nr 10 (104) 2011 rok / issn 1730 -749X Mazowiecka · Mazowieckie przewodniki wyróżnione! 39...

pismo samorząduwojewództwamazowieckiego

KronikaMazowiecka

nr 10 (104) 2011 rok / issn 1730 -749X

warszawa będzie miała drugie lotnisko s. 18

gala norwidowska – dodatek specjalny s. i-iV

parlamentarzyści a mazowsze s. 5

Wydawca:Urząd MarszałkowskiWojewództwa Mazowieckiego w Warszawieul. Jagiellońska 2603-719 Warszawatel. 22 59 07 760faks 22 59 07 759e-mail: [email protected]

Miejsce redakcji:Wydział Komunikacji Zewnętrznej w Kancelarii Marszałkatel. 22 59 07 792

Redaguje Zespół w składzie:Redaktor NaczelnaElwira KasprzakRedaktorzyAgnieszka BoguckaJustyna MichniewiczUrszula SabakElżbieta Tomaszewska

Stale współpracują:Pracownicy departamentów i delegatur UMWM oraz wojewódzkich samorządowychjednostek organizacyjnych

Projekt layoutu:Agencja Reklamowa Opus B

Opracowanie graficznei skład komputerowy:Pracownia C&C Sp. z o. o.www.pracowniacc.pl

Druk: Drukarnia „Art” Kazimierz Jannasz

Mapę wykonał:dr hab. Przemysław Śleszyński, Instytut Geografii i Zagospodarowania Przestrzennego Polskiej Akademii Nauk

Nakład: 12 500 egz.Samorząd Województwa Mazowieckiegoi „Kronika Mazowiecka” w Internecie:www.mazovia.pl

Zdjęcie na okładce:Marcin Tkaczuk

Redakcja zastrzega sobie możliwośćskracania, adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów.

Z PRAC SAMORZąDUW komisjach 1Komentarz Marszałka. Planujemy z wyobraźnią 4

TEMAT MIESIąCA Parlamentarzyści a Mazowsze 5Samorządowe Forum Mazowsza 6

WARTO WIEDZIEćProfesjonalnie i z duchem czasu.Rzecz o Praskiej Giełdzie Spożywczej 8Protokół dyplomatyczny 10Czy wiesz, że… 11

WSPółPRACA ZAGRANICZNAMisja polityczno-gospodarcza z Saksonii-Anhaltna Mazowszu 12„Dni Mazowsza na Podolu” 12Posiedzenie Komisji ENVE Komitetu Regionów w Malmö w Szwecji 13

INfRASTRUKTURAInwestycje na Mazowszu 14Warszawa będzie miała drugie lotnisko 18Mazowsze pod analityczną lupą 19Zapraszamy do udziału w konferencji „II Forum Mazowieckie”... 22

INNOWACyJNOŚćBilet KM w komórce 22

DODATEK SPECJAlNyGala Norwidowska I-IV

INNOWACyJNOŚćInnowacyjne rozwiązania docenione 23Powszechny Internet 24

EDUKACJAUczysz się na Mazowszu? Grasz o przyszłość! 25

ZDROWIEPodsumowanie pierwszego półrocza funkcjonowaniaszpitali jako spółek 27

BEZPIECZEńSTWO„Zawsze poMOCni” 28

ROlNICTWOeKSpresOWy przegląd wydarzeń 30

KUlTURAKsiążki z mazowieckiej półki 31Kulturalne Mazowsze 32Mazowieckie muzealne podsumowania 36Mazowieckie przewodniki wyróżnione! 39Potrzebujemy strategii dla kultury 40

TURySTyKANajpiękniejszy zakątek ziemi płockiej. Brudzeński Park Krajobrazowy 41

W SKRóCIE 44Zarząd z przymrużeniem oka 45

1

Z prac samorZądu

1KroNIKa maZoWIEcKa Nr 10 (104) 2011 roK

Wszystkie sprawy związane z przygoto-waniami do przejęcia zadań ustawowych przedstawiła komisji Lidia ułanowska, za-stępca dyrektora mazowieckiego centrum polityki społecznej.Najważniejszym zagadnieniem jest kwe-stia reintegracji rodzin, dlatego w ustawie pojawiły się narzędzia wsparcia rodziny biologicznej, tj.: asystent rodziny, zespoły interdyscyplinarne, placówki wsparcia dziennego, rodziny wspierające, rodziny pomocowe. Nowymi zadaniami, realizo-wanymi przez powiaty, będzie wyznacze-nie organizatora i koordynatora pieczy zastępczej. samorząd województwa zaj-mie się prowadzeniem procesów adopcyj-nych.samorząd ma za zadanie zorganizować i poprowadzić trzy instytucje: interwen-cyjny ośrodek preadopcyjny, regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną i wo- jewódzki ośrodek adopcyjny. ustawo-dawca wyznaczył termin jego powołania do 31 grudnia tego roku.do zadań własnych samorządu woje-wództwa od 1 stycznia 2012 r. będą na-leżeć: • prowadzenie interwencyjnych ośrod-

ków preadopcyjnych (Iop), przezna-czonych dla dzieci do 1. roku życia, oczekujących na przysposobienie, wymagających opieki i leczenia w wa-runkach specjalnych, niemożliwych do spełnienia w warunkach domowych; maksymalnie może w nich przebywać dwadzieścioro dzieci

• prowadzenie regionalnych placówekopiekuńczo-terapeutycznych dla dzieci wymagających szczególnej opieki, któ-rych ze względu na stan zdrowia, nie będzie można umieścić w rodzinie za-stępczej lub placówce opiekuńczo-wy-chowawczej

• opracowywanie programów doty-czących wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej1 oraz promowanie nowych rozwiązań w tym zakresie

• sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finan-sowych i przekazywanie ich wojewodzie.

– powierzono samorządowi województwa duże zadanie, przy tym delikatne – powie-dział wicemarszałek Krzysztof Grzegorz strzałkowski. – przejęliśmy je od wojewody jako zadania zlecone. Jak zwykle w takiej sytuacji, nie idą za tym odpowiednie środki finansowe. realizacja nowych zadań wiąże się z przejęciem dużej grupy pracowników, organizacją, scaleniem całej sieci istnieją-cych ośrodków oraz powołaniem nowych. Komisja otrzymała pełną informację na te-mat koniecznych do poniesienia kosztów przejęcia ustawowych zadań. szacuje się, że w 2011 i 2012 r. będzie to kosztować bu-dżet województwa 5,7 mln zł. członkowie komisji zostali zapewnieni, że pracownicy dotychczasowych ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, które z dniem wejścia ustawy ulegają likwidacji, staną się bądź pracownikami starostw, bądź pracowni-kami urzędów marszałkowskich.

podczas dyskusji radna Ewa Tomaszew-ska uznała, że wciąż jest ogromny deficyt w sferze polityki społecznej. radna Erwina ryś-Ferens, podsumowując temat ad-opcji i pieczy zastępczej, powiedziała, że słyszy tylko o przepisach. miała nadzieję, że w nowej ustawie przede wszystkim będzie brane pod uwagę dziecko – istota sprawy. czas w życiu małego człowieka odgrywa ogromną rolę. Liczy się każdy dzień jego życia, który bez bliskości rodzi-ców, biologicznych czy adopcyjnych, bę-dzie miał wpływ na jego późniejszą psy-chikę. przepisy są utrudnieniem, procesy adopcyjne trwają często nawet kilka lat. mniej biurokracji, więcej zaufania do lu-dzi. Takie sformułowanie odzwierciedlało klimat dyskusji.

Elżbieta Tomaszewska

1 Więcej na ten temat w artykule „W poszukiwaniu miłości” na s. 2.

W komisjach

Komisja Polityki Społecznej i Prorodzinnej 15 września od 1 stycznia 2012 r. marszałek województwa przejmuje od wojewody kolejne zadania zleco-ne – organizację adopcji na mazowszu oraz jako zadanie własne – budowę systemu wsparcia rodziny i pieczy zastępczej. Będą one realizowane przez mazowieckie centrum polityki spo-łecznej.

Rodziny zastępcze to szansa dla dzieci na normalny dom

Fot.

arch

. pra

cow

ni c

&c

Z prac samorZądu

22

Z prac samorZądu

KroNIKa maZoWIEcKa Nr 10 (104) 2011 roK

Trafiają pod opiekę państwa z różnych powodów – zazwyczaj jest to bieda, nie-zaradność rodziny, alkoholizm, a ostatnio także eurosieroctwo (dzieci pozostawione bez opieki przez rodziców wyjeżdżających za granicę za chlebem). są również i takie, których rodzice zginęli lub przez lata są ho-spitalizowani. domy dziecka od lat są przeżytkiem w kra-jach Europy Zachodniej. Zakłada się, że do 2015 r. znikną również z mapy polski. ma-luchy muszą znaleźć się w bardziej przy-jaznych (z założenia) miejscach − w rodzi-nach pełniących pieczę zastępczą, inaczej mówiąc, w rodzinach zastępczych. mogą to być rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe i zawodowe, w tym rów-nież pełniące funkcję pogotowia rodzin-nego lub rodziny specjalistycznej, a także

rodzinne domy dziecka, maksymalnie dla czterna-stu podopiecznych. rodzicielstwo zastępcze jest trudne. Trzeba do tej roli dobrze się przygotować. pod nasz dach przyjmu-jemy dzieci z bagażem ne-gatywnych doświadczeń. Związane jest to z ogrom-nymi zmianami, które za-chodzą w ich życiu − strata bliskich, opuszczenie, zmiana miejsca zamieszka-nia, kolegów, szkoły. staje się to często przyczyną kło-potów wychowawczych, a ma związek m.in. z de-presją lub agresywnym za-chowaniem. umieszczenie dziecka w rodzinie zastęp-czej nie zmieni automa-tycznie jego nastawienia do świata. Zmiany te za-chodzą powoli i wymagają od opiekunów cierpliwości i wytrwałości.

Państwowe dzieci

Trudno jest opiekować się dziećmi, nie an-gażując się emocjonalnie. a jednak prze-pisy tego wręcz wymagają. uczestnicy specjalnych szkoleń dla rodzin zastępczych otrzymują m.in. następujące informacje:„pozwalamy sobie wskazać, że powierzona funkcja nie jest państwa prywatną sprawą, jest wyrazem państwa faktycznej gotowo-ści i dojrzałości do jej wypełniania dla do-bra dziecka. dla samorządu − z chwilą podjęcia tej wy-jątkowej funkcji − stają się państwo part-nerem do rozwiązania problemów dziecka i jego rodziny naturalnej. rodzina zastęp-cza, którą państwo tworzą, jest jedną z tych instytucji.

dziecko jednak nie jest i nie będzie pań-stwa dzieckiem (z wyjątkiem adopcji). państwo zastępują rodziców, do chwili po-wrotu dziecka do rodziny naturalnej, a naj-dłużej do 18. roku jego życia. W funkcję rodziny zastępczej wpisane jest przede wszystkim zadanie stałej współ-pracy z sądem, kuratorem, pracownikiem socjalnym, szkołą, rodziną naturalną − po to, aby dziecko mogło najszybciej jak to możliwe powrócić do rodziny pochodze-nia. Z tej trudnej funkcji, w każdym przy-padku mogą państwo zrezygnować. Informujemy także, że mamy prawo wy-stępować do sądu o rozwiązanie rodziny, która nie wypełnia swej funkcji zgodnie z prawem”.

Nowe prawo1

W życie weszła nowa ustawa o wspiera-niu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Jej celem jest reforma systemu opieki nad dziećmi pozbawionymi pieczy rodziców i pomoc rodzinom, które mają kłopoty wychowawcze. Na ostateczny kształt ustawy miały wpływ badania, analizy, kon-sultacje. pomogły one w sformułowaniu kluczowych zagadnień, niezbędnych do uwzględnienia w ramach nowej ustawy:• zmiany w zapisach należy prowadzić

tak, aby nie cierpiały dzieci• więcejpracyzrodzinaminaturalnymi• ubóstwo nie może być podstawą do

odebrania dzieci• prawodzieckadorodziny• ograniczenie ingerencji państwa we

władzę rodzicielską• badanie zasadności pobytu dziecka

poza rodziną• podejmowaniedziałańprofilaktycznych

(zbyt późno dowiadujemy się o kryzysie w rodzinie, zazwyczaj dopiero wtedy, gdy dziecko pójdzie do szkoły)

Głównym założeniem nowej ustawy jest zapewnienie rodzinom z problemami wsparcia, a tym samym ograniczenie od-bierania im dzieci. ustawa wprowadza tzw. asystentów ro-dziny, którzy mają pomagać w rozwiązy-

1 Zadania zawarte w nowej ustawie będą realizowane przez samorządy (patrz Komisja polityki społecznej z 15 września).

W województwie mazowieckim funkcjonuje 4110 rodzin zastępczych, z czego 450 zo-stało zawiązanych przez sąd w 2010 r. bez udziału służb społecznych. Koszt planowanych świadczeń dla rodzin zastępczych na 2011 r. oszacowano na kwotę ponad 133 mln zł. statystycznie najwięcej takich rodzin jest w Warszawie (1451), natomiast poniżej dwudziestu w powiatach: lipskim, białobrzeskim i szydło-wieckim.

W poszukiwaniu miłościdzieci samotne, maltretowane, zaniedbane i niekochane – niczyje, łakną miłości i zrozumienia, otoczenia ciepłem domowym. To od nas zależy, czy podarujemy im szansę na lepsze jutro.

Fot.

arch

. pra

cow

ni c

&c

3

Z prac samorZądu


waniu problemów wychowawczych, po-kazywać, jak planować domowy budżet, kierować na terapię. asystent będzie miał pod opieką maksymalnie dwadzieścia rodzin. pracy asystenta nie można łączyć z pracą pracownika socjalnego. rodziny w trudnej sytuacji będą też mogły liczyć na pomoc rodziny wspierającej, np. sąsia-dów, z którymi wójt podpisze umowę na pomoc w odrabianiu z dzieckiem lekcji czy zapewnienie mu ciepłego posiłku. dziecko może zostać objęte opieką i wychowa-niem w placówce wsparcia dziennego (nieodpłatnie). może być ona prowadzona m.in. w formie: •opiekuńczej, w tym kół zainteresowań,

świetlic, klubów i ognisk wychowawczych•pracy podwórkowej aranżowanej przez

wychowawcę, który realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne •organizowania czasu wolnego, zabawy,

zajęć sportowych.

Taką placówkę powołuje wójt. prowadzący muszą mieć odpowiednie kwalifi kacje – kierownik wykształcenie wyższe, natomiast wychowawcy wyższe lub co najmniej śred-nie z minimum trzyletnim stażem pracy.do instytucjonalnych placówek opiekuń-czych trafi ać mają tylko dzieci powyżej 10. roku życia, wymagające szczególnej opieki lub mające trudności z przystosowaniem się do życia w rodzinie (młodsze będą mo-gły być umieszczane w tych placówkach tylko w wyjątkowych przypadkach, np. ze względu na stan zdrowia lub gdy prze-bywa tam ich rodzeństwo). W takiej pla-cówce nie będzie mogło mieszkać więcej niż czternastu wychowanków.

ustawa wprowadza instytucję tzw. rodzin pomocowych, które mają być wsparciem dla rodziców zastępczych. Eksponuje się także funkcję koordynatora rodzinnej pie-czy zastępczej, który ma sprawować opiekę nad rodzinami zastępczymi, m.in. pomagać

w pracy z rodziną biologiczną, ułatwiać poszukiwanie specjalistycznego wsparcia, zgłaszać do ośrodków adopcyjnych dzieci z uregulowaną sytuacją prawną, pomagać usamodzielniającym się wychowankom.

Finansowanie i pomoc rodzinom zastępczym

ustawa wprowadza wiele ważnych rozwią-zań wspierających rodziny zastępcze, m.in. tzw. rodziny pomocowe oraz koordyna-tora rodzinnej pieczy zastępczej (jednego na 20 rodzin). Jego zadaniem będzie m.in. pomaganie w pracy z rodziną biologiczną, ułatwianie poszukiwania wsparcia specja-listycznego, zgłaszanie do ośrodków ado-pcyjnych dzieci z uregulowaną sytuacją prawną czy pomoc usamodzielniającym się wychowankom.Na utrzymanie każdego dziecka znajdu-jącego się w rodzinie zastępczej przyzna-wana jest comiesięczna określona kwota (stawki te oraz wynagrodzenia dla rodzin zastępczych zawodowych zmienią się od stycznia 2012 r.). Jej wysokość to średnio od 600 zł do 1200 zł – kwota uzależniona jest m.in. od wieku dziecka czy stopnia nie-pełnosprawności.

rodziny zastępcze zawodowe otrzymują ponadto comiesięczne wynagrodzenie (pensję), którego wysokość może wyno-sić od 1564 zł do 2635 zł. przewiduje się również dodatkowe świadczenia, np. na remont mieszkania czy na wypoczynek dzieci w wieku od 6 do18 lat. dzięki ustawie, czas pracy w charakterze rodziny zastępczej będzie zaliczany do stażu pracy. W związku z tym rodzice za-stępczy będą mogli skorzystać z miesięcz-nego urlopu, podczas którego dziećmi zaj-mie się rodzina pomocowa (inna rodzina zastępcza). dochód rodziny zastępczej nie ma wpływu na wysokość kwoty przyzna-wanej przez pomoc społeczną. Nadawana

jest ona na podstawie decyzji administra-cyjnej, a każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie. Świadczenie przesyłane jest na wskazane konto bankowe (nie przewiduje się innej formy).

Trudne zadanie

prowadzenie rodzinnych domów dziecka i bycie rodziną zastępczą to niezwykle trudne zadanie. Na rodzinę zastępczą na-łożone są liczne obowiązki, m.in.:• sprawowanieosobistej opieki nadpo-

wierzonym dzieckiem, w miejscu za-mieszkania tej rodziny

• współpracazsądemopiekuńczym• współpraca z ośrodkiem adopcyjno-

-opiekuńczym, wskazanym przez War-szawskie centrum pomocy rodzinie

• informowanieostaniezdrowiadziecka,jego postępach w nauce i trudnościach w sprawowaniu opieki, a także o prze-rwie w sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem i jego samowolnym oddaleniu się, prowadzenie dokładnej dokumentacji

• informowaniepodopiecznychoichpo-chodzeniu, podtrzymywanie kontaktu emocjonalnego z rodziną naturalną

• poszanowanie godności i ochronyprzed wszelkimi formami przemocy.

Pozytywnie

– pieniądze to nie wszystko – powiedziała na jednej z komisji radna Erwina ryś-Ferens. – Kto decyduje się na założenie rodziny za-stępczej, musi mieć serce, cierpliwość i dużo miłości. Wiara w ludzi pozwala mi ufać, że znajdzie się wielu chętnych – ciepłych mam, piekących ciastka, ojców spędzających czas z dziećmi na łódce, nad wodą, na wyciecz-kach rowerowych. może być pięknie, tylko trochę jeszcze trzeba poczekać, na wejście w życie lepszych przepisów.

Nowa ustawa, która zacznie obowiązy-wać od stycznia 2012 r. zmieni zasady nadzoru prowadzonego dotychczas przez powiatowe centra pomocy rodzi-nie, oddając go w ręce organizatora ro-dzinnej pieczy zastępczej, którym może być inny podmiot. Być może zachętą dla przyszłych opiekunów zastępczych będzie fakt, że nowa ustawa przewiduje także ich wzmocnienie, zarówno prawne, jak i fi nansowe, jest to dalszy krok w kie-runku zbudowania nowego zawodu – ro-dziny zastępczej.


rodziną zastępczą (spokrewnioną, zawodową niespokrewnioną) może być mał-żeństwo, ale również osoba samotna. Kandydaci muszą spełnić określone warunki, m.in.: • posiadaćzaświadczenielekarskieodobrymstaniezdrowia,umożliwiającymodpo-

wiednią opiekę nad dzieckiem• przejść badania psychologiczne, szkolenie oraz skompletowaćwywiad środowi-

skowy• miećodpowiedniewarunkimieszkanioweistałeźródłoutrzymania,• wywiązywaćsięzobowiązkuutrzymaniaosóbznajbliższejrodziny(alimentacja),

jeśli stanowi tak prawo lub orzeczenie sądu• nieposiadaćorzeczeniaopozbawieniuwładzyrodzicielskiej• wprzypadkurodzinyzastępczejzawodowej,jednozmałżonkówniemożepodej-

mować dodatkowej pracy etatowej.

4 KroNIKa maZoWIEcKa Nr 10 (104) 2011 roK

Z prac samorZądu

Na mazowszu najlepiej widoczna jest dyna-mika polskiej transformacji. To efekt ciężkiej, wieloletniej współpracy całej społeczności regionu. samorząd Województwa mazo-wieckiego dynamicznie reaguje na bieżące potrzeby, a działania opiera na perspekty-wicznym myśleniu i dalekowzrocznym pla-nowaniu. Nieustannie podejmujemy kroki, by zmniejszać wewnętrzne dysproporcje. sytuacje trudne traktujemy zaś jako wy-zwanie, któremu stawiamy czoła. Nasz cel? rozwój, konkurencyjna gospodarka, równe szanse i dobrobyt, ale także szacunek dla owoców naszej pracy. Nie jest to jednak ła-twe zadanie.W minionym miesiącu do konsultacji mię-dzyresortowych przekazano projekt bu-dżetu państwa. Zawiera on rozwiązania wy-jątkowo dla mazowsza niekorzystne, które nie uwzględniają naszych propozycji, apeli, społecznych inicjatyw, a przede wszystkim podstawowych potrzeb inwestycyjnych. „Janosikowe“ kolejny już rok dotkliwie pu-stoszy budżet regionu, zaś w perspektywie przyszłorocznej realnie zagraża naszej fi -nansowej stabilności. Na czym polega sys-tem dzielenia publicznych pieniędzy? Jak skutecznie dopingować inne regiony do inwestowania? Jakich argumentów użyć, by przekonać, że normy prawne mają obywa-telom służyć, a nie pozbawiać ich środków do życia? Konieczne okazuje się wznowienie intensywnej debaty nad właściwym rozu-mieniem sprawiedliwego gospodarowania ogólnokrajowymi pieniędzmi. samorząd Województwa mazowieckiego ma świadomość, że w obliczu ograniczeń fi nansowych należy przedsięwziąć nadzwy-czajne środki. prace trzeba planować tak, by nie pogłębiać defi cytu, ale też nie hamo-wać tempa rozwoju. Liczą się przemyślane decyzje i strategiczne działania. Wiemy, że bez dobrej komunikacji nie ma szans na po-

jawianie się kolejnych inwestorów, rozwój przedsiębiorczości i powstawanie nowych miejsc pracy. potrzebne są drogi – zmoder-nizowane, przyczyniające się do podnosze-nia poziomu bezpieczeństwa oraz komfortu podróżowania w regionie. I zupełnie nowe – pozwalające dotrzeć w miejsca gospodar-czo atrakcyjne. Każdy kilometr to ogromny wydatek, ale też kolejny krok zbliżający nas do światowych standardów. Na najpilniej-sze prace drogowe – gminne i powiatowe – udało nam się wygospodarować ponad 460 mln zł i wiemy, że będą to dobrze zain-westowane środki. a nowoczesność? podążanie z duchem czasu? o tym też myślimy. Wielką otwartą platformą innowacyjną jest dziś Internet. Wraz z rozwojem internetowej społeczności, coraz bardziej różnicują się potrzeby konsumentów. Funkcjonowanie w sieci stało się absolutną koniecznością, otwierającą szansę przed am-bitnymi przedsiębiorcami. dlatego kolejnym wyzwaniem dla samorządu Województwa mazowieckiego jest zapewnienie dostępu do

Internetu wszystkim mieszkańcom regionu w ramach projektu „Internet dla mazowsza”. Koszt przedsięwzięcia wynosi 493 mln zł, ale jego znaczenia prorozwojowego nie da się ocenić – wirtualna rzeczywistość to skarbnica pomysłów i przepisów na biznes.

Kreatywne koncepcje trzeba jednak zwery-fi kować, a ku temu najlepszą sposobnością okazują się indywidualne rozmowy, negocja-cje ofert i bezpośrednie omawianie warun-ków ewentualnej współpracy. Zapewnia to m.in. udział w międzynarodowych targach, imprezach wystawienniczych, misjach go-spodarczych czy spotkaniach branżowych. Efektywna autopromocja pozwala zdiagno-zować mazowiecką gospodarkę: co mamy, w czym jesteśmy najsilniejsi, co jest trendem na świecie, na którą branżę postawić. Eks-pansywnie wkraczamy na zagraniczne rynki. Jednak jest to proces długotrwały, który systematycznie należy wspierać. przyznane w ostatnim miesiącu 2 mln zł dla przedsię-biorców, to zaledwie kropla w morzu fi nan-sowych potrzeb, ale też nie jedyna forma budowania silnej marki naszego regionu. dla władz samorządowych najwyższą stawką jest pewna i dostatnia przyszłość wszyst-kich mieszkańców województwa. przez lata skutecznie udowadnialiśmy, że jesteśmy przedsiębiorczy i dalekowzroczni. Wiemy,

że rozpoczynane dziś inwestycje służą nie tylko kolejnym pokoleniom mazowszan, ale też sukcesywnie dynamizują rozwój całego kraju. pozycja lidera wśród polskich regio-nów jest efektem gospodarności i ciężkiej pracy każdego z nas.

Jako region wewnętrznie zróżnicowany doskonale wiemy, że aby niwelować podziały, trzeba wspierać słabszych. Poczucie odpowiedzialności za innych jest silną motywacją do działania... Jednak, by pomagać – sami musimy się rozwijać i to w wieloletniej perspektywie, bo właściwie inwestowane środki zawsze procentują. Pozbawianie Mazowsza pieniędzy to brak wyobraźni, ale też szacunku dla ciężkiej pracy, osiągnięć i przedsiębiorczej postawy mieszkańców regionu.

od 1 do 30 września odbyło się 15 posiedzeń Zarządu Województwa mazowieckiego, na których podjęto 270 uchwał. są one dostępne na stronie internetowej samorządu Województwa mazowieckiego.

www.mazovia.pl

Planujemy z wyobraźniąCo charakteryzuje nasze województwo? Najszybszy rozwój i najwięcej inwestycji. Mazowsze, jako region, wypracowało własną, rozpoznawalną markę. Powstają u nas siedziby liczących się polskich i zagranicznych fi rm. Przyciągamy przedsiębiorców... ale też dokładamy starań, by był to region przyjazny przede wszystkim dla nas – mieszkańców.


TEmaT mIEsIąca

– Wysokie „janosikowe” i coraz mniej pie-niędzy dla szpitali z NFZ to w tej chwili dwa z najważniejszych problemów mazowsza. Za nami wybory parlamentarne, w których wybraliśmy 62 posłów i 13 senatorów z na-szego regionu. oczywiście wszyscy dekla-rowali zrozumienie dla naszych problemów i pomoc. apelujemy więc, by podjęli kroki, aby mazowsze z najbogatszego regionu nie stało się regionem najbiedniejszym.

Rok 2012 bez ulgi podatkowej

projekt budżetu państwa na 2012 r. został przekazany do konsultacji międzyresorto-wych. okazuje się, że jeśli chodzi o „jano-sikowe”, mazowsze zostanie pozbawione ulgi, którą wywalczyło w tym roku. Jednym słowem, subwencja wyrównawcza będzie naliczana według zasad obowiązujących w 2010 r. W ten sposób województwo ma-zowieckie odda w przyszłym roku na rzecz innych regionów ponad 658 mln zł. Będzie to o 30 mln zł więcej niż płacimy obecnie. Gdyby pozostawiono tegoroczną ulgę – byłoby to 512 mln zł, a zatem 146 mln zł mniej. są to znaczące dla województwa środki.

Mniejsze dotacje na szpitale

W przyszłym roku szpitale z mazowsza mają dostać mniej pieniędzy z NFZ. czym

jest to spowodowane? Zmianą przepisów i algorytmu podziału środków na poszcze-gólne regiony. od 2010 r. zasady podziału środków pomiędzy oddziały wojewódzkie NFZ są oparte przede wszystkim na kryte-riach związanych z liczbą ubezpieczonych, zarejestrowanych w poszczególnych od-działach wojewódzkich NFZ oraz na tzw. ryzykach zdrowotnych. Z ustawy usunięte zostały inne wskaźniki, które uwzględniały

m.in. udział kosztów pracy w kosztach świadczeń. Tymczasem na mazowszu koszty wykonywania świadczeń zdrowot-nych należą do najwyższych w kraju. Jest to związane m.in. z dużą liczbą szpitali wy-sokospecjalistycznych.Ile stracą nasze szpitale w przyszłym roku? Nakłady na 1 ubezpieczonego w woje-wództwie mazowieckim w 2011 r. wyno-szą 1732 zł. Nakłady na 1 ubezpieczonego w 2012 r., wyliczone według „starego al-gorytmu” mogłyby stanowić 1888 zł, tym-czasem według informacji z prezentacji centrali NFZ będzie to zaledwie 1659 zł. Zatem gdyby algorytm nie został zmie-niony – w przyszłym roku mazowiecki od-dział NFZ otrzymałby 9,6 mld zł. W związku ze zmianą algorytmu – plan na rok 2012 wynosi 8,5 mld zł. Tym samym strata dla mazowsza to 1,1 mld zł. dodatkowo w tym roku, w ramach akcji „sTop JaNosIKoWE”, udało się zebrać 155 tys. podpisów pod projektem zmiany, krzywdzącej mazowsze i stolicę ustawy o subwencji wyrównawczej, jaką bogate samorządy płacą na rzecz biedniejszych. miejmy nadzieję, że w nowym składzie parlament wprowadzi zasady uwzględnia-jące rzeczywistą sytuację ekonomiczno-gospodarczą regionów.

