OECD 360°

7(10)/2017

Paryż, 29.09.2017 r.

136, rue de Longchamp - 75116 Paris - Tel : +33 1 56 28 57 60 - Fax: +33 1 56 28 94 66

Employment rate: Total, % of working age population, Q4 2016 Source: OECD Data; Labour: Labour market statistics; OECD (2017), Employment rate (indicator). doi: 10.1787/1de68a9b-en

1

OECD WOBEC MIĘDZYNARODOWYCH WYZWAŃ

Photo: OECD/Michael Dean

Świat, OECD i Polska wobec spotęgowanej niepewności

Przez rozwiniętą część świata przebiega fala wstrząsów politycznych wywołanych późną refleksją na temat skutków globalizacji gospodarczej, którą decyzje rządów Zachodu promowały, nowoczesne technologie ułatwiały, a firmy międzynarodowe wykorzystywały.

Zacięte polityczne spory dotyczą tego kto skorzystał, a kto na globalizacji stracił. Geografia beneficjentów i ponoszących koszty układa się w pewne uniwersalne wzory dotyczące tak Francji, jak Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych: zyskali wykształceni i względnie młodzi mieszkańcy metropolii; stracili słabo wykształceni mieszkańcy miasteczek i wsi.

Globalizacja gospodarcza prowadzi do ostrych konfliktów dystrybucyjnych (konfliktów o rozkład kosztów i korzyści), jeśli nie towarzyszą jej odpowiednie polityki krajowe.

OECD, z jednej strony, przypomina o trudnych do zakwestionowania korzyściach z otwartości gospodarczej, z drugiej strony pomaga państwu rozeznać się w rzeczywistym rozkładzie kosztów i korzyści. Badania nad Globalnymi Łańcuchami Wartości (GVC) mają pozwolić na bardziej adekwatny opis nierównowag handlowych. Gdy amerykańscy politycy wskazują na wielki deficyt handlowy swojego kraju w relacjach z Chinami, to badacze OECD przypominają im, że bilans ten znacznie na korzyść USA poprawiają zyski amerykańskich korporacji, takich jak Apple czy Nike, ze sprzedaży swoich produktów na azjatyckich rynkach. OECD przypomina, że protekcjonizm pozbawiłby korzyści państwa, których firmy, chociaż nie produkują wyrobów w swoich krajach, to osiągają wielkie zyski na rynkach międzynarodowych, dzięki posiadanym wartościom niematerialnym (patentom, znakom towarowym, sile marketingowej etc.). OECD zwraca uwagę, że otwartość gospodarcza powinna iść w parze z polityką inwestowania w ludzi, w infrastrukturę, w dobra publiczne. Korzyści ze zwiększonej produktywności same nie rozleją się na całe społeczeństwo. Inwestycje takie wymagają środków w gestii władz publicznych, wymagają dochodów podatkowych – nie tylko od obywateli, ale i od działających w skali międzynarodowej, firm. OECD wspiera prace nad uszczelnieniem międzynarodowych systemów podatkowych i sprawiedliwszych podziałem przychodów podatkowych.

Polska jest 12 największą, otwartą gospodarką rynkową wśród państw należących do OECD. OECD-owskie wskaźniki otwartości gospodarczej plasują nasz kraj powyżej średniej dla członków tej organizacji. Do Polski napłynęły miliardy euro inwestycji zagranicznych, a polskie firmy stopniowo wchodzą na rynki zagraniczne. Gospodarka Polski systematycznie, bez kryzysów, rozwija się od ponad 25 lat, nie odnotowawszy żadnego roku recesji – jeden z nielicznych we współczesnym świecie przypadków. Polska, wierna swoimi solidarnościowym zasadom, nie zaniedbuje polityk na rzecz ubogich wyposażając ich i w wędkę (kompetencje), i rybę (umiarkowanej skali transfery).

Utrzymanie korzystnego dla Polski stopnia otwartości gospodarczej wymaga, aby nasz kraj, także poprzez OECD, angażował się w określanie reguł i standardów międzynarodowej gospodarki i w dostarczanie międzynarodowych dóbr publicznych.

Prof. Aleksander Surdej

Ambasador, Stały Przedstawiciel Rzeczypospolitej Polskiej przy OECD

2

Spis treści

Wywiady

Z Ambasadorami o OECD - „Holandia i OECD”, Wywiad z Panem Noé Van Hulst, Ambasadorem i Stałym Przedstawicielem Holandii przy OECD

Artykuły

Eksperci OECD o wyzwaniach globalnych - „Pojednanie w świecie post-prawdy”, Anthony Gooch, Dyrektor Działu Komunikacji OECD

Współpraca rozwojowa - „Excessive informal sector: a drag on productivity’’, Aleksander Surdej, Ambasador

Analizy

Recenzja na zamówienie - „Podejścia systemowe wobec wyzwań sektora publicznego: pracując nad zmianą”, Dr Marcin Zawicki,

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Wydarzenia

Polityka ekonomiczna - Polityka publiczna na rzecz lepszego życia. Na przykład Nowa Zelandia

Polityka i energetyczna - Change is possible! – dr Bertrand Piccard (Solar Impulse II) w IEA

Relacje OECD z krajami nieczłonkowskimi - Programy Regionalne OECD: Konkurencyjność Eurazji

Edukacja - Konkurs dla studentów

Publikacje OECD

Polityka ekonomiczna - Argentyna: gradualizm przeciwko populizmowi

Polityka ekonomiczna - Południowoafrykańska gospodarka w obiektywie OECD

Polityka ekonomiczna - Utrzymać krótkookresowy wzrost

Polityka innowacyjna - O efektywność publicznego wsparcia dla innowacyjnej przedsiębiorczości

Polityka innowacyjna - Innowacje z korzyścią dla wszystkich

Polityka cyfrowa - Cyfrowy rząd – cyfrowe zarządzanie sektorem publicznym

Polityka zatrudnienia - Budowanie kompetencji zawodowych wspólnie z przedsiębiorstwami – wymiar lokalny

Ochrona środowiska - OECD Green Growth Indicators 2017

Edukacja - Jak przekształcać szkoły w organizacje uczące się? Zarys przewodnika

Nauka i Technologia - W kierunku nowych zastosowań medycznych

Inwestycje - Przegląd porozumień regionalnych pod kątem klauzul regulujących inwestycje

Handel - W pogoni za podróbkami czyli jak chronić własność przemysłową i uszczelnić system podatkowy

Migracje - W poszukiwaniu odpowiedzi na wyzwania kryzysów uchodźczych w krajach rozwijających się

Transport - Roczny Raport nt. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2017

Inne informacje

Warto wiedzieć… - Zasoby informacyjne OECD; OECD Blogs; Przydatne adresy; OECD iLibrary

3

Z Ambasadorami o OECD

Photo: OECD/Michael Dean

„Netherlands and OECD”

Interview with H. E. Ambassador, Noé Van Hulst, Permanent Representative of Netherlands to the OECD

1. What your country has gained thanks to

themembership at its start and what is gaining

now?

The Netherlands is proud to be one of the founding

members of the OECD in 1960. The OECD is highly valued in

our country firstly because it provides useful evidence-

based policy advice in many important areas of economic

and social policy ranging from labour markets to innovation,

skills, competition and development cooperation. The

Netherlands has gained insight in how it performs compared

to its peers and in how it can do better by learning from

"best practices" in other countries. Secondly, the OECD

plays an increasingly important role in setting international

standards through "soft law", e.g. guidelines in key areas

like anti-corruption, tax evasion and responsible business

conduct. This is helpful in promoting a more level playing

field for Dutch companies in global markets.

2. What are Netherlands’ priorities in its

relationship with the OECD now?

Priorities for the Netherlands in the OECD are currently: the

OECD Guidelines for Responsible Business Conduct (better

implementation and spreading the use in non-OECD

countries), more structural reforms in labour and product

markets, more innovation & better skills to increase

productivity growth and keep our global economy inclusive

and as open as possible (fighting the rise of protectionism).

Keeping an eye on what’s happening in the G7 and G20

through the OECD window is also important for the

„Holandia i OECD”

Wywiad z Panem Noé Van Hulst, Ambasadorem i Stałym Przedstawicielem Holandii przy OECD

1. Co Pana kraj zyskał na początku, a jakie korzyści

czerpie obecnie z członkostwa w OECD?

Holandia jest dumna z bycia jednym z państw, które założyły OECD w 1960 roku. OECD jest organizacją wysoko cenioną w naszym kraju po pierwsze dlatego, że dostarcza użytecznych rekomendacji dotyczących polityk opartych na dowodach w wielu ważnych obszarach polityki gospodarczej i społecznej, od rynków pracy do innowacji, umiejętności, konkurencji i współpracy na rzecz rozwoju. Holandia uzyskuje korzyści dzięki przeglądom wśród "równych sobie" i dzięki poprawie własnych działań pod wpływem uczenia się na podstawie "najlepszych praktyk" w innych krajach. Po drugie, OECD odgrywa coraz ważniejszą rolę w określaniu międzynarodowych standardów poprzez "miękkie prawo", np. wytyczne w kluczowych obszarach, takich jak zapobieganie korupcji, uchylanie się od płacenia podatków i odpowiedzialne prowadzenie biznesu. Jest to pomocne w promowaniu lepszych warunków dla holenderskich firm na rynkach światowych.

2. Co stanowi obecnie priorytet w relacji Holandia - OECD?

Priorytetami dla Holandii na forum OECD są obecnie: wytyczne OECD dotyczące odpowiedzialnego prowadzenia biznesu (lepsze wdrażanie i rozpowszechnianie ich stosowania w krajach nienależących do OECD), więcej strukturalnych reform na rynkach pracy i produktów, wzrost innowacyjności i lepsze umiejętności w celu przyspieszenia wzrostu produktywności i utrzymania światowej gospodarki jako inkluzywnej i bardziej otwartej (przeciwdziałanie protekcjonizmowi). Dla Holandii duże znaczenie ma również obserwowanie tego, co dzieje się na forum G7 i G20 dzięki obecności OECD w tych forach.

3. Które spośród ostatnich raportów oraz prac OECD

Wyw

iad

y

4

Netherlands.

3. Which recent reports and works of the OECD are particularly relevant to Netherlands’ domestic public policies?

In the past few years we have received many relevant OECD

reports on a range of domestic policies, providing us with

relevant policy recommendations on how to do better.

It has triggered us even to produce a SWOT-analysis1 on the

Netherlands on the basis of OECD reports, as an input to our

domestic policy-makers. The most recent report of OECD

was on the Skills Strategy of the Netherlands. As we speak,

the work is starting on the next Economic Survey of the

Netherlands, undoubtedly very important for the new Dutch

government that will commence its work some time this

Fall.

4. What does your country expects from the OECD in the not-so distant future?

We expect from the OECD in the near future that they will

act as „The Custodian of an Open Global Economy” and that

they will fight tooth and nail against the rise in

protectionism that is the economic cancer of our time. We

also expect that they focus more on OECD’s real

comparative strengths: structural reforms in labour and

product markets, competition, innovation – all very relevant

for future growth and tackling the decline of productivity

growth.

5. You took up your duties as the Ambassador and Permanent Representative of Netherlands to the OECD in September 2013. What do you consider as a personal reason for satisfaction from your work for your country and for the OECD?

Personally I learned a lot of my colleagues in both the

Council and the OECD Secretariat, that is very rewarding. In

2015, the Netherlands had the privilege of chairing the

OECD MCM Meeting which was hard work, but also a lot of

fun and an excellent way of making the OECD work much

more visible in our country.

6. In which fields would you consider the cooperation with Poland within the OECD?

Poland was one of the first countries to join our new

initiative in the OECD, the Network for Open Economies &

Inclusive Societies. That was great and we commend the

Polish colleagues for this. Now we need to find the best

ways to promote our joint agenda in these areas. On the

OECD Guidelines for Responsible Business Conduct, we have

also cooperated very fruitfully. And again, we are very

grateful for that! More in general, we often find ourselves in

the same group of countries that promote sound policies

and common sense in decision-making at the OECD. By the

way a great initiative, this monthly Newsletter!

1 SWOT= Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats.

są szczególnie ważne dla kształtowania polityk

krajowych Holandii ?

W ciągu ostatnich kilku lat otrzymaliśmy wiele istotnych raportów OECD dotyczących różnych polityk krajowych, dostarczających nam odpowiednich zaleceń dotyczących ulepszania naszych polityk publicznych. Skłoniło nas to nawet do opracowania analizy SWOT1 naszego kraju bazującej na przeglądach OECD, która stanowi zaplecze dla naszych krajowych decydentów. Najnowszy raport OECD dotyczył Strategii Umiejętności Holandii. Obecnie zaczynają się także prace nad następnym przeglądem gospodarczym Holandii, niewątpliwie bardzo ważnym dla nowego rządu holenderskiego, który najprawdopodobniej rozpocznie swoją działalność jesienią tego roku.

4. Czego oczekuje Pana kraj ze strony OECD

w nieodległej przyszłości ?

W najbliższej przyszłości oczekujemy od OECD, że będzie działać jako „Strażnik otwartej gospodarki światowej” i że będzie walczyć z całych sił przeciwko wzrostowi protekcjonizmu, który jest zmorą gospodarczą naszych czasów. Spodziewamy się również, że OECD skupi się bardziej na obszarach, w których ma rzeczywistą relatywną siłę: reformach strukturalnych rynku pracy i produktów, konkurencji, innowacji - wszystko to jest bardzo istotne dla przyszłego wzrostu gospodarczego i przeciwdziałania spadkowi produktywności.

5. Objął Pan funkcję Ambasadora i Stałego Przedstawiciela Holandii przy OECD we wrześniu 2013 roku. Co uważa Pan za osobisty powód do satysfakcji z pracy na rzecz Pana kraju i we współpracy z OECD?

Osobiście nauczyłem się wiele od kolegów zarówno podczas posiedzeń Rady, jak i kontaktów z Sekretariatem OECD, co jest bardzo satysfakcjonujące. W 2015 r. Holandia miała zaszczyt przewodniczenia Radzie Ministerialnej OECD, co wymagało dużego nakładu pracy, ale było także miłym spotkaniem i doskonałym sposobem na zwiększenie widoczności OECD w naszym kraju.

6. W jakich obszarach rozważa Pan współpracę z Polską na forum OECD?

Polska była jednym z pierwszych krajów, które przyłączyły się do naszej nowej inicjatywy w OECD - do Sieci na rzecz otwartych gospodarek i sprzyjania integracji społecznej (Network for Open Economies & Inclusive Societies). To było dobre posunięcie i jesteśmy za to wdzięczni naszym polskim kolegom. Teraz potrzebujemy znaleźć najlepsze sposoby do promowania naszej wspólnej agendy w tych dziedzinach. Współpracowaliśmy również bardzo owocnie w obszarze wytycznych OECD dotyczących odpowiedzialnego prowadzenia biznesu. I znowu jesteśmy bardzo wdzięczni za to! Ogólnie rzecz biorąc, często znajdujemy się w tej samej grupie krajów, które promują zdrowe polityki i zdrowy rozsądek w kwestii podejmowania decyzji w OECD. Przy okazji, wydawanie comiesięcznego Biuletynu to świetna inicjatywa!

1 SWOT= Analizy siły, słabości, możliwości i zagrożeń.

5

Eksperci OECD o wyzwaniach globalnych

Photo: OECD/Michael Dean

„Pojednanie w świecie post-prawdy”

Anthony Gooch, Dyrektor Działu Komunikacji OECD

Forum OECD 2017 miało miejsce po serii politycznych wstrząsów, które niewielu z nas przewidziałoby zaledwie dwanaście miesięcy temu. Osiem lat po wybuchu światowego kryzysu finansowego, niepowodzenie wspólnych starań mających na celu wyjaśnienie i usunięcie jego przyczyn stworzyło warunki dla kryzysu całkowicie odmiennej natury objawiającego się w wymiarze politycznym i wskazującego na rosnące rozbieżności w sposobie, w jaki ludzie doświadczają i postrzegają świat, w którym żyją. Podziały stały się bardziej zauważalne między metropoliami i stolicami a miasteczkami i wsiami, millenialsami i emerytami, zamożnymi i biednymi, między najlepszymi i całą resztą.

Trendy te zostały również wzmocnione przez transformację cyfrową, która oddziałuje na społeczeństwa i gospodarki zarówno w pozytywny, jak też negatywny sposób. Zaufanie obywateli do instytucji słabnie przy przekonaniu wielu z nich, że system faworyzuje bogatych i wpływowych, ciężka praca nie jest nagradzana w ten sam sposób co bogactwo, a dzieci nie mają szans na lepsze, niż ich rodzice, życie. To kruche zaufanie wpłynęło również na procesy wielostronne (multilateralizm), współpracę międzynarodową, gospodarczą i społeczną integrację, które są poddawane w wątpliwość jako kolejny przejaw preferencji rządzących elit.

