Młode Życie - Pismo młodzieży szkół średnich nr 2

8/6/2019 Mode ycie - Pismo modziey szk rednich nr 2

1/10

Cena z 5.-

PISMO MODZIEY SZK REDNICH

Nr. 2. Tczew, dnia 15-go marca 1946 r. Rok. I.

JEDNO NARODOWA Wojna i jej nastpstwa doprowadz iy do prze

mieszania ludnoci Polski.Take w szkoach pomorskich spotykamy sym-

patycznych lwowi akw i wilnian, energicznych war

szawiakw i wielu innych mieszkacw rnychokolic naszego pastwa.

Czy jest to rzecz korzystn, e na naszym terenie stykaj si ludzie ze wszystkich prawie czciPolski?

I tak i nie.Dodatni stron tej wdrwki ludw" jest to, e

w ten sposb zatr si rnice dzielnicowe. Ujemnza, e napotkawszy na z jednostk, mawia si zazwy-czaj o wszystkich osobach z tamtych stron oni

wszyscy tacy".Idc dalej stajemy si zaciekymi i nieprze

jednanymi wrogami ludzi, ktrzy jako nasi rodacyzasuguj na mio, pomoc i poparcie.

Stajemy si, wiadomie, czy nie wiadomie realizatorami hasa homo homini lupus".

Antagonizm dzielnicowy wyrasta i krzewi sitake na podou przelicytowywania si w tym, kto

bardziej cierpia, kogo najbardziej wojna dotkna i t. d.Chyba wszyscy zdajemy sobie spraw z tego,

e Niemcy dyli do cakowitego zniszczenia Narodupolskiego i wszelkimi sposobami gnbili i mordowaliPolakw w s z d z i e .

A zatem, gdziekolwiek pyna krew polska,pyna za jedn wspln spraw, za Ojczyzn.

Ta krew wanie powinna nas wszystkich sce-mentowa, bo ona jest najsilniejsz spjni po dsocem.

Szowinizm dzielnicowy nie moe mie miejsca w szkole polskiej.

Nie wolno czu, ani tym bardziej okazywaniechci do przybyszw, bo nabior gorzkiego przewiadczenia, e przybyli nie do rodakw, ale do

wrogw.Przypomina mi si fragment z piknej powieci

Ed mund a de Amicis Serce". Do szkoy w pnocnych Woszech przybywa nowy ucze z Kalabrii. Wprowadzajc go do klasy powiedzia nauczyciel :

Bdcie mu przyjani i yczliwi, eby si nieczu odd alony m od swych miejsc rodzinnych. Pokacie mu, e may Woch, gdziekolwiek by wszeddo woskiej szkoy wszdzie znajdzie braci".

Chopcy powitali bardzo serdecznie i entuzjastycznie nowego koleg.

Wzruszony nauczyciel, wyznaczywszy mu miejscezwrci si do uczniw:

Pamitajcie, com wam powiedzi a! Bo to jest wielka rzecz I Bo o to, eby chopiec z Kalabrii

czu si w Turynie jak w domu, a chopiec z Turynu czu si jak w domu w Kalabrii kraj naszojczysty pidziesit lat walczy, a wicej ni trzydzieci tysicy Wochw oddao ycie za to.

Szanujcie si wic i kochajcie wzajemnie, a gdy by ktry z was obrazi tego towarzysza za to, e nie w naszej prowincji si urodzi, staby si niegodnym,syszycie?' staby si niegodnym podnie oczu natrjkolorowy sztandar jednoci Woskiej!"

Jak cile dos tos owane s te sowa do naszychwarunkw!

Jestemy synami jednej ziemi, za ktr wszyscycierpielimy, za ktr wszyscy walczylimy w taki,czy inny sposb.

Jeste my przysz Polsk i jeeli za mo du na bierzemy przesdw, uprzedze i wrogoci w stosunkudc rodakw z innych dzielnic jaka bdzie przyszo naszego Narodu?

Tematy powyej poruszone zwizane s z t. zw.regionalizmem.

Zbyt wyolbr zymiane rnice regionalne daynam za porednictwem gubernatora" Franka Gb-ralenvolk".

Tu pragn poruszy dwa elementy regionalizmu:sztuk ludow i gwar.

Szczeglnie o t ostatni tocz si obecnie dysputy, ktrych echa znajdujemy w prasie.

O wprowadzenie i uywanie gwary w literaturze

walczy Wiejski Oddzia Zwizku Zawodowego Literatw Polskich.

Gwar a bya niejako surowcem, z ktrego wy*tworzy si jzyk literacki, w ktrym zespoliy sipierwiastki dialektyczne mao - i wielkopolskie

Uywanie wic dzi gwary w pimiennictwie wyglda mniej wicej podobnie jak dziecinne ga worzenie w ustach dorosego czowieka.

Pomijajc ju choby to, e transkrypcja gwarowa wyglda jeli nie miesznie, to w kadym raziecudacznie np. ebak = bach; dromne = drobne;ftrymu ktremu; istniej take trudnoci w zrozumieniu (czy odgadniciu jak kto woli) amig wek w rodzaju nocyniak", wiynksymu", s odki ym"

(powysze wyrazy zaczerpnem z noweli Jzefa Po-gana Niedone maestwo", Twrczo nr. 3).


2/10

Utwr pisany gwar np. mazursk nie bdziezrozumiany przez kaszuba czy grala.

Nastpi rwnie zamt w fleksji, ortografiii stylistyce.

Ostatecznie dochodzimy do wniosku, e w literaturze polskiej musi by jeden tylko jzyk, czysty,ktry jest atwo zrozumiay dla wszystkich.

Natomiast sztuka ludowa (rzeba, budownictwo,haft, stroje regionalne) zarwno jak tace i piosenkipowinny przesta gra u nas rol kopciuszkw.Szczeglnie tace ludowe powinny zaj pierwszemiejsce na zabawach, wypierajc lamazarne tanga,murzyskie shimmy" i one stepy"

Lecz z drugiej strony nie popadajmy w przesad,zwaszcza jeli chodzi o stroje ludowe.

