Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki...
33
Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki rozwoju. Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek Delimitacja Obszarów Metropolitalnych. Konferencja Nauko-Samorządowa. Poznań, 14.05.2014.
Transcript of Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki...
Miejskie Obszary Funkcjonalne jako podmiot polityki rozwoju.
Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek
Delimitacja Obszarów Metropolitalnych.
Konferencja Nauko-Samorządowa. Poznań, 14.05.2014.
MOF wg KPZK 2030
Miejski obszar funkcjonalny jest układem
osadniczym ciągłym przestrzennie,
złożonym z odrębnych administracyjnie
jednostek.
Obejmuje zwarty obszar miejski oraz
powiązaną z nim funkcjonalnie strefę
zurbanizowaną.
Klasyfikacja miejskich obszarów
funkcjonalnych wg KPZK 2030
Miejskie
obszary
funkcjonalne
Ośrodków
wojewódzkich,
w tym
metropolitalnych
Ośrodków
regionalnych
Ośrodków
subregionalnych
Ośrodków
lokalnych
Zalecenie
Ustalenie
Miejski Obszar Funkcjonalny – pojęcia
pierwotne
Miejski (lokalny) układ osadniczy
Miejski system dzienny
Miejska strefa usług publicznych
Aglomeracja miejska
Obszar metropolitalny
Region miejski
Podstawowe znaczenia pojęcia regionu (Dziewoński, 1967):
region jako przedmiot poznania,
region jako narzędzie badania,
region jako narzędzie działania (zarządzania)
Polityka rozwoju wg ustawy o zasadach
prowadzeniu polityki rozwoju (2006 r.)
Art. 2.
Przez politykę rozwoju rozumie się zespół
wzajemnie powiązanych działań podejmowanych
i realizowanych w celu zapewnienia trwałego
i zrównoważonego rozwoju kraju oraz spójności
społeczno-gospodarczej i terytorialnej, w skali
krajowej, regionalnej lub lokalnej.
Prowadzący politykę rozwoju
Art. 3.
Politykę rozwoju prowadzą:
1) w skali kraju – Rada Ministrów,
2) w skali regionu – samorząd województwa,
3) w skali lokalnej – samorząd powiatowy i gminny.
Zagadnienia
MOF w polityce UE
Polityki krajowe
MOF w politykach regionów
Polityki lokalne
Wnioski
Polityka UE
Polityka krajowa (centralna)
Polityki regionalne
Polityki lokalne
Polityki wobec MOF - wnioski
Polityka terytorialna UE
siła instrumentów, deficyt pojęciowy.
Polityka krajowa – siła dokumentów,
deficyt instrumentów.
Polityka regionów – siła argumentów,
deficyt programowy.
Polityki lokalne – siła problemów,
deficyt governance.
Polityka UE
Polityka krajowa
(centralna)
Polityki regionalne
Polityki lokalne
Biała Księga Obszarów Metropolitalnych (Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, 2013)
„Oddolna integracja zarządzania wsparta
zachętami finansowymi będzie początkiem
wypracowywania rozwiązań, których dynamika oraz
kierunek będzie zależał od władz samorządowych
znajdujących się w granicach obszarów
metropolitalnych.
Narzucanie rozwiązania dla całego kraju w drodze
odgórnej reformy nie byłoby skutecznym
rozwiązaniem, gdyż oparte byłoby na uogólnieniach,
które mogłyby nie odzwierciedlać realnych potrzeb
polskich miast”.
Bottom up - integracja metropolitalna
Miejski obszar funkcjonalny
– bottom up co-operation
Inicjatywa współpracy
Wspólne projekty
Instrumenty Wsparcia np. ZIT
Forma współpracy
Plan działań Strategia
Zarządzanie
Wspólne problemy
Rada Aglomeracji Poznańskiej, 2007
Stowarzyszenie Metropolia Poznań, 2011
5 osi strategicznych,
28 programów ,
i 158 działań
a la carte.