W centrum tego kryzysu tkwi pojawienie się zjawiska ,,post-prawdy”. Pośród narastającej cyfryzacji i automatyzacji, pierwiastek emocjonalny i instynktowny zyskał przewagę ponad racjonalnym. Wyraziło się szczególnie w publicznej debacie, a pojęcie ,,post-prawdy” zostało nawet określone słowem roku 2016 przez kolegium Słownika Oksfordzkiego. Nie jest to całkowicie nowe zjawisko, podobnie jak nie są niczym nowym kłamstwa i zabiegi PR (spin) w polityce, a wojna na pamflety w XVII wieku była tego wczesnym przykładem, jednak szybkość, ilość oraz zasięg przepływów informacji w obecnym cyfrowym ekosystemie wpłynęła niezaprzeczalnie na zakres i skalę zjawiska, tworząc idealne warunki do rozprzestrzeniania się nieprawdziwych informacji i wpływania w ten sposób na opinię publiczną i dokonywane przez nią wybory w wymiarze politycznym.

Coraz trudniejsze staje się odróżnienie ,,informacji” od ,,znaczenia”, ,,wiadomości” od ,,opinii’’. Demokratyzacja mediów spowodowana rozwojem cyfrowych technologii oraz platform zatarła linie podziału pomiędzy twórcami zawartości, mediatorami, wyznaczającymi standardy a odbiorcami informacji. Doprowadziło to do wykluczenia pośrednictwa tradycyjnych źródeł wiadomości i informacji oraz ich selekcyjnej roli. Według ostatnich badań amerykańskiego think thanku Pew Research Center, 62% obywateli USA korzysta z mediów społecznościowych jako źródła informacji. Jest to istotny fakt, biorąc pod uwagę badania przeprowadzone na Uniwersytecie Indiana, które wskazują, że ludzie są równie skłonni do rozpowszechniania na Facebooku dezinformacji jak i rzetelnej informacji.

Art

yku

ły

6

Rosnące zastosowanie algorytmów w mediach społecznościowych przyczyniło się do silosizacji – tworzenia wirtualnych baniek, które ułatwiają ujednolicanie opinii, chroniąc obywateli przed konfrontacją z rozbieżnymi poglądami i punktami widzenia, które podważyłyby ich własne przekonania i poglądy. Presja finansowa związana z nowymi modelami biznesu w erze cyfryzacji również wywarła nacisk na dziennikarzy, konkurujących o środki finansowe, aby generowali jak największą liczbę ,,polubień” czy odsłon. Jak ujęła to Katherine Viner, redaktor The Guardian: ,,Viralowe rozprzestrzenianie informacji zdaje się wygrywać z jakością przekazywanych wiadomości”.

Obecnie stajemy w obliczu rzeczywistości, w której prawda, fakt, dane statystyczne i opinie ekspertów tracą na wartości w procesie podejmowania decyzji i dokonywania demokratycznych wyborów, będąc zastępowanymi przez twierdzenia, które wydają się być ,,słusznymi”, choć nie posiadają podstaw w faktach i tworzą wrażenie uzasadnionych tylko przez fakt kwestionowania elit i utrwalonych interesów.

Wyciąganie lekcji z Brexitu

OECD zawsze opierało swoją reputację na dostarczaniu opartych na dowodach zaleceń ws. polityk krajowych. Podczas gdy uzasadnione jest rozróżnienie pomiędzy dostarczaniem danych, a ich interpretacją, kluczowy element wartości dodanej OECD- podstawowa zasada, iż fakty i dane ukierunkowują dyskusję - pozostaje niezmienna. Przetrwanie w świecie post-prawdy jest prawdziwie egzystencjalnym problemem dla OECD, fundamentalnie związanym z jej trwałością i rozwojem.

Bezpośrednim i otrzeźwiającym doświadczeniem był dla nas okres przed i po referendum w Wielkiej Brytanii ws. członkostwa w Unii Europejskiej. OECD nie ma w zwyczaju włączać się w dyskusje przedwyborcze, jednak biorąc pod uwagę znaczące konsekwencje tego głosowania (22 spośród 35 państw członkowskich OECD należy również do UE), uznaliśmy za nasz obowiązek przedstawienie analiz, mogących pomóc w informowaniu społeczeństwa w okresie poprzedzającym głosowanie. Pod koniec kwietnia 2016 roku, Angel Gurria przedstawił podczas wizyty w London School of Economics (LSE), raport nt. Gospodarczych konsekwencji Brexitu, stanowiący istotny wkład OECD w dyskusji.

Co nastąpiło później? Podczas gdy przesłanie OECD zostało wiernie przekazane przez dzienniki Financial Times i The Guardian, tabloid The Sun w artykule wstępnym posłużył się danymi statystycznymi OECD, aby uzasadnić restrykcyjną politykę migracyjną, zniekształcając przekaz zawarty w raporcie i podważając kluczowy argument raportu, iż brytyjskie gospodarstwa domowe zapłacą dodatkowy i uciążliwy podatek na skutek Brexitu, z tego powodu, że OECD było ,, bezstronną organizacją”, otrzymującą środki unijne i traktującą obywateli ,,mających dosyć ekspertów” z góry. Kluczowe postacie, opowiadające się w kampanii przedreferendalnej za opuszczeniem UE szybko przeniosły swój dyskurs do mediów społecznościowych, powodując rozpowszechnianie tego rodzaju wiadomości, utrwalając tym samym mit o tym, że OECD było „opłacane” przez UE.

W bezpośrednim następstwie tego doświadczenia, uznaliśmy za ważne, aby z pokorą pochylić się nad obranym przez nas podejściem i zadać sobie pytanie, w jaki inny sposób mogliśmy byli komunikować się z ludźmi.

Czy udając się do Londynu, metropolii i stolicy, i prezentując raport na forum LSE, błędnie staraliśmy się przekonać słuchaczy, przemawiając do ,,ludzi takich jak my”? Czy byliśmy wystarczająco świadomi tak zwanej „geografii niezadowolenia”? Czy wystarczająco wsłuchiwaliśmy się w troski ludzi i społeczności, którzy czuli się zmarginalizowani i wyłączeni. Koncentrując się na ekonomicznych argumentach i zagregowanych danych, nie udało nam się położyć wystarczającego nacisku na wzrost dobrobytu i poprawę jakości życia obywateli, co mogłoby być powiązane z kwestią członkostwa UK w UE. Czy mogliśmy byli posługiwać się prostszym w odbiorze językiem, z którym obywatele łatwiej by się utożsamiali? Czy nie byłoby lepiej skoncentrować nasze wysiłki na tworzeniu krótszych treści, filmów wideo, infografik, łatwiej pobudzających wyobraźnię i niezwykle łatwych w przekazywaniu drogą tweetów, niż na publikowaniu raportów jedynie dla ekspertów z danej dziedziny? Przykład Brexitu rzuca nowe światło na sposób, w jaki powinniśmy komunikować się z obywatelami, wyborcami i podatnikami- finalnymi beneficjenatmi naszych działań.

Jak przetrwać w świecie post-prawdy

Poza samym znaczeniem post-prawdy dla sposobu, w jaki działamy jako organizacja, jesteśmy oczywiście zaniepokojeni, jak sprostać temu wyzwaniu, biorąc pod uwagę daleko idące konsekwencje w zakresie decyzji politycznych i skutków polityczno-społecznych. Kluczowa w tej sprawie jest równowaga między odpowiedzialnością indywidualną i zbiorową. Gdzie znajdują się granice? Sposób naszej odpowiedzi na to wyzwanie, zależeć będzie od tego, jak ustosunkujemy się do zjawiska post-prawdy. Czy powinniśmy czekać aż wywracający się statek odzyska kurs, zachowując nadzieję, że prawda się obroni czy też osiągnęliśmy punkt zwrotny, który prowadzi nas do nowej, wymagającej fundamentalnych zmian, ery. Być może jest zbyt wcześnie, aby to stwierdzić, jednak kilka możliwych reakcji wartych jest zbadania.

Edukacja, jak to zwykle bywa, odgrywa w tym zakresie kluczową rolę. OECD prowadzi prace w zakresie globalnych kompetencji, kładzie duży nacisk na krytyczne myślenie, uczenie dzieci odróżniania faktów od opinii i co ważne, poddawania w wątpliwość otaczających nas zewsząd informacji. Istnieje tu silny związek z pojęciem odpowiedzialności obywatelskiej, która niewątpliwie musi ewoluować w erze cyfryzacji, w której jednostki stają się pośrednikami, twórcami treści (internetowych) i potencjalnymi autorami nieprawdziwych wiadomości.

Jednak czy odwołanie się do edukacji wystarczy? Możemy instynktownie zastanawiać się dlaczego z sukcesem wprowadzaliśmy prawa i regulacje mające na celu ochronę konsumentów w świecie pełnym produktów i usług, podczas gdy w świecie ,,informacji i pomysłów” ludzie w dużej mierze pozostawieni są sami sobie. Nie podważając wolności słowa, czy może okazać się, że rynek nie

7

potrzebuje skuteczniejszych standardów, które mogłyby ustanowić pewne ograniczenia w zachowaniu i wypowiadaniu się przez wpływowych ludzi, czy też wprowadzić bardziej solidne standardy dla przedstawicieli prasy, dziennikarzy, którzy odgrywają niezwykle ważną rolę w procesie kontroli władzy. Czy nie nadszedł czas, aby rozszerzyć ochronę konsumentów również na wyborców?

Może potrzebna jest pogłębiona analiza publikowanych informacji w momentach przełomowych takich jak wybory. Mogłoby to zakładać odwołanie się do trzeciej strony i sprawdzających informacje organizacji, aby zweryfikować obietnice wyborcze.

Przejrzystość reklamy politycznej w mediach społecznościowych również zasługuje na uwagę, zwłaszcza ze względu na jej coraz większe rozpowszechnienie. Stopień i wyrafinowanie technik mających na celu zdobycie poparcia wyborców są zdumiewające i słabo rozumiane przez większość użytkowników mediów społecznościowych. Rola tych platform będzie prawdopodobnie musiała ewoluować w stronę uznania faktu, iż stały się one de facto wydawcami publikującymi wiadomości i informacje. Odgrywają one kluczową rolę w hamowaniu przepływu nieprawdziwych informacji, zarówno poprzez przejrzystość stosowanych algorytmów, jak też poprzez dostosowanie ich w taki sposób, aby umniejszać znaczenie nieprawdziwych treści. Również przedsiębiorcy mają w tym zakresie rolę do odegrania, poprzez bardziej selektywne dobieranie nośników, w których reklamują swoje towary i usługi, stawiając na pierwszym miejscu jakość i wiarygodność, a nie ilość kliknięć. Bodźce finansowe będą decydującym czynnikiem, dającym do zrozumienia, że rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji nie opłaca się.

Demokracja 4.0

Jednak aby uporać się z przyczynami, które leżą u źródła zjawiska post-prawdy, instytucje i elity polityczne będą musiały stawić czoła podstawowemu problemowi braku zaufania publicznego. W toku ostatnich dyskusji politycznych stało się jasne, że obywatele oczekują i chcą mieć głos. Demokratyzacja mediów przyczyniła się nie tylko do rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, ale także do bezprecedensowej kontroli i krytyki rządów w kwestii otwartości, odpowiedzialności i przejrzystości.

Obywatele domagają się systemowej zmiany, bardziej responsywnej formy demokracji i rządu, zakładającej większy udział obywateli oraz bardziej wyczulonej na ich potrzeby. Wykorzystując siłę transformacji cyfrowej, technologia obywatelska może pomóc rządom w byciu bardziej otwartymi i przejrzystymi w działaniu, bardziej innowacyjnymi i inkluzywnymi, w sposobie w jaki kreują polityki, planują budżet czy zapewniają świadczenia. Indeks Lepszego Życia OECD, chociaż wciąż stanowi mały krok w kierunku technologii obywatelskiej, pozwolił nam usprawnić rozumienie tego, co jest najważniejsze dla obywateli w kwestii dobrobytu i jakości życia poprzez interakcję online. Kluczowym wyzwaniem jest oczywiście zapewnienie, aby zaangażowanie online prowadziło do znaczących rezultatów w świecie rzeczywistym. Musimy nieustannie starać się, aby zasłużyć na miano zaufanego źródła informacji i rad dla zaangażowanych i podłączonych do sieci obywateli. Nastał czas, aby wykorzystać nasz potencjał intelektualny i dotrzymać obietnicy ,,Lepszych polityk dla lepszego życia”.

„Bridging divides in a post-truth world”

by Anthony Gooch, Director of Public Affairs and Communications, OECD

The 2017 OECD Forum took place after a series of political upheavals few would have predicted scarcely twelve months ago. Eight years after the explosion of the Global Financial Crisis, a collective failure to do enough to address its causes and legacies created the conditions for a crisis of a very different nature, manifesting itself on the political stage, exposing increasing divergences in the way people experience and view the world we live in. Divides have become more apparent between metropolises and capital cities on the one hand, and towns and villages on the other, between Millennials and pensioners, between the haves and the have-nots, between the best and the rest.

These have been accentuated by the digital transformation that continues to disrupt our societies and economies in both positive and negative ways. People’s trust in institutions continues to falter with many believing that the system is biased in favour of the rich and powerful, that hard work is not rewarded in the same way as wealth and that children stand little chance of a better life than their parents. This fragile trust dynamic has also impacted processes of multilateralism, international co-operation and economic and societal integration, which are called into question as further manifestations of the preferences of ruling elites.

At the centre of this crisis lies the emergence of the post-truth phenomenon. In the midst of growing digitalisation and automation, the emotional and the instinctive have gained an upper hand over the rational. The expression has featured so prominently in public discourse that ,,post-truth” was even defined as the word of the year in 2016 by Oxford Dictionaries. It’s not an entirely new phenomenon, and neither are lies and spin in politics–some have argued that the pamphlet wars in the 1600s were an early example–but the speed, volume and reach of information flows in the current digital ecosystem have undeniably affected the scope and magnitude, creating the perfect conditions for fake news to thrive, and impact public opinion and political choices.

It is becoming increasingly difficult to distinguish ,,information” from ,,meaning”, ,,news” from ,,opinion”. The democratisation of media brought about through new digital technologies and platforms has blurred the lines between content creators, mediators, standard-setters and consumers of information. It has led to a disintermediation of traditional news and information sources, and

8

gatekeepers. According to a recent study from the Pew Research Center, 62% of people in the US use social media as their news source. This is significant given that research from Indiana University shows people are just as, or more likely to, share misinformation as they are reliable information on Facebook.

The prominent use of algorithms in the social media space has also contributed to siloisation–the generation of virtual bubbles that facilitate the homogenisation of opinions, insulating people from divergent views that would challenge their own truths and beliefs. Financial pressures associated with new business models in the digital era have also exerted pressure on journalists, competing for rare resources, to generate the maximum number of ,,likes” or clicks. As The Guardian editor Katherine Viner put it: ,,virality seems to be privileged over quality in the distribution of news”.

We now face the uncomfortable reality that truth, fact, statistics and ,,expert” views are losing currency in decision-making and democratic choices, being replaced by assertions that ,,feel right” but have no basis in fact and seem to be accepted as valid on the grounds that they challenge the elite and vested interests.

Learning lessons from the Brexit experience

The OECD has always staked its reputation on the provision of evidence-based policy advice. While there are valid distinctions to be made between the provision of data and its interpretation, a key component of the OECD’s value added–the basic principle that facts and data guide the conversation–is unmovable. Surviving in this post-truth world is a genuinely existential issue for the OECD, fundamentally linked to our sustainability as an organisation.

We had a direct and sobering experience in the lead-up to and aftermath of the UK referendum on EU membership. The OECD is not accustomed to intervening in political debates prior to elections but, given the significant ramifications of this vote (22 of the 35 members of our organisation are also EU members), we felt a duty to offer analysis to help inform public discourse in the run-up to the vote. In late April 2016, Angel Gurría unveiled The Economic Consequences of Brexit report at the London School of Economics (LSE), representing the OECD’s principal substantive contribution to the debate.

