Mgr Beata Smolarek SP CSK WUM Klinika...
Transcript of Mgr Beata Smolarek SP CSK WUM Klinika...
Mgr Beata Smolarek
SP CSK WUM
Klinika Neurochirurgii
PSNCh, Opalenica ‘ 2017
ICD ICF STAN ZDROWiA
WHO stworzyła klasyfikację chorób i problemów zdrowotnych w postaci
Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób: ICD - 10
(ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health
Problems), która systematyzuje choroby, zaburzenia i urazy pod względem
etiologii.
WHO - FIC (ang. WHO - Family of International Classification)
stworzyła także inną klasyfikację:
Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania, Niepełnosprawności
i Zdrowia (ang. International Classification of Functioning, Disability
and Health) - ICF, określającą różne aspekty stanu zdrowia.
Skala ta klasyfikuje funkcjonowanie i niepełnosprawność w stosunku do stanu
zdrowia.
[www.csioz.gov.pl]
ICD - 10: M 54.5
ból okolicy lędźwiowo - krzyżowej
struktura/funkcja
• zaburzenie ruchomości
stawów
międzykręgowych
L5/S1, np.: po stronie
prawej
• brak zdolności na
obciążanie
aktywność
• ograniczone zgięcie
i rotacja tułowia,
np.: w prawo
• długotrwała pozycja
siedząca
uczestnictwo
• ból i ograniczone
dłuższe siedzenie,
np.: w czasie jazdy
samochodem lub w biurze
• bolesność w czasie pracy
przy komputerze
Ból kręgosłupa lędźwiowego - LBP,
czyli ból lub dyskomfort w okolicy
lędźwiowej z promieniowaniem
lub bez do kończyny dolnej trwa:
• faza ostra bólu do 6 tygodni.
• faza podostra 6 do 12 tygodni
• faza przewlekła powyżej 12 tygodni.
Bóle kręgosłupa podzielono na dwie grupy:
• specyficzne bóle kręgosłupa (specific LBP) - z rozpoznaną
etiopatologią, np.: infekcje, nowotwory, ZZSK, złamania, bakteryjne
i wirusowe procesy zapalne, radikulopatie, zespół ogona końskiego,
osteoporoza.
• niespecyficzne bóle kręgosłupa (Non-specific LBP) :
wszystkie pozostałe.
Badanie na poziomie partycypacji
w celu zdefiniowania
problemu funkcjonalnego.
Badanie na poziomie
aktywności.
Badanie różnicowe:
• ból pochodzenia funkcjonalnego
• ból z przeciążenia aparatu więzadłowo - stawowego
• ból pochodzenia strukturalnego
Układ mięśniowy
Układ stawowy
Układ nerwowy
HIPOTEZA
• które, naszym zdaniem, struktury i ich funkcje wpływają
na zaburzenia w badanych aktywnościach.
• jaki to ma wpływ na ograniczenie uczestnictwa
w życiu codziennym i zawodowym.
„CELEM JEST CIAŁO TAK
SKOORDYNOWANE,
ABY PORUSZAŁO SIĘ Z MINIMALNYM
WYSIŁKIEM I MAKSYMALNĄ WYDAJNOŚCIĄ,
NIE POPRZEZ SIŁĘ MIĘŚNI,
ALE PRZEZ ZWIĘKSZONĄ ŚWIADOMOŚĆ
TEGO,
JAK FUNKCJONUJE” M. Feldenkrais
REHABILITACJA
jest to proces koordynujący działania medyczne i pozamedyczne prowadzone
w celu przywrócenia zdolności do samodzielnego życia w społeczeństwie
człowiekowi, który tych zdolności nie nabył lub utracił je w wyniku choroby
lub urazu.
wg WHO
Proces usprawniania trwa tygodniami lub miesiącami.
Zakończenie go sukcesem jest zależne od wielu czynników.
Najwięcej zależy od determinacji i chęci powrotu do normalnego
funkcjonowania w życiu codziennym.
REHABILITACJA
Jest to dynamiczny proces edukacyjny, nastawiony na rozwiązywanie
problemów, ukierunkowany na zaburzone funkcjonowanie człowieka.