Ciekawe jest to, e normalna kobieta, ubierajcasi modni e, wlokca za sob koturny z korka, wchwili wyjazdu za granic w jakiej oficjalnej wycieczce, czy delegacji, przywdziewa nagle kostiumkrakowski , ktry w kraju widzi ty lko na Halc e"

A kady z was w duszy swej ma ziarno przyszych praw i miar przyszych granic.O ile powikszycie i polepszyciedusz wasz o tyle polepszycie prawa wasze i powikszycie granice.(A. Mickiewicz Ks. Pielgrz. Polskiego).

Tczew pierwsze miesice 1944 r. Biaa pok ry wa niena, tak jak dzisiaj mienia si miliardamiognistych iskierek w blaskach poudniowego soca.

Ale w tych dniach nikt nie sucha wymowy przyrody, nikt nie zwraca uwagi na jej zimowy czar. ylimy pod znakiem wypadkw biecych, bo one miay n a m da to, do czego wolno nam byo tylko tskni.Gdy 20 lutego 1944 bombowce rosyjskie ze swej bazy

wypadowej w Malborku rozpoczy 26-godzinne bombardowanie miasta, gdy w dwa dni pniej widziao si wypalone mury znanych domw, wasnymirkoma wycigao si, z gruzw, zwoki znajomych,z jednej strony czai si na dnie serca cichy al, e dokrwawego acucha ofiar wojny doczepiono znw jedno gniwo, a z drugiej jednoczenie odzywa si goszapewniajcy, e zblia si fina rozgrywek o wolno,

e ta co nie zgina, powsta nie z naszej krwi ". Mino i tych kilkanacie dni wyczekiwania, spdzanychprzewanie w schronach, penych nadsuchiwa i domysw: z ktr ej st rony graj katiusze? Czy nie zapuka kto i nie zawoa co odmiennego od niemieckiego aufma chen" i tp. Ja k zwykle w takich momentach wyobrania ludzka potrafia wyolbrzymi niekt re fakty. I tak np. kto rzuci plotk o nieokre lonej iloci tankw rosyjskich, objedajcych ulicemiasta, podczas gdy w rzeczywistoci w akcji zajmo

wania bray udzia zaledwie jeden czy dwa czogi,ktre spokojnie, krokiem opasej gsienicy, jako, eNiemcy bronili si ju na pnocnyc h peryferiach,przejechay gwn ulic pokonujc bez trudu z pni

drzewnych, starych lokomobil i inego elastwa zbudowane barykady, ostatni desk ratunku pokonanego

lub Harn asi ach". Jeeli si jedzie na pokaz strojwregionalnych to zgoda, ale jeli np. na midzynarodowy zjazd modziey, to dlaczego robi ze siebiegablotkowe okazy, dlaczego robi ze siebie egzotykw,ktr ych zagranica oglda jak Siux'w, co obniaautorytet Polski i Polakw.

Regionalizm wic jest jak widzimy jedn z wielurzeczy, o ktrych mona powiedzie co za wiele, tonie zdrowo".

Zasuguje na poszanowanie jako rdo rdzenniepolskiej sztuki i kultury, ale nie moe by wyolbrzymiany, gdy staby si czynnikiem rozbijajcym

jedno narodow Polski.Szkoa jako instytucja pastwowa i orodek

oglnopols kiej owiaty jest powo ana do szerzenia w duszach modziey wizi uczuciowej i umysowej,czcej nas wszystkich, czy to z Krakowa, czy z Wilna, Lwowa lub Gdaska w jeden nard o wsplnej kulturze.

Janusz Pasierb

wroga. Nigdy te w. Piotr na niebiesk wag dobrego i zego, na konto mieszkacw m. Tczewa, niek}adl tyle westchnie i modlitw jak wwczas, w mylstarej jak wiat maksymy: Jak trwoga, to do Boga".

Wreszcie w dniu 11 marca 1944 r. pierwsi Oswobodzi-ciele zapukali do naszych drzwi. Okupant lea w agonii pod Gdaskiem.

Pierwszy rok pracy i ycia w Wolnej Polsce do biega koca. Robic bilans przeszych dni widzimy,e niejedn trudno trzeba byo zwalczy, e krok za

krokiem, czstokro bardzo mudnie, trzeba byo usu wa lady 6-letniej niewoli. My, modzi, obser wowalimy twrczy wysiek starszego pokolenia i doskonale zdajemy sobie spraw z tego, e istnieje jeszczecay szereg zagadnie, ktre musz by rozwizane,cay szereg przedsiwzi, ktre musz by wprowadzone w czyn.

Spoeczestwo m. Tczewa chcc godnie uczcipierwsz rocznic, wyswobodzeni a i goszc hasoOwiata ludu dokona cudu", postanawia zaoy pu bliczn bibl iotek miejsk. A jaki bdzie nasz dar,nas, modziey szkolnej?

Nie mamy wasnych funduszw ewentualnie

ci pracujcy i zarabiajcy z naszego grona zo jaki datek pieniny, uwaajc moe ty m samym obo wizek obywatelski za speniony nie mamy domo wych bibliotek, z ktrych moglibymy kilka ksiekofiarowa. Mimo to nie wolno nam pozosta w tyle

w wycigu twrczej odbudowy naszego niepodlegegoPastwa. Przecie minione sze lat niewoli byy

jednym przeogromnym marzeniem o wolnej Ojczynie, jednym hymnem nadziei modych serc polskich,powtarzajcych za poet:

Miejmy nadziej!... nie t chciw zudze,

lepego szczcia poch zalotnic,

Lecz t), co w grobach czeka dnia przebudze,I przechowuje or,> i przybic."

NA DZIE WYZWOLENIA M. TCZEWA


3/10

i, ktrzy przez cay okres okupacji przebywalina tych terenach, wiedz dokadnie, jak ya modzie wychowana w polskiej szkole, a pniej kaprysem losu rzucona w wir germanizacji. Mimo pozornego poddania si przemocy okupanta bd jako masa pracujca, bd w szeregach wojska niemieckiegomodzie gorzaa pomieniem buntu przeciw niespra

wiedliwoci dziejowej . Nadchodziy wiadomoci o are

sztowaniach i osadzaniach w obozach koncentracyjnych znajomych, za kilka dni znw jaka rodzinaotrzymaa tel egram donoszcy o mier i kogo z na j

bliszych w Sztutthofie ub Oranienburgu, gdzieindziej wyrz ucono w mron noc zimow m at kz 3-giem dzieci, a ojca jak psa rozstrzelano pod potem.

