ISSN

: 208

3-00

09

technika i technologia w przemyśle spożywczym

wyda

nie sp

ecjal

ne

mleczarstwoDodatek do wydania 1/2014 (13)

TECHMILK 2014

REDAKCJAul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz

tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85redakcja@bitubi.pl

RADA PROGRAMOWA Bogdan Dróżdż (SGGW)

Lech MaryniakAdam Pawełas (Carlsberg Polska)

Ireneusz Plichta (ProEko)Janusz Wojdalski (SGGW)Zygmunt Zander (UWM)

REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Wojnarowska

tel. 535 094 517

DZIAŁ MARKETINGU tel. 535 566 506

spis treści

Zaprzyjaźnione wydawnictwa:

SEKRETARZ REDAKCJIJanusz Zakręta tel. 692 12 33 69

PRACOWNIA GRAFICZNA PROGRAFIKA.com.pl

DRUK Drukarnia Wydawnictwa NOWINY

ul. Olimpijska 20, 41-100 Siemianowice Śl.

WYDAWCAAgencja Promocji Biznesu s.c.

ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz

tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85www.apbiznes.pl

www.agro.apbiznes.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.Kwartalnik. Nakład: do 2 000 egzemplarzy

4 TECHMILK 2014, Jubileuszowe XV Seminarium Jan Limanowski

6 ENERGIA – WODA – ŚRODOWISKO IV Konferencja Naukowo-Techniczna – Relacja

8 II Forum Technologii Serowarskich – Relacja

14 Produkcja mleczarska w krajach Zatoki Perskiej Lech Maryniak

20 Polski handel zagraniczny serami w latach 2003-2012 Adam Bugała

24 Zdrowa Krowa – z korzyścią dla hodowców i zwierząt Arkadiusz Cyman

26 Polski handel zagraniczny artykułami mleczarskimi w latach 2003-2012 Adam Bugała

28 Przy kuchennym stole – wnętrza i smaki kuchni śląskiej Anna Grabińska-Szczęśniak

28 Bactoforce Poland Piotr Augustyniak

29 CSK fotorelacja z jubileuszu 15 lecia firmy

32 Polski handel zagraniczny używkami w latach 2003-2010 Adam Bugała

33 Euromlecz Aleksandra Wojnarowska

W połowie grudnia 2013 r. Ania Chachulska wsiadła do pociągu w Warszawie. Nie mogła przypuszczać, ze ta podróż zakończy się inaczej niż zwykle. W planach było miłe spotkanie ze znajomymi. Po długiej podróży pociągiem w Solcu Kujawskim. Los jednak chciał inaczej.

Pociąg był już znacznie opóźniony i najwidoczniej maszyniści chcieli nadrobić stracony czas. Ania nie zdą-żyła wysiąść z pociągu, gdy pociąg ruszył – jak twierdzi Ania – bez ostrzeżenia. Trudno to sobie wyobrazić, ale na stacji kolejowej w Solcu Kujawskim wpadła pod ruszający gwałtownie wagon. Zanim ktokolwiek zdążył zareagować, pociąg zmiażdżył jej obie nogi. Obie zostały amputowane.

Dziś Ania leży w szpitalu w Bydgoszczy, czeka ją długa i bolesna rehabilitacja.

Apelujemy do Państwa o pomoc w jej imieniu.

Pomóżmy Ani stanąć na nogi

Ania Chachulska jest wieloletnią redaktor naczelną czasopisma branżowego „Przegląd Mleczarski”. Jest osobą samotną, nie ma dzieci. Wzbu-dza powszechną sympatię, jest bardzo pracowita i towarzyska. Mieszka w Warszawie, na siódmym piętrze w bloku z windą.

JAK PRZEKAZAĆ DAROWIZNĘNależy dokonać przelewu bankowego (może być przelew internetowy)

lub wpłaty na poczcie:•     nazwa odbiorcy: Fundacja Avalon – Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym, Michała

Kajki 80/82 lok. 1, 04-620 Warszawa•     numery rachunków odbiorcy: Rachunek złotowy PLN: 62 1600 1286 0003 0031 8642 6001 Rachunek złotowy PLN: 86 1600 1286 0003 0031 8642 6151

– darowizny w ramach zbiórki publicznej Rachunki prowadzone przez: BNP Paribas Bank Polska SA

W tytule wpłaty proszę podać nazwisko i numer członkowski nadany przez Fundację - Chachulska, 2826 (ten dopisek jest bardzo ważny).

JAK PRZEKAZAĆ 1%Wypełniając zeznanie PIT, podatnik musi obliczyć podatek należny

wobec Urzędu Skarbowego.W rubryce WNIOSEK O PRZEKAZANIE 1% PODATKU NALEŻNEGO

NA RZECZ ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO (OPP)•     Wpisać numer KRS: 0000270809 •     Obliczyć kwotę 1%W rubryce INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE (bardzo ważne!)•     Wpisać nazwisko oraz numer członkowski nadany przez Fundację

– Chachulska, 2826.

foto

: APB

Zdaniem szwajcarskich naukowców do rosnącej liczby wykrywanych alergii i astmy może

przyczynić się zła dieta. Przede wszystkim problem dotyczy błonnika, a w zasadzie zbyt małej jego ilości spożywanej

między innymi pod postacią owoców i warzyw.Przeprowadzone badania pokazały związek między spoży-

ciem błonnika, a częstotliwością występowania alergii i ast-my. Wzrost chorób alergicznych i astmy można wytłumaczyć

nie tylko zanieczyszczeniem powietrza, paleniem papie-rosów, czy samą w końcu genetyką. Zdaniem naukowców

przede wszystkim warto zmienić nasze nawyki żywieniowe.

ponad kwotę mleczną w Polsce

kontraALERGIA i ASTMA

2%

OWOCE i WARzyWA

Od stycznia ruszyła nowa kampania informacyjno--promocyjna realizowana

na rynku polskim przez Związek Sadowników Rzeczpospolitej Polskiej, będąca pilotażem docelowej kampanii programu Komisji Europejskiej.Projekt realizowany będzie przez kolejnych 12 miesięcy, od stycz-nia do grudnia 2014. Szacunko-wy budżet programu to 700 000 zł, a proponowana wysokość wsparcia z Funduszu Promocji

ARR to około 630 000 zł. Kam-pania informacyjno-promocyjna „Niezwykłe właściwości zwy-kłych owoców” realizowana bę-dzie ze wspomnianym powyżej wsparciem Funduszu Promocji Owoców i Warzyw Agencji Rynku Rolnego. Kampania prowadzona przez Związek Sadowników będzie współpracowała także ze Stowarzyszeniem Planta-torów Borówki Amerykańskiej, Plantatorów Porzeczek oraz Plantatorów Truskawki.

Celem kampanii jest wzrost s p oż y c ia o w o c ó w ja g o d o -wych (wsparciem objęte będą truskawka, maliny, borówka a m e r y k a ń s k a , p o r z e c z k i ) w szczególności wśród dzieci i młodzieży, wyrobienie zdro-wych nawyków żywieniowych oraz wzrost eksportu owoców jagodowych i ich przetworów.D ziałania promo c yjne b ę dą prowadzone jednocześnie na 5 rynkach – polskim, austriackim, szwedzkim, fińskim i czeskim.

Źró

dło

: Fa

mm

u/F

apa

Według najnowszych danych Agen-cji Rynku Rolnego (ARR) w okresie od kwietnia do końca grudnia 2013 r.

do podmiotów skupujących w Polsce dostarczono ok. 7,6 mln ton mleka, czyli o ok. 1,17% więcej niż w analogicznym przedziale czasowym ubiegłego roku.Stopień wykorzystania kwot indywidualnych przysłu-gujących dostawcom hurtowym po 9 miesiącach roku kwotowego 2013/2014 (kwiecień/marzec) wyniósł ok. 76,37%, natomiast szacunkowy stopień wykorzystania kwoty krajowej dostaw ukształtował się na poziomie 76,21%. W dwunastym miesiącu 2013 r. do podmiotów skupujących dostarczono 828,3 mln kg mleka, czyli o 6,2% więcej niż miesiąc wcześniej i o 7,2% więcej niż przed rokiem. Przydział kwoty dostaw hurtowych na 9 miesięcy sezonu 2013/2014 to 7,43 mln ton (przy założeniu, że kwota sprzedaży bezpośredniej obejmie 1,5% całkowitej kwoty mlecznej), zatem obecnie limit przekroczony jest o ok. 2,3%. Według szacun-ków analityków ARR, jeśli dynamika skupu mleka z ostatnich 9 miesięcy utrzyma się na porównywalnym poziomie, w następnych okresach może dojść do przekroczenia przez Polskę kwoty krajowej dostaw o ponad 2% w roku kwotowym 2013/14. Kwota krajowa przysługująca Polsce na sezon 2013/2014 wynosi 10,0558 mln ton i jest dzielona na dostawy hurtowe i sprzedaż bezpośrednią.

foto

: chr

omas

tock

Jagodygórą!

Był to czas, kiedy na półkach sklepów

spożywczych królował „jogurt z extra

dużymi kawałami owoców” jednej firmy.

Inni producenci nie potrafili efektywnie

z nią konkurować i rozglądali się za

gotową technologią. Za namową

ówczesnego prezesa Zentis Polska

pana Mario Graebera wspólne bada-

nia podjęli Adam Głowacki z Zentis

i Jan Limanowski z UWM. Badania

skutkowały powstaniem pierwszej

stacji do mieszania jogurtu z dodatkami

owoców. Stacja została zbudowana

w hali technologicznej Katedry Inży-

nierii i Aparatury Procesowej UWM

i umożliwiła wykonanie drogich badań

mieszania rzeczywistych produktów:

serka homogenizowanego i jogurtu

z koncentratem owocowym. Sukces

badań, atrakcyjność wizualna procesu

mieszania w przepływie i możliwość

zaproponowania technologii „pod

klucz” zaowocowały pomysłem zor-

ganizowania seminarium i pokazu

działającego urządzenia. Spotkanie

odbyło się w Olsztynie w dniach

17 i 18 lutego 2000 roku i składało się

z części konferencyjnej, w hotelu Park,

i pokazu działającego urządzenia.

Uczestniczyli w nim przedstawiciele

firm Argo i Axflow, które współpraco-

wały przy budowie stacji mieszania

oraz goście z zakładów mleczarskich

i UWM. Pokaz został przyjęty z wiel-

kim zainteresowaniem. W kolejnych

latach zaowocowało ono wdrożeniami.

W obecnej chwili w Polsce i za granicą

pracuje około 130 stacji mieszania

sygnowanych znakiem Zentis.

W roku 2001 głównym organizatorem

seminarium została Katedra Inżynierii

i Aparatury Procesowej. Razem z firmą

Zentis zorganizowała ona drugie semi-

narium pod nazwą „Postęp techniczny

w produkcji serków twarogowych

homogenizowanych”. Współorganiza-

torami tego seminarium były też kolejne

firmy: ARGO, Stephan GmbH, AxFlow,

Profil-Aeromix, Bujalski, G.C. Hahn,

GEA, Henkel-Ecolab, Milk Hydrosan

i Tewes-Bis. Spotkanie odbyło się w

hotelu Novotel w Olsztynie. Wykład

wstępny wygłosił  prof. dr hab. Zbigniew

Śmietana. Drugi dzień seminarium

poświęcony był pokazom w hali tech-

nologicznej KIiAP. Firma Tewes-Bis

pokazała kompaktową stację mycia

CIP, firma Profil Aeromix - urządzenie

do napowietrzania serka, Milk Hydrosan

– stację do ultrafiltracji. Można było oglą-

dać moduły ultrafiltracyjne i degustować

serki produkowane tą metodą. Firma

G.C. Hahn zaproponowała degusta-

cję produktów z rynku niemieckiego

zawierających stabilizatory własnej

produkcji, a firma Zentis wspólnie

z KIiAP powtórzyła ubiegłoroczny

pokaz mieszania jogurtu z owocami

w stacji wzbogaconej o tzw. konektor czyli

urządzenie służące do sterylnego dozo-

wania wsadu owocowego dostarczanego

w opakowaniach typu „bag in box”.

W dniach od 11. do 14.02 br. odbędzie się w Hotelu Gołębiewski w Mikołajkach jubileuszowe XV Seminarium „Postęp techniczny w przetwórstwie mleka TECHMILK 2014”. Jego głównym akcentem będzie wystąpienie pomysłodawców seminarium, przedstawicieli firmy Zentis Polska

Sp. z o.o. W roku 2000 firma Zentis razem z Katedrą Inżynierii i Aparatury Procesowej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zorganizowały seminarium poświęcone teorii

i praktyce wytwarzania produktów mleczarskich z wyraźnie wyczuwalnymi kawałkami owoców.