Jego wyznaczniki, to:
• ocena wstępna, czyli identyfikacja charakteru i rozmiarów problemu;
• plan umożliwiający ich rozwiązanie;
• sprecyzowanie celów;
• oddziaływanie obejmujące:
postępowanie usprawniające stymulujące procesy zmian
wsparcie mające wpływ na poprawę jakości życia
oraz poczucie bezpieczeństwa;
• stałe monitorowanie skuteczności
poszczególnych działań terapeutycznych.
FIZJOTERAPIA
(z ang. physical therapy, physiotherapy, PT)
Jest to dział rehabilitacji medycznej wykorzystujący czynniki fizykalne
(fizyczne) z przedziału fizjologicznego, w celach leczniczych.
Wykorzystuje zjawisko reaktywności organizmu na bodźce.
Specjalistami z zakresu stosowania fizjoterapii są fizjoterapeuci.
(zgodnie z Ustawą o zawodzie fizjoterapeuty z dn. 25.09.2015 r.;
Dz. U. 2015 poz. 1994).
FIZJOTERAPIA
Wykorzystuje zjawisko reaktywności organizmu
na bodźce z przedziału fizjologicznego.
Kinezyterapia Fizykoterapia Terapia
manualna
FIZJOTERAPIA
Wg General Osteopathic Council of Great Britain osteopatia to:
„uznany i rozpoznawalny system diagnozowania i leczenia, który kładzie
nacisk na integralność struktury i funkcji ciała ludzkiego. Wyróżnia się ona
przekonaniem, że większość bólu i niesprawności jakiej doświadczamy
wywodzi się ze zmian funkcji struktury ciała, jak również uszkodzeń
spowodowanych przez chorobę.”
[za dr Piotr Godek]
OSTEOPATIA
tzw. medycyna osteopatyczna - to system diagnostyki i leczenia oparty
na manualnej ocenie jakości ruchu tkanek wyrażającej ich stan
funkcjonalny.
Wg T. Still’a, podstawą jest holistyczna, psychosomatyczna koncepcja
ciała z jego własnościami autoregulacyjnymi.
FIZYKOTERAPIA
(inaczej medycyna fizykalna)
Jest to nauka o wykorzystaniu w celach leczniczych
różnego rodzaje energii naturalnej i wygenerowanej sztucznie
przez specjalne urządzenia.
Cel: wywoływanie reakcji tkanek na bodziec wykorzystując różne
czynniki fizykalne/fizyczne.
Rolą medycyny fizykalnej jest:
• usunięcie procesów chorobowych lub ich następstw;
• zapobieganie nawrotom i postępowi choroby;
• usuwanie dolegliwości;
• możliwie najdalej idące odzyskanie zdrowia i jego utrwalenie.
MEDYCYNA FIZYKALNA
Główne cele medycyny fizykalnej to:
• zwalczanie bólu i stanów zapalnych,
• zwiększenie odporności ogólnej organizmu,
czyli zapobieganie zakażeniom,
• usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu
krążenia, oddychania, przemiany materii
oraz termoregulacji,
• ukrwienie skóry,
• poprawa lub utrzymanie wydolności ogólnej organizmu,
• usprawnienie czynności poszczególnych narządów
i całego ciała.
DZIAŁY FIZYKOTERAPII
Termoterapia:
• leczenie ciepłem, np.: sauna fińska, sauna parowa;
• leczenie zimnem, np.: krioterapia miejscowa, kriosauna/kriokomora;
• hydroterapia, np.: kąpiele, półkąpiele, natryski, polewania, okłady i inne;
• światłolecznictwo:
promienie nadfioletowe UV, podczerwone (sollux),
światło widzialne (lampa bioptron, ledoterapia),
laseroterapia (biostymulacja laserowa).
Fala uderzeniowa (SWT) - terapia falą akustyczną o specyficznych
parametrach (wysokie skokowe ciśnienie uwalniane w bardzo
krótkim czasie).
INDIBA - połączenie terapii falami radiowymi z elementami
terapii manualnej.