Wszystko to podsycao bunt, ktry nie zakoczy si wprawdzie tak heroicznym czynem, jakim byo powstanie warszawskie, ale znajdowa stale wyraz w zebraniach o charakterze kulturalno - doksztacajcym, w zachowywaniu tradycyjnych witi w daleko idcej pomocy materia lnej , udzielanej winiom i ich rodzinom. Ile miych wspomnie czy nas z tymi wiec zorynka mi. Wypowiadajc swe

Dnia 12 marca 1945 r. wojska sowieckie w ramach zwyciskiej ofensywy wypary armi niemieckz Tczewa i okolicy. Zakoczy si okres panowanianiemieckiego na tej ziemi.

Niemcy weszli tutaj w dniu 1 wrzenia 1939 r.i gospodarowal i 5 i p at. Obecnie mija rok odchwili, kiedy odwieczny wr g Polski, otrzymujc

ostatnie ju miertelne ciosy, opuci t ziemi i uciekz Pomorza, ktre wedug praw Boskich i ludzkich naleao i nalee bdzie do te renw NajjaniejszejRzeczypospolitej.

W zwizku z t rocznic zamieszczamy wspomnienia jednej z uczenic z momentu bd co bd przeomowego wypdzenia Niemcw z Tczewa.

R e d a k c j a .Tak niedawno temu, a ziemi ora straszliwy pug

wojny, niedawno jeszcze, a lodowate jej tchnieniemrozio trwog krew w yach, oplatao wem przeraenia serce, wszczepiao krwawe szpony w nerwy,daro je w strzpy. Dzi niegdy tak brutal nie wyrane jej lady zatara czciowo do czasu, zasnua sza

ra pajczyna zapomnienia. Lecz wysta rczy jaki daleki wstrzs, brzczenie samolotu hen, w grze, dobitniej wypowiedziane sowo rosyjskie, albo chocia tylko godzina samotnoci, a myl mimowoli rozrywa zasony niepamici, ktre zawisy ju nad chwilami, niedawno minionymi.

Rok temu... Obrazy przesuwaj si chyo przedoczyma.

Jeden szczeglnie jask rawy - bombar dowani emiasta. Pamita m. Kady Tczewianin pamita.Pior uny z sonecznego, rozemianego nieba. A potemgdzie wrzask mierte lny, ostatni. Krzyk przejmujcy, niezapomniany. .. I znw pioruny, jeden za drugim.

omot, huk, oskot walcych si murw, jki rozry wanej ziemi i drcy szept modli twy. A prz ytem bogosawiestwo zotych promieni, niebo rozemianemiechem krysztaowym, rozigrane chmurki.

ale nawzajem pocieszalimy si, pouczalimy w mia-r monoci, a z wsplnych czyta i pieww czerpalimy moc do wytrwania na dalszy tydzie czy dwa.Zczeni siln wizi przyjani pracowali my naduksztatowaniem naszego charakteru, aby mc sprosta zadaniom, jakie miaaby woy na barki modziey nowa epoka powojenna.

I dlatego te dzi, w rocznic wyzwolenia ce

giek, ktr dor zucamy do gmach u Nowej Polski,niech bdzie praca kadego i kadej z nas nad samymsob. Zdro we char akt ery utworz zdrow, ywotnspoeczno naszego kraj u. Zdajemy sobie spraw,e nie jednokr otni e staniemy przed zapor zda sionie do przezwycienia, ale zaczynajc sumienn prac od podstaw, tj. od nas samych i poprawiajc najpierw wasne niedocignicia, miao ujmiemy ster walki o dobro i prawd), speniajc yczenie AdamaAsnyka:

,,A ideau jasny kwiatZ zbutwiaych obrany lici,Napeni znowu woni wiat,Zakwitnie peniej, czyciej".

Eugenia Grzankowska

Noc. Noc duga i straszna jak caa niewola. Nieskoczenie duga i straszna.

Stoj wieczno ca oparta o sup, nieruchoma jak posg. Trwoga jak omiornica wpija swe macki w mzg, w serce. Odbiera zdolno ksz tatowania myli, czucia.

Umrze... natychmiast". To jedno pragnie

nie wypenia cae moje jestestwo. Nie mam siy pro testowa. Wszystko skamieniao we mnie. Nie mam ju siy. Tchr z!

Inn a noc. Napozr spokojnie. Nawet dziaaumilk y. Tylko ziemia dry od jakich dalekich,ciekich wstrzsw. Wykradam si ze schronu nastrych i tu z okna spogldam w kierunku Gdaska.

A ta m szaleje pieko. Zdawa oby si, gwiazdy oyy i rozpoczynaj w szataskich wrzaskach jak dzik orgi. Niby perski kobierzec mieni si niebomnst wem barw i ywych wzorw. Na ciemnymtle wykwi ta pe ne uro ku zjawisko choinek. Padajkolorowe pociski artylerii przeciwlotniczej. Ukazu

j si coraz to nowe gwiazdy sygnaw wietlnych,pikne, lnice. A bomby sypi si; jak deszcz dojrzaych liwek, strznitych siln rk. Widz, jakkada odrywa si od niewidzialnego dla mnie samolotu, jak spada lekko wygi tym ognistym wemi jak rozpka ze straszliwym hukiem, ktrego cztylko dobiega moich uszu.

W przy wu, to wyej, to niej. We zczone z sob, splecione, wijce si przy akompaniamencie przej mujcych wistw i zgrzytw. Wtem coto? Buch n olbrzymi sup ognia, pk w rodku,rozla si w okoo, nowy sup ognia wystrzeli w nie

bo, rozsczepi si, rozwachlarzy, rozsypujc snopy

iskier jak fontanna potoki kropli krysztaowych na wszystkie strony.

Rozpoczyna si gra reflektorw.

3

ROK TEMU...


4/10

Biegaj; one we wszystkich kierunkach, krzyu j si,, plcz, rozbiegaj, to znowu sun powolut e-ku ostronie. Napewno zoczyy przeciwnika. Gubigo i znw zaczyna si szalona, rozpaczliwa gonitwa.

Patrz oniemiaa z podziwu i grozy na to widowisko.

