1

Ogólnopolska Konferencja o Ekfrazie oraz

Wieczór Poezji i Obrazu

Plakat, projekt i wykonanie Tomasz Paszek

„Ekfraza moŜe zaistnieć na wiele sposobów, bywa opisem, dyskursem o dziele, dialogiem z nim, nawiązaniem, próba inspiracji czy transgresji – za kaŜdym jednak razem tworzy przestrzeń, która jest szansą nie tylko na spotkanie literatury ze sztuką wizualną, ale przede wszystkim na spotkanie róŜnorodnych odsłon artystycznej wraŜliwości. I spotkanie to potrafi być niezwykłe”. Tej aury niezwykłości, o której mówi kaliska poetka Izabela Fietkiewicz Paszek mogli zakosztować wszyscy, którzy 14 maja 2011 na zaproszenie Stowarzyszenia Promocji Sztuki ŁyŜka Mleka przybyli do Gołuchowa, gdzie zorganizowana została Ogólnopol-ska Konferencja o Ekfrazie oraz Wieczór Poezji i Obrazu. Pierwszą część konferencji, która miała teoretyczny charakter, poprowadził Sławomir Płatek, poeta, prozaik, zastępca redaktora naczelnego portalu Salon Literacki. Wśród prelegentów znaleźli się:

2

Sławomir Płatek i prezes Stowarzyszenia Promocji Sztuki

ŁyŜka Mleka – Beata Dąbrowska /fot. Beata Patrycja Klary/ – Cezary Sikorski (ze Szczecina), poeta, dr nauk humanistycznych na UAM, filozof, wydawca, członek Stowarzyszenia Promocji Sztuki ŁyŜka Mleka. Jego wystąpienie „O poezji, obrazie i ekfrazie” zilustrowane zostało projekcją reprodukcji obrazów Pabla Picassa, Maneta oraz Margitte’a. „Symbolika obrazu i słowa wzbogacają się nawzajem. W ten sposób sztuka nadaje pracy poetyckiej niezbędną namacalność. Lecz obraz nie jest słowem. To co widzialne i niewidzialne w obrazie, nie jest toŜsame z tym co ukryte lub zracjonalizowane w obszarze naszego słownika. W tej współpracy stale jest obecne napięcie, które wynika z odrębności. To pozwala poezji przekroczyć ramy obrazu i zaprzeczyć obrazowej dialektyce widzialnego i niewidzialnego”.

Cezary Sikorski /fot. Paweł Madaj/

3

– Paweł Bernacki (z Wrocławia), krytyk literacki, który w eseju „Przepisać obraz – kilka uwag na temat ekfrazy” wspomniał nie tylko o jej historii rozpoczynającej się w staroŜytnej Grecji, ale podkreślił równieŜ, Ŝe „w dobie rosnącej popularności badań interdyscyplinarnych ekfraza stała się jednym z najszerzej omawianych zjawisk we współ-czesnym dyskursie humanistycznym”.

Paweł Bernacki /fot. Paweł Madaj/

– Jacek Sojan (z Krakowa), poeta, krytyk literacki, autor radiowych programów poetyckich, zaprezentował „Norwidowską koncepcję ekfrazy, czyli od przedmiotu do podmiotu”. Zdaniem Sojana „jeśli listy potraktujemy jako sztukę – sztukę epistolarną, to znajdziemy u Norwida oryginalny sposób tworzenia ekfrazy przy pomocy wprowadzenia w swój tok rozumowania dokładnego opisu eksperymentu naukowego, pewnie dopiero co opublikowanego na łamach jakiegoś czasopisma o orientacji tematycznej naukowej”.

Jacek Sojan /fot. Mariusz Busz/

4

– Andrzej Sznejweis (z Opola), członek-załoŜyciel Stowarzyszenia Promocji Sztuki ŁyŜka Mleka. zaprezentował się nie tylko jako znakomity malarz, grafik ale takŜe czarodziej słowa. Jego prelekcja „Obrazy milczą czyli przeciwwaga słów” była dosko-nałym przykładem ekfrazy. Niczym z Księgi Rodzaju popłynęły ilustrowane obrazami artysty słowa: „Na początku był rysunek. Linia oddzielała byt od niebytu. Postawiła grani-cę pomiędzy podmiotem a otoczeniem. Tak utracona została jedność wszystkiego ze wszystkim. Malarstwo światłocieniowe odkryło przestrzeń. Barwę, formę, materię. Czło-wiek zobaczył świat w trzech wymiarach. Zachwycił się do tego stopnia, Ŝe postanowił go posiąść…”