Termoterapia
• sauna
• krio
• kriosauna
SWT
INDIBA Laser biostymulacyjny
Ledoterapia
DZIAŁY FIZYKOTERAPII
Elektroterapia:
• prądy stałe (galwanizacja, jonoforeza, kąpiele elektryczne wodne, prądy impulsowe galwaniczne),
• prądy małej częstotliwości (elektrodiagnostyka, elektrostymulacja nerwowo - mięśniowa, prądy diadynamiczne, prądy Träberta, przezskórna elektrostymulacja nerwów TENS, prądy wysokonapięciowe HV i inne);
• prądy średniej częstotliwości (prądy interferencyjne Nemeca, terapia wysokotonowa TWT i inne).
Pole elektromagnetyczne:
• małej częstotliwości (magnetoterapia),
• zmienne pole elektromagnetyczne średniej częstotliwości
diatermia krótkofalowa DKF, terapuls, diatermia mikrofalowa).
Ultradźwięki - (fonoforeza, sonoterapia).
Magnetoterapia TENS
UD Galwanizacja
KINEZYTERAPIA
wykorzystanie ruchu w celach leczniczych
Kinezyterapia
miejscowa
Kinezyterapia
ogólna
Metody
kinezyterapii
KINEZYTERAPIA
KINEZYTERAPIA
Ćwiczenia rehabilitacyjne:
wzmacniające
rozciągające
korygujące
Najlepsze efekty przynoszą ćwiczenia indywidualnie dostosowane
do problemu pacjenta,
powtarzane: 3x dziennie, w seriach 3 lub 4 po 10 powtórzeń.
KINEZYTERAPIA
Ćwiczenia wzmacniające:
• koncentryczna praca mięśni
• statyczna praca mięśni
• ekscentryczna praca mięśni Cel:
wzmocnienie siły i wytrzymałości mięśni.
Dla wzmocnienia siły mięśni powinno się stosować obciążenia 70 - 80%
maksymalnych możliwości i małą ilość powtórzeń (ciężar maksymalny,
100% możliwości, to taki, który ćwiczący może dźwignąć10x).
Dla zwiększenia wytrzymałości mięśni, koordynacji i ogólnego wzmocnienia
ich struktury, powinno się stosować małe lub umiarkowane obciążenia 30 – 40%
i większą ilość powtórzeń.
Uwaga!
Ćwiczenia mają zmęczyć, a nie przemęczyć mięśnie!
Uniwersalny program ćw. wzmacniających zaleca się:
3 serie ćwiczeń, 10 powtórzeń,
z ok. 50% obciążeniem, minimum 3 – 4 x w tygodniu.
KINEZYTERAPIA
Ćwiczenia korygujące:
Cel:
kontrola prawidłowej sylwetki w pozycjach
przeciwko sile grawitacji.
Uwaga!
Powinny być stosowane systematycznie i pod kontrolą
w różnych czynnościach życia codziennego
w pozycji siedzącej i stojącej.
Ćwiczenia rozciągające:
Cel: rozciągnięcie przykurczonych tkanek miękkich i ich rozluźnienie.
Techniki rozciągania:
• dynamiczna – połączona z ruchem oscylacyjnym lub wahadłowym,
typu - wychylenia lub pogłębienia (na końcu zakresu ruchu
wykonuje się delikatne, dodatkowe wychylenie celem zwiększenia
efektu rozciągnięcia tkanek);
• statyczna – ze stałą siłą rozciągania, nawet na końcu zakresu ruchu.;
• poizometryczna relaksacja mięśni – PIR, ogólnie polega na rozciągnięciu
przykurczonego mięśnia zaraz po jego kilkusekundowym (10s) napięciu statycznym.
Rozciąganie następuje dopiero po pełnym rozluźnieniu mięśnia razem z wydechem.
Powinna być najpierw prowadzona przez fizjoterapeutę, który pomoże najwłaściwiej dopasować
wielkość napięcia i rozciągnięcia tkanek.
Uwaga!
Uczucie rozciągania tkanek zawsze musi być dobrze wyczuwalne choć bolesne. Bolesność tkanek
nie powinna utrzymać się dłużej niż 1 – 2 godziny po zakończeniu treningu.
Przed rozciąganiem należy tkanki przygotować – rozgrzać zabiegami rozgrzewającymi, masażem
lub ćwiczeniami.
