Prezentacja monitoring korkowego

Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych w społecznościach lokalnych

PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ

www.siecobywatelska.pl

AGNIESZKA CZERKAWSKASzkolenie dla uczestników obywatelskiego Monitoringu Funduszu Korkowego

Podstawy prawne polskiego systemu rozwiązywania problemów alkoholowych określa

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi


Polski system rozwiązywania problemów alkoholowych


Na poziomie Państwa Dokument

Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

„Realizator”

Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych


Na poziomie województwaDokument

Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Realizator

Regionalny ośrodek polityki społecznej lub inna jednostka wskazana w programie

W celu realizacji programu zarząd województwa może powołać pełnomocnika

Źródło finansowania

z zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi


Na poziomie gminyDokument

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Realizator

ośrodek pomocy społecznej lub inna jednostka wskazana w programie

W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent) może powołać pełnomocnika

Źródło finansowania

z zezwoleń na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych


Inne dokumenty

Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2011-2015

Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Strategia rozwiązywania problemów społecznych

Uchwała rady gminy w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych


Uchwała rady gminy w sprawie liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży

Uchwała rady gminy w sprawie zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych


Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Art. 41

Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów

alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy

do zadań własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują:


Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,

Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,

Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych,


Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych,

Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed Sądem w charakterze oskarżyciela publicznego,

Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej.


Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów

alkoholowych, stanowiącego część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego corocznie przez radę gminy. Program jest

realizowany przez ośrodek pomocy społecznej, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej, lub inną jednostkę wskazaną w

programie. W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent miasta) może powołać pełnomocnika.


Art. 182

Dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 181 oraz dochody

z opłat określonych w art. 111 wykorzystywane będą na realizację gminnych programów

profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnych Programów, o których mowa w art. 10 ust. 2

ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, i nie mogą być przeznaczane na inne cele


Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne

komisje rozwiązywaniaproblemów alkoholowych,

w szczególności inicjujące działania w zakresie określonym w w art.

41 ust. 1 (…)

W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania

problemów alkoholowych


Zadania gminnej komisji:

inicjowanie działań w zakresie określonym w art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego


wydawanie opinii dotyczących wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych

dokonywanie kontroli punktów sprzedaży napojów

alkoholowych w zakresie przestrzegania zasad

i warunków korzystania z zezwolenia


Zadanie Komisji - inicjowanie działań w zakresie określonym w art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i

przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Realizacja powyższego zadania może odbywać się poprzez przygotowanie przez komisję wstępnego projektu gminnego

programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

Natomiast:

Komisja NIE JEST realizatorem gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

tym bardziej NIE JEST dysponentem środków finansowych


Problem VI Narodowego Programu

Pogarszająca się jakość działań podejmowanych przez gminy w ramach

gminnych programów oraz wydatkowanie środków finansowych na zadania

niezwiązane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych

(naruszenie art. 182 ustawy)


Co oznacza niska jakość gminnych programów?

Finansowanie zadań niezwiązanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych

Finansowanie zadań niezgodnych z aktualną wiedzą na temat ich skuteczności


Jakie są m.in. przyczyny pogarszającej się jakości gminnych programów…

Brak wiedzy radnych w zakresie skutecznych strategii rozwiązywania problemów alkoholowych,

Naciski ze strony lokalnych decydentów w sprawie ujmowania zadań niezwiązanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych a przewidzianych do realizacji przez gminę w ramach innych ustaw niż ustawa o wychowaniu w trzeźwości,

Brak wystarczającego przygotowania członków gminnej komisji, które powinno uwzględniać interdyscyplinarną wiedzę z zakresu budowania gminnych programów


Istotny wpływ na rozpowszechnienie problemów alkoholowych mają:

Niewystarczająca wiedza i szkodliwe postawy społeczne wobec problemów alkoholowych

Zbyt duża dostępność i promocja napojów alkoholowych

Ryzykowne wzory picia i wysoki poziom spożycia alkoholu


Najczęstsze problemy związane z przygotowaniem i realizacją programów/działań:

Brak diagnozy problemów, zasobów i potrzeb

Niespójność, brak celów, brak rezultatów

Brak wiedzy merytorycznej

Brak myślenia systemowego, ekonomicznego

Brak sprawdzania skuteczności/efektywności działań


DIAGNOZA

PROBLEMÓW (i przyczyn ich występowania)

ZASOBÓW

POTRZEB


Nowoczesna wiedza

Dotycząca danego problemu

Przyczyn i korelacji jego występowania

Skutecznych (sprawdzonych) sposobów (zasobów) zapobiegania, zmniejszania, rozwiązywania


Ewaluacja

To nie sprawozdanie zawierające dane liczbowe ale to przede wszystkim diagnoza i wnioski:

co udało się zrealizować czy osiągnęliśmy założone cele

co zmieniło się z perspektywy ludzi, którym pomagamy a co z perspektywy osób realizujących


Interdyscyplinarność

Obszarów (problemów, zasobów, rozwiązań)

Ale również twórców a następnie realizatorów


FORMY FINANSOWANIA I DOFINANSOWANIA REALIZACJI

ZADAŃ GMINY

Wybór zależy od:

zadań zapisanych w programie

realizatorów


Wydatkowanie środków finansowych:

w myśl przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,

w myśl ustawy Prawo zamówień publicznych,

poprzez dokonywanie zmian w układzie wykonawczym budżetu gminy,

przepisy dotyczące działalności podmiotów leczniczych,

poprzez zabezpieczenie środków finansowych na realizację zadań przez dysponenta środków budżetowych


Problemy związane z używaniem alkoholu


Picie alkoholu deklaruje w Polsce ponad 80 %

osób dorosłych

ok 30 % pije alkohol ryzykownie i szkodliwie

a 3,3 % jest uzależnionych od

alkoholu


Suma szkód powodowana przez osoby nieuzależnione jest

większa niż suma szkód powodowanych przez alkoholików

CZYLI

Najwięcej problemów związanych z alkoholem powodują

osoby nieuzależnione od alkoholu i to one stanowią

największa grupę w całej populacji


Dlatego celem działań jest zmniejszanie różnych problemów powodowanych przez alkohol w całej

populacji a nie tylko w grupie podwyższonego ryzyka

Dlatego w systemowym podejściu mówimy o

profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych

nie o przeciwdziałaniu uzależnieniom/przeciwdziałaniu alkoholizmowi


Wzory używania alkoholu

Abstynencja

Picie o niskim ryzyku szkód

Picie ryzykowne

Picie szkodliwe

Zespół uzależnienie od alkoholu


Picie ryzykowne ma miejsce, gdy dana osoba zaczyna pić:

Zbyt wiele Coraz częściej

W nieodpowiednich sytuacjach


Picie szkodliwe

Picie zbyt dużych ilości alkoholu

Występowanie problemów zdrowotnych, fizycznych, psychicznych, psychologicznych

Zaniedbywanie obowiązków

Problemy w funkcjonowaniu społecznym

Łamanie prawa


Uzależnienie od alkoholu

Jest następstwem długotrwałego szkodliwego spożywania alkoholu, w którym picie uzyskuje zdecydowane pierwszeństwo przed zachowaniami,

które wcześniej były dla osoby pijącej ważniejsze

Występuje:

Silna potrzeba („głód”) lub poczucie przymusu picia alkoholu,

Trudności w:

- powstrzymywaniu się od picia,- kontrolowaniu długości,- kontrolowaniu ilości wypijanego alkoholu,

Obecność fizjologicznych objawów zespołu odstawienia (abstynencyjnego) występujących przy próbach przerwania lub ograniczenia picia alkoholu albo przyjmowanie substancji o podobnym działaniu, w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów abstynencyjnych


Występowanie zjawiska tolerancji, polegającego na konieczności przyjmowania coraz większych dawek alkoholu, w celu uzyskania efektu uzyskiwanego poprzednio przy pomocy dawek mniejszych,

Postępujące zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań na rzecz zdobywania alkoholu, picia oraz odwracania następstw picia alkoholu,

Picie alkoholu pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek z piciem alkoholu.