4 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

Jubileuszowe XV Seminarium

Postęp techniczny w przetwórstwie mleka

TECHMILK 2014fo

to: A

PB

dr hab. inż. Jan LimanowskiPrzewodniczący Komitetu Organizacyjnego

Seminarium z roku 2001 stało się

wzorcem dla kolejnych. Jego część

wykładową, uzupełniły wystąpienia

p ro f . A n d r ze j a Ba b u c h ows k i e g o

i pani Joanny Nowak z firmy Sparks,

którzy później corocznie brali udział jako

wykładowcy w kolejnych seminariach.

W roku 2006 dołączył do nich pan Wiesław

Wasilewski z firmy BigPol. Ich wykłady

dotyczyły odpowiednio polityki unijnej

w obszarze mleczarstwa, marketingu

i programów pomocowych dla Polski.

W roku 2002 miało miejsce semina-

rium na temat technik membranowych,

a w roku 2003 – na temat higienicznych

aspektów przetwórstwa mleka.

Ze względu na coraz większą

liczbę uczestników, w 2005 roku se-

minarium odbyło się w hotelu „Anders”

w Starych Jabłonkach, a od roku

2006 stałym miejscem spotkań został

Hotel Gołębiewski w Mikołajkach.

W tym też czasie po raz pierwszy

uzupełniono nazwę seminarium o logo

„Techmilk”. Z czasem stało się ono

znakiem firmowym i hasłem rozpozna-

walnym nie tylko wśród pracowników

przemysłu mleczarskiego. W roku

2000 w seminarium wzięło udział około

70 osób, w roku 2005

– 225, a w roku 2013

– ponad 370 osób z 80

zakładów mleczarskich

i 55 firm producenckich

oraz przedstawiciele Krajowego Sto-

warzyszenia Mleczarzy i Polskiej Izby

Mleka, przedstawiciele czasopism

branżowych oraz zaproszeni goście

specjalni, pracownicy KIiAP, doktoranci,

studenci. Część plenarna seminarium

„Techmilk 2013” składała się z 38 wy-

kładów poświęconych wielu wybranym

problemom technicznym związanym

z przetwórstwem mleka. Mówiono

o energetycznych aspektach przerobu

mleka, warunkach zachowania higieny

produkcji, problemach uzdatniania

wody, zagospodarowaniu ścieków,

pakowaniu produktów mleczarskich,

budowie i zastosowaniu nowych

urządzeń, automatyzacji i robotyzacji

produkcji. Szczególną uwagę słuchaczy

zwróciło kompaktowe urządzenie firmy

OBRAM do bezformowej produkcji

twarogu, możliwość zastosowania

w  przemyśle mleczarskim zbiorni-

ków magazynowych i procesowych

z tworzyw termoplastycznych firmy

Weber, maszyny do rozdmuchiwania

i nalewania mleka oraz produktów

mleczarskich firmy SMF, paleta zróż-

nicowanych konstrukcyjnie zbiorni-

ków magazynowych i procesowych

firmy Schwarte-Milfor, nowatorskie

propozycje logistycznych rozwiązań

transportu przetworów mleczarskich

firmy Nagel. Oprócz wystąpień ple-

narnych wiele firm uczestniczących

w seminarium zaprezentowało swoje

wyroby i materiały reklamowe na

stoiskach ekspozycyjnych. Ta część se-

minarium rozwija się w ostatnich latach

najbardziej dynamicznie i wskazuje na

ogromne zapotrzebowanie imprez typu

wystawowego, gdzie naocznie można

przekonać się o jakości i walorach

prezentowanych produktów.

Kolejne seminarium Techmilk odbę-

dzie się już w lutym 2014 r. Jest to obecnie

największe i najważniejsze spotkanie

przedstawicieli polskiego mleczarstwa

z producentami urządzeń dla tej gałęzi

przemysłu. Celem seminarium jest

podzielenie się informacją na temat

najbardziej aktualnej techniki i nowych

trendów w konstrukcji i budowie maszyn

dla przetwórstwa mleka. Seminarium

jest skierowane przede wszystkim do

kadry kierowniczej polskich zakładów

mleczarskich lecz biorą w nim udział

również goście zagraniczni i przedstawi-

ciele branż pokrewnych. Partnerem KIiAP

w pracach organizacyjnych jest Polska

Izba Mleka, a patronat medialny sprawują

Agro Industry, Agro Przemysł, Forum Mle-

czarskie, portalspożywczy.pl i Przegląd

Mleczarski. Szczegółowe informacje na

temat seminarium oraz dane kontaktowe

można znaleźć na stronie internetowej

http://www.uwm.edu.pl/techmilk.

Przewodnicząc ym Komitet u Naukowego seminar ium jest dr hab. inż. Zygmunt Zander, prof. UWM, przewodniczącym Komitetu Organizacy jnego – dr hab. inż. Jan Limanowski, prof. UWM, sekretarzem – dr inż. Fabian Dajnowiec. W pracach Komitetu Organizacyjnego seminarium „Techmilk 2014” biorą udział: mgr inż. Paweł Banaszczyk, mgr inż. Malwina Biegaj, dr inż. Elżbieta Haponiuk, mgr inż. Dorota Mickiewicz, mgr inż. Waldemar Trzciński, dr inż. Józef Warechowski. Kierownikiem Katedry Inżynierii i Aparatury Procesowej jest pani prof. dr hab. inż. Lidia Zander.

5e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 1 / 2 0 14

Jubileuszowe XV Seminarium

Postęp techniczny w przetwórstwie mleka

TECHMILK 2014

foto: APB

foto

: APB

Temat wyposażenia zakładu w odpo-

wiednią infrastrukturę staje się coraz

bardziej palący. Ogromne kary nakłada-

ne za ścieki ponadnormatywne, i emisję

dwutlenku węgla, dążenie do optyma-

lizacji kosztów poprzez oszczędności

mediów energetycznych i wody a także

zwykła troska o przyszłe pokolenia

i ochronę środowiska sprawiają, iż na

konferencji „Energia-Woda-Środowi-

sko” pojawiają się przedstawiciele

całego sektora spożywczego.

Co roku w styczniu odbywa się branżowe spotkanie specjalistów pod tytułem „Energia-Woda-Środowisko”. Czwarta edycja odbyła się właśnie w Białymstoku. Uczestnicy, oprócz wysłuchania specjalistycznych prelekcji, mieli okazję zwiedzić innowacyjną instalację oczyszczania ścieków z produkcją biogazu i kogeneracją, znajdującą się na terenie Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita w Wysokiem Mazowieckiem.

Dariusz Sapiński – prezes zarządu

SM Mlekovita

Okazuje się, ze z działu, który generował dotych-czas tylko koszty, można uzyskać wartość dodaną. Dodatkowo 20% całej energii zużywanej w zakładzie, produkujemy teraz w procesie kogeneracji z gazu i biogazu. To daje nam dodatkowe oszczędności i poczucie bezpieczeństwa energetycznego zakładu. Dzięki nowoczesnej biogazowni jesteśmy w stanie przyjąć i przetworzyć każdą ilość kwaśnej serwatki.

6 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

mlec z a r s t w o

r e l ac j a

foto

: APB

foto

: APB

Spotkanie, oprócz tematu samej

instalacji w Mlekovicie, zdominował

temat kogeneracji i białych certyfikatów.

Wnioski z dyskusji są takie, iż przy ak-

tualnym stanie prawnym przy produkcji

energii elektrycznej z gazu naturalnego

i jej sprzedaży do sieci – proces się

nie opłaca.

Nikt nie chce inwestować sporej

ilości pieniędzy w drogie instalacje, któ-

rych rachunek ekonomiczny wychodzi

na zero. Relacja ceny pomiędzy gazem

a prądem jest zbyt mała. Tylko nieliczne

biogazownie pracujące na gazie na-

turalnym są dziś na niewielkim plusie.

Inna sytuacja jest z kolei w przypadku

produkcji prądu na potrzeby własne –

tutaj rachunek ekonomiczny zachęca:

„inwestuj”. Jeszcze bardziej lukratywnie

wygląda kogeneracja z biogazu.

Wnioski z dyskusji specjalistów

o białych i żółtych certyfikatach: żółte

certyfikaty w teorii są, w praktyce nie

obowiązują. Białe certyfikaty z kolei

są trudne w sprzedaży i zaczną się

opłacać dopiero wówczas, gdy zostanie

narzucona wyższa cena za emisję

dwutlenku węgla do atmosfery.

Mirosław Krzemieniewski

Dziekan Wydział Nauk o ŚrodowiskuUniwersytet Warmińsko -Mazurski

Z prawdziwą przyjemnością obejmuję patronatem konferencje z cyklu „Energia--Woda-Środowisko” organizowane przez redakcję Agro Industry.

Cieszy mnie fakt, iż specjaliści z przemy-słu spożywczego mają możliwość rze-telnej dyskusji i wymiany doświadczeń, połączonej dodatkowo z techniczną wy-cieczką do wybranej instalacji.

Tematyka podejmowana podczas czwar-tej już edycji konferencji „Energia-Wo-da-Środowisko” jest coraz bardziej ak-tualna, o czym świadczą coraz to nowe inwestycje z zakresu ochrony środowi-ska realizowane w wiodących zakładach przetwórczych na terenie naszego kraju. Wśród nich z pewnością wyróżnia się in-westycja w Wysokiem Mazowieckiem zre-alizowana przez Spółdzielnię Mleczarską Mlekovita.

Łukasz Wilczyński – KWEDuże zakłady produkcyjne wymagają stabilności w dostawach prądu, dlatego widzą dodatkowe korzyści w wysokosprawnej ko-generacji. Jesteśmy też w stanie oczyścić emitowany w procesie dwutlenek węgla tak, aby nadawał się bezpośrednio do aplikacji w produktach spożywczych.

Dariusz Jasak – prezes Veolia Water

Z dumą prezentujemy instalację wykonaną przez naszą firmę. Szacunkowa ilość biogazu wyprodukowanego w Polsce w insta-lacjach beztlenowych przez naszą firmę to 50 M Nm3. Do każde-go projektu podchodzimy jednak indywidualnie.

W spotkaniu uczestniczyli fachowcy z zakresu ochrony środowiska z całego przemysłu spożywczego

Paweł Jasiński (Grundfos) zaprezentował nowoczesne instalacje uśredniania i oczyszczania ścieków

Anna Olkowska (AF Projects) omówiła korzyści i zagrożenia oczyszczania ścieków z gospodarką osadową

Tematyka obrad bardzo poważna, jednak atmosfera na sali wykładowej – znakomita.

Rozmowy w kuluarach– niejednokrot-nie bardzo inspirujące.

Marek Kajurek, szef oczyszczalni ścieków w Mlekovicie, znakomicie spełniał się w roli moderatora.

W konferencji uczestniczyło wielu znamie-nitych gości. Tutaj Grzegorz Półchłopek, koordynator ochrony środowiska w Mars Polska, Sławomir Olszewski, wiceprezes Mlekpol, Bogusław Buczak oraz Dariusz Jasak z Veolia Water.

Rafał Błaszczyk (BASF) opowiadał o systemach uszczelnień

Agnieszka Lisikiewicz (Rockwool) zajęła się tematyką izolacji instalacji przemysłowych

Jan Dubasiewicz (Nijhuis Water) podjął temat odzysku wody i cennych surowców

Wystawa stoisk cieszyła się sporym zainteresowaniem uczestników spotkania

Bogusław Buczak (Veolia Water) analizował gospodarkę odpadami pod kątem możli-wych zastosowanych technologii

Andrzej Pluta (CES) mówił o nowoczesnych systemach poligeneracyjnych

Spotkaniu towarzyszyły liczne dyskusje kuluarowe

Profesor Janusz Budny apelował o racjonalną gospodarkę energią i środowiskiem

71 / 2 0 14

foto

: APB

foto

: APB

foto

: wno

s.uw

m.e

du.p

l

Chyba największym, aczkolwiek nieje-

dynym producentem serów długodojrze-

wających w Polsce jest Spomlek, który

– również z tej przyczyny – przyjął na siebie

rolę honorowego gospodarza spotkania.