Należy pamiętać, że pod względem anatomicznym i fizjologicznym czas potrzebny na
przebudowę przykurczonych tkanek (mięśni, torebek stawowych, powięzi , więzadeł, nerwów),
potrzeba minimum 8 tygodni, a u osób starszych, dłużej.
Próba przyspieszenia może spowodować uszkodzenie tkanek typu: naciągnięcie, naderwanie,
a nawet zerwanie.
STABILIZACJA CENTRALNA - SC
jest to stan charakteryzujący się równoczesnym, zrównoważonym
zapotrzebowaniem na stabilność oraz mobilność.
Efektem upośledzenia SC są przeciążenia poszczególnych stawów
i struktur okołostawowych, a konsekwencją - ich kontuzje, co szczególnie
wpływa na ogólną sprawność w życiu codziennym
i zaniżone wyniki w uprawianym, rekreacyjnie
bądź wyczynowo, sporcie.
Poprawa SC jest sposobem na leczenie
przeciążeń i urazów.
STABILIZACJA CENTRALNA
Mamy dwa rodzaje mięśni pod względem funkcji ruchowej:
• głębokie - stabilizujące, posturalne - przylegające bezpośrednio do kości oraz
• mięśnie powierzchniowe - ruchowe - inicjujące ruch w stawie.
Zachowanie SC zależy od stanu równowagi napięcia pomiędzy tymi
grupami mięśni.
Jeśli mięśnie posturalne - głębokie - niewystarczająco
stabilizują staw, praca mięśni powierzchniowych zostaje
zaburzona i dochodzi do przeciążeń,
których skutkiem jest,
np.: choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa.
STABILIZACJA CENTRALNA
Metodami terapii opartymi na modelu SC są m.in.
• Kinetic Control -KC, • Performance Stability - PS, • Neurac.
Są to metody funkcjonalne.
Twórcą jest Mark Comerford, który na podstawie badań
wspólnie z Jandą i Sahrmann’em (1995r.), rozwinął metodę Kinetic Control,
a potem uzupełnił o Performance Stability.
KINETIC CONTROL opiera się na ruchu i jego funkcji, wyjaśnia jak korygować
patologiczne zmiany występujące w układzie ruchu - np.: niestabilność,
pokazuje, kiedy reedukować kontrolę motoryczną, a kiedy wprowadzać terapię
lub rehabilitację mającą na celu wzmacnianie mięśni i odzyskanie pełnej
stabilności.
PERFORMANCE STABILITY diagnozuje deficyty ruchowe,
głównie u sportowców.
[www.kineticcontrol.com]
NEURAC - nerwowo - mięśniowa aktywacja (neuromuscular activation)
metoda terapii z początku XXI w. Oparta jest na doświadczeniach terapeutów
norweskich pracujących na urządzeniu Redcord (dawniej - SET {Sling Exercise
Therapy} - system ćwiczeń w podwieszeniu lub Therapi Master).
Cel: zmiany w systemie kontroli nerwowo - mięśniowej, czyli przywrócenie
prawidłowych programów motorycznych, możliwe tylko poprzez intensywne
pobudzenie układu nerwowego. Żeby uzyskać dobre efekty, wszystkie
ćwiczenia muszą być wykonywane w warunkach wolnych od dolegliwości
bólowych.
Badania naukowe wykazują, że ból lub brak odpowiedniej
stymulacji może zaburzyć działanie lokalnych mięśni
stabilizujących, co może prowadzić do upośledzenia funkcji
ruchowej, a także do obniżenia siły mięśniowej
oraz zaburzeń czynnościowych w obrębie układu nerwowego.
Pomimo ustąpienia bodźców bólowych, programy motoryczne zakodowane
w układzie nerwowym, mogą nadal wykazywać zakłócenia, co będzie
prowadzić do przewlekłej dysfunkcji oraz dalszej eskalacji bólu.
[Wg www. redcord.com.pl]
TERAPIA MANUALNA
To sposób leczenia, w którym terapeuta, wykorzystując odpowiednie chwyty
i manipulacje, stosuje specjalistyczne techniki diagnostyczno - lecznicze
w celu wykrywania i leczenia zaburzeń w obrębie stawów, więzadeł,
mięśni oraz wzorców postawy, wzorców ruchowych i oddechowych. [ dr A. Szczygieł]
Można ją zastosować w przypadkach odwracalnych dysfunkcji o charakterze
czynnościowym, bez utrwalonych zmian strukturalnych.