Biuro prasoweumWm

samorząd Województwa mazowieckiego zlecił firmie Ecorys polska realizację badania ewaluacyjnego pn. „ocena wykorzystania projektów realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego województwa mazowieckiego współfinansowanych ze środków unii Europejskiej jako czynnika rozwoju lokalnego i regionalnego”. przeprowadzenie badania będzie możliwe dzięki połączeniu różnych metod – konsultacji z ekspertami zagranicznymi, wywiadów z lokalnymi partnerami i liderami opinii. podczas wywiadów przedstawiciele samorządów województwa mazowieckiego zostaną poproszeni o informacje na temat inwestycji realizowanych ze środków unii Europejskiej. Wyniki badania pozwolą pozyskać informacje o projektach realizowanych w gminach i powiatach województwa mazowieckiego – jakie są źródła ich finansowania, stopień oddziaływania między nimi oraz ich zasięg. Wyniki zostaną zaprezentowane m.in. w postaci mapy zasięgu oddziaływania projektów oraz poszczególnych zależności między nimi.co szczególnie istotne, badanie pozwoli na identyfikację potrzeb rozwojowych gmin i powiatów mazowsza, a następnie umożliwi samo-rządowi Województwa mazowieckiego optymalne przygotowanie kolejnego regionalnego programu operacyjnego, który będzie jednym z kluczowych źródeł finansowania rozwoju województwa mazowieckiego w nadchodzącej perspektywie finansowej unii Europejskiej.

Parlamentarzyści a MazowszeJest projekt budżetu państwa na 2012 rok, a w nim – „janosikowie” rozliczane według dotych-czasowych zasad. mniej pieniędzy dla mazowsza jest także w budżecie Narodowego Fundu-szu Zdrowia. marszałek Województwa mazowieckiego apeluje do posłów, aby zadeklarowali, co zamierzają zrobić w tej sprawie dla mazowsza.

Informacja o rozpoczęciu ewaluacji potencjału jst Mazowsza


TEmaT mIEsIąca

Korzyści płynące z udziału w systemowym projekcie edukacyjnym „Zagrajmy o sukces”

Wójt Gminy CegłówMarcin Uchman(powiat miński)

W naszej gminie benefi cjentami ostatecz-nymi projektu edukacyjnego „Zagrajmy o sukces” są gimnazjaliści z Zespołu szkol-nego w cegłowie. mają oni ograniczony dostęp, chociażby ze względu na barierę ekonomiczną, do różnego rodzaju po-zalekcyjnych form spędzania czasu wol-nego. udział w projekcie dał im szansę na poszerzenie swojej wiedzy, rozwój ta-lentów, zainteresowań i hobby. pozwolił także spełnić marzenia oraz kształtować w sobie postawy współżycia społecz-nego. dla nas korzyścią płynącą z realiza-cji projektu była próba wyrównania szans edukacyjnych dzieci z terenów wiejskich w stosunku do dzieci mieszkających w dużych miastach oraz promocja szkoły i gminy. cieszę się, że program w całości sfi nansowała unia Europejska w ramach programu operacyjnego Kapitał Ludzki.

To ogromna pomoc dla gminy. Bez tych środków na pewno byśmy się nie zdecy-dowali na start w programie.W trakcie trwania projektu uczniowie i na-uczyciele zgłosili się także do konkursu na najciekawsze zajęcia. udało się – zwy-ciężyli! W nagrodę cała grupa pojechała na kilkudniową wycieczkę do Berlina. To dodatkowe wyróżnienie, ale też radość i satysfakcja z udziału w całym projekcie. uczestnictwo w nim budziło różne re-akcje wśród rówieśników. ci, którzy nie chcieli się zaangażować teraz trochę ża-łują i zazdroszczą ochotnikom, zwłaszcza gdy słuchają relacji z wycieczki, oglądają zdjęcia. „projektowicze” natomiast doce-niają wiedzę i umiejętności, jakie zdobyli podczas zajęć. Widać, że to był czas dla nich – wydorośleli, stali się bardziej odpo-wiedzialni.

Członek Zarządu Województwa MazowieckiegoLeszek Ruszczyk

młodzież gimnazjalna wymaga szczegól-nej uwagi i wsparcia. To wiek, w którym podejmowane są kluczowe dla dalszego życia decyzje, kiedy kształtuje się osobo-wość, krystalizują zainteresowania i warto-ści. Ważne zatem jest, aby właśnie w tym okresie młodzież wyrobiła w sobie nawyk aktywnego spędzania wolnego czasu. dzięki dobremu zagospodarowaniu zajęć pozalekcyjnych chronimy młodych ludzi przed zachowaniami patologicznymi – przemocą czy narkomanią. Zdając sobie sprawę z ograniczonych możliwości fi nan-sowych gmin, samorząd Województwa mazowieckiego z ogromnym zaangażowa-niem przystąpił do realizacji programu słu-żącego właściwemu rozwojowi młodego pokolenia. dzięki pozyskaniu środków unijnych, możliwe stało się zorganizowanie dodatkowych zajęć z zakresu technologii informacyjnych i komunikacyjnych (IcT), z przedmiotów przyrodniczo-matematycz-nych, języków obcych oraz wychowania fi -zycznego. uczniowie mieli też zapewnione

wsparcie psychologiczno-pedagogiczne. decydując się na realizację projektu, za-leżało nam, aby w formie zajęć dodatko-wych dać młodzieży przysłowiową wędkę. pokazać, że warto czas wolny wykorzystać na uzupełnienie wiedzy, rozwijanie swo-ich pasji, zainteresowań czy umiejętności. aby zachęcić nauczycieli i młodzież do wprowadzenia nowatorskich, ciekawych form dydaktycznych w ramach programu, postanowiliśmy ogłosić konkurs na najcie-kawsze zajęcia. szkoły bardzo twórczo do tego podeszły i zaproponowały naprawdę niebanalne sposoby prowadzenia lekcji. Wybraliśmy aż 30 grup, które w nagrodę wyjechały na zasłużony letni wypoczynek. program „Zagrajmy o sukces” to jeszcze jedna korzyść – dał szkołom możliwość uzupełnienia braków w wyposażeniu. Za-kupiony na potrzeby realizacji projektu sprzęt naukowo-dydaktyczny z powodze-niem będzie służył uczniom także po jego zakończeniu.


TEmaT mIEsIąca

Wójt Gminy SannikiGabriel Wieczorek (powiat gostyniński)

realizacja projektu systemowego „Wy-równywanie szans edukacyjnych uczniów poprzez dodatkowe zajęcia rozwijające kompetencje kluczowe – Zagrajmy o suk-ces” okazała się bardzo potrzebna. do-datkowe zajęcia pozalekcyjne tego typu są doskonałą formą pomocy dla uczniów z problemami w nauce. Nie tylko wyrów-nują braki w wiedzy zdobywanej podczas lekcji, ale również stanowią bardzo duże wsparcie przy podejmowaniu decyzji, które często mają wpływ na przyszłość młodzieży. udział w przedsięwzięciu ozna-czał dla nas nie tylko rozszerzenie oferty edukacyjnej publicznego Gimnazjum w sannikach, ale również przyczynił się do przeciwdziałania zjawiskom przemocy i agresji poprzez uatrakcyjnienie pozalek-cyjnej oferty edukacyjno-wychowawczej gimnazjów. uczniowie nabyli umiejęt-

ności właściwego spędzania wolnego czasu oraz kształtowali swoją osobowość. Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne pomogło im w wyborze właściwej ścieżki dalszej edukacji szkolnej i wejścia w doro-słe życie. Już teraz widać pozytywne skutki realizacji projektu. Nasi gimnazjaliści bar-dziej angażują się w życie szkoły i świado-miej wybierają pozalekcyjne aktywności. W ramach programu reprezentująca nas grupa uczniów zgłosiła się do konkursu na najciekawsze zajęcia. Na tę okoliczność przygotowała prezentację multimedialną „sanniki – moja miejscowość”. młodzież samodzielnie zbierała informacje o histo-rii miejscowości, zabytkach, tradycjach i kulturze ludowej regionu sannickiego. propozycja została bardzo wysoko oce-niona przez komisję konkursową. Jesteśmy z tego bardzo dumni.

samorządowe Forum mazowsza

Wójt Gminy Ostrów MazowieckaWaldemar Brzostek(powiat ostrowski)

Na pytanie, czy tego typu inicjatywy są potrzebne, bez wahania odpowiadam, że tak. Każdy projekt mający na celu dobro i rozwój młodzieży jest potrzebny i należy go realizować. dlatego też gmina ostrów mazowiecka bierze udział w przedsięwzię-ciach ukierunkowanych na uatrakcyjnienie oferty edukacyjno-wychowawczej. dodat-kowe zajęcia pozalekcyjne stanowią alter-natywę dla bezproduktywnego spędzania czasu wolnego. Z naszej gminy w progra-mie „Zagrajmy o sukces” uczestniczyło w su-mie 125 uczniów z czterech gimnazjów. Na jego realizację otrzymaliśmy środki unijne w wysokości 100 tys. zł. przeznaczyliśmy je na zakup pomocy dydaktycznych do prowadzenia zajęć sportowo-wychowaw-czych oraz na wynagrodzenia dla nauczy-cieli prowadzących poszczególne bloki tematyczne i opiekunów grup. uczniowie publicznego Gimnazjum nr 2 im. św. sta-nisława Kostki w Komorowie oraz publicz-nego Gimnazjum nr 4 w Jelonkach, biorąc udział w projekcie, przystąpili do konkursu „Warto grać o sukces” i w nagrodę wyje-

chali na bezpłatne kilkudniowe wycieczki zagraniczne. Jedna grupa na Litwę, łotwę, a druga zwiedziła pragę i drezno. Wycieczki te były dobrą lekcją historii, geografi i, wie-dzy o społeczeństwie i sztuce. W trakcie wyjazdu dzieci miały okazję wykorzystać swoją znajomość języków obcych. To po-twierdza słuszność powiedzenia, że po-dróże kształcą. dzięki projektowi rozsze-rzyliśmy oferty gimnazjów o dodatkowe zajęcia pozalekcyjne służące wyrównywa-niu dysproporcji edukacyjnych i rozwijaniu kompetencji kluczowych uczniów. Zajęcia były ukierunkowane na przeciwdziałanie zjawiskom przemocy i agresji. dodatkowo uczniowie z trudnościami w nauce zostali objęci wsparciem pedagogiczno-psycho-logicznym. udział w zajęciach pozwolił im na poszerzenie i uzupełnienie wiedzy szkolnej. umożliwił także wyjazd na „zie-loną szkołę”. rodzice z wielką aprobatą przyjęli nowe edukacyjne propozycje na-szych szkół i z nadzieją oczekują na kolejne tego typu przedsięwzięcia.

Korzyści płynące z udziału w systemowym projekcie edukacyjnym „Zagrajmy o sukces”


WarTo WIEdZIEć

Profesjonalnie i z duchem czasu.Rzecz o Praskiej Giełdzie Spożywczej pGs w Ząbkach jest dziś znanym i cenionym rynkiem hurto-wym o zasięgu regionalnym. Zaopatruje w produkty spożyw-cze tysiące podmiotów handlu detalicznego i gastronomii na mazowszu. W tym roku obchodzi jubileusz 20-lecia dzia-łalności. Wróćmy do początków…

dwadzieścia lat temu rozpoczynano orga-nizowanie rynku sprzedaży towarów – na-stępował rozpad starych struktur dystry-bucji produktów w oparciu o sieć społem. W tym okresie w Warszawie działała tzw. giełda na okęciu; było to jedyne przedsię-wzięcie zbliżone do rynku hurtowego. – praska Giełda spożywcza powstała w 1991 r. i wówczas nie byliśmy w pełni świadomi, że tworzymy rynek hurtowy. Był

to handel bardzo żywiołowy i w związku z tym zupełnie nieuporządkowany – wspo-mina prezes pGs Zenon daniłowski.sprzedaż produktów rolnych bezpośred-nio z samochodów, prowadzona przez rolników, ogrodników czy sadowników, była stopniowo zastępowana przez dys-trybucję w pawilonach. Wtedy też za-padła decyzja, że oferta pGs będzie kie-rowana raczej do hurtownika niż klienta indywidualnego, czyli zaczęto organizo-wać handel hurtowy.

Praska Giełda Spożywcza jest pionierem w tworzeniu profesjonalnego kanału dystrybucji żywności wysokiej jakości, tradycyjnej i ekologicznej, która zdobywa coraz większą popularność. Symbolem PGS jest jabłko

Fot.

arch

. pG

s w

Ząb

kach

Prezes Praskiej Giełdy Spożywczej oraz przewodniczący Rady Stowarzyszenia Polskie Rynki HurtoweZenon Daniłowski

rynki hurtowe są w polsce bardzo po-trzebne, tak rolnikom, jak i każdej aglomera-cji. Nie zgadzam się z teorią, że to schyłkowa forma dystrybucji. obecnie przeżywają one silny rozwój w azji czy ameryce. Wiele krajów za ich pośrednictwem realizuje po-litykę państwa w zakresie kształtowania modelu konsumpcji. Zaczęło się od rynku w rungis pod paryżem, który został przez rząd celowo rozbudowany, aby ułatwić za-opatrzenie aglomeracji paryskiej w świeże produkty. Wiązało się to z przesłaniem, że produkty świeże, a nie mrożone, oraz mniej przetworzone i niekonserwowane są po prostu zdrowsze. rynki hurtowe pośred-nio włączają się w propagowanie zdrowej diety, która obecnie jest lansowana w wielu krajach.rynek hurtowy to po prostu jeden z kana-łów dystrybucji, który łączy drobnych pro-ducentów, rozproszone: produkcję i handel detaliczny. Tutaj przyjeżdżają przedstawi-ciele mniejszych sklepów, restauracji, fi rm cateringowych i mogą znaleźć dla siebie produkty wytwarzane niekoniecznie przez największe koncerny i niekoniecznie meto-dami przemysłowymi, ale za to ekologicznie czy tradycyjnie. Kupując na rynku hurtowym, klient wie, od kogo nabywa towar. Kontakt ze sprzedającym daje poczucie bezpieczeń-stwa co do uczciwości transakcji. u nas taki sam produkt sprzedaje obok siebie wielu hurtowników, więc można porównywać ceny. To z kolei uruchamia mechanizm konkurencyjności. Jest tu więc autentyczny wolny rynek, z możliwością negocjowania cen, jak i warunków płatności. Kolejny atut to różnorakie synergie. u nas jest wiele hur-towni, ale mają one wspólne zaopatrzenie w wodę, prąd, gospodarkę odpadami. pod-czas gdy pojedyncza hurtownia musi sama zadbać o wszystkie te potrzeby. mimo tego rynki hurtowe w polsce znajdują się poza zainteresowaniem państwa i aglomeracji miejskich. Nie ma świadomej długookreso-wej polityki w dziedzinie zaopatrzenia miast w świeżą żywność. Brakuje też działań na rzecz włączenia rynków hurtowych w stały model dystrybucji.


WarTo WIEdZIEć

„Pro Masovia” dla Praskiej Giełdy dwadzieścia lat działalności praskiej Giełdy spożywczej – jednego z największych i najnowocześniejszych rynków hurtowych w polsce stało się okazją, by uhonorować tego znaczącego dystrybutora artykułów spożywczych medalem pamiątkowym „pro masovia”.

medal ten nadawany jest podmiotom, które całokształtem działalności zawodowej, społecznej, publicznej lub realizacją swoich zadań na rzecz województwa mazowieckiego wybitnie przyczy-niły się do gospodarczego, kulturalnego czy społecznego rozwoju mazowsza.praska Giełda spożywcza jest pionierem w tworzeniu profesjonalnego kanału dystrybucji żyw-ności tradycyjnej i ekologicznej. Wychodząc naprzeciw rosnącemu zapotrzebowaniu na pro-dukty spożywcze z naturalnych składników, oparte na tradycyjnych metodach wytwarzania, mając także na uwadze potrzebę stworzenia krajowego rynku na te wyroby, od kilku lat podej-muje działania, aby znalazły one stałe miejsce w obrocie handlowym na szerszą skalę. pGs włącza się także w działalność pozabranżową. Jest mecenasem kultury, bierze udział w ak-cjach charytatywnych, prężnie działa na rzecz społeczności lokalnej, aglomeracji warszawskiej i całego mazowsza.

opracowała agnieszka stabińska – Wydział Komunikacji Zewnętrznej

transportu. codziennie na praskiej Giełdzie zakupów dla handlu detalicznego, drob-nych hurtowni i gastronomii dokonuje od 2,5 do 4 tys. kupców, a dzienna wielkość masy towarowej w obrocie wynosi około 1 tys. ton o wartości ponad 5 mln zł. pra-ska Giełda zaopatruje w produkty stolicę i znaczną część województwa mazowiec-kiego. W samej prawobrzeżnej części War-szawy oraz w Śródmieściu liczba sklepów zaopatrujących się na pGs w mięso i na-biał przekracza 60 proc. Giełda jest jednym z największych pracodawców w regionie. Na jej terenie znajduje zatrudnienie blisko tysiąc osób.

PGS – tradycyjnie, regionalnie i zdrowo

praska Giełda jest pionierem w tworzeniu profesjonalnego kanału dystrybucji żyw-ności wysokiej jakości, tradycyjnej i eko-logicznej, która zdobywa coraz większą popularność.Wielu producentów woli sprzedaż bezpo-średnią. dobrze to widać podczas orga-nizowanych od pięciu lat dni produktów Tradycyjnych „polskie smaki”, podczas któ-rych swoje wyroby prezentowało do tej pory kilkuset producentów tradycyjnych z całego kraju.– Taka sprzedaż występuje na całym świecie, dodaje kolorytu, jest atrakcyjna i ceniona przez klientów, którzy kupu-jąc produkt, wiedzą, że sprzedawca jest jednocześnie jego wytwórcą. To z ko-

lei utwierdza nabywcę w przekonaniu, że ma w ręku wyrób najwyższej jakości. aby zwiększyć udział produktów trady-cyjnych w naszej diecie do, powiedzmy, kilkunastu procent – sprzedaż bezpośred-nia nie wystarczy. Trzeba budować pro-fesjonalne kanały dystrybucji, wspierać producentów, by wytwarzali większą ilość jednorodnych wyrobów, które staną się przedmiotem handlu, a nie incydentalnej sprzedaży kiermaszowej. Tak więc działal-ność pGs jest nakierowana na budowę profesjonalnych kanałów dystrybucji i na promocję żywności tradycyjnej.

Z duchem czasu

praska Giełda spożywcza jest instytucją nowoczesną. Kilka lat temu wprowadzono rozwiązania poprawiające bezpieczeń-stwo obrotu żywnością, a każda hurtow-nia ma certyfi kat Haccp. W perspektywie najbliższych lat pGs stawia na poprawę infrastruktury. Zgodnie ze strategią świa-towych rynków hurtowych, będzie także poszerzać gamę oferowanych produktów, dodając do nich więcej ryb, cytrusów, jak również zadba o ich lepszą ekspozycję. Ko-lejnym celem na najbliższe lata jest rozwój nowych usług dla klientów – zwiększenie zakresu dowozu towarów oraz rozszerze-nie skali zamówień internetowych.

Na podst. mat. pGsoprac. Wydział Komunikacji

Zewnętrznej

– Już wtedy dążyliśmy do stworzenia klien-tom oferty kompleksowej, aby na praskiej Giełdzie, a więc w jednym miejscu, mimo że w różnych hurtowniach, można było nabyć pełną gamę produktów: owoce, warzywa, artykuły przetworzone, wyroby mięsne, ryby, napoje. W ten sposób ofero-waliśmy w zasadzie wszystko, co było po-trzebne ówczesnemu sklepowi spożyw-czemu – podkreśla prezes pGs.

Jak jest dzisiaj?

pozycja pGs na rynku warszawskim jest bardzo silna, szczególnie w dystrybu-cji mięsa i jego wyrobów. szacuje się, że dziennie aglomeracja warszawska spo-żywa około 350 ton mięsa i jego prze-tworów, zaś obroty nimi na pGs wyno-szą około 100 ton dziennie, czyli prawie 30 proc. zaopatrzenia Warszawy. Bardzo wysoki udział praskiej Giełdy przypada również na obrót jajami – ponad 10 proc. mamy też 10 proc. wkładu w sprzedaż jo-gurtów, masła i sera. Z dwunastu hektarów powierzchni użyt-kowej ponad cztery zajmują na pGs hale targowe, w których działalność prowadzą duże i średnie hurtownie oferujące klien-tom pełen asortyment produktów spo-żywczych, a także opakowania i artykuły chemii gospodarczej. Na praskiej Giełdzie działa stale ponad 100 operatorów wynajmujących teren dla handlu oraz 100-500 producentów prowa-dzących sezonowo sprzedaż ze środków

KroNIKa maZoWIEcKa Nr 10 (104) 2011 roK 10

WarTo WIEdZIEć

1 Za: Tomasz orłowski „protokół dyplomatyczny. ceremoniał & etykieta”; Edward pietkiewicz „protokół dyplomatyczny”.

Identyczne zasady wiążą się z ubiorem. osoby przyjmujące wizyty kondolencyjne ubierają się w strój żałobny, a składający wizytę lub wpisujący się do księgi wkładają ubranie wizytowe. strój żałobny obowią-zuje podczas uroczystości pogrzebowych.

Nota podpisana

Jest formą pisma dyplomatycznego używa-nego w sprawach ważnych, wymagających bezpośredniego zainteresowania adresata. pisze się ją w pierwszej osobie, na blankie-cie, którego napis znajduje się w górnym le-wym rogu strony. Zaczyna się nagłówkiem (np. „panie ministrze”), po którym zwykle umieszczamy zwrot: „mam zaszczyt”. Nota kończy się zwrotem grzecznościowym oraz podpisem, ale bez pieczęci. Niezależnie od jej długości, adres powinien znaleźć się u dołu pierwszej strony.Tekst noty z zasady rozpoczyna się nieco powyżej połowy arkusza, miejscowość i data wpisywana jest pod tekstem, w le-wym dolnym rogu strony bądź w prawym górnym. dzień i rok powinny być napisane cyframi arabskimi, a miesiąc – słownie. Na podpisanej nocie nie umieszcza się numeru kancelaryjnego. ma ona bardziej osobisty charakter.

Ambasada .............. w ............... uprzejmie komunikuje, że w związku ze zgonem ...................................... księga kondolencyjna będzie wyłożona w budynku ambasady przy ul. ............................ w dn. ..... od godz. ..... do godz. .....

Na temat zaproszeń i listów pisaliśmy w poprzednich numerach „Kroniki”. Tym razem nieco miejsca poświęcimy pozosta-łym formom korespondencji.

Posłanie, depesze

W posłaniach poruszane są istotne kwestie o charakterze politycznym, z prośbą o po-parcie stanowiska własnego kraju w nego-cjacjach wielostronnych. często zawiera się w nich również zapewnienie o życzliwości dla własnego kandydata na stanowisko w organizacji międzynarodowej. Bardzo krótką formą są też podziękowania. doty-czą konkretnych sytuacji, np. za otrzymane życzenia. posłania w formie oryginalnej (bez tłumaczenia) są bardziej uroczyste i w przypadkach szczególnej wagi, należy się starać o ich szybkie dostarczenie.depeszami nazywane są wszystkie pilne wiadomości przekazywane drogą radiową czy telegraficzną. stosowane przez dyplo-mację depesze – ze względu na ich zawar-tość – mogą mieć charakter poufny, jawny, tajny lub ściśle tajny, co wymaga wysyłania ich w formie zaszyfrowanej.

Kondolencje

składane są z powodu czyjejś śmierci, ale także klęsk żywiołowych, które dotknęły kraj czy dużych katastrof pociągających za sobą poważne straty. Kondolencje można wyrazić, składając wizytę, wysyłając notę, list, bilet wizytowy lub wpisując się do spe-cjalnie wyłożonej księgi.W przypadku śmierci głowy państwa, pre-miera, czy innej wybitnej osobistości, zwy-kle wykładana jest księga kondolencyjna. Wysyłając notę, napisaną na papierze z czarną obwódką, misja dyplomatyczna zawiadamia msZ i inne misje o smutnym wydarzeniu. Zawiera ona najważniejsze dane – datę zgonu, wyłożenie księgi z za-znaczeniem miejsca, godziny i dni, w któ-rych można złożyć podpis. Jeśli informacja ta ma, z założenia, trafić do szerszej grupy,

komunikat przekazuje się w mediach. W dniach wyłożenia księgi wywiesza się flagę przepasaną kirem i opuszczoną do połowy masztu. W pomieszczeniu, w któ-rym składane są podpisy, stół przykryty jest suknem, a na nim znajdują się: portret zmarłego przepasany wstążką (patrząc z przodu – w górnym lub dolnym prawym rogu), księga kondolencyjna z kartkami z czarną obwódką oraz długopis. stół ude-korowany jest kwiatami.W imieniu rządu kondolencje często składa minister spraw zagranicznych w towarzy-stwie innych osobistości (wśród nich zawsze jest dyrektor protokołu dyplomatycznego). do księgi wpisuje się swoje imię i nazwisko, ewentualnie tytuł służbowy. Nie pisze się natomiast wyrazów współczucia. później odbywa się krótka rozmowa dostosowana swym charakterem do powagi chwili. Wizyty kondolencyjne trwają zwykle 10-15 minut. Jest to czas na przekazanie wy-razów współczucia i rozmowę dotyczącą zmarłego. Wszystko odbywa się oczywi-ście bez poczęstunku.arkusze papieru noty zawiadamiającej o smutnym wydarzeniu, księgi kondolen-cyjnej i listów wyrażających podziękowa-nie za wyrazy współczucia mają czarne obwódki. dotyczy to również kopert. Natomiast noty i listy wyrażające kondo-lencje pisze się na papierze bez czarnych elementów, gdyż prawo używania papie-rów wyrażających żałobę ma tylko strona przeżywająca stratę.

Protokół dyplomatyczny.Pisma okazjonalne w korespondencji dyplomatycznej1

Najwyższe osobistości państwa wymieniają z osobami odpowiadającymi im stanowiskiem w innym kraju pisma, których oficjalny charakter podkreśla ich ważność. Wyróżniamy tu kil-ka rodzajów: zaproszenia, posłania, listy, depesze kondolencyjne, podziękowania. Warto też wspomnieć o notach – podpisanej i werbalnej oraz memorandum, a także pro memoria.


WarTo WIEdZIEć

czy wiesz, że…

… wieś Sokołówek pod Ciechanowem, dziś mało znany zakątek Mazowsza północnego, w czasach swej świetności, ponad 100 lat temu, była – za sprawą Tomasza Klonowskiego1 – sie-dzibą bodaj najsłynniejszej w Królestwie Kon-gresowym szkoły rolniczej dla niezamożnych chłopców wiejskich?

szkoła ta mogła powstać dzięki właści-cielowi majątku sokołówek, którym był w drugiej połowie XIX w. Tomasz Klo-nowski, ziemianin o szlacheckich korze-niach. Żył krótko, tylko 49 lat. umierając, w 1899 r. zapisał cały 420-morgowy ma-jątek na rzecz utworzenia szkoły rolni-czej. Warto przypomnieć, że Klonowski był pierwszym na mazowszu północnym ziemianinem, który przekazał swoje do-bra społeczeństwu. Głęboko przepojony ideami pozytywistycznymi, patriotyczny sens głównych haseł pozytywizmu upa-trywał w działaniach, których celem była likwidacja analfabetyzmu oraz rozbudze-nie świadomości klasowej i narodowej wśród chłopstwa. awans społeczny tej grupy widział w umożliwieniu jej szero-kiego dostępu do oświaty. Wolą Klonow-skiego było, aby w jego majątku powstała ludowa szkoła rolnicza, w której dzieci drobnych rolników osiągną wyższy po-ziom świadomości klasowej, narodowej i podniosą, dzięki edukacji, na wyższy po-ziom prymitywną małorolną gospodarkę na „poojcowskich schedach”.po wielu perypetiach placówkę otwarto 15 listopada 1909 r. pn. „sielsko-choziaj-

stwiennaja Fierma im. T. Klonowskogo”, z ję-zykiem polskim jako wykładowym przynaj-mniej na zajęciach prak-tycznych, co w tamtym okresie było niezwykłym osiągnięciem patriotów ziemi ciechanowskiej.do szkoły począt-kowo przyjmowani byli synowie chłopów, mający 18 lat, umie-jący czytać i pisać. Nauka była bezpłatna, pobierano tylko czesne za wyżywienie i mieszkanie. do I wojny światowej szkołę ukończyło 200 słuchaczy. szkoła w sokołówku nie tylko przysposabiała do pracy w gospo-darstwie, ale też dawała podstawy ogól-nego wykształcenia. Wybitni pedagodzy, z Jadwigą dziubińską na czele, kładli duży nacisk na nauczanie języka ojczystego, hi-storii i geografi i polski – oczywiście w wa-runkach konspiracyjnych.szkoła w okresie międzywojennym prze-kształciła się w ważny ośrodek kultury i edukacji rolniczej. powstał uniwersytet Ludowy, seminarium dla Nauczycielek szkół rolniczych, prowadzone były kursy rolnicze dla osadników wojskowych. Z so-kołówka wyszło wielu wybitnych działa-czy okresu międzywojennego, m.in. piotr sobczyk – prezes Zjednoczonych Izb rol-niczych i poseł na sejm, Wojciech sosiński – poseł na sejm, stanisław Kielak – wice-marszałek sejmu, Kajetan sawczak – zna-komity poeta chłopski.

II wojna światowa położyła kres istnieniu placówki. utworzono tu jedną z baz Luft-waff e, a wycofujący się hitlerowcy wysa-dzili wszystko w powietrze. mimo ogrom-nych wysiłków reginy Zienkiewiczowej, głównej patronki sokołówka, szkoły nie reaktywowano.

maria Klonowska przewodnicząca społecznego Komitetu

przywracania pamięci o sokołówku im. Tomasza Klonowskiego

1 dziś Tomasz Klonowski jest postacią zapomnianą, a powinien być wzorem postawy patriotycznej dla współczesnych pokoleń. W 100-lecie powstania szko-ły Ludowej w sokołówku, w 2009 r., przy Towarzystwie miłośników Ziemi ciechanowskiej powstał społeczny Komitet przywracania pamięci o sokołówku im. Toma-sza Klonowskiego, którego celem jest popularyzowa-nie wiedzy o patronie oraz opieka nad pozostałością po szkole i majątku, jaką jest 10-hektarowy zaniedba-ny zabytkowy park.

Fot.

arch

. muz

eum

szl

acht

y m

azow

ieck

iej w

cie

chan

owie

Nota werbalna

Najczęściej stosują tę formę ministerstwa spraw zagranicznych i misje dyplomatyczne. Zwykle przy załatwianiu zarówno ważnych, jak też mniej istotnych spraw związanych z bieżącymi zadaniami misji. pisana jest na blankiecie urzędu, w trzeciej osobie liczby pojedynczej. Zaczyna się i kończy formułą grzecznościową (wyjątek stanowi nota do-tycząca zerwania stosunków dyplomatycz-nych). pierwsza strona zaczyna się nieco po-wyżej połowy arkusza, całość nie powinna liczyć więcej niż dziesięć wierszy tekstu. Nie podpisuje się jej, jest stemplowana pieczę-cią tuszową i, w zależności od miejscowych zwyczajów, może być parafowana przez szefa misji lub członka personelu dyploma-tycznego odpowiedzialnego za załatwienie sprawy. adres pisze się u dołu pierwszego

arkusza, po jego lewej stronie, datę umiesz-cza się w następnym wierszu po zakończe-niu tekstu.

