02 2403,42 27,39 36,08

2. recepty pełnopłatne 1520,00 17,52 39085,25 21,96 39085,25 29,68 0,00 0,00 100,00 0,00 1776,43 22,00 25,71

3. sprzedaż odręczna 5316,75 61,30 71585,00 40,22 71585,00 54,35 0,00 0,00 100,00 0,00 6155,70 11,63 13,46

4. Inne pozycje (wnioski) 12,68 0,15 1502,39 0,84 645,51 0,49 856,88 1,85 42,97 57,03 151,31 9,93 118,45

5. rAZem 8673,73 100,00 178000,00 100,00 131708,00 100,00 46292,00 100,00 73,99 26,01 10486,85 16,97 20,52

Tab. 7. Prognoza rocznej sprzedaży w statystycznej aptece w rozbiciu na grupy sprzedaży



1. recepty ref. całość 20777,84 20,10 751012,18 36,00 202786,31 13,27 548225,87 98,30 27,00 73,00 27766,02 27,05 36,14

2. recepty pełnopłatne 17674,73 17,10 454836,06 21,80 454836,06 29,76 0,00 0,00 100,00 0,00 20746,84 21,92 25,73

3. sprzedaż odręczna 64774,70 62,66 863691,19 41,40 863691,19 56,51 0,00 0,00 100,00 0,00 75295,86 11,47 13,33

4. Inne pozycje (wnioski) 145,76 0,14 16460,56 0,79 7005,18 0,46 9455,39 1,70 42,56 57,44 1737,31 9,47 112,93

5. rAZem 103373,03 100,00 2085999,99 100,00 1528318,74 100,00 557681,26 100,00 73,27 26,73 125546,03 16,62 20,18

Tab. 8. Prognoza rocznej sprzedaży w rozbiciu na grupy sprzedaży z uwzględnieniem zmieniającej się w ciągu roku liczby aptek – cały rynku apteczny



1. recepty ref. całość 301717288 20,10 10906995661 36,00 2945365035 13,27 7962693875 98,30 27,00 73,01 403200811 27,05 36,15

2. recepty pełnopłatne 256728356 17,10 6606568476 21,81 6606255756 29,76 0 0,00 100,00 0,00 301351259 21,92 25,73

3. sprzedaż odręczna 940880974 62,67 12545493974 41,41 12544662565 56,51 0 0,00 99,99 0,00 1093705446 11,47 13,33

4. Inne pozycje (wnioski) 2116910 0,14 239000138 0,79 101746574 0,46 137334592 1,70 42,57 57,46 25229688 9,47 112,90

5. rAZem 1501443528 100,00 30298058249 100,00 22198029930 100,00 8100028467 100,00 73,27 26,73 1823487204 16,62 20,18


S t a t y S t y k I I p R o g n o z ya n a l I z a oSoz

reklamy 205x285_20150330_bitQ_DRUK.pdf 1 2015-03-30 15:57:58


�0


konsumpcja preparatów witaminowych

Mają zagwarantować dobrą formę, energię, zapewnić prawidłowe funkcjono-wanie organizmu – rynek witaminowych suplementów diety to jedna z waż-niejszych gałęzi przemysłu farmaceutycznego o rocznej wartości sprzedaży przekraczającej 700 mln zł. Nawet lekka tendencja spadkowa liczby sprzeda-wanych opakowań nie jest zapowiedzią odwrócenia obecnych trendów.

Dane statystyczne wskazują średnio-miesięczną sprzedaż witamin na pozio-mie od 45,4 mln do 68,2 mln opakowań. Sprzedaż w ciągu roku jest stosunkowo wyrównana, poza widocznym spadkiem w czerwcu, lipcu oraz sierpniu. Jest to najpewniej spowodowane łatwiejszą do-stępnością świeżych owoców i warzyw, a przez to mniejszą potrzebą uzupełnie-nia witamin poprzez suplementację.

Wartość sprzedaży witaminowych su-plementów diety na przełomie ostatnich lat wykazywała stały poziom. W 2002 roku wynosiła 701,9 mln zł, w kolejnych latach nieznacznie spadała, ale w 2009 roku znowu osiągnęła wartość powyżej 700 mln zł. Najmniejsza wartościowo

kAtArZynA PłOskOnkA Zakład Analiz statystycznych, kAmsOFt s.A.

Opis rynkuRynek witamin opisany w poniższych statystykach odnosi się do preparatów

wchodzących do klasy ATC – A11, są to: preparaty wielowitaminowe, witaminy A i D, witamina B1, kompleks witamin grupy B, kwas askorbinowy oraz prepa-raty proste i złożone zawierające inne witaminy.

