MONITORING MAKROEKONOMICZNY

No 4, 30 września 2010

Warszawa, 30 września 2010 Monitoring Makroekonomiczny

2

Numer: 4, 09/2010

MONITORING MAKROEKONOMICZNY Opiekun Naukowy SKN FM: Redakcja:

Prof. dr hab. Cezary Wójcik Martyna Izdebska-Tran, Robert Kardaś, Grzegorz Powalski

���� PRODUKT KRAJOWY BRUTTO

85

90

95

100

105

110

115

120

125

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II

2005 2006 2007 2008 2009 2010

DYNAMIKA PKB RDRDYNAMIKA KONSUMPCJI RDRDYNAMIKA INWESTYCJI RDR

���� PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA

80

90

100

110

120

130

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Dynamika produkcji przemysłowej RdR

���� SPRZEDAŻ DETALICZNA

80

90

100

110

120

130

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Dynamika sprzedaży detalicznejRdR

• PKB w II kw. wzrósł realnie o 3,5 proc. wobec 3,0 proc. kwartał wcześniej, o 0,2 p.p. powyżej oczekiwań GUS.

• Konsumpcja wzrosła o 3,0 proc. wobec 2,2 proc. w I kw. Jest to dynamika najwyższa od II kw. 2009 r. Inwestycje spadły o 1,7 proc. wobec spadku 12,4 proc w I kw br. Wpływ konsumpcji na wzrost PKB wyniósł 1,8 p.p., natomiast inwestycji był ujemny i wyniósł -0,3 p.p. Wpływ popytu krajowego wyniósł 3,8 p.p., popytu zagranicznego był negatywny (-0,3 p.p.).

• Komisja Europejska podwyższyła prognozę PKB Polski w 2010 r. do 3,4 proc. z 2,7 proc.

• Produkcja przemysłowa wzrosła w sierpniu o 13,5 proc. wobec 10,3 proc. w lipcu, przewyższając oczekiwania rynkowe o 0,4 proc.

• Największy wzrost wystąpił u producentów branży chemicznej (o 44, 1 proc.), sprzętu komputerowego, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 40,6 proc.) oraz pozostałych wyrobów z mineralnych surowców niemetalicznych (27 proc.). Zaskakujący wzrost o 22,8 proc. zanotował dział wyrobów z metali. Spadek wystąpił m.in. w branży napojów (10,8 proc.) i wyrobów tytoniowych (7,7 proc.).

• Wskaźnik PMI przemysłu dla Polski wzrósł do 53,8 pkt. (wartości powyżej 50 pkt. wskazują na lepszą koniunkturę).

• Sprzedaż detaliczna w sierpniu wzrosła o 6,6 proc. wobec 3,9 proc. w lipcu. Oczekiwania rynkowe były o 1,3 p.p. niższe.

• Najwyższy wzrost sprzedaży zanotowała branża meblarska i sprzętu gospodarstwa domowego (o 33,7 proc., lepiej niż w lipcu i czerwcu), poza tym nadal silnie wzrasta sprzedaż w branży motoryzacyjnej (23,2 proc.), farmaceutycznej i kosmetycznej (o 18,8 proc.) oraz paliwowej (o 10 proc.). Już siódmy miesiąc z rzędu spada sprzedaż prasy i książek (o 12,8 proc.), spada również sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych (o 1,8 proc.).

• We wrześniu wskaźniki nastrojów konsumentów pogorszyły się do poziomów z początku roku. Może to wpłynąć na zmniejszenie się stopy konsumpcji.

Produkcja przemysłowa (GUS)

Dynamika produkcji przemysłowej RdR

Sprzedaż detaliczna w cenach bieżących (GUS)

Dynamika sprzedaży detalicznej RdR

PKB, Konsumpcja i Inwestycje (GUS)

Dynamika realna PKB RdR Dynamika Konsumpcji RdR Dynamika Inwestycji RdR

Warszawa, 30 września 2010 Monitoring Makroekonomiczny

3

���� STOPA BEZROBOCIA

5

10

15

20

25

I III V VII IX XI I III V VIIIX XI I III VVII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010

4700

4900

5100

5300

5500

Stopa bezrobocia rejestrowanego

Przeciętne zatrudnienie w przemyśle (w tys.)