Uczestnicy mieli okazję zwie-

dzić zakład produkcyjny Spomleku

FTS to spotkanie wyjątkowe. Spotykają się tutaj serowarzy z Polski i zagranicy, aby dyskutować o jakości, technologiach i trendach w produkcji sera. Powolutku zmienia się rynek i nasza świadomość, Kiedyś serowar to był zawód, rzemieślnik a nawet artysta. Po wojnie jego status uległ znacznej degradacji. Tymczasem dzisiaj obserwujemy powrót do starych tradycji serowarstwa, które bez twarzy serowara niestety nie mają racji bytu.

w Młynarach, zapoznać się z no-

woczesnym systemem zarządzania

jakością i produkcją. Prezes Edward

Bajko aktywnie uczestniczył w obra-

dach Forum, włączał się do dyskusji,

pytał. Nie tylko zresztą on, Forum

Technologii Serowarskich jest bowiem

jedną z nielicznych imprez branżowych,

w trakcie których na sali konferencyjnej

dyskusje wrą na całego. Niezastąpiona

w tym zasługa honorowych gości:

profesor Grażyny Cichosz (UWM),

doktora Antoniego Pluty (SGGW), pro-

fesora Arnolda Repsa (UWM) a także

mlec z a r s t w o

8 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r e l ac j a

foto

: APB

znamienitych młodych naukowców

z Lublina w osobach Waldemara Gusta-

wa i Bartosza Sołowieja.

Wzruszających chwil dostarczył

zebranym prof. Janusz Budny, który

wręczył pamiątkowy album z archiwal-

nymi zdjęciami mleczarni w Młynarach

na ręce prezesa Bajko. Profesjonalne

prowadzenie sesji i rzetelną po niej

dyskusję zapewnił znany wszystkim

doskonale Fabian Dajnowiec z UWM.

Swoją obecnością zaszczycił nas

także dr Zygmunt Zander (UWM) oraz

dr Krzysztof Młynek (UPH w Siedlcach).

Niezmiernie inspirujące okazały się

referaty przedstawiane przez przed-

stawicieli zakładów produkcyjnych.

Specjaliści z SM Spomlek podzielili się

swoimi doświadczeniami w zakresie

poprawy jakości mleka surowego,

głównie zwiększeniu ilości kazeiny.

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 91 / 2 0 14

foto

: APB

W nietypową rolę wykładowców

wcieliły się panie Zofia Zawadzka

(prezes OSM Top Tomyśl) oraz Zofia

Just (wiceprezes OSM Czarnków).

Rzadko mamy okazję widzieć je

w takich okolicznościach, gratulujemy

jednocześnie profesjonalnego występu

przed wymagającą publicznością.

Bardzo inspirujący okazał się referat

Ewy Grzybowskiej (CSK) o serach

typu rosyjskiego. Sala zareagowała

emocjonalnie, krytykując z jednej

i zachwalając z drugiej sytuację dot.

zapotrzebowania rosyjskiego rynku

na ten specyficzny produkt.

O technologii i technice pro-

dukcji sera w formie długich wstęp

opowiadali z niemiecką precyzją

i dokładnością przedstawiciele firmy

Alpma. Zaprezentowali najnowsze

dostępne technologie, pomagające

zaoszczędzić czas i pieniądze. Higieną

powietrza w nowoczesnej serowni

zajęli się z kolei przedstawiciele

firmy Ecolab, prezentując najnowsze

aplikacje pracujące już na polskim

rynku.

mlec z a r s t w o

10 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r e l ac j a

foto

: APB

Swoimi przemyśleniami oraz wynikami

kontroli jakości handlowej mlecznych pro-

duktów w Polsce podzieliła się z zebranymi

Beata Majchrzak z Gijhars, natomiast

o trendach w pakowaniu i konfekcjono-

waniu serów opowiedzieli przedstawiciele

firm Trepko, GAL oraz Alpma.

Nie zabrakło referatów dot. naj-

nowszych rozwiązań technicznych

i technologicznych w nowoczesnej

serowni. Swoją wiedzą podzielili się

Michał Korzycki (Culinar), Sandra

Spinkiewicz (Spinex), Przemysław

Leszczyński (Weber), Jan Dubasie-

wicz (Nijhius Water) a także Michał

Hołdyński (Tewes-Bis) i Rolandas

Vaivada (UAB Lukšių pieninė,

Litwa).

W trakcie Forum podjęty został rów-

nież temat serowarstwa zagrodowego,

regionalnego. Grzegorz Winiarek

i Tadeusz Kawa z Regionalnej Izby

Gospodarczej Żywności Naturalnej

i Tradycyjnej w Olsztynie opowiedzieli

o tym, jak robią ser zagrodowy, pre-

zentowany referat wywołał wśród

specjalistów technologów ożywione

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 111 / 2 0 14

foto

: APB

dyskusje, głównie w kwestii jako-

ści mleka surowego oraz czystości

procesu. Okazuje się, że wiele jest

na tej niwie wspólnie do zrobienia

– duże zakłady mogą zainspirować

się ciekawymi prostymi pomysłami

zagrodowych serowarów, tymczasem

ci mniejsi potrzebują chyba wsparcia

z zakresu zarządzania jakością pro-

dukcji i produktu. Ciekawy wykład

z zakresu produkty regionalne a sero-

warstwo zaprezentował niezastąpiony

Sebastian Wawszczak, na co dzień

pracownik Akademii Morskiej w Gdyni,

prywatnie rzemieślniczy piwowar i pa-

sjonat dawnych technologii produkcji.

Program poprawy efektywności

w SM Spomlek w Młynarach, zapre-

zentowany przez Bożenę Kamińską,

Renatę Korzeniewską oraz Magdalenę

Jaworską okazał się przysłowiową

wisienką na torcie. Uczestnicy uznali,

ze powinien to być temat przewodni

kolejnego Forum Technologii Serowar-

skich, które odbędzie się( jak zwykle)

w październiku 2014 r.

A.W.

mlec z a r s t w o

12 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r e l ac j a

foto

: APB

Międzynarodowe Forum Technologii Serowarskich to konferencja naukowo-techniczna o niezbyt długiej tradycji. Właściwie odbyły się zaledwie dwa spotkania:

w październiku 2012 w Nałęczowie oraz w październiku 2013 w Elblągu.

Spora frekwencja (ponad 130 przedstawicieli branży) świadczy jednak o tym, iż temat i formuła spotkania

trafiły na życzliwe przyjęcie uczestników.

Zapraszamy na trzecią edycję forum, już w październiku 2014. Szczegóły wkrótce, również na stronie www.apbiznes.pl.

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 131 / 2 0 14

foto

: APB

mlec z a r s t w o

14 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r y nk i e g z o t y c zne

Produkcja mleczarska w krajach Zatoki Perskiej

Tania energia jest wykorzystywana

do uzdatniania zasolonej wody a tak

przygotowaną wodę dalej stosuje się

do nawadniania niezbędnych użytków

zielonych, przeznaczonych dla wypasu

bydła mlecznego. Ze względu na

wysokie temperatury, szczególnie

w okresie lata, hodowla bydła mlecz-

nego oraz wspomniane użytki zielone

znajdują się w specjalnie do tego celu

przygotowanych osłonach [8]. Autor

pracując w regionie Zatoki Perskiej

w sektorze produkcji spożywczej

podejmuje się przedstawienia zarysu

produkcji mleczarskiej tam obecnej.

Celem artykułu jest zapoznanie na-

szych producentów napojów mlecz-

nych z produktami i technologiami

mleczarskimi tam stosowanymi. Autor

ma nadzieję, że niniejszy artykuł może

pomóc w poszerzeniu oferty rynkowej

produktów mleczarskich na rynku

polskim.

Charakterystyka produktówNa początku warto przedstawić

charakterystykę produktów dostęp-

nych na rynkach krajów Zatoki Perskiej.

Ze względu na ograniczoną dostęp-

ność surowca mlecznego produkcja

mleczarska dedykowana jest szcze-

gólnie produktom płynnym. Głównymi

produktami a właściwie w większości

napojami mlecznymi na tamtejszym

rynku są:

Laban jest to napój przygotowany

z jogurtu z dodatkiem wody, soli,

homogenizowany, zwany naturalnym.

Często jest również dostępny z dodat-

kiem mięty, także ziół orientalnych jak

na przykład mieszanki ziołowej typu

zatar. Dużą popularnością zaczyna

cieszy się laban bez dodatku soli

a z dodatkiem naturalnych soków

owocowych. Napój ten szczególnie

zdobywa popularność wśród dzieci

i młodzieży szkolnej.

Ayran jest to turecki napój jogurtowy

zbliżony do laban, choć nieco bardziej

rozwodniony i nieco bardziej solony.

Wersja irańska tego napoju to Doogh.

Jogurt tradycyjny taki sam jak

na polskim rynku, stanowi dużą część

sprzedaży w regionie Zatoki Perskiej.

Podobnie jak w krajach europejskich

sprzedawane są tam takie same

produkty, zaczynając od jogurtu natu-

ralnego a kończąc na ofercie jogurtów

z dodatkami wsadów owocowych.

Jogurty są tam dostępne w wersji gęstej

(ang. set) lub płynnej (ang. stirred).

Labneh jest jogurtem zagęszczo-

nym. Po procesie fermentacji serwatka

jest odcedzona. Jogurt ten w konsy-

stencji i smaku jest bardzo zbliżony do

jogurtu typu greckiego. Obecnie bardzo

często oprócz wersji naturalnej labneh

jest produkowany w wersji z dodatkiem

mięty lub mieszanek orientalnych ziół

przyprawowych.

Kraje Zatoki Perskiej (arab. Al-Khaleej) słyną z produkcji wysokiej jakości napojów mlecznych oraz mleka spożywczego. Rynki mleczarskie tych krajów są bardzo rozwinięte a produkcja mleczarska jest zaawansowana technologicznie [1], [2]. Choć kraje te znajdują się w bardzo niekorzystnych warunkach klimatycznych i niesprzyjających produkcji mleka to jednak ze względu na jeszcze tanią energię oraz duże potrzeby rynków lokalnych produkcja mleczarska rozwija się tam bardzo dobrze [4].

Lech MaryniakEkspert

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 151 / 2 0 14

foto

: arc

hiw

um a

utor

afo

to: a

rchi

wum

aut

ora

Mleko spożywcze krowie jest

kluczowym produktem rynku spo-

żywczego krajów Zatoki Perskiej. Ze

względu na mocno rozwijającą się

sprzedaż oraz ograniczenia w dosta-

wach surowca świeżego również mleko

rekombinowane/ rekonstytuowane

stanowi duży udział rynkowy. Mleka

te są produkowane w asortymencie o

różnej zawartości tłuszczu takich jak:

•     pełna zawartość tłuszczu (ang. full

cream), o minimalnej wartość do 3%,

•     obniżona zawartość tłuszczu (ang.

low fat), do 1.2%,

•     podwójna zawartość tłuszczu (ang.

double cream), o maksymalnej

zawartość do 6%, jest to artykuł

cieszący się tu szczególnie dużym

powodzeniem.

•     odtłuszczone (ang. skimmed ),

posiadające mniej niż 0.5% tłuszczu.

Mleko smakowe – stanowi istotny

segment tamtejszego rynku mleczar-

skiego. Jest głównie produkowane

z mleka rekombinowanego / rekonsty-

tuowanego z dodatkiem cukru oraz

soków i aromatów owocowych. Bardzo

ważnymi produktami tego segmentu

są: mleko różane, daktylowe, o smaku

mango oraz kardamonowe.

Mleko wielbłądzie – W regionie

Zatoki Perskiej mleko wielbłądzie

zawsze było ważnym składnikiem

diety miejscowej ludności. Dodatkowo

jest to produkt o dużej koncentracji soli

mineralnych jak i kwasu linolenowego i

tłuszczy wielonienasyconych- ważnych

składników odżywczych. W Zjednoczo-

nych Emiratach Arabskich ze względu

na nowoczesną sieć dystrybucji i handlu

również mleko wielbłądzie podlega

przetworzeniu i konfekcjonowaniu, po-

dobnie jak mleko krowie. Produkt ten

stanowi ważne uzupełnienie rynkowe i

jest ciekawostką egzotyczną dla Euro-

pejczyka. Ze względu na wysoką cenę

jest produktem wysokomarżowym.

Również jest produktem exportowym

oraz podlega proszkowaniu jako doda-

tek to produkcji regionalnej czekolady

oraz lodów. Z mleka wielbłądziego

produkowany jest również laban. Naj-

nowszym oferowanym produktem

jest mleko wielbłądzie z dodatkiem

naturalnego syropu daktylowego.