Des

igne

d by

free

pik.

com

�1Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015


Tab. 2. Liczba produktów wprowadzonych na rynek w poszczególnych latach, będących do dzisiaj w ofercie oraz średnia cena dla tych produktów. Liczba produktów wycofanych z rynku w poszczególnych latach oraz średnia cena dla tych produktów

Liczba

badanych produktów

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2014 180 7,05 7,23 7,56 7,61 8,36 8,72 8,93 9,39 8,95 9,05 9,38 9,60 9,58

Produkty będące w ofercie w latach 2003–2014 a nie będące w ofercie w 2002 roku

16 14,91 19,67 20,54 20,56 20,91 21,21 22,40 24,61 23,32 20,80 18,70 16,46

Produkty będące w ofercie w latach 2004–2014 a nie będące w ofercie w latach 2002–2003

22 20,26 15,87 13,09 13,84 15,34 17,08 15,72 18,07 20,23 20,34 19,94


46 15,26 18,68 18,15 18,21 16,13 13,81 14,48 17,19 18,03 17,12


61 8,63 9,94 11,01 11,95 11,93 12,65 13,59 13,83 13,69


44 24,62 17,83 15,71 13,91 12,76 14,06 16,34 16,62


36 12,26 11,45 12,17 14,28 16,28 14,67 15,05


51 22,14 23,59 22,42 24,03 25,47 23,58


78 18,26 22,95 23,59 21,97 19,27


82 14,87 15,17 14,06 13,13


115 13,54 13,56 13,66


153 15,65 18,34

Produkty będące w ofercie w 2014 roku a nie będące w ofercie w latach 2002–2013

190 18,16

Liczba

badanych produktów

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2014 180 7,05 7,23 7,56 7,61 8,36 8,72 8,93 9,39 8,95 9,05 9,38 9,60 9,58

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2013 a nie będące w ofercie w 2014 roku

19 19,62 18,92 19,35 19,38 18,11 18,47 19,34 21,27 20,19 18,90 20,52 18,61


9 6,60 7,29 8,07 8,71 8,85 9,66 11,87 15,12 15,55 16,39 16,44


15 14,01 15,54 14,96 15,13 12,24 11,41 10,57 9,49 8,16 8,78


18 11,46 12,82 13,80 14,80 15,39 12,82 10,70 9,46 7,00


18 11,69 11,00 11,33 11,44 12,52 11,92 12,70 11,74


36 18,24 19,02 19,30 18,16 15,23 14,83 15,28


11 12,01 13,55 13,11 14,25 13,00 15,63


14 18,01 15,65 14,58 14,98 11,00


17 7,27 7,71 7,77 8,10


6 18,15 11,59 12,07


11 18,13 10,38

Produkty będące w ofercie w 2002 roku a nie będące w ofercie w latach 2003–2013

20 14,29


�2


sprzedaż (36,4 mln zł) wystąpiła w lip-cu 2005 roku, największa (79,4 mln zł) – w grudniu 2010 roku. Przez ostatnie dziesięciolecie konsumenci wydali łącz-nie na witaminy niemal 7 mld złotych.

Sprzedaż środków witaminowych na przełomie ostatnich lat spada, przy czym średnia cena sprzedaży – systema-tycznie rośnie. To między innymi dzię-ki temu wartościowo rynek utrzymu-je się na stałym poziomie. W 2014 roku

sprzedało się 49,6 mln opakowań. Było to o 2% mniej niż w roku poprzednim. Najmniejsza liczba zakupów miała miej-sce w lipcu 2012 roku (3,3 mln opako-wań), największa – w marcu 2002 roku (8,7 mln opakowań). Średnia cena za po-jedyncze opakowanie w 2002 roku wy-nosiła 8,15 zł, w roku 2014 było to już 14,56 zł, co oznacza wzrost na prze-strzeni 12 lat o niemal 80%. Największy wzrost ceny w porównaniu do roku po-

Rys. 1. Wartość sprzedaży witamin w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

przedniego nastąpił w 2006 roku i wy-nosił 9,72%. Spadki sprzedaży oraz ros-nąca cena mogą być wynikiem sprzedaży coraz większych opakowań oraz bardziej skoncentrowanych substancji (przykła-dowo zażywanych raz, a nie trzy razy dzienne).

O popularności stosowania witamino-wych suplementów diety świadczy ilość produktów będąca w ofercie w kolejnych latach. W 2002 roku było to 496 różnych

Tab. 1. Roczne zestawienie sprzedaży witamin w aptekach w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

RokWartość

sprzedaży (zł)

Liczba sprzedanych opakowań

Średnia cena za

pojedyncze opakowanie (zł)

Wartość sprzedaży na jeden

produkt (zł)