W przypadku, kiedy zbyt późno podjęto odpowiednie próby usprawniania,
dochodzi do utrwalonych zaburzeń strukturalnych, a wtedy terapia manualna
nie znajduje zastosowania.
W przypadku zmian zwyrodnieniowych, można jedynie
leczyć zaburzenia, które tym zmianom towarzyszą.
TERAPIA MANUALNA
Podstawą jest bardzo dokładny wywiad i diagnostyka manualna,
która opiera się przede wszystkim na badaniu tzw. gry stawowej. Pozwala ona
odnaleźć przyczyny zaburzenia oraz określić, które elementy stawowe
i w jakim stopniu, są uszkodzone i dają objawy chorobowe.
Terapia bazuje na trzech podstawowych technikach:
• trakcji,
• mobilizacji,
• manipulacji, którą mogą stosować wyłącznie osoby specjalistycznie
przeszkolone, po ukończonych specjalnych kursach z zakresu terapii
manualnej.
Uwaga!
Wykonując manipulację, należy zapoznać się dokładnie ze stanem pacjenta,
czyli uwzględnić przeciwwskazania bezwzględne i względne.
TERAPIA MANUALNA
Przeciwwskazania:
• bezwzględne:
• złamania,
• ostre stany zapalne
• zmiany nowotworowe układu kostnego;
• względne:
• ciąża
• osteoporoza
• niewydolność krążenia mózgowego
• poważne zaburzenia internistyczne
• stan po operacji kręgosłupa.
Brak przeciwwskazań do badania manualnego.
[www.debski-terapiamanualna.pl]
Trakcja, to działanie powodujące oddalenie od siebie powierzchni stawowych,
wykonywane w trójstopniowym przedziale:
• I° - to działanie przeciwbólowe poprzez zniesienie sił kompresyjnych
występujących w stawie,
• II° - to dalsze oddalenie od siebie powierzchni, które powoduje napięcie tkanek
okołostawowych,
• III° - powoduje rozciągnięcie tkanek miękkich.
Poprawne zastosowanie tych technik pozwala na zmniejszenie dolegliwości bólowych
i umożliwia wprowadzenie kolejnych działań terapeutycznych.
Kompresja jest przeciwieństwem trakcji. Polega na biernym zbliżeniu
powierzchni stawowych. Wykorzystywana jest głównie w procesie diagnostycznym,
a w terapii rzadziej, ze względu na nasilenie dolegliwości bólowych i dyskomfort.
Ślizg stawowy to działanie, w którym dochodzi do przesunięcia powierzchni
stawowych między sobą w określonej płaszczyźnie. Może być wykonywany w różnych
kierunkach.
Bierny ślizg stawowy wywołany przez terapeutę to najistotniejszy element gry
stawowej. Usprawnienie biernego ruchu w stawie może pozwolić na czynne,
aktywne wykonanie tego właśnie ruchu.
TERAPIA MANUALNA
Mobilizacja, to powolne wykonanie biernego ruchu w stawie w możliwie
dużym zakresie, nie przekraczającym anatomicznych możliwości stawu.
Manipulacje, to wykonywanie szybkich ruchów w stawie w jego
anatomicznym zakresie ruchu, inaczej określane jako mobilizacja
z impulsem.
Należy postępować bardzo ostrożnie, opierając się na bardzo dokładnej
diagnostyce i uwzględniając przeciwwskazania, ponieważ są one
obarczone większym ryzykiem pogłębienia patologii.
TERAPIA MANUALNA
METODA MCKENZIE - twórcą jest Nowozelandczyk Robin McKenzie.
Metoda jest oparta na znajomości wzorców bólowych (pain patterns)
oraz na analizie zachowania wzorca bólowego, na podstawie wywiadu, szczegółowego
badania przedmiotowego, w tym testów statycznych i dynamicznych.