Wo d a s to ł owa . Wo d a j e s t

niezbędnym surowcem w produkcji

mleczarskiej. Mając zaawansowane

uzdatnianie wody zakłady mleczarskie

w regionie Zatoki Perskiej są znaczą-

cymi producentami niegazowanej wody

stołowej. Praktycznie zawsze w ofercie

znajduje się wersja smakowa tej wody

z dodatkiem różnego rodzaju aromatów

owocowych i ziołowych.

Soki i nektary owocowe. Bardzo

często zakłady mleczarski w regionie

Zatoki Perskiej są producentami soków

i nektarów owocowych. Produkty te są

poważnym uzupełnieniem asortymentu

płynnych produktów mleczarskich,

stanowią ekonomię zakresu (ang.

economy of scope) dającą dodatkowy

przychód. Na chłodniczej półce pro-

dukty te bardzo dobrze uzupełniają

się z napojami mlecznymi, oferując

klientowi duże możliwości zakupu za

jednym razem.

Fot. 1. Oferta mleka świeżego na półce chłodniczej

Fot. 2. Prezentacja mlek smakowych na półce chłodniczej

mlec z a r s t w o

16 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

System sprzedaży detalicznej przed-

stawionych wyżej produktów jest bardzo

podobny do brytyjskiego. Produkty

są pasteryzowane o krótkim okresie

przydatności do spożycia. Sprzedaż i

dystrybucja zorganizowana jest głównie

w systemie zimnego łańcucha sprzeda-

ży i logistyki (ang. cold chain). Na koniec

produkty są wystawione i oferowane z

lad chłodniczych. Fot1, Fot2, Fot3 i Fot4

przedstawiają wygląd półki chłodniczej

w przeciętnym supermarkecie w Zjedno-

czonych Emiratach Arabskich.

Organizacja produkcji, przybliżenie technologii

Ze względu na mieszane portfolio

produkcji zakłady mleczarskie z re-

gionu Zatoki Perskiej posiadają dość

skomplikowane instalacje procesowe.

Celem przybliżenia zastosowanych tam

technologii produkcji warto teoretycznie

podzielić przykładowy zakład mleczar-

ski na poszczególne bloki produkcyjne.

BLOK nr 1-Przyjęcia surowców oraz produkcji początkowej

Na wstępie procesu produkcyjnego

następuje przyjęcie komponentów

i surowców mleczarskich w postaci:

mleka świeżego, mleka w proszku,

tłuszczu mlecznego. W tym miejscu

następuje również przyjęcie innych su-

rowców jak: koncentratów owocowych,

cukru jak i dodatków spożywczych.

Najważniejszym jednak procesem na

tym etapie produkcyjnym jest przyjęcie

mleka świeżego.

Mleko świeże jest dowożone z ferm

hodowlanych bydła mlecznego do za-

kładu mleczarskiego. Następuje odbiór

mleka świeżego wraz z jego wstępnym

schłodzeniem. Mleko jest składowane

w zbiornikach magazynowych. Z reguły

mleko świeże podlega procesowi odwi-

rowania bakterii w procesie baktofugacji

[9]. Następnie jest pasteryzowane wraz

z odwirowaniem śmietany. Surowiec

mleczny po standaryzacji podlega

dalszym procesom produkcyjnym jak i

końcowemu pakowaniu.

Woda uzdatniona jest niezbędnym

surowcem produkcyjnym. Ze względu

na poważne trudności w dostępie do

naturalnych źródeł wody pitnej w regionie

Zatoki Perskiej jest ona szczególnie

cennym dobrem. Pomimo funkcjonowania

tam potężnych odsalarni wody mor-

skiej, pracujących w oparciu o spalanie

w blokach energetycznych relatywnie

tanich węglowodorów (ropy i gazu), to

ceny wody uzdatnionej są tam jednak

wysokie. Odsalarnie wody wykorzystują

ciepło odpadowe z bloków energetycz-

nych stosujących technologię destylacji

wielostopniowej MSF (ang. Multi Stage

Flash Distillation) [3], [6]. Technologia

uzdatniania wody metodą odwróconej

osmozy RO (ang. Reverse Osmosis)

jest również tam stosowana [3]. Zakłady

spożywcze korzystają w szerokim zakre-

sie produkcyjnym z takiej wody. Mając

możliwości dużego dostępu do wody

uzdatnionej bardzo często znajdujące się

tam zakłady mleczarskie są producentami

butelkowanych wód stołowych wytwarza-

nych na bazie takiej wody.

Mleko rekombinowane jest pro-

dukowane z proszku mlecznego oraz

dodatków takich jak bezwodny tłuszcz

mleczny AMF (ang. Anhydrous Milk

Fat) oraz woda uzdatniona. Całość

po wymieszaniu jest pasteryzowane

i homogenizowane.

Syrop cukrowy (syrop prosty) jest dodatkiem stosowanym w dalszej

produkcji mleczarskiej. Jest wykorzy-

stywany w produkcji słodzonych mlek

smakowych jak i jogurtów. Powstaje

przez rozpuszczenie cukru w wodzie

uzdatnionej. Syrop cukrowy przed

dalszym wykorzystaniem produkcyjnym

jest bardzo często pasteryzowany.

Soki owocowe i nektary owoco-we są produkowane z koncentratów

owocowych oraz wody uzdatnionej.

W przypadku produkcji nektarów

dodawany jest syrop cukrowy. Coraz

częściej zdarza się że soki tam produ-

kowane typu premium są wytwarzane

z mrożonego soku nieskoncentrowane-

go NFC (ang. Non From Concentrate).

Tak przygotowane produkty podlegają

pasteryzacji. W zależności od receptury

mogą być też homogenizowane i dalej

rozlane do opakowań jednostkowych.

BLOK nr 2 – Główne procesy produkcyjne

Główne procesy produkcyjne

przedstawione w przykładowym zakła-

dzie produkcji mleczarskiej w krajach

Zatoki Perskiej można podzielić na:

Przetwarzanie mleka świeżego.

Mając taka przygotowany produkt jakim

jest mleko spożywcze świeże wystanda-

ryzowane następuje jego pasteryzacja.

Także mleko rekombinowane podlega

temu samemu procesowi pasteryzacji.

Również w tej części procesu jest pro-

dukowane mleko smakowe, najczęściej

w oparciu o mleko rekombinowane z

dodatkiem aromatów, syropu cukrowe-

go oraz innych dodatków spożywczych.

Tak przygotowane i pasteryzowane

produkty są dalej przekazywane do dal-

Fot. 3. Laban wyprodukowany z mleka wielbłądziego

foto

: arc

hiw

um a

utor

a

r y nk i e g z o t y c zne

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 171 / 2 0 14

szych procesów rozlewu do opakowań

jednostkowych.

Produkcję laban, labneh, jogur-tu tradycyjnego. W zależności od

receptury jogurt typu laban i labneh

są produkowane z mleka świeżego lub

rekombinowanego. Po dodaniu kultur

bakteryjnych następuje fermentacja. W

przypadku produkcji laban lub labneh

w wersjach smakowych są dodawane

zioła lub ich ekstrakty. Popularnym tam

smakiem jest laban z dodatkiem mięty.

Coraz częściej produkowane są tam

laban i labneh z dodatkami wsadów

owocowych lub aromatów owocowych.

Ważną ofertę rynkową stanowią tam

jogurty typu europejskiego, gęste (ang.

set ) – dojrzewające w kubkach ale także

ich postać płynna (ang. stirred).

Produkcję soków i nektarów owocowych. Bardzo często zakłady

mleczarski kierując się ekonomią

rozszerzenia zakresu (ang. economy

of scope) zajmują się również produkcja

soków, nektarów i napojów owocowych.

Produkcje odbywa się w systemie

baczowym (ang. batch). Czyli do zbior-

nika mieszalniczego wprowadzane są:

woda uzdatniona, koncentraty soków

owocowych , aromaty, syrop prosty

oraz dodatki. Zawartość zbiornika jest

mieszana a następnie pasteryzowana.

Stosowana jest też technologia mie-

szania w przepływie. Następnie tak

przygotowany produkt jest pasteryzo-

wany i dalej przekazywany do rozlewu.

Produkcję wody stołowej. Jak

już wcześniej wspomniano, jeżeli

zakład produkcji spożywczej posiada

przemysłowy dostęp do wody pit-

nej to bardzo często zajmuje się jej

konfekcjonowaniem. Główny proces

produkcyjny polega na uzdatnieniu

wody wodociągowej celem zapew-

nienia jej czystości i bezpieczeństwa.

Najczęściej stosuje się tam technologię

odwróconej osmozy RO (ang. Reverse

Osmosis) [7] oraz późniejsze dodanie

komponentów soli mineralnych. Tak

wyprodukowana woda stołowa jest

poddawana dalej procesowi rozlewu

do opakowań jednostkowych.

BLOK nr 3 – Pakowanie produktu gotowego

Przedstawione powyżej produkty

podlegają dalej procesom pakowania

jednostkowego a następnie zbiorczego.

Podstawowymi opakowaniami jednost-

kowymi są:

Opakowania kartonowe są one

wykorzystywane do rozlewu mleka spo-

żywczego świeżego, rekombinowanego,

Użyte skróty:

AMFAnhydrous Milk Fat – bezwodny tłuszcz mleczny

CIPClearing In Place– mycie instalacji pro-dukcyjnych w obiegu zamkniętym

HDPEHigh Density Poly-ethylen – polietylen o wysokiej gęstości

MSFMulti-Stage Flash Di-stillation – destylacja wielostopniowa

NFCNon From Concentra-te – nie z koncentratu

PETPolyethylen Tereph-thalate – popularne tworzywo PET

PFDProduct Flow Dia-gram – p rzep ł y w surowca i produktu

P&IDPiping & Instrumenta-tion Diagram – sche-mat technologiczno- pomiarowy

PPPolypropylene – polipropylen

PSPolystyrene – polistyren

ROReverse Osmosis – odwrócona osmoza

mlec z a r s t w o

18 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

mlek smakowych, laban oraz jogurtów

pitnych. Pojemność tych opakowań

najczęściej waha się od 0,2L do 1L.

O p a k o w a n i a z t w o r z y w sztucznych typu PET i HDPE, któ-

re wykorzystuje się do pakowania

mleka spożywczego świeżego, mlek

smakowych, wody stołowej, wody

smakowej. Pojemności tych opakowań

jest najczęściej w zakresie od 0,2L do

1,5L a w przypadku wody stołowej

może dochodzić nawet do maksymalnej

pojemności 5L. W przypadku mleka

bardzo popularne są opakowania tak

zwane rodzinne o pojemności 1,5 i 2L

a nawet jednego galona angielskiego

w wersji kanistra,wykonanego z HDPE.

Opakowania z tworzyw sztucz-nych typu PP, PS, są wykorzystywane

do pakowania jogurtu typu labneh

i gęstego. Waga sprzedawanych tam

jogurtów jest najczęściej w zakresie od

180 gr do 380 gr.

Dalej opakowania jednostkowe

pakowane są w opakowania zbiorcze

typu zgrzewka i potem paletyzowane.

Rysunek1. przedstawia schematycz-

nie technologie produkcyjne dostępne w

standardowym zakładzie mleczarskim

z regionu Zatoki Perskiej. Tak przed-

stawione schematycznie technologie

produkcji są w formacie diagramu

przepływu surowców i produktów PFD

(ang. Product Flow Diagram), który

może być dalej pomocny w budowie

szczegółowego schematu technolo-

giczno- pomiarowego typu P&ID (ang.

Piping & Instrumentation Diagram).

Warto zapamiętać i rozważyć wprowadzenie tych produktów na polski rynek

Okazuje się, że produkcję mle-

czarską można prowadzić w bardzo

trudnych warunkach klimatycznych,

niekorzystnych dla produkcji mleka.

Prowadzenie takiej produkcji jest

kwestią rachunku ekonomicznego, jej

organizacji i zastosowanych technologii.

Przybliżając polskiemu producentowi

artykułów mleczarskich technologię

produkcji napojów mlecznych i innych

z krajów Zatoki Perskiej warto zasygna-

lizować następujące wnioski:

•     Na polskim rynku mogłyby się

znaleźć produkty biorące swój

początek w krajach Zatoki Perskiej

takie jak laban, labneh czy ayran.

Szczególne godne polecenia są te z

dodatkami mięty i ziół orientalnych.