Ranek. Nasuchuj. Niedaleko suchy trzaskstrzaw. Rosjanie powinni za jakie trzy dni by

w miecie. Zreszt moe dopiero za tydzie, miesic.Bo ja wiem!?

Ale te strza y! Sycha jakie kroki.Niebezpiecznie tu na korytarzu. Jestem zupe

nie sama. Kroki zbliaj si,. Pewnie kto z wiadomociami. Drzwi otwieraj si z oskotem. Wpadamoc szarych postaci . Rosjanie! Dowdca z luf swego karabinu przygwada mnie do ciany. Przez dug chwil obserwuje mnie przenikliwym wzrokiem.Ja patrz mu w twarz szeroko rozwartymi oczyma.Milczenie. Wtem jaki modziut ki onierz zaczynaprosi: Nie strze laj! Ona taka moda !"

W zzwiku z artykuem O typ kultury polskiej"nasuwa j mi si pewne refleksje. Stajemy przed pytaniem-Ktra grupa nauk winna mie wikszy wpywna ksztatowani e si naszego powojennego ycia?Nie chcc sugestionowa natychmiastowym postawieniem sprawy, postaram si przebiec myl horyzontypolskiego ycia, aby moc na wynikajcym z tego roz

waania wniosk u oprze suszne twierdzen ie. Chccrozway wyszo jednego z wyej wymienionychpierwiastkw nad drugim, musimy zanalizowa yciegospodarczo kulturalne narodu.

Zacznijmy ten przegld od wsi, ktra mimo licznych hase o uprzemysawianiu kraju dugo jeszczegra bdzie decydujc rol w yciu gospodarczympastwa. Oblicze wsi nie jest jednakowe w caejPolsce. Przycz ynia si. do tego niewola przeszo stuletnia, jak rwnie polityka pas tw zaborczych. Ja k wiemy, uprzemysowione Niemcy dyy do stworzenia centrum gospodarczego z ziem polskich zdobytych w rozbi orach. Denie to si faktu dwigao

wie polsk na wyszy stopie kultury rolnej, co dalej idzie, dos tatku majtkowego. Wie z dre wniane jstawaa si murowan. Dostate k budzi poczucie estetyki i denie do owiaty. Inacze j przeds tawia a sisprawa w t. zw. Kongreswce . Poli tyka cara tu rosyjskiego, bdc rwnie rusyfikacyjn, jak niemiecka germanizacyjn, dya do ruin y kult ural nejogu ludnoci. Niszczc kultur umysow, nie pozwalano jednoczenie rozwija si, gospodarczo, abymc z ziem tych stworzy sobie rynek zbytu nie tylko dla artykuw przemysowych, ale i rolniczych.

Carat, rujnujc owiat, doprowadzi do tego, e wrd rekrutw najwikszy procent analfabetw da waa Kongreswk a. Podobni e byo w zaborze austriackim, w t. zw. Galicji, gdzie wykorzystujc ciemnotludu, rozbudzano antagonizmy nie tylko narodowociowe, ale i stanowe.

Po odzyskaniu niepodlegoci wie zaboru prus

kiego staa si od razu spichlerzem ywnociowymdla caej Polski. Tymczasem upoledzona wie innych

Lufa opada., Ja yj.

Okazuje si, e uwaano mnie w pierwszej chwili za ger mank . Teraz wit amy si przyjanie. Schodzimy razem do schronu.

Poszalali ze str achu ludzie uspakajaj si-.Ogarnia ich teraz wielka rado. Skoczyy si wreszcie dni pene udrki i niepewnoci. Jestemy wolni.

Niebawem. Dzie pikny, jedyny. Klcz uro

czysta przed malekim okienkiem, wysoko pod dachem. W ramionach tul, biao - czerwon flag, ktra za chwil wolna, nieskrpowana, zaopocze majestat ycznie na wietrze. zy pyn obficie, niepo wstrzy manie i gin w falach ognia i bieli. Ukr ywamtwa rz w tej drogocennej relikwii i krzycz zduszonym gosem:

Niech yje Polska!"

Tak, rok temu...

Irena Wsowicz.

czci Kraju nie moga powsta z zastoju umysowego od razu. Dwudziestoletni okres niepodlegoci niemg uczyni na ty m polu wiele. Bieg ku lepszemu

jutr u przer waa ostatnia wojna. Wie polska wyszaz niej wiadoma swych celw. Dzisiaj wobec odzyskania terenw zachodnich, woa o rozwj szkolnictwa zawodowego. Obsadzenie gospodar stwa poniemieckiego nasuwa rozliczne trudnoci rolnikowi, ktry na swej gospodarce, liczcej czsto dwa lub trzyhekta ry, nie mg naleycie gospodarzy. Stan tenmusi si rzeczy wpy n na rozwj zawodowego

szkolnictwa rolniczego.I fu mamy jeden przyczynek do rozwoju nauk za

wodowych i przewagi ich nad humanistycznymi. A ter az pomyl my o inne j dziedzinie. Ruina miast

zmusza nas do rozmylania nad sposobem ich odbudowy. Prob lem ten moim zdaniem nie jest tak prosty i atwy, jak to dzisiaj czysto syszymy. Trakto

wanie jego musi by powane i wielostronne, albo wiem odbudowa miast to nie zbicie z kilkudziesiciudesek marnych barakw, po wzniesieniu ktrych ro bota rzeczywicie jes t skoczona. Rola inyniera niekoczy si na wzniesieniu tego czy owego domu. Wysiek nad odbudow miasta, dostosowanego do wymogw nowoczesnej techniki, higieny, jak rwniepraktycznoci jest bodaje wikszy ni napisanie jakiego dziea liter ackiego. Wysiek ten, jako wysiekzbiorowoci, gbiej przemawia do umysu, ni! wysiek jednostki, gincy czsto w ogromie zada i cegw. Odbudowa miast to nie pr aca kilkulet nia.Twrczo umysu ludzkiego na razie jest nieograniczona. Jes t ona jak oby koe m toczcym si w nieznan e. To te mimo tego, e dzi dan y prob lem techniczny moe si wydawa naleycie rozwizanym, jutro nowe potrzeb? i moliwoci nasun koniecznoudoskonalenia przeytych form, czyli zamiany starychna nowe. Z powyszego wida, e rola inynierw,ktrych nam dzisiaj tak brak, nie skoczy si za kilka

czy kilkanacie lat. Prac a tego rodzaju ludzi jest wieczn jak wiecznym jest postp.

