MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK · 2018. 12. 16. · Fanuc B-65270/EN, 5.4.8...

4
2/2014 Technologia i Automatyzacja Montażu 18 MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK Tadeusz KOWALSKI, Leszek WALKIEWICZ, Andrzej WOJTULEWICZ Streszczenie Praca przedstawia wytyczne pracy kadry inżynierskiej ze szczególnym uwzględnieniem wymogów stawianych obecnie kon- strukcjom obrabiarek oraz określa terminy modernizacji, remontu i recyklingu w odniesieniu do obrabiarek. Zawiera opis mo- dułowej konstrukcji obrabiarek i kryteria wyboru modułów możliwych do powtórnego zastosowania w konstrukcji obrabiarek. Jako przykład opisywana jest przebudowa strugarki wzdłużnej na frezarkę, a zdobyte doświadczenia podane są we wnioskach. Słowa kluczowe ocena obrabiarek, modularyzacja, automatyzacja, recyklizacja 1. Wstęp Proces projektowania i konstruowania polega na sta- wianiu pytań i odpowiadaniu na nie. Konstruktor wybie- ra jedno rozwiązanie spośród wielu rozwiązań możliwych i na ogół znanych. Następnie dokonuje oceny i podejmu- je decyzje, jak dalej działać, czy uzyskano satysfakcjonu- jące rozwiązanie, czy należy proces wyboru rozwiązania powtórzyć. Konieczne jest wyznaczenie kryteriów oceny tych działań, do których zalicza się [1]: bezpieczeństwo – spełnienie wymogów określonych przepisami, niezawodność – pewność działania, technologiczność – zakład produkcyjny przystoso- wany do wykonania danego urządzenia oraz możli- wość zmontowania danego zespołu, ekonomiczność produkcji i eksploatacji, ergonomia – przystosowanie do anatomii człowieka, estetyka konstrukcji – głównie wygląd zewnętrzny. Racja ekonomiczna to zbiór wskaźników i zaleceń uzyskania największej efektywności ekonomicznej i jest to stosunek uzyskiwanych efektów do nakładów ponie- sionych na powstanie środka technicznego i jego eks- ploatację. Istotne znaczenie mają kryteria oszczędności tworzywa i oszczędności energii. Ze względu na racje ekonomiczne należy rozpatrywać możliwość powtórne- go użycia zespołów i elementów demontowanych obra- biarek. Należy podjąć decyzje związane z recyklingiem obrabiarek. Szacuje się, że nakłady poniesione w wyniku działań projektowych i konstrukcyjnych producenta obrabiarek wynoszą: opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej na pod- stawie wcześniej przyjętych założeń – 20% nakła- dów, co należy uznać za wartość względnie wysoką ze względu na używanie zaawansowanych progra- mów typu CAD, wykonanie prototypu – 30% nakładów, próby i badanie prototypu – 10% nakładów, opracowanie dokumentacji technologicznej – 10% nakładów, zmiany konstrukcyjne, opracowanie WOT – 5% na- kładów, wykonanie oprzyrządowania do produkcji seryjnej – 25% nakładów. W przypadku budowy obrabiarki recyklingowanej można będzie zmniejszyć nakłady wykonania prototypu, jest to działanie o największej kosztochłonności, bo 30%, zmniejszą się znacząco również wskaźniki określające nakłady na wykonanie dokumentacji konstrukcyjnej. 2. Modernizacja, remont i recykling obrabiarek Istnieje związek pomiędzy modernizacją, remontem i recyklingiem obrabiarek. Wszystkie te działania wcho- dzą w zakres projektowania i konstruowania obrabiarek. Modernizacja jest to unowocześnienie, uwspółcze- śnienie produktu [2]. Polega na trwałym ulepszeniu istniejącego obiektu, prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej. Obejmuje również prace związane z podnoszeniem walorów estetycznych i użytkowych pro- duktu. W ramach modernizacji może zostać zmieniona architektura obiektu, prowadząc do nadania obrabiarce wyrazu odpowiadające panującym aktualnie trendom we wzornictwie przemysłowym. Remont jest to przywrócenie wartości użytkowej – funkcjonalności, sprawności techniczno-ekonomicznej – obiektu, jakim jest obrabiarka. Należy odróżnić remont i naprawę. Naprawa jest remontem nieplanowanym, któ- ry również polega na przywróceniu wartości użytkowej, ale obiektu uszkodzonego. Racjonalna gospodarka re- montowa ma za zadanie nie dopuszczać do uszkodzenia obiektu poprzez stosowanie systemu remontów plano- wo-zapobiegawczych. Prowadzi się przeglądy międzyre- montowe, polegające na sprawdzaniu stanu techniczne- go, połączone z regulacją i usuwaniem drobnych usterek. Prace remontowe realizowane są w cyklu remontowym i dzieli się je na: remont bieżący, remont średni i remont kapitalny. Nakłady, jakie ponosi się na remont kapitalny, wynoszą ponad 50% wartości nowej maszyny. Rodzi się