Produkty te mogą być bardzo cie-

kawą propozycją w okresie letnim,

dając klientowi zdrowe orzeźwienie.

Jest oczywistym, że wersja laban

z dodatkiem naturalnych soków

owocowych będzie ciekawą ofertą

dla dzieci i młodzieży szkolnej.

Może ona z powodzeniem zastąpić

niezdrowe napoje słodzone.

•     Warto rozważyć też wprowadze-

nie mleka smakowego o różnych

ciekawszych smakach , jak np.

smak orientalnych ziół, różany, czy

popularny tam jabłkowy.

•     Wspierając rozwój polskich rodzin

można rozważyć wprowadzenie

mleka spożywczego w większych

opakowaniach na przykład typu

kanister.

•     Mając na uwadze poszerzenie

oferty rynkowej w postaci ekonomii

zakresu (ang. economy of scope)

można również polecić nasze-

mu przemysłowi mleczarskiemu

wprowadzenie w sektora premium

wysokiej jakości pasteryzowanych

soków owocowych, produkowanych

na bazie nieskoncentrowanych ale

tylko mrożonych soków owocowych

NFC (ang. Non From Concentrate).

Żyjąc w wieku globalnej ekonomii,

dotyczącej również przemysłu spożyw-

czego warto jest przedstawiać koncepcję

produktów z krajów odległych kulturowo.

Mogą one być inspiracją dla polskich pro-

ducentów sektora produkcji mleczarskiej

oraz sektora produkcji napojowej.

Literatura[1] Al Ain Dairy: http://www.alaindairy.

com/en/Pages/contactus.aspx, z dnia 22 grudnia 2013r.

[2] Almarai: http://almarai.com/en/, z dnia 22 grudnia 2013r.

[3] Baillargeon G, Innovation for desalina-tion: Reverse osmosis over multistage flash distillation, http://www.pitt.edu/~gmb44/writingassignment3pfd.pdf, z dnia 24 listiopada 2013r.

[4] Dairy industry works toward self-suffi-ciency, http://www.saudiembassy.net/files/PDF/Publications/Magazine/1997--Spring/dairy.htm, z dnia 06 stycznia 2014r.

[5] Dairy Processing Handbook, Tetra Pak Processing Systems AB, second revised sedition, Lund 2003.

[6] http://ga.water.usgs.gov/edu/drinkse-awater.html, z dnia 22 grudnia 2013r.

[7] Maryniak L., Metoda odwróconej osmozy do uzdatniania wody do produkcji napojów bezalkoholowych. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny, PFiOW 5/96

[8] Massive milk production from Middle East desert, http://www.abc.net.au/news/2013-09-23/wach-deser t-da-iries/4975082, z dnia 06 stycznia 2014r.

[9] Zander L., Zander Z., Baktofugacja http://www.uwm.edu.pl/kiap/dydaktyka/Baktofugacja.pdf z dnia 04 grudnia 2013r.

Fot. 4. Mleko świeże wielbłądzie w butelce PET

foto

: arc

hiw

um a

utor

a

r y nk i e g z o t y c zne

Sery i twarogi od 2006 roku są

najważniejszą pozycją polskiego

eksportu mleczarskiego (wcześniej

było to mleko w proszku), a ich udział

w strukturze wartości wywozu artykułów

mleczarskich z naszego kraju w latach

2003 – 2012 kształtował się na poziomie

od 31% (w 2005 r.) do 38,85% (w 2012 r.).

W ubiegłym roku wyeksportowano

177,1 tys. ton tych przetworów, czyli

o 16,6% więcej niż rok wcześniej.

Ponadto odnotowano 13% wzrost

wartości eksportu, która osiągnęła

rekordowy poziom 550,4 mln EUR.

Warto przy tym dodać, że od momentu

wejścia do Unii eksport przetworów

mlecznych, w tym serów przeżywa

nieustanny wzrost - dynamika osłabła

dopiero w 2008 r., a rok 2009 przyniósł

gorsze wyniki sprzedaży wskutek

ogólnoświatowej dekoniunktury (po

całym roku wywóz zmalał wartościowo

o ok. ¼). Od 2010 roku ponownie

obserwowane jest jednak ożywienie

zagranicznego handlu ar tykułami

Adam Bugała

Starszy specjalista ds. rynku mleka i przetworów mlecznych FAMMU FAPA

w latach 2003-2012

Polska jest piątym co do wielkości produkcji serów państwem członkowskim Unii Europejskiej. W ciągu pierwszych 6 miesięcy 2013 roku (Dane KE) w naszym kraju wytworzono 368,6 tys. ton tych produktów mleczarskich, co stanowi ponad 8,6% całkowitej produkcji serów w UE szacowanej w tym okresie na niespełna 4,28 mln ton. Ponadto Polska plasuje się także w pierwszej piątce eksporterów serów z Unii Europejskiej i w pierwszym półroczu 2013 roku z Polski poza granice UE wywieziono 31,6 tys. ton serów. Stanowi to ponad 8,1% całego unijnego eksportu tego rodzaju produktów.

Produkcja serów w UE w pierwszej połowie lat 2012 i 2013 (tys. ton)

Polski handel zagraniczny serami

mleczarskimi (w tym serami). Na uwagę

zasługuje wzrost wartości wywozu,

jaki nastąpił na przestrzeni lat 2003,

2012. W porównaniu do 2003 roku,

w rekordowym 2012 r. uzyskano ponad

czteroipółkrotnie większe wpływy

(550,4 mln EUR). Oprócz dynamicz-

nie zwiększającego się wolumenu

oku obliczana jako stosunek wywozu

w ujęciu wartościowym (EUR) do eks-

portu w ujęciu ilościowym (kg), jednost-

kowa wartość eksportowanych z Polski

serów utrzymywała się na poziomie

1,19 EUR/kg, natomiast w rekordowym

pod tym względem 2011 roku było to

już 2,57 EUR/kg (w 2012 r. odnotowano

niewielki spadek do 2,43 EUR/kg).

Najważniejszym rodzajem eksporto-

wanych serów w całym analizowanym

okresie (2003-2012) były sery dojrze-

wające. W 2012 roku poza granice

naszego kraju wywieziono ponad

88 tys. ton tych produktów mleczarskich

za łączną wartość 301,5 mln EUR. Było

to ponad trzykrotną zwyżką (w ujęciu

wartościowym) względem 2003 roku,

kiedy to wywieziono 36,8 tys. ton serów

dojrzewających za 90,08 mln EUR.

Co ciekawe w analizowanym okresie

obserwowany jest spadek znaczenia ich

wartości w strukturze eksportu serów

z Polski (z 77% w 2003 roku do 55%

w 2012 roku) na rzecz serów świeżych

i twarogów (20% w 2012 r.) oraz serów

topionych (23% w 2012 r.). Warto przy

tym dodać, że najdynamiczniejszy

wzrost w wartości wywozu tych ostat-

nich grup serów obserwowany był

w latach 2004-2007, a przed akcesją

mlec z a r s t w o

20 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r apo r t

Struktura towarowa polskiego eksportu mleczarskiego w 2012 r.

Polski handel zagraniczny serami i twarogami od 2003 r. (mln EUR)

Polski do UE ich eksport był znikomy.

W ubiegłym roku odnotowano 21%

wzrost wartości eksportu (w skali

roku, do 121 mln EUR), stanowiących

obecnie drugą istotną kategorię -

serów topionych. Słabsze wyniki

odnotowano w wywozie serów świe-

żych i twarogów, których wartość

zmniejszyła się o 3% do 110,1 mln

EUR. Tak jak w 2003 roku, obecnie

najmniej znaczącą rolę w wywozie se-

rów z Polski odgrywają pozostałe typy

serów (z przerostami błękitnej pleśni

oraz tarte lub proszkowane).

Podobnie jak w przypadku pozostałych

artykułów mleczarskich po przystąpieniu

Polski do Unii, państwa Wspólnoty stały

się głównymi odbiorcami polskich se-

rów. Wynikało to z łatwego dostępu do

Jednolitego Rynku w ramach tzw. handlu

wewnątrzwspólnotowego. Czynnikiem

pobudzającym wywóz do państw UE

były panujące tam wyższe ceny. O ile

jeszcze w 2003 r. eksport serów i twarogów

z Polski do ówczesnej UE-15 wynosił

64 mln EUR, co stanowiło 54% łącznej

wartości wywozu tych artykułów mle-

czarskich, o tyle już w 2004 roku wartość

wzrosła blisko dwukrotnie do 133 mln

EUR, a udział UE wyniósł 70%. Kolejne

lata to dalszy wzrost eksportu i udziału

państw Wspólnoty do 82% w 2008 roku.

Z biegiem czasu rynki krajów trzecich

(spoza Wspólnoty) wyraźnie traciły zatem

znaczenie jako miejsca przeznaczenia

serów z Polski. Tendencja ta odwróciła

się w 2009 roku. Odnotowano wtedy nie-

wielki wzrost znaczenia państw spoza UE

w strukturze polskiego eksportu serów do

niemal 23%, między innymi przez znaczny

wzrost wywozu do Rosji, Arabii Saudyjskiej

i na Ukrainę. W 2012 roku udział krajów Unii

Europejskiej w eksporcie serów i twarogów

wyniósł 72,5% (w ujęciu wartościowym).

reklama

Porównując eksport do UE-27 w roku 2012 z wywozem do państw

Piętnastki w roku 2003 widać, że jego wartość zwiększyła się niemal

sześciokrotnie. Tempo wzrostu wywozu do państw UE było zatem

znacznie wyższe niż ogólna dynamika eksportu serów.

Najważniejszym rynkiem zbytu dla polskich serów od wielu lat

są Czechy. Przed akcesją ich udział w wartości wywozu wynosił

ok. 18%, w 2012 roku było to 15,5%. Obserwując geograficzną

strukturę wywozu serów z Polski poza pozycją lidera, zauważalne

są dosyć znaczące zmiany. Jeszcze w 2003 roku drugim pod

względem wartości odbieranych z Polski serów krajem była Arabia

Saudyjska (14,2 mln EUR co stanowiło 12% ogółu eksportowanych

w tym okresie serów), a trzecie miejsce w tej kategorii należało

do USA (12,3 mln EUR; 10%). Obecnie w czołówce odbiorców

serów z Polski oprócz Czech odnajdziemy Niemcy, Rosję i Włochy.

Warto dodać, że państwa te na szczycie tabeli głównych kierunków

wywozu serów z Polski utrzymują się od 2004 roku. Taka zmiana

w strukturze geograficznej związana była z akcesją Polski do

UE i wspomnianym już łatwym dostępem do Jednolitego Rynku

w ramach handlu wewnątrzwspólno¬towego.

W polskim imporcie mleczarskim sery i twarogi od lat pozostają najważniejszą grupą towarową

Znaczenie przywozu wciąż pozostaje jednak niewielkie na tle

polskiego rynku wewnętrznego (konsumpcja serów przekracza

420 tys. ton rocznie).

W latach 2003-2012 udział serów w strukturze wartości

przywozu nabiału do Polski kształtował się na poziomie od 35,6%

(w 2012 r.) do 45% (w 2005 r.) W ubiegłym roku sprowadzono

58,8 tys. ton tych produktów za 168,7 mln EUR. Wartość importu była

zatem ok. dziewięciokrotnie wyższa niż w 2003 roku. Podobnie jak

w przypadku przywozu, od momentu wejścia do Unii obserwowany

jest dynamiczny wzrost wartości importowanych do Polski serów.

Tak jak w eksporcie najważniejszym rodzajem przywożonych

serów w całym analizowanym okresie (2003-2012) były sery

dojrzewające. Ich udział w strukturze przywozu serów do Polski

w 2003 roku wynosił 54%, natomiast w 2012 r. było to 59%.

Wartość sprowadzonych w 2012 roku serów z tej podgrupy

osiągnęła poziom 99 mln EUR i była dziesięciokrotnie wyższa niż

w 2003 roku. Drugą istotną kategorią w polskim imporcie „serowym”

są obecnie sery świeże i twarogi (niespełna 51 mln EUR w 2012 r.

wobec 3,3 mln EUR w 2003 r.). Największy wzrost ich znaczenia

nastąpił w 2008 roku, kiedy ich wartość (26,89 mln EUR) stanowiła

26% wartości ogółu importowanych do Polski serów (obecnie jest

to 30%). Pozostałe kategorie serów odgrywają mniejsze znaczenie.

Importowane do Polski sery pochodzą przede wszystkim

z krajów Unii Europejskiej. W 2003 roku 88% przywożonych do

Struktura wartości eksportu serów z Polski (mln EUR)

Eksport serów z Polski do UE i w pozostałych kierunkach (mln EUR)

Struktura towarowa polskiego importu mleczarskiego w 2012 r.

mlec z a r s t w o

22 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r apo r t

polski serów (w ujęciu wartościowym) pochodziło ze Wspólnoty.

W 2004 roku udział UE w strukturze przywozu tych produktów

wzrósł do 95%, a w ostatnich latach kształtuje się na poziomie

przewyższającym 99,5% (99,71% w 2012 roku). Najważniejszym,

czy wręcz dominującym partnerem są (tak w 2003 r. jak i obecnie)

są Niemcy, skąd sprowadzamy obecnie około połowy wszystkich

serów z zagranicy (31% w 2003 roku). Istotnymi partnerami w

Struktura wartości importu serów z Polski (mln EUR)

Import serów do Polski z UE i z pozostałych kierunków (mln EUR)

całym analizowanym okresie są również Dania i Włochy. Jak już

wspomniano od czasu akcesji polski do UE udział dostawców spoza

UE w polskim imporcie serów jest znikomy, warto jednak dodać, że

w 2003 roku pewne ilości serów importowaliśmy z państw Oceanii:

Australii i Nowej Zelandii. Pochodziło stamtąd odpowiednio 2,1%

i 1,8% ogółu przywożonych w tym okresie do Polski serów.

reklama

Zmiany produkcyjności krów objętych programem Zdrowa Krowa

Arkadiusz Cyman

mlec z a r s t w o

24 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

z d r o w a k r o w a

Największą poprawę zanotowano

w statystykach wydajności krów

mlecznych. Przec iętna war tość

zwiększyła się o 1922 kg i osiągnęła

ponad 8900 kg. Poziom ten zdecydo-

wanie przewyższa średnią wydajność

krów objętych oceną użytkowości

mlecznej.

Zmiany produkcyjności krów objętych programem Zdrowa Krowa

Co równie ważne, wzrost wy-

p racowano p r zy jednoczesnym

utrzymaniu parametrów surowca i

zawartości składników odżywczych.

Dzięki wytężonej pracy ekspertów

Spomleku, w 2012 roku Spółdzielnia

uzyskała wiele litrów wysokiej jakości

mleka. Uczestnicy konferencji zgodnie

stwierdzili, że dużym sukcesem jest,

przy tak istotnych wzrostach wydajno-

ści, utrzymanie korzystnej zawartości

białka w badanym mleku – wynosi

ona 3,46 proc. Przeciętna zawartość

tłuszczu kształtowała się na poziomie

4,28 proc.

Wyniki programu wskazują, że udział

był dla rolników opłacalny. Pomimo nie

zawsze korzystnych warunków ze-

wnętrznych, sytuacja ekonomiczna ba-

danej grupy gospodarstw poprawiła się

– wskaźnik opłacalności produkcji

wzrósł z 108 proc. do 116 proc.

Przyczyniły się do tego zarówno

wzrost wydajności, jak i atrakcyjne

stawki wypłacane przez Spomlek,

które znacząco przewyższają średnia

krajową. W roku 2012 uśredniona

cena litra mleka wynosiła od 1,22 zł do

1,42 zł przy kosztach jednostkowych

1,18 zł do 1,27 zł. Znaczenie dla do-

Konferencją w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego podsumowano kolejny rok trwania programu Zdrowa Krowa. Za największe sukcesy uznano poprawę sytuacji ekonomicznej badanych gospodarstw, a także zwiększenie wydajności krów przy jednoczesnym zachowaniu korzystnych parametrów mleka. Organizator programu – Spółdzielcza Mleczarnia Spomlek z Radzynia Podlaskiego oczekuje, że najbliższy rok przyniesie kolejne konsekwentne wzrosty.

– z korzyścią dla hodowców i zwierzątZdrowa Krowa

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 251 / 2 0 14

chodów gospodarstw ma również fakt,

że zmniejszeniu uległ udział krów

brakowanych z powodu jałowości.

– Z ekonomicznego punktu widzenia

oczywiście niezwykle ważne są statystyki

ilości i jakości mleka, ale tak napraw-

dę najbardziej cieszy nas poprawa

opłacalności produkcji. To dowód na

to, że w stadach polskich rolników,

także tych nieuczestniczących w naszym

programie, tkwią jeszcze spore rezerwy.

Oczywiście, ich uruchomienie wymaga

wysiłku i wiedzy, w czym staramy się

nieustannie pomagać naszym dostaw-

com – powiedziała Monika Grzeszuk,

koordynator programu Zdrowa Krowa

w SM Spomlek.

M oż l iwoś ć w y p ro d ukowa n ia

większej ilości mleka bez koniecz-

ności rozbudowy stada do dobra

wiadomość w kontekście zniesie-

nia kwot w 2015 r. Wielu rolników

obawia się bowiem, że nie będą

w stanie sprostać konieczności zakupu

nowych sztuk, co pozwoliłoby im

utrzymać dochody przy spodziewanych

za rok obniżkach cen w skupie.

– Odgórny system limitowania

produkcji działał w pewnym stop-

niu demobilizująco na producentów

i przetwórców. Zniesienie kwot dla wielu

z nich może być impulsem do rozwoju,

a jak pokazują wyniki programu Zdrowa

Krowa, są ku temu różne możliwości.

Nie będziemy zatem zaskoczeni, jeśli

inne spółdzielnie pójdą w nasze ślady

i zintensyfikują swoją współpracę z ho-

dowcami. To równie dobre rozwiązanie

jak pozyskiwanie nowych dostawców

– podkreślił Edward Bajko, prezes

zarządu SM Spomlek.

Zdrowa Krowa jest programem skie-

rowanym do hodowców bydła mleczne-

go. Jego głównym założeniem jest po-

prawa stanu zdrowia bydła mlecznego

i ekonomiki produkcji, podnoszenie kwa-

lifikacji rolników oraz upowszechnianie

najnowszych osiągnięć naukowych

w z a k r e s i e p r o d u k c j i m l e k a .

B e z p o ś r e d n i o a k c j ą o b j ę t y c h

jest obecnie ponad 3  200 krów

z 26 gospodarstw. Pomysłodawca

i sponsor akcji – Spółdzielcza Mleczarnia

Spomlek z Radzynia Podlaskiego wspie-

rana jest naukowo przez Instytut Wete-

rynaryjny Państwowy Instytut Badawczy

z Puław oraz Szkołę Główną Gospo-

darstwa Wiejskiego w Warszawie,

a partnerem jest również Polska Fede-

racja Hodowców Bydła i Producentów

Mleka. W ramach projektu, w 2013

roku przeprowadzono m.in.: ponad

100 wizyt doradców żywieniowych

z Polskiej Federacji Hodowców Bydła

i Producentów Mleka, analizy ekono-

miczne we wszystkich gospodarstwach

grupy warsztatowej, usługę doradczą

w ramach programu do kojarzeń DOKO,

a także badanie - do końca roku

planowane jest przebadanie blisko 1000

sztuk bydła. Jednym z celów programu

na kolejne 12 miesięcy jest powołanie

nowych grup warsztatowych w rejonie

Radzynia Podlaskiego oraz Chojnic.

* * *Spółdzielcza Mleczarnia Spomlek z Radzy-

nia Podlaskiego jest jednym z największych polskich producentów sera żółtego. W 2012 r. wyprodukowała blisko 17 000 ton serów typu holenderskiego i szwajcarskiego. Ponad 1/4 wyprodukowanych przez Spomlek serów znajduje odbiorców poza granicami Polski. Szczególnie silną pozycją Spółdzielnia cieszy się na rynku rosyjskim, dokąd eksportuje ponad 20 proc. produkcji. Firma jest jedno-cześnie jednym z filarów eksportu polskiego mleczarstwa do Rosji.

Spółdzielnia znana jest przede wszystkim jako producent specjalizujący się w wytwa-rzaniu serów szlachetnych, wprowadzający na polski rynek nowe gatunki. Jako pierwsza w Polsce zaoferowała ser z oczkami (Radamer) oraz ser długodojrzewający (Bursztyn). Oprócz kilku gatunków serów żółtych, produkuje m.in. artykuły proszkowane (mleko, maślanka i serwatka), masło. Są one wytwarzane w czterech lokalizacjach: w głównym zakła-dzie produkcyjnym w Radzyniu Podlaskim oraz w oddziałach w Parczewie, Chojnicach i Młynarach (okolice Elbląga).

SM Spomlek to ponad 100 lat tradycji spółdzielczości na ziemiach Polesia. Obec-nie należy do ponad 1700 udziałowców, wśród których ponad 1200 osób to rolnicy indywidualni - dostawcy, a ponad 500 to pracownicy spółdzielni. Celem spółdzielni jest zarówno osiąganie optymalnych wyników finansowych, jak i zapewnienie możliwie najwyższych stawek za mleko o jak najwyższej jakości. Rocznie przerabia ponad 220 mln litrów mleka krowiego.

I m p o n u j ą c y j e s t w z r o s t wa r-

to ś c i w y wozu . W p o r ów n a n i u

d o 20 0 3 r o ku , w re ko r d ow y m

2012 r. uzyskano ponad czterokrotnie

większe wpływy (1,417 mld EUR).

Po przystąpieniu Polski do Unii,

państwa Wspólnoty stały się głów-

nymi odbiorcami polskiego nabiału.

Wynikało to z łatwego dostępu do

Jednolitego Rynku w ramach tzw.

handlu wewnątrzwspólno towego.

Czynnikiem pobudzającym wywóz do

państw UE były panujące tam wyższe

ceny. O ile jeszcze w 2003 r. eksport

produktów mlecznych z Polski do ów-

czesnej UE-15 wynosił 132 mln EUR, co

stanowiło 41% łącznej wartości wywozu

mleczarskiego, o tyle już w 2004 roku

wartość wzrosła blisko trzykrotnie do

387 mln EUR, a udział UE wyniósł 69%.

Kolejne lata to dalszy wzrost eksportu

i udziału państw Wspólnoty do 82%

w 2009 roku. Z biegiem czasu rynki

krajów trzecich (spoza Wspólnoty)

wyraźnie traciły zatem znaczenie jako

miejsca przeznaczenia produktów

mlecznych z Polski, co obrazuje po-

wyższy wykres. Tendencja ta odwróciła

się w 2010 roku. Odnotowano wtedy

niewielki wzrost znaczenia państw

spoza UE w strukturze polskiego

eksportu mleczarskiego do niemal

23%, głównie przez znaczny wzrost

wywozu przetworów mlecznych do

Rosji i zwyżkę wywozu OMP do Algierii

i innych państw arabskich. W 2012

roku udział krajów Unii Europejskiej

w eksporcie mleczarskim wyniósł 72,5%

(w ujęciu wartościowym).

Porównując ekspor t do UE-27

w roku 2012 z wywozem do państw

Piętnastki w roku 2003 widać, że jego

wartość zwiększyła się aż 7,7 razy. Tem-

po wzrostu wywozu do państw UE było

blisko dwukrotnie szybsze niż ogólna

dynamika eksportu. Inne kierunki stały

się siłą rzeczy drugorzędne, chociaż

należy podkreślić istotną rolę niektórych

państw arabskich jako odbiorców

polskich produktów mlecznych. Do

2003 r. włącznie głównym partnerem

była bowiem Algieria.

Najważniejszym rynkiem zbytu

dla polskich produktów mleczarskich

są Niemcy. Przed akcesją ich udział

w wartości wywozu wynosił tylko 8 i był

mniejszy niż np. Holandii, jednak potem

eksport zwiększał się ponadprzeciętnie.

W 2004 r. Niemcy uzyskały 20% udział w

wartości polskiego wywozu mleczarskie-

go, obecnie trafia tam około ¼ wartości

całego polskiego eksportu mleczarskie-

go, a w 2012 roku wartość wywozu

Polska jest znaczącym eksporterem netto produktów mlecznych, sprzedając za granicę ekwiwalent ok. 1/5 produkcji i ¼ kwoty dostaw mleka. Od momentu wejścia do Unii eksport przeżywa nieustanny wzrost - dynamika osłabła dopiero w 2008 r., a rok 2009 przyniósł gorsze wyniki sprzedaży wskutek ogólnoświatowej dekoniunktury (po całym roku wywóz zmalał wartościowo o ¼). Od 2010 roku ponownie obserwowane jest ożywienie zagranicznego handlu artykułami mleczarskimi. Podstawowymi produktami wywozu są sery i twarogi, mleko w proszku (zwłaszcza odłuszczone) oraz płynne mleko i śmietana; rozwój tego ostatniego segmentu był po przystąpieniu do UE najbardziej dynamiczny. Import jest niewielki i nie ma specjalnego wpływu na rynek.

Polski handel zagraniczny artykułami mleczarskimi w latach 2003-2012

Polski handel zagraniczny artykułami mleczarskimi, w mln EUR

Adam Bugała

Starszy specjalista ds. rynku mleka i przetworów mlecznych FAMMU FAPA

mlec z a r s t w o

26 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r apo r t

w tym kierunku była ponad ośmiokrotnie

większa niż w 2003. Inni istotni partnerzy

to Czechy, Włochy i Holandia.

Niewielki przywóz spoza UE wciąż maleje

W 2003 roku 82% wartości importo-

wanych do polski produktów mleczar-

skich pochodziło z UE (przy wartości

41 mln EUR), w 2012 roku ich udział

w strukturze polskiego importu mleczar-

skiego wynosił już 99,7% (przy wartości

472,04 mln EUR). Najważniejszym,

czy wręcz dominującym partnerem

są (tak jak w eksporcie) Niemcy, skąd

kupujemy około połowy wszystkich

artykułów mle czarskich z zagranicy.

Mniej istotni partnerzy to Holandia,

Litwa i Francja. Dostawcami niewiel-

kich ilości produktów mleczarskich

spoza UE są głównie światowi potentaci

z Oceanii (Nowa Zelandia, Australia),

a ostatnio także Szwajcaria, skąd

importujemy głównie lody. Wcześniej

artykułami o relatywnie największej

roli w imporcie spoza UE były mleko

w proszku i masło. Należy podkreślić,

że import mleczarski nie ma specjal-

nego znaczenia dla rynku krajowego,

a w wymianie z zagranicą notuje się

stale dużą nadwyżkę handlową.

W strukturze towarowej handlu mleczarskiego

Zarówno w eksporcie, jak i impor-

cie najważniejszą pozycją pozostają

sery i twarogi, a ich udział w wartości

wymiany wynosi w ostatnich latach

33-40%. Drugą istotną kategorią jest

mleko w proszku, przede wszyst-

kim odtłuszczone jego rola maleje

w eksporcie, a rośnie w przywozie

z UE. Mleko w proszku i serwat-

ka to towary, gdzie udział państw

UE jako odbiorców jest relatywnie

mniejszy (na ogół 50-70% łącznej

war tości wywozu przy 80-100%

w przypadku innych typów nabiału). Nie-

bywały wzrost odnotowano natomiast

w odniesieniu do wywozu płynnego

mleka czy – zwłaszcza – śmietany.

Sprzedaż tego towaru przed 2004 r.

praktycznie nie istniała, natomiast

po przystąpieniu do UE doszło do

ogromnego wzrostu. Od 2005 r. płynne

mleko i śmietana przynoszą 12-15%

wpływów z eksportu mleczarskiego na

Jednolity Rynek (13,1% w 2012 roku).

Rośnie znaczenie eksportu jogurtów,

kefirów itp. wyrobów, a mniej istotny

jest wywóz masła. Wzrasta również

przywóz i rola jogurtów i deserów.

Polski handel mleczarski od 2003 r. (mln EUR)

Eksport mleczarski do UE i w pozostałych kierunkach (mln EUR)

Import mleczarski z UE i z pozostałych kierunków (mln EUR)

Struktura towarowa wywozu mleczarskiego w latach 2003-2012 (mln EUR)

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 271 / 2 0 14

foto

: chr

omas

tock

mlec z a r s t w o

28 1 / 2 0 14

ak tua lnośc i

foto

: arc

hiw

um a

utor

a

Bactoforce Poland Sp. z o.o.

Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego 186 05-270 MARKI

Tel/fax: +48 22 674 14 64

Tel.kom.: +48 796 260 910

poland@bactoforce.com www.bactoforce.com

Firma Bactoforce oferuje niezależne

inspekcje nowych linii procesowych

i poszczególnych urządzeń przed

odbiorem, w przypadku problemów

jakościowych oraz profilaktyczne

przeglądy w przemyśle spożywczym,

biochemicznym i farmaceutycznym:

•     HigieneSafeGeneralne przeglądy instalacji

pod kątem wykrywania zagrożeń

mikrobiologicznych, wad i higieny

w liniach produkcyjnych.

•     TankSafe Inspekcje zbiorników procesowych,

aseptycznych, tankosilosów, kotłów

i wanien serowarskich, suszarni rozpy-

łowych, cystern pod kątem wykrywania

mikropęknięć, weryfikacja procesów CIP.

Piotr Augustyniak Country Manager

Bactoforce Polandzaprasza do współpracy

•     PastSafe Przeglądy wymienników ciepła bez

konieczności ich rozbierania pod kątem

zakażeń krzyżowych, pomiar czasów

ogrzewania w procesach pasteryzacji i UHT.

•     PipeSafe Wideo-endoskopowe przeglądy

rurociągów i miejsc niedostępnych

(nieprawidłowe spawy i inne wady lub

zagrożenia).

•     Troubleshooting Szybka lokalizacja problemów

w instalacjach w sytuacjach kryzyso-

wych (24-godzinny serwis).

Nasze atuty:•     Innowacyjne metody badań

•     Doświadczeni eksperci

•     Profesjonalny sprzęt diagnostyczny

•     System rapor towania R-Force

dokumentacja online.

Specjalistyczny sprzęt i 24-godzinny serwis gwarantują szybkie rozwiązanie problemów jakościowych

Niewykryte mikropęknięcia niewidoczne gołym okiem stanowią poważne zagrożenie mikrobiologiczne

artykuł sponsorowany

Ludzie najbardziej lubią w kuchni jeść. Jeśli jednak chodzi o sprzęty kuchenne, to największym sentymentem darzą kuchenny stół oraz dobre noże. Kuchnia kojarzy się z zapachami, poranną kawą, gorącą zupą i trudno sobie ją wyobrazić bez pieca czy wspomnianego już stołu. To znamienne, że właśnie stół bywa dla nas równocześnie ulubionym i niezbędnym sprzętem kuchennym. Tym bardziej zatem warto zainteresować się wystawą „Przy kuchennym stole – wnętrza i smaki kuchni śląskiej”, która 15 listopada 2013 roku zostanie otwarta w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu.

Współczesne korzystanie z kuchni różni się od tego z końca XIX

lub początku XX wieku. Jednak jej postrzeganie w pewnym sensie jest wciąż takie samo. Około 150 lat temu dom, stanowiący ramy przestrzenne życia rodzinnego, urządzany był według obowiązującej w danej okolicy tradycji oraz według ówczesnej mody, co poniekąd sprawdza się i dziś. Jednak przez wiele wieków nie wprowadzano zasadniczych zmian w wystroju. Róż-nice głównie polegały na wielkości

domu i ilości pomieszczeń, natomiast w mniejszym stopniu dotyczyły wyposażenia i rozmieszczenia sprzętów. Wypływały z ukształtowania terenu oraz zamożności właścicieli. We wnętrzach dwuizbowych, izba spełniała funkcję gospodarczą, mieszkalną, kulturową i towarzysko--reprezentacyjną. W izbie kuchennej przebywało się najwięcej. Przez lata kuchnia była sercem śląskiego domu. Miejscem, w którym nie tylko przygotowywało i spożywało się posiłki, w niej skupiało się całe życie rodzinne i sąsiedzkie. Tutaj domownicy spali, myli się, dzieci się uczyły, dziadkowie snuli opowieści przy ciepłym piecu, kobiety darły pierze. Z biegiem lat zmieniał się wystrój kuchni, a wiele dawnych sprzętów utraciło swoją pierwotną funkcję. Rodzina jednak nadal spotykała się i wciąż się spotyka podczas posiłku przy kuchennym stole.

Ekspozycję wieńczy kuchnia nowoczesna, która zaprojektowana i przygotowana została przez IKEA. Choć przez lata to pomieszczenie tak bardzo się zmieniało, to przecież nadal jest ono sercem każdego domu i synonimem ogniska domowego. Dzięki współpracy Muzeum Górnośląskiego i IKEA Katowice na wystawie znalazła się właśnie kuchnia współczesna – nowoczesna, ciepła i funkcjonalna. W tym wydaniu jest ona znana i bliska niemal każdemu z nas, stąd tak dobrze uzupełnia ekspozycję. Jak przed laty, tak i dziś, wciąż chętnie siadamy na nowych stołkach, a wśród kolorowych akcesoriów rozmawiamy czy wspólnie gotujemy rolade, kluski ślonskie i modro kapusta.

Anna Grabińska-Szczęśniak

P r z y k u c h e n n y m s t o l e – wnętrza i smaki kuchni śląskiej

fotorelacja z jubileuszu 15 lecia firmy

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 291 / 2 0 14

foto

: APB

Uroczyste obchody XV lecia firmy CSK w Polsce na długo pozostaną w pamięci. Liczne grono zaproszonych Gości, Klientów

i Współpracowników, gratulacje, prezenty, wzruszające chwile.

No i wspomnienia. Trudnych początków na raczkującym polskim rynku a później kolejnych spektakularnych sukcesów.

Troszkę historii1905 Powstanie spółdzielczej firmy CSK1975 Początek sprzedaży koncentratów bakteryjnych Nizostar1982 Wybudowanie nowego zakładu w Ede1996 Powstanie CSK food enrichment b.v. [Ltd] i scalenie produkcji NIZOSTAR 1998 Utworzenie biura doradczo-technologicznego w Polsce 2002 Nowe produkty o nazwie CesKa©

2003 Wybudowanie w Toruniu komory niskich temperatur –550C2005 Uzyskanie z rąk Królowej Holandii tytułu „Firmy Królewskiej”

Oferta firmyKoncentraty bakteryjne

dla przemysłu mleczarskiego Podpuszczka naturalna KALASE

Koagulant mikrobiologiczny MILASEBarwniki: Annato, B-karotenPolioctany winylu i parafiny

Dodatki do masła produkowanego metodą NIZOCaCl2 , Saletra, Lizozym (Afilact),

MarkeryStabilizatory

mlec z a r s t w o

30 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

f o t o r e l ac j afo

to: A

PB

Troszkę historii1905 Powstanie spółdzielczej firmy CSK1975 Początek sprzedaży koncentratów bakteryjnych Nizostar1982 Wybudowanie nowego zakładu w Ede1996 Powstanie CSK food enrichment b.v. [Ltd] i scalenie produkcji NIZOSTAR 1998 Utworzenie biura doradczo-technologicznego w Polsce 2002 Nowe produkty o nazwie CesKa©

2003 Wybudowanie w Toruniu komory niskich temperatur –550C2005 Uzyskanie z rąk Królowej Holandii tytułu „Firmy Królewskiej”

Troszkę historii o CSK Poland1998 rejestracja firmy, wrzesień , Ostaszewo1999 początek działalności eksportowej2000 przeniesienie firmy do Torunia na ul. Marii Panny 132002 nowa lokalizacja – ul. Polna 212003 nowa komora niskich temperatur –550C2006 zakup nowego obiektu przy ul. Polnej 140 A2007 przeniesienie biura i magazynów na Polną 1402008 obchody 10 lecia firmy

Roczny obrót firmy 33 000 000€

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 311 / 2 0 14

Przed akcesją w 2003 roku wartość

przywozu kształtowała się na poziomie

621,1 mln EUR, w 2004 roku odnotowano

19,1% wzrost do wartości 739,7 mln EUR,

w kolejnych latach import używek stale

się powiększał i w 2012 roku osiągnął

wartość ponad trzykrotnie wyższą niż

w 2003 roku (2064,33 mln EUR). Po wej-

ściu Polski do Unii jeszcze dynamiczniej

wzrastała wartość eksportu używek, co w

efekcie przełożyło się na poprawę salda

z wymiany handlowej tej grupy produktów

i osiąganie dodatniego bilansu z wymiany

handlowej od 2009 roku. W 2003 roku

z Polski za granicę wywieziono używki

o łącznej wartości 285,6 mln EUR,

w 2004 roku wartość ta wzrosła o 44,8%,

a w 2005 roku odnotowano rekordową

(+53%) zwyżkę w skali roku. W kolej-

nych latach wartość wywozu cały czas

wzrastała w tempie ok. 30% rocznie.

Mniej dynamiczny wzrost odnotowano

w ostatnich trzech latach (kolejno +12,8%

w 2010 r., +16,5% w 2011 r. i +9,2%

w 2012 r.). W 2012 roku eksport tej grupy

towarów osiągnął wartość osiągającą

niemal 2,6 mld EUR i była ona niespełna

dziewięciokrotnie wyższa niż w 2003 roku.

Podstawowymi produktami wywo-

zu są tytoń i wyroby tytoniowe oraz

towary z grupy „kawa, kakao, herbata

i przyprawy”. Przede wszystkim rozwój

segmentu tytoniu i wyrobów tytoniowych

był po przystąpieniu do Unii najbardziej

dynamiczny. W 2003 roku ich udział

w strukturze wywozu używek kształtował

się na poziomie niespełna 26% przy war-

tości zaledwie 83 mln EUR. Od 2004 roku

systematycznie odnotowywane są zwyżki

i w 2012 roku tytoń i wyroby tytoniowe

stanowiły już niemal 57% wartości całego

eksportu używek z Polski (przy wartości

1,45 mld EUR). Fakt akcesji Polski do UE

miał również znaczący wpływ na strukturę

geograficzną wywozu produktów tej ka-

tegorii. Jeszcze w 2003 roku ponad 22%

eksportu wyrobów tytoniowych trafiało do

Rosji, pozostałymi ważnymi rynkami były

Czechy, Litwa, Ukraina oraz Węgry i Ru-

munia. Już od 2004 roku zaobserwowano

wzrost wartości wysyłek do państw Unii

Europejskiej, kiedy to niemal sześciokrot-

nie wzrosła wartość eksportu do Niemiec

Polski handel zagraniczny używkami w latach 2003-2010

Produkty z grupy używek mają duże znaczenie w polskim handlu rolno-spożywczym. Jeszcze w 2003 roku, a więc przed przystąpieniem Polski do UE, zdecydowanie przeważał import. Od 2004 roku polski handel zagraniczny używkami przeżywa rozkwit. Zarówno eksport, jak i import zwiększa się bardzo dynamicznie.

Polski handel zagraniczny używkami od 1992 r. (mln EUR)

Adam Bugała

Starszy specjalista ds. rynku mleka i przetworów mlecznych FAMMU FAPA

mlec z a r s t w o

32 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl1 / 2 0 14

r apo r tfo

to: c

hrom

asto

ck

i znacznie zmniejszyły się dostawy do

Rosji. Nowymi głównymi rynkami dla ty-

toniu i wyrobów tytoniowych wywożonych

z Polski stały się wtedy Francja, Niemcy

i Węgry. Obecnie największe ilości wy-

robów tytoniowych z Polski eksportuje

się do Francji i Włoch (w 2012 r. łącznie

ponad 37% całego wywozu produktów

tej kategorii).

Po wejściu Polski do UE odnotowa-

no również istotne zmiany w strukturze

odbiorców produktów z grupy „kawa,

kakao, herbata i przyprawy”. Przed

akcesją głównym odbiorcą wyrobów tej

kategorii z Polski były rynki wschodnie:

gł. Ukraina, dokąd trafiało ponad 30%

towarów z tej grupy, Rosja (22%),

Rumunia oraz Serbia i Czarnogóra.

Obecnie udział Ukrainy i Rosji w struk-

turze odbiorców kawy, kakao, herbaty

i przypraw spadł do 6,1% - 6,3%,

głównymi odbiorcami są natomiast

Niemcy (19,9%) i Czechy (10,1%). Po

wejściu Polski do Unii również w tej

grupie towarów obserwowany jest

wzrost wartości wywozu, jednak nie

jest on tak dynamiczny jak w przypadku

wyrobów tytoniowych i w 2012 roku

z Polski wywieziono 4,5 razy więcej tych

artykułów niż w 2003 roku. W omawia-

nym okresie niemal dziesięciokrotnie

natomiast zwiększyła się sprzedaż

(reeksport) ziarna kawy z 26,78 mln EUR

w 2003 roku do 262,2 mln EUR w 2012

roku, tym samym jej udział w strukturze

wywozu produktów z grupy „kawa,

kakao, herbata i przyprawy” w ciągu

dziewięciu lat wzrósł z 22% do 41%.

Przywóz używek z państw UE był

w 2012 roku ponadtrzykrotnie większy

niż w ostatnim roku przed akcesją.

W 2003 roku 48,9% wartości im-

portowanych do polski produktów

mleczarskich pochodziło z UE (przy

wartości 303,9 mln EUR), w rekordowym

2008 roku ich udział w strukturze

polskiego impor tu mleczar skiego

wynosił już 62,6% (przy wartości 916,9

mln EUR), obecnie 60,4% używek

sprowadzanych do Polski pochodzi

z krajów Unii Europejskiej (1246,16 mln

EUR w 2012 r.).

Niezmiennie od 2003 roku pro-

dukty z grupy „kawa, kakao, herbata

i przyprawy” są główną pozycją importu

używek do Polski. W omawianym

okresie ich udział w strukturze wahał

się na poziomie od 44% do 58%.

W 2003 roku ok. 43% sprowadzanych

artykułów tej kategorii pochodziło

z państw UE, głównie z Niemiec (19%),

Hiszpanii (8%) i Wielkie j Brytanii (4%).

Duże ilości sprowadzano z Wietna-

mu (15%), Indonezji (6%), Indii (4%)

i Chin (3%). Po wejściu Polski do UE

systematycznie notuje się wzrost wagi

państw członkowskich UE w strukturze

dostawców produktów z tej kategorii.

W 2012 roku głównym dostawcą pozo-

stały Niemcy, skąd pochodziło ponad

31,2% sprowadzanych produktów

z grupy „kawa, kakao, herbata i przy-

prawy”. Inni ważniejsi Unijni dostawcy

to Holandia (8,2%), Wielka Brytania

(3,7%), duże ilości kawy sprowadza się

z Wybrzeża Kości Słoniowej, Wietnamu

i Brazylii oraz Ekwadoru.

Po przystąpieniu Polski do UE

także w imporcie wyrobów tytoniowych

wzrosła waga państw członkowskich.

W 2003 roku zaledwie 27% importowa-

nych do Polski wyrobów tytoniowych

pochodziło z państw UE (przy wartości

ok. 16 mln EUR), głównie z Francji

i Włoch. Po akcesji ich rola systematycz-

nie rosła i w 2012 roku z UE importowano

do Polski tytoń i wyroby tytoniowe

o łącznej wartości ok. 183,55 mln EUR

(39,6% udział w strukturze), najwięcej

z Niemiec i Francji. Głównym dostawcą

produktów tej kategorii zarówno przed

akcesją, jak i obecnie jest Brazylia.

Eksport używek do UE i w pozostałych kierunkach (mln EUR), udział procentowy UE

Struktura towarowa eksportu używek w latach 2003 - 2012 (mln EUR)

Import używek z UE i z pozostałych kierunków (mln EUR)

Struktura towarowa importu używek w latach 2003 - 2012 (mln EUR)

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl 331 / 2 0 14

reklama

mlec z a r s t w o

r e l ac j a

W Ciechocinku odbyła się kolejna edycja konferencji Euromlecz. Jak powiedział Zygmunt Zander, członek komitetu organizacyjnego „myśl jest taka, aby spotykać się, tworzyć aurę rodzinności a główny akcent kłaść na tematy bieżące”. W tym roku tematami bieżącymi były prelekcje medyczne dotyczące kardiologii, diagnostyki i terapii kręgosłupa a także energetyka odnawialna i ochrona środowiska w programach unijnych, urządzenia procesowe w gospodarce wodno-ściekowej oraz higiena powietrza w zakładzie produkcyjnym.

EuromlEczk

on

fere

nc

ja m

lec

zars

twa p

ols

kie

go Wiktor Kolbowicz, prezes zarządu Kliniki „Pod

Tężniami” występował w roli gospodarza spotkania. Serdecznie powitał zgromadzonych gości, życząc im dobrego wypoczynku w gościnnych progach kliniki.

Jan Marjanowski (Marcor) z pasją tłumaczył zawiłości przygotowania wody dla potrzeb mleczarstwa. Na zdjęciu

z przedstawicielami grupy producenckiej Pałuczanka.

Zygmunt Zander w roli gospodarza spotkania czuł się dosłownie jak ryba w wodzie

Do Ciechocinka przyjechało ponad 70 uczestników wraz z osobami towarzy-

szącymi.

Władysław Pietruch (Spomlek) w trakcie miłej pogawędki o finansowaniu inwestycji z Wiesławem Wasilewskim (BigPol).

foto

: APB

Gorąca dyskusja o higienie powietrza w serowarstwie. Na zdjęciu: Piotr Laboga (Ecolab) tłumaczy technologiczne

aspekty Cezaremu Sejdakowi (OSM Łowicz). Dyskusji przysłuchuje się Piotr Augustyniak (Bactoforce).

A.W.

Bezpieczeństwo żywności. Właściwe uzdatnianie wody przyczynia się do bezpieczeństwa żywności i tym samym stanu zdrowia ludności.

Mleczarnie, zakłady mięsne, drobiarskie, producenci alkoholi i napojów oraz inne zakłady przetwórstwa spożywczego wymagają wody procesowej wysokiej jakości. Woda chłodnicza, woda płucząca i para to niektóre tylko przykłady wymagań w tej gałęzi przemysłu, gdzie niezbędne jest dodatkowe oczyszczanie wody w jednym lub wielu krokach.

Unikalne rozwiązania. Firma EUROWATER oferuje doradz­two przy projektowaniu i doborze urządzeń, wyborze materiałów, sterowania, dokumentacji i umów serwiso­wych dostosowanych pod indywidualne wymagania klientów.

Uzdatnianie wody od 1936 roku. Firma EUROWATER posiada wiedzę, doświadczenie i technologie do zapro­jektowania najbardziej optymalnych stacji uzdatniania wody.

Uzdatnianie wody w przemyśle spożywczym i napojowym

Woda procesowa

Woda jako składnik produktu

Woda chłodniczaWoda kotłowa

Woda płucząca

Woda pitna

info@eurowater.plwww.eurowater.pl

Centrala IzabelinTel.: +48 22 722 80 25

Eurowater Sp. z o.o.

Oddział WrocławTel.: +48 71 345 01 15

Oddział GdańskTel.: +48 509 590 071

A.W.

Bezpieczeństwo żywności. Właściwe uzdatnianie wody przyczynia się do bezpieczeństwa żywności i tym samym stanu zdrowia ludności.

Mleczarnie, zakłady mięsne, drobiarskie, producenci alkoholi i napojów oraz inne zakłady przetwórstwa spożywczego wymagają wody procesowej wysokiej jakości. Woda chłodnicza, woda płucząca i para to niektóre tylko przykłady wymagań w tej gałęzi przemysłu, gdzie niezbędne jest dodatkowe oczyszczanie wody w jednym lub wielu krokach.

Unikalne rozwiązania. Firma EUROWATER oferuje doradz­two przy projektowaniu i doborze urządzeń, wyborze materiałów, sterowania, dokumentacji i umów serwiso­wych dostosowanych pod indywidualne wymagania klientów.

Uzdatnianie wody od 1936 roku. Firma EUROWATER posiada wiedzę, doświadczenie i technologie do zapro­jektowania najbardziej optymalnych stacji uzdatniania wody.

Uzdatnianie wody w przemyśle spożywczym i napojowym

Woda procesowa

Woda jako składnik produktu

Woda chłodniczaWoda kotłowa

Woda płucząca

Woda pitna

info@eurowater.plwww.eurowater.pl

Centrala IzabelinTel.: +48 22 722 80 25

Eurowater Sp. z o.o.

Oddział WrocławTel.: +48 71 345 01 15

Oddział GdańskTel.: +48 509 590 071

Airspexx to:

• Istotna redukcja drobnoustrojów w powietrzu• Lepsza jakość produktu• Mniejsze straty produkcyjne• Mniej zwrotów z rynku• Warunki „clean room”

Airspexxhigiena powietrza w przemyśle spożywczym

Airspexx to innowacyjna technologia dekontaminacji, która redukuje ilość szkodliwych mikroorganizmów w powietrzu. Airspexx może być dozowany w obszarze produkcji, pakowaczek��/�fillerów oraz pomieszczeń magazynowych i dojrzewalni, ciągle chroniąc produkt przed zakażeniem.

Ecolab Sp. z o.o.ul. Opolska 100, 31-323 Krakówtel. 12 2616 100www.ecolab.pl