2010-01-30Dr Sabina Cisek Instytut Informacji Naukowej i BibliotekoznawstwaUniwersytet Jagielloński

Narzędzia, technologie i zasoby internetowe w działalności brokera informacji: wybrane aspekty

Wykorzystanie technologii i zasobów internetowych w działalności brokera informacji – trzy zakresy: przede wszystkim – poszukiwanie, ocena i przetwarzanie informacji, także – monitoring komunikacja z klientami i Public Relations, np. poczta komputerowa jako narzędzie komunikacji z klientami, własny serwis WWW jako medium Public Relations, blog jako instrument informacji i komunikacji etc. organizacja i zarządzanie własną firmą, np. technologia wiki jako narzędzie zarządzania wiedzą w firmie, wewnętrzna lista dyskusyjna etc.

Invisible Web, Open Access, Web 2.0

Trzy „niestandardowe” obszary Internetu, których broker informacji nie może lekceważyć: Deep/Hidden/Invisible Web = Głęboki/Ukryty/Niewidzialny Internet Open Access (czyli pełnotekstowe zasoby naukowe i profesjonalne w wolnym dostępie) Web 2.0 i Consumer Generated Content

Wyszukiwanie informacji w Internecie

Informacja bibliograficzna i skierowująca, bazy danych o nauce polskiej, informacja o nauce światowej

Bazy i bibliografie Biblioteki Narodowej Bibliografia narodowa, bibliografie specjalne, katalogi centralne http://www.bn.org.pl/katalogi-i-bibliografie Multiwyszukiwarka baz BN w systemie Fidkar http://mak.bn.org.pl/fidkar/

Inne bibliografie i informatory w Internecie Polskie bibliografie i informatory w Internecie http://www.bj.uj.edu.pl/var/bibliogr1_pl.php Polskie czasopisma w Internecie – serwis ARIANTA http://www1.bg.us.edu.pl/bazy/czasopisma/

Wyszukiwanie w bibliotekach Katalogi online bibliotek (OPAC), np. Komputerowy Katalog Zbiorów Bibliotek UJ http://www.bj.uj.edu.pl/uj/katalog

1

KaRo Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich http://karo.umk.pl/Karo/karo.php NUKAT Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny http://www.nukat.edu.pl/

Informacja o polskiej nauce (instytucje, konferencje, ludzie, prace naukowo-badawcze) Nauka Polska http://nauka-polska.pl/index.shtml

Wyszukiwanie konferencji, targów i wystaw http://icisc.neasist.org/ http://konferencja.org/ http://library2.usask.ca/~dworacze/CONF.HTM http://nauka-polska.pl/shtml/raporty/raporty_konferencje.shtml http://www.allconferences.com/ http://www.auma-messen.de/_pages/start_e.aspx http://www.conferencealerts.com/index.htm http://www.ebib.info/content/category/8/51/79/ http://www.eventseye.com/ http://www.expofairs.com/ http://www.ezilon.com/events_and_shows/trade_fairs_and_shows/index.shtml http://www.targi.com/

Uniwersalne punkty startowe

Serwisy wyszukiwawcze (katalogi, wyszukiwarki) horyzontalne/uniwersalne Globalne Google www.google.com Ask http://www.ask.com/ Bing http://www.bing.com/ Internet Archive http://www.archive.org/index.php

Polskie NetSprint.pl http://www.netsprint.pl/serwis/ Szukacz http://www.szukacz.pl/

Naukowe i profesjonalne punkty startowe

Specjalistyczne serwisy wyszukiwawcze (katalogi, wyszukiwarki) zasobów naukowych (artykuły, książki, materiały dydaktyczne, patenty, prezentacje, rozprawy, strony WWW naukowców etc.) Google Scholar http://scholar.google.pl/ INFOMINE: Scholarly Internet Resource Collection http://infomine.ucr.edu/ Scirus http://www.scirus.com/srsapp/

Serwisy tematyczne o kontrolowanej jakości (subject gateways), przewodniki dziedzinowe Polskie