Andrzej Sznejweis /fot. Mariusz Busz/

Na drugą część – „praktyczną” – zatytułowaną „Wieczór poezji i obrazu” złoŜyły się: – spotkanie z Cezarym Sikorskim, który tym razem dał się poznać jako znakomity poeta, autor inspirowanego głownie malarstwem barokowym tomu „Monadologia stosowana”. W erudycyjne, głęboko filozoficzne teksty wprowadził słuchaczy Bogdan Zdanowicz (z Krakowa) równieŜ poeta, edytor, animator wielu imprez literackich, wydawca. Prezentacja została wzbogacona fragmentami filmu „Opowieść o Magdalenie i śmierci” według wierszy Cezarego Sikorskiego.

Od lewej: Bogdan Zdanowicz, Cezary Sikorski, Jacek Sojan /fot. Dorota Ryst/

5

– prezentacja tekstu „dom/rt ęć/skrzydła” Piotra Nity (z Częstochowy), zdobywcy I miejsca Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego na Ekfrazę inspirowaną tryptykiem Hieronima Boscha „Ogród ziemskich rozkoszy”. – ukoronowaniem konferencji i duchową ucztą był wieczór poezji Izabeli Fietkiewicz-Paszek. Misterne sonety-ekfrazy z nowej ksiąŜki poetyckiej pt.„Próby wyjścia” zapre-zentowała autorka oraz Iwona Michniewicz i Jerzy Szukalski. W blasku zachodzącego słońca oŜyły inspirujące poetkę obrazy Marka Chagalla, Fridy Kahlo, Giovanni Belli-niego, Hieronima Boscha, Zdzisława Beksińskiego oraz Jarosława Wójcika. W kontekście tej poezji empiryczne stały się słowa Pawła Bernackiego: „Chwila ponownie zaczyna Ŝyć. Przedstawione na płótnie postaci chwytają oddech, w ich ustach rodzą się słowa, budowane są nowe konteksty. Zahibernowany czas zaczyna się znowu poruszać…Błędne acz piękne koło, którego nie da się zatrzymać, dopóki Ŝycie i sztuka będą wywoływać w artystach pędzla oraz pióra przeŜycia o niezwykłej intensywności, objawiające się w krótkim, Miłoszowskim O!”

Od lewej: Izabela Fietkiewicz-Paszek, Aneta Kolańczyk,

Iwona Michniewicz, Jurek Szukalski /fot. Edyta Fietkiewicz/ Tę część wieczoru poprowadziła Aneta Kolańczyk, a muzyczną oprawą zajął się Piotr Giernalczyk.

Piotr Giernalczyk /fot. Mariusz Busz/

6

Uczestnicy konferencji oprócz przeŜyć mistycznych obdarowani zostali okoliczno-ściowymi arkuszami wydanymi przez Zaułek Wydawniczy Pomyłka ze Szczecina, w których znalazły się informacje o konferencji, fragmenty prelekcji i wiersze-ekfrazy takich autorów jak Izabela Fietkiewicz-Paszek, Beata Patrycja Klary, Magdalena Krytkow-ska, Jacek Kukorowski, Karolina Kułakowska, Sławomir Płatek, Joanna Pucis, Marek Radecki, Dorota Ryst, Teresa Rudowicz, Cezary Sikorski, Aleksandra Słowik. Konferencja była z pewnością bardzo waŜnym wydarzeniem na kulturalnej mapie Wielkopolski, czego dowodem jest liczne uczestnictwo nie tylko mieszkańców Kalisza, ale równieŜ kilkudziesięciu gości z całego kraju, m.in. z Warszawy, Szczecina, Opola, Krakowa, Koźla, Poznania, Gorzowa, Cieszyna, Chorzowa. Projekt został sfinansowany przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego.

Beata Wicenciak

7

Arkusz konferencyjny

projekt i wykonanie Tomasz Paszek, wyd. Zaułek Wydawniczy Pomyłka

8

Impresje fotograficzne Pawła Madaja

9

10

11

12

13

14

15

16