Uzależnienie od alkoholu jest chorobą chroniczną, postępującą i potencjalnie śmiertelną.

Nie jest możliwe całkowite jej wyleczenie, a jedynie zahamowanie

narastania jej objawów i szkód z nią związanych

W świetle nowoczesnej wiedzy uzależnienie od alkoholu jest chorobą wieloczynnikową,

bio-psycho-społeczną, uszkadzającą funkcjonowanie człowieka w sferze somatycznej, psychologicznej,

społecznej i duchowej.


Pomoc osobom z problemem alkoholowym i ich osobom bliskim

Podmioty Lecznicze Punkty Konsultacyjne Gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych Stowarzyszenia trzeźwościowe, kluby abstynenckie, grupy samopomocowe Programy edukacyjne, rehabilitacyjne Świetlice socjoterapeutyczne, programy socjoterapeutyczne dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym


Działania dla osób z problemem alkoholowym

Działania interwencyjno – motywacyjne

Działania lecznicze (terapeutyczne)

Działania rehabilitacyjne (wspierające zdrowienie)


Działania lecznicze (terapeutyczne) zastrzeżone są wyłącznie dla podmiotów leczniczych

ROZPORZĄDZENIEMINISTRA ZDROWIA

z dnia 25 czerwca 2012 r.

w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, sposobu funkcjonowania i rodzajów podmiotów leczniczych wykonujących świadczenia stacjonarne i

całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu oraz sposobu współdziałania w tym zakresie z instytucjami

publicznymi i organizacjami społecznymi


System lecznictwa odwykowego:

Poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia;

Poradnia leczenia uzależnień;

Całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu;

Całodobowy oddział leczenia uzależnień;

Dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu;

Dzienny oddział leczenia uzależnień;

Oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych;

Hostel dla osób uzależnionych od alkoholu.


Profilaktyka …..

... to działanie rozwijające i wspierające zdolności do wszechstronnego,

konstruktywnego rozwoju we wszystkich sferach życia, zapobiegające niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi


Profilaktyka to również

Wspomaganie człowieka w różnym wieku w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu,

To ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia,

To inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu.


Najczęstsze problemy związane z realizacją działań profilaktycznych

Programy przypadkowe, bez diagnozy, określenia celów i

efektów, dostosowane do grupy docelowej

Programy o niesprawdzonej skuteczności

Realizacja profilaktyki poprzez prelekcje, pogadanki,

konkursy, teatry, zajęcia sportowe,

Brak dobrze przygotowanych realizatorów

Niewielki zakres działań dla osób dorosłych

Brak dostosowania do zmieniającego się profilu odbiorcy


Udział sportu w profilaktyce

Sport nie może być samodzielną i jedyną strategią profilaktyczną

Wpływ aktywności sportowej na ograniczenie używania substancji psychoaktywnych odbiega

od powszechnych przekonań na ten temat


Środowisko:

Rodzinne

Szkoły/PracyRówieśnicze


Strategia profilaktyczna

to sposób postępowania, który ma na celu redukowanie wpływu czynników ryzyka i lub

wzmacnianie czynników chroniących


Strategie wiodące:

Rozwijanie umiejętności życiowych

Edukacja normatywna

Praca z rodzicami

Budowanie więzi ze szkołą

Wsparcie osób znaczących

Strategie uzupełniające:

Edukacja (przekaz informacji)

Alternatywy (zagospodarowanie czasu wolnego)

Nauka odmawiania


Dobry program profilaktyczny uwzględnia:

Adekwatność do potrzeb

Aktualną wiedzę teoretyczną

Adekwatność metod

Dobrą jakość realizacji

Logikę celów, działań i rezultatów

Dowody na skuteczność


System wsparcia w procesie zdrowienia


Funkcjonowanie w sferze społecznej

Pełnienie ról

Wykonywanie obowiązków

Umiejętności (spędzanie czasu)

Nawiązywanie relacji


Problemy z rozróżnieniem:

Grupa samopomocowa (AA)