Transcript of MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK · 2018. 12. 16. · Fanuc B-65270/EN, 5.4.8...

Page 1: MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK · 2018. 12. 16. · Fanuc B-65270/EN, 5.4.8 Dual Positioning Feed-back Function. _____ Dr inż. Tadeusz Kowalski – Instytut

2/2014TechnologiaiAutomatyzacjaMontażu

18

MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK

Tadeusz KOWALSKI, Leszek WALKIEWICZ, Andrzej WOJTULEWICZ

S t r e s z c z e n i ePracaprzedstawiawytycznepracykadryinżynierskiejzeszczególnymuwzględnieniemwymogówstawianychobecniekon-strukcjomobrabiarekorazokreślaterminymodernizacji,remontuirecyklinguwodniesieniudoobrabiarek.Zawieraopismo-dułowejkonstrukcjiobrabiarekikryteriawyborumodułówmożliwychdopowtórnegozastosowaniawkonstrukcjiobrabiarek.Jakoprzykładopisywanajestprzebudowastrugarkiwzdłużnejnafrezarkę,azdobytedoświadczeniapodanesąwewnioskach.

S ł o w a k l u c z o w eocenaobrabiarek,modularyzacja,automatyzacja,recyklizacja

1. Wstęp

Procesprojektowaniaikonstruowaniapoleganasta-wianiupytańiodpowiadaniunanie.Konstruktorwybie-rajednorozwiązaniespośródwielurozwiązańmożliwych inaogółznanych.Następniedokonujeocenyipodejmu-jedecyzje,jakdalejdziałać,czyuzyskanosatysfakcjonu-jącerozwiązanie,czynależyproceswyborurozwiązaniapowtórzyć.Koniecznejestwyznaczeniekryteriówocenytychdziałań,doktórychzaliczasię[1]: – bezpieczeństwo–spełnieniewymogówokreślonych

przepisami,

– niezawodność–pewnośćdziałania,

– technologiczność – zakład produkcyjny przystoso-wanydowykonaniadanegourządzeniaorazmożli-wośćzmontowaniadanegozespołu,

– ekonomicznośćprodukcjiieksploatacji,

– ergonomia–przystosowaniedoanatomiiczłowieka,

– estetykakonstrukcji–główniewyglądzewnętrzny.Racja ekonomiczna to zbiór wskaźników i zaleceń

uzyskanianajwiększejefektywnościekonomicznej i jestto stosunekuzyskiwanychefektówdonakładówponie-sionych na powstanie środka technicznego i jego eks-ploatację.Istotneznaczeniemająkryteriaoszczędnościtworzywa i oszczędności energii. Ze względu na racjeekonomiczne należy rozpatrywaćmożliwość powtórne-goużyciazespołówielementówdemontowanychobra-biarek.Należypodjąćdecyzjezwiązanez recyklingiemobrabiarek.

Szacujesię,żenakładyponiesionewwynikudziałańprojektowych i konstrukcyjnych producenta obrabiarekwynoszą: – opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej na pod-

stawie wcześniej przyjętych założeń – 20% nakła-dów,conależyuznaćzawartośćwzględniewysokązewzględunaużywaniezaawansowanychprogra-mówtypuCAD,

– wykonanieprototypu–30%nakładów,

– próbyibadanieprototypu–10%nakładów,

– opracowanie dokumentacji technologicznej – 10%nakładów,

– zmianykonstrukcyjne,opracowanieWOT–5%na-kładów,

– wykonanieoprzyrządowaniadoprodukcjiseryjnej–25%nakładów.

W przypadku budowy obrabiarki recyklingowanejmożnabędziezmniejszyćnakładywykonaniaprototypu,jesttodziałanieonajwiększejkosztochłonności,bo30%,zmniejszą się znacząco również wskaźniki określającenakładynawykonaniedokumentacjikonstrukcyjnej.