2

Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej WBP w Krakowie CIBIE – Baza linków http://www.cibie.pl/15.html Ekonomia on-line. Naukowe źródła ekonomiczne w Internecie http://kangurold.uek.krakow.pl/Biblioteka/Ekonomia/

Zagraniczne BUBL LINK http://bubl.ac.uk/ Intute http://www.intute.ac.uk/ Librarians’ Internet Index http://www.lii.org/ The Internet Public Library http://www.ipl.org/ The WWW Virtual Library http://vlib.org/

Komercyjne bazy, serwisy, systemy informacyjne Komercyjne bazy danych, w tym zawierające pełne teksty artykułów z czasopism, dostępne przez serwis WWW Biblioteki Jagiellońskiej http://www.bj.uj.edu.pl/, działy Czasopisma, Bazy danych Logowanie z domu: https://extranet.uj.edu.pl/dana-na/auth/url_default/welcome.cgi - EBSCO: Academic Search Complete, Business Source Complete, LISTA - Elsevier B.V: Scopus - Thomson Reuters: ISI Web of Knowledge, Journal Citation Reports, Social Sciences Citation Index with Abstracts Odpłatne czytelnie online: ibuk.pl http://www.ibuk.pl/

Invisible Web, wyszukiwanie zasobów Deep/Hidden/Invisible Web = Głęboki/Ukryty/Niewidzialny Internet CompletePlanet The Deep Web Directory http://aip.completeplanet.com/ IncyWincy: The Invisible Web Search Engine http://www.incywincy.com/default Intute http://www.intute.ac.uk/ WebLens, dział Searching the Invisible Web (Hidden Web, Deep Web) http://www.weblens.org/invisible.html

Invisible Web: wybrana literatura, przewodniki Derfert-Wolf, Lidia (2007) [dok. elektr.]. Odkrywanie niewidzialnych zasobów sieci. http://eprints.rclis.org/archive/00008560/ Zillman, Marcus P. (2009) [dok. elektr.]. Deep Web Research. http://www.deepwebresearch.info/

Open Access, wyszukiwanie zasobów naukowych i profesjonalnych (pełne teksty artykułów, książek, rozpraw, także – materiały

dydaktyczne i inne) w wolnym dostępie

Jak znaleźć archiwum, repozytorium, bibliotekę cyfrową? Przez katalogi, wykazy, na przykład: Biblioteki cyfrowe i wybrane projekty digitalizacji w Polsce http://www.ebib.info/content/category/8/57/79/

3

OpenDOAR the Directory of Open Access Repositories http://www.opendoar.org/ (Uwaga! Obecnie można już nie tylko wyszukać konkretne archiwum/repozytorium, ale także “centralnie” przeszukiwać zawartość wielu archiwów/repozytoriów równocześnie) Ranking Web of World Repositories, Directory of Repositories http://repositories.webometrics.info/directory_rep.asp ROAR Registry of Open Access Repositories http://roar.eprints.org/ (Uwaga! Obecnie można już nie tylko wyszukać konkretne archiwum/repozytorium, ale także “centralnie” przeszukiwać zawartość wielu archiwów/repozytoriów równocześnie)

Jak znaleźć pełnotekstowe czasopismo elektroniczne w wolnym dostępie? Przez katalogi, wykazy, na przykład: DOAJ Directory of Open Access Journals http://www.doaj.org/ Genamics JournalSeek http://journalseek.net/ (Uwaga! Nie wszystkie czasopisma objęte serwisem są w wolnym dostępie) Jan Szczepanski's lists of OA-journals http://www.his.se/english/library/journals/szczepanski/ Naukowe i fachowe polskie czasopisma elektroniczne http://www.bg.us.edu.pl/bazy/czasopisma/ Pełnotekstowe czasopisma elektroniczne w wolnym dostępie http://www.bj.uj.edu.pl/~krosniak/Open_Access_1.htm

Jak bezpośrednio znaleźć artykuły naukowe, książki, materiały dydaktyczne, multimedia, referaty etc. – w postaci pełnotekstowej? Przez dedykowane serwisy wyszukiwawcze zasobów Open Access, między innymi: Google Scholar http://scholar.google.com/ (Uwaga! Wyszukuje nie tylko zasoby w wolnym

dostępie) Google Książki http://books.google.com (Uwaga! Wyszukuje nie tylko zasoby w wolnym

dostępie) Citebase http://www.citebase.org/ CiteSeerX alpha http://citeseerx.ist.psu.edu/ E-print Network http://eprints.osti.gov/ Federacja Bibliotek Cyfrowych – Wyszukiwanie http://fbc.pionier.net.pl/owoc (Przeszukuje

zasoby polskich bibliotek cyfrowych) HighWire Press http://highwire.stanford.edu/ OAIster http://www.oaister.org/ Scientific Commons http://en.scientificcommons.org/ Scirus for scientific information only http://www.scirus.com/srsapp/

Przykłady archiwów i repozytoriów E-LIS E-prints in Library and Information Science http://eprints.rclis.org/ (bibliotekoznawstwo i nauka

o informacji) ResearchChannel http://www.researchchannel.org/prog/ (interesujące repozytorium materiałów

multimedialnych, w tym – wykłady, referaty konferencyjne) Wiedza i Edukacja http://wiedzaiedukacja.eu/ (różne dziedziny wiedzy)

Przykłady archiwów i bibliotek cyfrowych Akademicka Biblioteka Cyfrowa http://abc.krakow.pl/ Bibliologiczna Biblioteka Cyfrowa http://bbc.uw.edu.pl/dlibra Federacja Bibliotek Cyfrowych – Zestawienie polskich bibliotek cyfrowych

http://fbc.pionier.net.pl/owoc/list-libs Narodowe Archiwum Cyfrowe http://www.nac.gov.pl/

Prawa autorskie i wolny dostęp (Open Access) Creative Commons Polska http://creativecommons.pl/ EBIB, serwis Open Access http://www.ebib.info/content/category/8/102/79/ OA Librarian http://oalibrarian.blogspot.com/

4

Open Access Directory http://oad.simmons.edu/oadwiki/Main_Page Otwarta nauka http://otwartanauka.pl/

Web 2.0

1. BLOGOSFERA

1.1 Blogi (Weblogi)

Jest ich mnóstwo, także takich, które mogą/powinny być przedmiotem zainteresowania naukowca. Przykłady: Information Research – ideas and debate http://info-

research.blogspot.com/ Philosophy of Information

http://www.philosophyofinformation.net/blog/index.html

1.2

Serwisy agregujące informacje z blogów, katalogi blogów, wyszukiwarki weblogów

BlogPulse http://www.blogpulse.com/ Google Blogi http://blogsearch.google.com/ Technorati: http://www.technorati.com/ (przeszukuje także inne zasoby

Web 2.0)

Naukowe: Research Blogging http://researchblogging.org/

2. DYSKUSJE INTERNETOWE

Fora, grupy i listy dyskusyjne

Profesjonalne dyskusje internetowe można znaleźć m.in. poprzez katalogi i wyszukiwarki dyskusji internetowych: CataList, the official catalog of LISTSERV® lists

http://www.lsoft.com/lists/listref.html Google Grupy dyskusyjne http://groups.google.pl/ Onet.pl Niusy http://niusy.onet.pl/katalog.html Yahoo! Groups http://groups.yahoo.com/

3. SERWISY WWW TYPU COLLABORATIVE WRITING (COLLABORATIVE AUTHORSHIP)

3.1Oparte na technologii wiki

Ogólne: Citizendium http://en.citizendium.org/wiki/Welcome_to_Citizendium Wikipedia http://pl.wikipedia.org/ Wiktionary http://www.wiktionary.org/

Bibliotekarskie: Library Success: A Best Practices Wiki http://www.libsuccess.org/ LISWiki http://liswiki.org/wiki/Main_Page

Biznesowe i ekonomiczne: Encyklopedia Zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Strona_główna

Naukowe: Scholarpedia http://www.scholarpedia.org/ (Zawiera artykuły recenzowane)

3.2 Inne Dokumenty Google http://docs.google.com

4. RSS, NEWS FEEDS itp.

Google Reader http://reader.google.com

5

Gazeta.pl RSS http://serwisy.gazeta.pl/rss/0,0.html Money.pl RSS http://www.money.pl/rss/ Onet.pl Wiadomości RSS http://wiadomosci.onet.pl/rssinfo.html

5.SERWISY WWW TYPU JAK-TO-ZROBIĆ (COLLABORATIVE HOW-TO WEBSITES) ORAZ PYTANIE-ODPOWIEDŹ (SOCIAL Q-A SITES)

AllExperts Questions and Answers http://www.allexperts.com/ WikiAnswers Q & A Community http://wiki.answers.com/

6.SHARING SITES / COMMUNITIESSerwisy społecznościowe mające na celu „dzielenie się” z innymi, tj. publikację, upowszechnianie (także – tworzenie) materiałów różnego typu

Data sharing: Many Eyes http://manyeyes.alphaworks.ibm.com/manyeyes/, Swivel http://www.swivel.com/

Document sharing: Issue http://issuu.com/, Knol: a unit of knowledge http://knol.google.com/k/, Scribd http://www.scribd.com/

Note sharing: I Slept Through Class http://www.isleptthroughclass.com/ Podcast sharing: podOmatic http://www.podomatic.com/ Photo sharing: Flickr http://www.flickr.com/, Fotosik.pl http://www.fotosik.pl/, Ovi

http://share.ovi.com/ Presentation sharing: SlideBoom http://www.slideboom.com/, SlideShare

http://www.slideshare.net/ Video sharing: Teachertube http://www.teachertube.com/, YouTube http://www.youtube.com/

7.SPOŁECZNOŚCIOWE SERWISY ORGANIZUJĄCE I PORZĄDKUJĄCE ZASOBY INTERNETUBookmarking and Tagging, Social bookmarking sites, Online reference management

Serwisy porządkujące zasoby Internetu:- polecane serwisy WWW (linki)- tagi- folksonomie

Ogólne (dzielenie się odnośnikami do polecanych stron WWW = sharing bookmarks): del.icio.us social bookmarking: http://del.icio.us/ MojeTropy.pl http://www.mojetropy.pl/

Naukowe (dzielenie się odnośnikami do polecanych stron WWW oraz tekstów online = sharing bookmarks and bibliographies, online reference management): Bibsonomy http://www.bibsonomy.org/ CiteULike http://www.citeulike.org/ Connotea: Free online reference management for all researchers,

clinicians and scientists http://www.connotea.org/

Internet i Web 2.0: wybrana literatura Cisek, S. (2008). Analiza i krytyka piśmiennictwa a Web 2.0. Wybrane zagadnienia metodologiczne.

[online]. http://www.slideshare.net/sabinacisek/analiza-i-krytyka-pimiennictwa-a-web-20-wybrane-zagadnienia-metodologiczne-presentation

Cisek, S. (2008). Nauka 2.0: nowe narzędzia komunikacji naukowej. [online]. http://eprints.rclis.org/archive/00012894/01/nauka_2.0.pdf lub http://informacjacyfrowa.wsb.edu.pl/pdfs/nauka%202.0.pdf

Cisek, S.; Sapa, R. (2007). Komunikacja naukowa w Internecie – mity i rzeczywistość. W: Lubaszewski, W. red. Komputer – Człowiek – Prawo. Kraków: Wyd. UJ, s. 39-49. Preprint opublikowany w Internecie: Cisek, S.; Sapa, R. (2006). Komunikacja naukowa w Internecie – mity i rzeczywistość. [online]. http://eprints.rclis.org/archive/00009035/

6