NOWY WYKŁAD 4

NOWY WYKŁAD

4

JAKO GŁOacuteWNE ŹROacuteDŁO DOCHODOacuteW BUDŻETU

ZASADY PODATKOWE

Podatki

Neoliberalizm gospodarczy lat 80 XXw

Stopy podatkowe spadająPaństwa konkurują o inwestycje zagraniczne i kapitał niską stopą podatkową

Czy rozpiętości dochodowe muszą rosnąć

Głoacutewne podatki Polska

bull VAT (22) obecnie 25 bull PIT 19 32 przedsiębiorcy 19

CIT 19 bull Akcyza (od ceny z VAT-em)bull Quasi-podatki (składka ZUS)

bull USA utrzymały podatek obrotowy

Wpływy z VAT

Zmniejszają się hellip

Kraj Goacuterna stawka PIT w Standardowa stawka VAT w Goacuterna stawka CIT w

Belgia 537 21 34

Bułgaria 10 20 10

Czechy 15 19 19

Dania 515 25 25

Niemcy 475 19 298

Estonia 21 20 21

Irlandia 41 21 125

Grecja 45 19 24

Hiszpania 43 18 30

Francja 458 196 344

Włochy 452 20 314

Cypr 30 15 10

Łotwa 26 21 15

Litwa 15 21 15

Luksemburg 39 15 286

Węgry 406 25 206

Malta 35 18 35

Holandia 52 19 255

Austria 50 20 25

Polska 32 22 19

Portugalia 42 20 265

Rumunia 16 19 16

Słowenia 41 20 20

Słowacja 19 19 19

Finlandia 486 23 26

Szwecja 564 25 263

Wielka Brytania 50 175 28

EU-27 średnia arytmetyczna 375 192 257

Stawki podatkowe w krajach Unii Europejskiej w roku 2010Źroacutedło Komisja Europejska

Stopy podatkowe na świecie spadają CIT

Maxymalne stawki PIT

Dochody wydatki UE

Dochody i wydatki budżetu USA

Maxstawka PIT USA-tendencja spadkowa

Polska dochody podatkowe 2010-2014 prognoza

POLITYKA FISKALNAWPŁYW NA POLITYKĘ

GOSPODARCZĄ

Dla gospodarki problem stanowią konsekwencje deficytu ktoacutere są następującebull Czy deficyt powstał w wyniku recesji czy działalności politycznejbull Jakie powinny być proporcje polityki pieniężnej i fiskalnejbull Czy deficyt hamuje czy pobudza inwestycjebull Jakie są rzeczywiste skutki deficytu

1048707 Budżet rzeczywisty ndash są to wyrażone w pieniądzu wydatki przychody i deficytw danym okresie1048707 Budżet strukturalny ndash pokazuje jakie byłyby wydatki przychody i deficytgdyby gospodarka osiągnęła produkt potencjalny1048707 Budżet cykliczny (koniunkturalny) ndash określa wpływ cyklu koniunkturalnegona budżet i mierzy zmiany w dochodach wydatkach i deficycie ktoacutere powstająwtedy gdy produkcja roacuteżni się od wartości potencjalnej zaś gospodarkaznajduje się w stanie ekspansji lub recesjiBudżet cykliczny jest roacuteżnicą między budżetem rzeczywistym i budżetem strukturalnym

Wpływ polityki fiskalnej na gospodarkę ocenia się na podstawie budżetustrukturalnego a nie na podstawie budżetu rzeczywistego Nie istnieje wzoacuter optymalnegobudżetu Najbardziej pożądany poziom przychodoacutew wydatkoacutew i związanych z tymnadwyżek czy deficytoacutew zależy w makroekonomii od dwoacutech czynnikoacutewbull potrzeby hamowania lub pobudzania gospodarkibull roli jaką polityka fiskalna i pieniężna odgrywają w hamowaniu lubpobudzaniu gospodarki

Jeśli PNB spada to spadają dochody ludności a więc spadają dochodyz podatkoacutew Kiedy aktywność gospodarcza zmniejsza się to maleją roacutewnież przychodyz podatku dochodowego od przedsiębiorstw czyli maleją wpływy do budżetu Jednocześniezaczynają rosnąć niektoacutere wydatki ponieważ zwiększa się liczba bezrobotnych a takżepowstaje konieczność większych wypłat z funduszu opieki społecznej i innych związanychz opiekuńczą rolą państwa Malejące przychody i rosnące wydatki prowadzą do zwiększeniadeficytu budżetowego

Problem hamowania lub pobudzania gospodarki polega na odpowiednimkierowaniu popytem Aby ożywić gospodarkę rząd zwiększa wydatki lub zmniejsza podatkico przesuwa krzywą globalnego popytu na prawo Działania takie zwiększają deficytbudżetowy strukturalny Jeśli rząd chce zahamować rozwoacutej gospodarczy to powinienzwiększyć podatki aby stworzyć nadwyżkę budżetu strukturalnego

Oddziaływanie polityki fiskalnej i pieniężnej na pobudzanie lub hamowaniegospodarki dotyczy kombinacji obu tych narzędzi ktoacutere stosuje się do kształtowaniaogoacutelnego poziomu PNB a także jego struktury Roacuteżnicując podatki wydatki i podażpieniądza rząd może zmieniać wielkość produktu potencjalnego przeznaczoną nakonsumpcję inwestycje i wydatki rządowe Polityka fiskalna może być wykorzystywana dohamowania lub pobudzania gospodarki szczegoacutelnie w kroacutetkim okresie kiedy przyjmujemykeynesowski model gospodarki i krzywa globalnej podaży jest pozioma

Stabilizujące skutkipolityki fiskalnej są ograniczone wpływem tej polityki na inwestycje prywatne ktoacuteryjest neutralizowany przez rynek pieniężny Moacutewimy że inwestycje są wypychane przezpolitykę fiskalną Mechanizm tego wypychania działa następująco jeśli rząd zwiększawydatki na dobra i usługi to PNB rośnie w sposoacuteb mnożnikowy szybciej od wydatkoacutewrządowychΔPNB = ΔG bull MNOŻNIK

Należy tu także uwzględnić reakcję rynku pieniężnego tzn ze wzrostem PNB wzrastapopyt na pieniądz co przy danej podaży pieniądza powoduje wzrost stopy procentowejRosnąca stopa procentowa hamuje rozwoacutej inwestycji a więc wzrost deficytu strukturalnegospowodowany wzrostem wydatkoacutew lub obniżeniem podatkoacutew powoduje wypychanieinwestycji Ma to miejsce woacutewczas gdy efektywność polityki fiskalnej zmniejsza sięw wyniku reakcji rynku pieniężnego Wzrost deficytu strukturalnego powoduje wzrost stopyprocentowej oraz zahamowanie inwestycji

Płatności odsetkowe

Deficyt pierwotny

WNIOSKIEfektem wysokich deficytoacutew sektora publicznegow przeszłosci jest wysoki dług publicznyDla stabilizacji długu niezbedna jest eliminacjadeficytuEliminacja deficytu jest możliwa gdy sektorpubliczny osiaga nadwyżkę pierwotną roacutewnąpłatnościom odsetkowym Oznacza to koniecznośćtrwałego podniesienia podatkoacutew

Deficyt budżetowy w roku t wynosi

Deficyt t = r Dt-1 + (Gt ndash Tt)

Dtndash1 = Dług publiczny (wymagalny) na koniec roku t-1

Gt = Wydatki na dobra i usługi w roku tr = realna stopa procentowaTt = Podatki pomniejszone o transfery w roku tUwaga Oficjalne miary deficytu uwzgledniają nominalną stopę procentową Miara uwzględniającarealną stopę to deficyt skorygowany o inflacje

Ograniczenie budżetowe rządu stanowi że zmianawartosci długu publicznego w okresie t jest roacutewnadeficytowi w okresie t

Dt ndash Dt -1 = deficyt t

Dług na koniec okresu t wynosi

Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt

Deficyt strukturalny i cykliczny Nawet ekonomisci keynesowscy dostrzegajątrudnosci w stosowaniu polityki fiskalnej jakostabilizacyjnej wynikajace z-Niewielkiej elastycznosci-Długich opoacuteźnienJednym ze sposoboacutew radzenia sobie z tymitrudnosciami jest stosowanie automatycznychstabilizatoroacutewAutomatyczne stabilizatory to takie rozwiazaniaw budżecie ktoacutere powodują automatyczny wzrostwydatkoacutew i spadek podatkoacutew (bez działańlegislacyjnych) w okresie recesji

Efektem ubocznym automatycznych stabilizatoroacutewjest tendencja do wzrostu deficytu w okresach recesji ispadku przy ożywieniu gospodarczymAby odroacuteżnić zmiany w deficycie wynikajace z cyklikoniunkturalnych od zmian w nastawieniu w politycefiskalnej powinnismy rozpatrywac deficytodpowiadajacy produktowi potencjalnemu

Deficyt strukturalny pokazuje wartość deficytuktoacutera byłaby rejestrowana przy danym nastawieniu w polityce fiskalnej gdyby produkcja odpowiadałapoziomowi pełnego zatrudnienia (bezrobocie napoziomie naturalnym)

Deficyt strukturalny i cykliczny sektora publicznego w Polsce

Deficyt strukturalny zmniejsza się

Deficyt a podaż pieniądza

Deficyt budżetowy może być finansowany dwomametodamiPożyczkami (emisja papieroacutew wartosciowych) lubemisją pieniądzaMonetyzacja długu jest procesem polegającymna emisji rządowych papieroacutew wartościowych izmuszeniu banku centralnego do ich zakupu

Zakuppapieroacutew przez bank centralny jest finansowanyemisją pieniądza ktoacutere są wykorzystywane dopokrycia deficytu

Seignorage (seniorat)-rezultat produkcji pieniędzy przez rząd

Renta emisyjna to realna wartość dochodoacutewosiaganych przez rzad z wyłacznego prawa

doemisji pieniadzaRenta = ∆M P P to ogoacutelny poziom cenPrzyjmijmy że ∆M = bazowy przyrost M∆MM MPRenta emisyjna to iloczyn stopy wzrostunominalnej podaży pieniądza i realnych

zasoboacutewpieniądza

Renta emisyjna a deficyt

Jakie sa determinanty realnych zasoboacutew pieniadzautrzymywanych przez podmiotyRealne zasoby pieniądza zależą (dodatnio) oddochodu i (ujemnie) od nominalnej stopyprocentowejWyższa nominalna stopa procentowa oznaczawzrost kosztu alternatywnego i zniechęca ludzi doutrzymywania pieniądzaWniosek tempo wzrostu nominalnej podaży

pieniądza ma niejednoznaczny wpływ na wartośćdochodoacutew z renty emisyjnej

Renta emisyjna atempo wzrostupodaży pieniadzaRenta emisyjna jestpoczątkoworosnąca a poacutezniejmalejąca funkcjątempa wzrostunominalnej podażypieniądza


Aktualne problemy realizacji budżetu i polityki fiskalnej

NOWE ROZWIĄZANIA

Wprowadzenie planowania finansowego wieloletniego

Konsolidacja finansoacutew publicznychLikwidacja państwowych zakładoacutew

budżetowych oraz gospodarstw pomocniczych

Powołanie agencji wykonawczychBudżetowanie zadanioweOdrębny budżet środkoacutew europejskich

Problemy

Zmniejszyć deficyt budżetowy ndashdo wymogoacutew UEstrefy euro

Osłabić tempo przyrostu długuZmniejszyć długPKBZmniejszyć koszty obsługi długuWykorzystać efektywnie środki z UE dla

rozwoju kraju

TRUDNE WYMAGANIADŁUG DO 60 PKB

DEFICYT DO 3 PKBSTOPA INFLACJI

3 NAJNIŻSZE W UE +15 MAXSTOPA OPROCENTOWANIA

ŚREDNIOOKRESOWYCH OBLIGACJI RZĄDOWYCH

Konstrukcja budżetu- a wejście do strefy euro

Ciągle nie rozwiązany problem konstrukcji budżetu zadaniowego

W budżecie zadaniowym wydatki grupowane są wg celoacutew i zadań ndash nie wg podziału resortowego

Przykład wydatki na zdrowie są w kilku budżetach resortoacutew

A może powołać Radę Finansoacutew Publicznych na wzoacuter Rady Polityki Pieniężnej

Istnieje w SzwecjiNa WęgrzechW SłoweniiWBrytania Biuro Odpowiedzialności

Fiskalnej (0d 2011)USA Biuro Budżetu przy Kongresie

Zmiana systemu emerytalnego

Składka do OFE 73Budżet dopłaca do ZUS ponad 20 mldzlBudżet się zadłuża emituje obligacjeOFE kupują obligacje (ok60 swoich

środkoacutew) wynik słabyCzęść inwestowana w obligacje SP kursuje

między budżetem a OFE zwiększa długZmniejszenie składki do OFE

Polityka monetarna a polityka fiskalna w UE

Strefa euro ma wspoacutelną politykę monetarnąUE nie ma wspoacutelnej polityki fiskalnej- nie ma wspoacutelnego budżetuNie ma jednolitych podatkoacutewSą tylko zobowiązania traktatowe ndash

praktycznie bez sankcji

Długi okres

Konieczność reformy finansoacutew publicznych wysokości i struktury wydatkoacutew

Chory solidaryzmZmiana struktury finansoacutew publicznych ndashwiększe

nakłady na szkolnictwo naukę i kapitał ludzkiZasadnicza reforma służby zdrowia

wprowadzająca dodatkowe prywatne ubezpieczenia

Prywatyzacja szkolnictwa (wyższego)

Czy dalsze rozwarstwienia ndashperspektywa konfliktoacutew społecznych

Depopulacja ndash polityka prorodzinna

Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38




Seignorage (seniorat)- rezultat produkcji pieniędzy przez rz


Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53

A może powołać Radę Finansoacutew Publicznych na wzoacuter Rady Polityki



Długi okres

JAKO GŁOacuteWNE ŹROacuteDŁO DOCHODOacuteW BUDŻETU

ZASADY PODATKOWE

Podatki








Wpływy z VAT



Belgia 537 21 34

Bułgaria 10 20 10

Czechy 15 19 19

Dania 515 25 25

Niemcy 475 19 298

Estonia 21 20 21

Irlandia 41 21 125

Grecja 45 19 24

Hiszpania 43 18 30

Francja 458 196 344

Włochy 452 20 314

Cypr 30 15 10

Łotwa 26 21 15

Litwa 15 21 15


Węgry 406 25 206

Malta 35 18 35

Holandia 52 19 255

Austria 50 20 25

Polska 32 22 19


Rumunia 16 19 16

Słowenia 41 20 20

Słowacja 19 19 19

Finlandia 486 23 26

Szwecja 564 25 263






Dochody wydatki UE





GOSPODARCZĄ










Deficyt pierwotny









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres








Wpływy z VAT



Belgia 537 21 34

Bułgaria 10 20 10

Czechy 15 19 19

Dania 515 25 25

Niemcy 475 19 298

Estonia 21 20 21

Irlandia 41 21 125

Grecja 45 19 24

Hiszpania 43 18 30

Francja 458 196 344

Włochy 452 20 314

Cypr 30 15 10

Łotwa 26 21 15

Litwa 15 21 15


Węgry 406 25 206

Malta 35 18 35

Holandia 52 19 255

Austria 50 20 25

Polska 32 22 19


Rumunia 16 19 16

Słowenia 41 20 20

Słowacja 19 19 19

Finlandia 486 23 26

Szwecja 564 25 263






Dochody wydatki UE





GOSPODARCZĄ










Deficyt pierwotny









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres


Belgia 537 21 34

Bułgaria 10 20 10

Czechy 15 19 19

Dania 515 25 25

Niemcy 475 19 298

Estonia 21 20 21

Irlandia 41 21 125

Grecja 45 19 24

Hiszpania 43 18 30

Francja 458 196 344

Włochy 452 20 314

Cypr 30 15 10

Łotwa 26 21 15

Litwa 15 21 15


Węgry 406 25 206

Malta 35 18 35

Holandia 52 19 255

Austria 50 20 25

Polska 32 22 19


Rumunia 16 19 16

Słowenia 41 20 20

Słowacja 19 19 19

Finlandia 486 23 26

Szwecja 564 25 263






Dochody wydatki UE





GOSPODARCZĄ










Deficyt pierwotny









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres



Dochody wydatki UE





GOSPODARCZĄ










Deficyt pierwotny









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres





GOSPODARCZĄ










Deficyt pierwotny









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres










Deficyt pierwotny









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres









Dt = (1 +r) D t-1 + Gt - Tt



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres



















NOWE ROZWIĄZANIA





Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres

Problemy



rozwoju kraju



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres



















Długi okres








Podatki

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6


Slide 8


Slide 10

Wpływy z VAT

Slide 12



Dochody wydatki UE




Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38






Slide 44


Slide 46

Slide 47


NOWE ROZWIĄZANIA

Problemy


Slide 52

Slide 53




Długi okres

NOWY WYKŁAD 4

Documents

Transcript of NOWY WYKŁAD 4