Inicjatywy współpracy
aglomeracyjnej/metropolitalnej - 2010
Współpraca międzygminna
(stan 30.06.2013 r). 2479 gmin
227 aktywnych związków międzygminnych
66 % związanych z gospodarką komunalną i ochroną środowiska
14 % w zakresie transportu publicznego
inne: gł. turystyka, promocja.
2O % wokół miast w formule MOF
Miejski obszar funkcjonalny
top down co-operation
Polityka UE
Plany działań Strategia
Zarządzanie
Polityka kraju
Delimitacja Forma współpracy
Instrumenty wsparcia
Środki MRR na powstanie MOF
2012-213
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ogłasza nabór wniosków do konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania miejskich obszarów funkcjonalnych. Na ten cel przeznaczone zostało 30 mln zł z Programu Pomoc Techniczna 2007-2013. Konkurs rozpoczął się 29 listopada 2012 r.
12.10.2013
Kilkanaście dni temu podpisano list intencyjny, cztery samorządy: miejski i gminny Łomży oraz Nowogrodu i Piątnicy, które chcą razem występować o unijne dotacje. Aby robić to skuteczniej, postanowiły powołać do życia Łomżyński Obszar Funkcjonalny, który ma występować w ich wspólnym imieniu o unijne finansowanie w ramach tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
Aby Łomżyński Obszar Funkcjonalny mógł być finansowany w najbliższym okresie rozliczeniowym w ramach tzw. ZIT-u, musi formalnie powstać do końca tego roku, a jego pomysły na inwestycje muszą znaleźć się w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Podlaskiego
1.12.2013
Samorządowcy z południowej części województwa podlaskiego chcą skuteczniej rywalizować o unijne pieniądze na inwestycje. Dlatego zamierzają stworzyć Bielski Subregionalny Obszar Funkcjonalny.
Dobrze, że samorządy widzą konieczność nawiązania współpracy, bo w jedności jest siła - podkreśla starosta bielski Utworzenie BSOF mogłoby pomóc w pozyskiwaniu funduszy unijnych i pozwolić na lepsze decydowanie o ich przeznaczeniu.
29.04.2013 r.
W Starostwie Powiatowym w Pleszewie
obradowano nad zasadnością powołania Pleszewskiego Obszaru Funkcjonalnego, jako czynnika determinującego skuteczne aplikowanie o środki unijne na realizację inwestycji komunalnych po 2013 r.
Wnioskodawcy o środki MRR
(2 edycje konkursu)
Liczba wniosków: 152
MOF ośrodki wojewódzkie: 19
MOF ośrodki regionalne
i subregionalne: 29
MOF ośrodki lokalne: 104
Klasyfikacja miejskich obszarów
funkcjonalnych wg KPZK 2030
Miejskie
obszary
funkcjonalne
Ośrodków
wojewódzkich,
w tym
metropolitalnych
Ośrodków
regionalnych
Ośrodków
subregionalnych
Ośrodków
lokalnych
Zalecenie
Ustalenie
Miejskie obszary funkcjonalne ?
Obszar funkcjonalny Euroregion Puszcza Białowieska (Stowarzyszenie Euroregionu)
Obszar funkcjonalny „Powiśle” – Świadczenie zintegrowanych usług turystycznych (LOT „Kraina Lessowych Wąwozów”)
MOF w oparciu o walory przyrodniczo-krajobrazowe rzek Skrwy i Sierpenicy (miasto Sierpc)
Strategia rozwoju turystyki Suwalszczyzny (miasto Suwałki) MOF wokół drogi wodnej łączącej krainę wielkich Jezior z
Pojezierzem Ełckim i Kanałem Augustowskim (gmina Orzysz) Budowa miejskiego obszaru funkcjonalnego „Cud nad Wisłą” (Powiat Wołomiński) Miejski obszar funkcjonalny „Rzeka historii” (miasto Grajewo) Mezopolitalny Obszar Funkcjonalny Strefa Centralna
(Drawsko Pom., Łobez, Resko, Czaplnek i inn. - woj. zachodniopomorskie)
GZM Silesia
i
Bielsko-Biała
Olkusz
Kraków
Myślenice
Tarnów
Chełm
Gdańsk
Warszawa
Olsztyn
Nowe Miasto
Płock
Kutno
SierpiecMyślibórz
Słupsk
Szczecinek
Białogard
Kołobrzeg
Goleniów
Świnoujście
Bydgoszcz - Toruń
Zielona Góra
Sulęcin Poznań
Człuchów-Chojnice
Szczecin
Police
Gorzów Wlkp
Gryfino
Łębork
BytówKoszalin
Konin
Kalisz-Ostrów Wlkp.