Liczba sprzedanych

opakowań na jeden produkt

Liczba produktów będących w ofercie

Procentowa zmiana wartości

w stosunku do roku

poprzedniego

Procentowa zmiana liczby

w stosunku do roku

poprzedniego

2002 701 885 898 86 080 030 8,15 1 415 093 173 548 496

2003 624 889 096 74 704 569 8,36 1 146 585 137 073 545 -10,97% -13,21%

2004 580 165 633 65 487 380 8,86 971 802 109 694 597 -7,16% -12,34%

2005 562 277 156 61 391 696 9,16 824 453 90 017 682 -3,08% -6,25%

2006 591 023 148 58 814 134 10,05 688 036 68 468 859 5,11% -4,20%

2007 645 239 002 59 151 818 10,91 708 276 64 931 911 9,17% 0,57%

2008 692 889 720 59 516 983 11,64 724 023 62 191 957 7,38% 0,62%

2009 770 765 752 63 338 450 12,17 838 700 68 921 919 11,24% 6,42%

2010 736 753 066 59 066 681 12,47 755 644 60 581 975 -4,41% -6,74%

2011 745 720 189 54 751 371 13,62 739 802 54 317 1008 1,22% -7,31%

2012 706 391 269 48 460 470 14,58 671 475 46 065 1052 -5,27% -11,49%

2013 745 735 325 50 660 256 14,72 671 834 45 640 1110 5,57% 4,54%

2014 722 927 182 49 646 323 14,56 626 997 43 058 1153 -3,06% -2,00%

2015 750 880 534 50 766 918 14,79 — — — 3,87% 2,26%

2016 750 525 289 50 168 775 14,96 — — — -0,05% -1,18%

»�Wartość�sprzedaży�witamin�mieści�się��w�granicach�od�36,4�do�79,4�mln�zł.«



Rys. 2. Liczba sprzedanych opakowań witaminowych suplementów diety w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

Rys. 3. Średnia cena za pojedyncze opakowanie witamin w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

Rys. 4. Liczba produktów sprzedawanych w aptekach w latach 2002–2014

»�Po�wieloletnim�trendzie�spadkowym,�od�2011�roku�liczba�sprzedawanych�opakowań�ustabilizowała�się.«

»�Cena�pojedynczego�opakowania�systematycznie�rośnie,�ale�od�2012�roku�są�to�niewielkie�podwyżki.«

»�Klienci�mogą�wybierać�spośród��ponad�800�pozycji�asortymentowych.«


�4


pozycji asortymentowych, w 2014 roku już 1153 różnych produktów (wzrost o 132%). O największą liczbę nowych produktów witaminowych wzbogacił się rynek w roku 2006 (177 produktów, wzrost o 25,95%).

Rynek witamin na przełomie ostat-nich lat wykazywał kilka wyraźnych ten-dencji. Liczba sprzedawanych opakowań stopniowo maleje, wartość sprzedaży utrzymuje od pewnego czasu wyrówna-ny poziom, a średnia cena systematycz-nie rośnie. Jak wyglądają prognozy dla środków witaminowych na 2015 i 2016 rok? Czy trendy z ostatnich lat zostaną utrzymane?

Trendy w przyszłościPrognoza wskazuje, że średnia sprze-daż środków witaminowych w aptekach w dwóch najbliższych latach ukształ-tuje się na bardzo zbliżonym pozio-mie. W 2015 roku wzrośnie o 2,26% w porównaniu do 2014 roku i osiągnie 50,8 mln opakowań. W roku 2016 nastą-pi nieznaczny spadek (- 1,18%) do po-ziomu 50,2 mln opakowań.

Wykres obrazujący prognozę śred-niej ceny sprzedaży pnie się delikatnie w górę. Trend wzrostowy jak najbardziej zostanie zachowany. Producenci kom-pensują w ten sposób malejącą ilościo-wo sprzedaż. W 2015 roku średnia cena za opakowanie witamin osiągnie kwotę

14,79 zł, w 2016 roku wzrośnie zaledwie o 1,14% do pułapu 14,96 zł.

Wartość sprzedaży, podobnie jak ilość, także wzrośnie w 2015 roku i osiągnie poziom 750,9 mln zł. Rok później spad-nie, ale bardzo nieznacznie (do wartości 750,5 mln zł). Warto zauważyć, że po-ziom 750 mln zł został przekroczony tylko raz w okresie prowadzonych ana-liz (rok 2009).

PodsumowanieAnaliza rynku witaminowych suplemen-tów diety nie jest łatwa ze względu na duże zróżnicowanie produktowe (środ-ki multiwitaminowe, monowitamino-we, suplementy witaminowe dla dzieci o różnej postaci) oraz obecne regulacje prawne pozwalające na sprzedaż tak-że w obrocie pozaaptecznym. Dla pub-likowanych statystyk – opartych o wy-

niki zebrane z aptek – otwarte pozosta-je pytanie, w jakim procencie sprzedaż przeniosła się w ostatnich latach z placó-wek farmaceutycznych do innych punk-tów (markety, kioski, sklepy). Te chętnie je sprzedają, gdyż gwarantują dodatkowe źródło obrotów.

Niezależnie jednak od tego, badanie rynku sugeruje mocną i stabilną pozycję środków witaminowych. Pacjenci nadal kupują je chętnie i w najbliższych latach nie przewidujemy większych odchyleń od aktualnych trendów. O dalszych wy-nikach sprzedaży – zwłaszcza dla aptek – decydować będą na pewno regulacje prawne dotyczące pozaaptecznego ob-rotu suplementami diety. Ostatnie do-niesienia naukowe deprecjonują korzy-ści z zażywania suplementów witamino-wych. Mimo to, rynek rządzi się swoimi prawami, a silna promocja suplementa-cji w środkach masowego przekazu ma decydujący wpływ na zachowania kon-sumenckie.

Metodologia prognozZe względu na widoczny trend sprzedaży do obliczenia prognozy wykorzystano sezono-wą metodę prognozowania liniowego z zasto-sowaniem wahań multiplikatywnych. Pozwa-la ona na uwzględnienie wahań sezonowych. Jednocześnie metoda ta zakłada, iż jeżeli nie byłoby w danych wahań sezonowych, to dane te można przybliżyć za pomocą trendu linio-wego.

