Neuroantropologiana tropie samobójstwa – aspekt komunikacyjnyM i r o s ł a w M a n e l s k i

F i l o z o fi a s . 2 , r o k I I

K o m u n i k a c j a w p e r s p e k t y w i e i n t e r d y s c y p l i n a r n y c h b a d a ń n a d

u m y s ł e m / m ó z g i e m o r a z k u l t u r ą

2012:

5791 (4703)

4177 (3569)

powieszenie się 4059 (3588)

skok443 (280)

intencja poniesienia śmierci,

czyn popełniony przez samego siebie na samym sobie,

śmierć dokonana,

wykluczenie aktów kierowanych bądź pasywnych.

"samobójstwo nie jest jedynie przypadkiem samounicestwienia się, lecz trwającym niekiedy całymi latami ciągiem wzajemnie się ze sobą powiązanych myśli i czynów(...)"

(Berman, Silverman, 1997)

(B. Hołyst, 2002)

Suicydologiapsychologiapsychiatria

socjologia

biologia

filo

zofia

antropologiaetnologia

NEURONAUKI

k• leki

Neuronauki idą na pomoc

M. Asberg [2004] / Costanza A., D'Orta I., Perroud M., Burkhardt S., Malafosse A., Mangin P., La Harpe R. [2013]

- zmniejszona aktywność układu serotoninergicznego;- stwierdzono również większą agresję za życia, impulsywność, zaburzenia snu,

depresja, choroby afektywne

-zwiększona produkcja kortyzolu i adrenaliny;

- szybka habituacja odruchu skórno-galwanicznego do

nieoczekiwanych bodźców;

- minimalne anomalie w badaniu EEG, wskazujące

na minimalne zaburzenia pracy mózgu (z wykluczeniem

epilepsji lub innych oczywistych patologii).

Czynniki genetyczne – dziedziczność chorób psychicznych

(2-3 razy większe prawdopodobieństwo)

Kompetencje komunikacyjne specjalistów

Etos lekarza versus Etos badacza

W komunikacji na linii pacjent - lekarz

Podstawowe błędy komunikacyjne stosowane w przypadku relacji pacjent – lekarz

- Postawa podmiotu do przedmiotu ,czyli traktowanie pacjenta jako przedmiotu,

- Błąd maski – przesadna sztuczność w komunikacji z chorym,

- Błąd atrybucji – stosowany przez lekarzy niemających kompetencji społecznych,

- Błąd sędziego – chory z racji swoich schorzeń, o zupełnie innych charakterze niż choroby somatyczne, stoi przed groźbą wykluczenia ze społeczeństwa, psychiatra okazuje się być sędzią który zasądzi – czy pacjent nadaje się do życia w grupie

„Psychiatrii nie sposób się nauczyć. Trzeba ją przeżyć” (A. Kępiński)

TwórczośćRytualizacja

Mimesis

Powrót do studium przypadku?

Procesy poznawcze

Wymiar symboliczny, świat kultury

Neuroantropologia

Antropologia kognitywna

Antropologia fizyczna

Antropologia medycyny Antropologia kulturowa

(Downey, Lende 2012)

Oliver SacksAleksander Łuria

Badania terenowe

Obserwacja uczestnicząca

„Na wyższych poziomach neurologii i w psychologii samoistnienie, byt człowieka, jest czymś niezwykle istotnym. Chodzi tu o osobowość człowieka. Nie można rozdzielić studium choroby od studium tożsamości. Takie zaburzenia i ich opisy tworzą właściwie nową dyscyplinę, którą możemy nazwać „neurologią tożsamości” ponieważ zajmuje się nerwowymi podstawami „ja”, starym problemem umysłu i mózgu”

O. Sacks

Antropolog na Marsie

Suicydologiapsychologiapsychiatria

socjologia

biologia

filo

zofia

antropologiaetnologia

NEURONAUKI

Dyskusja:

W przypadku badań neurobiologicznych związanych z serotoniną, trudno jest stwierdzić czy ma się do czynienia z markerem suicydalności czy depresji

Wiedza o swoich predyspozycjach = Determinacja przyszłego zachowania?

Czy poprawa jakości komunikacji na linii pacjent – lekarz może wpłynąć na predyspozycje samobójcze?

Daleko idący redukcjonizm ?

Bibliografia:

1. Costanza A., D'Orta I., Perroud M., Burkhardt S., Malafosse A., Mangin P., La Harpe R., Neurobiology of suicide: do biomarkers exist? 2. Downey G., Lende D.,H., Neuroanthropology and its Applications: An introduction 3. Jamison K., R., Noc szybko nadchodzi, Zysk i S-ka, 2004, s. 136-1814. Stukan J., Diagnoza ryzyka samobójstwa, Prometeusz, 2008 s. 18-2905. Staples J., Widger T. Situating Suicide as an Anthropological Problem:

Ethnographic Approaches to Understanding Self-Harmand Self-Inflicted Death [w:]Cult Med Psychiatry (2012) 36:183-203

6. Vetulani J., Biologiczne markery ryzyka samobójstwa [w:] Suicydologia, t.2, nr 1, Polskie Towarzystwo Suicydologiczne, 2006 s. 47-53.7. Zonik P., Kategoria interpretacji. Od antropologii symbolicznej Clifforda Geertza do Neuroantropologii [w:] „Geertz. Dziedzictwo-interpretacje-dylematy”, red. Adam A. Szafrański, Wyd. KUL, Lublin 2012, s. 235-257