Włocławek
Brodnica
Iława
Elbląg
Ostróda
Braniewo
Starogard Gd.
Wołomin
Płońsk
Mława
Kętrzyn
Biała Podlaska
Siedlce
Bielsk Podl.
Łomża
Grajewo
Suwałki
Pisz
Giżycko
AugustówEłk
Piotrków Trybunalski
Radom
Szydłów
Łódź
Puławy Włodawa
Hajnówka
Białystok
Zawiercie
Częstochowa
Mielec
Radomsko
Biłgoraj
Kraśnik
Lublin
Hrubieszów
Kluczbork
Wieluń
Limanowa Krosno-Jasło
Opole
Lesko
SanokŻywiec
JarosławRzeszów
Przemyśl
Wrocław
Sieradz
Brzeg
Nowa Ruda - Radków
Legnica - Głogów
Wałbrzych
zgierski
Wnioski dofinansowaneWnioski niedofinansowane
Projekty samorządowe MOF (2013)
Finansowanie projektów MOF - przykłady
Miejski Obszar Funkcjonalny miasta Puławy – 2.699 tys. Miejski Obszar Funkcjonalny Malborka – 2.696 tys zł Delimitacja i kierunki rozwoju MOF Biłgoraj – 2.599 tys. zł Brodnicki Obszar Funkcjonalny – 2.338 tys. zł Obszar Funkcjonalny Krasnystaw – 1,661 tys. zł Miejski Obszar Funkcjonalny Orzysz – 1.283 tys. zł ----------------------------------------------------------------- Strategia rozwoju Obszaru Metropolitalnego Łodzi – 2.700 tys. zł Programowanie rozwoju OM Warszawy - 2.259. tys. zł Studium Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań – 1.308. tys. zł Białostocki Obszar Funkcjonalny – 1.222 tys. zł Studium Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego – 1.106 tys. Współpraca JST dla rozwoju Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej – 560
tys. zł Kierunki Rozwoju MOF Włocławka – 510 tys. zł
Tematyka projektów MOF
Integracja, rozwój,
strategia: 123
Gospodarka: 9
Turystyka: 9
Transport: 7
Planowanie przestrzenne 3
Zagadnienia społeczne: 1
Konkluzje – MOF nadzieje
1. Rozwój podejścia przestrzennego w polityce rozwoju
2. Powolna decentralizacja instrumentów polityki miejskiej na poziom lokalny
3. Mobilizacja samorządów lokalnych, odrodzenie zaniechanych partnerstw, ograniczenie partykularyzmów
4. Szansa na zintegrowany rozwój - w polityce rozwoju i planowaniu przestrzennym
5. Rozwój myślenia w kategoriach wspólnego rozwiązywania problemów, uczenie się współpracy „Myśl funkcjonalnie, działaj lokalnie”
6. Możliwość pozyskania środków z nowych instrumentów wsparcia (Pomoc Techniczna, ZIT) na projekty, które trudno realizować ze środków własnych.
Konkluzje – MOF obawy
1. Niejednoznacznie zdefiniowane MOF
2. Wielokryterialna delimitacja obszarów funkcjonalnych
3. Pozyskanie środków wsparcia główną przesłanką tworzenia MOF
4. Nie zawsze uzasadniona dystrybucja środków wsparcia na proces tworzenia MOF „rozmycie idei MOF”
5. MOF zakłócają przejrzystość funkcjonowania podziału terytorialnego kraju
6. Obawy o zintegrowany charakter inwestycji i działań
7. Jednorazowy charakter MOF - obawy o przyszłość MOF po ustaniu wsparcia finansowego, zakończeniu projektów.