Rys. 5. Średnia miesięczna wartość sprzedaży

»�W��2015��roku�sprzedaż�preparatów�witami-nowych�wzrośnie�do�50,8�mln�opakowań�(+2,26%).«


S y S t e m y I t


��

S y S t e m y I t

JOAnnA stęPnIAk – PIlŚnIAk Zakład systemów Farmacji, kAmsOFt s.A.

Rozbudowano kartę dostawcy o możliwość wyboru sposobu na-liczania rabatu retro z uwzględnieniem całego obrotu wraz z to-warem z ceną urzędową. Ponadto, na karcie dostawcy doda-no możliwość wyboru sposobu naliczania kilku rabatów: suma-rycznie lub kaskadowo.

Rys. 1. Karta dostawcy

Moduł APW12 Zamówienia rozbudowano o promocje firm farmaceutycznych oraz możliwość zamawiania towarów w niż-szych cenach. Po uruchomieniu modułu, widoczny jest ran-king promocji przygotowany specjalnie dla apteki. Pokazuje on oszczędności, jakie można uzyskać zamawiając towary z pro-mocji targowej. Apteka ma możliwość przeglądania takich ofert, wyboru hurtowni realizującej, a następnie złożenia zamówienia. Zamówienie w pierwszej kolejności trafia do producenta, a na-stępnie przekazywane jest do realizacji do wybranej hurtowni. Jeśli cena z oferty targowej jest bardziej atrakcyjna w porów-naniu z bieżącą ofertą, wówczas – na podstawie dotychczaso-wej historii sprzedaży – weryfikowane jest prawdopodobień-stwo sprzedaży. W ten sposób oferty przypisywane są do kilku kategorii, ułatwiając ich przeglądanie:1.Bieżącezakupy – towary, które w ciągu najbliższego tygo-

dnia i tak powinny być zakupione.2.Zwiększeniezapasu– towary, którymi warto zatowarować

kS-APTEkAZmiany w systemie KS-APTEKA Windows 2015 (kwiecień 2015)

się na dłuższy okres niż tydzień, ponieważ ich cena jest bar-dzo atrakcyjna.

3.AptecznyBankDanych– towary, które na podstawie in-formacji z ABD sprzedają się w innych aptekach w regionie, a cena jest atrakcyjna.

4.HityCenowe– towary, których cena jest wyjątkowo atrak-cyjna.

Więcej informacji na temat działania Ogólnopolskich Far-maceutycznych Targów On-line znaleźć można na stronie www.targi.ks-navicon.pl.

Rys. 2. Targi on-line

W module APW12 Zamówienia dodano możliwość obsługi ofert i zamówień grup zakupowych. Grupy zakupowe będą do-starczały oferty do systemu KS-AOW wraz z listą dostawców, gdzie zamówienia można realizować.

W module APW15 Ceny rozbudowano okno przeglądu listy leków w aptece o dodatkową kolumnę „Cena detaliczna za opa-kowanie zbiorcze” (rys. 3). Wyświetlenie dodatkowej kolum-

Rys. 3. Konfiguracja ustawienia funkcji cennika


S y S t e m y I t

ny uzależnione jest od zaznaczenia odpowiedniej opcji w oknie konfiguracji programu dostępnej z poziomu Ustawień.

Okno edycji zestawienia refundacyjnego w module APW21 Zestawienia rozbudowano o możliwość łatwego wyszukania recepty poprzez zeskanowanie jej kodu kreskowego.

Ustawienia harmonogramu zadań dostępne w module APW41 Administrator (Ustawienia – Plan zadań) rozbudowa-no o możliwość ustawienia cykliczności wykonywania zdefinio-wanych zadań na określony dzień tygodnia.

Rys. 4. Harmonogram zadań

Funkcje integracji modułu APW45 AptekaInternetowa z oprogramowaniem firmy UPS Polska Sp. z o.o. rozbudowa-no o możliwość wysyłania powiadomień o problemach z dorę-czeniem przesyłki.

Rys. 5. List przewozowy

kS-SOMEDAnetA krZynóWek Zakład systemów Ambulatoryjnych, kAmsOFt s.A.

Nowy mechanizm kolorowania pól wypełnianych automatycznie na podstawie innych elementów formatkiNa karcie zlecenia została wprowadzona nowa metoda koloro-wania kontrolek, pozwalająca na wizualizację informacji, czy dana wartość może zmieniać się automatycznie przy zmianie innych wartości. W tej chwili metoda dostępna jest dla kontrol-ki Typ świadczeniodawcy.

Typ świadczeniodawcy na zleceniu można ustawić ręcznie wybierając właściwą wartość z listy. Może być on jednak usta-wiony także na podstawie podmiotu kierującego – również na karcie podmiotu dostępna jest taka kontrolka. W nowej wersji można dodatkowo zapamiętać omawianą wartość na zleceniu. Dostępne są trzy źródła wypracowujące wartość, przy czym do-datkowo dwa z nich mogą wypracowaną już wartość zmieniać podczas wypełniania zlecenia (funkcja zapamiętywania zadziała

Zmiany w systemie KS-SOMED (kwiecień 2015)

tylko podczas tworzenia nowego zlecenia, zanim wyświetli się zlecenie do edycji). Przyjęto następujące założenia:1. Ustawienie wartości kontrolki na podstawie wartości zapamię-

tanej może nastąpić tylko dla nowotworzonego zlecenia, o ile wcześniej wartość nie została ustawiona i zablokowana.