McKenzie rozróżnia trzy podstawowe grupy zespołów bólowych:
• posturalny (Postural Syndrome) – zespół związany z przeciążeniem
ekstremalną pozycją końcowego zakresu ruchu tkanek niezmienionych patologicznie,
• dysfunkcyjny (Dysfunction Syndrome) - zespół związany z przeciążeniem
ekstremalną pozycją końcowego ograniczonego zakresu ruchu tkanek obkurczonych patologicznie (przykurcze, blizny, zwłóknienia, zrosty),
• zaburzeń strukturalnych (Derangement Syndrome) - zespół związany
z zaburzeniem wzajemnego układu (przemieszczenie, uszkodzenie) struktur wewnątrzstawowych. Dotyczy zaburzenia wzajemnego układu pomiędzy pierścieniem włóknistym a jądrem miażdżystym.
[wg A. Woźny, T. Stengert’2012]]
METODA MCKENZIE
Metoda wykorzystuje zjawisko „centralizacji” objawów.
W celach diagnostycznych stosuje badanie dynamiczne kręgosłupa
(Dynamic Spinal Assessment – DSA).
Część przedmiotowa badania ocenia zmienność obrazu klinicznego zależnie
od przyjmowanej pozycji, wykonywanych czynności oraz pór doby.
Główną część badania stanowi test powtarzanymi ruchami.
W czasie testu ból stopniowo zanika w dystalnych partiach kończyny
(peryferalizacja) i przemieszcza się
ku linii pośrodkowej ciała (centralizacja).
Zjawiska te zachodzą w przypadku zachowania
ciągłości zewnętrznej ściany
pierścienia włóknistego
(system hydrostatyczny dysku nie został
uszkodzony).
TERAPIA MANUALNA
METODA MAITLANDA - twórcą jest Geoffrey Douglas Maitland.
Jest to metoda z zakresu działań terapii manualnej.
Koncepcja opiera się na sposobie myślenia i podejmowania decyzji
klinicznych w czasie badania i terapii.
Skupia się głównie na podłożu klinicznym, a wybór technik
i sposobów terapii uzależnia od sytuacji klinicznej, czyli bólu, oporu tkanek
czy napięcia mięśni.
Główne techniki terapeutyczne:
• gra stawowa, jako odzwierciedlenie ruchu fizjologicznego,
• bierne prowadzenie ruchu fizjologicznego,
• techniki ślizgu, trakcji, kompensacji lub ich kombinacje.
Najważniejsze są odczucia pacjenta i to według nich dobiera się
techniki terapii. [www.imta.ch]
INNE METODY Z ZAKRESU TERAPII MANUALNEJ
Oparte na oddziaływaniu na tkanki miękkie, zmieniające stan napięcia
miękkich struktur narządu ruchu, które doskonale wspomagają leczenie zmian
zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Są to:
• terapie tkanek miękkich, oparte na przywróceniu prawidłowych
napięć w tkankach miękkich oraz nauczenie prawidłowej pracy mięśni
stabilizujących kręgosłup, wykorzystujący podstawy Stabilizacji
Centralnej (dysbalans mięśniowy); [www.klinikaosteopatii.com]
• koncepcja Mulligana oparta na odzyskaniu prawidłowego zakresu
ruchu przy ruchach czynnych pacjenta podczas biernego ruchu
prowadzonego przez terapeutę. Jest ona bezbolesna i daje
funkcjonalne obciążenie powierzchni stawowych. [www.mulliganconcept.pl]
• metoda Cyriax’a, zwana medycyną ortopedyczną wg Cyriax’a - to system
diagnostyczno - terapeutyczny skupiający się na diagnostyce problemu klinicznego
i leczeniu „wzorca klinicznego” - odpowiednio zinterpretowanych i skatalogowanych
objawów. Podstawą jest wywiad i badanie funkcjonalne. [www.cyriax.pl]
TENSEGRACJA
Tensegracja – tension (napięcie) i integrity (integralność). Tenso struktury
tworzą przestrzenne układy geometryczne, które łączą ze sobą twarde
elementy stałe za pomocą elastycznych elementów miękkich, przy czym części
stałe nie dotykają do siebie wzajemnie, a zawieszone są w przestrzeni
za pomocą napięcia elementów miękkich.
Układy tensegracyjne mają możliwość przenoszenia sił działających na jeden
element we wszystkie inne miejsca w obrębie danego układu napięciowego.
Naukowcy dowodzą, że ciało ludzkie też jest takim układem tensegracyjnym.
Taki pogląd zmienia całkowicie
mechanistyczne podejście do rozumienia
układu ruchu.
MODEL UKŁADU
TENSEGRACYJNEGO
TENSEGRACJA
Anatomy Trains, czyli taśmy (linie, łańcuchy) anatomiczne,
a więc podłużne struktury mięśniowo - powięziowe, oplatają
nasze ciało, kształtując je i oddziałując na jego funkcje.
Znając te zależności ciągłości mięśniowo - powięziowe, rozumiemy w jaki
sposób, wzdłuż ich przebiegu, przenosi się napięcie w odległe obszary ciała
i powoduje dolegliwości z dala od przyczyny.
Na podstawie funkcjonowania układu tensegracyjnego
Thomas Myers stworzył Metodę Integracji Strukturalnej
KMI - Kinesis Myofascial Integresion.
INNE METODY Z ZAKRESU TERAPII MANUALNEJ
Metody powięziowe:
• Anatomy Trains - Ruchowa Integracja Mięśniowo-Powięziowa - KMI
(ang. Kinesis Myofascial Integration) wg amerykańskiego terapeuty integracji strukturalnej Thomasa Myers’a, układ ruchu jest zintegrowaną całością, dlatego celem terapii powinna być poprawa struktury całego ciała, a nie korekcja poszczególnych "uszkodzeń". Stworzona przez Myers’a koncepcja taśm anatomicznych (Anatomy Trains), otaczających ciało jak liny konstrukcyjne, wynika z odkrycia, że mięśnie powiązane są w jedną całość tkanką łączną - powięzią. Dlatego napięcie w jednym miejscu ciała może powodować dolegliwości w innym, więc leczenie bolącego miejsca w izolacji od całości mija się z celem, bo nie usuwa przyczyny dolegliwości, a jedynie zwalcza objawy. [www.anatomytrains.pl]
• Manipulacja powięzi wg Stecco - Fascial Manipulation - Luigi Stecco
w oparciu o anatomię i fizjologię oraz na podstawie tysięcy przeprowadzonych zabiegów, opracował metodę manipulacji określonych punktów na ciele (centrów koordynacji - CC i fuzyjnych centrów koordynacji - CP), które pokrywają się z punktami: akupunkturowymi, spustowymi, Cyriaxa. Podzielił układ ruchu na 84 jednostki mięśniowo-powięziowe (mp), działające na dany staw w określonym kierunku i otaczającą go powięź. [www.fascialmanipulation.eu]
NEUROMOBILIZACJE
Metoda terapii manualnej, polegająca na mobilizacji układu nerwowego,
w celu odtworzenia prawidłowej neuromechaniki i prawidłowych
mechanizmów neurofizjologicznych.
Naciąganie i pociąganie pni nerwowych, korzeni i nerwów rdzeniowych,
rdzenia kręgowego i opon rdzeniowych, poprzez ruch w stawach w ściśle
wyizolowanych pozycjach odtwarza plastyczność struktury tkanki nerwowej
w stosunku do otaczających ją tkanek.
Cele:
• zmniejszenie bólu
• poprawa ukrwienia
• poprawa transportu aksonalnego
• obniżenie napięcia układu współczulnego.
[www.neuromobilizacje.pl]
KINESIOTAPING/KINESIOLOGY TAPING
Kinesiotapig, to metoda stworzona przez Japończyka Kenzo Kase. wspomagająca
fizjoterapię,
Kinesiology Taping – wykorzystuje założenia terapii tkanek miękkich. Metoda ta wywodzi się
z kinesiotapingu. Zmodyfikowana na podstawie badań naukowych, w oparciu o zjawisko
tensegracji i bazująca na funkcjonowaniu ciała w łańcuchach mięśniowych -
powięziowych.
Cele:
• przywrócenie homeostazy poprzez głęboką stymulację układu
senso – motorycznego.
• wspomożenie naturalnego metabolizmu tkanek
• utrzymanie długotrwałego efektu terapeutycznego (działa 24 godziny
na dobę).