Memorandum

To pismo wykorzystuje się w przypadkach wyrażenia stanowiska rządu w bardzo istotnych sprawach, np. rozbrojenie, zbio-rowe bezpieczeństwo. Zawiera ono nie-zbędne dane dotyczące poruszanego pro-blemu, argumenty oraz komentarz. Zwykle wręczane jest w trakcie rozmowy, lub jako załącznik do noty werbalnej (stanowi po-szerzenie prowadzonych dyskusji). pisane jest na blankiecie, w trzeciej oso-bie liczby pojedynczej. powinno być opa-trzone jedynie datą (u góry lub u dołu pisma), bez pieczęci, zwrotów grzeczno-ściowych, podpisu, adresu.

Pro memoria

stawia sobie za cel wyjaśnienie omawianego problemu. Wręcza się je podczas rozmowy, by uniknąć ewentualnych nieporozumień i umożliwić rzetelne załatwienie sprawy. spo-rządzane jest w formie bezosobowej, na ar-kuszu papieru bez nagłówka bądź na papie-rze notowym. Nie umieszcza się tu zwrotów grzecznościowych, pieczęci, podpisu czy pa-rafy. datę wpisje się po lewej stronie, zaraz po zakończeniu tekstu. Ta forma korespondencji rozpoczyna się swoistym tytułem: „aide me-moire”, pojawiającym się w oddzielnym wier-szu, u góry nad tekstem.

dorota matlakiewicz-papisKierownik Wydziału Komunikacji

Zewnętrznej

12

Współpraca ZaGraNIcZNa


Misja polityczno-gospodarcza z Saksonii-Anhalt na Mazowszu Z trzydniową wizytą przybyła na mazowsze misja polityczno-gospodarcza z saksonii-anhalt pod przewodnictwem premiera landu dr. reinera Haseloffa. oprócz delegacji politycznej do Warszawy przyjechali przedstawiciele kilkunastu przedsiębiorstw, szukający możliwości na-wiązania kontaktów biznesowych z polskimi firmami. o współpracy pomiędzy regionami partnerskimi rozmawiał z gośćmi marszałek Województwa mazowieckiego adam struzik.

„Dni Mazowsza na Podolu”Wydarzenie pod takim tytułem zostało zorganizowane w ramach prezydencji polski w radzie unii Europejskiej. Impreza miała na celu promocję województwa mazowieckiego i głównych jego instytucji w obwodach: żytomierskim, winnickim i chmielnickim (centralna ukraina).

podczas wizyty marszałek adam stru-zik dyskutował z gospodarzami odwie-dzanych obwodów na temat obszarów współpracy międzyregionalnej, spotykał się z mieszkającymi na ukrainie polakami oraz brał udział w licznych uroczysto-ściach promujących za granicą ofertę ar-tystyczno-kulturalną województwa ma-zowieckiego.Już na początku obchodów „dni mazow-sza na podolu” podpisano porozumie-nie o współpracy pomiędzy powiatem wołomińskim a rejonem czudnowskim, sygnowane przez starostę powiatu Woło-mińskiego piotra uścińskiego oraz prze-wodniczącego państwowej administracji rejonu czudnowskiego maksyma sam-czyka. o partnerskich relacjach polsko-ukraińskich rozmawiano także podczas

spotkania z delegacją władz obwodu żytomierskiego oraz merem Berdyczowa. W dyskusję na temat rozwoju gospo-darczego obu krajów włączyli się także przedstawiciele polskich organizacji na ukrainie oraz polskiego i ukraińskiego biznesu.Następnie, wspólnie z delegacją powiatu węgrowskiego oraz przedstawicielami władz miasta i rejonu chmielnik, marsza-łek adam struzik wziął udział w uroczystej mszy świętej w kościele Trójcy przenaj-świętszej w intencji polaków mieszkają-cych na podolu. po mszy odsłonięto ta-blicę pamiątkową informującą o chrzcie Ignacego Jana paderewskiego w kościele w chmielniku. W urzędzie Gubernatora obwodu Win-nickiego marszałek zaprezentował Za-

stępcy Gubernatora obwodu Winnic-kiego, przewodniczącemu rady obwodu Winnickiego oraz jego zastępcom wa-lory turystyczno-kulturalne oraz poten-cjał gospodarczy mazowsza, co stało się punktem wyjścia do dyskusji na temat możliwości współpracy pomiędzy woje-wództwem mazowieckiem a obwodem winnickim. delegacja mazowsza udała się do Winnickiej Naukowej Biblioteki obwo-dowej im. I. Timiriaziewa na otwarcie wy-stawy „adam mickiewicz 1798-1855”. pod-czas tego wydarzenia podpisano umowę partnerską pomiędzy Biblioteką obwo-dową w Winnicy a Biblioteką publiczną im. Zygmunta Jana rumla w dzielnicy praga – południe m.st. Warszawy.marszałek Województwa mazowieckiego adam struzik złożył też kwiaty w miejscu

spotkanie z delegacją niemiecką rozpoczęto uroczystym otwarciem giełdy kooperacji firm z saksonii-anhalt oraz mazowsza. Ko-lejny raz przedsięwzięcie przygotowane zo-stało przez polsko-Niemiecką Izbę przemy-słowo-Handlową. Formuła giełdy zapewniła przedsiębiorcom możliwość prowadzenia bezpośrednich, indywidualnych rozmów, zaprezentowania oferty i omówienia wa-runków współpracy. do Warszawy zawitali przedsiębiorcy poszukujący kontaktów m.in. z polskimi firmami budowlanymi, trans-portowymi, zajmującymi się handlem czy naprawą taborów. Niemieccy inwestorzy i biznesmeni zainteresowani byli również

nawiązaniem współpracy z polskimi biurami inżynierskimi i firmami doradczymi.Ważnym punktem wizyty delegacji na ma-zowszu okazało się spotkanie z przedsta-wicielami samorządu województwa, które odbyło się w urzędzie marszałkowskim Woje-wództwa mazowieckiego w Warszawie. dys-kutowano na temat kontynuacji wymiany doświadczeń z zakresu bezpieczeństwa ru-chu drogowego i wdrażania innowacyjnych rozwiązań służących rozwojowi regionów. poruszono też zagadnienia związane z zada-niami realizowanymi przez Europejską sieć regionów chemicznych, a odbywająca się giełda kooperacji stała się punktem wyjścia

do rozmów poświęconych współpracy go-spodarczej oraz kulturalnej.Jak podkreślił marszałek adam struzik, partnerska współpraca mazowsza z sakso-nią-anhalt od 2003 r. układa się modelowo. dla obydwu regionów dobre relacje mają znaczenie strategiczne, zwłaszcza w dobie kryzysu. Wspólnie udało się już zrealizować wiele projektów i rozwojowych przedsię-wzięć, a przed nami kolejne ważne wyzwa-nie – kwestia wynegocjowania środków unijnych dla regionów przejściowych.

opracowała Iwona dybowskaWydział Komunikacji Zewnętrznej


członkowie Komitetu regionów dys-kutowali m.in. o dyrektywie w sprawie hałasu w środowisku i o efektywności energetycznej. ocenili, że wyzwania z zakresu energetyki mają zasadnicze znaczenie dla przeciwdziałania zmianie klimatu. Wpisują się też w ramy wzrostu gospodarczego – zrównoważonego, odpowiedzialnego i sprzyjającego włą-czeniu społecznemu, mającego na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych i zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii.uczestnicy spotkania omówili także Ko-munikat Komisji Europejskiej zatytuło-wany „Ku strategii unii Europejskiej w za-kresie przestrzeni kosmicznej w służbie obywateli”. Zgromadzeni uznali, że po-

przez ten dokument Komisja Europej-ska uczyniła pierwszy znaczący krok ku określeniu przyszłej europejskiej polityki kosmicznej w oparciu o nową podstawę, którą stanowi Traktat z Lizbony. Wyrazili też przekonanie, że wspólna europejska polityka w zakresie przestrzeni kosmicz-nej może przyczynić się do zwiększenia innowacyjności i konkurencyjności go-spodarki oraz społeczeństw krajów eu-ropejskich. może być także źródłem cie-kawych rozwiązań w takich dziedzinach jak ochrona środowiska, przeciwdziała-nie zmianom klimatu, bezpieczeństwo publiczne i ochrona ludności, pomoc humanitarna oraz komunikacja i rozpo-wszechnianie informacji wśród wszyst-kich obywateli.

członkowie Komisji ENVE uczestniczyli także w konferencji „W kierunku rio+20 – działania lokalne i regionalne na rzecz ekologicznej gospodarki”, zorganizowa-nej przy współpracy programu Narodów Zjednoczonych ds. ochrony Środowiska (uNEp). celem spotkania było zachęce-nie do faktycznego zaangażowania po-litycznego w działania na rzecz rozwoju zrównoważonego. podczas obrad poru-szono przede wszystkim kwestię eko-logicznej gospodarki oraz zagadnienie instytucjonalnych ram dla zrównoważo-nego rozwoju i zwalczania ubóstwa.

Katarzyna mańskaKancelaria marszałka

Posiedzenie Komisji ENVE Komitetu Regionów w Malmö w Szwecji marszałek Województwa mazowieckiego adam struzik wziął udział w posiedzeniu Komisji ENVE Komitetu regionów (Komisja Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii), które odbyło się w malmö w szwecji.

symbolicznym dla wszystkich polaków mieszkających w Winnicy – przy tablicy pamiątkowej poświęconej marszałkowi

Józefowi piłsudskiemu. otworzono rów-nież wystawę w muzeum Krajoznawczym w Winnicy pt. „Ignacy Jan paderewski.

polak, Europejczyk, mąż stanu i artysta”. W ostatnim dniu obchodów „dni mazow-sza na podolu” delegacja województwa mazowieckiego złożyła kwiaty i zapaliła znicze na mogile polskich Legionistów z 1920 r. w Barze. reprezentanci mazowsza rozmawiali też o perspektywach współ-pracy z przedstawicielami władz obwodo-wych – pod przewodnictwem Zastępcy Gubernatora obwodu chmielnickiego oraz mera Kamieńca podolskiego. po dys-kusji marszałek adam struzik wziął udział w otwarciu wystawy pt. „polskie Gobeliny” autorstwa Katarzyny Bali.obchody „dni mazowsza na podolu”, zor-ganizowane w ramach prezydencji polski w radzie unii Europejskiej, a także liczne imprezy towarzyszące, zostały z entu-zjazmem przyjęte przez mieszkańców podola. szczególnym zainteresowaniem cieszyły się trzy koncerty państwowego Zespołu Ludowego pieśni i Tańca mazow-sze im. Tadeusza sygietyńskiego. Każdy z nich odbywał się przy wypełnionej po brzegi widowni.

marcin KaczmarekKancelaria marszałka

Biskup ordynariusz diecezji kamieniecko-podolskiej Leon Maksymilian Dubrawski nie kryje radości z podpisania umowy partnerskiej

Fot.

ann

a Ko

wal

ska,

muz

eum

Lite

ratu

ry


Nowe lokomotywy dla push-pulli

Jedenaście lokomotyw w barwach Kolei mazowieckich w zestawie-niu z wagonami typu push-pull kursuje już na liniach do radomia, płocka, łukowa i działdowa. Nowe składy pozwoliły spółce, jako pierwszemu przewoźnikowi w polsce, na eksploatację zmiennokie-runkowych pociągów piętrowych z prędkością do 160 km/h. dało to Kolejom większą swobodę eksploatacji oraz pozwoliło poprawić jakość świadczonych usług.

Wartość projektu: 204 505 169,36 złKwota dofi nansowania: z EFRR 71 241 554,90 zł z budżetu państwa 12 572 039,10 zł

razem kupią prąd

obniżenie kosztów nawet o kilkanaście procent i lepsze wa-runki dostaw prądu to efekt wspólnego zakupu energii elek-trycznej. utworzenie tzw. grupy zakupowej przez 16 szpitali podległych samorządowi Województwa mazowieckiego po-zwoli im zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć na inne cele.

Będą targowiska „mój rynek”

Targowiska na miarę XXI wieku? Tak! Będzie to możliwe dzięki środkom unijnym w ramach programu rozwoju obszarów Wiejskich. do wydania jest 25,6 mln zł. Jeszcze w tym roku na mazowszu ruszy budowa kilkudziesięciu nowoczesnych targo-wisk. Nabór wniosków w urzędzie marszałkowskim potrwa do 23 listopada 2011 r. o wsparcie, nie wyższe niż 1 mln zł, mogą starać się gminy i związki międzygminne. Wysokość dofi nan-sowania to maksymalnie 75 proc. kosztów kwalifi kowanych ca-łego przedsięwzięcia. projekty mogą być realizowane w miej-scowościach liczących nie więcej niż 50 tys. mieszkańców. Jak będą wyglądały? Będą wyposażone w sanitariaty i przyłączone do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej oraz elektroenergetycz-nej. Będą miały utwardzone podłoże i zapewniające bezpie-czeństwo oświetlenie. minimum połowę ich powierzchni han-dlowej zajmą zadaszone stoiska. przy każdym z nich powstaną także parkingi.

INFrasTruKTura

Inwestycje na Mazowszu

Więźniowie posprzątają mazowieckie lasy

Trzydziestu skazanych, odbywających karę w warszawskich więzieniach, będzie w cią-gu najbliższych czterech lat sprzątało mazowieckie lasy. a to za sprawą porozumienia zawartego pomiędzy samorządem Województwa mazowieckiego, mazowieckim Ze-społem parków Krajobrazowych oraz okręgowym Inspektoratem służby Więziennej w Warszawie. Więźniowie będą także porządkować ścieżki przyrodnicze oraz przepro-wadzać doraźne remonty budynków i obiektów na terenie parków krajobrazowych. W budżecie województwa zarezerwowano na ten cel ponad 105 tys. zł.

Fot.

arch

. pra

cow

ni c

&c

Fot.

Irmin

a sz

ymsk

a

dwa szynobusy dla Kolei mazowieckich

Nowoczesne pojazdy wyjadą na tory najprawdopodobniej już w styczniu 2012 r. Będą kursowały na liniach niezelektry-fi kowanych i charakteryzujących się mniejszym natężeniem ruchu. W każdym z nich znajdzie się 70 miejsc siedzących, co pozwoli obsługiwać trasy, na których do pociągu wsiada maksymalnie kilkadziesiąt osób. Wnętrza pojazdów będą kli-matyzowane, monitorowane i dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Znajdą się w nich także toalety i stojaki do przewożenia rowerów.

Wartość projektu: 12 800 000 złDotacja z budżetu państwa: 7 300 000 mln złŚrodki własne samorządu województwa: 5 500 000 mln zł

Fot.

łuka

sz W

elen

c


INFrasTruKTura

Warszawa

Innowacyjne technologie w Instytucie Wysokich ciśnień paN

celem inwestycji będzie rozbudowa laboratoriów Instytutu oraz stworzenie prototypów linii doświadczalnych dla inno-wacyjnych technologii. realizacja projektu zmniejszy ryzyko biznesowe oraz skróci czas do rozpoczęcia produkcji przemy-słowej. pozwoli to mazowieckiej gospodarce być bardziej kon-kurencyjną.

Wartość projektu: 38 510 000 złKwota dofi nansowania: 26 732 500 złBenefi cjent: Instytut Wysokich Ciśnień PAN w Warszawie

Zespół „mazowsze” promuje mazowsze

państwowy Zespół Ludowy pieśni i Tańca mazowsze im. Ta-deusza sygietyńskiego jest ambasadorem polskiej kultury i znaną marką na całym świecie. Teraz chce wykorzystać swoje doświadczenie oraz kontakty w kraju i za granicą, wspierając przedsiębiorczość w sektorze kultury. W tym celu zorganizuje imprezy targowo-wystawiennicze wraz z oprawą artystyczną, weźmie udział w imprezach branżowych m.in. w poznaniu i so-pocie. Zespół kupi także niezbędny sprzęt do działań informa-cyjno-promocyjnych.

Wartość projektu: 723 240 złKwota dofi nansowania: 494 700 złBenefi cjent: PZLPi T Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiegow Karolinie (w powiecie pruszkowskim)

Budowa i rozwój klastra teleinformatycznego

W ramach projektu benefi cjent wybuduje siedzibę klastra, do-stosuje pomieszczenia do prac badawczych i rozwojowych, uruchomi pomieszczenia B+r, które będą służyły wymianie doświadczeń, testowaniu rozwiązań i prowadzeniu transferu technologii. dodatkowo uruchomiona zostanie centralna ser-werownia. dzięki realizacji projektu małe fi rmy skupione w ra-mach klastra będą w stanie konkurować na rynkach zarezerwo-wanych dotychczas dla dużych przedsiębiorstw.

Wartość projektu: 7 918 740 złKwota dofi nansowania: 3 216 500 złBenefi cjent: Sekwencja Spółka z o.o. w Warszawie

Nowoczesne laboratoria badawcze w Instytucie Kolejnictwa

projekt zakłada adaptację pomieszczeń laboratorium oraz wy-posażenie go w nowoczesną aparaturę badawczą poprzez uło-żenie płytek posadzkowych, wykonanie instalacji elektrycznej, wymianę okien oraz montaż przegród, drzwi, wentylacji i in-stalacji wodno-ściekowej. Zakupiona aparatura umożliwi pro-wadzenie badań związanych z charakterystyką palno-dymową materiałów konstrukcyjnych i wyposażeniowych stosowanych w taborze szynowym. W ramach projektu powstaną stanowiska badawcze, które umożliwią przeprowadzanie badań na zgod-ność z normą EN 45 545. Instytut nawiąże również współpracę z jednostkami naukowymi z całej Europy, a wyniki badań będą udostępniane zagranicznym przedsiębiorcom.

Wartość projektu: 3 675 318 złKwota dofi nansowania: 2 550 765 złBenefi cjent: Instytut Kolejnictwa w Warszawie

Wsparcie dla osób wykluczonych społecznie

Blisko tysiąc podopiecznych – wychowanków rodzin zastęp-czych, placówek opiekuńczo-wychowawczych, osób niepeł-nosprawnych i uchodźców otrzyma unijną pomoc. Będzie ona udzielona np. w formie kontraktów socjalnych, indywidualnych programów usamodzielnienia, jak również indywidualnych pro-gramów integracji. uczestnicy projektu będą mogli także korzy-stać ze szkoleń zawodowych, kursów językowych, komputero-wych czy badań profi laktycznych. dla osób niepełnosprawnych przewidziano sfi nansowanie części kosztów turnusów rehabi-litacyjnych i ćwiczeń usprawniających. cudzoziemcy zaś będą mogli uczestniczyć w zajęciach kulturowych.

Wartość projektu: 8 200 000 złKwota dofi nansowania: 7 339 000 złBenefi cjent: Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie

Fot.

arch

. pZL

piT

maz

owsz

e im

. Tad

eusz

a sy

giet

yńsk

iego


INFrasTruKTura

ochrona Jeziora Zegrzyńskiego

Zalew Zegrzyński będzie miał spójny system monitoringu wód i zlewni jeziora. pozwoli on reagować w przypadku wystąpienia poważnej awarii środowiskowej. Będzie również bazą in-formacyjną dla turystów, żeglarzy, wędkarzy i innych użytkowników jeziora. realizacja pro-jektu znacznie poprawi środowisko w bezpo-średnim sąsiedztwie jeziora, zwiększy ruch tu-rystyczny oraz pozytywnie wpłynie na jakość wód zbiornika.

Wartość projektu: 3 500 000 złKwota dofi nansowania: 2 975 000 złBenefi cjent: powiat legionowski

Fot.

arch

. um

Wm

Lepiej i taniej

dzięki termomodernizacji szkoły podstawowej, gimnazjum oraz biblioteki publicznej w Gołyminie-ośrodku ponad 450 uczniów będzie mogło się rozwijać w komfortowych warunkach. Inwesty-cja pozwoli znacznie zmniejszyć straty ciepła, a co za tym idzie – koszty zużycia energii elektrycznej. szacuje się, że rocznie gmina może zaoszczędzić ponad 48 tys. zł. projekt zakłada również wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, modernizację klimatyza-cji oraz starej kotłowni, a także wymianę instalacji centralnego ogrzewania. Zainstalowany zostanie również system solarny, który zapewni ciepłą wodę w budynkach. Kolektory słoneczne to kolejne oszczędności – nawet 33 tys. zł rocznie.

Wartość projektu: 3 342 865,39 złKwota dofi nansowania: 2 340 005,77 złBenefi cjent: gmina Gołymin-Ośrodek (w powiecie ciechanowskim)

Fot.

arch

. pub

liczn

e G

imna

zjum

w G

ołym

inie

-ośr

odku

Ciechanów

przebudowa dróg w gminach Grudusk i czernice Borowe

dzięki modernizacji znacznie poprawi się komunikacja między obiema gminami – skróci się czas przejazdu, a wzrośnie bezpie-czeństwo użytkowników dróg – zarówno pieszych, jak i zmo-toryzowanych. W ramach projektu przebudowanych zostanie piętnaście odcinków dróg gminnych i dwa powiatowe. Jezdnie zostaną poszerzone i zyskają nową nawierzchnię: drogi gminne – bitumiczną, drogi powiatowe – asfaltową.

Wartość projektu: 10 188 970,82 złKwota dofi nansowania: 8 660 625,20 złBenefi cjent: gmina Grudusk (w powiecie ciechanowskim)

Internet dla mieszkańców gminy pułtusk

dzięki budowie i wdrożeniu sieci szerokopasmowego Internetu benefi cjent zakłada liczne korzyści, np.: zwiększenie świadomo-ści wśród osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, nabycie umiejętności korzystania z technologii informacyjnych, aktywi-zację społeczną mieszkańców gminy, podniesienie jakości na-uczania dzieci i młodzieży oraz wzrost bezpieczeństwa w mie-ście.

Wartość projektu: 2 951 239,78 złKwota dofi nansowania: 2 508 553,81 złBenefi cjent: gmina Pułtusk


INFrasTruKTura

płock stawia na promocję

Zachęcenie przedsiębiorców do inwesto-wania na terenie płocka oraz łatwiejszy dostęp do informacji o terenach atrakcyj-nych biznesowo to główne założenia pro-jektu. płock będzie m.in. promował się na targach krajowych i międzynarodowych oraz organizował misje gospodarcze, np. do chin. dodatkowo powstanie serwis in-ternetowy zawierający cenne informacje dla inwestorów na temat ziemi płockiej. serwis będzie prowadzony w języku pol-skim i angielskim, co umożliwi nawiązanie współpracy również z zagranicznymi part-nerami.

Wartość projektu: 1 016 670,04 złKwota dofi nansowania: 499 998,33 złBenefi cjent: miasto Płock

Lepsza komunikacja miejska w płocku

Zakup 15 nowoczesnych, niskopodłogowych i przystosowanych do potrzeb osób niepeł-nosprawnych autobusów, wprowadzenie biletu elektronicznego, zamontowanie syste-mu informacji dźwiękowej dla osób niewido-mych i słabowidzących w 45 autobusach oraz monitoring węzła przesiadkowego to głów-ne założenia projektu poprawy jakości usług

Komunikacji miejskiej w płocku. Nowy tabor to pięć autobusów zasilanych olejem napędowym, a dziesięć biopaliwem, bilety natomiast to tzw. elektroniczna portmo-netka, z której specjalne urządzenia, zamontowane w autobusach, będą zdejmowały zakodowane impulsy, w wysokości odpowiadającej opłacie za przejazd.

Wartość projektu: 21 211 103 złKwota dofi nansowania: 9 976 844 złBenefi cjent: Komunikacja Miejska – Płock Sp. z o.o.

dom pomocy społecznej w Brwilnie zostanie rozbudowany

dzięki nowemu czterokondygnacyjnemu skrzydłu mieszkańcy będą mogli korzystać z nowych atrakcji – hydromasażu, pełnego zakresu fi zykoterapii, terapii komputerowej, pracowni internetowej oraz terapii manualnej, np. bu-kieciarskiej, szewskiej czy kulinarnej. Budynek będzie kompleksowo wyposa-żony w nowoczesne i energooszczędne urządzenia. do gabinetów rehabilita-cyjnych zakupiony zostanie niezbędny sprzęt, a do biurowych – komputery i meble. Zainstalowana zostanie winda towarowo-osobowa przystosowana do przewozu chorych na łóżkach i wózkach inwalidzkich.

Wartość projektu: 4 575 227,38 złKwota dofi nansowania: 3 870 860,51 złBenefi cjent: powiat płocki

Płock

Ostrołęka

Gmina myszyniec skanalizowana

dzięki unijnemu wsparciu zostanie wybudowana 17-kilometrowa sieć kanalizacyjna w systemie grawitacyjno-ciśnieniowym z czterema przepompowniami ścieków. Z nowego systemu będą korzystać 174 gospodarstwa domowe. Nowa sieć zosta-nie połączona z istniejącą kanalizacją sanitarną oraz oczyszczalnią ścieków. realiza-cja projektu nie tylko ureguluje gospodarkę ściekową na terenie gminy myszyniec, ale także poprawi jakość wody w rzece rozoga.

Wartość projektu: 6 810 261,57 złKwota dofi nansowania: 5 522 244,25 złBenefi cjent: gmina Myszyniec (w powiecie ostrołęckim)

Fot.

arch

. dps

w B

rwiln

ie

Wybrała monika GuzowskaWydział Komunikacji Zewnętrznej

Fot

. arc

h. u

mW

m

Fot.

arch

. Kom

unik

acja

mie

jska

– p

łock

sp.

z o

.o.

18 KroNIKa maZoWIEcKa Nr 10 (104) 2011 roK 18

Szansa dla Mazowsza

dla lokalnej społeczności szczególnie ważne jest pozytywne oddziaływanie portu lotniczego na zmniejszenie stopy bezrobo-cia lub na tworzenie miejsc pracy czy zwięk-szenie wpływów do budżetu z działalności okołolotniskowej. Bez wątpienia zatem, powstające w modlinie lotnisko jest szansą na rozwój mazowsza, będąc jednocześnie ułatwieniem dla turystów odwiedzających centralną część polski. atrakcyjność portu Lotniczego modlin zwiększa także bliskie położenie Warszawy. Modlińskie prace

powstające lotnisko regionalne będzie obsługiwało ruch krajowy i międzyna-

Warszawa będzie miała drugie lotnisko porty lotnicze to dla samorządów lokalnych szansa na rozwój – przyciągają zarówno inwestorów, jak i turystów. dlatego budowa lotniska w modlinie to jedna z priorytetowych inwestycji oraz jedno z najważniejszych przedsięwzięć transportowo-komunikacyjnych dla Warszawy i całego regionu.

rodowy 24 h/dobę. Według szacunków powinno przeprowadzać około 70 opera-cji dziennie – głównie linii czarterowych i niskokosztowych. obecnie trwają inten-sywne prace budowlano-modernizacyjne przygotowujące niezbędną infrastrukturę lotniczą. dwupoziomowy terminal pa-sażerski jest już zadaszony, a zewnętrzne ściany aluminiowe są aktualnie monto-wane. Budynek zostanie zamknięty (stan surowy) jeszcze w tym roku. Trwa także montaż instalacji sanitarnych, mechanicz-nych i elektrycznych. Wykonano główne trasy kanałów wentylacyjnych, instalacji grzewczej, kanalizacyjnej i chłodu. W zi-mie prowadzone będą prace wykończe-niowe oraz zostaną zamontowane insta-lacje teletechniczne, np. system kontroli dostępu, dso, ccTV czy informacji lotni-

skowej FIs. Bardzo zaawansowane są rów-nież prace przy drodze startowej lotniska. Na pierwszym jej odcinku wykonano już oznakowanie oraz zamontowano oświe-tlenie nawigacyjne. W modlińskim porcie powstają też nowe budynki administracyjne i parkingi. Na te-renie lotniska ma powstać 1,3 tys. miejsc postojowych oraz hotel. planowane jest uruchomienie linii kolejowej służącej sko-munikowaniu lotniska z miastami regionu. Kolej ma połączyć lotnisko z Warszawą i z drugim lotniskiem – chopina. są też projekty wybudowania połączenia z płoc-kiem oraz w kierunku olsztyna. W związku z tymi planami w kolejnym etapie inwe-stycji powstanie stacja kolejowa wraz z ki-lometrowym tunelem. Konieczna jest też elektryfi kacja i przełożenie na wiadukt nad drogą nr 62 istniejącej już bocznicy od linii gdańskiej. Już teraz z Warszawy do modlina można dojechać koleją. po otwarciu portu pa-sażerowie ze stacji modlin, oddalonej od lotniska 4 km, będą dowożeni przed terminal busami. otwarcie lotniska dla ruchu pasażerskiego nastąpi w drugim kwartale 2012 r.

Na podst. zebr. mat.oprac. urszula sabak

Fot.

arch

. por

tu L

otni

czeg

o m

odlin

Fot.

arch

. por

tu L

otni

czeg

o m

odlin

Kamienie milowe całego przedsięwzięcia to uzyskanie 80 mln zł w ramach regionalnego programu operacyjnego Województwa mazowieckiego, wpisanie w 2008 r. na listę kluczowych inwestycji Euro 2012 oraz uzy-skanie w 2009 r. pozwolenia na budowę.