2. Ustawienie wartości kontrolki na podstawie ustawienia pod-miotu kierującego może nastąpić tylko dla nowego zlecenia, o ile wcześniej wartość nie została zablokowana i o ile war-tość z podmiotu nie jest pusta.

3. Zmiana wartości kontrolki na podstawie zmiany podmio-tu kierującego może nastąpić tylko wówczas, gdy wcześniej wartość nie została zablokowana i o ile wartość z podmiotu nie jest pusta.

4. Zmiana i ustawienie wartości ręcznie może nastąpić zawsze. Jeśli ustalona zostanie wartość niepusta, kontrolka jest blo-kowana dla automatycznych ustawień (czyli dla punktów 1,2,3).

5. Podczas edycji odczytana wartość jest od razu blokowana i można ją zmieniać tylko ręcznie. Jeśli jednak zmienimy war-tość na pustą, w ten sposób odblokowujemy kontrolkę.

FARMACEUTYCZNE TARGI ON-LINEW jaki sposób apteki mogą kupować leki w najniższych cenach? Więcej informacji na www.targi.ks-navicon.pl


�8

S y S t e m y I t

Nowy algorytm jest nieco skomplikowany, dlatego została wprowadzona specjalna wizualizacja i jeśli kontrolka jest nie-zablokowana, czyli może być zmieniona automatycznie, ozna-czana jest specjalnym kolorem (odcień fioletowego).

Rys. 1. Karta wykonania zlecenia

Karta rodzinyKarta rodziny dostępna jest na karcie pacjenta na zakładce Ro-dzina. Na karcie, oprócz oznaczenia opiekuna osoby ubezwłas-nowolnionej, osoby małoletniej, matki, można wprowadzić rów-nież osobę upoważnioną do odbioru dokumentacji oraz upoważ-nioną do informacji o stanie zdrowia danego pacjenta.

Rys. 2. Karta rodziny

Dane o tych osobach można umieścić na wydruku wybra-nych dokumentów (zdefiniowanych na formularzach i dostęp-nych w systemie). Wcześniej do wzorca formularza należy do-dać element stałe z sekcji Pacjent/Rodzina.

Rys. 3. KSFormularze – projektowanie

Rys. 4. KSFormularze – edycja

ABDStworzyliśmy AptecznyBankDanych, aby pomagać aptekom w konkurencyjnym rozwoju i wspierać badania naukowe w ochro-nie zdrowia.Zgromadzone dane poufne (nie zawierające informacji chronio-nych ustawą o ochronie danych osobowych) poddawane są obróbce statystycznej i interpretacji ekspertów. W czasopiśmie Ogólnopol-skiSystemOchronyZdrowia prezentujemy raporty rynku farma-ceutycznego, analizy epidemiologiczne oraz rozbudowane staty-styki i prognozy. Nasze opracowania są źródłem wiedzy nie tylko dla aptek. Jednostki akademickie oraz instytucje ochrony zdrowia wykorzystują je do badańnaukowych, opracowywaniastrate-giizrównoważonegorozwojuochronyzdrowiawPolsce, pod-wyższania jakości programów profilaktycznych.DołączjużdziśdospołecznościABD!Odbierz pakiet korzyści dla aptek.

APTECZNY BANk DANYCH

[email protected] | 0602 412 159

r e k l a m a

��Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 5/2015

S y S t e m y I t


70

n a c z a S I e

PAP – nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl

Według danych Brytyjskiej Fundacji Serca, w Portugali nie uprawia żadnych ćwiczeń fizycznych aż 69 proc. popula-cji. Polacy wypadli tylko nieco lepiej –

w naszym kraju mało aktywnych fizycz-nie jest 55 proc. społeczeństwa. Kolej-ne miejsca zajęły: Francja (46 proc.), Wielka Brytania (44 proc.), Chorwacja (36 proc.), Niemcy (26 proc.) oraz Ho-landia, gdzie zaledwie 14 proc. osób nie uprawia sportu.

»�Nawet�10�minut�dziennie��aktywności�fizycznej�może��okazać�się�korzystne�dla�zdrowia.«

Foto

: ww

w.p

icju

mb

o.co

m

Polacy jednymi z najmniej aktywnych fizyczniePolacy zajęli drugie miejsce wśród najmniej aktywnych narodów. W Unii Europejskiej wyprzedzają nas tylko Portugalczycy – wynika z raportu British Heart Foundation opublikowanym przez „BBC News”.