2. Modernizacja, remont i recykling obrabiarek

Istnieje związek pomiędzy modernizacją, remontem i recyklingiemobrabiarek.Wszystkie tedziałaniawcho-dząwzakresprojektowaniaikonstruowaniaobrabiarek.

Modernizacja jest to unowocześnienie, uwspółcze-śnienie produktu [2]. Polega na trwałym ulepszeniuistniejącego obiektu, prowadzące do zwiększenia jegowartości użytkowej. Obejmuje również prace związane zpodnoszeniemwalorówestetycznychiużytkowychpro-duktu.W ramachmodernizacjimoże zostać zmienionaarchitekturaobiektu, prowadzącdonadaniaobrabiarcewyrazuodpowiadającepanującymaktualnietrendomwewzornictwieprzemysłowym.

Remont jest to przywrócenie wartości użytkowej –funkcjonalności, sprawności techniczno-ekonomicznej–obiektu,jakimjestobrabiarka.Należyodróżnićremont inaprawę.Naprawajestremontemnieplanowanym,któ-ry równieżpoleganaprzywróceniuwartościużytkowej,ale obiektu uszkodzonego. Racjonalna gospodarka re-montowamazazadanieniedopuszczaćdouszkodzeniaobiektu poprzez stosowanie systemu remontów plano-wo-zapobiegawczych.Prowadzisięprzeglądymiędzyre-montowe,polegającenasprawdzaniustanutechniczne-go,połączonezregulacjąiusuwaniemdrobnychusterek.Prace remontowe realizowanesąwcyklu remontowym idzielisięjena:remontbieżący,remontśredniiremontkapitalny.Nakłady,jakieponosisięnaremontkapitalny,wynosząponad50%wartościnowejmaszyny.Rodzisię

TiAM_2_2014.indd 18 2014-05-13 12:21:24

Page 2: MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK · 2018. 12. 16. · Fanuc B-65270/EN, 5.4.8 Dual Positioning Feed-back Function. _____ Dr inż. Tadeusz Kowalski – Instytut

TechnologiaiAutomatyzacjaMontażu2/2014

19

pytanie,czynależyprzeprowadzaćremontczydokonaćwtejfazieeksploatacjiobrabiarkimodernizacjęiwjakimzakresie. Fazy technologiczne remontu to: demontaż,weryfikacjaczęściizespołów,naprawazespołów,rege-neracjaczęści,montażibadania.Tunastępujepowtórneużycieczęściizespołówpodobniejakwrecyklinguma-szyn.

Recykling,recyklizacja(recycling)[3]jestjednązme-todochronyśrodowiskanaturalnego.Jejcelemjestogra-niczeniezużyciasurowcównaturalnychorazzmniejsze-nieilościodpadów.Recyklingjestsystememorganizacjiobiegumateriałów,któremogąbyćwielokrotnieprzetwa-rzane.Wskładtegosystemuwchodząelementy: – właściwapolitykaustawodawczapaństwasprzyjają-

carecyklingowi,

– rozwój technologii przetwarzania odpadów, przedewszystkimwceluwykorzystaniajaknajwiększejilo-ściczęści,

– projektowaniedóbrzmożliwienajszerszymwykorzy-staniemwnichmateriałówpodatnychnarecykling,

– projektowaniedóbrmożliwiejednorodnychmateria-łowo,coupraszczaichpóźniejszydemontażisegre-gacjęodpadów,

– projektowaniedóbrbędącychpołączeniemróżnychmateriałów w taki sposób, aby ich późniejsze roz-dzielenie na elementy zbudowane z jednorodnychmateriałówbyłomaksymalnieułatwione,

– projektowaniedóbrwtakisposób,abyjaknajwięcejichczęściskładowychnadawałosiędopowtórnegowykorzystaniabezprzetwarzania lubprzyminimal-nych nakładach na doprowadzenie do postaci peł-nowartościowej,

– systemoznaczania zarówno opakowań produktów,jakielementówskładowychtychproduktów,wceluułatwieniarozpoznawaniaisegregacjiodpadów,

– edukacja proekologiczna społeczeństwa oraz pro-mowanieiorganizacjazachowańproekologicznych,

– logistyka sortowania, gromadzenia i odbioru zuży-tychdóbrorazichelementówskładowych,

– przetwarzanie (uprzednio przygotowanych) odpa-dówiodzyskiwanieznichsurowców.

Zasadą działania recyklingu jest maksymalizacjaponownego wykorzystania tych samych materiałów, z uwzględnieniemminimalizacji nakładów na ich prze-tworzenie,przezcochronionesąsurowcenaturalne,któ-resłużądoichwytworzenia,orazsurowcesłużącedoichpóźniejszegoprzetworzenia.

Recykling odbywa się w dwóch obszarach: produ-kowania dóbr oraz późniejszego powstawania z nichodpadów. Założenia recyklingu zakładają wymuszanieodpowiednich postaw producentów dóbr, sprzyjającychprodukcji materiałów jak najbardziej odzyskiwalnych,oraz tworzenie odpowiednich zachowań u odbiorcówtychdóbr.

Zasada3R:(Reduce, Reuse, Recycle),promujezdro-wydlaśrodowiskastylżycia,konsumpcjidóbritraktowa-niaodpadów.Spolszczone:zasada3u–unikajkupowa-niazbędnychrzeczy,użyjpowtórnie,utylizuj.

Recyklingobrabiarekwystąpizawsze,niezależnieczypodejmiemynastępnekrokitakiejakremont,szczególniekapitalnyczymodernizacja.Jeżeliobrabiarkabędziere-montowana,tonaogółwystąpijejunowocześnienie.Jesttylkokwestią,jakgłębokiebędzietounowocześnienie.

3. Kryteria oceny obrabiarek

Najważniejszegrupykryteriówocenyobrabiarekskra-wającychdometalito: – kryteria działania: dokładność obróbki, wydajność

obróbki,sztywność,trwałość,sprawność,

– kryteria użytkowania: wymiary przestrzeni robo-czych, zakres zadań obróbkowych, niezawodność,pracochłonność przygotowania programów sterują-cychiuzbrojeniaobrabiarki,kryteriaergonomiczne,pracochłonność i materiałochłonność utrzymania inapraw,

– kryteriaekonomiczne:oszczędnośćtworzywaiener-gii,kosztwytwarzaniaikoszteksploatacji,zajmowa-na powierzchnia, atrakcyjność i konkurencyjnośćprzezwprowadzenienowychrozwiązań,

– kryteria wytwórcze: technologiczność konstrukcji,możliwośćwykonaniaprzyużyciudostępnychśrod-ków technicznych, udział zespołów i części goto-wych,normalnychitypowych.

Współczesneobrabiarkimająbudowęskładaną,na-zywanąklockowąlubmodułową(rys.1).Projektowanieobrabiarek o różnorodnych zadaniach obróbkowychuwzględnia gotowe, typowe, łatwo wymienne zespoły,stanowiąceokreślonączęśćfunkcjonalnąwukładzieob-rabiarki.Tametodabudowyjestszczególnieprzydatna,gdyżobrabiarkiwytwarzanesąwniewielkichseriachlubpojedynczo, w różnych odmianach dostosowanych doróżnorodnychwymagań użytkownika.Mając do dyspo-zycji zestaw gotowych zespołówmontażowych,możnabudowaćznichobrabiarkiprzeznaczonedoróżnychza-dańobróbkowych.

Sklasyfikowanezespołydomodułowejbudowyobra-biarekto: – jednostkiobróbkowe:np.zwysuwnymwrzecionem,

saniowe, – zespołyruchugłównego:napędowe,wrzecionowe, – zespołyruchówposuwowych:prostoliniowych,obro-

towych, – zespoły ruchów przestawczych: stoły podziałowe

prostoliniowe,krzyżowe,obrotowe,bębnypodziało-we,

– zespoły korpusowe: podstawy, stojaki, wsporniki,wkładki,

– zespołysterowania,

TiAM_2_2014.indd 19 2014-05-13 12:21:24

Page 3: MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK · 2018. 12. 16. · Fanuc B-65270/EN, 5.4.8 Dual Positioning Feed-back Function. _____ Dr inż. Tadeusz Kowalski – Instytut

2/2014TechnologiaiAutomatyzacjaMontażu

20

– zespołypodajnikoweiprzenośnikowe, – zespołyzmianynarzędzi, – zespołypomocnicze:usuwaniawiórów,chłodnicze,

smarowania,zasilaniawenergię, – zespołyspecjalne.Projektowanieukładukonstrukcyjnegoobrabiarkipo-

lega na: – określeniu struktury geometryczno-ruchowej obra-

biarkinapodstawiedanychtechnologicznych, – określeniustrukturyprzestrzeniroboczejobrabiarki, – projektowaniuukładukonstrukcyjnegoobrabiarki, – projektowaniuukładunośnegoobrabiarki, – projektowaniu pozostałych układów i zespołów ob-

rabiarki.ProjektowanieukładukinematycznegoobrabiarkiNC

poleganawyznaczeniuwszystkichmechanizmówobra-biarki służących przeniesieniu ruchu ze źródła napędudozespołówwykonawczych,orazprzekształceniuruchu,zazwyczajobrotowegociągłegona:prostoliniowy,obro-towyokresowylubruchzłożony.

Obecnieprzyjmujesię,żekażdaośsterowaniaobra-biarkimożemiećswójwłasnynapęd.Rolarozdzieleniaruchów narzędzia i przedmiotu obrabianego w czasieprzypadanaukładsterującyobrabiarki.

4. Wybrane możliwości modernizacji napędu posuwu ob-rabiarek

Obrabiarkiznacznieszybciejstająsięprzestarzałeniżulegajązużyciufizycznemu,np.stająsięmałowydajne,natomiastmajądobre łoże,stojaki,prowadniceczy teżwrzeciennik.Obserwujesięwówczaswyposażanieobra-biarekwbardziejnowoczesnezespołyorazwdodatko-weurządzeniakonstrukcyjneitechnologiczne,takiejak:podajniki, stoły obrotowe, głowice narzędziowe i urzą-dzeniadoaktywnejkontroli.

Miarądokonanejautomatyzacjimożebyćpoziomau-tomatyzacjiizakresautomatyzacji.Poziomautomatyzacji

tostosuneksumyczasówczynności,którezostałyzauto-matyzowane i zmechanizowane,doczasu trwaniacałejoperacji.Zakresautomatyzacjitowskaźnik,którycharak-teryzujestopieńzbliżeniadoautomatyzacjipełnej[5].

Kolejnysposóbunowocześnieniakonstrukcjiobrabia-rektozmianamałowydajnejmetodyobróbki,np.struga-nianafrezowanie.Wówczasobrabiarkagrupystrugarekstajesięobrabiarkągrupyfrezarek.Małowydajnaobra-biarka nie ulega likwidacji, lecz jest w sposób twórczyprzekonstruowana na obrabiarkę pracującą w sposóbwydajniejszy.Itupojawiasięrecyklingobrabiareknadro-dzemodernizacji nie tylkosamejobrabiarki, leczprzezzmianęgrupyobrabiarek.

Rys.2.Suportfrezarki[6]Fig.2.Slideofmillingmachine

Jakoprzykładocenyeksploatowanejobrabiarkiidal-szychpracmodernizacyjnychposłużyprzykładstrugarkiprzekonstruowanej w Centrum Badawczo-Konstrukcyj-nymObrabiarekSp.zo.o.Jeszcze jakostrugarkabyłaużywanadoobróbkim.in.korpusówwwieluprojektachzarówno skierowanych na rynek krajowy, jak i zagra-niczny. Jako informację można podać przykład wyko-rzystaniaobrabiarkidoobróbkiwykańczającejkorpusówskrzyni160-wrzeciennikowejmaszynyQAT-160H.Wra-mach prowadzonych prac zostałwykonanymodele 3DwybranychzespołówobrabiarkiwprogramieSolidWorks (rys. 2), a następnie dokumentacja wykonawcza nowozaprojektowanychdetali.

Rys.1.Zasadabudowymodułowej[4]Fig.1.Ruleofconstructionfolding

TiAM_2_2014.indd 20 2014-05-13 12:21:24

Page 4: MODERNIZACJA, REMONT I RECYKLING W BUDOWIE OBRABIAREK · 2018. 12. 16. · Fanuc B-65270/EN, 5.4.8 Dual Positioning Feed-back Function. _____ Dr inż. Tadeusz Kowalski – Instytut

TechnologiaiAutomatyzacjaMontażu2/2014

21

Przeniesienienapędustołumodernizowanejobrabiarkiopartejestozestawkółzębatych,przezcopomiędzywa-łemsilnikaapozycjąstołuwystępujeznaczącyluzzwrot-ny.Wtakimprzypadkuzastosowaniesilnikaserwobezdo-datkowegoodczyturzeczywistejpozycjistołuniepozwoliuzyskaćdostatecznejdokładnościpozycjonowania.

Sprzężenie wykorzystujące tylko przetwornik silnikaserwo określane jest mianem półzamkniętego, ponie-ważnieobejmujeono luzówzwrotnych i rzeczywistegopołożenia stołu. Możliwe jest zastosowanie sprzężeniazamkniętego,któredziękiodczytowirzeczywistejpozycjistołu pozwala znacząco poprawić dokładność pozycjo-nowania.Niestetywtymprzypadkumożedochodzićdosilnychdrgańiwibracjispowodowanychbrakiembezlu-zowegopołączeniamiędzysilnikiemserwoastołem.

Powyższeproblemyrozwiązujezastosowaniespecjal-nej struktury sprzężenia zwrotnego, które oferuje firmaFANUCpodnazwą„dualpositioningfeedback”(rys.3).Jest to hybrydowe sprzężenie zwrotne wykorzystującejednocześnie informację o rzeczywistympołożeniu sto-łuoraz informacjęopołożeniuwałusilnika.Natejpod-stawie możliwe jest uzyskanie precyzyjnej dokładnościpozycjonowania, a także skutecznej eliminacji drgań iwibracjiobrabiarki.

5. Wnioski

Analiza przedstawionego rozwiązania przekonstru-owaniapozwalastwierdzić,żekorzyściekonomicznesąznacznewodniesieniudokosztunowejmaszyny.Istnie-ją jednak ograniczenia związane z zużyciem pewnychzespołów, nie zawsze możliwym do stwierdzenia. Nie-

zbędna jestwówczasdoświadczonakadra inżynierska.Niestwierdzonoproblemówzdoboremizakupemukładusterowania oraz innych zamawianych części, np. śrub,nakrętekprecyzyjnych.

LITERATURA

1. StupnickiJ.:PodstawyKonstrukcjiMaszyn.WydziałMEiL.,PW,Warszawa(wykład).

2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Modernizacja_(technika).3. http://pl.wikipedia.org/wiki/Recykling.4. WrotnyL.T.:Projektowanie obrabiarek. Zagadnienia

ogólne i przykłady obliczeń.Wyd.III,WNT,Warsza-wa1986.

5. KosmolJ. i inni:Automatyzacja obrabiarek i obrób-ki skrawaniem. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice2001.

6. Dokumentacja konstrukcyjna strugarki CBKO Sp. z o.o.

7. Fanuc B-65270/EN, 5.4.8 Dual Positioning Feed-backFunction.

______________________Dr inż. Tadeusz Kowalski – Instytut Technik Wytwa-rzania, Zakład Automatyzacji, Obrabiarek i Obrób-ki Skrawaniem, Politechnika Warszawska, ul. Na-rbutta 86, 02-524 Warszawa, tel. 22 234-86-53, e-mail:[email protected] inż.LeszekWalkiewicz–CentrumBadawczo-Kon-strukcyjneObrabiarekSp.zo.o.,ul.Staszica1,05-800Pruszków,tel.2258-75-31,e-mail:[email protected]ż.AndrzejWojtulewicz–CentrumBadawczo-Konstruk-cyjneObrabiarekSp.zo.o.,ul.Staszica1,05-800Prusz-ków, tel. 22 758-75-31, e-mail: [email protected].

Rys.3.Schemathybrydowejpętlisprzężeniazwrotnego[7]Fig.3.Schemaofhybridloopfeedback

MODERNISATION, REFIT AND RECYCLING IN BUILDING OF MACHINE TOOLS

A b s t r a c tThearticledescribesasetofrulesforengineerworkerswithaparticularconsiderationofdemandsrequiredinmachinetoolsconstruction,togetherwithmodernization,refit,andrecyclinginmachinetoolsbuilding.Thearticlepresentsadescriptionofmodularmachinetoolconstructionandchoicecriteriaformodulesandthepossibilityoftheirre-useinmachinetoolsconstruc-tion.Asanexample,theauthorsgiveadescriptionofrebuildingatraverseplanerintoamillingmachine.Experiencegainedfromthisprocessisdescribedinconclusions.

K e y w o r d smachinetoolsassessment,modularization,automation,recycling

TiAM_2_2014.indd 21 2014-05-13 12:21:24