Stosuje się specjalne elastyczne taśmy/plastry (kinesio tape), które nakłada się na
skórę w odpowiednich aplikacjach, dzięki czemu uzyskuje się odpowiednio:
• wspomaganie (stymuluje skurcz mięśni w pełnym, osiągniętym czy możliwym zakresie ruchu dla uzyskania optymalnej aktywności stymulowanych mięśni) lub
• hamowanie napięcia mięśniowego, np. w zespołach przeciążeniowych,
poprzez mikroskopijne uniesienie skóry i jej pofałdowanie, zwiększa się przestrzeń
śródmiąższową, czyli zmniejsza nacisk na siebie obrzękniętych tkanek miękkich - działanie analgetyczne
• ułatwia drenaż limfatyczny
• wspomaga stabilizację powierzchni stawowych.
KINESIOTAPIG/KINESIOLOGY TAPING
Istnieje sześć głównych technik Kinesiology Tapingu:
• mięśniowa,
• limfatyczna,
• powięziowa oscylacyjna,
• powięziowa korekcyjna,
• więzadłowa,
• funkcjonalna.
Przeciwwskazania: ostre choroby infekcyjne: bakteryjne, wirusowe, grzybicze skóry,
ciężkie choroby ogólnoustrojowe, otwarte rany przy zaawansowanych zmianach troficznych
skóry, zaburzenia wydzielania potu, uczulenie na akryl.
W zależności od problemu pacjenta, czasem stosuje się dodatkowe techniki i łączy się
poszczególne aplikacje.
Stosowanie tej metody można połączyć z innymi
formami terapii, np.:
z zabiegami fizykalnymi (hydroterapia, krioterapia,
elektrostymulacja, masaż terapeutyczny),
ale przede wszystkim z kinezyterapią.
Jest doskonałym narzędziem pracy dla fizjoterapeuty.
Fizjoterapia w fazie ostrej
Problem w układzie stawowym:
• mobilizacja rytmiczna
• mobilizacja statyczna
• manipulacja
• stabilizacja segmentarna.
Problem w układzie mięśniowym:
• techniki redukujące ból i normalizujące napięcie np.:
funkcjonalne leczenie tkanek miękkich, deep friction (masaż tkanek
głębokich), PNF technika - napnij - rozluźnij, PIR,
• techniki zwiększające długość i elastyczność,
np.: rozciąganie z różną intesywnością utrzymania impulsu,
• techniki zwiększające siłę i koordynacje,
np.: trening siły, wytrzymałości, stabilizacji dynamicznej.
Problem w układzie nerwowym, m.in.:
• techniki trakcji lub kompresji segmentarnej,
• techniki neuromobilizacji traktów długich.
FIZJOPROFILAKTYKA
Najważniejsza i jednocześnie najtrudniejsza jest zmiana
naszych nawyków ruchowych i przyzwyczajeń.
Równie ważna jest ergonomia stanowiska pracy
czy sposobu wykonywania poszczególnych czynności,
jeśli jest to praca fizyczna.
Ważne elementy:
• prawidłowa postawa, zarówno w czasie
siedzenia, jak i chodzenia,
• prawidłowe obuwie,
• odpowiednie zachowania w czynnościach życia
codziennego, szczególnie przy pracach porządkowych, dźwiganiu,
w domu, w ogrodzie itp.,
• eliminacja sprzętów, które wymuszają na nas nieprawidłowe wzorce ruchowe i postawę,
Ograniczyć sytuacje stresowe w domu i w pracy,
gdyż choroba zwyrodnieniowa
kręgosłupa ma także
podłoże psychogenne.
FZJOPROFILAKTYKA
FIZJOPROFILAKTYKA
Fizjoterapia w fazie przewlekłej
Techniki podobnie jak w fazie ostrej, ale w znacznie mniejszym zakresie.
Treningi specyficzne:
• trening elastyczności mięśniowo-szkieletowego
• trening wytrzymałości i siły mięśniowej
• trening stabilizacji.
Treningi niespecyficzne:
każda regularnie uprawiana forma aktywności fizycznej, np.:
• siłowania, fitness, cross fit,
• joga, pilates,
• gry zespołowe: piłka nożna, koszykówka, siatkówka,
• basen, bieganie, tenis.
FIZJOPROFILAKTYKA
FIZJOPROFILAKTYKA
RUCH
TO
ZDROWIE!