Julie Ward z British Heart Founda-tion podkreśla, że aktywny tryb życia jest korzystny dla zdrowia bez względu na wiek. Może przedłużyć życie nawet lu-dziom starszym. Fundacja zaleca, by ty-godniowo ćwiczyć co najmniej 150 mi-nut. „Liczy się każdy wysiłek, nawet 10 minut dziennie aktywności fizycznej może okazać się korzystne dla zdrowia” – podkreśla Ward.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, żeby być aktywnym fi-zycznie co najmniej 30 minut dzienne. Wystarczy zwykły spacer.


n a c z a S I e

PAP – nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl

Według prof. Jadwigi Charzewskej z warszawskiego Instytutu Żywności i Żywienia, na podstawie różnych badań i dostępnych danych wiadomo, że pierw-szego śniadania nie je codziennie od 10 do nawet 40 proc. dorosłych Polaków. „Najczęściej są to ludzie młodzi, bo im młodszy wiek, tym odsetek osób opusz-czających pierwsze śniadanie jest wyż-szy” – twierdzi.

Ekspertka dodaje, że jeszcze przed wyjściem z domu pierwszego śniadania nie zjada codziennie aż 27 proc. uczniów szkół podstawowych i 41 proc. uczniów gimnazjów. Z reguły jednak odsetek ten jest wyższy wśród dziewczynek.

Aneta Jaworska-Rutkowska z pro-gramu „Partnerstwo dla Zdrowia” zwra-ca uwagę, że w 40 proc. klas są dzieci, które nie jedzą drugiego śniadania. Z ba-dań IŻiŻ wynika, że jest jeszcze gorzej: z drugiego śniadania rezygnuje od 24 do 50 proc. uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych.

„To niepokojące, badania nie pozo-stawiają żadnych wątpliwości, że osoby, które nie jedzą regularnie śniadania, go-rzej funkcjonują pod względem fizycz-nym i umysłowym, szczególnie dzieci i młodzież” – podkreśla dyrektor Insty-tutu Żywności i Żywienia prof. Mirosław Jarosz. Uczniowie, którzy nie jedzą śnia-dania, częściej narzekają na bóle głowy, złe samopoczucie, są rozdrażnieni, a cza-sami nawet agresywni.

Specjalista twierdzi nawet, że rezyg-nowanie rano ze śniadania może po-garszać wyniki w nauce, szczególnie w przedmiotach wymagających więk-szego skupienia. Powołał się na badania opublikowane w 2014 r. przez „Journal of Public Health”, z których wynika, że w testach pamięciowych wyraźnie lepiej wypadali studenci, którzy zjedli śniada-nie. Maksymalną liczbę punktów uzyska-ło 72,6 proc. tych, którzy byli po pierw-szym porannym posiłku, oraz 65,5 proc. osób, które śniadania nie zjadło.

„Długa przerwa po ostatnim wieczor-nym posiłku sięgająca 9–11 godzin spra-wia, że po wstaniu z łóżka spada w na-szym organizmie poziom glukozy. Wraz

Eksperci: śniadanie podstawą dobrych osiągnięć w nauce i pracyOd regularnego spożywania śniadania w znacznym stopniu zależy nasze zdrowie, ale również to, jak radzimy sobie w nauce i pracy.

»�Pomijanie�śniadań�w�codziennej�diecie�zwiększa�ryzyko�otyłości�o�20�proc.,�cukrzycy�o�19�proc.�oraz�nadciśnienia�tętni-czego�o�16�proc.«

Foto: www.picjumbo.com


72

n a c z a S I e

25–27 czerwcaEUROPEjSkI kONGRES MEDYCZNY

GDAŃSK | POLSKA

8–10 września25. FORUM EkONOMICZNE

kRYNICA | POLSkA

Pierwsza edycja Europejskiego Kongresu Medycznego poruszać będzie szeroką problematykę restrukturyzacji polskich jednostek służby zdrowia, politykę lekową państwa, nowe modele finansowania, nowoczesne rozwiązania IT w służbie zdrowia oraz fundusze unijne w nowej perspektywie budżetowej.

Jedno z najważniejszych spotkań liderów świata polityki i biznesu w Europie Środkowo-

-Wschodniej. 3000 gości z 60 krajów.

www.ekm.amberexpo.pl www.forum-ekonomiczne.pl

17–18 wrześniaFORUM PR: KLINIKA TO TEŻ FIRMA

WARSZAWA | POLSkA

30 września –2 październikaEUROPEAN HEALTH FORUM

GASTEIN | AUSTRIA

11–13 październikaWORLD HEALTH SUMMIT

BERLIN | NIEMCY

Prestiżowe forum omawiające szczegółowo zagadnienia z pogranicza zarządzania

i komunikacji w placówkach ochrony zdrowia.

Jedna z najważniejszych konferencji poświęconych polityce zdrowotnej w Unii Europejskiej. Spotkanie

przedstawicieli rynku, biznesu, polityków.

Debaty liderów ochrony zdrowia z całego świata, dyskusje, warsztaty.

1200 uczestników z 80 krajów.

www.termedia.pl www.ehfg.org www.worldhealthsummit.org

INNOWACYjNA OCHRONA ZDROWIA

mo „Diabetes Care” sugerują, że pomi-janie śniadań w codziennej diecie zwięk-sza ryzyko otyłości o 20 proc., cukrzycy o 19 proc. oraz nadciśnienia tętniczego o 16 proc.

Prof. Charzewska na przykładzie na-stolatków wykazała, że ryzyko otyłości i nadwagi jest tym większe, im mniej spożywają posiłków w ciągu całego dnia. U chłopców i dziewcząt, którzy zjadali zalecane pięć posiłków dziennie, wskaźnik BMI nie przekraczał 19 punk-tów. Z kolei u tych z nich, którzy ogra-niczali się jedynie do dwóch posiłków, wskaźnik ten sięgał 22 punktów.