Praca przy budowie drogi startowej wre

Zadaszanie terminalu pasażerskiego

INFrasTruKTura

Kryzys demograficzny

To diagnoza postawiona na podstawie ba-dania „społeczno-demograficzne uwarun-kowania mazowsza”, które wykonał Instytut Geografii i przestrzennego Zagospodarowa-nia paN. szeroka analiza dostępnych danych pokazuje, że na mazowszu mamy do czynie-nia z rosnącym zróżnicowaniem demogra-ficznym, społecznym, edukacyjnym i ekono-micznym (w tym zamożności mieszkańców), wpisującymi się w niepożądany polaryzacyjny model rozwoju. polega on na pogłębianiu się segregacji społeczno-przestrzennej przy jed-noczesnym dynamicznym rozwoju przede wszystkim dużego ośrodka miejskiego.skala i natężenie obserwowanych, i obiek-tywnie spodziewanych w najbliższych dwóch dekadach, problemów skłania do uznania obecnego stanu, zwłaszcza na obszarach peryferyjnych województwa, jako kryzysu demograficznego. Niezależnie od oceny tego stanu, konieczne jest pilne przygotowanie programu aktywizacji tych obszarów i łagodzenia skutków depopula-cji. część z realizowanych zadań nie będzie możliwa bez zmian na szczeblu państwo-wej polityki ludnościowej i regionalnej.Głównymi problemami demograficzno-społecznymi są niski przyrost lub ubytek naturalny oraz selektywny odpływ ludności z obszarów peryferyjnych w kierunku War-szawy, skutkujące w wymiarze przestrzen-nym depopulacją i chaotyczną koncentra-cją, a w aspekcie jakościowym – starzeniem się ludności, przyrostem jednoosobowych gospodarstw domowych oraz zaburze-niami struktury płci. Według ostatniej prognozy Gus (lipiec 2011 r.), liczba osób w wieku poprodukcyjnym w najbliższych dwóch dekadach w województwie zwięk-szy się o około 400 tys., czyli do poziomu 140 proc. stanu obecnego.

1 Badania ujęto w pięciu blokach tematycznych: „społeczno-demograficzne uwarunkowania rozwoju mazowsza”, „Środowisko przyrodnicze jako czynnik rozwoju mazowsza”, „Zagospodarowanie infrastrukturalne i kapitał fizyc-zny oraz policentryczność rozwoju mazowsza”, „Konkurencyjność mazowsza i jej uwarunkowania”, „społeczne, polityczne i ekonomiczne stymulanty i destymulanty rozwoju”. Za ich prowadzenie odpowiedzialnych jest pięciu wykonawców, wybranych przez mazowieckie Biuro planowania regionalnego w Warszawie zgodnie z procedurą zamówień publicznych. W większości wykonawcami badań były instytucje naukowe zlokalizowane na mazowszu, dzięki czemu umocniono współpracę samorządu województwa z jednostkami naukowymi. Kooperacja ta umożliwia wprowadzenie nowej jakości w zarządzaniu regionem, które będzie mogło zostać oparte o rzeczywistą wiedzę wynikającą z aktualnych analiz.

Mazowsze pod analityczną lupąTylko dogłębna analiza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa mazowieckiego pozwa-la w sposób szeroki, spójny i ukierunkowany patrzeć na region. Jak ważne i czasami zaskakujące dane możemy uzyskać, pokazują badania prowadzone już od września ubiegłego roku w ra-mach projektu „Trendy rozwojowe mazowsza”1. posłużą one do skonstruowania diagnozy stanu istniejącego, a oparte na nich wnioski – do weryfikacji i aktualizacji prowadzonej w regionie polityki rozwoju, a także stosownych dokumentów programowych.


Wykonanie: dr hab. przemysław Śleszyński, Instytut Geografii i Zagospodarowania przestrzennego paN, na pod-stawie danych Gus

Odpływ ludności do Warszawy na 1000 mieszkańców obszaru źródłowego

0 0,2 0,5 1

ODPŁYWY DO WARSZAWYNA 1000 MIESZKAŃCÓWOBSZARU ŹRÓDŁOWEGO

2 5

Mapę opracował Przemysław Śleszyńskina podstawie danych GUS uzyskanychdla celw projektu "Społecznodemoraiczneuwarunkowania rozwoju Mazowsza"

Bydgoszcz

WARSZAWA

Kraków

Łódź

Wrocław

Poznań

Gdańsk

Szczecin

Lublin

Katowice

Białystok

Toruń

Kielce

Olsztyn

Rzeszów

Opole

Gorzów Wlkp.

Zielona Góra


INFrasTruKTura

równocześnie w projekcie wykazano, że skala zróżnicowań jest większa niż wynikałoby to z „oficjalnej” statystyki. przykładowo, liczba mieszkańców w stolicy województwa i kraju jest niedoszacowana o 7-13 proc., a jeszcze w większym stopniu zjawisko to dotyczy strefy podmiejskiej. Z drugiej strony, prze-szacowane są stany gmin peryferyjnych, co mówi o jeszcze głębszej depopulacji niż wy-nika to z rejestrów urzędowych.Wnioski wypracowane dla danego woje-wództwa mają częstokroć charakter uni-wersalny i mogą być wykorzystane w kra-jowych studiach strategicznych. Natomiast samo mazowsze jest obszarem silnie zróż-nicowanym społeczno-demograficznie i wymaga polityki rozwoju dostosowanej do specyfiki funkcjonalno-osadniczej i uwarunkowań historyczno-kulturowych.

Walory przyrodnicze a rozwój

analiza stanu oraz dostępności – wód powierzchniowych i podziemnych, gleb, przyrody ożywionej, surowców mineral-nych, a także elementów klimatu – pozwoli przedstawić hierarchizację powiatów woje-wództwa mazowieckiego pod względem stanu oraz wykorzystania zasobów i walo-rów środowiska przyrodniczego jako czyn-nika rozwoju społeczno-gospodarczego w latach 1990-2010 oraz w perspektywie do 2030 r. Badanie prowadzone przez kon-sorcjum Instytutu meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz firmy pectore-Eco sp. z o.o. obejmie również uwarunkowania i przebieg zmian w użytkowaniu terenów na mazow-szu. W obrębie zainteresowań badawczych są także zmiany klimatu i ich potencjalne konsekwencje dla rozwoju mazowsza. oka-zuje się, że konieczne jest podjęcie kroków adaptacyjnych, które zwiększają odporność infrastruktury i minimalizują koszty powstałe w wyniku spiętrzenia się zjawisk możliwych do przewidzenia, np. rozwój systemów wczesnego reagowania w obliczu katastrofy oraz działalność edukacyjna.Nie ulega wątpliwości, że procesowi roz-woju gospodarczego województwa ma-zowieckiego do 2030 r., i związanym z nim wzrostem zapotrzebowania na energię, bę-dzie towarzyszyło rosnące zainteresowanie źródłami energii odnawialnej w powiązaniu z rosnącymi wymogami ekologicznymi. dla-tego też przedstawimy analizę potencjału energetycznego na mazowszu i określimy wpływ oZE na rozwój społeczno-gospodar-czy województwa oraz korzyści i możliwości płynące z wykorzystania tych źródeł energii, a także najistotniejsze bariery ich rozwoju w perspektywie do 2030 r.

Istotnym elementem realizacji tematu ba-dawczego „Środowisko przyrodnicze jako czynnik rozwoju mazowsza” jest przepro-wadzenie ankiet wśród radnych wybranych miast i gmin, by określić świadomość eko-logiczną jako czynnik kształtujący kierunki i priorytety polityki rozwoju. powodzenie w realizacji tego przedsięwzięcia uzależ-nione jest od czynnego udziału radnych w przeprowadzanych badaniach, do czego zachęcamy.

Infrastruktura, kapitał, policentryczność

Tymi zagadnieniami, w odniesieniu do ma-zowsza, zajmuje się badawczo Instytut Geo-grafii i Zagospodarowania przestrzennego paN. Z analizy wynika m.in., iż Warszawa jest zmarginalizowana w systemie trans-portowym polski, co ogranicza generowa-nie impulsów rozwojowych z centrum ku obszarom peryferyjnym. Jeśli chodzi o in-frastrukturę techniczną, możemy zauważyć stopniowe niwelowanie zróżnicowań prze-strzennych – szczególnie w odniesieniu do sieci wodociągowej. Z kolei w infrastruktu-rze społecznej następuje urynkowienie nie-których instytucji. W ostatnich latach odno-towano bardzo duży wzrost liczby placówek przedszkolnych czy zdrowotnych, jednakże dotyczy on głównie Warszawy i jej strefy podmiejskiej. Kompleksowe wyposaże-nie infrastrukturalne warunkuje lokalizację działalności gospodarczej, obszary bez od-powiedniego zaplecza są mało atrakcyjne dla potencjalnych inwestorów. W województwie mazowieckim największe przedsiębiorstwa zlokalizowane są głównie w Warszawie. Wśród 2 tys. dominujących firm w polsce w 2009 r. tylko 108 miało sie-dzibę na mazowszu z wyłączeniem stolicy, a tymczasem tylko w pierwszych 500 jest 207 firm z siedzibą w Warszawie. Na znacz-nym obszarze województwa w zasadzie nie ma siedzib dużych przedsiębiorstw. szczególnie jest to dostrzegalne w trójkącie między ciechanowem, ostrołęką a siedl-cami oraz w zachodniej części subregionu radomskiego. W Warszawie dominuje ma-jątek produkcyjny związany z usługami rynkowymi, w pozostałej części wojewódz-twa, głównie w płocku i na obszarze me-tropolitalnym Warszawy (omW) – związany z przemysłem i budownictwem. Badania skupiły się także na rozwoju poli-centrycznym. opracowane wnioski wska-zują, że rozmieszczenie ośrodków miejskich na mazowszu, pod względem geograficz-nym i struktury wielkościowej, jest równo-mierne, a w systemie osadnictwa rośnie znaczenie miast powiatowych. małe wsie

koncentrują się na terenach peryferyjnych, zaś w sąsiedztwie miast zlokalizowane są większe ludnościowo osady. oddziaływa-nie miast subregionalnych ogranicza się zazwyczaj do najbliższego otoczenia. Wy-raźnie też widoczna jest hierarchiczność powiązań ośrodków subregionalnych z Warszawą – charakteryzuje je wyraźny stopień jednokierunkowości z ośrodków ku stolicy. obszary wiejskie mazowsza peł-nią przede wszystkim funkcje rolnicze, ale zmiany dokonujące się w ostatnich kilku-nastu latach powodują dynamiczny rozwój funkcji pozarolniczych. analizy prowadzone w odniesieniu do omW pokazały, że jest on najsilniejszym biegunem wzrostowym nie tylko w skali kraju, ale i całego regionu Europy Środ-kowo-Wschodniej. Najpoważniejsze bariery rozwojowe wynikają z zacofanego, niewy-dolnego stanu infrastruktury transportowej, związanego zarówno z dostępnością ze-wnętrzną, jak i wewnętrzną efektywnością transportowo-osadniczą. Globalne uwarun-kowania demograficzne, w tym o charakte-rze prognostycznym, są korzystne i wyni-kają z atrakcyjności ośrodka stołecznego dla migrantów w innych częściach kraju.

Mazowsze najbardziej konkurencyjne

Badanie przeprowadzone przez konsorcjum złożone z Ecorys polska sp. z o.o., Geoprofit oraz Wrocławskiej agencji rozwoju regio-nalnego potwierdziło powszechną opinię, iż województwo mazowieckie jest najbardziej konkurencyjnym wśród polskich regionów. Głównym miernikiem w tym aspekcie jest kondycja gospodarki, która na tle wybra-nych regionów stołecznych unii Europej-skiej charakteryzuje się niskim poziomem bezrobocia oraz znaczną dynamiką proce-sów rozwojowych. Jednakże w wielu innych wymiarach, w tym pod względem wysoko-ści pKB per capita, mazowsze plasuje się na najniższych pozycjach w zbadanej grupie metropolii uE. Wysoki poziom rozwoju społeczno-gospo-darczego województwa mazowieckiego na tle polski jest przede wszystkim efektem wyróżniającego się, dużego udziału sektora usług rynkowych w strukturze regionalnej gospodarki. ponadto istotna jest pozy-cja Warszawy jako stolicy kraju oraz lidera w sektorze potencjału badawczo-rozwojo-wego, a także rosnące w badanym okresie przewagi konkurencyjne regionu w bran-żach strategicznych, determinowane m.in. potencjałem demograficznym, chłonnym rynkiem i znacznym potencjałem inno-wacyjnym w skali kraju. Badanie jedno-

INFrasTruKTura

0 10 20 30 40 km

Zambrów

Ostrowiec Św.

Działdowo

Lipno

Łowicz

Kutno

Łęczyca

Skarżysko-Kam.

Radzyń Podl.

Lubartów

Świdnik

LUBLIN

BIAŁA PODL.

SKIERNIEWICE

ŁOMŻA

KIELCE

BIAŁYSTOK

Żyrardów

Wołomin

Legionowo

Białobrzegi

Zwoleń

Lipsko

SochaczewOżarów Maz.

Pruszków

Grodzisk Maz.

Sokołów Podl.

Węgrów

Ostrów Maz.

Maków Maz.

OSTROŁĘKA

WARSZAWA

Brodnica

Parczew

Puławy

Ryki

Rypin

Łuków

Łęczna

Kolno

Końskie

Mońki

Nidzica

Siemiatycze

Garwolin

Gostynin

Grójec

Kozienice

Mińsk Maz.

Mława

Nowy Dwór Maz.

Otwock

Piaseczno

Przasnysz

Przysucha

Pułtusk

Płońsk

Sierpc

Szydłowiec

Wyszków

Łosice

Żuromin

CIECHANÓW

PŁOCK

RADOM

SIEDLCE

15 30 45Obszary o dostępności komunikacyjnej (czas przejazdu samochodem):

60 75 10590 120 minut

Dostępność czasowa do stacji pociągów pospiesznych na Mazowszu, 2011 r.

Wykonanie: Instytut Geografii i Zagospodarowania przestrzennego paN

cześnie wykazało istotne zróżnicowanie wewnątrz województwa mazowieckiego, w którym dominującą rolę w budowaniu potencjału konkurencyjnego odgrywa ob-szar metropolitalny Warszawy, natomiast gminy znajdujące się poza jego zasięgiem charakteryzują się niższą konkurencyjno-ścią niż przeciętna gmina w polsce. Warto podkreślić, iż przedsiębiorczość w regionie jest przeciętna w skali kraju, a wewnątrz re-gionu występuje największe zróżnicowanie jej poziomu spośród wszystkich regionów polski. Jego najważniejszych przyczyn na-leży doszukiwać się w wysokiej atrakcyjno-ści inwestycyjnej Warszawy oraz części jej otoczenia, a zarazem niskiej atrakcyjności inwestycyjnej reszty regionu. Badanie zdiagnozowało niepokojące trendy pojawiające się na obszarze województwa, takie jak: pogarszająca się pozycja konku-

rencyjna mazowieckich firm oraz ich ma-lejący udział w rynku czy niewykorzystanie potencjału współpracy firm z jednostkami B+r (badania i rozwój) w działalności in-nowacyjnej. Z przeprowadzonej analizy, opartej na szeroko zakrojonych badaniach ankietowych, wynika jednocześnie, że na-stroje przedsiębiorców są umiarkowane, a większość mazowieckich firm w najbliż-szym czasie przewiduje utrzymanie po-ziomu zatrudnienia i inwestycji. analiza potwierdziła, że kluczowe znaczenie dla re-gionu ma rozwój społeczno-gospodarczy Warszawy. dodatkowo omW, podlegający dużej presji związanej z suburbanizacją (wyprowadzanie się osób z centrum i zwią-zany z tym rozwój strefy podmiejskiej), dzięki poprawnemu ukierunkowaniu może stanowić szansę rozwoju terenów otaczają-cych Warszawę.

Co powoduje rozwój, a co go hamuje?

uniwersytet Warszawski, we współpracy z Instytutem Geografii i przestrzennego Za-gospodarowania paN, prowadzi badania pn. „społeczne, polityczne i ekonomiczne sty-mulanty i destymulanty rozwoju”. do tej pory ankietowano m.in. radnych samorządów gmin na mazowszu, przedstawicieli władz samorządowych gmin i powiatów oraz rad-nych województwa mazowieckiego. Badania prowadzono jednocześnie w pięt-nastu miastach i gminach na mazowszu, tj.: w Warszawie, płocku, ciechanowie, ostro-łęce, siedlcach i radomiu, a także w Grójcu, Lipowcu, łysych, Węgrowie, ostrowi mazo-wieckiej, pruszkowie, Lipsku, Żelechowie oraz Izabelinie. składały się one z serii rozmów z przedstawicielami elit lokalnych oraz z an-kietyzacji losowo wybranych mieszkańców.obecnie prowadzone są analizy pozyska-nych danych, dlatego jeszcze za wcześnie na zaprezentowanie wszystkich wyników. Jednakże zespół wykonawców zwrócił uwagę na zaangażowanie przedstawicieli samorządów w badania.okazało się, że dość dużym sukcesem za-kończyła się ankietyzacja samorządowców gmin, bowiem zwrot wypełnionych ankiet wyniósł 30 proc. również prawie 40 proc. powiatów odpowiedziało na ankietę, dzieląc się informacjami m.in. na temat konfliktów występujących w środowiskach lokalnych. Niestety, tylko dziesięciu radnych woje-wództwa (20 proc.) zwróciło wypełnione an-kiety. Zdecydowanie najmniej zaangażowali się radni miast i gmin. Na prawie 5 tys. ankiet, które dzięki uprzejmości biur rady docierały do radnych, otrzymano drogą pocztową tylko 170 zwrotnych odpowiedzi (3,5 proc.).

uzyskana wiedza ma zbliżyć samorząd Wo-jewództwa mazowieckiego do lepszego planowania i dopasowania działań pro-rozwojowych, pozwalając tym samym na lepsze wykorzystanie środków publicznych, w tym funduszy unijnych. dlatego zarówno mazowieckie Biuro planowania regional-nego w Warszawie, jak i wykonawcy badań serdecznie dziękują wszystkim przedstawi-cielom badanych miast i gmin za poświę-cony czas. mamy nadzieję, że zgromadzona wiedza już niedługo będzie mogła służyć samorządom lokalnym oraz Zarządowi Wo-jewództwa mazowieckiego w prowadzeniu jeszcze lepszej polityki rozwoju regionu.

opracował, we współpracy z wykonawcami

badań naukowych, zespół projektu „Trendy rozwojowe mazowsza”



Bilet KM w komórcedla tysięcy osób codziennie podróżujących pociągami Kolei mazowieckich mamy bardzo do-brą wiadomość – można już kupić bilet przez telefon komórkowy. oznacza to oszczędność czasu, a także stresu stania w kolejce do kasy, gdy wiemy, że zbliża się godzina odjazdu nasze-go pociągu.

To duże ułatwienie dla podróżnych. system płatności za bilet przez telefon komórkowy pozwala na wykonywanie wszystkich czynności związanych z zaku-pem przez całą dobę, z dowolnego miej-sca. skycash działa we wszystkich sie-ciach Gsm i jest obsługiwany przez każdy telefon z dostępem do Internetu. Bilety z komórki są ważne w blisko 800 pocią-gach Kolei mazowieckich kursujących po mazowszu. – Taki sposób sprzedaży wiąże się z oszczędnością czasu i z pewnością ułatwi pasażerom podróżowanie pocią-gami. szukanie kas i stanie w kolejkach nikomu nie sprawia przyjemności. Teraz wystarczy tylko telefon komórkowy i do-stęp do Internetu, a bilet możemy mieć właściwie od ręki – podkreśla marszałek adam struzik.usługa umożliwia zakup biletów: strefo-wych czasowych normalnych i ulgowych (bilety ważne w pierwszej, drugiej oraz trzeciej strefie), dobowych imiennych nor-malnych i z ulgą (40% i 50%), a także bile-tów według ofert specjalnych obowiązują-cych na odcinkach: Warszawa Zachodnia – otwock oraz Warszawa Włochy – War-szawa rembertów.

Jak kupić taki bilet?

pierwszym krokiem jest zainstalowanie w komórce aplikacji (trzeba zarejestrować się w systemie skycash) i zasilić ją środkami pieniężnymi. pobranie programu polega na wpisaniu w przeglądarce telefonu ad-resu m.skycash.com lub wysłaniu pustego sms-a na numer 510 510 205 (opłata zgodna z cennikiem operatora). użytkownik, wy-

bierając w menu „usługi/Bilety”, może do-konać zapłaty za przejazd. podczas kontroli biletów podróżny będzie jedynie okazywał ekran aplikacji z wyświetlonym kodem 2d oraz danymi dotyczącymi biletu. – To już kolejne działanie sprawiające, że Koleje mazowieckie stają się coraz bardziej przyjazne pasażerom. Zakup nowych i mo-dernizacja starych pociągów, kampanie społeczne, oznaczenie w pociągach miejsc dla kobiet w ciąży, a także możliwość za-kupu biletu przez telefon sprawiają, że nasza spółka staje się przewoźnikiem na miarę XXI w. – uważa wicemarszałek Krzysztof strzałkowski.

Porozumienie z Mennicą Polską S.A.

To efekt porozumienia, zawartego pomię-dzy spółką a mennicą polską s.a., która obsługuje systemy poboru płatności za przejazdy komunikacją zbiorową. obec-nie mennica jest operatorem 1,5 mln kart miejskich w całej polsce, a jej systemy po-zwalają na rozliczenia płatności za różne formy transportu.

Biuro prasowe umWm

INNoWacyJNoŚć

Wyświetlony kod 2D, który należy okazać przy kontroli biletów

Fot.

arch

. um

Wm

Zapraszamy do udziału w konferencji „II Forum Mazowieckie”oraz konferencjach subregionalych

mazowieckie Biuro planowania regionalnego w Warszawie zaprasza do udziału w konferencji samorządowej pn. „II Forum mazowieckie”, która odbędzie się 27 października 2011 r. w Warszawie.

Konferencja umożliwi dyskusję na temat przyszłych priorytetów rozwoju naszego regionu. W ten sposób rozpoczniemy ważny proces aktualizacji dokumentów strategicznych województwa mazowieckiego.

spotkanie skierowane jest do przedstawicieli: samorządów lokalnych miast, gmin i powiatów mazowsza, samorządu Województwa mazowieckiego, instytucji funkcjonujących na mazowszu i mających wpływ na jego rozwój oraz naukowców zajmujących się problematyką planowania strategicznego w regionie

i wszystkich zainteresowanych wzięciem udziału w konsultacjach dokumentów strategicznych województwa mazowieckiego.

Konferencje subregionalne stanowią konsultacje instytucjonalne założeń aktualizacji „strategii” i „planu”. Będą składać się z trzech modułów: diagnozy lokalnej sytuacji społeczno-gospodarczej, prezentacji założeń aktualizacji planu i strategii oraz dyskusji przedstawicieli instytucji lokalnych z władzami regionalnymi.

Terminy: w ciechanowie – 3 listopada, państwowa Wyższa szkoła Zawodowa, ul. Narutowicza 9; w ostrołęce – 9 listopada, sala konferencyjna w oTo, ul. piłsudskiego 38; w płocku – 16 listopada, centrum Edukacji Grupa orlen, al. F. Kobylińskiego 25; w radomiu – 23 listopada, Wydział Transportu i Elektrotechniki,

politechnika radomska, ul. malczewskiego 29; w siedlcach – 30 listopada, pałac ogińskich; omW – 2 grudnia, matecznik mazowsze w otrębusach, ul. Świerkowa 2.

szczegółowe informacje znajdą państwo na stronie internetowej projektu: www.trendyrozwojowemazowsza.pl oraz na www.mbpr.pl .

DODATEK SPECJALNY

IKRONIKA MAZOWIECKA NR 10 (104) 2011 ROK

Gala NorwidowskaTegoroczne spotkanie było podwójnym świętem – nie tylko obchodziliśmy X edycję Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida, ale również 190. rocznicę urodzin jej patrona.

Świętowanie jubileuszy i rocznic kulturo-wych to powrót do przeszłości, wertowa-nie po raz kolejny kart historii, odnajdywa-nie w nich na nowo polskiej tożsamości. To czas przypominania sylwetki patrona Nagrody, ale równocześnie prezentowa-nie laureatów kolejnych, można już po-wiedzieć, historycznych edycji, chociaż jak pisał Norwid, „Przeszłość – jest to dziś, tylko cokolwiek dalej”.Cyprian Kamil Norwid, uznawany za czwar-tego wieszcza, zapomniany, „bezdomny poeta” powraca w rodzinne strony, co jest niewątpliwie również zasługą Nagrody ustanowionej przez Samorząd Wojewódz-twa Mazowieckiego. Ten wielki poeta długo znany był tylko dzięki wierszom śpiewanym przez: Czesława Niemena (m.in. „Bema pa-mięci żałobny rapsod”, „Moja ojczyzna”, „Je-sień”), Wandę Warską, Stana Borysa, zespół Closterkeller, De Press i Macieja Maleńczuka („Po to właśnie”). Jego twórczość bardzo wysoko cenił Jan Paweł II, który przyznał, że wiele nadziei wlewał w niego Norwid zarówno w czasach niemieckiej okupa-cji, jak i komunistycznego totalitaryzmu. Z kolei Czesław Niemen podkreślał że to,

co Norwid mówił w XIX w., pozostaje ak-tualne w wieku XXI i dodawał „Bardzo mi zależy na tym, by czytano go w Polsce, bo pomaga zrozumieć i to, co się u nas dzieje”.Na szczęście powiększa się z roku na rok grono miłośników twórczości Norwida, którzy organizują rozmaite imprezy przy-bliżające poetę nowemu pokoleniu.

Pasjonaci i naukowcyO popularyzację twórczości Norwida dbają szkoły, których jest patronem – w Warszawie (XXIV LO), Radzyminie (II LO), Wyszkowie (I LO), Strachówce (Ze-spół Szkół im. Rzeczpospolitej Norwidow-skiej), w Ostrołęce (II LO) oraz katolickie gimnazjum i liceum w Garwolinie. Do tego grona należy wpisać szkoły podstawowe – w Warszawie (nr 225), w Dąbrówce oraz w Garwolinie. Wprowadzają one w doro-słe życie wykształconych miłośników jego dzieł. Warszawskie liceum od piętnastu lat organizuje ogólnopolskie konkursy „Bliżej Norwida”, cieszące się coraz więk-szą popularnością. Nie sposób wymienić wszystkich pasjonatów zaangażowanych w rozmaite przedsięwzięcia związane

z postacią poety. Przywołajmy jednak nie-których z nich: Małgorzatę Szeję – polo-nistkę z Łochowa, Tadeusza Sasina z Tłusz-cza, Grażynę i Józefa Kapaon ze szkoły w Strachówce, Tadeusza Bulika – Wójta Gminy Dąbrówka, Grzegorza Zegadły – dyrektora Biblioteki Publicznej w Prusz-kowie, Ewę Sołtan z XXIV LO w Warszawie czy nauczycieli prężnie działających szkół w Ostrołęce i Wyszkowie. Warto pamiętać, że na Uniwersytecie Warszawskim funkcjo-nuje Pracownia Słownika Języka Cypriana Norwida, którą kieruje dr Tomasz Korpysz, a słownik języka Norwida, opracowany przez prof. Jadwigę Puzyninę, jest już czę-ściowo dostępny w Internecie.Nominowani, którzy jako twórcy dosko-nale znają dzieła Norwida, wielokrotnie po-wtarzają, że to zaszczyt, gdy ich nazwisko wymieniane jest z nazwiskiem patrona Na-grody, poety, rysownika, malarza, pamięt-nikarza, pisarza. Cyprian Kamil Norwid był nie tylko Mazowszaninem, ale i obywate-lem świata – tak jak często i laureaci. Wielu z nich wzrastało na mazowieckiej ziemi, choć dziś przebywają w szerokim świecie, inni tu tworzą, pozostawiając swój ślad.

Fot.

Elżb

ieta

Tom

asze

wsk

a

– Mamy to szczęście, że jesteśmy regio-nem centralnym, a więc to tutaj, na Ma-zowszu jest wielu wspaniałych aktorów, reżyserów, artystów plastyków, muzy-ków i pisarzy, ludzi wielkiego formatu,

których sława przekracza granice wo-jewództwa, których dzieła rozsławiają Mazowsze na całym świecie – powie-dział, otwierając galę, wicemarszałek Marcin Kierwiński.

Nagrodę „Dzieło Życia” odebrał znany aktor – Wiesław Michnikowski. Sala przyjęła laureata owacją na stojąco. Marcin Michnikowski cały czas stał przy ojcu – dumny i szczęśliwy.

Literatura

– Krzysztof Boczkowski – profesor medycyny, autor wielu prac naukowych dotyczących seksualności i genetyki, a przy tym poeta, który w swoich wierszach wielkie sprawy, jak samotność, przemijanie, starość, miłość, poczucie wyjałowienia, potrafi umieścić w małej codzienności naszego życia – powiedział Jarosław Klejnocki, przewodniczący Kapituły Literackiej, przedstawiając tegorocznego laureata.

… oraz Eustachy Rylski, nominowany za powieść „Na grobli”, którego podczas gali reprezentowała córka.

Sztuki plastyczne

Laureatem w tej dziedzinie został Krzysztof Gierałtowski, fotograf, który przez pięćdziesiąt lat portretuje Polaków, w taki sposób, że chcąc nie chcąc, musi wpisywać się w wielką tradycję – naturalnie szeroko pojętą – patrona Nagrody.

Drugą nominowaną osobą była Katarzyna Kozyra, artystka znana z kontrowersyjnych prac, kustosz warszawskiej galerii „Zachęta”. Profesor Stanisław Wieczorek uznał nominowanych za wybitne jednostki, stwierdzając z żalem, że Nagroda jest tylko jedna.

X edycja Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida wyłoniła kolejnych laureatów – twórców ważnych, których nazwiska i dokonania powinno się znać.

Medale okolicznościowe i kwiaty otrzymali: Grzegorz Łatuszyński, prozaik, tłumacz z języka chorwackiego, krytyk i dziennikarz…

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Teatr

– Co to nie mamy własnych twórców? Mamy, ale zdarzają się lepsi – powiedział prof. Lech Śliwonik, przedstawiając laureata, Iwana Wyrypajewa. Uzasadniając wybór, podkreślał, że laureat pewnie nie stworzył niczego nowego w teatrze, ale przypomina nam o niezwykle istotnych sprawach, które jakby dzisiaj były przez twórców teatralnych chętnie zapominane. Iwan Wyrypajew przede wszystkim wierzy w tekst, może dlatego, że jest świetnym dramatopisarzem. To pierwszy w historii Nagrody zagraniczny laureat. Z Mazowszem związany jest poprzez małżeństwo z aktorką Karoliną Gruszką. W jego imieniu nagrodę odebrała asystentka twórcy, Aneta Groszyńska.

Znakomici reżyserzy: Wojciech Kępczyński, dyrektor Teatru Roma oraz Ondrej Spišák, który w Polsce zasłynął serią przedstawień w teatrach lalkowych, otrzymali medale pamiątkowe. Od prawej: Wojciech Kępczyński, wicemarszałek Marcin Kierwiński, przewodniczący Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego Leszek Celej oraz znany reżyser, Tadeusz Słobodzianek, reprezentujący tu Ondreja Spišáka.

Alicja Knast, odbierając Nagrodę, podkreśliła, że to zasługa 200 osób, z którymi tworzyła Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie. – Nagroda jest szczególnym wyróżnieniem, dlatego, że tak naprawdę Cyprian Kamil Norwid najbardziej wrył się w naszą świadomość i nasze rozumienie kompozytora wierszem „Fortepian Chopina”. W tym duchu bardzo dziękuję za przyznanie tej nagrody. Czuję się bardzo wzruszona – powiedział laureatka.

Nominowanymi w tej kategorii zostali wybitni mu-zycy – Aleksander Kościów, za utwór „Gorzkie żale” na chór żeński i 8 wiolonczel…

… oraz Zygmunt Krauze za operę „Polieukt”. Nominowany jest nie tylko kompozytorem, ale również pianistą o światowej sławie. Medal odebrała żona artysty.

Program tegorocznej edycji został wzbogacony o występy młodych ludzi – laureatów XI Konkursu Poetyckiego w Dąbrówce pt. „Cyprian Norwid poeta naszej Ziemi”. Chwil wzruszenia dostarczył dwunastolatek, Dominik Sadowski z Siewnicy, który z pasją i zrozumieniem wyrecytował trudny wiersz Norwida „Co słychać”. Licealiści z Łochowa – Kinga Szymusia i Jarosław Gołoś – przepięknie zaśpiewali w duecie, z własną muzyką, wiersz Norwida „Ruszaj z Bogiem”.

Muzyka

Uroczystość poprowadziła Monika Richardson, a oprawę muzyczną przygotował zespół Varsovia

Brass Quintet. Galę zakończył koncert duetu Wojciech Waglewski & Bartosz Łęczycki

(na zdjęciu).

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Fot.

Elw

ira K

aspr

zak

Ten, który chce widziećTo etymologia słowa Norwid – prawdziwie nor-widowskie nazwisko.Cyprian Kamil Norwid, herbu Topór, urodził się 24 września 1821 r. w majątku matki, położonym w mazowieckiej wsi Laskowo-Głuchy, leżącej pomiędzy Radzyminem a Wyszkowem. Dzieciń-stwo i młodość spędził na terenie dzisiejszych powiatów wołomińskiego, węgrowskiego i war-szawskiego. Wiele miejscowości w tej części Ma-zowsza związanych jest z dziejami rodziny Nor-widów i Sobieskich, m.in. Dąbrówka (tu został ochrzczony), Strachówka, gdzie mieszkał u swo-jej prababki, Sulejów, Łochów, Niegowo, Koryt-nica. Często bywał w Dębinkach u swojego ojca chrzestnego, Ksawerego Dybowskiego, w Jado-wie, gdzie hr. Andrzej Zamoyski miał sukienniczą manufakturę, w pałacu w Chrzęsnem koło Tłuszcza, w Wólce Kozłowskiej u swojego krew-nego Jana Sobieskiego i w Klembowie, w którym mieszkali jego przyjaciele – synowie dziedzica Kuglera. A potem z całą rodziną zamieszkał w Warszawie i tam uczęszczał do szkoły. Jako młodzieniec wyemigrował z Polski, której tak naprawdę nie było. Umarł w przytułku w Paryżu. „Ojczyzna jest to miejsce, w którym najmilej spocząć i umrzeć” – pisał. Stało się zadość marzeniu poety. Ziemia z jego grobu została w 2001 r. przewieziona do Polski, poświęcona przez papieża i umieszczona w Krypcie Wieszczów Narodowych w Katedrze na Wawelu.

Szlak Norwidowski Norwid i Chopin to wielcy Polacy, synowie ziemi mazowieckiej, miejsca na mapie świata, które niewątpliwie miało wpływ na ich twórczość i wrażliwość. W ubiegłym roku powstał na Mazowszu Szlak Chopinowski, zachęcający turystów, a tym samym pozwa-lający zaistnieć wielu społecznościom z tworzących go terenów. Nową inicjatywą sa-morządu, gorąco popieraną przez radnych Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jest powołanie szlaku norwidowskiego. Jest pomysł, by powstało Centrum Norwidow-skie w Chrzęsnem, jako jeden, a może główny, z punktów na tym szlaku. Członkowie komisji ostatniego dnia września odwiedzili Chrzęsne, by obejrzeć prace remontowe, przywracające świetność XVII-wiecznej siedzibie przyszłego Centrum Norwida, zbudo-wanej w stylu późnego renesansu w 1635 r. dla Stefana Grzybowskiego, kasztelana lu-belskiego oraz starosty war-szawskiego. Na terenie 3-hektarowego parku stoją – murowany, piętrowy pałac oraz dwa mniejsze budynki. Zespół pałacowo-parkowy jest własnością powiatu wo-łomińskiego, który jest żywo zainteresowany powoła-niem Centrum (remontuje pałac) i liczy na współpracę z Samorządem Wojewódz-twa Mazowieckiego.

Norwid wciąż aktualny„Ojczyznę można znaleźć wszędzie, nawet »na krańcach bytu«” – zdanie to może być przesłaniem dla naszych twórców mieszkających w innych krajach czy przebywających na emigracji zarobkowej.

„Naród składa się nie tylko z tego, co go wyróżnia od innych, lecz i z tego, co go z innymi łączy” – to doskonałe odniesienie do tolerancji i wspólnej Europy.

„Piękny naród – żadne społeczeństwo” – od 150 lat wciąż trafne?

„Ojczyzna jest to zbiorowy obowiązek” – o tym powinien pamiętać każdy z nas.

Pomnik Norwida w warszawskich Łazienkach, z wypisanym dwuwersowym wierszem, jednym ze znaków firmowych Norwida

Opracowała Elżbieta Tomaszewska

Przypomnijmy laureatów poprzednich edycji Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida.

Dzieło życiaAntoni Wit (dyrygent), Danuta Szaflarska (aktorka), Erwin Axer (reżyser teatralny), Jan Ekier (pianista, kompozytor), Tadeusz Konwicki (pisarz), Andrzej Sadowski (sce-nograf ).

TeatrAgnieszka GlińskaFranciszek Pieczka Danuta Szaflarska Piotr Fronczewski Zbigniew Zapasiewicz Gustaw HoloubekJerzy Grzegorzewski Mariusz TrelińskiTeresa Budzisz-Krzyżanowska

MuzykaHenryk Wojnarowski Jadwiga MackiewiczAndrzej BieńkowskiOlga PasiecznikWładysław SłowińskiJacek Kaspszyk Henryk GadomskiKrzysztof KnittelKazimierz Kord

Sztuki PlastyczneTadeusz Dominik Wojciech FangorBarbara Falender Jacek SempolińskiRoman OwidzkiMaryla Sitkowska i Grzegorz KowalskiAleksandra Jachtoma Boris KudličkaAdam Myjak i Antoni Pastwa

Literatura Krystyna KolińskaErnest BryllKazimierz Świegocki Henryk Bardijewski Marek WawrzkiewiczBohdan UrbankowskiZbigniew SudolskiKrzysztof GąsiorowskiPiotr Kuncewicz Pałac w Chrzęsnem – przed remontem

Fot.

arch

. Sta

rost

wa

Pow

iato

weg

o w

Woł

omin

ie

Fot.

Elżb

ieta

Tom

asze

wsk

a


Nauka i biznes a gospodarka

Nic tak dobrze nie działa na wzrost ekono-miczny, jak współpraca biznesu z nauką – zwłaszcza, gdy jej owocem są innowacyjne projekty. We współczesnym świecie tworze-nie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań jest największym wyzwaniem dla wszyst-kich krajów oraz regionów. procesy innowa-cyjne i nowe technologie wyznaczają kie-runki zmian, kreując aktualną oraz przyszłą sytuację ekonomiczno-gospodarczą. samorząd województwa nagrodą „Innowa-tor mazowsza” uhonorował prace naukowe prezentujące dokonania na światowym poziomie. Konkurs wyłonił też laureatów wśród przedsiębiorców, nagradzając ich za innowacyjne rozwiązania w codziennej praktyce biznesowej. – dziś inwestowanie w innowacyjne roz-wiązania po prostu się opłaca. od tego zależy przyszłość nie tylko firm, które mają aspirację, by być liderem w swojej branży, ale i regionów. cieszy nas, że laureaci kon-kursu reprezentują różnorodne gałęzie biznesu oraz dziedziny naukowe, a ich prace są świadectwem dokonań na świa-towym poziomie. Innowator mazowsza to wyzwanie i doskonała forma reklamy dla przedsiębiorstw i młodych naukowców. mam nadzieję, że wszystkie zapropono-wane przez laureatów rozwiązania będą z powodzeniem wdrażane właśnie na ma-zowszu – podkreślił wicemarszałek marcin Kierwiński.

Najlepsi na Mazowszu

Konkurs został przeprowadzony w dwóch kategoriach – „młoda Innowacyjna Firma” oraz „Innowacyjny młody Naukowiec”. W ramach tegorocznej edycji wpłynęło 27 wniosków – 6 w kategorii dotyczą-cej firm i 21 z zakresu nauki. Zewnętrzni eksperci oceniający wnioski konkursowe wielokrotnie podkreślali, że poziom prac w obu kategoriach był wysoki. szczególną uwagę zwrócono na możliwości praktycz-nego ich wykorzystania, a przede wszyst-kim na skalę oddziaływania na gospodarkę

nie tylko mazowsza i kraju, ale też rynków międzynarodowych. W kategorii „młoda Innowacyjna Firma” przyznano dwie nagrody: • ImiejscefirmieGenesisSp.J.za„Inteli-

gentny system zasilania awaryjnego”; • II miejsce firmie PGS Pracownia Gier

szkoleniowych za „Innowacyjną działal-ność firmy przejawiającą się w produk-tach i sposobach ich wykorzystania” .

W kategorii „Innowacyjny młody Nauko-wiec” nagrodzono: • JoannęKowalską– Imiejsce zapracę

„synteza i właściwości analogów końca 5’ mrNa (kapu) modyfikowanych w łańcuchu fosforanowym oraz ich za-stosowanie w badaniach nad mecha-nizmami degradacji mrNa i translacji białka”

• Janusza Będkowskiego – II miejsce zapracę „metodyka sterowania i nadzo-rowania połączonych w sieć robotów

mobilnych z zastosowaniem technolo-gii cuda”

• JanaKelnera–IIImiejscezapracę„Ana-liza dopplerowskiej metody lokalizacji źródeł emisji fal radiowych”.

poza tym wyróżnione zostały następujące osoby: • KrzysztofDraganzapracę„Metodawy-

krywania uszkodzeń kompozytowych łopat wirnika nośnego śmigłowca”

• TomaszWiniarskizapracę„Specyfikacjai implementacja zadań wykorzystu-jących sterowanie siłowe w robotach manipulacyjnych”

• Sebastian Stecko, który przygotował„reakcje 1,3-dipolarnej cykloaddycji z udziałem cyklicznych nitronów i nie-nasyconych laktonów. stereochemia reakcji i przemiany adduktów”.

Biuro prasoweumWm

Innowacyjne rozwiązania docenione„Innowatory mazowsza” rozdane. Już po raz trzeci samorząd województwa nagrodził firmy i osoby, które nowatorskim podejściem starają się zmienić oblicze nauki i biznesu na mazow-szu, wpływając tym samym na poprawę mazowieckiej gospodarki. W tym roku nagrody trafiły do trzech młodych naukowców i dwóch firm.

INNoWacyJNoŚć

Nagrodzeni naukowcy Jan Kelner i Krzysztof Dragan

Fot.

arch

. um

Wm


INNoWacyJNoŚć

aby zapobiec wykluczeniu cyfrowemu, samorząd Województwa mazowieckiego realizuje projekt budowy regionalnej sieci szerokopasmowej. Jaki jest cel projektu? dostęp do Internetu dla każdego miesz-kańca mazowsza. Wartość całej inwestycji to 493 mln zł, z czego unijne dofi nansowanie wynosi 85 proc. pozostałe 15 proc. to środki samorządu województwa. projekt będzie wdrażała agencja rozwoju mazowsza s.a. Internet dla wszystkich

mazowsze to największe województwo w kraju, jednocześnie charakteryzujące się bardzo dużym zróżnicowaniem w do-stępie do Internetu. dziś Internet dociera tylko w te miejsca, w których jest „opła-calny” dla operatorów, a zatem tam, gdzie koszty budowy infrastruktury nie prze-wyższają ewentualnych zysków. Wielkość mazowsza i odległości pomiędzy dużymi ośrodkami powodują, że znaczna część ludności jest pozbawiona dostępu do sieci. dotyka to szczególnie mieszkańców wsi. dlatego właśnie projekt „Internet dla mazowsza” zakłada uzupełnienie infra-struktury teleinformatycznej operatorów działających na terenie mazowsza i likwi-dację tzw. białych plam w dostępie do Internetu.– Nasze działania są zgodne z przyjętą „Europejską agendą cyfrową”. Jest ona strategicznym dokumentem elektronicz-nej gospodarki, która zakłada, że do końca 2020 r. każdy obywatel unii Europejskiej powinien mieć dostęp do Internetu na wysokim poziomie – podkreśla wicemar-szałek marcin Kierwiński. W ramach projektu zaplanowana jest budowa światłowodowej sieci szkiele-towo-dystrybucyjnej o długości około 3640 km. dodatkowo, w dwudziestu miejscowościach, zostanie wybudowana sieć dostępowa nowej generacji NGa. W ten sposób infrastruktura doprowa-dzająca Internet „dotrze” do sołectw, na-stępnie zostanie udostępniona operato-rom, którzy w oparciu o nią będą mogli świadczyć swoje usługi. To także szansa na większą konkurencję na rynku wśród operatorów.

Powszechny Internetmazowsze, zresztą jak i inne regiony polski, jest niedostatecznie wyposażone w sieć szeroko-pasmową. Brak łączności internetowej i drogowej powoduje rezygnację inwestorów z przed-sięwzięć gospodarczych.

Co to oznacza w praktyce dla mieszkańca Mazowsza?

Już w 2014 r. infrastruktura teleinforma-tyczna zostanie doprowadzona do każ-dego sołectwa. Zniknie bariera dla ope-ratorów telekomunikacyjnych, którym do tej pory nie opłacało się docierać do ma-łych miejscowości.Ich realizatorem (w tym również pro-jektu budowy sieci szerokopasmowej) jest agencja rozwoju mazowsza s.a. oraz departament Geodezji i Kartografi i urzędu marszałkowskiego Województwa mazowieckiego („Bazy Wiedzy” i „Wrota mazowsza”). projekty współfi nansowane są ze środków Europejskiego Funduszu rozwoju regionalnego w ramach re-gionalnego programu operacyjnego Województwa mazowieckiego na lata 2007-2013.– podpisana umowa na unijne dofi nan-sowanie to zielone światło dla realizacji inwestycji. W tym momencie trwają kon-sultacje społeczne z operatorami. po ich zakończeniu rozpoczniemy proces no-tyfi kacji projektu z Komisją Europejską. do końca roku ogłosimy postępowanie przetargowe na wykonawcę i operatora sieci – informuje prezes agencji rozwoju mazowsza Krzysztof Filiński.Nowoczesna sieć oznacza dla mieszkań-ców i przedsiębiorców z mazowsza dostęp do usług teleinformatycznych świadczo-nych drogą elektroniczną. Internet otworzy przed nimi zupełnie nowe perspektywy. umożliwi m.in. rejestrowanie działalności gospodarczej przez Internet, wyrównanie poziomu edukacji dzieci czy udział rolni-ków w internetowych szkoleniach.– Bez dostępu do Internetu trudno dziś mówić o równych szansach. szczególnie w małych miejscowościach, ma on olbrzy-mie znaczenie prorozwojowe. To łatwiej-szy dostęp m.in. do edukacji, ofert pracy, przepisów prawnych i absolutna koniecz-ność dla fi rm – podkreśla marszałek Woje-wództwa mazowieckiego adam struzik. samorząd Województwa mazowieckiego w strategii rozwoju mazowsza do 2020 r. wytyczył kierunek rozwoju informatyki w regionie. ponadto 5 lat temu przyjęta

została e-startegia, w której znalazły się m.in. takie główne projekty, jak: • „Wrota Mazowsza” – kluczowy projekt

rpo Wm realizowany przez Biuro Geo-dety Województwa mazowieckiego we współpracy z samorządami lokalnymi (ponad 90 proc. samorządów gminnych i blisko 90 proc. powiatów); uzyskał dofi -nansowanie unijne. Jego celem jest za-pewnienie powszechnego dostępu do informacji, zgodnie z założeniami spo-łeczeństwa informacyjnego. „Wrota ma-zowsza” są projektem mazowieckiego systemu Informacji przestrzennej, dostępnym dla wszystkich struktur sa-morządu terytorialnego województwa mazowieckiego, jednostek administra-cji rządowej w województwie i powia-tach oraz pozostałych służb państwo-wych i publicznych. serwis udostępnia dane i informacje o województwie ma-zowieckim.

• Interdyscyplinarne Centrum Innowa-cji z siedzibą w Grodzisku mazowiec-kim, którego celem jest wzmocnienie potencjału mazowieckich przedsię-biorstw, a w szczególności mŚp (ma-łych i Średnich przedsiębiorstw) oraz wspieranie powstawania nowych (umieszczony na liście rezerwowej pro-jektów kluczowych rpo Wm).

• Zapobieganie wykluczeniu cyfro-wemu w szkołach wiejskich – jeden z najważniejszych projektów. Jego na-zwa mówi sama za siebie. Nie trzeba nikogo przekonywać, jak ważne jest

dzięki środkom unijnym w trakcie realizacji jest sześć kluczowych projektów związa-nych z informatyzacją. Ich łączna wartość to 822 mln zł. są to:• budowa elektronicznej administracji –

projekt „Wrota mazowsza”• budowakompetencjicyfrowychwregio-

nie – projekt „m@zowszanie”• powszechneszkoleniazzakresunowych

technologii – „ITeraz mazowsze II”• zintegrowanebazywiedzyoMazowszu,• budowa pracowni multimedialnych

w mazowieckich szkołach.


nauczanie i zdobywanie umiejętno-ści wykorzystywania narzędzi IcT już od najmłodszych lat. Wyposażenie szkół wiejskich w sprzęt oraz zapew-nienie dostępu do Internetu zwiększa szanse edukacyjne uczniów (przewi-dziany do umieszczenia na liście pro-jektów kluczowych rpo Wm).

• „Internet dla mazowsza” (Idm) – bez niego realizacja pozostałych nie bę-dzie możliwa. Zakłada on budowanie sieci szerokopasmowego Internetu, zapewniającego dostęp wszystkim mieszkańcom naszego regionu. po-lega na wybudowaniu infrastruktury uzupełniającej istniejących sieci sze-

rokopasmowych, bez tzw. ostatniej mili. sieć jest budowana na białych i szarych obszarach wykluczenia cy-frowego.

Z nowo powstałej infrastruktury bę-dzie mógł skorzystać każdy operator telekomunikacyjny1. składać się na nią będą: sieć szkieletowa światłowodowa, punkty rozgałęźne i dystrybucyjne. Te ostatnie powinny znajdować się nie da-lej niż 3 km od miejscowości potencjal-nych odbiorców. od punktów dystry-bucyjnych zaczyna się rola operatorów, których zadaniem będzie budowa tzw. ostatniej mili, czyli doprowadzenia In-ternetu do poszczególnych użytkowni-ków, do których do tej pory nie opłacało się dotrzeć.

Na podst. zebr. mat.oprac. Elżbieta Tomaszewska

1 Na warunkach identycznych dla wszystkich.

INNoWacyJNoŚć / EduKacJa

Dostęp do Internetu 2Mb/s

Liczba miejscowości

LudnośćLiczba

gospodarstw

Białe obszary 5 659 1 047 704 328 493

szare obszary 1 389 837 747 271 177

czarne obszary 631 1 971 644 698 602

Zasięg oddziaływania projektu (nie dotyczy Warszawy)

Źródło: Agencja Rozwoju Mazowsza S.A.

Dać szansę

oba projekty powstały, by wspomóc wyrównywanie dysproporcji edukacyj-nych wśród dzieci i młodzieży uczącej się w województwie mazowieckim. Na re-alizację pierwszego z nich zaplanowano 15 mln zł, drugiego – 11,2 mln zł. W obu przypadkach w większości są to środki pochodzące z Europejskiego Funduszu społecznego w ramach programu opera-cyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Z „Zagrajmy o sukces” jesteśmy już na fini-szu. Niewykluczone, że będzie jego druga edycja – wszystko zależy jednak od tego,

czy otrzymamy unijne dofinansowanie. projekt systemowy „dziecięca akademia przyszłości” został przekazany do mazo-wieckiej Jednostki Wdrażania programów unijnych. czekamy na zielone światło.

Sprawdźmy, jak było…

rzeczywisty obraz efektów projektu daje z pewnością odpowiednia analiza. dlatego w przypadku „Zagrajmy o sukces” zaplano-wane zostały dwa badania ewaluacyjne, sprawdzające poziom rozwoju kompeten-cji kluczowych uczniów. By zachować bez-stronność, zadanie to zlecono zewnętrznej

firmie posiadającej doświadczenie na tym obszarze. pierwsze z badań ewaluacyjnych obejmowało 10 proc. grup uczestniczą-cych w projekcie, wybieranych losowo. Wyniki są obiecujące. projekt rozwija kom-petencje kluczowe i cieszy się dużym za-interesowaniem. młodzież uczestnicząca w zajęciach oraz nauczyciele, którzy je realizują, widzą jego pozytywne efekty. są zdania, że podobne inicjatywy, organi-zowane w przyszłości, mogą w znaczący sposób wpłynąć na rozwój umiejętności jego uczestników, a także zwiększyć ich szanse w dalszym procesie kształcenia oraz życiu dorosłym.

Uczysz się na Mazowszu? Grasz o przyszłość!powodzenie projektu „Zagrajmy o sukces” dla gimnazjalistów skłoniło samorząd Wojewódz-twa mazowieckiego do przygotowania podobnego programu z myślą o uczniach szkół pod-stawowych – „dziecięcej akademii przyszłości”.


EduKacJa

Trzydzieści godzin dodatkowych zajęć w miesiącu, w ramach „Zagrajmy o sukces”, to dużo. Nie zawsze gimnazjaliści podcho-dzą z równym entuzjazmem do wszyst-kich zaproponowanych zajęć. Jednak właśnie takie wszechstronne podejście pozwala uzyskać najlepsze efekty w zakre-sie rozwoju kompetencji kluczowych. Ktoś, kto dobrze czuje się w zagadnieniach in-formatycznych, uczestnicząc w projekcie, pracuje także nad swoimi umiejętnościami w zakresie języków obcych czy przedmio-tów ścisłych. I właśnie o takie kompleksowe podejście do rozwoju młodzieży chodzi.

Co przed nami…

„dziecięca akademia przyszłości” planowana jest na lata 2011-2013 jako uzupełnienie projektu dla gimnazjalistów. Jej głównym celem jest wyrównywanie szans edukacyj-nych uczniów szkół podstawowych z te-renu województwa mazowieckiego po-przez uczęszczanie na dodatkowe zajęcia ukierunkowane na rozwój kompetencji klu-

Oto przykładowe opinie z raportu badania ewaluacyjnego• „Zarównouczniowie,jakinauczycielebardzodobrzeoceniajązajęcia,awichopiniiprojekt

jest znaczącym elementem poszerzania wiedzy oraz umiejętności”.• „Nauczyciele pokazują rozwój kompetencji społecznych uczniów jako największy zysk

z udziału w projekcie”.• „Udziałwprojekciejestbardzowysokoocenianyzarównoprzeznauczycieli,jakiuczniów.

ponad 2/3 uczniów uważa te zajęcia za przydatne i ciekawe. Niemal 80 proc. poleciłoby je innym uczniom”.

• „Uczniowienabierająpewności siebiepoprzezuczestniczeniewdodatkowych zajęciach.mają okazję pytać o zagadnienia związane z zadaniami domowymi. Nauczyciel ma możli-wość poznania ucznia lepiej niż na lekcji. Lepszy kontakt to lepsze efekty współpracy”.

• „Gimnazjaliścinauczylisięuczyć,zmienilipodejściedonauki–naukatonietylkopodręczni-kowa wiedza”.

• „Uczniowie, biorący udział w zajęciach z pomocy psychologiczno-pedagogicznej, nabyliumiejętność radzenia sobie ze stresem, funkcjonowania w środowisku rówieśniczym”.

• „Rozwój kompetencji społecznychnie tylkoodnosi siędo relacjiwgrupie, ale takżepo-strzegania siebie jako ucznia. Benefi cjenci projektu mają podwyższoną samoocenę, większe poczucie pewności siebie”.

czowych. planowane jest przeprowadzenie dla 7500 uczniów szkół podstawowych zajęć pozalekcyjnych w następującym po-dziale, w skali miesiąca:– zajęcia IcT (informacyjno-komunika-

cyjne) – 4 godz. – zajęcia z przedmiotów przyrodniczo-ma-

tematycznych – 3 godz.– języki obce – 4 godz.– wsparcie psychologiczno-pedagogiczne

– 3 godz.– zajęcia sportowo-wychowawcze – 6 godz.łącznie 20 godzin. Środki przewidziane na realizację zajęć w jednej grupie wynoszą 16 901 zł.

Na podst. zebr. mat.,we współpracy z Joanną cichosz z Zespołu – „Zagrajmy o sukces”,

oprac. Elwira Kasprzak

„Zagrajmy o sukces” w liczbach• 318 szkół zMazowszauczestniczywpro-

jekcie• 400 grup realizuje zajęcia pozalekcyjne

i pozaszkolne, rozwijające kompetencje kluczowe

• około 8500 gimnazjalistów uczęszcza nazajęcia

• około 1700 nauczycieli prowadzi zajęciaz młodzieżą

• 1508 nauczycieli zostało przeszkolonychw zakresie współczesnych zaburzeń wy-chowawczych i uzależnień młodzieży

• 156390–toprzybliżonaliczbagodzinza-jęć, jaka zostanie przeprowadzona przez wszystkie grupy w trakcie trwania projektu

• 959593zł–tokwota,jakazostałaprzezna-czona dla szkół na zakup pomocy dydak-tycznych

• 383400zł–tyleśrodkówotrzymałyszkołyna zakup sprzętu do prowadzenia zajęć sportowych.

Dyrektor Zespołu Szkolnego w Cegłowie Beata Walas

udział w systemowym projekcie edukacyjnym „Zagrajmy o sukces”, wdra-żanym przez samorząd Województwa mazowiec-kiego, pozwolił na realizację

treści wykraczających poza obowiązkowe za-jęcia edukacyjne. postanowiliśmy, że w naszej szkole będzie go realizowała klasa, która sprawia najwięcej problemów wychowawczych, a jej wyniki nauczania nie są zadowalające. ryzyko takiego wyboru polegało na tym, że uczniowie, ze względu na obciążenie dodatkowymi godzi-nami w tygodniu i zajęciami w soboty, mogli poczuć zniechęcenie i zrezygnować z udziału w przedsięwzięciu. Nauczyciele – specjaliści w danej dziedzinie i równocześnie pasjonaci swojej pracy – zadbali, by tak się nie stało. Zapla-nowali zajęcia, które w większości miały formę praktyczną. uczniowie, pod kierunkiem opieku-nów, wykonywali zadania rozwijające logiczne myślenie, wyobraźnię, pozwalające na indywi-dualną inwencję twórczą. Wzięliśmy także udział w konkursie „Warto grać o sukces” i zostaliśmy jednym z jego laureatów. Film nagrywany pod-czas zajęć prowadzonych przez Karola sieńkow-skiego zyskał uznanie, a nasza szkoła otrzymała dodatkowe dofi nansowanie w wysokości 20 tys. zł na zorganizowanie dla gimnazjalistów biorą-cych udział w projekcie wypoczynku. projekt „Zagrajmy o sukces” nasuwa wiele wniosków. po pierwsze, pomimo swej atrakcyjnej formy, nie jest łatwy do realizacji z uwagi na to, że ucznio-wie biorą udział we wszystkich proponowanych zajęciach. Nie zawsze jest tak, że młoda osoba, zainteresowana treściami informatycznymi, ma zdolności językowe, lubi zajmować się ekolo-gią, a przy tym chętnie uprawia sport. Jednak ważniejsze jest to, że uczeń szkoły z obszarów wiejskich może korzystać z możliwości, jakie daje członkostwo w uE. Nie bójmy się pracować z uczniami trudnymi. W nich drzemie potencjał, który trzeba im uświadomić i pomóc efektywnie wykorzystać. „Dziecięca akademia przyszłości” to:

– rozszerzenie oferty szkół o dodatkowe zajęcia pozalekcyjne służące wyrównaniu dysproporcji edukacyjnych i rozwijaniu kompetencji kluczowych u chłopców i dziewczynek w 500 grupach (po min.15 osób)

– przeciwdziałanie zjawiskom przemocy i agresji poprzez uatrakcyjnienie pozalek-cyjnej oferty edukacyjno-wychowawczej

– wsparcie pedagogiczno-psychologiczne dla dzieci z trudnościami w nauce

– kształtowanie nawyków dobrego spędza-nia czasu wolnego.


Podsumowanie pierwszego półrocza funkcjonowania szpitali jako spółek równowaga fi nansowa, poszerzenie oferty dla pacjentów, zwiększenie liczby przyjęć, lepsza organizacja pracy i większe zaangażowanie pracowników – tak podsumowują pierwsze półrocze prezesi przekształconych w spółki szpitali. poniżej chcielibyśmy przedstawić czytelnikom zmiany w funkcjonowaniu dwóch z pięciu placówek.

Inwestycje w zdrowie

samorząd Województwa mazowieckiego, dbając o bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców regionu, realizuje inwestycje, które poprawią warunki udzielania świad-czeń opieki zdrowotnej. W latach 1999--2011 na modernizację i restrukturyza-cję placówek ochrony zdrowia samorząd województwa przeznaczył 1,1 mld zł.Koncentracja usług medycznych pozwala na racjonalne gospodarowanie środkami inwestycyjnymi, skierowanymi na procesy modernizacyjne, adaptacyjne i remon-towe.

pięć szpitali, które zostały przekształcone w spółki, dzięki inicjatywie władz ma-zowsza: mazowiecki szpital Wojewódzki w Warszawie sp. z o.o., mazowieckie centrum rehabilitacji „sTocEr” sp. z o.o. w Konstancinie Jeziornie, Niepubliczny Zakład opieki Zdrowotnej mazowieckie centrum Neuropsychiatrii i rehabilitacji w Zagórzu, mazowieckie centrum sto-matologii sp. z o.o. w Warszawie oraz ma-zowiecki szpital Wojewódzki w siedlcach sp. z o.o.

Mazowiecki Szpital Wojewódzki w Warszawie

W pierwszym półroczu działalności pla-cówki wzrosła liczba udzielanych świad-czeń i poprawiła się sytuacja fi nansowa. Efekty zmian najlepiej obrazują dane sta-tystyczne, porównujące pierwsze półrocza 2010 r. i 2011 r. Hospitalizowano 842 osoby więcej (na dzień 30.06.2010 r. – 12 637, na dzień 30.06.2011 r. – 13 479) oraz o 9483 wzrosła liczba porad ambulatoryjnych (na dzień 30.06.2010 r. – 76 131, na dzień 30.06.2011 r. – 85 614). ustabilizowała się także sytuacja fi nansowa szpitala. – pierwsze półrocze zakończyło się zyskiem na poziomie blisko 400 tys. zł. W analogicz-nym okresie 2010 r. szpital miał 13,7 mln zł straty – zauważyła prezes mazowieckiego

szpitala Wojewódzkiego Teresa Bogiel. – Zwiększyliśmy przychody, ale nie cięli-śmy kosztów. Nieznacznie wzrosło także zatrudnienie. poprawa fi nansowa wynika nie tylko z faktu, że przekształcenie pozwoliło samorzą-dowi województwa przejąć dług szpitala, ale także z poszerzenia zakresu świadczeń i zmian w zarządzaniu. od momentu prze-kształcenia udało się zmniejszyć koszty pro-wadzenia działalności o blisko 8,5 mln zł. Tymczasem przychody w stosunku do ana-logicznego okresu w 2010 r. zwiększyły się o około 5,6 mln zł.

Co wpłynęło na poprawę?

są to efekty zmian wprowadzanych przez zarząd spółki: • pełnamobilizacjalekarzydowykonywa-

nia świadczeń medycznych poprzez po-wiązanie wynagrodzenia z liczbą usług medycznych

• wzmocnienie komunikacji dwustronnejzarząd – kadra medyczna, pracownicy

• poszerzeniewspółpracyzprzedstawicie-lami związków zawodowych

• stałemonitorowaniepotrzebpacjentówi jakości obsługi

• wdrożenie szczegółowej kontroli kosz-tów

• optymalizacja wykorzystania sprzętui aparatury medycznej

• uzyskanie korzystnych cen materiałówmedycznych poprzez wyeliminowanie z ceny „kredytu kupieckiego” – termino-wość płacenia spowodowała obniżenie cen

• współpraca przy zmianach w spółcez Wydziałem Zarządzania uniwersytetu Warszawskiego.

Co zmieniło się dla pacjentów?

przede wszystkim poprawiła się dostęp-ność świadczeń oferowanych przez szpital. pojawiła się również dodatkowa oferta ko-mercyjna badań diagnostycznych i labo-ratoryjnych. pacjenci mogą skorzystać np. z konsultacji profesorskich.

Mazowieckie Centrum Rehabilitacji „STOCER”

Także tej placówce przekształcenie przy-niosło same korzyści. pierwszy kwartał funkcjonowania spółki zakończył się usta-bilizowaniem sytuacji fi nansowej, racjonali-zacją kosztów i wzrostem liczby udzielanych świadczeń. spółka wypracowała z działalno-ści podstawowej dodatni wynik fi nansowy. W pierwszym okresie działalności spółki po-prawiła się dostępność do świadczeń zdro-wotnych. o 12 proc. zwiększyła się liczba ho-spitalizacji stacjonarnych, a o 9 proc. liczba leczonych w ramach oddziałów dziennych. udzielono także więcej porad specjalistycz-nych – wzrost o 6 proc. Wprowadzono umowy kontraktowe (cy-wilno-prawne), które uzależniły wysokość wynagrodzenia lekarzy od wykonanej przez nich pracy, czyli od liczby zabiegów i konsultacji specjalistycznych. Efektem tych zmian jest zwiększenie liczby wyko-nanych zabiegów z zakresu neuroortopedii z 800 w całym 2010 r. do blisko 800 według stanu na dzień 31.08.2011 r. Inne zmiany wprowadzone przez zarząd w pierwszym okresie funkcjonowania spółki to: • wdrożenie zmian restrukturyzacyjnych,

uproszczenie struktury organizacyjnej (scalenie oddziałów rehabilitacyjnych)

• wprowadzenie outsourcingu usług po-mocowych i sprzątania

• zwiększanie efektywności pracy zatrud-nionego personelu

• pełne wykorzystanie zasobów sprzęto-wych i lokalowych

• restrukturyzacjazatrudnienia.

A pacjenci?

przede wszystkim zmniejszył się ich czas ocze-kiwania na zabiegi planowe, z 18 do 7 miesięcy. Zwiększyło się obłożenie bloku operacyjnego, a zabiegi wykonywane są w godz. 8.00-20.00 (prawie we wszystkie dni tygodnia). skróciły się także kolejki, zwłaszcza do zabiegów neu-roortopedycznych.

Biuro prasoweumWm

ZdroWIE


BEZpIEcZEŃsTWo

„Zawsze poMOCni”pod takim tytułem mazowieckie centrum polityki społecznej rozpoczęło kampanię promującą pracę socjalną oraz instytucje aktywnej integracji i ich rolę w aktywizacji osób wykluczonych. Ten pionierski w skali kraju projekt ma pomóc w zmianie sposobu myślenia na temat pracownika socjalnego i pomocy społecznej.

Nieco historii

Tradycje polskiej pracy socjalnej sięgają lat 20. ubiegłego wieku. W 1925 r. He-lena radlińska zorganizowała przy Wol-nej Wszechnicy polskiej studium pracy społeczno-oświatowej, przygotowujące do zawodu pracowników społecznych. To pierwsza w kraju i czwarta w Europie szkoła kształcąca na poziomie wyższym przyszłe kadry pracy socjalnej, której ce-

lem było zapewnienie podstawowych warunków życia tym, którzy zostali ich pozbawieni.Lata powojenne to także pierwsza ustawa o pomocy socjalnej i wielka karta zapisana w jej dziejach przez dr. Janusza Korczaka, walczącego przede wszystkim o uznanie i respektowanie praw dziecka. W polsce powojennej znaczenie pomagania margi-nalizowano, przyporządkowując ówcze-sną, jak ją nazywano, opiekę społeczną resortowi zdrowia.

Dzisiaj

podstawą reformy systemu pomocy społecz-nej na początku lat 90. XX w. stały się ustale-nia zawarte przez uczestników okrągłego stołu i działalność kolejnego wielkiego spo-łecznika – Jacka Kuronia, ministra pracy i po-lityki społecznej, który odpowiadał za osłonę socjalną rozpoczynającej się właśnie trans-formacji ustrojowej. W listopadzie 1990 r. jednogłośnie została uchwalona pierwsza powojenna ustawa o pomocy społecznej, na mocy której zaczęto tworzyć ośrodki po-mocy społecznej na poziomie gmin. a z ini-cjatywy Jacka Kuronia, przyjaciela ubogich i wykluczonych, narodził się po raz kolejny zawód pracownika socjalnego.

Pomoc społeczna – adresaci i działania

ustawa o pomocy społecznej wyraźnie precyzuje, iż udziela się jej osobom i ro-dzinom z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnospraw-ności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony ofi ar handlu ludźmi, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bez-radności w sprawach opiekuńczo-wycho-

wawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach nie-pełnych lub wielodzietnych, a także z po-wodu trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej. W praktyce oznacza to, że ze wsparcia ofe-rowanego w ramach pracy socjalnej może skorzystać każda osoba, która będzie jej po-trzebowała w danym momencie swojego życia, bez względu na posiadany dochód.pomoc społeczna udzielana jest w formie: świadczeń pieniężnych (m.in. zasiłku sta-łego, okresowego i celowego, pożyczki na ekonomiczne usamodzielnienie) oraz świadczeń niepieniężnych (m.in.: pracy socjalnej, schronienia, posiłku, usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy, wsparcia w uzyskaniu zatrudnienia, pomocy na zagospodarowa-nie, a także zorganizowania pogrzebu).

Rola pracownika socjalnego

Jest on przede wszystkim przewodnikiem w pokonywaniu życiowych zakrętów i „wy-chodzeniu na prostą”, można go więc nazwać animatorem zmiany. Jego zadaniem jest wsparcie osoby/rodziny w trudnej sytuacji.pracownikiem socjalnym może zostać osoba, która posiada dyplom ukończenia kolegium pracowników służb społecz-nych, dyplom wyższej szkoły zawodowej

praca socjalna prowadzona jest:• zosobą/rodzinąwcelurozwinięcialubwzmocnieniajejaktywnościisamodziel-

ności życiowej• zgrupą–wzmocnienieprzezaktywnośćwdziałaniachgrupowych• zespołecznością/środowiskiemlokalnymwceluzapewnieniawspółpracyikoor-

dynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków tej społeczności.

WicemarszałekKrzysztof Grzegorz Strzałkowski

Nadal w świadomości wielu osób pokutuje to, co ko-jarzy się z nazwą „opieka społeczna” (funkcjonującą dawniej). potrzeby ludzi, któ-

rzy znaleźli się w trudnej życiowej sytuacji, były wtedy traktowane marginalnie. musimy zatem pracować nad tym, aby wśród społeczeństwa, po pierwsze, były utrwalane, obowiązujące współcześnie, określenia: „pomoc społeczna” i „praca socjalna”, a po drugie – by kojarzyły się one pozytywnie. Kampania „Zawsze pomocni” ma właśnie pokazać mieszkańcom mazowsza spe-cyfi kę oraz charakter pomocy społecznej i osób związanych z nią zawodowo. Ich rola kojarzy mi się ze specyfi ką deski ratunkowej – możemy się jej chwycić w trudnych dla nas momentach, by następnie znów radzić sobie samodzielnie. mam nadzieję, że dzięki akcji mazowieckiego centrum polityki społecznej w mediach zrobi się głośno na temat pomocy społecznej, a pracownicy so-cjalni zyskają nowe kompetencje podczas warsz-tatów dziennikarskich, które z pewnością ułatwią im docieranie z ważnymi informacjami do szero-kiej grupy osób.


BEZpIEcZEŃsTWo

o specjalności praca socjalna lub ukoń-czone studia wyższe o specjalności praca socjalna na kierunku: pedagogika, polito-logia, polityka społeczna, psychologia, so-cjologia lub nauki o rodzinie.Na mazowszu jest ponad 2,4 tys. pracowni-ków socjalnych. są zatrudniani w jednost-kach organizacyjnych pomocy społecznej; pracują także w innych instytucjach, np. szpitalach, zakładach karnych czy organi-zacjach pozarządowych.

Znaczenie kontraktu socjalnego

praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny, którego celem jest określenie sposobu współdzia-łania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdującej się w trudnej sytu-acji życiowej. pracownik socjalny, zatrud-niony w ośrodku pomocy społecznej lub

w powiatowym centrum pomocy rodzinie, może zawrzeć kontrakt socjalny z osobą lub rodziną, by wzmocnić jej aktywność i samodzielność życiową/zawodową lub przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu.

Po co kampania?

podczas kampanii pokażemy przemiany, które nastąpiły w ostatnich latach i te, które planowane są w najbliższej przyszłości. mówić będziemy o zadaniach, które stoją przed pracownikami socjalnymi i roli pracy socjalnej oraz aktywnej integracji w prze-ciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu. Wskażemy instytucje odpowiedzialne za pomoc społeczną i zakres ich obowiązków. przedstawimy też rolę współpracy z insty-tucjami społecznymi w unii Europejskiej.Kampanię promującą pracę socjalną za-inaugurowała wrześniowa konferencja

z udziałem przedstawicieli służb społec-nych, instytucji i służb publicznych, na-ukowców i dziennikarzy. W trakcie całej kampanii planowane jest m.in.: przygotowanie i emisja w radiu i te-lewizji audycji realizowanych z udziałem pracowników socjalnych, nagranie filmów instruktażowo-edukacyjnych, publikacja książek i poradników przybliżających rolę pracy socjalnej. przeprowadzone zostaną

także warsztaty dziennikarskie dla pracow-ników socjalnych.Kampania, która potrwa do grudnia br., realizowana jest w ramach projektu syste-mowego „razem dla mazowsza – Edukacja w działaniu” po KL.

Na podst. mat. prasowych kampanii oprac. Halina Guzowska

mcps

Na mazowszu funkcjonuje:• 331 ośrodków pomocy społecz-

nej• 37 powiatowych centrów po-

mocy rodzinie, 2 miejskie ośrodki pomocy rodzinie, 2 miejskie ośrodki pomocy społecznej w płocku i radomiu oraz War-szawskie centrum pomocy ro-dzinie.

Jednostki organizacyjne pomocy społecznej o zasięgu lokalnym i po-nadgminnym to także:• 96domówpomocyspołecznej• 17 ośrodków interwencji kryzy-

sowej• 13 ośrodków adopcyjno-opie-

kuńczych• 26placówekopiekuńczo-wycho-

wawczych typu socjalizacyjnego• 43placówkitypurodzinnego• 5 placówek typu interwencyj-

nego• 247 placówek wsparcia (m.in.:

ośrodki pracy środowiskowej, ogniska, świetlice, kluby).

Kadra mazowieckiej pomocy spo-łecznej liczy ponad 14 tys. osób, w tym ponad 2,4 tys. pracowników socjalnych.

Kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o po-moc, określająca uprawnienia i zobo-wiązania strony umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny.Kontrakt socjalny może być zawarty z:• osobą/rodzinąapracownikiemso-

cjalnym, w zakresie rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej

• osobą apracownikiem socjalnym,w celu wzmocnienia aktywności i samodzielności życiowej, zawo-dowej lub przeciwdziałania wyklu-czeniu społecznemu.

Jeżeli stroną kontraktu socjalnego jest osoba bezrobotna, o której mowa w art. 49 ustawy o promocji zatrud-nienia i instytucjach rynku, wówczas ośrodek pomocy społecznej opłaca jej składkę na ubezpieczenie zdro-wotne.

pracownik socjalny jest obowiązany:• kierowaćsięzasadądobraosóbirodzin,którymsłuży,poszanowaniaich

godności i prawa do samostanowienia• przeciwdziałaćpraktykomniehumanitarnymidyskryminującymosobę,rodzinę

lub grupę• udzielaćzgłaszającymsięosobompełnejinformacjioprzysługujących

im świadczeniach i dostępnych formach pomocy• zachowaćwtajemnicyinformacjeuzyskanewtokuczynnościzawodowych.pracownik socjalny jest animatorem – gdy osoba/rodzina zacznie radzić sobie i samodzielnie funkcjonować w środowisku, całkowicie usuwa się z jej życia.

Fot.

arch

. pra

cow

ni c

&c

Zadaniem pracownika socjalnego jest pomoc osobie czy rodzinie w pokonywaniu życiowych trudności


roLNIcTWo

NewsletterW konkursach takich jak „przyjazna Wieś” mamy okazję poznać inwestycje realizowane dzięki pozyska-nym funduszom unijnym. Zwyciężają najciekawsze projekty mające wpływ na poprawę jakości życia miesz-kańców obszarów wiejskich. są one przykładem dla in-nych, jak aplikować o środki uE, a przede wszystkim udo-wadniają, że warto to robić.

eKspresoWy przegląd wydarzeń

Trzy krótkie pytania...

W gminie Borowie przybyło 14 nowych ulic

Za namiEtap wojewódzki konkursu „przyjazna Wieś”, organizowanego przez Krajową sieć obszarów Wiejskich, zakończył się 3 października. W kategorii infrastruktura techniczna zwyciężyła gmina Borowie z projektem „Kompleksowa przebudowa układu komunikacyjnego”, drugie miejsce zajęła gmina Jabłonna Lacka z propozycją „Budowy infrastruktury wodociągowej”, a trzecie – gmina Lelis z „Budową boiska sportowego przy szkole podstawowej w Nasiadkach”. W kategorii infrastruktury społecznej w tym roku „przyjazną Wsią” została gmina Kałuszyn z projektem „Zago-spodarowanie centrum wsi Zimnowodna”.podczas V mazowieckiego Kongresu roz-woju obszarów Wiejskich, który odbywał się od 15 do 16 września w Zegrzu, zapo-znano się z najnowszymi wiadomościami o proW na lata 2007-2013, podejściu Le-ader, a także planami na przyszłość i funk-cjonowaniem LGd. W spotkaniu wzięło udział ponad 150 wójtów, burmistrzów

i działaczy lokalnych grup działania. Było też ono okazją do dyskusji z ministrem rol-nictwa i rozwoju Wsi markiem sawickim, marszałkiem Województwa mazowiec-kiego adamem struzikiem oraz członkiem Zarządu Województwa mazowieckiego Janiną Ewą orzełowską.

Przed namipo konkursie na najlepszą pracę magister-ską zaproponujemy – w ramach działania „Wzmocnienie systemu oceny polityki rozwoju obszarów wiejskich” zawartego w „planie działania KsoW na lata 2010--2011” – badania naukowe i analizy na temat wpływu środków uE na rozwój obszarów wiejskich. powinny one obej-mować projekty wchodzące w zakres wy-branych lokalnych strategii rozwoju oraz potrzeby i kierunki rozwoju obszarów wiejskich w województwie mazowieckim. uzyskane wyniki zostaną opublikowane. proponujemy także dalszy ciąg szkoleń nt. zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, w tym bioróżnorodności. szcze-góły, jak zawsze, na www.mazowieckie.ksow.pl .

Wiesz – rozumiesz

„Plan Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich” sekretariaty regionalne Krajowej sieci obszarów Wiejskich działają na podstawie dokumentu strategicznego nazwanego planem działania, który powstaje w dwu-letnim cyklu. Zawiera on m.in. zestawienie priorytetów KsoW; ramowy harmono-gram czasowy dla realizacji działań; opis tych działań i indykatywny budżet KsoW na realizację „planu działania”. obecnie kończy się „plan działania na lata 2010--2011”. dokument podstawowy, a także późniejsze zmiany do niego, zatwierdzają każdorazowo Zarząd Województwa ma-zowieckiego oraz ministerstwo rolnictwa i rozwoju Wsi. Wszystkie zadania prowa-dzone przez sr KsoW i jego partnerów muszą być z nim zgodne, dlatego warto zapoznać się z jego treścią.

piotr marzec, marcin rzońcasekretariat regionalny

Krajowej sieci obszarów Wiejskich

namy też dwa projekty edukacyjne w przed-szkolach i klasach I-III szkół podstawowych. planujemy również remont wraz z przebu-dową byłego budynku kościoła przejętego od parafi i rzymskokatolickiej na potrzeby działalności kulturalno-edukacyjnej. mam także nadzieję, że w przyszłości pozyskamy fundusze na budowę kanalizacji sanitarnej wraz z rozbudową oczyszczalni ścieków dla pozostałych czternastu sołectw.

Gratulujemy i dziękujemy za rozmowę.

W gminie Borowie przybyło 14 nowych ulic

… do Wójta Gminy Borowie Wiesława Gąski, zwycięzcy regionalnego etapu konkursu „Przyjazna Wieś 2011”.

Jak zostaje się „przyjazną wsią”?dzięki naszemu projektowi, który zgłosiliśmy do konkursu, stworzyli-śmy kompleks komunikacyjny we wsi Borowie. Zakładał on budowę parkingu i czternastu ulic wraz z ich odwodnieniem. Tym samym udo-wodniliśmy, że w jednym projekcie można zrealizować szeroki zakres prac.

To trzecia edycja tego konkursu, ale już ponad siedem lat korzystania z funduszy europejskich. Czy widać, ile przez ten czas zmieniło się na mazowieckiej wsi?podróżując po mazowszu, nie sposób nie zauważyć ogromnego wkładu unijnych środków w rozwój szeroko pojętej infra-struktury, bo informują o tym ustawione tablice. Bez tego dofi nansowania także samorząd gminy Borowie nie byłby w sta-nie zrealizować tak wielu inwestycji w tak krótkim czasie.Co w najbliższych planach inwestycyjnych państwa gminy?obecnie budowana jest kanalizacja sa-nitarna oraz przebudowywany budynek Gminnej Izby pamięci w Lalinach. rozpoczy-

Fot.

arch

. uG

Bor

owie


„Chopin w Sannikach”

autorka, Ewa sławińska-dahlig, poświęciła książkę historii sannik i okolic, począwszy od 1441 r. do lat obecnych. Główną część publikacji stanowi wątek chopinowski, czyli pobyt Fryderyka na wakacjach u szkolnego kolegi Konstantego pruszaka. poznamy listy kompozytora do rodziny i znajomych oraz jego fascynację wsią mazowiecką. Jak się okazuje, jej zwyczaje, tradycje i obrzędy były inspiracją do stworzenia jednego z naj-bardziej znanych utworów. To właśnie w sannikach powstało słynne rondo c-dur. publikacja ukazuje panoramę sannik oraz właścicieli majątku sannickiego, tj.: rodzin pruszaków, Natansonów i dziewulskich. Tradycje etnografi czne i muzyczne regionu przedstawione w książce podkreślają odmienność i specyfi kę regionu oraz doświad-czenia kulturowe, które były bądź mogły być udziałem Fryderyka chopina. Książka wzbogacona jest dużą liczbą fotografi i i dokumentów.

Jolanta rógEca w sannikach

Książki z mazowieckiej półkiZapraszamy do zapoznania się z wydawnictwami, z których dowiemy się, jak bardzo różnorodne jest mazowsze, dzięki mnogości lokalnych źródeł tradycji, która zadziwia nas co krok. Jedna z pu-blikacji to kolejna książka mcKis z serii przewodników subiektywnych, natomiast druga – wydana przez pałac w sannikach – opowiada o związku naszego największego kompozytora z mazowiec-kimi sannikami.

„Powiat przasnyski. Przewodnik subiektywny”

publikacja autorstwa Bernarda Kielaka powstała z myślą o tych, których interesuje histo-ria i kultura małych ojczyzn. czytelnicy przekonają się dzięki niej, że mazowsze to region wielu tradycji, w którym na każdym kroku natkniemy się na niepowtarzalne gdzie indziej cechy. dlatego przewodnik jest szczególnie przydatny w pracy lokalnych ośrodków kul-tury, szkół i bibliotek. przyjezdnych także zainteresują wzbogacone wieloma fotografi ami szkice o dziejach historycznych powiatu, specyfi ce etnografi cznej, noty poświęcone wy-branym miejscowościom czy informacje o twórcach ludowych i obyczajach. „czytelnicy mogą się zdziwić, ile tych „naj” można znaleźć w jednym powiecie północno-mazowieckim: najwyższe wzniesienie na mazowszu, największa obszarowo gmina na mazowszu, najpóźniej zbudowany w kraju obiekt gotycki etc., etc. Zabawę tę można kontynuować, a jestem przekonany, że w każdym z powiatów znajdzie się jakieś „naj”, które może dowartościowywać, rozśmieszać czy uczyć mieszkańców owej „małej ojczy-zny”. rzeczą nie będącą w kategorii „naj”, ale istotną dla powiatu przasnyskiego, a przede wszystkim dla historii, nauki, religii i in. dziedzin nie tylko mazowsza, jest grono ludzi, po-staci, które na tej ziemi urodziły się, uczyły, działały, najczęściej poszły „w świat”, zostając wybitnymi uczonymi, lekarzami, ludźmi Kościoła”.

Bernard Kielak (ze wstępu)

publikację można zamówić za pośrednictwem strony: www.mazowieckaksiazka.pl .

KuLTura

„Chopin w Sannikach”

autorka, Ewa sławińska-dahlig, poświęciła książkę historii sannik i okolic, począwszy od 1441 r. do lat obecnych. Główną część publikacji stanowi wątek chopinowski, czyli pobyt Fryderyka na wakacjach u szkolnego kolegi Konstantego pruszaka. poznamy listy kompozytora do rodziny i znajomych oraz jego fascynację wsią mazowiecką. Jak się okazuje, jej zwyczaje, tradycje i obrzędy były inspiracją do stworzenia jednego z naj-bardziej znanych utworów. To właśnie w sannikach powstało słynne rondo c-dur. publikacja ukazuje panoramę sannik oraz właścicieli majątku sannickiego, tj.: rodzin pruszaków, Natansonów i dziewulskich. Tradycje etnografi czne i muzyczne regionu przedstawione w książce podkreślają odmienność i specyfi kę regionu oraz doświad-czenia kulturowe, które były bądź mogły być udziałem Fryderyka chopina. Książka wzbogacona jest dużą liczbą fotografi i i dokumentów.


KuLTura

Kulturalne Mazowsze

Zemsta Nietoperza – wersja koncertowa operetki Johanna Straussa14 listopada, godz. 19.00Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury, Sala Koncertowa Filharmonii Narodowejwww.mtmteatr.eu od 1874 r. „Zemsta nietoperza” należy do najczęściej wystawianych opere-tek na scenach światowych. Świetne libretto (autorem polskiego przekładu jest Julian Tuwim) i oryginalna, pełna wdzięku muzyka zawsze przyciągają tłumy widzów. Niezmienne powo-dzenie u publiczności sprawia, że sięgają po nią często sceny operowe Wiednia, Londynu, Hamburga, Ber-lina czy salzburga. akcja rozgrywa się u schyłku XIX w. w modnym kurorcie pod Wiedniem. opowiada o perype-tiach zamożnego bankiera Gabriela von Eisensteina oraz jego żony roza-lindy, adorowanej przez byłego ko-chanka – śpiewaka alfreda. Niemałą rolę odgrywa tu pokojówka rozalindy – adela i przyjaciel bankiera dr Falke, który snuje misterną intrygę. Jak zwy-kle w operetkach wszystko kończy się dobrze, a w pamięci pozostają piękne straussowskie melodie. W roli narra-tora daniel olbrychski. orkiestrę mTm poprowadzi Tomasz Biernacki.

Przestrzeń malarstwaotwarcie wystawy 18 listopada, godz. 18.00 (ekspozycja do 7 grudnia)Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiuwww.elektrownia.art.plWystawa prac grupy artystów, głównie wykładowców warszawskiej asp, dla któ-rych malarstwo tradycyjne – sztalugowe wciąż jest intrygujące i fascynujące, mimo ofensywy nowych mediów artystycznych i wielokrotnego ogłaszania „końca malar-stwa”. artyści ci udowadniają, że malar-stwo jest wciąż aktualną sztuką wizualną i nie da się jej niczym zastąpić. Wybrane prace prezentują szerokie spektrum współczesnego malarstwa. artyści: Wojciech cierniewski, mikołaj dziekański, arkadiusz Karapuda, rafał Kowalski, Janusz oskar Knorowski, To-masz milanowski, Grzegorz mroczkow-ski, czesław radzki, andrzej rysiński,

piotr safj an, ryszard sekuła, Krzysztof Wachowiak, piotr Wachowski, artur Wi-niarski, mariusz Woszczyński.

Jestem profesor i poeta. Pokaz rękopisów Czesława Miłosza ze zbiorów Muzeum Literaturyotwarcie wystawy 3 listopada (ekspozycja do 20 listopada)Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawiewww.muzeumliteratury.pl

Ekspozycja, przygotowana w roku czesława miłosza, prezentuje rękopisy i pamiątki autora „Zniewolonego umy-słu”. podczas wernisażu wysłuchamy trzech wykładów poświęconych miło-szowi: wspomnień Janusza odrowąża-pieniążka, dr. Jarosława Klejnockiego i prof. andrzeja Kowalczyka.

NIEPOKORNI.RUpremiera 12 listopada, godz. 19.30spektakle: 13, 22, 23 listopadaTeatr Polski w Warszawie – Scena Kameralnawww.teatrpolski.waw.plWspółczesna rosja widziana oczami nowych dysydentów, których zjedno-czył sprzeciw wobec polityki putina. Wstrząsające historie życia i buntu opowiedziane w bezpośredniej formie telewizyjnego talk show oraz słowami dawnych i współczesnych rosyjskich bardów okudżawy, Wysockiego, ach-matowej, a także zespołu ddT w aran-żacjach adama Świtały. poruszający spektakl muzyczny, w którym wystę-pują aktorzy Teatru polskiego: Grażyna Barszczewska, Iza Kuna, marta Kurzak, piotr Bajtlik i Wojciech czerwiński.

Piotr Safj an „Madrita”, 2006

Ogólnopolski Konkurs Fotogra czny „Meho er” do 7 listopadaMuzeum Mazowieckie w Płockuwww.muzeumplock.art.plprzypominamy, że tylko do 7 listopada można nadsyłać zgłosze-nia na konkurs fotografi czny. Warunkiem udziału jest dostarczenie w tym terminie zdjęcia lub zdjęć inspirowanych twórczością Jó-zefa mehoff era, także na płycie cd, oraz wypełnionej karty zgło-szenia. oprócz nagród fi nansowych, wyróżnieniem dla autorów

najlepszych prac będzie zapewne zaprezentowanie ich na wystawie pokonkursowej oraz opublikowanie w wydanym przez organizatorów katalogu.

Ekonomia w Muzeum. Wykład prof. dr. hab. Andrzeja Sławińskiego22 listopada, godz. 12.00 Muzeum Niepodległości w Warszawiewww.muzeumniepodleglosci.art.pl

Tym razem będziemy mówić o przy-szłości strefy euro. Temat ważny w od-niesieniu do nieprzezwyciężonego glo-balnego kryzysu fi nansowego i jego różnorodnych następstw. spotkanie po-prowadzi prof. dr hab. Jerzy Hauser.


KuLTura

Artur Barciś Solo!5 listopada, godz. 17.00Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury, Bielańska Scena Kameralnawww.mtmteatr.eu W recitalu opowieści przeplatają się z utworami śpiewanymi przez aktora. artur Barciś zabiera publicz-ność za kulisy przedstawień teatral-nych. Widzowie doświadczają wraz z nim „męki” nauki dykcji, dowiadują się, czym są aktorskie „sypki”, słu-chają niezwykłych anegdot. artysta opowiada wszystkie te historie we właściwy sobie, oryginalny sposób. Świat zaplecza teatralnego wciąga niczym czarodziejska rzeczywistość drugiej strony lustra. dowiadujemy się, jak aktor przygotowuje się do spektaklu, ćwiczy, jak paraliżuje go „wieczna przyjaciółka” – trema. artur Barciś oprowadza publiczność po zakamarkach aktorskich dusz, poka-zuje inną stronę teatru niż ta znana widzom. Barciś rozbawia i wzrusza... Gorąco polecamy.

Koncert Magdy Umer4 listopada, godz. 19.00Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewiczawww.muzeumliteratury.plKoncert znanej i popularnej polskiej piosenkarki, wykonawczyni poezji śpiewanej. artystka zaprezentuje utwory ze swojej ostatniej płyty pt. „Noce i sny”. Liczba miejsc ograni-czona, informacje na temat rezerwacji pod nr. tel. 48 321 50 73.

Dudy – niezwykły instrument muzycznyotwarcie wystawy 18 listopada (ekspozycja do 15 marca 2012 r.) Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcuwww.muzeuminstrumentow.pl szydłowieckie muzeum zapre-zentuje własną, jedną z najwięk-szych w polsce, kolekcję instru-mentów dudowych. Zwiedzający będą mieli okazję poznać cie-

kawą historię dud wielkopol-skich, kozłów białych, gajd, dud podhalańskich i żywieckich oraz sierszeniek, a także porównać różnice w ich budowie i zdobnic-twie. przedstawione zostaną naj-starsze instrumenty znajdujące się w zbiorach szydłowieckiego muzeum. uzupełnieniem kolek-cji dud będą stroje regionalne, wypożyczone z muzeum arche-ologicznego i Etnografi cznego

w łodzi oraz z muzeum miej-skiego w Żywcu. Wystawie towarzyszyć będzie także pokaz, pochodzących z mu-zeum Narodowego w Kra-kowie, obrazów wybitnych malarzy polskich. prezenta-cję dopełnią renesansowe dekoracyjne kafl e piecowe z wizerunkami dudziarzy, ze zbiorów muzeum Narodo-wego w Kielcach.

Promocja Dziennika 1954 Leopolda Tyrmanda. Wydawnictwo MG4 listopada, godz. 18.00Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawiewww.muzeumliteratury.plBohaterem wieczoru będzie nowe wydanie dziennika pisanego przez autora „Złego” przez pierwsze trzy miesiące 1954 r. W spotkaniu promo-cyjnym wezmą udział prof. rosław szybo i dziennikarz radiowy, znawca muzyki – dariusz michalski.

Wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych11 listopada Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęcewww.muzeum.ostroleka.plJuż po raz piąty spotkamy się w dniu Święta Niepodległości, by uczcić pamięć walczących w powstaniach narodowych oraz oddać hołd żołnierzom wyklętym.

Historia muzeum w Bieżuniu do stycznia 2012 r.Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu. Oddział Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcuwww.mwmskansen.pl Wystawa przygotowana w oparciu o archiwalne zdjęcia, zaproszenia, pla-katy, fi lmy, wydawnictwa, wzbogacona została portretami osób szczególnie zasłużonych dla bieżuńskiej placówki – mariana przedpełskiego, stefana Gołębiowskiego, stanisława Ilskiego i romana Kochanowicza. Ekspozycja podsumowuje 37 lat działalności mu-zeum. Jej ciekawym uzupełnieniem jest odtworzony, dzięki sprzętom użyczonym przez małgorzatę i Je-rzego Wronowskich oraz Zdzisława szymańskiego, warsztat bieżuńskiego szewca. równie atrakcyjne są pierwsze eksponaty wpisane do ksiąg inwenta-rzowych instytucji – żelazko na duszę i medalion J. I. Kraszewskiego oraz naj-starszy dokument w zbiorach – pismo sądowe z 1566 r., dotyczące zniszcze-nia kopców granicznych.

Shortcut Europe Warszawa 2011od 16 do 18 listopada Teatr Imka, Centralny Basen Artystycznywww.shortcut2011.pl przed nami międzynarodowe forum de-baty publicznej o kulturze i edukacji kul-turalnej oraz platforma wymiany prak-tycznej wiedzy o strategiach i politykach kulturalnych. Kongres będzie prezenta-cją nowatorskich rozwiązań w zakresie działań kulturalnych, przykładów pracy z dobrymi praktykami, próbą znalezienia nowej formuły debaty, wspólnego dzia-

łania i otwarcia na publiczność. shortcut Europe to międzynarodowe spotkania animatorów kultury, twórców, edukato-rów, środowisk akademickich oraz pra-cowników instytucji kultury, samorzą-dowców, polityków i dziennikarzy.


KuLTura

Tajemnice Czarnego Lądu na motywach powieści „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza

do maja 2012 r. Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiuwww.muzeum.edu.pl Założeniem wystawy jest pokazanie róż-norodności i bogactwa kultur państw afrykańskich. To projekt, który porusza wiele wątków. pokażemy tu przede wszystkim kulturę materialną XIX w. i współczesną krajów afrykańskich: Egiptu, sudanu, abisynii (dzisiejszej Etio-pii) oraz Kenii. Kolejnym tematem bę-dzie przebogata i ciekawa fauna i fl ora tych terenów. Tłem wystawy stanie się historia ukazana w powieści sienkie-wicza, czyli budowa Kanału sueskiego i powstanie mahdystów – rewolucja, która wybuchła 25 stycznia 1885 r.

Środa Literacka w Muzeum Mazowieckim w Płocku. Ksiądz Jerzy Szymik 16 listopada, godz. 18.00Muzeum Mazowieckie w Płockuwww.muzeumplock.art.plJerzy szymik, urodzony w 1953 r. w pszo-wie na Górnym Śląsku, kapelan ar-chidiecezji Katowickiej, profesor nauk teologicznych. Wykłada teologię dogma-tyczną. W latach 1986-2005 związany z Katolickim uniwersytetem Lubelskim,

w którym był m.in. kierownikiem Katedry chrystologii. od 2005 r. pracownik Za-kładu Teologii dogmatycznej WTL uni-wersytetu Śląskiego, od 1 października 2007 r. zatrudniony na stanowisku profe-sora zwyczajnego. członek watykańskiej międzynarodowej Komisji Teologicznej, autor 37 książek naukowych, poetyckich, eseistycznych, przeszło tysiąca artyku-łów. promotor 18 doktoratów, 132 ma-gisteriów. specjalizuje się w chrystologii, metodologii teologii i teologii kultury.

Dni Niepodległej11, 13, 14 listopada Muzeum Regionalne w Siedlcachwww.muzeumsiedlce.art.platrakcjami tych dni będą wernisaże wystaw, wykład historyczny, pokazy kolekcjonerskie, rozstrzygnięcie konkursu fotografi cznego „a to polska właśnie”, prezentacje: elemen-tów uzbrojenia, wozów bojowych i elemen-tów oprzyrządowania wojskowego z okresu

I i II wojny światowej, a także musztry woj-skowej. Zapraszamy na grochówkę woj-skową oraz koncert z zespołem śpiewa-jącym pieśni patrio-tyczne i legionowe.

Pamięć o wojnie – II wojna światowa w sztuce ludowej ze zbiorów profesora Mariana Pokropkaotwarcie wystawy 4 listopada(ekspozycja do 15 stycznia 2012 r.)Muzeum Regionalne w Siedlcachwww.muzeumsiedlce.art.pl

Oblicza muzyki4, 5, 6, 21 listopada Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiuwww.elektrownia.art.plprojekt urzeczywistnia ideę wspól-noty różnych dyscyplin sztuki, mimo odmienności ich tworzywa. Założe-niem imprezy jest zwrócenie uwagi na wzajemne oddziaływanie utworów muzycznych i fi lmowych, ukazanie na-wiązań w obrębie tych dwóch sztuk i wpływania jednej na drugą. W pro-gramie znalazły się fi lmy nasycone róż-nymi gatunkami muzyki, od japońskiej sceny alternatywnej po muzykę po-ważną. pokażemy fi lmy, w których mu-zyka odgrywa pierwszoplanową rolę w życiu bohaterów, a niejednokrotnie decyduje o ich losie. W programie nie zabraknie również opery – gatunku, który stanowi najpełniejszy wyraz ba-rokowych poszukiwań syntezy sztuk, łącząc elementy muzyki, literatury i te-atru. Zobaczymy sfi lmowaną wersję utworu „Tosca” Giacomo pucciniego, do której wprowadzenie wygłosi gość spe-cjalny przeglądu – Bogusław Kaczyński. okazją do posłuchania „na żywo” kom-pozycji fi lmowych będzie natomiast koncert orkiestry sinfonia Viva pod dy-rekcją Tomasza radziwonowicza, która zagra utwory m.in. Ennio moricone, Krzysztofa Komedy, michela Legranda, andrzeja Kurylewicza, Krzesimira dęb-skiego, Johna corigliana, Nino roty.

Gen. Edward Śmigły-Rydz

Na wystawę składają się dzieła sztuki ludowej: rzeźby, tkaniny, obrazy znajdujące się w zbio-rach kilkunastu muzeów. Tego rodzaju sztuka stała się odzwierciedleniem pamięci o wojnie jako doświadczenia osobistego, czasem bezpo-średniego. dzieła twórców młodszego pokole-nia, które nie może pamiętać tych strasznych lat, powstały z inspiracji opowieści rodzinnych oraz działalności instytucji dbających o świa-

domość historyczną społeczeństwa. Istotną część wartości tej ekspozycji stanowi emo-cjonalny charakter dzieł, jak i różnorodność tematyki wojennej, opowiadanej poprzez roz-maite konwencje, czasem realistycznie, czasem symbolicznie, ale zawsze bardzo ekspresyjnie. Eksponaty na wystawie pochodzą ze zbiorów: muzeum Niepodległości w Warszawie i mu-zeum sztuki Ludowej w otrębusach.


KuLTura

Tradycje krakowskiego Bractwa Kurkowegootwarcie wystawy 4 listopada 2011 r. (ekspozycja do 31 stycznia 2012 r.)Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiuwww.muzeum.edu.plZ muzeum Historycznego miasta Krakowa – z przystankami w oświęcimiu, sandomierzu i Kielcach – do muzeum im. Jacka malczewskiego trafi ła niezwykła wystawa prezentująca historię

powstałego w XIV w. sławnego krakowskiego towarzystwa strze-leckiego. Zwiedzający mogą podziwiać galerię portretów królów kurkowych, piękne tarcze strzeleckie, paradne stroje, obrazy ilu-strujące ważne wydarzenia z dziejów Bractwa. Na ekspozycji zna-lazły się także liczne odznaki i naczynia, broń strzelecka, odznaki godności królewskiej – laski. Najważniejszy eksponat to z pew-nością srebrny kur – symbol krakowskiego Bractwa Kurkowego.

ZWYKI – Forum Teatrów Wiejskich26 i 27 listopada w godz. 10.00-21.00Teatr Polski w Warszawie – Scena Kameralnawww.teatrpolski.waw.plZespoły teatralne z różnych regionów polski zaprezentują swoje spektakle oraz poprowadzą warsztaty. podczas festiwalowych dni obejrzymy najwy-bitniejsze przedstawienia teatru wiej-skiego stanowiące autentyczny prze-kaz różnorodnych tradycji lokalnych. dzięki warsztatom uczestnicy będą mieli szansę poznać regionalne zwy-czaje i techniki wykonawcze.

Mazovia Goes Baroque. Projekt 4od 12 do 22 listopada Sala Koncertowa Filharmonii Narodowej, Studio Koncertowe PR im. Witolda Lutosławskiego w Warszawiewww.mazoviabaroque.pl czy są na świecie znani wykonawcy mu-zyki dawnej, którzy jeszcze w polsce nie gościli? pozostało ich już naprawdę nie-wielu i jest tylko kwestią czasu, kiedy się w naszym kraju zaprezentują. Jest za to wciąż dość liczna grupa muzyków, któ-rzy co prawda występowali na naszych

festiwalach i w różnych cyklach koncer-towych, ale nie pojawili się tutaj dotąd ze swoimi sztandarowymi przedsięwzię-ciami. Tak jest np. z hiszpańskim klawe-synistą i dyrygentem Eduardo Lópezem Banzo oraz japońskim wiolonczelistą i dyrygentem Hidemim suzuki. obydwaj przyjeżdżali do polski wielokrotnie, a ich wspólne koncerty z polskimi muzykami zapisały się na długo w pamięci słucha-czy. również nasi goście podkreślają czę-sto, że ich polskie przygody miały wpływ na sposób, w jaki rozwijały się później ich kariery.

Jesienne impresje 20 listopada, godz.14.00 Sala koncertowa Urzędu Gminy w Sannikach (przy Bibliotece Gminnej)www.palacsanniki.plListopadowy koncert będzie od-mienny, ale bardzo interesujący – poznamy muzykę myśliwską i bie-siadną łączoną z muzyką klasyczną, co z pewnością wywoła niepowta-rzalny nastrój. W ten niezwykły świat dźwięków zabierze nas reprezen-tacyjny Zespół muzyki myśliwskiej okręgowej rady łowieckiej w płocku im. marcina Kamińskiego. Koncer-towi towarzyszyć będzie wystawa pt. „muzyka natury” – malarstwa au-torstwa Elżbiety Hałasa-Świś.

Wieczory andrzejkowe w ratuszu i Andrzejki w skansenieod 2 do 30 listopada Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu www.mwmskansen.pl Wraz z początkiem listopada w sierpec-kim skansenie i ratuszu organizowane będą spotkania obrzędowe dla dzieci i młodzieży popularyzujące tradycję wróżbiarską. „Wieczory andrzejkowe” rozpoczynać będzie gawęda traktująca o obyczajowości andrzejkowej sprzed

lat. Które z wróżb cieszyły się najwięk-szym powodzeniem? Jaką wagę przy-wiązywano do przepowiedni? później uczestnicy będą się oddawać magii wróżb. skansen w listopadzie zaprasza na program „andrzejki w skansenie”, który obejmuje opisane powyżej atrak-cje, a także wstęp na teren skansenu oraz zwiedzanie ekspozycji muzealnej wraz z przewodnikiem. do końca listopada we wnętrzach dziesięciu chałup z przełomu XIX i XX w. prezentowany jest wystrój co-

dzienny oraz obowiązki domowe i prace, jakim oddawano się wiele lat temu.

495. Koncert w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze13 listopada, godz. 12.00Dwór Krasińskich w Muzeum Romantyzmu w Opinogórzewww.muzeumromantyzmu.plZapraszamy na spotkanie z Haliną łabonarską i jej autorskim progra-mem „polsko, ojczyzno moja”. ma on wymiar patriotyczny i narodowy. Jest swego rodzaju przekrojem polskiej historii w oparciu o utwory najwybit-niejszych polskich poetów i kazno-dziejów. słowu cały czas towarzyszyć będzie muzyka.


KuLTura

Mazowieckie muzealne podsumowaniapoznaliśmy najciekawsze wystawy oraz najlepsze mazowieckie imprezy i wydawnictwa muzealne 2010 r. Warunki V edycji „mazowieckiego Zdarzenia muzealnego – Wierzba” spełniło czterdzieści projektów. my prezentujemy te ocenione najwyżej.

Najlepsze wydawnictwo muzealne 2010

I miejsce „Cud nad Wisłą, dzieła sztuki – fotografi e – odezwy”album wydany w serii „Skarby kultury i literatury polskiej”Muzeum Niepodległości w Warszawie

Wydany z okazji 90. rocznicy zwycięstwa w wojnie z bolszewikami album łączy w sobie populary-zację wiedzy o bitwie warszawskiej z przyjemnością obcowania ze sztuką na wysokim poziomie artystycznym. Bogaty materiał ilustracyjny, pochodzący ze zbiorów muzeum Niepodległości, nie był do tej pory wydany w tak kompletnej i eleganckiej formie grafi cznej. publikację wzbo-gacają archiwalia z muzeum Narodowego w Warszawie, muzeum Wojska polskiego, centralnego archiwum Wojskowego, Biblioteki Jagiellońskiej, muzeum Historii polskiego ruchu Ludowego, Zamku Królewskiego w Warszawie i muzeum Historycznego w Legionowie. reprodukcje słynnych obrazów olejnych (autorstwa m.in. Wojciecha i Jerzego Kossaków, stanisława Kaczora Batowskiego i michała Byliny), plakaty propagandowe, druki ulotne i fotografi e pokazują rozległą i barwną panoramę zwycię-stwa polskiego oręża, które stanowiło punkt zwrotny w bitwie polsko-bolszewickiej.Źródła fi nansowania: środki własne – 50 proc., po stronie prowincjonalnej ofi cyny Wydawniczej – 50 proc.

Wydany z okazji 90. rocznicy zwycięstwa w wojnie z bolszewikami album łączy w sobie populary-

nie był do tej pory wydany w tak kompletnej i eleganckiej formie grafi cznej. publikację wzbo-gacają archiwalia z muzeum Narodowego w Warszawie, muzeum Wojska polskiego, centralnego archiwum Wojskowego, Biblioteki Jagiellońskiej, muzeum Historii polskiego ruchu Ludowego, Zamku Królewskiego w Warszawie i muzeum Historycznego w Legionowie. reprodukcje słynnych obrazów olejnych (autorstwa m.in. Wojciecha i Jerzego Kossaków,

II miejsce„Platery warszawskie w latach 1822-1914. Asortyment, odbiorca i obyczaj” Joanny Paprockiej-GajekMuzeum Pałac w Wilanowie

Książka poświęcona jest produkcji platerów w Warszawie na przestrzeni stulecia, począwszy od powstania pierwszego zakładu platerniczego po wybuchu I wojny światowej. obok omówienia historii większych i mniej-szych warszawskich fi rm platerniczych, zamieszczono w niej rysunki wielu niepublikowanych dotąd znaków stosowanych przez wytwórców, umożliwiających określenie producenta oraz uściślenie datowania wyrobów. W kolejnych, bogato ilustrowanych rozdziałach analizie poddano asortyment platerowanej zastawy stołowej na tle XIX-wiecznych wzorców obyczajowych oraz jej odbiorców. słowo nigdy nie odda dokładnie wizerunku przedmiotu, toteż ogromnym walorem publikacji jest płyta przedstawiająca dwadzieścia osiem oryginalnych katalogów i cenników warszawskich fi rm platerniczych. Ta forma prezentacji propaguje dzieje i asortyment warszawskiego platernictwa, stanowiącego jedną z największych gałęzi przemysłu stolicy w XIX w.Źródło fi nansowania: środki własne – 100 proc.

III miejsce„Czy wojna jest dla dziewczyn?” Pawła BeręsewiczaMuzeum Powstania Warszawskiego

Książka jest pierwszą z serii publikacji muzeum powstania Warszawskiego, których celem jest pomoc rodzicom w roz-mowach z dziećmi na trudne tematy, takie jak wojna. Wydana została zgodnie z zasadami wypracowanymi przez in-stytucje zajmujące się edukacją o wojnie i zagładzie. opowiada o historii z perspektywy dziecka, krok po kroku tworzy autentyczny, dość smutny, wielowymiarowy obraz wojny. Nie moralizuje przy tym, bardziej bazuje na szczegółach i fak-tach – zostawiając przestrzeń na podsumowanie czytelnikowi i dając mu do tego prawo. To bardzo istotne, ponieważ dzieci są wrażliwymi i mądrymi odbiorcami, niedopowiedziane teksty są dla nich bardziej fascynujące poznawczo. puentą książki jest, po pierwsze – wojna nie jest dla ludzi, bo jest zła, po drugie – jeśli już jest, to niestety nie tylko dla chłopaków. Wojna nie jest dla nikogo, bo wszystkich dotyka i wszyscy przez nią cierpią.Źródło fi nansowania: środki własne – 26,32 proc., Wydawnictwo Literatura – 73,68 proc.

Książka poświęcona jest produkcji platerów w Warszawie na przestrzeni stulecia, począwszy od powstania

autentyczny, dość smutny, wielowymiarowy obraz wojny. Nie moralizuje przy tym, bardziej bazuje na szczegółach i fak-tach – zostawiając przestrzeń na podsumowanie czytelnikowi i dając mu do tego prawo. To bardzo istotne, ponieważ dzieci są wrażliwymi i mądrymi odbiorcami, niedopowiedziane teksty są dla nich bardziej fascynujące poznawczo. puentą książki jest, po pierwsze – wojna nie jest dla ludzi, bo jest zła, po drugie – jeśli już jest, to niestety nie tylko dla chłopaków.


Najlepsza impreza, pokaz, ekspozycja w plenerze 2010

I miejsce„Dzień Kazimierza Pułaskiego 2010” Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce

Tradycja obchodzenia „dnia Kazimierza pułaskiego” w Warce sięga lat powojennych. od 1967 r., czyli od daty powołania muzeum w pałacu pułaskich – święto patrona obchodzone jest zawsze 11 października, w rocznicę jego śmierci. postać Kazimierza pułaskiego, ze względu na burzliwą biografi ę, wciąż intryguje i ciekawi. „dzień Kazimierza pułaskiego” w 2010 r. był wyjątkowy z kilku powodów. Ze względu na fakt, że siedziba muzeum jest zamknięta na czas prowadzonego remontu, impreza odbyła się na terenie parku i miasta. W organizację przedsięwzięcia włączono dzieci i młodzież ze szkół noszących imię Kazimierza pułaskiego (z Warki, częstochowy i Warszawy), również parafi a pw. matki Bożej szkaplerznej udostępniła zwiedzającym kryptę pod kościołem, w której spoczywają m.in. prochy matki pułaskiego. po tym wyjątkowym miejscu oprowadzali wolontariusze z wa-reckiego Zespołu szkół ponadgimnazjalnych, przygotowani do tej roli przez pracowników muzeum. W tym dniu odbyło się także uroczyste ślubowanie młodzieży z 74. Liceum ogólnokształcącego im. Kazimierza pułaskiego w Warszawie, widzowie mogli zobaczyć przedstawienie teatralne „Legenda o puła-skim” przygotowane przez uczniów publicznej szkoły podstawowej nr 2 im. Kazimierza pułaskiego. odbył się także pokaz historyczny potyczki z okresu konfederacji barskiej, ze strzałami z pistoletów, szczękiem szabel i brawurowymi popisami osoby odgrywającej Kazimierza pułaskiego. Źródło fi nansowania: środki własne – 57 proc., sponsorzy – 43 proc.

II miejsce„Boży bojownicy. Jan Żiżka i husyci w walkach z zakonem krzyżackim”Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Widowisko historyczne i wystawa powstały, by wzbogacić obchody na mazowszu, oraz te ogólnopol-skie, 600-lecia jednego z najważniejszych wydarzeń w historii polski i Europy – bitwy pod Grunwaldem. przypominają one mało znany wątek – udział wojsk czeskich w tym starciu zbrojnym, a także wspólną wyprawę rycerstwa polskiego i husytów na pomorze Gdańskie. „Boży bojownicy” to projekt międzyna-rodowy, o charakterze interaktywnym. prezentował nie tylko zabytki z czasów średniowiecza, plansze i mapy, ale przede wszystkim ogromną liczbę rekonstrukcji i replik uzbrojenia, strojów i wyposażenia wojsk husyckich z pierwszej połowy XV wieku. projekt skupił się na pokazach historycznych oraz warsz-tatach, którym towarzyszyła wystawa w formie wozów taborowych. Na potrzeby widowiska wykonane zostały po raz pierwszy wierne repliki słynnych wozów husyckich z bronią palną i drzewcową. Wszystkie kopie i repliki przygotowano za pomocą oryginalnych technik, tak aby mogły być praktycznie wykorzystane. pod opieką instruktorów możliwe było wcielenie się w żołnierza średniowiecznego, a inscenizacji towarzyszyły pokazy użycia broni palnej (także artylerii) i drzewcowej oraz warsztaty z życia obozowego w okresie średniowiecza. Źródło fi nansowania: środki własne – 45 proc., samorząd Województwa mazowieckiego – 15 proc., Grand Wyszehradzki – 40 proc.

III miejsce Otwocka Gra Miejska pt. „Wielokulturowy Otwock Ireny Sendlerowej”Otwockie Centrum Kultury – Muzeum Ziemi Otwockiej

przedsięwzięcie wpisało się w obchody ogłoszonego w otwocku roku Ireny sendlerowej. Gra przy-bliżyła jej uczestnikom klimat miasta, w którym wychowała się bohaterka. Żyły w nim razem różne narodowości. czekające na uczestników zadania miały przybliżyć im specyfi kę tych kultur i wyznań oraz relacje, jakie w przedwojennym otwocku łączyły ludzi, którzy mimo różnic, potrafi li budować sprawnie funkcjonujące miasto i pokojowo w nim współistnieć. oczywiście znaczna część zadań, których podejmowali się gracze, wiązała się z osobą Ireny sendlerowej. uczestnicy w ten sposób mogli dowiedzieć się więcej o jej rodzinie, okolicznościach, w jakich przybyła do otwocka i latach, które tu spędziła. W imprezie wzięli udział głównie ludzie młodzi, pomiędzy 15 a 30 rokiem życia, do gry włączały się całe rodziny. okazała się ona ciekawą alternatywą dla przedpołudnia przed telewizorem czy w centrum handlowym. Z pewnością zachęcał fakt, że udział w grze nie wymagał przygotowania – wszystkie potrzebne informacje, by prawidłowo rozwiązywać zadania, uczestnicy mogli zdobyć podczas imprezy. Głównym zadaniem graczy było skompletowanie hasła składającego się z kilku liter. Źródło fi nansowania: środki własne – 43 proc., dotacja – 57 proc.

Fot.

arch

. muz

eum

im. K

. puł

aski

ego

Fot.

arch

. pm

aFo

t. ar

ch. u

mW

m

KuLTura

KuLTura

Najciekawsza wystawa 2010

Wyróżnienia honorowe otrzymały wystawy•„Villagefashion.StrojeludowenaMazowszu”,MuzeumKulturyKurpiowskiejwOstrołęce•„650latRadomskiejFary”,Muzeumim.JackaMalczewskiegowRadomiu•„MazowszewczasachChopina”,MuzeumNiepodległościwWarszawie•„DoświadczaćChopina”,MuzeumFryderykaChopinawWarszawie

III miejsce„Z dziejów miasteczka w kolorze niebieskim. O społeczności żydowskiej Żyrardowa i okolic”Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie

celem wystawy było przybliżenie historii społeczności żydowskiej, współtworzącej Żyrardów w dobie industrialnej, której tradycje i dorobek zaczęły stopniowo odchodzić w niepamięć. Na ekspozycję składały się zabytki kultury materialnej, informacje i fotografi e, które nigdy wcześniej nie były w placówce prezentowane. Ekspozycja była efektem długotrwałej dzia-łalności badawczej muzeum; wywiadów z rodowitymi mieszkańcami Żyrardowa oraz kore-spondencji z potomkami żyrardowskich Żydów mieszkających w stanach Zjednoczonych, australii i Izraelu. Zgromadzone fotografi e, przedmioty kultu i inne obiekty opowiadały o ży-ciu codziennym żydowskich rodzin z Żyrardowa, roli, jaką odegrały dla miasta oraz ich relacjach z pozostałymi mieszkańcami.szczególną atrakcją wystawy była galeria malarstwa wybitnych polskich artystów żydowskiego pochodzenia, na której można było podziwiać prace m.in. maurycego Trębacza, artura markowicza, mojżesza ryneckiego, Leopolda Gottliba, samuela Finkelsteina, artura Nachta-samborskiego. organizując wystawę, muzeum współpracowało z wieloma placówkami z całego kraju i zagranicy.Źródła fi nansowania wystawy: środki własne – 35,9 proc., dotacja z mKidN – 64,1 proc.

II miejsce „Wnętrza dworskie z końca XIX i początku XX wieku” Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

przygotowywanie ekspozycji rozpoczęło się już w 2008 r. Budynek dworu, w którym do tej pory funkcjonowało biuro i pracownie muzealne, wyremontowano, a na początku 2010 r. można było przystąpić do wyposażenia wnętrz. powstał zatem scenariusz, w którym uwzględ-niono wyposażenie następujących pomieszczeń dworskich: sieni, kuchni ze spiżarnią, jadalni, salonu, sypialni, kancelarii i gabinetu. przewidziano w nim układ najważniejszych mebli i sprzętów, a dodatkowo sporządzono zawierającą prawie tysiąc pozycji listę przedmiotów potrzebnych do umieszczenia na ekspozycji. prace zakończono jesienią 2010 r. Tak oto, do pełnego obrazu, we wsi muzeum obok chat chłopskich i drobnoszlacheckich, towarzyszących im budynków gospodarczych, a także karczmy, olejarni, kuźni, wiatraka, szkoły wiejskiej, kaplicy dworskiej oraz kościoła, przybyła siedziba ziemiańska.Źródła fi nansowania wystawy: środki własne – 100 proc.

I miejsce„X wieków Płocka. Płock w przestrzeni kulturowej Mazowsza, Polski, Europy”Muzeum Mazowieckie w Płocku

Zaprezentowane zostały dzieje płocka na tle procesów historycznych i przemian kulturowych zachodzących na mazowszu, w polsce i Europie. Tę zasadniczą część narracji historycznej uzupełniają prezentacje dziejów pieniądza polskiego oraz blisko 200-letnich tradycji mu-zeum. Ekspozycję urządzono w nowo zbudowanym, pięciokondygnacyjnym budynku. do potrzeb wystawienniczych wykorzystano jego cztery kondygnacje. Zaaranżowano też małą salkę kinową, w której można obejrzeć, dotyczące płocka, fragmenty polskiej Kroniki Filmo-wej z okresu prL. Na parterze znajduje się wystawa, będąca do pewnego stopnia odrębną całością, ukazująca tradycje placówki muzealnej. Towarzyszy ona części głównej ekspozycji, omawiającej czasy najdawniejsze, od zarania dziejów miasta do II rozbioru polski w 1793 r. Na piętrze drugim znajduje się część zatytułowana „pod pruskim i rosyjskim panowaniem”, poświęcona okresowi zaborów. piętro wyżej mo-żemy obejrzeć ostatnią część wystawy – „czas wielkich przemian”. przedstawiono tu zagadnienia z najnowszych dziejów płocka, począwszy od I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r., poprzez dwudziestolecie międzywojenne, lata wojny i okupacji 1939-1945, okres prL, do wielkiego przełomu politycznego w 1989 r. Ważnym elementem tej części wystawy jest wielokulturowość płocka w pierwszej połowie XX w., w tym zwłaszcza obecność Żydów.Źródła fi nansowania wystawy: środki własne – 2,4 proc., fundusze unijne – 76,65 proc., miasto płock – 8,04 proc., województwo mazowieckie – 13,91 proc.

Fot.

arch

. muz

eum

maz

owie

ckie

goFo

t. ar

ch. m

Wm

Fot.

arch

. muz

eum

maz

owsz

a Za

chod

nieg

o

„Złote Formaty” tylko dla najlepszych

piątą już edycję konkursu rozstrzygnięto podczas Festiwalu promocji miast i regio-nów, będącego największym w Europie wydarzeniem poświęconym szeroko po-jętej promocji miejsc. Jednocześnie „Złote Formaty” to najważniejszy i najbardziej prestiżowy konkurs związany z marke-tingiem miejsc, a jednocześnie przegląd osiągnięć w tym zakresie polskich miast i regionów. o tytuł „Złotego Formatu” ubiegano się w pięciu kategoriach: Grand prix Festiwalu (za całokształt działań pro-mocyjnych prowadzonych na przestrzeni ostatnich dwóch lat), event, wydawnic-two promocyjne, kampania reklamowa oraz kampania public relations/public re-lations on-line. Konkurencja jest duża, ale już samo znalezienie się w gronie nomi-nowanych projektów traktowane jest jako wyróżnienie. Konkurs przeznaczony jest dla samorządów miejskich, tj. gmin lub miejscowości o statusie miasta, zgodnie z przepisami prawa, oraz urzędów marszał-kowskich. dotychczas w czterech edycjach konkursu „Złote Formaty” uczestniczyło 240 samorządów, przesyłając ponad 600 projektów. prestiżowa statuetka „Złote Formaty” jest cennym wyróżnieniem dla uczestników konkursu i potwierdzeniem wysokiego poziomu realizowanych przed-sięwzięć promocyjnych.do tegorocznej edycji konkursu 67 samo-rządów, reprezentujących wszystkie wo-jewództwa polski, zgłosiło 157 projektów promocyjnych. spośród nich, 12-oso-bowe jury, w skład którego wchodzili eks-perci w zakresie budowania marek miast, komunikacji społecznej i marketingowej, przedstawiciele środowisk akademickich oraz osobistości i postacie życia publicz-nego, zakwalifikowało do finału 33 naj-lepsze projekty.

Nagrodzone Mazowsze

samorząd Województwa mazowieckiego zgłosił do konkursu trzy projekty w dwóch kategoriach: kampanię wizerunkową, bardziej znaną jako „Kampania palma”, w kategorii „Kampania reklamowa” oraz

dwie publikacje w kategorii „Wydawnic-two” – cykl przewodników turystycznych (wyróżnienie specjalne) opracowanych w nowej szacie graficznej, zgodnej z sys-temem Identyfikacji Wizualnej marki mazowsze oraz wydany w związku z 200. rocznicą urodzin Fryderyka cho-pina album „mazur ślepy. Fryderyka cho-pina lata spędzone na mazowszu”. docenienie projektu wizerunkowego, realizowanego przez Biuro marki i Wize-runku w departamencie Kultury, promocji i Turystyki urzędu marszałkowskiego Woje-wództwa mazowieckiego w Warszawie, to ogromne wyróżnienie dla

samorządu Województwa mazowieckiego i motywacja do dalszych działań, które mają na celu promocję naszego regionu i jego atrakcji.

Zwycięzcy konkursu

pierwsze miejsca w pięciu kategoriach zajęły cztery województwa: łódzkie, ma-łopolskie, pomorskie i warmińsko-mazur-skie oraz jedno miasto – Kraków.

Biuro marki i Wizerunku umWm

KuLTura

Mazowieckie przewodniki wyróżnione!seria przewodników w nowej szacie graficznej wydawana od 2010 roku przez samorząd Województwa mazowieckiego została dostrzeżona w konkursie „Złote Formaty”. co roku jest on organizowany w ramach Festiwalu promocji miast i regionów.



Potrzebujemy strategii dla kulturyW polskim społeczeństwie narasta potrzeba dyskusji o kulturze i jej miejscu w naszym życiu. Niedawno zakończył się Kongres Kultury w Bydgoszczy, w październiku rozmowy o kulturze odbędą się też w Lublinie i łodzi. Także samorząd Województwa mazowieckiego zorganizował forum, które zapoczątkowało prace nad regionalną, wieloletnią strategią dla kultury.

spotkanie mazowieckiego Forum miało charakter roboczy i było dalekie od oficjal-nej pompy. Gospodarz spotkania, dyrektor Teatru polskiego, andrzej seweryn mówił o roli kultury i kryzysie uczestnictwa w niej. Jego źródeł dopatrywał się w słabości edu-kacji kulturalnej. szczególnie mocno wy-brzmiało zdanie: „potrzebna jest rozmowa ludzi kultury z ludźmi władzy. To spotkanie ma służyć pogłębieniu naszego spojrzenia na rolę kultury we współczesnym świecie”.

Kultura poza wielką metropolią

pierwsza sesja dyskusyjna dotyczyła działal-ności kulturalnej w mniejszych ośrodkach poza metropolią warszawską. podkreślono na niej wielką rolę animacji kultury w te-renie i przypomniano, że strategia dziś nie może być postrzegana jako opracowanie

eksperckie; musi być tworzona z czynnym udziałem zainteresowanych środowisk, także tych, których głosu dotychczas nie wysłuchiwano; to sposób na poszerzenie uczestnictwa w kulturze. Jak bardzo dostęp do kultury w terenie zależy od talentu i pa-sji animatorów, udowodnił program „Zoom na domy Kultury”. dr Zofia dworakowska z Instytutu Kultury polskiej uW wskazała też kontekst brytyjski: strategię kulturalną art

council dla anglii. W całości zwrócona jest ona na odbiorcę. – Kulturę robi się dziś dla ludzi i z ludźmi – stwierdziła.

Jak zarządzać kulturą?

druga sesja Forum była poświęcona zarzą-dzaniu kulturą. Tu przede wszystkim zwró-cono uwagę na istotne zmiany wynikające z nowej ustawy o organizowaniu i prowa-dzeniu działalności kulturalnej. Kontrakty z dyrektorami placówek na czas określony i możliwość prowadzenia instytucji kultury przez zróżnicowane podmioty to nowo-ści zmieniające zupełnie kontekst pracy. okazuje się, że zarządzanie dziedzictwem kulturowym, które kojarzy się powszechnie z konserwacją zasobów, jest dziś nasta-wione na uczestnictwo obywateli. Zabytki powinny być harmonijnie włączone w życie

społeczności, a nie wyizolowane z niego. dr Waldemar Grzywacz z uW wskazał na ważność marketingu kultury, a Beata chmiel z ruchu obywatele Kultury podkreślała waż-ność ruchu oddolnego, w którym aktywni są nie tylko twórcy, artyści i organizatorzy działalności kulturalnej, ale także szeroka publiczność, coraz bardziej świadoma wła-snych praw i domagająca się czynnej roli w debacie o kulturze.

Kultura na rzecz zmiany społecznej?Trzecią sesję zdominowały dyskusje o wi-zji przyszłości. podkreślono, że nie można postrzegać rozwoju kultury jako budowy nowych instytucji; ważniejsza jest praca nad ożywieniem uczestnictwa w kulturze i zapełnieniem publicznością tego, co już mamy. prof. dr hab. Wojciech Burszta, antro-polog i krytyk kultury, przedstawił wnioski z badań: na naszych oczach zupełnie zmie-nia się sposób uczestnictwa w kulturze; nie możemy już zapraszać współczesnych polaków do starych form działalności kultu-ralnej, potrzebne jest poszukiwanie nowych form, wychodzących naprzeciw współcze-snemu odbiorcy. Ważne jest też uczestnictwo obywateli w tworzeniu polityki kulturalnej i budżetu dla kultury. Wskazano na spo-łeczne znaczenie szerokiego ruchu teatrów amatorskich i kryzys w tego typu formach działalności, dla których trzeba szukać przy-jaznej formy finansowania: ludzie kochający teatr niekoniecznie muszą umieć wypełnić wielostronicowy, skomplikowany wniosek o grant, więc pieniądze trafiają nie tam, gdzie jest wartościowsza kultura, tylko tam, gdzie są sprytniej wypełnione formularze.

Kultura dla wszystkich

Warto dziś pożegnać się z wizją „kultury ekskluzywnej”, adresowanej do wybranych i tworzonej z pozycji wyższości; nie tu jest klucz do wysokiego poziomu. dziś trzeba myśleć o kulturze inkluzyjnej, która – nie re-zygnując z wysokiego poziomu – w przemy-ślany sposób zaprasza wszystkich, edukuje ich i wchodzi z nimi w dialog. To znacznie trudniejsze, ale takie jest wyzwanie czasu.

Wojciech KłosowskiIBL paN

Fot.

arch

. mc

Kis

Podczas Forum obradowały znane i cenione osoby związane z kulturą

www.mazovia.pl

KuLTura


park na całej swojej długości położony jest w dolinie rzeki skrwy prawej (114 km długości), największego dopływu Wisły na odcinku pomiędzy Narwią i drwęcą. skra prawa ma z kolei dwa duże dopływy – Wierzbicę oraz sierpienicę oraz dziesiątki malutkich strumyków bez nazwy. spływają one stale lub okresowo, licznymi jarami i wąwozami – jedne wartkie, inne ledwie szemrzące. Wszystko tu jest skrajne – albo płaskie tarasy rzeczne, albo strome, niemal pionowe, skarpy. raz płynąca w głębokich jarach rzeka zyskuje charakter górskiego

potoku, w innym – tworzy rozlewiska. Ta różnorodność terenu Brudzeńskiego parku Krajobrazowego jest wynikiem procesów, które wystąpiły podczas ostatniego zlo-dowacenia, zwanego bałtyckim. Wyraźnie widać to na przykładzie płynącej w rynnie polodowcowej rzeki Wierzbicy.

Rezerwaty przyrody

Budowa geologiczna parku zapewnia bez-pieczeństwo rzadkim roślinom. Ich zacho-wanie gwarantuje trudny dostęp do wielu

fragmentów doliny, związany z przeszkodą wodną wartkiej rzeki oraz stromizną zbo-czy. W celu pełnej ochrony wyznaczono trzy rezerwaty: • „Sikórz”–rezerwatkrajobrazowy,zwy-

jątkowo bujną roślinnością zajmuje 12-kilometrowy odcinek skarpy skrwy, od miejscowości sikórz do radotek. Wiosną dolinę pokrywają białe dywany przebiśniegów – symbol tego parku. Koloryt doliny z tygodnia na tydzień się zmienia. Zakwitają inne unikatowe rośliny, m.in. lilia złotogłów czy różowy wawrzynek wilczełyko.

• „Brwilno” – rezerwat świetlistej dą-browy, niewielki, położony wzdłuż Wi-sły od strony południowej. całe zbocze pradoliny pokrywa las. dzięki dużemu nasłonecznieniu panuje tu specyfi czny mikroklimat. uwagę zwraca ciekawa rzeźba terenu – skarpę przecinają bo-wiem głębokie różnokierunkowe pa-rowy o zboczach nachylonych nawet pod kątem 45 stopni.

• „Brudzeńskie Jary” – rezerwat poro-śnięty dębami liczącymi sobie ponad 150 lat.

Przede wszystkim ptaki

mieszkańcami tych terenów są dziki, sarny, lisy, kuny, piżmaki, tchórze, borsuki i nieto-perze. W rzekach, strumieniach i jeziorach żyją: bobry i wydry (ich obecność nawet w parkach narodowych jest rzadkością) oraz wiele gatunków ryb. Najciekawsze są jednak ptaki, które łatwo można ob-serwować w ich naturalnym środowisku. Nic więc dziwnego, że przez park biegnie ponadczterokilometrowa dydaktyczna ścieżka ornitologiczna z oznakowanymi przystankami i tablicami informacyjnymi (można wypożyczyć lornetki). I tak, w miej-scu połączenia wód skry prawej z wodami Wisły możemy obserwować głowienki,

Najpiękniejszy zakątek ziemi płockiej. Brudzeński Park KrajobrazowyBrudzeński park Krajobrazowy1 to miejsce wycieczek i letniego wypoczynku dla mieszkańców płocka. pierwszy kontakt z parkiem zaskakuje. Nigdzie na płaskim równinnym mazowszu nie znajdzie się tak ciekawej i urozmaiconej rzeźby terenu – wzgórz, dolin, krętych rzeczek two-rzących zakola i roztoki, bardzo małych jezior, kotlin.

TurysTyKa

Spływ kajakowy to jedna z atrakcji, jakie proponuje Brudzeński Park Krajobrazowy

1 Brudzeński park Krajobrazowy jest jednym z pięciu parków podlegających samorządowi Województwa mazowieckiego.

Fot.

arch

. mZp

K

Brudzeński park Krajobrazowy został utworzony w 1988 r. o jego powstaniu zdecydo-wały walory przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe, bogactwo oraz różnorodność form geomorfologicznych. park, który leży na terenie gmin Brudzeń duży i stara Biała, zajmuje powierzchnię 3171 ha, a ponad tysiąc hektarów więcej ma jego otulina. swoim zasięgiem obejmuje dolinę dolnego biegu skrwy prawej wraz z przyległymi kompleksami leśnymi: Brwilno, Brudzeń, sikórz oraz – na krańcu północnym – polo-dowcową rynnę Karwosiecko-cholewicką wraz z ciągiem drobnych jezior i torfowisk. Jego południową krawędź wyznacza brzeg Wisły.

Widok z szosy na dolinę Skrwy. W głębi, w kotlinie płynie rzeka

TurysTyKa

czernice, łyski, łabędzie nieme, kurki wodne, perkozy, trzy gatunki mew, rybi-twy, błotniaki i orły – bielika, rybołowa oraz bociany czarne. dolina Wisły to miejsce wy-stępowania czapli siwej, remiza, strzyżyka, dziwonia, sikorek – bogatki, modraszki, czarnogłówki, sikorki ubogiej oraz kormo-rana czarnego. Zagłębiając się w wąwóz, usłyszymy stukanie dzięciołów: czarnego z czerwonym łebkiem, średniego, dużego oraz najrzadszego – dzięcioła zielonego. Wypatrzeć można również kowaliki, scho-dzące z drzew głową w dół, o szaro-niebie-skim upierzeniu i czarną pręgą przebiega-jącą przez oko, oraz pełzacze. obserwacja ptaków wymaga cierpliwości i pilnego wypatrywania, choć nie tak uważnego w przypadku barwnego zimorodka, zięby lub ptaków otwartych przestrzeni – my-szołowa zwyczajnego i włochatego czy trzmielojada.

Pomniki nie tylko przyrody

ciekawymi zabytkami sakralnymi są kościoły w miejscowościach: rokicie (początek XIV w.), Bądkowo Kościelne (XVIII w.), siecień (XVI w.), Brwilno Górne (XVIII w.). W miejscowości sikórz, oprócz zabytkowej drewnianej kaplicy cmentar-nej, warto zobaczyć piękną, dwustuletnią aleję lipowo-kasztanową, prowadzącą do klasycznego dworku z połowy XIX w., nale-żącego do rodziny piwnickich. aleją space-rowali goście dworku – Julian Tuwim, który właśnie tu napisał „Bal w operze”, Tadeusz dołęga-mostowicz czy antoni słonimski.

Nie można pominąć parków podworskich w Brudzeniu dużym, Karwosiekach-chole-wicach oraz doskonale odrestaurowanego zespołu pałacowo-parkowego w srebrnej (obecnie ośrodek wypoczynkowo-szkole-niowy).Na terenie parku natkniemy się na wciąż działający stuletni młyn wodny w radot-kach. podobne można również zobaczyć w miejscowościach: Bądkowo-rochny, si-kórz, Lasotki, Wyszyna i cierszewo. W tym ostatnim powstał zespół hotelowo-ga-stronomiczny ze stadniną koni. miłośnicy historii mogą podziwiać, dwa kilometry za

Brudzeniem, wczesnośredniowieczne gro-dzisko, o kształcie zbliżonym do trójkąta i wymiarach 125 m x 90 m.

Wędrówki

park oferuje nam kilka wersji tras turystycz-nych:• klasyczną, czyli skorzystanie z czerwo-

nego szlaku turystycznego im. Bole-sława Krzywoustego, biegnącego od płocka przez Biskupice – cerszewo – Kobierniki – sikórz – parzeń – Brudzeń duży do sierpca; trasa dla pieszych, ro-werzystów, a częściowo również konna

• najbardziej popularną, czyli dogodne połączenie drogowe, umożliwiające wej-ście w głąb parku z wielu stron; można tak spędzić wakacje bądź weekend, jest gdzie się zatrzymać i przenocować

• najtrudniejszą, ale najciekawszą i wy-magającą od turysty dobrej kondy-cji, czyli wędrówkę ścieżką biegnącą wzdłuż koryta skrwy

• najbardziej polecaną, ale sezonową,czyli wycieczkę kajakową, która wod-niakom zajmie dobre pół dnia. szlak jest bardzo tajemniczy, niewiele się o nim mówi, ale wodniacy uważają, że jest to jedna z najpiękniejszych tras kajako-wych w polsce. Na pewnych odcinkach zdecydowanie trudna: „Jeśli drawa jest maturą z kajakarstwa to skrwa prawa o doktorat się stara”. Kajaki można wy-pożyczyć chociażby w klubach żeglar-skich w murzynowie, nieopodal ujścia skrwy (tel. 24 235 61 92) lub w Brwilnie (tel. 604 205 476).

Zabytkową aleję lipową, którą chadzał Julian Tuwim, wizytuje Robert Belina, zastępca dyrektora Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych. Drzewa, które widzimy na zdjęciu, przeszły kosztowny lifting, czyli konserwację


Fot.

Elżb

ieta

Tom

asze

wsk

a

Fot.

Elżb

ieta

Tom

asze

wsk

a

„Marina Murzynowo” – klub żeglarski u ujścia Skrwy, już nad Zalewem Włocławskim

TurysTyKa

Życzenia

W murzynowie, leżącym tuż nad Wisłą, znajduje się mazowiecki ośrodek Geo-grafi czny Wydziału Geografi i i studiów regionalnych uW. prowadzi do niego przepiękna aleja starych rosochatych wierzb. To doskonałe miejsce na wypady – można tu przenocować, a nawet zamó-wić obiad (24 261 26 95). obok stoi „chata rybaka” ze zbiorami etnologicznymi oraz pamiątkowy głaz poświęcony tu urodzo-nemu stanisławowi murzynowskiemu, pierwszemu tłumaczowi starego Testa-mentu.Na skraju lasu, również nad brzegiem Wisły, stoi ogromna drewniana budowla „antonówka”. Willa w stylu zakopiańskim,

wybudowana została w 1927 r., według projektu znanego architekta stefana szyllera, z przeznaczeniem na dom let-

niskowy dla alumnów płockiego semi-narium duchownego. po wojnie dom przejęła opieka społeczna. dziś czeka na inwestora. Znakomite położenie – jeden krok do rzeki i szosy, piękny park, z któ-rego tarasów rozpościera się niezapo-mniany widok na dolinę Wisły.Brudzeński park Krajobrazowy zdecydo-wanie warto odwiedzić. Gdzie na mazow-szu obejrzymy widoki ze skarp wysokich na ponad 30 m, głębokie jary z szemrzą-cymi strumieniami płynącymi po kamie-niach?


„Antonówka” – willa w stylu zakopiańskim wybudowana w 1927 r.


szkoły i inne jednostki oświatowe mogą poprosić o przewodnika z ma-zowieckiego Zespołu parków Krajo-brazowych w otwocku. Zgłoszenia na zajęcia przyjmowane są w pod nume-rami telefonów: 24 231 12 73 – biuro w sikorzu i 691 443 205 – do pracow-nika odpowiedzialnego za Brudzeński park Krajobrazowy.

Takie tablice informacyjne umieszczone są na szlakach turystycznych

Fot.

Elżb

ieta

Tom

asze

wsk

aFo

t. El

żbie

ta T

omas

zew

ska


W sKrócIEWarszawa21 września podczas konferencji podsu-mowującej realizację projektów „Kształcenie ustawiczne jako kształcenie powszechne” oraz „szkolnictwo zawodowe. Kondycja – potencjał – potrzeby” przedstawiono wy-niki badań stanu szkolnictwa zawodowego i kształcenia ustawicznego na mazowszu, przeprowadzonych w ramach projektów współfi nansowanych ze środków EFs przez mazowieckie obserwatorium rynku pracy. Badania obejmowały teren siedmiu powia-tów województwa mazowieckiego: radom-ski, pruszkowski, przasnyski i żuromiński oraz płock, siedlce, radom. W spotkaniu wziął udział wicemarszałek Krzysztof Grzegorz strzałkowski.4 października z ofi cjalną wizytą do urzędu marszałkowskiego Województwa mazowiec-kiego w Warszawie przybyła delegacja me-rostwa santiago de chile – Vita cura. Gości przyjął wicemarszałek marcin Kierwiński oraz sekretarz Województwa – dyrektor urzędu Waldemar Kuliński.

ciechanów10 września upamiętniono 91. rocznicę bitwy pod sarnową Górą. uroczystości pa-triotyczne stały się też okazją do uhonoro-wania medalem pamiątkowym „pro masovia” stefana chojnowskiego za zaangażowanie w rozwój lokalnej kultury. 22 września w Kawiarni artystycznej cen-trum Kultury i sztuki im. marii Konopnickiej w ciechanowie odbyła się siódma edycja imprezy charytatywnej „pomagajmy razem”, zorganizowana przez polskie Towarzystwo stwardnienia rozsianego, Krajowy ośrodek mieszkalno-rehabilitacyjny dla osób cho-rych na sm w dąbku, mazowieckie stowa-rzyszenie pomagajmy razem, Towarzystwo Twórców Trzeciego Tysiąclecia i gospoda-rza – centrum Kultury i sztuki. patronat nad imprezą objął m.in. marszałek Województwa mazowieckiego adam struzik. B.ch.

ostrołęka4 października odbyła się konferencja nt. „mazowieckie – silny region nowoczesnej Eu-ropy”. podczas spotkania mówiono o wpły-wie właściwie wykorzystywanych funduszy unijnych na promocję mazowsza w Europie oraz kierunkach działań związanych z po-prawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym, służącym rozwojowi mazowsza. Konferencję zorganizował mazowiecki Instytut doskona-lenia Kadr w ostrołęce oraz delegatura Kura-torium oświaty w ostrołęce.

29 września w miejskiej Bibliotece publicznej w ostrołęce rozpoczął się II Festiwal Literacki im. Edwarda Kupiszewskiego „Kupiszewiada”. Zainteresowani mogli spotkać się z pisa-rzami, a także uczestniczyć w debacie literac-kiej nt. „poeci małych ojczyzn” na przykładzie twórczości i działalności dionizego maliszew-skiego oraz mieczysława czychowskiego. 25 września w ostrołęce zorganizowano V Targi Ekologiczne. podczas imprezy można było zapoznać się z gospodarstwami ekolo-gicznymi oraz agroturystycznymi, a na kier-maszu nabyć wyroby rękodzieła artystycz-nego i pszczelarskiego. organizatorem był mazowiecki ośrodek doradztwa rolniczego oddział w ostrołęce, starostwo powiatowe i urząd miasta w ostrołęce. m.d.

płock5 października już po raz szesnasty zorgani-zowano płockie Targi pracy pod patronatem m.in. marszałka Województwa mazowiec-kiego adama struzika. Targi są doskonałym źródłem informacji dla pracodawców i szu-kających pracy. Jest to też okazja do spotkań i wymiany doświadczeń. dla pracodawców targi to promocja własnej marki na rynku lokalnym. uczestnicy mogli też wziąć udział w konferencji naukowo-biznesowej poświę-conej innowacyjności na polskim rynku pracy. prelegentami byli naukowcy, biznes-mani oraz wystawcy – pracodawcy.W dniach 19-21 września muzeum ma-zowieckie w płocku obchodziło rocznicę 190-lecia swego istnienia. marszałek adam struzik docenił muzeum, wręczając na ręce dyrektora Leonarda sobieraja medal pamiąt-kowy „pro masovia” przyznawany za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz województwa mazowieckiego. odbyła się również sesja naukowa pt. „Ludność obcoet-niczna na północnym mazowszu” , jak również konferencja „muzeum regionalne. program kompletny!”. podczas uroczystości miało miejsce otwarcie wystawy stałej poświęco-nej mirze Zimińskiej-sygietyńskiej jako wybit-nej płocczance oraz druga wystawa czasowa pt. „malarstwo Feliksa Tuszyńskiego”. obcho-dom jubileuszu towarzyszył koncert „prima Vista”. r.K.

radom2 października muzeum Wsi radomskiej zapraszało na Festiwal Ziemniaka. Goście zobaczyli pokazy ręcznych i mechanicznych wykopków, podorywki, młócki, obróbki lnu, przędzenia na kołowrotku, szatkowania ka-pusty. Na smakoszy regionalnych potraw czekały dania serwowane przez koła go-spodyń wiejskich. W programie był również kiermasz twórczości ludowej, występy kapel

regionalnych, zabawa taneczna na dechach, a także przejażdżki ciągnikiem. 24 i 25 września w muzeum Wsi radomskiej odbyło się widowisko historyczne „rokosz Zebrzydowskiego”. Tytuł festynu nawiązuje do wydarzeń z lat 1606-1609. rzeczpospolitą obojga Narodów wstrząsnął wtedy konfl ikt, u którego podstaw legł spór między królem Zygmuntem III Wazą a stronnictwem szla-checkim na czele z mikołajem Zebrzydow-skim o kształt ustroju politycznego państwa. 20 września w muzeum Witolda Gombro-wicza we Wsoli gościł Kazimierz Głaz – przy-jaciel patrona – malarz. przekazał muzeum pięć obrazów z cyklu „motywy z Vence”, które zdobiły mieszkanie rity i Witolda Gombrowi-czów. obrazy powstały w latach 1966-1968, kiedy malarz przebywał we Francji na stypen-dium. m.Ś.

siedlceW dniach 10-11 września siedlce zorgani-zowały jedną z największych imprez wysta-wienniczo-targowych – XVIII międzynaro-dowe dni z doradztwem rolniczym. W tym roku odbyły się pod hasłem: „Bezpieczna żywność – nasze zdrowie”. Zainteresowani obejrzeli też regionalną Wystawę Zwierząt Hodowlanych. stała się ona doskonałą okazją do zaprezentowania osiągnięć ziemi siedlec-kiej i możliwości jej mieszkańców oraz do wymiany doświadczeń i nawiązania kontak-tów gospodarczych.25 września miasto mordy obchodziło 750-lecie istnienia. Tradycję i ludowość re-gionu przybliżyły grupy wokalne „podla-sianki” z mord, Zespół Wokalny z Wyczółek oraz czepielina. uczestnicy obchodów mogli też skorzystać z licznych atrakcji, m.in. obej-rzeć pokaz szermierki i wystawę rękodzieła artystyczno-malarskiego. 27 września w sokołowie podlaskim odbyło się I Forum organizacji pozarządowych na rzecz Kultury. Zaprezentowano działalność kulturalno-społeczną, a przede wszystkim naukowo-badawczą, popularyzatorską i wydawniczą organizacji pozarządowych działających na terenie wschodniego ma-zowsza i południowego podlasia. W dysku-sji wzięli udział m.in. pracownicy naukowi archiwum w siedlcach i działającej przy nim Fundacja sigillum, a także archiwum diecezji siedleckiej i drohiczyńskiej oraz samorządowcy i wydawcy różnych pism regionalnych. r.J.

cZyTaJ WIĘcEJ: www.mazovia.pl

Informacje przesłali przedstawiciele delegatur umWm: m.Ś. – marek Ślufarski (radom), B.ch. – Bar-bara chmielewska (ciechanów), m.d. – marta dębek ( ostrołęka), r.K. – renata Kwiatkowska (płock), r.J. – renata Jurzyk (siedlce).

Fot. radosław strzaliński

Fot. Umwm

zarząd z przymrużeniem oka

proszę, pani też zasłużyła… ale na przyszłość niech pani pamięta – przed przejściem przez pasy patrzymy najpierw w lewo, a nie odwrotnie!

jak na złość! cały dzień lało… i nagle bezchmurne niebo… obawiam się, że musimy przełożyć naszą prezentację… ale proszę mi wierzyć, te płaszcze będą absolutnym hitem na jesienne szarugi…

może nie wszystko stracone… poczekajmy jeszcze kilka minut…

zaraz wręczamy!… rety, gdzieś miałem po kolei rozpisane, co z tymi dyplomami robić…

nie panikuj – instrukcję mamy na dyplomach… wielkie rzeczy – miał być jeden, a są dwa – nieprzeciętne zasługi, to i odznaczenie podwójne!

picasso – geometryczne kombinacje, pollock – rozpryskiwana farba, monet – drobne kolorowe plamki… kto wie, może pionowe pasy w odważnych barwach, też przejdą do historii…barwach, też przejdą do historii…

Fot. beata woźniak, rajpol sp. z o.o.

Fot. irmina szymska

50 km0

Nw. DwórMaz.

Warszawa

Węgrów

Piaseczno

SokołówPodl.

Pruszków

Grodzisk Maz.

Żyrardów

Radom

PrzysuchaZwoleń

Kozienice

Szydłowiec

SiedlceMińskMaz.

Wołomin

Gostynin

Płock

Wyszków

OstrówMaz.

MakówMaz.

Mława

Żuromin

Białobrzegi

Ciechanów

GarwolinGrójec

Legionowo

Lipsko

Łosice

Otwock

Płońsk

Przasnysz

Pułtusk

Sierpc

Sochaczew

Ostrołęka

Udział mieszkańców wsi, których czas dojścia pieszego do najbliższego przystankU aUtobUsowego wynosi powyżej 30 minUt

0 10 15 255 50miasto

województwo mazowieckie

mapa wykonana w ramach badania naukowego „społeczno-demograficzne uwarunkowania rozwoju mazowsza” przez dr. hab. przemysława śleszyńskiego, instytut geografii i zagospoda-rowania przestrzennego polskiej akademii nauk, na potrzeby projektu „trendy rozwojowe ma-zowsza”, współfinansowanego z Unii europej-skiej w ramach europejskiego Funduszu spo-łecznego.© projekt „trendy rozwojowe mazowsza”

mazowieckie biuro planowania regionalnego w warszawie ul. solec 22, 00-410 warszawa www.mbpr.pl www.trendyrozwojowemazowsza.pl

nr 10 (104) 2011 rok / issn 1730 -749X Mazowiecka · Mazowieckie przewodniki wyróżnione! 39...

Documents

Transcript of nr 10 (104) 2011 rok / issn 1730 -749X Mazowiecka · Mazowieckie przewodniki wyróżnione! 39...