What happened next? While the OECD’s message was faithfully reported by the Financial Times and The Guardian, The Sun’s editorial column used OECD statistics to argue in favour of restrictive migration policies, a distortion of the message contained in the report, while discrediting the central argument of the report, that British households would be paying an additional and heavy ,,Brexit tax”, on the grounds that the OECD was ,,an impartial organisation”, receiving funds from the EU and talking down to citizens that ,,had enough of experts”. Key figures in the Leave campaign were also quick to take to social media to echo such messages, perpetuating the myth that it was on the payroll of the EU.

In the direct aftermath of this experience, we felt it important to exercise a degree of humility, question our chosen approach and ask how we might have gone about communicating and engaging with people differently.

By going to London, a metropolis and capital city, and presenting the report at the LSE, were we guilty of preaching to the converted, talking to ,,people like us”? Had we been sufficiently mindful of the so-called ,,geography of discontent”? Had we listened sufficiently to the concerns of the people and communities that felt disenfranchised and disconnected? In focusing on economic arguments and aggregate data, had we failed to place sufficient emphasis on the positive developments in well-being and quality of life for households that could be tied to the United Kingdom’s EU membership? Could we have used simpler language, easier for people to understand and relate to? Would it not have been important to also focus our efforts on creating shorter content, videos and infographics, quicker to capture the imagination and more eminently tweetable and shareable, rather than lengthy reports for the cognoscenti?

Our Brexit experience has shone a light on the need to change the way we engage with citizens, voters and taxpayers–our ultimate beneficiaries.

How to survive post-truth

Beyond what post-truth means for the way we operate as an organisation, we are naturally concerned with how to respond more broadly, given the far-reaching implications for policy choices, and political and societal outcomes.

Central to this question is the balance between individual and collective responsibility. Where do the boundaries lie? The scale of our response will also depend on where we stand on the post-truth curve. Should we wait for the capsized ship to right itself, keeping faith that the pursuit of truth will prevail, or have we reached a tipping point which takes us into a new age requiting some fundamental changes? Perhaps it’s too early to tell, but a number of responses are worth exploring.

Education, as is so often the case, has a crucial role to play. The OECD work on global competencies, places a strong emphasis on critical thinking, equipping children to distinguish between facts and opinion, and importantly, to challenge and question the abundant information that’s out there. There is a strong link here to the notion of civic responsibility, which undoubtedly needs to evolve in a digital age where individuals have become mediators, content producers and potential perpetrators of ,,fake news”.

9

But is education our only recourse? We might instinctively wonder why we have been successful in introducing laws and regulations to protect consumers in the world of products and services, while in the realm of information and ideas people are largely left to their own devices. Without undermining freedom of speech and expression, might there not be a need in the market for more effective standards, that could place certain constraints on the behaviour and pronouncements of the influential and powerful, or introduce more robust standards for our gatekeepers, the journalists, who play such an important role in holding power to account? Has the time not come to extend consumer protection to voters?

Perhaps greater scrutiny of public information during ,,big moments”, such as elections, is needed. This could include the use of independent third parties and fact-checking organisations to verify manifesto claims.

Transparency in political advertising in the social media space also merits closer attention given its increasingly prevalent use. The degree and sophistication of targeting techniques being deployed are astounding, and poorly understood by the majority of social media users. The role of the social media platforms will likely need to evolve in recognition of the fact that they have in effect become publishers of news and information. They have a key role to play in stemming the flow of fake news, both by being more transparent in the algorithms being used and by adapting them in order to deprioritise fake news content.

And business too has a role to play in placing more stringent conditions on where they advertise, prioritising quality and credibility over clicks. Financial incentives will be a crucial factor in sending a signal that fake news doesn’t pay.

Democracy 4.0

But in order to address the root causes of the post-truth phenomenon, institutions and political elites will need to address the underlying trust deficit. What has become clear in recent political debates is that citizens want and expect a voice. The democratisation of media has been one of the contributing factors to the spread of fake news, but it has also led to unprecedented scrutiny and pressure on governments for openness, accountability and transparency.

Citizens are demanding a systemic shift, a more agile form of democracy and government, more participative and more responsive to their needs and views. Harnessing the power of digital transformation, civic tech can help governments to be more open and transparent, more innovative and inclusive in how they go about policymaking, budgeting or service provision. The OECD’s Better Life Index, although still a modest step in the civic tech direction, has allowed us to improve our understanding of people’s priorities in well-being and quality of life through online engagement. A key challenge is of course how to ensure that online engagement leads to meaningful offline outcomes.

As if a reminder were needed, we must constantly earn the right to be a trusted source of objective information and advice for engaged and connected citizens. It is time to harness our collective intelligence to deliver on Better Policies for Better Lives.

References and further reading

Beer, D. (2017), ,,Algorithms: the villains and heroes of the post-truth era”, Open Democracy. Available at: www.opendemocracy.net/digitaliberties/david-beer/algorithms-villains-and-heroes-of-post-truth-era

D’Ancona M. (2017), Post-Truth: The New War on Truth and How to Fight Back. Penguin.

Davies, W. (2016), ,,The Age of Post-Truth Politics”, New York Times. Available at: www.nytimes.com/2016/08/24/opinion/campaign-stops/the-age-of-post-truth-politics.html?_r=0

Fidler, R. (1997), Mediamorphosis, 1st ed., Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press. Gottfried, J. and Shearer, E. (2016), News Use across Social Media Platforms 2016, Pew Research Centre www.journalism.org/2016/05/26/news-use-across-social-media-platforms-2016/

Norman, M. (2016), ,,Whoever wins the US presidential election, we've entered a post-truth world – there's no going back now”, The Independent. Available at: www.independent.co.uk/voices/us-election-2016-donald-trump-hillary-clinton-who-wins-post-truth-world-no-going-back-a7404826.html

The Economist (2016), ,,Yes, I'd lie to you”, The Economist, Print Edition. Available at: www.economist.com/news/briefing/21706498-dishonesty-politics-nothing-new-manner-which-some-politicians-now-lie-and

Viner, K. (2016), ,,How technology disrupted the truth”, The Guardian. Available at: www.theguardian.com/media/2016/jul/12/how-technology-disrupted-the-truth

10

Współpraca rozwojowa

„Excessive informal sector: a drag on productivity”

by Aleksander Surdej, Poland’s Ambassador to the OECD

The informal economy remains a problem when we discuss the prospects of economic development. It is perceived as a hindrance to economic progress because the informal sector does not pay taxes, does not include its employees in social insurance schemes and does little to offer labour law protections. Increasingly, various researchers (La Porta1, Shleifer2, 2014) and international organisations, like the OECD, converge in seeing the informal economy as an obstacle to economic development due to its imminent low productivity. Indeed, informal businesses are concentrated in low productivity sectors. They are, on average, smaller and hence less productive. They generate lower value added. They pay lower wages to their employees and do not train them. And the owners of informal businesses manage their firms less efficiently than their better educated formal sector counterparts.

The informal sector is hence both a symptom of economic backwardness and a drag on economic development. But, can this apparent vicious circle be broken, or is it an economic policy donquichottean task?

Cały tekst dostepny jest na blogu OECD Development Matters pod następującym adresem:

https://oecd-development-matters.org/2017/08/30/excessive-informal-sector-a-drag-on-productivity/

1. Andrews, D., A. Caldera Sánchez and Å. Johansson (2011), ,,Towards a Better Understanding of the Informal Economy”, OECD Economics

Department Working Papers, No. 873, OECD Publishing, Paris. 2. La Porta, R., A. Shleifer (2014) Informality and Development, Journal of Economic Perspectives—Volume 28, Number 3—Summer, p.

109–126.

Art

yku

ły

11

Recenzja na zamówienie

O publikacji OECD pt. „Podejścia systemowe wobec wyzwań sektora

publicznego: pracując nad zmianą”, Dr Marcin Zawicki,

Katedra Administracji Publicznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Photo: © OECD 2017

W sierpniu 2017 r. ukazał się raport pt.: Podejścia systemowe wobec wyzwań sektora publicznego: pracując nad zmianą

1. Został on przygotowany w ramach projektu badawczego realizowanego przez zespół skupiony wokół

Obserwatorium Innowacji Sektora Publicznego – jednostki organizacyjnej Dyrektoriatu ds. Współzarządzania OECD. Tematyka raportu mieści się w głównym nurcie aktywności Obserwatorium, do którego należy pozyskiwanie, analizowanie i propagowanie doświadczeń międzynarodowych dotyczących innowacyjności sektora publicznego. Wskazanymi w raporcie jego adresatami są twórcy polityk publicznych. Stanowią oni jednak grupę bardzo niejednorodną. W zależności od specyfiki polityki publicznej, poza decydentami politycznymi, jej twórcami bywają również urzędnicy wyższego szczebla, eksperci, urzędnicy średniego szczebla i urzędnicy liniowi, jak również reprezentanci środowisk społecznych, gospodarczych oraz różnie definiowanych grup interesu. Głównym celem raportu jest zbadanie, w jaki sposób podejścia systemowe mogą być wykorzystywane do rozwiązywania problemów złożonych, zwanych też „zapętlonymi”, z którymi mierzą się władze publiczne. Intencją Autorów jest również to, by raport skłaniał do refleksji nad systemową naturą wyzwań stojących przed sektorem publicznym oraz zachęcał do przemyśleń na temat sposobów wykorzystania podejść systemowych do osiągania lepszych rezultatów polityk publicznych. Prezentowane w raporcie zagadnienia zostały omówione na 150 stronach, którego zasadnicze części stanowią trzy rozdziały i aneksy. Całość raportu tworzy systematycznie prowadzony wywód, łączący ustalenia teoretyczne i normatywne z przykładami praktycznymi i obszernym komentarzem metodologicznym. W części teoretycznej raportu zaprezentowane zostały argumenty przemawiające za potrzebą stosowania podejść systemowych w praktyce polityki publicznej oraz podstawowe kategorie pojęciowe rozwijanej od ponad 70 lat teorii systemów. Na drodze swego rozwoju ewoluowała ona od ogólnej teorii systemów Ludwiga von Bertalanffy’ego i cybernetyki (lata 30-40. XX w.) do koncepcji współczesnych, których wspólnym mianownikiem jest pluralizm metodologiczny (od lat 90. XX w.). Jako referencyjną dla całego reportu Autorzy przyjęli zaproponowaną przez Russella L. Ackoffa i Fredericka E. Emery’ego definicję celowościową systemu, zgodnie z którą system jest ograniczony i tworzony tak, by w sposób intencjonalny osiągać swój cel (cele).

1 Systems Approaches to Public Sector Challenges: Working with Change, OECD Publishing, Paris, 2017.

An

aliz

y

12

Twórcy raportu starają się dowieść, że upowszechnianie myślenia systemowego w sektorze publicznym jest obecnie niezwykle potrzebne. Na poparcie tej tezy przedstawiają wiele racjonalnych argumentów, ujętych w formie teoretycznej, ale wynikających z obserwacji przemian zachodzących we współczesnej polityce publicznej. Co zatem powinno skłaniać twórców polityk publicznych do częstszego sięgania po teorię systemów? Autorzy raportu przekonują, że głównym tego powodem jest narastająca złożoność wielu problemów publicznych. Jeszcze kilka dekad temu większość problemów, z którymi mierzyły się władze publiczne odpowiadała charakterystyce problemów skomplikowanych (complicated problems). Z czasem idea problemów skomplikowanych utraciła swą moc wyjaśniającą, a odpowiedzią na powstałą lukę stała się rozwijana na gruncie teorii systemów koncepcja problemów złożonych (complex problems). Co różnicuje jeden typ problemów od drugich? Problemy skomplikowane można zrozumieć, a kierunki ich zmian przewidywać. Do spełnienia tego zamierzenia konieczny jest jedynie dobór odpowiednich do badanego problemu metod i modeli analitycznych. Problemy skomplikowane mają też swój jasno określony początek, środek i koniec. Można bowiem określić moment czasu powstania takiego problemu oraz rozpoznać go i precyzyjnie scharakteryzować (początek). Z kolei wdrożenie odpowiednio dobranych metod i narzędzi (środek) pozwala problem skutecznie wyeliminować lub ograniczyć (koniec). Problemy złożone mają odmienny charakter. Ponieważ szacowanie ich natury i precyzyjne definiowanie jest bardzo trudne, dokładne przewidywanie kierunków ich zmian nie jest możliwe. Problemy złożone określa się również mianem „zapętlonych”. Przyczyną „zapętlenia” jest wielość interesariuszy problemów, którzy kierują się własnymi normami – często rozbieżnymi z normami innych aktorów. Odmienne światy wartości z reguły uniemożliwiają zainteresowanym stronom wypracowanie wspólnej dla wszystkich definicji problemu (to co jedni będą uznawać za źródło problemu, inni mogą postrzegać za przejaw tendencji, którą należy umacniać). Cechą problemów złożonych jest emergentność, która oznacza, że dotkliwość takiego problemu przewyższa sumę dotkliwości poszczególnych składowych problemu złożonego. W przeciwieństwie do problemów skomplikowanych, problemy złożone nie mają końca. Nie można ich bowiem całkowicie wyeliminować, w określonym stopniu doskwierają one stale, dryfują. Ilustracją problemu złożonego jest przedstawiony w raporcie gąszcz relacji, jakie składają się na strategię działań Stanów Zjednoczonych w Afganistanie. W dalszych częściach raportu jego Autorzy podążają podjętym torem wywodu i argumentują, że specyfika problemów złożonych wymaga zastosowania zupełnie innych podejść do ich rozwiązywania, niż ma to miejsce w przypadku problemów skomplikowanych. Twórcy raportu stwierdzają, że rozwiązywaniem problemów skomplikowanych można zarządzać poprzez stosowanie właściwych dla nich metod etapowych, wynikających z prawidłowo przeprowadzonej analizy związków przyczynowo-skutkowych. Logika interwencji w przypadku problemów skomplikowanych jest typowa dla pozytywistycznego postrzegania rzeczywistości społecznej. Polega ona na doborze takich narzędzi implementacji polityk publicznych, które zapewnią ustanie lub osłabienie przyczyn zdiagnozowanego problemu. Zarządzanie problemami złożonymi jest znacznie poważniejszym wyzwaniem. Wynika to przede wszystkim z trudności, jakie stwarza projektowanie metod i narzędzi służących rozwiązywaniu takich problemów. W świetle prezentowanych w raporcie koncepcji, preferowane być powinny działania dalekosiężne niż krótkookresowe oraz działania elastyczne, czyli takie, które umożliwiają szybkie reagowanie w odpowiedzi na nieprzewidziane zmiany charakterystyki problemu. Zdaniem Autorów raportu, u podstaw systemowego podejścia do realizacji polityk publicznych leży podejmowanie skoordynowanych działań zarówno przez interesariuszy publicznych, ale też i niepublicznych. Od aktorów polityk publicznych wymagane są zdolności adaptacyjne i czynne zaangażowanie w działania zarządcze. W przypadku braku klarownych relacji między problemami i ich rozwiązaniami, teoria systemów dopuszcza powierzanie roli liderów określonych przedsięwzięć podmiotom niepublicznym, które mogą się lepiej z niej wywiązywać niż podmioty publiczne, preferujące działanie w warunkach występowania czytelnych związków przyczynowo-skutkowych. Ta, ale też wiele innych cech podejść systemowych jest bliska koncepcji sieci polityk publicznych rozwijanej na gruncie współzarządzania publicznego czy też teorii implementacji polityki publicznej. Zarządzanie zorientowane na zmianę systemową jest więc zarządzaniem zintegrowanym, inkluzywnym i pluralistycznym. Wymaga rozumienia zmienności problemów i uwzględniania perspektyw różnych aktorów. Zmusza do ekonomizacji czasu i zasobów przeznaczanych na dogłębne poszukiwania dowodów oraz zachęca do działania, a zwłaszcza do eksperymentowania. Polega też na poszukiwaniu rozwiązań elastycznych i suboptymalnych, zamiast statycznych i optymalnych, które w obliczu złożoności społecznej są nierealistyczne.

13

W kolejnej części raportu jego Autorzy kierują uwagę czytelnika na zagadnienia rekomendowanych zasad i taktyk związanych z wykorzystaniem podejść systemowych w działaniach praktycznych. Za szczególnie użyteczne wskazują ich stosowanie w takich politykach, jak: starzenie się społeczeństw, ochrona dziecka, mobilność przestrzenna, edukacja, ochrona środowiska, planowanie przestrzenne, mieszkalnictwo, gospodarowania energią i odpadami, a także w odniesieniu do działań policji oraz mechanizmów działania organów władzy publicznej. Interesująco została w raporcie przedstawiona koncepcja wykorzystania podejść systemowych w celu transformacji świadczenia usług publicznych. W centralnym polu zainteresowania znajduje się w niej obywatel, pojmowany jako współproducent lub współtwórca usług publicznych, będący integralnym składnikiem systemu świadczenia usług publicznych oraz posiadający unikalną wiedzę na ich temat. W raporcie obszernie zaprezentowano cztery aktualne przykłady wdrożenia zmian systemowych. Dotyczą one: zapobiegania przemocy domowej (Islandia), ochrony dzieci (Holandia), regulowania gospodarki współdzielenia (Kanada) oraz tworzenia warunków dla prowadzenia eksperymentów w sferze polityk publicznych (Finlandia). Niektóre z tych przykładów znajdują się dopiero w stadium początkowym realizacji, a zatem ich rezultaty są jeszcze słabo udokumentowane. Wprawdzie Autorzy raportu deklarują, że wszystkie praktyki zostały starannie wyselekcjonowane i spełniają wcześniej ustalone rygorystyczne kryteria, to jednak nie w każdym przypadku jest jasne, w jakim stopniu opisują one dokonaną, a w jakim jedynie postulowaną zmianę systemową. Spore walory użyteczności praktycznej przedstawiają zamieszczone w konkluzjach raportu informacje na temat zakresu wiedzy, jakim zdaniem autorów powinni dysponować twórcy polityk publicznych aspirujący do przeprowadzania zmiany systemowej. W tym kontekście wymienia się jedynie trzy ich kategorie, a mianowicie: menedżerów publicznych, ekspertów ds. określonych polityk publicznych oraz urzędników liniowych. Ewidentnie brakuje wśród nich obywateli (np. współproducentów usług) i przedstawicieli innych środowisk niepublicznych, których rolę w dokonywaniu zmian systemowych raport mocno akcentuje. Reasumując, raport Podejścia systemowe wobec wyzwań sektora publicznego: pracując nad zmianą to niewątpliwie rzetelne opracowanie badawcze, które zwraca uwaga na absolutnie kluczowe dla zarządzania sprawami publicznymi zjawisko, jakim jest rosnąca złożoność i niepewność problemów wspólnot ludzkich oraz narastającą trudność w ich rozwiązywaniu. Technokratyczny sposób prezentacji w raporcie problematyki wykorzystywania podejść systemowych powoduje, że w najwyższym stopniu powinien być on użyteczny dla naukowców i ekspertów zawodowo zajmujących się zarządzaniem publicznym oraz polityków i urzędników posiadających kwalifikacje badawcze. Drugą grupę czytelników raportu mogą stanowić szeroko rozumiani liderzy zmian, czyli osoby funkcjonujące w sektorze publicznym lub w jego bliskim otoczeniu oraz wykazujące determinację w wytyczaniu nowych ścieżek przeobrażeń administracji publicznej lub wspólnot lokalnych. Upowszechnianie myślenia systemowego wymaga też włączania do procesów inicjowanych zmian środowisk społecznych, dla których użyteczne byłoby opracowanie wariantowych syntez raportu oraz ich zaprezentowanie w merytorycznie przystępniejszej formie. Do lektury raportu warto zachęcić wszystkich, których interesują sprawy publiczne oraz nurtuje odpowiedź na pytanie o zdolność władz publicznych do rozwiązywania problemów potęgowanych globalizacją społeczną i kulturową oraz zmianami systemów gospodarczych.

14

Polityka ekonomiczna

Polityka publiczna na rzecz lepszego życia. Na przykład Nowa Zelandia

W dniu 4 września 2017. w ramach projektu New Approaches to Economic Challenges (NAEC), w OECD wystąpił Pan Brendan Boyle – Dyrektor Naczelny nowozelandzkiego Ministerstwa Rozwoju Społecznego. Celem jego wystąpienia było zaprezentowanie podejścia Nowej Zelandii do wydatków na cele społeczne. Przede wszystkim chciał on pokazać jak w ostatnich kilku latach zmieniło się podejście rządu do tej kwestii. Propagatorem zmian jest Premier Bill English z Partii Narodowej, który sprawują tą funkcję od 2016 roku. Wcześniej, w latach 2008 – 2016 był on Wicepremierem oraz Ministrem Finansów.

Photo: https://www.govt.nz/organisations/ministry-of-social-development/

Cztery lata temu rząd Nowej Zelandii przeprowadził gruntowną ewaluację wydatków publicznych oraz zmienił strategię wydawania publicznych środków. Zamiast przyjętych na całym świecie krótkich cykli wydatkowania środków publicznych, nowozelandzcy decydenci postanowili podejść do tej kwestii w kontekście całego ludzkiego życia, wychodząc z założenia, że konieczne jest oszacowanie, jakie polityki publiczne (a w konsekwencji wydatki z budżetu państwa) są w stanie najskuteczniej podwyższyć standard życia (bazując m.in. na wskaźnikach SDGs czy Better Life Index) oraz uczynić je najbardziej wartościowym z punktu widzenia państwa. W oparciu o wieloczynnikowe analizy kosztów i korzyści (cost-benefit analysis) udało się stworzyć konkretny i ciągle ewoluujący katalog inwestycji 1 , które państwo będzie finansować, dla jak najbardziej efektywnej (zarówno w kategoriach finansowych, jak i strukturalnych) realizacji zamierzonych celów. Przed tą reformą, wydatki poszczególnych resortów (np. w zakresie wykształcenia, mieszkalnictwa czy zdrowia) było rozpatrywane oddzielnie. Po wdrożonych zmianach, ludzkie życie (z podziałem na różne grupy obywateli i ich potrzeby) jest postrzegane jako całość, a polityki publiczne, które na nie oddziałują, mają być komplementarne i spójne.

Takie analityczne podejście zostało połączone z politycznymi decyzjami i preferencjami. Wychodzą one z założenia, że rząd decyduje się w pierwszej kolejności na prewencję (także z racji długofalowych skutków finansowych), wspieranie rodzin, jak również godzi się na zwiększanie długu publicznego, o ile umożliwi to realizację założonych celów. W oparciu o analizę danych oraz polityczne decyzji otworzono narzędzie, które pozwala na optymalne inwestycje oraz skuteczniejsze przewidywanie trajektorii wydatków publicznych. Dopasowanie wydatków do potrzeb obywateli oraz wpisanie ich w cykl całego życia nie tylko pozwoliło na podniesienie jakości świadczonych usług, ale również doprowadziło do redukcji wydatków publicznych na przeciętnego Nowozelandczyka o 24% w perspektywie całego jego życia.

Przyjęte założenia doprowadziły w pierwszej kolejności do zmian w polityce mieszkaniowej oraz rodzinnej. Nowa Zelandia zdecydowała się na prowadzenie pakietów rodzinnych, dzięki którym rodzina otrzymują dodatkowe ulgi podatkowe oraz dedykowany im dodatek mieszkaniowy.

Opisane inwestycje są poddawane ciągłej ewaluacji, w celu optymalizacji alokacji środków publicznych. W tym celu została utworzona specjalna instytucja: Social Investment Board. Zajmuje się ona zarówno analizą dotychczasowych inwestycji, jak również opiniowaniem bieżących wniosków. Co istotne, ocenie zostają poddane wyłącznie horyzontalne projekty, zaproponowane przez przynajmniej trzy resorty. Premiowane są również inicjatywy międzysektorowe. Spora część zatwierdzanych inicjatyw jest wdrażana na próbę (np. w jednym mieście lub regionie), po przeprowadzeniu fazy pilotażowej, jest ona poddawana ocenie w celu stwierdzenia jej efektów.

W wystąpieniu, Brendan Boyle podkreślał, że wdrożona reforma nie byłaby możliwa bez pozytywnego nastawienia kadry zarządzającej, determinacji Premiera Englisha, który był autorem zmian, jak również politycznej stabilności. W Nowej Zelandii od 2008 roku władzę sprawuje Partia Narodowa.

1 Istotną zmianą było także odejście od kategorii wydatków, na rzecz inwestycji, charakteryzującej podejście biznesowe. Oznacza to zarazem, że państwo liczy się z mozliwością strat wynikającej z nieudanej inwestycji, w związku z czym konieczne jest dywersyfikowanie ryzyk.

/ŁB/

Wyd

arz

enia

15

Polityka energetyczna

Change is possible! – dr Bertrand Piccard (Solar Impulse II) w IEA

W dniu 6 września 2017 r., w ramach serii spotkań z wybitnymi postaciami świata energii w Międzynarodowej Agencji Energetycznej,

IEA (Big IdEAs Distinguished Series Speakers), odbyło się spotkanie z dr. Bertrandem Piccard, znanym na świecie ze swojego ostatniego

dokonania w ramach projektu Solar Impulse II – pierwszego w historii lotu dookoła ziemi samolotem napędzanym wyłącznie energią

słoneczną.

Photo: Copyright Bertrand Piccard – 2017 (http://bertrandpiccard.com/trajectoire)

Sam Piccard to postać nietuzinkowa – szwajcarski psychiatra, dziedziczny wynalazca (jego pradziadek zamontował pierwszy telefon w Szwajcarii, dziadek był znanym naukowcem, twórcą balonu stratosferycznego i batyskafu Trieste, w którym z kolei ojciec Bertranda, jako pierwszy w historii, zszedł na dno Rowu Mariańskiego w 1960 r.). Bertrand Piccard w 1999 r. okrążył kulę ziemską bez lądowania balonem na ogrzane powietrze. Jednak poza tymi osiągnięciami, jest obecnie przede wszystkim niezwykle inspirującym mówcą i propagatorem zmiany sposobu pojmowania wyzwań energetycznych świata i innowacji jako takich.

Podczas spotkania wyjaśnił swoją koncepcję zmiany paradygmatu definicji innowacji jako warunku immanentnego każdego procesu poszukiwania rozwiązań: jako przykład podał osiągnięcie swojego pradziadka w postaci instalacji pierwszego telefonu w kraju. Jednak podkreślił, że rzeczywistą zmianą paradygmatu i prawdziwą rewolucją w komunikacji werbalnej nie było wcale wynalezienie telefonu, ale wynalezienie centrali telefonicznej – bez centrali telefonicznej sam wynalazek telefonu najpewniej pozostałby tylko lokalnym rozwiązaniem komunikacyjnym (bez centrali telefonicznej każdy dom musiałby być połączony kablem z każdym innym miejscem, do którego chciałoby się telefonować).

Podobnie traktował swój lot samolotem Solar Impulse II – podkreślił, że ten projekt nie miał na celu udowodnienia możliwości technologicznych podróżowania pasażerskiego bez spalania paliw kopalnych, ale że celem samego projektu było przekazanie pewnej wiadomości w bardzo spektakularny i nośny medialnie sposób. Tą wiadomością było: świat zamiast skupiać się na szukaniu możliwości zwiększenia produkcji energii, powinien poświęcić się zmniejszaniu jej konsumpcji. Dodał, że ten proces jest możliwy tylko poprzez innowacyjne podejście ludzi, czyli zmianę paradygmatu komfortu życia (obrazowo przywołał przykład nieustannego doskonalenia znanych procesów produkcyjnych – „firmy, które produkowały najlepsze świece w historii, wcale nie były innowacyjne w takim stopniu, aby zmienić paradygmat myślenia i zacząć produkować żarówki”). Wg Piccarda dzisiejszym komfortem w rozumieniu większości ludzi, jest łatwy dostęp do energii, podczas gdy – w jego założeniu – zmiana paradygmatu myślenia o komforcie i ograniczenie konsumpcji energii może przynieść znacznie większy komfort życia i funkcjonowania.

Ciekawą częścią prezentacji B. Piccarda był opis początkowego zmagania się z budową samolotu Solar Impulse II. Tradycyjne zakłady lotnicze były do tego stopnia uwięzione w myśleniu „awionistycznym”, że odmówiły zlecenia dowodząc w sposób bardzo profesjonalny, że zbudowanie tak lekkiego samolotu, który jednocześnie zniósłby konieczne naprężenia materiałowe, jest niemożliwe (wszystkie największe koncerny lotnicze świata!). Samolot powstał w końcu w … stoczni jachtowej, która potraktowała zlecenie jako kolejny projekt mistrzowski (wcześniej budując jachty do wyścigów America’s Cup).

Obok zapewne wrodzonej żyłki eksploratora Bertrand Piccard przyznaje, że jego medyczne wykształcenie i wieloletnia praktyka psychiatryczna pozwoliły mu na ciągłe zmienianie paradygmatu w wielu płaszczyznach swojego życia – wg Piccarda wszystkie nowe idee to proces psychologiczny, polegający na szukaniu rozwiązań poza naturalną dla człowieka strefą komfortu przy założeniu, że wszystko jest możliwe, jeżeli zostanie zrobione prawidłowo.

Bertrand Piccard odrzucił także tezę o swoim ekologicznym imperatywie działania – przyznał, że nie tyle chodzi mu o ochronę tego czy innego zasobu naturalnego, ale o udowodnienie takiej możliwości (stop being ecological, start being logical!).

Argumentując konieczność zmiany paradygmatu ludzkiego myślenia o komforcie, Piccard przywołał przykłady naturalnego i bezproblemowego odchodzenia społeczeństw od poszczególnych elementów komfortu – w wyniku zdarzeń naturalnych o charakterze kataklizmów czy kryzysów gospodarczych. Jego filozofia wyrażana w haśle „chcieć mniej”, jako podstawie zmiany paradygmatu myślenia, ma w założeniu oferować ludziom osobisty interes w zmianie ich definicji komfortu i potrzeb energetycznych w życiu codziennym.

Fundacja, którą obecnie prowadzi Bertrand Piccard (www.bertrandpiccard.com), zachęca do udziału w tworzeniu przed COP24 w Katowicach w 2018 r., listy 1000 potwierdzonych rozwiązań dla sektora energii i środowiska, jako wkładu do dyskusji liderów politycznych – World Alliance for Efficient Solutions. Założeniem działalności Piccarda w tym zakresie jest zmiana paradygmatu myślenia o możliwych scenariuszach, inspirowana możliwymi propozycjami osób spoza systemu energetycznego czy środowiskowego.

Zachęcamy do obejrzenia całego spotkania z Bertrandem Piccard: https://www.youtube.com/watch?v=NqFA4m7r-jI

/MK/

Wyd

arz

enia

16

Relacje OECD z krajami nieczłonkowskimi

Programy Regionalne OECD: Konkurencyjność Eurazji 1

25 września 2017 r. w Lublinie odbyło się seminarium Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

dla ekspertów ukraińskich pt. „Świadczenie usług publicznych na szczeblu lokalnym - doświadczenia

Polski” („Public Service Delivery at the Local Level: the case of Poland”). Seminarium odbyło się

w ramach Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej w Lublinie. Seminarium w Polsce jest 6.tym z kolei

organizowanym w ramach projektu OECD pt. „Wsparcie reformy decentralizacji na Ukrainie”

(„Supporting Decentralisation in Ukraine”). Projekt ten współfinansują: Unia Europejska oraz rządy

Czech, Flandrii (Belgia) i Polski. W 2017 r. polscy eksperci i przedstawiciele administracji publicznej byli

panelistami 4 seminariów projektu.

Seminarium w Lublinie zostało zorganizowane przez OECD we współpracy z Ministerstwem Spraw

Zagranicznych (MSZ) RP, w związku z wpłatą dobrowolną MSZ na rzecz Ukrainy do Programu Regionalnego

„Konkurencyjność Eurazji”. Przystępując do realizacji projektu „Wsparcie reformy decentralizacji na

Ukrainie”, Polska wnioskowała o uwzględnienie w projekcie doświadczeń polskich władz samorządowych

w zakresie decentralizacji oraz polskiej ekspertyzy w tej dziedzinie poprzez realizację seminarium i wizyty

studyjnej dla urzędników ukraińskich w Lublinie oraz Rzeszowie.

Seminarium odbyło się z udziałem ekspertów OECD i przedstawicieli władz i ekspertów z Polski.

Organizację reprezentowali: szef Wydziału Eurazji Sekretariatu Relacji Globalnych OECD, odpowiedzialny

za realizację Programu „Konkurencyjność Eurazji” oraz eksperci: ds. Ukrainy (Wydział Eurazji) i ds.

decentralizacji (Wydział Polityki Rozwoju Regionalnego Zarządzania Publicznego i Rozwoju Terytorialnego

Organizacji) dla Komitetu Polityki Rozwoju Regionalnego OECD.

Polskę reprezentowali dyrektorzy Departamentów Współpracy Ekonomicznej, Współpracy Rozwojowej

oraz Departamentu Wschodniego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, przedstawiciel Ministerstwa

Infrastruktury i Budownictwa i Ministerstwa Rozwoju oraz pracownicy naukowi Katedry Transportu Szkoły

Wyd

arz

enia

17

Głównej Handlowej w Warszawie i Katedry Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. Uczestnikami i adresatami

seminarium oraz wizyt studyjnych w Lublinie i Rzeszowie byli przedstawiciele władz regionalnych

i miejskich Ukrainy, m.in. departamentów decentralizacji, polityki gospodarczej i planowania, gospodarki

odpadami, transportu oraz stowarzyszeń gmin i miast ukraińskich.

Tematem seminarium była prezentacja doświadczeń polskich z dziedziny reformy decentralizacji kraju, ze

szczególnym uwzględnieniem działalności, sąsiadujących z Ukrainą, samorządów województwa

lubelskiego i podkarpackiego, w tym kompetencji tych władz w dziedzinie finansów, transportu oraz

gospodarki odpadami i ściekami. Strona polska podkreśliła, że traktuje priorytetowo wsparcie dla Ukrainy

w zakresie reform polityk sektora publicznego, reformy decentralizacji i współpracy rozwojowej, zaś

aktualna sytuacja geopolityczna Ukrainy wzmacnia determinację świadczenia tej pomocy. Zaangażowanie

Polski we wszechstronną współpracę z Ukrainą wzmacnia instytucjonalną tkankę państwa ukraińskiego.

OECD podkreśliła, że społeczeństwo musi być podmiotem systemu świadczenia usług przez administrację

publiczną państwa. Ponadto OECD dobrze oceniła rozmowy w Lublinie o świadczeniu lokalnych usług

publicznych w zakresie zarządzania odpadami i przedstawione przez stronę polską stwierdzenie

pozytywnego wpływu współpracy władz lokalnych na skuteczne świadczenie usług transportowych.

Seminarium odbyło się w ramach Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej w Lublinie. W swoim

wystąpieniu w panelu inaugurującym Kongres pt. „Współpraca międzynarodowa jako czynnik stabilizacji

i rozwoju Regionu”, szef Wydziału Eurazji OECD podkreślił, że rozwój regionalny i stabilizacja są niezbędne

dla wzrostu i dobrobytu na Ukrainie i w Europie Wschodniej.

Po seminarium rozpoczęła się wizyta studyjna w Urzędach Marszałkowskich Województw Lubelskiego

i Podkarpackiego. Delegacja ukraińska i eksperci OECD odbyli spotkania z władzami samorządowymi

w Lublinie i Rzeszowie w dniach 25-28 września 2017 r.

W 2017 roku Polska uczestniczyła w projekcie OECD „Supporting Decentralisation in Ukraine” zapewniając

panelistów: pracowników naukowych i przedstawicieli administracji publicznej (Ministerstwo Spraw

Zagranicznych i Ministerstwo Rozwoju) do 3 seminariów OECD na Ukrainie. Były to seminaria w Kijowie

(26-27 stycznia), we Lwowie (22 czerwca) oraz w Żytomierzu (18 lipca).

Polska jest zaangażowana w Program Konkurencyjność Eurazji od czasu jego powołania w 2008 r. Była

pierwszym przewodniczącym Okrągłego Stołu Konkurencyjności i gospodarzem konferencji ministerialnej

„Implementing policies for Competitiveness in the Eurasia region”, zorganizowanej przez resorty spraw

zagranicznych i gospodarki oraz OECD w Warszawie, 27 i 28 czerwca 2013 r. W osobie Stałego

Przedstawiciela, Polska pełni funkcję wiceprzewodniczącego Rady Doradczej Programu „Konkurencyjność

Eurazji” i współprzewodniczy Komitetowi Sterującemu Inicjatywy dla Europy Wschodniej i Kaukazu

Południowego. W czasie Tygodnia Eurazji w 2016 r. Polska była egzaminatorem przeglądu Białorusi,

w 2017 r. bierze udział w monitoringu Tadżykistanu. Polska wnosi corocznie wpłaty dobrowolne na

realizację Programu „Konkurencyjność Eurazji”: w 2016 r. na rzecz Ukrainy (Ministerstwo Spraw

Zagranicznych), Mongolii i Tadżykistanu (Ministerstwo Rozwoju). Poza Polską, darczyńcami na rzecz

programu są Czechy, Flandria (Belgia), Kanada, Kazachstan, Słowacja, Szwecja i UE.

1 W Programie Regionalnym OECD „Konkurencyjność Eurazji” (Eurasia Competitiveness Programme) uczestniczy 13 państw: Afganistan,

Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdowa, Mongolia, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan.

/DS/

18

Edukacja

Konkurs dla studentów

Stałe Przedstawicielstwo Rzeczpospolitej Polskiej przy OECD w Paryżu we współpracy z Instytutem Europy Środkowo Wschodniej (IEŚW) w Lublinie ogłosiło konkurs na najlepszą pracę magisterską i licencjacką dla studentów uczelni publicznych i niepublicznych w Polsce.

Konkurs ma na celu:

- wyłonienie najlepszych prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich) dotyczących funkcjonowania OECD i/oraz jej wypływu na państwa członkowskie oraz kraje trzecie wykorzystujących opracowania, publikacje i dane/wskaźniki OECD.

- upowszechnienie tworzonej przez OECD wiedzy na temat polityk publicznych w jej krajach członkowskich i jej stosowania do projektowania opartych na dowodach polityk publicznych.

Termin nadsyłania zgłoszeń konkursowych upływa 30 września 2018 roku.

Zapraszamy do udziału!

Szczegółowy regulamin konkursu znajduje się pod adresem:

http://www.paryzoecd.msz.gov.pl/pl/p/paryzoecd_fr_s_pl/aktualnosci/konkurs_dla_studentow

/EM/

Wyd

arz

enia

19

Polityka ekonomiczna

Argentyna: gradualizm przeciwko populizmowi

Argentyna kontynuuje swoją dyplomatyczną ofensywę prezentując kraj, rządzony od grudnia 2015 roku przez prezydenta Mauricio Macri, jako zdolny do trwałego zerwania z tendencjami do ekonomicznego populizmu. Centrum Rozwoju OECD, w ramach seminarium DevTalks, gościło argentyńskiego Sekretarza Stanu do spraw polityki gospodarczej, Sebastiana Galiani, który przedstawił osiągnięcia gospodarcze Argentyny oraz zarysował plan długookresowej stabilizacji makroekonomicznej i poprawy jakości usług publicznych. Wiarygodności tym planom dodaje osoba ministra, który jest równocześnie profesorem ekonomii w University of Maryland i znanym teoretykiem ekonomii rozwoju.

Photo: © OECD 2017; Cover © Marianna Ianovska/Shutterstock.com

Prof. Galiani przedstawił cele, i metody ich osiągania, planu gospodarczego, który zmniejszy wydatki

publiczne w Argentynie, poprawi efektywność ich wydatkowania oraz, co równie ważne, zapewni

Prezydentowi Macri reelekcję w 2019 roku.

W ciągu ostatnich dwóch dekad Argentyna odnotowała szybki wzrost wydatków publicznych: z 23,3% PKB

w 1993 roku do 42,2% w 2015 roku. Rząd zamierza zmniejszyć je do ok. 35% w 2023 roku, gdyż tylko taki

(lub zbliżony doń) poziom jest a) możliwy do finansowania bez znacznego deficytu, oraz b) bardziej

odpowiedni dla państwa o tym poziomie rozwoju. Zmniejszenie to miałoby nastąpić bez uszczerbku dla

jakości usług publicznych, dzięki zmianom w strukturze wydatków (zmniejszenie skali subsydiów) oraz

dzięki pro-efektywnościowym zmianom w sposobie realizacji inwestycji publicznych (prof. Galiani ocenił,

że obecnie rząd Argentyny realizuje inwestycje publiczne z oszczędnością 40% w stosunku do

wcześniejszych okresów). Obecny rząd Argentyny zwraca większą uwagę na efektywność wydatków

publicznych, na bodźce, które sprawiają, że świadczący usługi publiczne - sektor służby zdrowia czy

edukacji, funkcjonuje oszczędniej, a równocześnie leczy i uczy lepiej. Sam minister Galiani dużo czasu

spędza w regionach, gdyż znaczna część wydatków publicznych jest w ich rękach, aby szczegółowo

dyskutować sposoby kontrolowania wydatków bez większych strat dla dostępności i jakości usług

publicznych.

Prof. Galiani wygłosił pochwałę gradualizmu w polityce gospodarczej, dzięki któremu rządzący są w stanie

poprawiać funkcjonowanie gospodarki bez utraty poparcia społecznego. Stwierdził, że w Argentynie

populizm przybiera postać protekcjonizmu połączonego z demokratyczną mobilizacją, ale skutkiem tego

jest niska otwartość gospodarcza i wysoka inflacja wynikająca z inflacyjnego finansowania deficytu

budżetowego. Jego zdaniem, dzięki planowi Prezydenta Macri, Argentyna zdoła uniknąć populistycznych

pokus.

Wspierając przemiany gospodarcze Argentyny OECD przygotowało Raport: OECD Economic Surveys:

Argentina 2017. Multi-dimensional Economic Survey.

Więcej informacji:

http://www.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-economic-surveys-argentina-2017_eco_surveys-arg-2017-en

OECD (2017), OECD Economic Surveys: Argentina 2017: Multi-dimensional Economic Survey, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/eco_surveys-arg-2017-en

/AAS/

Pu

blik

acj

e O

ECD

20

Polityka ekonomiczna

Południowoafrykańska gospodarka w obiektywie OECD

Podczas spotkania w Pretorii, które odbyło się 24 lipca 2017 roku Sekretarz Generalny OECD oraz

południowoafrykański Minister Finansów Malusi Gigaba oficjalnie zaprezentowali przegląd

gospodarczy Republiki Południowej Afryki.

Photo: © OECD 2017; © Shutterstock.com/Sean Nel

Dokument ten odnosi się do sytuacji makroekonomicznej RPA, polityki makroekonomicznej oraz również szczegółowo omawia dwa wybrane zagadnienia: 1) zacieśnienia regionalnej współpracy w ramach Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej oraz 2) ograniczenia barier dla przedsiębiorczości i rozwoju MŚP.

1. Rozdział makroekonomiczny

Jak zauważają autorzy dokumentu, w ostatnich latach wzrost gospodarczy w RPA znacznie wyhamował i w latach 2013-2016 oscylował poniżej 1% PKB. Również prognozy na kolejne lata nie są optymistyczne. OECD szacuje, że w latach 2017-18 wzrost PKB wyniesienie odpowiednio 0,8% i 1,2%. Taki stan rzeczy wynika głównie z ograniczeń po stronie podażowej, przede wszystkim niedoborów energii elektrycznej oraz spadających cen surowców. Negatywny wpływ na gospodarkę miała także susza, która dotknęła RPA w 2016r. Od 2014 r. bezrobocie wzrosło od 25% do 27%, a spowolnienie gospodarcze uderza najmocniej w młodzież, wśród której stopa bezrobocia wynosiła w 2016r. aż 53%. Od 2018r. planowane jest stopniowe podnoszenie pensji minimalnej, której poziom będzie zbliżony do mediany zarobków. Istnieją obawy, że tak wysoka podwyżka doprowadzi, przy braku wzrostu produktywności, do rozrostu szarej strefy oraz zwiększenia bezrobocia, przede wszystkim wśród najmłodszych.

Pomimo transferów socjalnych stanowiących 16% wydatków budżetowych, nierówności utrzymują się na bardzo wysokim poziomie, a ubóstwo dotyka blisko jednej trzeciej populacji. Wskaźnik Giniego wynosi 0,62 i od dekady utrzymuje się na tym, bardzo wysokim poziomie. Niski wzrost PKB, w połączeniu z szybkim przyrostem liczby ludności, mają negatywny wpływ na publiczne finanse. W ostatnich latach dług publiczny przekroczył 50% PKB, a w 2016 r. deficyt wyniósł 3,9%. Od 2010 roku obserwowana jest jednak pewna konsolidacja fiskalna, z roku na roku deficyt jest co raz mniejszy, jego wartość systematycznie spada o średnio 0,2% rocznie. Zagrożenia dla stabilności fiskalnej wynikają z negatywnych ratingów oraz rosnących zobowiązań w spółkach skarbu państwa (SSP). Dalsze obniżki ratingu mogą doprowadzić do szybkiego wzrostu stóp procentowych oraz deprecjacji waluty, co negatywnie wpłynie na dług oraz wzrost PKB. Ze względu na brak przestrzeni fiskalnej, niemożliwe jest zwiększenie wydatków publicznych, dlatego OECD zaleca ich restrukturyzację. Konieczne jest ograniczanie wydatków na subsydia dla spółek skarbu państwa oraz administrację publiczną, co umożliwi przekierowanie środków na edukację i infrastrukturę. W celu zwiększenia wpływów budżetowych możliwe jest również zwiększenie opodatkowania najzamożniejszych obywateli, np. poprzez opodatkowanie nieruchomości czy dochodów kapitałowych.

Ze względu na wysoką inflację oraz niski wzrost gospodarczy, polityka monetarna ma ograniczone pole do manewru. Pomimo znacznej luki produktowej, inflacja pozostaje powyżej celu (3-6%) wyznaczonego przez bank centralny, czemu sprzyjają rosnące koszty importu ropy naftowej oraz słabszy kurs walutowy (m.in. wynikający z przeprowadzonej w 2015r. deprecjacji Randa). Sytuacja na rynku finansowym jest stabilna: złe kredyty stanowią bardzo niewielki odsetek bankowego portfolio, a adekwatność kapitałowa utrzymuje się znacznie powyżej poziomu ustanowionego przez regulatora. Biorąc jednak pod uwagę niesprzyjający klimat gospodarczy, banki są narażone na ryzyko kredytowe, które wzrasta z roku na rok, szczególnie przy segmentach detalicznych: hipotekach, kredytach dla MŚP oraz odnawialnych kredytach detalicznych.

Biorąc pod uwagę powyższe diagnozy, w zakresie polityki ekonomicznej OECD rekomenduje Republice Południowej Afryki w pierwszej kolejności:

• ustanowienie limitów wydatkowych w publicznych sektorze oraz ograniczenie liczby publicznych funkcjonariuszy, • przekierowanie wydatków publicznych na infrastrukturę i edukację,

• przeprowadzenie reformy zamówień publicznych, • pilnowanie, aby SSP pilnowały reguł wydatkowych oraz ustawy o zamówieniach publicznych.

2. Zacieśnienie regionalnej współpracy w ramach Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej (SADC)

Zdaniem OECD, pomimo ogromnego potencjału, jaki tkwi w SADC, gospodarcza integracja państw w regionie jest na bardzo niskim poziomie. Interregionalny handel stanowi jedynie 10% całkowitej wartości handlu tych państw, podczas gdy analogiczna wielkość wynosi 25% dla państw ASEAN oraz 40% w Unii Europejskiej. Pogłębienie regionalnej integracji, dzięki lepszemu wdrażaniu protokołów porozumień, pozwoliłoby na zwiększenie rozmiaru południowoafrykańskiego runku oraz utworzenie nowych miejsc pracy. Firmy z RPA cechują się na tle innych państw SADC wysokim poziomem konkurencyjności, dzięki zdywersyfikowanej strukturze produkcji. Usprawnienie procedur celnych oraz uproszczenia złożonych reguł

Pu

blik

acj

e O

ECD

21

pochodzenia w przepisach celnych umożliwiłoby redukcję barier pozataryfowych, co w efekcie przyczyniłoby się do ograniczenia kosztów wymiany handlowej w regionie.

Pogłębienie gospodarczej integracji przyniesie ekonomiczne i społeczne korzyści w średnio- i długookresowej perspektywie. OECD wskazuje zarazem, że silniejsza polityczna regionalna integracja powinna iść w parze z ekonomiczną. Bardziej ambitne oraz efektywne projekty infrastrukturalne oraz polityka inwestycyjna (specjalne strefy ekonomiczne, wspólne polityki konkurencyjności) są niezbędne w celu wzmocnienia więzi pomiędzy państwami SADC. OECD rekomenduje również transgraniczne inwestycje w sektorze technologii (przykładowo tworzenie zharmonizowanych baz danych).

3. Ograniczenia barier dla przedsiębiorczości i rozwoju MŚP

Rozwój przedsiębiorczości jest niezbędny do zwiększenia ilości i jakości nowych miejsc pracy. Przedsiębiorczość w RPA jest bowiem na niskim poziomie w porównaniu do innych wschodzących gospodarek, a małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) rozwijają się w wolnym tempie. Niski wzrost gospodarczy pogorszył już wcześniej mało sprzyjające uwarunkowania dla rozwoju tych firm. Co prawda w ostatnich latach zostały przedsięwzięte kroki w celu ograniczenia administracyjnych barier utrudniających rozwój biznesu (m.in. otworzenie automatycznej rejestracji przedsiębiorstw, pilotażowe wdrożenie programu „jednego okienka”, czy obowiązkowe oceny skutków regulacji), ale w porównaniu do innych państw, cały czas są one na zbyt wysokim poziomie.

Niska jakość edukacji oraz niedobór miejsc pozwalających pracownikom na podnoszenie umiejętności sprawiają, że południowoafrykańscy pracownicy charakteryzują się niskim poziomem umiejętności, co przekłada się na produktywność. Wydatki publiczne powinny być w większym stopniu przeznaczone na poprawę jakości edukacji oraz na szkolnictwo zawodowe (wzmocnienie relacji pomiędzy szkołami i pracodawcami). Również MŚP powinny otrzymać wsparcie (finansowe oraz pozafinansowe) ze strony państwa, przede wszystkim poprzez wprowadzenie pozasądowych mediacji oraz poprawę prawa upadłościowego. MŚP mają problemy z uzyskiwaniem finansowania tradycyjnymi, bankowymi kanałami, jednak nie istnieją inne alternatywy sposoby ich finansowania. Skuteczność polityk gospodarczych jest dodatkowo ograniczana poprzez niezdolność do ich koordynacji oraz ewaluacji, zarówno ex-ante oraz ex-post.

Wskaźniki makroekonomiczne dla RPA

Źródło: Dokument: Economic Review – RPA (ECO/EDR(2017)13)

Więcej informacji: http://www.oecd.org/eco/surveys/economic-survey-south-africa.htm http://www.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-economic-surveys-south-africa-2017_eco_surveys-zaf-2017-en

OECD (2017), OECD Economic Surveys: South Africa 2017, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/eco_surveys-zaf-2017-en

/Łukasz Błoński/

2014 2015 2016 2017 2018

(projected)

GDP

1.7

1.3

0.3

0.6

1.2

Private consumption 0.7

1.7

0.8

0.8

1.5

Government consumption 1.1

0.5

2.0

1.0

0.8

Gross fixed capital formation 1.7

2.3

-3.9

0.5

2.8

Of which Housing 2.8

8.6

-2.4

3.4

4.8

Final domestic demand 1.0

1.6

0.1

0.6

1.6

Stockbuilding¹ -0.4

0.2

-0.9

-0.2

0.0

Total domestic demand 0.6

1.8

-0.8

0.4

1.6

Exports of goods and services 3.2

3.9

-0.1

2.8

4.5

Imports of goods and services -0.5

5.4

-3.7

2.7

5.9

Net exports¹ 1.2

-0.6

1.1

0.0

-0.4

Other indicators (growth rates, unless specified)

Potential GDP 2.8

2.8

2.7

2.4

2.3

Output gap² -0.9

-2.3

-4.6

-6.3

-7.3

Employment 1.9

3.9

0.3

1.4

2.6

Unemployment rate 25.1

25.3

26.7

26.9

26.5

GDP deflator 5.5

4.9

6.7

5.6

5.4

Consumer price index 6.1

4.6

6.3

5.7

5.6

Core consumer prices 5.6

5.6

5.7

5.4

5.5

Trade balance³ -1.7

-0.9

. .

. .

. .

Current account balance³ -5.3

-4.4

-3.3

-3.1

-3.3

General government fiscal balance³ -4.1

-3.9

-3.5

-3.3

-3.0

Three-month money market rate, average 5.8

6.1

7.2

7.0

6.5

Ten-year government bond yield, average

8.3

8.2

9.0

9.0

8.5

22

Polityka ekonomiczna

Utrzymać krótkookresowy wzrost

OECD opublikowało w drugiej połowie września swój flagowy raport – Interim

Economic Outlook. Organizacja podkreśla w nim, że w ostatnich miesiącach

zaobserwować można wyraźne ożywienie na światowych rynkach, co przekłada się na

lepsze od spodziewanego tempo wzrostu światowego PKB. Celem jest utrzymanie tej

dynamiki także w średniookresowej perspektywie.

Photo: © OECD 2017

Według prognoz OECD, globalny PKB wyniesie w 2017r. 3,5% PKB, a w 2018 roku wzrośnie do 3,7%. Oznacza to znaczną poprawę w stosunku do 2016r. (3% wzrostu). Co raz więcej państw notuje wzrost, na przestrzeni ostatniego roku poprawił się też średni poziom inwestycji, zatrudnienia oraz wymiany handlowej. Pomimo optymizmu, jaki towarzyszy temu krótkookresowemu wzrostowi, cały czas nie zostały zapewnione warunki do jego utrzymania w długiej perspektywie. Wzrost inwestycji oraz obrotów handlowych jest bowiem poniżej poziomu, który zapewnia odpowiedni wzrost produktywności. Wzrost wynagrodzeń jest bardzo ograniczony (dla krajów OECD wynosi od 2008r. jedynie 0,2% r/r.), co przekłada się na niski poziom rozporządzalnego dochodu domowego, a także inflację.

W strefie Euro, wzrost PKB w pierwszej połowie 2017r. wyprzedził prognozy, większość państw tej strefy cechują pozytywne odczyty ekonomiczne na bieżący i przyszły rok. Korzystnymi zjawiskami są rosnący poziom zatrudnienia, polityka monetarna pobudzająca wzrost, niższe koszty obsługi zadłużenia oraz malejące ryzyka polityczne. Stopa bezrobocia spadła w lipcu br. do 9,1%, najniższego poziomu od 2009r. Wzrost jest także napędzany przez silną konsumpcję, (powolne) odbicie inwestycji oraz wzrost eksportu (pomimo umacniania Euro).

Organizacja zauważa, że poziom inwestycji w krajach OECD uległ zwiększeniu, jednak cały czas utrzymuje się na poziomie niższym od towarzyszącego poprzednim cyklom koniunkturalnym, co wpływa m.in. na niski wzrost produktywności. Z drugiej strony, szybsze tempo wzrostu PKB może przyczynić się do wydawania kapitału w najbardziej rozwiniętych państwach, co biorąc pod uwagę wskaźniki krajowego oraz światowego popytu, stanowi istotny czynnik przy podejmowaniu decyzji o inwestowaniu. Z drugiej strony, wolniejsze od przewidywanego odbicie światowego popytu do poziomu sprzed kryzysu gospodarczego, ograniczenie biznesowej dynamiki oraz niepewność średniookresowych polityk stawiają dalsze tempo wzrostu inwestycji pod znakiem zapytania.

Oprócz inwestycji, pogłębienie wymiany handlowej i rozwój globalnych łańcuchów dostaw miałyby pozytywny wpływ na wzrost produktywności. Podczas gdy wzrost handlu był wyraźny na początku 2017r., to w II kwartale wyhamował i utrzymuje się poniżej tempa wzrostu PKB. Wynika to z cyklicznych czynników, m.in. ograniczonego popytu na kapitałochłonne inwestycje w sektorze handlu, oraz strukturalnych uwarunkowań, w tym ograniczonego rozwoju globalnych łańcuchów dostaw.

W zakresie rekomendacji, OECD kładzie nacisk na wdrażanie polityk zorientowanych na (przynajmniej) utrzymanie tempa wzrostu gospodarczego. W tym kontekście, konieczne jest zastąpienie akomodacyjnej polityki monetarnej przez bodźce fiskalne, przy jednoczesnym zachowaniu dyscypliny fiskalnej, niezbędnej do obniżenia wysokiego poziomu długu publicznego. Ze względu na utrzymywanie się niskich stóp procentowych przez długi czas, a także luzowanie ilościowe, które im towarzyszyło, konieczne będzie stopniowe i ostrożne odchodzenie od dotychczasowej polityki monetarnej.

OECD podtrzymuje także rekomendację dot. intensyfikacji wdrażania reform strukturalnych, których celem powinno być stworzenie sprzyjającego otoczenia dla inwestycji prywatnych, co pozwoliłoby na zwiększenie poziomu produktywności. Kraje dysponujące przestrzenią fiskalną powinny ją wykorzystywać na inwestycji o największej stopie zwrotu, prowadzących zarazem do zwiększania inkluzywności. Organizacja rekomenduje zwiększanie nakładów publicznych na poprawę umiejętności uczestników rynku pracy, usuwanie barier związanych z konkurencyjnością i handlem oraz promowanie aktywnych polityk na rynku pracy, prowadzących do zwiększenia zatrudnienia i odpowiedniego dystrybuowania wynagrodzeń.

Więcej informacji:

http://www.oecd.org/eco/outlook/economic-outlook/

/ŁB/

Pu

blik

acj

e O

ECD

23

Polityka innowacyjna

O efektywność publicznego wsparcia dla innowacyjnej

przedsiębiorczości

Mała ilość innowacji o przełomowym znaczeniu przyczyniła i przyczynia

się do tworzenia wielkiej liczby miejsc pracy oraz znacznego wzrostu

produktywności. Prowadzone w OECD badania wskazują, że nowe

i młode firmy są tymi, które są bardziej skuteczne w wykorzystywaniu

nowych technologii i wprowadzaniu radykalnych innowacji.

Jakie polityki publiczne i jakie narzędzia tych polityk sprzyjają upowszechnianiu innowacyjnej

przedsiębiorczości? Jak ważne jest istnienie zaplecza naukowego dla innowacyjnej

przedsiębiorczości? Jaki rodzaj badań prowadzonych przez instytucje publiczne (badań określonych

przez pola naukowe, relacje z praktyką gospodarczą etc.) przyniesie prawdopodobnie najlepsze skutki

dla rozwoju innowacyjnej przedsiębiorczości?

Tematy te zostały podjęte w realizowanych przez OECD projekcie badawczym, którego zarys został

przedstawiony w publikacji autorstwa Carla Menona „Innovative Entrepreneurship, Public Research

and the Policy Context: Scoping Paper”.

W publikacji dokonano przeglądu literatury dotyczącej innowacyjnej przedsiębiorczości, związków

pomiędzy badaniami w instytucjach publicznych a innowacji w sektorze prywatnym oraz prac

ekonomistów analizujących efekty promieniowania wiedzy i innowacji technologicznych. Ta część

opracowania przygotowuje do postawienia pytań badawczych dotyczących wpływu wsparcia

publicznego na innowacyjną przedsiębiorczość, skutków polityk zachęcania do i wspierania

badawczej współpracy instytucji publicznych i prywatnych oraz wpływu badań publicznych na

innowacyjną przedsiębiorczość. Autor konstruuje także strategię analizy ekonometrycznej, która

pozwolić może na precyzyjną odpowiedź na pytania badawcze projektu.

Wielkość funduszy publicznych kierowanych do instytucji badawczych oraz niepewne rezultaty tych

interwencji zachęcić powinny projektujących takie polityki do monitorowania prac prowadzonych

przez OECD, a być może także do włączenia się do nich.

Więcej informacji:

Carlo Menon „Innovative Entrepreneurship, Public Research and the Policy Context: Scoping Paper”,

DSTI/CIIE(2017)7

Contact: Carlo.Menon@oecd.org

Wcześniejsze prace OECD:

Axel Mittelstädt, Fabienne Cerri(2008) Fostering Entrepreneurship for Innovation, 30 Dec 2008

Working/Policy Paper, stron: 128

/AAS/

Pu

blik

acj

e O

ECD

24

Polityka innowacyjna

Innowacje z korzyścią dla wszystkich

Nierówności są jednym z najbardziej palących wyzwań, przed którymi stoją kraje

OECD zaś rozwój wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu jest kluczowym

celem polityki w krajach OECD. W tym kontekście powstał raport OECD Making

Innovation Benefit All: Policies for Inclusive Growth, omawiający mechanizmy, za

pomocą których innowacje oparte na technologiach informacyjnych

i komunikacyjnych (TIK) mogą mieć wpływ na integrację społeczną.

Photo: © OECD 2017; © alphaspirit/shutterstock.com; La1n/shutterstock.com

Głównym celem raportu jest zbadanie, w jaki sposób polityka innowacji może przyczynić się do wzrostu

sprzyjającego włączeniu społecznemu i jak skutecznie ją wdrażać.

Ponadto w raporcie omówiono zagadnienie innowacji cyfrowych, które wpływają na wzrost sprzyjający

włączeniu społecznemu. Innowacyjność od dawna uznawana jest za kluczowy czynnik wzrostu

gospodarczego, może również promować włączenie społeczne. Dzisiaj innowacje wynikające z TIK mogą

przyczynić się do wzrostu sprzyjającego włączeniu na kilka sposobów. Korzyści społeczne wynikają

z rosnącego przepływu bardziej przystępnych cenowo produktów i usług, również w sektorach opieki

zdrowotnej i edukacji, z których oba są istotnymi aspektami tworzenia dobrobytu.

W raporcie ocenia się również rozbieżność wyników możliwości tworzenia innowacji i inwestycji

w różnych regionach krajów OECD. Chociaż ogólne różnice w dostępie do innowacji uległy zmniejszeniu,

znaczne nierówności utrzymują się. Pomimo wzrostu inwestycji w czynniki mające na celu ułatwienie

lokalnego rozwoju nowych technologii i innych postępów prowadzących do innowacji i wzrostu

wydajności, luki w regionach w ciągu ostatnich 20 lat poszerzają się.

Dokument przedstawia również rolę, jaką odgrywają polityki zwiększania dostępu do szkolnictwa

wyższego. Rozwój szkolnictwa wyższego stwarza możliwości dla gospodarek opartych na wiedzy i wydaje

się być głównym czynnikiem wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Wiele krajów prowadzi

innowacyjne strategie mające na celu poprawę sprawiedliwego dostępu do tego typu szkolnictwa. Celem

jest zdobycie umiejętności niezbędnych w XXI wieku dla kadry. Niektóre innowacje w dziedzinie edukacji,

w szczególności innowacje oparte na TIK, mogą również pomóc niektórym uczniom ze specjalnymi

potrzebami edukacyjnymi w pełni uczestniczyć w tym systemie.

Więcej informacji: https://www.innovationpolicyplatform.org/system/files/Inclusive%20Growth%20publication%20FULL%20for%20web.pdf

/EM/

Pu

blik

acj

e O

ECD

25

Polityka cyfrowa

Cyfrowy rząd – cyfrowe zarządzanie sektorem publicznym

OECD poddało analizie stopień cyfryzacji procedur administracji centralnej Norwegii, przyglądając się, czy rząd wykorzystuje nowe technologie do poprawy efektywności, inkluzywności i jakości polityk.

Photo: © OECD 2017; © Grisha Bruev/Shutterstock.com

Pod hasłem cyfryzacji rządu nie kryją się jednak wyłącznie nowe technologie stosowane w trybie komunikacji z obywatelami, cyfrowy obieg dokumentów, czy kampanie w mediach społecznościowych. Do dobrego funkcjonowania cyfrowego rządu przyczyniają się także inne, równie kluczowe elementy, jak skoordynowana polityka zamówień publicznych w obszarze ICT, czy też podnoszenie umiejętności cyfrowej wśród obywateli oraz szerzenie możliwości korzystania z otwartych danych rządowych.

Nie należy zapominać, że poprzez poprawę sposobu funkcjonowania rządu w dobie cyfrowej, stwarzamy ramy cyfrowej transformacji dla szeroko rozumianej służby publicznej, gospodarki i społeczeństwa co przyczynia się do wzrostu produktywności i poprawy jakości życia obywateli.

Digital Government Review of Norway jest już drugim raportem w tym temacie zleconym przez Norwegię. W raporcie zauważono, że Norwegia już od dawna dostrzegła potencjał zmian cyfrowych, charakteryzuje się wyższym niż średnia OECD dostępnością łączy szerokopasmowych, wysokim poziomem umiejętności cyfrowych społeczeństwa i dostępnością nowych technologii. Z pewnością jest to poziom do którego powinny dążyć inne kraje, nie tylko OECD, tworząc strategie transformacji cyfrowej.

Raport wskazuje na inny ciekawy aspekt cyfrowego zarządzania sektorem publicznym, jakim jest dostępność danych rządowych, ich jakość oraz przydatność do dalszych procesów. Norwegia plasuje się dokładnie na poziomie średniej OECD, jednak w rankingu wyprzedza ją cały szereg innych państw. W tym kontekście ciekawe jest miejsce, które wedle ostatnich danych zajmuje Polska – wyprzedzając nawet potęgę cyfrowego państwa jakim jest Estonia. Jednoznacznie jest to postęp dla polskiej administracji, ale także ogromna szansa dla gospodarki. Otwarte dane oraz och odpowiedni format jest kluczowy dla tworzenia nowych innowacyjnych koncepcji, zaangażowania SMEs oraz młodych firm w poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań i podnoszenie produktywności.

Więcej informacji:

http://www.oecd.org/internet/digital-government/digital-government-review-of-norway-9789264279742-en.htm

OECD (2017), Digital Government Review of Norway: Boosting the Digital Transformation of the Public Sector, OECD Digital Government

Studies, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/9789264279742-en

/IB/

Pu

blik

acj

e O

ECD

26

Polityka zatrudnienia

Budowanie kompetencji zawodowych wspólnie z przedsiębiorstwami – wymiar lokalny

Nowa wspólna publikacja OECD-ILO dostarcza wskazań jak lokalne i regionalne rządy mogą wspierać partnerstwo pomiędzy biznesem a instytucjami edukacyjnymi w celu poprawy programów szkoleniowych i innych form uczenia się w miejscu pracy.

Photo: © OECD/ILO 2017; © Monkey Business Images/Shutterstock.com

Problem połączenia uczenia się w pracy z zajęciami w szkole zyskuje na znaczeniu, gdy szukane są

metody zapewnienia płynności przejścia ze szkoły do pracy. Praktyki zawodowe przynoszą korzyści

zarówno jednostkom, jak i przedsiębiorstwom.

Skuteczne wdrożenie programów praktyk zależy od intensywnego włączenia przedsiębiorców, na

poziomie lokalnym w projektowanie, rozwój i realizację programów szkoleń i praktyk zawodowych.

Kwestia ta ma olbrzymie znaczenie w wielu państwach świata. W państwach członkowskich OECD aż

13.9% młodzieży jest niezatrudnionych. W krajach takich jak Belgia, Francja, Finlandia, Grecja,

Irlandia, Włochy, Portugalia, Słowacja i Hiszpania wskaźnik ten przekracza 20%. Problem

z dopasowaniem kształcenia zawodowego i jego jakością nie jest obcy także naszemu krajowi.

Publikacja wykorzystuje studia przypadków w państwach tak różnych jak Norwegia i Turcja

(9 studiów przypadków z 9 państw), aby wyprowadzić wnioski o warunkach i czynnikach, które

decydują o skuteczności praktyk i szkoleń zawodowych.

Więcej informacji:

http://www.oecd-ilibrary.org/employment/engaging-employers-in-apprenticeship-

opportunities_9789264266681-en

OECD/ILO (2017), Engaging Employers in Apprenticeship Opportunities, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/9789264266681-en

/AAS/

Pu

blik

acj

e O

ECD

27

Ochrona środowiska

OECD Green Growth Indicators 2017

Tegoroczna edycja jest kontynuacją i uzupełnieniem poprzednich wydań publikacji

z 2011 i 2014 r. Zielony wzrost jest hasłem od lat wypełnianym treścią na wielu

forach międzynarodowych, niemniej OECD nadaje mu pierwotną definicję:

przyspieszenie wzrostu gospodarczego i rozwoju przy jednoczesnym zachowaniu

możliwie najniższych poziomów nieodwracalnego zużycia zasobów naturalnych.

Photo: © OECD 2017; © Cover design by advitam for the OECD

Green Growth Indicators są zestawem 26 mierników, które mają pomóc ocenić postęp zielonej

transformacji gospodarki w 4 głównych obszarach: środowiskowa i zasobowa produktywność

wytwarzania; baza zasobów naturalnych; środowiskowy wymiar jakości życia; oraz adekwatność polityk

rządów względem szans pojawiających się w gospodarce.

W każdym z tych obszarów OECD proponuje i wyjaśnia stosowanie określonych mierników, które w swoim

założeniu służyć mają umożliwieniu przedstawienia wielopłaszczyznowych zmian w relacji produkcji

i konsumpcji dóbr w gospodarce do środowiskowego kosztu ich uzyskania.

Green Growth Indicators 2017 w swoich konkluzjach wskazuje na tylko nieznaczną globalną poprawę

sytuacji w ostatnich latach. Jako główny powód OECD wskazuje brak spójności polityk sektorowych

w państwach: osiągnięcie zauważalnych zmian w zakresie zielonego wzrostu wymagałoby bardzo

konkretnych i skorelowanych działań wielu resortów – energii, przemysłu, finansów, gospodarki, handlu,

rolnictwa i innych. OECD jednocześnie zdaje sobie sprawę, że priorytety w ramach poszczególnych polityk

sektorowych nadzorowanych przez różne organy mogą być różne, bądź zupełnie sprzeczne. To konkluzja

o tyle znacząca, że na koherentnym podejściu rządów opiera się cała koncepcja projektu transformacji

gospodarczej w wydaniu promowanym przez OECD: skutecznym i wspólnym kreowaniu polityk

w realizowaniu celu transformacji.

Wydaje się, że OECD coraz bardziej zdaje sobie sprawę, że o ile łatwo jest wskazać na konieczność

podjęcia określonych działań, nawet szczegółowo je określając, to niezmiernie trudno jest o zapewnienie

implementacji takich zaleceń, co jest kluczowe dla powodzenia i celowości rekomendacji. W sposób

oczywisty państwa kierują się dobrem swoich obywateli i łatwo akceptują jeżeli cel wewnętrzny służy

realizacji celów globalnych (nikt nie ma wątpliwości, że warto ograniczać zużycie zasobów naturalnych),

ale raczej nie budują swojej wartości w drugim rzędzie, najpierw realizując cele globalne. To zderzenie

konsultingu politycznego i realiów politycznych jest znaczące.

Polska jest przedstawiona w Green Growth Indicators 2017 jako jedno z 7 państw, w którym nierówność

dochodów urosła najbardziej od 2000 r. (obok m.in. Niemiec i Austrii). Jednocześnie odnotowano dla

Polski ponad dwukrotną poprawę produktywności energetycznej i trzykrotne zmniejszenie zużycia wody

na jednostkę produkcji w ostatnich dwóch dekadach.

Więcej informacji:

http://www.oecd-ilibrary.org/environment/green-growth-indicators-2017_9789264268586-en

OECD (2017), Green Growth Indicators 2017, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/9789264268586-en

/MK/

Pu

blik

acj

e O

ECD

28

Edukacja

Jak przekształcać szkoły w organizacje uczące się?

Zarys przewodnika

W serii OECD Working Papers opublikowało ponad 90 stronicowe

opracowanie zatytułowane: „What Makes a School a Learning

Organization?” (Co czyni szkołę organizacją uczącą się?).

Photo: © OECD 2017

Opracowanie jest próbą uściślenia szeroko upowszechnionego pojęcia organizacji uczącej się

w odniesieniu do szkół. W pracy znaleźć można pogłębiony przegląd literatury dotyczącej tej problematyki

oraz identyfikację i operacjonalizację tych cech szkół, które ważne są dla czynienia z nich organizacji

uczących się. Są to:

1) rozwój i upowszechnienie wizji skoncentrowanej na uczeniu się wszystkich uczniów;

2) stworzenie i wspieranie możliwości ciągłego uczenia się przez wszystkich pracowników;

3) promocja uczenia się zespołowego i współpracy wśród pracowników;

4) stworzenie kultury dociekań, innowacji i poszukiwań;

5) ustanowienie dobrze zakorzenionego systemu zbierania i wymiany wiedzy oraz uczenia się;

6) uczenie się wraz z i od zewnętrznego otoczenia oraz szerszych systemów uczenia się;

7) modelowanie i wzrost przywództwa w uczeniu się.

Dla tych wymiarów autorzy opracowania stworzyli praktyczny przewodnik służący przekształcaniu szkół

w organizacje uczące się i w rezultacie poprawę wyników nauczania.

Opracowanie przygotowane zostało przez:

Marco Kools z OECD Directorate for Education and Skills (Marco.Kools@oecd.org) oraz:

Louise Stoll, Professor of Professional Learning w Institute of Education z University College w Londynie,

(Louise.Stoll@ioe.ac.uk).

Opracowanie zostało przygotowane ze wsparciem grupy ekspertów, która wcześniejszą wersję tekstu

analizowała na seminarium w lutym 2016 roku. Jego dalszym ciągiem będzie analiza wskaźników oraz

udoskonalenie zintegrowanego modelu szkół jako organizacji uczących się.

Więcej informacji:

http://www.oecd-ilibrary.org/education/what-makes-a-school-a-learning-organisation_5jlwm62b3bvh-en Kools, M. and Stoll L. (2016), “What Makes a School a Learning Organisation?”, OECD Education Working Papers, No. 137, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/5jlwm62b3bvh-en

/AAS/

Pu

blik

acj

e O

ECD

29

Nauka i Technologia

W kierunku innowacyjnych zastosowań medycznych

Jakie są możliwości wykorzystania narzędzi jakie tworzy nauka, technolgia

i innowacje dla ludzkiego zdrowia oraz w jakim kontekście mogą być one

wykorzystywane? W tym celu powstał raport z Serii OECD STI Policy Papers

(wrzesień 2017, nr 42) w temacie The Microbiome, diet and health: Towards

a science and innovation agenda.

Photo: © OECD 2017

Obecnie istnieją solidne dowody na to, że mikrobiomy - ekosystemy mikroorganizmów współdziałające ze

środowiskiem ludzkim w szczególnych okolicznościach - odgrywają ważną rolę dla zdrowia ludzkiego.

Omawiany raport zawiera ocenę najważniejszych wyzwań w zakresie innowacji w mikrobiologii. Raport oparty

jest na pracach analitycznych Grupy Roboczej OECD ds. Biotechnologii, Nanotechnologii

i Technologii Konwergencji (The OECD Working Party on Biotechnology, Nanotechnology and Converging

Technologies - BNCT), które mają na celu eliminowanie luk i barier dla innowacji w mikrobiologii, odżywianiu

i nowych podejściach terapeutycznych. Raport oparty jest również na warsztatach zorganizowanych w maju

2016 r., zatytułowanych: „The Microbiome, Diet and Health: Assessing the Gaps in Science and Innovation’’.

Aby móc skutecznie wykorzystywać innowacje i odkrycia naukowe w obszarze zdrowia ludzkiego, należy

poprawić politykę w pięciu nastepujących dziedzinach: 1) polityka naukowa, 2) rozwój „nauki translacyjnej”

jako dynamicznie rozwijającej się dyscypliny w obszarze badań biomedycznych, 3) partnerstwo publiczno-

prywatne 4) ramy prawne oraz 5) umiejętności, komunikacja i opinia publiczna.

Przemysł spożywczy i farmaceutyczny dostrzegają potencjalne nowe zastosowania w tej dziedzinie. Przemysł

spożywczy przygotowuje się do opracowania zindywidualizowanych diet i odpowiedniej żywności dla

konkretnych grup docelowych w celu zapobiegania lub leczenia niektórych przewlekłych schorzeń. Pomimo

tego, że zainteresowane podmioty coraz szybciej zdobędą wiedzę naukową, napotykają problemy wynikające

z braku dobrze dostosowanych ram regulacyjnych.

Nowe zastosowania wymagają nowych inżynierii i technologii komputerowych. Przyszli naukowcy powinni

posiadać szkolenia w celu połączenia tych umiejętności. Wiedza otwiera nowe podejścia do rozwiązania np.

kestii wielu chorób przewlekłych. Pracownicy służby zdrowia powinni mieć możliwość stosowania nowych

i sprawdzonych metod. Informacje muszą być dostarczane konsumentom i obywatelom w jasny

i zrozumiały sposób. Wymaga to wspólnego działania ze strony wszystkich odpowiedzialnych aktorów -

środowiska badaczy, specjalistów ds. żywności i opieki zdrowotnej, przemysłu, podmiotów opiniotwórczych,

mediów i polityków.

Więcej informacji: http://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/the-microbiome-diet-and-health_d496f56d-en

/EM/

Pu

blik

acj

e O

ECD

30

Inwestycje

Przegląd porozumień regionalnych pod kątem klauzul regulujących inwestycje

Sekretariat OECD rozpoczął prace nad pogłębioną analizą klauzul regulujących inwestycje w kontekście globalnych łańcuchów wartości (Global Value Chains- GVC). Raport będzie częścią szerszych badań nad powiązaniami handlu i inwestycji.

Obecnie opracowywany raport jest częścią projektu analizującego nowe modele biznesowe w kontekście współdziałania handlu i inwestycji oraz wpływu na GVC. Podstawą tej analizy będą dane pozyskane od przedsiębiorstw o zasięgu globalnym oraz dane z przemysłu. Uzupełnieniem będzie opracowanie dotyczące klauzul znajdujących się w porozumieniach regionalnych, jednak także z perspektywy globalnych łańcuchów wartości.

Rozbudowane porozumienia regionalne mają wpływ na decyzje biznesowe przedsiębiorstw, w tym wybór modelu biznesowego, wybór sposobu inwestowania oraz sposobu realizowania strategii ekspansji. Pierwszy etap prac podjętych przez Sekretariat opiera się na identyfikacji klauzul wpływających na szeroko rozumowaną politykę inwestycyjną bezpośrednio, np. regulacje prowadzenia działalności gospodarczej, lub pośrednio, np. uregulowania odpowiedzialnego biznesu czy reguły pochodzenia. Podstawowe klauzule inwestycyjne zawarte są w dedykowanych rozdziałach inwestycyjnych, stanowiących część porozumień regionalnych, bądź tej ich podstawą w przypadku umów inwestycyjnych. Jednak ograniczanie oceny środowiska inwestycyjnego wyłącznie do tych klauzul nie odzwierciedla rzeczywistych decyzji biznesowych, jakie stoją przed przedsiębiorcami, którzy podejmując decyzje inwestycyjne zagłębiają się także w inne regulacje.

Pierwszy etap prac to identyfikacja klauzul (ilustruje to poniższy graf). Kolejnym etapem jest jednak wybór tych elementów, których wpływ na decyzje inwestycyjne jest największy. Pod tym kątem zostanie przeprowadzona pogłębiona analiza wybranych klauzul i ich wpływ na globalne łańcuchy wartości, jak np. regulacje dot. działalności transgranicznej, czy też wymogi ochrony środowiska.

Dokument będzie omawiany i kształtowany uwagami ekspertów delegowanych do Komitetu Inwestycji i Grupy Roboczej OECD ds. Handlu.

Źródło: opracowanie OECD DAF/INV/WD(2017)17

/IB/

Pu

blik

acj

e O

ECD

31

Handel

W pogoni za podróbkami czyli jak chronić własność przemysłową i uszczelnić system podatkowy

W ostatnim czasie OECD (GOV) wspólnie z Urzędem Unii Europejskiej ds.

Własności Intelektualnej (EUIPO) opracowało raport na temat odkrywania

prawdziwych tras handlu podrobionymi dobrami Mapping the Real Routes of

Trade in Fake Goods. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi rządów

państw na to zjawisko, tak aby kreując polityki krajowe miały na uwadze

zagrożenie wynikające z handlu i przepływu dóbr podrabianych, zarówno dla

wzrostu gospodarczego, jak i także dla zdrowia i bezpieczeństwa

konsumentów.

Photo: © OECD/European Union Intellectual Property Office 2017; Cover Illustration © Jeffrey Fisher

Stanowiąc zagrożenie dla innowacyjności gospodarek, proceder podrabiania różnorodnych dóbr,

takich jak np. żywność, produkty farmaceutyczne, perfumy, kosmetyki, wyroby skórzane, sprzęt

elektroniczny, nie traci na sile również z uwagi na udział w nim zorganizowanych grup przestępczych,

dla których stanowi jedno ze znaczących źródeł dochodu. Ułatwienia w handlu, globalizacja i rosnące

znaczenie własności przemysłowej, pomimo pozytywnego wpływu na gospodarki państw, ułatwiły

rozwój działalności przestępczej w tym obszarze. Państwa stoją przed ogromnym wyzwaniem, jak

zidentyfikować trasy przerzutów podrobionych towarów, jakie rozwiązania w zakresie polityk

krajowych i nie tylko zastosować, aby jednocześnie chronić własność przemysłową i nie tracić

dochodów z cła.

Jak wskazuje opracowanie zarówno działania prewencyjne, jak też zmierzające do ograniczenia

handlu towarami podrobionymi i nielegalnymi wyrobami, wymagają skoordynowanego działania

wielu ogniw na poziomie regionalnym, jak też globalnym. Podmioty zaangażowane w ten proceder

umiejętnie maskują drogę przemytu przesyłając produkty złożonymi, wieloetapowymi trasami,

trudnymi do namierzenie przez władze i służby celne. Analiza tego zjawiska ma na celu dostarczenie

informacji, w jaki sposób poprzez odpowiednie regulacje, zapobiegać lub ograniczać handel

podrobionymi towarami oraz egzekwować przestrzeganie ustanowionych przepisów. Należy również

zwrócić uwagę trzy obszary, w których działania powinny zostać zintensyfikowane tzn. rola stref

wolnego handlu w przeładunku towarów, skuteczność wykrywania podrobionych towarów w małych

przesyłkach oraz czynniki ekonomiczne występujące w kraju pochodzenia podrobionego towaru,

z uwzględnieniem relacji między natężeniem procederu podrabiania a wskaźnikami wolnego handlu,

jakością rządów i uczciwością sektora publicznego.

Więcej informacji:

http://www.oecd-ilibrary.org/governance/mapping-the-real-routes-of-trade-in-fake-

goods_9789264278349-en;jsessionid=22gx5p92kuakv.x-oecd-live-03

OECD/EUIPO (2017), Mapping the Real Routes of Trade in Fake Goods, OECD Publishing, Paris. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/9789264278349-en

/WW/

Pu

blik

acj

e O

ECD

32

Migracje

W poszukiwaniu odpowiedzi na wyzwania kryzysów uchodźczych w krajach rozwijających się

Pod koniec 2015 r. liczba osób zmuszonych do porzucenia miejsc zamieszkania

z powodu konfliktów, przemocy, prześladowań i łamania praw człowieka wyniosła

rekordową historycznie wielkość 65 mln. Rosnąca liczba uchodźców

i nielegalnych migrantów kieruje się do państw UE.

Photo: © OECD 2017; Cover image: Hundreds of refugees come across the border from Syria into Jordan at remote eastern desert locations. © UNHCR/Jared Kohler

Globalny charakter tego zjawiska oraz medialne przekazy uwypuklające jego skutki w Europie powodują, że w powszechnym odbiorze nie dostrzega się, iż dotyka ono w nieproporcjonalnie większym stopniu niektóre regiony Afryki, Bliskiego Wschodu i południowej Azji (ponad połowa uchodźców w świecie pochodzi zaledwie z trzech krajów: Syrii, Afganistanu i Somalii). Raport Responding to Refugee Crises in Developing Countries: What Can We Learn From Evaluations? jest rezultatem prac zespołu sekretariatu OECD (w tym DAC Network on Development Evaluation) zmierzających do zidentyfikowania problemów, jakie pojawiają się w polityce migracyjnej oraz zwrócenia uwagi na kluczowe konkluzje będące rezultatem ewaluacji programów pomocowych realizowanych w rejonach dotkniętych problemem uchodźców. Wśród najważniejszych konkluzji zidentyfikowanych w trakcie badań raport wymienia:

1. Problemy jakie napotykają w praktyce próby budowania komplementarności działań organizacji

humanitarnych oraz instytucji realizujących programy rozwojowe. Mimo uznania konieczności

znajdowania rozwiązań długofalowych, łączących działania w obu tych sferach, nadal w praktyce

realizowane są odrębnie doraźne działania humanitarne i długoterminowe programy rozwojowe.

2. Działania na rzecz usuwania przyczyn powodujących ruchy migracyjne, w tym zapobieganie konfliktom

i wzmacnianie struktur i mechanizmów funkcjonowania państw (state building) nie przynosi

skutecznych krótko- i średnioterminowych rozwiązań kryzysów uchodźczych. Problem ten wymaga

dalszych badań i analiz.

3. W wielu regionach, skala potrzeb pomocy humanitarnej nie zmniejsza się przez szereg lat, czasami

utrzymując się na tym samym poziomie nawet przez dekady (w wyniku przedłużania się konfliktów

powodujących przymusowe przemieszczenia ludności). Planowanie pomocy humanitarnej musi zatem

być wpisane w perspektywę długoterminową, uwzględniającą programy rozwojowe oraz inicjatywy

stabilizacyjne spójne z zasadami pomocy humanitarnej.

Z powodu presji politycznej i medialnej wymuszających szybkie działania, które oceniane są często przez pryzmat jedynie wydatkowania funduszy, decyzje o alokacji środków pomocowych podejmowane są często pospiesznie, bez uwzględniania ryzyka, jakie zagraża podejmowanym działaniom i bez właściwego uwzględniania kontekstu lokalnego. Spójna odpowiedź państw członkowskich DAC na wyzwania kryzysu uchodźców powinna uwzględniać przede wszystkim zasadę skuteczności w realizacji programów humanitarnych i pomocowych. Więcej informacji: http://www.oecd-ilibrary.org/development/responding-to-refugee-crises-in-developing-countries_ae4362bd-en

DOI: http://dx.doi.org/10.1787/ae4362bd-en

/MŁ/

Pu

blik

acj

e O

ECD

33

Transport

Roczny Raport nt. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2017

10 października 2017 r. Organizacja Współpracy Gospodarczej

i Rozwoju (OECD) we współpracy z Międzynarodowym Forum

Transportowym (ITF) opublikuje Roczny Raport nt. Bezpieczeństwa

Ruchu Drogowego w roku 2017 – „Road Safety Annual Report

2017”.

Photo: https://www.itf-oecd.org/IRTAD

Raport opracowała grupa International Traffic Safety Data and Analysis Group (IRTAD). Tworzą ją

eksperci ds. bezpieczeństwa drogowego i statystycy z instytucji publicznych, uniwersytetów, sektora

prywatnego i organizacji międzynarodowych. Do zadań IRTAD należy prowadzenie bazy danych dot.

bezpieczeństwa drogowego (International Road Traffic and Accident Database) oraz analiza zdarzeń

drogowych.

Do grupy IRTAD należą instytucje publiczne w następujących krajach: Argentyna, Australia, Austria, Belgia, Chile, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Izrael, Jamajka, Japonia, Kanada, Korea, Litwa, Maroko, Niemcy, Norwegia, Nowa Zelandia, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Słowenia, Stany Zjednoczone Ameryki, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania, Węgry i Włochy. Kambodża, Malezja, Meksyk, Nigeria i Serbia są w trakcie akcesji. Raport zawiera przegląd najnowszych danych dotyczących stanu bezpieczeństwa drogowego

w krajach należących do grupy IRTAD w roku 2015, wstępne dane za rok 2016 oraz szczegółowe

raporty nt. poszczególnych państw grupy. Zawiera także wykresy z najważniejszymi wskaźnikami

stanu bezpieczeństwa drogowego w wybranych krajach IRTAD.

Raport prezentuje analizę stanu bezpieczeństwa drogowego w krajach IRTAD ze wskazaniem na

rodzaj i grupę wiekową użytkowników dróg oraz rodzaj dróg. Opisuje procedurę gromadzenia danych

o zdarzeniach drogowych w poszczególych krajach IRTAD oraz przedstawia krajowe strategie i cele

bezpieczeństwa drogowego. Raport dostarcza aktualnych informacji na temat przekraczania

prędkości na drogach, prowadzenia pojazdów mechanicznych pod wpływem alkoholu – w stanie

nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, a także innych aspektów zachowań

użytkowników dróg.

W roku 2017 grupa IRTAD poświęciła szczególną uwagę kwestii bezpieczeństwa drogowego w dobie

starzenia się społeczeństw.

Więcej informacji:

http://www.oecd-ilibrary.org/transport/road-safety-annual-report-2017_irtad-2017-en

/DS/

Pu

blik

acj

e O

ECD

34

Warto wiedzieć …

Zasoby informacyjne OECD

Statystyczna baza danych OECD

Na podanej stronie dostępny jest katalog baz danych OECD oraz dane statystyczne uszeregowane wg tematyki, które można wykorzystywać również do porównywania poszczególnych rezultatów: https://data.oecd.org/home/

Katalog publikacji OECD w 2017 roku

W publikacjach OECD znajdują się analizy i dane porównawcze wykorzystywane do ustalenia przyszłych trendów i międzynarodowych standardów dotyczących m. in. zagadnień mających bezpośredni wpływ na życie ludzi. Zawarte w publikacjach informacje dotyczą następujących zakresów tematycznych: Ekonomia, Rolnictwo, Pomoc rozwojowa, Edukacja, Zatrudnienie, Energia, Finanse i Inwestycje, Zarządzanie publiczne, Przemysł i Usługi, Energia nuklearna, Nauka i Technologia, Kwestie społeczne, zdrowotne i migracyjne, Podatki, Handel, Transport, Rozwój regionalny. Wykaz publikacji w 2017 r. znajduje się na stronie: https://issuu.com/oecd.publishing/docs/cata_key_2017_maj_web?e=3055080/43182506

Księgarnia internetowa OECD

Księgarnia internetowa OECD oferuje szeroki dostęp do informacji o publikacjach OECD, Międzynarodowej Agencji Energii (IEA), Centrum Rozwoju OECD, Międzynarodowego Forum Transportu (ITF), Centrum Badań Naukowych i Innowacji (CERI). Księgarnia umożliwia również dostęp do katalogu publikacji i periodyków oraz baz danych OECD pod następującym adresem: www.oecd.org/bookshop

E-newsletter OECD

Biuletyn OECD w wersji elektronicznej zatytułowany What's New @ OECD wydawany jest raz w miesiącu. Poprzednie wydania dostępne są pod adresem: http://www.oecd.org/about/publishing/whatsnew.htm

Aby otrzymywać Biuletyn drogą elektroniczną konieczna jest rejestracja dostępna pod adresem: www.oecd.org/about/publishing/oecddirect.htm

OECD Observer

OECD Observer jest kwartalnikiem, który przedstawia w zwięzły i miarodajny sposób analizy kluczowych światowych problemów gospodarczych i społecznych. Na łamach OECD Observer znajdują się artykuły ekspertów OECD i innych gości podsumowujące najnowsze ustalenia w dziedzinie gospodarki światowej. Każde wydanie zawiera artykuły pogrupowane tematycznie, wykazy nowych publikacji i recenzje książek. W pakiecie OECD Observer znajduje się również roczne wydanie OECD Yearbook, zawierające informacje, w których położony jest nacisk na aktualne wyzwania oraz rozwiązania globalnych problemów gospodarczych, społecznych i środowiskowych. OECD Observer dostępny jest pod adresem: http://oecdobserver.org/

Inn

e in

form

acj

e

35

Warto wiedzieć …

OECD Blogs

OECD prowadzi blogi w kluczowych kwestiach, które dzisiaj mogą interesować

społeczeństwo. Na ich stronach znajdują się komentarze pracowników OECD i blogi

ekspertów mówiące o tematyce tak różnorodnej jak bezrobocie, emerytury, poprawa

edukacji i mierniki postępów w społeczeństwie. OECD zachęca do czynnego brania udziału

w tego typu dyskusjach.

Insights

Seria opracowań OECD Insights wyjaśnia w zrozumiały sposób ważne kwestie stojące przed społeczeństwem. Blog Insights nakreśla pierwsze spojrzenie i jest kontynuacją tych rozważań. http://oecdinsights.org/

Education Today

Blog OECD Educationtoday, który omawia istniejące i pojawiające się kwestie dotyczące edukacji, w tym wyniki międzynarodowych rezultatów studentów (PISA), umiejętności XXI wieku, rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki. http://oecdeducationtoday.blogspot.com/

Ecoscope

Blog OECD Ecoscope omawia całą serię zagadnień, które znajdują się w centrum zainteresowanoń OECD, m.in. makroekonomicznych, strukturalnych i pomiaru dobrobytu. https://oecdecoscope.wordpress.com/

Development Matters

Blog OECD Development Matters stanowi platformę do otwartych i świadomych dyskusji na temat możliwości rozwoju i wyzwań stojących w tym temacie. https://oecd-development-matters.org/

ProgBlog

ProgBlog pochodzi z Globalnego Projektu mierzenia postępu społeczeństw (Global Project for Measuring the Progress of Societies and the Wikiprogress). http://theblogprogress.blogspot.com/

Skills and Work

Blog OECD Skills and Work dotyczący kwestii umiejętności i pracy to platforma OECD, która ma na celu dzielenie się analizą dotyczącą umiejętności pracowników, umiejętności korzystania z pracy oraz sposobu oceny i reagowania na zmieniające się potrzeby w zakresie umiejętności. https://oecdskillsandwork.wordpress.com/

Inn

e in

form

acj

e

36

Warto wiedzieć …

Przydatne adresy

Stałe Przedstawicielstwo RP przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

• SP RP przy OECD - strona główna:

http://www.paryzoecd.msz.gov.pl/

• SP RP przy OECD - film „Polska i OECD”:

http://www.paryzoecd.msz.gov.pl/

https://www.youtube.com/watch?v=lOUCt7EflPQ

• SP RP przy OECD - film „Poland and OECD”:

http://parisoecd.mfa.gov.pl/en/

https://www.youtube.com/watch?v=x9b35tMeAv8

• SP RP przy OECD - Twitter:

https://twitter.com/PLPermRepOECD

OECD

• OECD - strona główna :

www.oecd.org

• OECD - Careers:

http://www.oecd.org/careers/

• OECD - YouTube :

www.youtube.com/oecd

• OECD - Facebook:

https://www.facebook.com/theOECD

• OECD - Twitter:

https://twitter.com/oecd

• OECD - Flickr:

https://www.flickr.com/photos/oecd

Inne agencje

• Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) - strona główna:

https://www.iea.org/

• Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA) - strona główna:

https://www.iaea.org/

• Centrum Rozwoju (DEV) - strona główna:

http://www.oecd.org/dev/

• Międzynarodowe Forum Transportu (ITF) - strona główna:

http://www.itf-oecd.org/

Inn

e in

form

acj

e

37

Warto wiedzieć …

OECD iLibrary

OECD iLibrary jest globalną bazą wiedzy zawierającą dane, informacje oraz publikacje OECD.

Według stanu na wrzesień 2017 roku umieszczono w niej 11 480 e-booków, 58 070 rozdziałów,

5 460 dokumentów roboczych. OECD iLibrary w szczególności skierowana jest do środowisk

uniwersyteckich, ośrodków badawczych, parlamentów krajowych, organizacji pozarządowych oraz

do bibliotek.

Strona dostępna jest w dwóch wersjach językowych: angielskiej i francuskiej, jednakże dla niektórych

publikacji znajdują się także streszczenia w 25 wersjach językowych, w tym polskiej. Strona posiada

również szereg wyszukiwarek tematycznych, liczne katalogi oraz bazę danych statystycznych z 17

zakresów tematycznych. Dokumenty dostępne są w różnych formatach.

Dostęp do OECD iLibrary znajduje się pod następującym adresem:

www.oecd-ilibrary.org

Szczegółowy przewodnik korzystania z OECD iLibrary znajduje się w wersji polskiej i angielskiej pod

adresami:

http://assets.oecdcode.org/ilibraryres/OECD%20iLibrary_UserGuide%202016_PL.pdf

http://assets.oecdcode.org/ilibraryres/Gettngstarted_Polish_2012.pdf

http://assets.oecdcode.org/ilibraryres/user_guide_oecd-ilibrary_en.pdf

Informacje o sposobie korzystania z OECD iLibrary znajdują się na You Tube pod następującym

adresem:

https://www.youtube.com/user/OECDiLibrary

https://www.youtube.com/watch?v=nN5tNWvfDB4

Broszura ze szczegółowymi informacjami o OECD iLibrary znajduje się pod adresem:

https://issuu.com/oecd.publishing/docs/oecd_ilibrary_brochure_2017?e=3055080/41406163

Obecnie z OECD iLibrary korzysta ponad 2000 instytucji w przeszło 100 krajach. Ich lista dostępna

jest pod adresem:

http://www.oecd.org/about/publishing/oecdilibrarysubscribers-

abonnesaoecdilibrary.htm?utm_source=Adestra&utm_medium=email&utm_content=list%20by%20c

ountry&utm_campaign=What%27s%20New%2014%20February&utm_term=demo

Inn

e in

form

acj

e

38

Warto wiedzieć

OECD iLibrary

Inn

e in

form

acj

e

39

OECD 360°

Stałe Przedstawicielstwo RP

przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

KONTAKT:

136, rue de Longchamp

75116 Paris

Tel. +33 (0)1 56 28 57 60

Fax. +33 (0)1 56 28 94 66

� Aby wejść na stronę internetową placówki: http://www.paryzoecd.msz.gov.pl � Aby skontaktować się z placówką: paryz.oecd.sekretariat@msz.gov.pl

Jeżeli nie życzą sobie Państwo otrzymywać tego typu informacji, prosimy o e-maila zwrotnego pod wyżej

wymieniony adres z informacją „proszę o usunięcie mojego adresu z listy adresatów”