Prof. Jarosz dodał, że regularne je-dzenie śniadania od najmłodszych lat zmniejsza również ryzyko chorób móz-gu, takich jak demencja i choroba Alzhe-imera oraz choroba Parkinsona. „Taka dieta, szczególnie gdy jest w niej dużo warzyw i owoców, chroni przed przewle-kłymi stanami zapalnymi, które mogą uszkadzać mózg” – podkreślił.

Do 2020 r. we wszystkich krajach Unii Europejskiej ma być wprowadzo-na polityka promująca codzienne jedze-

nie śniadania. W Polsce po raz czwarty w tym roku szkolnym realizowany jest program skierowany do szkół „Śniada-nie Daje Moc” – wzorowany na podob-nej europejskiej kampanii.

W roku szkolnym 2014/2015 wzięło w niej udział 7 tys. szkół oraz 142 tys. uczniów. „Dzieci można przekonać do zdrowego odżywienia, trzeba tylko ro-bić to w atrakcyjnej formie, najlepiej w postaci zabawy” – powiedziała dyrek-tor Szkoły Podstawowej nr 103 im. Bo-haterów Warszawy 1939–1945, Danuta Kozakiewicz.

z tym pogarsza się nasze samopoczucie, mniejsza jest wydolność fizyczna i umy-słowa, trudniejsza staje się koncentracja uwagi” – podkreśla prof. Jarosz.

Według specjalisty, śniadanie powin-no dostarczyć od 20 do 25 proc. potrzeb-nej naszemu organizmowi całodobowej energii. Powinny być w nim takie pro-dukty, jak zboża, owoce i warzywa, pro-dukty mleczne, tłuszcze bogate w jed-nonienasycone kwasy tłuszczowe oraz wapń w ilości 200–300 mg, czyli tyle, ile zawiera jedna szklanka mleka, jeden kubeczek jogurtu, 20 g sera lub 250 g twarogu.

„Ważne jest również to, czego nie na-leży jeść na śniadanie” – zwraca uwa-gę prof. Jarosz. Przede wszystkim nie powinno być w nim zbyt dużo cukrów prostych (nie więcej niż 5 proc. warto-ści energetycznej dziennej diety). Le-piej również unikać nasyconych kwa-sów tłuszczowych oraz żywności bogatej w tzw. izomery trans kwasów tłuszczo-wych.

Przytoczone podczas konferencji ba-dania opublikowane w 2013 r. przez pis-

»�Pierwszego��śniadania�nie�je�codziennie�od�10�do�nawet�40�proc.�dorosłych�Polaków.«

Jak otrzymać prezent?Wystarczy napisać do nas e-mail na adres [email protected] z krótkim uzasadnieniem, dlaczego chcielibyście Państwo otrzymać

wybrany prezent. Te najbardziej przekonujące nagrodzimy. Na e-maile czekamy w terminie do 10 lipca 2015 r.

„Przysłanie korespondencji e-mail stanowi zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w korespondencji do celów związanych z rozstrzygnięciem konkursu i przez czas jego trwania. Ad-ministrator Danych Osobowych, to jest KAMSOFT S.A. (wydawca miesięcznika OSOZ) z siedzibą w Katowicach przy ul. 1 Maja 133, wpisana przez Sąd Rejonowy Katowice – Wschód w Kato-wicach Wydział VIII Gospodarczy KRS do Rejestru Przedsiębiorców pod nr KRS 0000345075 informuje, iż przesłanie danych osobowych jest fakultatywne, dane wykorzystane zostaną wyłącznie na potrzeby rozstrzygnięcia konkursu, po zakończeniu konkursu dane zostanę usunięte. Przez czas trwania konkursu osobie, której dane dotyczą przysługuje uprawnienie do dostępu do treści prze-

kazanych w korespondencji e-mail danych oraz ich poprawienia”.

o d r e d a k c j i

PREZENTY DLA CZYTELNIkÓW

„Paryże Innej europy”Błażej Brzostek

„Vademecum medycyny wewnętrznej”Jan duława

25–27 czerwcaEUROPEjSkI kONGRES MEDYCZNY

GDAŃSK | POLSKA

8–10 września25. FORUM EkONOMICZNE

kRYNICA | POLSkA

Pierwsza edycja Europejskiego Kongresu Medycznego poruszać będzie szeroką problematykę restrukturyzacji polskich jednostek służby zdrowia, politykę lekową państwa, nowe modele finansowania, nowoczesne rozwiązania IT w służbie zdrowia oraz fundusze unijne w nowej perspektywie budżetowej.

Jedno z najważniejszych spotkań liderów świata polityki i biznesu w Europie Środkowo-

-Wschodniej. 3000 gości z 60 krajów.

www.ekm.amberexpo.pl www.forum-ekonomiczne.pl

17–18 wrześniaFORUM PR: KLINIKA TO TEŻ FIRMA

WARSZAWA | POLSkA

30 września –2 październikaEUROPEAN HEALTH FORUM

GASTEIN | AUSTRIA

11–13 październikaWORLD HEALTH SUMMIT

BERLIN | NIEMCY

Prestiżowe forum omawiające szczegółowo zagadnienia z pogranicza zarządzania

i komunikacji w placówkach ochrony zdrowia.