Klub abstynenta

Stowarzyszenie abstynenckie


Ruch AA (Anonimowi Alkoholicy)

Z jego odgałęzieniami: Al-Anon (wspólnota rodzin i bliskich osób z problemem alkoholowym), Al-Ateen (wspólnota dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym).Ruch AA jest całkowicie pozaformalną, dobrowolną i nieprofesjonalną wspólnotą trzeźwościową. Jedynym celem członków wspólnoty jest utrzymanie własnej trzeźwości i pomaganie tym, którzy zwracają się po pomoc w jej osiągnięciu. Ruch nie jest związany z żadną grupą interesu, nie jest przypisany do żadnego wyznania religijnego. Wspólnota AA realizuje program Dwunastu Kroków, który jest sugestią i podpowiedzią jak zdrowieć, natomiast swą działalność opiera na Dwunastu Tradycjach, które gwarantują jedność wspólnoty.Zgodnie z ideami funkcjonowania wspólnoty AA, Al-Anon czy Al-Ateen, udzielanie jakichkolwiek dotacji z zewnątrz na rzecz jej działań, programów lub bezpośrednio jej członków jest niedozwolone, ponieważ narusza jej zasady ideowe oraz obowiązujące przepisy prawa. Możliwe jest natomiast nieodpłatne udostępnianie lokalu należącego na przykład do gminy na spotkania członków wspólnoty.


Klub Abstynenta

Nazwy tej, często niesłusznie używa się zamiennie z nazwą Stowarzyszenie Abstynenckie. W wielu przypadkach stowarzyszenia trzeźwościowe prowadzą Kluby Abstynenckie czy często powstają na pierwotnej bazie Klubu. W istocie jednak Klub Abstynenta jest wspólnotą nieformalną choć w dużej mierze ustrukturyzowaną. Jest miejscem gdzie prowadzone są różnorodne działania wspierające trzeźwość jego członków, ich rodzin, a także propagujące tę ideę dla i w społeczności lokalnej. Są miejscem spotkań i wspólnego spędzania czasu, zarówno członków Klubu jak i osób z zewnątrz. Kluby często posiadają określone formy i reguły członkostwa, regulaminy czy strukturę organizacyjną. Jednak to nie czyni ich tym samym organizacją pozarządową. Klub jest miejscem, gdzie prowadzone są różnorodne działania rehabilitacyjne wspierające trzeźwość jego członków i niwelujące skutki wykluczenia społecznego. Ale również miejscem propagującym ideę abstynencji dla i w społeczności lokalnej, miejscem zdrowej i trzeźwej rekreacji, zarówno członków Klubu jak i osób z zewnątrz. Kluby często posiadają określone formy i reguły członkostwa, regulaminy czy określoną strukturę organizacyjną. Jednak w myśl obowiązujących przepisów nie są organizacjami pozarządowymi.


Stowarzyszenie Abstynenckie/Trzeźwościowe

Stowarzyszenie jest podstawową formą organizacyjno-prawną przewidzianą w celu realizacji konstytucyjnego prawa swobody zrzeszania się. Po spełnieniu wymogów formalno-prawnych i wpisaniu do rejestru zyskuje osobowość prawną i staje się podmiotem formalnym.Działalność stowarzyszenia opiera się na ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 roku „Prawo o stowarzyszeniach”, która określa, iż jest ono dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych, które samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Każde stowarzyszenie posiada własne obszary działalności zapisane w statucie.Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków a do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.


Działania

Trzeźwościowe (w tym rehabilitacyjne)

Pomocowe (w tym interwencyjne)

Na rzecz promowania abstynencji i zdrowego stylu życia

Kulturalno – towarzyskie

Ukierunkowane na dzieci i młodzież

Na rzecz i ze społecznością lokalną

Z innymi organizacjami i instytucjami

Promocyjne



Dziękujemy za uwagę.Zapraszamy ponownie. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ

Sieć Obywatelska Watchdog Polskaul. Ursynowska 22/202-605 Warszawa

Prezentacja monitoring korkowego

News & Politics

Transcript of Prezentacja monitoring korkowego