���� INFLACJA

99

100

101

102

103

104

105

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010

INFLACJA CPIPO WYŁĄCZENIU CEN ADMINISTROWANYCH

���� STOPY PROCENTOWE

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Serie1Serie2Stopa referencyjna

• W sierpniu bezrobocie rejestrowane spadło do 11,3 proc. z 11,4 proc. w czerwcu. Zatrudnienie w przemyśle wzrosło w tym czasie do 5352,1 tys. osób.

• Jak wskazuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w województwie Mazowieckim odnotowano wzrost bezrobocia o 0,8 proc. Przeciętne wynagrodzenie w przedsiębiorstwach wzrosło o 4,3 proc., co przewyższyło oczekiwania rynkowe o 0,4 proc. Według NBP przedsiębiorstwa zamierzają powoli zwiększać liczbę pracowników ze względu na wzrost wykorzystania mocy produkcyjnych.

• Komisja Europejska wskazuje na wyhamowywanie dynamiki zatrudnienia w Polsce, co może wpłynąć na ograniczenie potencjału wzrostu konsumpcji.

• Inflacja CPI wyniosła w sierpniu 2,0 proc., a więc znalazła się w dolnym paśmie celu inflacyjnego NBP (2,5 proc., +/- 1 p.p.). Wzrost cen był zgodny z prognozami analityków Ministerstwa Gospodarki (MG). Resort gospodarki przewiduje wzrost inflacji we wrześniu o 0,2 proc.

• Największy wpływ na kształtowanie wskaźnika inflacji w sierpniu 2010 r. miał spadek cen żywności (o 1,6 proc.) oraz odzieży i obuwia (2 proc.). Najszybciej rosły ceny dóbr i usług związanych ze zdrowiem.

• Komisja Europejska podniosła prognozę inflacji HICP na 2010 r. w Polsce z 2,4 proc. do 2,6 proc.

• Na wrześniowym posiedzeniu RPP pozostawiła stopę referencyjną na poziomie 3,50 proc. Głównymi czynnikami wpływającymi na decyzję było umiarkowane tempo wzrostu gospodarczego, ograniczona presja płacowa i inflacyjna, ryzyko osłabienia wzrostu gospodarczego na świecie.

• Stopy WIBOR utrzymują się zatem wciąż poniżej poziomu 4 procent. Średnia dzienna stopa WIBOR 1M utrzymywała się we wrześniu na poziomie 3,61 proc., a WIBOR 3-miesięcznego 3,82 proc.

• Rentowność 52-tyg. bonów skarbowych na aukcji przeprowadzonej 27 września była niższa niż w poprzednim miesiącu i wyniosła 3,92 procent.

Stopa bezrobocia i zatrudnienie w przemyśle (GUS, Eurostat)

Inflacja (NBP, GUS)

Inflacja CPI Inflacja bazowa po wyłączeniu cen administrowanych

Stopa bezrobocia rejestrowanego (w proc., lewa oś)

Przeciętne zatrudnienie w przemyśle (w tys., prawa oś)

Stopa referencyjna, WIBOR 1M i WIBOR 3M (NBP, Stooq.pl)

WIBOR 1M (średnie miesięczne) WIBOR 3M (średnie miesięczne) Stopa referencyjna NBP

Warszawa, 30 września 2010 Monitoring Makroekonomiczny

4

���� BILANS PŁATNICZY

20000,0

25000,0

30000,0

35000,0

40000,0

45000,0

50000,0

I III VVIIIX XI I III VVIIIX XI I III VVIIIX XI I III VVII IX XI I III V VIIIX XI I III VVII

2005 2006 2007 2008 2009 2010

-7 000

-6 000

-5 000

-4 000

-3 000

-2 000

-1 000

0

1 000

Import Eksportbilans obrotów bieżących

���� KURSY WALUTOWE

3,2000

3,4000

3,6000

3,8000

4,0000

4,2000

4,4000

4,6000

4,8000

I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI

2005 2006 2007 2008 2009 2010

2,0000

2,2000

2,4000

2,6000

2,8000

3,0000

3,2000

3,4000

3,6000

3,8000

EUR/PLN (LEWA OŚ)USD/PLN (PRWA OŚ)

1,1000

1,2000

1,3000

1,4000

1,5000

1,6000

I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI

2005 2006 2007 2008 2009 2010

EUR/USD (PRAWA OŚ)

• Saldo na rachunku obrotów bieżących, wyniosło we wrześniu ok. -6,28 mld zł, wobec -3,35 mld zł rok wcześniej. Deficyt pogłębił się w wyniku wyższego ujemnego salda dochodów i obrotów towarowych. Ujemne saldo rachunku bieżącego jest równoważone m.in. wysokim napływem inwestycji zagranicznych.

• Wartość eksportu towarów w lipcu wyniosła 39,8 mld zł i była wyższa o 10 proc. niż rok wcześniej. Import zwiększył się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 13,7 procent, osiągając 43,3 mld zł.

• Saldo obrotów towarowych było ujemne (-3,53 mld zł). Deficyt w obrotach handlowych pogłębił się zatem o 84 procent w odniesieniu do września 2009 r.

• Kurs EUR/PLN w ciągu ostatnich 30 dni był dość stabilny. Fluktuował w granicach 3,93 zł do 4,00 zł, notując 27 września poziom 3,96 zł.

• Kurs USD/PLN poruszał się przez ostatnie dni w trendzie spadkowym, aby osiągnąć 27 września poziom 2,94 zł.

• Oczekiwania rynkowe wskazują, że złoty będzie się dalej umacniał. Złoty umacniał się dzięki dobrym danym ze sprzedaży detalicznej oraz brak większych zmian na zachodnioeuropejskich giełdach.

• Kurs EUR/USD wahał się w przedziale od 1,27 USD do 1,35 USD w analizowanym okresie.

• Kurs EUR/USD wykazywał stałą tendencję wzrostową. Na koniec miesiąca kurs wynosił 1,35 USD.

• EUR/USD zahamował na poziomie 1,35. Jest to istotna i silna bariera. O jej przebicie w krótkim czasie nie będzie łatwo. Jeśli się uda, przed wartością euro względem dolara otworzy się droga do dalszych wzrostów. Nieudana próba może dać impuls do silniejszego odreagowania. Dalszy wzrost kursu EUR/USD sugerowałaby sytuacja panująca w notowaniach indeksu dolara.

EUR/USD

Kurs EUR/PLN i USD/PLN (NBP)

EUR/PLN (lewa oś) USD/PLN (prawa oś)

Kurs EUR/USD (NBP)

Eksport i import, rachunek obrotów bieżących w mln zł (NBP)

Import (lewa oś) Eksport (lewa oś) Rachunek obrotów bieżących (prawa oś)

Warszawa, 30 września 2010 Monitoring Makroekonomiczny

5

���� SUROWCE

200

400

600

800

1000

1200

1400

I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX

2005 2006 2007 2008 2009 2010

20

40

60

80

100

120

140

złoto usd/uncja lewa ośropa usd/bar

���� NOTOWANIA GIEŁDOWE

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

I III V VIIIX XI I III VVII IX XI I III VVII IX XI I III VVIIIX XI I III VVII IX XI I III VVII IX

2005 2006 2007 2008 2009 2010

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

WIG (LEWA OŚ)WIG20 (PRAWA OŚ)

���� INFLACJA W STREFIE EURO I USA

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII

2005 2006 2007 2008 2009 2010

Inflacja HICP w strefie euroInflacja CPI w Stanach Zjednoczonych

OPRACOWALI:

Martyna Izdebska-Tran (redaktor) Robert Kardaś (współredaktor) Grzegorz Powalski (współredaktor)

• Kurs złota we wrześniu fluktuował pomiędzy 1233 USD i 1298 USD za uncję. Cena ropy natomiast wahała się pomiędzy 75,1 USD a 78,9 USD za baryłkę.

• Zdaniem ekspertów rynkowych na stabilność cen ropy wpływ miały wyższe zapasy ropy i paliw w USA. Do nieznacznego spadku cen mogła też przyczynić się wiadomość o otwarciu ważnego rurociągu między USA, a Kanadą. Sytuację stabilizuje także oświadczenie krajów OPEC, w którym podają, że nie zwiększą, ani nie zmniejszą wydobycia ropy w najbliższym czasie.

• Kurs złota jest i będzie stymulowany obawami o przyjście drugiej fali kryzysu, spadkiem zaufania do głównych walut, ograniczeniem wyprzedaży rezerw złota przez banki centralne, jak również spodziewanym wzrostem popytu na złoto w postaci fizycznej z Indii.

• Indeks WIG zamknął się 24 września na poziomie 45 134 pkt., a WIG20 osiągnął wartość 2 607 pkt. Notowania obu indeksów wzrosły o 7,25 procent w porównaniu do poziomu sprzed miesiąca. Średnie obroty na akcjami spółek z WIG20 wyniosły 1,16 mld zł.

• WIG20 podążał we wrześniu w wyraźnym trendzie wzrostowym. Indeks przebił wartość 2500 pkt. w pierwszej dekadzie września i kontynuował rajd w górę, przy obrotach sesyjnych przekraczających poziom 1 mld zł. Ostatecznie WIG20 osiągnął wartość z początku września 2008 r.

• Obawy o kontynuację ożywienia gospodarczego, brak ożywienia na rynku pracy oraz kondycję najbardziej zadłużonych państw europejskich, mają zdaniem analityków największy wpływ na notowania na europejskich giełdach.

• Inflacja HICP w strefie euro wyniosła w sierpniu 1,6 proc., inflacja CPI w Stanach Zjednoczonych 1,2 proc, co było zgodne z prognozami analityków.

• Najniższy roczny wskaźnik inflacji odnotowano w Irlandii (-1,2 proc.) i na Łotwie (-0,4 proc.)., najwyższy w Rumunii (7,6 proc.) i Grecji (5,6 proc.). W ujęciu rocznym najbardziej wzrosły ceny alkoholu i wyrobów tytoniowych oraz transportu (po 3,3 proc.), najniższy poziom osiągnęły ceny łączności (-0,5 proc.) oraz rekreacji i kultury (-0,1 proc.).

• Inflacja w strefie euro powinna utrzymać się do końca roku w przedziale 1,4 proc. i 1,6 proc. (EBC). Zdaniem Fed inflacja jest obecnie zbyt niska. Można z tego wnioskować, że w niedługim czasie zastosowane zostaną środki pobudzające gospodarkę.

Dane prezentowane są w ujęciu rocznym, o ile nie zaznaczono inaczej. Cut-off date dla danych notowanych codziennie: 24.09.2010r. Cut-off date dla pozostałych danych: 30.09.2010r.

Ceny złota i ropy naftowej (Economagic, LBMA)

Złoto (USD/uncja, lewa oś) Ropa (USD/baryłka, prawa oś)

Notowania indeksu WIG i WIG20

(GPW)

WIG (lewa oś) WIG20 (prawa oś)

Inflacja HICP w strefie euro Inflacja CPI w Stanach Zjednoczonych

Inflacja w strefie euro i Stanach Zjednoczonych (Eurostat, Fed)

Warszawa, 30 września 2010 Monitoring Makroekonomiczny

6

ZAŁ ĄCZNIK STATYSTYCZNY

a) Wzrost w proc. rok do roku ; b) Poziom w proc ; c) Wzrost eksportu liczony jest na podstawie danych w euro Źródło: GUS, NBP, Reuters

DANE MIESI ĘCZNE 2010

II III IV V VI VII VIII

Produkcja przemysłowaa 9,2 12,4 9,7 13,5 14,5 10,5 13,5

Indeks PMI 52,4 52,5 52,5 52,2 53,3 52,1 53,8

Sprzedaż detalicznaa 0,1 8,7 -1,6 4,3 6,4 3,9 6,6

Wskaźnik ufności kons. (bieżący) -15,7 -17,3 -14,7 -12,3 -19 -11,5 -16

Inflacja CPI YoYb 2,9 2,6 2,4 2,2 2,3 2 -

Inflacja CPI MoMb 0,2 0,3 0,4 0,3 0,3 -0,2 -

Inflacja PPI YoYb -2,4 -2,4 -0,4 1,9 2,1 3,8 4,1

Wynagrodzenia w przedsiębiorstwacha

2,9 4,5 3,2 4,8 3,5 2,1 4,3

Bezrobocie rejestrowaneb 13 12,9 12,3 11,9 11,6 11,4 11,3

Eksporta,c , dane miesięczne NBP 20,1 24,1 21,5 24,3 28,6 16,0 -

Importa,c , dane miesięczne NBP 22,3 27 23 29,6 27,8 20,0 -

Eksport wg GUSa,c, dane kumulowane

7,5 14 15,4 17,8 19,2 - -

- kraje rozwinięte 4,8 12,4 14,6 17,2 18,3 - -

- kraje UE 3 11 13,3 16,3 17,8 - -

- kraje rozwijające się 41,6 31,7 27,5 28,4 29,9 - -

- kraje Europy Śr. - Wsch. 12,6 17,5 14,1 15,7 20,4 - -

Rachunek obrotów bieżących w mln euro

155 -559 -336 -268 -1 004 -1 539 -

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych netto, w mln euro

814 1173 899 753 715 154 -

Kurs EUR, w zł 3,93 3,85 3,9 4,08 4,14 4,00 -

Kurs USD, w zł 2,89 2,89 2,93 3,31 3,39 3,07 -

WIBOR 3Ma, średnia miesięczna 4,17 4,13 3,92 3,85 3,86 3,84 3,81

Główna stopa NBPb 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5

DANE KWARTALNE 2008 2009 2010

IV I II III IV I II

PKBa 3,2 0,7 1,1 1,8 3,3 3,0 3,5

Inwestycjea 6,1 -0,8 -3,3 -1,4 1,1 -12,4 -1,7

Konsumpcjaa 5,4 3,3 1,6 2,3 1,7 2,2 3,0

Bezrobocie BAELb 6,7 8,3 7,9 8,1 8,5 10,6 9,5

Warszawa, 30 września 2010 Monitoring Makroekonomiczny

7

OPIEKUN NAUKOWY SKN FM

Prof. dr hab. Cezary Wójcik

Adiunkt w SGH i PAN, od maja 2007 r. do października 2008 r. Dyrektor Biura ds. Integracji ze Strefą Euro w NBP. Ukończył SGH oraz Wydział Prawa UW. Absolwent Advanced Studies Program in International Economic Policy Research w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej i International Faculty Development Program w IESE Business School. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu polityki pieniężnej i kursowej. W 2004 r. powołany w skład Rady Makroekonomicznej przy Ministrze Finansów, w latach 2005-2006 Radca Ministra Finansów. W przeszłości pracował w Europejskim Banku Centralnym (2003–2004), Narodowym Banku Austrii i Wiedeńskim Instytucie Międzynarodowych Studiów Porównawczych (2000–2002). Stypendysta Fulbrighta, Komisji Europejskiej, Tygodnika „Polityka”, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Włada językiem angielskim, niemieckim i hiszpańskim. Opiekun naukowy SKN FM oraz inicjator Monitoringu Makroekonomicznego.

OPRACOWALI:

Martyna Izdebska-Tran (Redaktor) Studentka V roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się polityką pieniężną i asymetrią informacji na rynkach finansowych, a poza uczelnią – wspinaczką skalną i kulturą Azji Południowo-Wschodniej. Moderator debat oksfordzkich oraz symulacji obrad ONZ. Ukończyła praktykę w Gazecie Giełdy „Parkiet”. W SKN FM od 2008 r., pełni funkcję wiceprzewodniczącej. Biegle posługuje się językiem angielskim, komunikatywnie niemieckim, uczy się hiszpańskiego.

Robert Kardaś (współredaktor) Absolwent dwóch studiów licencjackich na Uniwersytecie Gdańskim. Obecnie student V roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się rynkiem kapitałowym, w szczególności publicznym rynkiem giełdowym oraz rynkiem instrumentów pochodnych. W wolnym czasie lubi uprawiać sport, czytać książki o tematyce polityczno-historycznej. Mówi biegle po angielsku.

Grzegorz Powalski (współredaktor) Student V roku Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych (Nauki Polityczne) oraz II roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Przez rok studiował również na Uniwersytecie Maltańskim. Interesuje się powiązaniami polityki z sektorem finansowym. Dobrze włada językiem angielskim, zna też język niemiecki i podstawy hiszpańskiego. Do jego pozanaukowych zainteresowań należą dyplomacja i żeglarstwo.