Jedna z najważniejszych konferencji poświęconych polityce zdrowotnej w Unii Europejskiej. Spotkanie

przedstawicieli rynku, biznesu, polityków.

Debaty liderów ochrony zdrowia z całego świata, dyskusje, warsztaty.

1200 uczestników z 80 krajów.

www.termedia.pl www.ehfg.org www.worldhealthsummit.org

INNOWACYjNA OCHRONA ZDROWIAFORUM PREZENTACjE DO POBRANIA | RAPORTY | NAGRANIA WIDEO

www.osoz.pl/forum2015


74

n a c z a S I e

NOWOŚCI KSIĄŻKOWE

„Postępowanie przedszpitalne w obrażeniach ciała”

Przemysław Guła, Waldemar machała

Najważniejsze zagadnienia dotyczące po-stępowania na miejscu zdarzenia, w czasie transportu oraz przekazywania pacjenta ze-społowi urazowemu SOR.

Każdy z rozdziałów napisany jest we-dług schematu: wprowadzenie, procedury postępowania, najczęstsze błędy i pułapki, uwagi dla lekarza oraz działania w środo-wisku taktycznym. Autorzy dzielą się rów-nież wątpliwościami i odwołują się do włas-nych doświadczeń wojennych. W publika-cji zamieszczono liczne zdjęcia ilustrujące codzienną pracę zespołów ratownictwa me-dycznego.

„Zarządzanie w opiece zdrowotnej”marcin kautsch

Książka przedstawia złożoną rzeczywistość ochrony zdrowia, podaje sposoby rozwiązy-wania problemów organizacyjnych, opisuje elementy składające się na organizację sy-stemu, wskazuje przykłady narzędzi zarząd-czych.

NOWOŚCI MUZYCZNE

„Ask The Deep”soley

Niezwykła i utalentowana Islandka powraca z albumem o tajemniczym i mrocznym na-stroju. Poetycka podróż w surowe klimaty, niepokjące dźwięki.

„How Big How Blue How Beautiful”Florence and the maschine

Po spektakularnym sukcesie Florence propo-nuje muzykę zanurzoną mocno w rzeczywi-stości, skupioną tematycznie na życiu w real-nym świecie, naładowaną dramaturgią.

„Splot”leski

Mantrowe melodie, magnetyczny wokal i in-tymne teksty sprawiają, że jego muzyka nie pozostawia obojętnym. Indie-rock i dream-pop w dobrym, krajowym wydaniu.

„Święto nieistotności”milan kundera

Premiera: maj 2015. Wydawnictwo W.A.B.Cena: ok. 34,99 zł

Milan Kundera w świetnym stylu powra-ca po pięciu latach nieobecności. Po raz kolejny postanawia rozśmieszyć czytel-nika, jednocześnie zmuszając go do re-fleksji i nierzadko wzruszając niemal do łez. Czterej przyjaciele starają się zmie-rzyć z rzeczywistością, która nie pozo-stawia im już żadnych złudzeń. Ramon, który stawia czoła kolejnym, młodszym od niego, pokoleniom, Alain rozmyślają-cy nad tajemnicą kobiecej seksualności, Charles poszukujący aniołów i Caliban – aktor bez publiczności. Każdy z nich za-stanawia się nad własnym życiem i jego błahością. A w tle przewija się korowód doskonale napisanych postaci, od przy-padkowo spotkanych osób, przez znajo-mych, żony, matki, aż po samego Stalina i jego świtę, którzy mniej lub bardziej na poważnie wtórują przyjaciołom w ich po-szukiwaniach.

Najnowsza książka Kundery powinna zadowolić wszystkich miłośników jego twórczości. Święto nieistotności to histo-ria czterech przyjaciół, którzy wspólnie borykają się z problemami codzienno-ści i próbami zrozumienia swojej włas-nej opowieści. Pozycja obowiązkowa dla wielbicieli dobrej literatury.

»�Śmiech�i�poszukiwania�dobrego�humoru�mieszają�się�z�powagą�i�smutkiem.«

NASZ WYBÓR MIESIĄCA

OS

OZ

MA

J5

/ 20

15

25-2706.2015Gdańsk, AmberExpo

ekm.amberexpo.pl

• polityka zdrowotna priorytetem państwa • rozwój medycyny a rozwój gospodarczy • zarządzanie i przyszłość polskich szpitali• zdrowie publiczne• ekonomia w ochronie zdrowia• fundusze unijne w nowej perspektywie • inwestycje w zdrowie - przyszłość rozwiązań IT

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIE MEDYCZNE W POLSCE

MIĘDZYNARODOWA DEBATA Z UDZIAŁEM EKSPERTÓW ZE ŚWIATA POLITYKI, MEDYCYNY, NAUKI i BIZNESU

sponsorzy głównisponsor oficjalny

sponsor strategiczny patronat medialnypatronat honorowy

organizator

ZEREJESTRUJ SIĘ JUŻ TERAZ

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Documents

Transcript of Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia