Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n....

19
2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Wikipedia 2009 Sobotta, Atlas anatomii człowieka, 1994 transport substancji odżywczych transport tlenu i dwutlenku węgla transport produktów przemiany materii utrzymanie równowagi hydrostatycznej utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej utrzymanie równowagi termostatycznej

Transcript of Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n....

Page 1: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

1

dr n. med. Adam Węgrzynowski

Wikipedia 2009Sob

otta

, Atl

as

an

ato

mii

czło

wie

ka, 1

994

� transport substancji odżywczych� transport tlenu i dwutlenku węgla� transport produktów przemiany materii� utrzymanie równowagi hydrostatycznej� utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej� utrzymanie równowagi termostatycznej

Page 2: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

2

� serce jako pompa SSĄCO-TŁOCZĄCA� płuca jako wymiennik gazów rozpuszczonych

we krwi� dwa obiegi w układzie krążenia� układ żylny vs. tętniczy� co to jest limfa i co ją napędza?

Wikipedia 2009

rozkurcz skurcz

Wikipedia 2009

Page 3: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

3

Wikipedia 2009

Wikipedia 2009

Wikipedia 2009

Page 4: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

4

Wikipedia 2009

Wikipedia 2009Sob

otta

, Atl

as

an

ato

mii

czło

wie

ka, 1

994

błona zewnętrzna (przydanka)

błona środkowa (mięśniowa)

błona wewnętrzna (intima)

błona zewnętrzna (przydanka)

błona środkowa (mięśniowa)

błona wewnętrzna (intima)

TĘTNICA ŻYŁA

Page 5: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

5

Wikipedia 2010Hac

h, C

hir

ug

iaży

ł, 20

09

Wikipedia 2010

� choroby serca� choroba niedokrwienna serca� nadciśnienie tętnicze� myopatie

� choroby tętnic� miażdżyca� tętniaki� zapalenia� zatory

� choroby żył� niewydolność/żylaki� zapalenia � zakrzepica

� niewydolność naczyń limfatycznych� inne (przetoki, malformacje naczyniowe, nowotwory, itp.)

Page 6: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

6

Deficyt tlenowy będący następstwem dysproporcji pomiędzy zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen a jego dostawą.

co może go wywołać?

blaszka miażdżycowa

Page 7: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

7

Klinika typowa: dławica piersiowa.

� BÓL o charakterze ucisku (dławienia)� zamostkowy, promieniujący do lewego barku,

ramienia, żuchwy)

� uczucie duszności

� reakcja na nitroglicerynę

� związek z wysiłkiem

� inne objawy: poty, omdlenie, zmęczenie

Martwica mięśnia sercowego będąca następstwem braku dopływu krwi do obszaru

objętego zawałem

Page 8: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

8

� Wiek i płeć� Cukrzyca� Nadciśnienie tętnicze� Otyłość� Wywiad rodzinny� Hiperlipidemia� Palenie papierosów

� 140/80 mm Hg

� prawdziwe� rzekome� rozwarstwiające

Tętniak – wypełnione krwią, ograniczone poszerzenie światła tętnicy.

Page 9: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

9

� żylaki głównych pni żylnych� żylaki odgałęzień głównych pni żylnych� żylaki nawrotowe� żylaki siatkowate (mini żylaki)� teleangiektazje („pajączki naczyniowe”)

Hac

h, C

hir

ug

iaży

ł, 20

09

Page 10: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

10

Hac

h, C

hir

ug

iaży

ł, 20

09

Page 11: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

11

Page 12: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

12

(łac. oedema) gromadzenie się płynu wprzestrzeni pozakomórkowej i/lub w jamachciała.

Powstaje na skutek zaburzenia równowagimiędzy czynnikami dążącymi do zatrzymaniapłynu w naczyniach oraz czynnikówprowadzących do przedostawania się płynupoza ich światło.

ciśnienie onkotyczne

ciśnienie osmotyczne

ciśnienie hydrostatyczne

ciśnienie osmotyczne

szczelność naczyń

� płyn wewnątrzkomórkowy� płyn zewnątrzkomórkowy� tzw. trzecia przestrzeń - transkomórkowy

Page 13: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

13

� uogólnione: � skóry i tkanki podskórnej - puchlina (łac. anasarca)

� obrzęk całego ciała i zgromadzenie płynu w jamach ciała (łac. hydrops universalis)

� zlokalizowane: � w jamach ciała: ▪ otrzewnej - wodobrzusze (łac. ascites)

▪ osierdziu - (łac. hydropericardium)

▪ opłucnej - (łac. hydrothorax)

� czaszka ▪ układ komorowy mózgu - wodogłowie

� niewydolność serca� prawokomorowa� lewokomorowa� skurczowa/rozkurczowa

� niewydolność nerek� niewydolność wątroby� zaburzenia skurczu/rozkurczu naczyń� niewydolność naczyń

� tętniczych � żylnych� limfatycznych

� zapalenia/zakażenia� zaburzenia hormonalne

� zespół Cushinga� niedoczynność/nadczynność tarczycy� zaburzenia pracy przysadki mózgowej

� płyn przedostający się poza układ naczyń przy prawidłowej budowie ich ściany.

� Typowo jest to płyn zawierający około 2,5% białek z przewagą albumin, nie zawierający enzymów o gęstości około 1,012, przejrzysty, koloru jasno żółtego do bursztynowego.

� Przedostaje się do jam ciała i tkanki łącznej w wyniku spadku ciśnienia onkotycznego lub osmotycznego krwi lub wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach włosowatych.

Page 14: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

14

� (łac. exsudatum) jest to płyn powstający w przebiegu zapaleń. Przez ściany naczyń krwionośnych przenikają płynne składniki osocza i gromadzą się w tkankach i jamach ciała;

� Wysięk może mieć charakter surowiczy, włóknikowy, ropny lub mieszany.

� Typowo surowiczy płyn wysiękowy jest mętny, zawiera komórki krwi, włóknik oraz komórki wyściółki jam ciała. Zawiera około 4%, białek składem odpowiadających białkom surowicy krwi. Gęstość płynu wysiękowego waha się między 1,018 a 1,025.

� Wysięk powstaje w wyniku:

� wzrostu przepuszczalności kapilar - reakcja alergiczna, posocznica, oparzenia

� Przesięk powstaje w wyniku:

� wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w kapilarach� utrudnienia odpływu żylnego (obrzęk płuc, żylaki podudzi)� marskości wątroby� zwiększenia objętości osocza spowodowane zatrzymaniem

sodu� utrudnienia odpływu limfy� spadku ciśnienia onkotycznego białek osocza

� reakcja alergiczna� posocznica� oparzenie

Page 15: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

15

Page 16: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

16

Page 17: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

17

Zespół objawów klinicznych zagrażającychżyciu, którego podstawą jest nadmierneprzewodnienie tkanek płuc upośledzające jejpodatność wskutek przesiąkania płynu zeświatła włośniczek do przestrzeniśródmiąższowej i dalej do pęcherzykówpłucnych.

Page 18: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

18

� cukrzyca (stany ciężkie – kwasice)� choroby spichrzeniowe� choroby zakaźne wirusowe

� cytomegalia

� żółtaczka

� inne

� leki sterydowe i hormonalne (np. HTZ, antykoncepcja)

� inne leki anaboliczne (np. insulina)� zatrzymujące sód w organizmie

Page 19: Obrzęki 1 - adam-wegrzynowski.pladam-wegrzynowski.pl/pliki/obrzeki_1.pdf · 2010-04-03 1 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Wikipedia2009 Atlas anatomii człowieka, 1994 transport

2010-04-03

19

� kamienie nerkowe� kamienie żółciowe� zator/zakrzep� niedrożność przewodu pokarmowego

� przepuklina� zadzierzgnięcie

� długotrwały ucisk na kończynę� w podróży� w pracy� u nieprzytomnych/dzieci� niewygodne obuwie/garderoba/bielizna

� zmiana stylu życia� leczenie farmakologiczne chorób serca� naczyń� innych narządów wewnętrznych

� nerek

� wątroby� kontrola metaboliczna cukrzycy� chirurgiczne usuwanie przyczyn obrzęków

(np. kamica nerkowa, nowotwory, przepukliny, żylaki, tętniaki itd.)

� Rehabilitacja� Wzmacnianie mięśni� Masaż� Kompresjoterapia