Idee odbudowy.

i


5/10

Wobec tego nie rna obawy, aby szkolce si kadryinynierw rnego rodzaju za lat kilka czy kilkanacie, musiay przej do inny ch zawodw. Ja k widzimy, kilka wyej wymienionych spostrzee obalstanowczo obawy kryzysu w tej dziedzinie, a przeciwnie, wykazuje konieczno rozszerzenia tego rodzaju szkolnictwa.

Z zagadnieniem odbudowy miast cile jest zwi

zane zagadnienie odbudowy przemysu, to te jemupragn powici kilka uwag. Przemys nasz znajdu je si prawie w kompletnej ruini e. Dwigniecie goz gruzw moe nie byoby tak cikie, gdyby nie rozliczne czynniki, stwarzaj ce szereg trudnoci. Wzwizku ze zmianami terytorialnymi, ktre spotkay nasz kraj po ostatniej wojnie, oblicze naszej gospodarki pastwowej musiao ulec gruntownej zmianie.I tak obok wielkich obszarw rolniczych stracilimyprawie cay okrg naftowy. W zamian za to zyskalimy rejony przemysowe lska oraz szeroki pas Wy brzea. Nowy stan gospodarczy stwarza pewne braki , jak si fachowych i brak wikszych zakadw produ

kujcych syntet yczne materiaiy pdne. Powodem tego jest konieczno, nabywania ich za granic, co dopowanie odbija si na naszym budecie. Bra ki temona z powodzeniem zastpi produkcj syntetyczn.

Ignorowanie tej sprawy byoby dla Polski dopowany m kopotem. Na pierwszy plan wysuwa si wobec powyszego konieczno budowy odpowiednich fabryk oraz wyszkolenie si fachowych, materiaem bowiem, z ktrego otrzymuje si syntetyczn benzyn, jest wgiel i kartofle.

Brak tej gazi przemysu mgby sta si po wodem marnej wegetacji wszelkich rodzajw komunikacji, ktra w wikszej czci opiera si na ropie

i benzynie . Brak si fachowych daje si, odczuwarwnie w innych dziedzinach przemysu. Chcc temu zaradzi, musimy pooy silny nacisk na szkolnictwo zawodowe. Niedomagani a te zaspokoi jedyniemode pokolenie, w ktrym przez odpowiednie nastawienie trzeba budzi w szkoach zainteresowaniedo pracy w przemyle. Musimy rwni e otoczyspecjaln opiek te jednostki, ktre wykazuj pew

ne zainteresowanie dziedzin wynalazkw i odkry.Tak ju u nas od wiekw byo, e wybitne jednostki,zamiast powici si wycznie pracy twrczej dlanarodu, musiay si boryka z losem o powszednichleb. Taki czy inny talent, pomijajc zupenie sams|aw, przynosi pastwu wielkie korzyci materialne,utwierdzajc jednoczenie jego stanowisko w wiecie. A teraz, zestawiajc wnioski, zebrane z tych pobienych rozwaa, dochodzimy do przekonania nastpujcego:

Za mao kadziemy nacisku na nauki cise i za wodowe, w porwnani u z inny mi pastwami. Za wiele za miejsca powicamy naukom humanistycznym,

dajcym upust rnego rodzaju uczuciowoci tak zbytnio wybujae j w naszym narodzie. Stanowisko nasze na polu nauk humanistycznych jest ju zapewnione w wiecie, gdy tymczasem w dziedzinie osignitechnicznych i gospodarczych znajdujemy si dalekoza innymi pastwami. Stan ten musi ulec radykalnejzmianie w nowej erze, ktra nosi nazw Atomowej".

Samo bowiem rozpisywanie si o piknych humanistycznych uczuciach, gdy wikszo narodu cierpi skrajn ndz, jest zupenie bezcelowe.

O humanizmie bdziemy mwi wtedy, gdy kady bdzie syty i pewien swego jutra!

Jerzy Pucek.

Jak poznaem samego siebie?Ogaszamy konkurs na zakoczenie tej noweli. Pierwsza nagroda 200 z., druga i trzecia po 100 z.

Jury konkursu bdzie stanowi dwch p. p. profesorw i przedstawiciel redakcji.

Utwory naley przesya do redakcji ,,M. ycie" podpisane tylko godem. Do tego trzeba za-

czy zaklejon kopert z wypisanym na wierzchu godem, a z nazwiskiem autora wewntrz. Zastrzegamy sobie dokonanie zmian w/g uznania jury co do podziau oglnej sumy nagrd.

Prace mona nadsya do dnia 15 kwietnia r. b.Redakcja

Przyznaj otwarcie, e rzadko czytam Schellinga. i przy pierwszej okazji wypija si wsplnie kilkaNawet jego system transcendentalnego idealizmu, nie butelek wina z tym, ktrego chce sie pozna. Mi-przemwi do mnie ywiej. I to, e Ja " wydaje dzy trzeci a pit butelk s wszystkie nierwnocisi rwne koniecznemu rozwojowi, ktrego reproduk- zazwyczaj usunite. Po pitej pije si zazwyczajcja, si intelektualnego zapatrywania jest transcen- braterstwo, a przecie z nieznajomym nikt nie bdziedentalna filozofia, nie zbliyo mnie, do tych kilku pi braterstwa, nota bene: tego czowieka zna si.pyta. Zatem jak powiedziane: innych pozna, nie jest

Je dn o zdanie Schellinga podobao mi si jednak wielk sztuk. Ale samego siebie ? Kto w dzie- bar dzo: Czowiek staje si coraz wikszym, im le- cinnym popiechu powie e to atwo, temu odpowiem:piej poznaje siebie i swoj si", mwi ten filozof. Tak, to jest tak samo atwo, jak siebie samego po-

Gd y nie dawno znalazem to zdanie w moim caowa; w usta naturalnie,notesie gdzie zwykle notuj zdania ktre mi impo- Niestety moja ochota poznania samego siebienuj, postanowiem powanie wedug tego postpowa, malaa z dnia na dzie, im wicej trudnoci pitrzyoPozna siebie i moj si. si przede mn Przyszed mi z pomoc ten sam

To nie jest jednak wcale tak atwa sprawa. In- Schelling innym swoim zdaniem: Daj czowiekowinych pozna to fraszka. Trzaska si obcasami, uchy- poczucie tego czym jest, a nauczy si wkrtce byla kapelusza, mwi swoje nazwisko szybko i niezro- tym, czym ma by ! "zumiale, przedstawia si, szuka wsplnych stosunk w Rwnie to zdanie odrnia si od innych jego

5


6/10

zda, jak prostot i zrozumiaoci. A e byy w moim yciu sytuacje w ktrych nie wiedziaemco ma by, przypominam sobie jeden szczeglniestarszy przykad. Byo to, gdy zdawaem ustn matur. Stary, siwy profesor, ktry w najuprzejmiejszysposb, da zawsze najnieprzyjemniejszych rzeczy, wcisn mi kred do rki z prob, bym szybko narysowa jak zawi konstrukcj geometryczn; mg

by mi z tym samym powodzeniem rozkaza znie jajko, czy przej si spacerem po drucie telegraficznym wic, jak ju powiedziane, takich momentw w moim yciu byo ju wicej i niestety podobnemona byo oczekiwa w przyszoci, postanowiem,e bdzie inaczej. Chciaem sobie wic moliwieszybko i gruntownie wyrobi poczucie tego, co jestem, by raz na zawsze wiedzie, co mam by.

Ale u kogo si dowiedzie?Mj przyjaciel Teodor, osdziby mnie naprzy-

kad jako dobrego towarzysza (zabaw).Uczciwy czowiek ktry kiedy by nocnym str

em, powiedziaby, e nocna samotno ulic pobudzaaby mnie z pewnoci do piewu, ktry odpo

wiadaby wicej mojemu wewntrznemu nastrojowi,ni yczeniom moich wspblinich.

Pewien wierszokleta ktrego niedawno nazwaemniezdarn gsiennic, owiadczyby bez wtpienia, e

jestem najwikszym osem midzy Spitzbergiem aprzyldkiem Dobrej Nadziei.

A gdzie, jaka maa osbka owiadczyaby zarumieniona, e jestem bardzo kochany chopak...."

Rzeczywicie tylko jedna by to owiadczya;i przyznaj, e nie uznaj jej za bezpartyjn i dlatego, jako sprawiedliwy sdzia, nie dopucibym jej wcale do przysigi.

Tak wic ostatecznemu stwierdzeniu co jestem,stay liczne trudnoc i w drodze. Jakiego autorytetu

w dziedzinie psychologii zapyta, nie miaem odwagi.Tacy ludzie pytaj si tak duo i nieprzyjemnie, apotem mwi jeszcze niegrzecznoci, po 20 z. za sztuk.

Pomogo mi pewne ogoszenie w gazecie, przeczytane u fryzjera. Podpado mi, bo bya na nimtusta plama od brylantyny Graf ologia !" Tak jest.Grafolog mi to powie. A jeszcze lepiej grafolodzy.Jeden to za mao. Moja dusza zbyt jest skompliko wana, by jeden wystarczy.

Jak ja si cieszyem!By przez tre prbki mojego pisania nie skie

rowa sdu w pewnym kierunku, postanowiem posa wszystkim jedno i to samo zdanie. Ale jak ie?

Jakie gupie, nic nie mwice zdanie, ktre z moimpojciem na ycie i zawodem miaoby moliwie jaknajmniej wsplnoci.

Mylaem o jakim cytacie ktry mgbym napi-sa. Napr zy kad: La parole a ete domee a 1'hommepour " ale nie, to musi by przecie polskie zdanie.

A moe tak: Kobieto, ty puchu marny..." Nie tegote nie mona. Mog oby by wzite za wskazwk,e nie lubi kobiet.

Zagbiem si w rozwaanie co mgbym napisa.Nareszcie przychodzi mi dobry pomys. Otwie

ram gazet (znowu gazeta!) i na lepo wskazujpalcem. Tak tutaj! To napisz jako prbk. Niestety nie miaem zbyt szczliwej rki. Wskazaem

w dzia drobnych ogosze.Przeczytaem.N a dzisiejszy rynek bydlcy przybyo 75 raso

wych macior, 120 prosiakw, 102 woy "

Tajnikw mojej duszy nie owietla to zdanie jednak w adnym kierunku, a to najwaniejsze.

Nie zadajc sobie specjalnego trudu, przepisaemto zdanie pi razy, moim zwykym pismem, jakimpisz notatki, czy co podobnego .

A potem, wyrafinowanie (taki ju niestety jestem),posyam te pi odpisw o 75 maciorach, do piciumoich dobrych znajomych. Jedn do adwokata,

drug do doktora, trzeci do pierwszego kupca,czwarta do znajomego profesora, pit do szkolnego jeszcze kolegi, oficera uanw. I wszystkich piciupanw prosz uprzejmie, o wysanie kartki do jakiego grafologa, kad naturalnie do innego uczonego

w pimie, z dodanym listem od siebie, o rwnymnaturalnie dla wszystkich brzmieniu. Mniejwicej tak,e z bardzo wanych powodw, ktrych niestetynie mog wymieni, interesuj si ywo charakteremtej osoby, ktra t not atk o 75 maciorach wasnorcznie pisaa, pozwalam sobie wic zwrci si do Wngo Pana, z prob o wypowiedzenie si wtej kwestii z ca otwartoci. W uznaniu zasug Wngo Pana na tym polu, z gbokim szacunkiem

i t. d.1 wszyscy uczynili jak ich prosie m: doktr,kupiec, adwokat, profesor i oficer.

Nareszcie moje biedne serce bdzie miao spokj . Dowiem si co ja jestem. No i wedug Szellin-ga, poznawszy co jestem i moj si, w poczuciu tejsiy bd wiedzia, co mam by. Ciesz si od trzechdni. Jak mae dzicko, tak si ciesz. Bo szczerzemwic jestem przekonany, e po przeczytaniu,tych piciu orzecze, nie tylko poznam swj charakter,ale i powiksz koo mych znajomych o jednego bardzo wartociowego czowieka. Przeto wartociowszego, e si mnie nigdy nie wyrzeknie, nie bdzieo mnie plotkowa do innych i nie nacignie mnienigdy na poyczk, czy kolacj.

Po trzech dniach mam pierwszy list. Ni e otwieramgo. Czekam na pozostae.

W ostatni niedziel przed pierwszym przyszednareszcie pity i ostatni. To by uroczysty moment,Listowy dosta pi zotych i postanowiem, e dostanie drugie tyle, jeli tych piciu uczonych panwzgadza si na rwni, e ja e ja e ja - -Nic !Tego nie powiem.

Stao si dziwnie.Otwarem listy w moim gabinecie, ktry przedtem

starannie zamknem. Z kadego wypado najpierwmoje 75 macior. W kadej notatce byo duo pod

krelone. Litery i cae sowa czerwono i zielono,niebiesko. Tylko jeden podkrela poprostu czarno.Oprcz tego pi listw. Zatem: gotw do krytyki! Wypiem dwie szklanki wody i zaczem czytapierwszy. By od mojego przyjaciela kupca.

Wielce szanowny Panie! Przedoona mi prba,naley do najbardziej przejrzystych pism "

Ha, zaraz sobie mylaem!Osoba ta ma prosz zauway szczeglny

sposb pisania dwjki w 125 i 102, jak i sam faktuywania cyfr zamiast wyrazw szczeglny talentarytmetyczny, przemawiajcy wyranie "

Jestem zdziwiony. W matematyce byem zawsze

saby. Tabliczki mnoenia nigdy nie umiaem napami.Przesadna oszczdno, mona nawet powiedzie

skpstwo, znamionuje oszczdno w miejscuprosz

6


7/10


8/10

Kronika Szkolna

Samorzd szkolny w Pastw,Gimnazjum i Liceum.

Samorzd pad o to s owo midzy nas, mamy go utw o-rzy, wyb ra. Mo de twarze umiecha y si wymawiajc to sowo.Bo i poc nam samorz d? Mamy tyle pracy , ktr a nam wy-starczy i zajmuje nas, a wic na co ? po co ? Kazano jed nak wybralimy. Ciekawi bylimy, co on te bdzie robi . Nie do jed nak na tym, mw io no e ma zosta wybr any jeszcze jaki na dsa mor zd " czy zarzd gw ny. I... stao si to jed negopadz ierni kowego wieczor u. Wszystkie oczy zwr con e by y natych kilku wybranych, wszyscy czekalimy, co z tego bdzie.

My czekalimy, a co z robi samorz d?.. . zebr anie . Uchwa -ono na nim to i owo. Ustal ono p rogram pracy caorocznej,

jako pierwszy punkt kadc denie do wyrobienia jaknajwikszejsolidarnoci koleeskiej i zrozumienia dla pracy spoecznej.Post anow ion o zaj si utwor zeni em i zorga nizowa niem k eksamoksztaceniowych, jak: fizyczne, przy rodnicze, polonistyczne, w ktr ego oni e znajdowa si miaa redakcja gazetki szkolneji inne.

Pikne to s zamiary, ale czy z tego co bdz ie ? m wi on o.Nasz samorzd okaza si jednak upartym i po niedugim

czasie swe z amiary wprowad zi w czyn. Kka wyej wspo mni anepowstay, wyszed pierwszy num er gazetki szkolnej, cigajcciekawskich do miejsca w ktrym go wywieszono

Ide samor zdu zaczlimy rozumie. Po nie dug im czasiezabrano si do konkret nego wykonywani a pierwszego pu nkt uprog ramu . Ki edy miejscowy P. Z. Z rzuci h aso wydo byc iazwok, pomordowanych przez okupanta, nasz samorzd urzdzazbi rk pienin na zakup trumien, zbierajc pokan jak namod zie sum 1500, z. Przez cay za tydzie zdziwieni prze-chodnie widzieli przy wiey cinie gromad modziey wy- bierajcej i oczyszczajcej ceg, z ktrej stan ma po mni k dlatych boh ater w. W par dni pniej, kiedy komitet ekshumacjipom or dow any ch zwraca si z prob o pom oc przy wydobyciuzwok, idziemy jak je de n m". Pracujemy w pocie czoa, caydzie, goymi rkoma wydobywamy wite szcztki mczennikwza spraw polsk. Jak doni osym by ten fakt, niec h wiadczsowa jednego z mwcw na uroczystym pogrzebie tyche ofiar;Niechaj wolno bdzie mi podzikowa modziey gimnazjalnejza jej uczynn pomo c, dzi ki ktr ej caa ta dzisiejsza uroczysto

w ogle odby si moga". Wszystkie te wypadk i i prace zbliaj nas do siebie, jednocz

i daj zrozumie nasz wasn warto.Po tym wystpieniu nadcho dzi okres pracy wewntrznej.

Nakada si na wszystkich skadki uczniowskie, a z uzyskanych w ten spos b fundu szw wspiera si materia lnie, coraz lepieji sprawniej pracujce kka samoksztaceniowe.

W dalszej swej prac y organizu je samorz d ob ch d w.Mikoaja. Jest to pikny tradycyjny wieczorek, peen zdrowegohumoru i radoci, ktry dugo nam w pamici zostanie.

Nas t pny m etapem prac y to ,,Pierwsze polskie jasek a". Ztym to byo za nie wyranie , by o duo kopot w. Jakich niewiem, nie mogem si dowiedzie, ale stale widziaem obra-dujcych czonkw samorzdu, a przechodzc raz koo tej grupy,syszaem ,,.. chce tysic za sal ' . To nic , tamci chc pi tysi cy". Iny m razem ,,... jeszcze ten boks' i cikie wes-tchnienie prezesa trzeba si bdzie wprowadzi do siebie".

I wpr owa dzo no si do siebie, na impr owiz owanej scenie, wasnym udek orowanej przemysem, odegr ano pikne jaseka,zdobywajc sympati miejscowego spoeczestwa i fundusze nazakup ksiek do biblioteki.

tej grupki aktorskiej powstao dzisiejsze kko dramatycz-ne. Tu nadmi eni naley o stwor zeni u ch ru szkolneg o, ktry

ju nie raz stan na wysokoci zadania.Ostatni niespodziank, sprawion nam przez samorzd,

bya doroczn a zabawa. Takiego tanieg o bufet u jeszcze po woj-nie nie byo, a co do samej zabaw y, to miem twie rdzi , edrugiej tak dobrej w tegorocznym karnawale te nie byo.

Dzi wic ju wiemy, co za zadania ma samorzd i wiemy jak wanym czynni kiem jest on w naszym yciu szkol nym.Nauczyl imy si ju troc h pracy spoecznej i zbior owej. Doce -niamy jej warto dl a dob ra nas samych, a nawet dla do braspoeczestwa. Dziki niej wyjdziemy w ycie przy goto wanido pracy spoecznej . M. Bieliski

F. C. K. w Pastw. Liceum Pedagogicznym.Koo modziey P. C. K. przy P. L. P. powstao w padzier-

niku 194S r; liczy ono obecnie 120 czonkw . Koo nasze po-stpuje w myl hase Czer wonego Krzya. Do chwili obecnej

wyko na o ono szereg prac na tereni e szkoy i mi asta. Rozto-czyo opiek nad gr obami polegych onierzy, bierze czy nnyudzi a w zbi rka ch ulic znych na cele P, C, K. Na terenieszkoy otacza opiek biednyc h, urzdzajc w tym celu wiec zrwietlicowy o charakte rze doc hod owy m Projektuje ono rw-nie dwie wycieczki, oraz pr zedstawi enie tea tral ne poc zonez zabaw, celem uzysk ania fund usz w na potr zeb y koa. Nazeb ran iac h Koa P. C. K. projektu je si wygosi cykl referatwz dziedziny anatomii, higieny, ratownictwa i ycia spoecznego.

Rozrywki umysoweZ uwagi, e nie wszyscy graj w szachy, a rozry wki

umysowe p owin ny by dla wszystkich, usuwamy z konk ursuzada nie szachowe po dan e w n-rze I M, . " i wczamy jedo osobn ego kcika szachowego. Za rozwiza nie szara dy mniej-szej wyznaczamy 2 punkty, za wiksz 4 punkty, za zagadk1 punkt.

D z ia s z a c h o w y

ZadanieBiae: K f 1, G f 4;Czarne: K h 1, p: d 4, e 3, f 2.

Biae zaczynaj i remisuj. Zaznaczamy, e dobre rozwiz aniepolega na uwzg ldni eniu wszystkich war iant w (odmi an), t. j.

wszystkich sensownych i prowadzcych do celu posuni. Zada-nie to nie jest tak proste, jak by si zdawa mogo. Za trafnerozwizanie przeznaczamy 5 punktw.

Szarada powicona modzieyModoci! oto caa otwarta,

ju czwarte pierwsze nastaje,zniknie wizienna pierwsza i czwarta,na wolno wyjd z niej kraj e! Wolno, jak trzecia druga, zbudzona we nie Adama przez Boga, wyciga do nas wdziczne ramiona,

koczy si zima sroga.Lecz w arce, w ktrej, jak pierwszy trzeciTruman rd ludzki ratuje,znalaz si pomiot wilczy i krecii chciwe psy i szuje,Tym trzeba krzykn; druga i czwarta!My panujemy nad Wis!Modoci! Oto cao otwarta,

jej czwarte pierwsze ju byso!

Szarada powi cona uczennicomDrugi pierwszy dziesity! Lubisz wiersze, kwiatyi jasne oczy dziewczt i ich imion skrty:sidma czwarta to akord, co otwiera wiaty,gdy Irena brzmi sucho, jak czytane nuty,choby nawet pisaa mdre artykuy

do gazetki. Osiem pi wol, ni Adela,lecz czybycie ze skrtu siedem pi wysnuy

Indonezj, gdzie jeszcze kto do kogo strzela,Izyd, czy Izold nie wiem i nie zgadn...Spieszczenie sze pi byoby zupenie adne

od imienia Rudolfa", gdyby ta bogdanka bya miedzianowosa, lub choby kasztanka.Trzy cztery przeciwiestwem bdzie aski Boej;

byby to skrt imienia siedem trzy i cztery,od pierwszego zdobywcy napowietrznej sfery

wedug mitu. Jeden pi przyjemnie brzmie moe

dla Edwardy. Powinno by imi Matura",lub dojrzalsze i bardziej kobiece: Amura, wtedy monaby mwi czule: dziesi cztery!

Pewnie s powaniejsze od imion problemy:

nowa dziejw jedynka czwarta... Gdzie idziemy?Czy dwa cztery si cieszy? Czy Bg dwa pi wiatu

do?" Czy ro zk ad od omiu a do dziesitego

pi ludzkoci jedynie odmian granatu,

czy bdzie na ksztat pi sze niebios szczliwego?

Caa!... Wiedzmy o jednym wrd licznych jej gosw

e tylko wolny nard jest twrc swych losw!

ZagadkaPapierowa renica, z papieru powieka;kto spojrzy we mnie dusz zobaczy czowieka .

8


9/10


10/10

T r e n u m e r u 1-go:S ow o wst pn e, W rocznic Tadeus za Ko ciuszki , Ojcie c Ojczyzny, O typ kultury polskiej,Kartki z pamitnika , Sz kot a w rok u 2 0 0 0 , Sz a chy, Przypadek, Kronika szkolna, Wiadomocisportowe, Humor, Rozrywki umysowe.

Numer niniejszy zawiera artykuy:Jed no narodowa, Na dz ie wyzw oleniaTcz ewa , Rok tem u, Idee odb udo wy, Jak po zn a em sa me go siebie, Me c z ksiycowy,Z kraju i ze wiata, Ogeszenia.

Redaguje Kolegium redakcyjne. Redaktor naczelny Janusz PASIERB. Godziny przyj : redaktor naczelny: w t o r k i i r o d y 11 12 godz.. sekretarka redakcji : wtorki , p i tki i so b o ty 10.30 - 12. Ad re s reda kcj i i adm i nis t ra cj i ; T c z e w , u l. 3 0 - g o S t y c z n i a , Gimnazjum i Liceum Oglnokszta.

I pitro, obok Sekretariatu.Ceny ogosze : Dro bne za wyra z z 3. Du e 1/4 (125/90 m m. ) kolu mny z 200.

Drukarnia w Tczewie, pod Zarz. Pastw., ul Kociuszki 21. telefon 1468 3

Młode Życie - Pismo młodzieży szkół średnich nr 2

Documents

Transcript of Młode Życie - Pismo młodzieży szkół średnich nr 2